 | Tổng quan: | 3249625 |
Nước Việt không thiếu những thằng rách việc, và nhiều đứa đã bị vạch mặt chỉ tên : thằng đánh máy , thằng cơ chế , thằng sứ quán …. Nước Nga, xem ra, cũng không khác mấy. Một trong những thằng rách việc ở xứ sở này vừa bị lộ diện, và bị ném đá tơi bời hoa lá :
- VQuang Boabo : "Tuy mạnh yếu khác nhau xong phụ bếp thời nào cũng nguy hiểm".
- Huynh Nguyen : "Rất chán...tụi kg có chiên môn mà đu lên tàu làm phụ bếp !"
- Phương Trần : "Mấy thằng phụ bếp là mấy thằng ăn hại - làm khổ người khác đặc biệt là anh em".
- Nguyễn Lân Thắng : "Những thằng phụ bếp trên tàu là bọn có thể gây họa lớn, đừng coi thường".
- Vương Gia Văn : "Lịch sử và thực tiễn đã chứng minh có những thằng phụ bếp không chỉ gây họa cho 1 con tàu mà còn gây họa cho cả một dân tộc !
Chớ thằng chả làm gì mà "rách việc" dữ vậy – hả Trời ? Hỏi thăm lòng vòng một hồi mới được nghe FB Minh Thoại giải thích, bằng … thơ :
"Thằng phụ bếp bất cẩn
Để hỏa hoạn xảy ra
Làm soái hạm bốc cháy
Rúng động toàn nước Nga".
Thiệt là cái đồ hậu đậu. Làm hư bột hư đường hết trơn hết trọi. Chỉ vì "bất cẩn" chút xíu mà khiến cho nguyên cả một siêu cường, cùng với một siêu nhân, bị mất mặt (bầu cua) và mất bộn tiền. Từ đây, mụ nội thằng nào/con nào mà còn dám mua những vũ khí (thổ tả) của Nga nữa đây ?
Tuy thế, cảnh tượng soái hạm Moskva bốc cháy đen thui lui rồi chìm dần xuống lòng Hắc Hải (vẫn) chưa thảm hại bằng cảnh hôi của ở Ukraine. Trang Hindustan News Hub vừa cho phổ biến hình ảnh lính Nga đang khệ nệ khiêng những cái TV (bự tổ trảng) cùng với lời bình luận :
"…units of Putin’s troops remain cut off from supplies indefinitely and have been instructed to move to ‘self-sufficiency’ until further orders. That is, to take everything necessary from the local population…".
(những đơn vị của quân Putin vẫn còn bị cắt đứt nguồn tiếp liệu vô thời hạn và được chỉ thị ‘tự túc’ cho đến khi có lệnh mới. Nói cách khác là tha hồ trộm cướp tất cả những gì cần thiết từ dân chúng địa phương…").
No ra bụt đói ra ma. Bần cùng sinh đạo tặc ! Cướp bóc, trộm cắp, hôi của nào có phải là chuyện lạ lùng hay mới mẻ chi trong lịch sử nhưng tới bây giờ mà còn hí hửng ôm một cái TV (to đùng) thì quả là chuyện rất khó coi và cũng vô cùng khó hiểu.
FB Nguyễn Duy ta thán : "Những món đồ cổ lỗ sỹ như vầy mà lính Nga vẫn còn đem về xài, chứng tỏ KT Nga không khá như vẫn tưởng, ở VN nó đã bị quăng đi từ 10 năm trước rồi".
Sao "mười năm" được, cha nội ? Phải lâu hơn nhiều chớ, nếu là TV đen trắng :
Tôi nhớ khi cha có ý định mua tivi thì gặp ngay cái lắc đầu của mẹ", để tiền đó mua thêm con nghé mà nuôi hòng sinh lãi chứ xem tivi đâu ích lợi gì ?" Không hiểu cha thuyết phục sao mà mẹ đồng ý để rồi vài tháng sau khi điện lưới về làng, cha lặn lội lên thị xã mua về chiếc tivi đen trắng mới toanh trước sự ngỡ ngàng của bà con lối xóm.
Chiếc tivi đầu tiên đó làm rộn rã chốn thôn quê mỗi khi đêm đến… Đời sống đi lên, công nghệ tiên tiến len lỏi và bủa vây lấy từng góc phố đến làng quê. Nhiều thế hệ tivi thông minh với những phương thức giải trí khác nhau ra đời thay thế cho cái cũ nặng nề, đơn điệu. Thế nhưng cái tivi đen trắng ngày xưa là mảng hoài niệm trong trẻo, là điểm hẹn xưa xa sinh động mà ký ức tôi vẫn hay chiếu đi, tua lại". (Nguyễn Tiến Dũng, "Cái Tivi Đen Trắng Ngày Ấy ", Quảng Nam Online - 14/03/2015).
Thiệt tình ! Có ai mà dè cái Tivi trắng đen (ngày ấy) nay vẫn còn là niềm ước mơ của mấy chú lính Putin.
Nước Nga nghèo dữ vậy sao ?
Hổng dám nghèo đâu !
Phải nghe bạn Trần Trung Đạo xuýt xoa mới biết xứ sở này bảnh bao tới cỡ nào lận : "Các bạn đọc chữ oligarch (đại tài phiệt) rất nhiều trong thời gian qua, nhất là trong hai tháng qua khi Nga bắt đầu cuộc chiến tranh xâm lược Cộng Hòa Ukraine… và khi nhắc đến Oligarch người ta sẽ nghĩ ngay đến tài phiệt Nga chứ không phải tài phiệt của quốc gia nào khác ?"
Thiệt là quá đã và quá đáng !
Vấn đề là dân giầu hoàn toàn, và tuyệt đối, không có dính dáng chi đến chuyện chiến tranh cả – trừ việc họ kinh doanh vũ khí thì không kể. Từ Paris, phóng viên Jean-Marc Four (franceinfo – Radio France) tường thuật :
"Un chercheur indépendant russe a étudié les listes de conscrits morts ou faits prisonniers ces dernières semaines. Et leur profil saute aux yeux. Inutile de chercher des fils d’oligarques russes dans les listes : vous n’en trouverez pas. Les conscrits envoyés au front viennent de familles pauvres et surtout de minorités ethniques ou religieuses.
(Một nhà nghiên cứu độc lập đã xem xét kỹ các danh sách lính nghĩa vụ tử trận hoặc bị bắt thành tù binh trong vài tuần qua và thấy ngay một điểm chung rõ rệt : vô ích nếu đi tìm tên con trai của các tay tài phiệt Nga trong các danh sách này. Những lính Nga bị điều ra mặt trận toàn là con cái của các gia đình nghèo đói và chủ yếu thuộc các sắc dân thiểu số hoặc tôn giáo thiểu số". Translated by P.H.S).
Họ "nghèo đói" tới cỡ nào mà phải đi quơ đại một cái TV (vứt đi, không có người nhặt) làm chiến lợi phẩm như vậy chớ ?
Xin xem qua đôi ba con số, theo một nguồn tin tương đối cập nhật (Christopher McLean, "Child Poverty In Russia", The Borgen Project – 02/25/2021) và khả tín :
"Russia is one of the world’s largest exporters of oil. As such, those that control the oil industry generate great wealth. However, this leaves many others to suffer in poverty. The nation has a high unemployment rate, but people who have obtained employment often suffer as well. The minimum wage in Russia is among the lowest of all developed countries. The monthly minimum wage in Russia is 12,310 rubles, which is the equivalent of $196.
(Nga là một trong những nước xuất khẩu dầu khí lớn nhất thế giới. Trong những nước đó, những người nắm quyền kiểm soát ngành công nghiệp dầu khí tạo ra được rất nhiều của cải. Tuy nhiên, nó cũng làm cho nhiều người lâm vào cảnh nghèo khó. Tỷ lệ thất nghiệp cao, nhưng những người có việc làm cũng thường xuyên gặp khó khăn. Lương tối thiểu ở Nga thuộc loại thấp nhất trong các nước đã phát triển. Lương tối thiểu ở Nga là 12.310 rúp, tương đương với 196 đôla" - Translated by Phạm Nguyên Trường).
Với đồng lương tối thiểu gần 200 USD một tháng thì tuy chỉ bằng nửa mức lương trung bình của người dân Thái Lan nhưng cũng tương đương với công nhân Việt Nam/ Cao Miên (và nhỉnh hơn Miến Điện với Lào chút xíu) chớ nước Nga cũng không "khá" gì cho lắm. Điều kỳ diệu là ở tất cả những quốc gia vừa kể thì không vị lãnh tụ nào nắm được trọn quyền hành, và được tới 71 phần trăm dân chúng ủng hộ như trường hợp ở Nga.
Vladimir Putin thiệt là may mắn. Vấn đề là thằng em lại tưởng là mình hay (chớ không phải hên) nên còn ôm mộng "bá quyền" khiến cho lắm người giận dữ. Dù đã tu tại gia, và tu rất kỹ, cư sĩ Phạm Nguyên Trường vẫn nổi nóng như thường : "Nước Nga của Pushkin, Lev Tolstoy, Trekhov... sao lại sinh ra quái thai Putinler này ?"
Ơ hay ! Cái "quái thai Putinler" nào có phải là sản phẩm lạ lùng hay mới mẻ gì ? Nước Nga cận đại đâu có thiếu chi cái loại của nợ này (Lenin, Stalin, Khruschev, Brezhnev…) và tất cả đều đã gây ra vô vàn tội ác !
Sao chúng lại có thể tác yêu tác quái như thế suốt từ thập niên này, sang thập niên khác được nhỉ ?
Sao ư ?
Vì ấu trĩ, thờ ơ, u tối
Vì muốn an thân, vì tiếc máu xương nên mới ra cớ sự thôi.
Nhà thơ Nguyễn Chí Thiện lý giải như thế đấy !
Tưởng Năng Tiến
Nguồn : RFA, 28/04/2022 (tuongnangtien's blog)
Thu Hằng, RFI, 26/04/2022
Mỹ và khoảng 40 nước đồng minh họp tại căn cứ Ramstein, Đức, để trang bị vũ khí cho Ukraine. Từ tấn công phủ đầu cảnh cáo Kiev xích lại gần với phương Tây, giờ đây chiến lược của tổng thống Vladimir Putin không mang lại những kết quả mong đợi, thậm chí nguyên thủ Nga đang trong tình cảnh "gậy ông đập lưng ông".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tiếp ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken tại Kiev, Ukraine ngày 25/04/2022. AP
Không những Kiev kiên cường chống lại xâm lược Nga mà còn "có thể giành chiến thắng" nếu "có vũ khí tốt và được hậu thuẫn tốt", theo nhận định của bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin ngày 26/04/2022.
Theo ông Vincent Desportes, cựu giám đốc Trường Chiến tranh tại Paris, khi trả lời RFI ngày 25/04, "chúng ta vẫn biết rằng Mỹ chỉ cam kết khi có ít rủi ro, khi họ chắc chắn về hành động của mình". Việc cả hai bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng Mỹ đến Kiev ngày 24/04, sau đó là họp tại Đức để bàn về việc cung cấp vũ khí hạng nặng cho Ukraine ngày 26/04 là "dấu hiệu khởi đầu bước ngoặt trong cuộc chiến".
Từ không tin vào khả năng phòng thủ của Ukraine trong những ngày đầu ông Putin đưa quân xâm lược, Washington và các đồng minh giờ muốn trang bị thêm vũ khí hạng nặng cho Kiev để không chỉ đẩy lùi quân Nga mà còn muốn "Nga suy yếu đến mức không thể tiến hành kiểu hành động như xâm lược Ukraine nữa". Để đạt được mục tiêu này, bộ trưởng quốc phòng Mỹ cam kết cùng với các đồng minh "sẽ xúc tiến tối đa, nhanh nhất có thể, để Ukraine nhận được những gì họ cần". Ukraine trở thành chiến trường "ủy nhiệm" giữa phương Tây và Nga.
Mỹ là nước viện trợ quân sự lớn nhất cho Kiev, với tổng số tiền lên đến 3,2 tỉ đô la từ khi Nga tiến hành xâm lược Ukraine và sẵn sàng "cung cấp mọi vũ khí hiệu quả cho cuộc chiến của Ukraine vào thời điểm này", nhằm nói đến cuộc chiến ở vùng Donbass, nơi tổng thống Putin đang tìm cách giành được bất kỳ chiến thắng nào để ca ngợi "chiến dịch quân sự đặc biệt" với người dân Nga vào ngày Chiến thắng Phát xít 09/05.
Nga đang kiểm soát phần lớn vùng đồng bằng rộng lớn ở miền đông và miền nam Ukraine. Chưa dừng ở đó, quân Nga muốn ngược lên miền trung, đẩy lùi các lực lượng Ukraine bằng các trận oanh kích từ xa, sau đó điều quân và xe tăng chiếm thực địa. Mỹ, Pháp, Canada, Cộng Hòa Séc, Ba Lan và gần đây nhất là Đức cùng với nhiều nước đồng minh cung cấp vũ khí hạng nặng, hiệu quả theo yêu cầu của chính quyền Kiev. Nhờ đó, theo ông Mike Jacobson, chuyên gia dân sự về pháo binh khi trả lời AFP, Ukraine có thể "giảm hỏa lực của Nga", cũng như "giảm khả năng của quân Nga theo đuổi cuộc đối đầu này".
Nói một cách khác, giáo sư nghiên cứu chiến lược Phillips O’Brien cho rằng năng lực quân sự của Ukraine không ngừng được cải tiến "dù ít hơn (về số lượng) nhưng đang được trang bị tốt hơn", trong khi "lực lượng Nga bị giảm đi đáng kể và chịu nhiều tổn thất về thiết bị".
Dù không ai dám khẳng định là liệu những các đợt giao vũ khí có thể giúp Ukraine đánh đuổi hoàn toàn quân Nga khỏi lãnh thổ hay không, nhưng theo chuyên gia Mike Jacobson nếu Kiev giành thắng lợi về pháo binh, "điều đó sẽ buộc Nga hoặc phải gia tăng xung đột, hoặc phải đàm phán một cách thực tế".
Ngoài chủ đề cung cấp vũ khí cho Ukraine, cuộc họp ngày 26/04 ở căn cứ Ramstein do Mỹ chủ trì, còn bàn về việc bảo đảm an ninh cho Ukraine trong tương lai khi kết thúc chiến tranh. Người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby, trong buổi họp báo ngày 24/04, đã không giấu mục tiêu là "hiện đại hóa và làm cách nào đó để quân đội Ukraine luôn vững mạnh và có khả năng hoạt động trong tương lai", với "lực lượng quân sự thực thụ".
Cuộc họp không diễn ra trong khuôn khổ của NATO, dù tổng thư ký Jens Stoltenberg cũng tham dự vì NATO, cũng như Mỹ, không muốn bị coi là bên tham chiến. Do đó, có thể thấy trong số 40 nước tham gia họp tại Đức, có Úc, Nhật Bản, hai quốc gia lo Trung Quốc có thể viện vào tiền lệ Nga để củng cố tham vọng bành trướng, cũng như hai nước trung lập Phần Lan và Thụy Điển.
Khi phát động tấn công, tổng thống Nga viện cớ phi phát xít hóa và giải trừ vũ khí Ukraine, nhưng "ông Putin nhận lại chính xác những gì ông ấy không muốn". Theo ông Philip Breedlove, một tướng Mỹ nghỉ hưu, từng điều hành NATO tại Châu Âu từ 2013 đến 2016, được AP trích dẫn, tổng thống Putin "càng đẩy quân thì lại càng làm NATO tiến lên phía trước và khiến Mỹ tăng cường hiện diện ở Châu Âu". Ít có khả năng Ukraine gia nhập NATO nhưng cuộc chiến do Nga phát động lại khiến NATO và Kiev xích lại gần nhau.
Phan Minh, RFI, 26/04/2022
Cuộc chiến Nga-Ukraine đã bước sang tháng thứ ba, và dường như hai bên vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt căng thẳng. Trang mạng đài truyền hình Mỹ CNN có bài phân tích về việc tổng thống Nga Vladimir Putin dường như đang tìm mọi cách để chiếm được vùng Donbass ở phía đông Ukraine trước ngày 09/05 tới. RFI xin trích dịch.
Tổng thống Nga Vladimir Putin tại điện Kremlin, Moskva, Nga ngày 18/04/2022 via Reuters - Sputnik
Khi lực lượng Ukraine đẩy lùi quân Nga đang trong quá trình tiến vào chiếm thủ đô Kiev, họ cho biết đã tìm thấy một số hành lý thú vị trong đống hoang tàn do quân đội Nga để lại sau khi rút lui, đạn dược, áo giáp và bên trong các xe quân sự là quân phục duyệt binh của Nga. Ông Oleksandr Hruzevych, phó tổng tham mưu trưởng lục quân Ukraine cho biết : "Nga đã dự kiến chiếm được Kiev trong hai ngày và sau đó sẽ tổ chức lễ duyệt binh ở đây".
Tổng thống Nga Vladimir Putin không thể có một cuộc duyệt binh ở thủ đô Ukraine, nhưng một cuộc duyệt binh sắp diễn ra ở Moskva và cho dù tình hình trên chiến trường có thế nào đi chăng nữa thì tổng thống Nga có thể sẽ tuyên bố chiến thắng tại ngày lễ đó sẽ diễn ra vào đầu tháng Năm tới.
09/05 là một trong những ngày lễ quan trọng nhất của Nga, ngày Chiến thắng - ngày Đức đầu hàng ở Thế chiến thứ 2. Điện Kremlin đã sử dụng ngày kỷ niệm này trong hơn 70 năm qua để tôn vinh chủ nghĩa anh hùng đã thành công chống lại Đức Quốc xã, nhưng quan trọng hơn cả là để tuyên bố với người dân Nga, với các quốc gia bằng hữu cũng như kẻ thù của đất nước rằng các nhà lãnh đạo Nga đang cai trị một cường quốc vĩ đại và hùng mạnh.
Ngày Chiến thắng đi kèm với việc phô trương sức mạnh quân sự, và khi ngày này được kỷ niệm ở giữa một cuộc chiến, mặc dù ở Nga cuộc chiến này bị cấm gọi là "chiến tranh" và một cuộc chiến mà Moskva tuyên truyền một cách dối trá rằng đang diễn ra hoàn hảo đúng theo kế hoạch, dường như Nga không có phương án nào khác ngoài việc điện Kremlin sẽ phải sử dụng sự kiện 09/05 để tuyên bố trước công chúng rằng mình đã chiến thắng.
Theo đánh giá của tình báo Mỹ, các nhà phân tích chính sách đối ngoại của Nga và nhận thức chung đều chỉ ra rằng Putin sẽ sử dụng ngày 09/05 như "thời hạn chót" của chiến dịch ở Ukraine. Đó không phải là thời hạn cuối cùng để giành chiến thắng bởi điều đó có thể sẽ không xảy ra trong những tuần tới, nhưng đây là cách để Nga làm như đã ít nhiều giành được một chiến thắng nào đó, và là một chiến thắng quan trọng.
Chiến dịch trong những ngày sắp tới sẽ tập trung mạnh vào phía đông Ukraine, khu vực Donbass cạnh biên giới Nga, nơi có sự tập trung đông đảo của người dân tộc Nga và những người nói tiếng Nga, và là nơi những người ly khai do Nga hậu thuẫn đã tiến hành cuộc chiến chống lại Nhà nước Ukraine trong 8 năm qua.
Đó là nơi mà Putin sẽ tìm kiếm một thành công nhằm cứu vãn thể diện, một chiến thắng cụ thể mà ông có thể mang lại cho người dân Nga để nói với họ rằng ông vẫn là nhà lãnh đạo vĩ đại với "chiến dịch quân sự đặc biệt", với tất cả những khó khăn mà cuộc chiến đang gây ra cho người dân Nga, và chưa kể đến những tai họa mà Ukraine đã và đang phải hứng chịu – rằng sau cùng thì cuộc chiến này là một quyết định đứng đắn. Tuy nhiên, sự tuyệt vọng đối với việc giành chiến thắng của ông ta sẽ đồng nghĩa với việc trong những tuần tới cuộc chiến chắc chắn sẽ cướp đi rất nhiều sinh mạng và gây ra sự hủy diệt thậm chí còn tồi tệ hơn cho Ukraine.
Cho đến nay, cuộc chiến của Putin đã mang lại kết quả gần như hoàn toàn trái ngược với mong muốn của ông, cuộc chiến này đã củng cố ý thức quốc gia của Ukraine, củng cố và thống nhất Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) và phương Tây, đã làm hoen ố hình ảnh của các lực lượng quân sự và chiến lược gia của Nga, v.v. Tuy nhiên, Putin hầu như đã thành công trong việc che giấu những sự thật đó với người dân Nga bằng cách đóng cửa các phương tiện truyền thông độc lập và khiến các nhà báo chân chính của Nga phải bỏ trốn khỏi đất nước. Điều đó đã khiến hầu hết người dân Nga chỉ sử dụng các phương tiện truyền thông do Nhà nước kiểm soát.
Nhưng ngay cả các nhà độc tài cũng phải lo lắng về vị thế trong nước của họ. Nếu người dân Nga coi cuộc phiêu lưu ở Ukraine của ông Putin là một thảm họa, thì khả năng nắm giữ quyền lực của ông có thể sẽ bị suy yếu.
Mặc dù Nhà nước kiểm soát thông tin, nhưng có khả năng Moskva sẽ không thể che giấu được một số sự kiện. Những người lính sẽ trở về nhà và kể lại câu chuyện của họ cho bạn bè và người thân. Hàng ngàn người sẽ không trở lại. Và một bộ phận dân số nhỏ vẫn có thể nhận được tin tức từ nước ngoài. Trong khi đó, người dân Nga, đang phải chịu đựng những khó khăn nghiêm trọng do các lệnh trừng phạt của phương Tây và sự ra đi của nhiều công ty nước ngoài có thể sẽ sớm khiến nền kinh tế Nga sụp đổ. Dù thế nào đi nữa, sự thật sẽ dần dần lộ ra.
Đó là lý do tại sao ông Putin cần khẩn trương phô trương chiến dịch của mình như một chiến thắng.
Vào ngày 09/05, tổng thống Putin gần như chắc chắn sẽ đứng ở Quảng trường Đỏ, trên một sân khấu được xây dựng trước lăng mộ, nơi quàn thi hài của nhà lãnh đạo Liên Xô Vladimir Lenin từ hơn 90 năm qua, và nói rằng mọi thứ đều diễn ra suôn sẻ ở mặt trận phía Tây.
Chúng ta sẽ xem liệu bộ trưởng quốc phòng Sergey Shoigu có xuất hiện hay không. Cho đến năm ngoái, ông ta đã đóng một vai trò quan trọng, ngực của ông gắn đầy huy chương rực rỡ sau những chiến thắng đẫm máu ở Syria và Chechnya. Nhưng giờ đây, ông ta đang dẫn đầu một quân đội bị sỉ nhục và ông phải đối mặt với những tin đồn dai dẳng về việc ông bị bệnh nặng.
Vào ngày 09/05, ông Putin có thể thông báo một tin nào đó về Donbass. Có thể ông ta sẽ tuyên bố rằng Donbass đã được "giải phóng" khỏi "Quốc xã", thế lực đang cai trị Ukraine theo ông Putin. Có thể Nga sẽ tổ chức một cuộc trưng cầu trá hình như đã từng làm sau khi Moskva chiếm bán đảo Crimea của Ukraine vào năm 2014. Nếu như Nga công bố một cuộc trưng cầu cho thấy hầu hết người dân ở Donbass háo hức muốn Nga sáp nhập khu vực này, hãy nhớ rằng kết quả một cuộc khảo sát độc lập gần đây đã không đi theo hướng ủng hộ đó.
Không lâu sau lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng năm 2021, ông Putin đã tung một bài báo cho rằng người Nga và người Ukraine là cùng một dân tộc. Đó là một dấu hiệu đáng ngại cho thấy tổng thống Putin sẽ cố gắng xóa bỏ bản sắc, quốc gia và chính biên giới của Ukraine ngay sau đó. Hầu hết mọi người ở Donbass, khu vực của Ukraine nơi đa phần người dân đồng cảm với phân tích lịch sử của ông Putin, cũng hoàn toàn bác bỏ quan điểm đó. Trong một cuộc thăm dò của riêng CNN, chưa đến 1/5 người đồng ý rằng người Nga và người Ukraine là "một dân tộc". Tuy nhiên, đó vẫn là yếu tố hoặc lý do chính khiến ông Putin phát động chiến tranh.
Ông Putin có thể giành được một chiến thắng về mặt chiến lược nếu thành phố cảng Mariupol thất thủ, khi các lực lượng Nga cố gắng thiết lập một hành lang trên bộ giữa các vùng lãnh thổ mà họ kiểm soát ở Donbass và Crimea. Điều đó sẽ củng cố quyền kiểm soát của Nga đối với một khu vực rộng lớn của Ukraine, và đó sẽ không đơn giản chỉ là một chiến thắng mang tính biểu tượng. Đó sẽ là một vố đau về tinh thần, chiến lược và kinh tế đối với chủ quyền của Ukraine.
Để giành được một chiến thắng như vậy từ giờ cho đến 09/05, tổng thống Putin gần như chắc chắn sẽ có những hành động tàn bạo hơn nữa đối với miền đông Ukraine. Điều đó sẽ gặp phải sự kháng cự dữ dội và không khoan nhượng từ phía Ukraine. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói với CNN rằng Ukraine sẽ không từ bỏ lãnh thổ ở phía đông để ngăn chặn chiến tranh. Nguyên thủ Ukraine tin rằng nếu Donbass thất thủ, ông Putin sẽ tiếp tục nhắm vào Kiev.
Để chống lại cuộc tấn công mới đang được Nga thực hiện, Ukraine cần sự giúp đỡ nhiều hơn nữa từ phương Tây. Và Ukraine cần sự giúp đỡ này sớm nhất có thể. Mong muốn tuyên bố chiến thắng vào đầu tháng Năm của tổng thống Putin sẽ mang lại nhiều đau đớn. Nhưng việc này cũng khiến ông chủ điện Kremlin lâm vào thế nguy hiểm, bởi những điều mà ông ấy muốn tuyên bố trước công chúng vào 09/05 phải thực sự đáng tin cậy. Nếu không, ông Putin biết mình sẽ mất uy tín một cách trầm trọng.
Suy cho cùng, cuộc duyệt binh ngày 09/05 sẽ diễn ra ở Moskva chứ không phải ở Kiev.
Thu Hằng, RFI, 26/04/2022
Ngày 26/04/2022, Hoa Kỳ và khoảng 40 đồng minh họp tại căn cứ quân sự Ramstein, phía tây nước Đức, để bàn về việc trang bị vũ khí thêm cho Ukraine chống xâm lược Nga.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken (G) tại Washington, Hoa Kỳ ngày 22/04/2022. Reuters - Pool
Theo bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin, người chủ trì cuộc họp, được AFP trích dẫn, "Ukraine có thể chiến thắng nếu họ có vũ khí tốt, được hậu thuẫn tốt". Còn tổng thống Zelensky cho rằng chiến thắng của Ukraine chỉ còn là vấn đề về thời gian.
Bộ quốc phòng Mỹ nêu mục đích của cuộc họp là "tạo thêm khả năng cho các lực lượng Ukraine". Ông Lloyd Austin muốn "thấy Nga suy yếu đến mức không thể gây thêm kiểu hành động như xâm lược Ukraine nữa". Ngoài thông báo tài trợ thêm 731 triệu đô la, từ nay Washington cung cấp vũ khí hạng nặng để giúp Kiev chống quân Nga, hiện tập trung trên chiến trường ở miền đông và nam Ukraine.
Trước đó, Pháp cũng thông báo gửi cho Ukraine đại bác Caesar có tầm bắn 40 km, phía Anh cũng đã giao nhiều tên lửa phòng không Starstreak và xe bọc thép Stormer.
Ngày 26/04, chính phủ Đức thay đổi lập trường, thông báo sẽ cho phép giao xe tăng phòng không loại "Guepard" cho Ukraine. Thông tin chi tiết về số lượng và thời hạn bàn giao được bộ trưởng quốc phòng Đức nêu trong cuộc họp ở căn cứ Ramstein. Đây là bước ngoặt mới của chính phủ Đức, vẫn thận trọng trong việc giao vũ khí hạng nặng cho Ukraine để tránh một cuộc đối đầu trực tiếp giữa NATO và Nga. Tuy nhiên, lập trường của Berlin luôn bị các nước Baltic và Trung Âu chỉ trích.
Ngoài ra, theo thông tín viên RFI Pascal Thibaut tại Berlin, nhà sản xuất vũ khí Đức Rheinmetall cũng đang đề nghị Berlin cho phép xuất sang Ukraine loại xe tăng hạng nhẹ "Marder", cũng như 88 xe tăng hạng nặng "Leopard" đã qua sử dụng.
"Xe chiến đấu bộ binh "Marder" được đưa vào biên chế quân đội Đức (Bundeswehr) cách đây hơn 50 năm. Từ đó, loại xe này đã nhiều lần được hiện đại hóa và vẫn được quân đội Đức sử dụng rộng rãi và sắp được thay thế bằng xe bọc thép "Puma". Nhà sản xuất Rheinmetall hiện có khoảng 100 xe Marder đã qua sử dụng và đã xin phép chính phủ xuất khẩu thiết bị này sang Ukraine. Như vậy, đây có thể là chuyến giao vũ khí hạng nặng đầu tiên của Đức cho Kiev. Ngày 25/04, một người phát ngôn của chính phủ Đức cho biết quyết định sẽ "sớm" được đưa ra.
Nếu Berlin đồng ý, những chiếc xe này sẽ được tân trang và có thể được giao thành ba lần. Khoảng 20 xe sẽ được giao sau 6 tuần, những chiếc khác sau 6 tháng và nửa còn lại trong thời hạn 1 năm. Tổng chi phí sẽ vào khoảng 150 triệu euro, gồm việc cải tiến thiết bị, đạn dược và huấn luyện sử dụng cho quân đội Ukraine.
Tuần trước, Berlin nêu khả năng trao đổi để giảm bớt thời gian. Các nước Đông Âu sẽ giao vũ khí hạng nặng do Liên Xô sản xuất mà quân đội Ukraine quen sử dụng, đổi lại Đức sẽ cam kết cung cấp cho các nước láng giềng thiết bị hiện đại hơn để thay thế".
BBC, 26/04/2022
Ngày 25/4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cảnh báo Phương Tây đừng đánh giá thấp các nguy cơ leo thang xảy ra xung đột hạt nhân liên quan đến vấn đề Ukraine. Ông Lavrov đồng thời tuyên bố ông xem Nato "về bản chất" đang can dự vào một cuộc chiến tranh ủy nhiệm chống Nga thông qua việc cung cấp vũ khí cho Kyiv.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov
Phát biểu với Kênh 1, kênh truyền hình nhà nước Nga, ông Lavrov nói Moscow muốn tránh những nguy cơ leo thang xung đột "do con người tạo nên" như vậy.
"Đây là lập trường chính của chúng tôi mà mọi thứ chúng tôi thực hiện đều dựa theo quan điểm này. Những nguy cơ hiện nay là đáng kể".
"Tôi không muốn gia tăng những nguy cơ đó từ yếu tố con người. Nhiều người muốn như vậy. Sự nguy hiểm là nghiêm trọng, có thật, và chúng ta không được đánh giá thấp nó", ông Lavrov nói.
Ngoại trưởng Lavrov cũng cáo buộc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky "giả vờ" đàm phán, gọi ông ấy là "một diễn viên giỏi".
"Nếu bạn chăm chú theo dõi và chăm chú đọc những gì ông ấy nói, bạn sẽ thấy có hàng ngàn điểm mâu thuẫn", nhà ngoại giao hàng đầu của Nga nói.
Cũng theo ông Lavrov, tuần trước Moscow cam kết tránh một cuộc chiến tranh hạt nhân.
Hãng tin Reuters cho biết ông Lavrov cũng đã được hỏi về tầm quan trọng của việc tránh xảy ra "Chiến tranh thế giới thứ ba" và liệu tình hình hiện tại có thể tương đồng với cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962, thời điểm mà mối quan hệ giữa Liên Xô với Mỹ xuống thấp trong thời Chiến tranh Lạnh.
Ngày 25/4, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba viết trên Twitter rằng những bình luận mới nhất của Ngoại trưởng Lavrov là dấu hiệu cho thấy Nga đã mất "hy vọng cuối cùng để khiến thế giới sợ hãi việc ủng hộ Ukraine".
"Theo đó buổi nói chuyện [của ông Lavrov] về một mối nguy hiểm "thực sự" của Thế chiến lần 3. Điều này chỉ có nghĩa là Moscow cảm nhận được sự thất bại ở Ukraine", ông Kuleba viết trên Twitter.
Ngoại trưởng Lavrov cũng cảnh báo rằng Nga coi số vũ khí mà phương Tây viện trợ cho Kyiv là "các mục tiêu hợp pháp cho quân đội Nga ở Ukraine trong bối cảnh thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt".
Ông Lavrov nói liên minh quân sự Nato "về bản chất, đang can dự vào một cuộc chiến tranh chống Nga thông qua một bên ủy nhiệm và đang trang bị vũ khí cho bên ủy nhiệm đó. Chiến tranh là chiến tranh", ông Lavrov nói.
Cuộc xâm lược kéo dài của Nga vào Ukraine hiện đã bước sang tháng thứ 3 là cuộc tấn công lớn nhất nhằm vào một quốc gia Châu Âu kể từ năm 1945, khiến hàng nghìn người chết hoặc bị thương, các thị trấn và thành phố trở thành đống đổ nát, và buộc hơn 5 triệu người phải tháo chạy ra nước ngoài.
Vài ngày sau khi cuộc xâm lược Ukraine nổ ra hôm 24/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh cho các lực lượng răn đe hạt nhân của quốc gia này được đặt trong tình trạng báo động "đặc biệt".
Mỹ và các đồng minh Nato cho biết họ không muốn can thiệp quân sự trực tiếp vào Ukraine, nhằm tránh nguy cơ xảy ra Chiến tranh thế giới thứ ba.
Trong chuyến thăm tới Kyiv ngày 24/4, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã hứa sẽ viện trợ quân sự nhiều hơn cho Ukraine.
Tuy nhiên, Anatoly Antonov, Đại sứ Nga tại Mỹ đã yêu cầu Washington chấm dứt "đổ vũ khí vào Ukraine", đồng thời cảnh báo vũ khí phương Tây đang khiến tình hình thêm căng thẳng.
Cuối ngày 25/4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết : "Rõ ràng là mỗi ngày - và đặc biệt là hôm nay, khi tháng thứ ba của cuộc kháng chiến của chúng tôi bắt đầu - mọi người ở Ukraine đều quan tâm đến hòa bình, về khi tất cả mọi thứ kết thúc".
"Không có câu trả lời đơn giản cho điều đó vào thời điểm này".
Gửi vũ khí tấn công cho Ukraine
Ngô Nhân Dụng, VOA, 25/04/2022
Lúc đó các tướng lãnh Nga sẽ phải lựa chọn : Họ có muốn chính mình và gia đình mình hy sinh trong một cuộc đại chiến thế giới, chỉ vì tham vọng của một lãnh tụ điên rồ hay không ?
Chính sách viện trợ quân sự của NATO phải thay đổi. Muốn tiếp tục chiến đấu, quân Ukraine phải được trang bị đầy đủ hơn. Phải gửi cho họ các loại vũ khí dùng để tấn công chứ không chỉ để tự vệ.
Từ khi cuộc chiến Ukraine bắt đầu, các nước NATO nhấn mạnh họ chỉ tặng cho chính phủ Vlodymyr Zelensky các "vũ khí phòng ngự". Những máy bay tự khiển (drones), mũ và áo giáp, súng cao xạ, tên lửa nhẹ 20 ký đeo trên vai để đánh máy bay hoặc xe thiết giáp, đã giúp quân đội và dân Ukraine đẩy lui đoàn quân xâm lược. Các loại tên lửa trên chỉ dùng khi quân địch đến gần, chứ không thể tấn công các mục tiêu xa.
Chiến cuộc đã bước sang giai đoạn mới. Không chiếm được thủ đô Kyiv và cả miền Tây, quân Nga đang rút về Donbas. Từ năm 2014 quân đội Ukraine vẫn cố gắng chiếm lại hai khu vực "ly khai" này. Bây giờ quân Nga sẽ tìm cách bao vây và triệt hạ các đội quân Ukraine, để mở rộng vùng kiểm soát cho hai "nước Cộng Hòa Nhân Dân" mà ông Vladimir Putin đã công nhận trước khi đánh Ukraine. Ông Putin muốn thành công trước ngày 9 tháng Năm, để mời hai chính phủ bù nhìn qua Nga dự kỷ niệm Lễ Mừng Chiến Thắng, kỷ niệm ngày chấm dứt Đại chiến Thứ Hai.
Tại Donbas vũ khí và quân lực Nga vẫn còn nhiều gấp bội quân Ukraine mặc dù cấp chỉ huy chưa chứng tỏ khả năng điều khiển và tinh thần quân sĩ rất thấp kém. Quân đội Ukraine vẫn cương quyết không bị khuất phục. Khi ông Putin tuyên bố chiếm được hải cảng Muriupol, mấy trăm chiến sĩ tử thủ một nhà máy thép suốt hai tháng trời vẫn chưa chịu buông súng. Nhưng quân Nga sẽ áp đảo chiến trường vì có các hỏa tiễn tầm xa, phi cơ chiến đấu, các loại vũ khí tấn công mà quân đội Ukraine còn thiếu.
Chính sách viện trợ quân sự của NATO phải thay đổi. Muốn tiếp tục chiến đấu, quân Ukraine phải được trang bị đầy đủ hơn. Phải gửi cho họ các loại vũ khí dùng để tấn công chứ không chỉ để tự vệ.
Sau khi Thủ tướng Boris Johnson đến thăm Tổng thống Zelensky ở thủ đô Kyiv, Anh quốc đã gửi tặng Ukraine các trọng pháo, xe thiết giáp trang bị súng bắn máy bay, các đại pháo và hỏa tiễn đánh chiến hạm. Đó là những chiến cụ không chỉ dùng để phòng thủ. Ông Johnson còn điện thoại cho các nhà lãnh đạo Pháp, Đức, Canada và Liên Hiệp Châu Âu, thảo luận và điều hợp các loại vũ khí sẽ viện trợ Ukraine. Canada và Đức đã gửi giúp Ukraine các khẩu đại bác. Quốc hội Mỹ thúc dục Tổng thống Joe Biden phải giúp Ukraine nhiều hơn. Gần 80% dân chúng Mỹ ủng hộ.
Tuần trước, chính phủ Mỹ mới công bố khoản viện trợ kinh tế 500 triệu mỹ kim, và một chương trình viện trợ quân sự mới cho Ukraine. Tổng cộng 800 triệu mỹ kim ; đợt chiến cụ đang gửi gấp có 18 đại bác 155 ly "howitzers" cùng đạn dược ; 200 thiết giáp M113 ; 11 trực thăng Mi-17 và 100 quân xa. Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal khi qua Mỹ đã họp bàn với bộ trưởng quốc phòng Mỹ và giới lãnh đạo các công ty sản xuất vũ khí. Một loại máy bay "drone" tự khiển mới, đặt tên là Phoenix Ghost, đang được Không Lực Mỹ điều chỉnh, sau khi đã tham khảo ý kiến, cho phù hợp với chiến trường Ukraine. Phoenix Ghost có thể phóng lên theo đường thẳng đứng, bay xa 6 giờ liền tìm đánh mục tiêu, không kể đêm ngày. Một loại thiết giáp Mỹ gửi cho Ukraine có trọng lượng thấp, đi dễ dàng trên các cánh đồng sũng nước vào mùa mưa, mà xe tăng của Nga nặng nề có thể bị sa lầy. Mỹ có thể gửi các xe thiết giáp của Nga mà trước đây đã mua về để tập trận, để quân Ukraine quen sử dụng. Không những thế, Mỹ sẽ tặng cho các nước cộng sản cũ ở Đông Âu một số máy bay chiến đấu và xe thiết giáp, để đổi lại các nước như Ba Lan, Tiệp, Romenia, vân vân, đã chuyển cho Ukraine các phi cơ chiến đấu và thiết giáp do Nga chế tạo từ thời còn chế độ cộng sả n nay còn chứa trong kho vũ khí.
Tổng số vũ khí Mỹ đồng ý cung cấp cho Ukraine trị giá tới $3.4 tỷ đô la. Mỹ sẽ mời binh sĩ Ukraine qua Mỹ huấn luyện dùng các vũ khí mới, tránh không để quân Mỹ bước vào trong nước Ukraine ; không muốn bị Nga coi là Mỹ đang "tham chiến". Trước đây khi nhấn mạnh chỉ giúp Ukraine các vũ khí để tự vệ, các nước NATO cũng theo cùng một chính sách, tránh khiêu khích Vladimir Putin. Vì thái độ dè dặt đó, khi Ba Lan để nghị chuyển các máy bay chiến đấu MiG-29 của Nga qua một phi trường quân sự Mỹ ở Đức, rồi tặng cho Không quân Ukraine, Mỹ đã từ chối.
Nhưng bây giờ các nước NATO đã thay đổi, công khai viện trợ vũ khí mới cho quân đội Ukraine, loại vũ khí để tấn công.
Thực ra vũ khí nào cũng là vũ khí. Phân biệt vũ khí phòng ngự với vũ khí tấn công là giả tạo, một cách "giả đạo đức", như Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba đã nói với Liên Hiệp Châu Âu ở Bruxelles : "Bởi vì tất cả các vũ khí được quân đội Ukraine sử dụng trong lãnh tổ Ukraine, đều dùng để phòng thủ".
Cùng với đợt vũ khí viện trợ mới, Mỹ và Anh quốc cũng bắt đầu mở rộng chương trình chia sẻ tin tức tình báo. Các hình ảnh do vệ tinh nhân tạo và máy bay thám thính bay quanh Ukraine chụp được và các thông tin nghe lén đã được chuyển cho tình báo quân sự Ukraine. Nhờ thế, Ukraine biết quân Nga được điều động ra sao, ông tướng Nga nào đang nói điện thoại với ai, ở đâu, Quân Ukraine đã hạ sát 8 tướng lãnh Nga ngoài mặt trận, một con số cao kỷ lục trong cuộc chiến dài hai tháng.
Khi chuyển giao các tin tức tình báo, người ta càng khó phân biệt hành động đó là phòng ngự hay tấn công. Cho đến nay, Nga chưa biết phản ứng thế nào trước công tác viện trợ này. Người Nga có thể tin rằng Mỹ và Anh tặng bất cứ thông tin nào thu lượm được, nhưng không thể lấy lý do đó để leo thang trả đũa.
Chính phủ Mỹ có lẽ còn dè dặt không cho Ukraine biết địa điểm hay hoạt động của tất cả các đơn vị quân Nga ở ngoài Ukraine ; cũng như không tặng cho Ukraine các vũ khí có khả năng bắn sang nước Nga. Quân Ukraine đã tấn công một số kho xăng dầu và kho đạn trong nước Nga, nhưng không dùng các vũ khí nước khác. Hai hỏa tiễn Neptume đánh chìm soái hạm Moskva của Nga ở Hắc Hải đều chế tạo trong xứ - mà chính chiếc tàu chiến này cũng được sản xuất ở Mymolaiv, một thành phố công nghiệp ở Ukraine, trong thời còn nằm trong Liên bang Xô Viết !
Nhưng quân đội Ukraine đã nhận được các vũ khí mới như đại bác howitzers 155 ly, hỏa tiễn bắn máy bay từ xa, bắn chiến hạm, đều có thể bắn qua lãnh thổ và hải phận Nga. Các nước NATO hy vọng rằng Vlodymyr Zelensky sẽ không vô tình khiêu khích Nga đến như vậy.
Ông Vladimir Putin đã cảnh cáo rằng nếu khối NATO viện trợ các vũ khí mạnh hơn cho Ukraine thì sẽ gánh "hậu quả không lường trước được". Ông Biden và các nhà lãnh đạo NATO có vẻ đang đánh cá rằng ông Putin sẽ chỉ dọa dẫm mà không dám phản ứng mạnh.
Ông Putin có dám đánh bom các phi trường ở Ba Lan, nơi tiếp nhận các vũ khí trước khi chuyển qua Ukraine hay không ? Sau khi thế giới đã chứng kiến chiến dịch Ukraine thất bại, không còn ai lo sợ phải đánh nhau với quân Nga nữa. Ông Putin có dám vận dụng vũ khí nguyên tử, như ông đe dọa khi nghe Phần Lan muốn gia nhập NATO hay không ? Không một chính phủ nào trong khối NATO phản ứng trước những lời đe dọa đó. Chính phủ Phần Lan đã "lật tẩy", nói rằng hiện nay Nga đã đặt vũ khí nguyên tử ở Kalinigrad, nằm sát bên cạnh Lithuania, Ba Lan rồi. Nếu ông ta đánh liều mở kho bom nguyên tử thì các vệ tinh nhân tạo sẽ trông thấy liền. Lúc đó các tướng lãnh Nga sẽ phải lựa chọn : Họ có muốn chính mình và gia đình mình hy sinh trong một cuộc đại chiến thế giới, chỉ vì tham vọng của một lãnh tụ điên rồ hay không ?
Ukraine liệu sẽ chiến thắng trong cuộc chiến tranh vệ quốc hay không ? Giả thiết này cách đây hai tháng không ai dám đặt ra, nhưng những thất bại liên tiếp đã đặt ra dấu hỏi lớn về sức mạnh quân sự của Vladimir Putin.
Ảnh tư liệu : Một chiếc Gepard 1A2 trong cuộc tập trận ngày 15/06/2009 tại Bergen (Đức). Associated Press – Joerg Sarbach
Các báo Pháp đều chú ý đến chuyến thăm Kiev hôm qua của ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và bộ trưởng quốc phòng Lloyd Austin, một chuyến thăm đầy thách thức với Nga. Được tổng thống Volodymyr Zelensky loan báo một cách khá vụng về vào tối thứ Bảy, chuyến đi chỉ được Nhà Trắng xác nhận khi cả hai vị đã rời Ukraine, vì lý do an ninh.
Tuy nhiên Libérationnhận thấy giọng điệu của hai bộ trưởng thì không thận trọng như thế. Ông Austin khẳng định Ukraine có thể chiến thắng nếu có được những thiết bị tốt và được ủng hộ mạnh mẽ. "Chúng tôi muốn Nga bị yếu đi đến mức không còn có thể làm điều tương tự như xâm lăng Ukraine. Nga đã mất nhiều năng lực quân sự và lính tráng, nói thẳng ra, chúng tôi không muốn Nga nhanh chóng củng cố".
Tuyên bố trên cho thấy tầm vóc biểu tượng từ chuyến thăm đầu tiên của hai bộ trưởng Mỹ quan trọng, đúng hai tháng sau khi Nga khởi động chiến tranh. Mỹ sẽ tặng thêm 700 triệu đô la, trong đó Ukraine được 300 triệu để mua vũ khí, số còn lại cho các đồng minh của Kiev sau khi đã chuyển thiết bị cho Ukraine. Tổng cộng Hoa Kỳ dưới thời Joe Biden đã viện trợ quân sự trên 4 tỉ đô la cho Ukraine. Một đại sứ được bổ nhiệm, đó là bà Bridget Brink hiện đang là đại sứ Mỹ ở Slovakia. Ê-kíp đang làm việc ở Ba Lan trong tuần này sẽ dọn sang Kiev.
Libération nhận định Mỹ hành động thận trọng nhưng cụ thể, và giọng điệu cứng rắn. Khác hẳn với Châu Âu, sẵn sàng đưa những hình ảnh của chuyến viếng thăm như thủ tướng Anh Boris Johnson hay chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen, nhưng nhẹ nhàng hơn trong những tuyên bố đối với Nga.
Les Echos nói thêm, khoảng 40 bộ trưởng quốc phòng họp tại Berlin (Đức) hôm nay để bàn về việc giao vũ khí nặng cho Ukraine – vấn đề ngày càng gay gắt. Trước thái độ do dự của thủ tướng Olaf Scholz, tập đoàn Đức RheinMetall đã chính thức đề nghị chuyển khoảng 100 xe chiến đấu bộ binh Marder cho Kiev. Pháp khi gởi đại bác Caesar hiện đại thì đã quyết định viện trợ vũ khí hạng nặng. Để phá rối việc giao vũ khí cho Ukraine, quân đội Nga bắn hỏa tiễn vào các giao lộ đường sắt ở Vinnytsia và ga Krasne gần Lviv.
Tờ Ouest-France thống kê sơ qua : Gepard (Đức), Stormer (Anh), M113, M577 (Mỹ)… những xe bọc thép loại cũ này có lợi điểm là đang có sẵn. Riêng Anh có đến 6 loại xe bọc thép khác nhau. Về pháo, có M777 (Mỹ và Canada), PzH2000 (Hà Lan), M109A4 (Bỉ), giàn phóng rốc kết (Ba Lan)… Tờ báo lo ngại không chỉ về "tuổi tác" những loại vũ khí này, mà còn đặt ra cho quân đội Ukraine vấn đề bảo dưỡng, phụ tùng thay thế, và kêu gọi tránh tinh thần cho theo kiểu "giải phóng kho" - phải là một sự phối hợp nỗ lực để đưa Ukraine đến thắng lợi. Rốt cuộc Hoa Kỳ và các đồng minh thỏa thuận hàng tháng đều họp lại để xem xét hỗ trợ quân sự cho Kiev.
Ukraine liệu sẽ chiến thắng trong cuộc chiến tranh vệ quốc hay không ? Giả thiết này cách đây hai tháng không ai dám đặt ra. Nhưng những sai lầm chiến lược, thất bại trong việc bao vây Kiev hay soái hạm Moskva bị đánh chìm tại Hắc Hải đã đặt ra dấu hỏi lớn về sức mạnh quân sự của Vladimir Putin.
Hôm qua tại Kiev, bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã nêu ra vấn đề mà người Ukraine đang mơ đến. Theo Le Figaro, trước hết, phải thắng được vài trận đánh. Ở miền đông, hai bên chiến đấu trên một chiến tuyến rất dài, Ukraine không được không lực yểm trợ. Chiến thắng không chỉ nhờ quyết tâm, mà cần có được phương tiện. Kinh tế Nga yếu đi vì trừng phạt, còn Ukraine dựa vào các đồng minh phương Tây.
Để trụ được, cần phải đặt ra mục tiêu cụ thể có thể đạt đến. Có nên chỉ chống đỡ những cuộc tấn công của Nga ? Chiếm lại tả ngạn sông Dniepr và Kherson ? Đẩy lùi quân Nga đến biên giới Crimea và Donbass ? Tái chiếm các lãnh thổ đã bị mất năm 2014 ? "Nên để cho người Ukraine quyết định cuộc chiến của họ" - một nhà ngoại giao Châu Âu e ngại phương Tây chia rẽ. Nhưng chiếm lại những lãnh thổ như Crimea sẽ khiến Ukraine rơi vào một loại xung đột khác.
Mỹ, Châu Âu và Ukraine không có cùng một định nghĩa về chiến thắng. Trong một cuộc chiến tranh ủy nhiệm, xa rời lợi ích chiến lược của mình, Hoa Kỳ tìm cách làm Vladimir Putin gánh chịu thất bại. Khi làm cho Nga bị yếu đi và thúc đẩy Châu Âu vũ trang, Hoa Kỳ rảnh tay đối đầu với Trung Quốc. Về phía Châu Âu, cái giá của chiến tranh cũng rất cao. Những biện pháp trừng phạt ảnh hưởng đến kinh tế EU và đa số không muốn lăng nhục Nga. Vladimir Putin sẽ lợi dụng những chia rẽ của phương Tây.
Nếu rốt cuộc rơi vào ngõ cụt chiến thuật, tổng thống Nga có ngưng chiến hay không ? Giả thiết Moskva chấp nhận thất bại khó thể xảy ra, và cuộc chiến còn kéo dài. Phương Tây lo ngại trong trường hợp bị thất trận nặng nề, nhà độc tài sẽ cố leo thang. Theo Le Figaro, để có được chiến thắng tại Ukraine, cần phải tìm cách nào khác hơn là một thất bại quân sự cho Putin. Cựu tướng lãnh Olivier Kempf cho rằng "Khái niệm chiến thắng là một khái niệm của thế kỷ đã qua". Những hiệp ước đã kết thúc các cuộc chiến trong thế kỷ 20 liệu có còn phù hợp hay không ? Giờ đây, những cuộc xung đột "đóng băng" thay vì được giải quyết.
Kiến trúc sư và là nhà quy hoạch đô thị Albert Levy đặt ra một vấn đề khác của cuộc xâm lăng Ukraine : "Diệt chủng đô thị có phải là tội ác chống nhân loại ?". Sau các vụ thảm sát Bucha và Mariupol, các cáo buộc diệt chủng đã được các tổng thống Zelensky và Biden đưa ra. Nhưng còn phải tính đến "urbicide" (tạm dịch diệt chủng đô thị), nhằm tiêu hủy không gian đã hình thành một bản sắc, một lịch sử và một nền văn hóa. Những thành phố đổ nát nơi quân Nga đi qua cho thấy, phải chăng chúng ta đang chứng kiến một kiểu tiêu diệt hàng loạt và cố tình một sắc dân, phủ định quyền hiện hữu của một nhóm người ?
Khái niệm "urbicide" xuất hiện từ cuộc chiến tranh vùng Balkan gồm hai đặc tính : tiêu hủy không gian công cộng đô thị, và phá hủy di sản đô thị để làm mất đi ký ức lịch sử, khiến con người đánh mất bản sắc. Tác giả Levy nhấn mạnh trênLibération, tại Ukraine các thành phố bị quân Nga mặc nhiên tiêu hủy, không chỉ là chiến lược mà còn mang tính chính trị. Không thắng được các chiến binh Ukraine, lính Nga trút giận vào các thành phố và thường dân để "trừng phạt" xã hội Ukraine vì đã hướng về các chế độ dân chủ phương Tây - với cuộc cách mạng Maidan được đánh giá là ngang tầm với các cuộc cách mạng lớn tại Châu Âu.
Khi hủy hoại một thành phố và các công trình của nó, họ đã làm tan biến điều kiện vật chất cho đời sống xã hội. Khi xóa sổ những dấu mốc không gian và nơi trao đổi, họ tháo dỡ các giềng mối của cộng đồng. Khi san bằng những thiết bị và cơ sở hạ tầng, người dân không còn những dịch vụ công thiết yếu. Khi tiêu hủy nơi làm việc và sản xuất, cư dân bị tước đi phương tiện để tồn tại. Thành phố còn là nơi lưu giữ lịch sử của một xã hội, thế nên hủy diệt nó là hủy diệt quá khứ.
Trên lãnh vực kinh tế, sự kiện được chú ý nhiều nhất là việc tỉ phú Elon Musk mua mạng xã hội Twitter. Ông chủ của Tesla và Space X đã thành công : tối qua hội đồng quản trị Twitter đã nhất trí chấp nhận đề nghị mua lại của ông với cái giá "dứt khoát và tốt nhất" là 54,20 đô la một cổ phiếu, tổng cộng 44 tỉ đô la. Elon Musk trả bằng 21 tỉ đô la tiền túi, số còn lại ngân hàng Morgan Stanley cho vay. Các quỹ đã đầu tư vào Twitter và các nhà đầu tư ngắn hạn đều bị quyến rũ, họ thúc giục các nhà điều hành không nên bỏ qua cơ hội.
Việc Elon Musk kiểm soát Twitter sẽ dẫn đến một sự thay đổi sâu sắc nơi mạng xã hội này. Nhà tỉ phú có 83 triệu người theo dõi trên Twitter đã thông báo ý định tăng cường tự do ngôn luận. Twitter là mạng đầu tiên đã chận các bài viết của ông Donald Trump, và tổng thống Mỹ đã bị đóng tài khoản vĩnh viễn sau vụ điện Capitol. Các nhân viên Twitter chủ yếu thiên tả đã tỏ ra lo lắng, nhưng Musk trấn an. Bên cạnh đó, ý định để cho thuật toán Twitter thành mã nguồn mở là không đơn giản và dễ tổn thương trước tin tặc. Les Echos lưu ý là nhà tỉ phú không mua Twitter để tìm kiếm lợi nhuận : mạng xã hội này luôn lận đận trên thị trường chứng khoán, doanh số năm ngoái là 5 tỉ đô la nhưng bị lỗ lã mất gần nửa triệu đô.
Liên quan đến Châu Á, Les Echosnhận định "Chứng khoán : Giọt nước Trung Quốc" làm tràn ly. Theo tờ báo, chính sách zero Covid của Bắc Kinh tạo ra nguy cơ kinh tế thế giới chậm hẳn lại, trong lúc thị trường đang bấp bênh vì cuộc xâm lăng Ukraine của Nga.
Tờ báo tìm cách lý giải "Vì sao Trung Quốc cứ khăng khăng với zero Covid ?". Trong lúc ở Thượng Hải, người dân kêu gào thiếu thực phẩm trong cuộc phong tỏa không biết đến bao giờ mới kết thúc, cách đó 1.000 km Tập Cận Bình đi thăm một cửa hàng miễn thuế và cảng Hải Khẩu của đảo Hải Nam, nơi ông hy vọng sẽ tranh giành được vị thế của Hồng Kông và Singapore. Ông Tập khẳng định đại dịch vẫn rất trầm trọng, không thể lơi lỏng nỗ lực. Và thế là 350 triệu người Trung Quốc tiếp tục bị giam lỏng với những mức độ khác nhau.
Các nhà lãnh đạo Bắc Kinh lo sợ vì chỉ có phân nửa số người cao tuổi ở Hoa lục được chích ngừa, và vac-xin nội địa kém hiệu quả. Nhưng không thể từ bỏ zero Covid, vì trực tiếp liên quan đến Tập Cận Bình : chủ tịch Trung Quốc từng lớn tiếng khoe khoang "chiến thắng" trước con virus sau khi phong tỏa Vũ Hán. Và phía sau chính sách này là hệ thống chính trị Trung Quốc, vẫn được tuyên truyền là ưu việt hơn các chế độ dân chủ. Cư dân Thượng Hải giận dữ và các doanh nghiệp cảnh báo về tác động kinh tế. Nhưng Tập Cận Bình muốn có được một chiến thắng ở Thượng Hải như ở Vũ Hán, bằng mọi giá !
Tựa chính các báo Pháp hôm nay đề cập đến những vấn đề còn ngổn ngang sau kỳ bầu cử quan trọng 24/04, với kết quả ông Emmanuel Macron thắng giòn giã ở các thành phố lớn, còn bà Marine Le Pen tại những thành phố nhỏ và lãnh thổ hải ngoại.Le Mondera từ chiều hôm trước ghi nhận "Emmanuel Macron tái đắc cử tổng thống", nhưng "cực hữu (đạt phiếu) ở mức cao lịch sử", Libérationnhận thấy "Macron dưới áp lực", La Croixkêu gọi "Giảm bớt những rạn vỡ". Le Figaronói về những gì mà tổng thống tái đắc cử phải chuẩn bị cho nhiệm kỳ hai : thay đổi nội các, sửa soạn cuộc bầu cử Quốc Hội… Riêng nhật báo kinh tế Les Echos lo ngại trước tình trạng thị trường chứng khoán sa sút, chính sách zero Covid của Trung Quốc và chiến tranh ở Ukraine.
Các báo ghi nhận, trong khi kẻ bại trận hô to chiến thắng, thì người đắc cử lại tỏ ra chừng mực trong một lễ mừng chiến thắng khiêm tốn ở Champ-de-Mars tối Chủ nhật. Chiến thắng trước phe cực hữu ngay khi chiến tranh Nga-Ukraine đang diễn ra, cũng là chiến thắng cho những người ủng hộ ông bên ngoài biên giới - nhiệt thành hơn và ít bạc bẽo hơn cử tri Pháp.
Le Monde nhận thấy trong số 1.200 nhà báo đăng ký tham dự, phân nửa là các phóng viên ngoại quốc. Và trong khi các đối thủ nói lời gay gắt, thì các nhà lãnh đạo Châu Âu liên tục đưa ra những lời chúc mừng, đặc biệt là tổng thống Volodymyr Zelensky vui mừng khi "một người bạn thực sự của Ukraine" tái đắc cử. Tuy thường có những bài diễn văn dài, tối hôm ấy Emmanuel Macron chỉ phát biểu có 15 phút, và thái độ rất tiết chế.
La Croix nhắc nhở, hình ảnh một tổng thống mới ở lứa tuổi bốn mươi cùng với giới trẻ ở Champ-de-Mars không thể che khuất một thực tế : chính cử tri từ 65 tuổi trở lên mới là những người đã dồn phiếu cho ông (70 đến 75%). Ở số thanh niên 25-34 tuổi, Marine Le Pen vượt lên đôi chút. Secours Catholique kêu gọi ưu tiên cho lớp trẻ, vì từ 18-25 tuổi rất dễ rơi vào cảnh nghèo khó, và họ sẽ nghiêng về phe dân túy.
Thụy My
Trọng Nghĩa, RFI, 22/03/2022
Kể từ khi bắt đầu cuộc tấn công xâm lược Ukraine ngày 24/02/2022, được chính thức gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt", lực lượng Nga đã phải gánh chịu những thiệt hại nặng nề, cả về vật chất lẫn nhân mạng, trong số này có đến 5 viên tướng chỉ huy mặt trận và một phó tư lệnh hạm đội.
Những cấp chỉ huy quân đội Nga bị tử trận trên chiến trường Ukraine – Ảnh minh họa
Nếu phía Ukraine nói đến 15.000 lính Nga thiệt mạng tính đến ngày 19/03, thì phía Nga chỉ mới chính thức công nhận tổn thất gần 500 người tính đến hôm 02/03, hay 9.861 người theo tiết lộ của tờ báo Nga thân chính quyền Komsomolskaya Pravda ngày 21/03, trích dẫn bộ Quốc Phòng Nga, một thông tin đã bị xóa sau gần 10 tiếng đồng hồ được đăng tải.
Trong bối cảnh cả Ukraine lẫn Nga đều tung tin với mục đích tuyên truyền, số lượng thương vong thực sự của Nga trước mắt chưa thể biết rõ, nhưng theo báo chí phương Tây, điều đáng lo ngại nhất đối với quân đội Nga vào lúc này không phải là những tổn thất về binh lính, mà là về cấp sĩ quan chỉ huy cao cấp.
Cho đến nay, phía Điện Kremlin chỉ công nhận hai trường hợp tử trận, liên quan đến thiếu tướng Andrei Sukhovetsky, phó tư lệnh Tập Đoàn quân số 41, và đại tá Hải Quân Andrei Paliy, phó tư lệnh Hạm Đội Hắc Hải, một người sắp được phong chức đô đốc. Tuy nhiên, Ukraine và các phương tiện truyền thông phương Tây đã nói đến cái chết của không dưới 5 viên tướng Nga, mà người cao cấp nhất mang quân hàm trung tướng, không kể đến một viên tướng người Chechenya.
Theo nhật báo Pháp Le Figaro ngày 21/03, các nhà phân tích khác nhau đã ước tính rằng Nga đã huy động khoảng 20 tướng lĩnh vào chiến dịch tấn công Ukraine, vì vậy nếu quả thực là đã có năm viên tướng tử trận, thì Quân đội Nga đã mất đi một phần tư tướng chỉ huy trong không đầy một tháng, một tổn thất cực cao và hết sức bất ngờ.
Câu hỏi đặt ra là vì sao mà tỷ lệ tử trận trong giới tướng lĩnh Nga lại cao như vây. Theo đài truyền hình Mỹ CNN ngày 20/03, tướng hồi hưu David Petraeus, nguyên tư lệnh lực lượng Mỹ tại Iraq và Afghanistan đã nêu bật là trong 20 năm can thiệp tại Afghanistan, chỉ có một tướng Mỹ bị thiệt mạng.
Theo giới phân tích, sự kiện nhiều tướng Nga bị tử trận có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân trong đó có hai yếu tố chính.
1. Các viên tướng này bị buộc phải xông lên tuyến đầu trong những cuộc tấn công để có thể trực tiếp chỉ huy vì hệ thống thông tin liên lạc tồi tệ, trong lúc binh sĩ, đa số là lính nghĩa vụ nên thiếu tinh thần chiến đấu và kỷ luật. Sự hiện diện của các cấp chỉ huy này ở tuyến đầu khiến họ dễ bị trúng đạn.
2. Quân đội Ukraine đã có một chiến thuật cụ thể là tìm diệt các chỉ huy cao cấp của Nga trên chiến trường. Theo ghi nhận của báo Le Figaro, một nhân vật thân cận với tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từng tiết lộ với nhật báo Mỹ Wall Street Journal rằng Ukraine có một đội tình báo quân sự chuyên "truy lùng và tiêu diệt" các sĩ quan Nga trên chiến trường.
Chuyên san Mỹ Foreign Policy ngày 21/03 đã trích dẫn một nhà ngoại giao Châu Âu thông thạo các đánh giá tình báo phương Tây theo đó thì vụ 5 tướng Nga thiệt mạng chủ yếu xuất phát từ việc thiết bị liên lạc điện tử của họ kém bảo mật khiến cho họ vị trí của họ dễ bị lộ, trong lúc họ lại phải lên tuyến đầu để trực tiếp chỉ đạo một lực lượng lớn với gần 200.000 quân trong đó rất nhiều là lính nghĩa vụ trẻ.
Ngoài ra, theo trang mạng quân sự Mỹ Military.com ngày 17/03, ông Jeffrey Edmonds, cựu giám đốc chuyên về Nga trong Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ thời Barack Obama cho rằng "sức ép chính trị Moskva dường như đã buộc nhiều sĩ quan cao cấp của Nga phải xông lên tiền tuyến" để thực hiện bằng được mục tiêu chính trị là đánh chiếm các đô thị Ukraine.
Và trên tuyến đầu họ đã trở thành con mồi cho các lực lượng đặc biệt Ukraine được trang bị máy bay không người lái điều khiển từ xa và vũ khí đặc biệt như súng bắn tỉa công suất lớn do các đồng minh NATO cung cấp.
Căn cứ vào các thông tin từ phía Nga, Ukraine và báo chí, nhật báo Pháp Le Figaro đã liệt kê các tường đưa tin về những vị tướng được tuyên bố đã chết kể từ khi cuộc chiến bắt đầu.
Thiếu tướng Andrei Sukhovetsky
Đây là viên tướng duy nhất mà Điện Kremlin công nhận là đã tử trân. Là tư lệnh Sư Đoàn Dù số 7 và phó tư lệnh Quân Đoàn 41, sĩ quan này được cho là đã bị trúng đạn của lính bắn tỉa Ukraine tại khu vực gần Kiev ngay trong những ngày đầu của chiến dịch tấn công. Tướng Sukhovetsky đã từng đóng một vai trò quan trọng trong vụ sáp nhập Crimea năm 2014, cũng như tham gia vào các chiến dịch của Nga ở Georgia và Syria.
Thiếu tướng Vitaly Gerasimov
Là một sĩ quan từng thâm gia cuộc Chiến tranh Chechenya lần thứ hai, chiến dịch Syria và sáp nhập Crimea, thiếu tướng Vitaly Gerasimov là tham mưu trưởng Quân Đoàn 41. Theo tình báo Ukraine, viên tướng này đã bị hạ sát ngày 07/03 bên ngoài thành phố Kharkov ở miền đông Ukraine, cùng với nhiều sĩ quan cấp cao khác. Hiện chưa rõ hoàn cảnh về cái chết của vị tướng này và Nga cũng không thông báo về cái chết này.
Thiếu tướng Andrei Kolesnikov
Tư lệnh Quân Đoàn 29, thiếu tướng Andrei Kolesnikov được cho là đã thiệt mạng vào ngày 11/03 trong những hoàn cảnh chưa được xác định và tại một địa điểm không xác định. Cái chết của ông đã được các quan chức NATO và Anton Gerashchenko, cố vấn bộ Nội vụ Ukraine, xác nhận trên kênh Telegram, nhưng không hề được Điện Kremlin thông báo.
Thiếu tướng Oleg Mityaev
Tư lệnh Sư Đoàn Bộ Binh Cơ Giới số 150 của Nga, một đơn vị được thành lập vào năm 2016, thiếu tướng lục quân Oleg Yuryevich Mityaev được cho là đã bị bắn chết vào khoảng ngày 15/03 khi tham gia cuộc bao vây Mariupol. Trên mạng Telegram, Anton Gerashchenko đã đăng một bức ảnh mà theo ông là thi thể của sĩ quan đã qua đời. Thông tin này vẫn chưa được Điện Kremlin xác nhận.
Trung tướng Andrei Mordvichev
Tư lệnh Quân Đoàn 8, trung tướng Andrei Mordvichev hiện là sĩ quan cấp cao nhất tử trận ở Ukraine. Theo chính quyền Kiev, viên tướng này bị bắn chết ở vùng Chernobyvka, gần Kherson, một thành phố mà lực lượng Nga đã chiếm đóng. Một lần nữa, Điện Kremlin chưa xác nhận thông tin này.
Trọng Nghĩa
**************************
Minh Anh, RFI, 22/03/2022
Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 21/03/2022 khẳng định Nga đang nhắm đến việc sử dụng vũ khí sinh – hóa học tại Ukraine. Chủ nhân Nhà Trắng cảnh báo phương Tây sẽ "nghiêm khắc" đáp trả nếu điều này xẩy ra.
Một thương xá ở Kiev, Ukraine, bị quân Nga pháo kích ngày 21/03/2022. AP - Efrem Lukatsky
Phát biểu tại một cuộc họp với lãnh đạo các doanh nghiệp Mỹ ở Washington, tổng thống Joe Biden nhận định, việc Nga khẳng định "Ukraine sở hữu vũ khí hóa học và sinh học tại Ukraine" là một "tín hiệu rõ nét" cho thấy ông Vladimir Putin chuẩn bị sử dụng hai loại vũ khí này.
Về tình hình chiến sự tại Ukraine, bộ Quốc Phòng Anh hôm nay 22/03 công bố một báo cáo mới của cơ quan tình báo nhận định rằng "các lực lượng Ukraine tiếp tục đẩy lùi ý đồ chiếm đóng phía nam Mariupol của Nga. Tại những nơi khác, đà tiến của quân Nga rất hạn chế, phần lớn các lực lượng này vẫn bị ngăn cản tại chỗ". Tuy nhiên, nước Cộng hòa tự phong Donetsk (RPD) lại tuyên bố là các lực lượng Nga và các đơn vị quân đội của RPD đã "giải phóng" gần một nửa "vùng Mariupol", đồng thời cho biết cả Ukraine lẫn quân Nga cùng đồng minh Donetsk đều bị thiệt hại nặng nề về nhân mạng.
Trong khi đó, quân đội Ukraine sáng nay loan báo đã giành lại quyền kiểm soát thành phố Makariv, cách Kiev 48 km về phía Tây, sau nhiều ngày phải hứng chịu các trận oanh kích dữ dội từ quân Nga làm hơn một chục người chết.
Liên quan đến số binh sĩ Nga thiệt mạng, AFP cho biết, một tờ báo thân điện Kremlin hôm qua trong một bài đăng dẫn lời bộ trưởng Quốc Phòng dường như cho biết gần 10 ngàn lính Nga đã thiệt mạng và hơn 16.150 người khác bị thương kể từ khi Nga mở cuộc tấn công xâm lược Ukraine ngày 24/02. Theo CNN, bài viết được đăng lúc 00 giờ 09 phút ngày thứ Hai, giờ Moskva, rồi đã được cập nhật và đăng lại lúc 21 giờ 56 phút, nhưng không còn con số lính tử trận.
AFP dẫn nguồn tin từ hãng thông tấn TASS hôm nay cho biết Nga và Ukraine đã có cuộc trao đổi tù binh đầu tiên. Chín quân nhân Nga đã được trả tự do để đổi lấy đô trưởng Ivan Fedorov thành phố Melitopol, bị quân Nga bắt cóc ngày 11/03.
Minh Anh
Chính thống giáo Ukraine độc lập : Nga lên án một hành vi khiêu khích (RFI, 13/10/2018)
Một ngày sau khi Thượng Hội đồng Chính thống giáo công nhận giáo hội Ukraine độc lập, ngoại trưởng Nga hôm qua 12/10/2018 lên án "hành động khiêu khích", được Washington ủng hộ "công khai và trực tiếp".
Người đứng đầu giáo hội Chính thống giáo Ukraine phát biểu trong một buổi lễ tại nhà thờ Volodymysky ở Kiev, Ukraine, ngày 11/10/2018. Reuters/Valentyn Ogirenko
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Nhà nước Nga RT và hai báo Pháp, Le Figaro và Paris Match, ngoại trưởng Serguei Lavrov đã chỉ trích thượng phụ Chính thống giáo Bartholomew I đã can thiệp vào hoạt động tôn giáo, vi phạm luật pháp Ukraine và Nga. Và ông cho rằng hành động nói trên được Hoa Kỳ ủng hộ.
Quyết định của Thượng Hội đồng Chính thống giáo thừa nhận một giáo hội Chính thống giáo đôc lập tại Ukraine, chấm dứt 332 năm Ukraine nằm dưới quyền quản lý của giáo hội Nga, đặt ra vấn đề tương lai của hàng triệu tín đồ vốn vẫn sinh hoạt trong giáo hội trung thành với Moskva.
Người phát ngôn điện Kremlin, ông Dmitri Peskov, trong một phát biểu hôm qua, cũng khẳng định Moskva sẽ "bảo vệ lợi ích của các tín đồ Chính thống giáo" tại Ukraine, trong trường hợp có các rối loạn trong lĩnh vực tôn giáo. Tuy nhiên, người phát ngôn Nga cũng cho biết cụ thể là các biện pháp mà Moskva dự kiến tiến hành sẽ "chỉ thuần túy mang tính chính trị và ngoại giao".
Sau tuyên bố của Thượng Hội đồng Constantinople, Tòa thượng phụ Nga lên án một cuộc "ly giáo", và cảnh báo "những hậu quả hết sức nghiêm trọng". Một số chức sắc trung thành với Moskva, lo ngại nhà thờ và tu viện bị trưng thu, kêu gọi tín đồ đứng lên bảo vệ các thánh đường.
Kiev tôn trọng quyết định của các xứ đạo
Về phần mình, chính quyền Ukraine bảo đảm sẽ hoàn toàn tôn trọng quyền quyết định của các xứ đạo nào chọn con đường tiếp tục trung thành với Tòa thượng phụ Moskva, và không để xảy ra một "cuộc chiến tranh tôn giáo".
Quyết định công nhận giáo hội độc lập Ukraine được hàng trăm người đón mừng tại thủ đô Kiev tối hôm qua. Một số người cho đây là một biến cố lịch sử quan trọng nhất kể từ khi Ukraine độc lập với Nga. Tuy nhiên, chính quyền Ukraine tỏ ra thận trọng.
Trả lời AFP, một quan chức cao cấp ngành an ninh Ukraine, xin ẩn danh, thừa nhận đây là "một sự kiện lịch sử", nhưng rất có thể "khuấy lên nhiều vấn đề lớn".
Theo dòng lịch sử, đạo Thiên chúa chia thành nhiều nhánh khác nhau. Trong đó ba nhánh lớn nhất là Công giáo, Tin lành và Chính thống giáo. Chính thống giáo là nhánh lớn thứ ba, ước tính có từ 125 triệu đến 250 triệu tín đồ trên khắp thế giới, nhưng chủ yếu là tại Nga và khu vực Đông Âu.
Cuộc phân liệt năm 1054 : Nguồn gốc ra đời
Sau nhiều thế kỷ tranh luận về thần học và chính trị, cuộc phân liệt giữa giáo hội Tây Phương và giáo hội Đông Phương đã xảy ra vào năm 1054, với sự kiện thượng phụ thành Constantinople, Michel Cerulaire đệ nhất, bị rút phép thông công, vì không thừa nhận uy quyền của giáo hoàng.
Đến lượt mình, thượng phụ Constantinople cũng quyết định rút phép thông công đối với đại diện của Tòa Thánh, hồng y Humbert de Moyenmoutier, người thực thi lệnh của giáo hoàng.
Các cuộc thập tự chinh, do một số lãnh đạo giáo hội Tây Phương hoặc thủ lĩnh quân sự tổ chức, trong hai thế kỷ tiếp theo tại miền đông nam Châu Âu và khu vực Cận Đông khiến sự phân tách giữa hai giáo hội càng trở nên trầm trọng hơn. Quân thập tự chinh đã lập ra nhiều cơ sở của giáo hội Tây Phương ngay bên cạnh các cơ sở Chính thống giáo ở Hy Lạp.
Nỗ lực hòa giải giữa hai nhánh Thiên chúa Giáo nói trên chỉ thực sự có kết quả vào năm 1965, khi hai bên từ bỏ các lệnh rút phép thông, hơn 9 thế kỷ trước.
Đức tin Chính thống giáo
"Chính thống giáo" bắt nguồn từ hai từ gốc Hy Lạp, "ortho" có nghĩa là chính thống và "doxa" là học thuyết. Giáo hội Chính thống giáo tự cho là chỉ có mình mới sở hữu "đức tin thực sự" và tất cả các giáo hội khác, bao gồm cả giáo hội Công giáo, đều phải trở lại với đạo gốc.
Bất đồng chính giữa hai nhánh Công giáo và Chính thống giáo xoay quanh cách lý giải về thuyết Tam vị nhất thể, hay Chúa Ba Ngôi, giáo lý cốt lõi của đạo Thiên chúa. Ngược lại với bên Công giáo, đạo Chính thống chấp nhận thụ phong các chức sắc đã lập gia đình, hoặc chấp nhận việc ly dị, nếu có chuyện ngoại tình.
Nghi thức của Chính thống giáo gần như không thay đổi từ một thiên niên kỷ nay, trong lúc đạo Công giáo biến chuyển nhiều theo thời gian.
Hệ thống tổ chức phức tạp
Chính thống giáo, với Constantinople (thuộc thành phố Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay) là trung tâm, bao gồm 10 giáo quyền hay các giáo hội độc lập (autocephaly), trong đó có giáo hội Ukraine, vừa được Thượng Hội đồng Chính thống giáo ở Constantinople công nhận.
Cùng với trung tâm Constantinople được coi là có uy tín nhất hiện nay, đạo Chính thống còn có ba trung tâm khác từng có vai trò rất quan trọng, tại Alexandria (Ai Cập), Antioche (Syria) và Jerusalem. Ba trung tâm này vẫn tồn tại, nhưng tầm ảnh hưởng bị thu hẹp.
Trong số các giáo hội độc lập thừa nhận uy quyền của thượng phụ đại kết thành Constantinople có các giáo hội Moskva, Serbia, Romania, Bulgaria, Gruzia, Hy Lạp, Chyprus, Albania, Ba Lan, giáo hội Czech và Slovakia, và giáo hội Ukraine vừa được công nhận.
Một số giáo hội Chính thống giáo có quyền tự trị, nhưng không độc lập, ví dụ như giáo hội Phần Lan, trực thuộc Tòa thượng phụ đại kết Constantinople (Patriarcat œcuménique de Constantinople), hay giáo hội Nhật Bản trực thuộc Tòa thượng phụ Moskva.
Riêng về Chính thống giáo ở Ukraine, với khoảng 30 triệu tín đồ, chiếm 70% dân cư Ukraine, có hai nhóm chính. Một giáo hội trung thành với Tòa thượng phụ Moskva, với nhiều xứ đạo nhất (khoảng 12.000). Thứ hai là giáo hội Kiev - tự thành lập năm 1992 (sau khi Liên Xô sụp đổ) và vừa được Thượng Hội đồng thành Constantinople công nhận - có khoảng 5.000 xứ đạo. Tuy nhiên, ngày càng có đông người Ukraine theo giáo hội này (40% hiện nay, so với 15% dân cư cách nay 10 năm).
Uy quyền của Tòa thượng phụ đại kết Constantinople
Người đứng đầu Thượng Hội đồng ở Constantinople là thượng phụ đại kết thành Constantinople, giáo chức cao cấp nhất của Chính thống giáo, thường do tổng giám mục Chính thống giáo thành Constantinople đảm nhiệm. Thượng phụ thành Constantinople hiện nay là Bartholomew I, được coi là người đứng đầu, về mặt tâm linh và nghi thức, của tất cả các giáo quyền trong thế giới Chính thống giáo Phương Đông, nhưng không có quyền can thiệp vào công việc nội bộ của các giáo hội khác.
Vai trò tôn giáo quan trọng của thành Constantinople bắt nguồn từ thời kỳ hoàng đế Constantin đệ nhất (272-337), cũng là hoàng đế La Mã đầu tiên theo Thiên chúa Giáo. Constantin đệ nhất coi đạo Thiên chúa là tôn giáo chính thức của Đế quốc Đông La Mã, với Constantinople là thủ đô (Constantinople là tên gọi mới mà hoàng đế La Mã đặt cho thành Byzantium của người Hy Lạp cổ).
Tuy nhiên, trong thời kỳ sau này, Tòa thượng phụ Moskva được xem là có ảnh hưởng còn lớn hơn cả Tòa thượng phụ đại kết thành Constantinople, do có được số lượng tín đồ đông đảo hơn. Thượng phụ giáo hội Chính thống giáo Nga Kirill cũng được coi như một đồng minh của tổng thống Nga Putin.
(Theo AFP và La Croix)
Trọng Thành
****************
Giáo hội Chính thống Ukraine chia tay Nga sau 332 năm (BBC, 13/10/2018)
Quyền lực của Giáo hội Chính thống Nga với Giáo hội Ukraine chấm dứt sau 332 năm bằng quyết định tại Constantinople, Istanbul tuần này.
Lãnh đạo Ukraine trong ngày lễ đánh dấu 1030 năm Rus Kiev gia nhập Thiên chúa giáo' hồi tháng 7/2018 ở Kiev
Quyết định hôm 11/10/2018 của Đại Giáo chủ Bartholomew, Tổng giám mục Constantinople - Tân La Mã và cũng là người đứng đầu Giáo hội Chính thống toàn cầu gây choáng cho nước Nga, theo các báo quốc tế.
Thượng phụ Bartholomew chính thức thừa nhận quyền độc lập (autocephaly), cho Giáo hội Chính thống giáo Ukraine bằng việc huỷ một văn kiện từ năm 1686.
Văn bản đó cho Giáo chủ Moscow quyền bổ nhiệm và kiểm soát các chức vụ của Giáo hội ở Kiev.
Nhưng nay, quyết định mới của Công đồng Thần thánh của Chính thống giáo Đông Phương cho phép phục hồi một loại chức vụ trong Giáo hội Ukraine, gồm cả Thượng phụ Filaret, 89 tuổi.
Ngài Filaret đã bị Moscow rút phép thông công vì lý do chính trị, như ngài Bartholomew nói.
Tuy thế, vấn đề này cũng trở thành một phần của tranh chấp chính trị Kiev-Moscow.
'Chúc mừng quyết định'
Ông Putin dự lễ của Giáo hội Chính thống và các tôn giáo khác đặt hoa bên tường Điện Kremlin trong ngày lễ kỷ niệm chiến thắng quân Ba Lan năm 1612
Tổng thống Ukraine, Petro Poroshenko đã nhanh chóng chúc mừng quyết định cho Giáo hội Chính thống Ukraine quyền độc lập.
Với nước Nga, sự kiện Giáo hội Ukraine tách hẳn khỏi Moscow gây ra choáng váng cho chính quyền Vladimir Putin và cả người dân.
Kiev nay là thủ đô Ukraine nhưng từng là đất phát tích của Giáo hội Nga và một phần của truyền thuyết dựng nước của dân tộc Nga.
Mới tháng Bảy năm nay, Nga và Ukraine kỷ niệm lễ 1030 năm đạo Ki Tô đến Kiev.
Sự kiện mang tên 'Thiên chúa giáo vùng Kiev Nga' (Kievan Rus Christianization) được cho là bước khởi đầu cho kỷ nguyên Thiên chúa giáo và văn minh Châu Âu ở cả Nga và Ukraine.
Nhưng nay, như một số báo Châu Âu bình luận, chính quyền Vladimir Putin có thể chiếm giữ được Crimea và kiểm soát một phần miền Đông Ukraine, nhưng không thể nào nắm được "linh hồn" của Ukraine nữa.
