 | Tổng quan: | 3127457 |
Không phải đến bây giờ du học sinh Việt Nam ở Nam Hàn mới nổi tiếng vì mượn danh nghĩa du học để có thể đến Nam Hàn cư trú bất hợp pháp.
Phần 1
Sinh viên Việt chúc mừng nhau tại lễ tốt nghiệp học kỳ mùa xuân 2022 của Đại học Chosun. Ảnh : Hội Sinh viên Việt Nam tại Đại học Chosun
Nhiều người Việt cư trú tại Nam Hàn thở dài trước tin Pusan National University (PNU) tạm ngưng tiếp nhận sinh viên Việt Nam đến học Hàn ngữ. Mỗi năm PNU tiếp nhận khoảng 400 du học sinh từ Việt Nam đến trường này để học Hàn ngữ nhưng đa số cùng bỏ học để ra ngoài đi làm bất hợp pháp. PNU sợ điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới họ nên đưa ra quyết định vừa kể(1).
Vào website của PNU để tìm thêm thông tin ắt sẽ thấy ở phần cung cấp dữ liệu hỗ trợ ghi danh bằng tiếnh Anh có lưu ý được highlight :Nationals of Africa, Vietnam, Mongolia, and Uzbekistan, please confirm the possibility of application with the regional coordinator via email in advance – Công dân các quốc gia Châu Phi, Việt Nam, Mông Cổ và Uzbekistannên dùng email liên lạc với Điều phối viên của khu vực để biết có thể nộp đơn hay không (2).
***
Visa cấp cho người ngoại quốc đến Nam Hàn học hành được xếp vào loại D. Trong đó D-2 dành cho nghiên cứu sinh tiến sĩ (D-2-4), sinh viên cao học (D-2-3), sinh viên đại học (D-2-2), sinh viên cao đẳng (D-2-1). D-4 dành cho những người đến Nam Hàn học trung học (D-4-3) hoặc trau dồi Hàn ngữ (D-4-1). Nhìn một cách tổng quát, có visa loại D vừa được phép đến Nam Hàn cư trú, vừa có quyền đi làm bán thời gian.
Cách nay khoảng ba tháng, ông Cho Jung-hun, Dân biểu Hạ viện Nam Hàn đã yêu cầu chính phủ Nam Hàn phải xem lại chính sách tiếp nhận sinh viên ngoại quốc đến Nam Hàn học hành. Dựa trên dữ liệu do Bộ Tư pháp Nam Hàn cung cấp thì có khoảng 65.000 sinh viên ngoại quốc đến Nam Hàn bằng visa D-4-1 để trau dồi Hàn Ngữ và tính từ tháng 6/2023, có khoảng 26.000 (40%) trở thành cư trú bất hợp pháp.
The Korea Times cho biết, trong 26.000 người đến Nam Hàn trau dồi Hàn ngữ nhưng cư trú bất hợp pháp, người Việt Nam chiếm đa số (gần 23.000 người), kế đó là Uzbekistan (khoảng 1.100 người), xếp thứ ba là Mông Cổ (hơn 800 người). Số lượng du học sinh đến Nam Hàn bằng visa D-2 nhưng bỏ dở việc học rồi trở thành cư trú bất hợp pháp cũng không hề nhỏ, riêng với D-2-1 (học cao đẳng), tỷ lệ cư trú bất hợp pháp lên tới hơn 27%.
Đó cũng là lý do nhiều người Nam Hàn tin rằng, mục đích thực sự của nhiều người đến Nam Hàn trau dồi Hàn ngữ là để kiếm việc làm. Song song với việc tường thuật nhận định, yêu cầu của ông Cho Jung-hun, rằng chính phủ Nam Hàn phải cẩn thận hơn trong việc cấp visa cho sinh viên ngoại quốc và phải có hướng dẫn chi tiết hơn để ứng phó với du học sinh từng quốc gia, The Korea Times nhắc lại một số sự kiện liên quan đến những người Việt tới Nam Hàn bằng visa D-4-1 : Hồi tháng 8/2023, một thanh niên Việt Nam bị Tòa án quận Suwon phạt tù vì bán thuốc lắc. Thanh niên 23 tuổi này này đến Nam Hàn hồi tháng 7/2019 bằng visa D-4-1, lẽ ra phải rời Nam Hàn vào tháng 10/2021 nhưng không quay về Việt Nam. Khi làm việc trong một câu lạc bộ được người Việt ví von là "thánh địa ma túy", anh ta bị bắt quả tang đang bán thuốc lắc...
Hoặc sự kiện 164/1.900 du học sinh Việt Nam đến Đại học Quốc gia Incheon học Hàn ngữ đột nhiên mất tích sau khi chương trình đào tạo khởi động chừng vài tháng. Do luật pháp Nam Hàn yêu cầu các cơ sở giáo dục phải báo cáo nếu du học sinh vắng mặt quá 15 ngày nên tháng 12/2019, Đại học Quốc gia Incheon buộc phải báo cáo chuyện mất tích hàng loạt này cho cảnh sát và báo cáo ấy kích hoạt một cuộc săn lùng khắp Nam Hàn(3) !
***
Chuyện xin visa sang Nam Hàn du học rồi bỏ học ra ngoài làm việc bất hợp pháp thật ra không mới. Cuối năm 2019, sau khi Đại học Quốc gia Incheon báo cáo có 164 du học sinh Việt Nam mất tích, báo điện tử VnExpress đã thực hiện một phóng sự bằng tiếng Anh mà tính chất giống như giải thích cho thiên hạ thông cảm, rằng tại sao du học sinh Việt Nam lại bỏ học hàng loạt để đi làm bất hợp pháp ở Nam Hàn(4).
Những người trong cuộc đã giải thích với phóng viên của VnExpress rằng họ xin visa D-4-1 để đến Nam Hàn không phải vì hiếu học mà vì "thủ tục đơn giản và khả năng được cấp visa lớn" để có cơ hội đi làm kiếm tiền ở Nam Hàn. Dù đó chính là là cư trú bất hợp pháp nhưng những người trong cuộc vẫn chọn lối này vì hoàn toàn bế tắc, không tìm thấy lối ra cho cả hiện tại lẫn tương lai của họ ở Việt Nam.
Ở Việt Nam, nếu tốt nghiệp đại học, có việc làm, họ cũng chỉ có thể kiếm được 250 Mỹ kim/tháng nhưng tại Nam Hàn, họ có thể được trả từ 2.500 đến 4.000 Mỹ kim/tháng. Chi phí cho việc thực hiện ý định quá lớn (vài trăm triệu) cộng thêm với hy vọng có đủ điều kiện để gầy dựng tương lai nên nhiều thanh niên Việt Nam hy sinh tất cả mọi thứ, kể cả sức khỏe cho công việc, phần lớn làm việc suốt tuần, kể cả ngày nghỉ...
Không phải đến bây giờ du học sinh Việt Nam ở Nam Hàn mới nổi tiếng vì mượn danh nghĩa du học để có thể đến Nam Hàn cư trú bất hợp pháp. Năm 2018, trong số gần 14.000 du học sinh cư trú trái phép tại Nam Hàn có 2/3 là thanh niên người Việt dù điều đó có thể khiến họ bị phạt 5.000 Mỹ kim và sáu tháng tù. Việt Nam cũng là quốc gia mà du học sinh phải gửi vào ngân hàng Nam Hàn khoản tiền cao hơn, rút ra khó hơn nhưng...
****************************
Phần 2
"...Thường thì du học sinh chỉ bỏ trốn để ở lại Úc làm việc bất hợp pháp khi visa du học đã gần hết hạn".
Sinh viên Việt Nam trong một lớp học tại Đại học Quốc gia hàn Quốc - Ảnh minh họa
Hồi đầu năm nay, Bộ Tư pháp Nam Hàn cho biết, đến cuối 2023 có hơn 226.000 người ngoại quốc đang dùng visa du học để cư trú tại Nam Hàn, so với 2022 thì đến 2023, tỷ lệ du học sinh tăng gần 15%. Việt Nam là quốc gia dẫn đầu về số lương du học sinh ở Nam Hàn với hơn 80.000 người. Kế đó là Trung Quốc, Mông Cổ, Uzbekistan, Miến Điện, Nhật, Nepal, Indonesia, Nga, Bangladesh và Ấn Độ(5).
Việt Nam là quốc gia dẫn đầu về số lượng du học sinh đồng thời cũng là quốc gia dẫn đầu về số lương du học sinh bỏ học để ra ngoài tìm việc làm và trở thành cư trú bất hợp pháp(6). Trong 26.000 người đến Nam Hàn bằng visa D-4-1 để trau dồi Hàn ngữ nhưng bỏ học, cư trú bất hợp pháp, người Việt chiếm đa số (gần 23.000 người), lớn hơn khoảng 20 lần so với nhóm nhiều thứ hai (Uzbekistan - khoảng 1.100 người) và lớn hơn khoảng 28 lần so với nhóm nhiều thứ ba (Mông Cổ - khoảng 800 người). Không phải tự nhiên mà Pusan National University (PNU) lưu ý : Công dân các quốc gia Châu Phi, Việt Nam, Mông Cổ và Uzbekistannên dùng email liên lạc với Điều phối viên của khu vực để biết có thể nộp đơn hay không (6). PNU khó có thể có lựa chọn nào khác khi có những bằng chứng rõ ràng cho thấy du học sinh Việt Nam có thể trở thành một loại "tai bay, vạ gửi" !
Tình trạng vừa kể không chỉ xảy ra ở Nam Hàn. Đầu tháng này, chính quyền tiểu bang South Australia của Úc loan báo "tạm dừng nhận học sinh từcác tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình đến học bậc trunghọc và một số lĩnh vực khác trên toàn bang này" (7). Thông báo vừa kể là quyết định thuộc loại "chẳng đặng đừng" sau khi có năm du học sinh Việt Nam đến South Australia học trung học đột nhiên "mất tích".
Cảnh sát South Australia tin rằng đó không phải là "mất tích". Họ khẳng định đó là "chủ động lẩn trốn chính quyền" ! Ông Lê Đức Minh - một luật sư chuyên về di trú ở Úc – bảo với Radio Free Asia (RFA) rằng : Úc chưa bao giờ hành xử như thế với bất kỳ quốc gia nào ! Về mặt luật pháp và với tư cách là một luật sư, tôi không chấp nhận hành động rõ ràng là phân biệt đối xử như thế nhưng trong hoàn cảnh hiẹn tại, cơ quan di trú của Úc khó có biện pháp nào tốt hơn nhằm chấm dứt ngay lập tức việc đưa ngườitại các tỉnh này sang Úc bấthợp pháp ! RFA đã tổng hợp tin tức từ hệ thống truyền thông Úc và cho biết thêm, trong khoảng từ tháng 12/2023 đến thàng 1/2024, có ít nhất mười học sinh, sinh viên từ Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình đột nhiên "mất tích" sau khi đến South Australia học tiếng Anh hay kỹ thuật !
Trò chuyện với RFA, một du học sinh Việt Nam phán đoán :Thường thì du học sinh chỉ bỏtrốn để ở lại Úc làm việc bất hợp pháp khi visa du học đã gần hết hạn. Tuy nhiên, đối với nhữngtrường hợp này- vừa đến Úc đã trốn ngaythì nguyên nhân có thể là do không đủ khảnăng tài chính để đóng học phí và mục đích đến Úc không phải để học mà là đitìm việc làm.
Luật sư Lê Đức Minh lưu ý :Tình trạng ngườingoại quốc đến Úc du họcrồi bỏ trốn, ra ngoài tìmviệc làm, ở lại quá hạn là điều khá phổ biến. Tuynhiên việc Việt Nam nằmtrong nhóm các quốc gia dẫn đầu về việc công dân vi phạm luật di trú của Úcsẽ để lại nhiều hậu quả taihại cho những ngườiViệt muốn đến Úc học hành, làm việcvà du lịch trong tương lai (8).
***
Cuối năm ngoái, Nam Hàn công bố một thống kê về người ngoại quốc(9), theo đó, trong năm 2023, trên 50% người ngoại quốc đến Nam Hàn làm việc nhận được từ 1.540 Mỹ kim/tháng đến 2.310 Mỹ kim/tháng. Ngoài ra có 35,8% (1/3 người ngoại quốc) có thu nhập trên mức này. Với thu nhập như thế, họ chi 11,8% cho chỗ ở, 39,4% cho sinh hoạt, 23,2% cho kiều hối, 15,7% để dành. Số người ngoại quốc ở Nam Hàn từ 15 tuổi trở lên đã tăng 1,43 triệu (9,9%) so với cùng kỳ. Nếu tính theo quốc tịch, người Việt tăng nhiều nhất (32.000 người). Cứ đối chiếu những số liệu này với tình hình kinh tế - xã hội tại Việt Nam ắt sẽ hiểu vì sao, mà cả viên chức cấp xã, giáo viên tại Việt Nam lẫn những đứa trẻ vùa hoàn tất trung học phổ thông đã quyết định bỏ học đại học, kể cả khi đã được những đại học hàng đầu tại Việt Nam tiếp nhận để tìm đường sang Nam Hàn làm thuê (10) !
Có một điều đáng chú ý là khác với trước đây, ngoài việc xoay xở để có visa ra ngoại quốc làm thuê, thanh niên Việt Nam, kể cả trẻ con đã mở thêm một lối khác – khai thác con đường... du học. Vì sao lại thế ? Dường như bởi visa làm thuê khó khăn hơn do số lượng có hạn mà nhu cầu quá cao nên rủi ro bị từ chối không nhỏ và đặc biệt là chi phí quá lớn. Cho dù "tăng trưởng kinh tế - xã hội" có sự phụ thuộc đáng kể vào việc biến công dân của mình thành hàng hóa để xuất khẩu nhưng khi thực thi "chiến lược" này, chính quyền Việt Nam vẫn tổ chức vét cả... cặn. Còn gì tàn tệ hơn khi Nhật không thu đồng nào nhưng để được đến Nhật làm thuê, thanh niên Việt Nam phải vay mượn để trả từ 130 triệu đồng đến 190 triệu đồng/người triệu đồng cho các doanh nghiệp độc quyền "xuất khẩu lao động", cao hơn Philippines từ sáu đến tám lần(11).
Phải trả quá nhiều để có thể từ Việt Nam đi làm thuê ở ngoại quốc vốn chẳng có gì mới ! So sánh của tạp chí Luật khoa như vừa dẫn chỉ giúp dễ hình dung hơn tại sao người Việt luẩn quẩn trong bế tắc. Hết bế tắc về sinh kế, về tương lai ở nơi "chôn nhau, cắt rốn" đến bế tắc về chuyện nên chọn sống hợp pháp hay bất hợp pháp trên xứ người. Làm sao có thể chọn sống hợp pháp khi nợ nần chồng chất, lãi mẹ đẻ lãi con ?
Người đứng đầu hệ thống chính trị, hệ thống công quyền đẩy nhiều triệu người Việt đến chỗ bế tắc, thậm chí ngay cả những đứa trẻ cũng phải khai thác visa du học, biến Việt Nam thành xứ sở cung cấp cư dân bất hợp pháp cho nhiều quốc gia khác như thế vừa lên tiếng cho biết ông ta..."Tự hào và tin tưởng dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, quyết tâm xây dựng một nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh, văn hiến và anh hùng" (12) !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 17/02/2024
Chú thích
(2) https://lei.pusan.ac.kr/leieng/56426/subview.do
(3) https://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2024/02/113_360839.html
(6) https://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2024/02/113_360839.html
Du học sinh Việt Nam tại Hoa Kỳ liên tiếp tăng (RFA, 14/11/2017)
Việt Nam tiếp tục đứng thứ 6 trong danh sách những quốc gia dẫn đầu về số lượng du học sinh tại Hoa Kỳ.
Việt Nam tiếp tục đứng thứ 6 trong danh sách những quốc gia dẫn đầu về số lượng du học sinh tại Hoa Kỳ. Courtesy of www.laodong.vn
Số liệu được công bố trong báo cáo hàng năm Open Doors của Viện Giáo dục Quốc tế (IIE) và được Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Hà Nội loan tin trong bản thông cáo báo chí ngày 14 tháng 11.
Theo báo cáo đưa ra, số du học sinh Việt Nam ở Hoa Kỳ trong năm học 2016-2017 tổng cộng hơn 22.400 sinh viên, tăng 5% so với năm học trước. Sinh viên quốc tế hiện chiếm 5,3% tổng số sinh viên tại Hoa Kỳ.
Trong tổng số du học sinh ở Hoa Kỳ, số lượng nhiều nhất là sinh viên bậc đại học, 68%, sau đại học là 15.6%.
Các ngành học được lựa chọn nhiều nhất trong năm 2016-2017 là kỹ thuật, kinh doanh và quản trị, toán và khoa học máy tính.
Thông cáo báo chí này cũng nêu cụ thể những tiểu bang tập trung du học sinh quốc tế là California, New York, Texas, Massachusetts, Illinois, Pennylvania, Florida, Ohio, Michigan và Indiana.
Ngược lại, cũng từ báo cáo hàng năm Open Doors của IIE cho biết, trong năm 2016-2017, Việt Nam đón hơn 1 ngàn sinh viên từ Mỹ.
*****************
Việt Nam đình bản hai tờ báo mạng do ‘vi phạm hành chính’ (VOA, 16/11/2017)
Chính quyền Việt Nam vừa ra quyết định đình bản tạm thời và phạt hai trang báo điện tử tổng cộng 190 triệu đồng do ‘vi phạm hành chính.’
Quyết định phạt báo điện tử Nhà Quản lý của Bộ Thông tin và truyền thông, chụp từ trang Facebook của Lê Nguyễn Hương Trà.
Nhà báo tự do Võ Văn Tạo ở Khánh Hòa nói rằng việc các trang báo bị phạt hay bị đình bản vẫn thường xuyên xảy ra khi các lãnh đạo đấu đá lẫn nhau vì phe cánh:
"Việc hai tờ báo bị phạt và đình bản do đăng bài chống tham nhũng cũng không có gì là mới so với trước đây. Việc xử lý tham nhũng chỉ ở cấp thấp và có định hướng, phe cánh, chỉ làm để vớt vác uy tín hay là một công cụ để thanh trừng lẫn nhau hay xử lý phe cánh".
Bộ Thông tin và Truyền Thông Việt Nam hôm 14/11 ra quyết định đình bản 3 tháng chuyên trang Phụ nữ & Đời sống của báo điện tửNgười Đưa tin và tạp chí điện tửNhà Quản lý. Ngoài ra hai cơ quan báo chí này còn bị phạt số tiền 190 triệu đồng.
Một quyết định do Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền Thông Hoàng Vĩnh Bảo ký nói báo Người đưa tin đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản qua bài viết đăng ngày 29/10 trên chuyên trang Phụ nữ và Đời sống (tên miền phununews.vn).
Quyết định xử phạt cho biết trang này viết bài sai sự thật trong bài ‘Bình Phước: Báo chí đứng bên lề công cuộc đấu tranh chống tham nhũng?’đăng trên báo này hôm 21/8/2017. Tạp chí này thuộc Viện Nghiên cứu và Đào tạo về Quản lý. Tuy nhiên, quyết định của Bộ không nói rõ những vi phạm trong bài viết này cụ thể là gì.
Báo VietnamNet nói báo điện tửNgười đưa tin bị xử phạt 140 triệu đồng và bị áp dụng hình phạt bổ sung là đình bản tạm thời, tức là tước quyền sử dụng giấy phép của chuyên trang Phụ nữ và Đời sốngtrong thời gian 3 tháng.
Trang Phununews.vn hôm 15/11/2017 đã ngưng hoạt động
Trước đó, ngày 13/11, Bộ Thông tin và Truyền Thông cũng ra quyết định thu hồi chuyên trang Quản lý bán lẻ (tên miền nhaquanly.vn/banle) của Tạp chí điện tử Nhà quản lý vì "Tạp chí không xuất bản chuyên trang trong thời gian quy định" và đưa thông tin "sai sự thật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng trong bài viết "Doanh nghiệp Việt bán hàng giả : Chuyện bây giờ mới...lộ" đăng ngày 26/10. Tổng số tiền vi phạm hành chính đối với trang Nhà Quản lý là 50 triệu đồng.
Nhà báo Võ Văn Tạo nói việc các trang báo bị phạt hay đình bản thường xuyên xảy ra ở Việt Nam:
"Đối với người làm báo ở Việt Nam lâu lâu tờ báo này đăng tin kia bị Bộ Thông tin và truyền thông thổi còi, phạt, đình bản tạm thời, đình bản vĩnh viễn không còn xa lạ nữa. Vì trong một nhà nước do Đảng Cộng sản Việt Nam nắm quyền thì báo chí được cho là công cụ của Đảng, nhà nước dùng để tuyên truyền, chứ không phải là một cơ quan ngôn luận độc lập của người dân, do đó báo chí luôn bị quản lý gắt gao".
Nhà báo Võ Văn Tạo điểm lại các vụ đình bản và phạt báo chí trước đây:
"Vụ tương đối đình đám là báo Người Cao tuổi của ông Kim Quốc Hoa đăng bài Sao và Vạch nói về việc mua quan bán tước, chức vụ trong bộ Công an, Quân đội. Đó là một thực tế hiển nhiên trong xã hội mà hầu như ai cũng biết, nhưng đề cập đến là bị liền. Trước đó báo Thanh niên, Tuổi trẻ nói về vụ PU18 cũng bị cách chức hàng loạt tổng biên tập và tước thẻ phóng viên, biên tập viên, thậm chí có hai phóng viên bị bắt và phải ra tòa".
Vào tháng 7 năm nay, ba tờ báo Thanh niên, Người Lao động, Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh cũng bị phạt với cáo buộc "đưa tin sai sự thật". Năm 2016, báo Thanh Niên bị phạt 200 triệu vì vụ 'thông tin nước mắm nhiễm Asen'. Năm 2015, hai ấn phẩm phụ của báo Đời sống & Pháp luật cũng bị tạm thời đình bản 3 tháng. Năm 2014, các báo Tiền Phong, Đất Việt và Kiến thức, mỗi tờ bị xử phạt 60 triệu đồng.
https://av.voanews.com/Videoroot/Pangeavideo/2017/11/7/7a/7a65f6eb-c4ae-4bcd-ae53-4e9ac5afd1a7.mp4
*****************
Đình bản hai báo điện tử Việt Nam (RFA, 14/11/2017)
Báo Nhà Quản Lý bị đình bản - Courtesy hình chụp màn hình báo Người Lao Động
Bộ Thông tin- Truyền Thông Việt Nam vào ngày 14 tháng 11 ra quyết định đình bản 3 tháng chuyên trang Phụ nữ & Đời sống của báo điện tử Người Đưa tin và tạp chí điện tử Nhà Quản lý.
Theo quyết định của Bộ Thông Tin- Truyền Thông Việt Nam thì ngoài biện pháp đình bản 3 tháng báo điện tử Người Đưa tin phải nộp phạt 140 triệu đồng do vi phạm hành chánh trong một bài viết trên chuyên trang Phụ nữ & Đời sống này hôm 29/10 vừa qua.
Tạp chí điện tử Nhà Quản lý bị kỷ luật với lý do nêu ra là đưa tin sai sự thật trong bài viết tựa đề ‘Bình Phước : Báo chí đứng bên lề công cuộc đấu tranh chống tham nhũng ?’ đăng trên báo này hôm 21/8/2017. Tạp chí này thuộc Viện Nghiên cứu và Đào tạo về Quản lý.
Quyết định của Bộ Thông tin- Truyền thông nêu rõ sau thời gian đình bản 3 tháng, Bộ này sẽ xem xét trên cơ sở các quy định của pháp luật về báo chí nhằm quyết định việc tiếp tục hoạt động cho hai tạp chí điện tử vừa bị kỷ luật.
Đây không phải là lần đầu tiên các tờ báo trong nước bị phạt hành chính cũng như bị đình bản với cáo buộc đưa tin sai sự thật. Điển hình năm 2014, ba tờ báo Tiền Phong, báo điện tử Đất Việt và báo điện tử Kiến thức, mỗi tờ bị xử phạt 60 triệu đồng. Năm 2015, hai ấn phẩm phụ của báo Đời sống & Pháp luật cũng bị tạm thời đình bản 3 tháng. Đến năm 2016, báo Thanh Niên 200 triệu vì vụ 'thông tin nước mắm nhiễm Asen'.
Gần đây nhất là vào tháng 7 năm 2017, ba tờ báo Thanh niên, Người lao động, Pháp luật TP.HCM cũng bị phạt với cáo buộc đưa tin sai sự thật.
*************
Nhà máy giấy Lee & Man phát mùi hôi thối (RFA, 14/11/2017)
Nhà máy giấy Lee & Man tại Hậu Giang lại bị dân chúng sống xung quanh phản đối vì phát ra mùi hôi.
Lễ khởi công nhà máy giấy Lee & Man tại tỉnh Hậu Giang, 29/3/2017. Photo courtesy of ricons.vn
Báo Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh ngày 14 tháng 11 loan tin ghi nhận ý kiến của nhiều người dân nói rằng trong những ngày 10, 12, tháng 11, mùi hôi cùng với tiếng ồn từ nhà máy làm cho họ rất khó chịu.
Theo tin ghi nhận được thì ông chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thị trấn Mái Dầm, nơi nhà máy tọa lạc đã xác nhận là có mùi hôi phát đi từ nhà máy theo như người dân nói, ông cũng đã báo cho nhà máy cũng như Sở Tài nguyên & Môi trường của Tỉnh Hậu Giang.
Tuy nhiên Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường nói rằng hiện chưa thể trả lời báo chí về vấn đề này vì đang bận.
Nhà máy Lee & Man là một dự án đầu tư 100% vốn của Trung Quốc.
Nhà máy bắt đầu vận hành thử nghiệm vào tháng 12 năm 2016, tuy nhiên đã bị tạm dừng vì phát ra tiếng ồn bị dân chúng phản đối.
Đến tháng 10 năm nay, 2017, Cục Môi trường của Bộ Tài nguyên & Môi trường cấp giấy chứng nhận cho rằng các công trình bảo vệ môi trường của nhà máy này đã hoàn tất và có thể chính thức hoạt động.
Một số nhà khoa học lo ngại rằng nhà máy Lee & Man có thể làm ô nhiễm nặng nề sông Cửu Long, nguồn nước và phù sa sống còn của cả vùng Đồng bằng Sông Cửu Long.
Cũng liên quan đến vấn đề môi trường, Bộ Tài nguyên và môi trường vừa trình Chính phủ Việt Nam một dự thảo sửa đổi Luật Bảo vệ Môi trường đã được chuẩn thuận vào năm 2014.
Các lý do được đưa ra là nhiều điều trong luật này nằm ở các bộ luật khác nhau như Luật Tài nguyên, Luật Khoáng sản, Luật Qui hoạch,… nhưng lại không thống nhất với nhau.
Một lý do nữa là nhiều điều luật được cho là không sát với thực tế.
Và điều thứ ba là việc phân công các cấp thẩm quyền trong việc quản lý chất thải được cho là chồng chéo nhau, không phân rõ trách nhiệm.
Sinh viên Việt Nam ở Nhật tham gia một cuộc thi với 18 đội đến từ nhiều nước tại Tokyo vào ngày 31 tháng 1 năm 2016. AFP photo
Hàng chục ngàn người Việt qua Nhật theo diện du học sinh hoặc thực tập sinh nhưng phần lớn bỏ ra ngoài đi làm chứ không đi học.
Thực chất là đi làm
Con số người Việt đến Nhật Bản trong tư cách du học sinh hay thực tập sinh hiện lên tới 60.000. Tuy nhiên chỉ 8% tức khoảng 5.000 là thực sự đi học, còn hầu hết bỏ ra ngoài kiếm việc làm và hành nghề một cách bất hợp pháp.
Đại sứ Nhật Bản Umeda Kunio chia sẻ với Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo Phùng Xuân Nhạ như vậy trong buổi gặp gỡ giữa hai vị tại Việt Nam hôm thứ Năm 5 tháng Giêng 2017 vừa qua.
Từ Tokyo, một bạn trẻ tên Hùng, từ Sài Gòn qua Nhật du học, nói rằng con số 8% thật sự đi học có lẽ hơi nhiều so với thực tế :
Khoảng 8% thì em nghĩ số đó hơi nhiều. Thực sự mà nói ở bên đây đa số các bạn nói chung là mượn danh du học sinh thôi chứ chủ yếu qua đây để làm việc. Đa số qua đây theo em thấy tất cả đều học xong đại học hết, ở Việt Nam kiếm việc không có nên họ muốn qua đây kiếm số vốn. Cơ bản bên đây một giờ làm việc, nếu mà ở Tokyo, thì khoảng 900 tới 1.000 Yen, một giờ làm việc của nó khoảng gần 200.000 tiền Việt Nam, trong khi ở Việt Nam mình một giờ làm việc chỉ khoảng 10.000, 12.000 hoặc 15.000 thôi. Bảo là đi học này nọ, nói là tu nghiệp sinh thực chất cũng chỉ là xuất khẩu lao động thôi.
Tiếng là du học sinh hay thực tập sinh nhưng làm sao bỏ học đi làm mỗi ngày mà không gặp vấn đề được bạn Hùng giải thích thêm :
Ở bên Nhật này tất cả các trường học đều điểm danh hết, các bạn chỉ nhắm đúng giờ điểm danh đó các bạn lên lớp, có mặt ở đó để người ta điểm danh là mình không vắng mặt. Cả ngày dành để đi làm, nếu là du học sinh thì lên lớp chỉ có ngủ thôi. Trên mạng có nhiều hình các bạn chuyền tay nhau, lên lớp là cả lớp đều ngủ hết.
Khi du học sinh qua đây thì người ta qui định một tuần được làm khoảng 28 tiếng. Các bạn lách luật như thế nào đó thì một tuần họ làm 40 tiếng hoặc hơn. Visa được một năm sáu tháng hay hai năm gì đó thì người ta tận dụng hết người ta cày cuốc để kiếm tiền, sau đó ôm tiền về Việt Nam. Một số tìm cách ở lại, hết visa rồi vẫn cố ở lại để kiếm tiền và tìm mọi cách gởi tiền về Việt Nam.
Trong buổi nói chuyện với bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo Việt Nam hôm thứ Năm, Đại sứ Nhật Umeda Kunio nói với ông Phùng Xuân Nhạ rằng nếu không kiểm soát được số du sinh và tu nghiệp sinh thật sự muốn sang Nhật để học tập thì điều này sẽ ảnh hưởng không tốt đến hình ảnh Việt Nam trong mắt người Nhật Bản.
Hình ảnh xấu trong mắt người bản xứ
Có thể nói đây là lần đầu tiên Việt Nam nhận được sự nhắc nhở cảnh báo trực tiếp như vậy từ phía Nhật, trong lúc những tai tiếng không hay liên quan đến những người Việt sang Nhật để học hay kiếm việc làm đã từng tạo sự chú ý nơi người bản xứ. Đây cũng là điều bạn du học sinh tên Hùng muốn chia sẻ :
Điều đó xảy ra từ nhiều năm rồi. Theo báo chí Nhật thì số lượng du học sinh, tu nghiệp sinh người Việt Nam qua Nhật vẫn nằm trong hàng top. Mới năm ngoái 2016, dân Việt Nam mình đứng hàng đầu về tỷ lệ tội phạm ở Nhật. Trộm cắp này, đá tàu trốn tàu đi tàu mà không mua vé, trộm đồ trong siêu thị rồi tuồn ra ngoài bán với giá rẻ hơn.
Bên đây tất cả đều là tự động hết, không có người canh nên là cứ thế mà không mua vé, cứ thế mà vào ăn cắp thôi.
Vẫn theo lời bạn Hùng, đôi khi cách sống và thái độ ứng xử của các bạn người Việt mình cũng tạo ấn tượng không mấy tốt về Betonamu tức người Việt Nam trong mắt người Nhật :
Không riêng gì dân Trung Quốc đâu, dân Việt Nam khi ra đường kiểu như là bỗ bã, nói chuyện lớn tiếng, đi lấn hết cả đường, thì mình không nghe được người Nhật người ta nói cái gì nhưng mà nghe được chữ Betonamu tức là Việt Nam trong đó thì rõ ràng đã có ảnh hưởng xấu rồi.
Đáp lời Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo Phùng Xuân Nhạ cam kết sẽ buộc các công ty tư vấn du học làm việc nghiêm túc hơn. Ông cũng đồng thời yêu cầu phía Nhật cung cấp danh sách những công ty có dấu hiệu vi phạm để điều tra và đưa ra tòa xét xử theo đúng luật pháp.
Để tìm kiếm thêm thông tin từ phía Việt Nam, đường dây viễn liên của đài Á Châu Tự Do nhiều lần được nối về các viên chức thẩm quyền Cục Quản lý lao động ngoài nước thuộc Bộ Lao động, thương binh và xã hội, cũng như các công ty tư vấn du học,đặc biệt cho du sinh đến Nhật. Rất tiếc những vị bắt máy hoặc từ chối bình luận hoặc nói là không hay biết gì nên không thể trả lời.
Đây cũng không phải lần đầu tiên thông tin không tốt về người Việt tại xứ Phù Tang được đưa ra. Ngoài thành phần du học sinh, thực tập sinh như vừa nêu, giới phi công, tiếp viên hàng không cũng bị phía Nhật bắt do nằm trong đường dây chuyển hàng mà người Việt ăn cắp ở các siêu thị ở xứ này đưa về Việt Nam tiêu thụ.
Kế đó là hành xử của nhân viên Đại sứ quán Việt Nam đối với công dân bản xứ có việc phải đến liên hệ tại đó. Tất cả đều được đưa lên truyền thông địa phương và những cảnh báo bằng tiếng Nhật được ghi rõ để thông báo cho cộng đồng địa phương cảnh giác.
Vấn đề ‘thể diện quốc gia’ được gợi đến qua những vụ việc tại Nhật Bản cũng như ở một số nước khác lâu nay, thế nhưng dường như tình trạng vẫn chưa có gì chuyển biến.
Thanh Trúc, phóng viên RFA
