 | Tổng quan: | 3636943 |
Báo cáo Tự do Internet 2024 : Hà Nội mở rộng sự kiểm soát, tăng cường trừng phạt người dùng
RFA, 18/10/2024
Freedom House đánh giá Việt Nam với hơn 100 triệu dân chỉ đạt 22/100 điểm về chỉ số Tự do Internet và bị xếp vào hạng "Không có tự do".
Việt Nam bị xếp hạng không có tự do Internet trong năm 2024. Photo : RFA
Đây là năm thứ năm liên tục, từ năm 2020, Việt Nam có điểm về chỉ số Tự do Internet là 22/100, giảm 2 điểm so với năm 2019 là 24/100.
Báo cáo về Tự do Internet vừa được Freedom House công bố hôm 16/10. Báo cáo được thu thập dữ liệu từ ngày 1/6/2023 đến ngày 31/5/2024 ở 72 quốc gia trên thế giới. Với thang điểm 100 về các chỉ số Tự do Internet, các quốc gia này sẽ được xếp thành ba nhóm, bao gồm "Tự do toàn phần, tự do một phần và không có tự do".
Nhận xét chung, Báo cáo cho biết Quyền tự do Internet vẫn bị hạn chế tại Việt Nam. Chính phủ tiếp tục thực thi các biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với môi trường trực tuyến. Chính phủ gây sức ép mạnh mẽ lên các doanh nghiệp Internet quốc tế để yêu cầu họ phải đáp ứng các yêu cầu về kiểm duyệt nội dung và quyền truy cập vào dữ liệu người dùng. Nhiều nhà hoạt động và người dân đã bị trừng phạt bởi các hoạt động trực tuyến của họ, trong khi các cơ quan truyền thông cũng phải đối mặt với nguy cơ bị phạt tiền.
Ông Hoàng Tứ Duy, Tổng bí thư đảng Việt Tân, một tổ chức vận động cho nhân quyền Việt Nam, cho biết nội dung báo cáo này cho thấy Hà Nội, trong năm qua, đã nỗ lực rất nhiều nhằm kiểm duyệt Internet bằng nhiều phương cách khác nhau.
"Đây là lúc Việt Nam phải làm sao để tăng cường đầu tư nước ngoài, phát triển các kỹ nghệ tân tiến nhưng trong bối cảnh mà kiểm duyệt về tự do Internet thì tôi thấy rằng rất khó cho đất nước có thể cất cánh để có được một nền kinh tế trí tuệ".
Về chỉ số "Rào cản truy cập internet", Theo báo cáo, tính đến đầu năm 2024, 79,1 phần trăm dân số Việt Nam được truy cập internet, với 100,7 triệu thuê bao điện thoại thông minh. Chính phủ vẫn kiểm soát cơ sở hạ tầng internet, cho phép hạn chế kết nối Internet vì lý do chính trị và an ninh.
Nghị định 72 được ban hành vào năm 2023 buộc các nhà cung cấp dịch vụ Internet phải chặn người dùng cá nhân truy cập Internet nếu họ bị phát hiện đã chia sẻ nội dung bị nhà nước coi là bất hợp pháp. Các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông lớn tại Việt Nam, chẳng hạn như VNPT hay FPT đều do nhà nước và quân đội sở hữu.
Ngoài ra, theo Reuters, vào năm 2020, các nền tảng như Facebook, Whatsapp hay Instagram đã bị ngắt hoặc làm chậm kết nối với người dùng tại Việt Nam. Quyền truy cập được khôi phục vào đầu tháng 4/2020, sau khi công ty này bị cáo buộc đã đồng ý xóa nhiều nội dung bị cho là "chống nhà nước".
Báo cáo còn chỉ ra các cách thức mà Hà Nội đã sử dụng để hạn chế nội dung được đăng tải trên không gian mạng. Chính phủ Việt Nam đã tạo ra một hệ thống lọc nội dung hiệu quả, đặc biệt là nhắm vào các nội dung liên quan đến những người bất đồng chính kiến, ủng hộ nhân quyền và chỉ trích chính phủ.
Các trang web bị gắn nhãn là chỉ trích chính phủ, như Việt Nam Thời báo và Báo Tiếng Dân, Đài Á Châu Tự Do và BBC bằng tiếng Việt không thể truy cập được ở trong nước. Ông Duy cho biết trang Facebook của Việt Tan trong năm qua cũng gặp tình trạng tương tự :
"Những nội dung mà họ chặn nhiều nhất là về thành phần lãnh đạo của đảng cộng sản Việt Nam, các vụ đốt lò, sức khỏe của ông Nguyễn Phú Trọng…"
Cái lý do mà Facebook đưa ra là đưa vi phạm luật địa phương và họ nói là nếu không đồng ý thì có thể kháng cáo với Bộ thông tin của nhà nước cộng sản Việt Nam, thì cái đó là vấn đề không tưởng".
Chính phủ Việt Nam đã tích cực thao túng dư luận thông qua lực lượng dư luận viên dày đặc, sẵn sàng tấn công bất cứ quan điểm nào không có lợi cho nhà nước trên không gian mạng. Ngoài ra, các doanh nghiệp trả tiền quảng cáo trên các trang web hay các kênh mạng xã hội bị cho chống chính phủ sẽ phải đối mặt với sự trừng phạt.
Hà Nội còn bị đánh giá là đã vi phạm quyền của người sử dụng Internet vì không bảo vệ hợp pháp cho quyền tự do ngôn luận ; cơ quan tư pháp không độc lập. Luật An ninh mạng là phương tiện trừng phạt hành chính và cả hình sự những người chỉ trích chính phủ, phát tán thông tin bị cho là sai lệch và phản đối đảng cộng sản Việt Nam.
Người dùng bị yêu cầu phải xác minh danh tính và chặn các tài khoản chưa được xác minh. Chính phủ Việt Nam đã mở rộng sự giám sát, cho phép các cơ quan chức năng xâm phạm quyền riêng tư của người dùng. Báo cáo cho thấy chính phủ sử dụng các công nghệ giám sát để theo dõi các hoạt động giao tiếp.
Các blogger, nhà hoạt động và người dùng Internet phải đối mặt với tình trạng quấy rối, bị đe dọa về bạo lực thể xác và mất việc làm do các hoạt động trực tuyến của họ. Nhiều nhà hoạt động đã bị buộc tạm lánh hoặc lưu vong ở nước ngoài.
Nguồn : RFA, 18/10/2024
******************************
Freedom House : Việt Nam tiếp tục siết chặt không gian mạng
VOA, 17/10/2024
Freedom House hôm 16/10 công bố báo cáo về tự do internet, nói rằng quyền tự do Internet vẫn bị hạn chế ở Việt Nam khi chính phủ nước này tiếp tục thực thi các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt đối với môi trường trực tuyến của đất nước.
Freedom House hôm 16/10/2024 ra báo cáo cho rằng Việt Nam không có tự do Internet.
Freedom House, một tổ chức phi chính phủ tại Mỹ chuyên hoạt động nhằm ủng hộ và bảo vệ dân chủ trên toàn cầu, đánh giá tự do internet mỗi nước theo thang điểm từ 100 đến 0, với 100 đại diện cho mức tự do cao nhất, và 0 là mức thấp nhất.
Trong báo cáo mới nhất, Freedom House tiếp tục liệt Việt Nam vào nhóm không có tự do internet, khi quốc gia này chỉ đạt 22 trên 100 điểm. Trong số 22 điểm này, mục rào cản tiếp cận bị đánh giá ở mức 12/25 điểm, mục hạn chế nội dung chỉ được 6/35 điểm, và mục vi phạm quyền của người dùng thậm chí còn thấp hơn, chỉ được 4/40 điểm.
Định danh người dùng
"Tự do internet vẫn bị hạn chế ở Việt Nam trong năm qua. Chúng tôi lo ngại về một dự thảo nghị định mới theo đó yêu cầu các nền tảng mạng xã hội định danh người dùng, chỉ cho phép các tài khoản đã được định danh đăng bài và có khả năng chặn các tài khoản chưa được định danh", một đại diện của Freedom House trả lời VOA tiếng Việt trong cuộc họp báo trực tuyến công bố cáo cáo Tự do Internet toàn cầu hôm 16/10.
Freedom House đề cập đến dự thảo nghị định thay thế Nghị định 72/2013/NĐ-CP, trong đó các quy định mới được đề xuất sẽ buộc các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) chặn người dùng cá nhân truy cập internet nếu họ bị phát hiện có chia sẻ nội dung bị nhà nước coi là bất hợp pháp.
Ngoài ra, chính phủ Việt Nam vào tháng 6/2024 đã ban hành một nghị định khác về định danh và xác thực điện tử, theo đó nghiêm cấm sử dụng tài khoản định danh điện tử vào các hoạt động, giao dịch "trái quy định của pháp luật ; xâm phạm đến an ninh, quốc phòng, lợi ích quốc gia". Nghị định 69/2024/NĐ-CP này có hiệu lực từ ngày 1/7/2024.
"Chính phủ Việt Nam tiếp tục thực thi các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt đối với môi trường trực tuyến của đất nước. Nhà chức trách gây áp lực mạnh mẽ cho các công ty internet toàn cầu phải tuân thủ các yêu cầu kiểm duyệt nội dung và truy cập dữ liệu người dùng", theo một đoạn trong báo cáo về Việt Nam của Freedom House.
Kiểm duyệt
Việc kiểm duyệt thường xuyên nhắm vào các trang blog hoặc trang web nổi tiếng có nhiều người theo dõi, cũng như nội dung bị xem là đe dọa đến sự cai trị của Đảng Cộng sản Việt Nam, bao gồm thảo luận về tình trạng bất ổn xã hội hoặc bất đồng chính kiến, vận động cho nhân quyền và dân chủ cũng như chỉ trích phản ứng của chính phủ đối với vấn đề biên giới và tranh chấp lãnh hải với Trung Quốc, theo báo cáo mới nhất của Freedom House.
Nội dung các trang tin của các nhóm tôn giáo mà nhà nước coi là mối đe dọa tiềm tàng - bao gồm Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, Công giáo, Tin lành độc lập và nhóm Cao Đài - bị chặn ở mức độ thấp hơn nhưng vẫn đáng kể, vẫn theo Freedom House.
Báo cáo của tổ chức có trụ sở ở thủ đô Washington, Mỹ, nghi nhận rằng nội dung các bài đăng bị xóa ở mức đáng báo động trong thời gian qua và chính phủ đã sử dụng Luật An ninh mạng, có hiệu lực vào năm 2019, để gây áp lực cho các công ty truyền thông xã hội tuân thủ các yêu cầu xóa nội dung đó.
Nhà chức trách đã phạt nặng các bài đăng trực tuyến vì đăng "thông tin sai sự thật" và yêu cầu các cơ quan báo chí xóa nội dung mà các quan chức cho là "bất hợp pháp".
Trang Zing News đã bị phạt hai lần trong thời gian qua, vào tháng 6 và tháng 7/2023, với tổng số tiền 423 triệu đồng (17.400 USD), vì đưa tin về các chủ đề bị cho là nằm ngoài phạm vi, nhiệm vụ của trang này. Chính phủ không công bố thông tin chi tiết, cụ thể là những bài đăng nào đã dẫn đến việc phạt này.
Ngoài việc kiểm duyệt, chính quyền Việt Nam còn "tích cực tìm cách thao túng dư luận trực tuyến", thông qua các nhóm định hướng dư luận như "Lực lượng 47" của quân đội, "Ban chỉ đạo 35" của đảng ủy các cấp, theo Freedom House.
"Lực lượng 47, đơn vị quân đội hơn 10.000 người có nhiệm vụ chống ‘các quan điểm sai trái, xuyên tạc trên mạng’ được thành lập năm 2017 và từ đó đã mở rộng ra các quân khu ở nhiều tỉnh, thành", báo cáo viết.
"Ở Việt Nam kiểm duyệt thông tin, kiểm duyệt internet một cách gắt gao, làm cho những người sử dụng internet rất khó chịu, đặc biệt là thông tin qua điện thoại, qua tin nhắn Messenger…", nhà hoạt động Phạm Văn Trội, cựu tù nhân chính trị Việt Nam, chia sẻ quan điểm của ông với VOA hôm 16/10.
Nhà hoạt động từng bị giam cầm 7 năm vì bị quy vào tội "lật đổ chính quyền" cũng bày tỏ quan điểm rằng nhà nước Việt Nam "đương nhiên gây khó khăn cho các nhà hoạt động, những người có quan điểm đối lập, bất đồng chính kiến".
Bỏ tù người dùng mạng xã hội
"Chính quyền Việt Nam cũng áp đặt án tù đối với những người bảo vệ nhân quyền và người dân thường vì các hoạt động trực tuyến của họ, trong đó có một người bị kết án 8 năm tù chỉ vì là quản trị viên của một trang Facebook", vị đại diện của Freedom House nói với VOA tại cuộc họp báo trực tuyến.
Báo cáo điểm lại thực trạng : "Nhà chức trách tiếp tục tiến hành trấn áp đáng kể đối với ngôn luận trực tuyến trong thời gian qua. Việc truy tố các hoạt động trực tuyến diễn ra phổ biến và một số blogger và người bảo vệ nhân quyền phải nhận các bản án tù dài hạn. Tính đến tháng 3/2024, 175 nhà hoạt động đã bị giam giữ vì thực thi các quyền cơ bản của họ, bao gồm cả quyền tự do ngôn luận".
Một số nhà báo, nhà hoạt động và nhà bất đồng chính kiến đã bị kết án tù nặng nề trong thời gian báo cáo được lập, họ bao gồm cả những người bị quy là vi phạm Điều 117 của Bộ luật hình sự.
Tháng 3/2024, Nguyễn Văn Lâm, quản trị viên của trang Facebook "Nhật ký Yêu nước", bị kết án 8 năm tù về tội "làm, tàng trữ, phát tán, tuyên truyền thông tin, tài liệu chống nhà nước" theo Điều 117, Freedom House đưa ra dẫn chứng.
Ngoài ra, tổ chức này cũng nêu trường hợp của các nhà bình luận trên YouTube như Phan Sơn Tùng, Thái Văn Đường, Nguyễn Chí Tuyến, hay Facebooker Hoàng Việt Khánh bị chính quyền giam cầm vì các nội dung bị xem là "chống chính quyền" trên mạng xã hội.
VOA đã liên lạc với Bộ Ngoại giao Việt Nam, đề nghị họ bình luận về báo cáo mới của Freedom House, nhưng chưa được phản hồi.
Sau các báo cáo của Freedom House với kết luận "không có tự do Internet" ở Việt Nam vào những năm trước, truyền thông trong nước lên án các "đánh giá mơ hồ" của tổ chức này. Báo chí của quốc gia cộng sản cho rằng đó là những "luận điệu xuyên tạc", có "âm mưu chống phá, hạ thấp uy tín" của Việt Nam.
Ngoài Việt Nam, các quốc gia khác có chỉ số tự do internet thấp nhất theo bảng xếp hạng 2024 của Freedom House bao gồm Trung Quốc, Myanmar, Iran, Cuba, Nga và Belarus.
Nguồn : VOA, 17/10/2024
Quy định mới : "Cán bộ, đảng viên thiết lập và sử dụng trang thông tin điện tử cá nhân trên Internet, mạng xã hội".
Sẽ sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí 2016, Luật Xuất bản năm 2012 và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan…
Tại thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa vừa diễn ra Hội nghị triển khai các quy định của Ban Bí thư Trung ương Đảng Khóa XIII ; Xây dựng kế hoạch kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.
Những phát biểu đáng lưu ý
Tại hội nghị, ông Lê Hải Bình, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương thông tin "quán triệt về Quy định số 85-QĐ/TW về việc cán bộ, đảng viên thiết lập và sử dụng trang thông tin điện tử cá nhân trên Internet, mạng xã hội. Đây là quy định mới với mục tiêu nâng cao hơn nữa trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi cán bộ, đảng viên trong việc thiết lập và sử dụng các trang thông tin điện tử cá nhân trên mạng.
Qua đó, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa ; góp phần đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch và xây dựng môi trường internet, mạng xã hội Việt Nam văn minh, lành mạnh, an toàn".
"Cán bộ, đảng viên thiết lập và sử dụng trang thông tin điện tử cá nhân trên Internet, mạng xã hội là quy định mới" – là một câu đáng chú ý trong phát biểu của ông Lê Hải Bình – một quan chức từng giữ nhiệm vụ Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao dưới thời Ngoại trưởng Phạm Bình Minh.
Theo nhìn nhận của ông Lê Hải Bình thì khi mà mỗi ‘đảng viên quan chức" là "một chủ báo" theo cách hiểu về tài khoản cá nhân trên mạng xã hội, thì điều đó sẽ "góp phần đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch và xây dựng môi trường Internet, mạng xã hội Việt Nam văn minh, lành mạnh, an toàn".
Và để có thể thực thi yêu cầu trên thì cần thiết phải tu chỉnh tương ứng về các luật liên quan như lời của Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm, cho rằng đó là "sửa đổi, bổ sung Luật báo chí 2016, Luật xuất bản năm 2012 và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan".
Cụ thể về lộ trình cho tu chỉnh luật vẫn chưa thấy nêu rõ tại hội nghị.
Báo chí vì lợi ích quốc gia và dân tộc là tối thượng
Từ mạch diễn giải của hai vị Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nói trên, nếu liên tưởng đến một phát biểu hồi cuối năm ngoái ở Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác tuyên giáo năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023 tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Trọng Nghĩa – bí thư Trung ương Đảng, trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đã nhấn mạnh rằng "đã làm lãnh đạo phải mạnh dạn đối mặt với báo chí, sẵn sàng trả lời phỏng vấn từ những vấn đề thuận lợi cho tới những vấn đề khó khăn. Dù nó xảy ra đến đâu, xảy ra tới bước nào các đồng chí phải thông báo ngay, không trốn tránh".
Ông Nguyễn Trọng Nghĩa cho rằng báo chí phải đặt lợi ích của quốc gia và dân tộc lên trên hết, phải vì lợi ích của nhân dân, sự đoàn kết của dân tộc.
Lập luận của ông Nguyễn Trọng Nghĩa – một chính trị gia xuất thân là Thượng tướng quân đội, thì, Hội nghị Trung ương Đảng 4 và 5 vừa qua Đảng và Nhà nước nhấn mạnh vấn đề sức mạnh và vai trò của báo chí, bởi toàn bộ mọi hoạt động của báo chí đều tác động trực tiếp đến sự nghiệp cách mạng của đất nước.
"Các học thuyết ngày càng coi trọng vai trò của báo chí thì tại sao chúng ta lại bỏ mặt trận này ? Có thể thấy qua cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, vai trò của mặt trận truyền thông rất lớn. Vì vậy, chúng ta cần phải xác định vai trò sứ mệnh của báo chí", ông Nghĩa nói. Đồng thời, báo chí cần nhận thức rõ hơn về chức năng phản biện xã hội, phản biện phải đúng, trúng với thực tiễn thì mới đưa được đường lối đi vào thực tiễn. Từ đó khắc phục các điểm nghẽn và làm cho Đảng gần dân hơn, để ý Đảng và lòng dân được khăng khít.
Trên cương vị người đứng đầu cơ quan Tuyên giáo Trung ương, ông Nguyễn Trọng Nghĩa thông báo nhiệm vụ trong năm 2023 của cơ quan tuyên giáo là tiếp tục đổi mới về nội dung, hình thức, phương pháp trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. "Đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, có những yêu cầu mới, nhất là đổi mới tư duy lý luận về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng" – ông Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.
Hy vọng trên cơ sở thực thi Công ước 87
Công ước số 87 "Quyền tự do hiệp hội và việc bảo vệ quyền được tổ chức" là công ước cặp đi cùng Công ước số 98 mà trong năm nay theo lộ trình thì Quốc hội Việt Nam sẽ phê chuẩn.
Xâu chuỗi những phát biểu trích dẫn như trên trong bối cảnh Việt Nam chấp nhận nền kinh tế số hóa, và sẽ thực thi Công ước số 87, cho thấy nhiều khả năng các luật liên quan về quyền tự do báo chí, tự do xuất bản sẽ có sự thay đổi theo hướng cá nhân hóa về truyền thông, tức các cá nhân được đầy đủ "quyền sáng tạo trên nền tảng kỹ thuật số" trên nguyên tắc tuân thủ pháp luật chuyên ngành về lãnh vực này.
Thới Bình
Thông tin chống đảng trên Không gian mạng đang làm điên đầu Lãnh đạo Việt Nam. Tuy điều này không mới, nhưng thất bại chống "tự diễn biến" và "tự chuyển hóa" trong Quân đội, Công an và trong đảng của Lực lượng bảo vệ đảng mới là điều đáng bàn.
Đội tác chiến không gian mạng Quân khu 7 - Ảnh minh họa
Tình hình này đã được báo Quân đội nhân dân, cái loa "tuyên truyền" của Bộ Quốc phòng số ra ngày 5/10/2021, nhìn nhận :
"Âm mưu 'diễn biến hòa bình' của các thế lực thù địch thông qua mạng xã hội cũng không loại trừ với Quân đội nhân dân Việt Nam, vì đây là lực lượng chủ yếu, lực lượng nòng cốt bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước và nhân dân.
Các thế lực thu địch thường lợi dụng những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý, chỉ huy ; khai thác thông tin từ một số vụ việc tiêu cực đơn lẻ rồi xuyên tạc sự thật, thổi phồng thiếu sót khuyết điểm ; lấy hiện tượng quy kết thành bản chất ; đăng tải thông tin thật, giả lẫn lộn để đả kích, phủ nhận truyền thống, bản chất cách mạng của quân đội, bôi nhọ hình ảnh "Bộ đội Cụ Hồ", chia rẽ mối quan hệ mật thiết quân đội với nhân dân, kích động đòi "phi chính trị hóa" quân đội".
Báo của Bộ Quốc phòng viết thế, nhưng lại không có bằng chứng về những người viết chỉ trích Quân đội nên khó mà biết sự thật có hay không, hay chỉ do Lực lượng 47, chuyên nghề bảo vệ đảng và quân đội trên Internet, tung ra.
Theo Quân đội nhân dân, thì những thông tin lẫn lộn "thật - giả, tốt - xấu, khó nhận diện" của đối phương đã :
"Thúc đẩy nhanh các biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong quân đội; truyền bá lối sống thực dụng, thẩm thấu tư tưởng văn hóa ngoại lai vào đời sống văn hóa, tinh thần, làm phai nhạt mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, mục ruỗng về tổ chức, băng hoại về đạo đức của quân nhân".
Như vậy đã nguy chưa ? Quân đội, cũng như Công an là hai lực lượng được tổ chức chặt chẽ và có kỷ luật cao, được Đảng gọi là "thanh bảo kiếm" bảo vệ Đảng mà còn bị "các thế lực thù địch" lung lạc làm suy yếu đến nỗi đã có không ít người quay lưng lại với Đảng là tại sao ?
Bởi vì, theo bài viết : "Vẫn còn một số ít cán bộ, chiến sĩ nhận thức chưa đúng đắn tình hình nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, chưa thật sự chủ động, nhạy bén, sắc sảo ; còn lơ là, thiếu sót trong công tác và sinh hoạt thường ngày dễ dẫn đến bị kẻ xấu lợi dụng, kích động, bội nhọ nhưng chưa được đấu tranh, ngăn chặn kịp thời. Còn có cán bộ thiếu tích cực nghiên cứu, tham gia đấu tranh kém hiệu quả, chưa phát huy hết trách nhiệm trong phát hiện, đấu tranh, phản bác những cái xấu, cái tiêu cực, những luận điệu sai trái, phản động ; chưa có những bài viết, thông tin chuyên sâu về lý luận và thực tiễn mang tính định hướng, tính chiến đấu để đấu tranh trực diện với các quan điểm thù địch, nên chưa tạo được sự chú ý rộng rãi và sức lan tỏa đối với cộng đồng".
Như vậy là khối trên 10.000 quân nhân của Lực lượng 47 của Tổng cục Chính trị Quân đội chuyên nghề phản biện, chống lại các "quan điểm sai trái" trên mạng Internet tại Việt Nam đã thất bại. Lực lượng này được thành lập ngày 8/01/2016 theo Chỉ thị 47/CT-CT "có mặt ở tất cả các đơn vị cơ sở, mọi miền, mọi lĩnh vực của quân đội" , không những chỉ là những "dư luận viên" viết bài bênh vực Đảng bằng mọi giá mà còn là tai mắt theo dõi sự chuyển biến tư tưởng trong quân đội tại mỗi đơn vị xem họ có đi sai đường lối của Đảng hay vi phạm kỷ luật quân đội hay không.
Ngoài ra, Lực lượng 47, song song với khối cán bộ chuyên nghề tuyên truyền của Ban Tuyên giáo đảng, còn có nhiệm vụ phản ứng nhanh chóng các hoạt động chống hay phê bình đảng của những người bất đồng chính kiến.
Vì vậy, theo Wikipedia (Bách khoa Toàn thư mở) thì :
"Các thành viên của Lực lượng 47 được trang bị kiến thức và kỹ năng như cách khai thác, sử dụng máy tính ảo thông qua điện thoại thông minh, máy tính bảng hoặc đăng ký tài khoản, quy trình báo cáo vi phạm bài viết trên mạng xã hội như Facebook. Họ còn lập ra các "nhóm bí mật" để trao đổi và thống nhất thông tin, tạo thành một hệ thống liên kết các lực lượng. Thông qua các tài khoản cá nhân, họ đăng tin bài dưới hình thức được mô tả là "viết bình luận" và "báo cáo lại cho cấp trên" để "tập trung đấu tranh phản bác" làm tăng số lượt bình luận ủng hộ chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam".
Tuy nhiên, hiêu quả của Lực lượng 47 cũng hạn chế, vì như lời Thiếu tướng Ngô Minh Châu nói tại Hội nghị quân chính Bộ Tư lệnh thành phố Hồ Chí Minh năm 2019 thì :
"Vào lực lượng này cứ xin ý kiến chỉ đạo riết rồi có làm gì được đâu. Chúng ta như con gà công nghiệp, trong khi họ là gà ta, chạy khắp nơi và rất linh hoạt". Ông nói thêm : "Không gian mạng là không gian không ngủ, thông tin xảy ra lúc 1 giờ sáng, 2 giờ sáng và bất kể lúc nào, mức lan tỏa thông tin hơn cả thần tốc. Do vậy, Lực lượng 47 cũng phải không ngủ, khi phát hiện thông tin cực kỳ quan trọng phải phản ứng và xử lý ngay trong đêm, chứ không cần chờ tới sáng".
Trước những bất cập kém sắc bén và hiệu quả ít, bài viết của báo Quân đội nhân dân ngày 6/10/2021 đã cảnh giác những thay đổi ở các nước Đông Âu như Gruzia (2003) Ukraine (2012) và Bắc Phi như Tunisia, Libya, Ai Cập trong phong trào "Mùa xuân Ả Rập" năm 2011 "có sự tham gia rất lớn của các trang mạng xã hội".
Quân đội nhân dân viết : "Diễn biến hòa bình qua mạng xã hội đã và đang là phương thức, thủ đoạn chủ yếu của các thế lực thù địch, phản động quốc tế trong giai đoạn bùng nổ thông tin ngày nay, nhất là đối với Việt Nam chúng ta".
Đảng sợ mất chính nghĩa
Vậy "diễn biến hòa bình là gì" ?
Theo Bách khoa Toàn thư mở thì : "Diễn biến hòa bình là khái niệm được một số nhà nước xã hội chủ nghĩa sử dụng để nói về một chiến lược chính trị - ý thức hệ và xã hội của chủ nghĩa tư bản và chính trị cánh hữu nhằm chống lại chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa Marx-Lenin và chủ nghĩa cộng sản. Đó là một quá trình diễn biến lâu dài, âm thầm, không đổ máu và yên lặng, nhưng sẽ dẫn đến sự loại bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản và ý thức hệ của nó ở tại các nước xã hội chủ nghĩa . Hiện nay, khái niệm này cũng được dùng để chỉ sự âm thầm can thiệp của một nước phương Tây vào tình hình chính trị nội bộ của một nước đối thủ, dù đó không phải một nước xã hội chủ nghĩa theo ý thức hệ chủ nghĩa cộng sản".
Kết luận này phù hợp với lập trường của Đảng và Nhà nước cộng sản Việt Nam, vì vậy những ai chống đảng độc tài và phản dân chủ của đảng đều bị quy chụp là "thế lực thù địch".
Do đó, báo chính thức của Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, số ra ngày 10/10/2021, viết : "Chống phá cách mạng Việt Nam là âm mưu thâm hiểm, lâu dài của các thế lực thù địch, phản động. Đặc biệt, giai đoạn hiện nay, chúng luôn tìm mọi cách bịa đặt, xuyên tạc, phủ nhận những giá trị tốt đẹp của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam...".
Cũng nên biết thứ "chủ nghĩa xã hội" của Đảng cộng sản Việt Nam chính là "chủ nghĩa cộng sản" lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng xây dựng đất nước.
Do đó, báo này khẳng định : "Xây dựng chủ nghĩa xã hội là sự lựa chọn đúng đắn ; kiên trì con đường đi lên chủ nghĩa xã hội đã giúp cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, giành chính quyền về tay nhân dân, làm nên những thắng lợi vĩ đại trong đấu tranh giải phóng dân tộc ; thực hiện công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đặc biệt, những thành tựu đạt được sau hơn 35 năm đổi mới đã không chỉ giúp nâng cao chất lượng mọi mặt đời sống của các tầng lớp nhân dân, mà còn trực tiếp nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế".
Nếu thành công như thế thì tại sao một số không nhỏ cán bộ, đảng viên đã "tự diễn biến" và "tự chuyển hóa" để quay lưng lại với Đảng đến mức nghiêm trọng đe dọa sự sống còn của chế độ ?
Bởi vì ai cũng biết, cả thế giới chỉ còn lại 5 nước đi theo chủ nghĩa cộng sản là Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Bắc Triều Tiên (Bắc Hàn) và Cuba.
Trung Quốc thì đặt ra "Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc", được diễn nghĩa bởi Bách Khoa Toàn thư mở :
"Là hệ tư tưởng chính thức của Đảng Cộng sản Trung Quốc dựa trên chủ nghĩa xã hội khoa học. Ý thức hệ này hỗ trợ việc tạo ra một nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa chi phối bởi các khu vực công vì Trung Quốc đang trong giai đoạn đầu của chủ nghĩa xã hội. Chính phủ Trung Quốc cho rằng Trung Quốc không từ bỏ chủ nghĩa Mác nhưng đã phát triển nhiều thuật ngữ và khái niệm của lý thuyết Mác-xít để hàm chứa hệ thống kinh tế mới. Đảng Cộng sản Trung Quốc cho rằng chủ nghĩa xã hội là tương thích với các chính sách kinh tế. Trong tư tưởng của Cộng sản Trung Quốc hiện nay, Trung Quốc đang trong giai đoạn đầu của chủ nghĩa xã hội-một quan điểm giải thích các chính sách kinh tế linh hoạt của chính phủ Trung Quốc để phát triển thành một quốc gia công nghiệp hóa".
Trong khi Đảng cộng sản Việt Nam thì bào chữa rằng :
"Đi lên chủ nghĩa xã hội là khát vọng của nhân dân ta, là sự lựa chọn đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử".
(trích Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) được thông qua tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI)
Thật ra chuyện đi theo "chủ nghĩa" cộng sản hay xã hội chủ nghĩa là chuyện riêng của Đảng cộng sản Việt Nam, chẳng có "khát vọng" nào của dân như hoang tưởng của Đảng. Bởi vì nếu là "ý muốn" của dân thì tại sao lại có dân chống Đảng ; tại sao không dám tổ chức ứng cử và bầu cử dân chủ, tự do ; tại sao cấm dân ra báo ; và sợ gì mà không cho thành lập tổ chức chính trị đối lập với đảng cầm quyền. Tất cả những thứ độc quyền của Đảng là bằng chứng của độc tài, đảng trị không có lời nào bào chữa được vì chế độ này đã sản sinh ra tham nhũng từ đời này qua đời khác để làm băng hoại đất nước.
Đó là lý do tại sao, trong hơn 10 năm qua, từ khóa Đảng XI khi ông Nguyễn Phú Trọng thay ông Nông Đức Mạnh làm Tổng bí thư đảng đã không sao "xây dựng chỉnh đốn đảng" cho thành một tập thể cầm quyền trong sạch, đoàn kết và hữu hiệu".
Bằng chứng là ông Trọng đã nói trong Diễn văn khai mạc Hội nghị Trung ương 4, khóa đảng XIII ngày 4/10/2021 tại Hà Nội rằng :
"Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" vẫn chưa được ngăn chặn, đẩy lùi một cách căn bản, thậm chí có mặt còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn, có thể gây ra những hậu quả khôn lường.
Đại hội XIII của Đảng đã đề ra những nhiệm vụ cơ bản để xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh toàn diện ; trong đó khẳng định tiếp tục kiên trì, kiên quyết thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Để triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII, Hội nghị Trung ương 4 lần này sẽ tiếp tục thảo luận, tạo sự thống nhất cao về các chủ trương, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp nhằm "Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng ; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ".
Kiểm soát – theo dõi
Như vậy là trong 3 khóa liên tiếp (XI, XII và XIII), Đảng vẫn dậm chân tại chỗ, vẫn trên bảo dưới không nghe, vẫn giữ nguyên tệ trạng anh làm việc anh, tôi làm việc tôi, mỗi ngưởi làm một cách.
Do đó, báo Quân đội nhân dân ngày 5/10/2021 mới đề xướng Đảng phải cấp thời kiểm soát hoạt động trên mạng của quân nhân, đảng viên và làm những công tác như :
- Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị tập trung giáo dục, nâng cao nhận thức về âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, nhất là trước những sự kiện quan trọng, vụ việc phức tạp, nhạy cảm.
- Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 35 (Bảo vệ nền tảng Tư tưởng Đảng) của đảng ủy các cấp thực hiện tốt việc tham mưu, xây dựng, ban hành đồng bộ hệ thống quy chế, quy định, chương trình hành động cụ thể ; chủ động xây dựng, tổ chức lực lượng để hoạt động đấu tranh trên không gian mạng có nền nếp, bảo đảm bí mật, rộng khắp, thống nhất, hiệu quả và bảo vệ mình.
- Cấp ủy, chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp cần chú trọng quản lý hoạt động trên mạng xã hội của cán bộ, học viên, nhân viên, chiến sĩ khi sử dung internet, tham gia mạng xã hội và trong công tác đấu tranh chống "diễn biến hòa bình" trên không gian mạng ; kịp thời chấn chỉnh các trường hợp chưa chuẩn mực trên mạng xã hội, bảo đảm hoạt động đấu tranh luôn đúng định hướng.
- Cần linh hoạt, sắc sảo, sáng tạo, tránh giáo điều, dập khuôn, máy móc ; đề cao ý thức chấp hành kỷ luật, kỷ cương, quy định phát ngôn... nắm chắc tình hình trên mạng xã hội của quân nhân, kịp thời phát hiện những biểu hiện dao động, suy thoái về tư tưởng, chính trị, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" để có biện pháp giáo dục; kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm.
- Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới", nâng cao nhận thức lý luận chính trị cho cán bộ, chiến sĩ, kịp thời định hướng một cách thấu đáo, thuyết phục những vấn đề mới nảy sinh có ảnh hưởng đến tư tưởng, tình cảm, tâm lý của bộ đội.
- Phải giáo dục cho quân nhân hiểu rõ "tính hai mặt" của không gian mạng cũng như âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch ; tạo khả năng "tự miễn dịch" cho cán bộ, chiến sĩ trước các thông tin xấu độc, cũng như tăng cường sức "đề kháng" để chủ động tiến công, kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng với âm mưu "diễn biến hòa bình" trên không gian mạng.
- Các cơ quan, đơn vị phải nhạy bén, thường xuyên, kịp thời, chủ động cung cấp thông tin chính thống thông qua chế độ thông báo thời sự và các hình thức tuyên truyền trong nhân dân
Cuối cùng báo Quân đội nhân dân kết luận :
"Tóm lại, chống "diễn biến hòa bình" trên không gian mạng là cuộc đấu tranh hết sức quyết liệt, gay gắt, lâu dài và vô cùng phức tạp. Với vai trò là lực lượng nòng cốt, đi đầu, Lực lượng vũ trang nói chung, các đơn vị quân đội nói riêng cần thực hiện đồng bộ các giải pháp đấu tranh hiệu quả, thiết thực, góp phần làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chiến lược "Diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch trong tình hình hiện nay".
Nên biết Luật an ninh Mạng của Việt Nam, ban hành ngày 12/06/2018, đã quy định về "Thẩm quyền thẩm định an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia" được quy định tại Điều 11 như sau :
"Lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng thuộc Bộ Công an thẩm định an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia ;
Lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng thuộc Bộ Quốc phòng thẩm định an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quân sự ;
Ban Cơ yếu Chính phủ thẩm định an ninh mạng đối với hệ thống thông tin cơ yếu thuộc Ban Cơ yếu Chính phủ".
Như vậy là cuộc chiến tranh bảo vệ đảng và chế độ trên không gian mạng (Internet) của Quân đội, Công an chống lại lực lượng chống đảng trong 5 năm qua (2016-2021) vẫn còn muôn vàn khó khăn.
Nhưng kết quả này không làm cho ai ngạc nhiên, vì Lực lượng 47, dù có 10.000 quân nhân chuyên nghề bảo vệ Đảng, nhưng khi cấp lãnh đạo của họ lại chỉ biết gọi dạ bảo vâng thì kẻ dưới quyền cũng "ăn cơm chúa múa tối ngày" mà thôi.
Phạm Trần
(19/10/2021)
Không gian mạng : Chiến trường toàn cầu mới của thời đại công nghệ số
Làm việc, học hành, khám chữa bệnh từ xa, mua bán trên mạng… Hơn bao giờ hết, cuộc tranh luận và sự kiểm soát của internet lại nổi lên và cần thiết như bây giờ.
GAFA - những gã khổng lồ công nghệ số đang kiểm soát cuộc sống của chúng ta ? Ảnh minh họa AFP - Damien Meyer
Hồ sơ chính của Courrier International tuần này là những vấn đề nảy sinh trong thời đại tin học, công nghệ số với tựa lớn trang bìa : "Công nghệ số đầy quyền lực".
Tuần báo Pháp, đăng lại bài viết dài của nữ nhà báo Canada Naomi Klein có tiêu đề : "Không để những người khổng lồ internet kiểm soát cuộc sống của chúng ta". Nội dung của bài viết tập trung tố cáo sự thao túng ngày càng lớn vào đời sống của chúng ta của nhóm nhưng người khổng lồ tin học GAFAM (Google, Apple, Facebook, Amazon, Microsoft).
Theo tác giả, với trận đại dịch Covid-19 này và những năm tới, công nghệ số sẽ còn chiếm một vị trí ngày càng lớn trong cuộc sống của chúng ta. Làm việc, học hành, khám chữa bệnh từ xa, mua bán trên mạng… Hơn bao giờ hết, cuộc tranh luận và sự kiểm soát của internet lại nổi lên và cần thiết như bây giờ.
Tác giả Naomi Klein nhằm chủ yếu vào Eric Schmidt, cựu chủ tịch tổng giám đốc của Google, hiện đang lãnh đạo Hội đồng Cải tiến Quốc phòng Mỹ và Ủy Ban An ninh Quốc gia về trí thông minh nhân tạo. Với chức vụ này, ông là người có ảnh hưởng lớn trong các quyết sách của Bộ Quốc phòng cũng như Quốc hội Mỹ.
Tác giả cho rằng nếu như Eric Schmidt thúc đẩy chi phí ngân sách nhà nước vào lĩnh vực trí thông minh nhân tạo, các hạ tầng cơ sở cần thiết cho việc triển khai các công nghệ mới như mạng truyền dẫn số liệu 5G, đó là vì những đầu tư ồ ạt đó mang lại mối lợi trực tiếp cho những tập đoàn khổng lồ trong lĩnh vực công nghệ số. Naomi Klein khẳng định : "Trong quan điểm của Eric Schmidt, có sự liên kết chặt chẽ giữa Nhà nước và một nhúm những người khổng lồ của thung lũng Silicon".
Tất nhiên, tác giả không nhằm lên án những công nghệ mới mà để gợi ra suy ngẫm về những vấn đề nảy sinh, những cái được cái mất trong kỷ nguyên tin học và công nghệ mới.
Courrier International nhận thấy, "trận đại dịch lần này đã đẩy nhanh những biến đổi đã bắt đầu từ vài năm qua. Nhiều công ty đang suy tính duy trì lâu dài hình thức làm việc từ xa. Năm học tới, các trường đại học lớn ở Anh sẽ phát triển các môn học trực tuyến và thậm chí sẽ có cả khóa học từ xa. Nhưng trong đợt phong tỏa vừa rồi đã lộ rõ những bất bình đẳng, khi mà nhiều người dân không có máy tính, hay internet…".
Theo tuần báo Pháp, trận đại dịch cùng với nhiều tháng phong tỏa đã chỉ ra rằng chúng ta rất cần các công cụ đó. Nhưng chúng không thể thay thế hết… Điều mà xã hội chúng ta phải quyết định là liệu có muốn đầu tư vào con người (có thêm thầy giáo, thầy thuốc) hay ưu tiên công nghệ hơn.
Trở lại với bài viết của Naomi Klein, tác giả tỏ lo ngại : "công nghệ chắn hẳn sẽ đóng vai trò hàng đầu trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng trong những tháng, năm tới. Vấn đề là xem liệu công nghệ đó có chịu sự kiểm soát của nền dân chủ và của các công dân". Trong một tương lai gần, Internet sẽ chắn chắn chiếm một vị trí ngày càng lớn trong đời sống chúng ta. Thay vì để mặc cho nhóm Gafam độc quyền kiểm soát, "nên chăng phải coi internet là một dịch vụ công có mục tiêu phi lợi nhuận ?", tác giả Naomi Klein đặt câu hỏi. Đó cũng có thể là tiền đề cho một cuộc tranh luận lớn.
Một trận chiến mới trên toàn cầu
Chủ đề chính L’Express tuần này cũng liên quan đến thời đại tin học nhưng là trên mặt trận mới mang tính toàn cầu. Hồ sơ lớn của tuần báo là các vụ tấn công tin tặc và phát tán tin giả với tâm điểm chú ý là nước Nga.
Với L’Express, tin tặc giờ đã là một vấn nạn ngày càng trầm trong thế giới ngày càng lệ thuộc vào kỹ thuật số và không gian mạng. Bất kể ai cũng có thể là mục tiêu cho một cuộc tấn công tin học hủy diệt. Các mục tiêu cũng ngày càng nhiều. Đó có thể là các doanh nghiệp tư nhân, nhà nước, các hệ thống cơ sở hạ tầng quốc gia, các cá nhân. Trong cuộc chiến đó, mỗi người phản ứng lại theo cách riêng của mình.
Nếu như tấn công tin tặc đã có từ thập kỷ 1990, thì gần đây các cuộc tấn công tập trung vào các cơ sở hạ tầng trọng yếu. Thông thường, người ta sử dụng khả năng tấn công mạng trong hoạt động gián điệp ngoại giao hay thu thập các tin tức tình báo quân sự kinh tế.
Tờ báo dẫn ra một vài ví dụ, năm ngoái nhật báo New York Times cho biết Mỹ đã phát hiện các phần mềm chứa mã độc cài vào hệ thống tin học của các nhà máy điện và hệ thống dẫn khí đốt của nước này. Để đáp trả bộ chỉ huy không gian mạng thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ đã ra lệnh mở các cuộc tấn công tương tự vào các cơ sở lợi ích của Nga.
Vấn đề đặt ra là, theo tờ báo, khác với nguyên tắc phòng vệ chính đáng trong đời thực thì không dễ gì xác định được thủ phạm của các vụ tấn công trong không gian mạng.
Còn tại Liên Hiệp Châu Âu, từ vài tháng nay, Hội Đồng Châu Âu cho phép các quốc gia thành viên cấm nhập cảnh đối với cá nhân bị quy kết là chịu trách nhiệm của các vụ tấn công mạng, đồng thời có thể phong tỏ tài sản của những cá nhân đó. Cuối tháng 5 vừa qua, Đức đã áp dụng biện pháp này với lãnh đạo tổng cục tình báo quân đội Nga, Igor Kostiokov. Quyết định này liên quan đến những phát hiện gần đây về vụ tấn công hệ thống tin học của Quốc hội Đức hồi năm 2015.
Pháp ưa dùng con đường ngoại giao chính thức
L’Express cho biết đầu năm 2018, Pháp đã bị một đợt tấn công tin học ồ ạt từ bên ngoài vào hệ thống điện gió và các cơ quan nhà nước. Các bộ phận chuyên gia kỹ thuật, tình báo Pháp đã lần ra dấu vết thủ phạm là một số nhóm tin tặc có biệt danh "APT 29" hay "Cozy Bear" có quan hệ gần gũi với các cơ quan tình báo Nga. Sự việc được đánh giá là nghiêm trọng nhưng Pháp chỉ dừng lại ở phản ứng ngoại giao.
Để lý giải phần nào cách phản ứng Pháp, trong một bài viết có tựa đề "Tuy nhiên, Emmanuel Macron và Vladimir Putin vẫn nói chuyện với nhau…", L’Express dẫn nhận định của Arnaud Dubien, chuyên gia thuộc Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược Pháp : "Tổng thống Emmanuel Macron tin rằng Pháp và Châu Âu sẽ có lợi khi không để Nga ngả sang Trung Quốc". Trước hết là lý do kinh tế, tờ báo nhấn mạnh.
Pháp là đối tác lớn của Nga, Pháp cũng là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất ở Nga. Có tới 1.200 doanh nghiệp Pháp, đa phần là các tập đoàn lớn, cắm đất tại Nga, theo Emmanuel Quidet, chủ tịch Phòng Thương mại Công nghiệp Pháp - Nga tại Moskva.
Nga, Pháp vẫn muốn duy trì một mối quan hệ thực dụng. Ngoài ra, tổng thống Pháp hiểu rõ vai trò của Nga trong các hồ sơ lớn của quốc tế, đặc biệt là ở Trung Đông hiện nay. Chính sách này tuy nhiên lại không thể đồng điệu với Bruxelles.
Tin giả : vẫn lại từ Nga
Tiếp tục trong hố sơ tin học Nga, L’Express còn có bài : "Secondary Infektion, cơ quan bóp méo thông tin".
Tờ báo cho biết, qua nhóm Secondary Infektion, người Nga đang tiến hành nhiều chiến dịch bóp méo thông tin, từ năm 2014 cho đến tận đầu năm nay. Trong một báo cáo của công ty phân tích Mỹ Graphika, được tiết lộ tuần trước, các nhà nghiên cứu đã phân tích 2.500 nội dung phổ biến bằng 7 thứ tiếng. Đó là những tin nhắn, văn bản hay tài liệu đủ các loại đã được tung lên 300 nền tảng khác nhau trên mạng internet : các diễn đàn trao đổi, mạng xã hội, trang web...
Các nhà phân tích đã phân loại các chủ đề nổi bật mà Secondary Infektion liên tục đăng tải : Chia rẽ và nêu ra những yếu kém của Châu Âu, di cư và Hồi Giáo, thất bại của Nhà nước Ukraine và những phán ngôn vu cáo các nhà đối lập với điện Kremlin… Những chủ đề như vậy khiến người ta không còn nghi ngờ về nguồn gốc của các tin giả đó, như nhận định của Graphika. Báo cáo còn cho biết, nhóm an ninh mạng của Facebook hồi tháng 5/2019 đã phát hiện những tài khoản nghi ngờ mà người quản lý được cho là ở Nga. Để lẩn tránh truy tìm tung tích, các tài khoản được tạo ra và sử dụng một lần duy nhất. Trong một chiến dịch mới đây, Secondary Infektion còn tung tin là virus corona do một phòng thí nghiệm Mỹ có cơ sở bí mật ở Kazakhstan tạo ra.
Tại Châu Âu, L’Express, cơ quan săn tìm tin giản của Bỉ DisinfoLab đã phát hiện một trang mạng Observateur Continental, hiện hoạt động tích cực ở Pháp. DisinfoLab đã tìm thấy mối liên hệ giữa trang này với hãng tin Nga InfoRos mà bản thân hãng này kết nối với cơ quan tình báo quân đội của Kremlin.
Cuộc chiến chống tin giả và tin tặc ngày càng trở nên khó khăn đó là một cuộc chiến dài hơi và cũng là một "chiến trường toàn cầu mới". Không chỉ có Nga mà tất cả các nước phát triển đều có khả năng. Hiện có từ 40 đến 50 nước có khả năng tấn công tin học, theo chuyên gia an ninh mạng Félix Aimé thuộc Kaspersky, một công ty đa quốc gia của Nga, được tờ báo trích dẫn.
Covid-19 làm Putin hết thiêng
Cũng liên quan đến nước Nga, Courrier International trích đăng lại một bài viết dài của nhà nghiên cứu chính trị Nga Alexandre Tsipko đăng trên báo Nga Nezavissimaïa Gazeta với tiêu đề "Nước Nga sau dịch, một ông Putin mất thiêng".
Ngày 1/7 tới cuộc trưng cầu dân ý sửa đổi Hiến pháp có thể giúp cho ông Vladimir Putin tiếp tục kéo dài nhiệm kỳ tổng thống sau năm 2024 cho đến khi nào ông muốn, nhưng tác giả bài báo nhận thấy trận đại dịch Covid-19 đã khiến thần tượng Putin sụp đổ.
Bài viết muốn chỉ ra cho thấy tất cả những hào quang, về nước Nga hùng cường trở lại với Putin chẳng qua chỉ là tuyên truyền nhằm thần thánh hóa quyền lực, điều đã ăn sâu ở nước Nga từ thời Liên Xô cũ. Theo tác giả, trong 20 năm cầm quyền ở nước Nga, ông Putin đã làm được 2 việc lớn là vực nước Nga khỏi đói nghèo của những năm 1990 và sáp nhập bán đảo Crimea vào lãnh thổ Nga năm 2014. Nhưng theo tác giả, "chẳng cần phải là thiên tài cũng có thể thấy nước Nga trước 2014, đường đường là thành viên đầy đủ trong nhóm G8, có rất nhiều cơ hội phát triển, tiến bộ hơn nhiều so với nước Nga hậu Crimea, một nước Nga bị suy yếu vì các đòn trừng phạt, bị nhìn nhận trên thế giới như là một đe dọa".
Giờ đây, biến cố lớn đại dịch Covid 19 lại càng phát lộ nước Nga vẫn là một đất nước nghèo, khả năng lãnh đạo đất nước của ông Putin cũng không có gì là thần thánh. Tác giả viết : "Khi đại dịch xuất hiện, nỗi sợ hãi cái chết xâm chiếm tâm trí thì sự huyền bí phía sau sự linh thiêng quyền lực của Putin cũng biến mất".
Tác giả nhấn mạnh : "Từ khi đại dịch nắm quyền kiểm soát sự sống của chúng ta, phương pháp dương dương tự đắc cũ kỹ của Putin không còn chỗ đứng. Từ đỉnh cao linh thiêng, ông rơi xuống đất… Đại dịch đã làm lộ ra rằng tất cả những gì Putin lên kế hoạch đều không khả thi".
Anh Vũ
