Mỹ giám sát chặt chẽ hàng điện tử nhập từ Việt Nam và Malaysia
Minh Anh, RFI, 23/11/2023
Trong tháng 9/2023, khoảng 74 triệu đô la hàng điện tử của Việt Nam và Malaysia, như tấm pin mặt trời và vi mạch, đã bị từ chối nhập vào Mỹ hoặc phải qua khâu kiểm tra "các thành phần liên quan đến việc sử dụng lao động cưỡng bức từ Trung Quốc".
Khoảng 45% polysilicon, nguyên liệu chủ yếu của pin mặt trời, trên thế giới là được sản xuất tại Tân Cương, Trung Quốc © Wikipedia
Theo số liệu hải quan Mỹ được công bố vào tháng 10/2023, tính đến hết tháng 9, hơn 6.000 chuyến hàng hóa trị giá hơn 2 tỷ đô la đã bị kiểm soát, kể từ khi Mỹ áp dụng những quy định chặt chẽ hơn vào tháng 6/2022 nhằm ngăn chặn các vi phạm nhân quyền ở vùng Tân Cương, Trung Quốc, nơi có đa số dân là người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi.
Dữ liệu được cập nhật vào đầu tháng 11 này cho thấy, gần một nửa trong số đó đã bị từ chối nhập khẩu hoặc đang chờ phê duyệt nhập khẩu. Riêng trong tháng 9, tổng giá trị các lô hàng bị từ chối hoặc bị giữ lại để kiểm tra là 82 triệu đô la, và 90% trong số này là các mặt hàng điện tử, tăng gấp bốn lần so với tháng Tám .
Tuy nhiên, theo Reuters, 2/3 số hàng hóa bị từ chối hoặc bị giữ lại trong tháng 9 này chủ yếu đến từ Malaysia và Việt Nam, những nước xuất khẩu chủ yếu các tấm pin năng lượng mặt trời và linh kiện bán dẫn sang Mỹ. Vùng Tân Cương Trung Quốc là nơi sản xuất bông và polysilicon lớn, được dùng trong sản xuất tấm quang điện và linh kiện bán dẫn. Việt Nam còn là một trong số các nhà cung cấp hàng đầu về sản phẩm dệt may và da giầy.
Tính đến tháng 9, Malaysia và Việt Nam, mỗi nước có các lô hàng trị giá khoảng 320 triệu đô la bị từ chối hay bị giữ lại để kiểm tra kể từ khi quy định mới có hiệu lực. Mặc dù chiếm một thị phần nhỏ trong giao thương với Mỹ, xuất khẩu linh kiện bán dẫn của hai nước cộng lại trị giá hơn 730 triệu đô la, chỉ riêng trong tháng 8.
Hãng tin Reuters đã có yêu cầu nhưng hiện giờ Vộ Thương mại của Malaysia và Việt Nam chưa có bình luận gì về thông tin nói trên.
Minh Anh
*************************
Mỹ từ chối nhập hơn 1.000 lô hàng của Việt Nam liên quan đến lao động cưỡng bức Trung Quốc
RFA, 22/11/2023
Việt Nam đang phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn của Mỹ về lao động cưỡng bức Trung Quốc, nước này đứng thứ hai sau Malaysia về các lô hàng bị Mỹ kiểm soát và từ chối.
Một công nhân may đang làm việc ở nhà máy Maxport nơi sản xuất quần áo cho nhiều thương hiệu khác nhau trong đó có Nike - AFP
Theo hãng tin Reuters, kể từ khi được áp dụng vào tháng 6 năm 2022, các quy định chặt chẽ hơn của Hoa Kỳ nhằm giải quyết các vi phạm nhân quyền ở khu vực Tân Cương của Trung Quốc đã dẫn đến việc kiểm soát hơn 6.000 chuyến hàng chở hàng hóa trị giá hơn hai tỷ USD cho đến tháng 9, tháng gần nhất mà dữ liệu hải quan Hoa Kỳ có sẵn.
Dữ liệu chính thức từ Cục Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ công bố hôm 14/11 cho thấy, Việt Nam có 2.070 lô hàng bị kiểm soát chỉ trong năm tài chính 2023 với trị giá gần 550 triệu USD.
Có hơn 1.100 lô hàng trong số đó bị từ chối nhập khẩu (chiếm tỷ lệ 57%) với trị giá hơn 230 triệu đô la, 330 lô hàng chờ được phê duyệt (chiếm 16%) và 554 lô hàng được thông quan.
Trong số lô hàng bị từ chối nhập cảnh, có 50% thuộc về danh mục vật liệu công nghiệp và sản xuất ; 30% là mặt hàng điện tử ; 19% là quần áo, giày dép và dệt may ; 1% còn lại là lô hàng máy công nghiệp và sản phẩm tiêu dùng.
Đỉnh điểm là vào tháng 9/2022, 126 lô hàng của Việt Nam trị giá hơn 42 triệu USD bị kiểm soát, gần 98% bị từ chối nhập cảnh hoặc bị giữ lại để kiểm tra gồm hàng điện tử và giày dép và dệt may.
Cơ quan hải quan Hoa Kỳ không có bình luận ngay lập tức về các dữ liệu này.
Cũng theo hãng tin Reuters, hơn 2/3 số hàng hóa bị từ chối hoặc bị giữ lại đến từ Malaysia hoặc Việt Nam, những nước xuất khẩu lớn các tấm pin mặt trời và chất bán dẫn sang Hoa Kỳ.
Việt Nam cũng là nhà cung cấp hàng đầu về dệt may, da giày và may mặc.
Tân Cương là nơi sản xuất bông và polysilicon lớn, được sử dụng trong các tấm quang điện và chất bán dẫn.
Không rõ liệu các công ty có tạm dừng giao hàng vì những vấn đề đau đầu về việc tuân thủ đạo luật của Mỹ hay không.
Bộ công nghiệp Việt Nam không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Các chuyên gia trong ngành và chính phủ Việt Nam cho biết họ không biết về vấn đề này hoặc họ chưa nghe thấy bất kỳ mối lo ngại nào.
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng hôm 16/11 đề nghị Hoa Kỳ xem xét lại việc Việt Nam bị liệt trong nhóm nước mà Washington đã hạn chế xuất khẩu chip, chất bán dẫn.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam công bố hồi tháng 10, xuất khẩu hàng hoá sang Hoa Kỳ từ đầu năm gặp khó khăn do nhu cầu thị trường suy giảm, nên kim ngạch xuất khẩu giảm khoảng 15 tỷ USD so với cùng kỳ năm ngoái (cùng kỳ đạt 85,2 tỷ USD). Tuy nhiên, Hoa Kỳ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.
Washington đã cáo buộc Trung Quốc diệt chủng người Duy Ngô Nhĩ, trong khi các nhóm nhân quyền lên án việc sử dụng rộng rãi các trại giam và lao động cưỡng bức. Trung Quốc đã phủ nhận mọi cáo buộc lạm dụng.
Kể từ khi Đạo luật bảo vệ lao động cưỡng bức người Duy Ngô Nhĩ (UFLPA) của Hoa Kỳ ban hành, các nhà xuất khẩu phải chứng minh sản phẩm của họ không bao gồm bất kỳ nguyên liệu thô hoặc thành phần nào đến từ Tân Cương.
RFA, 22/11/2023
************************
Mỹ siết việc nhập hàng điện tử Việt Nam, Malaysia vì dính đến lao động cưỡng bức ở Trung Quốc
Reuters, VOA, 22/11/2023
Hãng thông tấn Reuters hôm 22/11 dẫn dữ liệu chính thức cho biết các thiết bị điện tử trị giá 74 triệu USD, như tấm pin mặt trời và vi mạch, hầu hết từ Việt Nam và Malaysia, đã bị từ chối nhập cảnh vào Hoa Kỳ vào tháng 9 hoặc bị kiểm tra các linh kiện xem liệu có được sản xuất bằng lao động bị cưỡng bức ở Trung Quốc hay không.
Công nhân làm việc tại một nhà máy sản xuất cáp điện tử ở Hà Nội.
Kể từ tháng 6/2022, Mỹ bắt đầu áp dụng các quy định chặt chẽ hơn để trấn áp những vi phạm nhân quyền ở khu vực Tân Cương của Trung Quốc, nơi mà cư dân phần lớn là người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi. Các quy định này đã dẫn đến việc Mỹ kiểm soát hơn 6.000 chuyến hàng trị giá hơn 2 tỷ USD tính đến tháng 9, tháng gần đây nhất có dữ liệu được hải quan Hoa Kỳ công bố .
Theo dữ liệu được cập nhật trong thời gian trước đây của tháng 11, gần một nửa trong số các lô hàng đó đã bị từ chối hoặc vẫn đang chờ phê duyệt.
Chỉ riêng trong tháng 9, các lô hàng trị giá 82 triệu USD đã bị từ chối hoặc bị giữ lại để kiểm tra, 90% trong số này là hàng điện tử, một con số nhảy vọt so với mức dưới 20 triệu USD trong tháng 8.
Cơ quan hải quan Hoa Kỳ không đưa ra bình luận ngay lập tức với Reuters.
Hơn 2/3 số hàng hóa bị từ chối hoặc bị giữ lại là đến từ Việt Nam hoặc Malaysia, những nước xuất khẩu số lượng lớn các tấm pin mặt trời và hàng bán dẫn sang Hoa Kỳ.
Việt Nam cũng là nhà cung cấp hàng đầu về hàng dệt may, da giày và may mặc.
Khu vực Tân Cương là nơi sản xuất chính về bông và silicon đa tinh thể, là thành phần được sử dụng trong các tấm quang điện và hàng bán dẫn.
Việt Nam và Malaysia có các lô hàng trị giá khoảng 320 triệu USD mỗi nước đã bị từ chối hoặc bị giữ lại để kiểm tra kể từ khi quy định mới có hiệu lực, cao hơn gần ba lần so với Trung Quốc.
Mặc dù chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong thương mại với Washington, nhưng hoạt động xuất khẩu hàng bán dẫn từ hai nước này cộng lại có trị giá hơn 730 triệu USD chỉ trong tháng 8.
Không rõ liệu các công ty tại Việt Nam và Malaysia có phải hoãn vận chuyển hàng hóa vì những vấn đề đau đầu liên quan đến việc tuân thủ trên hay không.
Bộ thương mại Malaysia và Bộ công nghiệp Việt Nam không trả lời cho đề nghị đưa ra bình luận của Reuters.
Các chuyên gia trong ngành và chính phủ ở cả hai nước nói họ không hay biết gì về vấn đề này hoặc chưa nghe có bất kỳ mối lo ngại nào.
Washington cáo buộc Trung Quốc diệt chủng người Duy Ngô Nhĩ, trong khi các nhóm nhân quyền lên án Bắc Kinh sử dụng các trại cải tạo và lao động cưỡng bức trong khu vực này. Trung Quốc phủ nhận mọi cáo buộc về các hành vi xâm hại.
Kể từ khi Đạo luật về Bảo vệ người Duy Ngô Nhĩ bị cưỡng bức lao động (UFLPA) được Hoa Kỳ ban hành, các nhà xuất khẩu phải chứng minh được sản phẩm của họ không bao gồm bất kỳ nguyên liệu thô hoặc thành phần nào đến từ Tân Cương.
Reuters
VOA, 22/11/2023
Làm sao Mỹ biết Việt Nam lạm dụng thương mại ‘tồi tệ hơn cả Trung Quốc’ ? (Người Việt, 01/07/2019)
Tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ trích Việt Nam là nước lạm dụng chính sách thương mại của Mỹ "tồi tệ hơn cả Trung Quốc" và dọa sẽ có biện pháp trừng phạt. Nhưng làm sao chính phủ Mỹ biết được điều này ?
Công nhân của "nhà sản xuất" Asanzo lắp ráp các bộ phận của chiếc tivi nhập cảng từ Trung Quốc rồi dán hàng chữ "Made in Vietnam". Công ty này bị tố cáo đánh lừa người tiêu thụ là "hàng Việt Nam chất lượng cao". (Hình : Kinh Tế Tiêu Dùng)
Hôm 26/6 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump trả lời phỏng vấn Fox Business Network nói rằng ông biết : "Nhiều công ty (Trung Quốc) đang chuyển (sản xuất) sang Việt Nam (để tránh bị Mỹ đánh thuế quan trừng phạt), nhưng Việt Nam lợi dụng chúng tôi còn tệ hơn Trung Quốc".
Khi được hỏi ông có định áp đặt thuế quan trừng phạt với Việt Nam như với Trung Quốc hay không thì ông Trump không phủ nhận.
"Chúng tôi đang thảo luận với Việt Nam. Việt Nam nhỏ hơn Trung Quốc nhiều, nhưng họ gần như là kẻ lợi dụng tệ nhất so với những nước khác". Lời ông trong cuộc phỏng vấn.
Dịp này, tổng thống Trump than phiền việc một số công ty Trung Quốc chuyển tới Việt Nam để tránh bị đánh thuế quan trừng phạt của Mỹ là tình trạng "đáng quan tâm".
Thặng dư thương mại của Việt Nam với Hoa Kỳ đã vượt quá 20 tỷ USD kể từ năm 2014, đạt 39,5 tỷ USD vào năm 2018, mức cao nhất kể từ năm 1990, theo dữ liệu của Cục Ðiều tra Dân số Hoa Kỳ được Bloomberg trích dẫn.
Cuối tháng 5/2019, Tổng cục Thống kê của Bộ Công thương cho hay, Hoa Kỳ là thị trường xuất cảng lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 22,6 tỷ USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm trước, trong đó điện thoại và linh kiện tăng 109,2% ; điện tử, máy tính và linh kiện tăng 58,4% ; hàng dệt may tăng 9,8%.
Nhưng làm sao các chuyên viên đảm trách mậu dịch quốc tế của Mỹ biết được hàng hóa từ Việt Nam xuất cảng sang Mỹ không thật sự sản xuất tại Việt Nam ?
Một trong những căn cứ để xác định là dựa vào các con số thống kê xuất nhập cảng của Việt Nam với Trung Quốc và giữa Việt Nam với nước Mỹ.
Trong 5 tháng đầu năm 2019, Việt Nam nhập cảng một số lượng máy điện toán và đồ điện tử từ Trung Quốc trị giá 5,1 tỉ USD, gia tăng hơn 80% so với cùng thời kỳ này của năm ngoái. Cũng vào thời gian vừa kể trên, những loại hàng hóa tương tự mà Việt Nam xuất cảng sang Mỹ gia tăng gần 72%, theo báo tài chính WSJ.
Như các con số do Tổng cục Thống kê Việt Nam đưa ra, nhờ xuất cảng tăng vọt trong 5 tháng đầu năm, ước lượng tổng sản phẩm quốc gia (GDP) của Việt Nam gia tăng 7,9% nhờ gia tăng xuất cảng sang Mỹ và Trung Quốc.
Khi tin tức về hàng Trung Quốc được tuồn sang Việt Nam với xuất xứ được in sẵn là "Made in Vietnam" rồi chuyển vận sang thị trường Mỹ đề cập trên báo chí quốc tế những tháng qua, Hà Nội đã phải thúc giục các cơ quan trong nước cũng như các công ty nội địa, tránh các trò gian lận để Việt Nam bị vạ lây vì Mỹ trừng phạt. Dù vậy, cái mối lợi ngay trước mặt khó làm giới con buôn bỏ qua.
Hồi năm 2017, Việt Nam đã bị Mỹ phạt vì thép xuất cảng từ Việt Nam sang Mỹ tăng vọt trong khi nhập cảng thép từ Trung Quốc vào Việt Nam cũng tăng tương ứng. Cũng từ đối chiếu thống kê giữa các nước liên quan mà giới chuyên gia Mỹ nhìn thấy ngay thép Trung Quốc "đội lốt" Việt Nam để nhập vào Mỹ.
Sau khi bị ông Trump đả kích, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam lên tiếng "chữa cháy".
"Với quan điểm hai nền kinh tế có thể bổ trợ cho nhau, Việt Nam chủ trương thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư với Mỹ theo hướng tự do, công bằng trên cơ sở đôi bên cùng có lợi".
Bà Lê Thị Thu Hằng, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam cho hay hôm 28/6 được các báo trong nước dẫn lại.
Bà Hằng chống chế rằng, Việt Nam "đã có nhiều nỗ lực cải thiện cán cân thương mại giữa hai nước, thúc đẩy nhập khẩu các mặt hàng Mỹ, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Mỹ muốn hoạt động tại Việt Nam, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam sang đầu tư, kinh doanh tại Mỹ".
Đồng thời "Việt Nam cũng triển khai nhiều biện pháp kiểm soát, chống gian lận thương mại, hàng hóa nước ngoài lấy danh nghĩa hàng Việt Nam xuất khẩu sang thị trường khác. Việt Nam và Mỹ thường xuyên trao đổi thông qua các cơ chế hiện có như Hiệp định khung về Thương mại và đầu tư (TIFA) để hình thành chiến lược hợp tác lâu dài và toàn diện, tăng cường hơn nữa quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư song phương, kịp thời giải quyết các vấn đề nảy sinh", lời bà Hằng.
Theo hãng tin Bloomberg, Việt Nam sẽ ký một biên bản ghi nhớ với Bộ Năng lượng Hoa Kỳ mua khối lượng lớn khí đốt hóa lỏng từ Mỹ để giảm bớt chỉ trích cũng như tránh bị trừng phạt. (TN)
**********************
Hoa Kỳ "hy vọng Việt Nam sẽ sớm thực hiện các biện pháp để giải quyết những quan ngại" mà Tổng thống Donald Trump vừa nêu về quan hệ thương mại hai nước, TTXVN trích lời phát ngôn viên của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cho biết hôm 1/7.
Trả lời phỏng vấn Fox Business hôm 26/6, ông Trump nói rằng Việt Nam đang lợi dụng cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc để thúc đẩy xuất khẩu sang Hoa Kỳ.
Ông Trump nói : "Việt Nam gần như là kẻ lạm dụng tồi tệ nhất trong số tất cả các nước".
Phát ngôn viên Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam sáng 1/7 cho TTXVN biết : "Tổng thống Hoa Kỳ quyết tâm theo đuổi các điều khoản đầu tư và thương mại tự do, công bằng và trên cơ sở đôi bên cùng có lợi cho các doanh nghiệp, nông dân và người lao động Hoa Kỳ trong quan hệ với tất cả các đối tác kinh tế của Hoa Kỳ, trong đó có các nước bạn hữu như Việt Nam".
"Chúng tôi đã nói chuyện thẳng thắn với các đối tác Việt Nam về sự mất cân bằng thương mại và hy vọng Việt Nam sẽ sớm thực hiện các biện pháp để giải quyết những quan ngại này của chúng tôi trên tinh thần xây dựng", phát ngôn viên Đại sứ quán Hoa Kỳ nói thêm.
Trước đó, hôm 28/6, Bộ Ngoại giao Việt Nam nói rằng Hà Nội muốn phát triển quan hệ thương mại "công bằng" với Mỹ sau khi bị Tổng thống Donald Trump cáo buộc là đang lạm dụng Mỹ về thương mại "tệ hơn cả Trung Quốc".
Trả lời qua email về chỉ trích của ông Trump, người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng nói với VOA rằng "Việt Nam chủ trương thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư Việt Nam - Hoa Kỳ theo hướng tự do, công bằng trên cơ sở đôi bên cùng có lợi".
*********************
Báo Trung Quốc dùng EVFTA ‘an ủi’ Việt Nam sau đe dọa của Tổng thống Trump (VOA, 01/07/2019)
Ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ trích Việt Nam "là kẻ lạm dụng thương mại tồi tệ nhất", Hoàn Cầu Thời Báo, một ấn bản của tờ Nhân Dân Nhật Báo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, có bài viết cho rằng thỏa thuận thương mại tự do giữa Việt Nam và EU (EVFTA) có thể xem là một "phản ứng" đối với chủ nghĩa bảo hộ thương mại của Mỹ với tác dụng làm giảm tác động tiêu cực của thuế quan Mỹ "ngay cả khi ông Trump áp thuế lên hàng hóa của Việt Nam".
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp Tổng thống Mỹ Donald Trump khi ông đến Hà Nội dự hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều vào ngày 27/2/2019.
Bài viết trên ấn bản tiếng Anh của tờ báo Trung Quốc hôm 27/6 cho rằng mặc dù Mỹ là thị trường xuất khẩu quan trọng đối với hầu hết các nước Châu Á - Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam, nhưng cuộc chiến thương mại đang diễn ra đã khiến cho các nền kinh tế này nhận ra rằng sự phụ thuộc quá mức vào thị trường tiêu dùng Mỹ là một đường hướng không bền vững để phát triển kinh tế theo hướng xuất khẩu.
"Việt Nam là một láng giềng gần gũi của Trung Quốc. Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam sẽ có lợi trong việc đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa Trung Quốc sang quốc gia Đông Nam Á, tạo động lực mới cho hợp tác kinh tế song phương", tờ báo nhà nước Trung Quốc nói.
Bài viết trên Hoàn Cầu Thời Báo được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong cuộc phỏng vấn trực tiếp trên đài Fox Business hôm 26/6 chỉ trích Việt Nam là "kẻ lạm dụng tồi tệ nhất" khi lợi dụng cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung để thúc đẩy xuất khẩu sang Mỹ.
Trong khi truyền thông Việt Nam hoàn toàn im lặng về sự kiện này, thì tờ báo của nhà nước Trung Quốc lại có bài viết nhắc đến chỉ trích của Tổng thống Mỹ đối với Việt Nam và cho rằng cho dù Mỹ đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng Châu Á, nhưng cuộc chiến thương mại đang làm suy yếu ảnh hưởng của Mỹ, và chuỗi cung ứng này đang định hình lại.
"Một khi quá trình này hoàn tất, ảnh hưởng của Mỹ đối với nền kinh tế Châu Á sẽ bị phá vỡ", Hoàn Cầu Thời Báo nói, đồng thời nhận định thêm rằng cuộc chiến thương mại đã "không diễn ra như ông Trump mong đợi", khi nhiều công ty đã di chuyển sang Việt Nam thay vì sang Mỹ sau khi Washington áp thuế lên hàng nhập khẩu của Trung Quốc.
Vẫn theo Hoàn Cầu Thời Báo, thỏa thuận thương mại tự do (FTA) và thỏa thuận bảo vệ đầu tư (IPA) mà Việt Nam ký kết với Châu Âu sẽ giúp làm giảm tác động tiêu cực của thuế quan Mỹ trong trường hợp Tổng thống Trump quyết định áp thuế lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam.
Tuy nhiên, theo nhận định của TS. Phạm Chí Dũng, một chuyên gia kinh tế và nhà báo độc lập tại Việt Nam, thì EVFTA khó có thể "bù đắp" thiệt hại cho nền kinh tế Việt Nam trong một sớm một chiều, mặc dù ông dự đoán mức nhập siêu của Việt Nam vào thị trường Châu Âu sẽ tăng lên và xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này có thể tăng từ 4-5% sau khi có EVFTA.
Lý do, theo TS. Phạm Chí Dũng, là vì cán cân thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc thâm hụt quá cao, với giá trị nhập siêu của Việt Nam từ Trung Quốc gấp đôi giá trị xuất siêu của Việt Nam vào Liên minh Châu Âu, lên tới khoảng 50 tỉ đôla mỗi năm. Vì vậy, để EVFTA có thể mang lại một sự bù đắp khả dĩ cho những thiệt hại gây ra từ việc Việt Nam làm ăn với Trung Quốc, thì phải cần có thời gian và biện pháp mạnh.
Ông nói : "Nếu Việt Nam có được EVFTA với Châu Âu sẽ cũng phải mất một thời gian rất dài và với những biện pháp rất quyết liệt, đặc biệt ngăn chặn hàng Trung Quốc dán nhãn hàng Việt Nam để xuất sang Châu Âu và Mỹ, đồng thời ngăn chặn cả làn sóng đầu tư công nghệ lạc hậu từ Trung Quốc di chuyển vào Việt Nam sau khi cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung nổ ra".
TS. Phạm Chí Dũng cũng cảnh báo rằng nếu không cẩn thận và có các biện pháp "quyết liệt" đối với hàng Trung Quốc đội lốt hàng Việt Nam, thì Việt Nam có nguy cơ trở thành quốc gia tiếp theo phải đối diện với "bức tường thuế" rất cao mà Mỹ dựng lên để ngăn chặn hàng nhập khẩu vào Mỹ.
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ trong bốn tháng đầu năm đạt 17,1 tỉ đôla, tăng 29,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây được xem là do tác động tích cực của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung lên xuất khẩu của Việt Nam.
Song TS. Phạm Chí Dũng cho rằng chủ thuyết "Việt Nam hưởng lợi trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung" đang trên đà phá sản vì lý do một số quan chức Việt Nam đã "tiếp tay" cho Trung Quốc lũng đoạn thị trường Mỹ, sau khi lũng đoạn thị trường Việt Nam nhiều năm qua.
Khánh An
Đại sứ quán Trung Quốc bác tin hàng Trung Quốc ‘giả’ hàng Việt Nam để né thuế quan của Mỹ (VOA, 04/06/2019)
Sáng 4/6, Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam đã tổ chức buổi họp báo xung quanh tranh chấp thương mại Mỹ - Trung, nhấn mạnh rằng nước này không dán tem hàng Việt Nam lên hàng Trung Quốc để né thuế quan của Mỹ.
Đại diện Đại sứ quán Trung Quốc, ông Hồ Tỏa Cầm, Tham tán Thương mại và bà Doãn Hải Hồng, Đại biện Lâm thời, tại cuộc họp báo ngày 4/6/2019, Hà Nội. Photo Báo Thanh Niên
Báo Thanh Niên dẫn lời ông Hồ Tỏa Cẩm, tham tán Kinh tế và Thương mại của Đại sứ quán Trung Quốc, cho rằng hàng hóa Trung Quốc không "giả" xuất xứ Việt Nam, Mexico nhằm đạt được ưu đãi thuế quan khi xuất vào Mỹ.
Ông Hồ Tỏa Cẩm khẳng định nước này không có chiến lược, chiến thuật xuất hàng sang nước thứ 3 như Việt Nam, Mexico, để giả xuất xứ.
"Trung Quốc không khuyến khích, không cho phép việc đó. Trung Quốc có chính sách rất rõ : hàng Trung Quốc là hàng Trung Quốc, hàng ngoại là hàng ngoại", ông Hồ nói.
Ông còn khẳng định chính phủ Trung Quốc cũng như chính phủ Việt Nam "tuyệt đối phản đối gian lận thương mại".
Cũng tại cuộc họp báo, bà Doãn Hải Hồng, Đại biện lâm thời của Đại sứ quán Trung Quốc, cáo buộc Hoa Kỳ là "đơn phương gây ra các mâu thuẫn thương mại" với Trung Quốc, và cho rằng hành động của Washington cản trở mậu dịch đa phương, tác động tới đà tăng trưởng của kinh tế toàn cầu, làm tổn hại tới các chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu, đi ngược các nguyên tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), theo Báo Dân Trí.
Bà Doãn lý giải việc Trung Quốc dùng chữ "cọ xát thương mại" thay vì cụm từ "chiến tranh thương mại" như Hoa Kỳ và các nước phương Tây sử dụng. Bà nói : "Điều này chứng tỏ chúng tôi khi tiếp cận vấn đề này rất bình tĩnh, không muốn có chiến tranh thương mại với bất cứ nước nào, không muốn đối đầu với bất cứ nước nào", theo báo Thanh Niên.
Nikkei Asian Review hôm 1/6 đề cập tới nghi vấn về dòng chảy hàng hóa trong chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. Tờ báo Nhật dẫn dữ liệu cho thấy xuất khẩu Trung Quốc sang Mỹ đã giảm 15,2 tỉ đôla, tương đương 12% trong giai đoạn từ tháng 1 tới tháng 3/2019 so với cùng kỳ năm ngoái.
Phân tích của Nikkei cho thấy xuất khẩu máy móc, thiết bị điện tử hay một số mặt hàng khác của Trung Quốc đặc biệt giảm mạnh. Tuy nhiên, các chuyến hàng tương tự từ Trung Quốc sang Mỹ thông qua Việt Nam, Đài Loan và Mexico lại tăng lên trong cùng giai đoạn.
Trong một cuộc phỏng vấn trước đây với VOA, Tiến sĩ kinh tế Phạm Đỗ Chí, người từng có trên 25 năm làm việc cho Quỹ Tiền tệ Quốc tế, nhận định : "Cái nguy hiểm là hàng của Trung Quốc sẽ tuồn sang Việt Nam để lấy nhãn hiệu Việt Nam nhằm mong giảm thuế vì hiện tại Mỹ chưa áp thuế lên hàng Việt Nam".
Ông Chí nói thêm : "Nếu chiến tranh thương mại lan rộng, Mỹ sẽ bắt đầu quay sang đánh thuế một số hàng của Việt Nam, nhất là nếu có bằng cớ là Việt Nam giúp Trung Quốc tiêu thụ hàng của Trung Quốc".
******************
Trung Quốc : không gắn mác nước khác lên hàng hóa để né thuế nhập khẩu Mỹ (RFA, 04/06/2019)
Trung Quốc khẳng định không sử dụng Việt Nam hay các nước khác làm trạm trung chuyển hàng hóa sang Mỹ để né thuế nhập khẩu.
Tham tán Hồ Tỏa Cầm. Nguồn : moit.gov.vn
Truyền thông trong nước loan tin ngày 6/4, trích phát biểu của Tham tán Hồ Tỏa Cầm trong buổi họp báo của Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội diễn ra trong cùng ngày.
Theo báo Tuổi Trẻ online, Tham tán Hồ Tỏa Cầm cũng phát biểu rằng Trung Quốc không dán mác nước khác cho các sản phẩm của mình để tránh cách áp thuế của Hoa Kỳ khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung ngày càng căng thẳng. Ông khẳng định Chính phủ Bắc Kinh tuyệt đối phản đối gian lận thương mại, đồng thời sẽ phối hợp với chính phủ các nước để ngăn chặn tình trạng này.
Quan hệ thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang căng thẳng khi Mỹ tuyên bố áp thuế 25% lên 200 tỷ đô la hàng nhập khẩu vào Mỹ mới đây và Trung Quốc trả đũa bằng việc tăng thuế đối với 60 tỷ đô la hàng nhập khẩu từ Mỹ.
Một bài viết đăng tải trên Nikkei Asian Review ngày 4/6 về nội dung dòng chảy hàng hóa của Bắc Kinh trong thương chiến Mỹ - Trung lại đưa ra số liệu thấy xuất khẩu từ Trung Quốc sang Hoa Kỳ đã giảm 15,2 tỷ đô la. Bên cạnh đó, bài viết cũng chỉ ra rằng các chuyến hàng tương tự như từ Trung Quốc sang Mỹ thông qua Việt Nam, Đài Loan và Mexico lại tăng trong cùng giai đoạn này.
Trước đó, Bộ Thương mại Mỹ đã tuyên bố áp thuế nhập khẩu lên các sản phẩm thép vận chuyển từ Việt Nam nhưng được cho là sản xuất từ Trung Quốc vào ngày 21 tháng 5 năm 2018.
Trong Sách trắng viết về thương chiến Mỹ - Trung do Bắc Kinh công bố vào ngày 2/6 vừa qua, Trung Quốc cho rằng cuộc chiến này chỉ gây hại cho nền kinh tế Hoa Kỳ, và Hoa Kỳ phải chịu toàn trách nhiệm cho những bước lùi trong đàm phán thương mại Mỹ - Trung.
Những luận điểm này cũng được các quan chức ngoại giao Trung Quốc nhắc lại trong cuộc họp báo tại Hà Nội ngày 4/6.
VASEP phản đối mức thuế bán phá giá cá tra của DOC (TBKTSG, 13/09/2017)
Ngay sau khi Bộ Thương mại Mỹ (DOC) thông báo về quyết định sơ bộ thuế chống bán phá giá (CBPG) của đợt xem xét hành chính lần thứ 13 (POR13) đối với sản phẩm cá tra phi lê đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam với mức thuế là 2,39 đô la Mỹ/kg hôm 13-9, Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đã phản đối mức thuế này vì cho rằng không hợp lý.
111111111111111111
Một người dân đang cho cá tra ăn. Ảnh : TL
Trong thông cáo báo chí phát đi sau khi có thông tin trên, VASEP cho biết, trải qua 13 kỳ xem xét hành chính trong vụ kiện chống bán phá giá thì đây là lần đầu tiên DOC đã có những điều chỉnh hoàn toàn thiếu cơ sở pháp lý và bỏ qua các quy định thông thường từ trước đến nay khi đưa ra quyết định sơ bộ vừa qua.
POR13 là lần xem xét đối với mặt hàng cá tra phi lê đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam giai đoạn từ 1-8-2015 đến 31-7-2016 với mức thuế là 2,39 đô la Mỹ/kg. Như vậy, nếu so với những lần trước thì mức thuế chống bán phá giá sơ bộ lần này tương đương lần thứ 12 và lần 11 của DOC.
Theo VASEP, kết quả sơ bộ đợt xem xét hành chính lần thứ 13 thể hiện sự không công bằng, trái với các quy định về luật chống bán phá giá thông thường đồng thời mang tính áp đặt và vô lý đối với các doanh nghiệp đang xuất khẩu sản phẩm cá tra phi lê đông lạnh vào thị trường Mỹ.
Sự không công bằng được VASEP dẫn ra trường hợp cụ thể là DOC đã áp dụng các yếu tố bất lợi có sẵn (Adverse Facts Available - AFA) và tính biên độ phá giá 2,39 đô la Mỹ/kg đối với Công ty GODACO khi cho rằng công ty không hợp tác trong quá trình xem xét và không cung cấp đầy đủ các dữ liệu cần thiết cho DOC.
Trước những lý lẽ nói trên, thay mặt cho các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá tra Việt Nam, VASEP phản đối quyết định thiếu công bằng của DOC trong quyết định sơ bộ của kỳ xem xét hành chính lần thứ 13 vừa được công bố.
"Chúng tôi đề nghị DOC cần phải xem xét một cách kỹ lưỡng các hồ sơ, dữ liệu đầy đủ mà GODACO đã cung cấp để làm cơ sở tính toán và đưa ra mức thuế chính xác và hợp lý cho các công ty, không được quyền áp dụng các yếu tố bất lợi có sẵn (AFA) để tính mức thuế cho các công ty", thông cáo báo chí của VASEP viết.
Ngọc Hùng
******************
Mỹ lại áp thuế chống bán phá giá lên cá tra Việt Nam (RFA, 13/09/2017)
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) hôm 13 tháng 9 ra thông cáo báo chí phản đối Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) áp thuế chống bán phá giá lên các sản phẩm cá tra phi lê đông lạnh từ Việt Nam.
2222222222222
Công nhân đóng gói mực xuất khẩu ở một nhà máy chế biến hải sản ở Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình hôm 5/8/2004 - AFP
Quyết định áp thuế mới của Bộ Thương mại Mỹ được đưa ra sau đợt xem xét hành chính thuế chống bán phá giá lần thứ 13 giai đoạn từ 1/8/2015 đến 31/7/2016 của Mỹ đối với mặt hàng này của Việt Nam.
Quyết định mới được đưa ra hôm 13 tháng 9 cho thấy mức thuế mới áp lên mặt hàng cá tra của Việt Nam laf2,39 đô la một kg, cao gấp ba lần mức thuế trước đó.
VASEP cho rằng Bộ Thương mại Mỹ đã không công bằng khi áp mức thuế này. Bộ Thương mại Mỹ cho rằng Công ty GODACO của Việt Nam đã không hợp tác trong quá trình xem xét và không cung cấp đầy đủ các dữ liệu cần thiết cho phía Hoa Kỳ. VASEP phản bác lập luận này, và cho rằng công ty GODACO đã có sự chuẩn bị tốt nhất trong việc cung cấp đầy dữ liệu yêu cầu và trả lời đầy đủ, đúng hạn các câu hỏi từ phía Mỹ.
VASEP thay mặt các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá tra Việt Nam phản đối quyết định thiếu công bằng của Bộ Thương mại Mỹ và đề nghị bộ này phải xem xét một cách kỹ lưỡng hơn các hồ sơ của công ty GODACO, không áp dụng các yếu tố bất lợi có sẵn để áp thuế không công bằng cho các công ty. VASEP gọi quyết định mới của Bộ Thương mại Mỹ là đi ngược lại tiến trình tự do thương mại đồng thời ảnh hưởng đến quan hệ thương mại hai nước.
Trong khi đó, nhân chuyến thăm Mỹ từ ngày 10 đến 13 tháng 9, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Hoàng Bình Quân đã kêu gọi Hoa Kỳ sớm công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, mở cửa hơn nữa cho hàng hóa nông nghiệp của Việt Nam, giảm thiểu các rào cản thương mại.
Trong chuyến thăm này, ông Hoàng Bình Quân đã gặp lãnh đạo Bộ Ngoại giao Mỹ, Hồi đồng An ninh quốc gia, Chủ tịch tiểu ban Châu Á Thái Bìn Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, Chủ tịch Tiểu ban Châu Á Thái Bình Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại Hạ viện.
Ngoài vấn đề thương mại, các vấn đề khác được bàn thảo giữa hai bên nhân chuyến thăm này bao gồm chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Donald Trump tới Việt Nam dự APEC vào tháng 11 tới, thúc đẩy hợp tác về an ninh quốc phòng, ưu tiên khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác sâu rộng trong các diễn đàn khu vực và đa phương như APEC, ASEAN…
Thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 11 tháng 9 đưa ra sau cuộc gặp giữa ông Hoàng Bình Quân và Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ John Sullivan khẳng định tương lai tốt đẹp trong quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước. Hai bên cam kết tiếp tục hợp tác để đảm bảo hòa bình, ổn định, thịnh vượng ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương.
Từ năm 2000, Việt Nam đã tích cực đàm phán với các nước để được công nhận có nền kinh tế thị trường. Hiện đã có 57 nước công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường nhưng Hoa Kỳ và EU là hai thị trường lớn nhất lại chưa công nhận. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến Việt Nam thường gặp khó khăn trong các vụ tranh chấp, kiện tụng về thương mại và bị áp thuế chống phá giá.