Sau  nhiều ngày ngang nhiên tung hoành trên Bãi Tư Chính, vào ngày 7/8/2019 tàu thăm dò địa chất Hải Dương 8 đã rút khỏi khu vực này để đến Đá Chữ Thập thuộc chủ quyền lãnh hải của Việt Nam. Và cũng trong thời gian đó Bắc Kinh cho tập trận rầm rộ ở quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Suốt một tháng qua nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam biểu hiện thái độ "hèn với giặc" khi không dám lên tiếng lúc tàu HD8 của Trung Quốc xâm phạm Bãi Tư Chính trong những ngày đầu, mà chỉ dám lên tiếng một cách yếu ớt mới đây.

Từ Sài Gòn nhà báo Nguyễn Đình Ngọc có cuộc trao đổi với nhà báo Trần Quang Thành về sự việc này. Nội dung như sau, mời quí vị  cùng nghe :

Phỏng vấn nhà báo Nguyễn Đình Ngọc

Trần Quang Thành thực hiện

Nguồn : Tiếng Dân Việt Media, 03/08/2019

Thực tế cho thấy, mơ ước mà ông Nguyễn Phú Trọng (Tổng Bí thư Đảng cộng sản Việt Nam) bày tỏ hồi 2014 : "Phải bình tĩnh tĩnh táo, rất khôn ngoan, có con mắt chiến lược. Bác Hồ dạy rồi, cha ông ta dạy rồi, đánh chuột đừng để vỡ bình, làm sao diệt được chuột mà bảo vệ được bình hoa. Tức là phải giữ cho được sự ổn định" (1) – chỉ là ảo vọng.

Võ Văn Thưởng, trưởng ban Tuyên giáo trung ương, phát biểu tại một hội nghị của ban ở Hà Nội hôm 5/7/2019. (Ảnh tuyengiao.vn)

***

Câu chuyện Quách Duy, 37 tuổi, chuyên viên Trung tâm Tin học – Công báo của UBND Thành phố Hồ Chí Minh bị Đảng cộng sản Việt Nam khai trừ là ví dụ mới nhất, chứng minh, chống tham nhũng theo kiểu Đảng cộng sản Việt Nam đang thực hiện đã làm "cái bình" càng ngày càng nhiều vết nứt và nát vụn sẽ là chuyện tất nhiên !

Nguyên nhân chính khiến Quách Duy bị khai trừ là vì "thiếu tu dưỡng rèn luyện, suy thoái tư tưởng chính trị rất nghiêm trọng". Cụ thể, Quách Duy dám bày trên facebook thông tin : Bộ Công an bắt đầu điều tra vụ giao – cho thuê trái phép "khu đất vàng" số 76 Tôn Thất Thuyết, phường 16, quận 4, với giá rẻ, liên quan đến ông Trần Vĩnh Tuyến - Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh (2).

Thông tin đó sai sự thật ? Không ! Hệ thống truyền thông chính thức cũng đã loan báo rộng rãi thông tin đó (3). Thế thì tại sao Quách Duy lại bị Thanh tra Sở Thông tin – Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh phạt 7,5 triệu vì "đăng thông tin xúc phạm người khác" (4), rồi Đảng bộ Văn phòng UBND Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức kiểm điểm và cuối cùng bị Ủy ban Kiểm tra của Đảng ủy khối Dân Chính Đảng thuộc Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh khai trừ ?

Chuyện Quách Duy – một đảng viên mà dám dùng facebook "mạo phạm" đến ông Trần Vĩnh Tuyến (Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh) chỉ là "vải thưa" che nguyên nhân chính khiến Quách Duy bị đảng của mình ruồng rẫy.

Hồi tháng 3 vừa qua, qua facebook, Quách Duy cáo giác ba Ủy viên Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam dính líu đến các thương vụ bất chính mà Vũ "Nhôm" đạo diễn :

- Khi còn là Phó Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, ông Võ Văn Thưởng (nay là Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Ban Chấp hành Trung ương - Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam) từng chỉ đạo giao "khu đất vàng" tại 130 Hàm Nghi, phường Bến Thành, quận 1 cho Vũ "Nhôm". Chỉ đạo ấy được ghi nhận hết sức rõ ràng trong Kết luận số 318-KL/TU ngày 14/07/2015 của Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh về chủ trương chọn nhà đầu tư mới khai thác "khu đất vàng" vừa kể (5).

- Tương tự, khi còn là Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, ông Nguyễn Văn Bình (nay cũng là Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam) cũng tham gia hỗ trợ Vũ "Nhôm" (thâu tóm 60 triệu cổ phiếu của Ngân hàng Đông Á). Đến nay, chỉ có tướng Phan Hữu Tuấn (Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Bộ Công an) bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì soạn - gửi công văn số 2800/BCA-B11, ký ngày 20/8/2013 cho ông Bình. Dù là người phê duyệt, ông Bình vẫn bình an vô sự (6).

- Giống như ông Thưởng, ông Bình, ngày 8/9/2015, khi còn là Phó Thủ tướng, ông Hoàng Trung Hải (nay cũng là Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội), qua Công văn số 80/TTg-KTN, từng chỉ đạo Bộ Công an, Bộ Tài chính, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh bán "khu đất vàng" số 139 Pasteur, phường 6, quận 3 cho Vũ "Nhôm" mà không tổ chức đấu giá, đến nay, chỉ có hai tướng công an là Trần Việt Tân và Bùi Văn Thành (cùng là Thứ trưởng Công an) bị truy cứu trách nhiệm hình sự (7).

Thật ra, những thông tin vừa kể không mới, chúng đã được công an đề cập trong các Kết luận điều tra, Viện Kiểm sát đưa vào các cáo trạng và Tòa án nhắc đến khi tuyên những bản án dành cho Vũ "Nhôm" và đồng bọn. Những thông tin ấy trở thành đáng chú ý chỉ vì Quách Duy – lấy tư cách đảng viên - đề nghị xem xét "làm rõ trách nhiệm cá nhân của các anh Võ Văn Thưởng, Nguyễn Văn Bình, Hoàng Trung Hải và xử lý nghiêm minh theo quy định của đảng, pháp luật của nhà nước" (8).

Tuy phản ứng mạnh mẽ như thế nhưng Quách Duy vẫn an ổn suốt từ tháng ba cho đến tháng trước. Nhân vật này chỉ thực sự gặp rắc rối khi tại "Hội nghị Báo cáo viên các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc trung ương", diễn ra hôm 5 tháng 7, ông Võ Văn Thưởng dẫn chuyện một "chuyên viên Văn phòng UBND Thành phố Hồ Chí Minh đưa hình ảnh nguyên lãnh đạo đảng, nhà nước lên mạng gọi là tham nhũng, rồi phê phán cả Trưởng Ban Tuyên giáo Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam nhưng nhiều tháng không xử lý được" – để phê phán tình trang thiếu… "kiên quyết xử lý kịp thời, nghiêm minh đảng viên sai phạm" và gợi ý phải "đuổi ra khỏi đảng, đuổi ra khỏi cơ quan" để làm gương (9).

***

Nếu chịu khó xem qua trang facebook của Quách Duy (10), hẳn sẽ thấy, đa số trong 5.000 người kết bạn và 6.000 người theo dõi nhân vật này rất giống Duy : Tin tưởng tuyệt đối vào thành tâm, thiện ý của ông Nguyễn Phú Trọng khi khởi xướng, chỉ đạo công cuộc "chỉnh đốn đảng" và "chống tham nhũng". Ngay cả khi Quách Duy "lên bờ, xuống ruộng" chỉ vì đinh ninh "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai" thì niềm tin ấy vẫn chưa suy giảm !

Tuy nhiên niềm tin ấy sẽ kéo dài được bao lâu khi cả hệ thống giả ngơ về Kết luận số 318-KL/TU ngày 14 tháng 7 năm 2015, xem chuyện ông Thưởng nhân danh Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, chỉ đạo bán "khu đất vàng" tại 130 Hàm Nghi, phường Bến Thành, quận 1 cho Vũ "Nhôm" là không có gì đáng phải bận tâm và rùng rùng chuyển động chỉ nhằm "đuổi" Quách Duy ra khỏi đảng chỉ vì dám đề nghị việc truy cứu trách nhiệm của ông Thưởng, ông Bình, ông Hải ?

Nếu Đại hội đảng khóa 13 "thành công tốt đẹp" và chắc chắn sẽ "thành công tốt đẹp", những cá nhân như ông Thưởng sẽ tiếp tục đảm nhận vai trò Ủy viên Bộ Chính trị, tham gia lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối Việt Nam, "cái bình" mà ông Trọng muốn giữ sẽ có thêm bao nhiêu vết rạn, đường nứt ? Trên thực tế, những vết rạn, đường nứt ấy đã chằng chịt ngang dọc từ đáy lên miệng bình…

***

Thượng tuần tháng 5 vừa qua, báo chí Việt Nam loan báo, ông Lê Hữu Thuận, Trưởng Khoa Lý luận Mác Lênin - Tư tưởng Hồ Chí Minh của Trường Chính trị Trần Phú, tỉnh Hà Tĩnh, bị "đình chỉ tất cả các chức vụ" vì đã "xuyên tạc, bịa đặt" về "sức khỏe lãnh đạo cấp cao của Đảng và nhà nước" trên facebook (11).

Cho dù báo chí không cho biết ông Thuận đã "xuyên tạc, bịa đặt" về "sức khỏe lãnh đạo cấp cao" nào của đảng và nhà nước", cũng như "xuyên tạc, bịa đặt" ra sao nhưng người sử dụng mạng xã hội dễ dàng tìm ra trang facebook có nickname "Út Hữu" của ông Thuận. "Út Hữu" từng nhận định thế này : Mọi người cứ thắc mắc sao ông Nguyễn Phú Trọng không có mặt ở lễ tang ông Lê Đức Anh ? Ơ hay, ông ấy đã ngỏm rồi, lấy mô mà ra nữa ?..

Theo "Thông báo về Kết luận của Ban Chấp hành Đảng bộ Trường Chính trị Trần Phú", ký ngày 6 tháng 5, qua "Út Hữu", ông Thuận còn có những "bình luận xuyên tạc sự thật với những từ ngữ thiếu văn hóa, xúc phạm khác", những bình luận này đã "ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của tổ chức đảng và nhà trường, gây bức xúc đảng viên và dư luận xã hội" !

Trường Chính trị của các địa phương vốn là nơi thay đảng giáo dục tư tưởng, xây dựng nhận thức cho cán bộ thuộc phạm vi trách nhiệm của các tỉnh và thành phố. Cũng vì vậy, những người như ông Thuận được xem là hết sức vững vàng về tư tưởng, kiên định về lập trường.

Thế thì tại sao Trưởng Khoa Lý luận Mác Lênin - Tư tưởng Hồ Chí Minh của một Trường Chính trị lại có những phát biểu như… "Út Hữu" ? Vì sao ông Thuận chọn con đường trở thành… "Út Hữu" trên mạng xã hội ? Cần lưu ý, ông Thuận không phải là trường hợp cá biệt.

Tại "Hội nghị Báo cáo viên các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc trung ương", ông Võ Văn Thưởng từng thú nhận, những câu chuyện tiếu lâm chính trị nguy hại cho đảng không phát xuất từ vỉa hè mà từ đội ngũ "giảng viên chính trị", thành ra phải chấn chỉnh ngay lập tức "công tác giáo dục chính trị, tư tưởng". Khi đội ngũ "giảng viên chính trị" chuyên vun xới tư tưởng, bồi đắp nhận thức để duy trì, phát triển sự tin yêu đảng mà còn như thế thì "cái bình" đã rạn đến mức nào, những vết nứt đã sâu đến đâu ?

Làm sao có thể "bảo vệ nền tảng tư tưởng" – duy trì vai trò lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối của đảng, khi những trụ cột về "tư tưởng, nhận thức", viết cả sách, dạy toàn đảng, toàn quân, toàn dân nhận diện "tự diễn biến, tự chuyển hóa", nhằm "chống suy thoái", nay đang chờ ngày rà tòa để nhận hình phạt do "nhận hối lộ" như ông Trương Minh Tuấn ?

Làm sao đội ngũ "giảng viên chính trị" có thể hoàn thành nhiệm vụ "tuyên truyền, giáo dục" khi các Ủy viên Bộ Chính trị như ông Thưởng vẫn bình an vô sự, cho dù rõ ràng là có liên đới tới hoạt động phạm tội của Vũ "Nhôm" và đồng bọn ? Làm sao công cuộc "tự chỉnh đốn" có thể thành công khi cả hệ thống vẫn rùng rùng chuyển động theo lệnh của ông Thưởng để triệt hạ những đảng viên chỉ đề nghị "xem xét, làm rõ trách nhiệm cá nhân" và "xử lý nghiêm minh theo quy định của đảng, pháp luật của nhà nước" như Quách Duy ?

Giữ theo kiểu như thế, làm sao "cái bình" không nát ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 06/08/2019

Chú thích :

(1) https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/tong-bi-thu-diet-chuot-dung-de-vo-binh/200746.html

(2) https://tuoitre.vn/chuyen-vien-ubnd-tp-hcm-quach-duy-bi-khai-tru-dang/20190802162137182.htm

(3) https://www.24h.com.vn/kinh-doanh/giao-dat-vang-76-ton-that-thuyet-gia-beo-ngan-sach-that-thu-ai-chiu-trach-nhiem-c161a1026234.html

(4) https://tuoitre.vn/chuyen-vien-van-phong-ubnd-tp-hcm-dang-thong-tin-xuc-pham-nguoi-khac/20190524082554337.htm

(5) https://www.facebook.com/qduyvn/posts/314226792627633

(6) https://www.facebook.com/qduyvn/posts/351638762219769

(7) https://www.facebook.com/qduyvn/posts/357754314941547

(8) https://www.facebook.com/watch/?v=1482638655221717

(9) https://thanhnien.vn/thoi-su/ong-vo-van-thuong-internet-la-xa-lo-cho-may-lan-xe-chay-la-quyen-chung-ta-1100278.html

(10) https://www.facebook.com/qduyvn

(11) https://nld.com.vn/thoi-su/bia-dat-thong-tin-ve-suc-khoe-lanh-dao-dang-1-truong-khoa-bi-cach-chuc/20190509110906786.htm

Sự kiện Trung Quốc cho tàu thăm dò địa chất HD8 quấy nhiễu và xâm phạm chủ quyền Việt Nam tại Bãi Tư Chính thuộc vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam đang làm dấy lên một làn sóng giận dữ trong dư luận. Sau hai tuần im lặng thì chính quyền Việt Nam đã chính thức lên tiếng phản đối Trung Quốc và yêu cầu Trung Quốc rút các tàu bè vi phạm ra khỏi lãnh hải Việt Nam.

Tàu Hải Dương 8 và tàu hộ tống đang khảo sát phi pháp tại khu vực bãi Tư Chính của Việt Nam - Ảnh ngư dân cung cấp

Chưa bao giờ mà dư luận Việt Nam lại chất vấn Đảng cộng sản Việt Nam gay gắt đến như vậy. Một đồng thuận chưa từng có trong mọi thành phần dân tộc Việt Nam khắp nơi trên thế giới là yêu cầu chính quyền Việt Nam phải có phản ứng rõ ràng và dứt khoát trước các hành động ngang ngược vi phạm chủ quyền của Trung Quốc. Đa số ý kiến của người dân và các chuyên gia quốc tế cho rằng việc đầu tiên và cần làm ngay tức khắc là Việt Nam cần khởi kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế về luật biển như Philippines đã từng làm năm 2016.

Trước khi đưa ra các yêu cầu cho chính quyền Việt Nam thì chúng ta nên bình tĩnh trả lời các câu hỏi như : Đảng cộng sản Việt Nam có muốn đối phó với Trung Quốc không ? Nếu muốn thì họ có những công cụ nào ? Liệu có đối phó được Trung Quốc không ? Việt Nam cần dựa vào đâu để đối phó với Trung Quốc ?...

1. Đảng cộng sản Việt Nam có muốn đối phó với Trung Quốc không ?

Câu trả lời là vừa có, vừa không. Không bởi vì Đảng cộng sản Việt Nam luôn xem Trung Quốc là đồng minh ý thức hệ quan trọng nhất để bảo vệ chế độ. Sau khi Liên Xô sụp đổ thì ban lãnh đạo Việt Nam nhanh chóng lấy quyết định hòa hoãn với Trung Quốc. Hội nghị Thành Đô là do phía Việt Nam chủ động và đề nghị với Trung Quốc nhằm biến quan hệ hai nước đang từ thù địch chuyển ngay thành bạn tốt. Việt Nam cần một chỗ dựa để chế độ có thể tiếp tục tồn tại. Trong suốt lịch sử của mình Đảng cộng sản Việt Nam chưa bao giờ là một chính đảng độc lập mà luôn dựa vào một thế lực ngoại bang, lúc thì Liên Xô, lúc thì Trung Quốc, lúc thì cả hai.

Chính vì nắm được điểm yếu này của Đảng cộng sản Việt Nam nên khi có bất cứ bất đồng nào giữa hai nước là Trung Quốc đều lấy con bài ‘đại cục’ ra để đe dọa và khống chế Việt Nam. ‘Đại cục’ ở đây là việc Trung Quốc ủng hộ và chống lưng cho Đảng cộng sản tồn tại để độc quyền cai trị Việt Nam. ‘Đại cục’ đó chỉ có giá trị với Việt Nam chứ với Trung Quốc thì nó không có giá trị gì. Trung Quốc luôn tìm cách khống chế và o ép Việt Nam để độc chiếm Biển Đông.

Năm 2017, Việt Nam đã phải chấp nhận hủy bỏ việc khoan thăm dò dầu khí tại khu vực này và đền bù cho công ty Repsol, Tây Ban Nha trước sức ép của Trung Quốc. Lần này Trung Quốc tại tiếp tục leo thang bằng cách đem tàu thăm dò địa chất vào hoạt động sâu trong lãnh hải Việt Nam. Việt Nam đã cử bà chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân sang Trung Quốc để đàm phán và sau đó là Võ Văn Thưởng, cả hai đều thất bại trước thái độ cương quyết của Trung Quốc. Không còn cách nào khác Việt Nam đành phải lên tiếng tố cáo Trung Quốc. Báo chí Việt Nam được phép đăng tải nhiều ý kiến khác nhau với một thông điệp mạnh mẽ và cứng rắn khác thường.

2. Đảng cộng sản Việt Nam có những công cụ nào để đối phó với Trung Quốc ?

Có lẽ không nhiều lắm. Về mặt pháp lý, Việt Nam vẫn chưa kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế cho nên dù có nhiều chứng cứ nhưng vẫn không lại được với Trung Quốc. Trung Quốc vừa là nước lớn vừa mua chuộc được nhiều học giả quốc tế và tạo dựng nhiều chứng cứ giả về chủ quyền của họ trên biển Đông. Truyền thông của Trung Quốc cũng hoạt động hiệu quả hơn Việt Nam.

Về quân sự thì Việt Nam thua xa Trung Quốc và với nạn tham nhũng trầm trọng tại Việt Nam thì quân đội cũng không thể là ngoại lệ. Vũ khí dù được mua sắm nhiều nhưng chất lượng có được bảo đảm hay không cũng chưa thể biết được. Tướng lĩnh Việt Nam thì mải lo kiếm tiền hơn là chăm lo cho quốc phòng. Việc cựu đô đốc, trung tướng, thứ trưởng bộ quốc phòng Nguyễn Văn Hiến vừa bị kỷ luật là một ví dụ.

Về kinh tế thì chỉ trong mấy chục năm qua Trung Quốc gần như làm chủ kinh tế Việt Nam. 90% các công trình trọng điểm của Việt Nam đều lọt vào tay các nhà thầu Trung Quốc. Kết quả của các dự án đó như thế nào thì người dân Việt Nam ai cũng rõ mà điển hình là công trình đường sắt Cát Linh-Hà Đông. Kinh tế Việt Nam cũng phụ thuộc rất nhiều vào thị trường Trung Quốc, nhất là nông nghiệp và thủy hải sản. Sau khi sự kiện Bãi Tư Chính xảy ra, Trung Quốc đã đóng tất cả các đập trên thượng nguồn sông Mekong khiến vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam dưới hạ nguồn bị khô hạn nghiêm trọng. Trung Quốc đồng thời đóng cửa việc buôn bán tiểu ngạch biên giới với Việt Nam khiến người nông dân Việt Nam điêu đứng do giá cả giảm mạnh.

Người dân Việt Nam rất đồng lòng trong việc chống lại sự xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc nhưng cùng với Đảng cộng sản Việt Nam thì có lẽ là không. Rất nhiều ý kiến trên các mạng xã hội của đủ mọi thành phần dân chúng Việt Nam đều cho rằng nếu chính quyền có kêu gọi đi biểu tình chống Trung Quốc thì họ sẽ không tham gia và đó là việc của Đảng cộng sản Việt Nam. Thậm chí có ý kiến cho rằng họ sẽ không làm ‘con cờ’ để Đảng cộng sản Việt Nam thích dí vào đâu thì dí.

Dư luận thế giới rõ ràng là không chấp nhận việc Trung Quốc biến Biển Đông thành ao nhà của mình và tự áp đặt luật chơi của riêng mình. Biển Đông là một tuyến hàng hải quan trọng của thế giới. Tuy nhiên sự ủng hộ của thế giới nói chung và của Mỹ nói riêng dành cho Việt Nam cũng chỉ dừng ở mức độ ‘ngoại giao’. Trung Quốc không thể nào ngăn cản tự do hàng hải trên biển Đông và mặt khác Việt Nam lại là đồng minh ý thức hệ của Trung Quốc nên thế giới khó lòng mạnh mẽ lên tiếng bảo vệ Việt Nam.

3. Có cách gì để Việt Nam đối phó với Trung Quốc hay không ?

Với Đảng cộng sản thì rõ ràng là không nhưng với dân tộc Việt Nam thì hoàn toàn có thể. Việt Nam có hai ‘công cụ’ quan trọng để bảo vệ đất nước trước sự đe dọa của Trung Quốc. Thứ nhất là ‘lòng dân’ và thứ hai là sự ủng hộ của các nước dân chủ trên thế giới.

Việt Nam vẫn tồn tại được bên cạnh Trung Quốc đến ngày hôm nay là nhờ vào tinh thần độc lập của người dân Việt Nam. Việt Nam với Trung Quốc không giống nhau và không bao giờ là một, mọi ý muốn đồng hóa hay sát nhập Việt Nam vào Trung Quốc đều sẽ thất bại. Khi lòng dân đã thống nhất và đồng thuận thì không thế lực nào có thể đe dọa và áp đặt được bất cứ điều gì lên Việt Nam.

Tuy nhiên Đảng cộng sản chưa bao giờ xem người dân Việt Nam là ‘đồng bào’ thực lòng. Họ cư xử với dân tộc Việt Nam như là một đội quân chiếm đóng. Lòng yêu nước của người dân Việt Nam bị Đảng cộng sản lợi dụng hết lần này đến lần khác vì vậy niềm tin của người dân đối với đảng hầu như không còn nữa. Muốn tạo sự đồng thuận giữa chính quyền và người dân trong việc đối phó với Trung Quốc thì phải là với một chế độ khác, ngoài Đảng cộng sản Việt Nam.

Nhiều trí thức Việt Nam yêu cầu Đảng cộng sản nhanh chóng dân chủ hóa đất nước để đối phó với Trung Quốc. Những đòi hỏi này là hoàn toàn đúng vì ngày nào Đảng cộng sản còn trói mình trong chiếc vòng kim cô ‘đại cục’ thì ngày đó Việt Nam vẫn không thể nào có được một chính sách rõ ràng và dứt khoát với Trung Quốc. Tuy nhiên 100% là các đề nghị này sẽ không được lắng nghe và thực hiện. Suốt 73 năm Đảng cộng sản cai trị đất nước, họ luôn đặt quyền lợi của đảng lên trên lợi ích của dân tộc vì vậy mọi trông chờ vào sự thay đổi của họ đều vô ích và vô vọng.  

Sự ủng hộ của dư luận quốc tế mà cụ thể là các nước dân chủ dành cho Việt Nam hiện nay rất hạn chế và hoàn toàn mang tính ngoại giao. Chỉ khi nào Việt Nam thật sự có dân chủ và hòa vào dòng chảy của thời đại thì khi đó sự ủng hộ mới rõ ràng và dứt khoát. Dân chủ và độc tài như nước với lửa nên không bao giờ Việt Nam có thể là một đồng minh đúng nghĩa và thực chất đối với các nước dân chủ như Mỹ, Nhật, EU…

Khi Việt Nam có dân chủ và có được đồng thuận của đa số dân chúng thì khi đó chính phủ phải tìm cách giảm thiểu và dần dần tiến tới việc độc lập với Trung Quốc về chính trị và kinh tế. Chỉ khi đó chúng ta mới có thể chung sống một cách hòa bình và bền vững bên cạnh Trung Quốc. Cũng chỉ khi đó Trung Quốc mới không thể dùng kinh tế hay ‘đại cục’ ý thức hệ cộng sản để làm con tin nhằm gây sức ép lên Việt Nam.

4. Phải làm gì bây giờ ?

Rõ ràng là đề nghị Đảng cộng sản dân chủ hóa đất nước để đối phó với nguy cơ Trung Quốc là đúng đắn nhưng điều đó sẽ không xảy ra và khi đó người dân Việt Nam sẽ làm gì ? Chẳng lẽ nếu đảng không lắng nghe và không chịu dân chủ hóa đất nước thì dân tộc Việt Nam đành bó tay ? Chúng tôi chưa thấy ai đưa ra một giải pháp nào cho trường hợp này.

Người dân và trí thức Việt Nam hãy lên tiếng ủng hộ cho một tổ chức chính trị khác, ngoài Đảng cộng sản với một giải pháp khác ngoài ‘giải pháp cộng sản’.

Có một giải pháp rất khả thi và hoàn toàn trong tầm tay mà Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên (Tập Hợp) đề nghị từ lâu đó là người dân và trí thức Việt Nam hãy lên tiếng ủng hộ cho một tổ chức chính trị khác, ngoài Đảng cộng sản với một giải pháp khác ngoài ‘giải pháp cộng sản’. Giải pháp đề nghị của Tập Hợp đó là giải pháp "dân chủ đa nguyên".

Người dân Việt Nam nên học hỏi người dân Ukraine bằng cách dũng cảm ‘thay máu’ hệ thống chính trị già nua và lạc hậu hiện nay bằng một tổ chức dân chủ mới, trẻ trung đầy nhiệt huyết với một dự án chính trị trong sáng và khả thi với một đội ngũ nhân sự chính trị có hiểu biết, bao dung và viễn kiến.

Hãy ‘hành động’ bằng việc lên tiếng ủng hộ cho giải pháp "dân chủ đa nguyên" của Tập Hợp. Chính quyền Việt Nam không thể bỏ tù một người nào đó vì lên tiếng ủng hộ cho dự án chính trị của Tập Hợp. Khi có hàng triệu người lên tiếng ủng hộ Tập Hợp thì khi đó Đảng cộng sản phải chấp nhận ‘đối thoại’ với Tập Hợp để cùng tìm cách dân chủ hóa đất nước trong hòa bình. Việc này trước sau cũng đến và cũng phải làm. Càng làm sớm càng tốt, càng để lâu thì càng bất lợi cho đất nước và dân tộc. Mỗi người có trí tuệ hãy bình tĩnh suy nghĩ xem, ngoài cách này ra còn có cách nào khác không ?

Việt Hoàng

(27/07/2019)

"Trên thế giới này, không có đồng minh vĩnh viễn hay kẻ thù vĩnh viễn, chỉ có lợi ích quốc gia mới là vĩnh viễn", đó là câu nói được nhiều người biết đến từ thế kỷ trước của cố Thủ tướng Anh, ngài Winston Churchill (1874-1965).

Ông Võ Văn Thưởng (thứ hai, trái sang, hàng trước) cùng các đại biểu tại Đại hội lần thứ 12 của Đảng cộng sản Việt Nam

Sở dĩ tôi chợt nhớ tới câu nói này vì mới đây tại Việt Nam, báo chí và truyền thông có đưa tin bài về một phát biểu của đương kim Trưởng ban Tuyên giáo của Đảng cộng sản, ông Võ Văn Thưởng.

Trong phát biểu hôm 5/7/2019, ông Võ Văn Thưởng có nhắc đến khái niệm thù địch, mà theo phân loại của ông thì có ba nhóm :

1. "Những người nghiên cứu lý luận thực tiễn ở các nước trong cuộc đấu tranh chính trị giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản.

2. Lực lượng cực đoan người Việt ở nước ngoài kết hợp với số chống đối, bất mãn trong nước để lập các tổ chức...như Việt Tân, Việt Nam Phục Quốc... ;

3. Lực lượng len lỏi, phức tạp không khó để nhận ra nhưng lại rất khó về đấu tranh đó là cán bộ, đảng viên, kể cả những đảng viên từng giữ chức vụ trung cao cấp trong bộ máy, hệ thống chính trị của chúng ta, suy thoái về tư tưởng chính trị, tự diễn biến, tự chuyển hóa".

Trong quá khứ thì sao ?

Nhân đây, chúng ta thử nhìn lại xem các lãnh tụ của Đảng cộng sản Việt Nam, những người tiền bối của thế hệ ông Thưởng, đã xác định kẻ thù của Đảng này thế nào trong quá khứ.

Đảng cộng sản Việt Nam, kể từ khi thành lập đã luôn xác định rõ ràng địch-ta, bạn-thù trong các thời kỳ tiến hành cách mạng dân tộc - dân chủ và cách mạng xã hội chủ nghĩa trước đây.

Thời Đảng lãnh đạo cách mạng dân tộc - dân chủ, kẻ thù của Đảng là các thế lực áp bức, thống trị dân tộc Việt.

Đó là 'thực dân Pháp', 'phát xít Nhật', 'đế quốc Mỹ' và sau có 'bành trướng xâm lược Bắc Kinh'.

Người Việt, người nước ngoài nào phục vụ "thực dân, đế quốc và bành trướng Bắc Kinh", hoặc hùa theo và bênh vực các thế lực này đều bị coi là kẻ thù.

Kẻ thù của Đảng cũng có thể được nhìn nhận là kẻ thù quốc gia.

Thời Đảng xây dựng chủ nghĩa xã hội, kẻ thù của Đảng là "bọn giàu có ở thành thị và thôn quê".

Đảng cộng sản coi họ là giai cấp bóc lột, phải bị tiêu diệt về mặt giai cấp.

Trên thực tế, tư sản, địa chủ đã bị xóa bỏ hoàn toàn chỉ trong vài ba năm.

Lúc này, kẻ thù của Đảng chưa hẳn là kẻ thù của dân tộc Việt Nam.

Tư hữu tư liệu sản xuất hàng ngày, hàng giờ đẻ ra tình trạng người bóc lột người, đẻ ra chủ nghĩa tư bản, như chính chỉ dẫn của cố Tổng bí thư Lê Duẩn.

Tất cả các tầng lớp lao động ở thành thị và nông thôn đều được cải tạo xã hội chủ nghĩa nhưng họ không bị coi là kẻ thù.

Đảng có trách nhiệm lịch sử biến họ thành lực lượng xây dựng thành công xã hội xã hội chủ nghĩa, thời kỳ quá độ lên xã hội cộng sản ở Việt Nam.

Đảng mơ ước xây dựng một thiên đường trần thế trên đất nước Việt Nam. Thiên đường đó thế nào, Đảng biết, dân biết.

Việt Nam đang có nhiều lĩnh vực mở ra với quốc tế và thế giới, trong đó có du lịch

'Một cách gọi khác'

Những năm gần đây, khái niệm kẻ thù được thay bằng cụm từ "thế lực thù địch". Xét về ý nghĩa, cụm từ này chỉ là một cách gọi khác của "kẻ thù".

Vậy chúng ta có thể thấy gì qua việc xác định kẻ thù của ông Thưởng và cũng là của Đảng ?

Phải chăng ở đây người ta coi bất kỳ ai chống lại chủ nghĩa xã hội đều là kẻ thù ?

Để đi tìm câu trả lời, xin được trích ra đây một vài phát biểu về chủ nghĩa xã hội của tổ chức, cá nhân nổi tiếng - những đối tác quan trọng mà Đảng mong muốn được họ công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường.

- "Chủ nghĩa cộng sản một chủ nghĩa có những chính sách chống lại con người" - Quốc hội Châu Âu

- "Gần như ở nơi nào mà chủ nghĩa xã hội hay chủ nghĩa cộng sản đã được thử nghiệm, chúng cũng gây ra đau khổ, tham nhũng và mục nát. Cơn khát quyền lực của chủ nghĩa xã hội dẫn đến sự bành trướng, thôn tính và đàn áp... "Tất cả các quốc gia trên thế giới cần chống lại chủ nghĩa xã hội và sự bần cùng mà nó mang lại cho tất cả mọi người " - Tổng thống Mỹ, Donald Trump nói tại Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc (27/9/2018)

Tới đây, lại có thể đặt câu hỏi là liệu tổ chức và những cá nhân này có là kẻ thù của đất nước, của nhân dân Việt Nam ?

Người Việt Nam khác chính kiến, lập ra các đảng chính trị có bị coi là kẻ thù hay không ?

'Chưa hẳn là kẻ thù'

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong một chuyến thăm tới Việt Nam

Theo tôi, họ có thể là kẻ thù của ông Võ Văn Thưởng, nhưng chưa hẳn là kẻ thù của đất nước.

Đất nước Việt Nam là của chung của người Việt Nam, không phải của riêng ai.

Đảng chính trị nào đấu tranh xây dựng một quốc gia Việt Nam hùng mạnh, thoát khỏi sự tụt hậu kinh tế, bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia-dân tộc, xây dựng Việt Nam tự do, dân chủ, bình đẳng, nhân văn trên thực tế chứ không phải trên giấy thì không thể bị coi là kẻ thù dân tộc.

Còn việc coi những người đồng chí "tự chuyển hóa, tự diễn biến" là kẻ thù thì sao ?

Đây được coi là việc nội bộ Đảng. Tuy nhiên, tự chuyển hóa, tự diễn biến là quá trình tự nhiên và lịch sử. Nó không chỉ có nghĩa xấu xa, tiêu cực mà còn có nghĩa tiến bộ, tích cực.

Có lẽ ông Trưởng ban Tuyên Giáo phải nghiên cứu kỹ lưỡng vấn đề này, không thể nói khơi khơi được.

Với tôi, hình như, ông Thưởng đã quên lời dạy của cố Chủ tịch Hồ Chí Minh, rằng chính quyền cách mạng chỉ có hai kẻ thù "Giặc ngoại xâm và giặc nội xâm".

Khi đã không xác định đúng kẻ thù quốc gia, e rằng người ta có thể nhầm lẫn bạn thành thù và thù thành bạn.

Và bi kịch của một quốc gia là ở đó.

Lê Văn Sinh

Nguồn : BBC, 11/07/2019

Tác giả Lê Văn Sinh là giảng viên đã hưu trí, Bộ môn Lý luận sử học, Khoa Lịch sử, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), tác giả đang sống tại Hà Nội.

Ông Nguyễn Phú Trọng đã xuất hiện trở lại sau đúng một tháng "mất tích". Dù lời nói và thần sắc của ông có vẻ bình thường nhưng việc ông ốm là có thật khi buổi họp đầu tiên ông phải đeo đai giữ cho khỏi ngã và phải đeo máy trợ tim, đo tim… Nhiều người đón nhận sự trở lại này với tâm trạng vui buồn lẫn lộn. Vui là những người có suy nghĩ "còn đảng còn mình" và buồn là những quan chức lãnh đạo cấp cao, những người có thể trở thành củi để ông Trọng ném vào lò. Với đa số người dân Việt Nam thì ông Trọng hay ai thay ông thì cũng thế thôi, ách cai trị của đảng cộng sản không hề thay đổi.

Sau Nguyễn Phú Trọng lài ai ? - Ảnh minh họa

Có một điều mà ai cũng có thể thấy đó là sự sống chết của ông Trọng vô cùng quan trọng đối với đảng cộng sản. Nếu ông Trọng có mệnh hệ gì thì nội bộ đảng cộng sản sẽ xáo trộn và đổ vỡ nghiêm trọng. Vì sao một ông già 75 tuổi lại quan trọng như thế với đảng cộng sản ? Có thực sự là ông Trọng giỏi đến mức không thể thay thế không ?

Như Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên đã nhận định trong Dự án chính trị Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai, việc đảng cộng sản chuyển hóa từ chế độ độc tài đảng trị sang độc tài cá nhân trị là bắt buộc và đây là chặng đường tất yếu trên con đường đào thải. Một điều thú vị mà chúng ta cần biết là đảng cộng sản luôn chống "chủ nghĩa cá nhân" và chống độc tài cá nhân trị, họ ủng hộ mô hình đảng trị, đề cao "ý kiến tập thể", ví dụ ý kiến Bộ chính trị. Nền tảng tư tưởng của đảng cộng sản là chủ nghĩa Mác-Lênin, tuy nhiên hệ tư tưởng này đã trở thành nhảm nhí và đã bị nhân loại vứt vào sọt rác. Khi một tổ chức chính trị hoặc một chính đảng đánh mất sự đồng thuận trên những nền tảng tư tưởng chung thì bắt buộc phải chọn giải pháp "độc tài cá nhân trị" để cá nhân đó lấy quyết định thay cho tập thể.

Sự tham nhũng của quan chức lãnh đạo đảng đã quá nghiêm trọng và lộ liễu nhưng ban lãnh đạo đảng cộng sản không thể lấy quyết định trừng phạt bất cứ ai vì gặp phải sự chống đối ngay trong nội bộ, không ai đồng thuận và đồng ý với ai vì vậy họ phải tập trung quyền lực cho một người duy nhất để người đó lấy quyết định thay cho họ. Ông Trọng trở thành "nhà độc tài" là vì vậy.

Ông Trọng là nhà độc tài đầu tiên và có lẽ cũng là cuối cùng của đảng cộng sản. Ông là một khuôn mặt mờ nhạt, hiền lành, ba phải, không có tài năng và tư chất của một nhà độc tài. Suốt quá trình làm việc của ông từ Tạp chí Cộng sản, đến Bí thư thành ủy Hà Nội rồi chủ tịch Quốc hội, ông không hề có một ý kiến gì rõ ràng và sâu sắc. Có lẽ vì thế mà dân Hà Nội đặt cho ông bí danh "Trọng Lú". Giải thích điều này cũng khá thú vị. Kẻ được chọn để trở thành nhà độc tài trong các chế độ cộng sản trong gia đoạn chuyển tiếp thường là người thiếu cá tính, trung dung, không quá bản lĩnh và hung bạo… Tóm lại là không có bản lĩnh của một nhà độc tài, tức là một nhà độc tài dở. Nếu chọn một kẻ hung bạo và bản lĩnh thì sẽ rất nguy hiểm cho chính mình và đồng đảng. Ông Trọng hội đủ các "tiêu chuẩn" đó nên được chọn. Số phận đảng cộng sản không thể khác khi cuối cùng lại đặt vào một người có biệt danh là "lú". Với tình trạng tư duy và sức khỏe như hiện nay ông Trọng khó có khả năng làm được điều gì tốt đẹp cho đảng cộng sản mà chỉ làm mọi việc rối tung hơn.

Sau ông Trọng, đảng cộng sản rất khó chọn được một nhà độc tài kế vị vì bộ máy sàng lọc của đảng đã loại bỏ hết những người có tư chất và khả năng. Không một khuôn mặt nào trong ban lãnh đạo hiện nay là sáng giá để thay thế ông Trọng mà không bị các phe nhóm trong nội bộ phản đối. Như chúng tôi đã nhiều lần phân tích, nếu tiền bạc và quyền lực có thể thay thế cho tư tưởng chính trị thì các băng đảng maphia đã lên cầm quyền từ lâu rồi.

Chiến dịch "đốt lò" nói lên điều gì ? Vì sao trước đây đảng cộng sản không làm được mà giờ ông Trọng làm được ? Như đã phân tích ở trên, đảng cộng sản đã mất đồng thuận trên những tư tưởng nền tảng. Họ không còn lấy được bất cứ quyết định chung nào dù là một việc cấp thiết như loại bỏ đi vài đảng viên tham nhũng quá đáng và lộ liễu để bảo vệ sự tồn vong của đảng. Chính vì lý do đó mà họ phải bầu lên một nhà độc tài như ông Trọng để lấy các quyết định cần thiết đó. Ông Trọng từng nói là phải hy sinh vài người để cứu muôn người, "muôn người" ở đây tức là đảng cộng sản chứ không phải dân tộc Việt Nam. Ông Trọng được đa số trong đảng miễn cưỡng ủng hộ chiến dịch "đốt lò" là vì thế.

Tuy nhiên ông Trọng và đảng cộng sản không ý thức được việc "đốt lò" của họ là nguy hiểm như thế nào. Chính ông Trọng từng nói "việc chống tham nhũng là rất khó vì ta chống ta" nhưng rồi vẫn phải làm, việc này giống như khi một bộ phận nào đó trong cơ thể đã bị hoại tử, phải cắt bỏ để bảo toàn mạng sống thì cũng phải làm dù muốn hay không. Thực tế, cơ thể của đảng cộng sản đã bị ung thư di căn giai đoạn cuối. Khi bộ não của nó, tức là hệ "tư tưởng chính trị" đã chết thì mọi hành động cứu chữa đều vô ích. Chống tham nhũng chỉ làm đảng cộng sản tan nát và phơi bày sự mục ruỗng trước con mắt người dân và đằng nào cũng không thể chống tham nhũng được vì nói như ông cựu chủ tịch quốc hội Nguyễn Sinh Hùng "nếu cách chức hết thì lấy ai làm việc".

Đảng cộng sản đã đánh mất hết sự chính đáng và sự đồng thuận khi tồn tại và vận hành theo tư tưởng Mác-Lênin. Nhưng một chính đảng bắt buộc phải có "tư tưởng chính trị", điều này đảng cộng sản hiểu rất rõ và vì thế họ không thể nào từ bỏ chủ nghĩa Mác-Lênin dù biết đó là nhảm nhí. Không có tư tưởng chính trị thì không một tổ chức chính trị nào có lý do để tồn tại. Đáng buồn là những người hoạt động dân chủ cho Việt Nam lại không hiểu điều này. Đừng quên ông Trọng là một con mọt sách, suốt ngày ngồi tụng kinh Mác-Lê.

Việc ông Trọng xuất hiện và phát biểu khai mạc trong hội nghị Trung ương 10 nói lên một điều là đảng cộng sản hoàn toàn bế tắc và hoang mang. Mấy câu hỏi mà ông Trọng nêu ra như thay đổi chính trị có phải là thay đổi chế độ hay không ? Có nên loại bỏ kinh tế quốc doanh hay không ? Việt Nam sẽ ra sao vào năm 2030, 2045 ?... nói lên sự bế tắc đó. Khi nêu ra những câu hỏi này ông Trọng chứng tỏ là đảng cộng sản không hề thảo luận về những câu hỏi mang tính nền tảng của chế độ. Tất nhiên là như vậy vì nếu thảo luận một cách rõ ràng và nghiêm túc thì chỉ có cách giải tán đảng cộng sản. Ông Trọng và đảng cộng sản biết vậy nên họ cố tình không thảo luận và xem đó là điều húy kỵ. Chính vì không đồng thuận với nhau trên những vấn đề nền tảng nên họ không thể nào đồng ý với nhau trên những vấn đề cụ thể.

Số phận đảng cộng sản có lẽ sẽ kết thúc cùng với sự ra đi của ông Trọng. Điều đó đã an bài nhưng câu hỏi cấp bách cần đặt ra trong lúc này là phong trào dân chủ Việt Nam còn lại những ai và họ đang ở đâu ? Họ sẽ tham gia như thế nào trong giai đoạn chuyển tiếp từ độc tài sang dân chủ ? Đáng buồn là lực lượng đó không còn nhiều. Những người hoạt động nhân sĩ, phản biện hay chửi bới đảng cộng sản không nên tính đến vì sự đóng góp của họ không đáng kể.

Đấu tranh chính trị bắt buộc phải tham gia hoặc ủng hộ cho một tổ chức vì sự đóng góp cho phong trào dân chủ phải dựa trên hai tiêu chí : Thứ nhất, đưa ra những ý kiến đúng và thứ hai, xây dựng được lực lượng cho phong trào dân chủ. Khả năng cao nhất và cần nhất ở mỗi người tranh đấu là khả năng làm việc có tổ chức (trong một tổ chức) và sau đó là học hỏi để có kiến thức thật sự về chính trị. Nếu không tham gia vào tổ chức thì không thể nào có được những khả năng và đức tính đó. Lãnh đạo chính trị cũng từ tổ chức mà ra chứ không thể từ trên trời rơi xuống. Chỉ có tổ chức mới nhận ra và đánh giá đúng khả năng và tư chất của mỗi người. Khả năng cao nhất của một dân tộc và cũng là của loài người đó là khả năng làm việc có tổ chức, có phân công, có ý kiến và sáng kiến.

Khi tham gia vào tổ chức, chia sẻ và đồng ý với nhau trên những giá trị nền tảng về tư tưởng chính trị thì mới có thể đồng thuận với nhau trong những vấn đề cụ thể. Người ta không thể (và không bao giờ) đồng ý với nhau trên những vấn đề cụ thể nếu không đồng ý với nhau trên những vấn đề nền tảng. Bài viết "Bài học chính trị lớn từ nước Pháp" của ông Nguyễn Gia Kiểng và hiện tình chính trị nước Pháp là một ví dụ.

Thời gian qua phong trào dân chủ Việt Nam có vẻ như trầm xuống. Thay vì hoang mang lo lắng thì chúng ta nên nhìn nhận sự việc này như là một hy vọng. Sau những ồn ào, những tiếng vang chỉ có tính khoa trương bề nổi thì phong trào dân chủ bắt buộc phải thay đổi để đi vào chiều sâu và có thực chất. Đã đến lúc người Việt cần bình tĩnh đánh giá lại chặng đường đã đi qua và chuẩn bị hành trang cho một hành trình mới, một khúc rẽ mới. Phải dứt khoát nói với nhau rằng đấu tranh chính trị phải luôn là đấu tranh có tổ chức.  

Những đảng viên có trí tuệ trong đảng cộng sản thừa hiểu rằng số phận của họ không thể nào gắn bó với đảng cộng sản được nữa vì đảng cộng sản không có tương lai. Họ bắt buộc phải lựa chọn một giải pháp khác, một tổ chức chính trị khác để có một tương lai khác cho chính họ và đất nước.

Việt Nam đang đứng trước một khúc quanh quan trọng, hạn kỳ dân chủ có thể đến rất nhanh hơn là chúng ta tưởng. Nỗi lo lớn nhất hiện nay đó là phong trào dân chủ chưa kịp chuẩn bị để nhận lãnh trách nhiệm với lịch sử và dân tộc.

Việt Hoàng

(02/06/2019)

Việt Nam : Ông Trọng sẽ không thể nắm quyền đến hết nhiệm kỳ ? (RFI, 26/04/2019)

Sau nhiều ngày có những tin đồn trên các mạng xã hội, chính phủ Việt Nam cuối cùng đã phải công khai thông tin về tình trạng sức khỏe của Tổng bí thư đảng kiêm chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng.

Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng trong cuộc họp báo ở phủ chủ tịch, Hà Nội, ngày 09/11/2018 Reuters/Kham/Pool/File Photo

Trong cuộc họp báo thường kỳ hôm qua, 25/04/2019, trả lời câu hỏi của một phóng viên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho biết là "cường độ làm việc cao, thời tiết thay đổi" đã ảnh hưởng đến sức khỏe của ông Nguyễn Phú Trọng. Bà Lê Thị Thu Hằng khẳng định là ông Trọng "sẽ sớm trở lại làm việc bình thường".

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao không nói rõ ông Nguyễn Phú Trọng bị vấn đề gì về sức khỏe và từ khi nào. Nhưng rõ ràng là chính phủ Việt Nam buộc phải cung cấp thông tin nói trên để đáp lại những tin đồn đã lan truyền trên mạng xã hội từ nhiều ngày qua.

Theo những tin đồn này, chủ tịch nước của Việt Nam đã bị đột quỵ vào ngày 14/04 khi đến thăm tỉnh Kiên Giang, có tin là ông đã bị liệt nửa người. Các nguồn tin ngoại giao tại Hà Nội (xin được giấu tên do tính chất nhạy cảm của vấn đề) hôm qua khẳng định với hãng tin Reuters là ông Nguyễn Phú Trọng đã được đưa vào Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Theo luật pháp hiện hành, tình trạng sức khỏe của các lãnh đạo Việt Nam là thông tin thuộc loại bí mật Nhà nước và cho tới hôm qua, báo chí chính thức của Việt Nam không hề nói gì về bệnh tình của ông Trọng.

Không biết thực hư như thế nào về bệnh tình của chủ tịch Nguyễn Phú Trọng, nhưng kể từ hôm 14/04, ông không xuất hiện trước công chúng, thậm chí đã không thể viếng thăm chính thức Trung Quốc như lịch trình dự kiến. Hà Nội đã phải cử thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thay mặt Việt Nam đi Trung Quốc để dự Hội nghị thượng đỉnh về sáng kiến Một vành đai một con đường (do Bắc Kinh tổ chức) lần thứ hai từ ngày 25 đến 27/04.

Trước đó Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã không thể tiếp đoàn Thượng Viện Hoa Kỳ, gồm 9 thượng nghị sĩ của cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa, tại Trụ sở Trung ương Đảng vào chiều ngày 18/04 . Thay mặt ông Trọng tiếp đoàn Thượng Viện Mỹ là Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng.

Theo tờ Nikkei Asian Review, tình trạng sức khỏe của ông Nguyễn Phú Trọng càng làm gia tăng những đồn đoán là ông sẽ không thể nắm quyền cho đến hết nhiệm kỳ vào năm 2021. Tờ báo Nhật nhận định rằng, trong số các lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam, ông Trọng được xem là nhân vật thân cận với Bộ Chính trị Đảng cộng sản Trung Quốc, cho nên mọi thay đổi nhân sự do bệnh tình của ông có thể sẽ có tác động đáng kể lên chính sách kinh tế và ngoại giao của Việt Nam.

Nhà phân tích tình hình Việt Nam Jonathan London được hãng tin AFP trích dẫn hôm qua cho rằng một số nhân vận thân tín của ông Nguyễn Phú Trọng có thể sẽ thay thế ông và không có dấu hiệu gì cho thấy các đối thủ trong chính quyền trước đây sẽ giành lại quyền hành.

Dầu sao, theo nhận định của hãng tin Reuters, do ông Trọng nắm cả hai chức vụ lãnh đạo, nếu hai chiếc ghế này bị trống, sẽ có sự thay đổi trong các cân quyền lực ở Việt Nam trước kỳ Đại hội Đảng lần tới vào đầu năm 2021.

Trả lời RFI Tiếng Việt, tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng tình trạng sức khỏe của Tổng bí thư kiêm chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng có thể sẽ gây xáo trộn cho việc kế nhiệm ông, nhưng sẽ không có biến động lớn nào xảy ra trên chính trường Việt Nam.

Thanh Phương

******************

Việt Nam lần đầu tiên lên tiếng về tình hình sức khỏe ông Trọng (VOA, 25/04/2019)

Hôm 25/4, lần đầu tiên Việt Nam lên tiếng về tình hình sức khỏe của Tổng bí thư – Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng sau gần hai tuần im lặng trước những đồn đoán ông bị "đột quỵ".

Báo Thanh Niên loan tin về tình hình sức khỏe ông Nguyễn Phú Trọng. Photo Báo Thanh Niên

Trả lời câu hỏi của hãng tin AFP, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho biết : "Do cường độ làm việc cao, thời tiết thay đổi đã ảnh hưởng đến sức khỏe của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng. Ông sẽ sớm trở lại làm việc bình thường", theo báo Tuổi Trẻ hôm 25/4.

Trước đó, ông Nguyễn Phú Trọng đã có chuyến làm việc tại tỉnh Kiên Giang trong hai ngày 13 và 14/4.

Cũng hôm 25/4, trả lời câu hỏi của cử tri tại buổi tiếp xúc cử tri phường An Cư, quận Ninh Kiều, Thành phố Cần Thơ, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng khẳng định hiện tại sức khỏe của Nguyễn Phú Trọng "đã ổn định, sẽ sớm trở lại làm việc".

Báo Tuổi trẻ trích lời bà Nguyễn Thị Kim Ngân nói rằng "nguyên nhân là do thay đổi thời tiết và di chuyển quãng đường xa nên sức khỏe Tổng bí thư có bị ảnh hưởng".

Trong thời gian được cho bị lâm bệnh, truyền thông trong nước loan tin rằng ông Trọng đã "gửi điện mừng" tới Chủ tịch Ủy ban thường vụ Hội nghị nhân dân tối cao Triều Tiên Choe Ryong-hae ngày 18/4, nhân dịp nước này bầu lãnh đạo mới, và hôm 21/4 ông "gửi điện chia buồn" đến Tổng thống Sri Lanka sau vụ đánh bom tự sát.

********************

Việt Nam thừa nhận sức khỏe của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có vấn đề (RFA, 25/04/2019)

Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 25 tháng 4 đã chính thức thừa nhận Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng không được khỏe.

Hình minh họa. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ở Hà Nội - AFP

Trả lời câu hỏi của các hãng thông tấn nước ngoài tại cuộc họp báo thường kỳ chiều ngày 25/4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, Lê Thị Thu Hằng, nói : "Do cường độ làm việc cao, thời tiết thay đổi đã ảnh hưởng đến sức khỏe của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng. Ông sẽ sớm trở lại làm việc bình thường".

Thông tin về tình trạng sức khỏe của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã được lan truyền trên mạng từ ngày 14 tháng 4 nhân chuyến thăm của ông tới Kiên Giang. Theo thông tin được facebooker chuyên đưa tin chính trường, Lê Nguyễn Hương Trà, vào ngày 14 tháng 4, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phải nhập viện. Sau đó thông tin từ facebook Người Buôn Gió, cho biết ông đã bị xuất huyết não và phải điều trị ở bệnh viện Chợ Rẫy rồi sau đó chuyển ra bệnh viện quân đội 108 ở Hà Nội. Đài Á Châu Tự do không thể xác định được thông tin này.

Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước vừa được Quốc hội Việt Nam thông qua hôm 15/11/0218, quy định thông tin cá nhân và bảo vệ sức khỏe lãnh đạo Đảng, Nhà nước thuộc bí mật nhà nước, vì cho rằng nếu bị lộ có thể gây nguy hại đến lợi ích quốc gia, dân tộc.

*****************

Chủ tịch Tập tiếp Thủ tướng Phúc, ‘hỏi thăm’ ông Trọng (VOA, 25/04/2019)

Hôm 25/4, nhân dịp sang Bắc Kinh tham dự Diễn đàn cấp cao hợp tác "Vành đai và Con đường" lần thứ hai, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã hội kiến với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tiếp Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc tại Bắc Kinh, 25/4/2019. Photo VTC via Chinhphu.vn

Nhà lãnh đạo Trung Quốc nhờ Thủ tướng Phúc chuyển lời "thăm hỏi chân thành" tới Tổng bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc (CRI) cho biết.

Cũng theo CRI, Chủ tịch Tập chỉ rõ rằng "Trung Quốc và Việt Nam là cộng đồng cùng chung vận mệnh có ý nghĩa chiến lược".

Theo CRI, Thủ tướng Phúc đã chuyển lời "thăm hỏi thân thiết" của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tới Chủ tịch Tập Cận Bình, chúc mừng những thành tựu to lớn của Trung Quốc giành được trong 70 năm thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, nhất là trong 40 năm thi hành cải cách mở cửa.

Ông Tập chuyển lời hỏi thăm ông đến ông Trọng giữ lúc có tin đồn ông Trọng bị bệnh sau chuyến công tác đến Kiên Giang hôm 14/4.

Hôm 25/4, truyền thông Việt Nam trích lời Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nói rằng ông Trọng sẽ "sớm trở lại làm việc bình thường" sau khi sức khỏe bị ảnh hưởng "do cường độ làm việc cao, thời tiết thay đổi".

Bộ Ngoại giao Việt Nam nói cuộc hội kiến nhằm trao đổi các biện pháp thúc đẩy quan hệ Việt - Trung phát triển ổn định, lành mạnh, vền vững ; nâng cao hiệu quả hợp tác giữa hai nước trên các lĩnh vực kinh tế - thương mại – đầu tư ; mở rộng thị trường cho hàng hóa Việt Nam, nhất là các mặt hàng nông, lâm, thủy sản, cũng như việc duy trì hòa bình, ổn định tại biển Đông.

******************

Việt Nam có thực sự muốn tham gia sáng kiến "Vành đai – Con đường" ? (RFA, 25/04/2019)

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trong cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình hôm 25/4 đã bày tỏ sự ủng hộ của Việt Nam đối với sáng kiến Vành đai con đường của Trung Quốc, một dự án gây nhiều tranh cãi trên thế giới. Tuy nhiên trên thực tế, nhiều chuyên gia Việt Nam bày tỏ lo ngại về khả năng Việt Nam gia nhập sáng kiến này.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (trái) bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) trước cuộc gặp tai Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh hôm 25/4/2019 AFP

Sáu năm trước đây, trong chuyến công du Kazakhstan và Indonesia, Tổng Bí thư đảng cộng sản Nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình lần đầu tiên nhắc đến sáng kiến xây dựng Con Đường Tơ Lụa Mới cho thế kỷ 21, sau đó được chính phủ Bắc Kinh sửa đổi nhiều lần, và mới đây nhất, vào năm 2016, sáng kiến này được đổi tên thành Vành đai – Con đường.

Theo Bắc Kinh, sáng kiến này khởi đầu với sáu hành lang kinh tế mà Bắc Kinh muốn vạch một con đường qua khu vực Đông Á vào tới Âu Châu. Bên cạnh đó, Trung Quốc còn muốn nối liền mặt biển Đông Nam Á, Úc Châu qua Ấn Độ Dương cho tới Bắc Phi thông qua một loạt các cảng, đường sắt và đường bộ được Bắc Kinh tài trợ dọc theo các hành lang giao thương đường bộ và đường biển.

Hội nghị Thượng đỉnh Bắc Kinh về sáng kiến Vành đai – Con đường lần đầu tiên được tổ chức từ ngày 12 đến 14 tháng 5 năm 2017, với đại diện từ 100 quốc gia tham dự.

Tuy nhiên, 6 nước Châu Âu bao gồm Anh, Pháp, Đức, Hy Lạp, Bồ Đào Nha và Estonia đã không tham gia ký kết bản công bố chung trong buổi bế mạc ngày 15/05/2017.

Tính đến nay, Trung Quốc đã ký thỏa thuận hợp tác Vành đai – Con đường với 126 quốc gia, mới đây nhất là Jamaica vào đầu tháng 4.

Tại Đông Nam Á, có đến 4 nước đã tham gia sáng kiến Vành đai – Con đường bao gồm : Lào, Malaysia, Thái Lan và Indonesia. Chỉ riêng tại Việt Nam tính đến thời điểm này vẫn chưa chính thức có dự án nào liên quan đến sáng Vành đai – Con đường.

Nhận xét về việc này, nhà nghiên cứu Đinh Kim Phúc cho rằng :

"Vấn đề ‘Một vành đai – Một con đường’ từ trước tới giờ đảng cộng sản Việt Nam, chính phủ Việt Nam đã thường xuyên tán thành để tham gia, nhưng tôi nghĩ dù có ký kết hay không cũng không quan trọng, mà quan trọng là thực hiện đến mức độ nào thì trái banh nằm trong chân của các nhà lãnh đạo Việt Nam hiện nay. Tôi không nghĩ rằng các nhà lãnh đạo đảng và nhà nước hiện nay dễ dàng bước vào thòng lọng của Trung Quốc đã giăng ra sẵn, mà bài học kinh nghiệm đã có ở Châu Phi và một số nước trên thế giới".

Nói rõ hơn về ‘cái bẫy’ mà nhà nghiên cứu Đinh Kim Phúc vừa nói tới, Thạc sĩ Hoàng Việt – một chuyên gia nghiên cứu về Biển Đông cho biết :

"Người ta còn lo ngại trong chính sách ‘Một vành đai – Một con đường’ là chính sách bẫy nợ từ phía Trung Quốc. Trung Quốc cho vay ồ ạt với lãi suất cao, không chỉ vay không mà phải sử dụng nhân công, công nghệ, các công ty của Trung Quốc thực hiện xây dựng các dự án này. Một trong những trường hợp điển hình mà người ta nhắc tới là cảng Hambatonta tại Sri Lanka đã phải cho Trung Quốc thuê đến 99 năm. Chưa kể đến tác động về an ninh, trong đó có an ninh về kinh tế, chính trị, an ninh chiến lược… Người ta lo ngại với cách hành xử cũng như thái độ và tham vọng cố hữu của Trung Quốc thì những việc này ẩn giấu đằng sau của dự án ‘Một vành đai – Một con đường’".

Bên cạnh đó, theo Thạc sĩ Hoàng Việt, ngoài nguy cơ ‘bẫy nợ’, tranh chấp Biển Đông cũng là một phần chính trong sáng kiến Vành đai – Con đường mà Bắc Kinh đưa ra :

"Trong con đường tơ lụa thế kỷ 21 này kết nối các nước Đông Nam Á với Trung Quốc, vì vậy Biển Đông cũng nằm trong đó. Đây cũng là cách mà các nhà nghiên cứu lo ngại rằng Trung Quốc sẽ sử dụng biện pháp kinh tế để trói buộc Việt Nam cũng như các nước ASEAN khác để họ có thể độc chiếm trên Biển Đông".

Bản đồ sáng kiến Vành đai - Con đường. Afrique-Asie

Vào ngày 28/3 tại Washington D.C., Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu cho rằng sáng kiến Vành đai - Con đường của Trung Quốc giống hệt chuyện họ bồi lấp xây đảo nhân tạo trên Biển Đông.

Ông nhấn mạnh rằng người Trung Quốc xây đảo nhân tạo chẳng phải vì họ muốn tự do hàng hải, họ nổ lực xây dựng các cảng khắp thế giới chẳng phải để trở thành nhà đóng tàu bè giỏi phục vụ các tuyến đường biển, mà tất cả cũng để triển khai chiến lược an ninh quốc gia của họ thôi.

Việc Trung Quốc xây lấp các đảo nhân tạo và triển khai vũ khí ra khu vực Biển Đông đã bị quốc tế lên án. Tuy nhiên, Trung Quốc nói rằng nước này có toàn quyền đối với những thực thể mà Trung Quốc xây lấp ở Biển Đông.

Trung Quốc đã vẽ ra đường đứt khúc 9 đoạn đòi chủ quyền đến 90% diện tích Biển Đông, lấn cả vào vùng nước của các nước láng giềng như Việt Nam và Philippines.

Với Việt Nam, cách đây 5 năm, vào năm 2014, Trung Quốc đã cho triển khai giàn khoan khổng lồ Hải Dương 981 vào khu vực quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp với Việt Nam. Vụ việc đã dẫn đến căng thẳng trong quan hệ hai nước trong nhiều tháng cho đến khi Trung Quốc quyết định rút giàn khoan về.

Ngoài ra, theo nhà nghiên cứu Đinh Kim Phúc, vấn đề lớn nhất trong quan hệ Việt Nam với Trung Quốc là vấn đề Biển Đông nơi Việt Nam có các lô dầu khí đang khai thác và dự định khai thác nhưng đã gặp một số cản trở từ Trung Quốc trong thời gian qua.

Mới đây nhất, vào đầu tháng 4, Trung Quốc đưa giàn khoan Đông Phương 13-2 đi khu vực Vịnh Bắc Bộ, nơi mà Việt Nam và Trung Quốc chưa phân định rõ ở cửa Vịnh Bắc Bộ.

Thạc sĩ Hoàng Việt nhận định rằng chính những hành động này của Trung Quốc vô tình đẩy Việt Nam lại gần phía Hoa Kỳ hơn :

"Bây giờ mối quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ được thúc đẩy rất mạnh mẽ. Đáng lẽ quan hệ Việt – Mỹ chưa được nồng ấm như ngày nay nếu không có tác nhân từ Trung Quốc. Trung Quốc cũng là tác nhân đặc biệt trong những lần tranh chấp, căng thẳng trên Biển Đông, dẫn đến việc Việt Nam và Hoa Kỳ xích lại gần nhau hơn. Tuy nhiên, khi Việt Nam và Hoa Kỳ đang xích lại gần nhau hơn thì Hoa Kỳ đang là tác nhân để Việt Nam phải e dè khi thúc đẩy quan hệ hai nước".

Trong cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình hôm 25/4, Thủ tướng Việt Nam cũng đề cập đến vấn đề Biển Đông. Theo truyền thông Việt Nam, Thủ tướng Việt Nam kêu gọi hai bên tiếp tục tuân thủ nhận thức chung và thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước ; kiên trì giải quyết vấn đề trên biển bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật quốc tế. Ông Phúc cũng nói đến việc hai bên tiến tới đạt tiến triển trong việc phân định ở khu vực ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ.

Trước chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, trên nhiều trang mạng đã có những thông tin chưa thể kiếm chứng cho rằng hai bên sẽ ký một loạt các văn kiện quan trọng cho quan hệ hai nước.

Theo nhà nghiên cứu Đinh Kim Phúc, chuyến đi này của ông Nguyễn Xuân Phúc chỉ mang tính ngoại giao giữa Việt Nam và Trung Quốc trong lịch trình đã được định sẵn mà thôi.

"Tình hình phát triển kinh tế Việt Nam hiện nay đang rất đuối, nên Việt Nam không muốn lộn xộn trong vấn đề chính trị, kinh tế. Do đó, Việt Nam có tham gia hội nghị kỳ này dù có ký kết 10 văn kiện hay 8 văn kiện hay 6 văn kiện thì vẫn là nguyên tắc ngoại giao của Đảng cộng sản Việt Nam hiện nay. Còn vấn đề triển khai như thế nào là do tình hình quốc tế và tình hình quan hệ Việt – Trung sẽ quyết định những thực thi của 2 nước".

Còn theo Thạc sĩ Hoàng Việt, chuyến thăm hữu nghị chính thức của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến Bắc Kinh lần này là để trấn an Trung Quốc về việc Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng thăm Hoa Kỳ vào cuối năm nay theo lời mời của Tổng thống Donald Trump :

"Việt Nam sẽ phải đi (Trung Quốc) để giải trình, nói cho Trung Quốc hiểu rằng Việt Nam phát triển quan hệ với Hoa Kỳ nhưng không chống lại Trung Quốc, mà chỉ là lợi ích phát triển mà thôi".

*********************

Thủ tướng Phúc đề nghị định hướng tốt dư luận dịp kỷ niệm 70 năm ngoại giao Việt Nam - Trung Quốc (RFA, 25/04/2019)

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 25/4 nhân dịp ông này tham dự hội nghị Sáng kiến Vành đai - Con đường tại Bắc Kinh.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (trái) bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) trước cuộc gặp tai Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh hôm 25/4/2019 AFP

Theo TTXVN, Thủ tướng Phúc đề nghị hai nước định hướng tốt dư luận, báo chí, tổ chức tốt các hoạt động kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Trung Quốc, đồng thời tiếp tục phối hợp thực hiện tốt 3 văn kiện biên giới trên đất liền Việt - Trung...

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam được truyền thông dẫn lời cho biết, Việt Nam hoan nghênh và ủng hộ sáng kiến "Vành đai và Con đường" bảo đảm các nguyên tắc hợp tác hòa bình, bình đẳng và cùng có lợi, tôn trọng lẫn nhau, phù hợp với luật pháp quốc tế, hướng đến mục tiêu đóng góp cho sự phát triển và thịnh vượng chung của tất cả các nước.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đề nghị Việt Nam - Trung Quốc tiếp tục tuân thủ nhận thức chung và thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao của hai đảng cộng sản, hai nước, "Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc" ; kiên trì giải quyết vấn đề trên biển bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế ; đạt tiến triển về phân định ở khu vực ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ vào năm 2020 ; thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) ; tích cực thúc đẩy đàm phán để xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) thực chất, có hiệu lực để duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông.

Sáng kiến Vành đai - Con đường hay còn gọi là Nhất đới - Nhất lộ là sáng kiến của Trung Quốc đưa ra, với những dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, cảng biển, từ nước này sang châu Âu và châu Phi.

Hồi cuối tháng 3, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Popeo đã gọi ‘Sáng kiến Vành đai- Con đường’ của Trung Quốc giống hệt chuyện họ bồi lấp xây đảo nhân tạo trên Biển Đông.

Ông nhấn mạnh rằng người Trung Quốc xây đảo nhân tạo chẳng phải vì họ muốn tự do hàng hải, Trung Quốc nỗ lực xây dựng các cảng khắp thế giới chẳng phải để trở thành nhà đóng tàu bè giỏi phục vụ các tuyến đường biển, mà tất cả cũng để triển khai chiến lược an ninh quốc gia của đất nước đông dân nhất thế giới này.

******************

Về sự kiện Thủ tướng Phúc đi dự Diễn đàn Vành đai và Con đường (BBC, 23/04/2019)

Một nhà quan sát nói với BBC rằng việc Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thay Tổng bí thư, chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng dự Diễn đàn Vành đai và Con đường (Belt and Road Forum - BRF) cho thấy sức khỏe của ông Trọng "có vấn đề trầm trọng".

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev, và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Triển lãm Triển lãm Nhập khẩu Quốc tế Trung Quốc hồi tháng 11/2018

Cùng lúc, một trí thức khác e ngại rằng thời điểm tổng bí thư bị bệnh "là thời cơ thuận lợi cho các thế lực bên ngoài giật giây những thế lực bên trong" và rằng Việt Nam "phải tỉnh táo không để rơi vào cạm bẫy của Vành đai và Con đường".

Diễn đàn Quốc tế Vành đai và Con đường

Chủ tịch Trung Quốc, ông Tập Cận Bình mời gần 40 nguyên thủ các nước sang dự Diễn đàn Vành đai và Con đường tại Bắc Kinh diễn ra từ 25 đến 27 tháng Tư.

Hôm 22/4/2019, Bộ Ngoại giao Việt Nam đưa tin Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Diễn đàn cấp cao hợp tác "Vành đai và Con đường" lần thứ hai tại Bắc Kinh.

'Tình trạng bất ổn'

Hôm 22/4, trả lời câu hỏi của BBC : "Ở Việt Nam, người ta biết gì, không biết gì về tin đồn liên quan đến sức khỏe của ngài Tổng bí thư, chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ?", giáo sư Tương Lai, một nhà trí thức bất đồng, nói :

"Theo như tôi biết, ông Nguyễn Phú Trọng đi thăm và làm việc tại Kiên Giang rồi bị đột quỵ phải đưa vào bệnh viện tỉnh để cấp cứu, sau đó chuyển về Bệnh viện Chợ Rẫy, nơi có nhiều kinh nghiệm giải quyết các bệnh về tim mạch với nhiều chuyên gia giỏi được trang bị máy móc hiện đại. Nhưng rồi nghe đâu sau đó ông được chuyển về Hà Nội, nơi có khoa điều trị dành riêng cho các lãnh đạo cấp cao".

"Cũng có lời suy đoán rằng, về đấy thì có thể dễ dàng mới các thầy thuốc giỏi của Trung Quốc sang giúp như họ đã từng điều trị cho ông Lê Đức Anh, hoặc tiện cho việc sang Trung Quốc chữa trị tuy chuyện này thì còn tùy thuộc vào những yếu tố thuộc loại thâm cung bí sử khó mà lường được, nói được".

Trung Quốc đã đưa lao động sang Châu Phi và đầu tư vào cả Châu Mỹ La Tinh

"Lại cũng nghe nói ông sẽ được sang Nhật Bản điều trị như với trường hợp Trần Đại Quang trước đây ? Tất cả chỉ là lời đồn. Dân gian gọi là "thông tấn xã vỉa hè".

"Đây là một thời cơ thuận lợi cho các thế lực bên ngoài giật giây những thế lực bên trong mà chúng đã cài cắm được, tạo ra sự khủng hoảng vốn đã trầm trọng càng bục vỡ nguy hiểm hơn. Chúng tôi cảm nhận được điều ấy nên mới mạnh dạn và chân thành đưa ra ngay lời kêu gọi cảnh giác trên mạng xã hội".

"Những chiêu trò mới sẽ được tung ra, mà thâm hiểm nhất và cũng có thể sẽ trắng trợn nhất là áp đặt nhân sự sao cho có lợi nhất trong mưu đồ lâu dài và đòi hỏi trước mắt của thời cuộc. Thế nước đã chông chênh sẽ lại càng nghiêng ngả hơn".

Nhân vật và xu hướng chính trị

Hôm 23/4, nhà báo tự do Sương Quỳnh nói với BBC :

"Việc nhóm của Giáo sư Tương Lai phát đi lời kêu gọi để người dân cảnh giác khi Việt Nam có thể xảy ra rối loạn khi ông Trọng có thể qua đời hoặc sức khỏe không thể đảm đương là điều cần thiết, vì thực tế tình hình nội chính của Việt Nam có thể đã bị can thiệp từ lâu".

"Việc Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thay Tổng bí thư, chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng dự Diễn đàn Vành đai-Con đường cho thấy sức khỏe của ông Trọng có vấn đề trầm trọng chứ không như một số trang phản bác nói ông Trọng chỉ bị sốc nhẹ".

"Có thể ông Phúc sang Trung Quốc để đàm phán 10 văn kiện liên quan đến Vành đai-Con đường và được cho là động thái sang "nhận lệnh".

"Theo cá nhân tôi, ông Phúc buộc phải tuân thủ theo yêu cầu của Trung Quốc và Việt Nam còn xa lắm với giấc mơ thoát Trung".

"Tuy vậy, vẫn có một số người hy vọng ông Phúc sẽ theo Mỹ và phương Tây. Sau chuyến đi của ông Phúc, câu trả lời sẽ rõ ràng hơn".

Phản ứng về Con đường Tơ lụa kiểu mới

Trung Quốc cần các thị trường xuất khẩu trong hai khu vực Âu và Á

Bàn về Dự án Vành đai và Con đường, Giáo sư Tương Lai, người bỏ đảng Cộng sản hồi tháng 9/2017, nói :

"Ông Tập muốn hồi sinh lại Con đường Tơ lụa xưa kia và con đường giao thương trên biển thuở ấy. Dự án Vành đai-Con đường muốn kết nối Trung Quốc với các nước Châu Á, Trung Đông, Châu Âu và Châu Phi. Muốn biến khu vực Á-Âu mà Trung Quốc đang cố gắng gây ảnh hưởng, thành một khu vực kinh tế và thương mại đối trọng với khu vực xuyên Đại Tây Dương do Mỹ đứng đầu".

"Trung Quốc đang nắm quyền kiểm soát hay có cổ phần kiểm soát đối với ít nhất 76 cảng biển ở 35 quốc gia. Bỏ qua tuyên bố của Bắc Kinh rằng những cảng biển này chỉ dành cho mục đích thương mại, các tàu hải quân và tàu ngầm của Trung Quốc vẫn qua lại đây. Bắc Kinh cũng không che dấu việc xuất khẩu mô hình chính trị của Trung Quốc sang những nơi này".

"Ví như, tám quốc gia Châu Phi, cũng như ở một số nước Đông Nam Á và Mỹ Latin, các quan chức Trung Quốc đang huấn luyện đối tác của họ quản lý ổn định chính trị bằng biện pháp tuyên truyền và kiểm soát truyền thông và mạng Internet. Họ chẳng ngần ngại nói trắng ra "mô hình Trung Quốc là lựa chọn mới cho những nước muốn đẩy nhanh sự phát triển trong khi vẫn giữ được độc lập của mình".

"Chỉ ngần ấy chuyện cũng nói lên được rằng vì sao mà hiện nay một bộ phận dân chúng và nhiều chính khách, các nhà trí thức có tên tuổi trên những nước mà dự án Vành đai-Con đường nhắm vào đã hoặc tẩy chay, hoặc lên tiếng phản đối, vạch mặt ý đồ đen tối của Bắc Kinh".

Ở Việt Nam, chắc cũng chẳng thiếu những thế lực sẽ vồ vập ủng hộ việc tham gia dự án nói trên vì nó hỗ trợ cho tham vọng chính trị đi liền với lợi ích kinh tế của họ. Vì vậy, những người hiểu rõ những toan tính nguy hiểm của Bắc Kinh phải tỉnh táo không để rơi vào cạm bẫy".

'Định mệnh chung'

Dự án Một Vành đai Một Con đường là tác phẩm 'để đời' của Chủ tịch Tập Cận Bình

Trong một diễn biến khác, bà Nadège Rolland, trong bài "Reports of Belt and Road's Death Are Greatly Exaggerated" cho rằng những suy đoán rằng Vành đai-Con đường đang chết hay rồi sẽ chết, 'có tính phóng đại cao' :

"Vành đai và Con đường không chỉ là một dự án xây dựng cơ sở hạ tầng hoặc thậm chí reo rắc hạt giống hợp tác kinh tế. Thay vào đó, như Tập Cận Bình đã nói rõ Trung Quốc coi dự án là một phương tiện để "cải thiện hệ thống quản trị toàn cầu" và đưa ra một "cộng đồng có định mệnh chung", bà viết.

"Dự án này ​​nằm ở cốt lõi của chiến lược lớn của đảng Cộng sản, điều này có nghĩa là giới lãnh đạo Trung Quốc sẽ không dễ dàng từ bỏ nó. Nhưng Vành đai-Con đường cũng là một phòng thí nghiệm. Đã gạt sang một bên lời khuyên của Đặng Tiểu Bình là Trung Quốc nên "tránh thu hút chú ý" trong các vấn đề quốc tế, giới lãnh đạo Trung Quốc đang cảm thấy tự tin, và theo cách nói của ông Tập, "phấn đấu để đạt được thành tựu".

Nhưng nó vẫn "dò đá qua sông" (một thuyết khác của Đặng). Giới lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc hiểu rằng vì đây là sáng kiến ​​đầu tiên mà Bắc Kinh thực hiện với quy mô lớn như vậy, cần phải có nỗ lực và thời gian cho cả đảng lẫn thế giới bên ngoài thích nghi".

Bà Nadège Rolland khuyến cáo ''các nhà quan sát phương Tây không nên diễn giải quá mức các dấu hiệu đẩy lùi Vành đai và Con đường là dự án này đang thất bại, cũng không nên đánh giá thấp khả năng thích nghi và học hỏi của Đảng Cộng sản Trung Quốc".

"Và khi Hoa Kỳ và các quốc gia khác đang phải tìm cách tốt nhất để bảo vệ phiên bản trật tự quốc tế tự do và cởi mở của họ, giới lãnh đạo Trung Quốc đã bắt đầu thực hiện bước đi tiếp theo".

Nhân sĩ kêu gọi chính phủ không giữ im lặng trước tin đồn sức khỏe ông Trọng (VOA, 23/04/2019)

Một nhóm các nhân sĩ kêu gọi chính phủ Việt Nam đưa ra phản ứng trước các tin đồn về bệnh tình của Tổng bí thư-Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng trong "Lời kêu gọi cảnh giác" gửi đến nhân dân cả nước và các nhà lãnh đạo.

Học sinh cầm ảnh chân dung của Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng (giữa) trong một chuyến thăm của nhà lãnh đạo Việt Nam tới Phnom Penh hôm 25/1/2019. Một nhóm các nhân sĩ đã kêu gọi các lãnh đạo của Việt Nam minh bạch về tình hình sức khỏe của ông Trọng giữa những tin đồn trên mạng.

Trong bức thư ngỏ có tựa đề "Lời kêu gọi cảnh giác" đề ngày 19/4, nhóm nhân sĩ được biết tiếng, gồm Huỳnh Tấn Mẫn, Lê Công Giàu, Huỳnh Kim Báu và Giáo sư Tương Lai, cho rằng mọi người dân Việt Nam trong những ngày qua đang "hết sức lo lắng theo dõi những tin đồn lan rất nhanh, rất rộng về bệnh tình của người lãnh đạo cao nhất đang đảm đương trọng trách Tổng bí thư của Đảng và Chủ tịch nước".

Các thông tin từ mạng xã hội và các trang báo điện tử từ bên ngoài Việt Nam hôm 14/4 cho biết ông Trọng bị "xuất huyết não" và phải nhập viện ở Kiên Giang khi đang đi thăm tỉnh này.

Cho đến lúc này, chính phủ Việt Nam vẫn chưa lên tiếng phủ nhận hay khẳng định các thông tin trên và ông Trọng cũng chưa xuất hiện trước công chúng kể từ ngày 14/4.

Các báo trong nước không đưa bất cứ thông tin nào về tình hình sức khỏe của ông Trọng, nhưng cho biết ông Trọng đã gửi điện mừng nhân dịp ông Kim Jong Un được bầu lại làm Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ CHDCND Triều Tiên và sau đó gửi điện chia buồn tới Tổng thống Sri Lanka về các vụ đánh bom chết chóc xảy ra hôm Chủ nhật Lễ Phục sinh.

"Cả bộ máy truyền thông từ trung ương đến địa phương đều giữ một sự im lặng quá khó hiểu, nếu chưa muốn nói là vô trách nhiệm với dân", các nhân sĩ viết trong lời kêu gọi được chia sẻ rộng rãi trên Facebook trong những ngày qua.

Giáo sư Tương Lai, người đồng ký tên vào bức thư, nói với VOA rằng dư luận Việt Nam, từ thành phố đến nông thôn, đều nghĩ rằng "những tin đồn về ông Trọng bị trọng bệnh là đúng".

Nguyên viện trưởng Viện Xã hội học Việt Nam nói "những tin đồn đó đều logic cả chứ không phải là không có cơ sở" khi đưa ra ví dụ về việc ông Trọng đã không đón tiếp đoàn nghị sĩ Mỹ do Thượng nghị sĩ Patrick Leahy dẫn đầu.

Như VOA đã đưa tin, ông Trọng tuần trước đã không đón tiếp phái đoàn Thượng nghị sĩ Mỹ đến thăm Việt Nam như lịch trình được công bố bởi ông Leahy hôm 12/4.

Càng bưng bít thông tin, càng gây thêm sự nhiễu loạn trong tâm trạng xã hội, đẩy tới sự mất lòng tin của mọi tầng lớp nhân dân với đảng cầm quyền.

"Lời kêu gọi cảnh giác" do nhóm các nhân sĩ trong nước đồng ký tên

Những đồn đoán "có cơ sở" đó đã dẫn tới những phán đoán gây hoang mang trong xã hội trong khi chính phủ và Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục giữ im lặng, theo Giáo sư Tương Lai, người từng là một thành viên trong Tổ Tư vấn của Thủ tướng Võ Văn Kiệt.

"Ai sẽ thay thế đây ? Người đó sẽ là thế nào ? Có tiếp tục là những người mà Trung Quốc đã nắm thóp được như là Nông Đức Mạnh hay Nguyễn Phú Trọng trong hai nhiệm kỳ vừa qua không ? Nỗi lo của người ta là ở chỗ ấy".

Sự tiếp nối chính trị là một quá trình hỗn độn và có khả năng bị mất ổn định ở Việt Nam, theo nhận định của Asia Times trong một bài viết ra ngày 22/4 với tiêu đề "Người đứng đầu Việt Nam (Nguyễn Phú) Trọng đang trong những giờ cuối của cuộc đời ?"

Theo nhận định của Giáo sư Carl Thayer trong một bài viết ra hôm 22/4, nếu Tổng bí thư Trọng bị bệnh nặng (hoặc không hoàn toàn bình phục để làm việc toàn thời gian), Việt Nam vẫn có thể tránh được một cuộc khủng hoảng kế nhiệm bằng cách bỏ đi việc kiêm nhiệm hai chức vụ Tổng Bí thư và Chủ tịch nước và bổ nhiệm một người "trông coi" tạm thời cho mỗi chức vụ.

Tình hình sức khỏe của các lãnh đạo cao nhất nhà nước Việt Nam được coi là "bí mật quốc gia" theo quy định của Luật Bảo vệ bí mật nhà nước được thông qua vào tháng 11 năm ngoái.

Giáo sư Tương Lai cho rằng việc "bảo vệ bí mật quốc gia" đối với thông tin về sức khỏe của các lãnh đạo là "lố bịch" và "phản dân chủ".

Trong Lời Kêu gọi cảnh giác, các nhân sĩ cho rằng : "Càng bưng bít thông tin, càng gây thêm sự nhiễu loạn trong tâm trạng xã hội, đẩy tới sự mất lòng tin của mọi tầng lớp nhân dân với đảng cầm quyền và nhà nước vẫn tự xưng là của dân, do dân và vì dân vốn đã bị khủng hoảng trầm trọng nay càng dày thêm sự đổ vỡ trong nghi ngờ và phẫn nộ".

Giáo sư Thayer của Đại học New South Wales, cũng là một chuyên gia về Việt Nam, cho rằng Tổng bí thư Trọng được Tổng thống Mỹ Donald Trump mời tới thăm Washington trong năm nay và đó là vì sao chính phủ Việt Nam phải có trách nhiệm dập tắt các tin đồn và thông báo về tình trạng sức khỏe của ông Trọng.

Giải thích về lời kêu gọi cảnh giác đối với nhân dân, Giáo sư Tương Lai nói "khi một ghế quyền lực bị bỏ trống thì tình hình dễ biến động và bên ngoài sẽ kéo vào".

"Chính đây là thời cơ cho các thế lực ngoại bang sát nách biến những toan tính bẩn thỉu bằng những hành động bất ngờ và thâm hiểm", theo Lời kêu gọi cảnh giác của 4 nhân sỹ.

Giáo sư Tương Lai nói rằng "thế lực ngoại bang sát nách" ở đây không ngoài ai khác mà là kẻ thù truyền kiếp của Việt Nam, tức Trung Quốc. Ông cho biết lời kêu gọi trên nằm để người dân cảnh giác với việc đó cũng như thức tỉnh lòng yêu nước của người dân trong hoàn cảnh này.

*****************

Giáo sư Carl Thayer nhận định về thông tin sức khỏe ông Trọng (VOA, 23/04/2019)

Chuyên gia nghiên cứu lâu năm về chính trường Việt Nam, giáo sư Carl Thayer, cho rằng "quả bóng hiện nằm trên sân của Việt Nam nhằm ngăn chặn đồn đoán và thông báo về tình trạng sức khỏe của ông Nguyễn Phú Trọng".

Ông Nguyễn Phú Trọng trong chuyến thăm Cuba đầu năm 2018.

Trong bài nhận định công bố hôm 22/4, ông Thayer nhắc tới một bài viết của tác giả Nguyễn Khắc Giang trên trang "The Diplomat" với tựa đề : "Có phải Việt Nam đang dần rơi vào cuộc khủng hoảng kế nhiệm ?"

Ông Thayer cũng đề cập tới các đồn đoán trên mạng xã hội về chuyện ông Trọng "bị tai biến mạch máu não trong khi thăm tỉnh Kiên Giang" rồi "được đưa tới bệnh viện Chợ Rẫy ở Thành phố Hồ Chí Minh" cũng như về thông tin "ông đã được đưa sang Nhật để chữa trị".

"Giả sử những đồn đoán về bệnh tình của ông Trọng là đúng, điều quan trọng là phải biết được Tổng bí thư Trọng đã bị nặng đến mức nào. Nếu ông chỉ bị nhẹ, thì có lẽ còn quá sớm để bắt đầu suy đoán về một cuộc khủng hoảng kế nhiệm", chuyên gia lâu năm về Việt Nam đánh giá. "Chúng ta cần phải chờ xem liệu ông có hồi phục sau một thời gian nghỉ dưỡng và có thể tiếp tục làm việc, dù khối lượng công việc có thể giảm đi nhiều".

Nhà nghiên cứu này cho rằng nếu ông Trọng "bị nặng hoặc không thể hồi phục để làm việc toàn thời gian", Việt Nam "có thể tránh một cuộc khủng hoảng kế nhiệm bằng cách tách chức vụ Tổng bí thư và Chủ tịch nước, và bổ nhiệm người tạm quyền điều hành mỗi vị trí".

"Phó Chủ tịch Đặng Thị Ngọc Thịnh có thể đảm nhiệm vai trò Chủ tịch tạm quyền như bà từng làm sau khi Chủ tịch Quang qua đời tháng Chín năm ngoái", ông Thayer nhận định. "Bộ Chính trị có thể chỉ định một lãnh đạo đảng tạm quyền từ nay cho tới Đại hội đảng 13 dự kiến diễn ra vào đầu năm 2021".

Nhà nghiên cứu kỳ cựu về chính trường Việt Nam đề cập tới hai ứng cử viên tiềm năng cho chức vụ Tổng bí thư tạm quyền, đó là bà Tòng Thị Phóng, Phó Chủ tịch Quốc hội, và ông Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh.

"Cho đến khi chúng ta biết chính xác về bản chất và mức độ nghiêm trọng của bệnh tình của ông Trọng, tất cả những điều này chỉ là phỏng đoán. Ông Trọng có thể hồi phục trong những tháng tới và nghỉ hưu vào kỳ đại hội tiếp theo", ông Thayer nhận định tiếp.

Chuyên gia về Việt Nam cho rằng "một chỉ dấu về tình trạng sức khỏe của Tổng bí thư Trọng là chuyện ông có thể phát biểu tại phiên khai mạc và bế mạc của Hội nghị Trung ương tiếp theo thường diễn ra vào tháng Năm hay không".

Tới ngày 22/4, Việt Nam chưa lên tiếng xác nhận hay bác bỏ các thông tin trên mạng xã hội về tình trạng sức khỏe của ông Trọng.

Ông Trọng tuần trước đã không đón tiếp phái đoàn thượng nghị sĩ Hoa Kỳ đến thăm Việt Nam như lịch trình được công bố bởi thượng nghị sĩ Patrick Leahy hôm 12/4.

Chính phủ Việt Nam hôm 22/4 thông báo rằng theo lời mời của Tổng bí thư và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ "dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự diễn đàn hợp tác ‘Vành đai và Con đường’ lần thứ hai tại Bắc Kinh, Trung Quốc từ ngày 25 - 27/4/2019".

Năm 2017, Chủ tịch Việt Nam khi ấy là ông Trần Đại Quang đã dẫn đầu một phái đoàn sang Trung Quốc dự diễn đàn lần đầu.

Viễn Đông

Thủ tướng Phúc đi Bắc Kinh giữa 'bão' tin đồn ông Trọng ngã bệnh nặng (RFA, 22/04/2019)

Thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc sẽ đi dự diễn đàn ‘Vành đai Con đường’ lần thứ hai diễn ra tại Bắc Kinh từ ngày 25 đến 27 tháng 4.

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc -baochinhphu.vn

Tin chính thức do Bộ Ngoại giao Việt Nam đưa ra và truyền thông trong nước loan đi ngày 22 tháng 4 vào khi đồn đãi tiếp tục về tin ông Nguyễn Phú Trọng, tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam kiêm chủ tịch nước ngã bệnh nặng trong chuyến làm việc tại tỉnh Kiên Giang vào hai ngày 13 và 14 tháng 4 vừa qua.

Trước đó cũng có thông tin nói ông Nguyễn Phú Trọng sẽ đi Trung Quốc và sau đó là chuyến đi Hoa Kỳ ; tuy nhiên suốt thời gian qua từ ngày 14 trở đi, ông Nguyễn Phú Trọng không hề xuất hiện trước công chúng.

Trong khi đó thì truyền thông trong nước vào ngày 18 tháng 4 loan tin ông Nguyễn Phú Trọng gửi điện mừng đến Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Hội Nghị Nhân dân Tối cao Triều Tiên Choe Ryong-hae.

Điện mừng được gửi đi nhân kỳ họp thứ nhất Hội nghị Nhân dân Tối cao khóa 14 nước Cộng Hòa Dân Chủ Nhân Dân Triều Tiên bầu lãnh đạo mới của Bắc Triều Tiên.

Vào ngày chủ nhật 21 tháng 4 khi xảy ra những vụ đánh bom tại Sri Lanka, truyền thông Việt Nam cũng loan tin tổng bí thư, chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi điện chia buồn đến tổng thống nước này.

Một số phim ảnh về ông Nguyễn Phú Trọng mà truyền thông trong nước loan đi được cư dân mạng chỉ ra là từ năm 2018.

*******************

Carl Thayer : Việt Nam có truyền thống bí mật tin lãnh đạo (BBC, 22/04/2019)

Ngay sau có khi tin tức về các vụ tấn công nghiêm trọng ở thủ đô Colombo, truyền thông Việt Nam đăng tin Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi lời chia buồn tới chính phủ Sri Lanka.

Tổng bí thư Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng - Ảnh minh họa

Trong lúc đó, sức khỏe của nhà lãnh đạo Việt Nam tiếp tục là chuyện được nhiều người quan tâm, với các 'phiên bản tin đồn'.

Từ Canberra, Úc, Giáo sư Carl Thayer, nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam và bang giao quốc tế, bình luận với BBC Tiếng Việt quanh những đồn đoán gần đây.

Carl Thayer : Đầu tiên, tôi phải nói rằng cả Đảng Cộng sản lẫn Chính phủ Việt Nam đều chưa đưa ra một tuyên bố chính thức nào về tình hình sức khỏe của Tổng bí thư, Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng. Cho nên những gì tôi nêu ra sau đây hoàn toàn là dựa vào những đồn đoán mà chúng ta có thể nghe được trong những ngày qua. Mà bởi đó là những đồn đoán, cho nên tất cả đều có thể sẽ là không chính xác.

Chúng ta biết rằng hôm 14/4, ông Nguyễn Phú Trọng có mặt ở Kiên Giang. Có vẻ như ông ấy bị xuất huyết não và phải nhập viện, đầu tiên là ở bệnh viện địa phương rồi sau đó là bệnh viện ở Sài Gòn.

Tiếp sau đó thì những lời đồn đoán trở nên khó xác định hơn. Có đồn đoán là ông ấy được đưa sang Nhật và đã trở về, nhưng tôi không chắc là tin này có chính xác hay không.

Tin tức mới nhất nói rằng ông ấy đang phục hồi và vẫn bị liệt một tay.

Chúng ta không biết là tình hình nghiêm trọng đến đâu, ông ấy sẽ mất bao lâu để phục hồi.

Việt Nam không có hàng ngũ kế cận rõ rệt trong trường hợp Tổng bí thư Đảng trở nên không đủ khả năng đảm nhiệm công tác.

Với vị trí Chủ tịch nước thì người thay thế được xác định rõ là Phó Chủ tịch. Như trong trường hợp Chủ tịch Trần Đại Quang qua đời, bà Phó Chủ tịch [Đặng Thị Ngọc Thịnh] lên làm quyền Chủ tịch nước.

Thông cáo báo chí của văn phòng Thượng nghị sỹ Leahy ra hôm 12/4/2019 nói ông sẽ gặp Tổng bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam trong chuyến công du

Trở lại với vấn đề chúng ta đang nói đến, thì ông Nguyễn Phú Trọng đang phục hồi, còn Đảng và chính phủ chọn cách không nhắc gì tới bệnh trạng của ông ấy.

Có một điểm đáng chú ý là Thượng nghị sỹ Hoa Kỳ Patrick Leahy đang tới thăm Việt Nam, liên quan tới việc Mỹ giúp Việt Nam tẩy hóa chất da cam ở khu vực sân bay Biên Hòa.

Trang web của ông ấy ra thông cáo báo chí nói rằng ngay từ đầu chuyến thăm tới Việt Nam, ông ấy sẽ gặp Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Thế nhưng mà điều đó đã không xảy ra. Điều đó phải được giải thích rằng ông Trọng bị ốm bệnh.

Theo kế hoạch, Hội nghị Trung ương Đảng sẽ diễn ra trong tháng Năm. Theo thông lệ thì Tổng bí thư sẽ là người đọc diễn văn khai mạc cũng như bế mạc hội nghị. Cho nên chúng ta chưa biết hội nghị sắp tới thì sẽ thế nào.

Ông Patrick Leahy dẫn đầu phái đoàn lưỡng đảng Hoa Kỳ, gồm chín thượng nghị sỹ tới thăm Việt Nam từ 17 đến 22/4

BBC : Ông có nhắc tới chi tiết ông Trọng bị liệt một cánh tay và đang hồi phục. Ông biết từ nguồn tin nào đó hay chỉ nghe các đồn đoán ?

Carl Thayer : Không, tôi không nhận được nguồn tin chính thức nào xác nhận việc này. Tôi phải nói rõ là những thông tin tôi nêu ra đều chỉ là các đồn đoán.

BBC : Trong tuần này, tại Bắc Kinh sẽ diễn ra một sự kiện quan trọng về Sáng kiến Vành đai, Con đường của Trung Quốc, với nhiều lãnh đạo hàng đầu thế giới có mặt. Với những gì đang diễn ra hiện nay, thì ông đánh giá thế nào về sự tham gia của Việt Nam tại diễn đàn lần này ?

Carl Thayer : Tôi cho rằng đó phải là một người giữ vị trí cao trong hệ thống lãnh đạo, mà cái tên đầu tiên tôi nghĩ tới là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, bởi đây là sự kiện quan trọng, có sự tham dự của khoảng 40 nguyên thủ, lãnh đạo quốc gia.

Nhìn vào các sự kiện như diễn đàn Vành đai, Con đường ở Bắc Kinh trong tuần này, Hội nghị Trung ương trong tháng Năm, và lời mời của Tổng thống Trump, mời ông Trọng tới thăm Mỹ trong năm nay, cùng nhiều sự kiện nữa lấp kín lịch, tôi không rõ là Việt Nam sẽ hướng ra toàn thế giới bên ngoài bằng cách giữ im lặng được bao lâu.

Chuyện này thực ra không liên quan gì tới sự thành, bại của Đảng Cộng sản.

Ông Nguyễn Phú Trọng là một con người. Ông ấy ở cùng độ tuổi với tôi, ở tuổi này chúng tôi lúc nào cũng có thể phát sinh bệnh tật. Chính ông ấy cũng đưa vấn đề sức khỏe vào làm một trong các tiêu chí đánh giá đối với các lãnh đạo của Đảng Cộng sản.

Bản thân ông Trump cũng phải đi kiểm tra sức khỏe hàng năm, rồi kết quả y tế cũng gây phát sinh tranh cãi. Vậy tại sao Việt Nam lại không làm được điều tương tự ? Chẳng có gì phải xấu hổ khi tuyên bố rằng Tổng bí thư Đảng bị ốm bệnh.

Nhưng mà điều không rõ ràng ở Việt Nam là khi Tổng bí thư Đảng ngã bệnh, thì ai sẽ là người lên thay, khác với vị trí Chủ tịch nước.

Phó Chủ tịch nước Đặng Ngọc Thịnh không có chân trong Bộ Chính trị, mà đó lại là một trong những điều kiện cần thiết để được trao một trong bốn vị trí 'tứ trụ, Giáo sư Thayer nhận xét

BBC : Gần đây, ông có nhắc tới tên bà Tòng Thị Phóng và ông Nguyễn Thiện Nhân. Vì sao ông lại đề cập tới những cái tên này trong bối cảnh đang có các đồn đoán tại Việt Nam hiện nay ?

Carl Thayer : Tôi chú ý tới các quan chức chủ chốt trong hệ thống chính trị hiện nay. Tôi cũng chú ý tới cả những người khác nữa, chẳng hạn như ông Trần Quốc Vượng, ông Phạm Minh Chính.

Việt Nam thường trao các chức vụ hàng đầu cho những người có kinh nghiệm dày dạn. Khi ông Trần Đại Quang qua đời, tôi nhận được những email gợi ý rằng Tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Quốc phòng có thể lên thay. Nhưng rồi kết quả là họ đã hợp nhất vị trí Chủ tịch nước với vị trí Tổng bí thư. Họ không thể trao một chỗ trống cho một người bất kỳ.

Cho nên dự đoán của tôi là để đảm nhận vị trí tổng bí thư hay chủ tịch nước, tức là một trong bốn tứ trụ của Việt Nam, thì ứng viên phải có ít nhất là tròn một nhiệm kỳ 5 năm trong Bộ Chính trị.

Bộ Chính trị trước đây có 19 ủy viên, giờ thì ít hơn.

Bà Tòng Thị Phóng, [Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội] hiện là người duy nhất đạt tiêu chuẩn dày dạn kinh nghiệm đó.

Có một thế hệ mới nổi lên trong Đại hội Đảng, và ông Nguyễn Thiện Nhân [Bí thư Thành phố Hồ Chí Minh] là một người trong số đó. Cho nên tôi thử suy nghĩ xem liệu đó có phải là những ứng viên có thể được cân nhắc không, nhưng đây là điều có lẽ là rất khó xảy ra. Nếu bệnh tình của Tổng bí thư là nghiêm trọng, thì Việt Nam phải ra quyết định.

Nhìn lại lịch sử, thì trước khi có Đại hội Đảng VI, 12/1986, Tổng bí thư Lê Duẩn qua đời. Họ đã bổ nhiệm ông Trường Chinh, người từng là tổng bí thư, lên thay. Nhưng ông Trường Chinh chỉ giữ chức trong sáu tháng, rồi Đại hội Đảng sau đó đã bầu chọn ông Nguyễn Văn Linh.

Tôi cho rằng vào thời điểm này, họ cũng có thể làm điều tương tự.

Việt Nam vẫn chưa quyết định là việc nhất thể hóa chức danh tổng bí thư với chức danh chủ tịch nước sẽ trở thành chính thức, dài hạn hay không.

Nếu ông Trọng không thể đảm đương chức vụ được trong một thời gian, thì họ có thể đưa Phó Chủ tịch lên làm Quyền Chủ tịch nước, mà trong trường hợp này sẽ là 20 tháng chứ không phải chỉ bảy tháng.

Còn với vị trí Tổng bí thư, họ có thể đưa lên một người trông coi tạm (caretaker). Chuyện ai sẽ là người kế nhiệm ông Trọng với nhiệm kỳ 5 năm kể từ 2021 là vấn đề rất nhạy cảm. Nếu nhìn lại cách lựa chọn của Đảng trong quá khứ, nhìn vào mức độ dày dạn kinh nghiệm của các gương mặt trong Đảng lúc này, thì khó đoán đó là ai.

BBC : Nếu nhìn vào thông tin về các hoạt động được cho là của Tổng bí thư trong mấy ngày qua, thì ta thấy ông Trọng tích cực gửi thư chúc mừng, thư chia buồn tới lãnh đạo các nước, từ Bắc Triều Tiên cho tới Indonesia hay Sri Lanka, trong lúc có nhiều đồn đoán về vấn đề sức khỏe của ông ấy. Liệu có thể đánh giá các tín hiệu mà Việt Nam đưa ra thông qua các hoạt động này như thế nào ?

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng là người có đủ nhiệm kỳ 5 năm kinh nghiệm là ủy viên Bộ Chính trị, Giáo sư Thayer nói

Carl Thayer : Chúng ta hiểu rằng những lá thư như thế là do văn phòng soạn thảo, mà hiển nhiên là phải được cấp cao duyệt.

Nhìn lại chuyện xưa, chẳng hạn như Bộ trưởng Quốc phòng Văn Tiến Dũng trước kia, người đã tổ chức cuộc tấn công Đại thắng Mùa xuân 1975, thì ông ấy đã biến mất một thời gian để chuẩn bị cho cuộc tổng tấn công, nhưng họ lại cố đưa tin là ông ấy vẫn đang chơi bóng chuyền.

Việt Nam có truyền thống che giấu thông tin về lãnh đạo khi vị lãnh đạo đó hoặc là ốm bệnh, hoặc là ở trong tình thế cần giữ kín hành tung để làm nhiệm vụ bí mật.

Các thư gửi đi thì do văn phòng soạn thảo, và việc ghi tên ông Trọng là người gửi sẽ khiến báo chí phải im lặng về chuyện ông ấy có ốm bệnh hay không. Đó cũng là cách khiến người dân thường tin rằng mọi chuyện diễn ra vẫn bình thường.

Nhưng mà trừ một chuyện không bình thường, như tôi đã nêu ở trên, là Thượng nghị sỹ Patrick Leahy ra thông cáo báo chí nói ông ấy đi Việt Nam từ 17 đến 22/4, sẽ gặp Tổng bí thư và các quan chức cao cấp khác. Thế nhưng ông Thượng nghị sỹ đã không gặp ông Trọng.

Trong trường hợp sức khỏe của ông Trần Đại Quang, ông Đinh Thế Huynh [ủy viên Bộ Chính trị] và các lãnh đạo khác, Việt Nam luôn thích chọn cách im lặng thay vì tuyên bố thông tin.

Tôi phải nhắc lại là ở Việt Nam không có người thay thế rõ ràng cho Tổng bí thư trong trường hợp người đứng đầu Đảng bị mất khả năng làm việc.

Có một số cái tên được người ta nhắc đến. Chẳng hạn như Trần Quốc Vượng, Thường trực Ban Bí thư, người đang có vị trí quan trọng trong Đảng. Nhưng, như tôi đã đề cập, vấn đề kinh nghiệm là điều rất quan trọng. Tôi cho rằng họ sẽ để lại vấn đề ai thay thế ông Trọng cho đến 2021, còn trong lúc này họ sẽ chỉ sắp xếp ai đó trông nom tạm.

Từ những gì tôi theo dõi được, thì lần xuất huyết não này của ông Trọng không quá nghiêm trọng. Ông ấy có thể hồi phục sau vài tháng.

Sẽ phải có ai đó thay mặt ông ấy khai mạc và bế mạc Hội nghị Trung ương sắp tới. Có thể diễn giải rằng đó sẽ là người sẽ thay thế ông ấy không ? Tôi không nghĩ thế. Hiện vẫn còn quá sớm để nói.

*****************

Kêu gọi trước ‘im lặng’ về tin ông Trọng ngã bệnh (RFA, 22/04/2019)

Trong bức thư kêu gọi cảnh giác, nhóm nhân sĩ gồm những nhân vật được biết đến như các ông Huỳnh Tấn Mẫm, Lê Công Giàu, Huỳnh Kim Báu, giáo sư Tương Lai… đề cập đến vấn đề tin đồn trong những ngày vừa qua về việc ông Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng bị lâm bệnh.

Thư kêu gọi cảnh giác của các nhan sĩ Việt Nam. Courtesy from FB, RFA Edited

Giáo sư Tương Lai, nguyên viện trưởng Viện xã hội học Việt Nam, thành viên tổ tư vấn thủ tướng Võ Văn Kiệt, nhắc lại :

"Thì vừa rồi có tin ông tổng bí thư kiêm chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng bị đột quỵ trong chuyến thăm tại Kiên Giang rồi đưa về bệnh viện tỉnh, rồi về thành phố và rồi đưa về Hà Nội. Thì tất cả cũng chỉ là tin đồn mà nhà nước và giới truyền thông không hề có một lời giải thích nào cả. Chính vì điều đó làm cho lòng dân trong nước bấn loạn hơn, không phải vì vai trò uy tín gì to lớn của ông Nguyễn Phú Trọng đâu mà bản thân ông Trọng thì người dân cũng không tin tưởng gì. Nhìn qua dư luận trên đường phố và ý kiến của các tầng lớp nhân dân ta tạm gọi là thông tấn vỉa hè và qua những thống kê của nhiều trang mạng uy tín có trách nhiệm thì thấy số người truy cập vào tin tức ấy thì rất cao. Trong khi nhân dân như vậy mà giới lãnh đạo lại không có thông tin chính thức gì cả. Điều đó nói lên rằng trong nội tình của ban lãnh đạo có nhiều vấn đề rất là lôi thôi, xoay quanh cái ghế quyền lực bị bỏ trống".

Bức thư cho rằng tin đồn từ nhiều nguồn khác nhau nhưng khó kiểm chứng và càng khó hơn khi cả một bộ máy truyền thông từ Trung ương đến địa phương đều giữ một sự im lặng tuyệt đối về việc này.

Theo nhận định trong thư thì chính vì sự im lặng đó nói lên những mâu thuẫn gay gắt giữa các thế lực trong nội bộ Đảng và nhà nước. Thực trạng đó sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống xã hội trên nhiều mặt.

Các nhân sĩ cho rằng họ là những người chiến đấu cho sự nghiệp giải phóng dân tộc nay mạnh dạn nói lên nỗi lo cho vận mệnh của quốc gia bằng Lời Kêu Gọi Cảnh Giác gửi đến nhân dân và giới lãnh đạo hiện nay.

Giáo sư Tương Lai chia sẻ rằng trong lịch sử của đất nước Việt Nam kẻ thù phương Bắc luôn rình rập những biến động xã hội ở lân bang để thực hiện mưu toan xâm lược phương Nam. Ông lý giải :

"Thế thì bây giờ đây thông tin về người đứng đầu đảng và nhà nước vị trí cao nhất nhưng vẫn bị bưng bít, không biết ông ta bệnh tình nặng tới đâu, sống chết thế nào và có tiếp tục được công việc nữa không… Lúc bấy giờ lòng dân hiện nay lo sợ rằng có thế lực nhắm vào ghế quyền lực đang bị bỏ trống ấy là cuộc tranh giành đấu đá nhau thì nó tạo ra một thế cho Tập Cận Bình ra tay, bởi vì họ không dại gì ngồi yên trong một thời cơ thuận lợi như thế này. Chính vì như thế chúng tôi mới ra lời kêu gọi cảnh giác".

Sau khi lời kêu gọi được lan truyền trên mạng xã hội, ngoài những ý kiến đồng thuận cũng có nhiều ý kiến chưa đồng tình bởi vì họ cho rằng, bức thư kêu gọi được viết không rõ ràng khiến nhiều người không hiểu là đang cảnh giác cái gì và cần cảnh giác ai như lời nhà báo Phạm Thành :

"Bây giờ phải nói là cảnh giác trước kẻ thù Trung Quốc, nói cho rõ ràng ra chứ nói phương Bắc là nước nào, phương Bắc bao nhiêu nước đâu chỉ một mình Trung Quốc, cho nên cái bọn đó là vừa đéo vừa run chả dám rõ ràng gì cả. Tôi đọc bài kêu gọi tôi rất là khó chịu, tôi không biết do tôi ngu hay những người kêu gọi ngu chẳng hiểu kêu cảnh giác cái gì, cảnh giác ai và sao lại cảnh giác các ông phải nói rõ ra chứ. Mấy ông cứ lập lờ nói chung chung chả đâu vào đâu trong khi bây giờ nó tràn ngập thông tin trên mạng anh mà viết rõ ràng không cụ thể thì hiệu quả của nó sẽ không có tác dụng gì hết bởi vì người ta sẽ không tin".

Phó giáo sư Tiến sĩ Mạc Văn Trang, người từng có hơn 30 năm công tác ở Viện Khoa học Giáo dục trước khi về hưu vào năm 2002 và cũng là người tuyên bố từ bỏ Đảng cộng sản Việt Nam năm hôm 26/10/2018, nói với chúng tôi rằng, ông đồng ý với lời kêu gọi ; nhưng có thể do hơi vội vã nên 4 vị nhân sĩ đã viết nội dung kêu gọi không được rõ ràng dẫn đến nhiều ý kiến trái chiều từ dư luận.

"Tôi nghĩ rằng các vị này cũng hơi vội vã viết nội dung nó hơi rườm rà, văn phong thì không được giản dị nên người ta không biết là đang kêu gọi cái gì và phải làm gì, nhiều người đặt ra vấn đề như vậy. Tôi cũng góp ý là có lẽ nội dung nó chưa thật sự rõ và văn phong nó chưa được giản dị vì lời kêu gọi thì phải ngắn gọn thôi, có thể do vội vã nên sự chuẩn bị không được tốt".

Sau chuyến làm việc trong hai ngày 13 và 14 tháng 4 tại tỉnh Kiên Giang của tổng bí thư kiêm chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, 4 các trang mạng xã hội ở Việt Nam đồng loạt đưa tin cho rằng ông này bị ngã bệnh trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Kiên Giang.

Trong khi đó, các báo trong nước không đưa bất cứ thông tin nào về sức khỏe của Tổng bí thư kiêm Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng. Truyền thông trong nước tiếp đó còn loan tin ông Nguyễn Phú Trọng gửi điện văn chúc mừng đến gửi điện mừng đến Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Hội Nghị Nhân dân Tối cao Triều Tiên Choe Ryong-hae nhân kỳ họp thứ nhất Hội nghị Nhân dân Tối cao khóa 14 nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên bầu lãnh đạo mới của Bắc Triều Tiên.

Vào ngày chủ nhật 21 tháng 4 khi xảy ra những vụ đánh bom tại Sri Lanka, truyền thông Việt Nam cũng loan tin tổng bí thư, chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi điện chia buồn đến tổng thống nước này.

Cư dân mạng vào ngày 22 tháng 4 phát hiện Truyền hình Việt Nam loan tin về ông Nguyễn Phú Trọng nhưng sử dụng những thước phim cũ năm 2018.

*********************

Đổi lịch trình, Nguyễn Phú Trọng không gặp đoàn thượng nghị sĩ Mỹ thăm VN (VOA, 21/04/2019)

Tổng bí thư-Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã không đón tiếp phái đoàn thượng nghị sĩ Hoa Kỳ đến thăm Việt Nam như lịch trình ban đầu, một phụ tá của một thượng nghị sĩ cho VOA biết, giữa lúc có nhiều đồn đoán về tình trạng sức khỏe của nhà lãnh đạo quyền lực nhất của Việt Nam.

Tổng bí thư-Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng vắng mặt trong một cuộc gặp gỡ đã được lên lịch với phái đoàn thượng nghị sĩ Mỹ giữa lúc có nhiều đồn đoán về sức khỏe của ông.

Ông Trọng đã không được nhìn thấy ở nơi công cộng kể từ chuyến thăm tỉnh Kiên Giang vào ngày 13 và 14 tháng 4. Kể từ đó tin tức về ông trên truyền thông chính thống chỉ là việc ông được nói là gửi điện mừng Indonesia bầu cử thành công và mừng các lãnh đạo Triều Tiên sau kỳ họp Hội nghị Nhân dân Tối cao.

Nhưng mạng xã hội tuần qua xôn xao với tin tức nói rằng ông bị "xuất huyết não" trong chuyến thăm Kiên Giang và được gấp rút đưa về điều trị ở thành phố Hồ Chí Minh rồi Hà Nội.

VOA không thể kiểm chứng một cách độc lập tin tức này. Một yêu cầu bình luận của VOA gửi cho Bộ Ngoại giao Việt Nam không được hồi đáp.

Trong khi đó một tờ báo thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam cùng những website ủng hộ chính phủ đang đẩy mạnh nỗ lực phản bác những đồn đoán và đe dọa xử lý nghiêm những người "tung tin đồn thất thiệt".

Nhưng có những chỉ dấu về sự vắng mặt bất thường của ông Trọng, ít nhất là trong một sự kiện công khai đã được hoạch định.

Thông cáo của Thượng nghị sĩ Patrick Leahy công bố vào ngày 12 tháng 4 cho biết phái đoàn chín thượng nghị sĩ lưỡng đảng do ông dẫn đầu đến Việt Nam nhằm thúc đẩy quan hệ giữa hai nước "sẽ hội kiến Chủ tịch và Tổng bí thư, Bộ trưởng Quốc phòng cùng các quan chức Việt Nam khác và sẽ thăm Quốc hội".

Một phụ tá của ông nói với VOA vào ngày 19 tháng 4 rằng cuộc gặp của phái đoàn với ông Trọng đã không diễn ra.

"Thượng nghị sĩ Leahy đã từng gặp ông ấy hai lần trước đây nhưng không phải lần này vì những lý do về sắp xếp tổ chức", phát ngôn viên David Carle nói trong một email gửi cho VOA mà không cung cấp thêm chi tiết nào khác.

Không rõ phái đoàn Mỹ biết về sự thay đổi lịch trình vào lúc nào và lý do mà họ được cho biết là gì. VOA liên lạc với một số thượng nghị sĩ khác để hỏi về sự thay đổi này nhưng không nhận được hồi đáp.

Đoàn thượng nghị sĩ Mỹ rốt cục được đón tiếp bởi Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng tại trụ sở Trung ương Đảng vào chiều ngày 18 tháng 4, Thông tấn xã Việt Nam đưa tin. Các cuộc gặp với các quan chức Việt Nam khác vẫn diễn ra theo lịch trình.

Trong khi những đồn đoán không có dấu hiệu suy giảm, báo Quân đội Nhân dân ngày 18 tháng 4 đăng một bài báo dài đả kích điều mà họ gọi là "nấm độc thông tin" nảy nở xung quanh tình trạng sức khỏe của ông Trọng.

Bài báo không nhắc đến tên ông Trọng nhưng đả kích những người "ác tâm ‘gắp lửa bỏ tay người’, bịa đặt trắng trợn" nhằm hạ thấp uy tín của Đảng, Nhà nước và cá nhân các nhà lãnh đạo.

Tờ báo của Bộ Quốc phòng cũng chỉ trích những cán bộ, đảng viên "thích hiếu kỳ, chia sẻ, bình luận để câu ‘like’" và cảnh báo họ về điều bị cho là những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", trước khi kêu gọi "xử lý nghiêm minh" về mặt pháp lý và đạo lý những người đứng sau tin đồn.

"Dư luận mong chờ và kiến nghị các cơ quan chức năng, nhất là cơ quan pháp luật phải mạnh tay hơn nữa, xử lý nghiêm minh các đối tượng đơm đặt, tán phát thông tin xuyên tạc, bịa đặt", tờ báo nói.

"Phải nhanh chóng sửa đổi bổ sung văn bản pháp luật theo hướng cụ thể hóa các hành vi vi phạm, tăng cường chế tài xử phạt, quy trách nhiệm tới cùng đối với những đối tượng có hành vi tung tin đồn thất thiệt, gây thiệt hại cho cộng đồng".

Tháng 11 năm ngoái, Quốc hội Việt Nam thông qua Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước trong đó quy định thông tin sức khỏe lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước được xem là một trong những bí mật nhà nước cần được bảo vệ.

*****************

Ông Nguyễn Phú Trọng ‘chia buồn’ với Sri Lanka (VOA, 21/04/2019)

Tổng bí thư kiêm Chủ tịch Việt Nam Nguyễn Phú Trọng hôm 21/4 đã "gửi điện chia buồn" tới Tổng thống Sri Lanka Maithripala Sirisena về các vụ đánh bom chết chóc xảy ra tại quốc gia nằm ở Ấn Độ Dương, theo cổng thông tin chính phủ Việt Nam.

Ông Nguyễn Phú Trọng trong đám tang ông Trần Đại Quang năm 2018.

Điện chia buồn của ông Trọng cũng như của các nhà lãnh đạo khác của Việt Nam được gửi đi ít giờ sau khi Sri Lanka trải qua các vụ tấn công tại các nhà thờ và khách sạn làm hàng trăm người thiệt mạng.

Trong khi đó, VnExpress dẫn lời đại sứ quán Việt Nam tại Sri Lanka cho biết đã "liên hệ với cơ quan chức năng sở tại và chưa ghi nhận trường hợp công dân Việt Nam bị ảnh hưởng".

Tin tức về ông Trọng được phát đi trong bối cảnh hiện vẫn có các đồn đoán trên mạng xã hội về tình trạng sức khỏe của ông sau khi có tin chưa được kiểm chứng rằng nhà lãnh đạo này phải "nhập viện" trong chuyến thăm tỉnh Kiên Giang.

Tháng Tư lại về. Tháng Tư nhắc nhở người Việt về một ngày buồn của dân tộc. Ngày mà một chế độ yếu kém, phi nhân đòi "giải phóng" một chế độ văn minh, nhân bản hơn. Ngày khiến cho hàng triệu người Việt đau khổ và kéo giật lùi sự phát triển của một nửa quốc gia. Bi kịch thay, chế độ phi nhân ấy vẫn tiếp tục duy trì sự dối trá, chính sách ngu dân, và đàn áp đối lập suốt 44 năm nay để kéo dài sự tồn tại của nó.

Đại hội đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam giơ thẻ đảng viên để bỏ phiếu về các chính sách và nghị quyết trong lễ bế mạc Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 11 tại Hà Nội ngày 19 tháng 1 năm 2011

Dối trá, ngu dân về Luật pháp : Trong khi hầu hết những vấn đề bức xúc nhất của xã hội Việt Nam hiện nay (ví dụ : tham nhũng, không trọng dụng nhân tài, tư bản thân hữu, đầu tư kém hiệu quả, tranh chấp đất đai, thực phẩm độc hại, khoa học công nghệ tụt hậu, ô nhiễm môi trường, giáo dục trì trệ…) đều có nguyên nhân là yếu kém về luật pháp, cơ chế và chính sách, hệ thống luật pháp của Việt Nam chỉ là một "rừng luật" phản khoa học (1). Quốc hội không có thực quyền và không có chuyên môn về pháp lý (2). Đảng cấm đòi hỏi "tam quyền phân lập" để tùy tiện thao túng luật pháp, tùy tiện xét xử các đảng viên phạm tội, và kết án nặng nề những người dân can đảm, dám đấu tranh với bất công xã hội trong những phiên tòa lố bịch (3). Người Việt cũng không được tự do học tập, thảo luận các thành tựu pháp lý hiện đại.

Dối trá, ngu dân về Dân trí : Mặc thường xuyên kêu ca dân trí thấp, suốt nửa thế kỷ nay Đảng không làm gì để nâng cao dân trí chính trị, thậm chí còn sử dụng chủ nghĩa Marx-Lenin để ngu dân. Bởi lẽ tôn sùng chủ nghĩa cũ kỹ này đồng nghĩa với "dìm hàng" các học thuyết triết học, pháp lý, và chính trị hiện đại. Rõ ràng, người Việt không được tự do học tập, thảo luận các học thuyết ấy. Đấy là chưa kể, chủ nghĩa Marx-Lenin mâu thuẫn với kinh tế thị trường, và không hỗ trợ gì mấy cho công cuộc phát triển khoa học & công nghệ ở Việt Nam hiện nay (ví dụ cách mạng 4.0, chính phủ điện tử, thành phố thông minh…). Việc dìm hàng này còn dẫn đến tàn phá nghiêm trọng nền khoa học, nền báo chí, nền chính trị, nền văn hóa, đạo đức xã hội, và hủy hoại nhân cách người Việt (4).

Dối trá, ngu dân về Kinh tế : Tán dương những thành tích nghèo nàn trong khi chỉ lướt qua, hoặc lờ đi những yếu kém trầm trọng là đặc thù của truyền thông nhà nước, đặc biệt là trong những dịp như tổng kết năm. (Báo chí quốc tế không thèm mổ xẻ những yếu kém đó, bởi nền kinh tế Việt Nam còn quá bé so với thế giới, không đáng để họ quan tâm). Truyền thông nhà nước ca ngợi về thành tích tăng trưởng kinh tế, nhưng kỳ thực tăng trưởng không theo kịp với tăng nợ công (5). Nghiêm trọng hơn, suốt 44 năm nay thu nhập/đầu người và năng suất lao động của Việt Nam (những chỉ số quan trọng không kém tăng trưởng kinh tế) vẫn luôn "ổn định" trong nhóm kém nhất ASEAN. Mức thu nhập 4.8 triệu/tháng năm 2018 là mức rất thấp, không đủ sống và không đảm bảo an sinh lúc ốm đau, tuổi già.

Không ai có thể tin rằng trí tuệ người Việt chỉ tương đương với nhóm bét ASEAN. Chắc chắn đó là do năng lực lãnh đạo kém cỏi của Đảng. Thử hình dung nếu là bóng đá, liệu các fan có chấp nhận một ông huấn luyện viên dẫn dắt đội bóng đá quốc gia suốt 44 năm nhưng vẫn loanh quanh ở gần vị trí bét bảng ASEAN ?

Dối trá, ngu dân về Khoa học & công nghệ : Tất cả các quốc gia phát triển đều đề cao nghiên cứu & phát triển (R&D), thậm chí còn coi trọng R&D hơn tăng trưởng kinh tế, bởi đó là động lực để đảm bảo phát triển bền vững. Thế nhưng Ngân hàng Thế giới đánh giá Việt Nam : "Công tác nghiên cứu và phát triển vẫn chỉ là hoạt động mang tính thêm thắt trong các doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước" (6). Sau 44 năm thống nhất, hệ thống doanh nghiệp dựa trên R&D vẫn hầu như chưa tồn tại. Không phải bây giờ chính phủ mới hô hào Cách mạng công nghệ thông tin (một phần của Cách mạng 4.0) và Chính phủ Điện tử, mà đã kêu gọi tưng bừng từ 20 năm trước, nhưng kết quả không ra gì. Kỹ sư Dương Ngọc Thái, chuyên gia an ninh mạng của Google, từng châm biếm rằng : "Thực ra nói cách mạng 4.0 không sai, bởi vì Việt Nam không có nhân lực, không có dữ liệu, không có hạ tầng tính toán lớn và chính phủ không có chiến lược hay hành động cụ thể nào giải quyết ba cái không vừa rồi" (7).

Dối trá, ngu dân về Chính trị : Truyền thông nhà nước thường xuyên tạc các giá trị dân chủ, nhân quyền phổ quát để che dấu một sự thật là Đảng đã phản bội lại lý tưởng của hàng triệu người Việt đã hi sinh xương máu trong 2 cuộc chiến tranh với khát vọng có được một nền dân chủ và dân quyền như Pháp, Mỹ. Họ đã phá nát nền móng dân chủ của Việt Nam Cộng Hòa.

Chưa kể, dối trá và ngu dân để che dấu những vấn đề khác. Chẳng hạn, chính sách đất đai là điểm yếu cốt tử của nền kinh tế ; tham nhũng trầm trọng bất chấp nỗ lực đốt lò của Nguyễn Phú Trọng (8) ; đầu tư kém hiệu quả ; hệ thống doanh nghiệp nhà nước trì trệ, thua lỗ ; hệ thống ngân hàng yếu ớt, dễ bị tổn thương ; kinh tế thị trường thiếu minh bạch, với sự can thiệp thô bạo của mệnh lệnh hành chính ; nạn dịch tư bản thân hữu ; không trọng dụng được người tài ; tài nguyên cạn kiệt, ô nhiễm môi trường do chất thải ; thực phẩm độc hại khắp nơi ; sự bất mãn tràn lan trong xã hội vì tham nhũng và nghi ngờ ảnh hưởng của Trung Quốc (9).

Tất cả những dối trá và ngu dân ấy có nguyên nhân là do Đảng lựa chọn Mô hình Chính trị Phò Trung Quốc (học tập Trung Quốc, lấy chủ nghĩa Marx-Lenin làm triết lý chủ đạo nhằm duy trì độc quyền lãnh đạo của Đảng, và theo đuổi Kinh tế Thị trường Xã hội Chủ nghĩa). Cần đặc biệt lưu ý rằng, các quốc gia phát triển đều không bị chủ nghĩa Marx-Lenin tàn phá.

Những nghi ngờ về việc Trung Quốc thao túng Việt Nam là có cơ sở bởi Mô hình phò Trung Quốc đòi hỏi các lãnh đạo Việt Nam phải học hỏi lãnh đạo Bắc Kinh xảo quyệt về kinh nghiệm cai trị nước và đàn áp dân, thậm chí có thể phải đánh đổi lợi ích/chủ quyền quốc gia để có được những kinh nghiệm đó. Một nguy cơ rất lớn khác của Mô hình phò Trung Quốc là không thể tạo ra liên minh quân sự với phương tây để bảo vệ lãnh thổ. Trong khi Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Philippines được quân đội Mỹ bảo vệ suốt 70 năm nay, Việt Nam không được hỗ trợ, và đã mất nhiều vùng lãnh thổ, biển đảo vào tay Trung Quốc. Mỹ coi cộng sản là mối nguy hại, (không cho phép các đảng viên cộng sản nhập quốc tịch (10) và chưa bao giờ lập liên minh quân sự với các quốc gia cộng sản độc tài. Việt Nam sẽ đơn độc trong cuộc chiến với quân đội Trung Quốc quá hùng mạnh, nếu xảy ra chiến tranh.

Nguyên thủ quốc gia của Việt Nam sướng nhất thế giới. Đã từng có hàng loạt chủ trương, chính sách đồ sộ sai lầm, thất bại nhưng không nguyên thủ nào cúi đầu nhận lỗi trước nhân dân và chịu kỷ luật. (Một số ví dụ nổi tiếng : Chủ trương xóa bỏ kinh tế thị trường ở Miền nam giai đoạn 1975-1986, Chủ trương trở thành nước Công nghiệp vào năm 2020 do Đảng đề ra năm 2001 (11), Chương trình Quốc gia về Công nghệ Thông tin 1995-2000 (12), Đề án Chính phủ Điện tử 112/2001 (13), Đề án Boxit (14), nhà máy Đạm Ninh Bình, nhà máy Xơ sợi Đình Vũ, loạt máy sản xuất Ethanol (15), những quả đấm thép Vinashin, Vinalines, Tập đoàn Dầu khí, Tập đoàn Cao su, Tập đoàn Hóa chất (16). Các siêu dự án như nhà máy Lọc dầu Dung Quất, tổ hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn (17), đầu tư vào dầu khí Venezula (18)… Mỗi vị qua đời đều được quốc tang linh đình, điếu văn kể lể công lao dài dòng, nhưng tuyệt nhiên không nhắc tới những sai lầm, thất bại kinh khủng ấy. Trong khi đó, những người dân can đảm quyết liệt ngăn cản những chủ trương ấy, chẳng hạn thầy giáo Đinh Đăng Định, tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ, thì phải đi tù.

So sánh thành tích đáng xấu hổ của Việt Nam với Trung Quốc sau 44 năm, đặc biệt là về kinh tế và khoa học công nghệ, cộng thêm những sự tàn phá khủng khiếp như đã nêu, có thể khẳng định rằng Mô hình phò Trung Quốc đã hoàn toàn thất bại ở nước ta.

Đã đến lúc phải cương quyết vứt bỏ mô hình này để Đổi mới Chính trị. Những việc cần làm ngay là như sau :

1. Công khai xin lỗi nhân dân và chịu kỷ luật. Các đương/cựu lãnh đạo Đảng và quan chức phải công khai xin lỗi về tất cả những chủ trương, chính sách lớn sai lầm, thất bại mà họ từng phụ trách, và phải chịu kỷ luật. Cần đánh giá lại tội trạng cả những người đã qua đời. Người dân cần thấy rằng, những hứa hẹn của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về tương lai Việt Nam năm 2035, 2045 là vô giá trị, bởi với tình hình hiện nay ông ta không sợ trách nhiệm, không sợ bị kỷ luật nếu không thực hiện được những lời hứa đó.

2. Quyết tâm đổi mới chính trị. Đảng phải quyết tâm đổi mới chính trị như đã đổi mới Kknh tế cách đây 30 năm. Cần phải đưa đổi mới chính trị vào các văn kiện, nghị quyết của Đảng, và các Kế hoạch phát triển Kinh tế-Xã hội hàng năm. Cần trưng cầu rộng rãi ý kiến toàn dân và quyết tâm xây dựng một lộ trình dân chủ nghiêm túc. Lộ trình đó phải được toàn dân phúc quyết, chứ không phải do quốc hội bù nhìn hiện nay quyết định. Phải coi các chỉ số xếp hạng dân chủ, tự do, nhân quyền quốc tế quan trọng không kém các chỉ số về tăng trưởng kinh tế, năng suất lao động, và chỉ số R&D.

3. Ngăn ngừa/loại bỏ những người cản trở đổi mới chính trị. Cần yêu cầu tất cả các ủy viên, ủy viên dự khuyết, ủy viên tiềm năng của Ban Chấp hành trung ương (ví dụ các cán bộ cấp chiến lược, các vị trí thứ trưởng trở lên và tương đương, nghĩa là những người có cơ hội được bầu vào Ban chấp hành trung ương) hàng năm phải công khai thành tích dân chủ ở cơ sở cùng với kế hoạch giải quyết các vấn đề dân chủ, nhân quyền ở Việt Nam trong năm tiếp theo. Ngoài ra, họ phải trả lời chất vấn của công chúng về các vấn đề này. Ở các quốc gia phát triển, các nghị sỹ là những người quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia và phải công khai những thành tích và kế hoạch đó. Tuy nhiên, ở Việt Nam các ủy viên Ban chấp hành trung ương là những người quyết định cho nên họ cần phải làm những điều đó thay vì đại biểu quốc hội (19).

4. Chấm dứt dùng chủ nghĩa Marx-Lenin để ngu dân. Chương trình triết học, pháp lý và lý luận chính trị trong hệ thống trường học phải được xây dựng tương tự như ở các quốc gia phát triển. Người dân Việt Nam phải được tự do học tập, thảo luận, diễn thuyết về mọi tinh hoa pháp lý và chính trị hiện đại. Hàng năm có hàng trăm cuộc thi chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho rất nhiều tầng lớp trong xã hội. Cần phải tổ chức với số lượng tương đương các cuộc thi về pháp lý và chính trị hiện đại. (Hồ Chí Minh là nhà cách mạng chứ không phải là nhà tư tưởng lớn, cho nên không cần đề cao tư tưởng đến mức đấy).

5. Đảm bảo công bằng về các quyền dân sự. Khi chưa có Luật về Hội thì cũng không thể coi các hội đoàn cánh tay nối dài của Đảng như Đội thiếu niên, Đoàn Thanh niên Cộng sản, Hội phụ nữ, Hội cựu Chiến binh, Hội Nông dân v.v… là các hội đoàn chính thức. Phải đảm bảo công bằng các quyền dân sự giữa các hội đoàn ấy và hội đoàn độc lập. Không thể có chuyện mỗi năm Đoàn Thanh niên được phép tổ chức rất nhiều cuộc tuần hành, chiến dịch, phong trào… với hàng trăm, hàng nghìn người tham gia, trong khi các thanh niên ngoài Đoàn không được phép tổ chức. Đất nước này là của toàn dân chứ không phải của riêng Đảng. Đảng chỉ có 4.5 triệu đảng viên (6 triệu đoàn viên), trong khi dân số Việt Nam hiện nay là 95 triệu (45 triệu thanh niên).

Nguyễn Kiều Dung

Nguồn : VOA, 05/04/2019

Nguyễn Kiều Dung tốt nghiệp Tiến sỹ Kinh tế từ Đại học Bang New York, Albany, Hoa Kỳ. Hiện nay, tác giả sống và làm việc ở Hà nội. Bài viết này sẽ được đăng trên site : http://www.danchuhoagiaikhoandung.blogspot.com

--------------------

Chú thích :

(1) Xem thêm bài : "Nhân vụ Giáo sư Chu Hảo : suy nghĩ về việc xây dựng một tầng lớp học giả Pháp lý và Chính trị đẳng cấp, liêm chính, và nhân bản". 

(2) http://www.nyulawglobal.org/globalex/Vietnam1.html

(3) Ví dụ phiên tòa xử nhóm Liên Minh Dân tộc Việt Nam

(4) Xem thêm bài : "Nhân vụ Giáo sư Chu Hảo : suy nghĩ về việc xây dựng một tầng lớp học giả Pháp lý và Chính trị đẳng cấp, liêm chính, và nhân bản". 

(5) https://english.vov.vn/economy/vietnams-gdp-growth-cannot-keep-pace-with-increasing-public-debt-363160.vov

(6) http://www.worldbank.org/content/dam/Worldbank/document/EAP/Vietnam/Vietnam-STI-review-executive-summary-TIENGVIET-FINAL.pdf

(7) https://vnhacker.blogspot.com/2018/08/nhat-ky-co-mo-40.html

(8) https://dantri.com.vn/kinh-doanh/chi-so-cam-nhan-tham-nhung-cpi-2018-viet-nam-tut-hang-20190130103921099.htm

(9) Xem thêm bài : "Nhân vụ Giáo sư Chu Hảo : suy nghĩ về việc xây dựng một tầng lớp học giả Pháp lý và Chính trị đẳng cấp, liêm chính, và nhân bản".

(10) https://www.luatkhoa.org/2015/02/dang-vien-dang-cong-san-co-bi-cam-nhap-tich-my-khong/?fbclid=IwAR1If8mxLjhvHtoPZcv7dZc7w1RqVs6FfD6M1KfFI5pqngYmjNWd-5yGMCk

(11) https://motthegioi.vn/kinh-te-c-67/muc-tieu-tro-thanh-nuoc-cong-nghiep-vao-nam-2020-khong-dat-ket-thuc-mot-mo-uoc-duy-y-chi-29346.html

(12) https://thegioiluat.vn/bai-viet-hoc-thuat/DE-AN-112-DOI-DIEU-SUY-NGHI-5587/

(13) http://vneconomy.vn/cuoc-song-so/gap-nguoi-canh-bao-som-that-bai-cua-de-an-112-66408.htm

(14) https://trithucvn.net/kinh-te/3-nam-gan-3-700-ty-lo-theo-to-hop-bo-xit-nhom-lam-dong.html

https://nguoidothi.net.vn/chuong-trinh-bauxite-tay-nguyen-canh-bao-muoi-nam-truoc-van-nguyen-gia-tri-13000.html

(15)
https://dantri.com.vn/kinh-doanh/nhung-sieu-du-an-lam-cham-qua-trinh-phat-trien-cua-dat-nuoc-20160527110202408.htm

(16) https://vietnambiz.vn/can-co-che-giam-sat-dac-biet-de-nhung-qua-dam-thep-manh-len-40108.html

(17)
https://dantri.com.vn/kinh-doanh/nhung-sieu-du-an-lam-cham-qua-trinh-phat-trien-cua-dat-nuoc-20160527110202408.htm

(18) Nhà báo Hoàng Hải Vân đã chỉ rõ vai trò của Nông Đức Mạnh và Nguyễn Tấn Dũng trong dự án này trong 2 bài trên facebook "Đánh phủ đầu báo chí : dân chơi vươn ra biển lớn" và "Ngồi xổm trên hiến pháp để tham nhũng"

(19) http://www.nyulawglobal.org/globalex/Vietnam1.html