Cuộc chiến chống ma túy Philippines : Liên Hiệp Quốc ra nghị quyết điều tra giết người (BBC, 11/07/2019)
Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc đã bỏ phiếu mở cuộc điều tra về tội ác được cho là xảy ra trong cuộc chiến chống ma túy của chính phủ Philippines.
Các nhóm nhân quyền đã vận động để Liên Hiệp Quốc ra nghị quyết.
Nghị quyết, được thông qua với số phiếu sát nút, yêu cầu có báo cáo bằng văn bản toàn diện về tình hình nhân quyền tại nước này.
Phúc trình này sẽ tập trung vào tin đưa về các vụ giết người phi pháp, bắt giữ tùy tiện và các vụ người mất tích sau khi bị bắt.
Tổng thống Rodrigo Duterte đã phát động chiến dịch chống ma túy vào năm 2016, để đối phó với vấn đề ma túy ở diện rộng.
Kể từ đó, ít nhất 6600 người buôn bán hoặc sử dụng mà túy bị giết, theo cảnh sát. Nhưng các nhà hoạt động nói rằng con số thực cao hơn nhiều và ở mức hơn 27000.
Tuần trước, một bé gái ba tuổi là một trong những nạn nhân nhỏ tuổi nhất của cuộc đàn áp sau khi bé bị bắn chết trong một cuộc đột kích ma túy. Cảnh sát cho biết cháu bé đã được cha mình dùng làm lá chắn sống nhưng gia đình không cho là vậy.
Ông Duterte và chiến dịch chống ma túy của ông được người dân Philippines ủng hộ nhiều. Một cuộc thăm dò ý kiến đầu năm nay cho thấy ông đạt tỷ lệ tín nhiệm là 79%.
Tổng thống Rodrigo Duterte đã phát động chiến dịch chống ma túy vào năm 2016
Nghị quyết mới nhất của Liên Hợp Quốc được thông qua với sự ủng hộ của 18 quốc gia trong hội đồng 47 thành viên, trong khi 14 quốc gia phản đối và 15 quốc gia từ chối tham gia biểu quyết.
"Chúng tôi đã đưa ra một văn bản cân bằng với một yêu cầu rất khiêm tốn - chỉ cần yêu cầu Cao ủy chuẩn bị báo cáo nhằm để thảo luận vào tháng Sáu năm sau", đại sứ Iceland, người bảo trợ cho nghị quyết, cho biết hôm thứ Năm.
Đại sứ Philippines tại Liên Hợp Quốc đã phản ứng lại nghị quyết ngay sau khi bỏ phiếu.
"Chúng tôi sẽ không chấp nhận một nghị quyết thiên vị về chính trị và bị một chiều", ông đọc một tuyên bố thay mặt cho Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Teddy Locsin Jr.
"Nghị quyết này không đại diện cho một chiến thắng về nhân quyền mà là một trò hề", ông nói thêm. "Rồi sẽ có hậu quả".
Hội đồng đã không đi tới việc thiết lập một ủy ban điều tra đầy đủ, nhưng cam kết của họ tiến tới việc đưa ra một báo cáo chi tiết đã được các nhóm nhân quyền hoan nghênh.
"Lá phiếu này mang lại hy vọng cho hàng ngàn gia đình mất người thân ở Philippines", Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết trong một tuyên bố. "Đó là một bước quan trọng đi tới công lý và trách nhiệm".
Phó giám đốc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền văn phòng Geneva (HRW), Leila Matar, cho biết đây là một bước "khiêm tốn nhưng hết sức quan trọng".
******************
Philippines : Ân Xá Quốc Tế vạch trần mặt trái cuộc chiến chống ma túy (RFI, 08/07/2019)
Sáu ngàn sáu trăm (6.600). Đây là con số chính thức về số người bị giết chết trong chiến dịch được tổng thống Philippines Rodrigo Duterte gọi là "cuộc chiến chống ma túy" trong vòng ba năm gần đây. Tuy nhiên số liệu đó thấp hơn nhiều so với thực tế.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tại lễ bàn giao súng trường bắn tỉa Galil bên cạnh Cảnh sát trưởng Quốc gia Ronald Bato Dela Rosa, thành phố Quezon, ngày 19/04/2018. Reuters/Dondi Tawatao
Trong một bản báo cáo được công bố hôm 08/07/2019, tổ chức Ân Xá Quốc Tế (Amnesty International) đã tố cáo cách thức tiến hành "cuộc chiến" đó và lên án tình trạng tùy tiện giết người, chủ yếu là dân nghèo.
Theo bà Rachel Chhoa-Howard, đồng tác giả bản báo cáo của Ân Xá Quốc Tế, cuộc chiến mà ông Duterte khởi động chủ yếu nhắm vào các thành phần nghèo nhất trong xã hội Philippines. Theo nhà nghiên cứu này :
"Họ bị nhắm tới chỉ vì họ không đủ khả năng tự vệ, là những mục tiêu dễ dàng. Cảnh sát thường xuyên công bố số liệu thống kê về người thiệt mạng trong các chiến dịch. Mục tiêu là để chứng minh rằng cái gọi là "cuộc chiến chống ma túy" là một thành công".
Dù là những người nghèo, nhưng các đối tượng này, theo cảnh sát Philippines, lại có đủ tiền để mua vũ khí. Theo Ân Xá Quốc Tế, sau mỗi vụ hành quyết, cảnh sát đều đưa ra cùng một giải thích : Họ đến để bắt giữ và bị buộc phải nổ súng, vì nghi phạm có vũ khí. Nói cách khác, họ chỉ sử dụng quyền tự vệ chính đáng mà thôi.
Ân Xá Quốc Tế đã bác bỏ hoàn toàn lập luận kể trên. Bà Rachel Chhoa-Howard cho biết :
"Bản điều tra nghiên cứu của chúng tôi đã chỉ ra rằng cách giải thích của cảnh sát không đáng tin cậy… Lập luận đó luôn luôn bị gia đình các nạn nhân phản bác, họ luôn kể lại một kịch bản giống nhau : Cảnh sát phá cửa xông vào nhà vào giữa đêm, rồi nổ súng hạ sát những người vừa bị lôi ra khỏi giấc ngủ, bất chấp việc họ cầu xin tha mạng".
Theo Ân Xá Quốc Tế, cảnh sát không chỉ khủng bố dân chúng, mà còn hù dọa cả các chính quyền địa phương, bị buộc phải cung cấp cho cảnh sát họ tên của những người có khả năng sử dụng hoặc buôn bán ma túy. Người từ chối cung cấp thông tin lập tức bị nghi ngờ là có liên quan đến buôn bán ma túy.
Biệt đội tử thần
Báo cáo của tổ chức bảo vệ nhân quyền cũng nhắc lại sự tồn tại của các đội quân tử thần đang hoành hành tại Philippines, được cho là đã xử tử tới 23.000 người. Các nhóm võ trang đó thực sự là ai ?
Theo bà Chhoa-Howard :
"Bản báo cáo và những điều tra nghiên cứu của chúng tôi được thực hiện vào năm 2017 đã xác định mối liên hệ giữa cảnh sát và các đội vũ trang này. Những người mà chúng tôi hỏi thường giải thích rằng đó là những cảnh sát mặc thường phục, và đó là một cách để miễn mọi trách nhiệm cho cảnh sát về những vụ giết người đó.
Chúng tôi tin rằng những tay súng đó hiện vẫn tiếp tục giết người, và chính phủ vẫn chưa chính thức công nhận sự tồn tại của các đội quân tử thần đó. Trong nghiên cứu của Ân Xá Quốc Tế, chúng tôi cũng đã cho thấy rõ là cảnh sát đã chỉ đạo và trả tiền cho những kẻ sát nhân đó".
Theo nhà nghiên cứu của Ân Xá Quốc Tế, tất cả những điều đó đã làm tăng tình trạng phạm tội mà không bị trừng phạt tại Philippines, nơi mà bất kỳ sĩ quan cảnh sát hoặc cá nhân nào khác đều có thể giết người mà không sợ bị hậu quả.
Trọng Nghĩa
**********************
Tổ chức nhân quyền kêu gọi Liên Hiệp Quốc điều tra cuộc chiến chống ma túy ở Philippines -(VOA, 08/07/2019)
Hôm 8/7, tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International) kêu gọi Liên Hiệp Quốc điều tra các vụ trừng phạt và hành quyết bất hợp pháp liên quan tới cuộc chiến chống ma túy đang diễn ra không có hồi kết ở Philippines, theo Reuters.
Người dân Philippines biểu tình phản đối cuộc chiến chống ma túy.
Ân xá Quốc tế có trụ sở ở London nói rằng sau ba năm kể từ khi bắt đầu cuộc chiến bài trừ ma túy, chính quyền Phillipines đã xử tử hàng loạt tội phạm dưới vỏ bọc các chiến dịch truy quét của cảnh sát trong khi Manila không hề điều tra.
Tổ chức này hôm 8/7 kêu gọi Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc phê chuẩn một nghị quyết kêu gọi điều tra việc chính quyền Philippines thực hiện các vụ hành quyết bất hợp pháp và lạm dụng quyền lực của cảnh sát.
Một cuộc bỏ phiếu để thông qua nghị quyết của hội đồng có 47 thành viên dự kiến diễn ra vào cuối tuần này, theo Reuters.
Tổ chức này cho biết, số người chết trong cuộc chiến chống ma túy của Tổng thống Rodrigo Duterte không thể xác minh độc lập, nhưng nói rằng nhiều ngàn người đã thiệt mạng, trong số đó có khoảng 6.600 người mà cảnh sát nói là đã được vũ trang và chống trả lại cảnh sát.
Trong một phúc trình có nhan đề "Họ chỉ giết người" (They Just Kill), Ân xá Quốc tế cho biết, chính quyền đã sử dụng "hành vi cố ý che giấu và thông tin sai lệch" khiến chúng ta không thể theo dõi quy mô của các vụ giết người, phần đông nhắm vào các cộng đồng nghèo khó và bị đặt ra ngoài lề, thiếu điều kiện khiếu kiện cảnh sát.
Phúc trình của Ân xá Quốc tế, được biên soạn vào tháng 4, tập trung vào tỉnh Bulacan, trung tâm mới của cuộc đàn áp, trong đó nêu rõ 27 vụ giết người qua 20 vụ việc, và có đến 18 vụ là các chiến dịch chính thức của cảnh sát.