Sáng sớm ngày thứ năm 20/06/2019 (giờ địa phương) vừa qua, lực lượng vũ trang bảo vệ cách mạng Iran (Iran´s militaray Revolution Guard) đã bắn hạ một phi cơ thám thính không người lái UAV-Drone Global Hawk RQ-4A của Mỹ ở eo biển Hormus – một giao lộ quan trọng về dịa chính trị trên biển.
Một phi cơ thám thính không người lái UAV-Drone Global Hawk RQ-4A của Mỹ bị bắn hạ ở eo biển Hormus
Theo phát ngôn viên của chính phủ Iran, chiếc Drone này bị bắn hạ khi xâm nhập vùng trời của Iran. Trong lúc phía Mỹ tuyên bố ngược lại, chiếc Drone bay trong không phận quốc tế, không hề xâm phạm không phận Iran. Sau khi biến cố xẩy ra, nhiều hãng hàng không dân sự đã hủy bỏ một số chuyến bay hoặc thay đổi lộ trình.
Khi nghe báo cáo chiếc Drone bị bắn rơi, tổng thống Donald Trump đã lên tiếng cáo buộc Iran làm nóng thêm tình hình vốn đang căng thẳng giữa 2 nước từ sau khi Mỹ đơn phương rút khỏi hiệp ước giới hạn vũ khí nguyên tử đã được ký kết dưới thời tổng thống Obama, đồng thời ra lệnh cấm vận Iran.
Bộ trưởng ngoại giao Mỹ Mike Pompeo và cố vấn an ninh quốc gia John Bolten lập tức lên tiếng yêu cầu tổng thống Trump phải có biện pháp đáp trả tương xứng. Ông Donald Trump cũng tuyên bố sẽ có hành động quân sự tương ứng để cảnh cáo Iran chớ chọc giận Mỹ, cùng lúc ra lệnh cho quân đội Mỹ sẵn sàng một cuộc hành quân hạn chế, tấn công Iran bằng hỏa tiễn vào một số các cứ điểm quân sự của Iran.
Tuy nhiên chỉ vài tiếng đồng hồ sau, khi tổng thống Nga Vladimir Putin lên tiếng "nhắn nhủ" Trump rằng tấn công Iran sẽ là một thảm họa cho nước Mỹ, ông Donald Trump liền thay đổi thái độ, quay ngoắt 180°, phát biểu : "Có thể việc bắn rơi chiếc Drone của Mỹ" chi là một lỗi lầm do sơ xuất". Sau đó ông hủy bỏ lệnh tấn công chỉ 10 phút trước khi chiến dịch bắt đầu với lý do là chiến dịch sẽ gây tử thương cho khoảng 150 nhân mạng người Iran trong khi chiếc Drone bị bắn rơi (trị giá 110 triệu USD) không gây thiệt mạng cho ai. Ông nói : "Tôi không thích đánh trả như thế ! Tôi không nghĩ đánh trả như thế là tương xứng".
Hoàn toàn tương phản với phát biểu của ông Trump, phía Iran cho biết việc bắn rơi chiếc Drone Global Hawk RQ-4A là một tin nhắn rõ ràng rằng Iran không muốn gây chiến với bất cứ quốc gia nào nhưng luôn sẵn sàng đáp trả những kẻ gây hấn. Bộ trưởng ngoại giao Iran Javad Zarif khẳng định trên mạng xã hội Twittter : "Chiếc Drone bị bắn hạ vi phạm không phận Iran".
Việc ra lệnh đánh trả Iran rồi lại hủy bỏ của ông Trump khi nghe lời nhắn nhủ của Putin khiến mọi người nhớ lại chuyện ông Trump đã từng hăm dọa tiêu diệt Bắc Triều Tiên nếu Kim Jong-un có những hành động khiêu khích Mỹ, tiếp tục bắn thử nghiệm hỏa tiễn nguyên tử để rồi chỉ ít lâu sau ca ngợi Kim Jong-un là một nhà lãnh đạo trẻ, tài ba.
Đi xa hơn nữa, ông Trump còn biểu lộ sự ưu ái của mình đối với tên lãnh đạo độc tài, gian manh, tàn ác Bắc Triều Tiên qua những phát ngôn gây chấn động giới ngoại giao quốc tế như : "We fell in love"với họ Kim.
Cho dù thất bại qua 2 lần gặp gỡ trong tháng 06/2018 ở Singapore và tháng 02/2019 tại Hà Nội, không đạt được một thỏa thuận nào, ông Trump vẫn kiên trì ca tụng, khen ngợi Kim Jong-un và tiếp tục năn nỉ họ Kim nối lại cuộc tình dang dở của ông với chàng Kim trẻ tuổi tài cao.
Có người bình luận cho rằng ông Trump khao khát, thèm muốn giải Nobel Hòa Bình nên muối mặt cầu khẩn họ Kim giải trừ vũ khí hạt nhân để ông ghi điểm với ủy ban chấm giải.
Nhận định này chỉ đúng một phần, phần lớn Donald Trump hoàn toàn không có chính sách ngoại giao, tất cả những liên hệ với quốc tế của Trump đều do quen thói con buôn địa ốc, lớn tiếng quát nạt, dọa dẫm, uy hiếp các đối tác bằng tiền bạc, địa vị đến khi thấy đối tác sẵn sàng trả đòn thì hoảng sợ, co vòi.
Giờ đây trong chính trị ông Trump cũng áp dụng phương thức này, Trump quên hay không biết chính trị hoàn toàn khác với kinh doanh địa ốc nên hành động, cách ứng xử của Trump chỉ trở thành trò cười cho thế giới.
Chuyện di dân bất hợp pháp từ Mexico vào nước Mỹ cũng được Trump hâm nóng bằng tuyên bố áp thuế lên tất cả hàng hóa của Mexico 5%, bắt đầu từ 10/06/2019, sau đó mỗi đầu tháng sẽ tăng 5% cho đến tháng 10/2019 sẽ là 25% cho đến khi Mexico ngăn chặn được làn sóng di cư vào nước Mỹ.
Tuy nhiên chỉ ít ngày sau đó, khi họp báo trước các phóng viên báo chí, truyền thông, ông Trump cầm trong tay một tờ giấy – không ai được nhìn thấy hay biết trong đó có nội dung như thế nào - vẫy vẫy, phát biểu rằng đã đạt được thỏa thuận với chính phủ Mexico nên việc áp thuế không còn cần thiết. Ông cũng không cho biết hai bên đàm phán lúc nào, ai là người đàm phán, thỏa thuận đạt được gồm những điều khoản gì ?
Đó là chưa nói đến việc ông Trump xin được gặp Tập Cận Bình bên lề hội nghị G20 sẽ diễn ra ở Osaka, Nhật Bản vào 2 ngày 28-29/06/2019 để bàn về việc đàm phán ngừng cuộc thương chiến kéo dài đã mấy tháng sau thời hạn chót 31/03/2019. Lệnh áp thuế 325 tỉ USD lên hàng hóa của Trung Quốc nhập vào Mỹ sẽ được Trump ban hành vào ngày N+1.
Suy cho cùng, cách hành xử ngoại giao của ông Trump chẳng có chính sách, kế hoạch đường lối gì, chỉ là cách hành xử của một kẻ già dái non hột.
Thạch Đạt Lang
(23/06/2019)