Người giao sách Nhà xuất bản Tự Do ‘muốn kiến tạo một xã hội tốt đẹp hơn’
Ben Ngo, RFA, 06/12/2019
Một tuần sau khi đăng tải bản tuyên bố đề nghị công an Thành phố Hồ Chí Minh "hãy chấm dứt việc khủng bố gia đình tôi", người giao sách của Nhà xuất bản Tự Do nói với Đài Á Châu Tự Do rằng việc này "có hiệu quả" và ông "chỉ muốn kiến tạo một xã hội tốt đẹp hơn".
Hình minh họa. Anh Vũ Huy Hoàng một lần cầm biển phản đối tăng giá xăng - Courtesy of FB Vũ Huy Hoàng
Ông Vũ Huy Hoàng, một tài xế taxi ở Thành phố Hồ Chí Minh, từng được biết đến qua khi giơ biểu ngữ phản đối tăng giá xăng vài năm trước. Gần đây, hôm 15/10/2019, ông bị bắt vào công an phường 6 quận 3. Ông cho biết mình đã "bị đánh, bị câu lưu suốt 12 tiếng đồng hồ vì đi giao sách cho Nhà xuất bản Tự Do".
Nhà xuất bản Tự Do là nơi xuất bản những cuốn sách của nhà báo Phạm Đoan Trang như Chính Trị Bình Dân, Cẩm Nang Nuôi Tù, Phản Kháng Phi Bạo Lực. Nhà báo Phạm Đoan Trang là người vừa được Tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới trao giải Tự do Báo chí, hạng mục Tầm ảnh hưởng. Cô là người có tiếng nói mạnh mẽ chỉ trích chính quyền và chính vì vậy cô thường xuyên bị công an theo dõi, sách nhiễu, thậm chí đánh đập đến thương tích.
Hôm 30/11, ông Vũ Huy Hoàng viết trên trang cá nhân : "... Phía sau tôi là một gia đình với vợ và hai đứa con nhỏ. Nhận thấy sự chẳng lành sẽ xảy đến với gia đình mình nên sau đó tôi đã rời khỏi nhà, tạm gọi là đi "lánh nạn" với hy vọng vợ con ở nhà sẽ được yên thân. Nhưng không, suốt từ hôm đó đến nay, công an liên tục đến nhà sách nhiễu vợ con tôi, gửi giấy mời yêu cầu vợ tôi lên công an làm việc…".
Hôm 6/12, trong lúc đang tạm lánh tại một nơi không được tiết lộ vì lý do an toàn, ông Vũ Huy Hoàng giải thích với RFA về việc tại sao ông phải lên tiếng đề nghị công an Thành phố Hồ Chí Minh "hãy chấm dứt việc khủng bố gia đình tôi" :
"Thực ra là mình cũng rất nhiều lần làm việc với cơ quan an ninh nên cũng khá hiểu tâm lý của họ. Tức là khi thấy những người mà họ gọi là ‘đối tượng' có vẻ hiền thì họ sẽ lấn át và làm tới. Và khi mình biết âm mưu họ định làm gì, mình làm trước thì ít nhất là họ chùn tay, không dám làm, hoặc họ sẽ tìm cách khác.
Ông Vũ Huy Hoàng nói là việc ông ra tuyên bố với công an "có hiệu quả như mình mong muốn, công an không dám khủng bố tinh thần đối với vợ con tôi nữa, ít nhất là cho tới thời điểm này, không có động thái nào cho thấy là họ muốn lấn tới".
Giấy mời lên làm việc của công an đối với anh Vũ Huy Hoàng - Courtesy of FB Vũ Huy Hoàng
Ông Vũ Huy Hoàng cho biết thêm về bản thân :
"Thực ra là tôi chưa bao giờ xem mình là nhà hoạt động. Tôi nghĩ mình chỉ đóng góp một phần rất là nhỏ bé, để làm sao cho xã hội được tốt đẹp hơn. Chứ tôi không dám nhận mình là nhà hoạt động.
Họ đang cố bắt tôi phải thừa nhận mình làm việc cho Nhà xuất bản Tự Do. Họ tìm mọi cách ép buộc tôi phải thừa nhận. Đó là mục đích của họ. Như dư luận cũng biết, trong thời gian vừa qua, Nhà xuất bản Tự Do làm công việc truyền bá tri thức cho độc giả và tôi nghĩ là nhà cầm quyền không muốn độc giả, cũng như là người dân tìm hiểu tri thức mà Nhà xuất bản Tự Do đang lan tỏa".
Ông Vũ Huy Hoàng cũng nói rằng việc đi giao sách "chỉ là một trong những công việc tôi làm". Ông giải thích vụ việc xảy ra hôm 15/10/2019 là do an ninh "lấy điện thoại của người nhận sách, khống chế để bẫy tôi".
Ông Vũ Huy Hoàng giải thích vì sao ông quan tâm và muốn lên tiếng về các vấn đề thời sự xã hội :
"Do đặc thù công việc tài xế taxi, hàng ngày, tôi tiếp xúc với rất nhiều người trong mọi tầng lớp xã hội. Và tôi nhận thấy xã hội mình đang sống có nhiều bất công, oan trái. Tôi suy nghĩ và thấy mình có trách nhiệm phải làm mọi cách để thế hệ sau nói chung và con cái tôi nói riêng sẽ được sống trong một xã hội tốt đẹp hơn. Bằng cách này hay cách khác, tôi hành động để kiến tạo một xã hội tốt đẹp hơn cho thế hệ tương lai. Chế độ độc tài toàn trị thì họ không muốn cho người dân hiểu nhiều về giá trị tự do dân chủ, nhân quyền. Họ muốn giữ thế độc tôn của họ để cai trị người dân".
Đề cập về hoàn cảnh đang phải tạm lánh, ông Vũ Huy Hoàng nói ông "chưa xác định thời gian này là bao lâu, mọi phán đoán của mình còn tùy thuộc vào động thái tiếp theo của nhà cầm quyền".
Ông nói mình "rất lo cho sự an toàn của vợ con ở nhà, nhưng rất may có nhiều anh em trong giới đấu tranh dân chủ thường xuyên qua lại giúp đỡ vợ con tôi".
Ân Xá Quốc Tế hôm 27/11 ra thông cáo báo chí kêu gọi giới chức chính quyền Việt Nam phải ngay lập tức ngừng việc leo thang đàn áp Nhà xuất bản Tự Do, nơi phát hành những cuốn sách về chính trị và chính sách công vốn không được chính quyền Hà Nội chấp nhận.
Theo Ân Xá Quốc Tế, kể từ đầu tháng 10 đến nay, hàng chục người trên cả nước đã bị công an sách nhiễu và đe dọa vì có liên quan đến nhà xuất bản Tự Do. Ít nhất một người bị thương và bị đánh đập khi bị công an tạm giữ.
"Việc đàn áp đã gửi ra một thông điệp đáng ngại cho những người muốn tự do thực hành quyền bày tỏ ý kiến và tiếp xúc thông tin, quan điểm, đồng thời là một dấu hiệu cho thấy việc chính quyền không chấp nhận sự bất đồng quan điểm ôn hòa", thông cáo của Ân Xá Quốc tế viết.
Ben Ngô
Nguồn : RFA, 06/12/2019
***********************
Khi sách giáo khoa và giáo dục trở thành… cần câu
Trân Văn, VOA, 05/12/2019
Bộ Giáo dục và đào tạo vừa trả lời về khoản tiền 16 triệu Mỹ kim vay của Ngân hàng Thế giới để soạn một bộ sách giáo khoa mới cho trẻ con ở Việt Nam. Đối chiếu trả lời này với những thông tin từng được công bố trước đây, "Dự án hỗ trợ đổi mới giáo dục phổ thông" (Renovation of General Education Project - RGEP), rõ ràng không phải vì giáo dục !
**
Cách nay khoảng năm năm, Bộ Giáo dục và đào tạo giới thiệu RGEP và loan báo đã vay Ngân hàng Thế giới 77 triệu Mỹ kim, kèm ba triệu Mỹ kim như vốn đối ứng. Tổng chi phí cho RGEP là 80 triệu Mỹ kim, chia làm bốn "phần" : 25% (20 triệu Mỹ kim) để hỗ trợ biên soạn, thực hiện sách giáo khoa theo chương trình mới. 50% (40 triệu Mỹ kim) để đánh giá, phân tích kết quả học tập để tiếp tục cải tiến chương trình và chính sách giáo dục phổ thông. 20 triệu Mỹ kim còn lại (25%) dành cho "hỗ trợ phát triển chương trình" và "quản lý dự án" (1).
Theo dự kiến, RGEP sẽ hoàn tất vào năm tới (2020) nhưng mới đây, sau khi Bộ Giáo dục và đào tạo giới thiệu 32 bản sách giáo khoa mới, cùng được biên soạn cho chín môn, dùng để dạy học sinh lớp một, vì không thấy bản nào do Bộ Giáo dục và đào tạo trực tiếp biên soạn, nhiều người mới nêu thắc mắc : 16 triệu Mỹ kim từng vay của Ngân hàng Thế giới để biên soạn sách giáo khoa đã dùng vào việc gì ? Phải chăng RGEP đã phá sản ? Nếu đúng như vậy thì những ai phải chịu trách nhiệm ?
Trước những thắc mắc vừa kể, ông Nguyễn Xuân Thành – Vụ phó Vụ Trung học của Bộ Giáo dục và đào tạo – vừa lên tiếng biện giải rằng : Bộ Giáo dục và đào tạo không tổ chức biên soạn bộ sách giáo khoa mới theo kế hoạch đã được xác định tại RGEP. Việc biên soạn sách giáo khoa đã được "xã hội hóa" để tiết kiệm chi phí và Bộ GĐĐT đang đàm phán với Ngân hàng Thế giới để có thể chi 16 triệu Mỹ kim từng hỏi vay Ngân hàng Thế giới nhằm biên soạn sách giáo khoa, vào việc "tái phân bổ cho các hoạt động cần thiết khác trong giai đoạn đầu triển khai chương trình mới".
Theo ông Thành, Bộ Giáo dục và đào tạo phải có tiền để triển khai biên soạn, biên tập, thực nghiệm, thẩm định sách giáo khoa mới, trả thù lao cho tác giả. Chi tiền soạn sách giáo khoa song ngữ dành cho học sinh nhóm thiểu số, sách chữ nổi dành cho học sinh khiếm thị. Muốn "đổi mới chương trình giáo dục phổ thông" còn phải : Biên soạn tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình. Đổi mới phương pháp dạy, kiểm tra, đánh giá. Bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý. Mua sách cho học sinh các trường ở những vùng khó khăn mượn (2)...
***
Có rất nhiều điểm đáng chú ý mà cả công chúng lẫn báo giới nên đề nghị Bộ Giáo dục và đào tạo trả lời : Chi phí dành cho RGEP là 80 triệu Mỹ kim, tại sao từ đầu đến cuối, ông Thành chỉ kể 77 triệu Mỹ kim vay của Ngân hàng Thế giới mà quên ba triệu Mỹ kim Việt Nam bỏ ra làm vốn đối ứng ? Phân biện của ông Thành là… thật thà : Tiền dành cho việc thực hiện RGEP chỉ có… 16 triệu Mỹ kim, cần tiếp tục giữ lại khoản 16 triệu Mỹ kim đã "tiết kiệm" được từ "xã hội hóa" việc biên soạn sách giáo khoa này để dùng cho nhiều việc khác ?
Ông Thành… thật thà thì tại sao chi phí dành cho việc biên soạn sách giáo khoa, vốn tương đương 25% tổng giá trị dự án, đúng ra phải là 20 triệu Mỹ kim lại giảm xuống còn 16 triệu Mỹ kim ? Đầu năm 2017, khi công bố RGEP, Bộ Giáo dục và đào tạo từng tuyên bố sẽ dành 50% tổng giá trị dự án cho "đánh giá, phân tích kết quả học tập để tiếp tục cải tiến chương trình và chính sách giáo dục phổ thông", 25% tổng giá trị dự án để "hỗ trợ phát triển chương trình" và "quản lý dự án", nếu thật sự… thật thà, ông Thành nên cho biết, khoản 60 triệu Mỹ kim của ba "phần" ấy đang ở đâu mà Bộ Giáo dục và đào tạo vẫn cần khoản vay 16 triệu Mỹ kim dôi dư do việc biên soạn sách giáo khoa đã "xã hội hóa" ?
Đã chừa ra 40 triệu Mỹ kim để "đánh giá, phân tích kết quả học tập để tiếp tục cải tiến chương trình và chính sách giáo dục phổ thông" mà vẫn cần giữ lại khoản vay 16 triệu Mỹ kim không xài tới để… biên soạn tài liệu hướng dẫn thực hiện, để… đổi mới phương pháp dạy, kiểm tra, đánh giá thì quả là… khó hiểu !
Tương tự, đã dành – giữ 20 triệu Mỹ kim cho "hỗ trợ phát triển chương trình" và "quản lý dự án" mà vẫn còn thiếu, vẫn cấu vào khoản vay 16 triệu Mỹ kim không xài tới để… bồi dưỡng cán bộ quản lý thì khác gì vẽ chân cho… rắn ? Đem tính chất bốn "phần" của RGEP mà Bộ Giáo dục và đào tạo công bố hồi đầu 2017, đối chiếu với những gì mà ông Thành vừa biện giải với báo giới về viẹc tại sao Bộ Giáo dục và đào tạo vẫn cần 16 triệu Mỹ kim dư ra do biên soạn sách giáo khoa đã được "xã hội hóa", không muốn cũng phải thấy, giống như nhiều lĩnh vực khác tại Việt Nam, giáo dục là nơi tuy… thiếu giấy, phải vay nhưng các viên chức hữu trách rất thích… vẽ voi !
***
RGEP từng được xác định là một "dự án trọng điểm trong công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo ở Việt Nam" và sách giáo khoa là lõi của "dự án trọng điểm" ấy. RGEP và sách giáo khoa không chỉ có chừng đó chuyện. Báo chí Việt Nam lại vừa tiết lộ thêm một chuyện mới, liên quan đến sách giáo khoa… mới : Từ năm 2015 đến nay, tháng nào Nhà xuất bản Giáo dục cũng trả… lương cho 11 viên chức hữu trách của Sở Giáo dục và đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh.
Sau khi việc biên soạn sách giáo khoa được "xã hội hóa" (cho phép tự soạn, các địa phương có quyền lựa chọn những bộ sách đã được Bộ Giáo dục và đào tạo thẩm định và công nhận đạt tiêu chuẩn giáo khoa), Nhà xuất bản Giáo Dục thành lập Ban chỉ đạo Biên soạn Bộ sách giáo khoa miền Nam, 11 viên chức của Sở Giáo dục và đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh – những cá nhân mà theo Luật Giáo dục có quyền lựa chọn sách giáo khoa cho học sinh các cấp ở Thành phố Hồ Chí Minh – đã được mời tham gia vào ban này.
Trọng trách mà 11 viên chức này đang đảm nhiệm tại Sở Giáo dục và đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh tương ứng với vai trò của họ trong Ban chỉ đạo Biên soạn Bộ sách giáo khoa miền Nam và bốn năm vừa qua, tháng nào họ cũng được trả… thù lao : Trưởng ban (6 triệu đồng/tháng), Phó ban (5 triệu đồng/tháng), Ủy viên Thường trực (4 triệu đồng/tháng), Ủy viên (3,5 triệu đồng/tháng). Chắc chắn điều này có liên quan mật thiết đến việc Giám đốc Sở Giáo dục và đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh không tiếc lời ca ngợi Bộ sách giáo khoa miền Nam tại một hội thảo về đổi mới chương trình và sách giáo khoa (3)…
Cho đến giờ, việc thay đổi sách giáo khoa như bước khởi đầu để "đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước, tiếp thu tiến bộ của thời đại, gìn giữ bản sắc văn hóa Việt Nam và những giá trị phổ quát của nhân loại" mới chỉ cho thấy... sách giáo khoa đã bị biến thành một thứ cần câu cho viên chức đủ cấp câu… bạc cả từ ngân sách lẫn túi của bá tánh. Giáo dục sẽ còn giãy đành đạch khi bị những cá nhân được đảng "qui hoạch" đứng ra quản trị và điều hành !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 05/12/2019
Chú thích :