"Hiểm nguy đối với tù nhân chính trị"
Quang Nguyên, VNTB, 09/08/2020
Ngày 7/8/2020, buổi hội luận về chiến dịch Vận động cho Việt Nam do BPSOS tổ chức tại Thủ đô Hoa Kỳ bước sang ngày thứ 2 với 2 buổi hội đàm, thuyết trình sáng, chiều về tự do báo chí, truyền thông, internet và tù nhân lương tâm đã được nhiều giới chức trong chính phủ Mỹ, các nhà ngoại giao, các nghị sĩ và nhà báo Mỹ-Việt tham dự.
Nhiều câu hỏi đã được đặt ra, trong đó có trường hợp của Hội Nhà báo độc lập Việt Nam với các hội viên như Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy, Lê Tuấn bị bắt giữ.
Trả lời câu hỏi về Hội Nhà báo độc lập Việt Nam, ông Vũ Quốc Dụng, Giám đốc VETO, cho biết Việt Nam bắt ông Phạm Chí Dũng liên quan đến những bài viết của ông về hiệp định tư do thương mại giữa Việt Nam và Liên Hiệp Châu Âu (EU). Ông nghĩ rằng sau ngày1/8 hiệp định này có hiệu lực, Liên Hiệp Châu Âu sẽ có nhiều dữ kiện thêm vào để can thiệp cho ông Dũng, và điều đó có liên quan đến hai ông Thụy, Tuấn.
------------------
Hiểm nguy đối với tù nhân chính trị
Nhà tù ở Việt Nam là một mối đe dọa thường trực đối với tất cả tù nhân. Riêng đối với những tù nhân chính trị – những người mà theo định nghĩa quốc tế là người bị chính quyền giam giữ vì động cơ chính trị chứ không phải theo luật pháp – thì hiểm nguy còn gia tăng hơn nữa bởi vì họ bị xem là kẻ thù của chính quyền. Khi bị xem là kẻ thù thì tù nhân chính trị sẽ phải đương đầu với cả một guồng máy đàn áp nhà nước dưới sự chỉ đạo của cơ quan an ninh, bao gồm công an địa phương, công an trại giam, viện kiểm sát và tòa án. Tất cả mọi cách đối phó với người tù chính trị đều phải được cơ quan an ninh cho phép thì mới được làm. Tình trạng độc tôn và thường là vô pháp này của cơ quan an ninh đã xâm phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm và nhân quyền của tù nhân chính trị. Trong khuôn khổ của bài tham luận hôm nay tôi xin đề cập đến 3 vấn đề chính và sau đó nêu ra một số đề nghị thay đổi.
Việc kết án những tù nhân chính trị
Chúng ta có thể dùng việc xử án những người bất đồng chính kiến làm thước đo cho việc tôn trọng nhân quyền ở tại một quốc gia. Việc xét xử công bằng và mức án tương xứng đối với những người bị chính quyền xem là đe dọa đến quyền lực của họ sẽ nói lên rằng chính quyền có tôn trọng luật pháp của mình và các cam kết về nhân quyền đối với quốc tế hay không. Tại Việt Nam, tòa án đã không đáp ứng được sự chờ đợi đối với cơ quan có nhiệm vụ bảo vệ công lý và khiến cho bất cứ phán quyết nào đối với các tù nhân chính trị cũng bị xem là bất công. Khi xem cáo trạng đối với những người bảo vệ nhân quyền, chúng tôi không biết hành vi thực sự nào của họ bị xem là có tội theo luật Việt Nam và luật quốc tế. Nếu có một hành vi bị xem là phạm pháp từ nhiều năm trước thì tại sao lúc đó họ không bị bắt ngay ?
Nếu hành vi gần nhất bị xem là phạm pháp thì tại sao tòa án lại không tạo cho họ cơ hội công bằng để phản bác lời cáo buộc ? Việc gom những cái gọi là tội đã gây nghi ngờ rằng việc bắt giam là một sự trả thù. Việc tạm giam quá thời hạn luật pháp qui định, việc ngăn cấm tiếp xúc với thân nhân và luật sư trong giai đoạn tiền xét xử, việc đưa ra ngày xử án ngắn hạn, việc tra tấn, việc ép cung hay mớm cung, việc cản trở luật sư tiếp cận hồ sơ và tù nhân, việc hù dọa và ngăn cản nhân chứng tham gia phiên xử, việc không cho tranh luận thấu đáo về chứng cứ phạm tội tại tòa, v.v… đã chỉ làm gia tăng cảm tưởng rằng an ninh ứng xử tùy tiện, kết quả của phiên xử đã được định sẵn và phiên xử không nhằm chứng minh sự thật mà chỉ có tính cách hình thức. Việc ngăn cản người tham dự phiên xử và các quan sát viên quốc tế cũng như cách chính quyền trả lời sai lệch với cơ quan quốc tế đã tăng thêm hoài nghi về tính chính đáng của phiên xử.
Tôi đơn cử trường hợp của luật gia Nguyễn Bắc Truyển. Ông bị kết án 11 năm tù và 3 năm quản chế vào năm 2018 vì bị cho là tham gia Hội Anh em dân chủ. Tòa án đã không chứng minh được Hội Anh em Dân chủ đã có hoạt động nào để "lật đổ chính quyền nhân dân" như lời cáo buộc ngoại trừ lời của các giám định viên không dám ra tranh luận tại tòa. Việc đưa ông Truyển ra trừng phạt khi ông chỉ tham gia vài cuộc thảo luận trong buổi ban sơ của Hội Anh em Dân chủ vào năm 2013-2014 và sau đó không có hoạt động cụ thể nào khác đã cho thấy cách xử lý chọn lọc của an ninh Việt Nam. Lý do sâu xa hơn và rõ ràng hơn đã không được đưa ra, đó là việc ông có các hoạt động tích cực giúp cho nhiều tôn giáo bảo vệ quyền tự do tôn giáo trong những tháng năm trước ngày bị bắt. Chính quyền đã không đưa ra lý do tôn giáo vì biết rằng tự do tôn giáo là vấn đề nhạy cảm với quốc tế. Và Hội Anh em Dân chủ đã chỉ được dùng như là một cái cớ để ngăn chặn công việc giúp đỡ cho tôn giáo của ông Truyển.
Cách đối xử của trại giam đối với tù nhân chính trị
Tất cả những tù nhân chính trị đều bị giam xa nhà mặc dù Bộ công an có những trại giam gần gia đình của họ hơn. Người ở Bắc thì bị chuyển vào Nam, người trong Nam thì bị chuyển ra Bắc. Mục đích là cắt đứt liên lạc xã hội của tù nhân. Nói chung, dù chính quyền phủ nhận việc có tù nhân chính trị nhưng trên thực tế những người tù chính trị vẫn bị giam giữ riêng và bị gọi là tù chính trị. Ở đây cụm từ "tù chính trị" được chính quyền dùng ở đây có nghĩa khác với "tù nhân chính trị" được định nghĩa ở trên và được hiểu như là người phạm tội chính trị, nghĩa là tôi chống lại Đảng cộng sản Việt Nam đang cầm quyền.
Đối với an ninh Việt Nam, việc ngăn chặn thông tin đối với tù nhân được xem là quan tâm hàng đầu, dù là tin ra hay tin vào. Thông tin thu thập được trong cuộc thăm gặp, thư viết hay điện đàm về nhà đều được an ninh sử dụng để chống lại tù nhân hay kích động tù nhân khác chống lại một tù đang bị an ninh xem là nguy hiểm. Thông tin của người tù cho thân nhân về việc họ bị đánh đập hay đối xử vô nhân đạo đều bị kiểm duyệt. Tù nhân không có khả năng để tự bảo vệ vì làm đơn khiếu nại thì không được trả lời hay bị xem là có hạnh kiểm xấu và thân nhân không thể bảo vệ họ khi không có tin tức.
Tôi đơn cử trường hợp của tu sĩ Phật giáo Hòa hảo Bùi Văn Thâm. Ông Thâm bị tù vì đã cản trở các nhân viên công an ngăn cản trái pháp luật những tín đồ Phật giáo Hòa hảo đến tham dự lễ giỗ ở đạo tràng của ông vào năm 2017. Tòa cho rằng ông đánh công an dù người công an đó khai không bị ông Thâm đánh. Do đó ông Thâm không chấp nhận một bản án mà tòa không chứng minh được tội của ông. Năm 2018 ông Thâm bị tra tấn và biệt giam cùm chân 10 ngày vì không chấp nhận cưỡng bức lao động ở Trại giam Thạnh Hòa. Hiện nay ông Thâm bị giam ở Trại giam Xuyên Mộc. Từ tháng 10/2019 đến nay ông từ chối không mặc đồ tù, không nhận cơm trại cung cấp cho "phạm nhân" vì ông không xem mình là người phạm tội.
Do đó trại giam Xuyên Mộc đã không cho gia đình ông thăm gặp và cung cấp lương thực khi gặp mặt. Trong thời gian đại dịch Covid-19 có tháng ông không được viết thư, gọi điện thoại về nhà hay nhận thực phẩm tiếp tế hay tiền gửi qua đường bưu điện. Thử hỏi một người ăn chay trường như ông còn có sức để chịu được vào lâu nữa. Ròng rã trong hơn một năm rưỡi qua, gia đình ông đã làm đơn tố cáo việc tra tấn ở Trại giam Thạnh Hòa và gửi hết các cơ quan giám sát trại giam, từ Cục quản lý trại giam, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Viện kiểm sát Nhân dân tỉnh Long An và Bộ Công An nhưng bị các cơ quan này đùn đẩy tới lui vô trách nhiệm. Vụ này sẽ minh chứng rằng chính quyền đã dung dưỡng việc tra tấn dù Việt Nam đã tham gia Công ước Chống Tra tấn và sắp phê chuẩn Công ước số 105 về Cấm lao động Cưỡng bức của ILO.
Cách đối xử đối với gia đình tù nhân chính trị
Trong việc bảo vệ cho các tù nhân chính trị thì người thân của họ là khâu yếu thế nhất. Thường họ là đàn bà, là vợ, mẹ, chị hay em và thường không có kinh nghiệm trong việc đối phó với những đàn áp trong khi an ninh thì lại muốn dùng họ để lung lạc tinh thần của người tù. Trong thời gian ở tù thì số phận người tù đã an bài nhưng người thân của họ sẽ bước chân vào một cuộc phiêu lưu đầy gian khổ. Họ phải đứng mũi chịu sào khi không được chuẩn bị để nhận vai trò này. Họ muốn làm tối đa để bảo vệ người tù trong khi năng lực thì có hạn.
Làm sao để có tiền thăm nuôi hàng tháng, để chống lại những sách nhiễu và hăm dọa, để bảo vệ cho gia đình và để vận động cho người thân sớm được tự do là những mối lo có thể trở thành tâm bệnh. Không chỉ có thế, họ chịu những áp lực rất lớn của những người mang tiếng ủng hộ cho người tù, nhiều khi ít thông cảm và muốn biến người tù thành biểu tượng tranh đấu.
Ở đây tôi tránh không đơn cử bất cứ trường hợp nào vì tôi thấy tất cả những người thân của tù nhân chính trị đều là tấm gương của nghị lực, sự khiêm nhường và chịu đựng phi thường.
Tôi chỉ mong những người có lòng cần vô ngã để thông cảm nhiều hơn với phản ứng „khó hiểu" của thân nhân và giúp họ vô điều kiện.
Vài đề nghị
Mục sư Martin Luther King đã nói : "Sự bất công xảy ra ở một nơi sẽ là sự đe dọa cho công lý ở mọi nơi". Đây chính là lý do tại sao mà mọi người phải có bổn phận bảo vệ công lý, nhân quyền cho người Người Bảo vệ Nhân quyền vì họ là người giúp chúng ta giúp cho nhiều người khác, ngay cả trong thời gian bị tù. Tôi xin có một số đề nghị để nghe ý kiến và thảo luận :
1. Vận động loại bỏ và cải thiện những điều luật và cơ chế vi phạm nhân quyền đối với Người Bảo vệ Nhân quyền
2. Bảo trợ cho Người Bảo vệ Nhân quyền bị cầm tù và thân nhân một cách vô điều kiện
3. Thông báo với quốc tế những thông tin cập nhật về trường hợp nhận bảo trợ.
(Theo Vũ Quốc Dụng, veto ! Human Rights Defenders‘ Network)
Quang Nguyên
Nguồn : VNTB, 09/08/2020
**********************
Hội luận BPSOS nói về Luật An ninh Mạng và tù nhân lương tâm tại Việt Nam
Giang Nguyễn, RFA, 07/08/2020
Chính quyền Việt Nam trong thời gian qua đã được "khuyến khích" gia tăng đàn áp vì cộng đồng quốc tế không can thiệp, không quan tâm, là nhận xét của ông Karl Horberg, nhân viên thâm niên của Freedom Now, một tổ chức nhân quyền đang can thiệp cho vài trường hợp Tù Nhân Lương Tâm tại Việt Nam.
Hội luận về chủ đề "Luật An ninh Mạng và ảnh hưởng đến quyền tự do biểu đạt, báo chí và internet".
Ông Horberg chia sẻ như trên tại Hội luận về chủ đề "Luật An ninh Mạng và ảnh hưởng đến quyền tự do biểu đạt, báo chí và internet". Đây là buổi sinh hoạt tiếp nối chương trình được gọi là Ngày Vận Động cho Việt Nam của tổ chức Cứu Người Vượt Biển (Boat People SOS) năm nay, bắt đầu vào tuần qua và tiếp diễn qua mạng vào ngày 7/8.
Những diễn giả, gồm đại diện 2 văn phòng Thượng Nghị Sĩ Hoa Kỳ John Cornyn và Marco Rubio, cũng như những nhà hoạt động cho quyền tự do biểu đạt tại Việt Nam trong và ngoài nước. Tất cả đều lên án chính quyền Việt Nam dùng pháp luật để thắt chặt quyền tự do ngôn luận.
Ông Hoberg nói : "Chúng ta có thể khẳng định rằng việc hình sự hoá quá mức những hành vi đáng lý phải được bảo vệ, đã dung dưỡng một tình trạng đàn áp toàn diện của chính quyền. Các vụ bắt bớ đàn áp đã gia tăng đều đặn, kể từ khi Bộ Luật Hình sự được sửa đổi, bổ sung, và từ khi Luật an ninh mạng mới có hiệu lực. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã ghi nhận được ít nhất 19 trường hợp bị giam giữ và 31 trường hợp bị kết án kể từ đầu tháng 1 đến ngày mùng 5 tháng 9 năm 2019. Đây là con số kết án cao nhất trong các năm gần đây".
Năm 2013, Việt Nam thông qua Nghị Định 72, cấm các hành vi lợi dụng mạng xã hội để "chống nhà nước", Nghị định 174, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực internet. Luật An Ninh Mạng, có hiệu lực từ năm 2019, cấm soạn thảo, đăng tải, phát tán thông tin bị cho là chống nhà nước, và yêu cầu các công ty công nghệ như Google, Facebook phải lưu dữ liệu tại Việt Nam.
Theo ông Horberg, khi nói đến chính sách kiểm duyệt của nhà nước Việt Nam, thì không thể bỏ qua sự đồng lõa của những công ty nói trên.
Trong khi chính quyền Hà Nội dùng quy định luật pháp để dập tắt những tiếng nói độc lập, thì họ thả lỏng để cho dư luận viên và côn đồ của Hội Cờ Đỏ đe dọa những ai chỉ trích Đảng cộng sản Việt Nam.
Ông Trương Minh Tam, luật gia và thành viên Liên minh chống tra tấn Việt Nam chia sẻ :
"Từ nhiều năm này, nhà nước Việt Nam lại dùng chính luật của mình để cho phép, thậm chí khuyến khích những kẻ quá khích, tự do làm và phát tán những thông tin giả mạo sai sự thật nhằm xúc phạm đến danh dự, uy tín của người khác. Chúng ta đã từng biết ở Việt Nam họ đã công khai cho phép thành lập những đội ngũ dư luận viên, hoặc là lúc trước chúng ta vừa nghe Tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng và mọi người nói tới Hội Cờ Đỏ, và đội ngũ tác chiến đội ngũ AK-47. Thì ở đây họ dùng đạo luật an ninh mạng cho phép họ can thiệp vào các hoạt động truyền đạt thông tin của người dân tới các cơ quan ngoại giao nước ngoài, thì họ dùng chính đạo luật này để khước từ cung cấp danh tính những người xúc phạm nhân phẩm của người khác.."..
Bà Bùi Thị Minh Hằng, nhà đấu tranh từ Việt Nam cũng trình bày về sự mâu thuẫn này từ phía chính quyền Việt Nam :
"Tất cả trang mạng ở Việt Nam, như đài báo có uy tính như BBC, VOA, RFA bị ngăn chặn đường link. Chúng tôi muốn đọc, và tất cả người dân muốn đọc, thì phải biết vượt tường lửa. Nhưng ở những trang như Hội Cờ Đỏ, như AK-47, thì họ sẵn sàng được nhà nước nới lỏng, bật đèn xanh, và để cho lan tràn trên mạng, từ đó họ dùng hệ thống truyền thông bẩn đó để bôi xấu, bôi nhọ và đánh phá, tất cả những tiếng nói hòng bịt miệng những tiếng nói lên tiếng đấu tranh đòi dân chủ ở Việt Nam. Những cái trang này không bao giờ bị chặn".
Những thành viên của Hội Nhà báo độc lập đã bị bắt : các ông Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy, Lê Hữu Minh Tuấn và nhà báo tự do Phạm Thành
Các vị diễn giả, các nhà hoạt động Việt Nam cũng nói, cần phải tiếp tục áp lực lên chính phủ Hà Nội qua những bằng chứng cụ thể, đưa ra quốc tế về hành vi chà đạp nhân quyền.
Các vị diễn giả cho rằng những biện pháp như luật Magnitsky, những chế tài trên những cá nhân có tác động lớn để kiềm chế sự lộng hành của chính phủ, và họ cho rằng cộng đồng quốc tế cần nêu đích danh tên tuổi của những quan chức Việt Nam vi phạm nhân quyền :
Cũng theo ông Karl Horberg :
"Những biện pháp chế tài như luật Magnitsky và biện pháp khác đang được Liên Minh Châu Âu xem xét. Đây là một cách. Đã đến lúc những quan chức vi phạm đó cần bị nêu đích danh để họ bị cắt tài khoản ngân hàng của họ, không cho phép họ làm ăn gì nữa".
Một cách khác để đưa vấn đề vi phạm nhân quyền lên dư luận quốc tế là việc bảo trợ các tù nhân lương tâm.
Trong phần hai của buổi Hội luận, Dân biểu Alan Lowenthal từ California, cho biết ông đang nhận bảo trợ cho tù nhân trẻ Nguyễn Văn Hóa, từng là cộng tác viên của Đài Á Châu Tự Do, đang bị giam tù với cáo buộc tuyên truyền chống phá nhà nước.
Và còn nhiều tù nhân lương tâm khác, như những thành viên của Hội Nhà báo độc lập, ông Phạm Chí Dũng, ông Nguyễn Tường Thụy, và ông Lê Hữu Minh Tuấn. Ông Dũng bị bắt từ năm ngoái và ông Thụy vào tháng 5, ông Tuấn vào tháng 6 vừa qua, nhưng theo ông Ngô Thái Văn, đại diện hải ngoại của Hội, cho đến nay họ vẫn chưa đưa gặp luật sư và gia đình.
Hai nhân viên đại diện của hai văn phòng Thượng nghị sĩ Marco Rubio và John Cornyn ghi nhận và hứa sẽ theo dõi sự việc này.
Kết luận buổi hội luận, ông Vũ Quốc Dụng, Giám đốc điều hành tổ chức Mạng lưới Bảo vệ Nhân quyền VETO ! đã tha thiết kêu gọi những ai quan tâm đến quyền tự do biểu đạt nói riêng và nhân quyền nói chung, hãy hổ trợ các tù nhân chính trị, tù nhân lương tâm và các gia đình của họ :
"Cái cách mà những người ngoại nhà tù giúp hữu hiệu nhất, là chúng ta nhận sự bảo trợ đó, chúng ta cố gắng hết lòng với họ. Có những cái họ không thể vượt qua được, những khó khăn mà họ đang gặp phải. Chúng ta không trong hoàn cảnh đó, chúng ta nên thông cảm với họ. Nên lời kêu gọi của tôi lưu tâm đến số phận tù nhân chính trị… chúng ta nên giúp mà không đặt điều kiện để giúp đỡ cho họ như thế nào để vừa ý của chúng ta".
Giang Nam
Nguồn : RFA, 07/08/2020