Tổng thống tân cử kêu gọi "đoàn kết" toàn dân
Thanh Hà, RFI, 08/11/2020
Vài giờ sau khi truyền thông Hoa Kỳ chính thức thông báo danh tính vị tổng thống Mỹ thứ 46, Joe Biden - tổng thống tân cử, khẳng định đảng Dân chủ đã giành được một thắng lợi "rõ ràng" và "thuyết phục". Tuy nhiên, theo ông, đã đến lúc phải đưa nước Mỹ thoát khỏi "những chia rẽ".
Tổng thống tân cử Joe Biden phát biểu tại Wilmington, Delaware sau khi kết quả bầu cử được công bố ngày 07/11/2020. AFP - JIM WATSON
Đêm qua, 07/11/2020, trong bài diễn văn đầu tiên tại Wilmington, Delaware trên quê nhà, ông Joe Biden kêu gọi toàn dân "đoàn kết, chấm dứt xem những đối thủ là kẻ thù". Với ông, "không có những bang mang màu xanh hay màu đỏ", tức là ủng hộ đảng Dân chủ hay Cộng hòa, mà tất cả đều là "những bang thuộc về nước Mỹ". Tổng thống tân cử Biden kêu gọi 70 triệu cử tri ủng hộ tổng thống Trump hãy vượt qua thất vọng và bất đồng để cùng xây dựng một đất vững mạnh.
Một trong những ưu tiên của tổng thống Hoa Kỳ thứ 46 sắp tới đây là "xây dựng một nền kinh tế Mỹ vững mạnh", và ngay từ ngày Thứ Hai 09/11/2020 ông Biden sẽ triệu tập một ủy ban bao gồm các chuyên gia để chuẩn bị cho kế hoạch hành động chống Covid-19 vào lúc virus corona đã cướp đi sinh mạng của hơn 230.000 và làm hàng triệu người dân Mỹ bị mất việc.
Donald Trump chối bỏ thất bại
Bốn ngày sau cuộc bỏ phiếu, danh tính tổng thống Hoa Kỳ thứ 46 mới được công bố. Khoảng 10 giờ 30 sáng hôm 07/11/2020 giờ Washington, vào lúc truyền thông Mỹ thông báo thắng lợi của ông Biden, tổng thống sắp mãn nhiệm Donald Trump đã rời khỏi Nhà Trắng đến một sân golf cách không xa thủ đô Hoa Kỳ.
Ông tố cáo đối thủ đã "vội vàng" nhận lấy chiến thắng trong lúc mà "cuộc bầu cử lần này còn lâu mới kết thúc". Các luật sư của Donald Trump thông báo tiếp tục tiến hành các thủ tục pháp lý. Trong cuộc họp báo chiều qua tại Philadelphia, luật sư Rudy Giuliani không đi sâu vào chi tiết nhưng khẳng định bên đảng Dân chủ đã có những động thái cho thấy có "gian lận" bầu cử.
Thanh Hà
************************
Thế giới sang trang Donald Trump, chúc mừng Joe Biden
Tú Anh, RFI, 08/11/2020
Trong lúc Donald Trump trì hoãn không chấp nhận kết quả kiểm phiếu, hàng loạt lãnh đạo trên bốn ngả địa cầu đua nhau chúc mừng Joe Biden, kêu gọi tổng thống đắc cử "hành động chung đối phó với các thách thức" trên thế giới.
Nhiều lãnh đạo Liên Hiệp Châu Âu chúc mừng Joe Biden đắc cử tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ. John Thys/Reuters
Từ NATO đến Liên Hiệp Châu Âu, từ Pháp, Đức, Anh cho đến Ấn Độ, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc ở Thái Bình Dương, từ Canada cho đến Châu Mỹ Latinh và Trung Cận Đông, lãnh đạo quốc gia và các định chế quốc tế đều tỏ ra rất hài lòng và muốn nhanh chóng bắt tay vào việc với nước Mỹ của Joe Biden.
Trong số các phản ứng tiêu biểu, thông điệp chào mừng của tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi tổng thống đắc cử cùng nhau hành động trước muôn vàn thách thức. Thủ tướng Đức Angela Merkel, sau bốn năm căng thẳng với Donald Trump, nhấn mạnh đến yếu tố "không thể thay thế được" trong quan hệ xuyên Đại Tây Dương để cùng nhau vượt qua những thử thách lớn của thời đại.
Bên cạnh phản ứng của hai đầu tầu và các thành viên khác của Liên Âu, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen và chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel khẳng định quyết tâm xây dựng đối tác bền vững với Hoa Kỳ.
Thủ tướng Anh Boris Johnson chúc mừng "thành công lịch sử" của Joe Biden và Kamala Harris. Luân Đôn sẵn sàng hợp tác với chính quyền mới trong các vấn đề ưu tiên chung.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg không mong ước gì hơn là chào mừng "ủng hộ viên kiên cường" của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương và "nóng lòng" hợp tác với tổng thống đắc cử.
Tại Châu Á, cho đến trưa hôm nay, chưa thấy phản ứng của Trung Quốc và Đài Loan. Trong khi đó, thủ tướng Nhật Bản cũng như tổng thống Hàn Quốc và thủ tướng Úc, lãnh đạo ba đồng minh then chốt của Mỹ trong khu vực gửi thông điệp với nội dung tương tự : "Chúc mừng nhị vị Joe Biden và Kamala Harris đắc cử" và mong chờ "củng cố mối quan hệ đồng minh vững bền".
Tại Trung Đông, thủ tướng Israel Netanyahu, với giọng thân mật "chúc mừng người bạn từ 40 năm". Còn chủ tịch Palestine Mahmoud Abbas kêu gọi Joe Biden "củng cố quan hệ" Mỹ-Palestine.
Nguyên trạng
Cộng đồng quốc tế kỳ vọng vào một lãnh đạo mới tại Hoa Kỳ để sang trang bốn năm quan hệ căng thẳng và quyết định tùy tiện của Donald Trump.
Vấn đề là liệu Joe Biden sẽ có đem lại những thay đổi lớn trong chính sách quan hệ quốc tế hay không ? Được RFI đặt câu hỏi, giáo sư Bertrand Badie, Đại Học Chính Trị Paris, giải thích :
"Có những cái không thể xét lại được, đó là những biện pháp gây ấn tượng mạnh như dời Đại sứ quán Mỹ ở Tel-Aviv về Jerusalem. Bản thân Joe Biden cũng từng tuyên bố là ông không đặt lại vấn đề này. Nếu làm ngược lại sẽ gây ra một loạt căng thẳng mà tổng thống mới không muốn bị vướng vào.
Còn những lãnh vực khác như chính sách đa phương, rút chân ra khỏi Tổ Chức Y Tế Thế Giới, Tổ Chức UNESCO, hiệp định hạt nhân với Iran… thì Joe Biden có thể khẳng định sự khác biệt giữa ông với Donald Trump.
Tuy nhiên, nếu có thay đổi thì cũng không thay đổi lớn lắm bởi vì vấn đề định chế. Thêm vào đó, còn có yếu tố cá tính của Joe Biden. Ông là một người có tiếng thận trọng, tổng hợp các quan điểm dị đồng. Joe Biden sẽ duy trì nguyên trạng các quyết định của Donald Trump nhưng sẽ tỏ ra thân ái hơn, chắc chắn sẽ tỏ ra lịch sự hơn với thủ tướng Angela Merkel cũng như sẽ không nắm áo veste của Emmanuel Macron".
Tú Anh
***********************
Vài nét về tổng thống tân cử Joe Biden
Thanh Hà, RFI, 08/11/2020
Sau hai lần thất bại, Joe Biden, 77 tuổi, sẽ chính thức trở thành tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ. Với sáu nhiệm kỳ thượng nghị sĩ trong vòng 36 năm và 8 năm ở chức vụ phó tổng thống Mỹ, Joe Biden được xem như là một trong những chính trị gia giàu kinh nghiệm nhất. Nhưng con đường đến Nhà Trắng của tổng thống Mỹ tương lai này cũng đầy trắc trở.
Joe Biden cùng với vợ là bà Jill Biden, trong một cuộc vận động tranh cử tổng thống, ngày 18/05/2020 tại Philadelphia, Pennsylvania. AFP - DOMINICK REUTER
Joseph Robinette Biden Jr. sinh năm 1942 tại Scranton, bang Pennsylvania. Năm 1972, ông đắc cử thượng nghị sĩ bang Delaware lần đầu tiên. Đó cũng là lúc vợ và cô con gái 13 tháng tuổi thiệt mạng trong một tai nạn giao thông. Hai cậu con trai của ông thoát chết trong đường tơ kẽ tóc.
Năm năm sau đó ông tái hôn với Jill Tracy Jacobs. Trong thời gian làm thượng nghị sĩ bang Delaware, phía nam bang Pennsylvania, Joe Biden chọn về ở hẳn Wilmington, một thành phố có đa số dân cư là tầng lớp công nhân. Cũng chính tại nơi này, hôm 07/11/2020, Joe Biden đọc bài diễn văn đầu tiên trong cương vị nguyên thủ Mỹ tương lai.
Ba mươi sáu năm ở Thượng Viện, ông Biden là người đã khởi xướng nhiều bộ luật quan trọng như luật chống bạo hành trong gia đình, luật chống tệ nạn buôn ma túy… Cũng ở cương vị thượng nghị sĩ, Joe Biden từng đứng đầu ủy ban đối ngoại của Thượng Viện từ năm 2001-2006.
Trước cuộc bầu cử lần này, Joe Biden đã hai lần ra tranh cử tổng thống vào năm 1988 và 2008. Lần đầuông đã phải sớm bỏ cuộc ngay từ các vòng bầu cử sơ bộ. Năm 2008, ông đã phải lùi bước trước một đối thủ lợi hại là Barack Obama. Nhưng rồi chính Biden là người được Obama chọn đứng liên danh và trở thành phó tổng thống Mỹ từ 2008 đến 2016.
Lần này Joe Biden được đảng Dân chủ chỉ định ra tranh cử tổng thống, nhưng nhiều nhà quan sát cho rằng, ông không có sức thu hút lớn như Obama trước kia.
Dù vậy ngay cả các đối thủ chính trị của Biden cũng phải nhìn nhận rằng tổng thống Mỹ tương lai, vì từng trải nhiều đau thương trong cuộc sống, nên ông có tấm lòng và biết nghĩ đến những người khác. Đó sẽ là một lá chủ bài giúp Biden thành công trong nhiệm kỳ tổng thống 4 năm sắp tới.
Thanh Hà
*********************
Phe ủng hộ đảng Dân chủ vui mừng chiến thắng của Biden
RFI, 08/11/2020
Ngay sau thông báo Joe Biden đắc cử tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ, ngày 07/11/2020, những người ủng hộ ứng viên đảng Dân chủ đã đổ ra đường vui mừng chiến thắng.
Tại New York, những người ủng hộ Joe Biden đổ xô đến Times Square để vui mừng thắng lợi của Joe Biden. AP - Craig Ruttle
Tiếng trống gõ, tiếng còi xe và có cả pháo hoa, vang lên tại nhiều thành phố lớn trên khắp nước Mỹ nhằm đánh dấu hồi kết một cuộc bầu cử căng thẳng, hồi hộp đến tận phút chót của cuộc kiểm phiếu.
Lễ mừng chiến thắng đầu tiên hết là ở Wilmington (Delaware) cứ địa của Biden. Tại New York, ngay khi có thông báo kết quả, nhiều ngàn người đã đổ về khu Times Square, quảng trường biểu tượng Quả Táo Lớn để vui mừng chiến thắng.
Thở phào nhẹ nhõm, nỗi vui mừng hòa lẫn cùng hy vọng một tương lai mới là những gì thông tín viên đài RFI, Loubna Anaki, ghi nhận trong bầu không khí lễ hội tại New York :
"Trump đi đi, hãy xéo khỏi đây… Người dân New York cất vang tiếng hát phỏng theo một bài nhạc Rap phổ biến.
Ngay khi thông báo Joe Biden thắng cử, hàng ngàn người đã túa ra đường reo hò vui mừng.
Một người nói : Chúng tôi đã có 4 năm khốn khổ với một người lẽ ra không nên đứng đầu đất nước này. Giờ đây, chúng tôi thật là vui mừng có một tổng thống mới.
Người thứ hai nói thêm : Tôi chưa bao giờ thấy cảnh tượng vui mừng như thế này ở đây cả. Tôi nghĩ là có một cảm giác nhẹ nhõm to lớn và nỗi vui mừng rất lớn !
Cùng với những tiếng còi xe, tiếng gõ xoong nồi, người dân New York gây huyên náo. Họ biết rõ là vị tổng thống sắp mãn nhiệm có một mối quan hệ phức tạp với thành phố quê hương của ông kể từ khi ông lên cầm quyền. Hôm nay, người dân gởi đến ông một thông điệp.
Một người đàn ông hô to : Vĩnh biệt, tạm biệt. Ông đã thua rồi. Đã đến lúc phải thay đổi.
Một phụ nữ nói thêm : Ông ấy không còn được chào đón ở đây nữa. Nếu quý vị còn nhớ, trong cuộc vận động tranh cử, ông ấy có nói là ông có thể đến nhắm bắn một ai đó trên đại lộ số 5. Thì đây, chúng tôi đang trên đại lộ số 5 đây. Câu trả lời của chúng tôi đó !
Hôm nay, nhiệt độ ở New York là 23°C. Ở ngoài phố, lễ hội có nguy cơ kéo dài suốt đêm !"
RFI tiếng Việt
*********************
Phe ủng hộ Trump vẫn tin vào chiến thắng
Thanh Hà, RFI, 08/11/2020
Bất chấp kết quả thông báo công nhận thắng lợi của ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden, phe ủng hộ Donald Trump vẫn không chấp nhận thất bại của ứng viên đảng Cộng hòa.
Những người ủng hộ Donald Trump tụ tập phản đối kết quả bầu cử cho rằng có gian lận, Phoenix, Arizona, ngày 07/11/2020. AP - Ross D. Franklin
Những người này trông đợi nhiều vào khả năng kiện đảng Dân chủ gian lận bầu cử. Phóng sự của đặc phái viên RFI Marie Normand từ Phoenix, bang Arizona :
"Eric đội mũ lưỡi trai màu đỏ với hàng chữ Make America Great Again, đứng dưới một lá quốc kỳ Mỹ thật to. Anh không có ý định bỏ cuộc. Như tất cả những người có mặt, Eric tới đây để tố cáo điều được cho là gian lận trong kỳ bầu cử lần này tại một bang có kết quả rất sít sao.
Anh nói : Bầu cử lần này không công bằng, không hợp pháp. Quý vị muốn tôi tin rằng Biden đã thu được hơn 10 triệu lá phiếu so với Barack Obama, ông tổng thống Mỹ da đen đầu tiên, cách nay 12 năm ? Ở đây tất cả mọi người đều nghĩ là Donald Trump đã đắc cử một cách chính đáng. Không ai được phép cướp đi thắng lợi này. Chúng ta không còn là đảng Cộng hòa như trong quá khứ nữa, không còn ngoan ngoãn quỳ gối và nói, "OK Kumbaya – Hãy đến đây, tất cả chúng ta đều là anh em !".
Chủ tịch đảng Cộng hòa bang Arizona phát biểu trên khán đài. Bà hứa sẽ đấu tranh đến cùng để tất cả những lá phiếu đều được kiểm và yêu cầu những người phát hiện những hành vi gian lận hãy lên tiếng.
Cách đó xa hơn một chút, Jonathan mặc áo chống đạn, tay cầm một khẩu súng tự động. Anh nói đến đến đây "trước hết để bảo vệ điều khoản thứ 2 trong bản Hiến pháp. Rõ ràng là Joe Biden chống mang súng và ông đã nêu lên khả năng tước đi cái quyền này của chúng tôi. Nhưng có hàng triệu người sẽ không để yên. Chúng tôi quyết chiến đến cùng để bảo vệ quyền được mang súng đó".
Những người ủng hộ Trump tại đây không phải là đa số trong hàng ngũ cử tri của đảng Cộng hòa ở bang Arizona. Trong những ngày qua nhiều người cho biết họ sẽ chấp nhận khả năng Donald Trump thất cử".
Thanh Hà
*********************
Kamala Harris, phụ nữ Mỹ đầu tiên trở thành phó tổng thống
RFI, 07/11/2020
Truyền thông Mỹ ngày 07/11/2020 loan báo Joe Biden, ứng cử viên đảng Dân chủ, đã giành thắng lợi trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ 2020. Với chiến thắng này, Kalama Harris, người đứng liên danh với Joe Biden, chính thức trở thành phụ nữ đầu tiên được bầu làm phó tổng thống Mỹ.
Thượng nghị sĩ Kamala Harris trong một lần phát biểu chỉ trích chính quyền Trump về cách xử lý dịch bệnh Covid-19. Washington, Hoa Kỳ, ngày 27/08/2020. AFP
Cuộc đánh cược liều lĩnh của Joe Biden đã thành công ! Năm nay 56 tuổi, Kamala Harris từng là nữ thẩm phán da mầu đầu tiên tại California, rồi cũng chính bà là phụ nữ gốc Nam Á đầu tiên bước vào Thượng Viện.
Có cha là người Jamaica, giáo sư ngành kinh tế, và mẹ là người Ấn Độ, một nhà nghiên cứu chuyên về ung thư vú, tuổi thơ của Kamala Harris trải qua ở Oakland, bang California, đắm mình vào những cuộc đấu tranh của cha mẹ di dân vì các quyền công dân. Bà tốt nghiệp đại học Howard tại Washington, vốn dĩ được thành lập để tiếp nhận các sinh viên người Mỹ gốc Châu Phi ngay giữa lòng cuộc đấu tranh chống phân biệt chủng tộc.
Hành trình sự nghiệp của bà là một minh chứng rõ nét cho những "giấc mơ Mỹ" đẹp nhất. Năm 2004, Kamala Harris là thẩm phán tại San Francisco. Vị trí này bà nắm giữ trong vòng 8 năm trước khi hai lần được bầu làm chưởng lý tại bang California. Ở cương vị này, Kamala Harris là phụ nữ da mầu đầu tiên điều hành các cơ quan tư pháp của bang đông dân nhất nước Mỹ.
Năm 2017, Kamala Harris được bầu vào Thượng Viện, trở thành nghị sĩ da mầu thứ hai trong lịch sử nước Mỹ.
Năm 2019, bà nếm mùi thất vọng đầu tiên. Mơ ước trở thành nữ tổng thống Mỹ đầu tiên đã bất thành. Tháng 12/2019, Kamala Harris phải rút lui khỏi cuộc đua bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ do thiếu nguồn tài chính. Tháng 3/2020, bà liên kết với Joe Biden trong cuộc đua vào Nhà Trắng.
(Theo LCI)
**********************
Ông Joe Biden đắc cử tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ
Thanh Phương, RFI, 07/11/2020
Hôm 07/11/2020, báo chí Mỹ loan tin là ứng cử viên Dân chủ chính thức đắc cử tổng thống Hoa Kỳ, sau bốn ngày kiểm phiếu căng thẳng. Theo các kênh truyền hình CNN, NBC và CBS, cựu phó tổng thống Mỹ, năm nay 77 tuổi, đã thu được phiếu của 273 đại cử tri nhờ thắng lợi tại Pennsylvania, một trong những bang chủ chốt trong cuộc bầu cử tổng thống lần này.
Ứng cử viên Dân chủ Joe Biden vận động tranh cử tại bang Pennsylvania, Hoa Kỳ, ngày 02/11/2020. Reuters – Kevin Lamarque
Hiện giờ 3 bang Nevada, Georgia và Arizona, 3 bang mà Biden đang dẫn đầu, chưa kiểm phiếu xong, và như vậy là ứng cử viên Dân chủ có thể thu được nhiều hơn 273 phiếu đại cử tri. Trong một thông cáo, ông Biden hứa sẽ là " tổng thống của mọi người dân Mỹ". Ông nói : "Tôi rất vinh dự và khiêm nhường trước sự tin cậy mà người dân Mỹ dành cho tôi và cho phó tổng thống tân cử. Nay chiến dịch tranh cử đã chấm dứt, đã đến lúc để lại đằng sau chúng ta nỗi tức giận và những lời lẽ đao to búa lớn và chúng ta đoàn kết lại như một quốc gia."
Hiện giờ ứng cử viên Cộng hòa Donald Trump vẫn chưa công nhận thất cử trước ông Biden.
Theo hãng tin AFP, hàng chục ngàn người dân Mỹ đã bắt đầu ăn mừng chiến thắng của Joe Biden tại nhiều thành phố. Cựu tổng thống Dân chủ Barack Obama vừa lên tiếng ca ngợi chiến thắng "lịch sử" của nhân vật từng là phó tổng thống của ông. Ngay cả thượng nghị sĩ Mitt Romney, một trong những gương mặt hàng đầu của đảng Cộng hòa, cũng đã chúc mừng ông Joe Biden.
Nhiều lãnh đạo thế giới như tổng thống Pháp Macron, thủ tướng Anh Johnson, thủ tướng Đức Merkel, thủ tướng Canada Trudeau cũng đã ngay lập tức chúc mừng tổng thống tân cử Joe Biden.
Thanh Phương
*********************
Bầu cử Thượng Viện kéo dài đến ngày 05/01/2021
Minh Anh, RFI, 07/11/2020
Hãng tin Anh Reuters ngày 07/11/2020 cho biết cuộc chiến giành quyền kiểm soát Thượng Viện, một trận đồ khác của cuộc bầu cử ngày 03/11, rất có thể sẽ kéo dài đến ngày 05/01/2021.
Trụ sở Quốc hội Mỹ (Capitol) tại Washington. Ảnh chụp ngày 06/11/2020.Reuters – Erin Scott
Trong số 35 ghế phải bầu mới lại, đảng Cộng hòa chiếm giữ được 23 ghế. Với kết quả này, phe đối lập Dân chủ hy vọng có thể đe dọa được đa số ít ỏi của đảng Cộng hòa có được dưới thời Donald Trump (53 thượng nghị sĩ Cộng hòa so với 47 Dân chủ).
Căn cứ vào các kết quả tạm thời và theo các dự phóng, hai chính đảng dường như mỗi bên đã có được 48 trong số 100 ghế ở Thượng Viện.
Thách thức chính hiện nay nằm tại bang Georgia. Do đặc thù địa phương, một cuộc bỏ phiếu vòng hai dành hai ghế thượng nghị sĩ nhất thiết sẽ phải được tổ chức vào 05/01/2021. Nếu đảng Dân chủ thắng cử, Thượng Viện sẽ rơi vào thế cân bằng giữa hai phe. Tiếng nói quyết định sẽ thuộc về phó tổng thống Mỹ, Kamala Harris hay Mike Pence, tùy thuộc vào việc ông Joe Biden hay Donald Trump đắc cử tổng thống.
Ngược lại, chỉ cần chiếm được một ghế ở bang Georgia, đảng Cộng hòa có thể bảo toàn đa số ở Thượng Viện. Trong trường hợp Biden đắc cử, đây có thể sẽ là một trở ngại lớn, gây khó khăn cho nhiệm kỳ tổng thống của ông, nhất là trong các chính sách có liên quan đến vấn đề sức khỏe và cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
Minh Anh