Thông Luận

Cuối cùng, ông Tất Thành Cang, cựu Ủy viên Ban chấp hành Trung ương đảng, cựu Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, cũng bị khởi tố và bị tống giam. Chẳng riêng công chúng mà ngay cả báo giới cũng tỏ ra "hởi lòng, hởi dạ" vì Tất Thành Cang – vẫn thường được gọi tắt là Sáu Cang – đã phải trả giá…

Công an đọc lệnh bắt tạm giam ông Tất Thành Cang ngày 16/12/2020. Photo Thanh Niên

Tất Thành Cang nổi tiếng không chỉ vì tham gia tạo ra thảm nạn Thủ Thiêm – đẩy vài chục ngàn người vào cảnh "nhà tan, cửa nát", không sinh kế, không tương lai đã hơn hai thập niên, ông còn nổi tiếng vì nói năng, hành xử ngông cuồng cả trong công việc lẫn đời sống, xem thiên hạ, kể cả bạn bè, thân hữu một thời như cỏ, rác. Chưa kể đó còn là một trong những cá nhân vừa răn dạy người khác về đạo đức cách mạng, vừa tham nhũng và chưa bao giờ ngần ngại trong việc thi thố khả năng hưởng lạc từ ăn ở đến chơi bời…

***

Nhân sự kiện ông Cang bị bắt, Vinh Râu kể trên facebook : …Năm 2018, sau khi đọc cái tút của Nguyễn Tường Minh bên báo Người Tiêu Dùng về vụ Cang dính đến đất Phước Kiểng - Nhà Bè, tui tương lên facebook một bài về Thủ Thiêm, nhắc đến Cang và Hai Japan (Hai Nhật - Lê Thanh Hải, cựu Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh). Ngay sau đó Thành Đoàn yêu cầu báo Tuổi Trẻ xâu chuỗi nhiều bài tui viết trên facebook để kiểm điểm tui vì "phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc". Không ai khác ngoài Cang – lúc ấy đang là Phó Bí thư Thường trực, chưa bị ai phê phán ngoại trừ báo Người Tiêu Dùng và tui - chỉ đạo Thành Đoàn quất tui… Chuyện của tui sau đó ai cũng biết khi tui bực quá tương lên facebook làm xấu mặt các cán bộ lãnh đạo báo, đa số từ Thành Đoàn biệt phái về...

Các ông Đinh La Thăng, Tất Thành Cang và Lê Thanh Hải trong một buổi họp Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh - Ảnh minh họa

Chuyện sau này mới zui nè… Cang đang là Phó Bí thư Thường trực thì Đinh La Thăng về làm Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh. Thăng đã gây hiệu ứng rất tốt về mặt cảm xúc cho người dân Sài Gòn, kể cả bộ máy cai trị thành Hồ. Báo chí suốt ngày đăng tin Thăng chỉ đạo cái này, cách chức người kia, đe nạt người nọ vì tắc trách với dân, chậm chạp với công việc. Các tờ báo phái phóng viên bám theo từng bước của Thăng, ghi từng lời Thăng nói để đăng báo... Đội ngũ này được giới làm báo Sài Gòn đặt cho biệt danh là "Phóng viên Đinh La Thăng". Chỉ về Sài Gòn một thời gian ngắn, Thăng chiếm mọi diễn đàn chính trị và mạng xã hội. Ngay cả chủ tịch thành phố Nguyễn Thành Phong từ Bến Tre về cũng bị cuốn theo Thăng, nắm tay Thăng, nói những lời có cánh cùng Thăng.

Thế nhưng trong hậu trường chuyện không êm ả như vậy. Ai cũng biết, cánh quyền lực ở Sài Gòn không hề muốn Thăng về làm lãnh đạo. Hai Japan chỉ muốn các đệ tử như Thưởng, Cang lên thay ông ta để dễ bề thao túng. Sài Gòn đang yên ổn, bỗng nhiên đưa một tay "bake" về làm rối đội hình. Giới thạo tin cho rằng Thăng về Thành phố Hồ Chí Minh theo kế "điệu hổ ly sơn" (đưa con cọp ra khỏi cứ địa Hà Nội) để cánh chống Ba Dũng dễ bề bắn hạ. Thăng bị bắn hạ ra sao thì mọi người đã biết nhưng chuyện trước khi bị bắn hạ thì không phải ai cũng biết... Lúc đó, bởi Thăng quá nổi, nên cánh quyền lực Sài Gòn cảm thấy... nhột. Nhột nhất là Cang. Không biết Cang có nhận lệnh của đàn anh nào không nhưng tỏ thái độ bực tức Thăng rất rõ…

Nếu hôm nay Thăng đi thăm Bà mẹ anh hùng, thì ngày mai Cang cũng đi thăm. Nếu hôm nay Thăng thăm Củ Chi thì sau đó thế nào Cang cũng phải đến Củ Chi,… Thăng dẫn bầu đoàn báo chí ra Cần Giờ, viết bài chê bai huyện này quá mạng thì ngay sau đó Cang chỉ đạo báo chí viết bài ca ngợi Cần Giờ. Sở dĩ tui biết chuyện này vì có chân trong Hội đồng Biên tập báo Tuổi Trẻ, có tham gia bàn luận về nó. Sau khi báo đăng một bài to tướng, dẫn lời Thăng phê phán Cần Giờ hết mức thì ngay lập tức Cang điện thoại cho Tổng Biên tập Tăng Hữu Phong, yêu cầu điều ngay phóng viên ra Cần Giờ, viết lại một bài… khen Cần Giờ. Vậy là cũng một Cần Giờ, cũng Tuổi Trẻ nhưng hôm nay phê phán, hôm sau lại khen ngợi. Cầm bài báo "phản kèo" trên tay, anh em ai cũng bất bình...

Thăng và Cang chắc không bao giờ nghĩ rằng, có ngày họ cùng chui vô lò, cùng đầu quân cho màu áo sọc của đội hình Juventus…

Nay, khi Đinh La Thăng mới được di lý từ Bắc vào Nam để dự phiên tòa thứ ba, còn Tất Thành Cang thì vừa trở thành bị can của một vụ án hình sự, Vinh Râu cám cảnh, nhận định :Đúng là cuộc đời trớ trêu, số phận khó lường. Thăng và Cang chắc không bao giờ nghĩ rằng, có ngày họ cùng chui vô lò, mặc áo tù như nhau. Hai kẻ từng thét ra lửa trên cương vị của mình, coi tiền của dân như nước suối, giờ cùng đầu quân cho màu áo sọc của đội hình Juventus. Cho nên, Kim ki Duk, đạo diễn tài năng vừa khuất núi của Hàn Quốc, nói một câu rất hay : "Tôi ko biết đời là thực hay là mộng ảo ?". Giờ thì Thăng và Cang, hai người cùng hội cùng thuyền nhưng khác phe, đồng sàng nhưng dị mộng, nên suy ngẫm về câu nói này trong thời gian nhất nhật tại tù thiên thu tại ngoại(1).

***

Lê Ngọc Thịnh – một facebooker khác cũng đã từng làm báo, kể thêm những điều ít ai biết về Tất Thành Cang :Tầm sáu năm nay mình chủ động không liên hệ với Cang. Lý do đơn giản : Mình không thích. Còn Cang thì nghĩ mình là cái đinh gì nên hắn cũng chả thèm điện mình. Nhiều người anh em lúc còn chức nhỏ rất dễ thương, đến khi to to một tí thì thay đổi 180 độ. Cùng hệ thống Trung ương Đoàn, xưa mình cũng có qua lại với Cang. Cang là Ủy viên Thường vụ Trung ương Đoàn, trước khi rời Thành Đoàn, anh em có ngồi với vài người nữa, cân nhắc xem nên về làm Bí thư quận 2 hay quận 9. Lúc đó Cang chọn (sau này mình biết là được anh Hai Japan biệt phái) về quận 2, kiêm luôn Chủ tịch để làm vụ Thủ Thiêm.

Cuối năm 2010, lúc đó mình công tác ở Hà Nội, một ngày, ngồi chung với vài vị tiền bối (giờ đã là Ủy viên Bộ Chính trị), mình nghe tin Cang được cơ cấu vào Trung ương dù họ không thích Cang vì : "Thằng Cang sao nó nịnh quá". Tối, mình bay vào Sài Gòn, tầm 9 giờ, mình gọi điện cho Cang báo tin. Không thấy nghe máy, mình nghĩ chắc hắn xỉn sớm (Cang rất mê rượu) nên nhắn tin. Hôm sau, mới 5 giờ 30 sáng Cang dựng mình dậy, hỏi dồn dập về thông tin đó : "Anh ở đâu, xíu ăn sáng cafe". Mình nói có hẹn ăn mì quảng ở Đồng Khởi. 7 giờ sáng, Cang và cậu con trai chạy bộ ra, bận quần short, mồ hôi nhễ nhại vì vừa tập thể dục, leo lên lầu một ngồi hóng chuyện mình. Đại hội 11 năm đó căng thẳng dữ dội. Bỏ phiếu nhân sự xong là 11 giờ đêm, Cang nhắn tin cảm ơn… Do nhà mình ở quận 2, thi thoảng Cang rủ đi nhậu với … nguyên Ban Thường vụ Quận ủy.

Cho đến tầm năm 2014, lúc Cang đang là Phó Chủ tịch thành phố, mình có việc cần xác minh nên gọi điện cho Cang. Đầu dây bên kia là một giọng đầy lạ lẫm. Mình nghĩ : "Hổng lẽ thằng này mất số điện thoại của mình" - nên mới nói : "Ngọc Thịnh đây, Tất Thành Cang ơi". Đáp lại là một giọng cộc lốc : "Biết rồi, anh nói lẹ đi !". Mình nghe và bị sốc. Từ đó mình không bao giờ liên hệ với Cang nữa. Trước Đại hội 12, đọc bài của một vị Phó Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương (nếu không nhầm), trong đó có đoạn : "Nhiều đồng chí vừa có kết quả bỏ phiếu xong dáng đi đã khác, cái bắt tay đã khác". Cang không ngoài tuýp người này. Một cán bộ đoàn trưởng thành từ bộ đội, bước vào chính quyền được chừng chục năm, giàu nứt vách, đến khi bị bắt thì cả đất nước hoan hỉ...

Điều Lê Ngọc Thịnh tự lự, dường như không phải về Tất Thanh Cang, cho riêng cho Tất Thành Cang bởi điều này là một hiện tượng xã hội càng ngày càng phổ biến trên diện rộng :Không hiểu Sáu Cang có bao giờ nghĩ là mình sống sao mà đến lúc bị bắt cả đất nước hoan hỉ không nhỉ ! Đời, nghĩ cũng buồn thật chớ (2) !

***

Khác với rất nhiều người sử dụng mạng xã hội, Nguyễn Thùy Dương – facebooker mà phần lớn suy tư, trăn trở gắn chặt với thảm nạn Thủ Thiêm – không vui chút nào khi Tất Thành Cang bị khởi tố và bị bắt vì điều đó khiến con đường đi tìm công lý, quyền lợi của dân Thủ Thiêm gần như mịt mù, bít lối.

Dương lưu ý : Sáu Cang bị khởi tố vì "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" trong phát hành cổ phiếu tại Công ty Phát triển Công nghiệp Tân Thuận và Công ty cổ phần SADECO. Nghĩa là Cang chỉ có thể bị khởi tố liên tục khi phạm các tội cùng một nhóm hành vi. Ở đây, Cang bị khởi tố ở nhóm hành vi "quản lý", còn vụ Phước Kiển - Nhà Bè là nhóm hành vi "tham nhũng", Thủ Thiêm là "tham nhũng" và "hủy hoại tài sản". Hành vi ở Thủ Thiêm là nặng nhất. Các hành vi này không cùng một nhóm để có thể bị khởi tố liên tục. Do vậy, dân Thủ Thiêm muốn thấy Cang trả giá thì phải chờ ít nhất năm năm nữa, nhiều nhất thì 20 hay 30 năm nữa. Tại sao không khởi tố Cang về nhóm hành vi xảy ra tại Thủ Thiêm (nặng nhất), mà lại khởi tố nhóm hành vi xảy ra ở SADECO (nhẹ nhất) ?

Phải chăng đây là nước cờ giúp Cang giữ mạng cũng như đẩy Thủ Thiêm vào đường cụt để cho êm rồi thôi ? Vui chưa ? Vui đi nha ! Tôi đang rầu lắm không vui nổi đâu… 

Dương thắc mắc :Sớm không bắt Cang, muộn không bắt… Giờ bắt Cang, thời điểm này đang có sự kiện gì xảy ra ? Tôi lờ mờ nhận thấy, hình như đang có một nước cờ về nhân sự sắp hoặc diễn ra cùng thời điểm Cang bị bắt ? Sẽ có người thắc mắc tại sao Đinh La Thăng bị khởi tố liên tục. Có hai yếu tố để khởi tố liên tục khi không cùng vụ là cùng một nhóm hành vi phạm tội và kịch khung của nhóm hành vi phạm tội ban đầu, ông Thăng kịch khung 30 năm. Còn một khả năng cho việc khởi tố liên tục khi không cùng nhóm hành vi, không kịch khung là Ý CHÍ CHÍNH TRỊ. Cái đó thì miễn bàn(3).

***

Tất Thành Cang là một trong những cá nhân mà tên tuổi, sự nghiệp gắn chặt với thảm nạn Thủ Thiêm. Chỉ có người sử dụng mạng xã hội nhắc đến điều đó còn hệ thống truyền thông chính thống dường như đã quên sau khi Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh xác định chỉ phê bình vì đã hết thời hiệu để xử lý kỷ luật về mặt đảng (4).

Cho dù hệ thống truyền thông chính thức mới vừa điểm lạiít nhất ba sai phạm nghiêm trọng khác kể từ ông Cang còn là Giám đốc Sở Giao thông và vận tải và Phó Chủ tịch Thành phố Hồ Chí Minh(5). Cho dù Ban chấp hành trung ương đảng nhiệm kỳ này từng quyết định :Cách chức Ủy viên Ban chấp hành trung ương đảng khóa 12, cách chức Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2015 - 2020 vì đã có những khuyết điểm, vi phạm rất nghiêm trọng, từ năm 2018 (6) nhưng đến ngày 16 tháng 12 vừa qua, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền mới quyết địnhtạm đình chỉ tư cách đại biểu Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và Phó ban Thường trực Ban Chỉ đạo công trình "Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh" của ông Cang (7). Ông Cang có gì đặc biệt để đảng chọn và đắn đo lâu như vậy trước khi đem cất ?

Bùi Chí Vinh – một nhà thơ – vừa làm và đưa lên facebook của ông bài :Cẩu đầu đao cho bọn Tất Thành Cang, nội dung thế này :

Thật không đáng để tao làm thơ về mày

Cái thằng Tất Thành Cang mà người đời rủa là Tan Thành C..

Mày thành c.. chắc chắn là thúi hoắc

Mùi thúi của đất đai Thủ Thiêm ăn không tiêu đọng lại ở ruột già

Tao nghe đồn tụi mày chơi gái như mafia

Một đêm mấy chục ngàn đô la hơn thu nhập của một nông dân suốt cả đời trồng lúa

Tao nghe đồn mày và băng "Hải Quân Đua Tài" ho lên là ra lửa

Lửa thiêu sạch nhà cửa bà con cách mạng Thủ Thiêm nuôi bây lớn thành người

Nhưng bây không thành người mà hóa kiếp đười ươi

Hóa kiếp chó nên mới Tan Thành C..

15 tuổi tao đã từng xuống đường đấu tranh lúc mày còn con nít cởi truồng vọc đất

Cái nắm đất trên tay sau 1975 được tụi bay hô biến thành vàng

Tụi tao đánh giặc không ngừng cho tụi mày áo mão xênh xang

Tụi tao hứng viên đạn của bọn Tàu, bọn Miên bắn về quê hương cho tụi bay huy chương đỏ ngực

Tất Thành Cang ơi, tao không muốn chỉ mình mày Tan Thành C..

Mà tất cả đám quan tham đàn áp biểu tình, cướp của nhân dân phải quỳ lạy trước đồng bào

Tất cả tụi bay đều phải bị trảm Cẩu Đầu Đao !

Cứ vào mạng xã hội dạo một vòng sẽ thấy, đó không phải là tâm trạng của riêng Bùi Chí Vinh. Tuy nhiên đảng vẫn không thấy thẹn mà tiếp tục lựa chọn – sắp đặt nhân sự lãnh đạo đảng để lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam trong bốn năm sắp tới như đã từng lựa chọn – sắp đặt những Tất Thành Cang… Hội nghị lần thứ 14 của Ban chấp hành trung ương đảng nhiệm kỳ này vừa kết thúc với tuyên bố :Nhất trí cao nhân sự tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa 13 sau gần năm ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc, với tinh thần trách nhiệm cao (9) - giống hệt cách nay bốn năm,sau những ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc, với tinh thần trách nhiệm cao, đã nhất trí caotrong việc lựa chọn, sắp đặt những Đinh La Thăng, Tất Thành Cang,…