Moscow thay đổi trọng tâm hay thừa nhận thất bại ?
Paul Adams, BBC, 27/03/2022
Có phải quân đội Nga đang phải thay đổi kế hoạch ? Có lẽ thậm chí Nga đang giảm mức độ tham vọng tại Ukraine ?
Có lẽ vẫn còn quá sớm để nói lên được điều gì nhưng rõ ràng là có một bước chuyển về trọng tâm của cuộc xâm lược.
Thành phố Kharkiv bị pháo kích trong hàng tuần qua - giờ thì Nga có thể huy động lực lượng xa hơn ở phía đông
Quân đội Nga không thể tác chiến dịch trên nhiều trục khác nhau
Vị tướng hàng đầu của quân đội Nga - Sergey Rudskoy - nói rằng "giai đoạn đầu tiên" về điều mà Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga đã gần như đã hoàn tất và rằng lực lượng quân đội Nga sẽ tập trung vào việc "giải phóng hoàn toàn vùng Donbass".
Điều này có thể mang ý nghĩa Nga sẽ tập trung tổng lực nhằm vượt qua "đường tiếp xúc" (line of contact) phân định giữa vùng lãnh thổ thuộc chính phủ Ukraine ở vùng miền đông với hai nước cộng hòa nhân dân tự xưng là Donetsk và Lugansk.
Hiện bước tiến của Nga tại các vùng khác dường như bị chững lại. Lực lượng Nga đã bị đẩy lùi khỏi các vị trí xung quanh thủ đô Kyiv và được cho đã bắt đầu đào các vị trí phòng thủ nhằm tránh bị tổn thất thêm nữa hay chuẩn bị cho một hình thức tạm dừng.
Vẫn còn quá sớm để kết luận Nga đã từ bỏ tham vọng chiếm lấy Kyiv nhưng giới chức phương Tây nói rằng Nga đang tiếp tục gánh chịu hết thất bại này đến thất bại khác.
Vào ngày thứ Sáu 25/03, Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết một tướng của Nga, Trung tướng Yakov Rezantsev, đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công gần thành phố Kherson, miền nam Ukraine.
Rezantsev là Tư lệnh Binh đoàn Liên hợp vũ trang số 49 của Quân khu phía Nam của quân đội Nga. Một quan chức phương Tây cho biết ông là vị tướng thứ bảy thiệt mạng ở Ukraine.
Ukraine cho rằng tinh thần xuống thấp trong quân đội Nga đã buộc các sĩ quan cấp cao tiến gần hơn đến chiến tuyến.
Giới chức phương Tây cũng tin rằng tuyên bố của tướng Sergey Rudskoy có ẩn ý rằng Moscow biết rằng chiến lược tiền chiến đầy tham vọng đã thất bại.
"Nga đang thừa nhận rằng quốc gia này không thể theo đuổi đồng thời các chiến dịch trên nhiều trục khác nhau", một quan chức phương Tây nói.
Giới chức phương Tây cũng cho biết khoảng 10 nhóm đơn vị tác chiến mới của Nga đang hướng đến Donbass.
Thậm chí trước khi cuộc chiến tại Ukraine bùng phát vào tháng 2 thì phương Tây đã lên tiếng bày tỏ quan ngại rằng Nga sẽ tổng lực thiết lập vòng vây và bao vây những đơn vị chiến đấu tinh nhuệ nhất của Ukraine thuộc Chiến dịch Lực lượng Phối hợp (JFO) đồn trú tại "đường tiếp xúc" nhằm chống lại các phiến quân do Nga hậu thuẫn ở miền đông Ukraine.
Rút lui không đồng nghĩa với kiềm chế tham vọng
Trong bước tiến mới thì binh sĩ Nga có thể tràn vào các vùng chưa được thâu tóm tại Donetsk và Luhansk, có thể với mục tiêu kết nối với lực lượng di chuyển sang phía nam từ Kharkiv và Izyum.
Và nếu Nga có thể thành công trong việc chiếm lấy thành phố cảng Mariupol ở biển Azov thì các lực lượng khác có thể di chuyển sang phía bắc và hoàn thành thiết lập vòng vây đối với Chiến dịch Lực lượng Phối hợp (JFO).
Một trong số các mục tiêu này dường như vẫn còn xa tầm với. Các chiến binh phòng vệ tại Mariupol đã chiến đấu kiên cường, ngăn chặn Nga đạt được hoàn toàn các tham vọng đề ra trước cuộc xâm lược - đó là một kết nối trên bộ nối liền bán đảo Crimea đến vùng Donbass.
Thế nhưng nếu Moscow kết luận rằng mỗi lúc chỉ cần phải tập trung cho một mục tiêu thì có thể Nga sẽ tập trung pháo kích đặc biệt là từ trên không.
Quân đội Ukraine với tinh thần kỷ luật và nhuệ khí cao sẽ cần được trợ giúp để vượt qua các áp lực.
"Tôi hy vọng rằng khí tài do phương Tây cung cấp sẽ đóng góp đáng kể cho lực lượng quân sự của Ukraine", một quan chức phương Tây nhận định.
Nếu những ngày tới chúng ta chứng kiến sự chuyển dịch trọng tâm sang Donbass, điều này không đồng nghĩa là Moscow đã từ bỏ những tham vọng sâu xa hơn của mình.
"Chúng tôi đã không nhận thấy đã có sự đánh giá lại mang tính tổng thể về cuộc xâm lược", một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ nhận định.
Ngoại trưởng Anh Liz Truss khẳng định rằng nếu Nga không "ngừng bắn và rút quân hoàn toàn khỏi Ukraine" thì chỉ có gánh chịu các lệnh trừng phạt "nặng nề hơn" từ phương Tây / EPA.
'Trừng phạt nặng nề hơn'
Phát biểu với tờ Sunday Telegraph, bà Liz Truss nói phương Tây phải tiếp tục "cứng rắn để đạt được hòa bình" tại Ukraine.
Hiện Mỹ, Anh và EU đã áp đặt các lệnh trừng phạt lên hơn 1.000 cá nhân và doanh nghiệp Nga.
Bà Truss cũng cho biết một đơn vị đàm phán đã được thiết lập nhằm hỗ trợ Ukraine chỉ khi phía Nga "nghiêm túc" với các cuộc đàm phán, nhưng cho biết them : "Tôi không cho rằng họ hiện đang nghiêm túc".
"Đó là lý do... chúng ta cần phải tăng cường các lệnh trừng phạt", bà cho biết.
Ngoại trưởng Anh trước đó cũng cho rằng các cuộc hòa đàm là "màn tung hỏa mù" được dựng nên để gây xao lãng trước các hành động của phía Nga và giúp nước này có thêm thời gian để nhóm lại lực lượng.
Paul Adams
Nguồn : BBC, 27/03/2022
***********************
Nga thay đổi mục tiêu, chỉ nhằm vào miền đông Ukraine ?
BBC, 23/03/2022
Quân đội Nga cho biết hiện nay Nga sẽ tập trung nỗ lực chiến tranh chính vào việc "giải phóng hoàn toàn" khu vực Donbas, miền đông Ukraine.
Các thiết bị quân sự được cho là của Nga bị phá hủy ở Kiev, Ukraine (Ảnh : Reuters).
Bộ Quốc phòng cho biết Nga đã cân nhắc hai lựa chọn cho "hoạt động quân sự đặc biệt" của mình - một bao gồm toàn bộ Ukraine và một tập trung vào Donbas.
Các bình luận - do các hãng thông tấn nhà nước Nga thực hiện - có vẻ ám chỉ Nga có thể giảm tham vọng xâm lược Ukraine.
Các lực lượng Nga đã vấp phải sự kháng cự mạnh mẽ ở phía bắc Ukraine và xung quanh Kyiv.
Sergey Rudskoy, người đứng đầu bộ phận tác chiến chính của Bộ Tổng tham mưu Các lực lượng vũ trang Nga, cho biết 93% khu vực Luhansk và 54% khu vực Donetsk thuộc quyền kiểm soát của Nga.
Ông nói thêm, Nga đã tiêu diệt phần lớn lực lượng không quân và hải quân của Ukraine, và điều này đánh dấu sự kết thúc thành công của giai đoạn đầu tiên của cuộc xung đột.
Hãng tin Ria Novosti đưa tin, Bộ Quốc phòng Nga đã đưa ra bản cập nhật về thương vong của quân đội nước này tuyên bố 1.351 binh sĩ của họ đã thiệt mạng và 3.825 người bị thương.
Các nguồn tin quân sự Ukraine trước đây ước tính rằng có khoảng 15.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng, mặc dù con số này có thể bao gồm cả người bị thương và người chết.
Cập nhật đầu tiên từ Bộ Quốc phòng Nga về thương vong là vào ngày 2 tháng 3 và cho biết 498 quân nhân đã chết trong cuộc xâm lược.
Viện nghiên cứu chiến tranh : Nga tiến sâu vào Mariupol
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở ở Mỹ cho biết quân đội Nga đã có những bước tiến ổn định trong thành phố phía nam bị bao vây Mariupol, tiến vào khu vực trung tâm thành phố hôm 24/03.
Thành phố cảng Mariupol được coi là quan trọng đối với chiến dịch của Nga, đã bị quân đội Nga bao vây từ đầu tháng ba.
Theo ISW, khi tình hình ở Mariupol xấu đi, chính quyền địa phương đã rời khỏi thành phố để điều phối các hoạt động trong khu vực tốt hơn.
Nga cũng tiếp tục pháo kích vào Kharkiv và tấn công một điểm vận chuyển hàng viện trợ nhân đạo, khiến sáu người thiệt mạng và 15 người bị thương, đạt được một số thành công nhỏ ở các khu vực Donetsk và Luhansk.
Nhưng ISW cũng ghi nhân Ukraine đã thành tựu trong cuộc phản công vào các tàu Nga tại cảng Berdyansk bị chiếm đóng, thêm vào đó Ukraine đã buộc quân đội Nga phải phòng thủ phía tây bắc thủ đô Kyiv và ngăn chặn Nga bao vây khu vực Chernihiv.
ISW là một tổ chức tư vấn độc lập có trụ sở tại Hoa Kỳ.
Nguồn : BBC, 25/03/2022
************************
Lý giải sai lầm quân sự của Nga trên chiến trường Ukraine
Jonathan Beale, BBC, 19/03/2022
Nga có một trong những lực lượng vũ trang lớn nhất và mạnh nhất trên thế giới, nhưng điều đó đã không thể hiện rõ trong cuộc xâm lược Ukraine, cho tới giờ. Nhiều nhà phân tích quân sự ở phương Tây đã rất ngạc nhiên về khả năng của Nga trên chiến trường cho đến nay.
Xe tăng Nga
Tuần này, một quan chức quân sự cấp cao của NATO nói với BBC, "Nga rõ ràng đã không đạt được mục tiêu của họ và có lẽ sẽ không thành công". Vậy điều gì đã xảy ra ? Tôi đã nói chuyện với các sĩ quan quân đội và quan chức tình báo phương Tây cấp cao về những sai lầm mà Nga đã mắc phải.
Sai lầm đầu tiên của Nga là đánh giá thấp sức mạnh kháng cự và khả năng của các lực lượng vũ trang nhỏ hơn của Ukraine. Nga có ngân sách quốc phòng hàng năm hơn 60 tỷ USD, so với mức chi của Ukraine chỉ hơn 4 tỷ USD.
Nhiều xe tăng Nga bị bỏ lại
Đồng thời, Nga và nhiều nước khác dường như đã đánh giá quá cao sức mạnh quân sự của mình. Tổng thống Putin đã bắt tay vào một chương trình hiện đại hóa đầy tham vọng cho quân đội và ông cũng có thể tin vào ảo tưởng mình tạo ra.
Một quan chức quân sự cấp cao của Anh cho biết phần lớn đầu tư của Nga đã được chi cho kho vũ khí hạt nhân khổng lồ và thử nghiệm mới, ví dụ phát triển vũ khí mới như tên lửa siêu thanh. Nga được cho là đã chế tạo loại xe tăng tiên tiến nhất thế giới - T-14 Armata. Nhưng xe tăng này chỉ được nhìn thấy trong Cuộc diễu hành Ngày Chiến thắng của Moscow trên Quảng trường Đỏ, chứ không thấy xuất hiện ở Ukraine. Hầu hết những gì Nga đã trang bị trên chiến trường là xe tăng T-72 cũ hơn, pháo và bệ phóng tên lửa.
Khi bắt đầu cuộc xâm lược, Nga đã có lợi thế rõ ràng trên không, với các máy bay chiến đấu đông hơn không quân Ukraine theo tỷ lệ 3 chọi 1. Hầu hết các nhà phân tích đều cho rằng lực lượng xâm lược sẽ nhanh chóng giành được ưu thế trên không, nhưng thực tế không phải vậy. Hệ thống phòng không của Ukraine vẫn đang tỏ ra hiệu quả, hạn chế khả năng cơ động của Nga.
Các cột thiết giáp dài của Nga từ phía bắc được vệ tinh chụp lại vẫn không bao vây được Kyiv. Những bước tiến đáng kể nhất là ở miền nam, vì Nga có thể sử dụng các tuyến đường sắt để tiếp tế cho lực lượng của mình.
Nga đã tích lũy một lực lượng khoảng 190.000 quân cho cuộc xâm lược này và hầu hết trong số đó đã tham chiến. Nhưng họ đã mất khoảng 10% lực lượng. Không có số liệu đáng tin cậy về quy mô tổn thất của Nga và Ukraine. Ukraine tuyên bố đã giết 14.000 quân Nga, mặc dù Mỹ ước tính con số đó có lẽ chỉ bằng một nửa.
Các quan chức phương Tây cho biết cũng có bằng chứng về việc lính chiến đấu của Nga đang sa sút tinh thần, với một người nói rằng tinh thần "rất, rất thấp". Một người khác nói rằng quân đội "lạnh, mệt và đói" vì họ đã chờ đợi trong tuyết nhiều tuần ở Belarus và Nga trước khi được lệnh xâm lược.
Nga đã buộc phải tìm kiếm thêm binh sĩ để bù đắp tổn thất của mình, bao gồm cả việc chuyển đến các đơn vị dự bị từ những nơi xa như phía đông của đất nước và Armenia. Các quan chức phương Tây tin rằng "rất có thể" quân đội nước ngoài từ Syria sẽ sớm tham gia cuộc chiến.
Nga đã phải vật lộn với những điều cơ bản. Có một câu nói quân sự rằng dân nghiệp dư nói về chiến thuật trong khi các chuyên gia nghiên cứu về hậu cần. Có bằng chứng cho thấy Nga đã không xem xét đầy đủ. Các đoàn xe bọc thép đã hết nhiên liệu, lương thực và đạn dược. Các phương tiện bị hỏng hóc và bị bỏ lại, sau đó được xe của Ukraine kéo đi.
Các quan chức phương Tây cũng tin rằng Nga có thể sắp hết một số loại vũ khí sát thương. Nga đã bắn từ 850 đến 900 quả đạn chính xác tầm xa, bao gồm cả tên lửa hành trình, loại vũ khí khó thay thế.
Ngược lại, đã có một lượng vũ khí ổn định do phương Tây cung cấp cho Ukraine, điều này đã thúc đẩy tinh thần của nước này. Mỹ vừa thông báo sẽ cung cấp thêm 800 triệu USD hỗ trợ quốc phòng. Cùng với nhiều tên lửa phòng không và chống tăng, dự kiến sẽ có Switchblade, một loại vũ khí không người lái gọn nhỏ, do Mỹ phát triển, có thể được mang theo trong ba lô trước khi phóng.
Bất chấp những thất bại, một quan chức tình báo cho biết Tổng thống Putin "khó có thể bị nhụt chí và thay vào đó có thể leo thang. Ông ấy có thể vẫn tự tin rằng Nga có thể đánh bại Ukraine về mặt quân sự".
Cũng chính quan chức đó cảnh báo rằng nếu không có nguồn tiếp tế đáng kể, Ukraine cũng có thể "cuối cùng sẽ bị tiêu hao về số lượng và đạn dược". So với lúc chiến tranh bắt đầu, hy vọng của Ukraine đã gia tăng nhưng cơ hội chiến thắng có vẻ vẫn nhỏ bé cho Ukraine.
Jonathan Beale
Nguồn : BBC, 19/03/2022