Góc khuất nhân quyền

Tử Long, VNTB, 21/04/2022

Trong những năm gần đây, nhiều hãng thông tấn, báo chí nước ngoài và không ít trang web trong và ngoài nước nói rằng ở Việt Nam "Không có tự do ngôn luận, tự do báo chí", "Việt Nam kiểm soát và bóp nghẹt quyền tự do báo chí, tự do internet" Ủy Ban bảo vệ nhà báo (Committee to Protect Journalists, viết tắt là CPJ) cũng nhiều lần ra báo cáo nói rằng Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia kiểm duyệt bảo chí nhiều nhất.

Tư nhân không được quyền làm báo, và đó chính là góc khuất của nhân quyền ở Việt Nam.

Nhận xét trên là không sai vì tự do báo chí được hiểu là thể hiện qua việc tự do thông tin, tiếp nhận thông tin qua tất cả các nguồn khác nhau, bày tỏ quan điểm chính kiến mà không sợ bị giam cầm hay trù dập.

Tự do báo chí, tự do ngôn luận trên báo chí là quyền cơ bản của con người. Trên thế giới ngày nay, tự do ngôn luận và tự do báo chí là các yếu tố hết sức quan trọng đối với sự ổn định, phát triển của mỗi quốc gia, đồng thời là biểu hiện trực tiếp của quan niệm, chính sách nhân quyền ở quốc gia đó.

Nói Việt Nam chưa có tự do báo chí, vì không chỉ chuyện tư nhân không được quyền làm báo, mà ngay cả báo chí nhà nước cũng chịu sự giới hạn trong lựa chọn loại hình báo chí. Đơn cử như với lý do quy hoạch báo chí, thời gian qua Việt Nam đã chuyển đổi rất nhiều tờ báo sang thể loại tạp chí kèm ràng buộc là nội dung các bài trên báo, trên tạp chí phải tuân thủ theo "tôn chỉ – mục đích".

Xin được trở lại vụ án "Báo Sạch".

Cơ quan tuyên truyền của Đảng đưa ra lập luận rằng "Không thể đặt quyền tự do ngôn luận lên trên pháp luật" bằng biện giải như sau (trích) :

"Lật lại quá khứ, với khẩu hiệu "Độc lập với nguồn tin – Kiểm chứng thông tin – Trung lập với chính trị" nghe hết sức văn minh nhưng nhóm "Báo Sạch" lại hoạt động chẳng hề sạch.

Họ đã lợi dụng cái họ coi là quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí để tung tin xấu độc, sai sự thật, chưa hề được kiểm chứng hòng hạ bệ, bôi nhọ danh dự của nhiều cá nhân, tổ chức ; tuyên truyền những thông tin sai lệch chống Đảng, Nhà nước. Chính điều này đã được "Danh cùng cộng sự" cúi đầu thừa nhận khi đứng trước vành móng ngựa.

Hầu hết bài được viết, đăng tải lên tài khoản cá nhân của Trương Châu Hữu Danh và Fanpage "Báo Sạch", Group "Làm Báo Sạch" do Danh và đồng phạm lập ra đều núp dưới danh nghĩa đấu tranh chống tiêu cực, đi sâu khai thác mặt trái của xã hội cùng những vấn đề "nóng" đang tồn tại ở các địa phương, trong đó có Cần Thơ.

Nhiều bài viết, video thiếu thông tin kiểm chứng, gây hoang mang dư luận mà chính cá nhân các bị cáo thừa nhận đã làm xâm phạm đến quyền lợi của tổ chức, xúc phạm uy tính, danh dự của một số cán bộ lãnh đạo Trung ương và nhiều địa phương, suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, chính quyền các cấp.

Bị cáo Trương Châu Hữu Danh đã thừa nhận 31 bài viết phản ánh liên quan đến Cần Thơ là sai sự thật. Chưa kể đến, 51 bài viết của Trương Châu Hữu Danh trên mạng xã hội Facebook đều vi phạm pháp luật, vi phạm các hành vi bị cấm và không chấp hành đúng quyền, nghĩa vụ của người sử dụng dịch vụ mạng xã hội theo Nghị định 72/3013 của Chính phủ" (dừng trích).

Phía công tố và cả cơ quản lý nhà nước chuyên trách về báo chí rõ ràng là với vụ án kể trên đã cố tình quên đi một câu hỏi rất quen thuộc, đó là "động cơ phạm tội" nếu có ở đây là gì ?

Nếu như pháp luật về báo chí không giới hạn về quyền làm báo, mà cho phép tất cả các pháp nhân theo Luật Doanh nghiệp chẳng hạn đều có thể đăng ký ngành nghề sản xuất báo chí – truyền hình, thì có lẽ những nhà báo tự do lẫn đang làm việc trong các tòa soạn báo chí nhà nước họ không cần mượn nền tảng mạng xã hội như Facebook, WordPress để thực hiện quyền tự do báo chí như Hiến định.

Nếu nói ở Việt Nam có quyền tự do báo chí theo như cách hiểu phổ quát chung của thế giới, thì có lẽ bên cạnh cái gọi là Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, giới làm báo ở Việt Nam còn được quyền chọn cho riêng nghề của mình một ngày "cúng Tổ" khác không từ tố "cách mạng" – đơn cử như lấy ngày ra mắt tờ báo bằng tiếng Việt đầu tiên là Gia Định báo, vào ngày 15 tháng 4 năm 1865 tại Sài Gòn chẳng hạn, coi như là ngày của "Tổ Nghề báo Việt Nam" theo đúng nghĩa về nghiệp vụ chuyên môn lẫn giá trị lịch sử vốn có của nó.

Tử Long

Nguồn : VNTB, 21/04/2022

*********************

Làm gì để báo cáo chính quyền Việt Nam vi phạm nhân quyền ?

Thu Thu, VNTB, 20/04/2022

Nếu bị bắt giữ, quấy nhiễu, theo dõi, canh cửa, ngăn cấm không cho đi lại, ngăn cấm làm việc, xúi bẩy người khác, hàng xóm có hành vi kỳ thị nên báo cáo lên các tổ chức tranh đấu cho nhân quyền

Phiên tòa xử nhà báo, nhà hoạt động Phạm Đoan Trang tại Hà Nội.

Hôm 19 tháng 4, một lần nữa, trên các trang mạng xã hội, những người đấu tranh cho tự do dân chủ, nhân quyền, thậm chí ngay cả vợ, chồng của những tù nhân lương tâm đang bị giam giữ trong tù, lại nổ ra những lời than phiền, trách mắng, oán ghét, thậm chí chửi rủa nặng lời những người của chính quyền đưa đến canh cửa nhà họ. Họ hỏi nhau, "Hôm nay là ngày gì mà nhà tôi bị canh cửa ?". Sự sách nhiễu của nhà cầm quyền Việt Nam đối với những người này đã có từ lâu, lập đi lập lại nhiều lần. Những người bị quấy rầy nên có hành động gì để chính quyền phải chấm dứt sách nhiễu ?

Những người hoạt động bênh vực cho tự do dân chủ, nhân quyền hay bảo vệ lãnh thổ, chống xâm lược Trung Quốc bị công an đến nhà canh cửa, theo dõi, ngăn cản đi lại như một người tù giam lỏng làm mọi người rất khó chịu bị mất công việc những ngày hôm đó, phải bỏ việc cần làm, lỡ công, lỡ việc, bỏ khám bệnh, có người thân nhân mất cũng không được cho đi viếng.. Mỗi đợt canh gác, theo dõi kéo dài ít nhất là 2 ngày, nhiều có thể đến một tuần vì những lý do khác nhau. Khi có phiên tòa xử người bất đồng chính kiến hay khi một giới chức phụ trách về nhân quyền, tự do tôn giáo hay quan chức cao cấp các quốc gia khác đến thăm, làm việc.

Hành động của chính quyền Việt Nam thể hiện tính man rợ, không tôn trọng nhân quyền, xem thường người dân, xem người dân như kẻ thù. 

Chính quyền cũng đối xử không ra gì, không coi trọng nhân phẩm của những người công an mặc thường phục, hoặc mặc quần áo, đeo băng tay ‘bảo vệ dân phố’ được phái đến canh cửa người dân. Nhiều người bị canh cửa vốn nhẫn nhịn, hiền lành không phản ứng, nhiều người khác la mắng bâng quơ, nhưng nhiều người bị đàn áp quá mức chịu đựng lên tiếng chửi rủa. Những người canh cửa bị chửi rủa hoặc cúi gằm mặt chịu đựng, hoặc lí nhí, "Chúng cháu bị bắt phải làm thế vì nồi cơm thôi ạ !" Vì nồi cơm, vì bị cấp trên chỉ định, họ phải chịu đựng nhục nhã rất đáng thương.

Có nhiều công an đàn áp, xô đẩy người bị canh giữ, bắt trở lại nhà, bị cả hàng xóm túm lại chửi bới hết sức ê mặt. Facebooker có tên Tử Đinh Hương viết rất nhã nhặn, "Cố ý canh nhà, rồi cố ý tung ra một thông tin mập mờ khó kiểm chứng như thế, xem ra màn kịch này của nhà cầm quyền diễn cũng quá khó hiểu rồi ! ? Song, dù ẩn ý của hành động này có khó hiểu mức nào đi nữa thì có một điều Tử Đinh Hương chắc chắn rằng : Người dân Việt Nam chúng ta đóng thuế để duy trì hoạt động của nhà nước sẽ không bao giờ hy vọng bộ máy nhà nước ấy lại dùng tiền thuế của mình vào những việc vô bổ như thế này. Vì thế, mong các người hãy có tự trọng !…".

Chính quyền Việt Nam nên xem lại việc này. Chính phủ có thể không cần đến danh dự của đảng bị nhân dân khinh thường, phỉ báng, nhưng với thuộc hạ của mình, để họ bị người dân khinh bỉ, nhân phẩm họ bị hạ thấp khi họ phải tuân theo lệnh làm những chuyện mất lòng dân, phi lý, phi pháp, phi nhân, mà không phải ý muốn của họ, thì chính phủ vô cùng đáng trách. Tình trạng đẩy nhân viên của mình chịu nhục vì những chuyện thế này càng kéo dài, những nhục nhã chính phủ ngày phải gánh thêm càng nhiều, tính bất nhân với ngay cả thuộc hạ của mình của chính phủ càng rõ ràng.

Việc bắt giữ, theo dõi, không chế, cấm cản đi lại, quấy phá người hoạt động đấu tranh cho tự do tôn giáo, nhân quyền và môi trường, ngay cả với người chống Trung Quốc xâm lấn lãnh hải, lãnh thổ xảy ra rất tùy tiện ở Việt Nam đánh động lương tri con người trên toàn thế giới. Các tổ chức bênh vực nhân quyền, các bộ ngoại giao các quốc gia như Đức, Anh, Pháp, Mỹ.., Liên hiệp Âu Châu và Ủy Ban Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc rất quan tâm và đã từng can thiệp với chính phủ Việt Nam về các trường hợp này. Tuy nhiên để thúc đẩy sự giúp đỡ, theo dõi có hiệu quả, cụ thể hơn, nhanh chóng và cập nhật cần đến sự cộng tác của gia đình người bị hại. 

Nếu gia đình của những nhà hoạt động bị chính phủ Việt Nam bắt giữ, hoặc bị quấy nhiễu, theo dõi, canh cửa, ngăn cấm không cho đi lại, ngăn cấm làm việc, xúi bẩy người khác, hàng xóm có hành vi kỳ thị v.v. nên báo cáo lên các tổ chức tranh đấu cho nhân quyền, các tổ chức này sẽ dễ dàng liên lạc với gia đình để cập nhật nhận tin tường tận, chính xác liên quan nạn nhân, thay vì họ phải nhận thông tin của chính phủ hay báo chí Việt Nam, thường bị bóp méo vấn, bất lợi về nạn nhân. 

Quý vị có thể gửi thẳng đơn,báo cáo thân nhân bị bắt giữ, hay bị chính phủ Việt Nam đàn áp, sách nhiễu theo mẫu đơn dưới đây về (bằng email, Fax hay thư viết tay)

I. Thông tin cá nhân

1. Họ : 

2. Tên :

3. Giới tính :

4. Ngày sinh hoặc tuổi

5. Quốc tịch : Việt Nam

6. (a) Giấy tờ tùy thân : CMND, v.v.

(b) Cấp bởi : 

(c) Ngày cấp : 

(d) Số :

7. Nơi cư trú (address of usual residence) : 

II. Bị theo dõi, quấy nhiễu làm phiền, cấm đi lại hay bị bắt

1. Ngày bị theo dõi hay bắt.

2. Nơi bị theo dõi, quấy nhiễu Xã, huyện, tỉnh/Tp.

3. Lực lượng tiến hành theo dõi, hay Không rõ vì lực lượng bắt giữ mặc thường phục.

4. Lực lượng canh gác nhà có đưa lệnh theo dõi hay không

5. Lý do :

lll. Miêu tả quá trình theo dõi, quấy phá, bắt giữ

 (Thí dụ Khoảng 10 giờ ngày 7 tháng 4 năm 2030, ông La Thi Minh bị lực lượng mặc thường phục khoảng 10 người bao vây gia đình ..)

IV. Nêu lý do mà ông/bà cho rằng việc theo dõi,bắt giữ là độc đoán

Tên tuổi và địa chỉ bưu điện, email của người cung cấp thông tin 

Tên nạn nhân hay người đại diện làm đơn.

Địa chỉ : (Ví dụ 2000 Hai Bà Trưng, Quận Tân Bình, Thành phố HCM, Vietnam)

Địa chỉ Email : Cette adresse e-mail est protégée contre les robots spammeurs. Vous devez activer le JavaScript pour la visualiser.

Ngày :

Ký tên 

Có thể gửi thư về : 

1/Special Rapporteur on freedom of religion or belief

c/o Office of the High Commissioner for Human Rights

United Nations at Geneva

8-14 avenue de la Paix

CH-1211 Geneva 10

Switzerland

Hay :

Fax : (+41) 22 917 90 06

Hay : 

E-mail : Cette adresse e-mail est protégée contre les robots spammeurs. Vous devez activer le JavaScript pour la visualiser. or Cette adresse e-mail est protégée contre les robots spammeurs. Vous devez activer le JavaScript pour la visualiser.

2/ Hoặc về các tổ chức NGO tranh đấu cho nhân quyền trên thế giới. Đơn từ của quý vị sẽ được các tổ chức này chuyến đến Ủy Ban Nhân Quyền LHQ và các tổ chức quốc tế khác. 

Gửi e-mail về

BPSOS .org Cette adresse e-mail est protégée contre les robots spammeurs. Vous devez activer le JavaScript pour la visualiser.

Hay về

End Torture Việt Nam Cette adresse e-mail est protégée contre les robots spammeurs. Vous devez activer le JavaScript pour la visualiser.

Đơn từ khiếu nại gửi qua các tổ chức NGO, ví dụ BPSOS, được các tổ chức này dịch ra tiếng Anh, hay Pháp..

Thu Thu

Nguồn : VNTB, 20/04/2022