Khi Quốc hội… tấu hài

Trân Văn, VOA, 03/06/2022

"Quốc hội diễn hài quá hay với dàn diễn viên xuất sắc. Hoài Linh không có cửa để so bì. Mỗi kỳ họp, Quốc hội lại cung cấp cho dân chúng những tràng cười thoải mái bất tận, giúp họ quên đi mọi thứ lo toan trong cuộc sống…".

Một phiên họp Quốc Hội tại Việt Nam. Hình minh họa. Photo Quochoi.

Kỳ họp thứ ba của Quốc hội khóa 15 (khai mạc hôm 23/5/2022) đã sắp tròn hai tuần và sẽ còn tiếp tục cho đến trung tuần tháng này (16/6/2022). Chưa biết hai tuần còn lại thế nào nhưng trong hai tuần vừa qua, nhiều người khẳng định, những diễn biến xoay quanh "sự kiện chính trị quan trọng" ấy đã giúp họ vừa bật cười, lại vừa muốn khóc. Theo một số người, Quốc hội phải rất có "duyên" mới tạo ra được tình trạng trái khoáy đó !

Không ít người đã chụp lại tựa một bài viết trên tờ Tuổi Trẻ hồi 2014 - "Đừng để người bệnh tâm thần ứng cử Quốc hội" (1), hay tựa một bài viết khác trên Petro Times năm 2016 – "Quốc hội không phải phường chèo" (2) rồi đặt những tấm ảnh ấy trên trang facebook của họ thay cho bình luận và cảm xúc về hoạt động của Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại kỳ họp lần này.

Có người như Bị Cạo Râu tán thán :Quốc hội diễn hài quá hay với dàn diễn viên xuất sắc. Hoài Linh không có cửa để so bì. Mỗi kỳ họp, Quốchội lại cung cấp cho dân chúng những tràng cười thoải mái bất tận, giúp họ quên đi mọi thứ lo toan trong cuộc sống. Cảm ơn Quốchội. Chỉ có điều, giá cachet 1 tỉ/ ngày hơi bị đắt(3). Hoặc ngao ngán như Phuc Dinh Kim :Đại biểu quốc hội chỉ đọc mà đọc tiếng Việt cũng không chạy. Nhục(4) !

Cũng có người như Khiêm Phan Nguyễn "khen" :Mấy hôm nay nhiều Đại biểu quốc hội phát biểu vui quá, từ chuyện cần làm sân bay cho bà con vùng cao chuyển nông sản đến chuyện chồng khen vợ ông hàng xóm là bạo hành vợ mình… và liên tưởng đến một bài viết của Nguyễn Quang Thiều kể về một Đại biểu quốc hội cùng quê, suốt nhiệm kỳ chỉ ngồi ăn trầu không phát biểu câu nào, cả nhiệm kỳ ông ấy ăn hết 5000 quả cau.

Khiêm giới thiệu kết luận của Nguyễn Quang Thiều : "Không nói còn tốt hơn nói ra những điều hài hước và không mang lại điều gì cho sự phát triển chung. Không nói, nghĩa là không cần phải dành thời gian cho việc ngẫm nghĩ những điều mình phải cố nói. Hãy dành thời gian ấy để suy ngẫm cho kỹ, kết hợp với thực tế của mình, mà thẩm thấu những điều người khác đã nói, đã tranh luận, rồi từ đó định hướng cho đúng lá phiếu hay biểu quyết của mình về những quyết sách"...

và cho rằng :Nhà văn chốt thế cũng chí lý. Tuy nhiên, đấy là Quốc hội những năm 1960 thế kỷ trước, trình độ học vấn nhìn chung còn thấp, bây giờ 2022 rồi, đại biểu phải khác… Người ta gọi diễn đàn Quốc hội là Nghị trường, đại biểu là Nghị sĩ, chữ "Nghị" có nghĩa là thảo luận, họp bàn- gồm chữ "Ngôn" là nói, kết hợp với chữ "Nghĩa" là ý nghĩa… Cho nên đã là đại biểu, là nghị sĩ thì phải phát ngôn, phát biểu, tuy nhiên nói phải có ý nghĩa lý luận và thực tiễn, trên nền tảng văn hóa, chứ không nói linh tinh, nhảm nhí, vô nghĩa… Mà không chỉ nói ở nghị trường, khi cử tri hỏi cũng phải trả lời, báo chí phỏng vấn cũng phải nêu quan điểm của mình.Mong sao Quốc hội ngày càng chọn được nhiều đại biểu hăng hái phát biểu, đóng góp những ý kiến thiết thực, có giá trị để cơ quan quyền lực cao nhất thật sự mạnh(5).

Đây đó, có những người như Ba Kiem Mai nhắn :Nghị trường không phải là sân khấu tấu hài(6). Sau khi dẫn chứng thực tế để chứng minh Luật Phòng chống bạo lực gia đình hiện hành còn nhiều hạn chế cần cải sửa và ý kiến của một số Đại biểu quốc hội góp ý cho Dự luật sửa luật Phòng chống bạo lực gia đình hiện hành, Facebooker vốn là nhà báo nghỉ hưu này nhận xét, đại ý :Không có Đại biểu quốc hội nào đọc lại nộidung của LuậtPhòng chống bạo lực gia đình để góp ý cho Dự luật cải sửa Mỗi ngày họp của mấy ba, mấy má nghị sĩ tốn cả tỷ đồng mà lườisuy nghĩ thì làm ơn đọc góp ý để thảo luận vềDự luật… !

Từ các diễn biến tại Nghị trường, Trương Huy San, một cựu nhà báo khác thì đặt vấn đề :Làm chính sách hay tập làm văn (7) : Từ khóa II đến khóa VII, Quốc hội ta cơ cấu đại biểu bao gồm cả người chăn bò và công nhân vệ sinh. Trong những lần trả lời phỏng vấn tôi, anh Hồ Giáo kể, khi cần ông phát biểu, Văn phòng thường chuẩn bị trước rồi đưa giấy cho ông, ông chỉ cần lên đọc. Bởi thế, ngay cả hồi đó mà cũng có mạng xã hội, chưa chắc đại biểu đã có khả năng "mua vui" như mấy ngày qua.

Lỗi không phải chỉ ở từng đại biểu. Tôi tìm lại Luật Quy hoạch, Luật được nhắc nhiều nhất mấy ngày họp đầu. Hiếm có văn bản luật nào lại được trình bày một cách tăm tối như luật này. Tôi cố gắng đọc đi đọc lại cả 59 điều mà không thấy rõ, đâu là "quy phạm", đâu là "chính sách". Luật Quy hoạch không phải là cá biệt, nếu không thay đổi tư duy làm luật thì Quốc hội, nơi lẽ ra phải làm chính sách, chỉ có thể làm tập làm văn.

Sau khi phân tích khá cặn kẽ về những bất cập của Luật Đất đai nhằm chứng minh,suốt từ đầu thập niên 2000 đến nay,Quốc hội bị kéo vào công cuộc làm văn bản chứ không phải làm chính sáchvề đất đai.Dẫu không gian chính trị chưa đủ chín để đụng đến vấn đề "đất đai thuộc sở hữu toàn dân" nhưng vẫn có thể thay đổi nội hàm của nó, vẫn có thể sửa chính sách và có một cách tiếp cận khác để làm luật đất đai rõ ràng, ngắn gọn.Luật Đất đai chỉ cần dăm, bảy điều và Luật Quy hoạch cũng không nên "vẽ cả ngày mai thành bức tranh…" khi chưa biết nguồn lực từ đâu ra cả.

Theo Trương Huy San :Đừng coi việc làm luật cũng là một cơ hội như làm… dự án. Tư duy chưa thay đổi, điều kiện chưa chín muồi thì chưa thể có thay đổi về chính sách (nhất là trong chính sách đất đai, có người muốn giữ sở hữu toàn dân vì sợ chệch hướng, có người muốn giữ quyền thu hồi đất của nhà nước vì lợi ích). Chưa thay đổi về chính sách mà sửa luật thì chỉ làm tập làm văn. Và nếu không thay đổi chính sách một cách toàn diện thì đừng sửa toàn văn luật hay bộ luật mà chỉ cần ra một luật sửa đổi chỉ một, hai điều là đủ.Phải có phương pháp làm việc khoa học để đừng làm mất thời gian của Quốc hội. Nên đưa các vấn đề chính sách ra để các nghị sĩ thảo luận (thay vì để đại biểu ăn nói như một đại cử tri). Khi đã hình dung quyết sách thì để các Ủy ban cùng đội ngũ chuyên môn thiết kế các "quy phạm" trước khi trình Quốc hội thông qua, biểu quyết.

Quyền lực của Quốc hội càng độc lập với chính phủ càng tốt khi thực thi giám sát. Nhưng, chương trình nghị sự của Quốc hội mà nếu không bám sát chương trình hành động của chính phủ (phản đối hay ủng hộ) thì các phát biểu ở Quốc hội rất dễ trở nên lạc lõng. Lạc lõng như tình huống, vợ thì hì hục nhặt rau, bế con, chồng chỉ chăm chăm ngó sang hàng xóm xem vợ người ta xinh hay xấu.

***

Bao giờ thì những kỳ họp Quốc hội vẫn được tuyên truyền là "một trong những sinh hoạt chính trị quan trọng nhất của quốc gia", vốn tốn vài chục tỉ/lần, không khiến đa số công dân cảm thấy vừa bất bình, vừa ngậm ngùi kiểu như Nguyễn Thiện :Nhiệm vụ của Đại biểu quốc hội là nêu ý kiến. Tuy nhiên, một số đại biểu đừng nói gì là tôi xem như đã có đóng góp cho đất nước (8) ! Vì sao trong mắt công dân Việt Nam, sinh hoạt của tập thể "đại diện cho ý chí, nguyện vọng của toàn dân" lại thảm hại như vậy ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 03/06/2022

Chú thích

(1) https://www.facebook.com/photo/?fbid=2637790123032035&set=p.2637790123032035

(2) https://www.facebook.com/nguyenthien.haihuoctutrao/posts/10221998834140018

(3) https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=165169332635744&id=100074280347667

(4) https://www.facebook.com/phuc.dinhkim.7/posts/3229733407246286

(5) https://www.facebook.com/phankhiem.nguyen/posts/5343443042360631

(6) https://www.facebook.com/bakiem.mai/posts/1932058516986009

(7) https://www.facebook.com/Osinhuyduc/posts/5008101559224985

***********************

Ý kiến về bạo lực gia đình của các đại biểu quốc hội gây tranh cãi

RFA, 01/06/2022

Tại phiên thảo luận tổ ở Quốc hội chiều 31/5/2022 về dự thảo Luật Phòng/Chống Bạo lực Gia đình sửa đổi, nhiều Đại biểu quốc hội nêu ý kiến cho rằng cần phải quy định chặt chẽ hơn về hành vi bạo lực trong gia đình.

Ảnh minh họa chụp tại Hà Nội trước đây. AFP

Đơn cử như Đại biểu quốc hội Lê Minh Nam cho rằng, vợ chồng kiểm tra tin nhắn của nhau, khen hàng xóm đẹp, về nhà không nói chuyện cũng là bạo lực gia đình.

Còn Đại biểu quốc hội Phan Thị Mỹ Dung thì đề nghị, chồng đi làm về nhưng im lặng không nói gì cả, hoặc suốt ngày khen hàng xóm xinh đẹp, chu đáo cũng phải bị xem là hành vi bạo lực gia đình.

Sau một thời gian Luật Phòng Chống Bạo lực Gia đình của Việt Nam bị cho là có cũng như không, thì giờ đây dự thảo Luật Phòng Chống Bạo lực Gia đình của Việt Nam sửa đổi bị nhiều người cho rằng quá siết chặt, không thực tế.

Bà Trân, chuyên gia tư vấn về bạo lực gia đình tại Ngôi nhà Bình Yên thuộc Trung tâm Vì sự phát triển phụ nữ Đồng bằng sông Cửu Long, khi trả lời RFA hôm 1/6 giải thích :

"Bạo lực gia đình, nguyên nhân cốt lõi là do định kiến giới, trọng nam khinh nữ và nam quyền… Nên người nam thấy cái quyền của họ cao hơn nữa và họ sử dụng nhiều hình thức bạo lực với nữ, còn nữ thì đa phần phải cam chịu nhiều hơn và cảm thấy mình có lỗi. Đến khi họ tìm được đến nhà bình yên thì họ đã phải chịu bạo lực trong khoảng thời gian dài, đến khi họ không chịu nổi nữa thì họ mới lên tiếng. Chúng tôi chia bạo lực gia đình thành bốn loại : thứ nhất là bạo lực về thể chất, thứ hai là bạo lực về tinh thần, thứ ba là bạo lực về tình dục và cuối cùng là bạo lực về kinh tế. Chia ra như vậy để dễ kiểm soát thôi, nhưng thực chất là nó đan xen vào nhau, có nghĩa là trong bạo lực về thể chất sẽ có bạo lực về tinh thần và hình thức bạo lực về tinh thần là hình thức bạo lực nhiều nhất".

Liên quan Dự thảo Luật Phòng chống Bạo lực Gia đình mới đây của Việt Nam, Bà Trân nhận định :

"Về Dự thảo Luật Phòng chống Bạo lực Gia đình năm nay thì em có lên mạng xem. Em không thể nêu quan điểm cá nhân đồng tình hay không đồng tình, nhưng theo em đó là một tín hiệu đáng mừng, vì mọi người đang nhìn nhận về nhạy cảm giới nhiều hơn và quan tâm đến đời sống của người phụ nữ nhiều hơn".

Trong một diễn biến liên quan, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) hôm 1/6/2022 cũng lấy ý kiến hoàn thiện cho dự thảo Bộ quy tắc ứng xử phòng chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc. Theo đó, nhận diện được các hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc là một nỗ lực rất cần thiết, các hình thức quấy rối cần thật cụ thể…

Đáng chú ý, dự thảo còn đưa ra những cụm từ như : ‘Nhìn gợi tình’, ‘nháy mắt liên tục’ cũng bị coi là quấy rối tình dục (!?)

Ảnh minh họa chụp tại Hà Nội trước đây. AFP.

Trở lại với Dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình sửa đổi đang được thảo luận, một trí thức ở Sài Gòn - ông Phúc, người đã lập gia đình và có con trong độ tuổi vừa trưởng thành, khi trao đổi với RFA hôm 1/6 cho biết ý kiến của mình :

"Khi đặt vấn đề bạo lực gia đình, chúng ta phải xét trên nhiều góc cạnh. Nhất là người trong cuộc thì lúc giải quyết vấn đề giữa vợ chồng, con cái, cha mẹ… thì phải luôn luôn có một câu hỏi, đó là kết quả sẽ như thế nào ? Ảnh hưởng gia đình như thế nào để chúng ta tạo một cái nếp ứng xử. Bạo lực gia đình không phải chỉ xuất phát từ những gia đình có học vấn thấp, thậm chí có những gia đình trí thức rất cao có bạo lực gia đình. Có nghĩa rằng văn hóa truyền thống gia đình, cách nuôi dạy con cái từ ông bà cha mẹ trở xuống phải có một cái nếp và cái đó sẽ định hướng cho con cháu của mình có một cách ứng xử trong gia đình tốt hơn, hài hòa hơn".

Nhưng xã hội Việt Nam hiện nay theo ông Phúc, bạo lực gia đình xuất phát từ ‘giận cá chém thớt’… Ông Phúc giải thích thêm :

"Tức là những nỗi bực dọc trong cơ quan, xã hội mà không giải quyết được bằng luật pháp, không giải quyết được bằng đạo đức hay bằng tình nhân ái của con người… thì đem gia đình để trút giận. Khi không được giải quyết tới nơi tới chốn thì hành động đó sẽ lập đi lập lại và người ta coi đó là bình thường. Do đó theo tôi, bạo lực gia đình ở bất cứ một quốc gia nào cũng có, nhưng mà pháp luật của quốc gia đó chế tài như thế nào ? Xử lý nghiêm túc như thế nào và có những biện pháp răn đe như thế nào để hạn chế thấp nhất, đó mới là vấn đề cần phải bàn. Chứ không phải là giáo dục đạo đức học năm ba bài hoặc là đưa cái Luật Bạo hành Gia đình, Luật Hôn nhân Gia đình… mà có thể thực hiện".

Ông Phúc cho rằng, phải bao gồm rất nhiều yếu tố cộng lại thì mới có thể tạo ra một nếp ứng xử tốt đẹp giữa con người và con người, như giữa vợ chồng với nhau, giữa cha mẹ và con cái…

tiến sĩ Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội, khi trả lời RFA liên quan vấn đề này trước đây cho rằng :

"Trong thực tế, người phụ nữ Việt Nam rất mạnh mẽ và đóng góp rất nhiều cho kinh tế gia đình, xã hội, người phụ nữ Việt Nam đã tiến bộ rất nhiều trong những thập kỷ qua. Tuy nhiên nam giới lại không có được những thay đổi cùng nhịp, cho nên tôi cho rằng nam giới cảm thấy bị thách thức bởi phụ nữ và họ cảm thấy quyền lực của họ đang bị đe dọa. Có thể vì thế mà họ sử dụng bạo lực để khẳng định quyền lực, vị thế của mình trong gia đình".

Theo tiến sĩ Khuất Thu Hồng, đói nghèo cũng là một nguyên nhân làm cho mâu thuẫn căng thẳng hơn. Ngoài ra, cả phụ nữ và nam giới đều thiếu hiểu biết về quyền của mình, thiếu kỹ năng sống để hóa giải những xung đột nhỏ. Những xung đột nhỏ vì vậy bị đẩy lên thành những xung đột nghiêm trọng hơn, dẫn đến bạo lực.

Theo kết quả điều tra quốc gia năm 2021 của Tổng cục Thống kê, có 32% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc bạo lực tình dục. Trong đó, 90,4% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc tình dục không tìm kiếm sự giúp đỡ, chỉ 4,8% tìm kiếm sự giúp đỡ của công an.

Nguồn : RFA, 01/06/2022

(8) https://www.facebook.com/nguyenthien.haihuoctutrao/posts/10221996031629957