Thông Luận

Lời người dịch : Tối ngày 2/8/2022, theo giờ địa phương, phi cơ của Chủ tịch Hạ Viện và một số dân biểu quốc hội Hoa Kỳ đã đáp xuống phi trường Đài Bắc trong chuyến công du không báo trước của phái đoàn.

Bản tuyên bố của Chủ tịch Pelosi về chuyến thăm Đài Loan đã được đăng tải trên tờ Washington Post theo sau đó vài giờ đồng hồ và trên trang mạng của Văn phòng Chủ tịch Hạ Viện. Theo sau là toàn văn bản tuyên bố, do người dịch đặt tựa. (Nhã Duy)

********************

Cách đây 43 năm, Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua Đạo luật Quan hệ Đài Loan một cách áp đảo và được Tổng thống Jimmy Carter ký thành sắc luật. Đó là một trong những nền tảng quan trọng bậc nhất trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.

Đạo luật Quan hệ Đài Loan đưa ra cam kết của Hoa Kỳ với một Đài Loan dân chủ, đề ra nghị trình cho mối quan hệ kinh tế và ngoại giao được nhanh chóng phát triển thành mối quan hệ đối tác chủ chốt. Nó nuôi dưỡng một tình thân hữu sâu đậm xuất phát từ những lợi ích và giá trị chung : đó là quyền tự quyết và tự chủ, dân chủ và tự do, nhân phẩm và nhân quyền.

Và nó đã đưa ra lời tuyên hứa chính thức của Hoa Kỳ sẽ trợ giúp cho sự phòng vệ của Đài Loan là, "cân nhắc đến bất cứ nỗ lực muốn xác định tương lai của Đài Loan khác hơn các biện pháp hòa bình…  (và) xem xét mối đe dọa đến hòa bình và an ninh của khu vực Tây Thái Bình Dương và tạo mối quan tâm nghiêm trọng với Hoa Kỳ...".

Hôm nay, nước Mỹ phải ghi nhớ lời tuyên hứa đó. Chúng ta phải sát cánh cùng với Đài Loan, một đảo quốc cang cường. Đài Loan dẫn đầu về quản trị : đặc biệt là chống dịch bệnh Covid-19, và là nhà vô dịch về chuyển hóa môi trường và khí hậu hiện nay. Đài Loan cũng là nhà lãnh đạo về hòa bình, an ninh và sự năng động kinh tế : với tinh thần kinh doanh, văn hóa đổi mới và sức mạnh kỹ thuật mà cả thế giới đều mong muốn. 

Tuy nhiên, rất đáng lo ngại khi nền dân chủ năng động và mạnh mẽ này, vốn được Freedom House mệnh danh là một trong những nền dân chủ thoáng đạt nhất thế giới và được lãnh đạo bởi một phụ nữ rất đáng tự hào là bà Tổng thống Thái Anh Văn, hiện đang bị đe dọa.

Trong những năm gần đây, Bắc Kinh đã gia tăng tình trạng căng thẳng với Đài Loan một cách đáng kể. Nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa đã tăng cường những cuộc tuần tra bằng phi cơ ném bom, chiến đấu cơ và phi cơ dọ thám ở sát và thậm chí ngay trên không phận của Đài Loan, khiến Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đưa ra kết luận là quân đội Trung Quốc "dường như đang chuẩn bị một tình huống bất ngờ nhằm thống nhất Đài Loan với Cộng hòa nhân dân Trung Hoa bằng vũ lực".

Trung Quốc đã tạo ra cuộc chiến trên không gian mạng, tung ra hằng ngày nhiều cuộc tấn công vào các cơ quan chính phủ của Đài Loan. Đồng thời Bắc Kinh cũng đang bóp nghẹt Đài Loan về kinh tế, tạo áp lực với các tập đoàn thế giới để buộc họ cắt đi mối quan hệ với đảo quốc này, đe dọa các quốc gia hợp tác với Đài Loan và siết chặt các hoạt động du lịch từ Trung Quốc.

Trong bối cảnh Đảng cộng sản Trung Quốc đang gia tăng sự hung hãn, chuyến công du của phái đoàn Quốc hội chúng tôi nên được xem như một tuyên bố rõ ràng rằng, Hoa Kỳ đang sát cánh cùng Đài Loan, một đối tác dân chủ của chúng ta trong việc tự vệ và bảo vệ nền tự do của mình.

Chuyến công du của chúng tôi là một trong những phái đoàn Quốc hội đến đảo quốc này, không hề mâu thuẫn với chính sách "Một Trung Quốc" được nêu trong Đạo luật Quan hệ Đài Loan 1979, cũng như bản Tuyên Bố Chung giữa Hoa Kỳ-Trung Quốc cùng văn kiện Sáu Cam Kết. Hoa Kỳ tiếp tục phản đối các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng này.

Chuyến công du của chúng tôi là một phần trong chuyến đi đến Thái Bình Dương bao quát hơn, bao gồm các quốc gia Singapore, Malaysia, Nam Hàn và Nhật Bản nhằm tập trung vào mối an ninh hổ tương, quan hệ hợp tác kinh tế và sự điều hành dân chủ. Các thảo luận của chúng tôi với các đối tác Đài Loan nhằm tập trung việc tái xác định sự ủng hộ của chúng tôi đối với hải đảo này và thúc đẩy các quyền lợi chung, bao gồm cả việc cổ vũ cho một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và mở rộng. Sự đoàn kết của Hoa Kỳ với Đài Loan hiện nay quan trọng hơn bao giờ hết, không chỉ với 23 triệu người dân trên đảo mà còn với hàng triệu người khác đang bị nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa đàn áp và bách hại.

Ba mươi năm trước, tôi có mặt trong phái đoàn lưỡng đảng Quốc hội Hoa Kỳ đến Trung Quốc, chúng tôi đã giăng một biểu ngữ đen trắng mang hàng chữ "Gửi những người đã hy sinh cho nền dân chủ Trung Quốc" ngay tại quảng trường Thiên An Môn. Cảnh sát sắc phục đã bám theo chúng tôi khi chúng tôi rời quảng trường. Kể từ đó, hồ sơ nhân quyền của Bắc Kinh càng tồi tệ và sự xem thường pháp luật vẫn tiếp diễn, nhất là từ khi Chủ tịch Tập Cận Bình bám giữ quyền lực của mình.

Ba mươi năm trước, tôi có mặt trong phái đoàn lưỡng đảng Quốc hội Hoa Kỳ đến Trung Quốc và đã giăng một biểu ngữ đen trắng mang hàng chữ "Gửi những người đã hy sinh cho nền dân chủ Trung Quốc" ngay tại quảng trường Thiên An Môn.

Cuộc đàn áp dã man của Đảng cộng sản Trung Quốc đối với các quyền tự do chính trị và nhân quyền của Hồng Kông, thậm chí bắt giữ cả Hồng Y Joseph Zen đã vứt hết những lời hứa về "một quốc gia, hai hệ thống" vào sọt rác. Tại Tây Tạng, Đảng cộng sản Trung Quốc từ lâu đã dẫn đầu một chiến dịch nhằm xóa bỏ ngôn ngữ, văn hóa, tôn giáo và bản sắc của người dân Tây Tạng. Tại Tân Cương, Bắc Kinh đang tiến hành một cuộc diệt chủng đối với người Duy Ngô Nhĩ Hồi giáo và các dân tộc thiểu số khác. Và trên khắp đại lục, Đảng cộng sản Trung Quốc tiếp tục nhắm đến và bắt giữ các nhà hoạt động, các nhà lãnh đạo tự do tôn giáo và những nhân vật dám thách thức chế độ.

Truyền hình Đài Loan phát tin về chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi đến Đài Loan, vào tối thứ Ba, 2/8/2022. Nhà Trắng tìm cách giải tỏa căng thẳng gia tăng với Trung Quốc về chuyến thăm dự kiến của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi tới Đài Loan, nhấn mạnh Chuyến đi không báo hiệu sự thay đổi tư thế của Hoa Kỳ đối với hòn đảo và thúc giục Bắc Kinh kiềm chế trước những phản ứng hung hăng. (Lam Yik Fei / Bloomberg

Chúng ta không thể đứng nhìn Đảng cộng sản Trung Quốc tiến hành đe dọa Đài Loan và vào chính nền dân chủ.

Quả thật, chúng tôi thực hiện chuyến đi này vào thời điểm thế giới phải đối mặt với sự lựa chọn giữa chuyên chế và dân chủ. Khi Nga tiến hành cuộc chiến bất hợp pháp đã được mưu tính nhằm chống lại Ukraine, sát hại hàng ngàn người vô tội, thậm chí cả trẻ em, thì điều cần thiết là Hoa Kỳ và các đồng minh của chúng ta phải nói thẳng rằng, chúng ta không bao giờ nhượng bộ những kẻ độc tài.

Khi tôi dẫn đầu một phái đoàn quốc hội đến Kyiv hồi tháng Tư, là chuyến thăm cấp cao nhất của Hoa Kỳ đến quốc gia đang bị vây hãm, tôi đã chuyển lời đến Tổng thống Volodymyr Zelensky rằng, chúng ta ngưỡng mộ quyết tâm bảo vệ nền dân chủ của Ukraine và nền dân chủ của toàn thế giới.

Đến Đài Loan, chúng ta tôn trọng cam kết của Hoa Kỳ đối với nền dân chủ : tái khẳng định rằng những quyền tự do của Đài Loan - và tất cả các nền dân chủ khác - phải được tôn trọng.

Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ Viện Hoa Kỳ

Nguyên tác : Washington Post Op-Ed by Speaker Nancy Pelosi : Why I’m leading a congressional delegation to Taiwan, Newsroom, speaker.gov,  02/08/2022

Nhã Duy dịch

(03/08/2022)