Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

15/04/2023

Vụ chuyến bay giải cứu

Trân Văn

Kỳ 1

Nn nhân b gt ra bên ngoài

Gt b vai trò "b hi" ca các nn nhân vì điu đó s... to điu kin đ có th sung công khon 180 t do "phm ti mà có" ? Hay vì nếu chiếu theo các quy đnh ca Lut T tng hình s hin hành thì vic triu tp ly li khai, thu thp bng chng, t... 200.000 "b hi" s khiến...

chuyenbay1

Mt áp phích tuyên truyn cuc chiến chng đi dch Covid-19 Vit Nam. (nh chp màn hình Tui Tr Online)

Sau khi công an Vit Nam công b Kết lun điu tra v vic son lp phê duyt t chc - thc hin các chuyến bay "gii cu", thông qua nhiu cơ quan truyn thông chính thc, mt s lut sư(1), cu viên chc ca h thng tư pháp(2)... đng thanh bày t s nht trí trong vic đ cao ý chí ca công an :Không xem các nn nhân nhng người do rơi vào tình trng ngt nghèo đành phi chp nhn tr khon tin t vài ln đến hàng chc ln chi phí hp lý đ được hi hương là "b hi".

Nhng lut sư và cu viên chc ca h thng tư pháp cho rng :Hàng trăm ngàn người phi tr chi phí cc ln cho vic được lên phi cơ đ hi hương, phi lưu trú ăn ung ti nơi được ch đnh trong thi gian cách ly không phi là "b hi" vì chi phí đó là do các bên t tha thun. Nếu các nn nhân chng minh được rng h phi np khon tin "trái vi quy đnh ca nhà nước" hoc các t chc cá nhân đã gian di trong vic thu tinhay có nhng hành vi khác khiến cho giao dch vô hiu (như b la di, bcưỡng ép...) thì hcó th khi kin bngcác v kin riêng Tòa Dân s đ đòi litin tcác doanh nghip có liên quan.Còn nếucác giao dch là hp pháp, t nguyn, vic np tin là công khai, ngay tình, t chc thu tin có chc năng nhim v được pháp lut cho phép, giá c theo tha thun thì đây là quan h dân s kinh tế hp pháp, chưa có cơ s pháp lý đ công dân có th yêu cu cáct chc, doanh nghip có liên quan phi tr tin. Bi công an ch điu tra, đ ngh truy cu trách nhim hình s ca các cá nhân đã phm nhng ti như "môi gii hi l", "đưa hi l", "nhn hi l", "la đo chiếm đot tài sn" và "li dng chc v quyn hn trong khi thi hành công v" nên "b hi" ca v án đã đ cp được xem là "cơ quan nhà nước ch không phi khách hàng b tin đ được hihương". Nhng lut sư và cu viên chc tư pháp này nhn mnh :Tuy chi phí rt cao nhưng dù biết rõ giá cao như vy, nnnhân vn chp nhn chi tin do cn v nướcthì đó là tha thun dân s gia h vi doanh nghip cung cp dch v.

***

Bt k thế nào thì nhn đnh, ý kiến ca mt s lut sư, cu viên chc tư pháp cũng đã góp phn làm rõ mt ý : Sut quá trình điu tra v vic son lp phê duyt t chc - thc hin các chuyến bay "gii cu", công an Vit Nam đã c tình loi b hàng trăm ngàn nn nhân ra khi v án. "Khon li bt chính" – xp x 180 t mà các b can đã giao nhn vi nhau là do "phm ti mà có" s được... sung công. Các nn nhân đã cn răng gánh chu thit hi gi dù mun hay không cũng phi ráng... cn răng cht hơn na !

Khoan bàn đến tình vn rõ ràng là vô tri, vô cm, vic lai b các nn nhân khi vai trò "b hi" dù h thc s đã phi gánh chu thit hi nng n, thm chí, đ thoát khi tình thế ngt nghèo, nguy him đến tính mng, không ít người phi vay mượn, tr lãi... liu có hp lý hay không ? Lut T tng hình s Vit Nam đnh nghĩa như thế này v "b hi" ti Điu 62 :B hi là cá nhân trc tiếp b thit hi v th cht, tinh thn, tài sn hoc là cơ quan, t chc b thit hi v tài sn, uy tín do ti phm gây ra hoc đe da gây ra.

Cũng theo Điu 62,b hi hoc người đi din ca h có quyn : Được thông báo, gii thích quyn và nghĩa v. Đưa ra chng c, tài liu, đ vt, yêu cu. Trình bày ý kiến v chng c, tài liu, đ vt liên quan và yêu cu người có thm quyn tiến hành t tng kim tra, đánh giá. Đ ngh giám đnh, đnh giá tài sn theo quy đnh ca pháp lut. Được thông báo kết qu điu tra, gii quyết v án. Đ ngh thay đi người có thm quyn tiến hành t tng, người giám đnh, người đnh giá tài sn, người phiên dch, người dch thut. Đ ngh hình pht, mc bi thường thiệt hi, bin pháp bo đm bi thường. Tham gia phiên tòa, trình bày ý kiến, đ ngh ch ta phiên tòa hi b cáo và người khác tham gia phiên tòa, tranh lun ti phiên tòa đ bo v quyn và li ích hp pháp ca mình, xem biên bn phiên tòa. T bo v, nh người bo v quyn và li ích hp pháp cho mình. Tham gia các hot đng t tng ; kháng cáo bn án, quyết đnh ca Tòa án ; khiếu ni quyết đnh, hành vi t tng ca cơ quan, người có thm quyn tiến hành t tng (3).

Chưa hết, Lut T tng hình s Vit Nam còn mt điu khác (Điu 30) quy đnh v gii quyết vn đ dân s trong v án hình s ( đây là bi thường thit hi cho nn nhân) : Vic gii quyết vn đ dân s trong v án hình s được tiến hành cùng vi vic gii quyết v án hình s. Trường hp v án hình s phi gii quyết vn đ bi thường thiệt hại, bi hoàn mà chưa có điu kin chng minh và không nh hưởng đến vic gii quyết v án hình s thì vn đ dân s có th tách ra đ gii quyết theo th tc t tng dân s(3).

Ti sao trước kia, vào thi đim bt đu tiến hành điu tra các vi phm pháp lut liên quan đến vic son lp phê duyt t chc - thc hin các chuyến bay "gii cu", mt s viên chc hu trách tng công khai tha nhn nhng người Vit phi tr đ loi chi phí vi giá không ai có th tưởng tượng đ được hi hương gia lúc đi dch đang làm c thế gii ng nghiêng là "nn nhân" nhưng khi kết thúc điu tra, bt chp các quy đnh ca Lut T tng hình s, công an Vit Nam li không tha nhn nhng nn nhân đó là "b hi" ? Gt b vai trò "b hi" ca các nn nhân vì điu đó s to điu kin đ có th sung công khon 180 t do "phm ti mà có" ? Hay vì nếu chiếu theo các quy đnh ca Lut T tng hình s hin hành thì vic triu tp ly li khai, thu thp bng chng, t 200.000 "b hi" (4) s khiến vic gii quyết v án, bao gm c t chc xét x thêm khó khăn, phc tp ? Hoc vì tt c nhng lý do va k và nhiu lý do khác na ? Chng hn nhng ai phi chu trách nhim khi hot đng phm ti din ra công khai, dân tình ta thán sut 20 tháng và biến hàng trăm ngàn ng ười thành nn nhân ? Thế nào là điu tra khách quan khi xem các nn nhân là đi tương t nguyn chu thit hi ch không có ai làm hi ?

(Trân Văn)

Chú thích

(1) https://vietnamnet.vn/chuyen-bay-giai-cuu-dua-cuu-tu-nhan-ve-nuoc-va-la-thu-to-sai-pham-2129414.html

(2) https://tuoitre.vn/khach-di-chuyen-bay-giai-cuu-co-duoc-tra-lai-tien-20230408150132809.htm

(3) https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Trach-nhiem-hinh-su/Bo-luat-to-tung-hinh-su-2015-296884.aspx

(4) https://thanhnien.vn/toan-canh-vu-chuyen-bay-giai-cuu-sau-1-nam-khoi-to-dieu-tra-1851538213.htm

**************************

Kỳ 2

54 b can là quá ít ?

Nếu hot đng điu tra tht s "khách quan, vô tư" ti sao li b qua không truy cu trách nhim hình s ca các thành viên trong "T công tác năm b" vn là lãnh đo ca c năm b.

chuyenbay2

Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tống đạt cáo trạng truy tố 54 bị can trong vụ chuyến bay giải cứu với các tội như "Đưa – Nhận – Môi giới hối lộ", "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" và "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản"

Đại dịch hoành hành, không có việc làm, không có thu nhp, không có nơi ăn chn n đnh, chưa k không biết s ra sao nếu chng may nhim Covid-19 trên x người là lý do khiến nhiu người Vit cư trú ngoi quc trong giai đon t tháng 4/2020 đến tháng 1/2022 mun hi hương. Tuy nhiên đ được hi hương h phi tr chi phí di chuyn, ăn - ti đa đim được ch đnh trong thi gian b cưỡng bc cách ly gp vài ln đến hàng chc ln mc bình thường và theo nhn đnh ca mt s lut sư(1), cu viên chc ca h thng tư pháp(2) thì công an Vit Nam không xem h là "b hi" bi h t nguyn chu thit hi !

Ai to ra tình thế đ các nn nhân phi... t nguyn chu thit hi ? Chính ph ! Các ch trương liên quan đến phòng chng Covid 19 ca chính ph, bao gm c nhng quy đnh, yêu cu liên quan ti vic đưa công dân hi hương đã to điu kin cho các b khai thác hoàn cnh ngt nghèo ca nhng người Vit đang cư trú ngoi quc phi... t nguyn chu thit hi. Riêng trong vic lp duyt t chc - thc hin các chuyến bay "gii cu", chính ph lôi ti năm b (Ngoi giao, Y tế, Giao thông vận tải, Công an, Quc phòng) vào cuc. Kết lun điu tra mà công an Vit Nam công b, xác đnh, c năm b đu tn tình khai thác chc trách đ buc nhng doanh nghip mun thc hin các chuyến bay "gii cu" phi chung chi và công dân Vit Nam có nhu cu hi hương tr thành đi tượng b doanh nghip tham gia "gii cu" trn lt đ cng np cho năm b. Không có năm b tham gia, chi phí hi hương không b đi lên và tr thành cao ngt ngưởng như đã biết.

Du B Quc phòng không góp "b can" nào trong v án mà công an Vit Nam va đ ngh truy t nhưng đó không phi do B Quc phòng "sch" hơn. Nguyên do không có nhân s ca B Quc phòng b đ ngh truy t ch vì B Công an không th điu tra B Quc phòng(3). Ngoài năm b, còn có Văn phòng Chính ph tham gia ép buc doanh nghip mun t chc các chuyến bay "gii cu" đ nhng doanh nghip này buc phi tăng mc trn lt công dân mun hi hương. Kết lun điu tra ca công an mà t Công An Nhân Dân va lược thut, xác nhn :Ti Văn phòng Chính ph, mt s cá nhân thuc V Quan h quc tế và lãnh đo Văn phòng Chính ph đã li dng nhim v được giao, đ xut thng lên lãnh đo chính ph duyt ch trương cp phép chuyến bay cho các doanh nghip, b qua quy trình giám sát, đ xut ca "T công tác năm b" trong vic thm đnh, đưa ra ý kiến đi vi kế hoch t chc các chuyến bay, qua đó nhn hi l ca doanh nghip(4).

Nếu hot đng điu tra tht s "khách quan, vô tư" ti sao li b qua không truy cu trách nhim hình s ca các thành viên trong "T công tác năm b" vn là lãnh đo ca c năm b. Chng l đ các viên chc trc thuc nhũng nhiu đ nhn hi l li không phm ti nào dù ít nht cũng có du hiu "thiếu trách nhim gây hu qu nghiêm trng" ? Nếu hot đng điu tra tht s "khách quan, vô tư" ti sao li b qua không truy cu trách nhim hình s ca "lãnh đo chính phđã "duyt ch trương cp phép chuyến bay cho các doanh nghip, b qua quy trình giám sát, đ xut ca ‘T công tác năm b trong vic thm đnh, đưa ra ý kiến đi vi kế hoch t chc các chuyến bayvà vì thế mà to điu kin cho "mt s cá nhân thuc V Quan h quc tế và lãnh đo Văn phòng Chính ph nhn hi l ca doanh nghip" ?"Lãnh đo" hoc "nhng lãnh đo" nào ca "chính ph" đã "c ý làm trái" quy trình, quy đnh do chính chính ph đ ra đến mc gây ra "hu qu đc bit nghiêm trng" như vy ?

Chng l c là "lãnh đo chính ph" thì đương nhiên tr thành "siêu công dân" nên không th xem xét – truy cu trách nhim hình s dù du hiu vi phm pháp lut hình s đã được công an ghi nhn trên "giy trng, mc đen", ngược li nếu là thường dân thì du thit hi có rõ ràng đến đâu mà công an không mun thì ngay c quyn làm "b hi" theo quy đnh ca Lut T tng hình s cũng không được hưởng ? Còn mt đim đáng lưu ý khác là c như Kết lun điu tra, các doanh nhân đã b cáo buc ưa hi l" cũng là nn nhân. Doanh nghip ca h mun có thương v, mun cung cp dch v - tha mãn nhu cu hi hương ca hàng trăm ngàn người thì phi "chung chi" cho các b. Khi chính ph tr thành mt tp th vi nhng cá nhân tham tàn như thế, chng l chính ph có th phi tay ? Sao chính ph không nhn trách nhim bi thường theo Lut trách nhim bi thường nhà nước(5) vì đã to điu kin cho hàng lot viên chc phm pháp khi thi hành công v gây ra thit hi cho hàng trăm ngàn người ?

Thêm mt ln na cn nhc li thc mc : Vì sao Kết lun điu tra ch ghi nhn 772 chuyến bay gii cu trong khi mt s viên chc hu trách tng tha nhn s chuyên bay gii cu (bao gm "gii cu" và "combo") lên đến hàng ngàn(6) ? Vì sao ch mt s doanh nhân tham gia thc hin các chuyến bay "gii cu", mt s lãnh đo đa phương liên quan đến vic sp đt "nơi ăn, chn " cho nhng người Vit b các h thng "cht đu, lt da" ch vì có nguyn vng được"gii cu" b truy cu trách nhim hình s trong khi tháng 10 năm ngoái, B Công an tng yêu cu "UBND các tnh, thành ph thng kê, cung cp toàn b h sơ resort, khách sn đã np đ xin đượcchn làm đa đim cách ly đón công dân Vit Nam t nước ngoài hi hương trên các chuyến bay t tr phí cách ly, bao gm c h sơ nhng khách sn không được chn làm đa đim cách ly.Nhng đơn v được giao nhim v tiếp nhn, tham mưu, đ xut gii quyết h sơ ca khách sn, resort xin làm đa đim cách ly" (7).

Vi kiu hot đng t trên xung dưới, t trong ra ngoài hết sc táo tn, tàn t như đã được mô t trong Kết lun điu tra, ai tin mt s tp đoàn, mt s doanh nghip hot đng trong lĩnh vc lưu trú ti Vit Nam, bng nhiên được chính quyn mt s đa phương la chn đ cung cp dch v "cưỡng bc cách ly", khiến chi phí hi hương vt lên như pháo thăng thiên là hoàn toàn vô tư ? Vì sao công an Vit Nam vn đ đó - Kết lun điu tra không h đ đng đã làm gì và kết qu ra sao ? 54 b can là quá ít !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 15/04/2023

Chú thích

(1) https://vietnamnet.vn/chuyen-bay-giai-cuu-dua-cuu-tu-nhan-ve-nuoc-va-la-thu-to-sai-pham-2129414.html

(2) https://tuoitre.vn/khach-di-chuyen-bay-giai-cuu-co-duoc-tra-lai-tien-20230408150132809.htm

(3) https://thanhnien.vn/vu-chuyen-bay-giai-cuu-co-dau-hieu-nhan-hoi-lo-tai-bo-quoc-phong-185230404165154679.htm

(4) https://cand.com.vn/Chuyen-de/chuyen-bay-tren-troi-bang-ngam-duoi-dat-i689614/

(5) https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Luat-Trach-nhiem-boi-thuong-cua-Nha-nuoc-2017-313517.aspx

(6) https://thanhnien.vn/toan-canh-vu-chuyen-bay-giai-cuu-sau-1-nam-khoi-to-dieu-tra-1851538213.htm

(7) https://baochinhphu.vn/yeu-cau-cac-dia-phuong-cung-cap-ho-so-tai-lieu-lien-quan-den-cac-chuyen-bay-giai-cuu-102221024080233213.htm

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: Trân Văn
Read 300 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)