Những đối sánh sai dựa trên sự hiểu lầm cơ bản về khả năng và giới hạn của nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam.

Hai lãnh đạo Đảng và Nhà nước cộng sản Việt - Trung đi dạo trong khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh, Hà Nội, ngày 13/11/2017. 

Câu chuyện Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng của Đảng Cộng sản Việt Nam có giống hay khác Tổng bí thư Tập Cận Bình vẫn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi và bàn luận. Mới đây, cây viết David Hutt của The Diplomat đã dẫn chứng những điểm mà ông cho rằng khác biệt nhất, và tạm rời bỏ xuất thân và kinh nghiệm chính trị của hai ông, mà trong đó ông Nguyễn Phú Trọng có vẻ yếu thế hơn, khi mà ông chỉ chăm lo cho công tác biên tập tờ Tạp chí Cộng sản, trong khi Tập Cận Bình đi từ các chức vụ trong quân đội và chính quyền, và từ cơ sở lên đến Trung ương.

Sự khác nhau ?

Nhiều người đánh giá sự kiêm nhiệm vai trò (Tổng Bí thư và Chủ tịch nước) của ông Nguyễn Phú Trọng cho thấy tính quyền lực rất lớn, thậm chí vượt cả cố Tổng Bí thư Lê Duẩn, nhưng điều này theo cây bút David Hutt là sai lầm, vì ông Lê Duẩn đã thay đổi chính sách Đảng về chiến tranh toàn diện ở miền Nam Việt Nam, trong khi ông Trọng vẫn phải vật lộn với việc kiềm chế tham nhũng

Quay trở lại với sự đối sánh, nếu Tập Cận Bình của Trung Quốc rõ ràng nắm giữ vị trí thống trị Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã trở thành một ‘lãnh tụ tối cao và cốt lõi’. Nhưng Đảng Cộng sản Trung Quốc có một lịch sử lâu đời hơn để đặt quyền lực vào tay một người hơn là Đảng Cộng sản Việt Nam. Trọng đã 74 tuổi, và tại Đại hội Đảng năm 2016 ông đáng lẽ phải được miễn nhiệm, tuy nhiên yếu tố ‘thời cuộc’ đã giúp ông ta vượt quá giới hạn độ tuổi. Tuy nhiên, ông Trọng gần như chắc chắn phải từ chức tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam vào năm 2021. Ngược lại, Tập Cận Bình ở độ tuổi 65 tuổi và không có bất kỳ dấu hiệu nào muốn từ bỏ - và Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng không thể buộc ông phải từ chức.

Thứ hai, Nguyễn Phú Trọng, giống như tất cả các lãnh đạo Đảng Việt Nam khác, đã không nuôi dưỡng sùng bái cá nhân (người lược dịch cho rằng, điều này có vẻ sai lệch trong thời gian gần đây, ít nhất đã bắt đầu xuất hiện những bài viết nịnh bợ, thậm chí quan điểm Tổng bí thư phải là người Bắc có lý luận cũng hàm ý như vậy). Trong khi đó, Tập lại đang hướng trở thành trung tâm hàng ngày của các tờ báo Trung Quốc.

Một khác biệt khác là tham vọng của họ. Tập Cận Bình muốn thay đổi Trung Quốc, trong khi Nguyễn Phú Trọng vẫn xuất hiện chủ yếu là cam kết thay đổi Đảng. Theo một nghĩa nào đó, Trọng khá ‘trung thần’. Mục tiêu của ông là làm sạch Đảng thông qua một chiến dịch chống tham nhũng hoành tráng ; thanh lọc đảng viên thông qua một chiến dịch đạo đức ; phân cấp quyền lực từ các tỉnh tới Hà Nội ; và đảm bảo Đảng duy trì tính hợp pháp giữa công chúng, thông qua tăng trưởng kinh tế và duy trì một hiện trạng ổn định. Nhưng Nguyễn Phú Trọng thực sự không có bất kỳ ý tưởng chính sách mới lạ nào bên ngoài cách thức hoạt động của Đảng. Cải cách kinh tế và tư nhân hóa các doanh nghiệp nhà nước đã tiếp tục ở mức tương tự như trước năm 2016 ; bất đồng chính kiến được khắt khe hơn nhưng điều này không có gì mới mẻ ở Việt Nam.

Số phận của ông Nguyễn Phú Trọng sẽ phụ thuộc vào cách ông ta chiếm lĩnh được Ủy ban Trung ương đến đâu. Đây là cơ quan đã nhất trí chỉ đề cử Trọng cho chức Chủ tịch, nhưng sẽ nhầm lẫn khi nghĩ rằng tất cả 180 người đều sẽ giữ vững điều này. Trước đó, nhiều thành viên trung ương đảng đã nhận được sự bảo trợ của Dũng, đối thủ của Trọng trong năm 2016. Các thành viên khác của Ủy ban Trung ương cũng có mâu thuẫn với cuộc thanh trừng chống tham nhũng của Trọng ; một số đã bị sa thải vì yếu tố này. Chúng ta cũng đừng quên, vào tháng 5 năm 2013, Ủy ban Trung ương bác bỏ đề cử của Trọng cho hai ứng cử viên Bộ Chính trị và thay vào đó, đề cử các ứng cử viên riêng của mình. Và ông Trọng nhận thức được điều này, khi tìm cách gia tăng quyền lực của Bộ Chính trị lên trên Ủy ban Trung ương.

Và nó biểu hiện điều gì ?

Một là, khi Ủy ban trung ương vẫn còn giữ được lá phiếu quyết định, thì chức vụ mà ông Trọng nắm giữ vẫn chỉ là một giải pháp tạm thời. Theo David, thì đó là cách thức mà Ủy ban Trung ương tìm cách trung hòa các mâu thuẫn và căng thẳng trong đảng bằng 1 cá nhân tạm đủ uy tín nhất.

Thứ hai, việc ông Nguyễn Phú Trọng giữ chức vụ Chủ tịch nước tưởng chừng như một cách nối đuôi ‘lãnh đạo suốt đời’ của Tập Cận Bình, tuy nhiên, giải pháp này có thể tạm thời, vì đến hiện nay, vẫn chưa có một động thái nào cho việc sửa đổi Hiến pháp để ‘hợp thức hóa thủ tục’ một cá nhân nắm hai chức vụ, mặt dù báo chí liên tục đăng tải về trạng thái này trong thời gian gần đây. Và như thế, ông Nguyễn Phú Trọng giữ chức vụ tạm thời và có thể đi xuống vào năm 2021, sau khi nội bộ đảng tạm yên.

Thứ ba, sự đi xuống và mô hình chính kiến cải thiện của ông Nguyễn Phú Trọng cũng cho thấy, tính đảng của ông ta rất lớn và tầm nhìn trong đảng với sự cải cách của ông ta chỉ là nhằm duy trì sự tồn tại bằng được của Đảng Cộng sản Việt Nam. Điều này trở nên mâu thuẫn, khi mà trọng tâm phát triển giờ đây lại đặt sang Đảng Cộng sản Việt Nam thay vì đất nước, vì khác Trung Quốc, nên chẳng thể mơ mộng quá nhiều về việc, Việt Nam sẽ phát triển kinh tế như Trung Quốc, hay đại loại như vậy, ngay cả khi áp đặt một cách sơ cứng vấn đề đặt khu vào trong quốc gia.

Cuối cùng, cũng có thể xem xét vai trò của ông Nguyễn Phú Trọng trong thời gian giữ quyền tạm thời Chủ tịch nước là thúc đẩy nhanh chống tham nhũng, nhưng đi kèm đó là thanh trừng phe phái, dọn đường cho đội ngũ nhân sự của mình vào trong đảng. Đồng thời với vai trò Chủ tịch nước, ông ta có thể thiết lập các bộ khung luật nhằm bảo vệ Đảng Cộng sản Việt Nam, hay đúng là giữ cho bằng được sự tồn tại của Đảng Cộng sản Việt Nam dưới mác ‘bảo vệ chế độ’. Điều này liệu có làm nên một ‘trung thần’ hơn là một ‘ái thần’ Nguyễn Phú Trọng ?

Hoa Nghi

Nguồn : VNTB, 19/11/2018

Mấy ngày qua một số bạn tôi trên Facebook chia sẻ bài viết ‘Việt Nam chưa giàu đã già’ của tạp chí The Economist của Anh. Tờ này viết cũng hơi ẩu vì họ có vẻ nhầm chính sách một con của Trung Quốc với chính sách hai con của Việt Nam thời thập niên 1980. Họ cũng cẩu thả khi dẫn lời một ông lão 78 tuổi mà họ nói tên là ‘Toau’, tên mà tôi nghĩ không phải là tên Việt. Chắc là cụ Toàn nào đó.

'Bí Chủ' Nguyễn Phú Trọng.

Bỏ qua những lỗi không ảnh hưởng tới nội dung cả bài viết này, The Economist nói số người trên 60 tuổi ở Việt Nam hiện chiếm trên 10% dân số nhưng sẽ tăng lên trên 20% vào năm 2040. Điều tích cực là tuổi thọ trung bình tăng từ 60 tuổi hồi năm 1970 lên 76 tuổi vào thời điểm hiện nay. Điều đáng buồn là thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam chỉ mới đạt hơn 5.000 đô la khi lực lượng lao động lên tới đỉnh điểm hồi năm 2013 so với mức gần 10.000 đô la của Trung Quốc và trên 30.000 đô la của cả Nhật Bản và Hàn Quốc. Nói tóm lại đất nước "chưa có bao giờ đẹp như hôm nay" chưa kịp giàu thì đã già mất rồi.

Chẳng phải lấy ví dụ đâu xa, cứ nhìn người được gọi là ‘bí chủ’ Nguyễn Phú Trọng cũng đã thấy điều này đúng. Ông đốt lò năm nay đã 74 tuổi nhưng người ta vẫn nói về sự giản dị và tuềnh toàng của ông. Trông ông ăn mặc cũng có lúc nông dân, điều tôi nghĩ chẳng có gì đáng tự hào. Nhưng ông sướng hơn người nông dân vì ông không phải cày cuốc ngoài đồng nên năng suất lao động của ông về già không bị giảm. Ông còn có vẻ nói rằng ‘gừng càng già càng cay’ nên đã ngồi ngay thêm ghế nữa khi có cơ hội. The Economist nói có tới 40% người Việt trên 75 tuổi ở các vùng quê vẫn phải tiếp tục công việc đồng áng so với con số chỉ chưa tới 5% tại Anh Quốc.

Tạp chí của Anh nói thông thường khi các nước tăng thu nhập bình quân đầu người, họ sẽ hướng tới các ngành năng suất hơn, chẳng hạn như dịch vụ. Nhưng tại Việt Nam, nông nghiệp vẫn chiếm gần một phần năm tỷ trọng của cả nền kinh tế vào thời điểm dân số ở độ tuổi lao động đạt mức cao nhất hồi năm 2013. Trong lúc đó ở cùng thời điểm tại Trung Quốc, nông nghiệp chỉ chiếm 10% tổng sản phẩm quốc nội. The Economist cũng nói chính vì phụ thuộc nhiều vào các ngành như nông nghiệp mà có tới ba phần tư nhân công Việt Nam làm những việc mà năng suất lao động của họ giảm đi khi tuổi của họ cao thêm. Con số tương ứng cho Malaysia chỉ là một nửa lực lượng lao động.

Ở cuối bài viết The Economist nhận định : "Tăng năng suất lao động sẽ là điều khó khăn. Chính quyền vẫn đánh đu với chủ nghĩa nhà nước. Các doanh nghiệp nhà nước thống lĩnh nhiều ngành công nghiệp. Trong khi đó hầu hết sinh viên đại học bỏ phí một năm học lý thuyết của Marx và Lenin."

Tôi nghĩ có thể The Economist nói hơi quá vì sinh viên đại học giờ ngu gì mà học mấy thứ ngày xưa ông ‘bí chủ’ học. Có thể họ bị bắt phải học và họ trả bài cho có mà thôi. Và có lẽ thời gian họ bỏ ra chỉ vài tuần hay cùng lắm là vài tháng chứ không đến một năm.

Nhưng riêng chuyện Việt Nam vẫn theo đuổi xã hội chủ nghĩa trong thế kỷ 21 đã cho thấy tư duy nhìn đèn điện lại hỏi sao đèn Hoa Kỳ tây cứ đem treo ngược thế kia. Chỉ còn hai năm nữa Cuộc chiến Việt Nam đã lùi sau 45 năm. Đó là khoảng thời gian quá dài để luẩn quẩn quanh luỹ tre làng.

Ông lão 74 đang mang cái lò ra để làm người dân quên đi những vấn đề muôn thuở. Đó là một xã hội trong đó người dân bị quyền dùng chứ thực ra không được dùng quyền. Họ không có quyền được nói những gì họ nghĩ mà không sợ bị kết tội tuyên truyền chống nhà nước. Họ không có quyền truyền bá tư tưởng tự do nếu không muốn bị cho một phát Chu Hảo. Họ không có quyền cự cãi công an khi vào đồn vì họ sẽ lăn cổ tự tử nếu làm như vậy. Họ thậm chí cũng không có quyền thực sự sở hữu đất đai vì đó là sở hữu toàn dân, tức là của mấy ông cộng sản đỏ, khi nào thích lên thì lấy đất dâng tư bản kiếm hào.

Tuần này tôi gặp một cựu đại sứ Hàn Quốc ở London và là người từng phục vụ trong chính quyền của cố Tổng thống Nam Hàn Kim Đại Trọng. Nghe ông hỏi mấy câu mà tôi thấy buồn quá.

Ông bảo ở Việt Nam có các tổ chức bảo vệ quyền lợi cho người lao động không ? Thưa có nhưng họ hơi đâu mà ăn lương nhà nước để đi bảo vệ lũ công nhân làm gì. Ông hỏi có các tổ chức đấu tranh vì dân chủ không ? Dạ, thưa có cái Đảng Dân chủ thì đã giải tán từ lâu và giờ ai lập đảng gì họ bỏ tù mọt gông giống thời Pháp thuộc. Ông lại bảo ông biết Việt Nam có huấn luyện viên người Hàn Quốc và dân Việt Nam mê bóng đá lắm. Vậy có thể biến sự đam mê bóng đá đó để thay đổi xã hội không ? Dạ, câu này khó trả lời quá ạ.

Nguyễn Hùng

Nguồn : VOA, 16/11/2018

Về hiện tượng Chu Hảo :

Một nguy cơ lớn xuất phát từ những sự tính toán sai lầm thiển cận

Trước khi nói về hiện tượng Chu Hảo chúng tôi thấy cần phải nhắc tới một số sự kiện quan trọng liên quan tới Nguyễn Phú Trọng và phe nhóm bảo thủ của ông ta trong thời gian gần đây :

Cần đánh giá đúng mức những gì mà Nguyễn Phú Trọng và lực lượng bảo thủ của ông ta đã làm được trong thời gian vừa qua tại Việt Nam. Nhìn nhận một cách công bằng Nguyễn Phú Trọng đã làm được những việc vô tiền khoáng hậu trong đời sống chính trị Việt Nam kể từ Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam XII đến nay. Chỉ xin nêu ra một số dấu mốc điển hình của những thành công kỳ tài của Nguyễn Phú Trọng :

Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng - Giáo sư Tiến sĩ khoa học Chu Hảo

Thứ nhất đã loại bỏ được "con sâu chúa" hay là một "hoàng đế" của chế độ cộng sản Việt Nam trong Đại hội XII. Nguyễn Tấn Dũng trong suốt hai nhiệm kỳ làm thủ tướng đã tạo dựng một đế chế cộng sản giả hiệu một cách bi hài kịch nhất trong lịch sử Việt Nam. Vòng xoáy quyền – tiền- quyền thống trị mọi mặt đời sống kinh tế, chính tri, xã hội, an ninh Quốc phòng. Mối gắn bó chặt chẽ giữa quyền và tiền đã trở thành lẽ sống, là chuẩn mực, thậm chí là chân lý cho mọi hoạt động của nhà nước và xã hội, đặc biệt là trong việc tổ chức bộ máy cầm quyền của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong cả một thời gian dài qua nhiều thế hệ lãnh đạo mà cao trào là những năm đầu của thế kỷ XXI dưới thời Nguyễn Tấn Dũng. Phải nói rằng Nguyễn Tấn Dũng là bản sao y chang của hiện tượng Chu Vĩnh Khang, Bạc Hy Lai,Từ Tài Mậu… và bè lũ của chúng tại Trung Quốc.

Thứ hai, giống như Tập Cận Bình, sau Đại hội XII Nguyễn Phú Trọng đã thành công trong chiến dịch chống tham nhũng qua việc cho Đinh La Thăng vào lò cùng với khá nhiều lãnh đạo cao cấp khác của chính quyền.

Thứ ba, Nguyễn Phú Trọng đã thực hiện các biện pháp khá quyết liệt để phong tỏa và vô hiệu hóa được hàng loạt những con hổ to nhất của triều đình như Trần Đại Quang, Nguyễn Văn Bình… cũng như các vây cánh của các con hổ là thành viên của bộ chính trị cũ như Nguyễn Văn Chi, Lê Thanh Hải, Nguyễn Bá Thanh…

Một dấu ấn đặc biệt và quan trọng khác mà Nguyễn Phú Trọng và phe cánh của ông ta cũng dũng cảm làm được là đã đánh thẳng vào một trong những cơ quan uy nghiêm nhất là chế độ cộng sản là các cơ quan thuộc ngành cảnh sát, an ninh và tình báo thuộc Bộ Công an, qua việc khởi tố, bắt giữ và xét xử hàng loạt tướng lĩnh cốt cán của các cơ quan này. Quả thực đây là một trong những việc khó khăn nhất mà Nguyễn Phú Trọng đã làm được. Khách quan mà nói ngoài Tập Cận Bình ra thì rất ít nước trên thế giới có thể làm được những việc tương tự kể cả các nước dân chủ, tự do. Rõ ràng việc làm này đã thể hiện sự quyết tâm, khôn khéo, quyết liệt của ngài Tổng bí thư nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Chỉ cần thiếu một trong những yếu tố trên thì không thể động vào được những cơ quan "nhà nước trong nhà nước" loại này. Việc thay máu gần như toàn bộ ban lãnh đạo của tổng cục tình báo thuộc bộ Công an cũng là một viêc ít quốc gia nào dám làm, vì đây là một trong những huyệt đạo trọng yếu và nhạy cảm nhất của chế độ.

Thứ tư, một viêc làm khác cũng rất ấn tượng mà Nguyễn Phú Trọng đã ghi dấu ấn trong thời gian qua là phơi bày ra công chúng vụ AVG. Việc dám đánh thẳng vào vụ AVG là một đòn đánh vỗ mặt vào bộ máy cầm quyền nói chung của chế độ cộng sản Việt Nam và sự tham tàn của thế hệ lãnh đạo Nguyễn Tấn Dũng nói riêng. Câu chuyện AVG không chỉ là câu chuyện một nhóm "tinh hoa" của Đảng cộng sản Việt Nam đã cướp đoạt của nhà nước của chính mình vài nghìn tỷ mà cái chính là Nguyễn Phú Trọng đã dám phơi bày sự trắng trợn của nguyên lý Tiền - Quyền - Tiền ngồi trên pháp luật, đạo lý của nhiều thế hệ lãnh đạo cộng sản Việt Nam trong những năm gần đây mà đặc biệt là giới chức quyền cao chức trọng thời Nguyễn Tấn Dũng. Phải nói rằng vụ AVG có thể coi là một mẫu hình tiêu biểu nhất của sự sa đọa về quyền lực. Người ta đã dùng quyền lực để hợp pháp hóa việc trộm tiền của nhà nước. Trương Minh Tuấn, một "hạt giống đỏ" được tổ chức cộng sản sàng lọc, rèn luyện trong rất nhiều năm nhưng trước khi muốn được lên bộ trưởng bộ Thông tin và truyền thông thì phải biết vâng lời lãnh đạo cấp trên của mình là Nguyễn Bắc Son : chấp nhận nhúng chàm, trực tiếp tiếp tay cho việc trộm tiền công quỹ. Nguyễn Bắc Son không chỉ là một Bộ trưởng, một Ủy viên trung ương của Đảng bình thường như các Ủy viên trung ương khác mà còn là một cận thần của Lê Đức Anh một vị khai quốc công thần đã từng nắm toàn bộ hệ thống an ninh của đất nước. Vụ việc AVG lại được dàn dựng và đạo diễn bởi Nguyễn Thanh Phượng, cô con gái rượu của đương kim "hoàng đế" Nguyễn Tấn Dũng lúc bấy giờ. Thật thương thay cho hạt giống đỏ Trương Minh Tuấn lúc bấy giờ chỉ còn cách nhắm mắt làm liều theo sự chỉ đạo của quyền lực tuyệt đối, "chân lý" tuyệt đối một thời của triều đại Nguyễn Tấn Dũng. Nay Nguyễn Phú Trọng đã dám động đến vụ AVG là đã dám phơi bày môt sự tha hóa quyền lực một cách trắng trợn nhất của chính quyền cộng sản. Việc làm này của Nguyễn Phú Trọng có thể được ví như là một việc làm của một bác sĩ dám thông báo với bệnh nhân của mình là tế bào ung thư đã di căn lên tận não bộ….

Sẽ không ngoa khi ví Nguyễn Phú Trọng như là một Gorbachop trong một lĩnh vực nào đó của chế độ Cộng sản Việt Nam. Trước kia Gorbachov làm tan rã chế độ cộng sản của nhà nước Liên Xô thì ngày nay Nguyễn Phú Trọng đã dám đánh thẳng và phơi bày sự tha hóa Quyền-Tiền của đội ngũ lãnh đạo Việt Nam hiện nay. Nhận định này không phải chỉ là đánh giá chủ quan của một nhóm người mà đa số người Việt Nam đều ghi nhận được những thành tích vô tiền khoáng hậu này của Nguyễn Phú Trọng. Chính điều này đã làm cho dư luận nhân dân khoan dung hơn đối với các quan điểm giáo điều, cổ hủ thậm chí lú lẫn của ông ta. Nguyễn Phú Trọng vẫn nhận được sự trân trọng của người dân. Nhưng là một lãnh tụ, ông ta cần phải hiểu một nguyên lý bất di bất dịch là muốn xóa bỏ một cái gì tồi tệ thì phải tìm cách xây cái mới tốt đẹp hơn. Tập Cận Bình cùng với chiến dịch đả hổ diệt ruồi thì cũng phải tìm cách xây "giấc mơ Trung hoa". Cho đến nay, người dân Việt Nam chưa thấy lãnh tụ Nguyễn Phú Trọng hứa hẹn mang lại điều gì cụ thể cho sự phát triển của đất nước ngoài thuật ngữ "chủ nghĩa Mác – Lê Nin" cũ rích. Nếu Mác, Lê Nin mà sống lại trong thế kỷ 21 này thì chắc chắn người học trò Nguyễn Phú Trọng sẽ bị hai ông này xử phạt đầu tiên vì ông là một người học trò rất tồi, đã không biết cách phát triển lý luận kinh điển của người thầy đã viết ra từ thế kỷ 19 mà còn làm mất đi một nguyên lý cơ bản của luận thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học của thầy là tính biện chứng và tính lịch sử trong việc nhìn nhận và đánh giá sự phát triển của vạn vật.

Việc Nguyễn Phú Trọng được bầu làm Chủ tịch nước khi vẫn đảm nhiệm vị trí số một của Đảng cộng sản Việt Nam cũng đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều. Trong đó cũng không ít người nuôi hy vọng rằng khi đã tập trung được quyền lực trong tay thì ông ta phải khoan dung hơn, phải cải cách, đổi mới hơn. Nhưng việc để ban Kiểm Tra Trung Ương tiến hành kỷ luật giáo sư Chu Hảo đã dập tắt hy vọng mong manh này. Tại sao vậy ? Khi mà giáo sư Chu Hảo không phải là loại người chống đối chế độ, không đi theo phe cánh nào cả ? Chu Hảo chỉ là một trí thức dám nói lên ý kiến độc lập của mình nhiều khi không đồng điệu với đường lối của Đảng do Nguyễn Phú Trọng cầm đầu ! Việc kỷ luật giáo sư Chu Hảo chắc chắn mang lại nhiều cái mất hơn là được cho Đảng của Nguyễn Phú Trọng và chế độ cộng sản rất rất nhiều. Tại thời điểm này người ta thật khó xác định chính xác nguyên nhân của hành động dị thường, phi chính trị này.

Hiện nay người ta chỉ có thể phỏng đoán các nguyên nhân chính dẫn đến quyết định kỷ luật giáo sư Chu Hảo như sau :

- Xuất phát từ tư duy mong muốn duy trì và củng cố sự ổn định về chính trị bằng những biện pháp thiển cận, ấu trĩ, Nguyễn Phú Trọng lại rơi trở lại trạng thái lú lẫn vốn có của mình ?

- Giới lãnh đạo chóp bu có tư tưởng bảo thủ và thiển cận nghĩ rằng việc Nguyễn Phú Trọng được bầu chức Chủ tịch nước với tỷ lệ phiếu bầu rất cao thể hiện sự thắng thế của tư tưởng bảo thủ trong giới lãnh đạo. Họ nhận định rằng đây là thời cơ để củng cố quyền lực cho giới lãnh đạo theo hướng bảo thủ để chuẩn bị cho Đại hội 13 trong công tác nhân sự. Thời gian từ nay đến Đại hội không còn nhiều. Nguyễn Phú Trọng tuổi đã cao, sức đã yếu, năng lực lại hạn chế đang rất muốn chuyển giao quyền lãnh đạo cho thế hệ trẻ hơn. Do vậy rất cần phải tạo môi trường chính trị thuận lợi nhất cho những hậu duệ mà ông ta tin cậy trong Ban lãnh đạo hiện nay nhằm củng cố thanh thế, quyền lực và ảnh hưởng cho bước chuyển tiếp trong Đại hội 13. Việc kỷ luật giáo sư Chu Hảo chỉ là một hành động thể hiện cái uy của Nguyễn Phú Trọng nhằm răn đe những kẻ không biết nghe lời.

- Các phe phái trên chính trường luôn có một đội ngũ rất đông đảo những kẻ ăn theo, nói leo, hay còn gọi là cơ hội chính trị. Sau sự kiện Nguyễn Phú Trọng được bầu Chủ tịch nước với số phiếu cao gần tuyệt đối, cũng như sau những thắng lợi thu được của phe bảo thủ trong cuộc chiến chống tham nhũng vừa qua, các lực lượng cơ hội chính trị đi theo hướng bảo thủ đã chớp thời cơ đàn áp giới trí thức phản biện. Qua việc này họ muốn chứng minh lòng "trung thành" của họ với tân chủ tịch Nguyễn Phú Trọng.

- Một khả năng khác là chính các lực lượng đang bị phe bảo thủ mà đứng đầu là Nguyễn Phú Trọng đã, đang, và sẽ bị "cho vào lò" muốn qua việc Chu Hảo để tạo cớ lật ngược tình thế nhằm triệt hạ lực lượng chính trị đang "hành hạ" họ. Lực lượng này rất hiểu rằng họ chỉ có thể lật ngược được tình thế khi tìm được những cái cớ mang tính chính danh để kiềm chế hay loại bỏ Nguyễn Phú Trọng. Rõ ràng việc kỷ luật Chu Hảo là một hình thức đàn áp ngớ ngẩn theo kiểu "cách mạng văn hóa" của thế kỷ 21 sẽ là cái cớ chính danh rất thích hợp để phe tham nhũng núp danh đổi mới sẽ tổ chức phản đòn đối với phe bảo thủ của Nguyễn Phú Trọng. Nên nhớ rằng lực lượng này chiếm đa số trong bộ máy chính quyền hiện nay. Họ nắm trong tay mọi nguồn lực mạnh có thể chi phối đời sống chính trị của đất nước, đồng thời họ là những bậc thầy về các thủ đoạn chính trị thâm độc.

- Một khả năng cuối cùng là Nguyễn Phú Trọng muốn rập khuôn họ Tập bên Trung Quốc một cách thiếu suy nghĩ .

Cho dù xuất phát từ bất cứ nguyên nhân nào thì hậu quả của việc làm này sẽ là :

- Làm suy yếu hình ảnh của chính quyền Cộng sản Việt Nam trước con mắt của người dân, mà đặc biệt là tầng lớp trí thức. Tước bỏ triệt để cơ hội cho Đảng cộng sản trở thành lực lượng chính trịtiên phong của xã hội mà Đảng cộng sản Việt Nam luôn vỗ ngực.

- Làm suy yếu sự đoàn kết gắn bó giữa những lực lượng đang mong muốn kiến quốc bằng con đường hòa giải dân tộc khôi phục sức mạnh đoàn kết dân tộc, đưa đất nước vượt qua những thử thách và tranh thủ được cơ hội mà đất nước đang đối mặt.

- Tạo những kẽ hở để những lực lượng ngoại bang tận dụng nhằm giảm đi vị thế độc lập và tự quyết trong mối bang giao giữa Việt Nam với Quốc tế hiện nay. Rõ ràng vị thế độc lập tự quyết mà Việt Nam đang có và phải cố gắng duy trì và củng cố là cái phao cứu sinh hữu hiệu nhất cho con thuyền Việt Nam trong phong ba bão táp .

- Đưa nền chính trị quốc gia đi vào sự bế tắc tăm tối. Tạo tiền để cho những sự đổ vỡ tiềm tàng tương lai trong lòng đất nước.

- Trước mắt sẽ ảnh hưởng tới uy tin của Nguyễn Phú Trọng và tính chính danh của chiến dịch chống tham nhũng của ông ta .

Một vài lời nhắn gửi ông Nguyễn Phú Trọng :

 Thưa ông, theo chúng tôi nghĩ chủ nghĩa Mác Lê Nin vốn dĩ là một trong những sản phẩm lý luận đáng khâm phục của loài người vào thời điểm thế kỷ thứ 19. Tiếc thay qua năm tháng chủ nghĩa Mác Lê nin đã bị con người làm sai lệch, xuyên tạc và bôi xấu. Trớ trêu thay những kẻ tự nhận là môn đồ trung thành của chủ nghĩa Mác lại chính là những thủ phạm đã tàn phá Chủ nghĩa Mác Lê nin một cách điên cuồng và triệt để nhất bằng chính những việc làm tán ác, xấu xa, kém cỏi của họ. Đối với người Việt Nam, trong quá khứ khi đất nước trầm luân dưới ách thực dân phát xít thì 99% những người tự nguyện đi theo chủ nghĩa cộng sản trước đây đều chỉ hiểu một cách đơn giản rằng chủ nghĩa cộng sản sẽ đánh đuổi mọi kẻ xâm lược, mang lại độc lập, thống nhất cho đất nước, hòa bình ấm no cho người dân, công bằng bác ái cho xã hội. Vậy nếu ai đó tự nhận là cộng sản thì trước tiên hãy làm việc này cho đất nước, dân tộc. Hãy đừng dùng những lý luận đao to búa lớn, rối rắm để ngụy biện, để lòe bịp nhau, quy chụp và triệt hạ nhau.

Ông thường răn dậy mọi người "đừng ngủ quên trên vòng nguyệt quế". Nhưng chính ông đang làm vậy. Thành tích lớn nhất mà ông đạt được trong thời gian qua là chống tham nhũng. Xin ông hãy tỉnh táo nhìn lại và lắng nghe. Cái mà ông đạt được vẫn chỉ có tính tượng trưng, vì hơn ai hết chính ông biết rằng, tham nhũng đã ăn sâu vào toàn bộ hệ thống cầm quyền của Đảng cộng sản Việt Nam, với tốc độ này thì 100 năm nữa vẫn không xử lý hết những vụ việc xảy ra trong quá khứ và những vụ việc mới lại nảy nở ! Ngay cả những việc mà ông đã cho là thành công trong thời gian qua cũng mắc quá nhiều khiếm khuyết rất cơ bản. Đành rằng đối với các vụ án như Đinh La Thăng, ngân hàng Đại Dương, PVN, ngân hàng Xây Dựng… được biết chủ trương của ông là đập chuột không làm vỡ bình nhưng những tội danh mà các cơ quan công tố giành cho các bị cáo không có tính thuyết phục. Cách xử lý của các cơ quan tố tụng lại rất tắc trách, chiếu lệ, phản cảm nên đã không gây được hiệu ứng tích cực lẽ ra phải có cho xã hội, ngược lại đã gây hoài nghi trong dư luận về tính công minh của pháp luật. Đối với những chính sách vĩ mô mà ông Nguyễn Xuân Phúc với mục tiêu xây dựng chính phủ liêm chính, kiến tạo và bà Nguyễn Thị Kim Ngân với mục tiêu xây dựng Quốc Hội dân chủ, đổi mới…chỉ có thể trở thành hiện thực khi đảng của ông phải có những bước đi tương xứng. Nếu ông không chuyển hóa được Đảng của ông trở thành lực lượng chính trị tiên phong thực sự thì chắc chắn Đảng cộng sản Việt Nam sẽ bị xã hội Việt Nam đào thải. Ông sẽ là kẻ tội đồ của tương lai và cả của quá khứ trong dòng chảy lịch sử Việt Nam. 

Nếu ông thực sự muốn trung thành với chủ nghĩa Mác, Lê nin thì hãy đừng biến chủ nghĩa Mác, Lê nin trở thành kẻ thù của sự phát triển, của dân chủ, tự do, đi ngược lại với xu hướng phát triển của văn minh nhân loại.

Phạm Hưng Quốc

Nguồn : Viet-Studies, 05/11/2018

Trần Đại Quang là biến cố chủ tịch nước đầu tiên chết khi đang đương chức trong lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam.

‘Trọng Ngân bạc Phúc, Sản tất vong’. Ảnh minh họa

Từ biến cố ‘Quang chết’…

‘Tổng bí thư kiêm chủ tịch nước’ là biến động chính trị xảy ra lần đầu tiên trong lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam, khi người chết còn chưa đủ thời gian ‘mở cửa mả’ thì ghế trống đã được lấp đầy bởi người sống tổng bí thư.

Hai biến cố chính trị trên lại tiếp liền nhau, gắn bó với nhau như một thể hữu cơ và như được một bàn tay của tạo hóa sắp đặt, tạo nên một hiện tượng chưa từng có trong lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam.

Hiện tượng trên lại xảy ra trong bối cảnh Đảng cộng sản Việt Nam bị nhiều dư luận cả trong lẫn ngoài nội bộ xem là ‘nát như tương’, yếu chưa từng thấy sau 73 năm nắm quyền kể từ Cách mạng tháng Tám năm 1945.

73 năm lại là tuổi thọ của Đảng cộng sản Liên Xô, tính từ Cách mạng tháng Mười năm 1917 cho đến khi Liên Xô chính thức tan rã vào năm 1990.

Trước khi tan rã, Liên Xô đã trải qua một thời kỳ bất ổn lớn về nhân sự lãnh đạo.

Lại chợt hồi tưởng về Yuri Andropov và Konstantin Chernenko - những nhà lãnh đạo đã quá cố trước khi Liên Xô tan rã… Sau cái chết của hai tổng bí thư này là thời kỳ của một Gorbachev với hai chính sách ‘Đổi Mới’ và ‘Cải Tổ’ mà đã dẫn đến sự chấm dứt của Nhà nước liên bang Xô viết.

Còn Việt Nam thì sao ? Sau 73 năm tuổi thọ của Đảng cộng sản Việt Nam, cái chết của Trần Đại Quang và tiếp biến ‘Tổng bí thư kiêm chủ tịch nước’ phải chăng là một tín hiệu, hoặc vượt trên mọi xác phàm vật lý là một điềm báo hoang dại và dữ dội, cho một thời kỳ mới đầy biến động và biến cố sẽ xảy đến chăng bao lâu nữa ?

Ngẫm lại đêm đen Nguyễn Bá Thanh

Cái chết của Trần Đại Quang là sự ra đi vĩnh hằng thứ hai, hơn ba năm sau cái chết của Nguyễn Bá Thanh - khi đó đương chức Trưởng ban Nội chính trung ương.

Bi kịch của Trần Đại Quang bắt đầu vào mùa hè năm 2017 và kết thúc cũng vào mùa hè một năm sau đó.

Nguyễn Bá Thanh cũng bắt đầu bi kịch của ông ta vào một mùa hè - hè năm 2014. Sau khi từ bỏ cái ghế bí thư Đà Nẵng mà được xem là "vua không ngai" ở thủ phủ miền Trung, Nguyễn Bá Thanh đã được Tổng bí thư Trọng kỳ vọng sẽ bổ sung vào Bộ Chính Trị và đầy hứa hẹn trở thành một tay kiếm lạnh lùng và thiên vị trong cuộc chiến "chống tham nhũng." Nhưng do cái chết đọng lại quá nhiều nghi vấn của ông Thanh, khi đó ông Trọng đã chưa thể tiến hành được kế hoạch "đốt lò" mà chỉ có thể hoạt náo từ giữa năm 2016 cho đến nay.

Cả Thanh và Quang đều có ‘độ trễ’ từ thời điểm phát bệnh đến lúc về với cát bụi là khoảng một năm.

Nếu cái chết của Nguyễn Bá Thanh bị xem là đầy "ma quái", thì sự báo tử của Trần Đại Quang cũng bị phủ đầy áng nghi ngờ trong một thuyết âm mưu nhưng lại hàm chứa những chân đứng khoa học.

Một lần nữa hãy lùi một chút về dĩ vãng ba năm trước.

Nửa năm sau cái chết của Nguyễn Bá Thanh, vào mùa hè năm 2015 khi chiến dịch chạy đua vào Bộ Chính trị đảng cầm quyền khóa 12 ở Việt Nam chính thức lao vào giai đoạn căng biến, chính trường quốc gia này thình lình phát hiện sự biến mất của một ủy viên Bộ Chính trị có khuynh hướng hướng "thân Trung" : Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh.

Trong suốt mùa hè đó, cái tên "tướng chữa bệnh" đã bắt chết với một Phùng Quang Thanh còn sống sờ sờ và gây ra một làn sóng hiếu kỳ, ngờ vực cùng dự cảm nguy biến về một âm mưu kinh khủng nào đó đã hình thành - một thứ "đảo chính cung đình" - ngay trước Đại hội 12 của đảng cầm quyền.

Kể từ vụ Phùng Quang Thanh từ một bệnh viện Pháp trở về Hà Nội vào mùa hè năm 2015 và sau đó bị xem là "cấm cố" ở một nơi nào đó trong "Thành", "phe cánh chính trị" đã trở nên một thứ ma túy đê mê thấm vào đến tận tủy sống một số chính khách này nhưng cũng là nỗi run sợ đến mất ngủ mất ăn của một số chính khách khác.

Ngay sau vụ Phùng Quang Thanh là cuộc chiến của Tổng bí thư Trọng với ứng cử viên tổng bí thư ‘bất cứ ai trừ Dũng’. Một cuộc ‘xung sát’ thuộc loại ghê gớm nhất trong lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam.

Dường như mùa hè năm 2015, khi bầu không khí "toàn đảng, toàn quân, toàn dân lập thành tích chào mừng đại hội 12" đang có bề tái hiện vào mùa hè năm 2018. Những gì đã được khởi đi từ vụ Phùng Quang Thanh mang mùi vị "đảo chính" vào mùa hè năm 2015 có vẻ đang trở lại cái hương vị ngất người của nó vào một thời điểm nào đó của năm 2019.

Soi lại mùa hè 2018 : họ là ai ?

Trong ba năm, từ 2012 đến 2015, cứ nửa đầu năm chính trị tương đối bình lặng thì nửa cuối mỗi năm đó lại sôi trào đấu đá nội bộ trong đảng. Nhưng vào giai đoạn 2015-2018, tính chất căng thẳng của xung đột nội bộ đã không còn cho phép cái nửa đầu năm êm dịu nữa, mà thay vào đó là sự chuẩn bị âm thầm, và sắc máu hơn nữa là xảy ra một số sự biến chính trị ngay vào nửa đầu năm.

Tháng Sáu năm 2018, ở phía Nam Việt Nam đã bất thần nổ ra cuộc biểu tình cực lớn phản đối Luật Đặc Khu. Lòng dân phẫn uất là lý do quá dễ hiểu trong một chế độ đang lao thẳng vào bóng đêm. Nhưng vẫn còn một lý do khác : sau cuộc biểu tình trên và đặc biệt sau trận bạo loạn ở Phan Thiết, ngày càng nhiều dư luận cho rằng đã có một bàn tay bí ẩn nào đó, của một thế lực bí ẩn nào đó trong nội bộ đảng, hậu thuẫn cho cuộc biểu tình khổng lồ ở Sài Gòn và bảo kê cho những kẻ bịt mặt đốt phá ở Phan Thiết.

Khả năng lớn nhất đang ngày càng được xác nghiệm là thế lực đó phải liên quan gián tiếp hoặc trực tiếp đến công an và do vậy công an mới không đàn áp dã man như trước đây. Và trên hết, thế lực chính trị giấu mặt đó muốn "mượn" người dân, hay chính xác là lợi dụng người dân, để kích động một chiến dịch biểu tình trên quy mô lớn và kéo dài như mô hình "áo đỏ - áo vàng" ở Thái Lan, nhằm gây áp lực mặc cả vị thế chính trị trong nội bộ đảng hay tạo áp lực đủ mạnh để yêu sách một chóp bu cao cấp nào đó của đảng phải từ chức…

Vào thời gian trên, Nguyễn Phú Trọng, chứ không phải chế độ của ông ta, đã bị thách thức quyền lực một cách công khai. Cũng khi đó, hình như vài lá bài tẩy đã được lật ngửa…

Sau đó ít tháng, Trần Đại Quang đột ngột chết. Nhiều người tham gia vào cuộc biểu tình tháng Sáu năm 2018 tại Bình Thuận đã bị đưa ra xét xử với mức án tù vừa phải. Tuy nhiên, người ta không nhận ra một gương mặt đấu tranh dân chủ nhân quyền nào trong số những người bị xét xử đó. Vậy họ là ai ?

Và cái chết Trần Đại Quang có dẫn đến ‘3 năm khủng hoảng một lần’ như một quy luật riêng có trong nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam ?

Có thể lắm, và như một thứ điềm báo.

Quy luật 3 năm ?

Vào đầu năm 2015, ngay sau cái chết của Nguyễn Bá Thanh là dấu ấn Hội nghị trung ương 10 diễn ra chậm bất thường đến một tháng rưỡi so với kế hoạch, đánh dấu vị trí số một của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong cuộc ‘thăm dò uy tín tổng bí thư cho đại hội 12’, trong khi Tổng bí thư đương nhiệm là Nguyễn Phú Trọng chỉ xếp thứ 8 - theo nhiều nguồn tin không chính thức.

Tháng Mười năm 2018, ngay cái chết của Trần Đại Quang cùng lúc là sự thăng hoa và được báo đảng tung hứng là ‘thời điểm chín muồi’ của Nguyễn Phú Trọng : không chỉ trở thành nguyên thủ quốc gia mà còn được xem là người tập trung quyền lực cao độ nhất kể từ thời Lê Duẩn những năm 60 của thế kỷ XX.

Một năm sau khi bất ngờ đứng đầu bảng tổng sắp ‘thăm dò uy tín tổng bí thư’, Nguyễn Tấn Dũng đột ngột rớt đài trong tâm trạng đau đớn đến mức chỉ còn muốn ‘trở về làm người tử tế’.

Còn Nguyễn Phú Trọng ?

Ông Trọng đã quyết định sẽ tổ chức Hội nghị trung ương 9 vào tháng Mười Hai năm 2018 để ‘bỏ phiếu về uy tín Bộ Chính trị và Ban Bí thư’. Trong tình thế ‘độc cô cầu bại’ vào lúc này, hầu như chắc chắn chắn cái tên Nguyễn Phú Trọng sẽ nhảy lên vị trí số một về ‘uy tín tổng bí thư và chủ tịch nước’.

Nhưng hai bàn tay như thể bắt ấn trừ tà của Nguyễn Phú Trọng vào cái ngày ông ta đi dọc theo quan tài của Trần Đại Quang phải chăng cho thấy Trọng, xét cho cùng, cũng chỉ là một nhà chính trị không thoát khỏi nỗi ám ảnh của thói mê tín dị đoan - tư tưởng hoàn toàn trái ngược với triết lý vô thần trong chủ nghĩa Mác - Lê mà Trọng vẫn rao giảng ?

Hẳn phải có những vi diệu hay kinh động nào đó trong thế giới tâm linh mà chẳng một chóp bu vô thần nào dám bỏ qua.

Chẳng phải tự nhiên từ tháng Tám năm 2017 khi Trần Đại Quang bị phát hiện ‘biến mất’ lần đầu tiên cho đến khi ông ta thực sự biến mất vĩnh viễn, dân gian đương đại đã xôn xao truyền khẩu một lời sấm được cho là của Trạng Trình Nguyễn Bình Khiêm 500 năm về trước : "Bỉnh chúc vô minh, quang tự diệt ; trọng ngân bạc phúc, sản tất vong" - như một cái gì đó đang ứng nghiệm với thời nay, dù có thể chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên.

Vế đầu lời sấm của Trạng Trình, thật kỳ lạ và kinh hãi, đã ứng nghiệm với Trần Đại Quang.

Chỉ còn vế sau. Và người dân đang nhân cách hóa cho vế sau đó theo đúng tôn ti trật tự trong thế ‘tam trụ’ mới của Đảng cộng sản Việt Nam :

‘Trọng Ngân bạc Phúc, Sản tất vong’.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 06/11/2018

Việc ông Nguyễn Phú Trọng được Quốc hội "tín nhiệm" để nắm thêm chức Chủ tịch nước hôm 23/10/2018 đã khẳng định vai trò độc tôn của ông trên chính trường Việt Nam. Từ giờ trở đi ông Trọng có thể lấy bất cứ một quyết định gì mà không sợ bất cứ sự chống đối nào ở trong đảng.

Ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được Quốc hội "tín nhiệm" để nắm thêm chức Chủ tịch nước hôm 23/10/2018 đã khẳng định vai trò độc tôn của ông trên chính trường Việt Nam

Tỉ lệ tín nhiệm 100% hay 98% dành cho ông Trọng chỉ nói lên một điều rằng Đảng cộng sản Việt Nam đã hoàn toàn bế tắc, không lối thoát vì không còn gì để thảo luận với nhau. Đảng cộng sản Việt Nam đã mất đồng thuận trên những giá trị nền tảng vì chủ nghĩa cộng sản đã phá sản hoàn toàn.

Tình hình kinh tế Việt Nam đang rất nguy nan. Dù các loại phí, thuế tăng liên tục nhưng cũng không đủ để chi tiêu thường xuyên (tức là trả lương cho bộ máy nhân sự nhà nước và quân đội, công an). Vốn vay ưu đãi (ODA) từ các định chế quốc tế và các nước dân chủ cũng sắp chấm dứt. Nỗ lực của ông Phúc khi sang Nhật vay tiền đã không mang lại kết quả. Theo báo chí nhà nước thì Việt Nam nợ công 3,1 triệu tỉ đồng tức khoảng 132,5 tỉ USD nhưng trong thực tế đã lên tới 432 tỉ USD. Không ai còn muốn cho Việt Nam vay nên Việt Nam phải cắn răng vay của Trung Quốc với lãi xuất cao và thời gian trả nợ gốc ngắn (10-15 năm). Không ai biết được Việt Nam vay của Trung Quốc bao nhiêu tiền. Có lẽ cũng vài chục tỉ USD.

Trong cuộc tiếp xúc ngày 26/6/2014 tại Sài Gòn, ông chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã không cải chính lời phát biểu của chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm, theo đó Trung Quốc thỏa thuận viện trợ cho Việt Nam 20 tỷ USD và cho vay 100 tỷ USD. Chế độ cộng sản Việt Nam rất cần sự giúp đỡ tài chính này bởi vì do hậu quả của bất tài và tham nhũng kinh tế Việt Nam thực ra đang ở trong tình trạng phá sản.

Trung Quốc là một chổ dựa cho Đảng cộng sản Việt Nam nhưng hiện tình Trung Quốc đang rất bi đát. Nếu GDP của Trung Quốc là 12.000 tỉ USD và nợ công là 260% GDP (bao gồm nợ của chính phủ 45%, các công ty quốc doanh 160% và tư nhân 55%) thì núi nợ của Trung Quốc đã hơn 30.000 tỉ USD (1).

Con số 12.000 tỉ GDP/năm có khả năng là thổi phồng, thực tế có lẽ chỉ vào khoảng 7000-8000 ngàn tỉ và như thế thì nợ công của Trung Quốc phải lên đến 300%-400% GDP (2).

Trung Quốc phát hành trái phiếu với lãi xuất khủng 4-5%/năm để gom tiền rỗi rãi trong dân và phát hành công trái (một cách vay mượn tiền từ các quĩ đầu tư quốc tế) với lãi xuất 2,9-3,2%/năm, trong khi công trái của Đức, Mỹ chỉ là 0,5%/năm. Mỗi năm Trung Quốc trả lãi khoảng 900 tỉ USD.

Trung Quốc ném một đống tiền lên đến nhiều ngàn tỉ USD vào dự án "một vành đai, một con đường" mà không thể thu hồi vốn. Các nước vay tiền của Trung Quốc đều là các nước nghèo và không có khả năng chi trả. Ví dụ trường hợp Sri Lanka đã không thể trả nợ vay của Trung Quốc nên phải nhượng cảng nước sâu Hambantoba cho Trung Quốc trong 99 năm (nhiều khả năng là Trung Quốc cũng không biết làm gì với cục nợ này vì tàu buôn quốc tế không vào đây). Myanmar, Malaysia và các nước Châu Phi đã dừng các dự án với Trung Quốc lên đến hàng chục tỉ USD và tất nhiên là họ không thể có tiền để trả cho Trung Quốc và Trung Quốc cũng không biết thu hồi nợ bằng cách nào, nhiều khả năng là mất trắng.

Khủng hoảng kinh tế đang đến với Trung Quốc và sẽ rất trầm trọng dù có Trump và cuộc chiến thương mại hay không. Trung Quốc không còn là chỗ dựa cho chính quyền cộng sản Việt Nam. Bắc Triều Tiên cũng đã bị Trung Quốc bỏ rơi. Ngay cả Trung Quốc cũng đến lúc không thể vay mãi được nữa nên không thể giúp gì cho Việt Nam. Một thiên triều chính thức sụp đổ khi nó không còn là chỗ dựa cho các nước chư hầu. Trường hợp Việt Nam-Trung Quốc cũng giống Liên Xô và các nước cộng sản Đông Âu trước đây.

Về chính trị thì Ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam đều hiểu rằng không thể tiếp tục theo đuổi con đường cũ. Ngay cả ông thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng phải nhận vơ tại Áo (hôm 15/10/2018) rằng "Việt Nam là một nước dân chủ và chúng tôi lên án chế độ độc tài". Tuy nhiên trong thực tế họ lại không muốn dân chủ hóa đất nước vì họ sợ mất quyền lực, mất quyền lực là mất tất cả.

Cái chết của ông Trần Đại Quang để lại nhiều dư âm và nhiều điều cần suy ngẫm. Trừ gia đình ra không thấy ai thương tiếc ông ấy. Chỉ thấy những cáo buộc và sự khinh ghét. Chính ông thiếu tướng Nguyễn Minh Hoàng, phó chính ủy quân khu 7 đã thống kê rất chi tiết để người dân Việt Nam khắp nơi trên thế giới biết được lòng dân Việt Nam đối với lãnh đạo Đảng và Đng cộng sản Việt Nam là như thế nào :

"Liên quan đến việc cố chủ tịch nước Trần Đại Quang từ trần, trong một số ngày cuối tháng 9/2018 trên mạng xã hội đã có 36.000 bài viết, 174.921 bàn luận, 198.384 lượt chia sẻ và hàng triệu lượt like với những thông tin, hình ảnh xuyên tạc ác ý nhằm nói xấu chế độ".

Không hiểu những người như ông Trần Đại Quang lúc sống và ban lãnh đạo đảng bây giờ có bao giờ tự hỏi "Thế nào là một cuộc đời đáng sống ?". Ai rồi cũng phải chết, cũng phải trở về với cát bụi. Cái chết của những người như ông Trần Đại Quang nhắc nhở chúng ta về sự ngắn ngủi phù du của cuộc sống và sự kệch cỡm nhảm nhí của những tham vọng quyền lực và danh vọng. Những người như Trần Đại Quang có lẽ chưa bao giờ ý thức được điều này.

Một trong những mối nguy của đất nước mà chúng ta có thể nhìn thấy qua cái chết của ông Trần Đại Quang là sự tuyệt vọng của các lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam. Họ biết là sẽ mãi mãi bị nguyền rủa. Những người không còn gì để mất này rất đáng sợ, họ có thể làm tất cả.

Còn những người có chút lương tri thì sao ? Có lẽ mong muốn của nhiều đảng viên quan chức Việt Nam hiện nay là được hạ cánh an toàn bằng sự cách chức, thậm chí bị "tù tội" một thời gian ngắn cũng được, để trút bỏ mọi mặc cảm tội lỗi và tránh bị trừng phạt trong tương lai. Nếu xảy ra chuyện thay đổi chế độ thì (có lẽ) sẽ không có ai chống đối vì ai cũng muốn có một cuộc sống thật sự bình thường, một công việc phù hợp, không bị áp lực và nhất là không phải làm những chuyện thất đức để bị người dân oán hận, chửi rủa trừ một số ít đang "hưởng lộc" của cơ chế lỗi thời này.

Sau khi ông Chu Hảo bị Ủy ban kiểm tra trung ương đảng đề nghị "xem xét thi hành kỷ luật" thì một số đảng viên lão thành và nổi tiếng như nhà văn Nguyên Ngọc đã nhân cơ hội này đã tuyên bố ra khỏi đảng sau 62 năm gắn bó. Đây là cú sốc rất lớn cho các đảng viên đang còn phân vân và lưỡng lự vì ngay cả một người nổi tiếng và ôn hòa như Chu Hảo mà còn bị kỷ luật thì họ sẽ ra sao ? Chính đảng cộng sản cũng không chấp nhận chuyện nhập nhằng giữa việc theo hoặc không theo đảng. Đảng buộc đảng viên của đảng phải chọn, hoặc là im lặng và phục tùng vô điều kiện, hoặc là chia tay. Ông Chu Hảo và bạn bè ông đã chọn cách chia tay với đảng cộng sản. Quyết định này của đảng và ông Chu Hảo khiến nội bộ đảng đang chia rẽ và phân hóa hơn bao giờ hết.

Quyết định kỷ luật của Ủy ban kiểm tra Trung ương đối với ông Chu Hảo chỉ là một quyết định bình thường trong nội bộ một tổ chức chính trị ở một xã hội bình thường và văn minh, nhưng đây lại là một cột mốc và cú sốc quan trọng đối với các đảng viên của Đảng cộng sản Việt Nam. Chỉ có một điều rất ngạc nhiên khi thấy lá "thư ngỏ" của một nhóm trí thức yêu cầu Ủy ban kiểm tra Trung ương đảng rút lại quyết định trên. Hình như họ vẫn còn lẫn lộn giữa đảng và nhà nước, đảng và tổ quốc. Đảng cộng sản Việt Nam không có gì sai trong việc kỷ luật ông Chu Hảo một khi ông không còn chung đường và chung lý tưởng với họ. Còn chuyện cống hiến của ông sẽ được nhân dân ghi nhận, việc đảng cộng sản lợi dụng và nhân danh nhà nước để trừng phạt ông Chu Hảo lại là một chuyện khác.

Quay lại chuyện Đảng cộng sản Việt Nam có cách nào để thay đổi mà không mất gì không ? Tất nhiên là có. Như tôi đã viết trong bài "Tân chủ tịch Nguyễn Phú Trọng và lối thoát cho đảng cộng sản" (3). Việc ông Nguyễn Phú Trọng tập trung tất cả quyền lực vào một mối có cái hay là mọi quyết định của ông, kể cả quyết định thay đổi Việt Nam về hướng dân chủ đều sẽ không bị ai trong đảng phản đối.

Ông Trọng không có khả năng và tư chất của một nhà độc tài. Ông chỉ là một nhà nghiên cứu và lý luận của đảng cộng sản, cả đời ông chỉ có học và đọc về lý thuyết của Mác-Lê. Đi nhiều, học nhiều chắc ông cũng phải biết là Đảng cộng sản Việt Nam không thể bơi ngược dòng lịch sử. Trung Quốc, Nga và các nước độc tài cuối cùng trong đó có Việt Nam đang phải sống những ngày cuối cùng rất khó khăn. Mọi cố gắng và nỗ lực để duy trì chế độ toàn trị như hiện nay sẽ sớm thất bại. Chỉ có một con đường duy nhất là ông Trọng và Đảng cộng sản Việt Nam cần chủ động để làm tác nhân thay đổi lịch sử thay vì không làm gì để trở thành nạn nhân của lịch sử.

Đảng cộng sản Việt Nam luôn ưu tư làm sao để họ không bị mất mát gì và vẫn giữ được những gì đang có. Còn chuyển đổi chính trị Việt Nam thế nào để đất nước không bị xáo trộn và đổ vỡ là ưu tư của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên. Điều này cũng không có gì là khó giải quyết.

Lập trường của Tập Hợp là "hòa giải và hòa hợp dân tộc" vì vậy sẽ không có bất cứ một sự thanh trừng hay phân biệt đối xử nào xảy ra trong thời kỳ hậu cộng sản. Tất cả bộ máy công chức của chính quyền, trong đó có cả quân đội và công an vẫn phải duy trì và giữ nguyên. Lý do cũng giản dị vì họ đã quen việc và có kinh nghiệm. Mọi thay đổi nếu có thì cũng chỉ đơn thuần vì lý do kỹ thuật, ví dụ những người không làm được việc và những bộ phận phục vụ cho việc kiểm soát tư tưởng nhân dân. Một lý do nữa là đối lập dân chủ cũng không lấy đâu ra người để thay thế toàn bộ bộ máy công chức trong một sớm một chiều được. Những người bị buộc thôi việc cũng sẽ được đối xử tử tế và công bằng.

Khó khăn lớn nhất trong thời kỳ hậu cộng sản là chọn người để đặt vào những vị trí quan trọng. Dân chủ không phải là phép màu để thay đổi mọi thứ sau một đêm. Dân chủ giúp cho chính quyền lựa chọn được những phương án tốt nhất và đặt những người có khả năng nhất vào các vị trí cần thiết. Phương thức quản lý xã hội tốt hay xấu sẽ quyết định cho sự thất bại hay thành công của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc.

Cũng không nên làm cách mạng đường phố, đập bỏ đi tất cả và làm lại từ đầu như các cuộc cách mạng "mùa xuân Ả Rập". Nên chuyển giao quyền lực từ từ và ôn hòa theo một lộ trình có kiểm soát. Chính quyền dân chủ tương lai sẽ kế thừa và tiếp tục những gì của chế độ cộng sản để lại, kể cả xấu lẫn tốt.

Để bắt đầu, chính quyền Việt Nam cần công nhận quyền tự do ngôn luận và quyền tự do kết hợp của người dân bằng việc thừa nhận các tổ chức dân chủ đối lập. Có thể tham khảo trường hợp của Myanmar. Ai cũng biết là cựu tổng thống Than Shwe đã thành công trong việc chuyển giao quyền lực cho bà Aung San Suu Kyi nhưng bà lại thất bại vì đã không chuẩn bị và không có bất cứ một dự án chính trị nghiêm túc và khả thi nào.

Đã đến lúc, Đảng cộng sản Việt Nam cần nghĩ đến chuyện đàm phán và thỏa thuận với các đảng đối lập dân chủ để ấn định thời gian tổ chức bầu cử quốc hội trong thời gian sớm nhất có thể.

Việt Hoàng

(05/11/2018)

(1) http://cafef.vn/trung-quoc-bat-dau-giai-quyet-nui-no-29000-ty-usd-20170802162926172.chn

(2) https://thanhnien.vn/tai-chinh-kinh-doanh/dau-la-diem-bung-phat-cho-nui-no-cua-trung-quoc-956656.html

(3) https://thongluan-rdp.org/component/k2/item/9776-tan-ch-t-ch-nguy-n-phu-tr-ng-va-l-i-thoat-cho-d-ng-c-ng-s-n

Việc bổ nhiệm Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng gần đây khi lần đầu tiên một cá nhân nắm giữ cả hai vị trí lãnh đạo từ thập niên 1960 - đã báo hiệu sự trỗi dậy của một quyền lực độc tài mới trong một hệ thống từ lâu đã được lãnh đạo bằng sự đồng thuận.

Ông Nguyễn Phú Trọng năm 2016. Ảnh : AFP/Hoang Dinh Nam

Nhưng lý do cho việc bổ nhiệm độc đáo của ông ta và tình trạng chính trị hiện tại của Việt Nam thể hiện sự yếu đuối của ý thức hệ cộng sản, mà không phải là sức mạnh, trong bối cảnh chiến dịch tái áp đặt quyền tối cao của Đảng vào đời sống chính trị.

Vào ngày 2 tháng 10, Hội nghị lần thứ 8 của Ủy ban Trung ương đã thống nhất rằng ông Trọng là ứng cử viên duy nhất ra tranh cử Chủ tịch nước sau khi đương kim Chủ tịch nước Trần Đại Quang qua đời vì sức khỏe vào tháng Chín. Vào ngày 23 tháng 10, Quốc hội đã tuyệt đối thống nhất bầu ông Trọng với 99,8% phiếu ủng hộ chỉ với một phiếu phản đối. 

Đồng thời, việc này cho thấy truyền thống lâu đời của Đảng đã bị phá vỡ.

Sau cái chết của ông Hồ Chí Minh vào cuối những năm 1960, đã có một thỏa thuận ngầm ở các lãnh đạo Đảng rằng những vị trí hàng đầu của chính phủ, cụ thể là tổng thống, thủ tướng và Tổng bí thư Đảng và Chủ tịch Quốc hội phải do các cá nhân khác nhau đảm nhiệm nhằm đảm bảo sự cân bằng quyền lực bên trong Đảng.

Đương nhiên, quyết định của tuần trước đã dẫn đến sự so sánh giữa chủ tịch Trọng và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, người cũng đồng thời là tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc và chủ tịch nước. Ở Trung Quốc, hai vị trí này đã được sáp nhập vào những năm 1990.

Cũng có những giả định rằng việc củng cố quyền lực của Trọng khiến ông trở thành một người mạnh mẽ tương tự như Thủ tướng Campuchia Hun Sen và phù hợp với xu hướng toàn cầu đang gia tăng đối với các nhà lãnh đạo độc tài.

Tất nhiên ông Trọng đã là lãnh đạo quyền uy nhất Việt Nam trước khi đảm nhận chức chủ tịch nước, dù từ lâu ông ta đã phát huy khái niệm về quyết định đồng thuận của Đảng Cộng sản - hay "chủ nghĩa tập trung dân chủ" theo như ngôn ngữ của Đảng. 

Thật vậy, dường như ở tuổi 74 ông Trọng có lẽ có quyền độc tài hoặc rằng giờ đây ông ta sẽ đứng trên cả quyết định của Đảng do thói quen nhất trí. Thay vào đó, việc bổ nhiệm chức chủ tịch nước rất có thể là một động thái tạm thời mà sẽ bị đảo ngược tại Đại hội Đảng kế tiếp vào đầu năm 2021.

Vấn đề sáp nhập hai vị trí chính trị từ lâu đã được giới lãnh đạo Đảng Cộng sản cân nhắc nhưng chưa bao có đa số giờ ủng hộ. Trong thực tế, các nhà phân tích nói ông Trọng đã bác bỏ ý tưởng này vì có thể dẫn đến việc không kiểm soát được quyền lực.

Có suy đoán về việc liệu ông Trọng đã lên kế hoạch cho động thái này kể từ khi ông Quang bị bệnh nặng vào năm ngoái. Những người không đồng ý với thuyết âm mưu lớn cho rằng ông Trọng được đề cử chỉ vì không có lựa chọn nào tốt hơn.

Quy tắc trong Đảng rằng một trong bốn vị trí lãnh đạo hàng đầu phải do người đã công tác trong Bộ Chính trị, ủy ban hoạch định chính sách cao cấp nhất của Đảng, hơn một nhiệm kỳ đảm nhận.

Chỉ có năm thành viên như vậy phù hợp với yêu cầu này, một là ông Trọng và hai người khác là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.

Hai người còn lại là Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư thành ủy thành phố Hồ Chí Minh, và Tòng Thị Phóng, Phó Chủ tịch Quốc hội. Cả hai không có thứ hạng cao trong hệ thống Bộ Chính trị, cũng không phải là họ được đồng chí của họ đề cập gì đến nhiều, các nhà phân tích nói.

Tiến cử một trong hai người này sẽ dẫn đến một cuộc cải tổ nhân sự lớn, đó sẽ là một quá trình khó khăn cần phải được cân nhắc cẩn thận trong hệ thống phân cấp với vô số lợi ích, từ tỉnh lên đến bộ trong mạng lưới. Hơn nữa, Bộ Chính trị còn thiếu hụt nhân sự sau cái chết của ông Quang, bãi nhiệm một ủy viên khác hồi năm ngoái và một người vắng mặt trong hầu hết trong năm qua do sức khỏe kém.

Ai sẽ nắm giữ những vị trí hàng đầu này đã là nguồn cơn tranh giành trong nội bộ Đảng trước khi vị trí chủ tịch nước bị bỏ trống và dường như không có khả năng được giải quyết sớm.

Điều đó có nghĩa là Đảng đã phá vỡ quy định bằng cách chỉ định ông Trọng và, theo lý thuyết, có thể đã phá vỡ giao thức bằng cách chỉ định một người không phải là ủy viên Bộ Chính trị trong hai nhiệm kỳ.

Việt Nam đồng trong một ngân hàng tại Hà Nội, tháng 9, 2017. Ảnh : Reuters/Kham

Có một số đồn đoán rằng ông Trần Quốc Vượng, chủ tịch Ủy ban Kiểm tra Trung ương, lực lượng chống tham nhũng đã đảm nhận chức thư ký điều hành của Ban thư ký trung ương vào tháng 3, hoặc Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch sẽ được bổ nhiệm. Tại sao không phải là họ vẫn còn là một câu hỏi chưa có lời đáp.

Một khả năng khác có thể là khi việc tranh luận thông thường về các ứng cử viên cho Đại hội Đảng lần sau vào năm 2021 mới chỉ bắt đầu, một chủ tịch nước khách ngoài ông Trọng có thể được coi là một sự đề bạt quá nhanh.

Thật vậy, một chủ tịch nước một nhiệm kỳ thường ở nguyên vị trí của họ hoặc được bổ nhiệm vào một trong ba vị trí chính khác tại Đại hội Đảng.

Một giải thích khác là Ủy ban Trung ương - một cơ quan gồm 180 thành viên có ảnh hưởng với các quan chức có các ý tưởng chính sách khác nhau, cũng như các mạng lưới bảo trợ cạnh tranh và liên minh - đã quá chia rẽ để quyết định một ứng cử viên khác hơn Trọng.

Một số nhà bình luận, bao gồm cả nhà báo kỳ cựu Phạm Chí Dũng, cho rằng với quyền hạn mới ông Trọng có thể thay đổi quy tắc của Đảng để duy trì "độc quyền quyền lực vô hạn".

Thật vậy, không có sự đảm bảo nào sẽ không thay đổi quy tắc và loại bỏ các giới hạn về độ tuổi và thời hạn mà thông thường sẽ buộc ông ta phải từ chức vào năm 2021.

Một số người nghĩ rằng ông Trọng đã trở thành Tập Cận Bình của Việt Nam. Nhưng quyền lực trong Đảng Cộng sản Trung Quốc từ lâu đã được tập trung hơn rất nhiều so với bối cảnh cộng sản Việt Nam.

Hơn nữa, Trọng và Tập Cận Bình có những tính cách rất khác nhau và cho đến nay là phong cách lãnh đạo khác nhau rõ rệt.

Ông Trọng đã kinh qua các cấp bậc trong Đảng với vị trí nhà lý luận tư tưởng. Vào những năm 1990, ông ta trở thành tổng biên tập Tạp chí Cộng sản trước khi tham gia ủy ban tư tưởng trung ương và sau đó là Hội đồng lý luận Đảng.

Ông ta đã từng là Bí thư thành ủy Hà Nội và chủ tịch Quốc hội, trước khi làm Tổng bí thư vào năm 2011, mặc dù nhiệm kỳ năm năm đầu tiên của ông là không đáng kể.

Trong khi Tập Cận Bình là nhà lãnh đạo cá nhân và nhà hoạt động nhiều hơn, Trọng được coi là hướng nội và thụ động. Hơn nữa, Trọng được cho là không có nhiều ý tưởng chính sách mạnh mẽ, ngoại trừ niềm tin vào việc tái xây dựng tính ưu việt của Đảng. Đôi khi ông ta được các nhà quan sát mô tả là "đơn độc".

Thật vậy, phần lớn những gì đã diễn ra trong chính trường Việt Nam kể từ năm 2016 là nhằm sửa chữa những sai lầm mà Đảng kể cả Trọng tin là của cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Nhiều người dự đoán rằng ông Dũng sẽ trở thành Tổng Bí Thư Đảng tại Đại hội Đảng năm 2016, nhưng thay vào đó là một liên minh chống lại ông và bỏ phiếu để giữ Trọng ở vị trí này.

Từ những năm 2000 trở đi, Đảng đã tăng lên về số lượng và cho thấy sự gia tăng một loại động cơ mới do lợi ích cá nhân thúc đẩy, mà không phải là mối quan tâm về ý thức hệ hoặc quốc gia.

Không thoải mái với việc quan chức tham nhũng gia tăng - một số nhà phân tích gọi là "người tìm kiếm lợi ích" - và các nhà truyền thống trong Đảng ủng hộ những người tìm kiếm lợi ích khi ông Dũng trở thành thủ tướng vào năm 2006.

Đến năm 2016, các mạng lưới bảo trợ và chính trị tiền tệ được cho là đã trở nên cố thủ trong Đảng tạo nguy cơ sụp đổ do tham nhũng.

Nhà phân tích và cựu ngoại giao Mỹ David Brown đã mô tả Đảng Cộng sản vào năm 2016 giống như "một Cosa Nostra Châu Á" đã "làm giảm đi và chia sẻ một phần đáng kể tăng trưởng kinh tế của Việt Nam vì lợi ích cá nhân".

Vào đầu thập kỷ này, nhà báo Bill Hayton nói chính trị tiền bạc đã tạo ra một cái gì đó giống như một "những người chủ nghĩa xã hội đồng cảnh ngộ", theo đó người ta chỉ tham gia Đảng để tự thăng tiến.

Hơn nữa, trong hai nhiệm kỳ Thủ tướng, ông Dũng đã thay đổi đáng kể hoạt động chính trị bằng cách chuyển giao quyền lực rời xa Đảng Cộng sản sang cho chính phủ dân sự mà ông ta đứng đầu.

Đến năm 2016, một số người cho rằng bộ máy Đảng, bao gồm Bộ Chính trị, không thể kiểm soát nhân viên các bộ và viên chức khác.

3

Cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang. Ảnh : Reuters

Đáp lại, ông Trọng và các đồng minh trong Bộ Chính trị đã dàn xếp chiến dịch chống tham nhũng hiệu quả nhất Việt Nam, hiện nay đã có hàng ngàn Đảng viên là quan chức và giám đốc điều hành doanh nghiệp nhà nước bị trừng phạt, bị bắt hoặc bị kết án tù.

Họ cũng đã tung ra một chiến dịch kiểm điểm các quan chức Đảng vi phạm trong một trong 27 "biểu hiện" vô đạo đức, trong đó bao gồm sự gian ác trong tư tưởng xã hội chủ nghĩa, ghép, phó và lười biếng.

Một phần của chiến dịch này là tạo ra các đảng viên cốt lõi mới được coi là tinh khiết hơn và đạo đức hơn, do đó tách ra tầng lớp những người dự kiến sẽ tiếp quản trong những năm tới.

Chủ tịch nước bây giờ sẽ tạo cho ông Trọng nhiều quyền hạn hơn để thúc đẩy chiến dịch chống tham nhũng. Cũng có gợi ý rằng điều tra tham nhũng các quan chức quân đội diễn ra chậm chạp so với các khu vực khác. Với việc ông Trọng làm chủ tịch nước, và do đó cũng là tổng tư lệnh lực lượng vũ trang thì điều này có thể thay đổi

Ngoài ra, ông Trọng cũng sẽ tiếp quản một số Ủy ban Trung ương do chủ tịch nước lãnh đạo nơi đưa ra các quyết định quan trọng. Điều này bao gồm Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp, có thể là quan trọng cho các mục đích chống tham nhũng.

Vào tuần trước, nhà phân tích Carl Thayer cho rằng việc sáp nhập quyền hạn của ông Trọng có thể có hiệu quả về quản trị. Hệ thống "tứ trụ" đã "chứng minh ở một mức độ nào đó đã trở thành trở ngại cho việc ra quyết định kịp thời và thực thi chính sách nhanh chóng".

"Bằng cách sát nhập hai chức vụ, Việt Nam sẽ có thể giải quyết dứt khoát hơn với các vấn đề bức xúc".

Là người đứng đầu nhà nước, ông Trọng cũng sẽ đóng một vai trò tích cực hơn trong quan hệ đối ngoại, ông đã phải ở phía sau khi là Tổng bí thư Đảng. Có những gợi ý từ các nguồn tin ở Hà Nội rằng ông đang vận động hành lang cho chuyến thăm Hoa Kỳ để thảo luận về thỏa thuận song phương với Tổng thống Donald Trump.

Nguyễn Phú Trọng với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch nước Trần Đại Quang tại Đại hội lần thứ 12 của Quốc hội, Hà Nội, ngày 28 tháng 1 năm 2016. Ảnh : AFP / Pool / Kham

Vấn đề của Biển Đông mà Việt Nam tranh giành lãnh thổ với các đảo bị Bắc Kinh chiếm đoạt cũng có thể là một lý do cho chuyến thăm nhà nước được đề xuất.

Với việc ông Trọng nắm giữ quyền lực kép, Đảng cũng sẽ có thể tái khẳng định tính ưu việt của đảng, loại bỏ quyền hạn mà cựu Thủ tướng Dũng đã dành cho chính phủ dân sự.

"Khi Tổng bí thư cũng là Chủ tịch nước, sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và quản lý tốt hơn mối quan hệ giữa các cơ cấu quyền lực", ông Lê Minh Thông, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban pháp lý của Quốc hội cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây với báo Đảng – Nhân Dân.

Thay vì hướng đến "Chủ nghĩa Tập Cận Bình", việc bổ nhiệm ông Trọng vào chức chủ tịch nước có liên quan nhiều hơn đến việc Đảng áp đặt lại nguồn gốc Leninist và sự thống trị hoàn toàn của đời sống và chính trị Việt Nam.

David Hutt

Nguyên tác : Trong’s strength hides weakness in Vietnam, Asia Times, 30/10/2018)

Phương Thảo chuyển ngữ

Nguồn : VNTB, 01/11/2018

Việc ông Trọng kiêm nhiệm chủ tịch nước có thể chỉ là một giải pháp tạm thời, và hiện còn quá sớm để khẳng định là Việt Nam sẽ đi theo mô hình giống như ông Tập Cận Bình ở Trung Quốc. Đó là nhận định chung của tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore, trả lời phỏng vấn RFI Việt ngữ ngày 22/10/2018.

Ông Nguyễn Phú Trọng tuyên thệ nhậm chức chủ tịch nước trước các đại biểu quốc hội ngày 23/10/2018. Reuters

Ngày 23/10/2018, tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã được các đại biểu quốc hội Việt Nam, với tỷ lệ phiếu lên tới 99,97%, bầu làm chủ tịch nước, thay thế cố chủ tịch nước Trần Đại Quang, vừa qua đời tháng trước. Kết quả này không có gì là bất ngờ vì ông Trọng là ứng cử viên duy nhất, được Trung ương đảng "nhất trí" đề cử.

Ngay sau khi được bầu, ông Nguyễn Phú Trọng đã tuyên thệ nhậm chức chủ tịch nước và như vậy, kể từ nay ông sẽ đại diện Việt Nam tiếp các đoàn lãnh đạo nước ngoài và công du các nước với tư cách nguyên thủ quốc gia.

Việc "nhất thể hóa" hai chức danh tổng bí thư và chủ tịch nước đã gây nhiều tranh cãi ở Việt Nam. Có những người sợ rằng việc tập trung quyền lực của hai chiếc ghế vào tay một người sẽ dẫn đến chuyên quyền, độc đoán. Những người khác thì nhấn mạnh đến cái lợi của việc một người nắm hai chức đó là giảm được chi phí của Nhà nước, tránh những phiền toái về lễ tân khi tổng bí thư công du nước ngoài.

RFI : Thưa anh Lê Hồng Hiệp, với việc nắm luôn chức chủ tịch nước, phải chăng là tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thật sự thắng thế, làm chủ hoàn toàn sân khấu chính trị Việt Nam ?

Lê Hồng Hiệp : Có một thực tế là trước Đại hội Đảng lần thứ 12 vào tháng 01/2016, dường như có hai nhóm chính cạnh tranh với nhau, một nhóm do tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đứng đầu, còn nhóm kia là do cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đứng đầu. Tuy nhiên, sau Đại hội 12, với việc thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nghỉ hưu, hiện tại, bên trong bộ máy Đảng cộng sản Việt Nam, quyền lực rất là tập trung và hầu như không còn tồn tại các phe nhóm đối lập hay tìm cách tranh giành quyền lực với nhóm của ông Nguyễn Phú Trọng.

Chính vì vậy mà việc bầu ông Nguyễn Phú Trọng lên làm chủ tịch nước không phải là một bước ngoặt trong cuộc đấu đá phe phái trong nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam, mà dường như là một sự kiện khẳng định sự áp đảo của quyền lực của ông Nguyễn Phú Trọng, cũng như là của những người thân tín. Trước mắt, dường như đây là một giải pháp tạm thời và điều này có nghĩa là trong tương lai có thể sẽ có những thay đổi về sự cân bằng quyền lực trong nội bộ, ví dụ nếu ông Nguyễn Phú Trọng tiếp tục nắm giữ chức vụ này đến cuối nhiệm kỳ và người kế nhiệm ông Trọng cũng nắm giữ hai chức vụ đó, dường như cấu trúc quyền lực sẽ tiếp tục sự tập trung.

Tuy nhiên, nếu chúng ta quay lại cấu trúc 4 người bên trong ban lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, với nhiều cực quyền lực hơn, thì nó sẽ dẫn tới khả năng là tranh giành quyền lực trong nội bộ có thể sẽ quay trở lại.

RFI : Việt Nam là một nước theo chế độ độc đảng, việc một lãnh đạo đảng nay nắm luôn chức chủ tịch nước có lợi gì, có hại gì về đối ngoại cũng như đối nội của Việt Nam ?

Lê Hồng Hiệp : Trước tiên cũng cần xác định dù là độc đảng hay một người nắm nhiều chức vụ, tất cả cuối cùng cũng sẽ quay lại việc ai là người cụ thể ở đây. Tốt hay xấu là phụ thuộc rất nhiều tính cách, chính sách, tư duy, tầm nhìn của lãnh đạo cụ thể đó. Việc lãnh đạo đảng cầm quyền làm nguyên thủ quốc gia thì có lợi và cũng có thể là có hại. Cho nên trong thời gian đã có nhiều tranh luận và bản thân Đảng cộng sản Việt Nam, theo như tôi hiểu, cũng chưa nhất trí hoàn toàn về việc để cho một người nắm hai chức vụ này, đặc biệt là sau Đại hội lần thứ 13 vào năm 2021, mặc dù trước mắt, dường như bên trong họ có sự đồng thuận về việc để cho ông Trọng nắm giữ hai chức vụ này, ít nhất là cho tới Đại hội đảng lần thứ 13.

Về cái lợi, khi mà cấu trúc quyền lực có sự tập trung cao, cơ chế hoạch định chính sách sẽ có hiệu quả hơn, các mâu thuẫn đấu đá trong nội bộ sẽ giảm bớt. Vì vậy, bộ máy chính trị, đặc biệt là cấp ra quyết định có thể hiệu quả hơn. Nó có thể giúp làm giảm các chi phí so với việc duy trì hai người ở hai vị trí khác nhau, với hai bộ máy khác nhau. Bên cạnh đó, về mặt lễ tân ngoại giao thì cũng giảm bớt những phiền toái so với việc ông Trọng chỉ là tổng bí thư chứ không phải nguyên thủ quốc gia.

Đấy là những mặt lợi coi như là trước mắt. Còn những mặt hại thì chúng ta cũng cần chờ xem, vì như tôi nói ở trên, nó phụ thuộc rất nhiều vào cá nhân nhà lãnh đạo đấy, họ sẽ làm gì, tư duy như thế nào, có phục vụ cho lợi ích quốc gia và dân tộc hay chỉ phục vụ lợi ích của một nhóm nhỏ.

Nếu có sự tập trung quyền lực mà nhà lãnh đạo có bước đi sai lầm, mà quyền lực của họ không được kiểm soát hiệu quả, thì có thể dẫn tới những chính sách sai lầm, đưa cả đất nước đi vào tai họa. Mà không chỉ tai họa cho đất nước mà còn là tai họa cho chính đảng cầm quyền.

RFI : Ông Nguyễn Phú Trọng là một nhân vật bị xem là bảo thủ, thân Trung Quốc. Như vậy với việc ông nắm cả hai chức vụ, chính sách ngoại giao của Việt Nam có sẽ thay đổi ?

Lê Hồng Hiệp : Sẽ không có nhiều thay đổi, chính sách của Việt Nam sẽ được duy trì như lâu nay. Chúng ta nên nhìn nhận một cách khách quan về quan điểm của ông Nguyễn Phú Trọng trong cương vị lãnh đạo đảng. Bất kỳ lãnh đạo đảng nào, nhiệm vụ hàng đầu của người ấy chính là duy trì được sự tồn vong của đảng ấy. Thêm một bước nữa là duy trì được quyền lực của đảng trong bộ máy chính trị của đất nước. Trong một vị trí như vậy, xu hướng bảo thủ, thận trọng để bảo vệ sự tồn vong về quyền lực của đảng là nhiệm vụ hàng đầu. Từ đấy, chúng ta có thể lý giải vì sao bất cứ nhà lãnh đạo nào của Việt Nam từ trước đến nay ở vị trí tổng bí thư thì thông thường có xu hướng bảo thủ.

Đi kèm với xu hướng bảo thủ là xu hướng thân Trung Quốc, bởi vì Trung Quốc dẫu sao cũng là đồng minh về mặt ý thức hệ của Việt Nam và như vậy thì vai trò, vị trí của chính trị gia đấy quy định xu hướng, chính sách của người đó, khác với vị trí thủ tướng. Thủ tướng ở Việt Nam lâu nay thông thường có xu hướng cởi mở, cải cách và tự do hơn một chút, đó là do chức năng của thủ tướng là thúc đẩy các chính sách kinh tế, xã hội. Để thực hiện các yêu cầu này thì yêu cầu người đó phải có tư duy đổi mới, cải cách nhiều hơn, chính vì vậy mà họ ít bảo thủ hơn so với vị trí tổng bí thư.

Nói một cách công bằng thì trong thời gian qua, Việt Nam đã có nhiều cải cách về kinh tế, chính trị, xã hội. Về chính sách đối ngoại thì cũng không hẳn là quỵ lụy đối với Trung Quốc, mà thực tế đã có những bước đi tương đối cứng rắn đối với Trung Quốc. Nếu không có sự đồng thuận của tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, tôi nghĩ là đã không thực hiện được (những chính sách đó).

Chính vì vậy mà tôi cho rằng trong thời gian tới, việc ông Nguyễn Phú Trọng nắm giữ cả hai chức sẽ không có những tác động đáng kể về mặt chính sách đối ngoại và đối nội của Việt Nam, đặc biệt là trong vấn đề quan hệ với Trung Quốc.

RFI : Như vậy hãy còn quá sớm để khẳng định là Việt Nam sẽ đi theo mô hình Trung Quốc ?

Lê Hồng Hiệp : Vâng, tôi nghĩ là hiện còn tương đối là quá sớm để khẳng định xu thế trong tương lai, ít nhất là trong những phát biểu gần đây của ông Nguyễn Phú Trọng, ông cũng nói rằng đây là một giải pháp tạm thời, trong bối cảnh chủ tịch nước Trần Đại Quang qua đời đột ngột và ông được đề cử để nắm chức vụ ấy.

Điều này cho thấy là bản thân ông Nguyễn Phú Trọng và những lãnh đạo khác của đảng vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng về việc có nên hợp nhất hai chức vụ này hay không và quan trọng hơn là có nên kéo dài sự dàn xếp hiện tại đối với ông Trọng hay không ? Tức là sau Đại hội lần thứ 13 năm 2021, liệu người kế nhiệm ông Trọng có sẽ nắm hai chức vụ này hay không. Tôi nghĩ điều này thể hiện sự thận trọng của bản thân ông Trọng cũng như các lãnh đạo khác, do những mặt trái của những dàn xếp này, như tôi đề cập ở trên. Đồng thời, nền chính trị Việt Nam lâu nay có truyền thống đa nguyên hơn và cởi mở hơn Trung Quốc.

Chính vì vậy, việc thay đổi cấu trúc quyền lực hiện tại, cũng như cách thức vận hành của ban lãnh đạo cấp cao, tôi nghĩ là cần có một thời gian nhất định. Từ giờ đến Đại hội 13, người ta sẽ đánh giá cụ thể hơn hiệu quả của việc tổng bí thư kiêm nhiệm chủ tịch nước, để xem có nên tiếp tục duy trì sau Đại hội 13 hay không. Nếu họ muốn duy trì (cơ cấu này), ai sẽ là người được lựa chọn để thay thế ông Trọng ? Cả hai vấn đề đều chưa có lời giải ở thời điểm này. Tôi nghĩ là họ sẽ cần có thời gian hơn để quyết định và như vậy câu hỏi Việt Nam có sẽ theo mô hình của Trung Quốc hay không thì có lẽ cũng cần thời gian để kiểm chứng.

Thanh Phương

Nguồn : RFI, 29/10/2018

Nhiều người cho rằng Hồ chí Minh đã từng vừa là chủ tịch nước vừa là chủ tịch đảng nên việc ông Nguyễn Phú Trọng nắm thêm chức chủ tịch nước là chuyện đã từng xảy ra trong lịch sử Đảng cộng sản và như thế là sẽ tốt cho Việt Nam.

Ông Nguyễn Phú Trọng cho biết trong "tình huống" hiện nay ông phải kiêm luôn chức vụ Chủ tịch nhà nước, cùng lúc với 7 chức vụ khác.

Nhiều người khác lại cho rằng "nhất thể hóa" là phải rồi Trung Quốc và các quốc gia cộng sản khác đều thế cả.

Nhưng chính ông Nguyễn Phú Trọng phủ nhận và cho biết trong "tình huống" hiện nay ông phải kiêm luôn chức vụ Chủ tịch nhà nước, cùng lúc với 7 chức vụ khác.

Chuyện xưa Chủ tịch Hồ chí Minh như thế nào ? Có liên quan gì đến chuyện ngày nay mà Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng phải đặt mình trong "tình huống" không thể từ chối được? Và làm sao thoát khỏi "tình huống" đẩy đưa ?

Tạo thế chính danh…

Tháng 8/1945, khi Việt Minh vừa cướp được chính quyền, so với các lực lượng quốc gia như Hòa Hảo, Cao Đài, Việt Quốc, Đại Việt… có rất ít người Việt biết đến Việt Minh và Hồ Chí Minh.

Theo con số chính thức khi ấy Đảng cộng sản chỉ có 5.000 đảng viên trong khi hai lực lượng tôn giáo yêu nước chống Pháp là Hòa Hảo và Cao Đài đã có trên triệu tín đồ.

Để tạo thế chính danh ông Hồ phải nắm chắc chức vụ chủ tịch nước bằng cách tổ chức cuộc bầu cử Quốc hội và soạn ra Hiến pháp 1946.

Ngoài chức Chủ tịch, ông Hồ còn giữ luôn chức Thủ tướng và có lúc giữ cả vai trò Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, đều là các chức vụ nhà nước.

Mặc dù nắm chức Chủ tịch Đảng cộng sản Đông Dương, ông chia quyền cho Trường Trinh làm Tổng bí thư và lo việc đảng cộng sản.

Ông đặt trọng tâm vào việc xây dựng nhà nước vì thế ngày 11/11/1945 mới có Thông báo Đảng cộng sản Đông Dương tự ý giải tán.

Đúng ra là Đảng cộng sản chui vào bóng tối. Ông Hồ không còn công khai chức vụ chủ tịch đảng và ông Trường Chinh chỉ còn giữ chức vụ khá khiêm tốn Hội trưởng Hội nghiên cứu chủ nghĩa Mác ở Đông Dương.

Khi Hồng quân Trung Hoa chiếm được lục địa, Stalin và Mao Trạch Đông buộc ông Hồ phải cho công khai Đảng cộng sản và phải tiến hành cuộc cải cách ruộng đất thì mới trợ giúp về kinh tế và quân sự cho Việt Minh đánh Pháp.

Khi Đảng cộng sản tiếp thu miền Bắc, để xây dựng chính quyền, ông Hồ phải nhường chức thủ tướng cho ông Phạm văn Đồng.

Nhà nước trước đó điều hành chủ yếu bởi sắc lệnh do Hồ chi Minh ký. Còn hai Chủ tịch quốc hội đầu tiên là ông Nguyễn Văn Tố và và Bùi Bằng Đoàn không là đảng viên nên không có chút quyền nào.

Đến năm 1955 ông Tôn Đức Thắng lên thay làm Chủ tịch Quốc hội. Mặc dù Quốc hội chỉ là hình thức nhưng quyền lực ông Hồ cũng bị rút bớt phần nào.

Lúc ấy huyền thoại về Chủ tịch Hồ chí Minh đã lên rất cao nhưng quyền lực đã bị chia sẻ khá nhiều.

Tiến lên xã hội xã hội chủ nghĩa…

Cuộc Cải cách ruộng đất gây tang thương cho miền Bắc, Trường Chinh bị đưa ra làm dê tế thần, mất chức Tổng bí thư, Lê Duẩn từ miền Nam ra Bắc lên thay.

Tổng bí thư Lê Duẩn thâu tóm quyền lực đẩy Chủ tịch Hồ chí Minh thành biểu tượng không còn quyền lực trong tay.

Lê Duẩn cần quyền lực mà không cần nhà nước chính danh nên âm thầm cho đổi Hiến pháp 1959 không qua trưng cầu dân ý, rồi bầu một Quốc hội mới cho có hình thức.

Chủ tịch nước, thủ tướng, chủ tịch quốc hội có đó nhưng mọi quyết định quan trọng đều từ Lê Duẩn và bè cánh mà ra.

Lê Duẩn đưa ra hai chủ trương miền Bắc tiến lên xã hội xã hội chủ nghĩa và mang quân xâm nhập miền Nam.

Ở miền Bắc, Lê Duẩn áp dụng mô hình toàn trị kế hoạch hóa kiểu Liên Xô và xây dựng một hệ thống công an trị kiểm soát chặt chẽ toàn xã hội. Mô hình này được mang vào miền Nam sau 30/4/1975.

Nói tóm lại quyền lực của Chủ tịch Hồ chí Minh tập trung vào việc nước nhưng càng ngày càng chuyển sang cho Đảng qua hai Tổng bí thư Trường Chinh và Lê Duẩn rồi cuối cùng chỉ còn là biểu tượng.

Nên việc so sánh trường hợp ông Hồ khi xưa và ông Trọng ngày nay là không hợp lý.

Đổi mới kinh tế…

Năm 1986, Lê Duẩn bệnh rồi mất. Trường Chinh lên làm Tổng bí thư triệu tập Đại hội 6 bầu Nguyễn văn Linh làm Tổng bí thư.

Khi ấy, nền kinh tế kế hoạch hóa hoàn toàn phá sản, chiến tranh lại đang diễn ra tại Campuchia và biên giới phía Bắc buộc Đảng cộng sản phải phụ thuộc vào viện trợ của Liên Xô và các quốc gia Đông Âu.

Liên Xô và các quốc gia Đông Âu khi ấy cũng đang trong thời kỳ khủng hoảng nên viện trợ cho Việt Nam bị cắt dần buộc Đại hội 6 phải đổi mới kinh tế bằng cách cho tư nhân làm ăn buôn bán và mở cửa thương mãi và nhận đầu tư với các nước không cộng sản.

Sau Đại hội 6, Liên Xô và Đông Âu lần lượt tan rã, Bộ Chính trị giao cho ông Trần Xuân Bách, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, nghiên cứu về quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị.

Ông Bách trả lời nguyên văn như sau :

"Có nước tự cho mình không cần đổi mới, đã bị bục vỡ. Có nước coi đổi mới kinh tế phải làm nhanh, còn đổi mới chính trị thì chầm chậm cũng bục chuyện. Có nước chỉ đổi mới kinh tế, không đổi mới chính trị, đã bục to. Có nước làm cả hai, nhưng không nhịp nhàng, gặp khó khăn. Hai lãnh vực này phải nhịp nhàng, không chân trước chân sau, không tấp tểnh đi một chân".

Ông Bách kết luận :

"Vấn đề đặt ra lúc này là phải đổi mới đồng bộ, cả cơ chế kinh tế lẫn cơ chế chính trị. Hai vấn đề chủ yếu của cơ chế kinh tế là vấn đề sở hữu và vấn đề thị trường. Kế hoạch phải nằm trong chứ không nằm ngoài và đứng trên thị trường. Hai vấn đề chính của cơ chế chính trị là quản lý nhà nước và quản lý kinh doanh, vai trò lãnh đạo của Đảng và quyền lực của nhân dân. Đảng phải nằm trong chứ không nằm ngoài và đứng trên xã hội".

Các nghiên cứu trên ngày nay xét ra đều đúng cả. Nhưng chính vì những kết quả nghiên cứu này mà ông Bách bị kỷ luật và cách chức.

Đồng thời Đảng cộng sản nối lại bang giao với Trung Quốc và áp dụng mô hình thay đổi kinh tế nhưng giữ nguyên hệ thống chính trị do Đặng Tiểu Bình đề xướng nên mới tạo ra "tình huống" ông Trọng phải nhận vai trò chủ tịch và 7 vai trò khác.

Đảng và Nhà nước

Theo mô hình Đặng Tiểu Bình, Nhà nước lo về kinh tế còn Đảng lo về chính trị. Nên quyền lực Đảng cộng sản từng bước chuyển giao sang cho Nhà nước.

Nhà nước thì đều do các đảng viên nắm giữ nhưng tình trạng lạm quyền, tham nhũng, trục lợi, lãng phí… thiếu sự kiểm soát Đảng cộng sản càng ngày càng trở nên khủng khiếp.

Nhưng trong vai trò Tổng bí thư, ông Trọng lại không còn đủ quyền lực để trừng trị các đảng viên cao cấp làm gương.

Tình trạng này cũng đang xảy ra ở Trung Quốc và để giải quyết, ông Tập Cận Bình phải ôm tất cả vừa là Tổng bí thư, vừa là Chủ tịch nước, vừa là Chủ tịch Ủy ban Quân sự trung ương Đảng, vừa là Chủ tịch Ủy ban Quân sự trung ương Nhà nước, vừa là Chủ tịch Ủy ban An ninh quốc gia trung ương, lại vừa là Ủy viên Ban Thường vụ Bộ Chính trị Đảng cộng sản Trung Quốc.

Một mình Tập Cận Bình hiện đang phải ôm 6 chức vụ chính còn các chức vụ phụ khác thì tùy giai đoạn.

Bởi thế, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng phải ôm đồm cả là Bí thư Quân ủy trung ương, Ủy viên Thường vụ đảng ủy Công an trung ương, Trưởng Ban chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng, Đại biểu quốc hội thuộc đoàn đại biểu quốc hội thành phố Hà Nội.

Hội nghị Trung ương 8 vừa rồi quyết định mở ra 5 tiểu ban sửa soạn cho Đại hội thứ 13, ông Trọng phải nắm hai tiểu ban là Trưởng Tiểu ban Văn kiện và Trưởng Tiểu ban Nhân sự.

Bây giờ ông Trọng phải nắm luôn vai trò cả Chủ tịch nước nói chung là do "tình huống" đẩy đưa khi phải theo mô hình Trung Quốc của Đặng Tiểu Bình.

Thất thập cổ lai hy…

Trong di chúc để lại, Hồ chí Minh có trích một câu thơ của Đỗ Phủ : "Ông Đỗ Phủ là người làm thơ rất nổi tiếng ở Trung Quốc đời nhà Đường có câu rằng 'nhân sinh thất thập cổ lai hy', nghĩa là "người thọ 70, xưa nay hiếm".

Năm nay ông Trọng đã 74 tuổi chỉ cần nghĩ đến các cuộc họp cho 8 chức vụ đã thấy ớn rồi. Rồi ông phải đọc công văn, thu xếp nhân sự, tiếp đón ngoại giao ôi trăm ngàn thứ việc…

Mặc dù là lý thuyết gia số một về xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam ông Trọng còn bâng khuâng "đến hết thế kỷ này không biết đã có chủ nghĩa xã hội hoàn thiện ở Việt Nam hay chưa".

Nhưng tình trạng thê thảm trong nội bộ đảng cộng sản thì ông Trọng biết rất rõ nên từng tuyên bố hiện trạng : "chán Đảng, khô Đoàn, nhạt Chính trị", "trên nóng, dưới lạnh", tha hóa, hư hỏng, tư tưởng dao động không vững vàng, kèn cựa nhau...

Tình trạng đất nước thì ngập nợ, dân oan ngày càng đông, học sinh bị mang làm thí điểm, giáo dục thì khủng hoảng, môi trường ô nhiễm, nói chung mạnh ai nấy sống… trăm việc đầy trách nhiệm đều đổ cả lên đầu Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Thiết nghĩ ông Trọng biết rất rõ theo đường "Bác đi" bi đát đến chừng nào nhưng chưa tìm được lối ra.

Chiến tranh thương mãi Mỹ-Trung…

Để được nước Mỹ công nhận, trong hai năm 1945-1946, Hồ Chí Minh đã phải viết 8 thư và điện tín gửi Tổng thống Hoa Kỳ Harry Truman, với 3 thư và điện tín gửi Bộ trưởng Ngoại giao James Byrnes.

Nhưng người Mỹ vì biết rõ ông Hồ theo cộng sản nên không hề hồi âm.

Trong "tình huống" bị người Mỹ từ chối ông Hồ mới phải hoàn toàn lệ thuộc vào tư tưởng, kinh tế và quân sự của Liên Xô và Trung Quốc.

Ngày nay người Mỹ đã chính thức công nhận Việt Nam. Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng cũng đã từng được Tổng thống Obama mời thăm nước Mỹ và tiếp như một quốc khách của nước Mỹ.

Tổng thống Donald Trump một người công khai chống chủ nghĩa xã hội nhưng đã ghé thăm Việt Nam và đã chính thức thăm Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng.

Đại sứ Daniel Kritenbrink Hoa Kỳ thay mặt ngoại giao Mỹ gởi thư chúc mừng đã nhấn mạnh :

"Chúng tôi mong muốn tiếp tục làm việc chặt chẽ với Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhằm củng cố và mở rộng quan hệ đối tác toàn diện giữa Hoa Kỳ và Việt Nam".

Trong tình huống hiện nay chiến tranh thương mãi Trung-Mỹ ngày một gia tăng, chiến tranh gián điệp, tiền tệ, chứng khoán và có thể cả chiến tranh quân sự sẽ xảy ra.

Tổng thống Trump chỉ nhắc khéo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về mà điều chỉnh cán cân thương mãi Việt Mỹ thặng dư và Mỹ không công nhận Việt Nam là quốc gia có thị trường tự do.

Chưa rõ việc gì sẽ xảy ra nhưng nếu ông Trọng tiếp tục để "tình huống" đưa đẩy theo Trung Quốc trong cuộc chiến thương mãi Mỹ - Trung thì kết quả cuối cùng là Đảng cộng sản Việt Nam khó mà tồn tại và đất nước cũng nát tan.

Cộng hòa Tự do và Dân chủ

Tôi là một người Việt Nam Cộng Hòa. Với chúng tôi, hôm nay là một ngày vô cùng ý nghĩa vì 62 năm về trước, ngày 26/10/1956 bản Hiến pháp Việt Nam Cộng Hòa ban hành và nền cộng hòa được thiết lập tại Miền Nam Việt Nam.

Nếu tôi được đặt vào vị trí của ông Trọn,g tôi sẽ chủ động thoát khỏi tình huống bằng cách tuyên bố đổi tên và cương lĩnh của Đảng cộng sản.

Sau đó tôi sẽ thay đổi thể chế bằng cách tuyên bố tự do lập đảng chính trị, tổ chức một cuộc bầu cử Quốc hội Lập hiến, gồm cả người trong và ngoài nước thuộc mọi khuynh hướng với sự giám sát quốc tế, soạn ra một hiến pháp mới, một thể chế cộng hòa tự do dân chủ cho Việt Nam.

Làm được điều này tôi tin rằng những người cộng sản có rất nhiều cơ hội để được dân bầu lại tiếp tục nắm quyền, nhưng dân Việt thoát khỏi cộng sản và chiến tranh.

Nhưng vì không phải là ông Trọng nên tôi không rõ "tình huống" sẽ đẩy đưa ông Trọng và Đảng cộng sản về đâu trong khi khuynh hướng của thế giới đang càng ngày càng tẩy chay Trung Quốc và chọn con đường tự do cả kinh tế lẫn chính trị.

Melbourne, Úc Đại Lợi, 26/10/2018

Nguyễn Quang Duy

Trước và sau ngày Tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng được Quốc hội trao thêm chức Chủ tịch nước Việt Nam trong cuộc bỏ phiếu kín ngày 23/10/2018, một làn sóng sùng bái lãnh tụ đã lan tràn trên báo đài nhà nước, nhưng không phải của dân, do dân và vì dân mà từ cửa miệng những công thần của chế độ.

Ông Trọng được 476 trên tổng số 477, hay 99,79% Đại biểu Quốc hội tín nhiệm, nhưng ông vẫn bị 1 phiếu chống, hay bằng 0,29% tổng số đại biểu có mặt. Vì là cuộc bỏ phiếu bấm nút kín nên danh tính người không thuận sẽ bí mật cho đến khi chính người này công khai.

Đây là một việc bất thường vì vào ngày 03/10/2018, ông Trọng đã được Ban Chấp hành trung ương đảng họp kỳ 8 đồng ý 100% suy cử ông vào ghế Chủ tịch nước, thay ông Trần Đại Quang đã từ trần ngày 21/09/2018.

Ban chấp hành trung ương đảng, khóa XII gồm 178 ủy viên chính thức và 20 ủy viên dự khuyết.

Trong diễn văn nhận chức, ông Trọng kêu gọi các cấp "phối hợp chặt chẽ, đoàn kết thống nhất cao", đồng thời hứa "sẽ cố gắng hết sức mình, nỗ lực phấn đấu để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ".

Ông Nguyễn Phú Trọng đã khéo léo khi tỏ ra khiêm tốn trước ống kính truyền hình trực tiếp :

"Tôi xin thưa thật rằng, tôi vừa mừng, vừa lo. Mừng là vì được Quốc hội, được nhân dân tin cậy, yêu mến giao nhiệm vụ. Lo là làm thế nào để hoàn thành được thật tốt trách nhiệm của mình".

Vì sao ?

Ông Trọng giải thích vì 3 lý do :

"Một là tình hình đất nước bên cạnh mặt thuận lợi là cơ bản cũng đang có không ít khó khăn, thách thức, đặt ra nhiều vấn đề phải giải quyết. Tôi đã nhiều lần nhấn mạnh : Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực và vị thế như ngày nay ; nhưng đất nước cũng đang đứng trước những khó khăn rất lớn, tình hình thế giới diễn biến không thể lường hết được ; chúng ta vui mừng với những thành tựu, kết quả to lớn nhưng tuyệt nhiên không được chủ quan, tự mãn, không được quá say sưa với thắng lợi, ngủ quên trên vòng nguyệt quế.

Hai là hiện nay cùng với giữ chức Chủ tịch nước, tôi vẫn đang gánh chức Tổng bí thư của Đảng, công việc rất nhiều, lại đang phải chuẩn bị cho Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Ba là trình độ, năng lực, sự hiểu biết của tôi có hạn, tuổi tác lại đã lớn. Bác Hồ đã từng nói, khi người ta tuổi tác càng cao thì sức khỏe càng thấp ; điều đó cũng không có gì lạ".

Quả đúng như ông dự đoán. Nhiệm kỳ Tổng bí thư đảng và Chủ tịch nước sẽ kết thúc cùng năm 2021, khoảng tháng Giêng, theo nhiệm kỳ 5 năm kể từ năm 2016. Như vậy là ông chỉ còn 2 năm rưỡi nữa thôi, ngoại trừ ông lại theo gương lãnh đạo Tập Cận Bình của nước láng giềng "vừa là đồng chí vừa là anh em" Trung Quốc, người đã đạo diễn thành công Quốc hội bỏ phiếu hồi tháng 03/2018 không hạn chế nhiệm kỳ Chủ tịch nước để họ Tập có thể ngồi lại cho đến khi chết hay không muốn tiếp tục nữa.

Nhưng nếu ông Trọng muốn ngồi lại ở tuổi 77 vào năm 2021 thì ông cũng phải vận động để thay Điều lệ đảng, vì đảng không cho phép ông được giữ chức Tổng bí thư quá 2 nhiệm kỳ. Vì vậy việc ông dấn thân gánh thêm chức Chủ tịch nước cũng là do ông quyết định cả. Nhân dân không được ai cho phép can dự vào việc tầy đình này. Có chăng là do Bộ Chính trị gồm 17 người, do ông đứng đầu, đã ngồi lại trao đổi với nhau rồi đưa ra Hội nghị Trung ương 8 biểu quyết cho có thêm sức mạnh đồng thuận gọi hoa mỹ là theo "ý đảng".

Kế đến là bước "hợp lòng dân" cho vẻ dân chủ thì có Quốc hội, cũng là của đảng, bỏ phiếu đề cử cho đúng quy định của Hiến pháp.

Mọi chuyện giản dị chỉ có thế, vì Việt Nam chỉ có một Đảng cộng sản duy nhất cầm quyền nên các màn trình diễn cho dù có ngoạn mục cách mấy thì cũng chỉ một mình một chợ, hay tự biên tự diễn mà thôi.

Nhưng nếu nói việc ông Trọng đắc cử Chủ tịch nước là "hợp lòng dân", hay là "lựa chọn của lịch sử" thì có chủ quan quá trớn không ?

Bởi lẽ lấy thước nào hay bằng chứng nào mà dám nói là "hợp lòng dân", hay lịch sử nào đã chọn ông Trọng ngồi vào chiếc ghế của ông Hồ Chí Minh từ năm 1951 đến 1969 ?

Lòng dân ở đâu ?

Trước hết, nhân dân không hề được hỏi ý kiến, dù trực tiếp hay gián tiếp bằng bất cứ phương pháp nào trong việc ông Nguyễn Phú Trọng giữ luôn chức Chủ tịch nước.

Nhưng báo đài nhà nước lại cứ thi đua viết, nói sa sả ngày đêm rằng :

"Việc đồng chí Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được Quốc hội nhất trí bầu giữ chức Chủ tịch nước là thể hiện đáp ứng nguyện vọng, lòng tin của toàn Đảng, toàn dân ta" (CAND, 24/10/2018).

Còn ông Nguyễn Đình Hương, nguyên Phó trưởng ban tổ chức trung ương, nguyên Trưởng ban Bảo vệ chính trị nội bộ Đảng thì đã hoan hỷ nói với VietTimes :

"Tôi không ngạc nhiên, bởi đó là "ý Đảng, lòng Dân"… 

Còn ý Đảng ? Ngày 22/10/2018 Trung ương, với 100% ủy viên Trung ương, đại diện cho toàn Đảng, thống nhất giới thiệu Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng để Quốc hội bầu vào vị trí Chủ tịch nước. Có thể nói Trung ương chưa bao giờ thống nhất cao như thế.

Còn lòng dân thì chúng ta thấy rồi : uy tín của đồng chí Nguyễn Phú Trọng ngày càng cao trong nhân dân. Nhân dân tin tưởng vào công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng của Đảng ta, đứng đầu là đồng chí Tổng bí thư. Công cuộc phòng chống tham nhũng còn hết sức cam go, nhưng bước đầu đã đạt được những kết quả to lớn làm cho người dân ngày càng tin vào Đảng".

Báo Dân Trí cũng phù họa theo rằng :

"Hai nhiệm kỳ liên tiếp trên cương vị lãnh đạo cao nhất của Đảng, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng dành nhiều tâm sức cho cuộc chiến chống nạn tham nhũng. Đồng thời đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch nước trong thời điểm lịch sử, Tổng bí thư quyết tâm tạo chuyển biến mới, quyết liệt hơn trên mặt trận này" (Dân Trí, 23/10/018).

Đại biểu quốc hội Nguyễn Ngọc Phương, tỉnh Quảng Bình nhanh nhẩu nói với báo Đảng cộng sản Việt Nam :

"Thời gian qua, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng để lại nhiều dấu ấn lớn, được nhân dân cả nước tin tưởng, đặc biệt là trong công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Việc Quốc hội bầu Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng giữ chức vụ Chủ tịch nước là vấn đề mà cử tri và các đại biểu rất quan tâm và mong mỏi".

Đến phiên Ủy viên thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Ninh Bình, Ông Đinh Trường Sơn còn hồ hởi hơn khi cho rằng :

"Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng là người được cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân đánh giá cao về uy tín, sự trong sạch, hết lòng hết sức phục vụ nhân dân". (Nhân Dân, 23/10/018)

Tạp chí Xây dựng Đảng, thì viết trong số đề ngày 7/10/2018 :

"Việc Ban chấp hành trung ương Đảng đề cử Tổng bí thư đồng thời làm Chủ tịch nước là quyết định được đồng thuận cao trong Đảng và xã hội. Vì sao vậy ?

Bởi đây là sự thể hiện cụ thể việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Tổng bí thư thực hiện quyền hạn và nhiệm vụ của người đứng đầu Ban chấp hành trung ương Đảng, đồng thời thực hiện quyền hạn và nhiệm vụ của người đứng đầu Nhà nước. Tổng bí thư là người lãnh đạo quá trình đề ra các nghị quyết của Đảng và đồng thời trực tiếp lãnh đạo quá trình tổ chức thực hiện có kết quả các nghị quyết đó. Từ khâu ban hành đến tổ chức thực hiện do một người đảm nhận sẽ nhanh hơn, đồng bộ, linh hoạt, kịp thời hơn, tạo sự thống nhất giữa chủ trương, nghị quyết với tổ chức thực hiện, nâng cao vai trò, hiệu lực lãnh đạo của Đảng, hiệu quả trong quản lý đất nước, phục vụ nhân dân của Nhà nước".

Như thế thì có phải đã tập trung quyền lực vào một người không, dù ông Trọng không muốn coi ông là người "kiêm nhiệm", hay là "nhất thể hóa" như nhiều chuyên gia Hiến pháp đã gọi quyêt định của Đảng cộng sản Việt Nam.

Đến phiên ông Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Tư lệnh Quân khu IV, cũng muốn lấy điểm trên báo Giáo dục Việt Nam ngày 24/10/2018, khi nói rằng :

"Tôi cũng như những cán bộ lão thành khác và nhân dân luôn tin tưởng tuyệt đối ở đồng chí. Chúng tôi tin tưởng đồng chí Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng sẽ tạo nên nhiều kỳ tích mới, đưa đất nước bước vào những trang sử sáng ngời trong kỷ nguyên mới".

Nhưng ai đã cho phép ông Thước dám cả gan vơ đũa cả nằm như thế ? Ông có nên nói thêm cho thiên hạ biết đã có bao nhiêu "cán bộ lão thành" và "nhân dân" đã đồng ý cho ông nói thay họ, hay ông đã nổi hứng muốn được bổng lộc gì chăng ?

Lịch sử nào ? Ai viết ?

Bên cạnh những chữ nghĩa đã bị các công thần đảng và nhà nước tự ý nhét vào mồm dân, tác giả Ngô Đức Hành của báo Pháp Luật online, trong bài viết ngày 22/10/2018 đã gán ghép lịch sử vào trường hợp ông Trọng :

"Việc Tổng bí thư đồng thời làm Chủ tịch nước là việc không lạ với mỗi người Việt Nam. Từ ngày năm 11/02/1951 đến ngày 19/02/1951, Đại hội lần thứ II của Đảng đã bầu Chủ tịch nước Hồ Chí Minh làm Chủ tịch Đảng. Người làm song trùng hai nhiệm vụ từ 1951 đến khi mất năm 1969. Sự kiện tháng 2/1951 lại được tiếp nối, tái hiện trong Hội nghị trung ương 8 khóa XII vừa diễn ra đầu tháng 10/2018. Đó là sự kiện có tính quy luật của lịch sử. Ngày hôm nay là sự tiếp nối tự nhiên và là kết quả phát triển tất yếu của ngày hôm qua.

Việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được trung ương giới thiệu để Quốc hội bầu giữ chức vụ Chủ tịch nước không chỉ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng, kỳ vọng của Đảng, của nhân dân mà còn ghi nhận sự trưởng thành của Đảng trước trọng trách lãnh đạo dẫn dắt đất nước bước sang thời kỳ mới của công cuộc đổi mới toàn diện, đồng bộ. Đó cũng là tiếng vọng của lịch sử, là thách thức của lịch sử tương lai. Nói một cách khái quát, lịch sử đã lựa chọn, nhân dân đã lựa chọn".

Nhưng có thật người ký tên Ngô Đức Hành không phải là nhà báo Nhị Lê, Phó Tổng Biên tập của Tạp chí Cộng sản, hay có chuyện copy bài của nhau trong vụ này ?

Bởi vì, ngày 07/10/2018, báo điện tử Zing.vn đã phổ biến bài phỏng vấn ông Nhị Lê do hai phóng viên Nguyễn Hưng và Ngọc Tân thực hiện, trong đó có những đoạn y chang như trong bài của Ngô Đức Hành.

Zing viết :

"Nhà báo Nhị Lê, Phó tổng biên tập Tạp chí Cộng sản, chia sẻ với Zing.vn về việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được Ban chấp hành trung ương thống nhất giới thiệu để Quốc hội bầu giữ chức vụ Chủ tịch nước tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV khai mạc vào ngày 22/10 tới đây.

Theo ông, việc Tổng bí thư đồng thời làm Chủ tịch nước là việc không lạ với chúng ta, trong lịch sử đã thấy rồi. Từ ngày 11 đến 19/2/1951, Đại hội lần thứ II của Đảng đã bầu Chủ tịch nước Hồ Chí Minh làm Chủ tịch Đảng. Người làm song trùng hai nhiệm vụ từ 1951 đến khi mất…".

– Theo ông, tại sao vấn đề Tổng bí thư làm Chủ tịch nước đã được đặt ra từ lâu nhưng bây giờ mới thực hiện ?

– Mới đây, ngày 3/10, sự kiện tháng 2/1951 lại được tiếp nối, tái hiện trong Hội nghị Trung ương 8 khóa XII. Tôi gọi đó là sự kiện có tính quy luật của lịch sử, sau suýt soát nửa thế kỷ. Ngày hôm nay là sự tiếp nối tự nhiên và là kết quả phát triển tất yếu của ngày hôm qua.

Việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được Ban chấp hành Trung ương giới thiệu ứng cử chức danh Chủ tịch nước không chỉ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng, kỳ vọng của Đảng, của nhân dân mà còn ghi nhận sự trưởng thành của Đảng trước trọng trách lãnh đạo dẫn dắt đất nước bước sang thời kỳ mới của công cuộc đổi mới toàn diện, đồng bộ. Đó cũng là tiếng vọng của lịch sử, là thách thức của lịch sử tương lai.

Nói một cách khái quát, lịch sử đã lựa chọn, nhân dân đã lựa chọn".

Dù ai đạo văn của ai chăng nữa thì cũng toàn là ngôn ngữ thuộc loại phấn khởi và hồ hởi của thời đại kim tiền ở Việt Nam ngày nay. Việc diễn lại màn kịch một người làm hai việc là chuyện có gì đặc biệt đâu mà phải tô son vẽ phấn cho tốn phí tiền dân ?

Vô số báo đài ở Việt Nam đã ca tụng công lao chống tham nhũng của ông Trọng, nhưng hãy đọc những lời ai oán của Đại biểu quốc hội Thành phố Hà Nội- thượng tướng Nguyễn Văn Được đã bày tỏ bức xúc tại phiên thảo luận tổ (tại Quốc hội) sáng 24/10/2018 : 

"Nhiều cán bộ cấp bậc thấp hơn tôi mà nhà cửa, rồi biệt thự bề thế. Tiền đâu ra mà lắm thế ?" (Tuổi Trẻ online, 24/10/2018).

Báo Tuổi Trẻ online viết tiếp :

"Tướng Được cho rằng thời gian qua nhiều vụ việc lớn được đưa ra xét xử, nhiều cán bộ dính líu đến tiêu cực được xử lý nghiêm minh nhưng ông có cảm giác như vẫn chưa "sờ trúng gáy" những đối tượng tham nhũng tầm cỡ.

Rồi việc quản lý cán bộ hiện nay lỏng lẻo, chưa nói đến cán bộ từ tỉnh trở lên mà ngay cả cán bộ xã, cấp phòng cũng xảy ra nhiều trường hợp tham nhũng hàng chục tỉ đồng…Vừa qua chúng ta đã "sờ" nhiều rồi nhưng có vẻ như cái gáy chính của tham nhũng, những đối tượng lấy của dân nhiều thì lại chưa bị sờ trúng. Tôi nói thật có nhiều thằng nó cấp bậc thấp hơn tôi nhiều bậc, nhưng nhà cửa nó thì to bề thế. Tiền lấy đâu ra mà lắm thế ? Nó ăn, xơi của dân rất nhiều".

Như vậy thì cái lò chống tham nhũng của ông tân Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng đã đủ sức nóng để đốt củi khô chưa, vội chi mơ đến củi tươi như ông từng khoe với dân ?

Nhưng trước mắt, ai cũng muốn chờ xem một người có nhiều quyền lực như ông có thể cứu ngư dân Việt Nam khỏi các cuộc đàn áp, tấn công và đâm chìm tầu dã man của bọn thảo khấu Trung Quốc ở Biển Đông hay không ? Hay ông cũng chỉ là con hổ giấy trước nanh vuốt của Tập Cận Bình, và sẽ chẳng đòi được tấc biển nào ở Hoàng Sa và một phần Trương Sa như từ bấy lâu nay ?

Người ta chỉ sợ rằng, khi được tâng bốc lên tận mây xanh và nghe nịnh hót đầy tai như đã diễn ra trong thời gian qua thì ông sẽ "ngủ quên trên vòng nguyệt quế", như ông đã cảnh giác trong diễn văn nhận chức chiều ngày 23/10/2018.

Phạm Trần

(25/10/2018)

Ngày 23/10/2018 Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tuyên thệ nhậm chức "Chủ tịch nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam". Đây là một cột mốc đặc biệt không chỉ với Đảng cộng sản Việt Nam mà còn với cả 95 triệu người dân Việt Nam.

Ngày 23/10/2018 Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tuyên thệ nhậm chức "Chủ tịch nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" (TTXVN)

Trước hết ông Nguyễn Phú Trọng là ai ?

Ông Nguyễn Phú Trọng sinh ngày 14/4/1944 tại xã Đông Hội, huyện Đông Anh, Hà Nội. Ông theo học khoa Văn trường Tổng hợp Hà Nội (1965-1967). Từ năm 1973-1976 làm nghiên cứu sinh về chính trị tại trường đảng Nguyễn Ái Quốc. Năm 1981 sang Nga làm thực tập sinh và trở thành phó tiến sĩ (sau là tiến sĩ) "chuyên ngành xây dựng đảng". Năm 1992 ông là phó giáo sư và đến năm 2002 là giáo sư chính trị trường đảng Nguyễn Ái Quốc, cũng về chuyên ngành xây dựng đảng.

Tháng 12/1967 ông bắt đầu làm việc tại Tạp chí cộng sản rồi Chủ tịch Hội đồng lý luận trung ương từ năm 2001 đến 2006. Bí thư thành ủy Hà Nội (2000-2006), Chủ tịch quốc hội hai khóa (2006-2011). Tổng bí thư từ 2011 đến nay và từ ngày 23/10/2018 đảm nhận thêm chức chủ tịch nước thay chổ ông Trần Đại Quang vừa mới chết.

Như vậy ông Nguyễn Phú Trọng là người đầu tiên trong lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam nắm giữ chức Tổng bí thư và Chủ tịch nước trong cùng một thời điểm. Nếu tính luôn cả chức vụ ông từng giữ là Chủ tịch quốc hội thì ông là người đầu tiên nắm giữ cả ba trong bốn vị trí quyền lực nhất tại Việt Nam.

Chúng ta đều biết là trong cơ chế lãnh đạo của Việt Nam thì Tổng bí thư là to nhất vì "đảng lãnh đạo toàn diện và tuyệt đối", chức Chủ tịch nước chỉ mang tính cách nghi lễ. Tuy nhiên theo qui định của Hiến pháp Việt Nam thì quyền hạn của Chủ tịch nước rất lớn, ví dụ Chủ tịch nước là "Thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, là Chủ tịch Hội đồng quốc phòng và an ninh…", Chủ tịch nước có quyền "Đề nghị quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm phó chủ tịch nước, thủ tướng chính phủ. Căn cứ vào nghị quyết của quốc hội bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức phó thủ tướng chính phủ, bộ trưởng và các thành viên khác của chính phủ" (1).

Như vậy sau khi nắm giữ chức Chủ tịch nước thì quyền lực và quyền hạn của ông Nguyễn Phú Trọng là tuyệt đối, là đứng trên tất cả vì ông có thể bãi nhiệm "thủ tướng chính phủ" bất cứ lúc nào. Cũng như Tập Cận Bình bên Trung Quốc, gọi Nguyễn Phú Trọng là "hoàng đế" Việt Nam cũng không có gì là quá đáng.

Người Việt Nam chúng ta bị ảnh hưởng nặng nề của văn hóa Khổng giáo nên luôn đề cao những típ người "hành động", đề cao sự hy sinh và xông pha nơi chiến trường hay nơi đầu sóng ngọn gió. Văn hóa của người Việt không đề cao các nhà tư tưởng, triết gia và lý luận vì cho rằng "hành động" mới là quan trọng, lý thuyết suông không làm được gì…

Trường hợp ông Nguyễn Phú Trọng rất thú vị vì không "thuận theo" cái văn hóa thông thường đó. Ông hoàn toàn là một con "mọt sách", cả đời ông chỉ đi học và sau đó làm việc trong các cơ quan chuyên về lý luận và xây dựng đảng. Ông chưa từng cầm súng ra trận cũng chưa từng nắm các chức vụ bên chính quyền. Dù vậy sự nghiệp của ông lại thăng tiến đều đều và luôn giữ những trọng trách cao nhất trong đảng. Hiện tại dù tuổi tác đã cao và trong lúc tình hình nội bộ của đảng cũng như của Việt Nam và cả thế giới đang rất khó khăn, phức tạp thì ông lại tiếp tục được "tín nhiệm" để nắm giữ gần như là mọi quyền hành của đảng.

Tại sao lại như vậy ? Tại sao lại là Nguyễn Phú Trọng mà không phải một người khác ? Tại sao không chọn một ông tướng bên quân đội từng vào sinh ra tử, hay một ông tướng công an nổi tiếng trấn áp giỏi, hoặc là một người biết làm ăn kinh tế đã từng phụ trách các tập đoàn lớn ?

Câu trả lời rất giản dị, giản dị tới mức mà nhiều người không nghĩ đó là câu trả lời : Hoạt động chính trị hoàn toàn khác với làm kinh tế hay đánh giặc.

Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên đã định nghĩa và nói rất rõ rằng "một đảng chính trị là công cụ để thể hiện một tư tưởng chính trị đúng đắn và để thực hiện một dự án chính trị nghiêm túc". Một tổ chức chính trị dù cầm quyền hay đối lập cũng phải có một "Dự án Chính trị" để trình bày cho người dân hiểu và biết được tổ chức đó muốn gì, đề nghị những gì và họ sẽ làm như thế nào để thực hiện những đề nghị đó ?...

"Dự án chính trị" của Đảng cộng sản Việt Nam dựa trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin với mục tiêu xây dựng Việt Nam thành một quốc gia cộng sản phồn vinh, công bằng, không có bất công và nghèo đói đã hoàn toàn phá sản. Tuy nhiên vì không muốn mất quyền lực do quyền lợi từ việc độc quyền lãnh đạo mang lại quá lớn nên họ không muốn dân chủ hóa đất nước mà chỉ muốn kéo dài chế độ cộng sản hiện nay. Trong trường hợp đó thì người có hiểu biết nhất về chủ nghĩa cộng sản, người có niềm tin nhiều nhất vào chủ nghĩa cộng sản tất nhiên sẽ được lựa chọn. Nguyễn Phú Trọng có cả hai yếu tố đó.

Ngoài ra còn một vài yếu tố nữa như việc ông Nguyễn Phú Trọng là người tương đối ít bị tai tiếng về tham nhũng, con cái, gia đình. Ông không có con cái và tài sản ở nước ngoài như các ủy viên trung ương khác. Vợ con ông cũng sống kín tiếng và không giữ những chức vụ lớn như các ông khác.

Từ trước đến giờ cơ chế lãnh đạo của đảng là "tập thể lãnh đạo" và quyền lực được chia thành 4 nhánh, tức là "tứ trụ". Nay cơ chế đó bị thay thế bằng "nhất thể hóa", lý do khiến Đảng cộng sản Việt Nam thay đổi và chọn ông Nguyễn Phú Trọng làm "hoàng đế" là vì họ đã mất đồng thuận trên những giá trị nền tảng mà bất cứ tổ chức nào cũng phải có (2). Chủ nghĩa cộng sản đã hoàn toàn phá sản và trở nên nhảm nhí trong mắt các đảng viên của đảng. Họ chỉ còn cách đặt cược vào sự may rủi nơi ông Trọng.

Quá trình chuyển hóa từ độc tài đảng trị sang độc tài cá nhân trị là sự tất yếu dẫn đến sự sụp đổ không thể tránh khỏi của tất cả các chế độ độc tài. Đảng cộng sản Việt Nam muốn và làm tất cả để ông Trọng trở thành nhà độc tài nhưng ông Trọng không có khả năng đó.

Một đặc điểm chung của các ông lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam là sự thiếu hiểu biết nghiêm trọng về thế giới quan và nhân sinh quan, mờ nhạt, thiếu viễn kiến, thiếu bản lĩnh và thiếu cả sự dũng cảm (để thay đổi). Ông Trọng cũng vậy. Ông là người ít tham vọng, hiền lành, mọt sách, cả đời chỉ đọc và biết đến một hệ tư tưởng duy nhất là chủ nghĩa cộng sản. Ông tin và xem chủ nghĩa cộng sản như là một tôn giáo nên không hoài nghi và không xét lại bao giờ. Mặc dù là giáo sư tiến sĩ nhưng hoàn toàn bị bó buộc trong tư tưởng Mác-Lê nên ông không biết gì về những thành quả tiến bộ của nhân loại trên mọi lĩnh vực trong đó có lĩnh vực tư tưởng, sự đề cao và tôn vinh những giá trị của con người. Cũng như các vị tiền bối lãnh đạo cộng sản khác, ông đã đưa Việt Nam dần dần lún sâu vào quĩ đạo của Trung Quốc.

Trí tuệ của ông Nguyễn Phú Trọng cũng không có gì đặc sắc thông qua các phát ngôn "nổi tiếng" (3). Ông cũng không hề chuẩn bị và nghĩ là mình được chọn để làm một "nhà độc tài". Câu ông nói bị "bất ngờ" khi được Ban chấp hành Trung ương đảng đề cử tiếp tục làm Tổng bí thư nhiệm kỳ hai và giờ làm Chủ tịch nước là thật lòng.

Kể ra thì cũng tội nghiệp cho ông Trọng, ông muốn về nghỉ hưu mà cũng không được. Hơn ai hết, ông Trọng hiểu và biết rõ về khả năng của mình. Trong bài phát biểu sau khi tuyên thệ nhậm chức Chủ tịch nước ông nói rất thật lòng rằng : "Nhiệm vụ rất là nặng nề, rất khó khăn. Trình độ, năng lực, sự hạn chế của tôi là rất rõ. Sự hiểu biết là không đáp ứng được yêu cầu nên thực tình là rất lo".

Đảng cộng sản Việt Nam hoàn toàn bế tắc. Trung Quốc đã đạt đến đỉnh điểm của sự phát triển và giờ là đến lúc "hạ cánh" cho dù có Trump và cuộc chiến thương mại hay không. Trung Quốc đang và sẽ khủng hoảng nặng nề vì vậy không còn là chỗ dựa cho chính quyền Việt Nam. Ngay cả Bắc Triều Tiên cũng đã bị Trung Quốc bỏ rơi. Việt Nam phải tự lo lấy cho mình. Việc tập trung quyền lực cho một người như ông Nguyễn Phú Trọng là một canh bạc rủi nhiều hơn may. Họ không còn sự lựa chọn nào khác. Lo lắng lớn nhất của Đảng cộng sản Việt Nam là sợ mất quyền lực, vì mất quyền lực là sẽ mất tất cả. Hơn ai hết, họ hiểu họ đã làm những gì và người dân nghĩ về họ như thế nào…

Tuy nhiên luôn luôn có giải pháp cho mọi vấn đề. Việc ông Nguyễn Phú Trọng trở thành người lãnh đạo tuyệt đối cũng có mặt tích cực nếu ban lãnh đạo đảng muốn thoát khỏi bế tắc và khủng hoảng như hiện nay. Hãy học cách làm của chính quyền quân sự Myanmar khi chọn hợp tác với một đảng đối lập có tầm vóc, thực chất và đứng đắn để cùng tìm ra một giải pháp chung cho đất nước. Sẽ không có ai bị mất đi cái gì mà các vấn đề của đất nước vẫn có thể giải quyết. Đảng cộng sản Việt Nam đang ở thế mạnh vì quyền lực đã nằm hết trong tay ông Trọng. Mọi thay đổi kể cả việc dân chủ hóa đất nước đều sẽ không gặp bất cứ sự phản đối nào trong nội bộ đảng như trước đây.

Ngoài việc "bắt tay" thực lòng với một tổ chức chính trị đối lập ra sẽ không còn bất cứ lối thoát nào cho Đảng cộng sản Việt Nam, càng để lâu thì sự phẫn nộ của dân chúng càng tích tụ và lớn dần, đến một lúc nào đấy sẽ vượt ra khỏi tầm kiểm soát và khi đó hậu quả thế nào thì ai cũng có thể hình dung được. Tất cả sẽ bị đổ vỡ và tung hê.

Thời gian và cảm tình dành cho Đảng cộng sản Việt Nam đã hết. Thế giới đang thay đổi rất nhanh và sâu sắc. Phong trào dân túy sẽ sớm chấm dứt và loài người sẽ bước vào một thời kỳ mới, một giai đoạn dân chủ và tự do thật sự. Các nước độc tài cuối cùng trên thế giới dù khổng lồ như Trung Quốc hay Nga cũng khó thoát bị làn sóng dân chủ thứ Tư quét đi.

Việt Hoàng

(25/10/2018)    

(1) https://tuoitre.vn/chu-tich-nuoc-co-nghia-vu-quyen-han-nhu-the-nao-20181023145101224.htm

(2) https://thongluan-rdp.org/quan-di-m/item/9515-nh-t-th-hoa-va-qui-lu-t-dao-th-i-t-t-y-u-c-a-cac-ch-d-d-c-tai

(3) https://vi.wikipedia.org/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Ph%C3%BA_Tr%E1%BB%8Dng