 | Tổng quan: | 3067339 |
Trước khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến Hoa Kỳ, những người trong và ngoài nước đều biết trước kết quả sẽ được loan báo như thế nào. Trong khi báo chí nhà nước loan tin "Chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đạt kết quả toàn diện" thì báo chí đấu tranh gọi đó là "Chuyến đi thất bại của ông Phúc"…
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến Hoa Kỳ gặp Tổng thống Donald Trump
Kết quả này đã được ghi sẵn trong Quốc văn giáo khoa thư, và mỗi lần xảy ra một biến cố tương tự như thế là cứ đem ra chép lại, chẳng cần biết chuyện gì đã thật sự xảy ra.
Mặc dầu đã phải bỏ nước ra đi vì Miền Nam bị Mỹ bán cho Trung Quốc, nhiều người Việt đấu tranh vẫn giữ vững hai tín điều : tín điều thứ nhất là "Mỹ chống cộng" và tín điều thứ hai là "Mỹ tôn trọng dân chủ và nhân quyền", trong khi thực tế hoàn toàn khác hẳn. Bây giờ hai lãnh tụ cộng sản hàng đầu của thế giới là Putin và Tập Cận Bình đều đã trở thành "đồng chí" của Donald Trump, còn "dân chủ và nhân quyền" là chuyện ông ta chẳng cần biết đến, ông ta chỉ lo chuyện làm ăn. Do đó, phải bỏ hai tín điều nói trên mới có thể thấy được vai trò của lá bài Việt Nam trong chiến lược Đông Nam Á của Mỹ và tại sao Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phải đến Mỹ trong cảnh dầu sôi lửa bỏng như hiện nay.
Lá bài Việt Nam trong chiến lược Mỹ
1. Từ đối đầu đến đối tác
Không một ai có thể cứ sống mãi với dĩ vãng, nhất là một quốc gia. Sau khi chế độ cộng sản Liên Xô bị sụp đổ và Trung Quốc bắt đầu thực hiện tham vọng bành trướng, Mỹ phải thay đổi chiến lược. Muốn kiềm chế Trung Quốc, Mỹ phải trở lại Đông Nam Á vì đó là con đường tiến ra Thái Bình Dương của Trung Quốc, tại đây Việt Nam là "cửa ải" đầu tiên. Mỹ nghĩ ngay đến việc sử dụng Việt Nam làm "Tiền đồn ngăn chận Trung Quốc tràn xuống Đông Nam Á". Lúc đầu Việt Nam rất e ngại Mỹ nên do dự, do đó Mỹ phải khôn khéo, kiên nhẫn và tiến từng bước.
Tháng 4 năm 1991, Tổng thống George Bush đề nghị với Việt Nam "Lộ Trình" (Road Map) từng bước bình thường hóa quan hệ.
Ngày 3/2/1994, Tổng thống Bill Clinton tuyên bố hủy bỏ hoàn toàn cấm vận cho Việt Nam và lập cơ quan liên lạc giữa hai nước.
Ngày 11/7/1995, Tổng thống Bill Clinton tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam.
Ngày 14/7/2000, tại Washington D.C., đại diện hai nước ký Hiệp định Thương mại song phương sau nhiều vòng đàm phán.
Ngày 17/10/2001, Tổng thống George W. Bush phê chuẩn Hiệp định Thương mại Việt-Mỹ.
Ngày 11/1/2007, Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của WTO.
Ngày 25/7/2013, Việt Nam và Hoa Kỳ tuyên bố Đối tác toàn diện (Comprehensive Partnership)
Ngày 2/10/2014, Mỹ tuyên bố tháo gỡ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam,
Ngày 6/2/2015, Mỹ tuyên bố giao 5 tàu tuần duyên cho Việt Nam.
Như vậy là từ "Đối đầu" với Việt Nam, Mỹ đã tiến tới "Đối tác".
2. Ưu đãi đặc biệt về thương mại
Mỹ nhận thấy muốn phát triển kinh tế, Việt Nam cần có thị trường để xuất cảng những sản phẩm mà Việt Nam có thể xuất cảng nhiều được, đó là hải sàn (tôm, cá tra), hàng may mặc, giầy dép, rau quả, đồ gỗ, v.v. Các chính phủ Mỹ đã biến Hoa Kỳ thành thị trường nhập khẩu hàng hóa lớn nhất của Việt Nam, mặc dầu phần thâm thủng mậu dịch về phía Hoa Kỳ ngày càng lớn. Tài liệu thống kê mới nhất của Mỹ vào đầu tháng 6/2017 cho biết như sau (tính theo USD) :
Năm 2012 : Việt Nam mua của Mỹ 4,6 tỷ, bán cho Mỹ 20,2 tỷ, Mỹ bị thâm thủng 15 tỷ.
Năm 2013 : Việt Nam mua của Mỹ 5 tỷ, bán cho Mỹ 24,6 tỷ, Mỹ bị thâm thủng 19,6 tỷ.
Năm 2014 : Việt Nam mua của Mỹ 5,7 tỷ, bán cho Mỹ 30,6 tỷ, Mỹ bị thâm thủng 24,8 tỷ.
Năm 2015 : Việt Nam mua của Mỹ 7,1 tỷ, bán cho Mỹ 38 tỷ, Mỹ bị thâm thủng 30,9 tỷ.
Năm 2016 : Việt Nam mua của Mỹ 10,1 tỷ, bán cho Mỹ 42 tỷ, Mỹ bị thâm thủng 31,9 tỷ.
Trong giai đoạn từ năm 2000 đến 2016, thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ đã tăng 43,5 lần, mức kim ngạch xuất nhập khẩu từ 1,08 tỷ USD năm 2000 lên 52,1 tỷ USD năm 2016 (tài liệu của Mỹ).
Trong năm 2016, Trung Quốc chiếm 21% và Mỹ 14% trị giá mậu dịch quốc tế của Việt Nam.
Với Trung Quốc, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc năm 2016 là 21,8 tỷ USD, còn Việt Nam nhập khẩu của Trung Quốc đến 49,8 tỷ USD, Việt Nam bị thâm hụt mậu dịch là 28 tỷ USD.
Với Hoa Kỳ, như các con số đã trình bày trên, Việt Nam đã đạt thặng dư mậu dịch với Mỹ lên đến 31 tỷ 9. Mỹ chấp nhận sự thâm thủng mậu dịch trong giao thương với Việt Nam để giúp Việt Nam đứng vững và không nghiêng hẳn về phía Trung Quốc.
Trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama kéo dài 3 ngày vào tháng 5 năm 2016, Giáo sư Jonathan London thuộc Đại học Hồng Kông nói : "Sự nồng ấm hơn trong mối quan hệ Việt Mỹ mở ra một cơ hội cho Việt Nam có khả năng tự vệ và độc lập trước Trung Quốc, điều mà họ không thể làm trước đây. Bên cạnh đó, họ có khả năng cụ thể để phát triển những hệ thống và công nghệ mà họ có thể tiếp cận."
Khủng hoảng do sự thắng cử của Trump
Khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống và tuyên bố hủy bỏ hiệp định TPP, bảo hộ mậu dịch và liệt kê Việt Nam vào số các nước cướp công ăn việc làm của Mỹ... Việt Nam lo sợ sẽ bị mất không những phần quota (định số) xuất cảng qua Mỹ mà ông Obama hứa sẽ tăng thêm khi TTP được áp dụng, mà còn có thể bị cắt phần lớn quota hiện có của Viêt Nam, vì Mỹ bị thâm thủng mậu dịch quá nhiều. Các nhà chiến lược Mỹ và Nhật phải tìm cách trần an Việt Nam. Trong 16 năm qua, Nhật là nước đầu tư nhiều nhất vào Việt Nam, còn Mỹ đứng đầu trong các nước nhập khẩu hàng Việt Nam. Hai nhân vật được phái đến làm công việc trấn an này là Ngoại trưởng Kerry và Thủ tướng Nhật Abé..
1. Chuyến viếng thăm của Ngoại trưởng Kerry
Ngày 13/1/2017, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry bắt đầu chuyến công du bốn nước trước khi kết thúc nhiệm kỳ, đó là Việt Nam, Pháp, Anh và Thụy Sĩ. Ông đặt chân đến Hà Nội đầu tiên. Trong một cuộc họp với Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và chào xã giao Thủ tướng chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, ông nói : "Tôi rất vui mừng được trở lại Việt Nam, nơi chúng ta đang thúc đẩy một mối quan hệ phát triển." Rồi ông trấn an Việt Nam : "Quan hệ hữu nghị giữa hai nước không phụ thuộc vào bất kỳ cá nhân, hay đảng phái nào. Nó dựa trên những lợi ích chung".
Những gì ông Kerry hứa hẹn sẽ giúp Việt Nam chúng ta không thể biết được.
2. Thủ tướng Nhật Shinzo Abé đến Việt Nam
Sau Ngoại trưởng Kerry, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng đã đến thăm Việt Nam trong hai ngày 16 và 17/1/2017. Ông cho biết chính sách ngoại giao năm thứ 5 của ông đã khởi đầu từ khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Quốc gia đầu tiên ông tới trong quan điểm đó chính là Việt Nam. Nhật Bản cần triển khai chính sách ngoại giao tích cực với chân trục đặt vững chãi tại khu vực này và với tầm nhìn bao phủ giống như đang nhìn vào quả địa cầu trước mặt. Ông nhấn mạnh :
"Việt Nam, cũng như các nước khác, chia sẻ với chúng tôi tinh thần thượng tôn luật pháp, bảo đảm tự do hàng hải, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình. Đây là các nguyên tắc căn bản và chúng tôi muốn nó sẽ trở thành vững chắc, không gì thay đổi được. Nguyên tắc vững chắc đó sẽ tạo nên hòa bình và thịnh vượng của khu vực chúng ta".
Ông khẳng định về lâu về dài Chính phủ và doanh nghiệp Nhật Bản sẽ cùng chung sức để hỗ trợ cho sự phát triển của Việt Nam. Thủ tướng Abe thông báo nước này quyết định đóng 6 tàu tuần tra mới cho Việt Nam. Trong chuyến công du Nhật Bản vừa qua, ngày 5/6/2017 Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tham dự Hội nghị xúc tiến đầu tư Việt Nam tại Tokio với hơn 1.600 doanh nhân, trong đó có 200 đại diện cho doanh nghiệp Việt Nam. Hai bên đã ký kết các hợp đồng hợp tác đầu tư trị giá 22 tỷ USD.
Như vậy nếu Donald Trump không còn yểm trợ Việt Nam về phương diện kinh tế và an ninh Biển Đông, Nhật sẽ thay thế. Nhật cam kết sẽ cấp thêm 1,05 tỷ USD vốn Hỗ trợ Phát triển Chính thức (ODA) cho Việt Nam.
Nhà vua và Hoàng hậu Nhật Bản cũng đã đến thăm Việt Nam từ ngày 28/2 đến ngày 5/3/2017.
Qua một cuộc vận động khéo léo
Với sự vận động khéo léo và tích cực của ông Ted Osius, Đại sứ Hoa Kỳ tại Hà Nội và một số nhân vật khác, chúng phủ Hoa Kỳ đã duyệt xét và điều chỉnh lại tương quan mậu dịch giữa Mỹ và Việt Nam, đồng thời nâng cao vai trò của Việt Nam lên trong vấn đề bảo vệ an ninh Biển Đông. Theo hãng tin Reuters, đây là kết quả của nhiều cuộc trao đổi qua điện thoại, thư từ, nhiều cuộc tiếp xúc ngoại giao và nhiều chuyến đi của các viên chức cấp thấp từ rất lâu trước khi ông Trump nhậm chức.
Sau khi đã có sự thỏa thuận của hai bên, ngày 20/4/2017, Tướng H. R. McMasster, Cố vấn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, đã chuyển thư của Tổng thống Donald Trump cho Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh mời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến thăm Hoa Kỳ. Tổng thống Trump cũng xác nhận sẽ có mặt tại Đà Nẵng vào tháng 11/2017 để tham dự Hội nghị APEC 2017.
Quan hệ đối tác Mỹ-Việt là yếu tố chủ chốt trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương
Việc Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến thăm Tổng thống Trump ngày 31/5/2017 chỉ là vấn đề nghi thức, mọi văn kiện đã được soạn sẵn hết rồi, ông Trump chẳng biết gì để bàn. Hai bên đã đưa ra một thông cáo chung xác định tăng cường quan hệ đối tác toàn diện đã được hai bên ký kết trong tuyên bố ngày 25/7/2013.
Về kinh tế : Việt Nam đã ký 13 hợp đồng trị giá 8 tỉ USD, trong đó có 3 tỉ USD hàng hóa Mỹ, sẽ giúp tạo thêm ở Mỹ 23.000 việc làm. Đáng chú ý nhất là hợp đồng với General Electric trị giá 5,58 tỉ USD trong lãnh vực điện năng và hàng không. Đây là hợp đồng lớn nhất của Việt Nam từ trước đến nay. Công ty hàng không giá rẻ VietJet Air đã ký mua 215 động cơ máy bay trong 12 năm, trị giá 3,58 tỉ USD với CFM International, v.v. Theo Reuters, Tổng thống Donald Trump nói với báo chí tại Tòa Bạch Ốc : "Việt Nam vừa ký một loạt hợp đồng với Hoa Kỳ, và chúng tôi hoan nghênh việc này. Nhiều tỉ đô la có nghĩa là công ăn việc làm cho người Mỹ và các thiết bị rất tốt cho Việt Nam".
Như vậy quota nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam vào Mỹ năm tới sẽ không thay đổi hay chỉ giảm chút ít.
Về bảo vệ an ninh Biển Đông : Tổng thống Donald Trump nhắc lại cam kết Mỹ sẽ bảo vệ quyền tự do đi lại trên Biển Đông, và phản đối mọi hoạt động nhằm quân sự hóa khu vực. Ngày 22/5/2017, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Ted Osius chính thức bàn giao 6 tàu tuần tra Metal Shark 45-foot (tương đương 14 mét) cho Cảnh sát biển Việt Nam tại Quảng Nam, Vùng 2. Các tàu này sẽ được sử dụng vào việc thực thi pháp luật về buôn lậu, buôn bán bất hợp pháp, cướp biển và các vụ cướp tàu có vũ trang, và đánh bắt cá bất hợp pháp. Chuẩn đô đốc Tuần duyên Hoa Kỳ Michael J. Haycock tuyên bố : "Các con tàu này mang một biểu tượng ý nghĩa và cụ thể về quan hệ đối tác toàn diện Mỹ - Việt Nam".
Việt Nam : đồng minh tiềm tàng của Mỹ ?
Về địa lý chính trị, Việt Nam là cửa ngỏ của Đông Nam Á, nên Trung Quốc muốn dùng Việt Nam làm bàn đạp để tiến xuống, trong khi đó Mỹ và Nhật lại tìm mọi cách để chặn lại. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Katrina Adams tuyên bố : "Quan hệ đối tác Mỹ-Việt là yếu tố chủ chốt trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.
Trong bài "Bước ngoặt hậu chiến, Mỹ thấy Việt Nam là đồng minh tiềm tàng", đài VOA của chính phủ Hoa Kỳ cho biết tại một hội nghị kỷ niệm 20 năm quan hệ song phương, Đại sứ Ted Osius phát biểu : "Chúng tôi đã biến một lãnh vực từng có xung đột lớn thành một lĩnh vực mà chúng tôi đang hợp tác rất nhiều với Việt Nam". Nhưng cựu Bộ trưởng ngoại giao Nguyễn Dy Niên của Việt Nam đã bác bỏ điều mà ông gọi là những "tin đồn" cho rằng tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc đang đẩy Việt Nam vào vòng tay Mỹ. Ông nói : "Không có chuyện chúng tôi lợi dụng mối quan hệ này để đối trọng với bên kia. Đó không phải là chính sách của chúng tôi". Ông cho rằng hai nước Việt Nam và Mỹ đang xích lại gần nhau hơn vì lợi ích tổng thể của đôi bên.
Điều chắc chắn là Hà Nội không bao giờ từ bỏ Trung Quốc để trở thành một đồng minh chí cốt của Mỹ như Việt Nam Cộng Hòa trước đây. Hà Nội chỉ muốn liên kết với Mỹ và Nhật để đừng bị Bắc Kinh bắt nạt và thủ lợi.
Kể từ khi Mỹ giết ông Ngô Đình Diệm và bỏ rơi Việt Nam Cộng Hòa, không nước nào dám làm đồng minh chí cốt của Mỹ nữa. Hai đồng minh chí cốt lâu đời nhất của Mỹ là Thái Lan và Philippines cũng đang bỏ Mỹ đi theo Trung Quốc. Mỹ cũng biết rõ như vậy và Mỹ chỉ muốn dùng Việt Nam làm "tiền đồn ngăn chặn Trung Quốc tràn xuống Đông Nam Á".
Lá bài Việt Nam của Mỹ chỉ có như thế. Việt Nam không phải là "đồng minh tiềm tàng của Mỹ".
Ngày 8/6/2017
Lữ Giang
Chuyến đi thăm Mỹ của Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc không có tính đột phá, nhưng lại mở ra triển vọng hợp tác quốc phòng, giúp giảm bớt sự lo lắng về xung đột Biển Đông, một chuyên gia hàng đầu của Việt Nam cho biết.
Tàu sân bay củ Hải quân Hoa Kỳ USS Carl Vinson.
Giáo sư Tương Lai nhận định về chuyến thăm Mỹ ba ngày của Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc kết thúc ngày 31/5 như sau :
"Chuyến đi không có những thành công manh tính đột phá nhưng mở ra những triển vọng tương đối tốt đẹp".
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, tại Tòa Bạch Ốc, ngày 31/5/2017.
Theo ông Tương Lai, các triển vọng đó là tăng cường hợp tác quốc phòng song phương, như Mỹ quyết định chuyển giao tàu tuần tra cho Việt Nam, nhằm tăng cường năng lực thực thi pháp luật trên biển, và đặc biệt "Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ quan tâm tới việc tiếp nhận thêm trang thiết bị quốc phòng, bao gồm các tàu tuần tra cho lực lượng cảnh sát biển Việt Nam".
"Trong tuyên bố chung nêu nhiều yếu tố cho thấy rõ mong muốn thúc đẩy mạnh mẽ hơn mối quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam, đặc biệt quan hệ quốc phòng, quân sự theo chiều hướng Mỹ giúp Việt Nam nâng cao năng lực kiểm soát vùng biển của mình, còn Việt Nam thì sẵn sàng mua tàu tuần tra biển của Mỹ".
Binh lính Việt Nam tại quần đảo Trường Sa
Giáo sư Tương Lai cũng lưu ý một chi tiết quan trọng trong tuyên bố chung Việt – Mỹ : "Hai nhà lãnh đạo trao đổi về khả năng tàu sân bay Hoa Kỳ thăm cảng Việt Nam và các biện pháp tăng cường hơn nữa hợp tác giữa các lực lượng hải quân hai nước".
Tuyên bố "hợp tác hơn nữa giữa hải quân hai nước", theo nhận định của ông Tương Lai, phần nào làm giảm đi nỗi lo lắng việc Hoa Kỳ có khả năng "đi đêm" với Trung Quốc trong vấn đề tranh chấp Biển Đông, nơi cả Việt Nam và Trung Quốc đều có tuyên bố chủ quyền chồng lấn.
"Ông Trump không chủ trương xoay trục sang Châu Á như ông Obama, nhưng qua thông cáo chung giữa hai nước và qua thái độ đón tiếp ông Nguyễn Xuân Phúc một cách trọng thị, thân tình, thì tôi đánh giá rằng mối lo đối với tình hình Biển Đông, đối với âm mưu của Trung Quốc, đối với việc Mỹ có khả năng đi đêm với Trung Quốc phần nào giảm bớt".
Một chi tiết nữa trong tuyên bố chung, mà theo ông Tương Lai, là rất đáng chú ý : "Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo tự do hàng hải, hàng không, và các hình thức sử dụng biển hợp pháp khác ; bày tỏ lo ngại về tác động bất ổn mà những hạn chế bất hợp pháp đối với tự do trên biển gây ra đối với hòa bình và thịnh vượng của khu vực Châu Á – Thái Bình Dương".
Ông Tương Lai nói rằng mặc dù bản tuyên bố chung "không điểm mặt chỉ tên Trung Quốc" trong tranh chấp Biển Đông, nhưng thể hiện rõ quan điểm của Mỹ :
"Tuyên bố chung của hai bên không nói nhiều đến Biển Đông, nhưng nói nhiều đến vấn đề hợp tác quân sự. Quân đội Mỹ lưu trữ những thiết bị vật tư y tế trên lãnh thổ Việt Nam để có thể sử dụng ngay khi cần thiết. Nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải, hàng không, và các hình thức sử dụng biển hợp pháp khác. Tôi đặc biệt lưu ý việc hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh các bên cần kìm chế, không có các hành động có thể gây gia tăng căng thẳng, như việc quân sự hóa các cấu trúc có tranh chấp. Tuy không điểm mặt chỉ tên, nhưng ai cũng biết, đó là hành động ăn cướp của Trung Quốc, đang gây căng thẳng ở Biển Đông và xâm phạm quyền chủ quyền của Việt Nam và vi phạm luật pháp quốc tế".
Đoàn các nhà lập pháp Hoa Kỳ do TNS John McCain dẫn đầu đến thăm tàu USS John McCain tại quân cảng Cam Ranh, Khánh Hòa, ngày 2/6/2017. (Ảnh Người Lao động)
Ngoài ra, vị giáo sư 81 tuổi này còn cho rằng Mỹ thể hiện rõ quan điểm có trách nhiệm trong vấn đề Biển Đông :
"Khi mà bản tuyên bố nói rằng Tổng thống Trump nhấn mạnh việc Hoa Kỳ tiếp tục cho các tàu và máy bay di chuyển, hoạt động tại bất kỳ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép – điều đó thể hiện rằng Mỹ có thái độ trách nhiệm đối với vấn đề Biển Đông, Mỹ không làm lơ trước những hành động ngang ngược của Trung Quốc trên Biển Đông".
Ông Nguyễn Xuân Phúc là nhà lãnh đạo Đông Nam Á đầu tiên thăm Tòa Bạch Ốc kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức vào tháng Giêng. Đài truyền hình CNBC nói rằng Hà Nội có thể nổi lên như một nhân tố chủ chốt trong nỗ lực dài hạn của chính quyền Mỹ về Đông Nam Á, nhắm mục đích hóa giải ảnh hưởng của Bắc Kinh trong Biển Đông.
Trong một diễn biến liên quan, tại diễn đàn Đối thoại Shangri - La hàng năm ở Singapore vào ngày 3/6, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis nói việc xây dựng và quân sự hóa các đảo nhân tạo ở Biển Đông làm suy yếu sự ổn định của khu vực và cáo buộc Trung Quốc coi thường lợi ích của các quốc gia khác và không tuân thủ luật pháp quốc tế.
Trang Zing.vn cho biết Việt Nam không tham dự cấp Bộ trưởng nên không phát biểu tại phiên toàn thể tại Đối thoại Shangri-La 2017.
Tuy nhiên, thứ trưởng Bộ Công an, Thượng tướng Bùi Văn Nam, đại diện Đoàn Việt Nam nêu quan điểm để giải quyết xung đột trên Biển Đông như sau : "Tại Đối thoại Shangri-La lần này, Việt Nam tiếp tục trao đổi với mọi đối tác có liên quan để thống nhất mọi vấn đề trên biển được giải quyết bằng luật pháp quốc tế, tôn trọng lợi ích chủ quyền của nhau, giải quyết bằng biện pháp hòa bình. Đồng thời, chúng ta cũng tạo sự tin cậy và tăng cường hợp tác, tránh hiểu lầm và cố gắng để các nước gần nhau hơn".
Đầu tiên là những hình ảnh đón tiếp quá tệ hại của Hoa Kỳ đối với Nguyễn Xuân Phúc, không có những quan chức cao cấp, chỉ một vài nhân viên đến nỗi báo chí Việt Nam còn không biết tên và chức vụ của họ, buộc phải mô tả chung chung là nhân viên ngoại giao Hoa Kỳ.
Các phóng viên kỳ cựụ về việc bỡ đợ đi theo Phúc không thể nào chớp được tầm hình để nâng tầm hoành tráng cho vị thủ tướng của mình, tất cả các tấm hình đều được chụp lấy phạm vị hẹp để tránh những hình ảnh xuề xoà xung quanh lọt vào khung hình.
Những hình ảnh đón tiếp quá tệ hại của Hoa Kỳ đối với Nguyễn Xuân Phúc
Hình ảnh Trump đứng ở cửa Nhà Trắng đón Phúc, người ta không hiểu ông Trump đón ông Phúc vào ở đâu
Cái cửa mà Trump đón Phúc như một lối đi ra vườn
Nhìn hình ảnh Trump đứng ở cửa Nhà Trắng đón Phúc, người ta không hiểu ông Trump đón ông Phúc vào ở đâu, nếu như báo chí Việt Nam không ghi chú đó là nhà trắng. Tấm hình không nói nên điều ấy, vì trong khuôn hình chỉ mỗi một cánh cửa nhỏ và hai nguyên thủ quốc gia bắt tay nhau ở đó. Cái cửa mà Trump đón Phúc như một lối đi ra vườn. Nếu so hình ảnh mà Hoa Kỳ đón tiếp Nguyễn Tấn Dũng trước đó với việc đón Nguyễn Xuân Phúc ngày nay thì dường như thấy sự khác biệt khá rõ rệt.
Tổng thống Obama đón Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-ASEAN ở California ngày 15/2/2016 (Ảnh: AP)
Hình ảnh mà Hoa Kỳ đón tiếp Nguyễn Tấn Dũng tại sân bay ngày 15/02/2016
Việc đón tiếp lạnh nhạt và theo nghi lễ tối thiểu cho phải phép như thế đã thấy kết quả của cuộc gặp sẽ thế nào. Được ấn định trong vài chục phút hội đàm với tổng thống Trump, không có thời gian kéo dài thêm, sau màn chào hỏi và vài lời xã giao đến vài trao đổi, Trump là người ấn định cuộc chơi mặc dù báo chí Việt Nam chỉ thấy đưa tin rằng thủ tướng nói thế này, ý kiến nọ, đề nghị kia.
Hoa Kỳ đòi Việt Nam ủng hộ vấn đề phi hạt nhân ở bán đảo Triều Tiên, cải thiện thâm hụt thương mại của Hoà Kỳ với Việt Nam, tiếp tục quân nhân Mỹ mất tích, tình trạng nhân quyền ở Việt Nam...và cuối cùng là việc Hoa Kỳ cần một trụ sở ngoại giao khang trang và rộng rãi hơn ở Hà Nội. Đổi lại Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam tổ chức thành công hội nghi Apec và hoà bình trên biển Đông.
Hoa Kỳ đãi tiệc cho Nguyễn Xuân Phúc ở trụ sở Bộ Ngoại giao chứ không phải Nhà Trắng.
Đón tiếp sơ sài, đòi hỏi nhiều thứ... đó là sự khác biệt trong quan hệ ngoại giao Hoa Kỳ và Việt Nam so với những năm trước đây. Điều này phản ánh đúng bản chất thực tế trong quan hệ hai nước, cho thấy Việt Nam muốn nâng cao vị trí của mình trong con mắt quốc tế thì phải có nhiều nỗ lực để được quốc tế chú ý, những nỗ lực mang tính tích cực chứ không phải những nỗ lực của các nghệ sĩ Việt Nam trên sân khấu tạo những vụ bê bối để gây chú ý dư luận.
Nếu là một người có liêm sỉ, hẳn thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ nhận mình cần phải làm những gì để lần sau đến Hoa Kỳ được đón tiếp trọng vọng hơn. Không phải chỉ là việc cơi nới một vài điều khoản trong chính sách cho nhà đầu tư nước ngoài là đủ, bởi những nhà đầu tư Hoa Kỳ còn nhiều thị trường khác trên thế giới này hấp dẫn với họ hơn. Vì thế, vấn đề nhân quyền ở Việt Nam nếu như được giải quyết tốt sẽ là cách nâng cao vị thế Việt Nam tốt hơn cả.
Chuyến đi Hoa Kỳ lần này là bài học cho thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, một chuyến đi có thể khẳng định là thất bại toàn diện về mọi mặt hay nói cách khác là sự xuống cấp thảm hại trong quan hệ Việt Nam với Hoa Kỳ.
Hy vọng ông Phúc sẽ sáng mắt và có những cải cách để nâng vị trí của mình lên ở những chuyến đi sau tới các nước phương Tây khác. Những vụ việc đàn áp tôn giáo, nhân quyền bằng các sử dụng côn đồ, vũ lực ở khắp đất nước Việt Nam ngày càng gia tăng mức độ rộng hơn, nhiều hơn và tàn bạo hơn trong nhiệm kỳ ông làm thủ tướng, các vụ việc này đều được các tổ chức nhân quyền quốc tế báo cáo rõ ràng tới quốc hội ở những quốc gia tiến bộ, đặc biệt là thái độ của chính phủ Việt Nam thiếu thiện chí xử lý giải quyết ô nhiễm môi trường. Nhìn những gì mà Trump thể hiện từ khi ngồi ở Nhà Trắng đến nay, và thái độ đón tiếp thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa qua có lẽ cộng sản Việt Nam khó mà trông đợi gì vào Hoa Kỳ khi Trump còn làm tổng thống. Tuy nhiên thì vẫn còn nhiều cường quốc tiến bộ văn minh khác đang trông chờ nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam tỏ ra văn minh và tôn trọng môi trường, tôn trọng quyền con người để nâng cao hợp tác quan hệ.
Muốn người ta coi trọng mình hay khinh thường mình là do mình. Sự đón tiếp của những cường quốc tiến bộ mới là những thước đo xem vị trí của Việt Nam có cao trong quốc tế hay không, chứ sự đón tiếp của các quốc gia độc tài như Trung Quốc, Nga, Cuba dù hoành tráng đến mấy cũng không nâng tầm quốc tế cho Việt Nam lên, trái lại còn làm người ta kinh tởm hơn.
Là người háo danh, sĩ diện và thích được tâng bốc, Nguyễn Xuân Phúc sau chuyến đi Mỹ này chắc về chắc sẽ biết làm gì để đến Châu Âu vào những lần tới đây.
Người Buôn Gió
Nguồn : nguoibuongio1972.blogspot.fr, 04/06/2017
Một trong những "thành tích" trong chuyến đi Mỹ cuối tháng 5/2017 của Thủ tướng Phúc là "trở về TIFA".
Sau cuộc gặp Trump - Phúc, Tuyên bố chung về tăng cường Đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có một đoạn đáng mổ xẻ :
"Hai bên khẳng định tầm quan trọng của việc thúc đẩy thương mại song phương và tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp hai bên, đặc biệt thông qua việc triển khai có hiệu quả Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư để xử lý các vấn đề trong quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ trên tinh thần xây dựng".
"Trở về TIFA".
Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư là gì ?
Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư (được gọi tắt là TIFA - Trade and Investment Framework Agreement) là một hiệp định khung mà Việt Nam đã đàm phán với Mỹ từ năm 2010, nhưng sau đó bỏ dở vì Việt Nam mải chạy theo món lợi lớn hơn là Hiệp định TPP. Nếu giấc mơ đó trở thành hiện thực, Việt Nam có thể tăng GDP thêm 25% đến năm 2030.
Chỉ đến đầu năm 2017 khi TPP hầu như tuyệt vọng, Việt Nam mới phải quay lại đàm phán về TIFA như một nỗ lực cuối cùng.
Từ tháng 4 năm 2017, song trùng với lời bắn tiếng "sẵn sàng đi thăm Mỹ" của Thủ tướng Phúc hiển lộ trên trang facebook của Chính phủ Việt Nam, sau đó là chuyến tiền trạm Mỹ của Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh, một vài hoạt động khởi động lại TIFA đã được tiến hành ở cấp chuyên viên giữa hai nước.
Nhưng cũng mới chỉ dừng ở đàm phán cấp thấp mà chưa có gì xa xôi hơn.
Quá trình khởi động TIFA lại diễn ra trong một khung cảnh khá bất lợi cho Việt Nam. Vào tháng 3/2017, Trump đã liệt Việt Nam vào danh sách 16 quốc gia "gây hại kinh tế" cho Mỹ và đe dọa sẽ có thể mạnh tay trong "chế tài". Chỉ riêng trong năm 2016, Việt Nam đã xuất siêu đến 32 tỷ USD vào thị trường Mỹ. Giá trị xuất siêu này, tuy chỉ bằng 9% xuất siêu của Trung Quốc vào Mỹ, nhưng lại chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng số giá trị giao dịch xuất nhập khẩu khoảng 45 tỷ USD giữa Mỹ và Việt Nam.
Trump đang xoáy vào một vấn đề cực kỳ khó chịu và khó khăn đối với phía Việt Nam : trong phần phát biểu ngắn gọn tại cuộc gặp song phương tại Nhà Trắng hôm 31/05, Tổng thống Hoa Kỳ nhắc tới vấn đề giao thương và thâm hụt thương mại 'lớn' với Việt Nam, mà ông hy vọng sẽ 'sớm được cân bằng'.
Lời nhắc nhở 'sớm được cân bằng' đầy sắc thái đe dọa của Trump có thể dẫn đến khả năng trong thời gian tới, Mỹ sẽ thực hiện một số động tác bảo hộ thương mại cứng rắn để hàng Việt Nam không thể ồ ạt tràn vào thị trường Mỹ như trước đây.
Một hệ quả rất không mong đợi đối với Việt Nam là nếu Mỹ "siết" các điều kiện thương mại như đánh thuế xuyên biên giới, dựng đứng hàng rào kiểm nghiệm chất lượng đối với hàng hóa Việt Nam mà trước đó cá basa, tôm, gạo đã trở thành "nạn nhân", đồng thời ngưng trệ vô thời hạn Hiệp định thương mại song phương Việt - Mỹ hoặc làm cho hiệp định này trở nên khó khăn hơn nhiều so với 15 năm trước đó, giá trị xuất siêu hàng năm của Việt Nam vào Hoa Kỳ sẽ tụt thê thảm.
Bi kịch thương mại lại góp phần quyết định tương lai ngân sách. Trong đó đương nhiên có cả ngân sách đảng cầm quyền ở Việt Nam.
Nhưng muốn đạt được TIFA, Việt Nam lại phải thỏa mãn những tiêu chí của "nền kinh tế thị trường" của Mỹ và phương Tây. Làm sao và bao lâu nữa Việt Nam mới có được "quy chế thị trường đầy đủ" để có thể nhận ưu đãi về thương mại và đầu tư từ quốc tế, khi ông Nguyễn Phú Trọng vừa cho ban hành "Nghị quyết trung ương 5 về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" ?
Minh Quân
Việt Nam và Mỹ đẩy mạnh hợp tác quốc phòng (RFI, 01/06/2017)
Nhân chuyến công du nước Mỹ của thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc kết thúc ngày hôm 31/05/2017, Washington và Hà Nội đã nhất trí tăng cường quan hệ quốc phòng và quân sự, đồng thời nhấn mạnh đến nhu cầu tôn trọng quyền tự do hàng không và hàng hải tại Biển Đông, chống mọi hành vi quân sự hóa khu vực.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (T) bắt tay thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc tại Nhà Trắng, Washington, ngày 31/05/2017. REUTERS/Jonathan Ernst
Dấu hiệu rõ ràng nhất về quyết tâm tăng cường và phát triển quan hệ quốc phòng và quân sự song phương được thể hiện trong Tuyên Bố Chung về Tăng Cường Đối Tác Toàn Diện Việt Nam - Hoa Kỳ, được công bố sau cuộc hội đàm giữa thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc với tổng thống Mỹ Donald Trump, tại Nhà Trắng, Washington.
Trong bản tuyên bố chung, hai lãnh đạo Việt-Mỹ đã nêu nhiều yếu tố cho thấy rõ mong muốn thúc đẩy mạnh mẽ hơn quan hệ quốc phòng, quân sự, theo chiều hướng Mỹ giúp Việt Nam nâng cao năng lực kiểm soát vùng biển của mình, còn Việt Nam sẵn sàng mua tàu tuần tra biển của Mỹ. Thông cáo chung nêu rõ : "Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thể hiện quan tâm tới việc tiếp nhận thêm trang thiết bị quốc phòng từ Hoa Kỳ, bao gồm các tàu tuần tra cho lực lượng cảnh sát biển".
Hai bên cũng đã thảo luận về khả năng tàu sân bay Mỹ ghé thăm cảng Việt Nam và "các biện pháp tăng cường hơn nữa hợp tác giữa các lực lượng hải quân hai nước".
Một đề nghị khác từ phía Hoa Kỳ đối với Việt Nam lần này đã được hai bên chính thức thúc đẩy : Đó là việc Việt Nam cho quân đội Mỹ lưu trữ những thiết bị vật tư trên lãnh thổ Việt Nam để có thể sử dụng ngay khi cần thiết, trước mắt là về các thiết bị nhân đạo.
Bản tuyên bố chung nói rõ : "Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh việc ký Bản Ghi Nhớ thành lập nhóm làm việc về Sáng Kiến Hợp Tác Lưu Trữ vật tư y tế và hợp tác nhân đạo, đồng thời nhất trí khẩn trương triển khai thỏa thuận này".
Riêng về Biển Đông, tổng thống Donald Trump nhắc lại cam kết Mỹ sẽ bảo vệ quyền tự do đi lại trên Biển Đông, và phản đối mọi hoạt động nhằm quân sự hóa khu vực.
Hai bên đã nhấn mạnh trở lại "tầm quan trọng của việc đảm bảo tự do hàng hải, hàng không và các hình thức sử dụng biển hợp pháp khác", đồng thời bày tỏ quan ngại về những "tác động bất ổn mà những hạn chế bất hợp pháp đối với tự do trên biển gây ra đối với hòa bình và thịnh vượng của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương".
Phần tuyên bố chung liên quan đến Biển Đông tái khẳng định lập trường phản đối các hoạt động quân sự hóa khu vực : "Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh các bên cần kiềm chế, không có các hành động có thể gây gia tăng căng thẳng, như việc quân sự hóa các cấu trúc có tranh chấp. Tổng thống Trump nhấn mạnh Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cho tàu và máy bay di chuyển và hoạt động tại bất kỳ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép".
Dù không chỉ đích danh nước nào, nhưng nội dung hai lãnh đạo Mỹ-Việt nêu lên trong bản tuyên bố chung đều ám chỉ các hành vi của Trung Quốc.
Trọng Nghĩa
************************
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi thảo luận về cơ hội và thách thức về hòa bình, an ninh, hợp tác và phát triển diễn ra tại Quỹ Di sản Hoa Kỳ chiều ngày 31/5. Screen capture
Việt Nam ủng hộ sự tham gia của Mỹ ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương để đảm bảo an ninh, tự do hàng hải và ủng hộ việc giải quyết tranh chấp ở biển Đông bằng biện pháp hoà bình và tuân thủ luật quốc tế.
Đó là lời phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trong buổi thảo luận về cơ hội và thách thức về hòa bình, an ninh, hợp tác và phát triển diễn ra tại Quỹ Di sản Hoa Kỳ chiều ngày 31/5.
Chúng tôi hoan nghênh các quốc gia và đối tác trong đó có cả Hoa Kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguyên tắc an ninh, an toàn tự do hàng hải và hàng không trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế.
Chúng tôi đánh giá cao việc chính phủ, các tầng lớp chính khách, học giả của Hoa Kỳ ủng hộ việc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển năm 1982, tôn trọng tiến trình ngoại giao và pháp lý, không sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực, không thay đổi nguyên trạng quân sự hóa, thực hiện đầy đủ và hiệu quả tuyên bố về ứng xử giữa các bên trên biển Đông DOC và sớm đạt được bộ quy tắc về ứng xử của các bên ở biển Đông COC.
Ông Nguyễn Xuân Phúc cũng nói rằng việc giải quyết các tranh chấp ở biển Đông cần dựa trên sự hợp tác giữa các nước chứ không chỉ vì quyền lợi ích kỷ của riêng một quốc gia nào.
Trung Quốc hiện đơn phương tuyên bố chủ quyền hầu hết khu vực biển Đông trong phạm vi đường đứt khúc 9 đoạn Trung Quốc tự vạch ra. Hiện biển Đông cũng là khu vực tranh chấp giữa các quốc gia Việt Nam, Philippines, Brunei, Malaysia, và Đài Loan. Gần đây Trung Quốc tăng cường các hoạt động quân sự hóa khu vực này bất chấp sự phản đối của Hoa Kỳ và các nước trong khu vực.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói rằng Việt Nam và Hoa Kỳ cùng chia sẻ những lợi ích từ an ninh hàng hải tại Châu Á – Thái Bình Dương và cho đó là cơ sở để Hoa Kỳ hợp tác gìn giữ hòa bình khu vực này.
Hơn ai hết, chúng tôi thấu hiểu những giá trị hợp tác vì hòa bình và thịnh vượng chung trên cơ sở tuân thủ luật pháp quốc tế. Chúng tôi tin rằng trên phương diện địa chiến lược Việt Nam và Hoa Kỳ là những đối tác cùng chia sẻ các giá trị và nguyên tắc làm nền tảng và cơ sở quan trọng cho gìn giữ hòa bình, hợp tác phát triển khu vực Châu Á Thái Bình Dương.
Nói về tình hình an ninh khu vực và quan hệ Mỹ-Trung, vị lãnh đạo cấp cao của Việt Nam hy vọng quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ luôn ổn định :
Chúng tôi mong muốn Trung Quốc và Hoa Kỳ phát triển ổn định, phù hợp với lợi ích của hai nước và đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển ở khu vực.
Hai ông lớn mà làm căng chúng ta cũng gay go. Việt Nam có câu "trâu bò đánh nhau ruồi muỗi chết".
Về kinh tế, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng quan hệ thương mại giữa hai nước bổ sung cho nhau hơn là cạnh tranh vì Mỹ xuất khẩu sang Việt Nam những mặt hàng công nghệ cao còn Việt Nam cung cấp cho Mỹ những sản phẩm nông nghiệp, giầy dép, may mặc...
Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã đạt khoảng 52 tỷ đô la vào năm 2016.
Ông Phúc cũng nhắc lại những hợp đồng thương mại trị giá 15 tỷ đô la Việt Nam mới ký với Mỹ trong chuyến thăm này. Phần lớn những hợp đồng này là nhập thiết bị của Mỹ.
Sau cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump vào chiều ngày 31/5, ông Nguyễn Xuân Phúc nói rằng hai bên đã bàn thảo thành công về các biện pháp trợ giúp doanh nghiệp hai nước kinh doanh và tạo việc làm. Trong khi đó, Tổng thống Donald Trump cũng nói rằng ông hoan nghênh những hợp đồng trị giá hàng tỷ đô với Việt Nam để tạo việc làm cho người Mỹ và giúp Việt Nam vấn đề thiết bị.
Về giáo dục, Thủ tướng Việt Nam đề cập đến các dự án giáo dục chung với Mỹ ở Việt Nam như trường Full Bright và khoảng 21.000 du học sinh Việt tại Mỹ đã giúp mối quan hệ giáo dục giữa hai nước thêm gắn kết.
Trong phần trả lời câu hỏi, vị lãnh đạo Việt Nam đề cập đến tình hình lưu vực sông Mekong bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi các đập thủy điện ở thượng nguồn. Ông cho biết Việt Nam đã làm việc với ủy hội sông Mekong và các nước liên quan để giảm thiểu tác động đến đời sống người dân. Đồng thời Thủ tướng Việt Nam cũng gửi lời cám ơn tới Hoa Kỳ vì đã lên tiếng với các nước có liên quan để bảo vệ đời sống người dân khu vực này.
Lan Hương, phóng viên RFA
********************
Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ thăm Việt Nam (RFA, 01/06/2017)
Ủy ban Quân vụ thượng Viện Hoa Kỳ do thượng nghị sĩ John Mc Cain dẫn đầu vào ngày 1 tháng 6 có cuộc gặp với chủ tịch Quốc hội Việt Nam, bà Nguyễn Thị Kim Ngân.
Vào chiều ngày 31 tháng 5, phái đoàn Ủy ban Quân vụ thượng Viện Hoa Kỳ cũng có cuộc làm việc với Bộ Quốc phòng Việt Nam. Courtesy mod.gov.vn
Cuộc gặp diễn ra tại Nhà Quốc hội Việt Nam.
Thông tấn xã Việt Nam trích dẫn phát biểu của bà Nguyễn Thị Kim Ngân tại cuộc gặp với thượng nghị sĩ John McCain rằng chuyến thăm của Ủy ban Quân vụ thượng viện Hoa Kỳ vào dịp này góp phần tăng cường quan hệ hai nước trong bối cảnh hợp tác toàn diện giữa đôi bên đang phát triển tốt.
Bà Ngân nhắc lại phát triển nhanh trong lĩnh vực thương mại giữa hai nước từ mức chừng 300 triệu đô la Mỹ năm 1995 khi bình thường hóa quan hệ ngoại giao cho đến trên 53 tỷ đô la Mỹ vào năm ngoái.
Hiện nay có hơn 21 ngàn sinh viên Việt Nam đang học tập, nghiên cứu tại Hoa Kỳ.
Vào chiều ngày 31 tháng 5, phái đoàn Ủy ban Quân vụ thượng Viện Hoa Kỳ cũng có cuộc làm việc với Bộ Quốc Phòng Việt Nam.
Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch nhắc đến sự hiểu biết về Việt Nam của chủ tịch Ủy ban Quân vụ thượng viện Mỹ là ông John McCain, một cựu phi công Mỹ từng bị giam giữ ở Hỏa Lò Hà Nội.
Theo Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam thì chính ông John Mc Cain đóng góp quan trọng trong thúc đẩy việc bình thường hóa quan hệ Việt Nam- Hoa Kỳ.
Theo Thông tấn xã Việt Nam thì thượng nghị sĩ John McCain cho biết sau chuyến thăm Việt Nam kỳ này về lại Hoa Kỳ ông sẽ đề xuất với quốc hội và chính phủ của Tổng thống Donald Trump tiếp tục hợp tác, hỗ trợ Việt Nam thực hiện các dự án gồm xử lý môi trường ô nhiễm bởi chất da cam/dioxin ; khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác bảo đảm an ninh, an toàn hàng hải…
Tin còn cho hay trong khuôn khổ chuyến thăm, làm việc của Ủy ban Quân vụ thượng viện Hoa Kỳ, thượng nghị sĩ John McCain sẽ đến thăm tàu USS John S. McCain đang được bảo dưỡng, sửa chữa tại Cảng Quốc tế Cam Ranh ở tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam.
*******************
Chuyên gia Mỹ : Trump không nên chỉ rập khuôn theo Obama về Biển Đông (RFI, 01/06/2017)
Vào lúc thủ tướng Việt Nam công du Washington với thông điệp là yêu cầu Hoa Kỳ duy trì sự hiện diện tại Biển Đông, một chuyên gia Mỹ về khu vực đã không ngần ngại cho rằng tân chính quyền Hoa Kỳ đang phạm phải một sai lầm nghiêm trọng khi phản ứng yếu ớt theo kiểu chính quyền Obama tiền nhiệm, mặc nhiên để yên cho Trung Quốc tự do tung hoành trên Biển Đông.
Tổng thống Mỹ tại Nhà Trắng, Washington, ngày 31/05/2017. ©REUTERS/Jonathan Ernst
Trong bài phân tích công bố ngày 31/05/2017 trên trang mạng tập san Anh Quốc The Week, giáo sư Harry J. Kazianis, chuyên gia về quốc phòng tại trung tâm nghiên cứu Mỹ Center for The National Interest, đã nêu bật nguy cơ Biển Đông, tuyến hàng hải chiến lược quan trọng nhất vùng Châu Á, trở thành điểm nóng của thế giới. Nguyên nhân là Trung Quốc phô trương uy lực nhằm biến nơi này thành "ao nhà", bất chấp luật lệ quốc tế và phản đối của nước khác.
Vấn đề là Hoa Kỳ, cường quốc duy nhất có khả năng ngăn chặn tham vọng quá đáng của Bắc Kinh lại không có đối sách thích hợp. Mỹ đã từng tìm cách phản ứng dưới thời tổng thống Obama, nhưng thiếu hiệu quả, trong khi tân chính quyền Donald Trump lại có dấu hiệu đặt nặng ưu tiên cho vấn đề Bắc Triều Tiên, mà lơ là Biển Đông. Và đó là một sai lầm lớn.
Theo giáo sư Kazianis, Hoa Kỳ không thể cho phép Trung Quốc thiết lập quyền thống trị trên tuyến đường thủy quan trọng này. Bắc Kinh đã bồi đắp bảy rạn san hô thành đảo nhân tạo để xây dựng bến cảng, sân bay và căn cứ quân sự. Trung Quốc sẽ sớm có khả năng bố trí thường trực một số lượng lớn tàu ngầm, máy bay ném bom và chiến đấu cơ trong khu vực.
Và tình hình đang trở nên tồi tệ hơn : Trung Quốc đang giành quyền kiểm soát phần dưới mặt nước ở Biển Đông bằng cách xây dựng một mạng lưới radar ngầm, có thể phát hiện các tàu ngầm tàng hình của Mỹ hoạt động trong khu vực. Trong khi Washington chỉ du ngoạn trên Biển Đông, Bắc Kinh đã đẩy mạnh cài đặt các thiết bị quân sự cực kỳ tiên tiến - bên trên và dưới nước. Các hòn đảo và thiết bị mới của Bắc Kinh là những cơ sở thường trực trong khi các chuyến du ngoạn hải quân của Mỹ chỉ là tạm thời.
Thế nhưng, khi bị vấn đề Biển Đông khuấy động trở lại, ê kíp của tổng thống Trump lại không biết làm gì khác ngoài việc sử dụng lại phương thức cố hữu của chính quyền Obama : cho chiến hạm Mỹ xâm nhập vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo của Trung Quốc để biểu lộ thái độ phản đối. Theo ông Kazianis, các chiến dịch tuần tra vì tự do hàng hải đã hoàn toàn vô hiệu vào thời Obama và cũng sẽ vô hiệu ở thời Trump.
Trong tình hình đó, chuyên gia Mỹ cho rằng chính quyền Trump đang có cơ hội để xoay chuyển tình thế với chuyến thăm Mỹ của thủ tướng Việt Nam. Hà Nội luôn tìm kiếm hỗ trợ từ Washington để kháng lại Trung Quốc trên vấn đề Biển Đông. Do đó, việc tổng thống Trump tuyên bố Biển Đông là một vấn đề quan trọng và yêu cầu Việt Nam cho phép tàu Hải Quân Mỹ ghé cảng một cách thường xuyên hơn sẽ chứng minh Mỹ không lùi bước trước áp lực của Trung Quốc.
Ngoài ra, còn rất nhiều điều mà chính quyền Mỹ có thể làm. Điều hiển nhiên nhất là chính quyền Trump cần phát triển một chiến lược toàn diện để đảm bảo sao cho Trung Quốc không thể biến Biển Đông thành ao nhà, điều mà chính quyền Obama đã thất bại.
Để làm thế, Washington có thể nói thẳng thắn với Bắc Kinh rằng Trung Quốc không thể chiếm Scarborough Shoal - một trong những vị trí chiến lược nhất trong khu vực. Thêm vào đó, nếu Bắc Kinh cứ tiếp tục thay đổi hiện trạng, Mỹ có thể nhắc nhở rằng Mỹ cũng có cách thay đổi hiện trạng, chẳng hạn cung cấp một lượng vũ khí quan trọng cho Đài Loan, điều mà Đài Bắc luôn yêu cầu, và quyết định của Mỹ chắc chắn sẽ làm Bắc Kinh chấn động.
Giáo sư Kazianis kết luận : Rõ ràng là Washington có nhiều cách để chống lại các tuyên bố chủ quyền quá đáng của Bắc Kinh tại Biển Đông, nhưng đó không hề là việc đi thuyền vòng quanh một hòn đảo rồi quay về nhà.
Trọng Nghĩa
Ông Donald Trump vậy mà rất thâm. Có nghĩa là có mưu cao, ý định sâu sắc.
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Donald Trump tại Phòng Bầu dục ở Nhà Trắng, ngày 31/5/2017.
Ông mời ông Phúc sang Washington, coi là vị khách đầu tiên của khu vực Đông Nam Á, có giấy mời cẩn thận được trao tay cho Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh.
Sau khi gặp ông Trump, phía Hoa Kỳ sắp xếp để ông Phúc đến đọc "bài diễn văn đặc biệt" tại trụ sở Tổ chức Heritage Foundation, có thể tạm dịch là Viện Di Sản của Hoa Kỳ. Đây là một tổ chức chính trị phi lợi nhuận mang tính chất "bảo thủ" rất cao, với cái nghĩa tốt đẹp là bảo vệ những giá trị truyền thống cao quý của Hoa Kỳ.
Heritage Foundation là tổ chức không vụ lợi, thành lập từ năm 1973, có hơn nửa triệu thành viên đóng niêm liễm hàng năm, có mục tiêu : "Thực hiện viễn kiến xây dựng một nước Mỹ Tư Do, thịnh vượng, với xã hội dân sự khởi sắc".
Chủ trương của Viện này là : "Hỗ trợ cho doanh nghiệp và thị trường Hoa Kỳ qua cơ chế và pháp luật".
Nhân vật lịch sử được Viện này đề cao nhất là ông Thomas Jefferson, tổng thống Hoa Kỳ từng viết dự thảo bản Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ, người được dân Mỹ coi là một trong những người Cha của nền dân chủ nước mình.
Mới đây tạp chí của Viện đã công bố bản thống kê về quyền tự do kinh doanh trên toàn thế giới đầu năm 2017, cho biết Việt Nam đứng thứ hạng 147, dưới Myanmar thứ 146. Việt Nam bị xếp vào loại nước "chủ yếu không có tự do" (mostly unfree), Việt Nam cũng bị xếp là đèn đỏ (hạng cuối) về tự do ở Đông Nam Á, khi Singapore được xếp thứ 2, Đài Loan thứ 11, và Hàn Quốc thứ 23 so với tòan thế giới.
Vậy thì ông Phúc sẽ nói được điều gì trước diễn đàn to lớn, giữa những nhà tạo nên chính sách kinh tế của Hoa Kỳ, những "think tank" (túi khôn) kiệt xuất nhất của nước Mỹ.
Chẳng lẽ ông lại khoe về chính sách đặc sắc "lấy kinh tế quốc doanh của Nhà Nước làm chủ đạo cho nền kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa", một chính sách nuông chiều thái quá các tập đòan quốc doanh, dẫn đến phá sản hàng lọat tập đoàn từ khai khoáng, khoan dầu, đóng tàu thủy đến sắt thép, phân đạm, máy nhiệt điện, thủy điện, ngân hàng… làm thất thoát hàng trăm nghìn tỷ đồng ?
Chính cái chính sách ấy đã bóp chết tự do kinh doanh của tất cả các nhà kinh doanh tư nhân vừa và nhỏ tạo, chèn ép giai cấp trung lưu đông đảo vốn phải là bệ đỡ vững chãi cho một nền kinh tế phồn vinh có lợi cho toàn xã hội ?
Hay là ông sẽ khoe về nền kinh tế nông nghiệp, khi phương châm "đất đai, ruộng đồng là thuộc quyền sở hữu của tòan dân, do Nhà nước (cộng Sản) thống nhất quản lý", triệt tiêu quyền sở hữu tư nhân và quyền tự do canh tác của nông dân, làm cho nông thôn tiêu điều, nông nghiệp lụn bại, nông dân bơ vơ trên đồng ruộng vốn là của mình từ thuở xa xưa.
Có thể nói tất cả các chính sách kinh tế, tài chính, văn hóa, xã hội, đối ngoại của Việt Nam đối chiếu với lý tưởng, tiêu chí tự do kinh tế, tự do kinh doanh, tự do cá nhân của Heritage Foundation đều khác nhau rất xa, đối nghịch nhau như nước với lửa. Không thể có một sự đồng cảm nào dù nhỏ nhất. Cho nên ông Phúc không thể làm vừa lòng mảy may một cử tọa thượng thặng như thế.
Bùi Tín
Nguồn : VOA, 01/06/2017
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến New York (VietnamNet, 29/05/2017)
Tối nay (theo giờ Việt Nam) tức sáng 29/5 (giờ Mỹ), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng đoàn cấp cao Việt Nam đã đến sân bay Kennedy, New York, bắt đầu chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ.
Chuyến thăm diễn ra theo lời mời của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Đón Thủ tướng tại sân bay có Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh, Đại sứ - Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc Nguyễn Phương Nga và cán bộ phái đoàn.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến sân bay John F. Kennedy, New York. Ảnh : VGP
Ngày mai theo giờ Việt Nam, Thủ tướng sẽ gặp gỡ cán bộ phái đoàn Việt Nam tại New York và tiếp một số doanh nhân, trí thức gốc Việt.
Diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 40 năm Việt Nam gia nhập Liên Hiệp Quốc (1977-2017), trong khuôn khổ chuyến thăm Hoa Kỳ, tại New York ngày 31/5 (giờ Việt Nam), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ gặp Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres, tiếp đại diện thương mại và doanh nghiệp Mỹ, dự lễ kỷ niệm 40 năm Việt Nam gia nhập Liên Hiệp Quốc.
Phái đoàn Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc đón Thủ tướng tại sân bay. Ảnh : VGP
Ngày 1/6 (giờ Việt Nam), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ hội đàm với Tổng thống Donald Trump, gặp gỡ một số nghị sĩ và bộ trưởng Hoa Kỳ, dự tọa đàm và gặp gỡ các doanh nghiệp Hoa Kỳ, phát biểu tại Quỹ di sản…
Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng, trong chuyến thăm lần này, lãnh đạo hai nước sẽ trao đổi các biện pháp nhằm thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ thời gian tới, đặc biệt trên các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, giáo dục, khắc phục hậu quả chiến tranh, các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực cũng như thế giới.
Thái An
******************
Ông Phúc đi Mỹ : Sẽ đạt lợi ích chính trị, kinh tế hay ngoại giao ? (BBC, 29/05/2017)
Một nhà quan sát bình luận với BBC rằng chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc "có thể không mang đến một kết quả kinh tế hay chính trị gì đáng kể".
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ là lãnh đạo Đông Nam Á đầu tiên gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump
Trong khuôn khổ chuyến thăm từ ngày 29 tới 31/5, dự kiến ông Nguyễn Xuân Phúc sẽ hội đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump, tiếp xúc một số nghị sĩ và bộ trưởng, dự tọa đàm với các doanh nghiệp Hoa Kỳ, phát biểu tại Quỹ Di sản, tới thành phố New York để hội kiến Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, và gặp gỡ cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ.
Hôm 29/5, Tiến sĩ Lê Vĩnh Triển từ Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh nói với BBC : "Tôi nghĩ chuyến thăm Mỹ của ông Phúc có ý nghĩa về mặt ngoại giao, có thể tạo cho ông ấy một dấu ấn trong quan hệ quốc tế chứ có thể không mang đến một kết quả kinh tế hay chính trị gì đáng kể".
"Tuy nhiên có chút thú vị vì hai ông Trump và Phúc đều có vẻ thực dụng".
"Ông Trump thì chú trọng vấn đề nước Mỹ được gì về mặt kinh tế là chủ yếu, còn ông Phúc thì có vẻ cũng không đặt nặng đến các vấn đề khác ngoài tăng trưởng kinh tế".
Trước khi có chuyến đi chính thức tới Hoa Kỳ, Thủ tướng Phúc trong cuộc trả lời phỏng vấn của Bloomberg hôm 27/5 nói rằng ông tin tưởng mức tăng trưởng kinh tế năm nay sẽ đạt mục tiêu 6,7% mà chính phủ đề ra, trong lúc đảm bảo giữ lạm phát ở mức 4%. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận đây là mức tăng trưởng "rất khó đạt được".
"Trong bối cảnh nước Mỹ của ông Trump chủ trương bảo hộ mậu dịch thì bài toán kinh tế đặt ra cho Thủ tướng Phúc không phải đơn giản", Tiến sỹ Lê Vĩnh Triển nhận xét.
"Làm sao để Mỹ mở cửa thị trường cho xuất khẩu Việt Nam, làm sao hấp dẫn đầu tư Mỹ vào Việt Nam, thậm chí việc khuyến khích đầu tư Việt Nam tại Mỹ cũng không dễ vì Mỹ đang muốn chính các công ty Mỹ tạo công ăn việc làm trên đất Mỹ".
"Như vậy, nếu Thủ tướng Phúc làm được ít nhiều những việc này thì đã thành công".
Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam, Trung tướng Nguyễn Quang Đạm (trái) và Chuẩn đô đốc Tuần duyên Hoa Kỳ Michael J. Haycock tại lễ bàn giao tàu tuần duyên cho Việt Nam hôm 25/5
'Tính hình thức'
"Vì thế có thể chuyến thăm sẽ không có kết quả gì đáng kể về mặt kinh tế".
"Thay vào đó là những nhắc nhở từ phía Mỹ về mặt nhân quyền dân chủ, kêu gọi cải cách chính trị trong bối cảnh chính quyền Trump cũng không thực sự quan tâm lắm về vấn đề đó".
Ông Triển cho biết thêm : "Chưa bao giờ Mỹ ở vị thế mà tiếng nói kêu gọi tôn trọng các giá trị dân chủ nhân quyền, cải cách chính trị lại có thể mang tính hình thức như lúc này".
"Tuy vậy điều này lại có cái hay là làm Việt Nam tự nhận thấy rõ hơn đây là vấn đề của chính mình nếu muốn không lệ thuộc ngày càng quá mức vào Trung Quốc, một quốc gia bất chấp các giá trị phổ quát và thực dụng xem ra còn hơn Mỹ rất nhiều".
"Tình hình Việt Nam đang rất bi đát về hướng cải cách thể chế và bảo vệ môi trường, và những việc này không cho thấy là kết quả trực tiếp từ điều hành của cá nhân ông Phúc".
"Cho nên, nếu không chỉ quan tâm đến hình thức của chuyến đi, ông Phúc có thể nhấn mạnh mong muốn Mỹ trợ giúp giải quyết những vấn đề này".
"Nếu đạt được một cam kết nào đó về việc này, chuyến đi có thể xem như thành công".
Theo Giáo sư Jonathan London, Đại học Leiden, Hà Lan, thì thách thức lớn với chuyến thăm Mỹ của ông Nguyễn Xuân Phúc là tìm ra hướng để "đôi bên cùng có lợi".
"Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Đáng lưu ý là tốc độ tăng trưởng trong giao thương của Việt Nam với Hoa Kỳ", ông London viết trong bài đăng trên trang web của Viện Nghiên cứu Quốc tế và Chiến Lược, CSIS.
"Hiện tại, Việt Nam xuất khẩu nhiều hơn sang Hoa Kỳ hơn bất kỳ quốc gia Đông Nam Á nào khác. Đến cuối năm 2016, kim ngạch thương mại Việt - Mỹ (không bao gồm dịch vụ) giữa hai nước đã đạt 50 tỷ đôla mỗi năm, và được dự báo sẽ tăng lên 80 tỷ đôla trước năm 2020. Đặc biệt, xuất khẩu sang Hoa Kỳ chiếm tỷ trọng một phần tư tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam".
Cũng liên quan đến chuyến đi Mỹ của ông Phúc, tờ South China Morning Post hôm 29/5 cho hay giới quan sát nhận định, dưới thời Tổng thống Trump, Mỹ đang lặng lẽ rút khỏi Biển Đông, về cơ bản cho phép Trung Quốc có thể tăng bá quyền tại khu vực này.
"Việc Mỹ thoái lui, gây bất lợi cho các quốc gia như Việt Nam, là một củ cà rốt lớn để đổi lại sự giúp đỡ của Bắc Kinh trong vấn đề Bắc Hàn, điều mà Trump cần và sẵn sàng thỏa hiệp", báo này viết.
************************
Thủ tướng Việt Nam đi Mỹ : Biển Đông sẽ là một chủ đề bàn luận (RFI, 29/05/2017)
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và phu nhân tới Manila, Philippines, dự thượng đỉnh ASEAN, ngày 28/04/2017. Mohd RASFAN / AFP
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc rời Hà Nội hôm nay, 29/05/2017 để bay sang Mỹ, bắt đầu chuyến công du tại Hoa Kỳ, mà đỉnh điểm sẽ là cuộc hội đàm với tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng, Washington hôm 31/05. Theo nhiều nhà phân tích, hai hồ sơ nổi bật trong chương trình nghị sự sẽ là Biển Đông và thương mại song phương.
Theo chương trình dự kiến, điểm dừng đầu tiên của thủ tướng Việt Nam là New York, nơi ông sẽ tiếp xúc với tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres và dự lễ kỷ niệm 40 năm ngày Việt Nam gia nhập Liên Hiệp Quốc.
Yếu tố quan trọng nhất trong chuyến thăm Mỹ là cuộc hội đàm giữa ông Nguyễn Xuân Phúc với tân tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 31/05 tại Nhà Trắng. Thủ tướng Phúc sẽ là lãnh đạo cao cấp nhất của Việt Nam tiếp xúc với tân tổng thống Mỹ từ ngày ông Trump nhậm chức.
Theo báo chí Việt Nam, trích nguồn tin bộ Ngoại Giao, hai lãnh đạo dự kiến sẽ hội đàm trong 90 phút về quan hệ song phương và hợp tác khu vực. Hai bên sẽ có họp báo chung sau cuộc gặp.
Trước ngày thủ tướng Việt Nam lên đường, các nhà quan sát cho rằng hai ông Nguyễn Xuân Phúc và Donald Trump sẽ bàn luận về vấn đề thương mại song phương, trong đó đáng chú ý là việc Mỹ nhập siêu mà ông Trump không tán đồng, và hồ sơ Biển Đông, với mong muốn của Việt Nam là Mỹ tiếp tục hiện diện trong khu vực.
Hồ sơ này đã lại thu hút sự quan tâm trong những ngày gần đây, với sự kiện lần đầu tiên từ ngày ông Trump nhậm chức, Mỹ đã phái chiến hạm đi sát Đá Vành Khăn, một hòn đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp tại Trường Sa, và việc Hoa Kỳ bàn giao cho Việt Nam 6 xuồng tuần tra mới và một chiếc tàu tuần tra cỡ lớn lớp Hamilton đã qua sử dụng.
Trong một bài phân tích dài công bố hôm 27/05/2017 trên tạp chí Mỹ The National Interest, giáo sư Alexandre Vuving, thuộc Trung Tâm Nghiên Cứu An Ninh Châu Á-Thái Bình Dương đã ghi nhận tuyên bố hôm 20/05 vừa qua của thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với Đại Diện Thương Mại Mỹ Robert Lighthizer là ông rất muốn Hoa Kỳ "tiếp tục duy trì sự hiện diện trong khu vực". Đối với giáo sư Vuving, cách nay chỉ 5 năm thôi, một số lãnh đạo Việt Nam chỉ dám nghĩ như vậy, chứ không thể tuyên bố công khai như vậy.
Trọng Nghĩa
*********************
Chuyến thăm của ông Phúc tăng cường quan hệ Việt-Mỹ ? (VOA, 29/05/2017)
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc tuần này có chuyến thăm Mỹ với sự kiện quan trọng nhất là cuộc gặp giữa ông với Tổng thống Donald Trump hôm 31/5 tại Tòa Bạch Ốc.
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã rời Hà Nội đi Mỹ hôm 28/5 (ảnh tư liệu, 5/5/2017)
Trong một bài viết đăng hôm 29/5 trên trang tin Asia Sentinel, David Brown, người từng là một nhà ngoại giao Mỹ với nhiều kinh nghiệm về Việt Nam, cho hay sau khi ông Trump từ bỏ Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), đã xuất hiện những đồn đoán rằng Việt Nam có thể muốn đi đến một hiệp định thương mại song phương với Mỹ dẫn đến nhiều cải cách giống như các điều khoản của TPP.
Trong trương hợp điều này là sự thật, ông Brown nhận định rằng có lẽ việc khởi động đàm phán về thương mại song phương sẽ đứng đầu trong nghị trình của ông Phúc khi đến Washington.
Ông David Brown nhận xét rằng bản thân việc Thủ tướng Phúc gặp 30 phút với tổng thống Mỹ cũng là một sự kiện có ý nghĩa ở 3 khía cạnh.
Thứ nhất, các nhà ngoại giao hàng Việt Nam, trong đó có Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh ở Hà Nội và Đại sứ Phạm Quang Vinh ở Washington, đã thiết kế được một thời khắc quan trọng là cuộc gặp đầu tiên của ông Trump tại Tòa Bạch Ốc với một vị khách Đông Á.
Thứ hai, Việt Nam nhận được lý do để hy vọng rằng đàm phán thương mại có chất lượng như TPP có thể mang lại kết quả.
Thứ ba, ông Phúc sẽ có món quà cho Mỹ, đó là bày tỏ việc Hà Nội muốn mua một số mặt hàng quốc phòng tiên tiến của Mỹ. Đây sẽ là khía cạnh được ông Trump coi như là thành tựu của ông từ cuộc gặp.
Từ Anh quốc, Tiến sĩ về quan hệ quốc tế Đoàn Xuân Lộc viết trong một bài đăng hôm 28/5 trên trang Asia Times rằng xem xét những diễn biến trong quan hệ Việt-Mỹ từ tháng 12 năm ngoái - khi ông Trump trở thành tổng thống đắc cử - đến nay, và những trao đổi cấp cao sắp tới, có thể thấy rõ cả chính quyền của ông Trump và chính phủ Việt Nam đều coi trọng hợp tác Mỹ-Việt và sẵn sàng cải thiện điều này.
Theo Tiến sĩ Lộc, Mỹ và Việt Nam đều có những động lực về lợi ích để tăng cường quan hệ trong nhiều lĩnh vực quan trọng.
Một trong những lĩnh vực đó là thương mại. Việc ông Trump rút khỏi TPP là một đòn mạnh đối với Việt Nam. Thêm vào đó, Việt Nam bị chính quyền ông Trump liệt vào danh sách 16 nước bị điều tra về gian lận thương mại. Nhưng thay vì phản ứng tức giận, Việt Nam đã chọn thái độ hợp tác.
Hồi tháng 3, Chủ tịch Việt Nam Trần Đại Quang nói với Đại sứ Mỹ Ted Osius rằng Việt Nam "ủng hộ thương mại tự do trên cơ sở bình đẳng và cùng có lợi". Phát biểu của ông Quang cho thấy Hà Nội lắng nghe quan ngại của ông Trump về sự bất cân đối thương mại và sẵn sàng làm việc với chính quyền của ông để làm cho thương mại trở nên cân bằng và cùng có lợi.
Việt Nam chọn lập trường như vậy vì tiếp cận Mỹ, thị trưởng xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, có tầm quan trọng cấp thiết đối với nền kinh tế dựa vào xuất khẩu.
Trong năm 2016, kim ngạch thương mại Việt-Mỹ là 46,8 tỷ đôla, trong đó Việt Nam xuất sang Mỹ tới 38,1 tỷ đôla. Cũng năm 2016, kim ngạch thương mại Việt-Trung là 71 tỷ đôla, song Việt Nam nhập từ nước láng giềng khổng lồ tới 50 tỷ đôla.
Điều quan trọng hơn là so với thương mại Việt-Trung, thương mại Việt-Mỹ có tính bổ sung hơn và vì vậy có lợi hơn. Do đó, Tiến sĩ Đoàn Xuân Lộc cũng nhận xét rằng thương mại sẽ đứng đầu trong nghị trình của ông Phúc khi gặp ông Trump.
Vị tiến sĩ cho rằng một vấn đề quan trọng không kém sẽ được bàn thảo là tranh chấp Biển Đông.
Hồi tháng 3, Chủ tịch Quang của Việt Nam nói với Đại sứ Osius của Mỹ rằng ông Quang hoan nghênh sự hợp tác mạnh mẽ hơn của Mỹ với các nước trong khu vực để duy trì tự do hàng hải và hàng không, ủng hộ giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp ngoại giao và đối thoại trên cơ sở luật pháp quốc tế.
Thủ tướng Phúc có lẽ sẽ nhắc lại thông điệp này khi đàm thoại với Tổng thống Trump hôm 31/5.
Vào lúc Philippines "đang tách ra" khỏi Mỹ và Malaysia ngày càng ngả về Trung Quốc, Việt Nam dường như là bên đòi chủ quyền về Biển Đông duy nhất - ở mức độ nhất định - vẫn còn chống lại sự bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông. Việt Nam cũng là một trong những nước kêu gọi Mỹ có cam kết mạnh hơn đối với khu vực.
Trong bối cảnh như vậy, Việt Nam có phần chắc sẽ trở thành một đối tác quan trọng của Mỹ ở Đông Nam Á trong nhiều năm nữa nếu Washington và Hà Nội đạt được những hiệp định quan trọng về thương mại, an ninh và các lĩnh vực khác để nâng cấp quan hệ hiện ở mức đối tác toàn diện hiện nay.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Lộc chỉ ra rằng do chuyến thăm của ông Phúc diễn ra vào lúc ông Trump đang gặp nhiều vấn đề nghiêm trọng, thật khó nói chắc chắn liệu ông Trump có ở vào vị trí thuận lợi để đạt được những đột phá như vậy hay không.
(theo Asia Sentinel, Asia Times)
Việt Nam cố thúc đẩy quan hệ với Mỹ (RFI, 29/05/2017)
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và ngoại trưởng Mỹ John Kerry, trước cuộc họp ngày 13/01/2017, tại Hà Nội. Reuters
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẽ tiếp thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc vào ngày 31/05/2017 tại Nhà Trắng, để thảo luận về những phương cách thắt chặt quan hệ song phương và đẩy mạnh hợp tác khu vực với Việt Nam, mà Washington đánh giá là "một trong những đối tác quan trọng của Mỹ ở Đông Nam Á".
Đây là cuộc tiếp xúc đầu tiên giữa tổng thống Trump với một lãnh đạo của Việt Nam. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng sẽ là lãnh đạo đầu tiên của Đông Nam Á đến Nhà Trắng. Cuộc gặp gỡ này diễn ra vài tháng sau khi ông Trump quyết định rút Hoa Kỳ ra khỏi hiệp định tự do mậu dịch Đối tác xuyên Thái Bình Dương, TPP, do cựu tổng thống Barack Obama khởi xướng, trong khuôn khổ chiến lược "xoay trục" sang Châu Á nhằm tăng cường quan hệ giữa Mỹ với các nước trong khu vực, hỗ trợ các nước Đông Nam Á trước đà bành trướng của Trung Quốc, đặc biệt là tại khu vực Biển Đông.
Kể từ khi lên cầm quyền, ông Donald Trump có vẻ như không còn đi theo chính sách "xoay trục" này nữa, vì theo một số nhà phân tích, ông đang cần đến Trung Quốc trong việc giải quyết hồ sơ Bắc Triều Tiên. Chính sách của Mỹ đối với Việt Nam có sẽ thay đổi không ?
Đến gặp tổng thống Trump tại Nhà Trắng ngày 31/05 tới, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chắc là hy vọng sẽ có lời giải đáp cho câu hỏi đó. Đặc biệt lãnh đạo chính phủ Việt Nam muốn biết rõ hơn về chính sách của ông Trump về thương mại và Biển Đông.
Sau đây mời quý vị nghe ý kiến của tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore :
Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, Singapore, 27/05/2017
Quan hệ Mỹ- Việt từ khi Tổng thống Trump lên cầm quyền
Trong bức thư gởi chủ tịch nước Trần Đại Quang ngày 23/02, mà nội dung đã được chính ông Quang tiết lộ vào cuối tháng 3 khi tiếp đại sứ Mỹ Ted Osius, tổng thống Trump đã khẳng định mong muốn "thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực kinh tế - thương mại, các vấn đề khu vực và quốc tế, cùng Việt Nam và các nước trong khu vực đảm bảo hòa bình, thịnh vượng ở Châu Á - Thái Bình Dương trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế".
Trước mắt, Hoa Kỳ vẫn tiếp tục giúp Việt Nam tăng cường khả năng bảo vệ an ninh trên biển, thể hiện qua việc chuyển giao cho lực lượng cảnh sát biển Việt Nam 6 xuồng tuần tra biển Metal Shark, theo thông báo của đại sứ quán Mỹ vào tuần trước. Thông báo cho biết các xuồng tuần tra này sẽ hỗ trợ lực lượng cảnh sát biển Việt Nam "trong hoạt động tuần tra liên bờ biển và thực thi pháp luật về buôn lậu, buôn bán bất hợp pháp, cướp biển và các vụ cướp tàu có vũ trang, và đánh bắt cá bất hợp pháp".
Năm ngoái Nhà Trắng cho biết, tính từ năm 2014 Washington đã cấp cho Việt Nam gần 46 triệu đôla để giúp Việt Nam xây dựng khả năng bảo vệ an ninh trên biển. Tuy nhiên, theo hãng tin UPI, vào năm 2016, Mỹ đã dự tính trao cho Việt Nam đến 18 chiếc tàu tuần tra biển, chứ không phải 6 chiếc. Phải chăng điều này có nghĩa là Washington sẽ bớt hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực này ?
Có một điểm đáng chú ý là vài ngày trước cuộc gặp giữa hai lãnh đạo Việt-Mỹ ở Nhà Trắng, Hoa Kỳ đã điều một chiến hạm tiến vào khu vực 12 hải lý chung quanh một đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng ở Biển Đông. Đây là hành động đầu tiên của Mỹ thách thức đòi hỏi chủ quyền của Bắc Kinh ở vùng biển này kể từ khi ông Trump lên làm tổng thống.
Tin tức xuất phát từ Washington cho hay, Tổng thống Hoa Kỳ sẽ tiếp đón Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc tại Nhà Trắng vào ngày 31/05/2017.
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc. AFP photo
Một nguồn tin đáng tin cậy nói với Ban Việt Ngữ Đài Á Châu Tự Do RFA rằng, cùng với việc bàn thảo về mối quan hệ song phương, Tổng thống Trump sẽ giải thích rõ chủ trương của ông với Thủ tướng Việt Nam về việc Hoa Kỳ rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương TPP.
Nguồn tin này nói thêm là Tổng thống Trump sẽ đề nghị với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về việc hai nước cùng duyệt lại và mở rộng bản Hiệp Định Thương Mại Song Phương đã được ký kết hồi tháng 12/2001". Theo ông Trump "điều này sẽ có lợi cho cả Hoa Kỳ lẫn Việt Nam".
Cũng liên quan đến Hiệp ước TPP và quan hệ thương mại giữa Hoa Kỳ với khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, tuần rồi trước khi Đại Diện Thương Mại Mỹ rời Washington sang Hà Nội để dự cuộc họp cấp Bộ trưởng thương mại APEC, tin từ Nhà Trắng cho biết theo chủ trương của Tổng Thống Trump, "Hoa Kỳ sẽ mở một loạt đàm phán thương mại song phương với các nước đối tác" thay vì đàm phán đa phương như chủ trương của các chính phủ tiền nhiệm.
Ông Phúc sắp đi Mỹ
Nghe nói Nguyễn Xuân Phúc sẽ "công du" xứ Mỹ vào cuối tháng 5. Hôm qua tôi có viết, nhìn ông Phúc gục đầu đánh vần từng chữ (dờ đờ bờ cờ... chi đó quên rồi) bài diễn văn trên TV thấy thật là ái ngại. Hình dung ông này qua Mỹ, gặp ông Trump nói chuyện trong "Nhà trắng", khoe gạo, khoe mắm "ma dze in dziệt nam" thì vấn đề hết sức "tình hình".
Thì hôm qua, chính phủ của ông Phúc đã "trải thảm đỏ" chuẩn bị cho chuyến Mỹ du này.
Thi thể của anh Nguyễn Hữu Tấn sau khi chết có nhiều vết cắt và vết đâm nơi cổ (ảnh Facebook Minh Tri Huynh)
Thứ nhứt là công an Vĩnh Long "cắt cổ" ông Nguyễn Hữu Tấn. Với lý do là ông này có "cờ vàng" trong nhà. Công an khám nhà nghe nói bắt được "quả tang" lá cờ vàng. Còn qua lời gia đình ông Tấn, "lá cờ vàng" đó chỉ là miếng vải bọc các chai nước yến.
Chuyện con đường ngắn nhứt đi vào nghĩa địa là qua đồn công an từ lâu mọi người đã biết. Một người được "giấy mời" vô đồn công an, thì đi ra, nếu không vào nhà thương thì cũng ra nghĩa địa. Nhưng vụ "cắt cổ" người tạm giam như vậy là mới thấy. Mà chuyện này không hề cũ.
Bởi vì, mọi người cũng biết, thời chiến tranh trước 75, "bộ đội chính qui", tức dân miền Bắc vô Nam, luôn nhân từ hơn đám "du kích" địa phương. Bộ đội chính qui, họ có thể can đảm đến mức độc ác trên chiến trường. Nhưng họ không khi nào pháo kích bừa bãi vào trường học, chợ búa, đào đường, đấp mô hay quăng lựu đạn vào đám đông, đặt chất nổ... để khủng bố người dân (như cộng sản Nam kỳ chó). Tức là người cộng sản địa phương (Nam kỳ chó) luôn luôn tàn độc hơn cộng sản Bắc kỳ. Bởi vì người cộng sản Nam kỳ phải chứng minh mình là người "giác ngộ cách mạng".
Điều này cũng đúng sau 30/4. Sau ngày này, một số người hùa theo phía chiến thắng, gọi là "cách mạng ba mươi". Cuộc "đánh tư sản" thành công là nhờ vào đám "cách mạng ba mươi". Vì họ biết rành đường đi nước bước, biết ai giàu, ai nghèo, ai là ngụy... trong xóm. Biết bao nhiêu gia đình tan nát, bởi vì sự phá hoại, trả thù của đám Nam kỳ chó đẻ tay sai này.
Một thiếu niên có tóc dài bị cắt ngay giữa đường bởi các ông "cách mạng 30" sau ngày 30/04/1975 tại Sài Gòn - Ảnh minh họa .
Ta thấy công an Nam kỳ luôn tàn độc hơn công an Bắc kỳ. Vụ Đồng Tâm vừa rồi ta thấy cả một đoàn 30 người công an bị dân tóm gọn. Không người nào chống đối. Vụ này mà xảy ra trong Nam, bảo đảm "máu chảy thành sông".
Do "tâm lý" cần phải chứng minh bản thân, do đó dân Nam kỳ cộng sản, như Lê Duẩn, luôn tàn độc hơn các lãnh đạo cộng sản khác.
Vụ này làm "mát mặt" Phúc niểng. Phu nhân xinh đẹp của ông Trump làm sao có thể "bắt tay" với những bàn tay đẫm máu của vợ chồng Phúc niểng ?
Thứ hai, Chính phủ ông Phúc cũng trải thảm đỏ cho ông Phúc đi Mỹ bằng cách kích động xung đột tôn giáo, xung đột giữa các thành phần dân tộc, mục đích để chống linh mục Nam, người hướng dẫn dân Quỳnh Lưu đi khiếu kiện vụ Formosa.
Vụ này cũng sẽ làm "mát mặt" (mát chớ không phải mất nghe bà con). Ông Trump có thể (sẽ) bắt tay với cu Ủn, huống chi chuyện lẻ tẻ bắt tay với đồ tể Việt Nam. Nhưng bà Trump dễ thương kia chắc chắn là không rồi.
Nhưng chuyện tới cuối tháng Năm thì cũng còn xa. Nói trước đôi khi không hay.
Vụ Đồng Tâm
Vụ Đồng Tâm, chủ nhiệm văn phòng chính phủ nói rằng : "Nếu chính quyền sai thì nhận lỗi với dân, nếu dân sai thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật".
Hôm qua tôi có viết đây là thể hiện pháp luật của nền "pháp quyền", thực chất là "rule by law". Lãnh đạo nhà nước tự tiện dùng luật để "trị" dân. Trong khi đó cá nhân họ thì ở ngoài, hay ở trên pháp luật.
Nhưng đàng sau của câu nói trên, tôi cho rằng đồng bào ở Đồng Tâm coi chừng phải "chịu trách nhiệm trước pháp luật".
Nếu để ý, ta cũng thấy nhiều bài báo được đăng tải, đại khái (khích tướng) nói rằng luật quốc gia đã không được tôn trọng.
Mặc dầu rào đón trước, dân Đồng Tâm bắt ông Nguyễn Đức Chung ký giấy buộc ông Chung cam kết không được truy tố bất kỳ ai. Nhưng qua câu nói của ông chủ nhiệm Văn phòng chính phủ (và các bài báo), ta có lý do để lo ngại chính phủ của Phúc niểng sắp chơi trò phản thùng.
Bởi vì, theo ý tứ phát biểu, thì nhà nước có thể truy tố nhân dân Đồng Tâm ra tòa để "chịu trách nhiệm trước pháp luật". Bởi vì ông Chung không phải là "pháp luật". Ông này không có tư cách đại diện cho "luật pháp".
Ý kiến tôi viết ra đây, nhằm đề phòng dã tâm chính phủ Phúc niểng. Mấy chục héc ta đất Đồng Tâm "ngon" quá. Mồi đã tới miệng. Nhả ra sao được ?
Đó là ta phải hiểu "pháp luật là gì" ? Ai có quyền đặt ra pháp luật ?
Dĩ nhiên, trong một xã hội, pháp luật được đặt ra nhằm thiết lập "công lý", để giữ gìn an ninh trật tự cho mọi người trong cộng đồng xã hội.
Kẻ nắm "quyền lực" là kẻ áp đặt được "luật" của mình cho xã hội.
Trong vụ Đồng Tâm, dân ở đây biểu dương sức mạnh (và trí tuệ), bắt gọn 30 người công an, vốn là "đại diện cho pháp luật quốc gia".
Sức mạnh và trí tuệ của dân Đông Tâm là "quyền lực" áp đặt luật lệ mà nhà nước phải tuân theo.
Tức là tờ giấy mà ông Nguyễn Đức Chung ký với dân Đồng Tâm có hiệu lực pháp lý, đối với luật quốc gia cũng như luật quốc tế.
Nhiều trường hợp công lý bị chà đạp, do chính nhà nước (hay quan chức nhà nước), người dân nổi dậy chống đối. Các cuộc nổi dậy đôi khi đổ máu, đốt phá, chết chóc, bắt con tin... Nhưng khi mà đại diện nhà nước chịu thỏa thuận với người dân (như trường hợp dân Đồng Tâm và ông Chung), thì những thỏa thuận này phải được tôn trọng. Ngay cả khi những người chống đối, trong lúc nổi dậy đã bắt con tin, đã phá hoại tài sản quốc gia, đã xâm phạm của cải của người khác, hay thậm chí giết người.
Vì vậy ý kiến của chủ nhiệm Văn phòng chính phủ là muốn cướp đất của dân Đồng Tâm lần nữa. Trong khi ý kiến của các luật gia, theo tôi, những người này nên nghiên cứu lại nguồn gốc về "luật". Vụ Trung Quốc không nhìn nhận Tòa án trọng tài thường trực (CPA-Cour Permanent d'Arbitrage hay PCA-Permanent Court of Arbitration) cũng như phán quyết của Tòa là một thí dụ cần nghiên cứu.
Hội nghi trung ương 5
Hội nghị trung ương 5 khai mạc. Báo chí đăng tít lớn, là một câu hỏi của ông Trọng : "vì sao những hạn chế, yếu kém đã được chỉ ra từ lâu, nhưng qua nhiều nhiệm kỳ đến nay tình hình vẫn chậm chuyển biến, thậm chí có mặt còn trầm trọng hơn ?".
Hiển nhiên mọi người muốn biết những "hạn chế, yếu kém" này là gì ? mức độ "trầm trọng" tới đâu ? Thuộc những lãnh vực nào mà từ nhiệm kỳ này sang nhiệm kỳ khác không trị được ?
Như thường lệ (nhà báo ăn lương nhà nước mà), vòng vo tam quốc tung hứng hồi lâu, các bồi bút rốt cục cũng "hé lộ" các yếu kém đó thuộc lãnh vực "doanh nghiệp nhà nước - doanh nghiệp nhà nước".
Mèn đét ơi ! Thiệt tình.
Mới đọc tựa đề chắc ai cũng nghĩ rằng những "hạn chế yếu kém" này phải thuộc "an ninh quốc phòng", thuộc diện "bí mật quốc gia", cho nên bàn tán hoài, trong nội bộ từ nhiệm kỳ này sang nhiệm kỳ khác mà không trị dứt được. Thí dụ như tranh chấp biển đảo với Trung Quốc. Càng "đấu tranh" thì Việt Nam càng nhượng bộ.
Ông Trọng chỉ ra nguyên nhân của các "hạn chế, yếu kém" như vầy :
"Phải chăng nguyên nhân chủ yếu là do : Chưa xác định rõ ràng, đúng đắn chức năng, nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh và chức năng, nhiệm vụ chính trị-xã hội của doanh nghiệp nhà nước ; chưa có chuẩn mực trong hạch toán kinh doanh đúng đắn và phù hợp với doanh nghiệp nhà nước trong sản xuất, kinh doanh sản phẩm hàng hoá thông thường với sản xuất, cung ứng dịch vụ công ích".
Khi ông đặt câu hỏi, tự chỉ ra nguyên nhân, như vậy ông Trọng mặc nhiên thừa nhận ông cũng "bó tay" như các Tổng bí thư tiền nhiệm.
Bó tay là vì tất cả đảng viên đảng cộng sản của ông Trọng đều là những con chuột. Không chuột lớn thì chuột nhỏ. Con nào sa hủ nếp thì mập thây. Con ra rìa ở xó bếp thì lớn tiếng chí chóe đòi phần, "tâm tư". Mỗi khi đại hội trung ương chuột như mấy ngày nay thì tiếng chuột nghe nhức óc.
Đã là chuột, "ăn của dân không từ một thứ gì", thì làm gì có "nhiệm vụ sản xuất", "nhiệm vụ chính trị-xã hội" ?
Chúng ăn từ tấm ván hòm của người dân đang nằm chờ chết. Chúng ăn trên giọt mồ hôi của lao nô bán sang Đài Loan, Mã Lai... Chúng ăn trên giọt nước mắt tủi hờn của những người trinh nữ đang trân mình cho bọn đàn ông ngoại nhân rờ rẩm chọn hàng mua vợ. Chúng ăn của dân không từ một thứ gì. Từ miếng vườn hương hỏa cho tới thửa ruộng truyền tay từ bao nhiêu đời. Chúng ăn vào đất nước trơ xương. Cây rừng, hầm mỏ, dầu khí… chúng ăn sạch, bán sạch.
Ông Trọng, dù là chuột cống hay chuột xạ (chuột nhắt), cũng vẫn là chuột.
Nguyễn Xuân Phúc và Đinh La Thăng - Ảnh minh họa
Các đòn "ném chuột", như vụ "kỷ luật Đinh La Thăng", thật ra là thủ đoạn kéo con chuột mập ú ra khỏi hủ nếp dầu khí rồi thay thế con chuột khác vào hủ nếp này. Chuột cũng có vây cánh bè đảng. La Thăng thuộc phe Ba X. X xuống thì Thăng phải "thăng".
Dưới nhiệm kỳ của ông Trọng (đến nay đã trên 6 năm rồi). Tình hình doanh nghiệp nhà nước y chang như thời ông Mạnh. Điệp khúc muôn thuở :
"Nhìn chung, hiệu quả kinh doanh và đóng góp của phần lớn doanh nghiệp nhà nước còn thấp, chưa tương xứng với nguồn lực Nhà nước đầu tư. Nhiều doanh nghiệp nhà nước làm ăn thua lỗ, thất thoát, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với những dự án đầu tư hàng nghìn tỷ đồng "đắp chiếu", làm trầm trọng thêm nợ xấu ngân hàng và nợ công quốc gia, gây bức xúc trong nhân dân…".
Từ thời Liên Xô, thời các xứ cộng sản Đông Âu đã vậy. Thì Việt Nam cũng phải vậy. Đó là "qui luật" cha chung không ai khóc. Chẳng có con chuột nào sa vô hủ nếp rồi ngồi đó "hoạch tính tài chánh" để hủ nếp ngày càng thêm đầy.
Ông Trọng quyết tâm dẫn đàn chuột của ông "lãnh đạo đất nước".
Trước đây không lâu ông này có nói rằng đường lên xã hội chủ nghĩa 100 năm nữa không biêt tới hay chưa ?
Rõ ràng quyết tâm của ông Trọng "muôn nắm đàn chuột".
Chớ nếu không, giải tán đàn chuột, tuyên bố bỏ cái đuôi "xã hội chủ nghĩa" của "kinh tế thị trường", những "hạn chế, yếu kém" kia đương nhiên bị diệt trừ.
Phúc hay không Phúc
Ông Phúc niểng coi vậy mà có "phúc", như cái tên cúng cơm của ông. Ông được lớp trí thức "xứ Quảng" ủng hộ nhiệt tình, mặc dầu đôi lúc nhìn ông trên TV cắm đầu đánh vần bài diễn văn mà thấy ái ngại trong bụng. Nghĩ tới cái lúc ông này qua Mỹ nói chuyện với ông Trump trong "Nhà Trắng", khoe gạo, mắm "ma de in dziệt nam"... tình hình thật là tình hình...
Chính phủ "liêm chính, kiến tạo" của ông Phúc khởi xướng đã hơn một năm, chưa thấy thành quả gì để kết luận về khả năng "kinh bang tế thế" của ông này. Vụ Formosa, phải nhìn nhận đây là một "khủng hoảng lớn" cho Việt Nam, về môi trường cũng như các mặt về xã hội. Nhưng qua đó ta lại thấy chính phủ của ông Phúc hoàn toàn thiếu sự "kiến tạo" trong cách xử lý khủng hoảng.
Vụ Đồng tâm, người Chủ nhiệm văn phòng chính phủ của ông vừa có một phát biểu gây sự "chấn động" trong dư luận. Nguyên văn đăng từ báo chí :
"Nếu chính quyền sai thì nhận lỗi với dân, nếu dân sai thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật".
Rõ ràng đây là cách "dụng pháp trị". Tức kẻ cầm quyền dùng pháp luật để trị dân nhưng bản thân họ thì đứng ngoài, nếu không nói là đứng trên pháp luật. Cái "pháp quyền" của nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam không phải là "rule of law" như các học giả đã khoe. Nó là "rule by law".
Vậy mà không thiếu trí thức cầm bút (như cầm ống đu đủ) thổi phồng ông Phúc.
Những lúng túng của ông Phúc về kinh tế thì đổ thừa cho chính phủ tiền nhiệm. Mọi người nói rằng ông Dũng ăn ốc ông Phúc đổ vỏ.
Thôi thì cứ để ông Phúc lên làm Tổng bí thư. Không chừng vậy lại tốt cho Việt Nam. Cứ vậy mà "khởi nghiệp".
Trương Nhân Tuấn
Nguồn : fb, 06/052017
Ông Trọng muốn Trung ương 'nhìn thẳng sự thật' (VOA, 05/05/2017)
Ông Nguyễn Phú Trọng cho biết Bộ Chính trị, Ban Bí thư hồi tháng 3 đã dành ra 7 ngày để "kiểm điểm".
Hội nghị lần thứ 5 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam vừa khai mạc ngày 5/5. Trong bài phát biểu khai mạc, ngoài các nội dung về kinh tế, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam còn đề nghị Trung ương "nhìn thẳng vào sự thật", "đánh giá kỹ lưỡng những ưu điểm, những hạn chế, khuyết điểm trong lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư".
Ông Nguyễn Phú Trọng cho biết Bộ Chính trị, Ban Bí thư hồi tháng 3 đã dành ra 7 ngày để "kiểm điểm", tự phê bình và phê bình về sự lãnh đạo, chỉ đạo của mình.
Người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam nói quá trình kiểm điểm được thực hiện "bài bản" và "hợp lý".
"Các báo cáo kiểm điểm đều được chuẩn bị đúng hướng dẫn. Không khí kiểm điểm dân chủ, đoàn kết, thẳng thắn, chân tình", ông Trọng phát biểu trong lúc khai mạc hội nghị.
Ông Trọng thừa nhận tình hình Việt Nam gần đây có những "vấn đề phức tạp mới nảy sinh" như vụ ô nhiễm môi trường biển miền Trung, xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long…
Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam cũng đề cập đến các nỗ lực phòng chống tham nhũng, ông nói rằng "có những chuyển biến tích cực, rõ rệt". Ông dẫn chứng nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế đặc biệt nghiêm trọng đã được đưa ra xét xử, nhiều sai phạm trong công tác cán bộ, nhiều cán bộ cấp cao vi phạm đã bị kỷ luật nghiêm minh, công khai, "được nhân dân đồng tình và ủng hộ".
Trên thực tế, các vụ xử lý kỷ luật cán bộ cấp cao gần đây tại Việt Nam đã gây ra khá nhiều tranh cãi và đồn đoán trong giới quan sát và dư luận Việt Nam về "cuộc thanh trừng phe nhóm" trong nội bộ Đảng cộng sản.
Nổi bật nhất là vụ "đào thoát" ra nước ngoài của ông Trịnh Xuân Thanh, nguyên Phó Chủ tịch tỉnh Hậu Giang. Vụ này đã dẫn tới hàng loạt các quan chức bị kỷ luật, trong đó có nguyên Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng và 7 cán bộ cao cấp khác. Vụ xử lý kỷ luật có thể xảy ra đối với Bí thư Thành ủy Sài Gòn Đinh La Thăng cũng bị cho là nằm trong loạt đấu đá này.
Trong ngày khai mạc Hội nghị Trung ương 5, ông Nguyễn Phú Trọng khẳng định Bộ Chính trị, Ban Bí thư luôn "vững vàng, đoàn kết" để đưa ra quyết sách kịp thời, được nhân dân "ghi nhận, hoan nghênh".
Các nội dung khác về việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tái cơ cấu và đổi mới, nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước, tạo điều kiện phát triển kinh tế tư nhân… cũng là những nội dung được bản thảo tại hội nghị.
Hội nghị Trung ương 5 sẽ kéo dài đến ngày 10/5.
********************
Cuối tháng Năm, Thủ tướng Phúc đi Mỹ mua vũ khí ? (VOA, 05/05/2017)
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc.
Tại cuộc họp báo thường kỳ vào chiều ngày 4/5, một phóng viên đã đề nghị người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng xác nhận thông tin Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ đi thăm Mỹ vào cuối tháng 5 năm nay, cũng như trọng tâm của chuyến thăm, khả năng thoả thuận hợp tác nào trong lĩnh vực quân sự đặc biệt là việc mua sắm vũ khí.
Báo Thanh Niên và Tiền Phong trích lời bà Lê Thị Thu Hằng :
"Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có thư mời Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc thăm chính thức Mỹ. Nội dung cụ thể của chuyến thăm đang được hai bên thu xếp".
Tuy bà Hằng không xác nhận ý định của Việt Nam muốn mua vũ khí Mỹ, cũng như tin liệu Thủ tướng Phúc có chính thức đi thăm Mỹ vào cuối tháng này hay không, nhưng việc báo chí trong nước "đánh tiếng" trước cho thấy Việt Nam đang muốn gây ấn tượng với Mỹ.
Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng thuộc Đại học George Mason, bang Virginia, cho rằng nếu có một thỏa thuận mua bán vũ khí trong chuyến thăm này thì đây là thông điệp cho thấy Việt Nam "muốn thuyết phục Mỹ về tầm quan trọng chiến lược của mình, bằng cách tăng cường quan hệ quốc phòng với Mỹ".
"Muốn có ấn tượng thì người ta nói đến việc mua vũ khí. Bây giờ thì việc mua vũ khí có thể là món quà, hay có thể gọi là món hối lộ để có được sự ủng hộ của ông Trump. Đằng sau cái đó là gì ? Tuy không nói ra, nhưng họ rất cần một đối trọng với Trung Quốc".
Với "món quà ra mắt gây ấn tượng này", liệu Việt Nam có thật sự đạt được một thỏa thuận mua vũ khí từ Mỹ hay không ? Giáo sư Hùng phân tích các khía cạnh có khả năng xảy ra như sau :
"Quan trọng đằng sau việc mua súng thì người ta muốn biết ổng muốn mua cái gì ? Để làm gì ? Và mua như vậy thì có cần huấn luyện của Mỹ không ? Nếu có huấn luyện thì ở Việt Nam hay ở Mỹ ? Nếu ở Việt Nam thì dính dáng đến việc sự của quân nhân Mỹ tại Việt Nam. Đằng sau việc mua bán này là cả vấn đề chiến lược. Không biết Việt Nam có chiến lược rõ rệt về việc này hay không ?"
Tháng 5 năm ngoái, trước chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đến Việt Nam, Hoa Kỳ đã dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí với Việt Nam. Khi đó báo chí Việt Nam cho rằng việc dỡ bỏ cấm vận vũ khí "không chỉ mang ý nghĩa biểu trưng rất lớn, mà nó có giá trị thực tế, giúp chúng ta nâng cao sức mạnh quốc phòng, bảo vệ vững chắc chủ quyền và an ninh trên biển".
Phản ứng trước quyết định của Mỹ xóa cấm vận vũ khí, Trung Quốc đã có phản ứng dè dặt. Nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Xuân Oánh nói : "Là một nước láng giềng thân cận với Việt Nam, chúng tôi hoan nghênh mối quan hệ hợp tác bình thường giữa Việt Nam và các nước khác, và chúng tôi hy vọng chắc rằng một diễn biến như thế trong bang giao song phương là thuận lợi cho hòa bình và an ninh trong khu vực".
Báo An Ninh Thủ đô nói "mua sắm trang bị tiên tiến để tiến thẳng lên hiện đại, có thể nói rằng, hướng đi này là rất đúng đắn".
Bài viết trên tờ báo này nói trong bối cảnh ngân sách quốc phòng còn eo hẹp, Việt Nam nên ưu tiên cho một số quân, binh chủng như hải quân, phòng không-không quân, thông tin liên lạc.
Báo Sputnik dẫn lời nhà phân tích quốc phòng Konstantin Sivkov nói rằng Việt Nam không phải là quốc gia giàu có nên khó có khả năng mua vũ khí từ nhiều nước khác nhau. Tờ báo nhận định :
"Có phần chắc họ sẽ tiếp tục duy trì chiến lược mua sắm đồng bộ. Ví dụ, nếu Việt Nam quyết định chuyển sang sử dụng máy bay của Hoa Kỳ, thì sẽ phải đầu tư vào đào tạo bổ sung, trang thiết bị, kinh phí, v.v…"
Theo ông Sivkov thì "có nhiều khả năng Hà Nội sẽ mua một số thiết bị khác nhau của Hoa Kỳ "để làm quen" với vũ khí và thiết bị quân sự của Mỹ. Tuy nhiên, theo giới phân tích, sẽ không có chuyện mua bán với số lượng lớn".
Trong nhiều thập kỷ qua, Việt Nam đã mua vũ khí của Nga và còn hợp tác để phát triển vũ khí với nước này. Trả lời phỏng vấn của hãng tin Sputnik hồi đầu năm nay, Đại tá Nguyễn Khắc Nguyệt, Quân đoàn 2, nhấn mạnh "vũ khí Nga có lợi thế cạnh tranh nhất định so với các nước tương tự.
Tuy rằng Nga là nhà cung cấp vũ khí hàng đầu của Hà Nội từ lâu, vị thế đó sẽ dần dà bị xói mòn khi thị trường mở và các thương nhân vũ khí Mỹ bắt đầu nắm bắt cơ hội. Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) hôm 20/2/2017 công bố phúc trình mới nhất về tình hình mua sắm quốc phòng trên thế giới, Việt Nam xếp hạng 10, chiếm khoảng 3% thị phần vũ khí thế giới, giá trị nhập khẩu ước đạt gần 5 tỷ USD.
Đáng chú ý là so với giai đoạn 2007 - 2011, Việt Nam đã nhảy vọt từ vị trí 29 lên thứ hạng nằm trong top 10, giá trị nhập khẩu vũ khí tăng tới 202%.
Vào tháng trước, Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng Hoa Kỳ cho biết, Mỹ đã đồng ý chuyển giao tàu tuần duyên Morgenthau cho Việt Nam, sau khi tàu này bị loại biên. Tàu tuần duyên USCGC Morgenthau của Hoa Kỳ sẽ sớm có mặt trong biên chế lực lượng vũ trang Việt Nam. Phía Việt Nam yêu cầu mua lại 3 chiếc, nhưng Mỹ chỉ đồng ý bán lại một chiếc.
