 | Tổng quan: | 3707802 |
Trung Quốc có thể tiếp tục tập trận gần Đài Loan
Chi Phương, RFI, 07/10/2024
Trước ngày quốc khánh, 10/10/2024, đánh dấu 113 năm thành lập Cộng Hòa Trung Hoa Dân Quốc, tên chính thức của Đài Loan, các quan chức Đài Bắc cảnh báo khả năng Bắc Kinh lại tổ chức diễn tập quân sự gần hòn đảo mà Bắc Kinh vẫn luôn tuyên bố là một phần lãnh thổ không thể tách rời của Trung Quốc.
Hình ảnh do Bộ quốc phòng Đài Loan công bố : Tàu mang tên lửa của Đài Loan Ma Kong DDG1805 (bên trái) đang theo dõi hoạt động của chiến hạm Trung Quốc, Tây An DDG15, gần đảo Đài Loan, ngày 23/05/2024. AP
Một quan chức cấp cao về an ninh của Đài Loan, trả lời Reuters, cho biết Bắc Kinh có thể đặt tên cho cuộc tập trận này là Joint Sword - 2024B.
Theo một tài liệu mà Reuters có được, chính quyền Đài Loan cho rằng Bắc Kinh có thể đổ lỗi cho "hành động khiêu khích của ông Lại" trong bài phát biểu mừng quốc khánh 10/10, coi đây là cái cớ để diễn tập quân sự. Văn bản này cũng nêu rõ là "Trung Quốc liên tục thách thức các lằn ranh đỏ của nhiều quốc gia, tối đa hóa các hoạt động vùng xám", nhằm ám chỉ đến các hoạt động quân sự, mang tính thách thức, gây áp lực với quân đội các nước khác.
Cho đến nay, cả Đài Loan và Trung Quốc đều chưa đưa ra phản ứng nào về thông tin nói trên.
Trong một bài phát biểu hôm thứ Bảy, 05/10 được NHK trích dẫn, tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức khẳng định rằng "Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa kỷ niệm sinh nhật lần thứ 75 vào ngày 1 tháng 10, thì Trung Hoa Dân Quốc sắp bước sang tuổi 113 trong vài ngày nữa".
Nếu xét về thời gian, "Hoa Lục không thể được coi là quê hương của người dân Đài Loan, mà hòn đảo này có thể là quê hương của những người từ 75 tuổi trở lên".
Khi nhậm chức hồi tháng Năm 2024, tân tổng thống Đài Loan đã khẳng định duy trì "nguyên trạng quan hệ giữa Đài Loan và Trung Quốc" và hai bên "không phụ thuộc vào nhau".
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan thuộc chủ quyền của mình, coi nguyên tắc "Một nước Trung Hoa" là điều kiện tiên quyết để đối thoại với Đài Loan.
Chi Phương
******************************
Đài Loan cẩn trọng đối phó với chiến lược "Mãng xà" của Trung Quốc
Nguyễn Giang, RFI, 06/10/2024
Phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhân ngày Quốc khánh Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa hôm 01/10/2024 vừa qua về Đài Loan đã thu hút sự chú ý và cảnh giác tăng cao từ Đài Bắc.
Một màn hình lớn ngoài trời ở Bắc Kinh truyền đi hình ảnh cuộc tập trận xung quanh đảo Đài Loan của lực lượng vũ trang chiến khu Đông Bộ, Trung Quốc, ngày 24/05/2024. Reuters - Tingshu Wang
Từ Văn Sơn, Đài Bắc, thông tín viên Nguyễn Giang tường thuật :
Ông Tập Cận Bình, trong bài diễn văn dài về nhiều chủ đề của chính trị, ngoại giao Trung Quốc chỉ nhắc lại câu nói quen thuộc rằng "Đài Loan là lãnh thổ thiêng liêng của Trung Quốc" và cam kết chung chung về "sự thống nhất Đài Loan với đại lục", mà không nêu rõ biện pháp hay thời điểm thực hiện điều đó.
Dù vậy, giới quan sát ở Đài Loan và Hoa Kỳ cho rằng Bắc Kinh có thể sẽ tiếp tục dùng các biện pháp "vùng xám" phi quân sự để tăng sức ép mọi mặt lên 23 triệu người dân Đài Loan và khiến quân đội Đài Loan "bị khiêu khích, mắc sai lầm" để Quân Giải phóng Nhân dân Trung Hoa (PLA) có cơ hội bao vây vùng biển hoặc không phận Đài Loan.
Các nhà phân tích ở Đài Loan phần lớn cho rằng có một số thời điểm như năm 2027, thậm chí 2035 khi khả năng tấn công hạn chế một số đảo gần Trung Quốc, hoặc bao vây, phong tỏa một phần hay toàn bộ đảo Đài Loan của quân đội Trung Quốc có thể xảy ra.
Chiến lược "Mãng xà"
Tất nhiên đó chỉ là những kịch bản khác nhau, dựa trên những suy đoán mang tính dự phóng, còn ngay bây giờ, giới chức ở Đài Bắc đã công khai nói về một loạt biện pháp "vùng xám" của Bắc Kinh chống lại chính quyền Trung Hoa Dân quốc, tức Đài Loan.
Tuần qua, Đô đốc Đường Hoa, tư lệnh Hải quân Đài Loan nói với báo Anh The Economist, hôm 05/10/2024, về "chiến lược con trăn anaconda" của Bắc Kinh nhằm tăng dần sức ép để bóp Đài Loan nghẹt thở.
Trên thực tế, số lần không quân Trung Quốc bay vượt đường phân định không phận sang phía Đài Loan tăng từ 36 lần hồi tháng Giêng năm nay lên 193 lần chỉ trong tháng Chín vừa qua. Tàu Trung Quốc hoạt động ngay sát đường nội thủy Đài Loan tăng từ 142 lần lên 282 lần cùng thời gian.
Theo Đô đốc Đường Hoa, cách làm của Trung Quốc là khiến hải quân, không quân Đài Loan mệt mỏi vì phải liên tục phản ứng, và nếu phía Đài Loan "mắc sai lầm" khi bị khiêu khích thì Trung Quốc sẽ lấy cớ để tung ra chiến dịch phong tỏa.
Nhưng không chỉ có quân đội Đài Loan cần đề cao cảnh giác mà người Đài Loan ở các lĩnh vực khác cũng đang phải đối phó với sức ép từ Trung Quốc.
Các bước đối phó
Một quỹ nghiên cứu tại Hoa Kỳ mang tên Quỹ bảo vệ các nền dân chủ (Foundation for Defense of Democracies), đầu tháng 10/2024, cũng công bố bản đánh giá rằng Đài Loan phải sẵn sàng ứng phó trước các biện pháp ''phi quân sự'' từ Trung Quốc như chiến tranh thông tin, tấn công mạng vào cơ sơ hạ tầng, vào hệ thống tài chính, năng lượng, theo hãng tin AP hôm 05/10/2024.
Quỹ này đã cùng phía Đài Loan tổ chức diễn tập trên mạng Internet cách ứng phó để bảo vệ hệ thống điều hành tài chính và năng lượng trên hòn đảo. Họ cũng khuyến nghị Đài Loan đa dạng hóa nguồn dầu khí, và rút nguồn đầu tư dần khỏi đại lục và tìm đến các thị trường khác cũng như kiến thiết các mối quan hệ đồng minh trong những lĩnh vực đó, không nhất thiết là quân sự để tăng khả năng chịu đựng cách tấn công phi quân sự từ Trung Quốc.
Chính việc lệ thuộc không ít vào kinh tế Trung Quốc – Đài Loan hiện có một triệu công dân đang làm ăn, sinh sống tại Trung Quốc, và đầu tư nhiều tỷ USD vào thị trường đại lục – khiến Đài Loan khi bị "tấn công kinh tế" sẽ khó xoay xở, theo nhận định của ông Russell Hsiao, giám đốc Viện Đài Loan Toàn cầu (Global Taiwan Institute) ở Hoa Kỳ (trả lời hãng tin AP).
Trước mắt, Bộ Ngoại giao Đài Loan qua lời người phát ngôn Lưu Vĩnh Kiện (Jeff Liu) khẳng định rằng "Trung Hoa Dân quốc (Republic of China-RoC) – Đài Loan là nhà nước có chủ quyền, và với CHND Trung Hoa là hai bên không phụ thuộc nhau". Ông Lưu cũng nhắc rằng hơn 23 triệu người ở Đài Loan vững tin vào hệ thống pháp luật, hiến pháp dân chủ, trang Taipei Times đưa tin hôm 02/10/2024.
Tuy thế, để bảo vệ các giá trị này, Đài Loan cần phải cảnh giác trong những tháng tới khi mà các biện pháp gây sức ép lên hòn đảo từ Trung Quốc sẽ chỉ gia tăng chứ không giảm đi, theo khuyến nghị của giới phân tích tình hình xuyên eo biển Đài Loan, ở cả Hoa Kỳ và Đài Bắc.
Nguyễn Giang
Tập Cận Bình tái khẳng định mục tiêu sáp nhập Đài Loan
Trọng Nghĩa, RFI, 27/12/2023
Nhân sinh nhật thứ 130 của Mao Trạch Đông, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày hôm qua 26/12/2023 đã nhắc lại rằng "Trung Quốc chắc chắn sẽ thống nhất Đài Loan". Theo giới quan sát, đây lại là một thông điệp cứng rắn gửi đến Mỹ, nước thường xuyên khẳng định sẽ bảo vệ Đài Loan.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 28/09/2023. AP - Andy Wong
Theo hãng tin Anh Reuters, trong bài phát biểu tại Bắc Kinh nhân một hội nghị chuyên đề kỷ niệm 130 năm ngày sinh của Mao Trạch Đông, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khẳng định rằng "việc thống nhất hoàn toàn tổ quốc" - tức là thu hồi Đài Loan về dưới trướng Trung Quốc - là "một xu hướng không thể cưỡng lại".
Reuters trích dẫn Tân Hoa Xã cho biết thêm là ông Tập Cận Bình đồng thời tuyên bố là Trung Quốc "phải kiên quyết ngăn chặn bất kỳ ai muốn tách Đài Loan ra khỏi Trung Quốc".
Theo giới quan sát, tuyên bố cứng rắn kể trên rõ ràng là ám chỉ Hoa Kỳ, nước đã nhiều lần khẳng định sẽ bảo vệ Đài Loan trong trường hợp bị Trung Quốc xâm lược. Nhật báo Ấn Độ Times of India cho rằng đối mặt với tình hình kinh tế trong nước đang phục hồi chậm chạp, chủ tịch Trung Quốc đã cố gắng chuyển hướng sự chú ý bằng cách đưa ra những tuyên bố ngày càng khiêu khích liên quan đến tranh chấp Biển Đông và việc thống nhất Đài Loan.
Bắc Kinh dọa gia tăng trừng phạt thương mại Đài Loan
Các tuyên bố trên đây được ông Tập Cận Bình đưa ra trong bối cảnh Đài Loan sắp bầu lại tổng thống và nghị viện vào ngày 13/01/2024. Đảng Dân Tiến cầm quyền có nhiều triển vọng chiến thắng.
Trước tình hình đó, chính quyền Bắc Kinh vào hôm nay, 27/12/2023 đã lên tiếng đe dọa sẽ áp dụng thêm các biện pháp trừng phạt thương mại đối với Đài Loan nếu đảng cầm quyền "ngoan cố" đi theo chiều hướng đòi độc lập.
Mới đây, chính quyền Đài Bắc đã cáo buộc Trung Quốc o ép Đài Loan về mặt kinh tế và can thiệp vào cuộc bầu cử trên đảo sau khi Bắc Kinh đơn phương tuyên bố ngừng áp dụng một số khoản ưu đãi thuế quan dành cho hàng của Đài Loan xuất khẩu sang Hoa Lục, viện cớ Đài Loan đã vi phạm thỏa thuận thương mại giữa hai bên đã ký kết vào năm 2010.
Trọng Nghĩa
**********************
Bắc Kinh tìm cách thao túng các cuộc bầu cử tại Đài Loan như thế nào ?
Trọng Nghĩa, RFI, 26/12/2023
Ngày 13/01/2024, cử tri Đài Loan sẽ bỏ phiếu bầu tổng thống và Quốc Hội. Càng gần đến ngày bầu cử, Bắc Kinh càng tăng cường các biện pháp nâng đỡ các ứng cử viên ủng hộ việc sáp nhập đảo này vào Trung Quốc. Nhật báo Pháp Libération ngày 22/12/2023 đã nêu bật những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm mua chuộc đủ thành phần tại Đài Loan, từ chính khách, doanh nhân, cho đến các thanh niên, đại diện tôn giáo. Thậm chí cả Mafia Đài Loan cũng được chiêu dụ.
Cờ Đài Loan trên phủ tổng thống ở Đài Bắc nhân ngày Quốc Khánh Đài Loan 10/10/2023. Reuters – Carlos Garcia Rawlins
Mua chuộc giới trẻ
"Tìm kiếm những người có ảnh hưởng tại Đài Loan từ 20 đến 40 tuổi cho một chuyến đi hai tuần tới Phúc Kiến. 250 euro mỗi người". Trên trang Facebook được hàng nghìn người theo dõi này, những quảng cáo về các kỳ nghỉ hấp dẫn ở Trung Quốc đã nở rộ trong những tháng gần đây. Ngoài mức giá rẻ như bèo và cơ hội tìm được việc làm, những "giải thưởng" và "học bổng" bí ẩn còn được hứa hẹn cho những ai tham gia. Khi đến nơi, những người này mới phát hiện ra rằng đứng sau các lời chào mời hấp dẫn đó chính là các đơn vị đặc trách chiến lược gây ảnh hưởng đối với Đài Loan.
Một sinh viên được phương tiện truyền thông Đài Loan The Reporter phỏng vấn cho biết : "Có những phát biểu khuyến khích chúng tôi theo đuổi sự nghiệp ở Trung Quốc, chống lại xu hướng đòi độc lập cho Đài Loan và phát huy "sự phục hưng của nước Trung Hoa".
Thanh niên không phải là những người duy nhất được quan tâm. Theo truyền thông Đài Loan, trong những tháng gần đây, hàng chục phái đoàn Đài Loan đã được mời đến Trung Quốc, đôi khi một cách hết sức bí mật. Họ bao gồm các vị dân cử địa phương, những người đứng đầu các viện thăm dò dư luận, bình luận gia của các tờ báo, các cố vấn chính trị...
Trong bối cảnh sắp diễn ra bầu cử tổng thống và cơ quan lập pháp Đài Loan, các sự kiện trên đã khiến chính quyền Đài Bắc lo ngại trước nguy cơ Bắc Kinh tìm cách thao túng cử tri Đài Loan. Đảng Dân Tiến đương quyền, bị Bắc Kinh chỉ trích vì từ chối thống nhất, đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò trước hai phong trào thân thiện hơn với Trung Quốc.
Dân biểu Vương Định Vũ (Wang Ting-Yu), thuộc Đảng Dân Tiến đang cầm quyền và là thành viên ủy ban quốc phòng thuộc Quốc Hội Đài Loan, cho biết "một số phái đoàn" đã gặp ông Vương Hỗ Ninh (Wang Huning), một quan chức cấp cao của Đảng Cộng Sản Trung Quốc, người đã đưa ra cho họ "các chỉ thị trước cuộc bầu cử".
Áp lực trên giới "đài thương"
Các động thái chiêu dụ kể trên chỉ là một khía cạnh trong chính sách "Mặt Trận Thống Nhất" chống lại Đài Loan được Bắc Kinh tiến hành từ hàng chục năm nay, với mục đích sáp nhập vùng lãnh thổ 24 triệu dân mà không cần nổ súng.
Thông qua áp lực, các biện pháp ưu đãi và tài trợ trực tiếp, "Mặt Trận Thống Nhất" đã dệt nên một mạng lưới của giới truyền thông, chính trị gia, doanh nghiệp và tổ chức dân sự ở Đài Loan hoạt động vì lợi ích của Trung Quốc. Đặc biệt là kể từ những năm 1990, Bắc Kinh đã có thể trông cậy vào hàng trăm nghìn nhà công nghiệp Đài Loan có mặt ở Trung Quốc, được gọi là "đài thương (taishang)".
Thông tín viên Libération đã có dịp tiếp xúc với một trong những đài thương đã đồng ý làm việc phục vụ Bắc Kinh, tại văn phòng của ông gần Đài Bắc. Kiếm sống bằng việc tổ chức các chuyến đi cho các nhà đầu tư, quan chức địa phương và các giáo sư Đài Loan tới Trung Quốc, dưới sự bảo trợ của Đảng Cộng Sản Trung Quốc, doanh nhân xin giấu tên này xác nhận : "Chúng tôi chọn các nhóm không đồng nhất để không thu hút sự chú ý".
Doanh nhân này nằm trong số từ 5% đến 10% dân Đài Loan coi mình chủ yếu là người Trung Quốc. Ông giải thích : "Tôi không thích đường lối của lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình, nhưng tôi cho rằng thống nhất là điều không thể tránh khỏi (và) tốt hơn là chiến tranh".
Ở Đài Loan, các hoạt động giao lưu với Trung Quốc không bị cấm, nhưng chính quyền lại lên án việc Bắc Kinh đòi có đi có lại. Giới điều tra Đài Loan thường xuyên nói đến các hành vi tài trợ chiến dịch tranh cử, phổ biến luận điểm tuyên truyền, hoặc thông tin sai lệch, mua chuộc phiếu bầu… Nhân vật này công nhận : "Những người đối thoại với chúng tôi đã cho hiểu rằng chúng tôi không thể vừa lợi dụng thị trường Trung Quốc, vừa ủng hộ nền độc lập của Đài Loan. Và trong thời gian gần đây, thông điệp ngày càng rõ là chúng tôi phải hành động cụ thể cho việc thống nhất".
Ve vãn quan chức địa phương và đại diện tôn giáo
Theo Libération, hành động can thiệp của Trung Quốc vào nội tình Đài Loan đăc biệt nổi bật trong hệ thống xã hội đặc thù của vùng lãnh thổ này, bao gồm các đền thờ Lão Giáo, lãnh đạo khu phố và mafia.
Những mạng lưới này, từng được sử dụng dưới thời chế độ độc tài Quốc Dân Đảng để khống chế xã hội, hiện vẫn còn ảnh hưởng đáng kể ở cấp địa phương, mà điển hình là trường hợp của ông Nhan Thanh Tiêu (Yen Ching-Piao), nguyên là một trùm mafia, một chính trị gia và là giám đốc một trong những đền thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu (Mazu) quan trọng.
Từ hai chục năm nay, Trung Quốc đã trải thảm đỏ đón các đại diện tôn giáo, quan chức dân cử địa phương và thành viên của các tổ chức tội phạm Đài Loan. Theo báo chí địa phương, 30% trong số 456 lãnh đạo khu phố tại Đài Bắc đã tới Trung Quốc trong những tháng gần đây. Một số chuyến thăm được Đảng Cộng Sản Trung Quốc tài trợ hoàn toàn và các hướng dẫn bỏ phiếu đã được ban hành.
Chiêu mộ Mafia
Về phía các băng đảng mafia, trường hợp cựu bố già của Trúc Liên Bang, ông Trương An Nhạc (Chang An-Lo), biệt danh "Bạch Lang - Sói trắng", là phần nổi của tảng băng. Sau khi đầu tư vào các nhà máy sản xuất mũ bảo hiểm ở Trung Quốc, nhân vật ở độ tuổi bảy mươi này đã thành lập một đảng ủng hộ thống nhất, mà ông đã mỉm cười thừa nhận rằng bao gồm "nhiều thành viên là mafia".
Đảng này không có đại biểu dân cử, nhưng các đảng viên của họ thường xuyên quấy rối các nhà hoạt động dân chủ, chẳng hạn nhà đấu tranh Hồng Kông Hoàng Chi Phong (Joshua Wong) khi đến Đài Loan năm 2017.
Nguy cơ mafia Đài Loan phục vụ Trung Quốc là một vấn đề an ninh quốc gia đối với chính quyền Đài Bắc. Trong những năm gần đây, đã có một số trường hợp hoạt động gián điệp hoặc cam kết sẽ đầu hàng Trung Quốc liên quan đến những quân nhân đã đầu tư vào Trung Quốc. Một số đã bị buộc phải hợp tác sau khi bị phá sản. Ví dụ gần đây nhất là vụ một phi công Đài Loan bị bắt hồi đầu tháng 12 này, do bị cáo buộc đã mưu toan chạy trốn trên một chiếc trực thăng quân sự để hạ cánh xuống một tàu sân bay Trung Quốc. Trung Quốc được cho là đã hứa cho anh ta 15 triệu đô la và bảo vệ anh ta trọn đời trong một cuộc gặp ở nước ngoài.
Đối với dân biểu Vương Định Vũ : "Trong trường hợp xảy ra một cuộc xâm lược, những người này có thể được huy động để thực hiện những vụ phá hoại, làm gián điệp hoặc gây hỗn loạn trong xã hội". Theo ông, số người trong các băng đảng mafia Đài Loan sẵn sàng cầm vũ khí phục vụ Bắc Kinh lên đến vài nghìn người.
Chiến lược thất bại ?
Dẫu sao, theo Libération, chiến lược thao túng nội tình chính trị và xã hội Đài Loan như đã thất bại. Kể từ khi vùng lãnh thổ này dân chủ hóa vào những năm 1990, chỉ có 5% người dân Đài Loan ủng hộ thống nhất. Đảng Dân Tiến đã chiến thắng vẻ vang vào năm 2020 nhờ vận động cử tri trẻ chống lại một ứng cử viên đối lập được cho là quá thân Trung Quốc.
Kể từ đó, chính quyền Đài Loan đã tăng cường luật pháp chống lại sự can thiệp của nước ngoài, trong lúc xã hội dân sự Đài Loan cũng nỗ lực săn lùng các mưu toan thao túng của Trung Quốc.
Trọng Nghĩa
**************************
Ông Tập quyết chặn đứng bất cứ ai ‘tách Đài Loan khỏi Trung Quốc’
Reuters, VOA, 26/12/2023
Hôm 26/12, Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố sẽ kiên quyết ngăn chặn bất kỳ ai "tách Đài Loan khỏi Trung Quốc bằng bất kỳ cách nào", Tân Hoa Xã đưa tin, hơn hai tuần trước khi Đài Loan bầu lãnh đạo mới.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Trung Quốc coi Đài Loan là lãnh thổ của mình, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ của chính phủ Đài Bắc, và đã tăng cường áp lực quân sự và chính trị để khẳng định yêu sách chủ quyền của mình.
Đài Loan tổ chức các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội vào ngày 13/1 và cách hòn đảo này xử lý các mối quan hệ với Trung Quốc là điểm gây tranh cãi lớn trong quá trình tranh cử.
Tại hội nghị chuyên đề kỷ niệm 130 năm ngày sinh của cựu lãnh tụ Trung Quốc Mao Trạch Đông, người đã đánh bại chính quyền Trung Hoa Dân Quốc trong một cuộc nội chiến và sau đó thủ lĩnh chính quyền này đã chạy sang Đài Loan, ông Tập nói "việc thống nhất hoàn toàn đất nước là một xu hướng không thể cưỡng lại".
"Tổ quốc phải được thống nhất, và chắc chắn sẽ được thống nhất", Tân Hoa Xã dẫn lời ông Tập phát biểu với các quan chức cấp cao của Đảng Cộng sản.
Ông nói rằng Trung Quốc phải tăng cường hội nhập giữa hai bên, thúc đẩy sự phát triển hòa bình trong quan hệ xuyên eo biển Đài Loan và "kiên quyết ngăn chặn bất kỳ ai tách Đài Loan khỏi Trung Quốc bằng bất kỳ cách nào".
Trung Quốc nói rằng cuộc bầu cử ở Đài Loan là vấn đề nội bộ của người Trung Quốc nhưng người dân trên đảo phải đối mặt với sự lựa chọn giữa chiến tranh và hòa bình và bất kỳ nỗ lực nào nhằm giành độc lập cho Đài Loan đều có đồng nghĩa với chiến tranh.
Trong hơn một năm rưỡi qua, Trung Quốc tổ chức hai đợt tập trận lớn xung quanh Đài Loan và thường xuyên điều tàu chiến, máy bay chiến đấu vào eo biển Đài Loan.
Reuters
Nguồn : VOA, 26/12/2023
Theo tình báo của Đài Loan, các lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc đã tổ chức một cuộc họp vào đầu tháng 12 để "tìm ra các biện pháp" tác động đến những cuộc bầu cử sắp tới ở Đài Loan.
Cử tri biểu tình ủng hộ chiến dịch tranh cử tổng thống của ứng viên đảng Dân Tiến, Lại Thanh Đức, ngày 03/12/2023 tại Đài Bắc. AP - ChiangYing-ying
Các quan chức Đài Loan, được hãng tin Anh Reuters ngày hôm nay 08/12/2023 trích dẫn, đã cảnh báo rằng Bắc Kinh đang tìm cách thúc đẩy cử tri của hòn đảo "hướng tới" các ứng viên muốn thiết lập một mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc trong cuộc bầu cử tổng thống và lập pháp vào ngày 13/01/2024, trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng áp lực về mặt quân sự và chính trị để tìm cách áp đặt chủ quyền của Bắc Kinh đối với hòn đảo dân chủ này.
Vẫn theo nguồn tin trên, ông Vương Hỗ Ninh (Wang Huning), nhân vật số 4 của đảng Cộng Sản Trung Quốc, phó trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về các vấn đề Đài Loan, đã chủ trì cuộc họp tại Bắc Kinh, với sự tham dự của nhiều quan chức cấp cao thuộc các ban Tuyên Truyền Trung Uơng đảng Cộng Sản Trung Quốc, bộ An Ninh Quốc Gia, bộ quốc phòng và Văn phòng Sự vụ Đài Loan.
Theo một tài liệu nội bộ của Đài Loan, tóm tắt thông tin tình báo về cuộc họp ở Trung Quốc, Bắc Kinh đang muốn "bảo đảm tính hiệu quả của cuộc bầu cử ở Đài Loan". Tài liệu cũng cho biết Trung Quốc tiếp tục đề cập đến "sự lựa chọn giữa hòa bình và chiến tranh", ám chỉ đến việc nếu Đảng Dân Tiến (DPP) tiếp tục nắm quyền tại Đài Loan, thì điều đó có thể dẫn đến một cuộc xung đột với Trung Quốc.
Bắc Kinh đã nhiều lần tố cao Đảng Dân Tiến là "phe ly khai nguy hiểm" và kêu gọi người dân Đài Loan đưa ra "lựa chọn đúng đắn", trong bối cảnh ứng cử viên tổng thống thuộc đảng này, ông Lại Thanh Đức (Lai Ching-te), đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò dư luận.
Vẫn tại Đài Loan, bộ trưởng quốc phòng Khâu Quốc Chính (Chiu Kuo-cheng), hôm nay, cho biết một khinh khí cầu của Trung Quốc đã vượt qua đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan vào hôm qua 07/12. Theo bộ trưởng Khâu, đó có thể là một khinh khí cầu thăm dò khí tượng đã bay lệch về phía Đài Loan do bị gió thổi.
Phan Minh
Năm 1999, Trung Quốc đã bắt và xử tử Thiếu tướng Lưu Liên Côn (Liu Liankun, 劉連昆) vì làm gián điệp cho Đài Loan.
Lính Đài Loan diễn tập tại Hsinchu, Đài Loan, tháng 9/2023.
Chủ nhật vừa qua, chính phủ Thái Anh Văn đã phản đối Trung Quốc khi 9 chiến thuyền và 103 chiến đấu cơ hướng về phía Đài Loan, 40 máy bay đã vượt qua lằn ranh giới tưởng tượng chạy giữa biển. Nhưng quân đội Đài Loan không được đặt trong tình trạng báo động. Và dân chúng vẫn sinh hoạt bình thường.
Chính phủ Đài Bắc không nao núng vì nếu Trung Quốc định tấn công Đài Loan thật, mọi người sẽ biết trước, ít nhất là sáu tháng. Đó là thời gian tối thiểu để Trung Quốc chuẩn bị đối phó với các vấn đề do chiến tranh gây ra. Đài Loan và Mỹ, cũng như các nước khác đều quan sát và sẽ thấy những công tác chuẩn bị này. Rất nhiều tin tức không thuộc phạm vi quân sự được ghi nhận, thẩm lượng để đoán trước một quốc gia có thể chuẩn bị tham chiến. Nhiều dấu hiệu xuất hiện trong cuộc sống bình thường, không thể che giấu được.
Thời Chiến Tranh Lạnh, gián điệp của Liên Xô luôn luôn theo dõi những thông tin về nước Mỹ để đoán Mỹ sắp gây chiến chưa. Các bệnh viện Mỹ có mở phong trào kêu gọi người hiến máu hay không ? Các lò sát sinh có giết nhiều bò, heo, gà, vượt trên nhu cầu bình thường hay không ? Ngày nay, ngoài các hoạt động kinh tế có thể nhìn thấy, người ta còn có thể chú ý tới các chuyển động trong hệ thống tài chánh, ngân hàng, dù chỉ diễn ra trên mạng internet.
Trước khi Nga tấn công Ukraine năm ngoái, chính phủ Mỹ đã báo động các đồng minh ở Châu Âu về hơn trăm ngàn quân Nga tập trung tại vùng biên giới. Không ai tin, vì nghĩ rằng Vladimir Putin chỉ đe dọa suông.
Không ai chú ý tới một tín hiệu báo trước Putin chắc chắn sẽ đánh, là Trung Quốc cũng đang chuẩn bị. Tập Cận Bình biết nếu Putin đánh Ukraine, khí đốt sẽ lên giá. Sáu tháng trước ngày quân Nga tràn qua biên giới, Trung Quốc đã mua 91% số khí đốt lỏng (LNG) trong thị trường thế giới để tích trữ. Trong số 20 công ty quốc doanh đứng ra mua, 9 công ty xưa nay chưa bao giờ bước vào thị trường khí đốt, theo báoEconomist. Hơn nữa, các công ty mua đều ký các hợp đồng đòi phải giao hàng ngay, càng sớm càng tốt ; trái với thói quen của họ trước đây vẫn chấp nhận hạn kỳ một năm.
Những tin tức, những biến chuyển trong đời sống dân sự có thể gián tiếp báo động chiến tranh sẽ xảy ra, nếu các cơ quan tình báo nối các sự kiện lại để tìm hiểu quan hệ nhân quả. Chính phủ Đài Loan chắc chắn phải theo dõi đời sống kinh tế, xã hội trong lục địa. Nhưng thế nào họ cũng dùng một hệ thống gián điệp làm việc trực tiếp.
Năm 1999, Trung Quốc đã bắt và xử tử Thiếu tướng Lưu Liên Côn (Liu Liankun, 劉連昆) vì làm gián điệp cho Đài Loan. Năm 1996, Trung Quốc nã đại pháo rất nhiều đợt qua eo biển ; Tổng thống Đài Loan Lý Đăng Huy (Lee Teng-hui, 李登輝) trấn an dân chúng rằng các đầu đạn đó chỉ toàn thuốc pháo, không nguy hiểm. Và đó là sự thật. Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân (Jiang Zemin, 江泽民) ra lệnh Tình báo Trung Quốc điều tra coi tại sao bên địch biết. Do đó, họ tìm ra Lưu Liên Côn và một đại tá khác, đã cho Đài Loan nhiều tin tức, Năm 2019, Tình báo Đài Loan đã vinh danh Lưu Liên Côn tại một đài kỷ niệm, theo Hoa Nam Tảo Báo (SCMP, 11 Feb, 2019).
Năm 2003, một tổng thống Đài Loan khác, Trần Thủy Biển (Chen Shui-bian, 陳水扁) cũng vô tình tiết lộ tin tình báo khi ông tố cáo Trung Quốc đang bố trí 496 hỏa tiễn nhắm vào Đài Loan. Bắc Kinh ngạc nhiên tại sao ông có con số chính xác đó ; điều tra, rồi bắt giữ một sĩ quan cộng sản cùng mấy thương gia Đài Loan. Sau khi hệ thống gián điệp này bị phá vỡ, Đài Loan bây giờ vẫn tuyển mộ các sinh viên trong lục địa, bắt đầu với những người sang hòn đảo du học.
Các thông tin do gián điệp cung cấp thì chắc chắn nhất ; nhưng các dấu hiệu công khai trong tin tức hàng ngày cũng có thể báo trước khi nào Trung Quốc toan tính đánh Đài Loan. Nếu chiến tranh xảy ra, tàu bè sẽ bị ngăn không thể qua eo biển Malacca nối Ấn Độ Dương với Thái Bình Dương, và vùng biển Đông nước ta. Năm 1941 Nhật Bản phải tấn công Hawaii sau khi Anh, Mỹ phong tỏa vùng biển này. Hàng nhập cảng không thể tới các hải cảng Trung Quốc và Trung Quốc sẽ phải mua và tích trữ nhiều thứ trước khi gây chiến.
Đậu nành là một món đáng theo dõi. Trung Quốc mua nhiều ngũ cốc từ nước ngoài, hơn tất cả các nước khác, và luôn luôn lo đề phòng nạn đói. Năm 2021, một viên chức nói với báoEconomist rằng, họ đã dự trữ lúa mì đủ ăn trong 18 tháng. Nếu bỗng thấy họ mua số gạo, lúa mì, đậu nành vượt lên cao quá, thì có thể đoán họ đang chuẩn bị một biến cố bất thường. Đặc biệt là đậu nành. Trung Quốc nhập cảng 84% số đậu nành cần dùng, phần lớn để nuôi heo. Trong số lượng thịt mà người Trung Hoa ăn, thịt heo chiếm 60%. Kho đậu nành dự trữ chỉ đủ dùng trong hai tháng. Nếu họ mua thêm nhiều đậu nành dù số gia súc không tăng nhiều, đẩy giá thị trường lên cao mà vẫn cứ mua, thì đó có thể là một dấu hiệu chuẩn bị chiến tranh !
Thứ nhì là dầu hỏa và khí đốt. Trung Quốc nhập cảng ba phần tư số dầu sử dụng. Dầu lửa chỉ chiếm 20% trong các nguồn năng lượng nhưng không thể thiếu. Mọi cuộc di chuyển quân đội và vũ khí phải dùng xăng, dầu. Hiện số dầu dự trữ đủ dùng trong ba tháng. Nếu họ bắt đầu mua và tích trữ dầu nhiều hơn thì Đài Loan phải tìm hiểu lý do. Nếu họ tăng số dầu dự trữ lên sáu tháng, một năm, hoặc chuyển các kho dự trữ vào sâu trong lục địa, ngoài tầm các hỏa tiễn, thì rất đáng lo ngại.
Số kim loại nhập cảng và xuất cảng là một tín hiệu khác, nhưng khó quan sát hơn thực phẩm và xăng dầu. Nhiều thứ kim loại cần thiết để làm vũ khí hoặc đầu máy xe cộ, số lượng mua bán của mỗi nước đều ghi rõ trong sổ sách các công ty quốc tế ; nhưng giới tình báo muốn phân tích cũng không dễ. Nếu Trung Quốc tuyệt đối cấm bán ra ngoài những thứ khoáng chất hiếm như gallium hoặc germanium, cần dùng để làm vũ khí, thì đó cũng là dấu hiệu muốn gây chiến.
Ngoài những thứ hàng hóa có thể quan sát trên đây, người ta còn có thể theo dõi những lưu chuyển tiền tệ trong hệ thống tài chánh thế giới. Những giao dịch mua bán giữa các nước, dù mua dầu, đậu nành hay thiếc, sắt, đều chuyển qua các ngân hàng bằng đô la Mỹ. Bắc Kinh đang tìm cách thay đổi, sử dụng đồng nguyên hay đồng rúp của Nga, nhưng khó vượt khỏi vòng ảnh hưởng của đô la. Một dấu hiệu đáng báo động là nếu thấy Ngân hàng Trung ương Bắc Kinh, (Nhân Dân Ngân Hàng), giảm bớt số ngoại tệ dự trữ, thay Mỹ kim, đồng Yen của Nhật và đồng Euro, bằng vàng khối. Nếu chiến tranh xảy ra, các nước đó đều có thể cấm vận, khiến tiền dự trữ không dùng được nữa.
Còn nhiều dấu hiệu tài chánh khác có thể báo trước chiến tranh với Đài Loan. Các xí nghiệp và ngân hàng Trung Quốc khi đánh hơi thấy chiến tranh có thể sẽ ngưng không bán chịu cho khách hàng, sẽ đòi nợ sớm hơn, bán nhanh các chứng khoán ngoại quốc mà họ đang làm chủ. Trung Quốc có thể kiểm soát ngoại tệ nghiêm ngặt hơn, vì khi thấy sắp chiến tranh dân Trung Hoa sẽ chuyển tiền ra ngoại quốc.
Bắc Kinh đang sử dụng chiến thuật gây hấn liên tục để thế giới phải lo lắng và không biết khi nào họ sẽ đánh. Năm nay, Trung Quốc lâu lâu gây căng thẳng để ảnh hưởng trên cuộc bỏ phiếu đầu năm tới. Bắc Kinh muốn ứng cử viên Quốc Dân Đảng thắng đảng Dân Tiến của Tổng thống Thái Anh Văn, người từng tỏ ý muốn Đài Loan tách ra làm một quốc gia độc lập. Nhưng dân Đài Loan và các nước khác đều biết rằng nếu Trung Quốc đánh thật thì các vệ tinh nhân tạo đều biết ngay, và mọi người có thể thấy các dấu hiệu báo trước, từ nửa năm đến một năm.
Đài Loan tăng cường hoạt động phản gián nhằm chống xâm nhập từ phía Trung Quốc
Phan Minh, RFI, 02/08/2023
Quân đội Đài Loan, hôm nay 02/08/2023, tuyên bố sẽ đẩy mạnh các hoạt động phản gián khi chính quyền hòn đảo tiến hành điều tra một số sĩ quan quân đội đương chức và đã về hưu, bị tình nghi làm gián điệp cho Trung Quốc.
Một nhóm binh sĩ Đài Loan trong cuộc tập trận thường niên Han Kuang, mô phỏng một cuộc tấn công vào sân bay quốc tế Đào Viên, phía bắc Đài Loan, ngày 26/07/2023. AP - ChiangYing-ying
Theo Hãng Thông tấn Trung ương (CNA) và được Reuters trích dẫn, một trung tá họ Tiêu (Hsiao), làm việc tại Bộ Tư lệnh Hàng không và Lực lượng Đặc nhiệm của quân đội Đài Loan, đã bị bắt giam vì bị tình nghi tiết lộ bí mật quốc phòng cho "các lực lượng nước ngoài, bao gồm cả Trung Quốc".
Trong tuần này, các nhà điều tra đã lục soát trụ sở bộ Chỉ Huy Quân Sự ở thành phố Đào Viên, nằm ở phía bắc hòn đảo, và thông báo rằng 4 sĩ quan quân đội đã về hưu cũng như một "người trung gian" họ Tiêu đang bị điều tra. Bộ Quốc Phòng Đài Loan cũng cho biết là chính quyền đã thu thập được "bằng chứng cụ thể" về những hoạt động bất hợp pháp của các sĩ quan nói trên.
Đối mặt với sự xâm nhập của đảng Cộng Sản Trung Quốc vào hòn đảo, bộ Quốc Phòng Đài Loan nhấn mạnh sẽ tiếp tục tăng cường các chiến dịch phản gián, đồng thời cảm thấy thất vọng trước việc binh sĩ nước nhà "bán rẻ đất nước và nhân dân".
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đang thúc ép hòn đảo chấp nhận tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh, đã tiến hành hàng loạt chiến dịch cài gián điệp nhằm làm suy yếu giới lãnh đạo quân sự và dân sự của Đài Loan.
Trong khoảng 10 năm qua, đã có ít nhất 21 sĩ quan Đài Loan đương chức hoặc đã về hưu với cấp đại úy trở lên, đã bị kết tội làm gián điệp cho Trung Quốc.
Phan Minh
************************
Trung Quốc thay chỉ huy Lực lượng Tên lửa Chiến lược
Phan Minh, RFI, 01/08/2023
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, hôm qua 31/07/2023, đã bổ nhiệm ông Vương Hậu Bân (Wang Houbin), nguyên phó tư lệnh Hải quân, vào vị trí lãnh đạo Lực lượng Tên lửa Chiến lược, bao gồm cả tên lửa mang đầu đạn hạt nhân, trong lúc các cơ quan truyền thông đưa tin về một cuộc điều tra chống tham nhũng liên quan đến những viên chỉ huy tiền nhiệm.
2
Tên lửa DF-41 của Trung Quốc trong kỳ lễ diễu binh mừng 70 năm ngày thành lập nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa, ngày 01/10/2019. AP - Mark Schiefelbein
Theo Tân Hoa Xã và được AFP trích dẫn, ông Vương Hậu Bân làm chỉ huy Lực lượng Tên lửa thay thế ông Lý Ngọc Siêu (Li Yuchao). Ông Lý đã không xuất hiện trước công chúng trong nhiều tuần qua và Tân Hoa Xã không đưa ra lời giải thích nào về sự thay đổi nhân sự này.
Trích dẫn các nguồn tin quân sự, nhật báo Hồng Kông South China Morning Post cách đây vài ngày đưa tin rằng ông Lý Ngọc Siêu cùng với các cấp phó hiện tại và trước đây của ông đang bị bộ phận chống tham nhũng, thuộc Quân ủy Trung ương, điều tra.
Vẫn trong lĩnh vực quân sự, theo hãng tin Anh Reuters, phát ngôn viên Bộ quốc phòng Trung Quốc, Đàm Khắc Phi (Tan Kefei) yêu cầu Mỹ phải chấm dứt mọi hình thức "thông đồng quân sự" với Đài Loan sau khi Washington thông qua gói viện trợ quân sự lên tới 345 triệu đô la cho hòn đảo, đồng thời kêu gọi Hoa Kỳ kiềm chế và không lún sâu vào con đường "sai lầm và nguy hiểm".
Phan Minh
Liệu Mỹ và Trung Quốc đang tiến tới cuộc chiến giành hòn đảo ?
Tessa Wong, BBC, 14/06/2022
Nhiều tuần sau khi Tổng thống Mỹ cảnh báo Trung Quốc về vấn đề Đài Loan, Bắc Kinh đã đưa ra bác bỏ quyết liệt nhất, nói rằng họ sẽ "kiên quyết đập tan bất kỳ nỗ lực nào" nhằm giành độc lập cho Đài Loan.
Ngụy Phượng Hòa, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, đã chỉ trích Mỹ về những bình luận gần đây của họ về Đài Loan
Hôm Chủ nhật, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa về cơ bản cáo buộc Mỹ ủng hộ nền độc lập của hòn đảo, nói rằng Mỹ "vi phạm lời hứa về Đài Loan" và "can thiệp" vào chuyện của Trung Quốc.
"Hãy để tôi làm rõ điều này : nếu bất cứ nước nào dám chia tách Đài Loan khỏi Trung Quốc, chúng tôi sẽ không ngần ngại chiến đấu. Chúng tôi sẽ chiến đấu bằng mọi giá và chúng tôi sẽ chiến đấu đến cùng. Đây là sự lựa chọn duy nhất cho Trung Quốc". ông Ngụy Phượng Hòa nói tại Đối thoại Shangri-la, một hội nghị thượng đỉnh về an ninh Châu Á được tổ chức tại Singapore.
Bình luận của ông Ngụy Phượng Hòa được đưa ra sau thông điệp gần đây của Tổng thống Mỹ Joe Biden nhắn gửi Trung Quốc rằng nước này đang "đùa với lửa" bằng việc cho máy bay chiến đấu đến gần Đài Loan. Ông thề sẽ bảo vệ hòn đảo bằng quân đội nếu nó bị tấn công.
Đài Loan tự cho mình là quốc gia có chủ quyền nhưng bị Trung Quốc coi là tỉnh ly khai. Tuy nhiên, Đài Loan cũng coi Mỹ là đồng minh lớn nhất của mình và Washington có luật yêu cầu nước này giúp hòn đảo tự vệ.
Các luận điệu leo thang khi Trung Quốc liên tiếp cử các chiến đấu cơ vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan - đợt bay xuất kích lớn nhất trong năm của họ chỉ vào tháng trước - trong khi Mỹ đã điều tàu hải quân đi qua vùng biển của Đài Loan.
Vậy phải chăng Mỹ và Trung Quốc đang tiến tới một cuộc xung đột quân sự ?
Cân nhắc kỹ những thiếu sót
Một nỗi lo sợ lớn nhất là liệu chiến tranh có nổ ra nếu Trung Quốc xâm lược Đài Loan. Trước đây, Bắc Kinh từng nói họ có thể giành lại hòn đảo này bằng vũ lực nếu cần thiết.
Nhưng hầu hết các nhà phân tích cho rằng điều này - hiện tại - là không có khả năng xảy ra.
Đã có cuộc tranh luận về việc liệu Trung Quốc có đủ khả năng quân sự để xâm lược thành công hay không, và Đài Loan đã tăng cường đáng kể hệ thống phòng thủ trên không và trên biển.
Nhưng nhiều ý kiến cho rằng Bắc Kinh nhận thấy một động thái như vậy là quá tốn kém và thảm khốc - không chỉ đối với Trung Quốc, mà còn đối với thế giới.
"Có rất nhiều luận điệu, nhưng người Trung Quốc phải cân nhắc kỹ những thiếu sót nếu muốn tiến hành một cuộc xâm lược Đài Loan, đặc biệt là quá giống với cuộc khủng hoảng Ukraine". William Choong, thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, cho biết.
Quan điểm nhất quán của Trung Quốc là tìm kiếm "sự thống nhất hòa bình" với Đài Loan - điều mà Tướng Ngụy Phượng Hòa nhắc lại vào Chủ nhật - và rằng Bắc Kinh sẽ chỉ hành động nếu đối mặt với sự khiêu khích.
Một hành động có thể châm ngòi là Đài Loan chính thức tuyên bố độc lập. Nhưng đây là điều mà Tổng thống Thái Anh Văn đã hết sức tránh, ngay cả khi bà khẳng định họ đã là một quốc gia có chủ quyền.
Hầu hết người Đài Loan ủng hộ lập trường này, vốn được gọi là "duy trì hiện trạng", dù một vài người ngày càng nhấn mạnh rằng họ muốn tiến tới độc lập.
Tổng thống Đài Loan bên một máy phóng tên lửa chống tăng
Tương tự, Mỹ sẽ miễn cưỡng bị kéo vào một cuộc xung đột quân sự tốn kém ở Châu Á, và Mỹ đã nhiều lần ra tín hiệu rằng họ không muốn chiến tranh.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin, người cũng tham dự Đối thoại, phát biểu rằng Mỹ không ủng hộ Đài Loan độc lập, cũng như không muốn "một cuộc Chiến tranh Lạnh mới".
"Đôi bên đều kiên định lập trường về Đài Loan. Họ cần trông cứng rắn, họ không muốn bị coi là thụt lại hay lùi bước". Collin Koh, nghiên cứu viên của Trường Nghiên cứu Quốc tế S Rajaratnam, nói
"Nhưng đồng thời họ cũng rất lưu tâm về việc nhảy vào một cuộc xung đột toàn diện. Họ đang chăm chú lắng nghe luận điệu của nhau, và cả hai bên đều đang gắng sức kiềm chế rủi ro".
Việc cả tướng Ngụy Phượng Hòa và ông Austin gặp nhau bên lề Đối thoại Shangri-la là một dấu hiệu tích cực, vì điều đó có nghĩa là cả hai bên đều muốn thể hiện rằng "họ vẫn sẵn lòng ngồi xuống đối thoại, đi đến thống nhất, và hòa giải khác biệt". ông Koh nói.
Ông nói, điều này có thể khiến các cuộc thảo luận hiệu quả hơn giữa quân đội hai nước nhằm giảm khả năng xảy ra các tính toán sai lầm trên thực địa làm dẫn đến xung đột, và mang lại một "làn gió mới cho đối thoại" - thứ vốn không có dưới thời chính quyền của Donald Trump.
Những phát biểu gần đây của ông Biden về Đài Loan được một số người coi là sự thay đổi giọng điệu rõ ràng trong chính sách của Hoa Kỳ
Điều đó cho thấy, có khả năng cả Trung Quốc và Mỹ đều sẽ tiếp tục luận điệu của mình trong tương lai gần.
Tiến sĩ Ian Chong, một chuyên gia về Trung Quốc của Đại học Quốc gia Singapore, cho biết Trung Quốc thậm chí có thể đẩy mạnh "chiến tranh vùng xám" nhằm làm kiệt quệ lực lượng quân sự và sự nhẫn nại của Đài Loan - chẳng hạn như điều thêm chiến đấu cơ - hoặc các chiến dịch tin giả.
Đài Loan trước đây đã cáo buộc Trung Quốc tiến hành các chiến dịch tin giả trước cuộc bầu cử của hảo đảo này. Đài Loan sẽ tổ chức các cuộc bầu cử địa phương quan trọng vào cuối năm nay.
Đối với Hoa Kỳ và Trung Quốc, ít nhất hiện thời "không có ý chí chính trị để thay đổi lập trường của mình", đặc biệt là với các sự kiện quan trọng sắp tới - cuộc bầu cử giữa kỳ của Mỹ vào tháng 11 và Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20 vào nửa cuối năm - thời điểm mà Chủ tịch Tập Cận Bình dự kiến sẽ củng cố hơn nữa quyền lực của ông ta.
Tiến sĩ Chong nói : "Mặt tích cực là không bên nào sẵn sàng leo thang.
"Nhưng không leo thang không có nghĩa là chúng ta sẽ tiến đến một vị trí tốt hơn. Vì vậy, tất cả chúng tôi đều mắc trong thế kẹt này một thời gian".
Tessa Wong
Nguồn : BBC, 14/06/2022
***********************
Minh Anh, RFI, 14/06/2022
Trang mạng Nikkei Asia ngày 14/06/2022, trích dẫn các nguồn thạo tin, cho biết Washington và Đài Bắc đang trong giai đoạn chuẩn bị cuối cùng cho một cuộc đối thoại song phương về an ninh chiến lược, dự kiến diễn ra vào cuối tháng 6/2022 tại Mỹ.
Ảnh do Bộ quốc phòng Đài Loan công bố : Chiến đấu cơ F-16 của Đài Loan (dưới) áp sát máy bay ném bom H6 của Trung Quốc xâm nhập vùng nhận diện phòng không ADIZ của Đài Loan hôm 10/02/2020. Máy bay F-16 của không quân Đài Loan là do Mỹ cung cấp © AP
Theo trang tin Nhật Bản này, các quan chức an ninh Mỹ và Đài Loan sẽ thảo luận chi tiết về hợp tác an ninh trong khuôn khổ thường được gọi là "Đàm phán Monterey", mà lần tổ chức gần đây nhất là vào mùa thu 2021, cũng tại Mỹ.
Theo nguyên tắc chung, cả bản kế hoạch lẫn nội dung cuộc đàm phán đều không được công bố. Nhưng theo một trong số nguồn tin, chủ đề chính của đối thoại sắp tới rất có thể sẽ là chương trình hỗ trợ vũ khí của Mỹ cho Đài Loan. Washington đặt mục tiêu ưu tiên bán các loại vũ khí cho phép ngăn chặn hiệu quả các chiến dịch đổ bộ từ Trung Quốc lên đảo Đài Loan. Quốc hội Mỹ cũng xem xét kế hoạch cấp vài tỷ đô la để hỗ trợ tài chính cho Đài Loan mua vũ khí.
Ngoài ra, chính quyền Biden dự định ưu tiên bán các loại vũ khí gọi là "năng lực phi đối xứng", có độ linh hoạt cao, rẻ tiền và hiệu quả trong việc đối phó với các chiến dịch đổ bộ từ Trung Quốc. Cụ thể đó là các loại tên lửa chống hạm và hệ thống phòng không, các hệ thống thu thập thông tin tình báo cần thiết để xác định các chuyển động của đối phương và đưa ra cảnh báo sớm.
Tuy nhiên, theo Nikkei Asia, chiến đấu cơ F-19 mà chính phủ Mỹ quyết định bán cho Đài Loan có thể không thuộc diện này. Như vậy là tiêu chuẩn cho việc bán các chiến đấu cơ phản lực cho Đài Loan trong tương có thể sẽ được đặt cao hơn.
Việc ưu tiên bán vũ khí "phi đối xứng", ngoài mục tiêu tăng cường nhanh chóng khả năng ngăn chặn quân đội Trung Quốc đổ bộ, còn nhằm khuyến khích Đài Loan phân bổ ngân sách hiệu quả hơn cho quốc phòng.
Hoa Kỳ dường như cũng đã chuẩn bị một danh sách các loại vũ khí và hệ thống mà Washington khuyến khích Đài Bắc nên mua, đồng thời chọn khoảng 20 vũ khí và một số trang thiết bị khác làm các mặt hàng ưu tiên để bán cho Đài Bắc.
Minh Anh
**********************
Trọng Thành, RFI, 13/06/2022
Chính quyền Đài Loan đã có phản ứng cứng rắn ngay sau phát biểu của bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc, đe dọa "sẽ chiến đấu đến cùng" để ngăn cản Đài Loan tuyên bố độc lập. Đài Bắc khẳng định Đài Loan chưa bao giờ là "một phần lãnh thổ của Trung Quốc", đồng thời lên án tuyên bố của ông Ngụy Phượng Hòa (Wei Fenghe).
Một phụ nữ vẫy cờ Đài Loan trong ngày Quốc Khánh Trung Hoa Dân Quốc ngày 10/10/2021. AP - Chiang Ying-ying
Ngày hôm qua, 12/06/2022, Ủy ban Đại Lục (phụ trách Trung Quốc) của chính phủ Đài Loan ra thông báo khẳng định phát biểu của bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phương Hòa, "đã cho thấy Bắc Kinh là một nguồn gây bất ổn khu vực". Phát biểu của lãnh đạo bộ quốc phòng Trung Quốc được đưa ra tại hội nghị an ninh Châu Á, Đối Thoại Shangri-La, Singapore, hôm qua, 12/06/2022. Thông báo của Ủy ban Đại Lục nhấn mạnh hai vùng lãnh thổ nằm hai bên bờ eo biển Đài Loan trên thực tế không thuộc về nhau và Đài Loan chưa bao giờ thuộc quyền kiểm soát của chế độ cộng sản Trung Quốc.
Thông tín viên Adrien Simorre tường trình từ Đài Bắc :
"Các đe dọa của Trung Quốc tại Shangri-La, trên thực tế đã rất ít được nhắc đến ở Đài Loan. Đài Bắc đã quen với những lời lẽ nạt nộ từ Bắc Kinh và không có ý định tuyên bố độc lập. Chính phủ Đài Loan tự coi đang cầm quyền tại một quốc gia độc lập và quyết tâm bảo vệ nguyên trạng.
Người phát ngôn của bộ Ngoại giao Đài Loan đáp trả : "Tuyên bố của Trung Quốc là vô lý, lãnh thổ Đài Loan chưa bao giờ bị chính quyền Trung Quốc Cộng sản quản lý".
Trang mạng Politico dẫn lời một số nhà ngoại giao cho rằng việc Trung Quốc lên tiếng vừa qua là để phản ứng lại tuyên bố của tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden hồi tháng trước ở Tokyo. Nguyên thủ Mỹ ám chỉ rằng Mỹ sẽ can thiệp quân sự bảo vệ Đài Loan, trong trường hợp Trung Quốc xâm lược.
Các phương tiện truyền thông Đài Loan thích làm nổi bật hơn các phát biểu của tổng thống Ukraine Zelensky hôm qua ở Shangri - La. Khi được hỏi về tình hình ở Đài Loan, nguyên thủ Ukraine đã kêu gọi cộng đồng quốc tế giúp đỡ các nước nhỏ bị đe dọa xâm lược trước khi xung đột bùng phát. Mặc dù ông không đề cập trực tiếp đến Đài Loan, nhưng nhiều người coi đây là thông điệp ủng hộ hòn đảo này. Phái đoàn Trung Quốc hiểu rõ ngụ ý nói trên và ngay lập tức rời khỏi phòng họp để phản đối".
Giới quan sát cũng ghi nhận thái độ cùng lúc cương quyết, nhưng mềm dẻo của Đài Loan. Cũng ngày hôm qua, thủ tướng Đài Loan Tô Trinh Xương (Su Tseng Chang) đã nhắc lại quan điểm mà tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn từng nhiều lần nêu lên : "Miễn là có sự bình đẳng, có đi có lại và không có điều kiện tiên quyết về chính trị, chúng tôi sẵn sàng tỏ thiện chí đối thoại với Trung Quốc".
Trọng Thành
***********************
Trọng Nghĩa, RFI, 12/06/2022
Tại hội nghị an ninh Châu Á Đối Thoại Shangri-La ở Singapore, vào hôm 12/06/2022, bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa đã lại lên tiếng khẳng định rằng Bắc Kinh sẽ "chiến đấu đến cùng" để ngăn không cho Đài Loan tuyên bố độc lập. Tuyên bố này được cho là lời đáp trả chống lại các tố cáo của lãnh đạo Lầu Năm Góc Mỹ Lloyd Austin, tố cáo các hoạt động quân sự "khiêu khích và gây bất ổn" của Bắc Kinh trong khu vực.
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa phát biểu tại Đối thoại an ninh Shangri-la ở Singapore ngày 12/06/2022. © AP Photo/Danial Hakim
Với một giọng điệu cứng rắn, bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc khẳng định rằng Bắc Kinh "sẽ chiến đấu bằng mọi giá và chiến đấu đến cùng". Theo ông : "Những ai chủ trương Đài Loan độc lập với mục đích phân chia Trung Quốc chắc chắn sẽ không đạt được mục đích của mình. Không nên đánh giá thấp quyết tâm và khả năng của các lực lượng vũ trang Trung Quốc trong việc bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của mình".
Ngoài vấn đề Đài Loan, ông Ngụy Phượng Hòa cũng phủ nhận các cáo buộc liên quan đến các hành vi cản trở quyền tự do đi lại trên vùng Biển Đông mà Bắc Kinh tự nhận chủ quyền trên hầu như toàn bộ diện tích. Theo ông, Trung Quốc luôn tôn trọng quyền tự do hàng hải, trong bối cảnh "một cường quốc nhất định từ lâu nay vẫn áp đặt quyền bá chủ trên biển dưới chiêu bài tự do hàng hải", một lời đả kích rõ ràng nhắm vào Hoa Kỳ.
Theo thông tín viên RFI Stéphane Lagarde tại Bắc Kinh, sách lược của Trung Quốc chính là tự nhận mình là nạn nhân bị Mỹ bức hiếp.
"Quan điểm của Trung Quốc không hề thay đổi, mà chính là hoàn cảnh đã thay đổi. Đây chính là điều mà Bắc Kinh luôn khẳng định vào lúc mà các nước vùng Châu Á-Thái Bình Dương đang lo ngại trước tình hình căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Trung liên quan đến Đài Loan.
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa vào hôm nay đã lợi dụng diễn đàn của Đối Thoại Shangri-La để một lần nữa tố cáo Mỹ và đồng minh bị ông cho là đã "xây dựng những bức tường phân cách trong vùng Châu Á-Thái Bình Dương", mà nạn nhân là Trung Quốc, đang phải chịu hậu quả của chủ trương thành lập các khối tách biệt trong vùng, ám chỉ đến các liên minh an ninh theo sáng kiến của Mỹ.
Theo ông Ngụy Phượng Hòa, Hoa Kỳ còn theo đuổi chính sách "đối đầu" trong khi Trung Quốc có đường lối hòa bình, chỉ tìm cách bảo vệ chủ quyền của mình mà thôi.
Về Đài Loan, theo bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc, chính sách là thống nhất trong hòa bình, nhưng nếu Đài Bắc tuyên bố độc lập, Bắc Kinh sẽ chiến đấu đến cùng để chống lại.
Sau khi nhấn mạnh làn ranh đỏ nói trên, và sau khi bác bỏ những cáo buộc của Mỹ bị ông đánh giá là "vu khống", ông Ngụy Phượng Hòa đã nhiều lần dùng đến từ "chiến tranh" để nói đến Ukraine, vì bối cảnh quốc tế hiện nay cũng là cuộc xâm lược do Nga tiến hành, và sức kháng cự của Ukraine, một ví dụ cho thấy là việc thống nhất Đài Loan bằng vũ lực không phải là không có rủi ro".
Trước các lời đe dọa hung hăng của bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc tại Singapore, chính quyền Đài Bắc vẫn giữ bình tĩnh. Vào hôm nay, thủ tướng Đài Loan Tô Trinh Xương (Su Tseng Chang) đã nhắc lại một quan điểm mà tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đã nhiều lần công khai tuyên bố : "Miễn là có sự bình đẳng, có đi có lại và không có điều kiện tiên quyết về chính trị, chúng tôi sẵn sàng tỏ thiện chí tham gia đối thoại với Trung Quốc".
Trọng Nghĩa
