Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Quanh v Anh Quc rút phép ca Truyn hình Trung Quc

Nguyễn Hùng, VOA, 11/02/2021

Kênh truyn hình nhà nước CGTN ca Trung Quc đã mt quyn phát sóng Anh sau khi b cơ quan giám sát truyn thông ca vương quc này, gi tt là Ofcom, tước giy phép hot đng.

london1

C Trung Quc ti tng hành dinh CCTV, cơ quan truyn thông nhà nước Trung Quc và cơ quan "anh em", CGTN, phát tin bng tiếng Anh.

B Ngoi giao Trung Quc ngay lp tc lên tiếng đ phá quyết đnh này và nói h s có hành đng tr đũa.

Trong lúc đó CGTN tìm được hai hc gi cánh t người Anh viết bài đ phá quyết đnh ca Ofcom, cơ quan hot đng đc lp vi chính ph Anh và có trách nhim đm bo các đài phát thanh và truyn hình tuân th pháp lut.

Vì sao mt giy phép ?

Trước khi b tước giy phép hôm 4/2/2021, CGTN cũng đang b Ofcom điu tra vì cáo buc đưa tin thiên lch liên quan ti các cuc biu tình Hong Kong hi năm 2019. Ofcom nói cuc điu tra s còn tiếp din dù CGTN đã b cm hot đng Anh.

Có hai lý do chính khiến CGTN, tên viết tt tiếng Anh ca China Global Television Network tc Mng lưới Truyn hình Toàn cu Trung Quc, b tước quyn phát sóng.

Th nht, điu tra caOfcom cho thy Star China Media Limited, công ty trách nhim hu hn đang s hu giy phép mà theo đó CGTN hot đng, thc tế không có trách nhim vi ni dung được phát. Vì lý do này h không đ điu kin đ tiếp tc s hu giy phép.

Ofcom cũng nói h không th chuyn giy phép ca Star China Media Limited cho CGTN vì hãng này thc tế do Đảng cộng sản Trung Quc qun lý. Các cơ quan được phép phát thanh và truyn hình Anh phi gi nguyên tc trung lp và chuyn h b mt chính đng qun lý không đm bo được tiêu chí do Ofcom đ ra.

Quyết đnh ca Ofcom cũng to tin l khiến các đài phát thanh và truyn hình ca các chính th cng sn trong đó có Vit Nam khó có th được phép hot đng ti Anh.

‘Chính tr cánh hu

Mt ngày sau khi mt giy phép h có trong sut 18 năm, CGTN hôm 5/2/2021 đã lên tiếng nói cuc điu tra ca Ofcom nhm vào hãng này t đu năm 2020 bt ngun t sc ép ca "các t chc cc hu và các lc lượng chng đi Trung Quc".

CGTN cũng tìm được hai cây viết người Anh lên tiếng đ phá quyết đnh ca Ofcom.

Cây viết Hugh Goodacre, ging viên đi hc ti University Collge London và University of Westminster viết hôm 7/2 : "Quyết đnh gn đây [ca Ofcom] là ví d đáng h thn v chuyn s tuyên truyn chng Trung Quc đang ngày càng cm r sâu trong mi mt ca văn hoá chính tr cánh hu Anh".

Còn cây viết cc t người AnhJohn Ross, người hin đang là nghiên cu viên cao cp thuc Đi hc Nhân dân Trung Quc, viết : "Hành đng [ca] Anh cũng tiếp ni cuc tn công t nhà nước nhm vào CGTN ti Hoa K nơi gn đây h b buc phi đăng ký vi tư cách đi din nước ngoài khiến nhân viên Hoa K ca h b tra tn tinh thn và khó phát trin v ngh nghip".

Ông Ross, người tng là giám đc ph trách chính sách kinh tế cho Th trưởng London, nhân vt cc t Ken Livingstone, hi nhng năm 2000 viết tiếp : "Phương Tây thường ln tiếng nhn rng h đi din cho "t do ngôn lun" và coi đây là "quyn ph quát".

"Nhưng thc tế là h ch cho phép t do ngôn lun dng thc rt hn chế ; ch khi đi đa s người dân ng h ch nghĩa tư bn nói chung và ng h chính quyn nói riêng".

Riêng chuyn CGTN ch chn đăng ý kiến ca các nhân vt cc t đ đ phá điu được coi là các "quyết đnh cc hu" Anh và Hoa K cho thy s thiên lch ca h.

H đã t chng minh rng h đã không có s đưa tin bt thiên v mà h phi có đ được cp phép phát hình ti Anh.

Đó là còn chưa k mi liên h cht ch gia các cơ quan báo chí vi Đảng cộng sản.

Hin nhiên chính quyn nào cũng tìm cách gây nh hưởng ti các cơ quan truyn thông. Nhưng ch có ti các quc gia cng sn h mi có th làm thế mt cách trc tiếp và s sàng.

Nguyễn Hùng

Nguồn : VOA, 11/2/2021

************************

Trung Quốc cấm BBC World News sau tin bài về Covid và Tân Cương

BBC, 12/02/2021

Chính quyền Trung Quốc chính thức cấm đài truyền hình BBC của Anh Quốc phát hình trên nước họ sau quyết định của Ofcom ở Anh rút giấy phép của CGTN.

london2

BBC World News TV là kênh truyền hình quốc tế bằng tiếng Anh hàng đầu trên toàn thế giới

Trong quyết định công bố hôm 11/02/2021, Cục Phát thành, Truyền hình và Điện ảnh Trung Quốc (SARFT) nói tin bài của BBC World News "vi phạm nghiêm trọng quy định về phát thanh truyền hình".

Trung Quốc cho rằng các phóng sự về dịch virus corona của BBC và bài về tình trạng của dân tộc Uighur ở Tân Cương "không đúng sự thật, không công bằng", và "có hại cho quyền lợi Trung Quốc".

Đài BBC đã bày tỏ sự thất vọng trước quyết định của chính quyền Trung Quốc.

Bộ trưởng Ngoại giao Anh, Dominic Raab nhắn trên Twitter rằng hành động của Trung Quốc cấm BBC News "là hành vi không thể chấp nhận được nhằm ngăn chặn tự do truyền thông".

CGTN hết quyền hoạt động ở Anh

london3

CGTN bị cho là vi phạm quy tắc phát hình ở Anh sau vụ chiếu phỏng vấn có vẻ như được thực hiện bằng biện pháp cưỡng ép với công dân Anh Peter Humphrey

Sự việc xảy ra sau khi Cơ quan Giám sát Truyền thông Anh (Ofcom) thu giấy phép của Mạng lưới Truyền hình Toàn cầu Trung Quốc (China Global Television Network - CGTN) ở Anh.

Hôm đầu tháng Hai, Ofcom nói công ty chủ quản của CGTN là Star China Media Limited "không có kiểm soát biên tập" hàng ngày với kênh truyền hình này và hoạt động của CGTN "trái với nguyên tắc quản trị truyền thông" theo luật ở Anh Quốc.

CGTN, hậu thân của CCTV, đã bành trướng ra các thị trường quốc tế và lấy trụ sở xây dựng hoành tráng tại khu Chiswick, London làm đại bản doanh cho hoạt động của họ ở Châu Âu.

Năm ngoái, CGTN bị cho là vi phạm quy tắc phát hình ở Anh sau vụ chiếu phỏng vấn có vẻ như được thực hiện bằng biện pháp cưỡng ép với công dân Anh Peter Humphrey.

Năm 2013, doanh nhân Humphrey và vợ người Trung Quốc bị bắt ở Trung Quốc vì các cáo buộc liên quan đến quản lý số liệu khách hàng.

Trong phiên tòa, đài báo Trung Quốc đăng cảnh ông "thú tội trên truyền hình" (forced confession), một hình thức các chế độ phi dân chủ thường áp dụng để "chứng minh bị cáo đã nhận tội", nhưng là điều phi pháp theo luật tố tụng hình sự ở Phương Tây.

Sau khi bị xử hai năm rưỡi tù (2014) và được thả sau một năm vì lý do sức khoẻ, ông Humphrey tố cáo công an Trung Quốc cưỡng bức ông thú tội trên video, điều vi phạm nhân phẩm của ông.

BBC World News TV là kênh truyền hình quốc tế bằng tiếng Anh, và có mặt trong các khách sạn cao cấp và cơ sở, tư gia cho người nước ngoài.

Đa số người Trung Quốc không tiếp cận được kênh này.

****************************

Trung Quc cm BBC World News, Hong Kong b phn radio ca BBC

VOA tiếng Việt, 12/02/2021

Hôm th Sáu 12/2, Trung Quc cm kênh tin thế gii BBC World News ca Anh trong các mng lưới truyn hình ca Trung Quc. Cùng ngày, hãng phát thanh truyn hình công cng ca Hong Kong cho biết h s ngng tiếp sóng kênh phát thanh Thế gii v ca BBC (BBC World Service), mt tun sau khi Anh thu hi giy phép phát sóng đi vi đài truyn hình nhà nước Trung Quc.

london4

Bin hiu ca đài BBC ti văn phòng ca h Bc Kinh, Trung Quc, 12/2/2021.

Cc Phát thanh và Truyn hình Quc gia Trung Quc cho biết các phóng s ca BBC World News v Trung Quc đã "vi phm nghiêm trng" điu khon đòi hi phi "trung thc và công bng", làm tn hi đến li ích ca Trung Quc và làm suy yếu đoàn kết dân tc.

Trong khi đó Đài Phát thanh Truyn hình Hng Kông (RTHK), cơ quan phát thanh truyn hình được cp tin t công qu lãnh th cũ ca Anh, cho biết h tm ngng tiếp sóng các chương trình tin tc ca đài BBC.

BBC, mt công ty đi chúng, nói rng h là "đài phát thanh truyn hình đưa tin quc tế đáng tin cy nht trên thế gii" và h ưa tin v tình hình thi s khp nơi trên thế gii mt cách công bng, khách quan và không s hãi hay thiên v".

Ngoi trưởng Anh Dominic Raab gi lnh cm ca Trung Quc là "s hn chế t do truyn thông không th chp nhn được", đng thi nói thêm rng "Trung Quc là nước có mt s hn chế đi vi quyn t do truyn thông và internet thuc din nghiêm trng nht trên toàn cu, và bước đi mi nht này s ch càng làm tn hi đến tiếng tăm ca Trung Quc trong con mt ca thế gii mà thôi".

Đi s quán Trung Quc ti London đáp tr bng mt tuyên b chát chúa : "Vic BBC không ngng ba đt ra nhng li nói di tm c thế k trong vic đưa tin v Trung Quc là đi ngược li đo đc ngh nghip ca báo chí, đng thi là tiêu chun kép và có thành kiến v ý thc h".

"Cái gi là t do truyn thông chng qua là cái c và v bc đ tung ra nhng thông tin sai lch và vu khng chng li các quc gia khác", vn li ca Đi s quán Trung Quc Anh.

Hôm th Năm 11/2, người phát ngôn B Ngoi giao Hoa K, Ned Price, nói trong mt cuc hp báo thường k rng "tht đáng lo ngi là (Trung Quc) hn chế các cơ quan và các mng báo chí, cn tr h hot đng t do Trung Quc, trong khi các nhà lãnh đo ca Bc Kinh li s dng môi trường truyn thông t do và ci m nước ngoài đ qung bá cho thông tin sai lch".

Trong tháng này, B Ngoi giao M nói h "lo ngi sâu sc" sau khi có bài phóng s ca BBC v các v cưỡng hiếp và xâm hi tình dc có h thng đi vi ph n trong các tri giam gi người Duy Ngô Nhĩ và nhng người Hi giáo khác vùng Tân Cương ca Trung Quc.

Trung Quc ph nhn các cáo buc v tình trng xâm hi Tân Cương và nói rng bài phóng s "hoàn toàn không có cơ s thc tế".

Hôm 4/2, cơ quan qun lý truyn thông Ofcom ca Anh đã thu hi giy phép ca Mng Truyn hình Hoàn cu Trung Quc (CGTN) sau khi mt cuc điu tra cho thy giy phép do Star China Media Ltd. đng tên, và như vy là sai lut.

Trung Quc nói quyết đnh đó mang tính chính tr và phía Trung Quc bo lưu quyn đưa ra "s đáp tr cn thiết".

****************************

Trung Quốc cấm chương trình của đài truyền hình Anh BBC World News

Thanh Hà, RFI, 12/02/2021

Phát phóng sự về nạn tra tấn và bạo lực tình dục tại Tân Cương, đài truyền hình Anh BBC World News bị Trung Quốc cấm cửa. Ngày 11/02/2021 Cơ quan đặc trách truyền thanh và truyền hình quốc gia Trung Quốc viện cớ kênh này vi phạm "nghiêm trọng" nguyên tắc chỉ đạo về đưa tin của Hoa Lục để cấm đài truyền hình Anh hoạt động tại nước này.

london05

Trụ sở của đài BBC, Luân Đôn, Anh Quốc. Daniel LEAL-OLIVAS AFP/Archivos

Đúng vào ngày Tết Nguyên Đán, Cơ quan đặc trách truyền thanh, truyền hình quốc gia Trung Quốc NRTA thông báo cấm kênh truyền hình Anh BBC phát sóng do không đưa tin một cách "trung thực và công bằng, làm tổn hại đến quyền lợi quốc gia của Trung Quốc". Hệ thống truyền thanh và truyền hình của Hồng Kông cũng thông báo ngưng phát sóng chương trình của BBC.

Hãng tin Pháp AFP nhắc lại lệnh cấm được Trung Quốc đưa ra 10 ngày sau khi đài truyền hình Anh phát một bài phóng sự điều tra về nạn tra tấn, bạo hành tình dục nhắm vào phụ nữ Duy Ngô Nhĩ trong các trại "dạy nghề" ở Tân Cương. Tuần trước, bộ ngoại giao Trung Quốc yêu cầu đài BBC chính thức xin lỗi vì phóng sự này.

Ngoại trưởng Anh, Dominic Raab chỉ trích Bắc Kinh "vi phạm quyền tự do báo chí". Luân Đôn nhắc lại Trung Quốc là một trogn những quốc gia "khắt khe nhất về quyền tự do báo chí và kiểm duyệt internet", quyết định cấm kênh truyền hình Anh phát sóng "càng làm xấu đi hình ảnh của Trung Quốc trong mắt cộng đồng quốc tế". Bộ ngoại giao Mỹ cũng "mạnh mẽ lên án" quyết định của Bắc Kinh.

Theo giới quan sát cuộc đọ sức giữa Bắc Kinh và Luân Đôn trên mặt trận truyền thông đã khai mào : tuần trước Anh Quốc rút giấy phép hoạt động của kênh truyền hình Trung Quốc CGTN do kênh này được đặt dưới sự chỉ đạo của Đảng cộng sản Trung Quốc. Cũng Luân Đôn từ tháng trước tố cáo Bắc Kinh đối sử "man rợ" đối với người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương. Trước đó nữa đài BBC đã phát phim tài liệu nói về nguồn gốc gây đại dịch Covid-19 làm Trung Quốc giận dữ.

Nghị viên Tom Tugendhat, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại tại Nghị Viện Anh ghi nhận "cần theo dõi kỹ hơn và thấu đáo hơn về thái độ càng lúc càng gay gắt của Đảng cộng sản Trung Quốc đối với các phương tiện truyền thông ngoại quốc".

Thanh Hà

*************************

Kênh CGTN của Trung Quốc bị tước giấy phép tại Anh

BBC, 04/02/2021

Cơ quan Giám sát Truyền thông Anh (Ofcom) vừa tước giấy phép của Mạng lưới Truyền hình Toàn cầu Trung Quốc (China Global Television Network - CGTN) ở Anh.

london5

Các quan chức Trung Quốc khai trương Mạng lưới Truyền hình Toàn cầu Trung Quốc (CGTN) vào cuối năm 2016

Anh Quốc nói công ty chủ quản của CGTN là Star China Media Limited "không có kiểm soát biên tập" hàng ngày với kênh truyền hình này.

Đây là lý do khiến Ofcom cho là hoạt động của CGTN "trái với nguyên tắc quản trị truyền thông" ghi theo luật ở Anh Quốc.

Theo tờ Telegraph (04/02/2021) một nữ phát ngôn viên của Ofcom tuyên bố "giấy phép cho CGTN lại thuộc về một chủ thể không kiểm soát được kênh này về mặt biên tập".

Tờ báo chạy tựa đề là "kênh truyền hình vệ tinh của Trung Quốc bị tống cổ khỏi Anh".

Người ta tin rằng dù một công ty đăng ký để xin giấy phép cho CGTN hoạt động ở Anh, đường lối biên tập của kênh lại do truyền hình Trung Quốc mà Đảng Cộng sản chỉ đạo, điều khiển từ xa.

CGTN có trụ sở tại Bắc Kinh và phát bằng tiếng Anh ra thế giới từ ba trung tâm quốc tế là London, Washington D.C. và Nairobi.

Các báo Anh cho hay năm ngoái, Ofcom đã kết luận rằng CGTN "vi phạm quy tắc phát hình" vì không đảm bảo được tính bất thiên vị (impartiality) trong tường thuật về biểu tình ở Hong Kong.

Theo BBC News, cuộc điều tra của Ofcom tháng 5/2020 đã nêu ra kết luận như trên về cách kênh truyền hình quốc tế của chính quyền TQ đưa tin về biểu tình Hong Kong.

Ofcom đã làm gì với các đài nước ngoài ?

Hồi 2018, Ofcom đã phạt kênh truyền hình Al Arabiya của chủ từ Ả Rập Saudi 120 nghìn bảng vì phát hình "lời thú tội" của một nhà lãnh đạo đối lập Bahrain mà không nói là ông bị tra tấn.

Năm 2011, Ofcom phạt kênh Press TV của Iran 100 nghìn bảng vì phát bài phỏng vấn với nhà báo Maziar Bahari của Newsweek vì cuộc phỏng vấn được thực hiện trong bối cảnh cai ngục Bahrain cưỡng bức ông Bahari.

Sang năm 2012, Ofcom tước giấy phép hoạt động của Press TV tại Anh Quốc.

Việc mất giấy phép năm nay sẽ gây khó khăn lớn cho CGTN vì đài này dùng cơ sở được đầu tư nhiều tiền của tại Chiswick, phía Tây London làm đại bản doanh cho mọi hoạt động ở Châu Âu.

Đài Truyền hình Trung ương TQ - CCTV bắt đầu phát ra quốc tế bằng tiếng Anh năm 2013 và từ 2016 thì lập ra kênh CGTN.

london6

Đài BBC cũng chịu sự giám sát của cơ quan Ofcom

Chính quyền Trung Quốc từng hy vọng kênh này đem lại uy tín cho quốc gia của họ và sẽ tiếp cận công chúng Phương Tây trực tiếp bằng tiếng Anh.

Ofcom là cơ quan giám sát truyền thanh truyền hình Anh Quốc, chỉ báo cáo lên Nghị viện, và hoạt động độc lập với chính phủ.

Cơ quan này giám sát cả đài BBC và các kênh truyền hình nội địa của Anh cũng như phụ trách cấp phép cho các đài nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Anh.

Nguyên tắc vận hành và tiêu chí quản lý truyền thông của Ofcom có thể đọc công khai tại trang https://www.ofcom.org.uk/about-ofcom.

Công chúng cũng có thể khiếu nại về các kênh thông tin Anh và nước ngoài hoạt động ở Anh tới Ofcom.

Additional Info

  • Author Nguyễn Hùng, Thanh Hà, VOA tiếng Việt, BBC tiếng Việt! RFI tiếng Việt
Published in Quốc tế

Truyền thông tự chủ hay quá độ ?

Trần Công Lân, quyenduocbiet, 24/01/2021

Ai cũng biết giới truyền thông Mỹ do các đại công ty nắm tuy có thiên vị đôi chút nhưng vẫn là độc lập vì còn tòa án và các cơ chế khác kiểm soát (đại học, viện nghiên cứu…). Vì sống nhờ quảng cáo nên các nhà bình luận, phân tích thời cuộc cũng chỉ phổ biến tin tức trong thời hạn. Cũng vì để lôi cuốn khán, thính giả nên cần tin sốt dẻo nên đôi khi để cho các chính trị gia gây sóng gió mỗi khi xuất hiện trước công chúng. Đó là lý do Trump đã gây chú ý trong kỳ tranh cử 2016 qua những lời nói gây chấn động dư luận.

fake0

Đặc biệt lối phỏng vấn, đặt câu hỏi của giới truyền thông Mỹ cũng khác thường, họ không đặt vào mục tiêu tìm sự thật mà chỉ khơi dậy những cơ hội gây sóng gió hơn là chận đứng lối nói tránh né, vòng vo của người được hỏi (cho hết giờ hay có cơ hội đăng quảng cáo). Khi tự do ngôn luận bị lạm dụng để tung tin giả và thách đố sự thưa kiện của nạn nhân (chỉ xảy ra cho giới nhà giàu có tiền mướn luật sư). Giới chính trị và truyền thông đã dung túng cho "tin giả" (fake news) xuất hiện và chúng ta có mục kiểm soát sự thật (fact check).

Đạo đức là giá trị rẻ như bèo trong xã hội Mỹ khi viên chức chính quyền tuyên thệ nhậm chức trên Thánh Kinh (oath) với niềm tin Thượng đế (in the God we trust) sau đó mạnh ai nói láo tiếp mỗi ngày. Vậy thì giá trị đạo đức, cương thường của xã hội Mỹ nằm ở đâu ?

Phải chăng đó là sự cố tình để giáo dục quần chúng ? Bắt buộc người dân phải tìm hiểu nhiều hơn, chú ý nhiều hơn những biến chuyển của xã hội và kèm theo đó là nhét vào đầu người dân những món hàng quảng cáo xen kẽ qua các tin tức.

Sự xuất hiện của mạng xã hội (social media) đã khiến sự hỗn loạn trong giới truyền thông tăng lên mức độ gần như không kiểm soát được. Mới đầu ai cũng tưởng đó là phương tiện giúp cá nhân thông tin nhanh chóng và giúp xã hội tiến hóa nhanh hơn. Nhưng kỹ thuật đi nhanh không có nghĩa là đạo đức, tự chủ, nhân cách của con người cũng sẽ tiến lên mức độ đủ để chế ngự sức mạnh kỹ thuật. Và đó là thảm họa.

Khi các công ty muốn phổ biến sản phẩm của mình đến người tiêu thụ nên trả tiền quảng cáo cho các cá nhân loan tin trên mạng có nhiều người theo dõi. Vì tham lợi nên có những cá nhân sẵn sàng loan tin thất thiệt, nóng hổi để thu hút người theo dõi và kiếm tiền quảng cáo.

Trong khi các cơ quan truyền thông chịu trách nhiệm trước pháp luật và tòa án nếu bị kiện nên các vị chủ nhiệm, chủ bút phải kiểm soát các phóng viên, ký giả khi săn tin, đăng tin. Ngược lại, khi nhận tin trên mạng xã hội bạn sẽ không bao giờ biết người loan tin là ai, họ lấy tin từ đâu, trình độ hiểu biết và lý luận của họ ra sao để chọn và phổ biến các nguồn tin như vậy. Chính vì thế, các quốc gia thù địch của Mỹ đã xen vào gây rối loạn xã hội và các cuộc bầu cử.

Sự phân hóa trong các đảng chính trị qua các thủ đoạn phân chia địa hạt bầu cử, bổ nhiệm các quan tòa các cấp, cách thức vận động quốc hội, luật đóng góp tiền tranh cử... đã dẫn đến sự phân hóa trong giới truyền thông. Khi sự thiên lệch xảy ra trong tam quyền phân lập và đệ tứ quyền (truyền thông) thì nền dân chủ Mỹ bắt đầu lung lay. Chỉ còn các viện nghiên cứu (foundation, institution), đại học, các viên chức hồi hưu, quân đội là còn cố gắng duy trì sự trung thực để xây dựng dân chủ.

Khi sự nói láo, đe dọa, khiêu khích, phân chia, chụp mũ xảy ra nhiều hơn bao giờ trong sinh hoạt xã hội Mỹ mà sự khác biệt giàu nghèo lên cực độ sẽ dẫn đến các phản ứng quá khích.

Khi nền tảng dân chủ là đa số thắng thiểu số thì khi thiểu số dùng xảo thuật để nắm quyền thì đó là bạo quyền đi đến độc tài. Mà khi dân số Mỹ chuyển từ đa số trắng sang đa số đa đen và gốc Châu Mỹ La Tinh thì sự kỳ thị bộc phát dữ dội. Khác với thời 1960s là giữa Trắng-Đen (khi trắng còn đa số) thời đại 2000s với khủng hoảng di dân cùng với khủng hoảng kinh tế 2008 khiến giới nghèo càng nghèo. Sự bất công xã hội dễ gây bạo động khi có những phán quyết chính trị hay tin tức gây căm phẫn trong lòng người dân ít hiểu biết.

Phải chăng đó là sự quá độ mà giới truyền thông phải chịu trách nhiệm ?

Hay đó là do sự khiếm khuyết của một nền giáo dục không có triết học (lý luận) mà chỉ cổ võ giấc mơ làm giàu (American dream) ?

Hay đó là lỗ hổng của hiến pháp Mỹ chỉ cổ võ tự do (dân chủ), hạnh phúc mà không đặt một nền tảng cương thường để dẫn dắt tự do như thế nào để đi đến hạnh phúc ? Mà hạnh phúc là gì khi con người dễ sa ngã với những dục vọng hơn là tu dưỡng ? Khi con người tranh sống trong xã hội đã quên đi nền tảng (hiến pháp) để chú trọng vào đời sống cá nhân. Vì lợi mà quên nghĩa là chuyện thường tình.

Phải chăng khi hiến pháp phân định chính quyền và giáo quyền đã bỏ ngỏ phần "đạo đức, cương thường" cho phía tôn giáo ? Vậy khi tôn giáo biến chất thì chính quyền có thể làm gì được ?

Rồi khi đó "niềm tin" (in the God we trust) sẽ không còn là giềng mối của quốc gia nữa. Lúc đó các nhà làm luật sẽ giải quyết ra sao ?

Như vậy sự sụp đổ niềm tin tôn giáo sẽ chấm dứt nền dân chủ và dọn đường cho độc tài thống trị ?

Có người cho là truyền thông Mỹ thiên vị cá nhân XYZ nhưng hãy nhìn giới truyền thông quốc tế nói gì về chính trị Mỹ ? Chẳng có ai đủ thế lực để thống trị giới truyền thống quốc tế. Cũng như con số chết vì Covid-19, nếu bảo là các bệnh viện Mỹ khai quá sự thật thì hãy nhìn vào các nước khác : nơi nào dân không có kỷ luật, chống các biện pháp phòng ngừa thì số bệnh nhân tăng, số chết tăng. Nếu bảo là bác sĩ khai số người chết vì Covid-19 để lấy tiền tại sao các cơ quan điều tra không cứu xét ? Biết bao bác sĩ ăn gian Medicare/Medicaid bị phạt tù vì tham tiền nhưng trong cơn đại dịch thì ai tham tiền khi chính bác sĩ, y tá còn lây bệnh chết ?

Khi xã hội lâm cơn tai biến mà chính trị gia bất tài, gian lận, nói láo…. Các nhà lãnh đạo tôn giáo biến chất, hủ hóa. Giới truyền thông mất tự chủ thì người dân biết tin vào đâu ? Nền dân chủ đòi hỏi người dân phải luôn thức tỉnh để làm chủ vận mệnh mình. Xã hội tư bản đã tha hóa con người theo dục vọng thì phải chăng dân chủ phát triển tư bản và nay tư bản quay lại tiêu diệt dân chủ cũng vì quyền lợi. Con người làm ra lợi nhuận chứ lợi nhuận chẳng sinh ra con người. Ai kêu ca biện pháp phong tỏa bệnh dịch (lockdown) sẽ làm suy sụp nền kinh tế sẽ trả lời ra sao khi tiếp tục sinh hoạt sẽ làm bệnh dịch lan tràn. Và khi khách hàng chết thì ai mua hàng tại các cửa tiệm ? "Còn người, còn của" vì người làm ra của cải chứ của cải không làm ra con người.

Sự tệ hại phát sinh khi các chính trị gia kích động mâu thuẫn để thủ lợi và lôi kéo người dân mù quáng chạy theo. Trong khi biện pháp đơn giản là thử một quận "lockdown" trong 2 tuần, 3 tháng xem có chận đứng bệnh dịch hay không ? Nếu đúng thì phải theo, có gì phải cãi "tự do chọn lựa". Hãy nhìn các nước có kỷ luật như Đài Loan, Hàn Quốc, Tân Tây Lan… đã ngăn chận được bệnh dịch.

Vậy thì giới truyền thông Mỹ có thấy không ? Thấy nhưng tại sao họ không nói lên ?

Vì họ cũng như các chính trị gia đang chơi trò "ngư ông thủ lợi" và đó là mối đe dọa nền dân chủ Mỹ.

(tháng 11/2020- Vit lch 4899)

Trần Công Lân

Nguồn : quyenduocbiet, 24/01/2021

******************

Các nan gii ca truyn thông xã hi

Phạm Phú Khải, VOA, 22/01/2021

Sau v ni lon ti Đin Capitol vào ngày 6 tháng Giêng năm 2021, mt lot các mng xã hi, bao gm c Facebook và Twitter, đã hn chế tương tác, thm chí khóa tài khon ca ông Trump, có th vĩnh vin.

truyenthong01

Twitter ln Facebook đu vin dn lý do khóa tài khon ông Trump vì có đăng ni dung kích đng bo lc.

Twitter lnFacebook đu vin dn lý do khóa tài khon ông Trump vì có đăng ni dung kích đng bo lc.

Quyết đnh này đã gây nhiu tranh cãi gay gt v t do ngôn lunti M và khp nơi, trong đó có người Vit.

Nhng người phn đi quyết đnh này cho rng, Big Tech, tc nhng công ty công ngh ln như Twitter và Facebook, đã hành x không khác gì bt ming ông Trump (1) ; đã kim duyt và bóp nght quyn t do ngôn lun ca ông. H còn cho rng đây là s vi phm quyn t do ngôn lun, được ghi trong Tu Chánh Án 1, ca Hiến Pháp M (2).

Nhiu người theo đng Cng hòa, hay nhng người ng h ông Trump, phn ln có v đng tình vi quan đim này.

Nhng người ng h quyết đnh ca Facebook hay Twitter thì cho rng, các công ty này có quyn hp pháp đ quyết đnh như thế. H bin lun : Tu Chánh Án 1 không cho phép mt ai có quyn trên mt din đàn nào đó, đc bit din đàn đó thuc s hu ca các thc th tư nhân (private entities). Nó cũng bo v các thc th này trong vic chn la h mun nói gì hay nghe gì v.v

Nhiu người chng Trump, hay theo đng Dân ch, phn ln đng tình vi quan đim này.

Nhng người ng h quan đim này bin lun thêm rng, đây là mt quyết đnh đúng đn và cn thiết đ ngăn nga nhng s cc đoan, quá khích, nht là các phn t kích đng bo lc. Cuc khng bbn giết hàng lot người ti Christchurch, New Zealand vào ngày 15 tháng Ba năm 2019 và được trình chiếu trc tuyến đã thay đi chính sách và hành đng ca Facebook, và các mng xã hi khác. Nhưng cácli nói gây hn thù, kích đng bo lc, t đó đến nay vn còn tiếp din. T Miến Điến, n Đ, Ethiopia, các phát biu hn thù (hate speech), nht là t nhng chính khách có nh hưởng, đã gây tác đng đáng k lên xã hi. Facebook hay Twitter trước đây vn ngn ngi trong quyết đnh xóa b các bài này vì không mun hn chế t do ngôn lun. Trong khi đó, Facebook li nhượng b vi các nhà nước chuyên chế xóa b các bài có quan đim đúng đn, không h s dng tin gi, nhưng li phê bình chế đ cm quyn, như ti Thái Lan, Miến Đin, n Đ, Vit Nam, Phi, Brazil v.v

Nói mt cách khác, Facebook và các mng truyn thông xã hi đã áp dng tiêu chun kép thay vì tôn trng nguyên tc bo v t do ngôn lun ti đa có th. Facebook vn đi phó mt cáchtùy tin, như trường hp ti Thái Lan mà tôi tng viết trước đây. Tt nhiên, đây là sân chơi mà Facebook s hu, và h có quyn làm như thế da trên s thỏa thun gia h và người tiêu dùng. Tuy vy, nếu Facebook không có chính sách rõ ràng, minh bch và không công khai nhng hành đng và báo cáo ca h, đ áp dng mt cách đng nht, thì s mt uy tín. Và mâu thun. Facebook không ch đng đ ri đến s kin ông Trump xy ra. Mark Zuckerberg công b trên trang Facebook ca mình rng Facebook hành đng như thế vì Trump "kích đng ni lon bo lc" đchng li mt chính quyn được bu chn dân ch. Cũng cn nhc li rng trước khi quyết đnh ngăn tài khon ca Trump, đi vi các trường hp tương t, Facebook có khi quyết đnh hành đng, có khi hoàn toàn không, và khi hành đng thì cũng quá mun m àng, đ ri có nhng thit hi đáng tiếc xy ra.

Hành đng ngăn cm tài khon ca ông Trump là cơ hi đ chúng ta đt ra các câu hi kế tiếp. Mt, liu Facebook hay các mng xã hi có mt chính sách đng nht, trong đó s đ cao và tôn trng quyn t do ngôn lun ti đa có th, nhưng vn ngăn nga được nhng phát biu cc đoan, gây hn thù, kích đng bo lc hay không ? Hai, nếu có mt chính sách như thế, thì liu Facebook và các mng xã hi khác có kh năng áp dng chính sách mt cách đng nht như thế trong th chế dân ch, na dân ch và đc tài hay không ? (Hơn 2.7 t người dùng, 90% nm ngoài M, li dùng bao loi ngôn ng khác nhau, thì đây qu là mt thách thc va v lý tưởng va v k thut (3)). Ba, nếu Facebook có quyn và có th ngăn cm quyn t do ngôn lun, như đã làm vi ông Trump, hay các lãnh đo chính tr khác, thì liu quyn lc này có phi đi quá gii hn cho phép ca h không ? Hay h có cn phi được quy đnh hóa (regulated), như các cơ quan truyn thông thông thường chu s quy đnh ca pháp lut, nhm buc h phi có trách nhim gii trình và nm trong khuôn kh pháp lut ?

Xin m ngoc đây đ nói v vn đ kim duyt. Chc chn Facebook hay các mng xã hi khác không mun kim duyt. Lý do ? Trong th chế dân ch, kim duyt tht ra là công vic chng đng đng. Nó va trái nguyên tc t do ngôn lun, va tn khá nhiu nhân, tài, lc đ làm. Mà làm thì cũng không th hoàn ho. Và li gây tranh cãi và chng đi. Nhưng các mng xã hi không có s chn la gì khi người dùng đã lm dng nó đ gây hn thù, kích đng bo lc, tuyên truyn thuyết âm mưu v.v Vi 2.7 t tài khon trên thế gii, và hàng t bài đăng trên Facebook mi ngày, h phi dùng đến thông minh nhân to (Artificial Intelligence/AI) và hàng ngàn nhân viên khác nhau đ kim duyt. Nhưng cho dù như thế, h cũng chkim soát được 90% ni dung, phn còn li ph thuc vào báo cáo ca người dùng. 10% thiếu kim soát hoàn toàn cũng gây lm trc tr, th thách hoc tai ha.

Ngoài các vn đ nêu trên, Facebook và các mng xã hi là con dao hai lưỡi. S dng nó đúng đn, nó s cho ra kết qu tích cc. Nếu chăm sóc nó như căn nhà ca mình, tôn trng s khác bit, tho lun trên tinh thn tương kính, kim chng thông tin và phi vô cùng thn trng đ không tuyên truyn hay phát tán thuyết âm mưu, thì không khí tho/tranh lun s tích cc. Và s có th cùng nhau bo v t do ngôn lun. S dng nó ba bãi và thiếu trách nhim, và nếu không cnh giác, thì s b tuyên truyn và ch tiếp tay làm li cho k phá hoi. Hơn na còn b sa ly hoc mc mưu, tr thành mt cái ch cãi nhau và chi v. Nó s tr thành mt đng rác khng l và dn dn mt đi nhng người đng đn theo dõi. Thành phn dư lun viên biết khai dng điu này, đã đành. Nhưng vô s người Vit khác cũng rơi vào cái by này.

Tr li, Facebook và các mng xã hi khác hành x bt nht như thế vì lý do li nhun. H là mt công ty thương mi không hơn không kém. Lý do h có th b cong nguyên tc và giá tr cũng vì quyn li.Thut toán (algorithm) chính ca Facebook, Twitter, Youtube v.v là liên tc đưa ra nhng tin tc, hình nh, phim nh, quan đim thích hp vi mi người dùng. Mi chúng ta đu được cung cp tin tc (newsfeed) khác nhau da trên s thích và đc tính ca tng người mà h đã thu thp được qua thi gian. Người nào thích tin git gân, tin gi thì càng được cung cp các loi tin như thế, chng hn. Nó làm cho người khác có cm tưởng nếu tin tc đy dy như thế thì phi là tin tht thôi. Không nhng thế, nó còn làm cho người ta b cun hút, b "ghin". Trên Google Search, Twitter, Youtube v.v thì h cũng dùng thut toán tương t. Bí mt này đã được phơi bày, và nhng ai mun tìm hiu thêm nên xem phim "The Social Dilemma" trên Netflix. Phim tài liu này do chính nhng người tng gi chc v quan trng nht trong các công ty này vch trn v nhng tác h i khng khiếp ca nó. B phim tài liu "Thế nan gii xã hi" này đã góp phngióng lên hi chuông cnh báo v s xâm nhp ca công ngh khai thác và thao túng d liu vào đi sng xã hi ca chúng ta và hơn thế na.

Chúng ta nh rng, khi càng nhiu người xem và càng nhiu s tương tác thì Facebook, và các mng xã hi khác, càng có li v mt qung cáo. Người ta thích xem các tin tc git gân, đy cm tính hơn là nhng thông tin trung thc, đy d liu, nhưng li nhàm chán. Con người d b tuyên truyn là vy. Nga, Trung Quc,Epoch Times/Falun Gong, v.v… không xâm nhp (hack) Facebook, mà ch đơn thun s dng các din đàn/phương tin này đ truyên truyn và tung tin gi. Gii tuyên truyn nói chung được hưởng li t đó.

Các chế đ dân ch lo ngi tác hi ca truyn thông xã hi như là công c tuyên truyn đ các thông tin sai lch ngày càng làm người dân không th phân bit hư tht trong bu c, các vn đ y tế/sc khe, giáo dc v.v

Còn nhng chế đ chuyên chế thì va hưởng va lo. Vi các thông tin trung thc gây sc ép lên chế đ, h luôn tìm cách gây áp lc đ Facebook phi kim duyt, nếu không thì b trng pht tin hay b da đóng ca, như ti Thái Lan, Vit Nam và bao nước khác. Mt khác, h cũng được hưởng t thông tin gi vì không ai gii hơn h trong vic s dng nó đ tuyên truyn và lung lc s hiu biết ca người dân.

Cũng vì các nguyên do này mà chính quyn khp nơi, t dân ch đến đc tài, đu mun quy đnh hóa/regularization, theo mc tiêu riêng ca h. Dân ch thì mun Facebook có trách nhim hơn, gim thiu tin gi, thuyết âm mưu hay các tiếng nói kích đng hn thù, bo lc. Chuyên chế thì mun Facebook kim duyt và ngăn nga đ gim thiu các tiếng nói phê bình chế đ.

Qu là mt thi đi vàng thau ln ln. Cho nên nếu thiếu ý thc, quan tâm và chu khó lng nghe hc hi, thì nhiu người s tr thành nn nhân ca đám sương mù di trá.

Nhưng vn còn có th khai dng các mng truyn thông xã hi mt cách tt nht có th. Người s dng nênth hin tính cách đng đn đàng hoàng ca mình, tôn trng s tht và tiếng nói khác bit. Luôn cnh giác các ngun tin chưa kim chng. Luôn nói không vi các loi tin gi tin git gân, và dt khoát không phát tán nó. Luôn tìm cách tho lun và thuyết phc thay vì chi ra. Được như thế thì chúng ta s cùng nhau tiến mt bước trên mt trn t do ngôn lun. Nó là mt trong nhng mc tiêu căn bn, nn tng ca dân ch. Còn chuyn Facebook hay mng xã hi khác thì cũng ch là phương tin, không phi là cu cánh.

Úc châu, 22/01/2021

Phm Phú Khi

Nguồn : VOA, 22/01/2021

Chú thích :

1. Không th ví điu này vi vic bt ming ông Trump. Tng thng có vô s các phương tin khác nhau, qua hp báo hay các kênh truyn thông ca Nhà Trng mà ông có th dùng. Quyết đnh này ch đơn thun là ngăn chn tiếng nói ca ông Trump trên các din đàn/phương tin này.

2. Tu Chánh Án s 1 : Tm dch "Quc hi s không đưa ra lut nào tôn trng vic thành lp tôn giáo, hoc cm thc hin t do tôn giáo ; hoc gii hn quyn t do ngôn lun, hoc báo chí ; hoc quyn ca người dân được t hp mt cách hòa bình, và kiến ngh chính ph gii quyết nhng bt bình".

(Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or prohibiting the free exercise thereof ; or abridging the freedom of speech, or of the press ; or the right of the people peaceably to assemble, and to petition the government for a redress of grievances.)

3. Facebook có nh hưởng ln bi vì s lượng người s dng nó nhiu hơn gp bao ln các cơ quan truyn thông truyn thng.

Theo s liu mi nht thì Facebook hin nay có đến2.7 t người s dng, trong đó 223 triu ti M.Twitter có 190 triu người dùng mi ngày. Trong khi đó,Fox News ch có 3.78 triu người xem lúc cao đim, và CNN 2.37 triu người. TheNew York Times có 7 triu người đăng ký báo. TheEconomist thì ch có 1.7 triu.

S lượng s dng càng nhiu thì sc nh hưởng càng ln.

Additional Info

  • Author Trần Công Lân, Phạm Phú Khải
Published in Diễn đàn

Truyền thông qua mạng xã hội có sức thay đổi suy nghĩ một con người, đem lại sự ủng hộ cho một cá nhân, tạo nên một lực lượng đáng kể.

Thực tế đang cho thấy nhiều người Việt chẳng cần hiểu cách vận hành của một đất nước, chính trị gia làm gì, không nhất thiết phải đọc báo, với nhiều người thời nay chỉ cần xem, nghe các YouTuber, Facebooker nói như thế nào đã đủ, hoặc ít ra là người ta tin như vậy.

radio1

Cái radio của ba tôi

Mùa hè năm 1990, tôi 12 tuổi, sống ở làng quê tỉnh Quảng Nam, trong một lần đến sân hợp tác xã cách nhà chừng ba cây số để coi ti vi. Cái ti vi trắng đen cỡ 24 hay 28 inchs hằng đêm có người bưng để ở hiên hướng ra sân cho dân xem.

Một lần xem ti vi như thế tôi thấy ông Mikhail Gorbachov, về kể với ba. "Có phải ông người to con, đầu hói, trên trán có cái bớt không", ba hỏi lại.

Có lẽ ba tả được ông Gorbachov một cách chi tiết đến cái bớt trên trán là nhờ thông qua các chương trình phát thanh của đài BBC, đài Quốc tế Pháp – RFI (đài Pháp), đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) mà mấy ông gọi thân thuộc, "đài Hoa Kỳ".

Năm 1987, nhà tôi mua được cái radio. Đều đặn hằng đêm ba nghe các chương trình phát thanh Việt ngữ của đài BBC, đài Hoa Kỳ, đài Pháp trước khi đi ngủ. Buổi sáng việc nghe các đài này được lặp lại nếu ông không phải ra đồng trước giờ phát thanh.

Nhờ nghe các đài từ hải ngoại, ba có được thông tin về kinh tế, chính trị thế giới khá tốt. Không mấy tin tưởng vào "chế độ mới".

Cùng nằm trên phản với ba, hằng đêm tôi thường nghe ké những buổi phát thanh như thế trước khi chìm vào giấc ngủ.

Mấy ông trong xóm hay nghe đài, mỗi khi có dịp ngồi lại với nhau dù phải ‘nhìn trước ngó sau’ vẫn nói về đài BBC, đài Hoa Kỳ, đài Pháp mấy hôm nay nói gì như sự hiểu biết, chờ đợi, hy vọng.

Đến năm 1994, gia đình tôi mua được ti vi trắng đen. Chương trình ba thích nhất là phần thời sự quốc tế của đài truyền hình Việt Nam. Ba vẫn nghe các chương trình phát thanh từ nước ngoài như một cách đối chiếu thông tin.

Cái ti vi đầu tiên bị hư, ba mua bằng ti vi màu. Hằng đêm ba nằm trên chỏng xem ti vi vừa nghe tiếng, thấy được cả hình. Các chương trình game show mới đầy hấp dẫn. Cái radio phương tiện nhìn ra thế giới không bị kiểm duyệt dần dần bị bỏ rơi.

Mấy ông trong xóm giờ ngồi lại với nhau không còn bàn về BBC, đài Hoa Kỳ, đài Pháp nói sao. Thay vào đó họ nói về trên ti vi có gì, chiếu phim nào. Cái tên Lại Văn Sâm chiếm sóng các nhiều chương trình giải trí ‘đinh’ được nhắc nhiều trong các lần giải mỏi buổi chiều, hoặc mỗi khi có dịp gặp nhau.

Việc nằm ngửa, gối cao xem ti vi đã chuyển hóa ba tôi trở thành như một cảm tình viên của Đảng cộng sản. Từ chỗ bảo vệ màu cờ tự do mà ông đã đổ máu trước năm 1975, ông lên án quá khứ trước đó.

Đã không ít lần ba và tôi tranh luận khá gay gắt về vấn đề này. Ba nói, "đảng, chính quyền làm tốt", tôi thì không cho là như vậy.

radio2

Những ‘đài tiếng nói Trump’

Tại ngôi nhà ở làng Khánh Lộc, xã Tam Thành, tỉnh Quảng Nam đường truyền internet chưa có, 4G chập chờn như ngọn đèn thờ trước bão. Ba tôi vẫn trung thành với các chương trình do đài nhà nước phát trên ti vi trong nhiều năm qua.

Nhiều người Việt cùng thời ba tôi giờ có cơ hội tiếp xúc với internet, mạng xã hội được cài đặt sẵn trên tivi, máy tính, điện thoại dễ dàng chọn lựa người nói hợp với mình.

Một ông chú ngoài 50 tuổi, sống ở Mỹ hơn 15 năm đã tự tin với tôi, "Con muốn nói chuyện chính trị khi nào đến nhà, chú phân tích cho mà nghe. Chú xem chính trị trên YouTube mỗi ngày".

Tôi vẫn chưa đến nhà chú, cũng không biết ông xem chương trình gì trên YouTube. Nhưng tôi biết khả năng ngôn ngữ khó cho phép ông hiểu được các chương trình tiếng Anh.

Nhiều người Việt ở Mỹ không quan tâm CNN, Fox News, The New York Times, NBC News… hay phần điểm tin của báo Người Việt nói gì.

Thay vào đó họ trông chờ vào các đài ủng hộ Donald Trump trên YouTube, Facebook. Đây là kênh tiếp nhận thông tin, liên hệ của họ với chính trị ở Mỹ.

Ba mẹ một người bạn tôi đến Mỹ hơn chục năm trước, khi tuổi không còn trẻ. Họ sống tại thành phố Tacoma, bang Washington. Ông làm nghề cắt tỉa sân vườn, bà làm nail. Từ chỗ không mấy quan tâm về chính trị, ông bà trở thành người nhiệt tình ủng hộ Donald Trump.

Lúc nấu ăn, trong bữa cơm ông bà luôn mở YouTube phát lên TV xem các nhân vật quen thuộc nói tiếng Việt, chứ không xem những kênh truyền thông đủ tin tưởng hơn. Ông bà thích xem các YouTuber, Facebooker này vì không đủ tiếng Anh để hiểu đài Mỹ.

Dễ dàng cảm nhận được nhiều YouTuber này nói bằng kiểu ngôn ngữ hơi chợ búa, có lúc miệt thị bên này, bên kia. Nói theo kiểu bênh vực, giành cảm tình, họ dùng lời lẽ bình dân, dễ hiểu. Cùng với cách thể hiện ngữ điệu hùng biện hơi hung hăng, quyết liệt, muốn đè bẹp người khác, từ sâu xa rất phù hợp với tâm tính của số đông người Việt.

Cha mẹ bạn tôi tin các YouTuber, Facebooker ủng hộ Tổng thống Donald Trump hơn sự phân tích đúng sai của con cái.

Họ đưa lý lẽ bảo vệ bằng việc ông tiến sĩ này, ca sĩ kia, doanh nhân nọ… là người hiểu biết đã ủng hộ ông Trump, thì dĩ nhiên họ không thể lầm.

Qua việc tiếp nhận thông tin từ những kênh YouTube, tài khoản Facebook nói và làm theo ông Trump, nên sau bầu cử ở Mỹ gần hai tháng, ông bà vẫn tin việc Trump thất bại do gian đối cướp đi chiến thắng.

Họ trao hy vọng thay đổi kết quả bầu cử theo từng vụ kiện, đến Tối cao Pháp viện, ngày đại cử tri bầu (14/12), chuẩn thuận của quốc hội vào 6/1 đến. Thậm chí hy vọng Trump thành công áp đặt thiết quân luật hủy bỏ kết quả để tiếp tục nắm quyền sau khi kết thúc nhiệm kỳ vào ngày 20/1 như luật định.

Phải nói rằng đây cũng là hy vọng của rất nhiều khán giả Việt của các YouTuber, Facebooker ủng hộ Trump.

Một người quen khác đang sinh sống tại quận Cam, bang California. Từ hồi cha sinh mẹ đẻ đến một năm trước, chính trị chưa bao giờ ‘phủ sóng’ đến chị. Nhưng chị trở thành người quan tâm đến chủ đề này, ủng hộ Trump nồng nhiệt thông qua đồng nghiệp làm nail.

Chị xem tôi như chưa hiểu gì, 5 – 6 tháng trước bầu cử, chị gởi cho tôi các kênh YouTube chị xem cùng lời nhắn, "Ánh xem đi để biết. Tổng thống Trump là người rất tốt, biết nghĩ cho dân, chống Trung Quốc".

Trong số nhiều người Việt ủng hộ Donald Trump có không ít những người ủng hộ ông thông qua các YouTuber, Facebooker đưa thông tin đề cao cho Tổng thống thứ 45 của Mỹ.

Cùng với đó, các "đài Trump" này không ngại tung tin bịa đặt, thuyết âm mưu, cáo buộc sai sự thật để hạ bệ Joe Biden mà không chịu bất cứ trách nhiệm gì.

radio3

Bị ‘tẩy não’ vì chọn xem đài không đáng tin

Không chỉ người Việt tại Mỹ, nhiều người bạn, người quen của tôi trong nước cũng tìm đến các kênh thông tin thân ông Trump.

Các YouTuber, Facebooker phát từ trong lòng nước Mỹ như cái passport củng cố thêm sự chứng thực, niềm tin cho người ở trong nước.

Không ít người Việt tại Việt Nam cũng có sự nghi ngờ, dùng ‘fact check’ bằng cách hỏi thăm người quen, bạn bè trên thực địa ở Mỹ để cũng cố niềm tin vốn cũng chỉ là khán giả của các đài ủng hộ Trump như họ.

Tôi đã giải thích cho không ít người trong nước khi được hỏi về chuyện nước Mỹ nhưng xem ra họ không mấy tin. Vì sau đó tôi thấy trên Facebook của họ vẫn đầy thông tin tiếp tục bảo vệ Trump bằng mọi giá và lên án cái ông cho là thổ tả, "Fake news".

Donald Trump đã rất thành công trong việc dùng sức mạnh của truyền thông để lôi kéo sự ngưỡng mộ, nói bất kể đúng sai, tốt xấu, nên hay không… Nhiều người Việt trở thành nạn nhân thông tin từ các YouTuber, Facebooker sống chết ủng hộ Trump.

Họ nói theo Trump để tăng lượt xem, thêm người theo dõi, trong khi người xem đến vì họ nói hợp khẩu vị. Nhiều người Việt bị kích động, bất chấp nguy hiểm của dịch bệnh, bị lôi kéo để góp tiền góp sức cho những trò lừa đảo, như lao vào canh bạc, cơn say ma tuý.

Truyền thông trong nước bị chính quyền kiểm soát đã đành, ở hải ngoại nhiều người Việt do hạn chế về ngôn ngữ đã bị áp đảo bởi các nguồn không đáng tin cậy cũng từ tiếng Việt.

Đáng tiếc, nhiều người vẫn đặt niềm tin vào các nguồn này như xây nhà trên cát.

Một mai họ nhận ra mình là nạn nhân của cuộc bịp bợm truyền thông thì kết quả sẽ ra sao ? Liệu những tin tức từ các cơ quan truyền thông có uy tín, nghiệp vụ, kinh nghiệm, trách nhiệm với thông tin có thể mang họ trở lại ?

Donald Trump đến rồi đi, nhưng hệ lụy của các đài ủng hộ Trump vẫn còn để lại trong người Việt như một thứ ma túy mà ảnh hưởng độc hại của nó sẽ còn kéo dài nhiều năm. Không ít người Việt chọn nghe các đài này đang ở trong cảnh tương tự như ba tôi, nghe đài của chính quyền Việt Nam dần dần bị định hướng theo ý đảng.

Võ Ngọc Ánh

(03/01/2021

Additional Info

  • Author Võ Ngọc Ánh
Published in Quan điểm
mardi, 06 octobre 2020 23:30

Truyền thông thời đại Trump

Nữ ký giả kỳ cựu gốc Hoa Connie Chung vừa đưa lên đôi clip phim ngắn để vận động người gốc Á bỏ phiếu cho cựu Phó tổng thống Joe Biden và Thượng nghị sĩ Kamala Harris hay cử tri nói chung. Thâm niên trong lãnh vực truyền thông, am hiểu chính trường và từng theo dõi, tường trình vấn đề từ Washington DC., bà bảo ông Binden là một người tử tế, thông minh và chân thật, thật sự quan tâm đến người Á Châu và người dân.

connie1

Nữ ký giả Connie Chung thời vàng son / CBS News - Ảnh minh họa

Đồng thời bà cũng gọi đích danh Tổng thống Donald Trump là người đã làm cộng đồng Á Châu phải trả một giá đắt cho sự kỳ thị tràn ngập lòng thù ghét, vì gián tiếp bị xem là nguyên nhân của dịch bệnh từ cách ông gọi tên nó, cũng như các chính sách đầy nguy hại mà ông gây ra cho người dân.

Quả thú vị khi gặp lại bà Connie Chung. Những ai thích theo dõi các chương trình bình luận chính trị, tin tức thế giới vào đầu thập niên 90 trước đây ắt vẫn còn nhớ đến bà. Connie là nữ ký giả truyền hình gốc Á đầu tiên đứng vào hàng những nhà bình luận nổi tiếng của các hệ thống truyền hình quốc gia như NBC, CBS, ABC, CNN... có những cuộc phỏng vấn khá sắc bén nhưng cũng gây nhiều tranh cãi cho công luận.

Bà từng làm chương trình chung với những tên tuổi truyền thông Hoa Kỳ, từ huyền thoại Walter Cronkite cho đến những cổ thụ truyền thông như Tom Brokaw, Dan Rather... sau này. Một kiểu Barbara Walter Châu Á của truyền thông Hoa Kỳ.

Rồi một tai nạn nghề nghiệp, hay đúng hơn một thái độ truyền thông bị xem là thiếu chuyên nghiệp mà sự nghiệp của bà Connie đã chấm dứt. Năm 1995, khi sự nghiệp cùng tên tuổi của bà đang tỏa sáng trên các hệ thống truyền hình quốc gia thì trong một cuộc phỏng vấn với bà Kathleen Gingrich - mẹ của dân biểu Newt Gingrich thuộc đảng Cộng hòa và là Chủ tịch Hạ Viện lúc bấy giờ. Bà Connie hỏi rằng "Con trai bà nghĩ gì về bà Hillary Clinton ?". Khi mẹ ông ta từ chối trả lời, Connie bảo, "hãy nói thầm tôi nghe, chỉ giữa tôi và bà". Nhưng khi bà Kathleen trả lời thì micro được phóng âm để khán giả nghe được mồn một câu trả lời. Đó là một câu nói đầy khiếm nhã, xúc phạm bà Hillary từ con trai của bà, tức Newt Gingrich.

Dù có thể tò mò muốn nghe câu trả lời nhưng thái độ và tình huống đặt bà Kathleen buộc miệng nói ra trước công luận một điều đầy tế nhị như vậy đã làm khán giả cùng giới truyền thông nổi giận. Cho dù họ không thích hay ủng hộ bà Hillary, cho dù họ thuộc đảng Cộng hòa hay Dân chủ. Đơn giản là họ không chấp nhận một thái độ truyền thông bị xem thiếu chân thật và không chuyên nghiệp như vậy. Sự nghiệp truyền thông của bà Connie xem như chấm dứt từ sau đó. Dù có tham gia trở lại với vài đài truyền hình trong một vài năm sau nhưng bà đã bị mất đi sự theo dõi như xưa.

Nhắc lại Connie Chung nhân tình cờ xem các clip vận động bầu cử của bà và cũng để nhắc lại nền truyền thông của một thời mà sự chính trực, trung thực của nó được đặt lên hàng đầu. Nó được khán giả, độc giả ủng hộ với điều đúng đắn và phản đối nếu đi ngược lại các giá trị đó, không có đất cho những sai trái.

connie2

Tổng thống Donald Trump đã đảo lộn giá trị truyền thông này khi khoác lên nền truyền thông lâu đời của nước Mỹ cùng thế giới trở thành "kẻ thù của người dân", khi đưa những tường trình bất lợi đến ông ta bất kể các tường trình này dựa trên dữ liệu và chứng liệu thế nào. Ảnh minh họa 

Khi Tổng thống Donald Trump đắc cử, ông đã đảo lộn giá trị truyền thông này bằng một loại truyền thông thời đại Trump. Bất kể lời nói nào, dẫu đúng sai của ông cũng được người ủng hộ tung hô và bảo vệ. Trump thành công khi khoác lên nền truyền thông lâu đời của nước Mỹ cùng thế giới bỗng trở thành những hệ thống "fake news" và "kẻ thù của người dân", một khi đưa những tường trình bất lợi đến ông ta cùng nội các, bất kể các tường trình này dựa trên dữ liệu và chứng liệu thế nào. Tấn công truyền thông, che giấu sự thật luôn là biện pháp đầu tiên của các thể chế độc tài.

Những kẻ làm truyền thông thời đại "Trump Era" này đã chụp ngay bài học và cơ hội này, cho dù họ ủng hộ Donald Trump có mục đích hay chỉ là thủ lợi tài chính. Những bài viết, mẩu tin, hình ảnh được cắt xén, sửa đổi, ngụy tạo. Những thuyết âm mưu bừa bãi, phi lý. Một số video của các youtuber gốc Việt lời lẽ dung tục, kém văn minh được đưa lên hàng ngày. Càng dối trá, càng phi lý, lại càng thu hút người nghe, người đọc. Và càng được tặng thưởng.

Khó lòng ngờ được có những trang tin hay kênh truyền hình mạng xã hội như vậy lại có hàng chục ngàn người theo dõi với đầy những những thông tin bịa đặt, bóp méo sự thật được diễn đạt bằng một loại ngôn từ hung bạo, kích động.  Chúng tồn tại và phát triển mạnh bởi người xem chỉ cần điều họ muốn nghe, muốn đọc, bất kể nó là thế nào. Những mẩu tin hay hình ảnh bị các hãng truyền thông chính thống hay cá nhân khác kiểm chứng, vạch ra điểm bịa đặt, sai trái hay bị các mạng xã hội gắn nhãn là ngụy tạo, vẫn được họ tiếp tục nhắm mắt chia sẻ, lan truyền.

Không chỉ vậy, một số người quá khích còn tấn công vào những cơ quan truyền thông chỉ đóng vai trò truyền thông, đưa ra những thông tin, sự việc đang thật sự xảy ra như thế nào. Họ tấn công, xúc phạm các tác giả, vào tòa báo dưới mỗi bài viết, những phân tích có sự khác biệt trong nhìn nhận về chính sách cùng chính trường hiện nay. Họ tự tước đi cái quyền được tiếp nhận thông tin đa chiều, toàn diện để từ đó, tự mình nhận định hay kết luận. 

Cho dù có đang nồng nhiệt ủng hộ ứng viên nào, khi để cảm xúc của mình bị chi phối bởi kẻ khác đang muốn dẫn dắt mình bằng thông tin sai lệch là một sự sỉ nhục vào trí tuệ của chính mình. Nhưng nếu vẫn tiếp tục thích thú, tặng thưởng cho một dạng truyền thông đầy tung hứng như vậy, thì những người này lẽ ra vẫn có thể bình tĩnh đọc thêm các thông tin, chứng liệu trên tinh thần báo chí và học thuật, khác với điều được nghe, được đọc và đã tin. Bởi điều này mang lại ích lợi cho chính họ trong vai trò những độc giả có hiểu biết, được thông tin đầy đủ từ một nền truyền thông đóng đúng vai trò thông tin và phản biện của nó trong thể chế dân chủ.

Hy vọng không chỉ cho một nền dân chủ cùng những giá trị của nước Mỹ sẽ được phục hồi, mà cả nền truyền thông thời đại Trump sẽ không còn đất sống để chỉ còn một nền truyền thông trách nhiệm, trung thực và tích cực như nó đã từng hiện diện từ lâu nay.

Nhã Duy

(06/10/2020

Additional Info

  • Author Nhã Duy
Published in Diễn đàn

Chính quyền chỉ trích mạng xã hội ‘đưa thông tin xấu về Thủ Thiêm’ (VOA, 01/08/2019)

Phó Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh hôm 31/7 lên án các trang mng xã hi và mt s nhà báo ca Trung ương vì đã đưa thông tin xu v vn đ Th Thiêm, hoch hi và gi ý mt s vn đ nhy cm, gây phin phc cho đa phương.

doithu1

Ông Lê Văn Minh, Phó trưởng ban Tuyên giáo Thành y Thành phố Hồ Chí Minh.

Phát biểu ca ông Lê Văn Minh, Phó Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, được đưa ra ti hi ngh giao ban qun lý nhà nước v hot đng thông tin cơ s 6 tháng đu năm và trin khai nhim v 6 tháng cui năm 2019.

"Hiện nay, hng ngày, hng gi, mt s trang mng xã hi đưa thông tin không chính thống và xu v vn đ Th Thiêm", báo Thanh Niên dn li ông Lê Văn Minh nói ti hi ngh.

Chính vì vậy, theo ông, các đơn v "không nên né tránh hoc đi đu vi báo chí. Thay vào đó, hãy gp g báo chí vi tinh thn thin chí cu th đ trao đi, cung cấp thông tin chính thng kp thi", trích báo Tui Tr.

Ngoài ra, ông Lê Văn Minh còn nêu lên tình trạng mt s phóng viên báo chí thuc các hi ca Trung ương không có th nhà báo mà ch có giy gii thiu ca cơ quan đã "hoch hi và gi ý mt s vn đề nhy cm, gây phin phc cho đa phương", vn theo Thanh Niên.

Trước đó, ngày 26/7, thông tin v vic lãnh đo UBND Thành phố Hồ Chí Minh "vn đng" Nhà th và Dòng Mến Thánh Giá Th Thiêm giao đt đ chính quyn làm đường ven sông đã được chia s rng rãi trên mng xã hội, khiến cho nhiu ý kiến trong công lun t ra bt bình vì thái đ "tin hu bt nht" và "nut li ha" ca chính quyn. Hi đu năm nay, Bí thư Thành y tp. HCM Nguyn Thin Nhân và các lãnh đo thành ph trong dp đi thăm, chúc Tết Nhà th và Dòng Mến Thánh Giá Th Thiêm đã ha s gi li hai cơ s tôn giáo này.

Nói với VOA v đng thái "vn đng" ca chính quyn, bà Trương Th Yến, mt trong s nhng người dân b cưỡng chế gii ta nhà liên quan đến d án Th Thiêm, nói bà không còn tin vào bt c li ha hay thông tin chính thc nào t chính quyn sau khi đã b bi tín hết ln này đến ln khác.

"Tôi tin Facebook. Tôi không tin nhà báo nữa. Tt c nhà báo t chính quyn đu nói sai hết. Nhng bình lun (t) người dân chân tht cái gì cũng tht tình. Cái gì sai nói sai, trái nói trái.."., bà Yến nói vi VOA.

Người ph n đã có "thâm niên" đi khiếu kin hơn 20 năm nói bà nghi ng chính quyn li ly đt ca hai cơ s tôn giáo trên đ "phân lô bán nn, ch không có đường ven sông nào hết !", như đã tng làm với Chùa Liên Trì trước đây.

doithu2

Bí thư Thành y Thành phố Hồ Chí Minh Nguyn Thin Nhân đến thăm Dòng Mến Thánh Giá Th Thiêm vào ngày 2/2/2019

Nhà thờ Th Thiêm và Dòng Mến Thánh Giá Th Thiêm được xem là hai di sn văn hóa ca khu vực vì là nhng công trình kiến trúc tôn giáo đu tiên Th Thiêm, được xây dng t nhng năm 1840 và 1859.

Tuy nhiên, bất chp ý kiến t các nhà chuyên môn và phn đi ôn hòa t các tu sĩ và người dân, chính quyn thành ph nhiu ln tìm cách ép buc các tu sĩ phải di di và bàn giao cơ s tôn giáo ca h cho nhà nước.

Sau khi phá dỡ mt trong ba khu nhà ca Trường tiu hc Th Thiêm, vn thuc s hu ca Dòng Mến Thánh Giá Th Thiêm trước đây, chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh hi tháng 5 năm ngoái ra quyết đnh đu giá 9 lô "đất vàng", trong đó bao gm c Nhà th Th Thiêm và Dòng Mến Thánh Giá Th Thiêm.

Quyết đnh này mi đây li được chính quyn nhc đến, sau mt thi gian tm lng xung vì nhng phn đi, khiếu ni mnh m t người dân và công lun, dn đến vic Th tướng Nguyn Xuân Phúc yêu cu Thanh tra Chính ph phi "vào cuc" đ làm rõ nhng sai phm ca thành ph trong vic thu hi và giao đt liên quan đến d án Khu đô th mi Th Thiêm.

Thông tin trên báo chí vào ngày 26/7, Chủ tch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Nguyn Thành Phong cho biết đã giao cho Ban qun lý Khu đô th mi Th Thiêm lp bn đ hin trang v trí 15 lô đt trong khu vc này đ đưa ra đu giá.

Lý do là để giúp cho ngân sách không b tht thoát và thu hút nhà đu tư, sau khi kết lun ca Thanh tra Chính ph nói rằng chính quyn thành ph đã có nhiu sai phm và yêu cu phi thu hi hàng chc nghìn t đng tm ng sai quy đnh, duyt tng mc đu tư các d án h tng BT không đúng quy đnh.

Riêng với khu đt thuc khuôn viên Nhà th Th Thiêm và Dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm, chính quyn s "vn đng" đi din hai công trình tôn giáo này đ h bàn giao đt cho thành ph thi công tuyến đường ven sông Sài Gòn.

Dự án Khu đô th mi Th Thiêm, bt đu được trin khai quy hoch t năm 1996, đã đy hàng trăm gia đình rơi vào cnh "màn tri chiếu đt" sut hơn 20 năm qua, sau khi chính quyn cưỡng chế gii ta nhà ca ca họ.

********************

Nhà báo độc lập phản bác chỉ trích của chương trình 'Đối diện' trên VTV (VOA, 01/08/2019)

Các nhà báo độc lp đã phn bác nhng ch trích ca chương trình Đối din trên kênh truyền hình quốc gia VTV hôm 31/7, nói v "các thế lc chng phá" gia lúc các cơ quan chính ph Vit Nam đang mnh tay vi truyn thông xã hi.

doithu3

Trang Facebook của nhà báo đc lp Bùi Thanh Hiếu được VTV nêu trong chương trình Đi din : Mt trái ca mạng xã hội ngày 31/7/2019. Chp t màn hình ca VTV.

Chương trình Đối din số đu tiên ca Đài truyn hình Trung ương VTV phát ngày 31/7/2019 vi ch đ "Mt trái ca truyn thông xã hội", tng hp các ni dung nhm "lt ty" nhng ý đ "kích đng", "gây ri xã hi", "chng phá Nhà nước".

Từ Berlin, Đc, nhà báo đc lp Bùi Thanh Hiếu, còn được gi là Blogger Người Buôn gió, nêu nhn đnh ca ông vi VOA v chương trình "Đi diện" số đu tiên :

"Nhà cầm quyn Vit Nam cho m chương trình này vi lý do là trước đây h gp s phn đi ca cng đng người Vit nước ngoài, các t chc tranh đu cho nhân quyn, bo v t do ngôn lun đã lên án Vit Nam gây áp lc vi Facebook, kêu gi Facebook không hợp tác vi s kim duyt ca Vit Nam.

"Tiếp đến, Vit Nam cũng mun m mt mng xã hi khác đ thay thế Facebook, nhưng h chưa thành công. Trong khi có nhng bt li như thế thì h to ra chương trình này đ tm thi đi phó vi dư lun trên mạng xã hi (mạng xã hội)".

doithu4

Trang mạng xã hội của Đài Á châu Tự do được VTV nêu trong chương trình 'Đối diện', ngày 31/7/2019.

Hôm 31/7, ông Bùi Thanh Hiếu viết trên Facebook : "Tên ca chương trình này (Đi din) cho thy, chế đ cộng sản Việt Nam trước mt không cm được Facebook hot đng ti Vit Nam, đành phi chn phương án s dng truyn hình trung ương, nhà báo, quan chức, tướng lĩnh đ đi chi li".

Ngoài việc "đim mt" trang Facebook cá nhân ca ông Bùi Thanh Hiếu, VTV còn nêu các trang khác cũng có ni dung "chng phá" như các Facebook ca nhà báo Lê Trung Khoa Đc, nhà báo đc lp Phm Chí Dũng Sài Gòn, hay nhà báo độc lp Đường Văn Thái Thái Lan, blogger Nguyn Thúy Hnh…và c trang VOA và RFA ca Hoa Kỳ.

doithu5

Trang Facebook của nhà báo độc lập Đường Văn Thái.

Ông Đường Văn Thái, cu phóng viên ca mt t báo nhà nước đang t nn Bangkok, chia s :

"Chương trình kéo dài 45 phút hôm 31/7 đã nêu tên ca tôi, anh Phm Chí Dũng, anh Bùi Thanh Hiếu cùng mt s nhà hot đng khác, trong đó h vu khng trng trn".

doithu6

Trang Facebook của nhà báo Lê Trung Khoa. Chụp từ màn hình của VTV.

Ông Lê Trung Khoa, chủ bút trang Thoibao.de, nói vi VOA :

"Cả mt kênh rt ln là VTV1, li phát vào giờ vàng trong mt chương trình kéo dài gn 1 tiếng đng h v "Mt trái ca mạng xã hội" là mt điu hay ! Bi vì khi nhà nước không cm được mạng xã hội thì buc h phi đi din vi mạng xã hội, chung sng vi mạng xã hội.

"Tôi rất hoan nghênh nhng phn bin ca h, vì như vy chúng tôi có điều kin đ nghe nhng nhn đnh ca chính quyn, các cơ quan truyn thông ca Vit Nam, đ đi đến chân lý cui cùng là phn ánh đúng s tht".

Ông Khoa, người tng ph biến nhng thông tin liên quan đến cáo buc Hà Ni dùng mt v bt cóc ông Trịnh Xuân Thanh Berlin như truyn thông Đc phn ánh, và nhng nghi ng v cht lượng xe ôtô Vinfast, nói v nhng lý do khiến trang cá nhân ca ông được nhiu người theo dõi và là vì sao chính quyn Vit Nam không hài lòng vi trang này.

"Người dân trong nước không ngoi ng (tiếng Đc) và b ngăn chn tiếp cn đến nhng thông tin nêu lên s tht, cho nên nhng thông tin chúng tôi đưa ra rt khác vi nhng điu mà truyn thông trong nước đ cp, vì vy trang ca tôi có đông người xem.

"Cũng chính vì thế mà truyn thông nhà nước, có s ch đo ca Đng, h không ưa điu này. Do đó, h đưa ra chương trình này nhm phn bác nhng thông tin chúng tôi nêu".

Ông Đường Văn Thái nói :

"Hiện gi Vit Nam, các t báo chính thng đã b lép vế so vi mạng xã hội. Tôi rất bức xúc khi có nhng thông tin chúng tôi đưa ra có chng c, phn ánh s tht mà h cho rng mình đưa tin không đúng, sai lch".

doithu7

Ông Nguyễn Văn Giang. Chụp từ màn hình của VTV.

Trong chương trình Mặt trái ca mạng xã hội, đài VTV1 dẫn li Thiếu tướng Nguyn Văn Giang, Phó Cc trưởng Cc An ninh Mng và Phòng, chống Ti phm s dng Công ngh cao, B Công An, nói :

"Các thông tin bịa đt do các đi tượng đưa ra vào các thi đim nhy cm như trước thm đi hi Đng các cp, quá trình x lý các v án tham nhũng… nhm tăng hiu ng tâm lý đi vi dư lun, h bình luận các ni dung sai s tht, bi nh hình nh, h uy tín lãnh đo".

VTV nói rằng Đối din là một chương trình chính lun, "có tính chiến đu cao", "đ cp mt cách tng quan, toàn din v các đim nóng ca xã hi", nhưng các nhà báo đc lp nói vi VOA rng chương trình này vi s đu tiên công kích mạng xã hội ch giúp công chúng trong nước càng thêm háo hc đ đến vi trang mng cá nhân ca h.

Ông Bùi Thanh Hiếu nói :

"Tôi nghĩ họ ch đi phó tm thi thôi. Khi mà h đưa lên truyn hình trung ương như thế này thì cũng bất li cho h, vì dân tình li càng thc mc, h t hi rng nhng người b chương trình lên án đã viết nhng gì và h li càng vào tìm đc, t đó thành ra thông tin đa chiu, ch chương trình này cũng không hoàn toàn bt li cho chúng tôi".

Published in Việt Nam

Nghe tin Thiếu tướng Nguyn Mnh Hùng được c làm quyn B trưởng Thông tin Truyn thông tôi nghĩ ông t phi khá hơn người tin nhim Trương Minh Tun. Tôi tng xem vài video trong đó Tướng Hùng có nhng phát biu khá n tượng. Trong ln phát biu mt s kin ca Vingroup khi còn là tng giám đc Viettel, ông đã nói về tm quan trng ca s khác bit : "Nếu mình không tìm ra được mt cách tiếp cn khác bit thì cương quyết không làm." Trong mt video khác trên Facebook ông lại nói v chuyViettel có nhiều người gii vì tp đoàn hay làm nhng cái mi và khó nên ai dt s không th làm được.

hung1

Thiếu tướng Nguyn Mnh Hùng. (Photo CAND)

Ngay sau khi về B Thông tin Truyn thông, ông Hùng lập tc nói ông ch mun thy 10% tin xu trên báo chí. V lý thuyết mà nói, b ca ông Hùng và nhng người ph trách văn hoá tư tưởng ca Đng qun lý tt tn tt các cơ quan truyn thông nên ông mun gì mà chng được. Nhưng nếu ta coi truyn thông như tấm gương phn chiếu xã hi thì chuyn hn chế tin xu chng khác nào mun có mt tm gương thng. Đa s người dân và lãnh đo nhìn vào đó s ch thy phn nào hin trng xã hi. Tôi nói đa s ch không phi tt c vì nhiu lãnh đo còn có các ngun tin tham khảo khác, đôi khi được coi như tài liu không ph biến rng rãi. Và nhiu người dân gi cũng đã đ thông minh đ đa dng hoá ngun thông tin thay vì ch xem VTV và đc các báo trong nước. Thc tế người ta đã nghe BBC, VOA… t lâu nhưng gi li có th đc tin ca các hãng quc tế trên internet và mng xã hi.

Nói lý thuyết có th tru tượng nên xin dn hai ví d v hai tin xy ra trong tun này đ Tướng Hùng d hiu. Ti 15/8 ca s Nguyn Tín cùng bn bè hát phc v vài chc người trong mt quán cà phê ở quận 3, thành ph H Chí Minh như khán giNguyễn Lân Thng đã tường thut trc tiếp. Một s kin văn hoá được nhng người yêu ngh thut trong đó có c em nh và người có tui tham dự cui cùng đã b phá hng. Đông đo nhân viên an ninh và công an ti yêu cu mi người ra v mt cách vô văn hoá sau khi đòi kim tra giy t tuỳ thân và thm chí đã hành hung ba người trong đó có nhà hot đng Phm Đoan Trang, ca s Nguyn Tín và nhà tổ chc Nguyn Đi, theo li k li ca hai Facebooker Lê Bảo Nhi và Võ Hồng Ly. Chắc hn đây là tin vô cùng xấu vì không thy báo nào trong nước đưa tin. Nhưng nó li có trên Facebook và trên các trang tin nước ngoài như RFA mà ca s Nguyn Tín dẫn li vi li bình "đêm kinh hoàng". Đây là biểu hin ca s lm quyn ca ngành công an mà đnh đim ca nó là v mt lot tướng công an b x lý gn đây. Nó cũng cho thy xu hướng dùng bo lc đ gii quyết các mâu thun trong xã hi. Nhưng chiếc gương truyn thông đã thng l ch từ trước khi Tướng Hùng v B 4T tnh không thy đưa tin và chng có lý do gì đ ông khoan thêm vài l na.

Ví dụ th hai s cho thy không nhng gương truyn thông đã thng mà có ch nó còn làm cho b mt xã hi biến dng, trông vy mà chng phi vy. Đó là vụ ông Lê Đình Lượng b toà án thành ph Vinh tuyên án ti 20 năm tù giam vì "ti" lt đTruyền thông trong nước nói là xử công khai, nhưng đâu phi ai mun ti d là được. Trên mng xã hi đã có nhng cáo buc v chuyn mt s người ti d b bt mt đưa đi và b đánh đp. Theo li thut li cLuật sư Đng Đình Mnh, hai nhân chứng chng li ông Lượng đu đã phn cung vì cho rng b ép cung và cũng không th có mt ti toà vi lý do sc kho. Và trong khi Vin Kim sát ch đ ngh ti đa là 18 năm tù giam, hi đng xét xử đã kết án ti 20 năm. Phi chăng đây là mt phn đòn tr thù cho vic ông Lê Đình Lượng là mt trong nhng b cáo quan trng đu tiên gi quyn im lng mà lut pháp Vit Nam đã công nhn ? Nếu ch theo dõi truyn thông trong nước không thôi người ta sẽ có cách hiểu khác v s nghiêm minh ca công lý Vit Nam mà nhiu người nói thc ra "ch là mt v hài kch".

Tôi không kỳ vọng Tướng Hùng s làm được gì nhiu đ truyn thông Vit Nam trung thc hơn và có tính cnh tranh hơn vi truyn thông thế gii. Nhưng chính ông đã nói phi tìm s khác bit và phi làm cái gì mi. Ch mong ông thêm hai ch ‘t tế’ vào hai điu ông nói.

Nguyễn Hùng

Nguồn : VOA, 17/08/2018

Published in Diễn đàn

Trần Quang Thành thực hiện

Nguồn : Tieng DanViet Media, 17/05/2017

Published in Video