Hãng máy bay COMAC của Trung Quốc hợp tác với Vietjet đưa máy bay vào sử dụng ở Việt Nam

RFA, 06/11/2024

Hãng máy bay quốc doanh của Trung Quốc là COMAC đang hợp tác với hãng hàng không Vietjet của Việt Nam để đưa máy bay ARJ21 vào phục vụ thị trường Việt Nam, dự kiến sẽ bắt đầu vào cuối năm nay.

Mẫu máy bay ARJ21 của hãng máy bay quốc doanh Trung Quốc COMAC được trưng bày tại triển lãm hàng không Trung Quốc hôm 11/11/2014 - JOHANNES EISELE / AFP

Truyền thông Nhà nước cho biết, ông Ngụy Ứng Bưu - Phó tổng giám đốc thường trực Tập đoàn máy bay thương mại Trung Quốc - cho biết thông tin này trong cuộc gặp với Thủ tướng Phạm Minh Chính vào ngày 6/11 nhân chuyến làm việc của ông Chính tại Thành phố Côn Minh, Trung Quốc, để dự các hội nghị cấp cao trong khu vực.

Truyền thông trong nước cho biết, tại cuộc gặp, ông Ngụy Ứng Bưu khẳng định COMAC rất coi trọng thị trường Việt Nam khi kinh tế Việt Nam đang phát triển mạnh, đặc biệt là ngành hàng không Việt Nam là một động lực của ngành hàng không khu vực.

Ông Nguỵ Ứng Bưu cũng cho biết, COMAC đã và đang kết hợp với Hãng hàng không Vietjet của Việt Nam, trao đổi sâu về kỹ thuật nhằm tiến tới đưa máy bay của COMAC vào khai thác tại Việt Nam. Người đại diện COMAC cho biết ông hy vọng, cuối năm nay, máy bay của công ty sẽ có thể chính thức bay trên bầu trời Việt Nam.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định rất quan tâm ngành công nghiệp chế tạo máy bay của Trung Quốc, và bày tỏ sự quan tâm đến việc đưa máy bay của hãng này vào khai thác chặng Côn Đảo của Việt Nam vì đường băng ở Côn Đảo rất ngắn.

Một số diễn đàn ở Việt Nam và hãng tin nước ngoài vào tháng 4 vừa qua lan truyền hình ảnh và thông tin về việc hợp tác của hãng hàng không tư nhân Vietjet với COMAC. Một tấm hình lan truyền trên mạng vào tháng 4 cho thấy một buổi lễ ký thoả thận hợp tác giữa hai hãng và hình hai máy bay của COMAC là ARJ21 và C919. Tuy nhiên cả COMAC và Vietjet lúc đó đều không đưa ra lời bình luận gì.

Vào hồi đầu năm nay, COMAC đã đưa hai mẫu máy bay ARJ21 và C919 vào bay thử ở Việt Nam.

Hôm 2/3/2024, 50 hành khách Việt Nam đã bay thử nghiệm máy bay ARJ21 chặng Thành phố Hồ Chí Minh - Đà Nẵng.

Truyền thông Nhà nước dẫn lời bình luận của hai hành khách đã thử nghiệm chuyến bay với lời ca ngợi như chỗ ngồi rộng rãi, thoải mái dù máy bay nhỏ, vận hành êm, thiết kế thân thiện với người dùng.

Tuy nhiên, trong một dòng trạng thái giới thiệu về máy bay của COMAC do RFA đăng tải trên Facebook vào hồi đầu năm nay, nhiều người bày tỏ lo ngại về chất lượng và độ an toàn do máy bay của Trung Quốc.

Máy bay ARJ21 được đưa vào phục vụ thương mại từ tháng 6/2016 và có sức chứa 78 đến 97 hành khách, tầm bay khoảng 2.225 - 3.700km và được sử dụng chủ yếu cho các chặng bay ngắn.

Theo truyền thông Nhà nước, dòng ARJ21 đã bán được 27 chiếc và vận chuyển thành công 11 triệu hành khách. Hầu hết đơn vị sử dụng ARJ21 đều là các hãng hàng không Trung Quốc.

Ở Đông Nam Á hiện có hãng TransNusa của Indonesia sử dụng dòng máy bay này trên bốn chặng bay nội địa, theo Tuổi Trẻ.

Nguồn : RFA, 06/11/2024

*****************************

Các công ty Trung Quốc chuyển dịch sản xuất từ Việt Nam sang các nước Châu Á khác để tránh thuế của Mỹ

RFA, 05/11/2024

Nhiều công ty sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời của Trung Quốc đang chuyển dịch sản xuất từ Việt Nam sang các nước láng giềng Châu Á khác như Lào và Indonesia để tránh thuế nhập khẩu quá cao mà Mỹ áp dụng đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc.

Tấm pin năng lượng mặt trời ở một trang trại điện gió ở Bình Thuận hôm 23/4/2019 - Manan VATSYAYANA / AFP

Hãng tin Reuters hôm 4/11 có bài viết phỏng vấn các nhân viên làm việc cho các công ty sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời của Trung Quốc và các luật sư về diễn biến mới này.

Theo bài báo của Reuters, một số các nhà máy sản xuất pin năng lượng mặt trời lớn do Trung Quốc đầu tư ở Việt Nam đang cắt giảm sản xuất và nhân sự để đối phó với mức thuế cao mà Mỹ nhắm vào hàng Trung Quốc. Các công ty này đang xây dựng và mở rộng sản xuất ở các nước như Lào và Indonesia và công suất theo kế hoạch của các nhà máy này đủ để đáp ứng một nửa nhu cầu của thị trường Mỹ vào năm ngoái.

Trong vòng 18 tháng qua, có ít nhất bốn dự án có liên quan đến Trung Quốc đã bắt đầu đi vào hoạt động tại Indonesia và Lào, hai dự án khác cũng mới được công bố. Tổng công suất của các dự án này là 22,9 GW, theo Reuters.

Phóng viên của Reuters trong tháng 8 vừa qua đã phỏng vấn các công nhân làm việc cho các khu công nghiệp do công ty Trung Quốc đầu tư ở miền Bắc Việt Nam bao gồm các công ty như Longi và Trina Solar.

Tại tỉnh Bắc Giang, hàng trăm công nhân tại tổ hợp nhà máy Vinasolar của Longi Green Energy Technology đã bị mất việc trong năm nay, hai nhân viên nhà máy này cho Reuters biết.

Tại Thái Nguyên, Trina Solar cũng ngừng một trong hai nhà máy sản xuất các tấm pin năng lượng, Reuters dẫn lời hai nhân viên thuộc công ty này cho biết như vậy.
Tất cả các nhân viên được phỏng vấn đều không muốn nêu tên vì tính nhạy cảm của vấn đề.

Longi hiện chưa đưa ra lời bình luận nào với Reuters về thông tin này. Tuy nhiên, vào tháng 6 vừa qua, công ty cho biết đã ngưng sản xuất ở một nhà máy tại Việt Nam và không cung cấp thêm chi tiết. Trina cũng từ chối đưa ra bình luận. Trina vào tháng 6 vừa qua cũng cho biết một số cơ sở của hãng ở Thái Lan và Việt Nam đã phải đóng cửa để bảo trì mà không đưa thêm thông tin chi tiết.

Chính phủ Việt Nam hiện cũng chưa đưa ra lời bình luận nào về diễn tiến mới.

Theo Reuters, các công ty pin năng lượng mặt trời Trung Quốc đổ vào Indonesia vì thuế đánh lên các sản phẩm từ Việt Nam. Một nhà máy có công suất 1GW của Trina tại Indonesia sẽ đi vào hoạt động vào cuối năm nay.

Công ty New East Solar của Trung Quốc vào năm ngoái cũng thông báo kế hoạch về nhà máy tấm pin năng lượng mặt trời 3,5 GW tại Indonesia.

Xuất khẩu pin năng lượng mặt trời từ Indonesia vào Mỹ đang tăng gần gấp đôi lên 246 triệu đô la tính đến tháng 8 năm 2024, theo số liệu của Chính phủ Mỹ.

Ngoài ra, các công ty Trung Quốc cũng đổ vào Lào, Theo Reuters, Imperial Star Solar của Trung Quốc đã mở một nhà máy sản xuất tấm wafer vào tháng 3 vừa qua và có công suất 4 GW.

SolarSpace của Trung Quốc cũng đã mở nhà máy công suất 5 GW ở Lào vào tháng 9/2023. Tuy nhiên công ty này cho biết việc chuyển dịch sản xuất sang Lào không liên quan đến thuế của Mỹ.

Thuế là một chủ đề quan trọng trong bầu cử Tổng thống Mỹ. Ứng cử viên Đảng Cộng hòa Donald Trump cho biết ông sẽ đánh thuế 60% lên tất cả hàng hóa từ Trung Quốc. Ứng viên Đảng Dân chủ Kamala Harris cho rằng việc đánh thuế cao như vậy sẽ làm tăng chi phí cho người tiêu dùng Mỹ.

Tuy nhiên, dân biểu và nghị sĩ ở cả hai đảng chính trị lớn tại mỹ đều ủng hộ mức thuế cứng rắn hơn với các sản phẩm năng lượng mặt trời từ Trung Quốc.

Nguồn : RFA, 05/11/2024

Thượng tướng Trương Hựu Hiệp, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc, đang có chuyến thăm chính thức lần đầu tiên đến Việt Nam từ ngày 24 đến 26/10/2024.

Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang (phải) tiếp Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Trương Hựu Hiệp tại trụ sở Bộ Quốc phòng Việt Nam ở Hà Nội vào ngày 24/10

Tại cuộc hội đàm, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, nhấn mạnh Việt Nam xem phát triển quan hệ với Trung Quốc là "yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa của Việt Nam".

Ông Giang nói rằng cả hai nước cùng "sát cánh kiên trì con đường đi lên chủ nghĩa xã hội phù hợp với tình hình mỗi nước, hướng tới Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược".

Cũng theo ông Giang, quan hệ quốc phòng hai nước "luôn được xác định là một trong những trụ cột quan trọng".

Tại cuộc gặp, ông Phan Văn Giang đề nghị hai bên đẩy mạnh tiếp xúc cấp cao thường xuyên, giao lưu biên giới ; đường dây nóng giữa hai bộ quốc phòng, hải quân ; đối thoại chiến lược quốc phòng cấp thứ trưởng/phó tham mưu trưởng Bộ Tham mưu liên hợp hai nước...

Ông Giang đề nghị hai bên hợp tác công tác đảng, công tác chính trị ; giao lưu sĩ quan trẻ, nghiên cứu, thúc đẩy tăng cường hợp tác về công nghiệp quốc phòng, thương mại quân sự.

Thượng tướng Trương Hựu Hiệp cũng có cuộc gặp với Tổng Bí thư Việt Nam, Bí thư Quân ủy Trung ương Tô Lâm, vào ngày 24/10. Trong cuộc gặp, ông Tô Lâm đã đề nghị quân đội hai nước cần "thúc đẩy tin cậy chính trị cao hơn".

Liên quan đến vấn đề Biển Đông, ông Phạm Văn Giang một lần nữa nhắc đến việc cần sớm ký kết Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), vốn đã qua nhiều lần lỗi hẹn sau hơn 10 năm đàm phán giữa Trung Quốc và ASEAN.

Tại cuộc hội đàm, hai bên đã ký kết các văn kiện : Ý định thư giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Trung Quốc về tăng cường hợp tác quốc phòng ; Thoả thuận hợp tác Biên phòng giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Trung Quốc.

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam theo lời mời của Đại tướng Phan Văn Giang, ông Trương Hựu Hiệp đã đến thăm Trung đoàn 102 thuộc Sư đoàn 308, Quân đoàn 12.

Ngoại giao cây tre khi Biển Đông dậy sóng

Đường lối ngoại giao Việt Nam gần đây đã liên tục có những bước đi được đánh giá là cân bằng giữa Mỹ và Trung Quốc, dù vẫn tiếp tục có căng thẳng trên Biển Đông với Bắc Kinh.

Vào ngày 20/8, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang đã có cuộc gặp với Thượng tướng Đổng Quân, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc, tại Bắc Kinh.

Sau đó, ông Phan Văn Giang đã thăm Philippines, một đồng minh hiệp ước của Mỹ, vào ngày 30/8 và ký kết các thỏa thuận hợp tác song phương với Bộ trưởng Quốc phòng Gilberto Teodoro Jr.

Sau Philippines, ông Phan Văn Giang lần đầu tiên thăm Mỹ từ ngày 6 đến 11/9 theo lời mời của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin.

"Chúng ta đang hợp tác chặt chẽ hơn bao giờ hết và việc chúng ta cùng thúc đẩy những mục tiêu chung vì hòa bình và thịnh vượng trong khu vực là quan trọng hơn bao giờ hết," ông Austin nói trong cuộc gặp, theo thông cáo từ Bộ Quốc phòng Mỹ.

Dù nỗ lực đối thoại để kiềm chế xung đột và giải tỏa bất đồng, Việt Nam và Trung Quốc vẫn chứng kiến nhiều căng thẳng trên Biển Đông, gần nhất là vào vụ tàu Trung Quốc tấn công tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi vào ngày 29/9/2024.

Một báo cáo của viện nghiên cứu Chatham House (Anh) vào ngày 17/10 cho thấy đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa đang trở thành một trong những căn cứ do thám chính của Trung Quốc trên Biển Đông.

Tiến sĩ Collin Koh, chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu Quốc phòng và Chiến lược, trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam, Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore), nhận định với BBC News Tiếng Việt vào ngày thứ Sáu 25/10 :

"Cho đến nay, tình hình kể từ năm 2019 giữa Việt Nam và Trung Quốc về tranh chấp Biển Đông nhìn chung vẫn ổn định, nhờ vào mối quan hệ song phương được cải thiện và ngày càng trở nên sâu sắc, cả giữa chính quyền với chính quyền (ở cấp trung ương và địa phương) và quan trọng nhất là giữa đảng với đảng."

Theo Tiến sĩ Collin Koh, cả hai nước đều nhất trí "quản lý phù hợp" các tranh chấp trên Biển Đông và điều này dường như ngụ ý giữ các vấn đề ở mức thấp và kiềm chế "ngoại giao loa phóng thanh" (tức làm lớn chuyện).

Ông đánh giá Việt Nam đã "khéo léo quản lý tình hình", bao gồm cả việc các lực lượng Trung Quốc thường xuyên xâm nhập vào vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của mình xung quanh các mỏ dầu khí quan trọng ngoài khơi và hiếm khi chỉ trích công khai đối với các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông.

"Vụ việc ngư dân Việt Nam bị lực lượng chấp pháp trên biển của Trung Quốc đối xử thô bạo, chỉ là phần nổi của tảng băng chìm - nhiều vụ việc như vậy, một số vụ thậm chí còn bạo lực hơn, đã xảy ra nhưng không phải tất cả đều được thông tin. Người ta hy vọng rằng Việt Nam sẽ tiếp tục sử dụng cách tiếp cận này, một phần không nhỏ cũng được thúc đẩy bởi mong muốn duy trì mối quan hệ chính trị và đặc biệt là kinh tế hữu hảo với Trung Quốc," Tiến sĩ Collin đánh giá.

Liên quan đến nỗ lực hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), Bộ trưởng Quốc phòng Philippines hồi giữa tháng 10 đã thể hiện sự hoài nghi, nói ông không thấy được sự chân thành từ phía Bắc Kinh.

Cùng lúc đó, quan hệ giữa Trung Quốc với các nước có các yêu sách chồng lấn trên Biển Đông tiếp tục căng thẳng.

Mới đây, tàu hải cảnh Trung Quốc đã hai lần bị xua đuổi khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia, tổ chức phi chính phủ Bakamla dẫn thông tin từ Cơ quan An ninh hàng hải của Indonesia cho hay hôm thứ Năm 24/10.

Trước đó, tàu hải cảnh của Trung Quốc đã tiến hành cản trở hoạt động thăm dò của công ty dầu khí nhà nước của Indonesia.

Trong một diễn biến khác, hồi giữa tháng 10, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim tuyên bố công ty Petronas thuộc sở hữu nhà nước sẽ tiếp tục khai thác dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia ở Biển Đông, bất chấp sự phản đối từ Trung Quốc.

Nguồn : BBC, 25/10/2024

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường thăm Việt Nam : Đâu là điểm đáng chú ý ?

BBC, 12/10/2024

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường bắt đầu chuyến thăm chính thức đầu tiên đến Việt Nam kể từ khi nhậm chức từ tháng 3/2023.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường gặp Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm vào tối 12/10 tại trụ sở Văn phòng Trung ương Đảng ở Hà Nội.

Tối 12/10, chuyên cơ chở Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã hạ cánh xuống sân bay quốc tế Nội Bài tại thủ đô Hà Nội. Ra đón đoàn tại sân bay quốc tế Nội Bài có Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn.

Tháp tùng Thủ tướng Lý Cường có : Bộ trưởng Thương mại Vương Văn Đào ; Thứ trưởng phụ trách Bộ Ngoại giao Mã Triều Húc ; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tôn Vệ Đông ; Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hà Vĩ ; Tổng cục trưởng Tổng cục Hợp tác phát triển quốc tế Trung Quốc La Chiếu Huy ; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Cải cách và Phát triển Lưu Tô Xã ; Chánh văn phòng Thủ tướng Khang Húc Bình.

Chuyến thăm của ông Lý Cường diễn ra từ ngày 12 đến ngày 14/10, đánh dấu lần đầu tiên sau 11 năm một thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc thăm Việt Nam.

Vào năm 2013, người tiền nhiệm của ông Lý Cường là cố Thủ tướng Lý Khắc Cường đã có thăm chính thức Việt Nam từ ngày 13 đến 15/10/2013.

Vào tối 12/10, ngay sau khi đến Hà Nội, Thủ tướng Lý Cường đã hội kiến Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại trụ sở Văn phòng Trung ương Đảng.

Dự kiến ông sẽ hội đàm với Thủ tướng Phạm Minh Chính vào sáng ngày Chủ nhật 13/10 trước khi chứng kiến lễ ký kết các thỏa thuận hợp tác giữa hai nước.

Cuộc hội kiến giữa Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường và Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại trụ sở Văn phòng Trung ương Đảng vào tối 12/10.

Trước khi đến Hà Nội, ông Lý Cường đã đến thủ đô Viêng Chăn của Lào tham dự Thượng đỉnh Trung Quốc-ASEAN lần thứ 27, Thượng đỉnh ASEAN+3 và Thượng đỉnh Đông Á lần thứ 19 từ ngày 9 đến 12/10.

Ông Lý Cường nhậm chức thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc từ tháng 3/2023 đến nay.

Ông Lý Cường thăm chính thức Việt Nam ngay sau chuyến thăm Trung Quốc (từ ngày 9-12/10) của Thường trực Ban Bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Lương Cường theo lời mời của Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc.

Ông Lương Cường đã có cuộc hội kiến với Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh và hội đàm với ông Thái Kỳ, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Bí thư Ban Bí thư, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc hôm 11/10.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường và Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44, 45 ở thủ đô Viêng Chăn của Lào vào ngày 10/10

Báo South China Morning Post (SCMP) ngày 11/10 dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói Lào và Việt Nam là "hai quốc gia láng giềng chủ nghĩa xã hội thân thiện của Trung Quốc" và cho biết các chuyến thăm này "rất quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác chiến lược toàn diện".

"Trung Quốc hy vọng thông qua chuyến thăm có thể phối với Lào và Việt Nam để tiếp tục thúc đẩy tình hữu nghị truyền thống, tăng cường liên lạc chiến lược và làm sâu sắc thêm hợp tác đôi bên cùng có lợi," bà Mao Ninh nói.

Bình luận về sự kiện này với SCMP, Giáo sư Tra Đạo Huỳnh từ Khoa Quan hệ Quốc tế thuộc Đại học Bắc Kinh nói chuyến thăm mang tính "thông lệ" và hai nước có khả năng nhấn mạnh đến các dự án chung trong những lĩnh vực hạ tầng.

Giáo sư Tra Đạo Huỳnh cũng cho biết Trung Quốc và Việt Nam đã tìm được cơ chế để "phân chia hợp tác" trong những lĩnh vực thương mại, đầu tư và việc hai nước tiếp giáp trên biển và đất liền là yếu tố "quan trọng nhất" trong mối quan hệ ngoại giao.

Năm 2024 cũng đánh dấu 25 năm Việt Nam và Trung Quốc ký Hiệp ước biên giới trên đất liền và 15 năm ký ba văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền.

Đường sắt và xuất khẩu nông sản

Việt Nam và Trung Quốc hiện được kết nối bằng hai tuyến đường sắt từ miền nam Trung Quốc đến thủ đô Hà Nội, cũng là trung tâm công nghiệp phía bắc của Việt Nam. Ảnh : Người dân dừng chờ tàu hỏa tại Hà Nội. Andy Soloman/UCG/Universal Images Group

Vào hôm thứ Sáu 11/10, Reuters dẫn lời hai người nắm vấn đề rằng Trung Quốc và Việt Nam dự kiến sẽ ký các thỏa thuận mới, bao gồm tăng cường kết nối đường sắt và mua bán nông sản với Việt Nam.

Trung Quốc hiện là thị trường tiêu thụ nông sản hàng đầu của Việt Nam dù vẫn còn xảy ra các vụ ngừng nhập khẩu một số mặt hàng. Cụ thể như hồi tháng Sáu, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đình chỉ nhập khẩu sầu riêng từ Việt Nam với lý do liên quan đến hàm lượng "kim loại nặng".

Hiện Trung Quốc vẫn là thị trường tiêu thụ rau quả lớn nhất của Việt Nam : Kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang Trung Quốc trong 9 tháng đầu năm 2024 đạt 3,79 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 67% trong tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam 9 tháng qua, theo số liệu Tổng cục Hải quan Việt Nam.

Các nguồn tin của Reuters cho biết các thỏa thuận cũng bao gồm hệ thống thanh toán và quy trình hải quan, có thể giúp tăng cường quan hệ kinh tế giữa hai quốc gia láng giềng đều theo thể chế xã hội chủ nghĩa sau khi một loạt các cuộc gặp cấp cao và những thỏa thuận hợp tác đã được ký trong những tháng gần đây.

Bộ Ngoại giao Việt Nam và Trung Quốc đã không phản hồi trước yêu cầu bình luận của Reuters.

Vào ngày Chủ nhật 13/10, dự kiến hai nước sẽ ký một thỏa thuận mới về các hoạt động khảo sát, một nguồn tin của Reuters cho biết nhưng không nêu cụ thể.

Cả hai nguồn tin của Reuters đều bình luận trong điều kiện ẩn danh vì tính chất thông tin không được công khai.

Hiện chưa rõ bao nhiêu thỏa thuận sẽ được ký kết, nhưng các nguồn tin cho Reuters biết ít nhất hơn 10 thỏa thuận được bàn thảo.

Các tuyến đường sắt  liền mạch được coi là rất quan trọng cho chuỗi cung ứng, khi ngày càng nhiều nhà sản xuất Trung Quốc chuyển hướng một số hoạt động sản xuất hàng xuất khẩu sang Việt Nam trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ.

Giới chức hai nước đánh giá đây là lĩnh vực có ý nghĩa to lớn để kết nối chiến lược hai nền kinh tế, kết nối giữa khuôn khổ Hai hành lang, một vành đai kinh tế Việt Nam-Trung Quốc với sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.

Được hai nước thông qua vào năm 2004, hợp tác phát triển Hai hành lang, một vành đai kinh tế Việt Nam-Trung Quốc bao gồm hành lang kinh tế Côn Minh-Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng, hành lang kinh tế Nam Ninh-Lạng Sơn-Hà Nội-Hải Phòng và vành đai kinh tế Vịnh Bắc Bộ.

Vào ngày 5/10, ông Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh "thúc đẩy triển khai các dự án đường sắt kết nối với Trung Quốc".

Hiện chưa có thời gian khởi công cụ thể liên quan đến ba dự án đường sắt kết nối Việt Nam với Trung Quốc gồm Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng, Lạng Sơn-Hà Nội, Móng Cái-Hạ Long-Hải Phòng, dù thông tin này đã được đề cập liên tục trong các cuộc gặp cấp cao.

Biển Đông

Lãnh đạo các nước chụp hình chung tại Thượng đỉnh ASEAN-Trung Quốc lần thứ 27 trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44, 45 và các hội nghị liên quan ở thủ đô Viêng Chăn của Lào vào ngày 10/10 – Nhac Nguyen

Chuyến đi của ông Lý Cường diễn ra sau vụ các ngư dân ở tỉnh Quảng Ngãi bị lực lượng chấp pháp của Trung Quốc đánh đập vào ngày 29/9, mà Bộ Ngoại giao Việt Nam gọi đây là sự "đối xử thô bạo".

Một nguồn tin từ Hà Nội đánh giá với điều kiện ẩn danh rằng vụ việc cụ thể này nếu có được đề cập trong chuyến thăm của Thủ tướng Lý Cường thì cũng chỉ ở mức chừng mực, không nặng nề được. Hai bên sẽ tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại để giải quyết khác biệt.

Về phía mình, Việt Nam tiếp tục duy trì mong muốn giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, theo luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.

Thông tin với báo chí trong nước vào ngày thứ Bảy 12/10, sau chuyến đi của Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN 44, 45 và các hội nghị cấp cao liên quan tại thủ đô Viêng Chăn của Lào, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết :

"Thủ tướng chia sẻ và đề cao lập trường nguyên tắc của ASEAN trong vấn đề Biển Đông, nhấn mạnh giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất, hiệu lực, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982. Thủ tướng cũng đề nghị các đối tác ủng hộ lập trường của ASEAN và các nỗ lực xây dựng Biển Đông thành vùng biển của hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững."

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường phát biểu tại Thượng đỉnh ASEAN-Trung Quốc lần thứ 27 trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44, 45 và các hội nghị liên quan ở thủ đô Viêng Chăn của Lào vào ngày 10/10 – Nhac Nguyen

Tại hội nghị, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr vào ngày 10/10 đã kêu gọi các lãnh đạo quốc gia Đông Nam Á và Trung Quốc tăng tốc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử (COC) trên Biển Đông giữa ASEAN và Trung Quốc.

Ông Ferdinand Marcos Jr nói tình hình trên Biển Đông "vẫn căng thẳng và không có gì thay đổi. Chúng tôi vẫn bị xâm hại và tấn công."

Trong nhiều tháng qua, Philippines là nước có nhiều va chạm trên thực địa với Trung Quốc tại Biển Đông, trong đó phía Philippines liên tục tố cáo tàu bè, máy bay Trung Quốc có hành vi tấn công, quấy nhiễu, đe dọa.

Về phần mình, tại hội nghị vào ngày 11/10, ông Lý Cường nói các nước ngoài khu vực Đông Nam Á cần tôn trọng và ủng hộ các nỗ lực hòa bình của Trung Quốc ở Biển Đông và đóng vai trò xây dựng cho nền hòa bình và ổn định trong khu vực.

Ông Lý Cường không nêu cụ thể “các nước ngoài khu vực Đông Nam Á” là nước nào, nhưng có thể thấy trong thời gian gần đây, Mỹ, Úc, New Zealand, Nhật Bản là các quốc gia có các hoạt động, diễn tập an ninh hàng hải tại Biển Đông, trong đó có các sự kiện diễn tập chung với Philippines.

Theo Reuters, ông Lý Cường cũng nói Trung Quốc và các nước trong ASEAN đang "nỗ lực để sớm hoàn tất" Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông giữa ASEAN và Trung Quốc.

Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) được ký vào năm 2002 đã không phát huy tác dụng, do về mặt thực chất, DOC chỉ là một tuyên bố chính trị mang tính khuyến khích, không có tính ràng buộc đối với các bên tham gia.

Các nước Đông Nam Á có yêu sách ở Biển Đông muốn xây dựng một cam kết mang tính ràng buộc hơn, đó là COC.

Tuy nhiên, quá trình xây dựng và tạo dựng đồng thuận đối với COC luôn gặp trắc trở, chủ yếu do Trung Quốc không sẵn sàng tham gia một cam kết mạnh. Ở vị thế nước mạnh và với tham vọng to lớn ở Biển Đông, họ không muốn bị trói buộc bởi một cam kết có tính ràng buộc với các nước yếu hơn.

Nguồn : BBC, 12/10/2024

***************************

Ông Lương Cường và ông Tập Cận Bình bàn gì ở Bắc Kinh ?

BBC, 12/10/2024

Thường trực Ban Bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Lương Cường đã hội kiến Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và hội đàm với Bí thư Ban Bí thư, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc Thái Kỳ hôm 11/10 tại Bắc Kinh.

Thường trực Ban Bí thư Lương Cường gặp Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh hôm 11/10/2024

Chuyến thăm Trung Quốc của ông Lương Cường cùng đoàn Việt Nam kéo dài từ 9-12/10, theo lời mời của Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc.

Một điều đáng chú ý là khác với các chuyến thăm cấp cao gần đây, báo chí Việt Nam không đưa tin rộng rãi trước và trong chuyến thăm Trung Quốc của ông Cường.

Hai ngày sau khi ông Cường và đoàn Việt Nam tới Trung Quốc, tới đêm 11/10, một số báo Việt Nam mới bắt đầu đưa tin về cuôc gặp giữa ông Lương Cường với ông Tập Cận Bình và cuộc hội đàm với ông Thái Kỳ.

Báo Việt và báo Trung đưa tin về sự kiện ra sao ?

Ông Lương Cường, tại buổi gặp, đã nhấn mạnh chuyến thăm này nhằm quán triệt và thực hiện "nhận thức chung" của đảng cộng sản hai nước, thúc đẩy xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai theo phương châm "16 chữ", tinh thần "4 tốt" và phương hướng "6 hơn", theo truyền thông Việt Nam.

Ông Tập Cận Bình bày tỏ tin tưởng rằng dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, đứng đầu là ông Tô Lâm, Việt Nam sẽ hoàn thành các mục tiêu của Đại hội 13, hướng tới 100 năm thành lập đảng và 100 năm lập nước.

Ông Tập cũng nói Trung Quốc xác định việc phát triển quan hệ với Việt Nam là "phương hướng ưu tiên" trong chính sách ngoại giao láng giềng.

Về Biển Đông, ông Lương Cường "đề nghị hai bên kiểm soát và giải quyết tốt các vấn đề khác biệt trên tinh thần thẳng thắn, chân thành, hữu nghị, tập trung giữ ổn định tình hình trên biển, tôn trọng các quyền và lợi ích hợp pháp của nhau trên cơ sở phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982," theo báo chí Việt Nam.

Theo Hoàn Cầu Thời báo của Trung Quốc, ông Tập Cận Bình nói trong cuộc gặp với ông Lương Cường rằng việc tuân thủ sự lãnh đạo của đảng cộng sản và chế độ xã hội chủ nghĩa là đặc điểm cốt lõi nhất của Trung Quốc và Việt Nam, là nền tảng chính trị vững chắc nhất để phát triển quan hệ song phương.

Ông Tập kêu gọi hai nước "tăng cường trao đổi tư tưởng và ý tưởng", tăng cường các cuộc thảo luận về lý thuyết và tăng cường công tác đào tạo cán bộ.

Ông Tập cũng kêu gọi hai bên hợp tác để cải thiện công tác "định hướng dư luận", nhằm củng cố sự ủng hộ của người dân.

Hoàn Cầu Thời báo viết rằng ông Lương Cường nói rằng hai nước là "láng giềng xã hội chủ nghĩa, núi liền núi, sông liền sông", nên việc phát triển quan hệ với Trung Quốc "luôn là nhu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và là ưu tiên hàng đầu trong toàn bộ hoạt động ngoại giao của Việt Nam".

Thông tin chuyến thăm của ông Lương Cường trên Nhân dân Nhật báo ngày 12/10

Cổng thông tin điện tử của chính quyền thủ đô Bắc Kinh dẫn lời ông Tập nhấn mạnh trong bối cảnh thế giới có những thay đổi nhanh chóng trong thế kỷ qua, Trung Quốc và Việt Nam phải duy trì đường hướng chính trị chung và kiên quyết nắm bắt quan hệ Trung-Việt từ góc độ chiến lược để đảm bảo quan hệ song phương tiếp tục phát triển đúng hướng.

Ông Tập Cận Bình cũng nói rằng, phiên họp toàn thể lần thứ 3 Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc khóa 20 tổ chức vào tháng Bảy năm nay đã có những sắp xếp có hệ thống nhằm đi sâu hơn nữa các cải cách toàn diện và thúc đẩy hiện đại hóa đặc thù Trung Quốc.

Việc này sẽ không chỉ mở ra những triển vọng rộng lớn cho sự phát triển của Trung Quốc mà còn mang lại động lực và cơ hội mới cho sự phát triển của Việt Nam và các nước khác trên thế giới, theo lời ông Tập.

Trang này tường thuật rằng ông Lương Cường nồng nhiệt chúc mừng Trung Quốc nhân kỷ niệm 75 năm thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, đặc biệt chúc mừng những thành tựu phát triển to lớn mà nhân dân Trung Quốc đạt được dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Trung Quốc và Tổng bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình.

Theo Tân Hoa Xã, tại cuộc gặp với ông Tập, ông Lương Cường nói : “Tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới có ý nghĩa chỉ đạo quan trọng đối với sự nghiệp xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc và cũng có giá trị to lớn đối với các nước xã hội chủ nghĩa như Việt Nam và cộng đồng quốc tế.”

Bối cảnh đặc biệt

Chuyến thăm Trung Quốc của ông Lương Cường diễn ra trong một bối cảnh khá đặc biệt, với nhiều diễn biến chính trị và xã hội nổi bật ở cả hai nước.

Quốc hội Việt Nam sẽ bầu chủ tịch nước mới vào tháng 10 và Đại tướng Lương Cường được nhiều nhà quan sát nước ngoài đánh giá là ứng cử viên nặng ký nhất.

Ông Lương Cường có thâm niên trong Trung ương Đảng với ba khóa liên tiếp 11, 12 và 13. Ông là ủy viên Bộ Chính trị được bầu vào đầu khóa 13.

Công tác nhân sự chuẩn bị cho Đại hội 14 của Đảng cộng sản Việt Nam cũng đang bước vào giai đoạn quyết định.

Hội nghị Trung ương 10 khóa 13 diễn ra hồi giữa thán Chín đã bàn phương hướng công tác nhân sự cho Đại hội 14 - dự kiến diễn ra vào quý 1/2026.

Công tác nhân sự được ông Tô Lâm đánh giá là "then chốt của then chốt", có ý nghĩa quyết định đối với việc thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối của Đảng để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, mà ông gọi là "kỷ nguyên vươn mình của dân tộc".

Biển Đông, nơi chứng kiến những xung khắc thâm niên giữa hai nước, cũng "dậy sóng" trong những ngày gần đây.

Vào ngày 29/9, hai tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi đã bị lực lượng chức năng Trung Quốc tấn công, hành hung và cướp tài sản "trong khi đang hoạt động tại khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam".

Vụ việc khiến Bộ Ngoại giao Việt Nam phải lên tiếng.

Tuyên bố của Việt Nam được đánh giá là mạnh mẽ và thẳng thắn hơn những lần trước, nhất là khi nêu đích danh Trung Quốc.

Trước khi có tuyên bố của Bộ Ngoại giao, báo chí Việt Nam dù đưa tin về vụ tấn công nhưng thay vì nói tàu Trung Quốc thì lại nói là "tàu nước ngoài" hay "tàu lạ", tương tự như cách tường thuật các vụ trong quá khứ.

Về phía bên kia, Trung Quốc vừa kỷ niệm 75 năm quốc khánh nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa.

Một sự kiện đáng chú ý nữa là Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường sẽ thăm chính thức Việt Nam từ ngày 12 đến 14/10, theo lời mời của Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Trong chuyến thăm của ông Lý Cường, hai nước dự kiến ​​sẽ ký các thỏa thuận mới, bao gồm các dự án đường sắt kết nối Việt Nam-Trung Quốc và các hợp tác về thương mại nông nghiệp.

Trước đó, vào tháng Tám, trong chuyến thăm Bắc Kinh của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, hai nước đã ký các văn bản quy hoạch và nghiên cứu khả thi cho các tuyến đường sắt tiêu chuẩn ở miền Bắc Việt Nam kết nối với Trung Quốc, sau các thỏa thuận ban đầu vào tháng 12 trong chuyến thăm cấp nhà nước của ông Tập tới Hà Nội.

Sự nghi kị giữa hai nước láng giềng, vốn đã có một cuộc chiến tranh biên giới ngắn vào cuối thập niên 1970 và vẫn thường xuyên xung đột về ranh giới ở Biển Đông, trong những tháng gần đây, những cân nhắc về kinh tế dường như đã thắng thế trước những lo ngại về an ninh, theo bình luận của Reuters.

Tiếp tục ngoại giao cây tre

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đón Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Điện Elysée vào ngày 7/10

Chuyến thăm Trung Quốc của ông Lương Cường cho thấy Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của ông Tô Lâm, vẫn tiếp tục chính sách ngoại giao cây tre, vốn đã hình thành từ sau Đổi mới và đặc biệt được thúc đẩy dưới thời cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Một mặt, Việt Nam thắt chặt quan hệ với người láng giềng Trung Quốc qua các chuyến thăm cấp cao và các hoạt động hợp tác, đặc biệt là về chính trị, mặt khác, Hà Nội không quên tăng cường quan hệ với các cường quốc đối thủ của Bắc Kinh, như Mỹ, Pháp.

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã có chuyến thăm cấp nhà nước tới Trung Quốc vào 20/8, nơi ông có một lịch trình nghị sự dày đặc, với các nội dung về hợp tác chính trị, kinh tế và giải quyết bất đồng trên Biển Đông.

Ông Tô Lâm gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 25/9 tại Washington

Chỉ một tháng sau, vào ngày 25/9, ông Tô Lâm có cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Joe Biden tại New York bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc - nơi ông Biden khuyến khích Việt Nam tập trung nhiều hơn vào cải cách và mở cửa kinh tế, trong khi ông Tô Lâm khẳng định quan hệ Việt Nam - Mỹ "có nhiều nét rất đặc biệt".

Mới đây nhất, ông Tô Lâm đã thăm chính thức Pháp và nâng cấp quan hệ hai nước lên Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Mỹ và Việt Nam cũng đang tăng cường mở rộng hợp tác quốc phòng và các lợi ích an ninh chung.

Vào ngày 9/9, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd J. Austin đã có cuộc hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang tại Lầu Năm Góc, bang Virginia.

Trong cuộc gặp cấp cao, ông Austin và ông Phan Văn Giang khẳng định lại tầm quan trọng trong quan hệ hợp tác Mỹ-Việt và làm sâu sắc thêm hợp tác quốc phòng, bao gồm thương mại quốc phòng, công nghiệp quốc phòng và chia sẻ thông tin.

Theo Reuters hồi tháng Bảy, Mỹ đang thảo luận với Việt Nam về việc bán máy bay vận tải quân sự Lockheed Martin C-130 Hercules cho Việt Nam.

Nếu được thực hiện, đây sẽ là thỏa thuận quân sự lớn nhất của Việt Nam kể từ khi công khai tuyên bố vào cuối năm 2022 về ý định đa dạng hóa nguồn cung quốc phòng, vốn phụ thuộc rất nhiều vào Nga.

Nguồn : BBC, 12/10/2024

Lịch sử như "cô đặc lại" thành nỗi uất hận bị kìm nén bấy lâu nay từ những ngày tháng 5/2014. Đúng 10 năm sau, cuối tháng 9 đầu tháng 10 năm nay, lịch sử dường như "được giãn ra" và tái diễn.

Tàu cá ngư dân Việt Nam (trái) bị tàu Trung Quốc đâm chìm gần quần đảo Hoàng Sa hôm 29/5/2014 - Reuters

----------------------------------

"Tiếng cuốc gọi hè" sau 10 năm…

Từ ngày thay đổi lãnh đạo trên thượng tầng Ba Đình, người dân Hà Nội và Sài Gòn – vốn không mấy quan tâm đến chính trị – bỗng có đôi chút mong ngóng… Ông Tô Lâm đi Mỹ, đi Pháp về có đôi chút lao xao, dư luận Việt Nam đã bắt đầu quan tâm hơn đến chính trị và các chuyến công du quốc tế của người đứng đầu Đảng và Nhà nước. Các cuộc gặp gỡ và phát biểu của ông Tô Lâm, đặc biệt là những điều chỉnh lập trường của Việt Nam về cuộc chiến tranh xâm lược của Nga đối với Ukraine, đã tạo ra một số kỳ vọng về lập trường cứng rắn hơn của Việt Nam trước các hành vi xâm phạm chủ quyền biển đảo của Trung Quốc.

Chuyến thăm từ 10—12/10 của Thủ tướng Lý Cường đến Hà Nội, khiến người dân kỳ vọng vào việc chính quyền Việt Nam sẽ bày tỏ thái độ thẳng thắn và nghiêm khắc trước những vụ việc Trung Quốc đối xử tàn bạo với ngư dân Việt Nam. Nhớ 10 năm trước, sau vụ Giàn khoan 981, ngày 18/6/2014, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tiếp Ủy viên Quốc vụ Dương Khiết, nhấn mạnh tính nghiêm trọng và tác động rất tiêu cực của việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 tại vùng biển của Việt Nam từ đầu tháng 5 đến nay đối với nhân dân Việt Nam, cục diện quan hệ Việt-Trung và tình hình khu vực (1).

Chưa rõ liệu Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ đề cập đến việc Trung Quốc đối xử thô bạo với ngư dân Việt Nam khi gặp ông Lý hay không ? Tại cuộc gặp lần trước giữa hai vị ở Đại Liên (Trung Quốc), ông Chính khi đó từng đề nghị hai nước "tôn trọng các quyền và lợi ích hợp pháp của nhau" trên Biển Đông, cũng như yêu cầu Trung Quốc "xử lý thỏa đáng các vấn đề về tàu cá và ngư dân" (2). Lần này, liệu ông Lý Cường có đáp ứng dầu chỉ một phần "yêu cầu Trung Quốc tôn trọng đầy đủ chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, khẩn trương điều tra và thông báo kết quả cho phía Việt Nam, không tái diễn các hành động tương tự" ? (3). Theo lời chính các ngư dân bị Trung Quốc đánh trọng thương kể lại, tàu nước ngoài có gắn cờ Trung Quốc. Khoảng 40 người mặc đồ rằn ri, lên thuyền của họ, cầm que sắt gặp đâu đánh đó, khiến bốn thuyền viên Việt Nam bị thương nặng. Các ngư dân cũng cho biết phía Trung Quốc đã lấy đi các ngư cụ và vật dụng giá trị, ước tính thiệt hại khoảng 500 triệu đồng, theo trang Geointasia, chuyên theo dõi các tàu hoạt động tại Biển Đông qua "PLA tracking" (4)

Theo lời chính các ngư dân bị Trung Quốc đánh trọng thương kể lại, tàu nước ngoài có gắn cờ Trung Quốc. Khoảng 40 người mặc đồ rằn ri, lên thuyền của họ, cầm que sắt gặp đâu đánh đó, khiến bốn thuyền viên Việt Nam bị thương nặn

Như "tiếng cuốc gọi hè", vậy là thu này bỗng dưng nhớ lại những làn sóng biểu tình phản đối Trung Quốc trên khắp cả nước hồi tháng 5/2014, tố cáo Bắc Kinh xâm phạm vùng biển Việt Nam. Hồi đó, cả Hà Nội như sống lại những ngày thu tháng 8/1945… Đoàn biểu tình chia thành từng đợt từ sáng đến trưa diễu hành qua nhiều con phố lớn, từ Đại sứ quán Trung Quốc tại Vườn hoa Chí Linh lên tận Nhà Hát lớn của Hà Nội. Đoàn biểu tình hô vang mãi điệp khúc : "Đả đảo Trung Quốc xâm lược !", "Trung Quốc cút khỏi Biển Đảo của Việt Nam !", "Vì Biển Đông quên mình, vì Biển Đông hy sinh, anh em ơi… !". Âm hưởng ấy vãng mãi cho đến tận hôm nay !

Còn nhớ cuộc mít tinh khổng lồ và sinh hoạt chính trị thời sự biển, đảo tại trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh (Sài Gòn), với sự tham gia của cán bộ viên chức và đông đảo sinh viên. Buổi mít tinh nhằm khơi dậy và giáo dục cho thế hệ trẻ niềm tự hào dân tộc, tình yêu quê hương đất nước, trách nhiệm và bổn phận của thế hệ trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ; đồng thời thể hiện lòng quyết tâm bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc ; phản đối Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép Hải Dương – 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam (5).

"Tương lai chung" nào với Trung Quốc ?

Bắc Kinh hành động như hải tặc trên ngư trường truyền thống của Việt Nam trên cơ sở nào ? Trung Quốc tuyên bố quyền thống trị trên thực tế nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế rộng 370 km của bảy quốc gia ASEAN ven biển, trong đó có Việt Nam. Bắc Kinh đã củng cố tuyên bố của mình vào đầu năm nay bằng cách tiếp cận Căn cứ Hải quân Ream ở Campuchia. Vậy Trung Quốc có căn cứ quân sự thường trực tại Campuchia không ? (6).

Theo tờ Asia Sentinel, bằng cách kiểm soát vùng biển này, Trung Quốc khiến các lực lượng Mỹ khó đi lại tự do hơn và thách thức cấu trúc an ninh hiện tại do Hoa Kỳ lãnh đạo ở khu vực Indo-Pacific. Bắc Kinh đã định ra luật lệ, quy tắc và quy định quản lý hành vi trong 3,5 triệu km vuông biển, nơi có lượng hàng hóa thương mại ước tính 3 – 5 nghìn tỷ đô la mỗi năm đi qua, là một trong những tuyến đường vận chuyển bận rộn nhất thế giới. Kể từ năm 2021, Trung Quốc đã đưa ra các quy định tuần tra hàng hải mới cho phép lực lượng bảo vệ bờ biển của mình bắt giữ các tàu và cá nhân nước ngoài trong tối đa 60 ngày nếu nghi ngờ họ xâm nhập trái phép vào nơi mà họ coi là lãnh thổ không thể tranh cãi của mình, được xác định theo đường ranh giới chín đoạn (7).

Những ngày này, không thể không bi quan khi nghĩ về thỏa thuận Việt Nam cam kết cùng "xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai" với Trung Quốc, trong khi mọi con đường để đòi lại Hoàng Sa đều bế tắc (8). Từ ngày cưỡng chiếm Hoàng Sa, Bắc Kinh đã nhanh chóng thiết lập sự hiện diện trên quần đảo, xây dựng các tiền đồn và cơ sở hạ tầng quân sự. Những cơ sở này ngày càng được nâng cấp, biến Hoàng Sa thành một "hàng không mẫu hạm" trên Biển Đông với các hệ thống radar, đường băng, và các tổ hợp tên lửa. Trung Quốc sáp nhập Hoàng Sa vào hệ thống hành chính của tỉnh Hải Nam và chính thức coi Hoàng Sa là một phần lãnh thổ của mình. Trung Quốc bắt đầu khai thác tài nguyên thiên nhiên tại vùng biển xung quanh Hoàng Sa, bao gồm ngư trường và các mỏ dầu khí. Trung Quốc liên tục sử dụng các biện pháp ngoại giao và quân sự để khẳng định quyền kiểm soát Hoàng Sa và các khu vực khác trên Biển Đông. Họ bác bỏ phán quyết của Tòa Trọng tài Quốc tế năm 2016, phủ nhận các yêu sách biển của các nước láng giềng. Những bước đi này là một phần trong chiến lược của Trung Quốc nhằm khẳng định sự thống trị ở Biển Đông, thường xuyên đối đầu với các yêu sách và chủ quyền của Việt Nam (9)

Thời gian gần đây, các động thái gây sức ép của Trung Quốc đối với Việt Nam xem ra có vẻ thô bạo và "phản – ngoại giao" hơn thời Nguyễn Phú Trọng. Lúc Tổng bí thư - Chủ tịch nước Tô Lâm lên đường dự họp Liên Hiệp Quốc, Campuchia bất ngờ tuyên bố rút khỏi tam giác phát triển Lào Campuchia – Việt Nam (10). Động thái này có vẻ gây khó cho ông Tô Lâm khi phát biểu về chủ nghĩa đa phương và đoàn kết Đông Dương tại Liên Hiệp Quốc. Chưa hết, sau khi Tổng bí thư - Chủ tịch nước Tô Lâm hội kiến với Tổng thống Joe Biden, Trung Quốc đã cho phóng hỏa tiễn hạt nhân chiến lược xuyên lục địa có tầm bắn tới 15.000 km. Các quan sát viên xem cuộc biểu dương hỏa tiễn này là tín hiệu mà Bắc Kinh muốn gửi tới cả Mỹ lẫn Việt Nam trong cuộc tranh chấp Biển Đông (11).

Trở lại vụ ngư dân Quãng Ngãi, Mỹ và EU đã quan ngại việc Trung Quốc tấn công ngư dân Việt Nam bị thương ở Hoàng Sa. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Matthew Miller hôm 3/10 bày tỏ quan điểm. Hoa Kỳ quan ngại sâu sắc trước các báo cáo về việc các tàu thực thi pháp luật của Cộng hòa nhân dân Trung Hoa có các hành động nguy hiểm đối với các tàu cá Việt Nam xung quanh quần đảo Hoàng Sa vào ngày 29/9. Chúng tôi kêu gọi Cộng hòa nhân dân Trung Hoa chấm dứt các hành vi nguy hiểm và gây bất ổn trên Biển Đông (12).

Trần Hiếu Chân

Nguồn : RFA, 11/10/2024

Tham khảo :

(1) https://dangcongsan.vn/chinh-tri/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-tiep-uy-vien-quoc-vu-trung-quoc-duong-khiet-tri-336223.html

(2) https://www.voatiengviet.com/a/thu-tuong-trung-quoc-ly-cuong-sap-tham-viet-nam-lan-dau-tien/7816079.html

(3) https://tuoitre.vn/viet-nam-len-tieng-viec-ngu-dan-bi-trung-quoc-danh-tich-thu-tai-san-tai-quan-dao-hoang-sa-20241002202619802.htm

(4) https://www.geoint.asia/blog/chinese-government-vessels-identified-in-brutal-attack-on-vietnamese-fishermen-in-the-south-china-sea

(5) https://baotintuc.vn/thoi-su/tiep-tuc-nhung-tieng-noi-phan-doi-trung-quoc-dat-gian-khoan-trai-phep-20140515230801695.htm

(6) https://www.bbc.com/vietnamese/articles/crl84dw9ygro

(7) https://www.asiasentinel.com/p/china-fait-accompli-south-china-sea

(8) https://www.voatiengviet.com/a/nha-nghien-cuu-50-nam-trung-quoc-chiem-hoang-sa-ha-noi-bat-loi-kien-bac-kinh/7443267.html

(10) https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/cambodia-withdraws-from-clv-vietnam-china-influence-09302024122818.html

(11) https://viendongonline.com/article/trung-cong-khoe-hoa-tien-xuyen-luc-dia-nham-my-doa-vn-lHWJmE6F.html#google_vignette

(12) https://www.voatiengviet.com/a/my-eu-philippines-quan-ngai-ve-hanh-dong-cua-trung-quoc-doi-voi-ngu-dan-viet-nam/7811321.html

Trong cuộc gặp với các doanh nghiệp Trung Quốc tại Trụ sở Chính phủ hôm 14/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề cập tới quan hệ với Bắc Kinh, nói rằng quan hệ với Trung Quốc là ‘ưu tiên hàng đầu’.

Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Cổng thông tin chính phủ Việt Nam (VGP News) dẫn lời ông Chính nói rằng phía Việt Nam "luôn coi phát triển quan hệ hữu nghị với Trung Quốc là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong tổng thể đường lối đối ngoại".

Ông Chính cũng được trích lời "đánh giá cao và trân trọng cảm ơn sự đóng góp thiết thực, hiệu quả của các doanh nghiệp Trung Quốc đối với sự phát triển của kinh tế - xã hội Việt Nam và với quan hệ Đối tác Hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc thời gian qua".

Theo VGP News, đây là cuộc gặp đầu tiên của thủ tướng chính phủ Việt Nam với đại diện cộng đồng doanh nghiệp Trung Quốc và điều đó, theo ông Chính, thể hiện "sự coi trọng của chính phủ Việt Nam với các doanh nghiệp Trung Quốc, sự lắng nghe, chia sẻ với các doanh nghiệp nước ngoài, trong đó có doanh nghiệp Trung Quốc, với tinh thần đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, đã làm, đã thực hiện là có sản phẩm cụ thể, hiệu quả cân đong đo đếm được".

Tại cuộc gặp, ông Chính được dẫn lời nói rằng Việt Nam "luôn khuyến khích" các doanh nghiệp Trung Quốc mở rộng hợp tác, tăng cường đầu tư vào các lĩnh vực Trung Quốc có thế mạnh và Việt Nam nhu cầu và ưu tiên cao, như đổi mới sáng tạo, tăng trưởng xanh, chuyển đổi số, năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, đô thị thông minh…

Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hùng Ba được VGP News dẫn lời nói rằng phía Trung Quốc "khuyến khích ngày càng có nhiều doanh nghiệp có thực lực, công nghệ, uy tín tích cực tham gia các lĩnh vực hợp tác theo các định hướng" mà ông Chính đã cập.

Hồi tháng Ba, như VOA tiếng Việt đã đưa tin, Trung Quốc lên tiếng cảnh báo rằng việc tham gia các khối có mục đích "đối đầu" và "bè phái" là không phù hợp, ngay sau khi Việt Nam và Australia vừa thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Trước đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Australia Anthony Albanese ra tuyên bố chung về việc nâng tầm quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Australia, một đồng minh của Hoa Kỳ trong khu vực, trong đó đề cập đến vấn đề Biển Đông và sông Mekong.

Nguồn : VOA, 14/05/2024

Chuyến thăm Việt Nam hai ngày của Tổng bí thư Đảng, Chủ tịch nước Cộng sản Trung Quốc, Tập Cận Bình đã để lại nhiều hệ lụy cho nhân dân Việt Nam hơn bao giờ hết.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng với Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. (Ảnh : Đăng Khoa)

Bằng chứng này được thể hiện trong Tuyên bố chung ngày 13/12/2023 theo đó họ Tập thay quan điểm "cộng đồng chung vận mệnh" bằng "xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai" cho hai nước.

Không ai hiểu thâm ý của ông Tập về thay đổi ngôn từ này, nhưng nội dung vẫn hàm ý đặt Việt Nam vào trong "quỹ đạo" chiến lược toàn cầu của Trung Quốc, theo sáng kiến của nguyên Tổng bí thư, Chủ tịch nước Hồ Cẩm Đào năm 2007.

Do đó, Tuyên bố chung đã viết : "Kế thừa và phát huy truyền thống hữu nghị "mối tình thắm thiết Việt - Hoa, vừa là đồng chí, vừa là anh em", tiếp tục làm sâu sắc và nâng tầm hơn nữa quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc, hai bên nhất trí xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược, nỗ lực vì hạnh phúc của nhân dân hai nước, vì sự nghiệp hòa bình và tiến bộ của nhân loại".

Được đà, phía Việt Nam cam kết : "Ủng hộ việc xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai nhân loại, Sáng kiến Phát triển toàn cầu, Sáng kiến An ninh toàn cầu và Sáng kiến Văn minh toàn cầu".

Hai bên còn cam kết : "Việt Nam và Trung Quốc là láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt, đều là nước xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản lãnh đạo, chế độ chính trị tương đồng, lý tưởng niềm tin tương thông, con đường phát triển gần gũi, cùng chung chí hướng, chia sẻ tương lai chung, đều nỗ lực vì nhân dân hạnh phúc và đất nước giàu mạnh" (Chính phủ online, 13/12/2023).

Từ lâu, Việt Nam đã ngần ngại "gia nhập" sáng kiến "cộng đồng chung vận mệnh" do Bắc Kinh lãnh đạo vì tính lệ thuộc công khai của nhóm chữ. Nhưng lần này nhóm chữ "xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai" giữa hai nước được thay thế cho thấy tính "lệ thuộc" của Việt Nam vào Trung Quốc không thay đổi.

Hơn ai hết, người Việt Nam vẫn chưa quên những kinh nghiệm đau thương của 4 ngàn năm Việt Nam bị Bắc thuộc khiến nhiều người Việt Nam hoài nghi nhiều hơn thiện cảm với láng giếng khổng lồ Trung Quốc.

Lào, Campuchia, Myanmar (Miến Điện), Thái Lan, Brunei, Malaysia, và Indonesia đã tham gia "cộng đồng" này. Tuy nhiên, Singapore và Philippines còn đứng ngoài.

Vành đai Con đường

Nhưng lý do được nhắc lại cam kết cũ có vẻ như "vội vàng" lần này trong chuyến thăm Việt Nam của ông Tập Cận Bình, cho thấy phía Trung Quốc muốn hối thúc Việt Nam gia nhập sáng kiến "Vành đai và con đường" trong khuôn khổ "Hai hành lang, Một vành đai" do ông Tập đưa ra từ tháng 9/2013 trong chuyến thăm Kazakhstan.

Nhưng ai có lợi trong liên kết này ? Tất nhiên cái lợi nghiêng về phía Trung Hoa cả về kinh tế lẫn quốc phòng. Do đó, Bắc Kinh đã vuốt ve Việt Nam bằng cách nói trong Tuyên bố Chung rằng : "Phía Trung Quốc nhấn mạnh kiên trì chính sách hữu nghị với Việt Nam, coi Việt Nam là hướng ưu tiên trong ngoại giao láng giềng".

Phía Việt Nam đã đáp lễ khi : "Khẳng định luôn coi quan hệ Việt Nam - Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa của Việt Nam".

Trong thực tế, Việt Nam đã nhượng bộ Trung Quốc khi đồng ý cùng xây dựng "Hai hành lang, một vành đai" và "Vành đai và Con đường" … "Thúc đẩy kết nối đường sắt khổ tiêu chuẩn qua biên giới Việt Nam – Trung Quốc, nghiên cứu thúc đẩy xây dựng đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, nghiên cứu về các tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Đồng Đăng – Hà Nội, Móng Cái – Hạ Long – Hải Phòng vào thời điểm phù hợp".

Hai nước cũng : "Đẩy nhanh việc thúc đẩy kết nối xây dựng cơ sở hạ tầng biên giới, trong đó có xây dựng Cầu đường bộ qua sông Hồng thuộc khu vực biên giới Bát Xát (Việt Nam) - Bá Sái (Trung Quốc)".

Giao thông biên giới

Quan hệ chung biên giới dài 1449,566 km, đã giúp hai nước nối liền giao thông bằng đường sắt và đường bộ giữa và các tỉnh Tây Nam Trung Quốc với cảng Hải Phòng, Việt Nam.

Nhưng sau 15 năm giao hảo ở mức "chiến lược toàn diện", hai nước vẫn còn nhiều cách biệt về tăng cường vốn đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam và mức nhập siêu của Việt Nam với Trung Quốc.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan thì : "Năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Trung Quốc đạt 175,65 tỷ USD, tăng 5,89% so với năm 2021. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Trung Quốc đạt 57,7 tỷ USD, tăng 3,02% so với năm 2021. Ngược lại, Việt Nam nhập khẩu từ Trung Quốc hàng hóa trị giá 117,95 tỷ USD, tăng 7,35% so với năm 2021" (Tạp chí Công Thương, 13/10/2023).

Về phương diện địa lý, "7 tỉnh của Việt Nam từ Tây sang Đông là Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn và Quảng Ninh có biên giới với tỉnh Vân Nam và khu tự trị dân tộc Choang - Quảng Tây của Trung Quốc" (Bách khoa Toàn thư mở).

Mục đích của Trung Quốc là sử dụng đường giao thông huyết mạch này để xuất, nhập khẩu hàng hóa vì các tỉnh phía Nam và Tây Nam Trung Quốc không có đường ra biển.

Vì vậy, từ Việt Nam đã có quan ngại giao thông biên giới có lợi cho Trung Quốc hơn Việt Nam, nếu xẩy ra chiến tranh giữa hai nước. Lo ngại này không phải không có lý, sau khi Bắc Kinh lập lại tư tưởng "cộng đồng chung vận mệnh" để thúc đầy Việt Nam thỏa hiệp với Trung Quốc. Bằng chứng này đã thể hiện tại Hội nghị "Vành đai và con đường" giữa các nhà đầu tư từ ngày 17 đến 20/10/2023 tại Bắc Kinh.

Phái đoàn Việt Nam do ông Võ Văn Thưởng, Chủ tịch nước cầm đầu đã : "Khẳng định Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn coi việc củng cố và phát triển quan hệ Việt - Trung là lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam".

"Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng khẳng định Trung Quốc luôn coi Việt Nam là phương hướng ưu tiên trong chính sách ngoại giao của Trung Quốc" (Tuổi Trẻ online, 20/10/2023).

Biển Đông thứ yếu

Ông Tập nói vậy, nhưng ông đã phớt lờ những xung đột với Việt Nam ở Biển Đông. Trong Tuyên bố chung, hai nước cho biết : "Hai bên đi sâu trao đổi ý kiến chân thành, thẳng thắn về vấn đề trên biển, nhấn mạnh cần kiểm soát tốt hơn và tích cực giải quyết bất đồng trên biển, duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông và khu vực".

"…Nhất trí tiếp tục tuân thủ nhận thức chung quan trọng giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước, kiên trì thông qua hiệp thương hữu nghị, tăng cường cơ chế đàm phán cấp Chính phủ về biên giới lãnh thổ Việt Nam - Trung Quốc và các nhóm công tác trực thuộc ; tích cực tìm kiếm các biện pháp giải quyết cơ bản, lâu dài mà hai bên có thể chấp nhận được, phù hợp với "Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc", luật pháp quốc tế trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982)".

Trong cuộc họp với ông Tập, Chủ tịch nhà nước Việt Nam, Võ Văn Thưởng đã kêu gọi Trung Quốc gia tăng nhập khẩu hàng hóa, nông sản Việt Nam, đòng thời đề nghị : "Hai bên cần nỗ lực kiểm soát hiệu quả và xử lý thỏa đáng bất đồng trên biển, tôn trọng lợi ích chính đáng, hợp pháp của nhau, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982, cùng các nước liên quan xây dựng Biển Đông trở thành vùng biển hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển".

Nhưng ông Tập Cận Bình không trả lời vấn đề Biển Đông, ngược lại đã : "Đề nghị hai bên tăng cường kết nối sáng kiến "Vành đai và con đường" với khuôn khổ "Hai hành lang, Một vành đai", xây dựng quy hoạch hợp tác cụ thể".

Rõ ràng họ Tập chỉ muốn bàn đến vấn đề có lợi cho Bắc Kinh, nhưng liệu Việt Nam có cưỡng lại được không ?

Trước ngày ông Tập đến Hà Nội, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, ông Vương Nghị đã thăm Việt Nam ngày 1/12 (2023). Tại Hà Nội, họ Vương cũng khuyến nghị : "Hai bên tăng cường kết nối chiến lược giữa sáng kiến "Vành đai, Con đường" với khuôn khổ "Hai hành lang, một vành đai" (VoV.vn, 1/12/2023).

Như vậy, âm mưu khống chế Việt Nam của Trung Quốc đã rõ ràng. Chuyến thăm Việt Nam trong hai ngày 12 và 13/12/2023 của ông Tập Cận Bình đã xiết cổ Việt Nam vào với Trung Quốc hơn bao giờ hết.

Phạm Trần

(13/12/2023)

Việt Nam - Trung Quốc cam kết tăng cường hợp tác chiến lược toàn diện, quản lý bất đồng ở Biển Đông

RFA, 01/12/2023

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đang ở thăm Việt Nam đã có các cuộc gặp với lãnh đạo cấp cao ở Hà Nội trong hai ngày qua để thảo luận một loạt các vấn để về hợp tác, cam kết tăng cường hợp tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

Ngoại trưởng Vương Nghị và Phó thủ tướng Trần Lưu Quang ở Hà Nội hôm 1/12/2023 - AFP

Truyền thông Nhà nước Việt Nam cho biết, ông Vương Nghị đã có các cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Thanh Sơn, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Võ Văn Thưởng và Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản VN Lê Hoài Trung.

Tại các cuộc gặp này, hai bên đã đánh giá cao những thành tựu đạt được trong quan hệ hai nước trong suốt 15 qua sau khi hai nước thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, mức cao nhất trong quan hệ ngoại giao song phương mà Việt Nam có được với các nước khác.

Theo Tuổi Trẻ, tại cuộc gặp với ông Lê Hoài Trung hôm 2/12, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tin tưởng với định hướng của lãnh đạo cao nhất, hai nước sẽ vượt qua mọi thách thức, thúc đẩy sự nghiệp của mỗi nước phát triển, đóng góp vào phong trào xã hội chủ nghĩa thế giới.

Ông Trung khẳng định sự coi trọng cao độ và ưu tiên hàng đầu của Việt Nam trong mối quan hệ với Trung Quốc, nhấn mạnh ý nghĩa định hướng chiến lược lâu dài của quan hệ hai Đảng và lãnh đạo cao nhất hai Đảng đối với sự phát triển của quan hệ hai nước trong thời kỳ mới.

Tại cuộc gặp với người đồng cấp Bùi Thanh Sơn hôm 1/12, hai bên thảo luận các vấn đề bao gồm việc Việt Nam đề nghị Trung Quốc tiếp tục mở rộng nhập khẩu hàng hóa, nông thủy sản của Việt Nam ; tăng cường kết nối hạ tầng giao thông, nhất là đường sắt và đường bộ.

Hai bên cũng thảo luận các vấn đề biên giới lãnh thổ, vấn đề Biển Đông. Truyền thông Nhà nước Việt Nam cho biết hai bên nhất trí thực hiện tốt nhận thức chung cấp cao về kiểm soát và xử lý thỏa đáng bất đồng trên biển, không để ảnh hưởng đến đà phát triển tốt đẹp của quan hệ hai Đảng, hai nước.

Tờ China Daily của Trung Quốc dẫn lời ông Vương Nghị thúc giục Việt Nam tiếp tục cải thiện lòng tin giữa hai nước, duy trì tham vấn và giữ gìn hòa bình và ổn định ở Biển Đông.

Theo truyền thông Việt Nam, tại cuộc gặp giữa hai bộ trưởng ngoại giao, hai bên cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ, thúc đẩy và phối hợp chuẩn bị chu đáo cho các hoạt động giao lưu, tiếp xúc cấp cao và các cấp trong thời gian tới.

Theo dự kiến, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ tới Việt Nam trong tháng này.

RFA, 02/12/2023

*************************

Dư luận lên tiếng việc Việt Nam đề nghị Trung Quốc giúp chống tham nhũng ?

RFA, 01/12/2023

Khi tiếp đoàn đại biểu Ủy ban Chính pháp Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc hôm cuố tháng 11/2023, Trưởng Ban Nội chính Trung ương - Phan Đình Trạc đã đưa ra đề nghị phía Trung Quốc hỗ trợ Việt Nam trong đào tạo cán bộ chuyên ngành nội chính, pháp luật, phòng, chống tham nhũng...

Trưởng Ban Nội chính Trung ương - Phan Đình Trạc tiếp đoàn đại biểu Ủy ban Chính pháp Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc hôm cuối tháng 11/2023. Courtesy dcs.vn

Ý nghĩa "sâu xa" !

Đề nghị trên của ông trưởng ban Nội chính gặp không ít sự "tranh luận" của giới thạo tin trong và ngoài nước. Hôm 1/12, khi được hỏi về vấn đề này, Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ ở Na Uy nói với RFA :

"Có hai vấn đề trong câu chuyện này. Thứ nhất, Đảng cộng sản Việt Nam đã chọn sao chép mô hình chính trị từ Trung Quốc từ rất lâu. Việc đề xuất nhờ đào tạo cán bộ chống tham nhũng là một bước trong quá trình sao chép chính sách và kinh nghiệm xây dựng mô hình chính trị từ nước láng giềng".

Thứ hai, việc đưa ra một lời kêu gọi như vậy đồng nghĩa với việc Việt Nam gửi đi một thông điệp về phía Trung Quốc rằng chúng tôi vẫn luôn ngưỡng mộ và học hỏi mô hình của các anh, và chúng tôi sẽ tiếp tục ở trong quỹ đạo của các anh".

Ngoài việc nhờ "đồng chí tốt" hỗ trợ phòng, chống tham nhũng, ông Phan Đình Trạc còn yêu cầu hai nước VN-TQ tăng cường phối hợp, trao đổi thông tin, ủng hộ quan điểm, lập trường tại các diễn đàn đa phương về công tác nội chính, phòng, chống tham nhũng, cải cách tư pháp và các lĩnh vực liên quan giữa hai đảng...

Từ Hà Nội hôm 1/12/2023, cựu trung tá quân đội Vũ Minh Trí chia sẻ ý kiến của ông với RFA rằng, việc Việt Nam nhờ Trung Quốc huấn luyện thì ngay từ thời xưa đã có, nhiều người được đào tạo ở các học viện, tại các trường đảng của Trung Quốc như ở Quảng Châu... nhưng sau một thời gian không còn nữa. Tuy nhiên theo ông Trí, khoảng 20 năm trở lại đây thì việc này lại tiếp tục. Ông Trí nói tiếp :

"Tôi có theo dõi tương đối sát và thấy dư luận có phần bức xúc về việc này. Ví dụ như việc Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng sang một thành phố của Trung Quốc để bế giảng lớp hợp tác đào tạo cán bộ chủ chốt của thành ủy Hà Nội. Nhưng mà nếu theo dõi kỹ một chút thì tôi nghĩ rằng chuyện đấy cũng là bình thường, như là đi thực tế tham quan, có lẽ dừng ở mức độ đấy. Tôi thấy ta cũng không nên quá lo ngại, vì rõ ràng về mặt xây dựng chủ nghĩa xã hội, hay thiết lập chuyên chính vô sản, duy trì quyền lực của đảng cộng sản... thì rõ ràng Đảng cộng sản Trung Quốc hiện nay đang làm tốt hơn Đảng cộng sản Việt Nam, kể cả về phát triển kinh tế, phát triển khoa học...".

Riêng về lĩnh vực chống tham nhũng và đặc biệt với đề nghị mới đưa ra hôm cuối tháng 11/2023 như vừa nêu ở trên, ông Vũ Minh Trí cho rằng "cũng là thỏa đáng". Ông lý giải :

"Bởi vì trong thời gian vừa qua, Trung Quốc có nhiều kết quả nổi bật về công tác phòng chống tham nhũng, những cán bộ bị bắt của họ như Chu Vĩnh Khang, nguyên Ủy viên thường vụ Bộ chính trị và phụ trách công tác nội chính của Trung Quốc mà còn bị sờ đến, thì rõ ràng họ khá quyết tâm, khá mạnh tay trong việc đấy. Và qua các vụ đánh án, họ bắt một lúc hai Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương là Quách Bá Hùng và Từ Tài Hậu, và họ bắt một loạt tướng... Thì thấy chắc chắn về mặt điều tra, về mặt chuyên môn nghiệp vụ của họ, có kết quả tương đối nổi bật, đáng để Việt Nam học tập. Tôi nghĩ việc ông Phan Đình Trạc đề nghị lãnh đạo Trung Quốc giúp Việt Nam chống tham nhũng thì cũng là khá thỏa đáng".

Việt Nam-Trung Quốc & những khác biệt

Tuy nhiên, nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già khi trả lời RFA từ Sài Gòn hôm 1/12/2023 lại cho rằng, thoạt nhìn thì thấy Đảng cộng sản Trung Quốc cũng giống Đảng cộng sản Việt Nam và việc Trung Quốc chống tham nhũng thành công thì Việt Nam cũng hy vọng sẽ chống tham nhũng thành công. Nhưng, theo ông Già, nếu xét kỹ hơn sẽ thấy nhiều khác biệt giữa Trung Quốc và Việt Nam trong việc chống tham nhũng :

"Thứ nhất, Trung Quốc thành công trong việc chuyển từ chế độ độc đảng toàn trị sang độc tài toàn trị, còn Việt Nam cho đến nay vẫn dậm chân tại chỗ với chế độ độc đảng toàn trị. Điều này có nghĩa ông Tập Cận Bình xuất hiện từ trong nước đến nước ngoài thì gần như tuyệt đối với vai trò thống lĩnh thiên hạ tại Trung Quốc. Tôi cho rằng ông Tập Cận Bình đã gầy dựng hình ảnh đúng như Khổng Tử nói, tức là ‘tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ’... Còn ở phía Việt Nam cho đến nay, không một nhân vật nào làm được gì hết... tu thân, tề gia không xong thì lấy gì trị quốc, còn bình thiên hạ thì xin lỗi miễn bàn".

Khác biệt thứ hai theo nhà báo Nguyễn Ngọc Già chính là văn hóa. Ông Già cho rằng thoạt nhìn Việt Nam và Trung Quốc cũng giống nhau, vì cùng xuất thân từ nền văn hóa nông nghiệp lạc hậu, nhưng Trung Quốc đến nay đã gần như bức phá, thoát khỏi nền văn hóa nông nghiệp lạc hậu với sự thành công về kinh tế khiến cả thế giới kinh ngạc và có phần e dè. Còn Việt Nam, theo ông Già, tính từ năm 1975 tới nay đã gần nửa thế kỷ mà vẫn là nền văn hóa nông nghiệp lạc hậu, với đặt trưng ‘đất lề quê thói’... đúng với tục ngữ xưa ‘một người làm quan, cả họ được nhờ’. Ông Nguyễn Ngọc Già nói tiếp :

"Xét ở khía cạnh văn hóa chống tham nhũng, tại Việt Nam chống tham nhũng là chống lại lòng tham, tức là chống lại bản chất của chế độ đã gầy dựng lên sự nghiệp cho Đảng cộng sản Việt Nam, bằng chứng là đa số quan chức cao cấp dính tham nhũng đều vô cùng giàu có và ăn theo họ là hàng hàng lớp lớp những người có liên quan, như câu tục ngữ tôi vừa thưa. Trong khi đó ở Trung Quốc, những nhân vật dính đến tham nhũng đều có mang màu sắc chính trị. Còn ở Việt Nam nói một cách mỉa mai, là tham nhũng thuần khiết".

Yếu tố khác biệt thứ ba theo ông Nguyễn Ngọc Già là yếu tố pháp luật, khi việc thực thi pháp luật ở Trung Quốc có sự xuyên suốt rõ ràng, còn ở Việt Nam việc thực thi pháp luật trong vấn đề chống tham nhũng là theo thời cuộc, lúc này lúc khác, rất nghiệp dư... Ông Già nêu dẫn chứng :

"Ví dụ như vụ tày trời mới nhất đó là bà Trương Mỹ Lan, với hàng triệu tỷ đồng, chưa xét xử gì mà báo chí đã phóng tin với dư luận rằng ‘những người liên quan mà không mưu lợi thì được miễn truy tố’.

Yếu tố khác biệt thứ tư là yếu tố an ninh quốc gia trong lĩnh vực chống tham nhũng. Yếu tố này Trung Quốc đặt lên hàng đầu. Còn ở Việt Nam nó nhục nhã lắm, những quan chức tham nhũng không quan tâm đến an ninh quốc gia, mờ mắt chỉ biết tiền, không cần quan tâm danh dự của Đảng cộng sản Việt Nam thì nói gì đến an ninh quốc gia".

Vị nhà báo độc lập này cho rằng còn một yếu tố nữa khiến Việt Nam-Trung Quốc khác biệt đó là yếu tố nhân tâm. Ông giải thích :

"Nhân tâm của người Việt Nam hiện nay người ta không phục, không tin vào vấn đề chống tham nhũng của Đảng cộng sản Việt Nam. Bởi vì họ thấy cách chống tham nhũng trong hàng chục năm qua mang đậm màu sắc thanh trừng, hơn là vì dân vì nước".

Theo nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già, việc Việt Nam muốn mời Trung Quốc "dạy" chống tham nhũng thành công... là suy nghĩ nông cạn và những người muốn mời chỉ xét một cách phiến diện bằng phương châm ‘bốn tốt, 16 chữ vàng’ giữa Việt Nam với Trung Quốc. Và điều nguy hại hơn theo ông Già là Việt Nam không lường trước được vấn đề an ninh quốc gia có thể bị đe dọa và bắt làm con tin chính trị, khi Trung Quốc dạy Việt Nam cách chống tham nhũng.

Nhà báo Nguyễn Ngọc Già cho rằng, cách suy nghĩ nông cạn này càng tự bộc lộ ra trong nội bộ của cấp cao và cấp cao nhất của Đảng cộng sản Việt Nam, đang có một sự phân rã mãnh liệt.

RFA, 01/12/2023

Chủ tịch Tập Cận Bình nhắc Việt Nam không nên quên "nguyện ước ban đầu", chung tay đi lên xã hội chủ nghĩa

RFA, 20/10/2023

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với Chủ tịch Việt Nam Võ Văn Thưởng không quên "mục đích ban đầu" của quan hệ hữu nghị hai nước.

Chủ tịch Việt Nam Võ Văn Thưởng và Chủ tịch TQ Tập Cận Bình bắt tay nhau tại Bắc Kinh hôm 20/10/2023 - Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc

Theo Reuters, ông Tập Cận Bình nói điều này tại cuộc gặp ông Thưởng tại Bắc Kinh hôm 20/10 nhân Diễn đàn Cấp cao Hợp tác quốc tế "Vành đai và Con đường"

"Đối mặt với tinh hình thế giới liên tục thay đổi và những nhiệm vụ về phát triển trong nước đầy khó khăn, hai nước không nên quên nguyện ước ban đầu trong quan hệ hữu nghị truyền thống" - Reuters trích lời Chủ tịch Tập Cận Bình nói với Chủ tịch Võ Văn Thưởng tại cuộc gặp.

Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc trang tiếng Việt dẫn lời ông Tập Cận Bình nói thêm rằng hai bên "ghi nhớ lý tưởng và sứ mệnh chung, chung tay đi trên con đường xã hội chủ nghĩa, tạo dựng Cộng đồng cùng chung vận mệnh có ý nghĩa chiến lược, đảm bảo quan hệ hai nước luôn đi trên làn đường nhanh cùng có lợi, cùng thắng, tay trong tay cùng phát triển".

Việt Nam và Trung Quốc đã thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1950. Tuy nhiên, hai nước trong nhiều thập kỷ qua cũng có những căng thẳng mà nổi bật nhất là cuộc chiến biên giới năm 1979 và những tranh chấp về chủ quyền ở Biển Đông. Việt Nam trong các năm qua đã nhiều lần lên tiếng phản đối các hành động lấn lướt của Trung Quốc ở hai quần đảo đang tranh chấp ở Biển Đông là Hoàng Sa và Trường Sa.

Ông Tập Cận Bình nói với ông Thưởng rằng "hai bên nên tuân thủ nguyên tắc tham vấn chung" và rằng Việt Nam nên tận dụng cơ hội về sự gần gũi địa lý giữa hai nước và bổ trợ về công nghiệp cho nhau.

Truyền thông Nhà nước hôm 20/10 cũng đồng loạt đưa tin và hình ảnh về cuộc gặp giữa ông Tập Cận Bình và ông Võ Văn Thưởng nhưng không đề cập đến nội dung cụ thể được bàn thảo giữa hai bên.

Theo truyền thông Nhà nước, chuyến công tác của ông Thưởng tới Bắc Kinh lần này "góp phần tiếp tục cụ thể hóa và triển khai thực hiện nhận thức chung của lãnh đạo cao nhất hai Đảng, hai nước đạt được trong chuyến thăm lịch sử tới Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cuối tháng 10/2022. Thông qua duy trì trao đổi, tiếp xúc cấp cao, góp phần tăng cường tin cậy chính trị và hợp tác thiết thực giữa hai nước".

Ngoài ra, chuyến công tác của ông Thưởng cũng "nhằm khẳng định Việt Nam luôn ủng hộ các sáng kiến có lợi cho hòa bình, hợp tác phát triển ở khu vực và trên thế giới".

Trước chuyến thăm của ông Thưởng, đã có thông tin về khả năng ông Tập Cận Bình sẽ sang thăm Việt Nam vào năm nay. Tuy nhiên thông tin sau cuộc gặp của hai lãnh đạo không đề cập gì đến chuyến thăm sắp tới của ông Tập Cận Bình.

Nguồn : RFA, 20/10/2023

*****************************

Ông Tập nói Việt Nam chớ quên cội nguồn tình hữu nghị

VOA, 20/10/2023

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng hôm 20/10 rằng cả hai nước không được quên "ý định ban đầu" về tình hữu nghị truyền thống giữa hai nước, theo Reuters.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bắt tay Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng hôm 20/10

Trung Quốc và Hoa Kỳ đang tranh giành ảnh hưởng với các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, quốc gia vào tháng 9 vừa qua đã nâng mối quan hệ với Washington lên thành Đối tác Chiến lược Toàn diện, ngang hàng với Bắc Kinh và Moscow.

"Đối mặt với tình hình quốc tế luôn thay đổi và nhiệm vụ phát triển trong nước đầy gian khổ, hai nước không được quên ý định ban đầu về tình hữu nghị truyền thống", ông Tập nói với ông Thưởng tại Bắc Kinh.

"Hai bên nên tiếp tục đưa người dân, các địa phương, nhất là giới trẻ của hai nước xích lại gần nhau hơn, để tình hữu nghị truyền thống hai nước được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác", đài CRI của Trung Quốc dẫn lời ông Tập nói với ông Thưởng.

Ông Thưởng, nhân vật số 2 của Việt Nam sau Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Nguyễn Phú Trọng, có cuộc hội đàm với ông Tập sau khi tham dự Diễn đàn Vành đai và Con đường (BRI) tại Bắc Kinh.

Lưu ý rằng Trung Quốc và Việt Nam đã phát triển mối quan hệ hữu nghị sâu sắc "tình đồng chí và tình anh em", ông Tập cho biết cả hai nước đều đang thúc đẩy sự nghiệp hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa của mình, cả hai đều coi mối quan hệ song phương là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của mỗi nước, theo Tân Hoa Xã.

Ông Tập đề xuất : "Hai bên nên tuân thủ nguyên tắc tham vấn chung", đồng thời cho biết thêm rằng Trung Quốc và Việt Nam nên tận dụng sự gần gũi về mặt địa lý và sự bổ sung về mặt công nghiệp.

"Việt Nam luôn coi sự phát triển của Trung Quốc là cơ hội, ủng hộ Trung Quốc tiếp tục phát triển lớn mạnh, đạt được mục tiêu xây dựng đất nước giàu mạnh theo đúng thời hạn, tin rằng Trung Quốc sẽ đóng góp nhiều hơn vào việc thúc đẩy hòa bình và phát triển của thế giới" ông Thưởng đáp lại, theo CRI. "Việt Nam kiên định kiên trì chính sách một Trung Quốc, sẵn sàng tăng cường trao đổi chiến lược giữa nhà lãnh đạo cấp cao với Trung Quốc, không ngừng làm phong phú thêm nội hàm của quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Trung Quốc trong tình hình mới".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh viết trên trang X, trước đây là Twitter, sau cuộc hội kiến giữa ông Tập và ông Thưởng : "Trung Quốc và Việt Nam đều đang xây dựng một nước xã hội chủ nghĩa hiện đại. Trung Quốc và Việt Nam đều coi sự phát triển của nhau là cơ hội cho sự phát triển của đất nước mình".

Truyền thông Việt Nam hôm 20/10 đăng một số hình ảnh về cuộc gặp này, nhưng không nêu chi tiết nội dung trao đổi giữa hai nhà lãnh đạo.

Vào đầu tháng 10, Reuters đưa tin rằng các quan chức Việt Nam và Trung Quốc đang chuẩn bị cho chuyến thăm có thể của ông Tập tới Hà Nội vào cuối tháng 10 hoặc đầu tháng 11, trích dẫn những người quen thuộc với kế hoạch này. Truyền thông hai nước chưa loan tin về chuyến thăm này.

Trung Quốc có mối quan hệ truyền thống chặt chẽ với Việt Nam kể từ khi quan hệ ngoại giao được thiết lập vào năm 1950, dù hai nước có giao tranh vào năm 1979. Bắc Kinh ủng hộ cuộc chiến của Hà Nội chống lại cựu thuộc địa Pháp, và sau đó là chống lại Việt Nam Cộng hòa và Hoa Kỳ trong Chiến tranh Việt Nam.

Nguồn : VOA, 20/10/2023

************************

Chủ tịch Trung Quốc nhắc Việt Nam về tình hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Thanh Hà, RFI, 20/10/2023

Dẫn đầu phái đoàn Việt Nam dự diễn đàn tại Bắc Kinh kỷ niệm 10 năm dự án Vành Đai và Con Đường, chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng hôm nay, 20/10/2023, hội kiến chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Tiếp lãnh đạo Việt Nam, ông Tập Cận Bình đã nhắc Hà Nội về "ý nghĩa ban đầu" của tình hữu nghị giữa hai nước.

Chủ tịch Trung Quốc nói với chủ tịch nước Việt Nam, "chớ quên ý nghĩa ban đầu của tình hữu nghị truyền thống" giữa Hà Nội và Bắc Kinh.

Theo hãng tin Anh Reuters, chủ tịch Trung Quốc nói với chủ tịch nước Việt Nam, "trong tình bối cảnh tình hình quốc tế đang có những biến động chưa từng có và trước những thách thức về đối nội", hai nước "chớ quên ý nghĩa ban đầu của tình hữu nghị truyền thống" giữa Hà Nội và Bắc Kinh.

Đầu tháng 10/2023, cũng Reuters tiết lộ là Việt Nam và Trung Quốc dường như đang ráo riết chuẩn bị cho chuyến công du Hà Nội của chủ tịch Tập Cận Bình cuối tháng này hay vào đầu tháng 11. Trước mắt, Bắc Kinh chưa xác nhận tin chủ tịch Trung Quốc đã nhận lời mời thăm Việt Nam.

Hãng tin Reuters nhắc lại Trung Quốc và Hoa Kỳ đang tranh giành ảnh hưởng đối với nhiều quốc gia trong vùng Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Tháng 9/2023, Hà Nội và Washington vừa nâng quan hệ song phương lên mức cao nhất, đó là Đối Tác Chiến Lược Toàn Diện.

Thanh Hà

Nguồn : RFI, 20/10/2023

Ngày 17/10, chủ tịch nước Võ Văn Thưởng sẽdẫn đầu đoàn đại biểu cao cấp Việt Nam tham dự Diễn đàn "Vành đai và Con đường" lần thứ 3 tại Bắc Kinh, Trung Quốc.

Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trao Huân chương hữu nghị tới Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Ảnh : TTXVN.

Sáng kiến "Vành đai và con đường" là một cấu thành vật chất có gắn liền với một khái niệm tinh thần rộng lớn là "Cộng đồng chung vận mệnh – Community of Common Destiny, gọi tắt là CCD".

Tập Cận Bình thăm Việt Nam và CCD

Tháng 4/2023, khi thăm Trung Quốc, thường trực ban bí thư Trương Thị Mai đã trân trọng chuyển lời mời của Tổng bí thư và Chủ tịch nước Việt Nam đến chủ tịch Tập Cận Bình, thăm Việt Nam trong năm 2023, nhân dịp kỷ niệm 15 năm hai nước thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

Theo Reuters, ông Tập Cận Bình sẽ đến Hà Nội cuối tháng 10 hoặc đầu tháng 11. Theo thông lệ, sau chuyến thăm sẽ có một tuyên bố chung. Tuyên bố đó có nhắc đến cụm từ"Cộng đồng chung vận mệnh" hay không đang là chuyện mà các nhà ngoại giao hai bên đang ráo riết thảo luận.

Nhân dân Việt Nam và cả những nhà ngoại giao Mỹ vừa tham dự chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden đến Việt Nam vào tháng trước cũng hết sức quan tâm đến chủ đề này. Cụ thể là sau khi nâng cấp quan hệ lên chiến lược toàn diện (Comprehensive Strategic Partners - CSP) với Hoa Kỳ, thì chuyến thăm của Tập Cận Bình sắp tới, nếu có, sẽ tạo áp lực gì cho Việt Nam ? Hành động của Việt Nam như thế nào để thể hiện bản lĩnh "độc lập, tự chủ" trong mối quan hệ quốc tế giữa một thế giới đang chia phe rõ rệt.

Phản ứng của Việt Nam ra sao đối với mầm cây "niềm tin chiến lược mới" với Hoa Kỳ vừa mới được "gieo" xuống ? liệu có trổ sinh hoa trái giữa phong ba ? Đặc biệt khi nó được ẩn dấu sau những ngôn từ hoa mỹ tương tự như một sáng kiến phát xít Nhật đã nêu ra ngày 29 tháng 6 năm 1940 ?

Cộng đồng chung vận mệnh là gì ?

Thuật ngữ"Cộng đồng chung vận mệnh" (Community of Common Destiny - CCD) lần đầu tiên được đề cập bởi Tập Cận Bình vào năm 2012 ngay khi ông được bầu làm Tổng bí thư và Chủ tịch nước. Kể từ đó nó đã đã trở thành một yếu tố quan trọng trong đường lối ngoại giao của Trung Quốc.

Khái niệm này cũng đã có trong Hiến pháp Trung Quốc sửa đổi năm 2018 và thường được xuất hiện trong các bài phát biểu như một phần của tầm nhìn Trung Quốc về một viễn cảnh thế giới trong tương lai. Nó trở thành một chủ đề thường xuyên gắn liền với các sáng kiến như Vành đai và Con đường (BRI), Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng Châu Á (AIIB) và các đề xuất của Trung Quốc trên diễn đàn toàn cầu.

Theo tác giả Nadege Rolland, đăng trênDiễn đàn Châu Á, thì chỉ trong hai năm (2013 và 2014), ông Tập đã 60 lần đề cập đến khái niệm này. Còn theo tác giả Hoàng Thị Hà, tại trung tâm nghiên cứu Asean thì đến 2020, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhắc đến cụm từ này gần 100 lần kể từ năm 2012, kể cả tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc lần thứ 70 (2015), Diễn đàn kinh tế thế giới tại Davos (WEF tháng 1/2017) hội nghị khai mạc sáng kiến Vành đai và Con đường (tháng 5/2017) và Đại hội đảng lần thứ 19 (tháng 10/2017).

Nội dung chính của khái niệm này là "duy trì tinh thần cởi mở, khoan dung, nơi tất cả các nước to hay nhỏ, mạnh hay yếu, giàu hay nghèo, đều bình đẳng". Nó được coi là một sáng kiến nhằm tạo ra một Trung Quốc là trung tâm của Châu Á để đảo ngược tiến trình phương tây hoá và thách thức sự chi phối của Mỹ, đặc biệt trong khu vực Châu Á và các nước láng giềng của Trung Quốc. Cách tiếp cận của Trung Quốc là đi từ tầm thế giới, đến khu vực (như ASEAN) và sau đó là trực tiếp đến từng quốc gia.

Tuy nhiên theo nhiều chuyên gia về chính trị quốc tế thì khái niệm này"được ban hành từ trên xuống và còn mập mờ và thiếu tính cụ thể". Nó sẽ thực sự khó được chấp nhận vì sự hoài nghi về lòng chân thành và nỗi lo sợ về bá quyền Trung Quốc đang thường trực trên khắp địa cầu.

CCD với Việt Nam ?

Việt Nam là một quốc gia mà CCD nhắm tới. Trong các cuộc trao đổi gần đây với nhà lãnh đạo Việt Nam, Tập Cận Bình nhiều lần nhấn mạnh rằng Trung Quốc và Việt Nam là một Cộng đồng chung vận mệnh.

Lần thứ nhất là trong chuyến thăm Việt Nam năm 2015, khi hội đàm hai bên ông Tập nói với Nguyễn Phú Trọng "Trung Quốc và Việt Nam là cộng đồng chung vận mệnh có ý nghĩa chiến lược". Cũng trong chuyến thăm đó, phát biểu trước quốc hội Việt Nam, Tập Cận Bình nói :"Chúng ta không chỉ là bạn bè tốt, Láng giềng tốt mà quan trọng hơnlà một khối chung có cùng sinh mạng"

Lần thứ 2, khi gửi điện mừng Nguyễn Phú Trọng tái đắc cử Tổng bí thư vào năm 2016, ông Tập lại nêu :"Trung Quốc và Việt Nam là hai nướccó hệ thống chính trị tương đồng, con đường phát triển giống nhau, tương lai và vận mệnh tương đồng, là một cộng đồng chung vận mệnh có ý nghĩa chiến lược".

Vào ngày 12/01/2017, khi hội kiến với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Bắc Kinh, Tổng bí thư Tập Cận Bình lại nhấn mạnh :"Trung Quốc và Việt Nam đều là hai nước xã hội chủ nghĩa do Đảng cộng sản lãnh đạo, là cộng đồng cùng chung vận mệnh có ý nghĩa chiến lược".

Vào năm 2021, Tập Cận Bìnhgửi điện mừng cho Nguyễn Phú Trọng nêu rõ "Trung Quốc và Việt Nam là hai nước láng giềng hữu nghị xã hội chủ nghĩa, là cộng đồng có chung vận mệnh có ý nghĩa chiến lược"

Việt Nam chưa công khai đề cập đến khái niệm"Cộng đồng chung vận mệnh với Trung Quốc" mà chỉ đề cập đến quan niệm "xây dựng cộng đồng chung vận mệnh nhân loại" của Đảng cộng sản Trung Quốc.

Lần đề cập "gần" nhất với khái niệm này là "Việt Nam đánh giá cao Cộng đồng chung vận mệnh nhân loại do Trung Quốc đưa ra" nằm trongThông cáo báo chí chung Việt Nam- Trung Quốc nhân chuyến thăm của thủ tướng Phạm Minh Chính vào tháng 6 năm nay.

Tuy nhiên, gần đây báo chí Việt Nam đưa đậm hàng tít về việc Trung Quốc ký kế hoạch hành động xây dựng "Cộng đồng chung vận mệnh với Campuchia" nhân dịp Thủ tướng Hun Manet đi thăm Trung Quốc vào giữa tháng 9 vừa qua.

Cảnh giác với một "Đại Đông Á" của Trung Hoa ?

Chúng ta sẽ không khỏi giật mình khi nhìn thấy thấp thoáng đâu đó khái niệm Cộng đồng chung vận mệnh mà Trung Quốc đang cổ suý so với "Khối thịnh vượng chung Đại Đông Á – Greater East Asia Co-prosperity Sphere" của Nhật bản đề xướng vào cuối thập niên 1930s.

Nhìn vào nội dung của của Khối thịnh vượng Chung Đại Đông Á do Tokyo đề xướng bao gồm các niềm tin cốt lõi như :Ổn định lâu dài, Láng giềng hữu nghị, Công lý Quốc tế, Phát triển văn hoá, Kết nối kinh tế, Thúc đẩy hòa bình thế giới… ta thấy dường như đang quay trở trong các văn bản về một Cộng đồng chung vận mệnh mà Trung Quốc đang tìm mọi cách thực hiện.

Nếu như hơn 80 năm trước, Chính quyền Nhật bản mong muốn thiết lập một"Trật tự thế giới mới" nhằm cạnh tranh với các quốc gia phương tây thì bây giờ Trung Quốc cũng không dấu diếm ý đồ về cộng đồng mà Trung Hoa sẽ dẫn dắt để không lệ thuộc vào chủ nghĩa tư bản và sự thống trị của Phương Tây, mà cụ thể ở đây là Hoa Kỳ.

Nhưng thực chất của học thuyết Đại Đông Á trong quá khứ là để kích động sự hận thù của nhân dân Châu Á đối với Phương Tây bằng các luận điệu như "láng giềng", tương quan", "máu đỏ da vàng"… để mưu đồ đặt Châu Á dưới ách thống trị của mình. Bây giờ Trung Quốc đã đặt nó trong một bối cảnh rộng lớn hơn, mang tính dung nạp hơn bằng một ngôn ngữ uyển chuyển hơn, đối với toàn nhân loại.

Tuy nhiên, khi nhìn thấy những biểu hiện dịch chuyển quan trọng và ngôn từ của Cộng đồng Chung Vận Mệnh nhân loại đang dần dần được đưa vàođối với những nước láng giềng, chúng ta không thể không lo ngại về một chủ nghĩa bành trướng đang dần được thể hiện để trói buộc các nước láng giềng vào giá trị Trung Hoa.

Nằm ngay cạnh một Trung Quốc đang trỗi dậy, Việt Nam càng phải tỉnh táo hơn bao giờ hết. Đảng cộng sản VN có thể tự coi mình là "đỉnh cao trí tuệ" nhưng không thể đại diện đất nước trong lúc cần ra những quyết định lớn.

Chỉ có mở rộng không gian dân sự, thúc đẩy dân chủ, thành tâm lắng nghe ý kiến từ nhân dân, đặt tổ quốc lên trên hết, mới ra được những quyết định đúng để giữ vững được đất nước. Mà trước hết là bằng mọi cách tỉnh táo lánh xa khái niệm"Cộng đồng chung vận mệnh với Trung Quốc" trong chuyến đi sắp tới, nếu có, của Tập Cận Bình.

Lê Quốc Quân

Nguồn : VOA, 16/10/2023

Việt Nam và Mỹ cảnh báo việc "sử dụng vũ lực" ở Biển Đông

Thu Hằng, RFI, 11/09/2023

Ngày 11/09/2023, trong ngày công du thứ hai, tổng thống Joe Biden ca ngợi quan hệ của Hoa Kỳ với Việt Nam đã "bước vào một thời kỳ mới". Hai nước cảnh báo "mọi mối đe dọa hoặc sử dụng vũ lực" ở Biển Đông, dù không nêu đích danh Trung Quốc, nhưng đây là một thông điệp rõ ràng gửi tới Bắc Kinh.

Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính tiếp tổng thống Mỹ Joe Biden, tại Hà Nội, Việt Nam, ngày 11/09/2023. Reuters – Evelyn Hockstein

Ngoài ra, Hoa Kỳ "cam kết tiếp tục ủng hộ sự phát triển của Việt Nam về năng lực phòng vệ" trong bối cảnh Trung Quốc đòi chiếm gần hết Biển Đông, thường xuyên quấy nhiễu tầu thuyền và hoạt động của các nước láng giềng có tranh chấp chủ quyền. Đây là một trong những điểm chính trong Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt - Mỹ lên tầm "Đối tác Chiến lược Toàn diện" được tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo ngày 10/09/2023.

Thông tín viên RFI Frédéric Noir tại thành phố Hồ Chí Minh tường trình :

"Cuối cùng Việt Nam đã quyết định dấn thân và trao cho Hoa Kỳ quy chế "đối tác chiến lược toàn diện". Đây là mức cao nhất trong lĩnh vực ngoại giao mà cho tới giờ Việt Nam mới chỉ dành cho bốn nước : Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc và Trung Quốc. Một thông báo mang tính biểu tượng cao đi cùng với hàng loạt thỏa thuận thương mại, trong đó có lĩnh vực linh kiện bán dẫn.

Về chủ đề nhân quyền nhạy cảm, được nêu trong thông cáo chung, không ai lại trông đợi đến những tiến bộ lớn như vậy. Cuối cùng Việt Nam đã chấp nhận trả tự do cho một nhà đối lập chính trị.

Nhưng ngoài những thông báo về thiện chí và các mối quan hệ hợp tác khác nhau, chẳng ai ngây thơ cả : mục đích của Mỹ là chống lại những tham vọng chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. Đây là một chủ đề quan trọng đối với Việt Nam, nước thường xuyên lên án tầu thuyền Trung Quốc thâm nhập vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Tuy vậy, Việt Nam cũng thận trọng không quay lưng lại với nước láng giềng khổng lồ, đồng thời vẫn trung thành với chính sách ngoại giao được gọi là "ngoại giao cây tre" được đích thân tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng định nghĩa : "gốc phải khỏe, thân phải chắc nhưng cành phải mềm dẻo". Hà Nội sẽ phải giữ cân bằng vì muốn trở thành đối tác đáng tin cậy của Hoa Kỳ, nhưng vẫn khôn khéo với Trung Quốc, đối tác thương mại chính của Việt Nam".

Tuyên bố chung về quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt - Mỹ bao trùm nhiều chủ đề, như chính trị - ngoại giao, kinh tế - thương mại - đầu tư, hợp tác số, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục - đào tạo, hợp tác khí hậu, năng lượng, môi trường và y tế, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác văn hóa - giao lưu nhân dân - thể thao - du lịch, hợp tác quốc phòng - an ninh, thúc đẩy và bảo vệ quyền con người.

Tuy nhiên, trong ngày công du thứ nhất, tổng thống Joe Biden khẳng định chuyến thăm Việt Nam của ông không nhằm mục đích khơi mào một "cuộc chiến tranh lạnh" với Trung Quốc mà thể hiện mối quan hệ bền chặt hơn với Hà Nội tạo lập "nền tảng cho sự ổn định" toàn cầu qua việc xây dựng các mối quan hệ của Mỹ ở khắp Châu Á. 

Thu Hằng

************************

Báo chí Trung Quốc : Chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ "chỉ mang tính tượng trưng"

Phan Minh, RFI, 11/09/2023

Ngay khi tới thăm Việt Nam, tổng thống Mỹ Joe Biden đã hội đàm với tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng vào hôm qua 10/09/2023 và hai bên quyết định nâng cấp quan hệ song phương lên mức "Đối tác chiến lược toàn diện" - theo xếp hạng quan hệ trong chính sách đối ngoại của Việt Nam.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại trụ sở Đảng cộng sản Việt Nam, Hà Nội, Việt Nam, ngày 10/09/2023. AP - Evan Vucci

Bắc Kinh đương nhiên theo dõi sát chuyến thăm Việt Nam ở cấp Nhà nước của nguyên thủ Mỹ. Và báo chí chính thức Trung Quốc giảm thiểu tầm quan trọng của sự kiện này. Theo trang mạng của Hoàn Cầu Thời Báo (Global Times), hôm qua 10/09, một số chuyên gia Hoa Lục cho rằng chuyến thăm của lãnh đạo Mỹ chỉ mang tính tượng trưng với những kết quả hạn chế, bởi mối quan hệ giữa hai Đảng cộng sản, Việt Nam và Trung Quốc, không thể được thay thế bằng mối quan hệ giữa hai Nhà nước, giữa Nhà nước Việt Nam với một quốc gia khác.

Theo các chuyên gia Trung Quốc, Hoa Kỳ đang tìm cách lôi kéo Việt Nam trở thành một quốc gia "bán đồng minh" khi tuyên bố mang lại cho Hà Nội một số lợi ích về kinh tế và quân sự.

Tuy nhiên, Hoàn Cầu Thời Báo cho rằng Việt Nam sẽ không "đi quá xa" vì nước này không đặt quan hệ Trung-Việt làm đối trọng với quan hệ Mỹ-Việt. Ngày 05/09, khi tiếp Lưu Kiến Siêu, trưởng ban Đối ngoại Đảng cộng sản Trung Quốc, ông Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh luôn luôn "coi trọng và ưu tiên hàng đầu phát triển quan hệ Việt-Trung".

Theo nhận định của các chuyên gia Trung Quốc, mục tiêu của Mỹ là thúc đẩy các nước xung đột với Trung Quốc, song các nước như Việt Nam sẽ không muốn hoặc không đủ khả năng tiến hành một cuộc xung đột với Trung Quốc.

Một số truyền thông của Mỹ coi chuyến đi này của tổng thống Biden là một phần trong nỗ lực của Washington chống lại ảnh hưởng của Bắc Kinh trong khu vực và giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng của Trung Quốc bằng cách mở rộng chuỗi cung ứng thông qua Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ – Thái Bình Dương (IPEF). Thế nhưng, theo Hoàn Cầu Thời Báo, sự phát triển của khu vực cần đến sự hợp tác chặt chẽ trong chuỗi cung ứng giữa Bắc Kinh và Hà Nội.

Phan Minh