Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Nếu không có buổi tranh luận đầu tiên vào ngày 27/6 vừa qua giữa hai ứng cử viên là Tổng thống đương nhiệm Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump thì không khí vận động để vào làm chủ Nhà Trắng đã không sôi nổi lên và đưa Đảng Dân chủ vào tình trạng khủng hoảng nội bộ, vì ông Biden đã làm nhiều người ủng hộ thất vọng, dấy lên dư luận đòi thay thế ông vì tuổi già, sức yếu.

baucu1

Ngay sau cuộc tranh luận, một số cơ sở truyền thông lớn của Mỹ đã kêu gọi ông Biden bước qua một bên, trao thẻ chạy đua cho một người khác trẻ hơn và có sức quyến rũ hơn.

Nhật báo The New York Times bình luận rằng để phục vụ đất nước thì Biden nên rút lui.

Báo The New Yorker cho rằng nếu Biden rút lui thì đó là hành động yêu nước trong lúc này.

Tờ Chicago Tribune nhận định cả Biden và Trump đều già nua và nếu Biden thắng cử trong tình trạng sức khỏe như đã thấy qua cuộc tranh luận thì việc ông tiếp tục làm tổng thống là một điều nực cười.

Trong khi đó, tờ Philadelphia Inquirer kêu gọi Trump rút lui vì bản chất dối trá.

Đảng Cộng hòa có sự đồng thuận nhiệt tình đứng sau Trump. Cựu Thống đốc Nikki Haley mấy hôm trước đã chính thức để cho các đại biểu của bà chuyển sang ủng hộ Trump. Tuy chỉ có 97 đại biểu nhưng bà là người đã về nhì sau Trump.

Trang mạng 270towin.com ghi nhận các thăm dò mới nhất vào ngày 10/7 thì trên toàn quốc Trump hơn Biden 3 điểm, 45-42.

Còn tại các tiểu bang mang tính quyết định, Trump hiện cũng hơn điểm Biden, nhưng chênh lệch không nhiều nên tình thế vẫn có thể thay đổi.

Số liệu thăm dò với Trump hơn điểm Biden như sau : Pennsylvania 47-40, Wisconsin 47-46, Georgia 45-41, Arizona 47-42, Nevada 47-42, North Carolina 46-43, Michigan 44-44.

Cho đến nay, cả hai ứng cử viên dù chưa được chính thức đề cử nhưng từ sau bầu cử sơ bộ Super Tuesday (Siêu thứ Ba) hôm đầu tháng Ba tại 15 tiểu bang với kết quả xem như Donald Trump nắm chắc số đại biểu Đảng Cộng hòa và Joe Biden cũng tương tự bên phía Đảng Dân chủ, coi như không còn đối thủ nào trong nội bộ hai đảng ra tranh đua đối đầu.

Cuộc tranh luận đầu tiên hôm 27/6 cũng là sự kiện khác thường vì đây là lần đầu tiên một cuộc đối đáp giữa ứng cử viên tổng thống được tổ chức ngay cả trước khi họ được chính thức đề cử.

Từ ngày 15 đến 18/7, đại hội Đảng Cộng hòa sẽ diễn ra tại thành phố Milwaukee, tiểu bang Wisconsin. Một tháng sau, đại hội Đảng Dân chủ sẽ được tổ chức tại thành phố Chicago, tiểu bang Illinois từ ngày 19 đến 22/8.

Trong tháng 5 vừa qua, Biden và Trump đã đồng ý với nhau là sẽ có hai buổi tranh luận vào ngày 27/6 và 10/9.

Trước đây, các buổi tranh luận trên truyền hình thường diễn ra vào tháng 9 và tháng 10 sau đại hội của hai đảng và trước ngày tổng tuyển cử vào đầu tháng 11. Như trước đây thì thường có 3 buổi, một dành cho chính sách đối nội, một dành cho đối ngoại và một buổi là đề tài tự do để hai ứng cử viên đối đáp cũng như trình bày về đường hướng, chính sách nếu thắng cử.

Trong quá khứ, các cuộc tranh luận có cử tri của hai đảng và cử tri độc lập được mời tham dự, vì thế khi một ứng cử viên nói về chủ trương chính sách được sự đồng lòng thì nhận những tràng pháo tay. Vì khán giả chọn lọc chia đều là người ủng hộ một trong hai đảng, hoặc không ghi danh theo đảng nào, nên hai ứng cử viên gà nhà đều có sự tán đồng yểm trợ khi đưa ra những chính sách.

Cũng có tranh luận dưới hình thức "town hall", như một buổi gặp gỡ giữa các ứng cử viên với người dân. Qua cách này, một số người tham dự được trực tiếp nêu câu hỏi cho ứng cử viên để tìm câu trả lời.

Năm nay, việc tổ chức rất khác và hình thức cũng khác. Hai buổi tranh luận không do Ủy ban Tranh luận Bầu cử Tổng thống (Commission on Presidential Debates) phụ trách như trước đây, mà hai ứng cử viên đồng ý cho truyền hình CNN tổ chức buổi đầu tiên, vào ngày 27/6 vừa qua tại thành phố Atlanta, Georgia. Buổi tranh luận thứ nhì sẽ do truyền hình ABC thực hiện vào ngày 10/9 và địa điểm chưa được xác định. Đó sẽ là buổi cuối cùng trước bầu cử ngày 5/11.

Về hình thức sẽ không có cử tri tham dự. Trong phòng thu hình chỉ có hai ứng cử viên và hai nhà bình luận đặt các câu hỏi. Khi một ứng cử viên trình bày quan điểm của mình thì mi-crô của ứng cử viên đối lập không được bật lên để tránh sự việc như đã xảy ra nhiều lần khi Donald Trump thường cắt ngang, nhảy vào phản bác hay tấn công ứng viên đang phát biểu.

Trước buổi tranh luận, các thăm dò cho biết sẽ có trên 70% người Mỹ theo dõi qua ti vi hay những phương tiện truyền thông khác cho thấy sự quan tâm của người dân.

Buổi tranh luận hôm 27/6, hai nhà bình luận tin tức thời sự của CNN là Jake Tapper và Dana Bash đưa ra các câu hỏi về chính sách đối nội như di dân tràn qua biên giới để vào Mỹ, kinh tế với lạm phát cao, vấn đề phá thai. Về đối ngoại có các câu hỏi liên quan đến chiến tranh ở Ukraine, Dải Gaza, quan hệ với NATO, giao thương với Trung Quốc.

Tôi theo dõi cuộc tranh luận và đã thấy Đảng Dân chủ có vấn đề ngay từ vài phút đầu, khi nhìn ông Biden với nét mặt thiếu thần sắc, nói không ra hơi và nhiều lúc ấp úng không biết nói gì. Còn ông Trump lại thao thao nhiều chuyện không thực, mà hai người nêu câu hỏi không chất vấn những điều Trump nói dối. Một vài lần ông định nhảy vào cãi Biden nhưng đã được hai điều hợp viên nhắc nhở về luật chơi đã được các bên đồng ý.

Một câu hỏi được lặp lại mấy lần cho Trump là ông có sẽ chấp nhận kết quả cuộc bầu cử ngày 5/11 tới hay không, ông né tránh rồi cuối cùng có trả lời đại khái với ý rằng nó tùy thuộc xem có gian lận như bầu cử lần trước hay không. Cho đến nay Trump vẫn không thừa nhận kết quả bầu cử tổng thống 2020 mà ông đã thua.

Bầu cử tổng thống 2024 là một sự kiện đang diễn ra chưa có tiền lệ. Hai ứng cử viên, tuy đã đều có tuổi – Biden 81 và Trump 78 – nhưng coi như mỗi bên một mình một sân chơi không đối thủ trong nội bộ đảng.

Từ những ngày bầu sơ bộ tôi đã đặt vấn đề là cả hai đảng đã hết người hay sao mà lại tiến cử hai cụ già trên dưới 80 tuổi, một ông đi không vững còn một ông bị gọi ra hầu tòa liên tục.

Mới đây ông Trump đã bị kết án trong vụ sửa hồ sơ thương mại để che giấu vụ trả tiền để bịt miệng một phụ nữ mà ông có quan hệ tình dục. Bản án dự trù được công bố vào tuần tới, nay được hoãn lại cho đến tháng 8.

Nhưng cử tri của hai đảng đã chọn hai ứng cử viên như thế thì dân phải quyết định vào ngày 5/11.

Dư âm của cuộc tranh luận đầu tiên với nhiều thất vọng dành cho Joe Biden đã khiến cho nội bộ Đảng Dân chủ quan ngại về khả năng chiến thắng và về sức khỏe của tổng thống.

Khoảng chục dân biểu, nghị sĩ Dân chủ trong quốc hội đã công khai đề nghị ông Biden rút lui để cho đảng tiến cử một người khác tại đại hội đảng vào tháng tới.

Sau cuộc tranh luận giữa Biden và Trump, Thượng nghị sĩ Michael Bennet từ tiểu bang Colorado đã bày tỏ nghi ngờ về khả năng chiếng thắng của Biden. Thượng nghị sĩ Pete Welch từ tiểu bang Vermont thì thẳng thừng kêu gọi Biden nhường chỗ cho một ứng cử viên khác.

Tình trạng sức khỏe của Tổng thống Joe Biden đã và đang được soi rọi từng chi tiết từ sau cuộc tranh luận ngày 27/6. Tuy nhiên, ông Biden, qua các cuộc phỏng vấn với truyền thông, tiếp xúc với cử tri khi đi vận động, vẫn cương quyết không bỏ cuộc.

Thăm dò của truyền hình CNN sau cuộc tranh luận cho thấy 75% người trả lời cho rằng Đảng Dân chủ sẽ có cơ hội chiến thắng hơn, nếu có một ứng cử viên khác thay thế Biden.

Cũng theo CNN, trước tranh luận có 75% cử tri độc lập cho rằng Biden quá già để tranh cử, sau tranh luận con số lên 79%.

Ai sẽ có thể thay Biden ? Một số chính trị gia của Đảng Dân chủ được nhắc đến là Phó Tổng thống Kamala Harris, Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer, Thống đốc California Gavin Newsom. Nhưng cho đến nay họ đều đồng thanh lên tiếng ủng hộ Biden tiếp tục cuộc đua.

Nếu thay Biden, Kamala Harris có khả năng đánh bại Trump cao hơn hết. Tuần báo Newsweek đưa ra số liệu thăm dò do Bendixen & Amandi thực hiện từ ngày 2 đến 6/7 cho thấy nếu Kamala Harris tranh cử, bà sẽ hơn Trump 42-41. Nếu Hillary Clinton và Donald Trump tái đấu thì Clinton 43, Trump 41. Giả sử có liên danh Clinton-Harris thì sẽ hơn liên danh của Trump 43-40.

Còn thăm dò được phổ biến trên mạng FiveThirtyEight.com thì có đến 51% không chấp thuận Phó Tổng thống Kamala Harris và chỉ có 37% chấp thuận.

Nếu đấu với Newsom, Trump hơn điểm khá xa 40-37. Còn đấu với Whitmer, Trump cũng hơn với 40-36.

Theo tôi, nếu Biden bỏ cuộc thì Harris là chọn lựa hợp lý vì là phó tổng thống đương nhiệm, là phụ nữ và là người da màu và mới 59 tuổi. Nếu Đảng Dân chủ chọn Newsom, nhiều cử tri phái nữ và cộng đồng da màu sẽ không hài lòng.

Có thay Biden hay không và nếu thay thì chọn ai để nâng cao khả năng đánh bại Trump, đó là việc mà các thành viên cốt lõi của đảng đang nhức đầu lo lắng.

Nhiều bạn Việt tôi biết cũng chia ra ủng hộ Dân chủ hoặc Cộng hòa. Họ gồm đủ mọi thành phần trong xã hội, trong nhiều ngành nghề. Tiến sĩ, bác sĩ, luật sư, kỹ sư cũng có mà làm chủ cơ sở thương mại, nghề lao động tay chân cũng có. Nhiều người cũng lo lắng cho tình trạng sức khỏe của Tổng thống Joe Biden.

Một số người Việt tôi gặp đã nói là nếu Biden và Trump thi đấu thì họ sẽ không tham gia bầu cử kỳ này, vì cho rằng cả hai đều đã quá già.

Đối với cử tri California, nơi có đông người Việt sinh sống nhất tại Hoa Kỳ, thì việc bầu chọn tổng thống sẽ không thay đổi được gì, vì đây là tiểu bang xanh. Số liệu trên mạng 270towin.com cho thấy hiện Biden bỏ xa Trump với số điểm 55-31 ở tiểu bang vàng.

Nhưng không tham gia bầu cử có phải là lựa chọn của một công dân có trách nhiệm ? Hay cứ theo chính sách của đảng mà bầu chọn, hoặc ít ra thì cũng chọn một người ít tồi tệ hơn – pick the lesser of the 2 evils, theo quan điểm chính trị của mình.

Vì nếu không tham gia bầu cử thì đừng than trách những gì sẽ đến với đất nước này.

Bùi Văn Phú

(12/07/2024)

Additional Info

  • Author Bùi Văn Phú
Published in Diễn đàn

Gii thm phán hoài nghi khi ông Trump đòi được min tr trong v đo ngược bu c

Reuters, VOA, 10/01/2024

Mt tòa phúc thm th đô Washington đã cht vn v tuyên b ca Donald Trump rng ông được min tr khi các cáo buc hình s đi vi vic ông c lt ngược kết qu cuc bu c năm 2020, gia lúc cu tng thng M này cnh báo hôm th Ba 9/1 rng ông có th truy t ông Joe Biden nếu ông tr li Nhà Trng.

trump01

Cu Tng thng Donald Trump phát biu vi gii truyn thông ti mt khách sn Washington vào ngày 9/1/2024, sau khi tham d phiên tranh tng ti Tòa phúc thm khu vc D.C.

Theo mô t ca Reuters, ông Trump đã đng nhìn nhóm pháp lý ca ông tìm cách thuyết phc mt hi đng gm ba thm phán rng các cu tng thng không nên b truy t vì nhng hành đng mà h đã thc hin khi còn đương chc. Ông Trump s ra tòa vào tháng 3 vi cáo buc cp liên bang v ti lt ngược bu c.

Các thm phán đã phn ng mt cách hoài nghi vi lp lun đó.

"Ông đang nói rng mt tng thng có th bán lnh ân xá, bán bí mt quân s, có th bo Bit đi SEAL 6 ám sát mt đi th chính tr ư ?", Thm phán Florence Pan đt câu hi vi lut sư D. John Sauer ca ông Trump.

Ông Sauer nói rng mt cu tng thng ch có th b buc ti vì hành vi như vy nếu như trước tiên h phi b H vin lun ti ri b kết án ti Thượng vin đã.

Ông Trump đã không phát biu ti tòa án hay nói chuyn vi gii truyn thông đang ch bên ngoài tòa án. Ông ch lng l trao đi vi lut sư ca mình nhiu ln trong cuc tranh tng.

Cuc đua đ c ng viên tng thng theo tng bang ca đng Cng hòa s bt đu vào tun ti, ông Trump được cho là đang tn dng phiên tranh tng như mt cơ hi đ tuyên b rng ông là nn nhân ca cuc trn áp chính tr.

Trong video đăng lên mng xã hi trước phiên tranh tng, ông Trump nói ông có th truy t Tng thng đng Dân ch Joe Biden nếu ông thng c tng thng vào tháng 11.

"Nếu tôi không được min tr thì Joe Biden quanh co cũng không được min tr", ông Trump nói. "Lúc đó cũng đúng thi đim đ Joe b truy t".

Ông Trump, người đã thua ông Biden trong cuc bu c năm 2020, đã tăng thêm khong cách vn đã vượt xa các đi th ca mình trong cuc đua đ c ng viên tng thng ca đng Cng hòa k t khi cáo buc hình s đu tiên nhm vào ông được công b hi tháng 3 năm ngoái. Ông được k vng s d dàng giành chiến thng trong cuc tranh đua vào th Hai 15/1 Iowa.

Reuters

Nguồn : VOA, 10/01/2024

***************************

Ông Trump s d phiên tranh lun v quyn min tr tng thng

Reuters, VOA, 08/01/2024

Ông Donald Trump hôm 8/1 cho biết trên trang Truth Social rng ông s tham d phiên trình bày ti tòa phúc thm liên bang Washington D.C. liên quan đến phm vi quyn min tr tng thng ca ông vào 9/1.

trump02

Cu Tng thng Donald Trump.

"Tt nhiên, vi tư cách là Tng thng và Tng tư lnh Hoa K, tôi có quyn được min tr", ông Trump nói trong bài đăng.

Các công t viên liên bang cáo buc ông Trump, ng c viên tng thng hàng đu ca Đng Cng hòa năm 2024, đã tìm cách cn tr Quc hi và la di Hoa K thông qua các âm mưu đo ngược chiến thng trong cuc bu c năm 2020 ca Tng thng Đng Dân ch Joe Biden.

Ông Trump lp lun rng v án nên b hy b vi lý do các cu tng thng không th đi mt vi cáo buc hình s v hành vi liên quan đến trách nhim chính thc ca h.

Thm phán Hoa K Tanya Chutkan bác b yêu cu đó vào ngày 1/12, khiến ông Trump kháng cáo lên Tòa phúc thm Hoa K khu vc Qun Columbia. Vì kháng cáo này mà phiên tòa xét x ông, d kiến din ra vào tháng 3, đã b đình ch.

Tháng trước, Tòa án Ti cao Hoa K t chi xem xét ngay tuyên b ca ông Trump rng ông không th b truy t vì c gng lt ngược tht bi trong cuc bu c năm 2020, và do đó, tòa án cp dưới tiếp tc xem xét v án này.

Reuters

Nguồn : VOA, 08/01/2024

*************************

Tòa án Ti cao M s xét đơn kháng cáo ca Trump v vic b loi tư cách ng c viên Colorado

Reuters, VOA, 06/01/2024

Tòa án Ti cao Hoa K ngày th Sáu đã đng ý xét đơn kháng cáo ca Donald Trump đi vi mt quyết đnh tư pháp cm v cu tng thng này có tên trong cuc bu c sơ b ca Đng Cng hòa bang Colorado. V án được xem là có sc nng v mt chính tr vi nhng h qu ln cho cuc bu c tng thng năm 2024.

trump03

Cu Tng thng M Donald Trump hin đang dn đu cuc đua giành đ c ca Đng Cng hòa đ đi đu Tng thng Đng Dân ch Joe Biden trong cuc bu c ngày 5/11 sắp tới M.

Vn đ tranh cãi là phán quyết ngày 19 tháng 12 ca Tòa án Ti cao bang Colorado loi ông Trump khi cuc bu c sơ b ca bang da trên li l trong Tu chính án th 14 ca Hiến pháp Hoa K vì tham gia ni lon, liên quan đến v tn công ngày 6 tháng 1 năm 2021 ca nhng người ng h ông nhm vào Đin Capitol tr s Quc hi Hoa K.

Các thm phán nhn v án vi tc đ nhanh bt thường. Ông Trump, người đang dn đu trong cuc đua giành đ c ca đng ông đ đi đu Tng thng Đng Dân ch Joe Biden trong cuc bu c ngày 5 tháng 11 M, đã đ đơn kháng cáo vào ngày th Tư. Các thm phán cho biết h s đy nhanh vic đưa ra quyết đnh, xếp lch đ nghe đôi bên đưa ra lun c vào ngày 8 tháng 2. Cuc bu c sơ b ca Đng Cng hòa bang Colorado d kiến din ra vào ngày 5 tháng 3.

Tòa án ti cao cp bang phán quyết rng ông không đ tư cách tranh c tng thng theo mt điu khon hiến pháp cm bt c ai "tham gia ni dy hoc ni lon" gi chc v công c, cm ông tham gia cuc bu c sơ b.

Tòa án Ti cao Hoa K không có hành đng đi vi đơn kháng cáo riêng r v quyết đnh ca tòa án cp bang đ trình bi Đng Cng hòa Colorado.

Nhiu người theo Đng Cng hòa đã ch trích vic loi b tư cách ng c viên ca ông Trump là can thip vào cuc bu c, trong khi nhng người ng h vic loi b tư cách ng c viên nói buc ông Trump chu trách nhim theo hiến pháp v cuc ni dy là ng h các giá tr dân ch. Ông Trump cũng đang đi mt các cáo buc hình s trong hai v án liên quan đến n lc lt ngược tht bi bu c năm 2020 trước ông Biden.

Reuters

Nguồn : VOA, 06/01/2024

Additional Info

  • Author Reuters
Published in Quốc tế

Người M cho rng cuc bu c 2024 mang tính quyết đnh cho nn dân ch

AP, VOA, 16/12/2023

mt quc gia phân cc v chính tr, người M dường như đng ý v mt vn đ cơ bn ca cuc bu c năm 2024 - mi lo ngi v tình trng dân ch và kết qu ca cuc tranh c tng thng s nh hưởng như thế nào đến tương lai ca nn dân ch.

my1

Mt cuc thăm dò t AP-Trung tâm Nghiên cu Các vn đ Công cng NORC cho thy 62% người trưởng thành cho rng nn dân ch Hoa K có th gp ri ro tùy thuc vào vic ai s thng cuc bu c Tng thng vào mùa thu ti.

H ch bt đng v vic ai là người gây ra mi đe da.

Mt cuc thăm dò t AP-Trung tâm Nghiên cu Các vn đ Công cng NORC cho thy 62% người trưởng thành cho rng nn dân ch Hoa K có th gp ri ro tùy thuc vào vic ai s thng vào mùa thu ti. Đa s đng viên Đng Dân ch (72%) và Đng Cng hòa (55%) cũng cm thy như vy, nhưng vì nhng lý do khác nhau.

Tng thng Joe Biden đã c gng v ra mt tương lai đáng lo ngi nếu ng c viên hàng đu ca Đng Cng hòa là cu Tng thng Donald Trump tr li Toà Bch c. Cu tng thng gn đây đã c gng lt li câu chuyn, nói rng v lt đ bu c và các tài liu chng li ông cho thy ông Biden đã vũ khí hóa chính ph liên bang đ truy t mt đi th chính tr. Ông Trump gi ông Biden là "k hy dit nn dân ch M".

"Tôi nghĩ t phía cánh t, khá rõ ràng là h lo ngi v vic bu mt tng thng được cho là đc tài, mt người rõ ràng mun gim bt kim tra và cân bng trong chính ph đ cng c chc v tng thng và làm như vy theo nhng cách mà mang li cho nhánh hành pháp mt kh năng tiếp cn chưa tng có đi vi người dân và các lĩnh vc ca chính ph", ông Michael Albertus, giáo sư khoa hc chính tr ti Đi hc Chicago, cho biết.

Trong bi cnh đó, cuc thăm dò cho thy khong mt na s người trưởng thành Hoa K, 51%, nói rng nn dân ch đang hot đng "không tt lm" hoc "không tt chút nào".

Cuc thăm dò hi v tm quan trng ca cuc bu c tng thng sp ti đi vi 12 vn đ và nhn thy rng t l người cho rng kết qu ln này s rt hoc cc k quan trng đi vi tương lai ca nn dân ch Hoa K (67%) ch xếp sau nn kinh tế (75%). T l này tương đương vi t l người đt nng vn đ v chi tiêu chính ph (67%) và di trú (66%).

Ông Tony Motes, mt lính cu ha đã ngh hưu sng Monroe, Georgia, nêu ra mt s lý do mà ông tin rng "chúng ta không sng trong mt nn dân ch hoàn chnh". Điu đó bao gm nhng gì ông coi là s suy gim các quyn, bao gm quyn ca cha m, k trm và nhng ti phm khác không phi chu trách nhim và thiếu biên gii an toàn.

Đng viên Đng Cng hòa 59 tui cũng cho biết nhiu v án hình s khác nhau được đưa ra chng li ông Trump đã làm suy yếu truyn thng dân ch ca đt nước.

"H đang c gng ngăn cn ông y tranh c vì h biết ông y s thng", ông nói.

Nhng phát hin ca cuc thăm dò tiếp tc xu hướng quan đim m nht ca người M v cách thc vn hành ca nn dân ch. H cũng tin rng h thng qun lý ca đt nước đang hot đng không hiu qu đ phn ánh li ích ca h đi vi các vn đ t di trú, phá thai đến kinh tế.

Ông Robert Lieberman, giáo sư khoa hc chính tr ti Đi hc Johns Hopkins, đã nghiên cu s sp đ ca các nn dân ch nhng nơi khác và các yếu t chung dn đến s sp đ ca chúng.

Các yếu t bao gm s phân cc, s đi kháng sc tc hoc chng tc ngày càng gia tăng, s bt bình đng kinh tế gia tăng và s tp trung quyn lc vào tay mt quan chc điu hành ca mt quc gia.

Ông nói : "Trong nhiu năm nay, Hoa K đã có đ bn điu kin này, thc s là ln đu tiên trong lch s". "Vì vy, chúng ta đang thi k chín mui cho nhng thách thc đi vi nn dân ch".

Cuc thăm dò ca AP-NORC cho thy 87% đng viên Đng Dân ch và 54% đng viên đc lp tin rng nhim k th hai ca ông Trump s nh hưởng tiêu cc đến nn dân ch Hoa K. Đi vi đng Cng hòa, 82% tin rng nn dân ch s b suy yếu nếu ông Biden giành chiến thng khác, vi 56% c tri đc lp đng ý.

Khong 2 trong 10 người trưởng thành Hoa K (19%) nói rng nn dân ch Hoa K "đã b phá v nghiêm trng đến mc vic ai thng cuc bu c tng thng năm 2024 không còn quan trng na".

Bà Lilliana Mason, phó giáo sư khoa hc chính tr ti Johns Hopkins cho biết, các nn tng mng xã hi và các trang tin tc cng c thành kiến s đy nhanh s phân cc khiến mi người t các quan đim chính tr khác nhau tin rng phía bên kia là bên đi din cho mi đe da nghiêm trng nht đi vi nn dân ch ca quc gia.

"Tôi không nghĩ mi người đang phóng đi. Tôi nghĩ thc tế là h đang sng trong môi trường thông tin mà đi vi h, nn dân ch đang b đe da", bà nói.

Bà Mason cho biết mt bên lo ngi nhng gì ông Trump đã nói rng ông s làm nếu thng c, trong khi bên kia đang phn ng trước ni s hãi được to ra trong h sinh thái truyn thông cho rng Đng Dân ch mun tiêu dit nước M và biến nó thành mt xã hi xã hi ch nghĩa hoc cng sn.

Đi vi mt s người, mi nguy him còn ln hơn nhng tuyên b ca ông Trump và mi lo ngi v vic ông có th chuyn sang chế đ đc tài như thế nào. Đó cũng là nhng gì đang xy ra các tiu bang và tòa án, nơi vic vn đng chính tr và các mi đe da đi vi quyn bu c đang tiếp tc din ra, cũng như các bin pháp hn chế kh năng b phiếu d dàng ca người dân.

Bà Pamela Williams, 75 tui, Thành ph New York, người được xác đnh là Đng viên Dân ch, cho biết : "Hãy nhìn vào tt c nhng rào cn đã được đt ra đ ngăn cn mi người, đc bit là người da màu, không th b phiếu". "Đó không phi là dân ch".

Ông Douglas Kucmerowski, 67 tui, mt người đc lp sng vùng Finger Lakes ca New York, lo ngi v nhng hành đng cp tiu bang đó và vic tiếp tc s dng C tri đoàn, có th cho phép ai đó tr thành tng thng ngay c khi h thua phiếu ph thông.

Ông cũng đt câu hi v tình trng nn dân ch ca quc gia khi mt t l ln đt nước ng h mt ng c viên phi đi mt vi nhiu cáo buc hình s, người đã lên tiếng v vic theo đui tr thù và s dng quân đi trong nước, cùng nhng vic khác.

Ông Trump cũng đã nói di v kết qu ca cuc bu c năm 2020, điu này đã được khng đnh bi nhiu cuc duyt xét li các tiu bang chiến trường nơi ông phn đi tht bi ca mình và kêu gi nhng người ng h ông đến mt cuc biu tình Washington trước khi h xông vào Đin Capitol Hoa K vào ngày 6 tháng 1 năm 2021, trong mt n lc bo lc nhm ngăn chn Quc hi chng nhn chiến thng ca ông Joe Biden.

"ng c viên đó, bt k đ tui nào khác, có l đã b loi. Nhưng vì lý do nào đó, trong xã hi này, ông y là mt trong nhng la chn tt nht", ông Kucmerowski nói. "Nếu đt nước này bi ri đến mc không th phân bit được đúng sai và cu tng thng Trump tuyên b rng ngay khi nhm chc ông s là mt nhà đc tài, thì chng ai quan tâm đến ngày th hai, th ba hay th tư khi ông y vn còn mt k đc tài ?"

Cuc thăm dò ý kiến vi 1.074 người trưởng thành được thc hin t ngày 30/11 đến ngày 4/12/2023.

(AP)

Nguồn : VOA, 16/12/2023

****************************

Reuters/Ipsos : S là cuc tái đu sít sao Biden-Trump ; RFK (con) là mi nguy cho ông Biden

Reuters, VOA, 12/12/2023

Cuc thăm dò mi nht ca Reuters/Ipsos cho thy sp có mt cuc tái đu nhiu kh năng là rt khc lit trong cuc bu c vào năm ti gia Tng thng M Joe Biden và người tin nhim Donald Trump, trong khi c hai ng c viên này đu có nhng sơ h ln có th khiến h mt cơ hi kim soát Nhà Trng, Reuters cho biết hôm 12/12.

my2

Ông Donald Trump và ông Joe Biden.

Tng thng Biden, mt đng viên Dân ch 81 tui, tiếp tc gp khó khn vì c tri hoài nghi v sc mnh ca nn kinh tế, cũng như lo ngi v an ninh biên gii M-Mexico và lo lng v ti phm.

Cu Tng thng thuc đng Cng hòa Trump, 77 tui, phi đi mt vi nhng ni lo ca riêng ông, bao gm 4 phiên tòa hình s vi hàng lot cáo buc liên quan đến n lc lt ngược cuc bu c tng thng năm 2020 và vic x lý các tài liu mt. Cuc thăm dò cho thy nếu b kết án trước cuc bu c ngày 5/11/2024 có th khiến ông mt đi s ng h đáng k.

Theo cuc thăm dò, ông Trump dn trước 2 đim trong cuc đi đu trc tiếp, 38% ng h ông Trung, 36% ng h ông Biden, s còn li gm 26% s người được hi nói rng h không chc chn hoc có th s b phiếu cho người khác.

Cuc thăm dò được thc hin trc tuyến t ngày 5 đến 11/12, kho sát 4.411 người M trưởng thành trên toàn quc và có khong du di v tin cy, tc thước đo đ chính xác, là khong 2 đim phn trăm.

Cuc thăm dò cho thy ông Trump là ng c viên dn đu đ được đng Cng hòa đ c vi khong cách ln so vi nhng ng viên còn li.

Nhìn chung, cuc thăm dò cho thy s th ơ sâu sc ca nhiu c tri trước cuc tái đi đu tim năng gia hai ông Biden-Trump. Khong 6 trên 10 người được hi nói rng h không hài lòng vi h thng hai đng ca M và mun có la chn th ba.

Yếu t RFK Jr.

H có th chn mt người như nhà hot đng chng vaccine Robert F. Kennedy (con), là người đã tuyên b tranh c đc lp. Cuc thăm dò cho thy ông Kennedy, mt thành viên ca gia tc chính tr ni tiếng, có th s thu hút phiếu bu t c tri ca ông Biden nhiu hơn là t c tri ca ông Trump.

my3

Robert F. Kennedy (con) là người thuộc đảng Dân chủ nhưng tuyên b tranh c đc lp.

Khong cách dn trước ca ông Trump đã tăng lên thành li thế 5 đim phn trăm khi nhng người tr li kho sát được quyn la chn b phiếu cho ông Kennedy.

Khong 16% s người được hi đã chn ông Kennedy khi được đưa ra la chn, trong khi ông Trump được 36% ng h, so vi 31% dành cho ông Biden.

Ông Kennedy - có người chú là John F. Kennedy tng là tng thng ; và cha ca ông, ông Robert Kennedy, là thượng ngh sĩ và b trưởng tư pháp - phi đi mt vi thách thc thu thp đ ch ký đ có được lá phiếu tt c 50 bang. Tun trước, mt y ban gây qu vô hn, gi tt là siêu PAC, ng h vic tranh c ca Kennedy cho biết h s chi ti 15 triu USD đ đưa ông Kennedy vào lá phiếu 10 bang như mt bin pháp khi đu.

Các ng c viên ca bên th ba nh hưởng đến kết qu bu c Hoa K ngay c khi không giành chiến thng. Năm 1992, ông Ross Perot hot đng và hin din mnh m, điu đó đã giúp đưa ông Bill Clinton ca đng Dân ch vào Nhà Trng ; còn vào năm 2000, mt s đng viên Dân ch đã quy kết rng n lc ca ông Ralph Nader đã góp phn khiến ông Al Gore thua ông George W. Bush ca Đng Cng hòa.

H thng C tri đoàn theo tng bang được s dng đ chn tng thng và s chia r đng phái sâu sc có nghĩa là ch có các c tri mt vài bang thôi s đóng vai trò quyết đnh đi vi kết qu bu c.

Ti 7 bang có kết qu bu c sít sao nht vào năm 2020 Wisconsin, Pennsylvania, Arizona, Georgia, Nevada, North Carolina và Michigan ông Biden dn trước 4 đim trong s nhng người M nói rng h chc chn s b phiếu.

Các cuc thăm dò khác cho thy mt s c tri lo ngi v tui cao ca ông Biden. Ông s là tng thng ln tui nht tng được bu vào nhim k th hai, nếu ông thng.

Nhưng cuc thăm dò mi cho thy v thế ng c ca ông Biden có th s được cng c bi s ng h không ngng ca công chúng đi vi quyn phá thai, cũng như s ng h ca ông đi vi vic kim soát súng ng, các bin pháp chng biến đi khí hu và tăng thuế đi vi gii siêu giàu.

Cuc kho sát cũng nêu bt nhng ri ro đáng k đi vi chiến dch tranh c ca ông Trump khi ông phi đi mt vi hàng lot phiên tòa hình s vào năm ti. Khong 31% s người được hi thuc đng Cng hòa nói rng h s không b phiếu cho ông Trump nếu ông b bi thm đoàn tuyên án phm trng ti. Lâu nay ông vn ph nhn chuyn ông phm phi bt k hành vi hình s sai trái nào.

Khong 45% s người được hi cho rng ông Trump là ng c viên tt hơn đ x lý nn kinh tế, so vi 33% chn ông Biden.

Tuy nhiên, ông Biden cũng có li thế tương t trong vn đ phá thai, vi 44% s người được hi cho rng ông là ng c viên sáng giá hơn cho vic x lý vn đ phá thai, so vi 29% chn ông Trump.

Mt phn thế mnh ca ông Trump dường như cũng gn lin vi mi lo ngi ca mt s c tri v ti phm và nhp cư. Khi được hi ng c viên nào gii hơn trong các vn đ đó, 42% chn ông Trump v ti phm so vi 32% chn ông Biden.

54% s người được hi đng ý vi tuyên b rng "tình hình di dân tràn vào đang khiến cuc sng ca người sinh ra M tr nên khó khăn hơn", vi t l tương t cho rng ông Trump là ng c viên sáng giá hơn cho vn đ này.

Nguồn : VOA, 12/12/2023

Additional Info

  • Author AP, Reuters
Published in Quốc tế

Điu gì s xy ra khi Quc hi M hp chng nhn kết qu bu c ?

VOA, 06/01/2021

Bt chp n lc t Tng thng Donald Trump và các ngh sĩ Cng hòa đ thách thc thng li ca ông Joe Biden trong cuc bu c Tng thng M 2020, con đường lt ngược kết qu ti phiên kim phiếu Quc hi M hu như không có cơ hi thành công trong khi mt nhà quan sát nói vi VOA rng n lc này là phn dân ch.

trump1

Mt phiên hp chung ca lưỡng vin Quc hi M khi Tng thng Donald Trump đc thông đip liên bang hi năm 2018

Quc hi Hoa K s nhóm hp vào th Tư ngày 6/1 đ kim đếm và xác nhn s phiếu đi c tri bu Tng thng ca mi bang mà theo đó ông Joe Biden giành được 306 phiếu so vi 232 ca ông Donald Trump đ đc c Tng thng th 46.

Đây là mt công vic phn nhiu mang tính th tc trong các cuc bu c t trước đến nay, nhưng năm nay nó li thu hút s chú ý ca công lun vì ông Trump và các đng minh quyết thách thc kết qu ti phiên hp này và coi đây là cơ hi có th lt ngược thế c.

Trong các n lc đó có vic phe Cng hòa các tiu bang mà ông Trump có tranh chp đã c ra c tri đoàn thay thế, bên cnh c tri đoàn chính thc b phiếu cho ông Biden. Bn thân ông Trump cũng đã kêu gi các ng h viên tp hp v th đô Washington D.C. trong ngày 6/1 đ gây sc ép vi Quc hi. Mt dân biu Cng hòa còn kin ra tòa đòi cho phép Phó Tng thng Mike Pence được toàn quyn quyết đnh phiếu đi c tri các bang.

Nhưng quan trng nht là n lc ca các dân biu và thượng ngh sĩ Cng hòa Quc hi phn đi kết qu kim phiếu nhng bang tranh chp vào ngày 6/1.

Không phi ln đu

Vic các dân biu H vin bên thua cuc tiến hành mt cuc chiến mang tính biu tượng đ chng li kết qu bu c Tng thng đã tr thành thường xuyên sau các cuc bu c va qua.

Tuy nhiên, các thượng ngh sĩ tham gia vào các n lc này ít xy ra hơn, nhưng ln này thì có hơn mt chc thượng ngh sĩ s tham gia bên phía ông Trump. Các thượng ngh sĩ Josh Hawley và Ted Cruz s dn đu nhóm ngh sĩ th thách kết qu kim phiếu bu và kêu gi kim toán khn cp đ điu tra cáo buc gian ln mc dù không có bng chng v gian ln lan rng.

Thách thc này ch có th trì hoãn điu không th tránh khi là Quc hi s xác nhn chiến thng ca ông Joe Biden. Nhưng nó s buc Quc hi phi biu quyết và đt Phó Tng thng Pence vào tình thế khó x là cui cùng phi tuyên b chính thc chiến thng ca Biden.

Trình t kim phiếu Quc hi

Trong sut tháng 11 và tháng 12, các tiu bang đã chng nhn kết qu bang h. Sau đó, c tri đoàn đã b phiếu vào ngày 14/12 da trên nhng kết qu đó. Các tiu bang đã gi tng s phiếu đi c tri ca h đến Quc hi khóa mi đ được kim đếm và xác nhn. Vic này ch yếu là hình thc, vì lut bu c quy đnh Quc hi phi coi kết qu ca các bang được hoàn thành trước thi hn chót 8/12 là chung cuc.

Sau bước xác nhn ca Quc hi, tt c nhng gì còn li sau đó là l nhm chc Tng thng vào ngày 20/1.

Quc hi kim phiếu như thế nào ?

Lưỡng vin s hp chung. Phó Tng thng Pence s ch trì phiên hp này. Ông y có th giao vic này cho mt thượng ngh sĩ khác, nhưng nhiu kh năng ông Pence s không làm như vy.

H s kim phiếu các bang theo th t bng ch cái. Đi vi tng bang, các thư ký ngi bên dưới s trao cho ông Pence các phong bì, nói cho ông biết s phiếu, và ông phi đc to lên. Sau đó, Quc hi s b phiếu v đ chp nhn kết qu ca các bang.

Làm sao kin phiếu đi c tri ?

Đ thách thc được xem xét, ít nht mt ngh sĩ t mi vin Quc hi phi phn đi phiếu đi c tri ca bang nào đó. Hơn hai chc thành viên Cng hòa ti H vin cho biết h s c gng thách thc kết qu và hơn chc thượng ngh sĩ Cng hòa s tham gia cùng h - mc dù Lãnh đo khi Đa s Thượng vin, ông Mitch McConnell, đã kêu gi các thượng ngh sĩ bên đng ông đng dây vào chuyn này.

Các ngh sĩ không cn phi gii thích chi tiết lý do ti sao h phn đi ; h ch cn phn đi bng văn bn và ông Pence s đc to cho mi người nghe.

Nếu có ý kiến phn đi đi vi c tri đoàn ca tiu bang nào đó được đưa ra t c H vin và Thượng vin, các vinphi chia ra đ b phiếu v s phn đi đó và h có ti hai tiếng đng h đ tranh lun.

D đoán cách Quc hi b phiếu

H vin do đng Dân ch kim soát có đ s phiếu nhn chìm mi đơn kin.

Trong khi ti Thượng vin, các lãnh đo đng Cng hòa đã không th gi cho đng h đoàn kết trong vic này, nhưng h d kiến s có đ phiếu bu trong đng đ xác nhn chiến thng ca ông Biden, mc dù có ti c chc thượng ngh sĩ Cng hòa bt tuân. Thượng ngh sĩ John Thune, lãnh đo s 2 ca đng Cng hòa ti Thượng vin, hi tháng trước đã nói rng bt k thách thc phiếu đi c tri nào cũng s tht bi thm hi. Các thượng ngh sĩ Cng hòa như Mitt Romney và Ben Sasse gi thách thc ca các đng nghip đi vi kết qu bu c là nguy him.

Ít nht mt người Cng hòa ch trích nhng thách thc này đã ch ra cuc đin đàm kéo dài mt gi ca Tng thng Trump vi B trưởng Hành chính bang Georgia mà trong đó Tng thng tìm cách đo ngược tht bi ca ông Georgialà lý do cho Đng Cng hòa đng lên đi đu vi ông Trump và b phiếu chng nhn kết qu hp pháp ca các bang. "Gi ti mi thành viên Quc hi đang cân nhc vic phn đi kết qu bu c", dân biu Cng hòa Adam Kinzinger viết trên Twitter. "Quý v không th - trước vic này – làm vy vi lương tâm trong sch".

Thái đ không đng tình ca các lãnh đo Đng Cng hòa trước vic thách thc kết qu bu c cho ông Biden là đáng chú ý vì phn ln các ngh sĩ Cng hòa phi mt hơn mt tháng sau ngày bu c mi công nhn ông Biden là người chiến thng. Nhưng đa s các ngh sĩ Cng hòa dường như không mun thông qua Quc hi đ đo ngược nguyn vngc tri.

Cũng không có cơ s pháp lý đ các thượng ngh sĩ ni lon cht vn kết qu c tri đoàn, vì tt c các bang b ông Trump kin tng đu đáp ng mi yêu cu pháp lý đ phiếu đi c tri ca h được Quc hi công nhn.

Nếu mt vin b phiếu chp nhn thách thc thì sao ?

Nếu Thượng vin do phe Cng hòa kim soát quyết đnh b phiếu ng h mt thách thc phiếu đi c tri ca mt bang, thì vn còn nhiu rào cn ngăn vic lt ngược chiến thng ca ông Biden.

Lut yêu cu lưỡng vin Quc hi đu phi b phiếu dt khoát đ phn đi kết qu phiếu đi c tri ca bang đó, ch không phi mi Thượng vin. Điu này s không xy ra H vin do phe Dân ch kim soát.

Ngay c khi bng cách nào đó c hai vin đu đng ý chp nhn kin thưa này, quyết đnh chung cuc s thuc v thng đc các bang. Và tt c các thng đc các bang tranh chp đu đã chng nhn kết qu mà ông Biden đã giành được.

Vì vy, ngay c khi chúng ta đi sâu vào các kh năng gi đnh cho vic này xy ra, vn còn rt nhiu cht chn đ bo v chiến thng ca ông Biden.

Ti sao chuyn này có th kéo dài đến đêm khuya ?

Ông Trump đã thua sáu tiu bang dao đng tri dài khp bng ch cái – t Arizona đến Wisconsin. Các thành viênCng hòa thách thc kết qu bu c đã cho biết h s thách thc tt c các bang này. Mi khi có mt thách thc được ít nht mt thành viên ca mi vin ng h, Quc hi phi tách ra đ biu quyết. Sau đó h tr li hp chung và tiếp tc đếm phiếu.

Vai trò ca Phó Tng thng Mike Pence

Phn vic ca ông Pence là vic hành chính. Ông y không có thm quyn đ t chi chng nhn kết qu bu c. Nếu ông Pence làm vy, điu đó s vi phm pháp lut trng trn. Ông thm chí có th b kin ra tòa. Đa s Quc hi có th s nhanh chóng b phiếu bác b bt k thách thc nào mà ông Pence đưa ra.

Dân biu Louie Gohmert mi đây đã đ đơn kin lên tòa án liên bang đ yêu cu cho ông Pence có toàn quyn kim soát vic kim phiếu t các bang và sau đó trao chiến thng cho ông Trump. Các chuyên gia lut bu c nói rng điu này không có cơ s trong lut pháp cũng như Hiến pháp, và đi ngũ pháp lý ca ông Pence cho biết h không đng ý vi v kin. Thm phán bác b v kin này ch sau vài ngày.

Ông Pence đã nói vi ông Trump rng ông không có quyn cn tr chiến thng ca Biden và các ph tá cho biết ông Pence vn d đnh bám theo vai trò chiếu l ca mình.

Nhưng sau mt thi gian kín tiếng, văn phòng ca ông Pence vào cui tun qua đã khích l nhng thách thc đi vi kết qu bu c ca các bang. Tuyên b ca ông Pence nói rng ông hoan nghênh n lc ca các thành viên H vin và Thượng vin s dng thm quyn ca h theo lut đ đưa ra phn đi và trình ra bng chng.

Điu gì đã xy ra trong nhng ln thách thc trước đây ?

Các thành viên ca đng thua cuc trong các cuc bu c Tng thng đã phn đi sau gn như mi cuc bu c k t năm 2000. Tt c đu tht bi và ch có mt ln thách thc này thành công trong vic buc lưỡng vin phi tranh lun.

Khi chng nhn cuc bu c gây tranh cãi hi năm 2000, các dân biu Dân ch đã c gng thách thc phiếu đi c tri ca Florida đ tìm chiến thng cho Phó Tng thng Al Gore, nhưng h không có ai đng lòng Thượng vin đ làm chuyn này.

Năm 2005, các dân biu Dân ch đã thách thc chiến thng tái đc ca ca Tng thng George W. Bush theo cách tương t đi vi kết qu Ohio. Thượng ngh sĩ Dân ch Barbara Boxer đã tham gia cùng h, nhưng n lc đã b dp tt khá nhanh chóng, trong nhng người b phiếu chng có c nhng người đng đng Dân ch ca bà Boxer ti Thượng vin. Các dân biu Dân ch đã c gng mt ln na vào năm 2016 đ thách thc chiến thng ca ông Trump, nhưng không có thượng ngh sĩ nào sn sàng đng cùng vi h.

Chính Phó Tng thng Joe Biden lúc by gi là người ch trì phiên hp lưỡng vin trao chiến thng cho ông Trump. "Mi chuyn đã an bài", ông Biden khi đó nói vi các dân biu bên đng ông.

‘Phi dân ch

Trao đi vi VOA t bang Georgia, ông Vũ Nguyn Bo K, người tng được đng Cng hòa chn là mt trong 16 đi c tri ca bang b phiếu cho ông Donald Trump làm Tng thng hi năm 2016, mô t n lc ln này ca phía ông Trump là phi dân ch và không theo lut l gì hết.

Ông nói vic thách thc Quc hi dn đến thay đi kết qu bu c chưa tng xy ra trong lch s Hoa Kỳ’ và nhng ai thách thc cũng không th vin lý do là bu c gian ln.

"Bao nhiêu v kin ca ông Trump các cp tòa án đu đã b bác b vì chúng không có gì đáng đ xem xét", ông K nói.

Ông dn ra vic lãnh đo Cng hòa Thượng vin, Thượng ngh s Mitch McConnell, tha biết vic thách thc kết qu bu c là phi dân ch và đi ngược li nhng điu lut trong Hiến pháp Hoa Kỳ’. Ngoài ra, ông McConnell cũng biết là đng Cng hòa không th có đ s phiếu đ lt ngược kết qu nên không đng tình vi hành đng này.

Ông Kỳ nhn đnh rng các v dân biu và thượng ngh sĩ thách thc kết qu vì h mun gi được tư thế ca h vi ông Trump và các ng h viên ca ông Trump trong đng Cng hòa.

V vai trò ca ông Mike Pence, ông Kỳ nói ‘không còn quyn gì hết ngoài vic buc phi phê chun (rubberstamp) kết qu được chính thc np lên.

"Vic này to mâu thun cho ông Pence. Dĩ nhiên ông y biết vic ca mình theo Hiến pháp nhưng đng thi ông y cũng mun gi được s ng h ca các phe phái ng h Trump", ông K nói và d đoán ông Pence s cn s ng h t nhng c tri ca ông Trump nếu ông mun ra ng c Tng thng trong tương lai.

V các ‘đi c tri thay thế ca đng Cng hòa, ông K nhn xét : "Chưa bao gi trong lch s M có th thay đi danh sách đi c tri như vy".

Theo gii thích ca ông thì phiếu đi c tri các bang đã được các Thng đc phê chun theo quy đnh Hiến pháp nên không th có cái gi là ‘đi c tri thay thế. "Nếu đi c tri có ai rút ra vào phút chót không th đi bu được thì mi c người thay thế", ông nói.

Sau khi ông Joe Biden nhm chc vào ngày 20/1 thì các cơ quan thc thi pháp lut ca M s có cách nếu ông Trump không chu ri Nhà Trng, ông K nói. Chng hn như B Quc phòng ch s nghe lnh t ông Biden ch không nghe lnh ông Trump na, ông dn chng.

"Bu c đã xong xuôi, không th thay đi gì được hết", người cu đi c tri này nói. ng Trump không th nào đánh phá toàn b n nếp dân ch ca M được vì nó đã ăn sâu vào nước M lâu nay ri và nhng người đang vn hành trong nn dân ch M cũng không chp nhn điu này.

*******************

Pence khẳng định với Trump không thể bác kết quả bầu cử tổng thống ở Quốc hội

Thu Hằng, RFI, 05/01/2021

Ngày 06/01/2020 mang tính quyết định cho tổng thống Donald Trump, cũng như hai đảng Dân chủ và Cộng hòa. Bang Georgia thông báo kết quả bầu cử hai ghế thượng nghị sĩ. Quốc hội lưỡng viện phải thông qua kết quả bầu cử tổng thống của đại cử tri và tuyên bố ông Joe Biden là tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ.

pence1

Phó tổng thống Mỹ Mike Pence, trên cương vị chủ tịch Thượng Viện, ngày 06/01/2021 sẽ phải tuyên bố trước Quốc hội Joe Biden là tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ  AP - Lynne Sladky

Tổng thống mãn nhiệm Donald Trump có thể trông cậy vào lòng trung thành của hơn 100 dân biểu và 11 thượng nghị sĩ Cộng hòa, những người quyết định phản đối Quốc hội xác nhận kết quả bỏ phiếu của đại cử tri. Ngoài ra, hàng chục nghìn người ủng hộ ông Trump tập trung biểu tình ở Washington để phản đối chiến thắng của ông Joe Biden.

Dù ủng hộ ý tưởng của nhóm nghị sĩ Cộng hòa, nhưng phó tổng thống Mike Pence cho biết là đã nói với ông Donald Trump rằng ông không có quyền thay đổi kết quả bầu cử. Theo trang New York Times, ông Pence đã nói như trên trong bữa ăn trưa hàng tuần với tổng thống vào ngày 04/01, như để trả lời cho tin nhắn của ông Trump trên Twitter vào sáng cùng ngày : "Phó tổng thống có quyền bác những cử tri được chọn gian lận".

Theo thủ tục, khi kết quả của tất cả các bang đã được xem xét, phó tổng thống Pence, kiêm chủ tịch Thượng Viện, sẽ được mời lên đọc kết quả bỏ phiếu của đại cử tri đối với mỗi ứng viên và chính thức công bố chiến thắng của ông Joe Biden.

Về cuộc bầu cử bổ sung Thượng Viện, theo xác nhận của AP ngày 06/01, thượng nghị sĩ mãn nhiệm Kelly Loeffler của đảng Cộng hòa đã bị ứng viên Raphael Warnock của đảng Dân chủ đánh bại ở bang Georgia (49,4% và 50,6%). Ông Raphael Warnock trở thành thượng nghị sĩ da đen đầu tiên của bang Georgia.

Ở cặp thứ hai, ứng viên của đảng Dân chủ Jon Ossoff cũng thu được nhiều hơn số phiếu so với thượng nghị sĩ Cộng hòa mãn nhiệm David Perdu và có thể giành chiến thắng vì đã có 98% số phiếu được kiểm.

Nếu đảng Dân chủ giành được thêm hai ghế ở thượng Viện, cân bằng với đảng Cộng hòa thì tiếng nói cuối cùng thuộc về phó tổng thống kiêm chủ tịch Thượng Viện, bà Kamala Harris. Với đa số ở cả Hạ Viện và Thượng Viện, các chính sách của tổng thống tân cử Joe Biden có thể được thông qua dễ dàng hơn.

Thu Hằng

Nguồn : RFI, 06/01/2021

Additional Info

  • Author Thu Hằng
Published in Quốc tế

Hoa Kỳ : Cử tri bang Georgia giữ lá phiếu kiểm soát Thượng Viện

Thu Hằng, RFI, 05/01/2021

Tại Hoa Kỳ, mọi chú ý dồn về cuộc bầu cử thượng nghị sĩ ở bang Georgia diễn ra ngày 05/01/2021. Liệu đảng Cộng Hòa tiếp tục giữ được đa số ở Thượng Viện hay phải chia đều với đảng Dân Chủ ? Quyết định nằm trong tay hơn 7 triệu cử tri bang Georgia, trong đó đã có hơn 3 triệu cử tri đi bỏ phiếu trước do dịch Covid-19.

georgia1

Bang Georgia bầu hai thượng nghị sĩ Mỹ, ngày 05/01/2021.  AFP - SPENCER PLATT

Thông tín viên RFI Loubna Anaki tường trình từ New York :

"Để có thể hình dung ra được tầm quan trọng của cuộc bầu cử này, chỉ cần nhìn vào ngân sách dành cho chiến dịch vận động của hai đảng. 500 triệu đô la đã được chi ra kể từ cuộc bầu cử tổng thống, 500 triệu đô la chỉ trong vòng hai tháng ! Với mức chi này, đây là cuộc bầu cử thượng viện tốn kém nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.

Phía đảng Cộng Hòa có hai thượng nghị sĩ mãn nhiệm David Perdue và Kelly Loeffler. Còn phía đảng Dân Chủ là hai ứng viên Jon Ossoff và Raphael Warnock.

Cuộc bầu cử lần này vô cùng quan trọng và sẽ quyết định tiến trình sinh hoạt chính trị Mỹ trong những năm tới. Vì hiện tại, đảng Cộng Hòa chiếm 50 ghế ở Thượng Viện, phía đảng Dân Chủ có 48 ghế. Nếu David Perdue và Kelly Loeffler được bầu lại, đảng Cộng Hòa sẽ chiếm đa số, nắm quyền đối lập thực sự và sẽ cản trở một phần chương trình của ông Joe Biden, bắt đầu từ việc chỉ định ứng viên vào các vị trí bộ trưởng hoặc người phụ trách các cơ quan hành chính liên bang khác nhau.

Nếu ứng viên của đảng Dân Chủ chiến thắng, Thượng Viện sẽ chia đều số ghế 50-50 và tiếng nói cuối cùng sẽ thuộc về phó tổng thống Kamala Harris, với tư cách là chủ tịch Thượng Viện.

Với việc đảng Dân Chủ đang chiếm đa số ở Hạ Viện, đây sẽ là kịch bản lý tưởng cho ông Joe Biden nếu ông muốn triển khai mọi dự án cải cách".

Thu Hằng

*********************

Donald Trump đến Georgia vận động bầu cử Thượng Viện kêu gọi "cứu nước Mỹ"

Anh Vũ, RFI, 05/01/2021

Chỉ vài giờ trước cuộc bầu cử bổ sung Thượng Viện cực kỳ quan trọng tại bang Georgia ngày hôm, 05/01/2021, tổng thống mãn nhiệm tối qua đã tới nơi đây để vận động tranh cử cho hai thượng nghị sĩ Cộng Hòa tái tranh cử. Đây là cuộc bầu cử quyết định phe nào, đảng Cộng Hòa hay đảng Dân Chủ kiểm soát Thượng Viện. Ông Donald Trump một lần nữa nhân cơ hội mít tinh để tiếp tục phủ nhận thất bại trong bầu cử tổng thống. 

gẻogia2

Tổng thống Mỹ Donald Trump đến Dalton, Georgia ngày 04/01/2021, vận động ủng hộ thượng nghị sĩ đảng Cộng Hòa Kelly Loeffler trong cuộc bầu cử Thượng Viện.  Reuters - BRIAN SNYDER

Đặc phái viên Eric de Salve tại Dalton, Georgia, tường trình :

Vừa tới diễn đàn tại bang Georgia trước ngày bầu cử Thượng Viện mang tính quyết định, ngay lập tức Donald Trump đã phản bác bị thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống với một loạt phát biểu : "Tôi đã giành chiến thắng tại Georgia", "Chúng ta không thể thua", "Đó là một cuộc bầu cử gian lận"… Đám đông đến nghe ông ngay trên đường băng sân bay Dalton tỏ phấn khích kêu hét "Hãy dừng đánh cắp bầu cử".

Tất cả những người có mặt tại đây, như bà Megan, một y tá đến từ Chicago, đều tin vào những phát ngôn dối trá của Donald Trump.

Bà Megan nói : "Đó là gian lận ồ ạt, một tội ác hàng loạt, việc này phải chấm dứt và chúng tôi sẽ chấm dứt nó. Chúng tôi sẽ thắng. Donald Trump rõ ràng vẫn là tổng thống của chúng tôi. Đúng thế, 4 năm nữa"

Thứ Tư này, Megan dự tính đi biểu tình tại Washington theo lời kêu gọi của tổng thống để phản đối kết quả bầu cử tổng thống vào lúc Quốc Hội kiểm phiếu đại cử tri xác nhận Joe Biden đắc cử tổng thống. Khoảng một chục thượng nghị sĩ theo Trump dự định phản đối xác nhận của Quốc Hội, trong đó có bà thượng nghị sĩ mãn nhiệm Kelly Loffner, một ứng viên Cộng Hòa trong cuộc bầu cử thượng viện tại Georgia.

Anh Vũ

Additional Info

  • Author Thu Hằng, Anh Vũ
Published in Quốc tế

Trump đe dọa, dụ dỗ, năn nỉ Bộ trưởng hành chánh của Georgia để 'kiếm' 11.780 phiếu cho Tổng thống hầu đảo lộ kết quả bầu cử ở Georgia

Nguyễn Quốc Khải, 03/01/2021

Tổng thống Trump kêu gọi Bộ trưởng Hành chánh của Georgia Brad Raffensperger (Cộng hòa), để "kiếm" đủ phiếu để làm cho Trump thắng tại Georgia. Đó là nội dung chính của cuộc điện đàm kéo dài khoảng một giờ vào ngày thứ Bẩy đã được ghi âm. Về phía Nhà Trắng, ngoài Tổng thống Trump còn có Chánh Văn Phòng Mark Meadows, Luật sư Kurt Hilbert và Luật sư Cleta Mitchel. Về phía Georgia, ngoài Brad Raffensperger, còn có cố vấn Ryan Germany.

georgia1

Tổng thống Trump lập luận rằng "Người dân Georgia tức giận, người dân trong nước tức giận. Ông biết, không có gì sai khi ông tính toán lại". Ở một đoạn khác Trump nói "Tất cả những gì tôi muốn là tìm ra 11.780 phiếu, một phiếu nhiều hơn chúng ta có. Bởi vì chúng ta thắng tiểu bang". 

Trong cuộc nói chuyện Trump đe dọa hai ông Raffensperger và Germany rằng nếu họ không tìm ra hàng ngàn phiếu tại quận Fulton đã bị tiêu hủy để ngăn chặn cuộc điều tra - một tố cáo không có bằng chứng của Trump - họ sẽ chịu trách nhiệm hình sự. 

Luật sư Kurt Hilbert kết tội Bộ Ngoại Giao Georgia của Raffensperger đã từ chối không chuyển dữ liệu để tìm kiếm bằng chứng gian lận. Ông cũng nhắc tới ít nhất 24.000 phiếu bầu gian lận và nếu không có số phiếu này, Trump đã thắng cử ở Georgia. 

Trong suốt cuộc điện đàm, Bộ trưởng Raffensperger và cố vấn luật pháp Germany hoàn toàn bác bỏ lập luận của Tổng thống Trump và nhận định rằng Tổng thống dựa vào những thuyết âm mưu đã bị chứng tỏ là sai lầm và Joe Biden thắng cử với 11.799 phiếu tại Georgia là công bắng và chính xác. Georgia đã ba lần kiểm phiếu. Georgia Bureau of Investigation cũng đã giảo nghiệm chữ ký trên lá phiếu và chứng nhận rằng hệ thống 99,9 % chính xác và không có chứng cớ gian lận. 

Tổng thống Trump có khuynh hướng dựa vào các viên chức Cộng hòa địa phương ở một số tiểu bang trong cố gắng lật ngược kết quả bầu cử bằng cách tranh cãi về kết quả, tố giác gian lận bầu cử dù không đưa ra bằng chứng, ngăn chặn việc chứng nhận kết quả bầu cử, đặc biệt tại những tiểu bang chiến địa. Vào cuối tháng 11, ông đã mời những nhà lãnh đạo Cộng hòa của Michigan đến họp tại Nhà Trắng. Tại tiểu bang này, ông đã thua ứng cử viên Joe Biden trên 150.000 phiếu. Trump chú trong đến Michigan vì ông hi vọng có thể thuyết phục các viên chức Cộng hòa ở đây. Nhưng sau cùng ông không đã thành công.

Lãnh tụ thiểu số Thượng Viện Chuck Schumer kêu gọi Đảng Cộng hòa nên điều tra Tổng thống Trump về hành động tìm phiếu ở Georgia trong khi một số nghị sĩ và Cộng hòa muốn tiếp tục điều tra về cuộc gian lận bầu cử. Cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và Bộ trưởng Hành chánh của Georgia Raffensperger chứng minh rất tõ ràng âm mưu gian lận bầu cử của Tổng thống Trump. 

Giáo sư Jonathan London tại Leiden University, Hòa Lan, nhắc đến một điều khoản trong đạo luật liên bang Hoa Kỳ Title 52 U.S. về bầu cử cho thấy Tổng thống Trump đã vi phạm luật này và có thể bị tù. Luật liên bang ghi rõ như sau : 

"Một người, bao gồm cả một quan chức bầu cử, trong bất kỳ cuộc bầu cử nào cho chức vụ Liên bang… cố ý và cố ý tước đoạt, gian lận hoặc cố gắng tước đoạt hoặc lừa gạt cư dân của một tiêu bang có quy trình bầu cử được tiến hành công bằng và không thiên vị, bằng cách… mua sắm, đúc , hoặc lập bảng biểu các lá phiếu mà người đó biết là sai nghiêm trọng, hư cấu hoặc gian lận theo luật của tiêu bang nơi tổ chức bầu cử "sẽ bị phạt tù đến năm năm". 

Title 52 U.S. Section 20511 states : "A person, including an election official, who in any election for Federal office … knowingly and willfully deprives, defrauds, or attempts to deprive or defraud the residents of a State of a fair and impartially conducted election process, by … the procurement, casting, or tabulation of ballots that are known by the person to be materially false, fictitious, or fraudulent under the laws of the State in which the election is heldis subject to imprisonment of up to five years". 

Bà Leigh Ann Webster, một luật sư hình sự ở Atlanta, trả lời cuộc phỏng vấn của báo New York Times, nói rằng "Đối với tôi, ông ta rõ ràng vi phạm luật của Georgia". Theo đó bất cứ ai "nài nỉ, đòi hỏi, ra lệnh, gạ gẫm hay mưu toan làm cho người khác" gian lận bầu cử, đều bất hợp pháp. 

DB Jerrold Nadler (Dân chủ, New York), chủ tịch Ủy Ban Tư Pháp Hạ Viện, nói rằng cuộc điện đàm tạo ra một số vấn đề pháp lý. Ông nhận định rằng "Tổng thống có thể đã tự gây ra cho chính ông ta một trách nhiệm hình sự khi đe dọa những viên chức [của Georgia] với những hậu quả hình sự mơ hồ và khuyến khích họ ‘tìm’ thêm một số phiếu và mướn một số điều tra viên ‘muốn tìm những câu trả lời’". 

Vào cuối ngày Chủ Nhật 3/1, hai bản tin của Alive và Rawstory cho hay Tổng thống Trump đã nộp hai đơn kiện Bộ trưởng Hành chánh Brad Raffensperger tại tiểu bang và liên bang về việc tiết lộ cuộc điện đàm vào ngày hôm qua. Tuy nhiên các chuyên gia pháp lý cho rằng vụ kiện này sẽ không đi tới đâu vì luật của Georgia cho phép ghi âm các cuộc nói chuyện chỉ cần một bên đồng ý. Thứ hai là cuộc nói chuyện này không còn bí mật nữa vì chính Tổng thống Trump đã công khai hóa trên Tweeter. 

Nguyễn Quốc Khải

(03/01/2021)

Tham khảo :

1. Chandelis Duster, Devan Cole, "In call, Trump demands Georgia officials ‘find’ votes to till election", CNN, January 3, 2021.

2. Stephen Fowler, "This was a scam : in recorded call, Trump pushed official to overturn Georgia vote", NPR. January 3, 2021.

3. Amy Gardner, "I just want to find 11.780 votes : in extraordinary hour-long call, Trump pressures Georgia secretary of state to recalculate the vote in his favor", The Washington Post, January 3, 2021.

4. Tom Hamburger, Kayla Ruble, David A. Fahrenthold, Josh Dawsey, "Trump invites Michigan Republicans leaders to meet him at White House as he escalates attempts to overturn election results", The Washington Post, Novermber 19, 2020. 

5. Sarah K. Burris, "Trump to sue Georgia secretary of state for recording a call where he demanded a crime be committed : report", RawStory, January 3, 2021.

6. Eric Lipton, "Trump call to Georgia official might violate state and federal law", The New York Times, January 3, 2021.

7. Jennifer Rubin", It’s impeachable. It’s likely illegal. It’s a coup", The Washington Post, Janurary 3, 2021.

***********************

Trump gây áp lực để "điều chỉnh" kết quả bầu cử ở bang Georgia

Thanh Hà, RFI, 04/01/2021

Donald Trump yêu cầu một quan chức bang Georgia tìm cho ra "11.780 lá phiếu" để thay đổi kết quả bầu cử tổng thống Mỹ ở bang Georgia. Báo Washington Post hôm Chủ Nhật 03/01/2021 tiết lộ đoạn ghi âm cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Nhà Trắng với tổng thư ký đặc trách về bầu cử bang này, ông Brad Raffensperger.

georgia2

Tổng thống Mỹ Donald Trump điện đàm trong Phòng Bầu Dục, Nhà Trắng, Washington, ngày 27/06/2017  AP - Evan Vucci

Hơn hai tuần trước ngày chuyển giao quyền lực, tổng thống Trump vẫn tìm mọi cách để trụ lại Nhà Trắng. Cho dù kết quả chính thức được công bố hôm 14/12/2020 cho thấy thắng lợi rõ rệt của ứng viên của đảng Dân chủ Joe Biden nhờ được 306 đại cử tri ủng hộ, Donald Trump vẫn muốn đảo ngược thế cờ. 

Trong cuộc điện đàm hôm 02/01/2021, nguyên thủ Mỹ yêu cầu Brad Raffensperger thông báo "cho kiểm lại số phiếu bầu" với kết quả là phần thắng thuộc về ứng viên của đảng Cộng hòa. Tuy nhiên người đặc trách về bầu cử của bang Georgia đã cưỡng lại sức ép của Donald Trump.

Trước mắt Nhà Trắng từ chối bình luận về đoạn thu âm cuộc điện đàm giữa tổng thống Trump và ông Raffensperger. Hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đều bất bình về lối hành xử phi dân chủ của nguyên thủ Mỹ.

Thông tín viên đài RFI Loubna Anaki từ New York tường thuật :

"Cuộc trao đội đã diễn ra trong một giờ đồng hồ. một bên là Donald Trump cùng các luật sư và một số cố vấn thân cận của ông. Bên kia là tổng thư ký bang Georgia và luật sư.

Như từ nhiều tuần qua, nguyên thủ Mỹ tố cáo kết quả bầu cử tổng thống vừa qua. Ông đã nêu lên nhiều thuyết gian lận và kêu gọi chính trị gia của đảng Cộng hòa Raffensperger ủng hộ ông để phản đối kết quả bầu cử. Brad Raffensperger liên tục bác bỏ những cáo buộc của tổng thống Trump nhưng chủ nhân Nhà Trắng vẫn hối thúc và thậm chí ông còn đi xa hơn khi kêu gọi quan chức bang này lật ngược kết quả bầu cử.

Donald Trump không vòng vo : "Điều tôi muốn là tìm ra 11.780 lá phiếu. Không có gì sai trái nếu như giải thích rằng ông đã kiểm lại phiếu và chúng ta đã giành được thắng lợi trong cuộc bầu cử lần này".

Tiết lộ này gây chấn động. Nhiều vị dân biểu của đảng Dân chủ ở Hạ Viện choáng váng trước những phát biểu của ông Trump. Thượng nghị sĩ Chuck Shumer kêu gọi những chính khách bên đảng Cộng hòa đòi cho mở điều tra về kết quả bầu cử tổng thống Mỹ nên "bắt đầu bằng việc điều tra về những hành động của tổng thống" Trump.

Tham dự cuộc vận động tranh cử ủng hộ ứng viên đảng Dân chủ bang Georgia trong cuộc chạy đua vào Thượng Viện, phó tổng thống Mỹ tân cử, Kamala Harris lên án mưu đồ của Donald Trump. Bà nói : "Đây rõ ràng là tiếng nói của một người đang trong tình huống tuyệt vọng và là một sự lạm dụng quyền lực một cách trắng trợn của tổng thống Hoa Kỳ".

Trên Twitter những người ủng hộ tổng thống thì chĩa mũi dùi tấn công tổng thư ký bang Gerogia. Họ chỉ trích ông này đã ghi âm cuộc điện đàm với Donald Trump và đã trao lại đoạn ghi âm đó cho báo chí.

Thanh Hà

Nguồn : RFI, 04/01/2021

Additional Info

  • Author Nguyễn Quốc Khải, Thanh Hà
Published in Diễn đàn

Hoàng Bách nói chuyện với Nguyễn Gia Kiểng và Đinh Xuân Quân

+ Mc Connell, trưởng khối đa số Thượng viện của đảng Cộng hòa đã chúc mừng Joe Biden-Harris là Tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ

+ Ông yêu cầu các đồng viện đảng Cộng hòa ngưng chống đối và hợp tác với Tổng thống tân cử Biden.

Nguồn : Hoangbach Channel, 17/12/2020

Additional Info

  • Author Nguyễn Gia Kiểng, Đinh Xuân Quân, Hoàng Bách
Published in Video

Tôi đi đó đi đây cũng đã được một thời gian. Bạn bè, đồng nghiệp, người quen biết mang quốc tịch Mỹ và các nước khác cũng không phải là ít. Trong số họ có người quan tâm đến chính trị như sinh mạng, có người chỉ thỉnh thoảng chấm phá vài nét gọi là, nhưng, trừ những bạn bè trên Facebook mà tôi sẽ bàn đến sau, tuyệt nhiên không có ai là không khinh bỉ Donald Trump hoặc ít nhất là coi Trump như một trò hề. Điều này cũng dễ hiểu, vì Donald Trump, nói vắn tắt, là một kẻ đáng khinh bỉ và là một trò hề của nước Mỹ và thế giới.

trump1

Sự thật là Trump hầu như chẳng làm một việc gì ra hồn trừ đánh golf và chải đầu.

Nước Mỹ kể từ khi lập quốc đến nay chưa từng có một tổng thống nào vô văn hóa, vô giáo dục, u mê trì độn mà lại huênh hoang khoác lác như Donald Trump. Y ăn nói y hệt một thằng thất học, vốn từ của y nghèo nàn tới mức thảm hại - kết quả phân tích cho thấy Donald Trump có khả năng ăn nói ngang bằng với một đứa bé tám tuổi. Từ dài nhất mà y nhớ được và phát âm đúng được có lẽ là "tremendous", và cũng có lẽ vì thế mà y dùng từ này luôn mồm, kết hợp với những từ ngữ đậm chất bác học như "smart", "really smart", "sad", "very sad", "momemtum", "covfefe", và tất nhiên là "bing bing bing". Đến một mức độ, người ta nghi ngờ là y bị một dạng bệnh thần kinh, kiểu tâm thần hoang tưởng chẳng hạn, nếu không phải là bị nhiều bệnh cùng một lúc. Việc y suốt ngày gào thét trên Twitter là một triệu chứng điển hình - có lần công ty tôi, gồm người Mỹ, người Anh, người Canada, người Áo, người Trung Quốc, người Brazil, vì muốn kiếm chuyện để cười trong giờ ăn trưa, đã mở Twitter của Trump ra và theo dõi : Y đăng liên tục trong vòng 30 phút, mỗi tweet cách nhau chừng 30 giây, rặt những điều vô nghĩa nhảm nhí. Một người có chút trí khôn ắt sẽ đặt ra câu hỏi : Vậy y lấy đâu ra thời gian để làm việc ? Ai làm việc trí óc cũng đều biết, mức độ tập trung có quan hệ mật thiết với năng suất. Không cần đến một tweet mỗi 30 giây, chỉ cần cứ mỗi mười lăm hai mươi phút anh nghía qua Facebook một lần, bảo đảm hiệu quả công việc của anh giảm thấy rõ, và nếu anh ở một nước như nước Đức thì chẳng chóng thì chầy bộ phận nhân sự sẽ thảy trát vào mặt anh và anh phải liệu đường đăng kí thất nghiệp với sở lao động ngay tút xuỵt. Đằng này Trump lại là tổng thống Mỹ, công việc được đánh giá là căng thẳng nhất thế giới, rút ngắn tuổi thọ gần 3 năm và tăng rủi ro chết bất đắc kì tử 23%.

Và sự thật là Trump hầu như chẳng làm một việc gì ra hồn trừ đánh golf và chải đầu. Gần như toàn bộ những "thành tựu" mà Trump và chính phủ của y tung hê lên như tỉ lệ thất nghiệp giảm, thuế giảm, hòa bình ở Trung Đông, ngoại giao với Bắc Triều Tiên, chiến tranh thương mại với Trung Quốc… tôi sẽ không phân tích tại sao đều là dối trá lật lọng hoặc phóng đại trơ trẽn, vì Google vẫn còn chưa tính phí đâu, chỉ cần các bạn dẹp bỏ thiên kiến xác nhận (confirmation bias) và chịu khó đọc tiếng nước ngoài một chút là được - và nhân tiện thì dẹp luôn cái tư tưởng "báo chí fake news, báo chí thiên tả, báo chí đánh Trump" sang một bên, vì nếu thật sự ai cũng đánh ông thì nên chăng ông nhìn lại bản thân ông một chút. Nếu các bạn không làm được việc này mà chỉ chăm chăm đi đọc mấy bài thổ tả trên Facebook của mấy tài khoản nghìn like thì các bạn đơn giản là đà điểu chui cát hoặc bưng tai trộm chuông, chẳng những tôi không lay chuyển gì được các bạn mà đến bố mẹ thầy cô và mái trường xã hội chủ nghĩa cũng bó tay với các bạn mà thôi.

Trong khi đó, lại không thể kể hết những sự dốt nát và đốn mạt của Trump, không chỉ là ở cương vị một tổng thống, một chính trị gia, mà còn là ở phương diện con người. Từ những vụ "grab the pussy", nhạo báng người tàn tật, khoe khoang việc dụ dỗ phụ nữ đã có chồng, tơ tưởng đến cả con gái ruột, khinh rẻ phụ nữ, tự làm mất thể diện trong các hội nghị quốc tế, đến việc y luôn mồm gọi người khác bằng biệt danh như một đứa con nít bảy tuổi - Crooked Hillary, Slow Joe, Phony Kamala, Fat Jerry, Cheating Obama… có cả một trang Wikipedia dành cho những biệt danh này, đến việc y không tin vào sự biến đổi khí hậu kiểu "Trời lạnh vầy sao lại có nóng lên toàn cầu được" và liên tục công kích Greta Thunberg, một nhà hoạt động môi trường mới 16 tuổi, tức là hơn con trai út của y 3 tuổi, rồi đến việc y ban đầu không tin có thứ gọi là Covid, sau lại đòi tiêm thuốc khử trùng vào cơ thể người để chữa Covid, sau rốt lại mắc Covid. Nghiêm trọng hơn, Trump là một kẻ phân biệt chủng tộc, ủng hộ thuyết da trắng thượng đẳng. Gần đây nhất, trong cuộc tranh luận với Joe Biden, khi được hỏi về lập trường đối với Proud Boys (tổ chức cực hữu phát xít mới ở Mỹ và Canada), Trump đã tuyên bố "Proud Boys, stand back and stand by" - "lùi lại một bước và sẵn sàng hành động". Joe Biggs, một trong những thành viên lãnh đạo của Proud Boys, đã ngay lập tức đưa "Stand back" và "Stand by" vào logo của tổ chức trên các mạng xã hội một cách đầy tự hào, và số thành viên của Proud Boys trên Telegram tăng gần 10%. Chỉ cần có chút kiến thức căn bản về Nazi và neo-Nazi, các bạn sẽ thấy việc này đáng ghê tởm - và đáng sợ - đến thế nào.

trump2

Những người Đức, người Áo thấy cái thuyết da trắng thượng đẳng trong y mà lo sợ giùm cho nước Mỹ và thế giới

Không một ai trong xã hội loài người tiến bộ, ở bất kì đâu trên thế giới, nếu còn chút lương tri và nhân phẩm, lại có thể cuồng Trump.

Tôi đi đó đi đây cũng đã được một thời gian. Bạn bè, đồng nghiệp, người quen biết mang quốc tịch Mỹ và các nước khác cũng không phải là ít. Mấy năm nay ngoài Facebook, tôi còn có một tài khoản Twitter, nơi tôi quan sát và học hỏi những người giỏi nhất thế giới trong lĩnh vực của tôi và một số lĩnh vực khác. Không một ai trong số họ là không khinh bỉ và ghê tởm Trump. Những người Đức, người Áo thấy cái thuyết da trắng thượng đẳng trong y mà lo sợ giùm cho nước Mỹ và thế giới, còn những người Mỹ thì vừa căm phẫn vừa xấu hổ vừa đau đớn vì nước mình đã bầu lên một tay tổng thống như Trump, vì tương lai của họ và con cháu họ lại rơi vào tay một kẻ tởm lợm như Trump. Từ cả tháng nay, những người Mỹ bạn tôi và trên Twitter của tôi liên tục nhắc nhau đi bầu. Hai ngày nay, họ theo dõi cuộc chiến sít sao giữa Trump và Biden mà run lẩy bẩy. Tôi không nói quá. Họ run lẩy bẩy vì lo sợ, vì sự tuyệt vọng bao trùm lấy họ, vì đã có những lúc Trump gần như nắm chắc phần thắng. Họ cũng run vì tức giận khi thấy người dân nước họ, sau một nhiệm kì đầy thất bại và bao nhiêu lần chứng kiến thực mục sự đểu cáng khốn nạn của Trump, vẫn còn tiếp tục bầu cho y. Họ tìm cách kêu gọi nhau, an ủi nhau, nhắc nhau cố gắng vững vàng. Tôi nhìn họ mà thương, mặc dù chuyện bầu cử ở Mỹ, công bằng mà nói đối với tôi không có liên quan gì trực tiếp. Tất cả những điều này, các bạn ở trên Facebook, ở trong nước, cắm đầu đọc những bài viết sặc mùi xảo biện của bọn bồi bút ngàn like, sẽ không thấy được.

trump3

Muốn Việt Nam thoát khỏi Trung Quốc mà phát triển, con đường đúng đắn nhất là tự lực cánh sinh chứ không thể là ngồi nghếch mồm trông đợi Mỹ hay tin tưởng Mỹ.

Theo như tôi thấy, người Việt Nam ta ủng hộ Trump vì hai lí do. 

Lí do thứ nhất là, theo ý họ, Trump chống Trung Quốc, ghét Trung Cộng. Kẻ thù của kẻ thù là bạn, nếu Trump làm Trung Quốc suy yếu thì Việt Nam có thể thừa cơ thoát khỏi sự kìm hãm của Trung Cộng, đòi lại được đảo, giành lại được biên giới, giàu mạnh lên sánh vai với các siêu cường. Giấc mộng này thật quá sức khôi hài, nếu không muốn nói là mang đậm tinh thần nhược tiểu thảm hại. Vì đơn giản, Trump không hề chống Trung Quốc, không hề chống cộng. Trump cũng không vì lợi ích tiên quyết của nước Mỹ nốt. Trump đơn giản là không biết và không theo bất kì khuôn khổ phép tắc gì. Nếu coi những quyết sách ngoại giao và thương mại đối đầu giữa hai quốc gia là chống, thì trên hết là Trump chống cả Châu Âu, cả Canada, những đồng minh lâu đời của Mỹ. Việc Trump gây hấn với các nước này thật ra lại làm cho liên minh Âu-Mỹ yếu đi, giúp Trung Quốc mạnh lên. Chính người Trung Quốc đang muốn Trump thắng cử, vì sự chia rẽ của các cường quốc và trong chính nội bộ nước Mỹ mang lại không gì khác hơn là lợi ích cả về trước mắt và lâu dài cho Trung Quốc. Muốn Việt Nam thoát khỏi Trung Quốc mà phát triển, con đường đúng đắn nhất là tự lực cánh sinh chứ không thể là ngồi nghếch mồm trông đợi Mỹ hay tin tưởng Mỹ. Rất lạ là, chính những người Việt Nam ở hải ngoại, những người bị đồng minh Mỹ phản bội năm 1972, những người vì đó mà phải sống kiếp lưu vong, lại là những người quên bài học này đầu tiên và tin tưởng vào trận chiến Trump-Cộng hơn ai hết.

Lí do thứ hai là không ít người Việt Nam, ngay cả những người trẻ tuổi, thích cái "chất ngang tàng", cái "bản lĩnh", cái "khí phách", cái "thích gì làm nấy" của Trump. Lí do này ban đầu làm tôi khá ngạc nhiên, nhưng càng về sau lại càng thấy là một lẽ dĩ nhiên. Chúng ta luôn có cái tinh thần Á Đông kiểu vậy, lúc nào cũng thích Kiều Phong, Trương Phi, Lý Quỳ, Lục Vân Tiên, Trương Sỏi, Lý Đại Bàng, những người đầu đội trời chân đạp đất, ăn sóng nói gió, đôi khi có thêm phần bỗ bã. Vấn đề là, Trump hoàn toàn không phải là một người như vậy. Y không ngang tàng, mà y ngang ngược. Y không có bản lĩnh, y hèn nhát đùn đẩy trách nhiệm, câu cửa miệng của y là "I never said that", y chui xuống hầm Nhà Trắng để trốn khi người ta biểu tình bên ngoài. Y không ăn sóng nói gió mà là y ăn không nói có, y bịa chuyện dựng đứng lên, tới mức độ người ta sản xuất cả một loại dép đi trong nhà xí bán khá chạy, chiếc bên trái trích lời y hôm trước, chiếc bên phải lại trích lời y hôm nay, hai chiếc để cạnh nhau cứ là chọi nhau chan chát. Cái bỗ bã bình dân của y, như tôi nhắc đến ở trên, không phải là vì y bình dân gần gũi, mà đơn giản là vì vốn từ và phông văn hóa của y không cho phép y nói gì cho được thanh nhã lịch sự. Ca ngợi Trump ngang tàng, bản lĩnh, khí phách cũng giống như ca ngợi một thằng lưu manh phá làng phá xóm, bắt gà trộm chó là khí phách, bản lĩnh, ngang tàng.

trump4

Chính những người Việt Nam ở hải ngoại, những người bị đồng minh Mỹ phản bội năm 1972, những người vì đó mà phải sống kiếp lưu vong, lại là những người quên bài học này đầu tiên và tin tưởng vào trận chiến Trump-Cộng hơn ai hết.

Những người ủng hộ Trump mà tôi từng thấy, chứ không phải gặp, có hai loại. Loại thứ nhất là trên tivi hoặc YouTube, đại để những thành phần đội mũ đỏ "Make America Great Again", nhìn mặt đần thối đần nát, kì thị chủng tộc, kì thị tôn giáo, kì thị giới tính, đổ trách nhiệm của vụ khủng bố 11/9 lên đầu Obama mặc dù tất nhiên là ông này nhậm chức vào năm 2009. Loại này người ta hay bỏ vào mấy cái clip chọc cười thiên hạ đăng đầy trên YouTube. Loại thứ hai là trên Facebook, bao gồm người Việt trong nước và người Việt hải ngoại, như đã nói ở trên, trong số đó không ít người là trí thức và một số còn là bạn bè tôi ngoài đời. Tôi sẽ nói thẳng ở đây mà không sợ mất bạn - vì nếu là bạn thật thì ắt cũng đã biết tính tôi ưa nói thẳng : Đây là loại ếch ngồi đáy giếng. Người trong nước ngồi đáy giếng đã đành một lẽ, đến người Việt hải ngoại cũng ngồi đáy giếng nốt, tại vì sao ? Tại vì họ, mang tiếng là ở nước Mỹ, cũng chỉ quanh quẩn trong cái cộng đồng hải ngoại chống cộng - cứ xem trình độ tiếng Anh của họ thì rõ. Các luận điểm của họ mặc dù có thể nghe rất rổn rẻng song lại nồng nặc mùi giếng, thể hiện một cái nhìn phiến diện hạn hẹp và một đầu óc già cỗi, bảo thủ, nếu không phải là rất kém thông minh.

Khi tôi viết những dòng này thì cuộc bầu cử tổng thống Mỹ nhiệm kì thứ 46 vẫn chưa ngã ngũ. Tôi không biết ai sẽ giành thắng lợi. Thật ra mà nói, tôi cũng không quan tâm đến nước Mỹ cho lắm. Nhưng tôi hi vọng Trump sẽ thua. Đây không cần phải là chính trị, đây có thể đơn thuần chỉ là sự căm ghét của cá nhân tôi đối với một thành phần mà sự thật tôi cũng không biết trong tiếng Việt nên gọi là gì cho phải. Ti tiện ? Thổ tả ? Quái thai ? Trong cái thế giới mà tôi muốn sống, thành phần đó không nên tồn tại, và càng không nên tồn tại với vai trò là tổng thống của một nước lớn. Tất nhiên sẽ có người cuồng Trump vào bẻ tôi "Nếu Trump tồi bại như những điều anh nói, tại sao vẫn được gần 50% phiếu bầu ? Tại sao gần một nửa nước Mỹ vẫn tin tưởng ở Trump ? Anh nghĩ anh giỏi hơn, anh khôn hơn, anh thông minh hơn 50% dân Mỹ sao ?". Câu trả lời hết sức đơn giản : Đúng là tôi giỏi hơn, khôn hơn, và thông minh hơn 50% dân Mỹ thật. Đó là điều đương nhiên. Một người có chỉ số trí tuệ trung bình là đã thông minh hơn 50% thế giới rồi. Nếu các bạn lấy con số ấy và đám đông ấy ra để làm luận cứ phản bác, các bạn không thắng được tôi đâu. Nên nhớ rằng cái chính thể mà các bạn chán ngán và căm ghét hằng ngày, một lúc nào đó trong lịch sử đã từng được hơn 90% dân chúng ủng hộ và tham gia cái gọi là "bạo lực cách mạng" để rồi có một ngày như hôm nay, khi không một ai quan tâm đến bầu cử trong nước mà chỉ quan tâm đến bầu cử đâu đâu bên Mỹ. Việc gần 50% người dân Mỹ bầu cho Trump và hầu như toàn bộ Facebook của tôi tôn sùng Trump, ngay cả việc Trump chiến thắng nếu điều đó xảy ra, đối với tôi và bạn bè tôi mà nói, chỉ có nghĩa là thế giới này chưa tốt đẹp hay tiến bộ đến như chúng ta vẫn tưởng, và rằng chúng ta còn rất nhiều việc phải làm.

Phan An

Nguồn : Viet-studies, 05/11/2020

Phan An là tác giả quyển "Trời hôm ấy không có gì đặc biệt" (2013)

Additional Info

  • Author Phan An
Published in Diễn đàn

Hoạt động chính trị nội bộ cộng đồng gốc Việt vốn không được truyền thông dòng chính để tâm, ngoại trừ dăm báo chí địa phương vẫn thường đưa tin về các ứng viên gốc Việt ra tranh cử hay thắng cử vào các chức vụ dân cử địa phương trong mỗi mùa bầu cử. Được xem là một cộng đồng sắc tộc ủng hộ cuồng nhiệt tổng thống Donald Trump trong vài năm qua, những xáo trộn, chia rẽ trong cộng đồng cho đến các cuộc tuần hành đầy cờ quạt của những nhóm người gốc Việt đóng vai như đang đại diện cho cả cộng đồng gốc Việt tại Hoa Kỳ diễn ra đó đây cũng không được giới truyền thông địa phương đưa tin, dù thể nào họ cũng có biết đến.

viet1

Michelle Le vẫy cờ Mỹ của mình khi những người Mỹ gốc Việt ủng hộ Tổng thống Donald Trump tổ chức một cuộc biểu tình vào ngày 10 tháng 10 tại Nam Seattle. (Bettina Hansen / The Seattle Times)

Nhưng kể từ dăm ồn ào, công khai phản đối phong trào "Black Lives Matter", các phỉ báng nhắm các dân biểu gốc Việt thuộc đảng Dân chủ hay việc hành hung, tấn công những người tuần hành ôn hòa ủng hộ Phó tổng thống Joe Biden, giới truyền thông đã có những bài báo nhắc đến cộng đồng gốc Việt nhiều hơn, phân tích về sự chia rẽ trong cộng đồng cùng  lý do ủng hộ  Donald Trump bằng những nhận xét và lời lẽ có thể tạo ra cái nhìn không mấy gì thiện cảm nơi độc giả.

viet2

Jefferey Vu, giám đốc khu vực Tây Bắc của người Mỹ gốc Việt cho Joe Biden, dán các tấm áp phích lên các cột trụ ở Hing Hay Park. Các áp phích đã bị họ gỡ bỏ sau cuộc biểu tình. (Alan Berner / The Seattle Times)

Trong bài báo "Cuộc tranh chức tổng thống giữa Trump và Biden rực cháy những vết thương cũ trong cử tri Mỹ gốc Việt" (Among Vietnamese American voters, the Trump-Biden presidential race inflames old wounds) vào ngày 19/10/2020, tờ Seattle Times viết rằng, "Trong khi những người Mỹ gốc Việt được xem là chẳng có một tác động quyết định mấy đến cuộc bầu cử, sự đối kháng giữa họ là một phần của sự chia rẽ chính trị lớn hơn của quốc gia".

Ký giả Nina Shapiro mở đầu bài báo bằng câu, "Họ bị gọi là những kẻ phản bội, là những tên cộng sản và là đồ chó, theo kiểu sỉ nhục thông thường của người Việt"  để mô tả cách những người gốc Việt ủng hộ Trump đã vu khống và xúc phạm đến những người gốc Việt khác đang ủng hộ Joe Biden. Bài báo nêu ra những xung đột chính trị trong cộng đồng gốc Việt nhưng không khó để nhận ra kỹ thuật báo chí nhằm tạo nên một ấn tượng xấu về những hành vi quá khích và kém văn minh của những người gốc Việt ủng hộ Trump ngay từ đầu.

Trang DCist tại Washington DC thì tường thuật cuộc tập hợp của những người gốc Việt ủng hộ Joe Biden tại trung tâm thương mại Eden vùng Virginia đã bị những người Việt ủng hộ Trump khiêu khích thô bạo, xem như chỉ có họ mới được độc quyền bày tỏ thái độ chính trị. Nó diễn ra như đã xảy ra tại Quân Cam hoặc vụ những người gốc Việt hành hung một người đàn ông Mỹ tại Seatle hồi đôi tuần trước. Liệu độc giả bản xứ sẽ nghĩ gì về những thái độ hung dữ và phản dân chủ như vậy ?

Tờ Houston Chronicle tại Texas không đưa tin về những cuộc tuần hành ủng hộ Donald Trump rầm rộ của cộng đồng gốc Việt tại đây nhưng đã đưa tin về một thương gia gốc Việt bị tấn công, bị nhận lời hăm dọa "treo cổ" khi gắn bản ủng hộ phong trào "Black Lives Matter" tại khu Bellaire của người Việt đôi tháng trước. Tờ báo này tiếp tục tường trình về cuộc tuần hành của một nhóm nhỏ người gốc Việt ủng hộ Joe Biden vào ngày 10/10 và đến ngày 28/10 vừa qua lại tiếp tục đưa thêm một bài báo khác, dù đăng hình nhóm "cờ vàng" ủng hộ Trump nhưng lại viết rằng, "Khu vực đô thị Houston là nơi tập trung đông đảo dân tị nạn Việt Nam, nhiều người có tư tưởng bảo thủ xem Trump là nhà lãnh đạo chống cộng mạnh mẽ. Nhưng cộng đồng Mỹ gốc Việt đang tách ra với những tiếng nói mới có quan điểm cấp tiến, phù hợp hơn với cộng gốc Á nói chung...".

Không chỉ những tờ báo địa phương lớn như vậy đưa tin, mà cơ quan truyền thông quốc gia như NBC cũng vừa có bài viết mang tựa đề "Ai là những người Mỹ gốc Á vẫn còn bỏ phiếu cho Trump bất kể luận điệu "Virus Tàu" của ông ta ?" (Who are the Asian Americans still voting for Trump in spite of his 'China virus" rhetoric ?) vào ngày 27/10 vừa qua để nêu đích danh cộng đồng gốc Việt và viết rằng, "dù họ cũng không tránh khỏi những vụ kỳ thị do cách gọi tên này".

Trang Conversation trong bài báo "Why some Vietnamese Americans support Donald Trump" thì không ngần ngại gọi cộng đồng gốc Việt là trong số "những cộng đồng kỳ thị chủng tộc" (racialized communities). Bài báo này kết luận rằng làn sóng người gốc Việt thế hệ thứ nhất tin rằng chính sách của Trump với Trung Quốc phục vụ cho mối quan tâm của họ về Việt Nam nên giả lơ với những khía cạnh rối reng trong chương trình nghị sự quốc gia và đối ngoại của Donald Trump.

Và rồi ngày 30/10 hôm nay, trong bài báo "Sự ủng hộ Trump đang xé nát các gia đình gốc Việt" (Support for Trump is tearing apart the Vietnamese American Families) trên trang VOX, bài báo nhắc lại việc một nhóm người gốc Việt không thuộc khu vực cử tri lại vào tấn công dân biểu Trâm Nguyễn tại Massachusetts hay thương gia Lê Hoàng Nguyên tại Houston khi họ bày tỏ sự ủng hộ phong trào "Black Lives Matter" để trình bày về lý do ủng hộ của cộng đồng Việt với Donald Trump. Trong phần kết, tác giả giải thích rằng, "đàng sau những rào cản ngôn ngữ và văn hóa đã làm xa biệt những người gốc Việt lớn tuổi, bây giờ là có thêm một tấm đệm chính trị thô cứng bắt nguồn từ lòng căm hận, hiểu lầm và chấn thương tâm lý".

viet3

Một cử tri gốc Việt ủng hộ liên danh Trump-Pence

Đồng ý hay không với những phân tích, nhận định của một số bài báo này thì có một thực tế cần nhìn nhận rằng, chúng đã ít nhiều vẽ ra chân dung của một cộng đồng di dân thiểu số đang xung đột nặng nề với nhau, căm ghét người Dân chủ, chứa chất lòng kỳ thị đến các cộng đồng bạn, ích kỷ với người di dân tị nạn khác và cuồng nhiệt ủng hộ Donald Trump trong mắt độc giả bản xứ và các cộng đồng bạn. Hệ lụy cùng cái giá phải trả cho thái độ này ra sao là một vấn đề lớn hơn, sẽ cần nhìn nhận lại sau cuộc bầu cử.

viet3

Một cử tri gốc Việt ủng hộ liên danh Biden-Harris

Cộng đồng gốc Việt ắt đã hiểu quá rõ với nhau về những điều kể trên. Tuy nhiên các bài báo này cũng đã có thể nêu thêm một điểm quan trọng khác nữa là, khi một cộng đồng sống bằng cảm thức chính trị lưu xứ hoang tưởng, đặt những lợi ích không có thật cho mối tương quan giữa cố quốc với cục diện quốc gia nơi mình đang cư ngụ, thì điều này có thể biến cộng đồng đó trở thành một cộng đồng lạc loài, xa lạ với xu hướng chính trị chung tại quốc gia đó. Họ chưa hiểu rằng, chỉ có sự tích cực dự phần vào nền chính trị sở tại, rồi dùng thực lực và ảnh hưởng đó mà tạo ra được các tác động mong muốn mới thực sự là điều hữu hiệu, chứ không phải từ những ảo tưởng mù quáng.

Đó là hiện trạng của những người trong cộng đồng Việt đang ủng hộ Donald Trump bằng lý do thiếu khả tín và hoang tưởng là "đánh Tàu, diệt Cộng". Cho dù đa số người dân Mỹ, từ giới giáo chức, y tế, văn nghệ sĩ, thể thao, các nghiệp đoàn nhân công cho đến những người Cộng hòa, hàng cựu tướng lãnh quân đội, an ninh quốc gia, giới khoa học gia, chuyên gia kinh tế... đang lên tiếng phản đối Donald Trump mạnh mẽ hơn, đồng thời nồng nhiệt kêu gọi bỏ phiếu cho Joe Biden trong những ngày cuối cùng này, thì những người Việt này vẫn chưa nhận ra mình đang lẻ loi, ngược giòng.

Không gánh xiếc rong nào có thể diễn mãi dăm trò hề, những ồn ào, lố bịch nào rồi cũng phải đến hồi kết thúc và tan theo cùng số phận của lãnh tụ bất xứng mà họ cuồng mê sau ngày bầu cử.  Để còn lại là những người cấp tiến và chân chính trong bất cứ độ tuổi nào sẽ cùng một thế hệ trẻ năng động, tài ba và can đảm tranh đấu cho lẽ phải, sẽ cùng đứng ra tạo dựng lại chân dung một cộng đồng gốc Việt tiến bộ, hòa ái và tích cực hơn trong mắt người bản xứ cùng các cộng đồng bạn.

Nhã Duy

30/10/2020

Additional Info

  • Author Nhã Duy
Published in Diễn đàn

Chuyện bên lề kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ

Thứ Ba 03/11/2020 là ngày chính thức bỏ phiếu bầu tổng thống Mỹ. Nhưng từ khi nào và tại sao bầu cử tổng thống Mỹ lại luôn diễn ra vào một ngày thứ Ba của tháng 11, trong khi tại nhiều nước, bầu cử tổng thống thường được tổ chức vào Chủ Nhật ? Báo Le Figaro gọi đó là một "di sản lịch sử" của Mỹ.

baucu1

Một cử tri bỏ phiếu bầu tổng thống Mỹ tại bang Ohio, thứ Ba 08/11/2016.  Reuters/Aaron Josefczyk

Kể từ năm 1848, bầu cử tổng thống Mỹ luôn diễn ra vào ngày thứ Ba. Thế nhứng, từ trước đó, khi các nhà soạn thảo Hiến Pháp Hoa Kỳ họp vào mùa hè năm 1787, họ có quá ít thời gian để giải quyết mọi vấn đề nảy sinh. Một số chủ đề, kể cả ngày bỏ phiếu bầu tổng thống, vẫn để ngỏ. Các bang được tự do chọn ngày tổ chức bỏ phiếu trong khoảng thời gian 34 ngày trước ngày thứ Tư đầu tiên của tháng 12, khi các đại cử tri tập trung. Nhưng rất nhanh sau đó, cách "tự do chọn ngày" tổ chức bỏ phiếu như vậy đã tạo ra bầu không khí hỗn loạn và nhiều trò gian lận, chẳng hạn các nhóm nhà hoạt động di chuyển từ bang này sang bang khác để bỏ phiếu.

Đến năm 1845, Quốc Hội quyết định sắp xếp lại mọi việc và thông qua một ngày bỏ phiếu duy nhất trên toàn quốc. Thời điểm diễn ra bầu cử được Quốc Hội chọn là đầu tháng 11 vì 2 lý do đơn giản : vào đầu tháng 11 vụ mùa đã kết thúc và tuyết vẫn chưa rơi nên đường sá đi lại còn dễ dàng. Nhưng chọn ngày nào trong tuần cho phù hợp ? Thời đó, việc di chuyển bằng xe ngựa hoặc xe kéo 4 bánh vốn dĩ chậm chạp, các cử tri cần có nhiều thời gian mới đến được điểm bỏ phiếu. Hoa Kỳ khi đó là một xã hội nông nghiệp, các nông trại có thể nằm cách xa các thành phố. Cử tri có thể phải mất một ngày để đi, một ngày để bỏ phiếu và một ngày để quay trở về nhà.

Thứ Bảy vẫn là một ngày làm việc bình thường, còn Chủ Nhật là ngày đi lễ nhà thờ, nên không thể tổ chức bầu cử vào hai ngày cuối tuần. Nếu bỏ phiếu vào thứ Hai, cử tri phải lên đường từ Chủ Nhật, điều này cũng không phù hợp. Thứ Tư là ngày họp chợ. Thứ Ba có vẻ như là ngày phù hợp nhất : các cử tri lên đường vào Thứ Hai và có thể về nhà vào cuối tuần. Vào thời đó, ngày bầu cử là ngày lễ hội : thành phố tổ chức các cuộc diễu hành, các gia đình diện những bộ đồ thật đẹp và cùng nhau lên đường đến thành phố bỏ phiếu.

Nhưng tại sao bỏ phiếu phải diễn ra đúng vào ngày thứ Ba sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 11 ? Vào ngày 01/11, người Công giáo và một số Giáo hội Luther cử hành lễ Các Thánh. Vào thời đó, ngày đầu tiên của tháng cũng là ngày làm kế toán của các thương nhân. Bằng cách chọn thứ Ba sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 11, cuộc bỏ phiếu luôn diễn trong khoảng 02-08/11.

Tuy nhiên, những gì phù hợp với xã hội thế kỷ 19 lại không phù hợp lắm với xã hội ngày nay. Thứ Ba là ngày làm việc bình thường của hầu hết người Mỹ. Một số bang và một số công ty cho người lao động nghỉ một ngày để đi bỏ phiếu. Một số khác thì tạo điều kiện cho người lao động được nghỉ vài giờ trong ngày. Còn ở những nơi khác, cử tri phải tự lo liệu thu xếp, lúc đông người nhất đến bỏ phiếu là buổi sáng sớm trước giờ làm việc hoặc cuối ngày sau khi tan sở. Hiệp hội Why Tuesday (Tại sao lại là Thứ Ba) đã đấu tranh từ nhiều năm nay để đòi chính quyền cho dời cuộc bỏ phiếu bầu tổng thống đến cuối tuần hoặc quy định ngày bỏ phiếu là ngày nghỉ lễ.

Theo hiệp hội Why Tuesday, quy định về ngày bỏ phiếu như hiện nay khiến tỷ lệ cử tri tham gia bầu cử thấp. Theo một cuộc khảo sát được thực hiện vào năm 2014, sau các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, 69% người không đi bỏ phiếu cho biết họ quá bận bịu hoặc do những ràng buộc trường lớp, công sở. Các cuộc bầu cử năm đó ghi nhận tỷ lệ người không đi bỏ phiếu cao nhất kể từ năm 1942 : chỉ có 36,7% công dân trong độ tuổi bỏ phiếu đi bầu cử. Nhiều dự luật về việc tổ chức các cuộc bầu cử vào cuối tuần đã được trình lên Quốc Hội, nhưng cho đến nay vẫn chưa có dự luật nào được thông qua.

Trong khi chờ đợi một cuộc cải cách, phương thức bỏ phiếu qua đường bưu điện và bầu cử sớm là hai giải pháp dành cho các cử tri không thể đến điểm bỏ phiếu vào thứ Ba. Năm nay, do đại dịch Covid-19, Absentee voting, phương thức "bỏ phiếu khiếm diện" được thực hiện trên hầu hết cả nước và có thể được đông đảo cử tri hoan nghênh. Theo nhật báo New York Times, ít nhất 3/4 số cử tri Mỹ có thể sẽ bỏ phiếu qua đường bưu điện, có nghĩa là năm nay một phần lớn người Mỹ có thể không bỏ phiếu vào ngày thứ Ba.

Tại sao lừa và voi là biểu tượng của đảng Dân chủ và Cộng hòa ?

Về biểu tượng của đảng Dân chủ và Cộng hòa, voi là biểu tượng chính thức của đảng Cộng hòa, còn hình ảnh chú lừa cho dù không được sử dụng nhiều như voi, nhưng vẫn xuất hiện thường xuyên trong chiến dịch vận động tranh cử của đảng Dân chủ. Do đâu mà hai loài vật này lại được chọn làm linh vật cho hai đảng chính trị lớn nhất của Mỹ ? Ý nghĩa biểu tượng của lừa và voi là gì ?

Hình ảnh con lừa lần đầu tiên được sử dụng bởi ứng viên tổng thống năm 1828 Andrew Jackson. Trong chiến dịch vận động tranh cử, các đối thủ đảng Cộng hòa của Jackson đã nói trại họ của ông thành "Jackass" vì tư tưởng dân túy và khẩu hiệu của ông : "Hãy để nhân dân tự lo". "Jackass" mang ý nghĩa xúc phạm là đồ ngốc ngếch, ngu ngốc, nhưng "jackass" cũng có thể được hiểu là "con lừa". Jackson quyết định biến cuộc tấn công này thành lợi thế của riêng mình trên các áp phích vận động tranh cử. Trong khi đảng Cộng hòa so sánh ông với một chú lừa cứng đầu, bướng bỉnh và ngu ngốc, thì trong các bài phát biểu, Jackson tự mô tả mình là người kiên trì, trung thành và có thể gánh vác trọng trách. Hình ảnh khiêm tốn và giản dị này đã cho phép ông chiến thắng nhà quý tộc Adams và trở thành tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ thuộc đảng Dân chủ.

Tuy nhiên, chính họa sĩ biếm họa Thomas Nast mới là người biến chú lừa thành biểu tượng của đảng Dân chủ. Vào ngày 15/01/1870, ông cho đăng trên tạp chí chính trị nổi tiếng Harper's Weekly bức vẽ "A live Jackass Kicking a Dead Lion" (Lừa sống đá sư tử chết). Họa sĩ Nast cũng vẽ Edwin Stanton, cố bộ trưởng Chiến Tranh dưới thời tổng thống Lincoln, trong lốt một con sư tử đã chết, bị một con lừa - đại diện cho đảng Dân chủ miền Bắc phản đối nội chiến - đá hậu một cú.

Còn con voi xuất hiện lần đầu tiên như biểu tượng của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử năm 1860, trên The Rail Splitter, một tờ báo ủng hộ chiến dịch tranh cử của ứng viên Cộng hòa Abraham Lincoln. Hình ảnh con voi còn xuất hiện vào năm 1864 trên một tờ báo khác bảo vệ chiến dịch của Lincoln, "Father Abraham". Nhưng con voi thực sự gắn với đảng Cộng hòa vào năm 1874 trong một thiết kế khác của Thomas Nast. Trong bức vẽ "Nỗi hoảng sợ của nhiệm kỳ thứ ba", họa sĩ Nast minh họa đảng Dân chủ bằng một con lừa đội lốt sư tử, hù dọa tất cả động vật, trừ con voi mang dòng chữ "lá phiếu của đảng Cộng hòa".

Trong khi đảng Cộng hòa coi voi như một biểu tượng chính thức kể từ những năm đó, thì đảng Dân chủ dường như ít sử dụng hình ảnh con lừa hơn. Tuy nhiên, mỗi bên vẫn gắn với linh vật của mình. Theo một số trang web của đảng Dân chủ, đảng này cho rằng con lừa là biểu tượng của tính nhún nhường, khiêm tốn, tinh khôn và cảm thông, còn đảng Cộng hòa gắn con lừa với tính bướng bỉnh và lố bịch. Ngược lại, nếu người của đảng Cộng hòa cho rằng voi là loài vật đàng hoàng, mạnh mẽ và thông minh, thì người của đảng Dân chủ lại coi chúng là bất tài và kiêu ngạo.

Thùy Dương

Nguồn : RFI, 20/10/2020

Additional Info

  • Author Thùy Dương
Published in Văn hóa
Trang 1 đến 2