Thông Luận

Việt Nam và Trung Quốc nối lại kênh tiếp xúc của lãnh đạo cấp cao sau thời gian gián đoạn vì đại dịch Covid-19, với chuyến đi tới Nam Ninh của Phó Thủ tướng thường trực Việt Nam Phạm Bình Minh hôm 12/7, theo lời mời của Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị.

Hai ông Vương Nghị và Phạm Bình Minh sẽ đồnghủ trì Phiên họp lần thứ 14 Ủy ban Chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam-Trung Quốc

Ông Minh cùng ông Vương, người còn là Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc, sẽ đồng chủ trì Phiên họp lần thứ 14 Ủy ban Chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam-Trung Quốc, diễn ra tại Nam Ninh, Khu tự trị dân tộc Choang tỉnh Quảng Tây trong ngày 12 và 13/7, theo Đài Tiếng nói Việt Nam.

Đây là lần đầu tiên một Ủy viên Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam đến Trung Quốc kể từ Đại hội Đảng lần thứ 13 và đại dịch Covid-19 bùng phát, và đây cũng là lần đầu tiên ông Minh đi Trung Quốc với tư cách Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ.

Chuyến đi này của ông Minh còn nhằm cho thấy chính phủ Việt Nam coi trọng quan hệ với Trung Quốc, cũng theo trang nhà của VOV. Ông Minh được cho là sẽ tìm cách làm việc với phía Trung Quốc để tháo gỡ tình trạng ùn tắc hàng nông sản Việt Nam tại cửa khẩu, kết nối giao thông đường sắt, đường bộ, khôi phục các chuyến bay…

Biển Đông cũng là một nội dung mà ông Minh sẽ đề cập với phía Trung Quốc. Ông Minh được cho sẽ ‘trao đổi tổng thể, thẳng thắn về biên giới lãnh thổ, bảo vệ chủ quyền, lợi ích chính đáng của Việt Nam’ với ông Vương Nghị.

Lần gần nhất Ủy ban Chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam-Trung Quốc họp là tại Hà Nội hồi tháng 9 năm 2021 khi Việt Nam đang trong đỉnh điểm của đợt bùng phát dịch Covid-19.

Quan hệ Việt-Trung đang trải qua giai đoạn gập ghềnh do tác động của dịch Covid-19 và chính sách chống dịch hà khắc của Trung Quốc. Hàng nông sản của Việt Nam bị ùn ứ do phía Trung Quốc nhiều lần đóng cửa khẩu hay chỉ thông quan nhỏ giọt, giao thương sụt giảm, đường bay thẳng giữa hai nước vẫn đang bị tạm ngưng và du học sinh Việt Nam vẫn chưa thể trở lại Trung Quốc.

Trước thềm chuyến thăm của ông Phạm Bình Minh, Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Sao Mai được trang VOV dẫn lời cho biết chuyến đi này ‘thể hiện quyết tâm của hai bên trong việc duy trì giao lưu, tiếp xúc mật thiết giữa hai Đảng, hai nước, góp phần tăng cường hơn nữa tin cậy chính trị’ và ‘thúc đẩy hợp tác song phương trong tất cả các lĩnh vực’.

Việt Nam và Trung Quốc có mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện – tức là cấp độ cao nhất trong khung quan hệ ngoại giao của Việt Nam. Hiện Trung Quốc là đối tác giao thương lớn nhất và là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam, sau Mỹ. Việt Nam cũng là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN và lớn thứ 6 của Trung Quốc trên thế giới.

Theo số liệu thống kê của cơ quan hải quan Việt Nam, kim ngạch thương mại song phương hai chiều trong năm 2021 tăng 24,6% đạt 165,8 tỷ đô la Mỹ. Riêng 5 tháng đầu năm 2022, kim ngạch đạt 64,06 tỷ đô la, tăng 13,3% so với cùng kỳ năm trước.

Trung Quốc cũng là một trong những nước tài trợ nhiều vaccine ngừa Covid-19 cho Việt Nam. Tuy nhiên, Hà Nội và Bắc Kinh vẫn căng thẳng về những tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông.

Cuộc đua giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ nhằm giành giật ảnh hưởng ở Đông Nam Á và trên toàn cầu đang vào hồi quyết liệt. Cuộc đua này được quy định bởi mục tiêu, phương thức tiến hành chiến lược của mỗi nước và phần quan trọng nữa là ở sự xoay chuyển ứng xử của Việt Nam. Nếu các quốc gia tự do/dân chủ vượt trội lên được so với các nhà nước độc tài/toàn trị thì "mẫu số chung" của hòa bình, an ninh và thịnh vượng trên thế giới, trong đó có Việt Nam, mới được bảo đảm và bền vững.

Vương Nghị tại một sự kiện ở Bắc Kinh. Hình minh họa.

Hình ảnh một quốc gia muốn nô dịch thế giới, biến các lân bang thành chư hầu, bắt nạt và cưỡng bức hầu hết các nước có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông, đối nghịch với tầm nhìn của tập thể các nhà lãnh đạo thế giới trên cơ sở luật pháp quốc tế, đáng tin cậy đối với phần lớn các nước Đó là thực chất cuộc cạnh tranh gay gắt hiện nay giữa Trung Quốc và Mỹ, Nhật, mà Đông Nam Á, trong đó hàng đầu là Việt Nam, nơi có thể cảm nhận điều này rõ nhất.

Công khai nhận thức cấp cao

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị thăm chính thức Việt Nam từ 10 – 12/9/2021 và dự Phiên họp lần thứ 13 ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt – Trung, theo lời mời của Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Bùi Thanh Sơn. Vương Nghị sang Việt Nam được dư luận quốc tế cho là để đối trọng lại lại các hoạt động "ngoại giao con thoi" của Mỹ vừa qua . Chuyến thăm của Vương Nghị nhắc công luận nhớ đến xì-căng-đan nhân vụ đại sứ Hùng Ba đề nghị gặp gấp Thủ tướng Phạm Minh Chính ngay trước giờ chuyên cơ của Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris hạ cánh xuống Nội Bài.

Vương Nghị có mặt ở Hà Nội trùng khít với thời gian Bộ trưởng quốc phòng Nhật Bản thăm Việt Nam, cũng từ ngày 10–12/9. Trung Quốc là vậy, đại quốc nhưng rất chú ý đến các tiểu tiết, nếu như không muốn nói là tiểu nhân. Lệnh cho đại sứ Trung Quốc ở Hà Nội phải gặp bằng được Thủ tướng chủ nhà trước khi chuyên cơ của quốc khách đáp xuống sân bay chỉ vài tiếng đồng hồ (24/8). Ủy viên Quốc vụ Viện phải sang tận nơi (10/9), để chứng kiến xem Hà nội và Tokyo bàn bạc những gì liên quan đến vấn nạn chung của hai nước là Biển Đông và Biển Hoa Đông. Với hàng trăm Hán gian ngay trong lòng "các đồng chí" cộng sản Việt Nam, cùng với hệ thống "cộng tác viên" của Cục Tình báo Hoa Nam chui sâu trèo cao tại Ba Đình,Trung Quốc chẳng thiếu thông tin . Thế mà vẫn phải sang tận nơi, "thóc mách" ngay tại hiện trường như thế càng chuộc lấy sự phản cảm của người Việt. Trung Quốc dùng cái "uy" ấy để ra oai với ai ?

Mà ra "uy" thế chưa đủ. Đúng vào ngày họ Vương đến Hà Nội, Trung Quốc cho phong tỏa khu vực phía tây bán đảo Lôi Châu trong hai ngày 9 và 10/9 để phục vụ cho các cuộc tập trận bắn đạn thật, đồng thời trước đó đã tiến hành một cuộc tập trận đổ bộ chiếm đảo ở Biển Đông. Báo quốc doanh Việt Nam đưa tin mà không dám bình luận, dẫn nguồn từ thông báo của Cục Hàng hải Trung Quốc và video Đài truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV. Tờ South China Morning Post (SCMP) tiết lộ rằng, Trung Quốc công bố video tập trận ở Biển Đông nhằm đáp trả việc tàu chiến USS Benfold của Mỹ hôm 8/9 đi vào vùng biển gần đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa. Số liệu từ SCMP đăng tải cho thấy Trung Quốc đã tiến hành 20 cuộc tập trận hải quân có yếu tố liên quan đến chiếm đảo trong nửa đầu năm 2021,vượt xa 13 cuộc tập trận tương tự được thực hiện trong năm 2020 .

Còn cái "ân" thì Vương Nghị cũng công khai hóa ngay khi đến Hà Nội. ủy viên Quốc vụ Vương Nghị công bố Trung Quốc sẽ viện trợ thêm 3 triệu liều vaccine cho Việt Nam trong năm nay, nâng tổng số vaccine viện trợ của Trung Quốc lên 5,7 triệu liều. Tuy nhiên, hiện tại đã có cơ sở để tin rằng Hayat-Vax chính là vắc xin Trung Quốc, từ Sinopharm Bắc Kinh. Vắc xin này đã có trong danh sách EUL của WHO. Vấn đề ở đây là : nếu đúng vaccine Trung Quốc thì phải gọi sự vật đúng tên, chứ không nên biến hóa thành "bản địa" của Tiểu Vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE). Ít nhất hai bài viết to đùng trên hai tờ báo chính thống mà không có một chữ "Trung Quốc" nào, trong khi lại nhấn nhá "bản địa".Cách đưa tin này quả là đáng ngờ về động cơ. Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Chu, tiếng nói phản biện hàng đầu của xã hội dân sự trong nước, thẳng thắn đặt vấn đề, tại sao lại PR cho vaccine Hayat-Vax, là vaccine của Công ty trách nhiệm hữu hạn Viện Sinh phẩm Bắc Kinh thuộc Tập đoàn Biotec Quốc gia Trung Quốc (CNBG) sản xuất, chuyển cho UAE đóng gói và xuất xưởng ?

Từ an toàn sức khỏe đến an ninh quốc gia cũng thế. Tập hợp "mờ" là nội dung bao trùm của quan hệ. Thủ tướng Phạm Minh Chính phải thề thốt trước đại sứ Trung Quốc : "Việt Nam không liên kết với nước này để chống nước kia", hay hai bên cam kết xử lý ổn thỏa bất đồng trên biển theo tinh thần "nhận thức chung cấp cao", thỏa thuận về "những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển và tuân thủ luật pháp quốc tế". Ý kiến các chuyên gia đều cho rằng, cần phải sớm công khai hóa "chiến lược cân bằng" và "các thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản" trong quan hệ. Mỗi khi có tranh chấp trên biển, truyền thông chỉ đưa là hai bên nhất trí tiếp tục tuân thủ nghiêm túc "nhận thức chung cấp cao" . Có điều, "nhận thức chung cấp cao" có nội hàm như thế nào thì người dân Việt Nam, ngay cả nhiều quan chức được phỏng vấn cũng không có khái niệm gì cả.

Trung, Nhật và Mỹ

Vương Nghị còn mang gì khác đến Hà Nội ? Ba triệu liều vaccine "Kim cháu" trả lại không thèm nhận, chỉ là món quà "lót tay" cho chủ nhà. Thực chất, Vương Nghị đã mang "nồi cơm thiu" sang đãi các đồng chí Việt Nam ! Tạ Duy Anh, một nhà văn thành danh ở trong nước, người có hàng chục năm nghiên cứu về văn hóa và văn học Trung Quốc,dám công khai bộc bạch như thế !

Dưới sự kềm kẹp và khủng bố gắt gao của Ban Văn hóa tư tưởng của Đảng cộng sản Việt Nam, Tạ Duy Anh dám ngẩng cao đầu nói lên tình cảm "tận đáy lòng" của người dân Việt đối với lãnh đạo dưới "triều Tập", các chính khách dám coi Việt Nam là đứa con ngỗ ngược… Cần hiểu như thế nào ý trong thông cáo báo chí : "Chúng ta (Trung Quốc và Việt Nam) là cộng đồng có chung tương lai, luôn trung thành với nguyện vọng ban đầu của tình hữu nghị truyền thống, mang trong mình lý tưởng và niềm tin chung, chung tay bảo vệ hệ thống xã hội chủ nghĩa, cùng nhau phát triển sự nghiệp xã hội chủ nghĩa". Tạ Duy Anh trả lời : "Chính Vương Nghị biết rõ đó là món cơm đã thiu từ lâu. Nói như đại thi hào Gớt : "Ngay cả chó cũng không màng". Thế mà ông ta vẫn đủ sự trơ trẽn để đem ra tỉ tê dụ dỗ chủ nhà !

Trong khi đó thì Bộ trưởng quốc phòng Nhật Bản Kishi Nobuo phát biểu tại Cục Đối ngoại Bộ quốc phòng Việt Nam ngày 12/9 : "Giúp đỡ lẫn nhau khi khó khăn". Đây là một đức tính mà người Nhật đã ấp ủ từ lâu. Bạn bè giúp đỡ nhau lúc khó khăn. Trong thử thách chưa từng có của đại dịch và để cùng nhau đương đầu với khó khăn này như một người bạn, Nhật Bản đã cung cấp khoảng 3 triệu liều vắc xin cho nhân dân Việt Nam, những người mà chúng tôi có một tình bạn lâu đời và sâu sắc". Ông còn nói tiếp : "Gian nan mới biết bạn hiền", người Nhật chúng tôi thấy cảm phục và được khích lệ biết bao bởi những đức tính được thể hiện trong câu nói tiếng Việt này. Tôi xin cảm ơn một lần nữa ! Và đây cũng là cơ hội để Nhật Bản và Việt Nam một lần nữa nhận ra chúng ta cùng chia sẻ đức tính giúp đỡ bạn bè khi gặp khó khăn và mối quan hệ của chúng ta bền chặt như thế nào".

Chuyến thăm này có ý nghĩa và rất thực tiễn, thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác quốc phòng và an ninh Nhật – Việt trong tình hình an ninh khu vực đang có nhiều biến động phức tạp trên Biển Đông, biển Hoa Đông. Hai bên cụ thể hóa hợp tác quốc phòng trong các lĩnh vực khoa học – công nghệ – công nghiệp quốc phòng, phát triển năng lực thực thi pháp luật trên biển và ở vùng trời trên biển cho Việt Nam và các hợp tác đặc thù khác. Cần nhấn mạnh là Việt Nam và Nhật Bản đã có quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng, Nhật Bản đóng vai trò ngày càng quan trọng trong cấu trúc Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở (FOIP). Trên thực tế, Nhật Bản đang trở thành "cầu nối về an ninh" giữa Việt Nam với Mỹ và phương Tây, đóng góp trực tiếp vào việc đảm bảo an ninh cho Đông Nam Á. Việt Nam hoan nghênh mọi nỗ lực của Nhật Bản giúp đảm bảo an ninh Đông Nam Á phù hợp với luật pháp quốc tế.Việt Nam coi Nhật Bản là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu về an ninh.

Quan hệ Mỹ – Việt giờ đây không còn đơn thuần là đối tác thương mại. Hai quốc gia cựu thù đã tìm thấy ở nhau tiềm năng, nhu cầu an ninh lớn hơn thế. Bởi đồng minh truyền thống của Mỹ trong khu vực là Philippines không thực sự mạnh về tiềm lực quân sự như Việt Nam. Và Philippines cũng chưa có nhiều kinh nghiệm với Trung Quốc như người Việt Nam. Việt Nam và Mỹ đang giao thoa ở chủ quyền quốc gia và tự do hàng hải trước sự tham lam của Trung Quốc nên dễ dàng xích lại gần nhau. Mỹ rõ ràng còn nhìn thấy sức mạnh bên trong ở Việt Nam, qua thái độ ngờ vực của đa số người dân Việt trước láng giềng phương Bắc với quá nhiều kinh nghiệm đau thương suốt chiều dài lịch sử. Tuy nhiên, Việt Nam cũng có những quan hệ không đồng nhất với Trung Quốc giữa đa số lòng dân và các "đồng chí" trong đảng. Dù khó nói ra, nhưng nhiều người đang cảm nhận, Đảng cộng sản Việt Nam muốn đảm bảo ách cai trị của mình ở Việt Nam, thì ít nhiều đều phảitrông chờ vào các đồng chí "phương Bắc’.

Chính quyền Biden đã tạo được thiện chí và kỳ vọng cao giữa các nước ASEAN. Trong bối cảnh Đông Nam Á ngày càng thiếu tin tưởng Trung Quốc, vì sự hiện diện kinh tế và chính sách đối ngoại ngày càng quyết đoán của nước này, đặc biệt là ở Biển Đông. Các nước ASEAN hăng hái chào đón một chính sách can dự mạnh hơn của Mỹ trong khu vực. Nay đã đến lúc Việt Nam phải công khai cho Trung Quốc, chính sách cân bằng của Việt Nam là thiết lập quan hệ với các siêu cường như nhau, cụ thể là quan hệ Việt – Mỹ, Việt – Nga, Việt – Trung là ngang bằng như nhau. Và quan hệ Việt – Mỹ ở mức đối tác chiến lược toàn diện là điều hiển nhiên. Minh bạch chính sách quan hệ cân bằng với các cường quốc chỉ có lợi cho Việt Nam.Minh bạch để các bên biết mà đối xử.

Việt Nam đã nhiều lần bỏ lỡ cơ hội. Không bình thường hóa quan hệ với Hoa Kỳ ngay sau năm 1975 đã mang đến cho Việt Nam nhiều tổn thất không thể đo lường. Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt – Trung được thiết lập năm 2008 trong khi chiến tranh xâm lược biên giới Việt Nam của Trung Quốc kéo dài ròng rã suốt 10 năm, kết thúc vào năm 1989. Tại sao quan hệ Việt – Mỹ chưa phải là đối tác chiến lược toàn diện, dù chiến tranh giữ hai bên đã kết thúc từ năm 1973 ? Hỏi không phải mong muốn nhận câu trả lời (bởi ai cũng biết). Hỏi để đòi hỏi hành động ! Hành động để xoay chuyển ứng xử của Việt Nam. Góp phần vào sự vượt trội của các quốc gia tự do/dân chủ đối với các nhà nước độc tài/toàn trị. "Mẫu số chung" của hòa bình, an ninh và thịnh vượng trên thế giới, trong đó có Việt Nam, nhờ đó sẽ được bảo đảm bền vững.

Hoàng Trường

Nguồn : VOA, 13/09/2021

Việt Nam trước chọn lựa ‘sinh tử’ : Hoa Kỳ hay Trung Quốc

Diễm Thi, RFA, 12/12/2019

Tiến thoái lưỡng nan

Báo mạng Asia Times vào ngày 4 tháng 12 đăng bài viết của tác giả David Hutt nói về tình thế của Việt Nam trong mối quan hệ Mỹ - Trung hiện nay với tựa đề "US, China rivalry puts Vietnam in a no-win bind" (Tạm dịch : Mỹ, Trung cạnh tranh đặt Việt Nam vào thế khó xử).

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bắt tay với Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Hà Nội ngày 12 tháng 11 năm 2017. AFP

Trong bài viết này, ông David Hutt đề cập đến chính sách đối ngoại của Việt Nam hiện nay được khẳng định là ‘duy trì hiện trạng’. Điều đó khiến cả Mỹ và Trung Quốc phải cạnh tranh để giành được ảnh hưởng với Việt Nam, và để các tranh chấp được giải quyết thông qua các cuộc đàm phán có lợi cho cả đôi bên.

Câu hỏi được đặt ra là liệu việc duy trì hiện trạng như vậy có lợi cho Việt Nam hay không trong khi Trung Quốc ngày càng hung hăng và quyết đoán hơn trong việc ép Việt Nam ngừng thăm dò dầu khí ở các khu vực tranh chấp.

Hồi tháng 3 năm 2018, PetroVietnam yêu cầu công ty Repsol của Tây Ban Nha ngưng dự án khai thác dầu ở lô 07/03 thuộc mỏ Cá Rồng Đỏ, ngoài khơi Vũng Tàu của Việt Nam.

Trước đó gần một năm, tháng 7 năm 2017, Việt Nam cũng đã yêu cầu Repsol phải ngưng khai thác ở lô 136/03, khi Repsol xác nhận đã tìm thấy một mỏ khí đốt quan trọng.

Cả hai lô dầu khí này được cho là nằm gần hoặc trong đường đứt khúc 9 đoạn mà Trung Quốc vẽ ra trên Biển Đông để đòi chủ quyền dù năm 2016, tòa Trọng tài Quốc tế đã bác bỏ tính hợp lệ của đường đứt khúc này.

Thạc sĩ Hoàng Việt, một thành viên của Quỹ Nghiên Cứu Biển Đông, cho rằng Việt Nam hiện đang ở một thế vừa có cơ hội vừa có thách thức vì cả Trung Quốc và Hoa Kỳ đều cần Việt Nam. Nếu chính quyền Việt Nam giỏi điều hành thì sẽ biến nó thành cơ hội, còn không thì cơ hội sẽ thành thách thức. Ông giải thích :

"Trung Quốc luôn luôn muốn Việt Nam trở thành chư hầu của Trung Quốc (theo nghĩa hiện đại). Việt Nam có đường biên giới trên bộ sát với Trung Quốc, và Việt Nam là cửa ngõ để Trung Quốc xuống ASEAN.

Còn về Hoa Kỳ, Hoa Kỳ hiện đang thực hiện chính sách đặt Trung Quốc là một nhân vậy nguy hiểm. Chính vì vậy Hoa Kỳ cần có các đối tác khác và Việt Nam là một đối tác mà Hoa Kỳ đang nhắm tới, bởi vì thứ nhất là Việt Nam nằm sát cạnh Trung Quốc. Nếu Việt Nam độc lập được sẽ giúp rất nhiều trong việc chặn ảnh hưởng của Trung Quốc xuống khu vực dưới ; thứ hai là Việt Nam, một nước ASEAN có lịch sử, truyền thống hàng ngàn năm chống Trung Quốc. Chính vì vậy nên Hoa Kỳ rất muốn tranh thủ Việt Nam".

Theo Luật sư Vũ Đức Khanh từ Canada, thì Trung Quốc là một cường quốc đang lên và chắc chắn Trung Quốc sẽ khẳng định vị thế của mình không những trong khu vực mà còn trên toàn thế giới, còn Hoa Kỳ không phải là một cường quốc đang xuống mà Hoa Kỳ vẫn là cường quốc số 1 thế giới từ sau chiến tranh lạnh. Tuy nhiên từ thế kỷ trước, Hoa Kỳ đã nhận thấy Trung Quốc sẽ là đối thủ cạnh tranh chiến lược ‘một mất một còn’, cho nên dưới thời Tổng thống Obama đã có chiến lược ‘Chuyển trục về Châu Á’ để tái cấu trúc mô hình hợp tác và phát triển giữa Hoa Kỳ và các nước trong khu vực. Vì thế Việt Nam là một nước quan trọng và cần thiết trong chiến lược của Mỹ.

Với quan hệ Mỹ - Trung hiện nay, Việt Nam cần phải thay đổi bằng cách phải liên kết với Mỹ mạnh mẽ hơn. Ông nói :

"Việt Nam không thể di dời khỏi đường biên giới với Trung Quốc nên Việt Nam phải có chính sách hòa hoãn với Trung Quốc nhưng phải liên kết với thế giới bên ngoài, quan trọng là Hoa Kỳ. Muốn vậy thì Việt Nam phải xây dựng được nội lực. Muốn vậy Việt Nam phải có sự đoàn kết, mà muốn có đoàn kết thì Việt Nam phải có tự do, dân chủ. Tôi tin chắc rằng Đảng cộng sản đang có những bước chuẩn bị cho tiến trình tự do, dân chủ hóa Việt Nam".

Việt Nam chọn Mỹ hay Trung Quốc ?

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Đại lễ đường Nhân dân Bắc Kinh vào ngày 25 tháng 4 năm 2019. AFP

Bài viết của tác giả David Hutt cũng đề cập đến một câu nói ở Việt Nam lâu nay về việc chọn lựa giữa Mỹ và Trung Quốc của nhà cầm quyền Việt Nam : "Đi với Trung Quốc thì mất nước ; đi với Mỹ thì mất đảng".

Luật sư Vũ Đức Khanh phân tích :

"Việt Nam đi với Trung Quốc thì không mất đảng nhưng chắc chắn là sẽ mất nước. Việt Nam đi với Mỹ không nhất thiết sẽ mất đảng nhưng lại có cái lợi là Việt Nam sẽ bảo vệ được chủ quyền, sự toàn vẹn lãnh thổ cũng như tính độc lập của mình".

Từ nhiều năm qua, chính sách đối ngoại của đảng cộng sản Việt Nam là "đu dây" giữa Mỹ và Trung Quốc. Trong tình hình hiện nay, liệu chính sách đó có còn phù hợp ?

Thạc sĩ Hoàng Việt nhận định chuyện ‘đu dây’ là bình thường vì quốc gia nào cũng phải tìm cách cân bằng quyền lợi hết. Ông nói rõ hơn về trường hợp Việt Nam :

"Thực ra thì quốc gia nào cũng ‘đu dây’ chứ không riêng gì Việt Nam. Hoa Kỳ cũng vậy. Hoa Kỳ một mặt chống Trung Quốc nhưng một mặt vẫn hợp tác chứ không đặt vào thế đối đầu với Trung Quốc.

Quan điểm của Hoa Kỳ cũng đưa ra và hiểu được Việt Nam chỗ đó. Hoa Kỳ cho rằng Việt Nam không cần phải chọn Trung Quốc hay Hoa Kỳ mà là chọn như thế nào để tất cả cùng hài hòa để mà phát triển".

Hôm 24 tháng 11 năm 2019, tờ Hoàn Cầu Thời Báo đăng một bài viết tố cáo Việt Nam liên kết với Mỹ để chống Trung Quốc, với tựa đề "US can’t use energy cooperation with Vietnam to further its regional interests" (Tạm dịch : Hoa Kỳ không thể sử dụng hợp tác năng lượng với Việt Nam để tăng cường các lợi ích trong khu vực).

Bài viết cho rằng, Hoa Kỳ đã sử dụng việc tăng cường hợp tác với Hà Nội về năng lượng như một vỏ bọc để thúc đẩy Hà Nội tiến những bước lớn hơn trong cuộc đối đầu với Trung Quốc trên biển, trong khi Việt Nam trông chờ Hoa Kỳ một sự đảm bảo cho những lợi ích kinh tế to lớn.

Bài báo dẫn lời đe dọa của Chủ tịch Tập Cận Bình rằng, Trung Quốc sẵn sàng đàm phán cho các dự án chung với các nước khác nhưng sẽ không tha thứ cho bất kỳ tổn hại nào đối với chủ quyền của Trung Quốc.

Tại buổi điều trần trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ vào ngày 12 tháng 2 năm 2019, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương, Đô đốc Philip Davidson nói rằng Việt Nam nổi lên như là một đối tác chính trong việc thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và an ninh ở khu vực Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương.

Lúc đó, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng nói với RFA rằng, "Nếu như Việt Nam có căn cứ quân sự của Mỹ thì Việt Nam sẽ có thể trở thành một đối tác quân sự nằm trong chiến lược liên minh về quân sự và lúc đó Trung Quốc sẽ không thể làm gì được Việt Nam".

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 12/12/2019

********************

'Việt Nam sẽ mất đảng cộng sản nhanh hơn nếu liên kết với Trung Quốc'

David Hutt & Tina Hà Giang, BBC, 12/12/2019

Trước tình trạng cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc đang leo thang, Hà Nội ngày càng khó giữ được sự cân bằng trong liên hệ ngoại giao với hai cường quốc đối thủ, tác giả David Hutt bình luận.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Nguyễn Phúc tại Văn phòng Chính phủ tại Hà Nội vào ngày 27/2/2019. Ảnh : Saul Loeb / AFP

David Hutt, nhà báo làm việc tại Á Châu, chuyên viết trong mục 'Đông Nam Á' của The Diplomat, đưa ra nhận định này trong bài Cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc khiến Việt Nam khó xoay sở .

Trả lời phỏng vấn của BBC News Tiếng Việt hôm 10/12, David Hutt giải thích rằng Hà Nội thật ra không có lựa chọn nào hơn là giải pháp ngoại giao - có vẻ không hữu hiệu, trước một Trung Quốc ngày càng trở nên táo bạo và không có lý do gì phải nhượng bộ.

Tình trạng được David Hutt gọi là tiến thoái lưỡng nan này xảy ra là vì, theo ông, bận tâm lớn nhất của Hà Nội là không muốn mất chế độ cộng sản, vì thế mọi quyết định liên quan đến chính sách ngoại giao đều bị nỗi ám ảnh sợ mất đảng chi phối.

Thế nhưng ông cũng cho rằng Việt Nam cũng không muốn mất nước (khẳng định chủ quyền trên vùng Biển Đông), vì nếu để mất nước thì "tính chính danh của nhà nước Việt Nam sẽ bị đe dọa."

Giữa thế tiến thoái lưỡng nan này, David Hutt kết luận rằng Hà Nội sẽ mất đảng nhanh hơn nếu liên kết với Trung Quốc.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Phủ Chủ tịch tại Hà Nội, ngày 12/11/2017. Ảnh : AFP / Hoàng Đình Nam

David Hutt : Vấn đề của Hà Nội là, khi Trung Quốc trở nên táo bạo hơn, Hà Nội mất đi nhiều lựa chọn. Hiện tại, những gì Việt Nam có chỉ là ngoại giao. Hà Nội cố gắng đàm phán trực tiếp với Bắc Kinh, điều này đôi khi có kết quả, nhưng biện pháp ngoại giao đòi hỏi Bắc Kinh phải tử tế.

Trung Quốc giờ đã xây các đảo nhân tạo ở Biển Đông, nên các tàu của họ không cần phải quay trở lại đất liền để lấy thêm nguyên liệu, vì vậy họ có thể quấy rối tàu biển Việt Nam thường xuyên hơn và lâu hơn.

Ngoài ra, nếu Bắc Kinh thuyết phục được ASEAN ký kết bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông với các điều khoản Bắc Kinh muốn, thì chẳng lâu sau đó Hà Nội có thể sẽ buộc phải ngừng khoan dầu với các đối tác nước ngoài - hiện đang là các công ty Mỹ và Nga, cũng như tham gia hợp tác quân sự với Mỹ. Vì vậy, Hà Nội sớm có thể mất đi phòng thủ chính của mình.

Hà Nội còn có những lựa chọn nào khác ? Việt Nam không thể đụng độ quân sự vì quân đội của họ yếu hơn hẳn so với Trung Quốc, và tại thời điểm này, nếu có chiến tranh, Hà Nội không tin là Mỹ sẽ đến hỗ trợ. Điều tôi muốn nói là Hà Nội cần nghĩ ra những ý tưởng mới và không thể phụ thuộc vào mong muốn rằng tình huống nguyên trạng sẽ kéo dài.

Ví dụ, ông Trọng hoặc ông Phúc có thể đến Washington, nâng cao quan hệ đối tác của họ thành một đối tác chiến lược, và thậm chí đưa ra ý tưởng về một liên minh hiệp ước - để nếu có cuộc tấn công vào Việt Nam thì Hoa Kỳ sẽ phải đáp trả.

Điều này sẽ thay đổi chính sách đối ngoại được quyết định vào thập niên 1990 của Việt Nam. Mọi thứ bây giờ rất khác xưa và Hà Nội cần phải bắt đầu có những suy nghĩ vượt ra ngoài khuôn khổ nếu muốn làm chủ được tình hình. Thật thế, Hà Nội đang đối mặt với nguy cơ không chủ động thích ứng được với các sự kiện chung quanh.

Hà Nội đang ở thế tiến thoái lưỡng nan. Tuy nhiên, vấn đề là hình như họ không có vẻ như muốn ra khỏi vị trí đó, nơi họ ngày càng bị đẩy sâu vào hơn.

BBC : Bài viết của ông trích dẫn câu châm ngôn "chơi với Mỹ mất chế độ, chơi với Trung Quốc mất nước". Theo ông thì nếu bắt buộc phải chọn, Hà Nội sẵn lòng bỏ chủ nghĩa cộng sản hơn hay sẵn lòng bỏ lãnh thổ hơn ?

David Hutt : Ồ, họ không muốn bỏ cái nào. Tôi đoán là Đảng Cộng sản có lẽ muốn tự cứu mình nhiều hơn. Nhưng bây giờ đảng và nước gắn liền với nhau. Tôi nghĩ rằng, ngoài tăng trưởng kinh tế, bảo vệ lãnh hải Việt Nam ở Biển Đông giờ đây là điều duy nhất mang lại đến cho đảng chút tính hợp pháp. Từ bỏ khẳng định chủ quyền ở Biển Đông là điều tôi cho là có thể khiến đảng Cộng sản Việt Nam bị sụp đổ.

BBC : Ông nhận định rằng nguy cơ dẫn đến sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản Việt Nam sẽ cao hơn nếu Hà Nội liên kết với Trung Quốc thay vì nghiêng hẳn về phía Mỹ. Xin giải thích tại sao.

David Hutt : Đúng ! Việt Nam sẽ có thể mất đảng nhanh hơn nếu liên kết với Trung Quốc.

Trước hết, theo tôi, chủ nghĩa dân tộc chống Trung Quốc ở Việt Nam hiện nay mãnh liệt đến mức nó thực sự đe dọa Đảng Cộng sản. Nguyễn Tấn Dũng quản lý tinh thần bài Trung khá tốt khi ông còn là Thủ tướng, như trong các sự kiện năm 2012. Nhưng kể từ năm 2016, nhiều người dân Việt Nam bây giờ cho rằng thấy nhiều lãnh đạo của Đảng hiện nay, đặc biệt là những người như Nguyễn Phú Trọng, là tay sai của Bắc Kinh.

Hãy nhìn vào các cuộc biểu tình chống Luật Đặc khu năm ngoái hoặc các cuộc biểu tình chống Formosa năm 2016 ; đó là những sự kiện khiến công chúng Việt Nam thực sự tức giận và đang dẫn đến cuộc tranh luận gay gắt trong đảng. Nếu Đảng Cộng sản Việt Nam hoàn toàn liên kết với Bắc Kinh, trong trường hợp đó sẽ phải từ bỏ chủ quyền của mình ở Biển Đông, tôi nghiêm túc nghĩ rằng điều đó sẽ dẫn đến sự tức giận công khai đến mức Đảng Cộng sản bị đe dọa.

Thứ hai, chính phủ Hoa Kỳ không có mục đích thay đổi chế độ, tạo "diễn biến hòa bình" hay sự "tự chuyển hóa" ở Việt Nam. Họ muốn từ Hà Nội một chính phủ thân thiện, phản đối sự bành trướng của Trung Quốc, điều mà Đảng Cộng sản Việt Nam hiện đang làm. Các dân biểu Mỹ nói đúng, chính quyền Hoa Kỳ đã vuốt ve Việt Nam. Hãy nhìn cách họ nhân nhượng với Việt Nam, chẳng hạn như khi Obama rút lệnh cấm bán vũ khí mà không bắt Hà Nội phải có bất kỳ tiến bộ nhân quyền lớn nào.

So sánh điều này với cách Mỹ đối phó với Campuchia hoặc Thái Lan. Tập đoàn Podesta, với mối liên hệ chặt chẽ với Đảng Dân chủ và Trump, đã vận động chính phủ Việt Nam trong nhiều năm và giết chết các dự luật đòi hỏi Việt Nam phải có nhiều tiến bộ về nhân quyền của Hoa Kỳ. John Kerry cũng bị cáo buộc đã làm việc chăm chỉ trong vai trò Bộ trưởng Ngoại giao để ngăn chặn bất kỳ dự luật nào như vậy đi qua Quốc hội.

Nhưng nếu Việt Nam không còn tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh ở Biển Đông và không còn đưa ra một thái độ chống Trung Quốc trong ASEAN, thì Mỹ không có lý do gì để nâng niu Việt Nam. Nếu Hà Nội gắn kết chặt chẽ hơn với Bắc Kinh, thì Mỹ sẽ tìm cách thay đổi chế độ ở Hà Nội. Và nếu Hà Nội liên kết chặt chẽ hơn với Bắc Kinh, người dân Việt Nam sẽ phản đối với con số lớn chưa hề thấy trong nhiều thập niên. Theo tôi, Đảng Cộng sản có nhiều thứ để mất trong nước và quốc tế nếu nó nghiêng hẳn về với Bắc Kinh hơn với Washington.

BBC : Giả sử nhận định vừa rồi là đúng, ông có nghĩ rằng Hà Nội cũng nhận ra điều đó và vì thế không muốn hoàn toàn liên kết với Trung Quốc, hay là họ có những lý do khác để không muốn làm như vậy ?

David Hutt : Tôi nghĩ rằng Đảng Cộng sản, trước hết, không thích thay đổi. Nó muốn mọi thứ, trong nước và quốc tế, được giữ nguyên trạng như hiện tại. Xét cho cùng, nền kinh tế Việt Nam đang phát triển, Việt Nam đang được quốc tế đánh giá cao hơn - ví dụ, có ghế trong Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc - và Đảng Cộng sản vẫn nắm quyền.

Vì vậy, với các nhà lãnh đạo đảng mọi thứ bây giờ khá tốt. Nhưng mọi thứ cũng đang thay đổi và tôi không nghĩ rằng Đảng Cộng sản, về bản chất, giỏi thích nghi với thay đổi. Về mặt tư tưởng, họ muốn gần gũi với Bắc Kinh, với tư cách là anh em xã hội chủ nghĩa, và chắc chắn họ nghi ngờ ‎ý đồ của Hoa Kỳ - mặc dù, như tôi đã nói trước đây, nỗi sợ về sự tiến hóa hòa bình của Hà Nội thực sự không phù hợp với thực tế.

Tôi không thấy có các phe thân Mỹ hoặc thân Trung Quốc trong đảng - Tôi nghĩ rằng nhận định này từ đâu đó là điều đã bị cường điệu hóa. Nhưng hiện Hà Nội đang đứng trước một tình huống rất khó khăn phải giải quyết.

Nếu không làm gì và hy vọng rằng mọi việc sẽ còn ở nguyên trạng, Hà Nội có nguy cơ không thể chủ động thích ứng được với các sự kiện. Nhưng nếu liên kết chặt chẽ hơn với Mỹ, Việt Nam có nguy cơ chiến tranh với Trung Quốc và các vấn đề kinh tế. Mặt khác, nếu nó liên kết chặt chẽ hơn với Trung Quốc, họ sẽ mất quyền khẳng định chủ quyền ở Biển Đông và có nguy cơ khiến Washington ngày càng tức giận và có biện pháp trừng phạt.

Vì vậy, như tôi đã viết trong bài, Hà Nội phải chọn một con đường ít xấu nhất, và đó là một quyết định thực sự khó khăn. Tôi chỉ muốn nói đây là một quyết định mà Hà Nội sẽ phải đưa ra vào một lúc nào đó.

BBC : Điều gì cần xảy ra để giúp Hà Nội thoát khỏi tình huống khó xoay sở này ? Và nếu được hỏi, ông khuyên chính phủ Việt Nam nên làm gì ?

David Hutt : Tự hào về điều mình là người ủng hộ phong trào dân chủ hóa Việt Nam, và những người dũng cảm đấu tranh cho quyền tự trị của chính họ - như Phạm Chí Dũng vừa bị bắt tháng trước - tôi sẽ khuyên Đảng Cộng sản cải cách hệ thống chính trị, cho các đảng độc lập được phép hoạt động và cho người dân Việt Nam có được bầu cử dân chủ thực sự. Tôi nói điều này với tất cả sự chân thành và cẩn trọng.

Vấn đề đối với Hà Nội ngay bây giờ là chính sách đối ngoại chỉ đứng hàng thứ yếu so với sự tồn tại của Đảng Cộng sản. Đảng Cộng sản nghĩ về vị trí của chính mình trước, rồi mới nghĩ đến chính sách đối ngoại.

Vì vậy, nếu Việt Nam bắt đầu dân chủ hóa, thì chính sách đối ngoại sẽ trở nên đơn giản hơn : Hà Nội sẽ không phải lo lắng về việc Mỹ muốn đổi chế độ ; sẽ không phải lo lắng về việc xúc phạm người anh em xã hội chủ nghĩa ở Bắc Kinh ; và sẽ không còn phải lo lắng là những người bất đồng chính kiến muốn nổi loạn và lật đổ toàn bộ hệ thống nhà nước.

Tâm trạng luôn lo lắng về sự sống còn của đảng CSVN là nguyên nhân tạo ra tình cảnh tiến thoái lưỡng nan này. Lịch sử dạy chúng ta rằng chính sách đối ngoại của các chế độ và nhà nước độc tài hiếm khi tốt về lâu dài, bởi vì họ luôn thận trọng quá mức về những gì xảy ra trong nước.

Trong một nền dân chủ, nếu một chính sách đối ngoại thất bại, thì sau cuộc bầu cử, chính phủ mới bước vào sẽ tìm cách giải quyết tình hình - và nhà nước vẫn tương đối ổn định. Chỉ cần nhìn vào các sự kiện ở Mỹ sau khi Mỹ bị thua trận trong cuộc chiến Việt Nam, đã không có bất kỳ vấn đề chính trị hay cuộc cách mạng lớn nào. Nhưng ở một quốc gia độc tài như Việt Nam, một chính sách đối ngoại thất bại có thể sẽ gây ra một cuộc cách mạng có nguy cơ tàn phá hủy toàn bộ nhà nước. Nguy cơ này khiến chính phủ thận trọng hơn, bảo thủ hơn và luôn tự phải lo lắng về sự sống còn hơn.

Tina Hà Giang thực hiện

Nguồn : BBC, 12/12/21019

Việt Nam và Trung Quốc cam kết tăng cường hơn nữa quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai đảng và hai nước, truyền thông Việt Nam và Trung Quốc đưa tin.

Ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, gặp ông Hoàng Khôn Minh, Bí thư Ban Bí thư, Trưởng ban Tuyên truyền Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc chiều 5/7. TTXVN

Chiều ngày 5/7, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có cuộc gặp với ông Hoàng Khôn Minh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Ban Bí thư, Trưởng ban Tuyên truyền Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Ông Hoàng Khôn Minh và đoàn đại biểu Đảng cộng sản Trung Quốc đang có chuyến thăm Việt Nam và tham dự Hội thảo Lý luận lần thứ 14 giữa hai đảng với chủ đề "Thực tiễn và kinh nghiệm đổi mới của Việt Nam và cải cách mở cửa của Trung Quốc", được tổ chức hôm 5/7 tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Trưởng Ban Tuyên truyền Trung ương Trung Quốc Hoàng Khôn Minh phát biểu tại Hội thảo Lý luận lần thứ 14 giữa hai đảng cộng sản Việt Nam và Trung Quốc

Tại cuộc gặp, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói "đảng, nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn coi trọng phát triển quan hệ láng giềng hữu nghị, đối tác hợp tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc", theo báo Nhân dân Điện tử.

Tân Hoa Xã nói ông Trọng "ca ngợi thành tựu Trung Quốc đã đạt được từ Đại hội Đảng cộng sản Trung Quốc lần thứ 18" và hy vọng dưới sự lãnh đạo của hai đảng "quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa hai nước sẽ phát triển theo hướng lành mạnh, ổn định".

Ông Trọng cũng nhấn mạnh vai trò của các cơ quan tuyên giáo, tuyên truyền và báo chí hai nước để góp phần thúc đẩy quan hệ Việt-Trung.

Về phần mình, ông Hoàng Khôn Minh nói quan hệ Việt - Trung có "đà phát triển vững chắc trong những năm gần đây" với những thành tựu tích cực trong trao đổi hợp tác trên nhiều lĩnh vực, Tân Hoa Xã đưa tin hôm 7/7.

Trong hoàn cảnh mới, phía Trung Quốc sẵn sàng làm việc với phía Việt Nam để thực hiện những chủ trương mà lãnh đạo hai nước cùng nhất trí và phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống, Tân Hoa Xã dẫn lời ông Hoàng Khôn Minh.

Ông cũng kêu gọi hai bên tăng cường trao đổi kinh nghiệm và mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực văn hóa, truyền thông và du lịch.

Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng gặp ông Hoàng Khôn Minh sáng 5/7 tại Hà Nội.

Cũng trong ngày 5/7, ông Hoàng Khôn Minh đã có cuộc gặp với ông Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam.

Các hội thảo lý luận giữa hai đảng cộng sản Việt Nam và Trung Quốc diễn ra hàng năm.

Năm 2017, Hội thảo Lý luận lần thứ 13 giữa hai đảng được tổ chức tại Hà Nam, Trung Quốc.

Ông Tập tới thăm Việt Nam 'chỉ mang tính biểu tượng' (BBC, 06/11/2017)

Một nhà quan sát dự báo với BBC rằng chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình "chỉ mang tính biểu tượng nhưng không hứa hẹn cải thiện tình hình ở Biển Đông".

Chủ tịch Tập Cận Bình tiếp ông Hoàng Bình Quân, đặc phái viên của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, chiều 30/10 tại Bắc Kinh

Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn được truyền thông Việt Nam dẫn lời đánh giá chuyến thăm của ông Tập nhân dịp dự Tuần lễ cấp cao APEC là "mốc son mới" trong quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

Hôm 6/11, trả lời BBC, Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, nhà nghiên cứu cao cấp về chính trị thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS) ở Singapore, nói : "Nhìn chung thì chuyến thăm Việt Nam của ông Tập chỉ mang tính biểu tượng, thể hiện chuyện Việt Nam là nước đầu tiên ông đi thăm sau khi tái đắc cử".

"Điều này là do sự trùng hợp về mặt thời gian APEC diễn ra sau khi Trung Quốc vừa kết thúc Đại hội Đảng 19, còn nếu APEC diễn ra ở thời điểm khác thì chưa chắc".

"Tuy nhiên, cũng không thể bác bỏ ý nghĩa của chuyến thăm. Thời gian qua, giữa hai nước có những căng thẳng, Trung Quốc cũng muốn thúc đẩy quan hệ song phương với Việt Nam nhằm ngăn việc Hà Nội bị các kình địch như Mỹ, Nhật gia tăng ảnh hưởng".

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp ông Tống Đào, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Liên lạc Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc

'Biện pháp trấn an'

"Riêng về vấn đề Biển Đông, tôi không có hy vọng chuyến thăm sẽ đem lại hứa hẹn cải thiện tình hình tại khu vực này".

"Theo tôi hiểu thì trước chuyến đi của ông Tập, hai ngoại trưởng Việt Nam, Trung Quốc đã gặp nhau, thỏa thuận sẽ giải quyết tranh chấp trên Biển Đông một cách hòa bình".

"Tuy nhiên, những cam kết, hứa hẹn như thế không phải là điều gì mới mẻ và không đảm bảo thời gian tới căng thẳng trên Biển Đông sẽ giảm xuống".

"Trước đây, nhiều lần hai bên đạt được nhận thức chung về giải quyết tranh chấp trên Biển Đông với nội dung tương tự như thỏa thuận năm nay, như hồi chuyến thăm Bắc Kinh hồi năm 2011 của ông Nguyễn Phú Trọng hoặc sau sự kiện giàn khoan năm 2014".

"Sau những lần đó, tình hình không có chuyển biến rõ nét, nên tôi không hy vọng có bước tiến mới trong năm nay, mà đó chỉ là biện pháp trấn an của Bắc Kinh trước khi có những bước xác quyết hơn thời gian tới".

"Gần đây, Bắc Kinh cho hạ thủy tàu nạo vét khổng lồ, được cho là sẽ được đưa đến Hoàng Sa nhằm xây đảo nhân tạo".

"Nếu vậy thì Việt Nam sẽ gặp nhiều áp lực, khó khăn trong việc vận động sự ủng hộ từ quốc tế vì tranh chấp ở Hoàng Sa chủ yếu là giữa Việt Nam và Trung Quốc chứ không như tranh chấp ở Trường Sa có nhiều bên liên quan".

Đề cập về chiến lược cân bằng quan hệ giữa các nước lớn của Hà Nội, ông Hiệp nói : "Chiến lược này tương đối nhất quán và phát huy tác dụng, dù không hoàn toàn hiệu quả do Hà Nội còn chịu sức ép, phụ thuộc vào Bắc Kinh về nhiều khía cạnh, đặc biệt là kinh tế".

"Tuy nhiên, việc Việt Nam đã cải thiện quan hệ với Mỹ, Nhật, Ấn Độ… giúp Hà Nội có vị thế tốt hơn trong đàm phán với Trung Quốc".

Một bài trên tờ South China Morning Post hôm 6/11 cho hay, Bắc Kinh và Hà Nội đang cố gắng làm dịu căng thẳng ở Biển Đông trong lúc ông Tập chuẩn bị đối phó với việc ông Trump tìm cách gia tăng ảnh hưởng trong khu vực.

Tờ báo dẫn nguồn tin từ giới chức ngoại giao cao cấp cho biết hai bên đã đạt được một thỏa thuận về cách giải quyết tranh chấp trên Biển Đông.

Hồi tháng Tám, Trong khi Bộ Ngoại giao Việt Nam tiếp tục khẳng định hoạt động khoan dầu với Repsol nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam thì Tập đoàn dầu khí Tây Ban Nha nói họ đã ngừng khoan dầu trong khu vực "tranh chấp với Trung Quốc".

Một cuộc họp giữa hai bộ trưởng ngoại giao Việt, Trung tại Hội nghị Thượng đỉnh Asean tại Manila hồi tháng Tám đã bị hủy, dù hai bên đã làm việc để hàn gắn quan hệ song phương trong những tuần gần đây.

************************

Việt Nam ca ngợi lập trường tự do hàng hải ở biển Đông của Mỹ (RFA, 06/11/2017)

Việt Nam đánh giá cao lập trường của Hoa Kỳ về vấn đề tự do hàng hải và hàng không trong khu vực.

Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Dan Kritenbrink  Courtesy FB Ambassador Ted Osius

Đó là phát biểu của Chủ tịch nước Trần Đại Quang trong buổi tiếp tân Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, ông Daniel Kritenbrink trình quốc thư, chính thức nhận nhiệm vụ mới.

Ngoài ra Chủ tịch Việt Nam còn nói rằng Hoa Kỳ đã nổ lực giúp Việt Nam trong việc tẩy độc dioxin còn sót lại từ thời chiến tranh Việt Nam tại sân bay Đà Nẵng.

Đáp lời, ông Daniel Kritenbrink nói rằng mục tiêu sắp tới của ông là đẩy mạnh quan hệ Đối tác toàn diện giữa hai nước. Ông Đại sứ Mỹ cũng nói rằng với sự chu đáo của Việt Nam, chuyến thăm chính thức Hà Nội sắp tới đây của Tổng thống Donald Trump sẽ thành công tốt đẹp.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẽ đến Đà Nẵng dự hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á- Thái Bình Dương (APEC) trong vài ngày tới tại Đà Nẵng, rồi sau đó sẽ ra Hà Nội thăm chính thức Việt Nam.

Đặc phái viên tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam gặp ông Tập (RFA, 31/10/2017)

Đặc phái viên của tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam vào chiều ngày 30 tháng 10 được chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tiếp tại Đại Lễ Đường Nhân Dân Trung Quốc ở Bắc Kinh.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chỉ đạo báo chí tại Đại lễ đường Nhân dân Bắc Kinh vào ngày 25 tháng 10 năm 2017. AFP

Tin tức ghi nhận được cho biết ông Hoàng Bình Quân, đặc phái viên của ông Nguyễn Phú Trọng, sang Bắc Kinh để chúc mừng thành công của Đại hội đảng cộng sản Trung Quốc lần thứ 19.

Thông tấn xã Việt Nam loan tin ông Hoàng Bình Quân, ngoài vai trò đặc sứ của ông tổng bí thư còn là ủy viên trung ương đảng, trưởng ban đối ngoại trung ương đảng cộng sản Việt Nam, trong cuộc gặp với người đứng đầu nhà nước kiêm tổng bí thư đảng cộng sản Trung Quốc, phát biểu Hà Nội muốn phát triển hơn nữa quan hệ hữu nghị và đối tác hợp tác chiến lược toàn diện với Bắc Kinh. Ông Hoàng Bình Quân chúc đảng cộng sản Trung Quốc đạt được mục tiêu trong sự nghiệp xây dựng và phát triển chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc.

Ngay sau khi ông Tập Cận Bình tái nhiệm chức tổng bí thư đảng cộng sản Trung Quốc, vào ngày 25 tháng 10 ông Nguyễn Phú Trọng đã gửi điện chúc mừng ; và nay cử đặc sứ sang tận Bắc Kinh để nhắc lại thông điệp của người đứng đầu đảng cộng sản Việt Nam với phía Trung Quốc.

Một chuyên gia Việt Nam, bà Nguyễn Nguyên Bình, phó Viện trưởng các vấn đề phát triển Việt Nam, đưa ra nhận định về chuyến đi của ông Hoàng Bình Quân sang Trung Quốc :

"Theo chúng tôi cho rằng đây cũng là một thường lệ thôi, nhưng chỉ có là ông Tập Cận Bình vừa rồi có đọc bài diễn văn nói quá rõ tham vọng xây dựng lại trật tự thê giới trong đó có vấn đề ông quyết tâm lấy biển Đông Việt Nam, người ta đã nói rõ thế rồi mà mình vội vã đi sang, thì theo tôi cho thế dù cấp thấp chưa phải cấp bộ chính trị mà chỉ cấp trung ương, mà ông Hoàng Bình Quân này là trưởng ban đối ngoại thì việc ông sang lẽ ra phải là bình thường nhưng Tập Cận Bình nói rõ những mưu đồ mà mình lại sang thì theo bản thân tôi cũng như một số các dư luận mà có quan tâm thì người ta thấy đấy là một sự tiếp tục tỏ thái độ như chư hầu".

*******************

Đặc phái viên của Nguyễn Phú Trọng gặp Tập Cận Bình (VOA, 31/10/2017)

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm thứ Hai 30/10 kêu gọi Trung Quốc và Việt Nam hãy có nỗ lực chung nhằm thúc đẩy việc phát triển lâu dài, lành mạnh và ổn định quan hệ giữa hai nước.

Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) tiếp ông Hoàng Bình Quân. (Ảnh TTXVN)

Tân Hoa Xã trích lời kêu gọi của ông Tập, người vừa tái đắc cử chức Tổng Bí thư trong Đại hội 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc, nói trong cuộc gặp với ông Hoàng Bình Quân, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Đảng Việt Nam, cũng là đặc phái viên của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Ông Tập nói các lãnh đạo mới trong Ban Chấp hành Trung Ương được bầu trong đại hội 19 sẽ hợp tác với lãnh đạo Đảng của Việt Nam nhằm "làm sâu sắc hơn nữa các trao đổi chiến lược, tăng cường tin cậy chính trị lẫn nhau, triển khai những nội dung quan trọng mà hai bên đã nhất trí, và xử lý thích hợp các vấn đề có liên quan" để thúc đẩy sự phát triển lâu dài, lành mạnh và ổn định trong quan hệ song phương.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc nói hai đảng của hai nước đều là đảng cầm quyền theo đường lối xã hội chủ nghĩa, và cần phải nhìn mối quan hệ Việt-Trung từ một vị trí cao hơn, ở một mức độ sâu sắc hơn, và cần thúc đẩy mạnh mẽ việc xây dựng một cộng đồng cùng chia sẻ tương lai chung.

Truyền thông trong nước nói ông Hoàng Bình Quân đã chuyển tới ông Tập Cận Bình lời chúc mừng thành công của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Đại hội 19 của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Thông Tấn Xã Việt Nam nói ông Quân khẳng định Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng phát triển "quan hệ láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện" với Đảng Cộng sản và Nhà nước Trung Quốc, mong muốn hai bên phối hợp thực hiện tốt các nhận thức chung giữa Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước và các thỏa thuận đã đạt được.

Ngoài ra, theo Tân Hoa Xã, ông Quân còn nói rằng Việt Nam muốn hiểu rõ hơn về tinh thần của Đại hội 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc, và "Tư tưởng Tập Cận Bình về vấn đề Chủ nghĩa Xã hội Đặc sắc Trung Quốc" trong thời đại mới.

***********************

Ông Tập tiếp đặc phái viên của TBT Trọng (BBC, 31/10/2017)

Chủ tịch Tập Cận Bình hôm thứ Hai kêu gọi Trung Quốc và Việt Nam hãy có nỗ lực chung nhằm thúc đẩy việc phát triển lâu dài, lành mạnh và ổn định quan hệ giữa hai nước, Tân Hoa Xã đưa tin.

Chủ tịch Tập Cận Bình tiếp ông Hoàng Bình Quân chiều 30/10 tại Bắc Kinh

Lời kêu gọi của ông Tập, người vừa được Đại hội 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc tái xác lập vị trí lãnh đạo trong năm năm tới, được đưa ra trong cuộc gặp với ông Hoàng Bình Quân, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Đảng Việt Nam.

Trong chuyến đi lần này, ông Hoàng Bình Quân đảm nhiệm vai trò đặc phái viên của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Tại cuộc gặp gỡ, ông Tập khẳng định rằng bộ máy quyền lực của Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ làm với dàn lãnh đạo của Tổng bí thư Trọng.

Mục tiêu, ông nói, là nhằm làm sâu sắc hơn nữa các trao đổi chiến lược, tăng cường tin cậy chính trị lẫn nhau, triển khai những nội dung quan trọng mà hai bên đã nhất trí, và xử lí thích hợp các vấn đề có liên quan nhằm thúc đẩy sự phát triển lâu dài, lành mạnh và ổn định trong quan hệ song phương, Tân Hoa Xã tường thuật.

Ông Tập nói rằng hai đảng của hai nước đều là các đảng cầm quyền ở các đất nước theo đường lối xã hội chủ nghĩa, và cần phải nhìn mối quan hệ Việt-Trung từ một vị trí cao hơn, ở một mức độ sâu sắc hơn, và cần mạnh mẽ thúc đẩy việc xây dựng một cộng đồng cùng chia sẻ vận mệnh.

"Kết quả Đại hội Đảng"

Nhắc tới kết quả Đại hội 19, ông Tập nói rằng ông đã kêu gọi các đảng viên hãy tiếp tục theo đuổi khát vọng và giữ vững sứ mệnh, và điều đó cũng áp dụng vào sự phát triển của quan hệ Việt-Trung.

Đem theo lời chúc mừng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gửi tới Chủ tịch Tập, ông Hoàng Bình Quân nói rằng Việt Nam muốn hiểu rõ hơn về tinh thần của Đại hội 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc, và về Tư tưởng Tập Cận Bình trong vấn đề Chủ nghĩa Xã hội Đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới, theo Tân Hoa Xã.

Ông Hoàng Bình Quân cũng khẳng định rằng Việt Nam sẵn sàng hợp tác với Trung Quốc để thúc đẩy quan hệ song phương trong thời đại mới lên một tầm cao mới.

Trong chuyến đi, ông Hoàng Bình Quân đã gặp với ông Tống Đào, Trưởng ban Liên lạc Đối ngoại Trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc trước khi gặp ông Tập, truyền thông Việt Nam nói.

Đây không phải là lần đầu tiên ông Hoàng Bình Quân đảm nhận vai trò đặc phái viên của Tổng bí thư Trọng tới gặp ông Tập.

Hồi đầu năm ngoái, ông đã sang Trung Quốc "thông báo trực tiếp" kết quả Đại hội XII Đảng Cộng sản Việt Nam tới lãnh đạo Bắc Kinh.

Trong cuộc gặp với vị khách Việt Nam hôm 29/2/2016, Chủ tịch Tập Cận Bình nói rằng "Trung Quốc và Việt Nam cùng chung số phận, cũng như hai đảng cộng sản của hai nước", theo tường thuật của Tân Hoa Xã.

*********************

Ngoại trưởng Trung Quốc sắp thăm Việt Nam (RFA, 31/10/2017)

Vào ngày 2 tháng 11 tới đây bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc, Vương Nghị, sẽ có chuyến thăm Việt Nam kéo dài trong ba ngày.

Ngoại trưởng Trung Quốc Wang Yi và Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh (trái) bắt tay trước cuộc gặp tại Bộ Ngoại giao Bắc Kinh vào ngày 18 tháng 4 năm 2017.  AFP

Thông cáo của Bộ Ngoại gia Việt Nam cho biết như vừa nêu ; theo đó sau khi đến Hà Nội vào chiều ngày 2 tháng 11, ông Vương Nghị sẽ hội đàm cùng người tương nhiệm Việt Nam, Phạm Bình Minh. Sang ngày 3 tháng 11, ngoại trưởng Vương Nghị đến chào xã giao ông Nguyễn Phú Trọng, tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam và ông Nguyễn Xuân Phúc, thủ tướng chính phủ Hà Nội.

Chuyến thăm của bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc đến Việt Nam diễn ra ngay trước khi ông chủ tịch Tập Cận Bình sang dự Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh Tế Châu Á- Thái Bình Dương (APEC) tại Đà Nẵng cũng vào tháng 11 tới đây.