Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Quốc tế

10/12/2018

Sự thật về vụ bắt bà Mạnh Vãn Châu, tập đoàn Hoa Vi

Tổng hợp

Vụ Hoa Vi : Bắc Kinh tố Canada "bất nhân" (RFI, 10/12/2018)

"Vô nhân đạo" : Đó phản ứng mới nhất của Trung Quốc về vụ Canada tạm giữ bà Mạnh Vãn Châu, giám đốc tài chính tập đoàn điện thoại và linh kiện viễn thông Hoa Vi, theo yêu cầu của Washington.

huawei1

Bà Mạnh Vãn Châu (Meng Wanzhou), giám đốc tài chính tập đoàn Hoa Vi, bị bắt ở Canada. Reuters/Huawei/Handout

Cuối tuần qua, đại sứ Canada và đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh bị Bộ Ngoại giao Trung Quốc triệu mời để phản đối vụ bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu từ ngày 01/12/2018 ở Vancouver. Bắc Kinh đòi thả trong khi Washington muốn dẫn độ về Mỹ để điều tra Hoa Vi vi phạm lệnh trừng phạt Iran.

Trong cuộc họp báo ngày 10/12/2018, Lục Khảng, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho là Canada đối xử thiếu nhân đạo, vi phạm nhân quyền vì nhà tù không cung cấp đủ phương tiện y tế thích hợp cho lãnh đạo Hoa Vi, sức khỏe có vấn đề. Theo AFP, chính quyền Trung Quốc thường xuyên bị quốc tế phê phán tình trạng đối xử vô nhân đạo với tù nhân, nay sử dụng lập luận này chỉ trích Canada.

Trong một lời khai 55 trang có tuyên thệ hôm Chủ Nhật 08/12, bà Mạnh Vãn Châu, 46 tuổi, xin tại ngoại hầu tra vì lo ngại sức khỏe suy sụp, từng bị ung thư tuyến giáp trạng, nuốt thực phẩm cứng khó khăn, đang điều trị huyết áp ở một bệnh viện Canada thì bị bắt.

Quyết định tạm thả có điều kiện hay tiếp tục giam giữ sẽ được xem xét tiếp trong ngày 10/12/2018. Trong phiên xử hôm thứ Sáu 07/12, đại diện của công tố chống lại biện pháp tự do tạm vì lo ngại giám đốc tài chính Hoa Vi bỏ trốn.

Vụ khủng hoảng này de dọa cuộc hưu chiến thương mại Mỹ-Trung. Ngoài cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt Iran, Washington còn tố cáo Mạnh Vãn Châu "lừa đảo nhiều cơ quan tài chính Mỹ".

Minh Anh

**********************

Hoa Vi, kẻ thù công khai số 1 của Hoa Kỳ (RFI, 09/12/2018)

Tập đoàn viễn thông hàng đầu của Trung Quốc từ một thập niên này là mục tiêu chỉ trích mạnh mẽ của Mỹ. Vụ bắt giữ giám đốc tài chính của Hoa Vi tại Canada cho thấy một sự leo thang trong cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung.

huawei2

Gian hàng công nghệ 5G của Hoa Vi (Huawei) tại một hội chợ ở Trung Quốc. Ảnh chụp ngày 28/09/2018. Reuters/Stringer

Nhân vật bị Canada bắt không đơn giản chỉ là một giám đốc tài chính tầm thường. Mạnh Vãn Châu (Meng Wanzhou) còn là con gái của ông Nhậm Chính Phi (Ren Zhengfei), nhà sáng lập và tổng giám đốc đầy quyền lực của hãng điện tử lớn nhất nước.

Trả lời các câu hỏi của kênh truyền hình France 24, ông Jean-François Dufour, giám đốc văn phòng Hội đồng DCA phân tích về Trung Quốc cho rằng mấu chốt vấn đề nằm ở chính ông Nhậm Chính Phi.

Vì sao Washington lại nhắm vào Hoa Vi ?

Hoa Kỳ nghi ngờ Mạnh Vãn Châu vi phạm các lệnh trừng phạt của Mỹ nhắm vào Iran. Bà có nguy cơ bị dẫn độ theo yêu cầu của Washington. Nhưng vụ bắt giữ này không đơn giản có liên quan đến Iran. Đó còn là một bước mới trong cuộc chiến mà Hoa Kỳ và một số đồng minh đang tiến hành từ gần một thập niên nay chống lại tập đoàn to lớn này có quan hệ chặt chẽ với đảng Cộng Sản Trung Quốc.

Chuyên gia Jean-François Dufour nhắc lại "Vụ ngăn chặn một tập đoàn Trung Quốc mua lại một doanh nghiệp Mỹ đầu tiên đã có liên quan đến Hoa Vi năm 2008". Nhà cung cấp trang thiết bị điện tử hàng đầu cho thế giới sau đó còn bị Ủy ban Tình báo của Quốc hội Mỹ điểm mặt chỉ tên năm 2011.

Mỗi lần như thế, chính quyền Washington đều nhấn mạnh đến nguy cơ đối mặt với một tập đoàn được cho là tuân theo chỉ thị của Bắc Kinh, có thể cài đặt các chương trình dọ thám trong các linh kiện.

Tội lỗi chính của Hoa Vi là đã được thành lập bởi một người từng là sĩ quan của Quân Đội Giải Phóng Nhân Dân trong vòng 8 năm. Nhậm Chính Phi chưa bao giờ phủ nhận quá khứ và mối liên hệ của ông với bộ máy chính quyền. Năm 2013, chủ nhân của tập đoàn này từng tuyên bố "nếu như chúng tôi không có được sự bảo trợ của chính phủ, có lẽ chúng tôi đã bị đánh sập từ lâu rồi".

Hoa Vi không chỉ đơn giản được bảo vệ. Tập đoàn này còn được Bắc Kinh chăm lo về mặt tài chính. Hoa Vi đã được chọn để đưa quân đội Trung Quốc bước vào kỷ nguyên điện tử và trong giai đoạn 2005-2010, Ngân hàng Phát triển Trung Quốc đã cấp cho hãng một khoản tín dụng to lớn đến 35 tỷ đô la để tài trợ cho việc chinh phục thị trường quốc tế.

Cuộc đua 5G

Đối với các cơ quan tình báo phương Tây và nhất là Hoa Kỳ, ngần ấy dấu hiệu cho thấy Hoa Vi chẳng khác gì con ngựa thành Troie phục vụ chế độ Bắc Kinh, tiến triển trong lĩnh vực chiến lược cao vì an ninh quốc gia. Tuy nhiên, ông Jean-François Dufour lưu ý : "Tất cả các tập đoàn quan trọng của Trung Quốc và hiện diện trên trường quốc tế đều có quan hệ chặt chẽ với Bắc Kinh, và điều đó gần như là chắc chắn". Mã Vân (Jack Ma), ông chủ có uy tín của trang bán hàng qua mạng Alibaba còn là đảng viên đảng Cộng Sản. Điều đó không ngăn cản ông trở thành một trong những ông chủ được tôn trọng nhất tại Mỹ.

Vậy vì sao chỉ có Hoa Vi bị Washington gán cái mác kẻ thù Trung Quốc số 1 ? Chuyên gia Jean-François Dufour cho rằng đó là do cuộc chiến công nghệ mà cả Trung Quốc lẫn Hoa Kỳ đều lao vào. Thách thức lúc này nằm ở một ký hiệu : 5G, nghĩa là bước phát triển sắp tới một mạng lưới internet di động đường truyền tốc độ cao.

Song song với việc bắt giữ nữ giám đốc tài chính Hoa Vi, Luân Đôn thông báo Hoa Vi sẽ không được tham gia vào việc phát triển công nghệ này trên lãnh thổ Anh Quốc. Trước đó, New Zealand cũng có quyết định tương tự.

Ông Jean-François Dufour giải thích : "Hoa Kỳ và các đồng minh không muốn là một doanh nghiệp Trung Quốc tiến xa về công nghệ này, xem như là trọng tâm của ngành công nghiệp tương lai". Mạng 5G được cho là có một vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nha xe ô tô có kết nối, điện thoại, hàng không hay các chuỗi dây chuyền sản xuất tự động hóa.

Hoa Vi, với những hiểu biết trong lĩnh vực điện tử và nguồn quỹ dồi dào vô giới hạn, nắm trong tay các lá chủ bài để trở thành tác nhân chủ đạo của cuộc cách mạng này. Vì vậy, theo ông Jean-François Dufour, Washington phản đối Hoa Vi vừa vì những nguyên nhân mang tính biểu tượng vừa có tính chất thực tế.

"Đó có lẽ sẽ dấu hiệu của sự đảo thế bởi vì Hoa Kỳ từ trước đến giờ vẫn luôn đi trước mở đường trong khi Trung Quốc buộc phải đi theo xu thế". Đối với Mỹ, đó một sự thay đổi trục không thể nào chấp nhận được.

Nhất là, nếu Hoa Vi có được công nghệ 5G, một lượng lớn các doanh nghiệp Mỹ bắt buộc sẽ phải nhờ đến tác nhân gây tranh cãi này cung cấp trang thiết bị. "Washington không hề muốn bị rơi vào tình trạng một tập đoàn có quan hệ với chế độ Bắc Kinh có thể đặt ra các chuẩn cho toàn bộ ngành công nghiệp của Mỹ", như kết luận của chuyên gia kinh tế Dufour.

Do vậy, theo chuyên gia người Pháp, việc bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu là bằng chứng rõ nét nhất cho thấy Washington sẽ làm mọi cách để ngăn cản xu thế phát triển này. Con gái của tổng giám đốc tập đoàn Hoa Vi chỉ là nạn nhân của cuộc chiến Trung – Mỹ giành quyền thống trị công nghệ.

Minh Anh

***************

Trung Quốc cảnh báo hậu quả nếu Canada không thả giám đốc Huawei (VOA, 09/12/2018)

Trung Quốc cnh báo Canada hôm th By rng s có hu qu nghiêm trng nếu không phóng thích ngay lp tc giám đc tài chính ca công ty Huawei Technologies, gọi v vic vic này là "vô cùng xng by".

huawei3

Giám đốc tài chính ca công ty Huawei, Mnh Vãn Chu (trái), trong mt phiên tòa bo lãnh ti ngoi qua phác ha ca ha sĩ Vancouver, Canada, ngày 7 tháng 12, 2018.

Mạnh Vãn Chu, giám đc tài chính toàn cu ca Huawei, b bt ti Canada vào ngày 1 tháng 12 và đang đi din vi kh năng b dn đ sang M, nước cáo buc bà che giu nhng liên kết ca công ty bà với mt công ty tìm cách bán các thiết b cho Iran bt chp các chế tài.

Vị giám đc này là con gái ca người sáng lp Huawei.

Nếu b dn đ sang M, bà Mnh s đi din vi cáo buc âm mưu la đo nhiu t chc tài chính, theo lp lun được đưa ra trong một phiên tòa nghe chng Canada hôm th Sáu, vi mc án ti đa là 30 năm cho mi cáo buc.

Không có quyết đnh nào được đưa ra ti phiên tòa sau gn sáu gi tranh lun và phn bin, và phiên tòa đã đình li cho đến th Hai.

Trong một phát biu ngn, Phó B trưởng Ngoi giao Trung Quc Nhc Ngc Thành đưa ra cnh báo th bà Mnh cho đi s Canada ti Bc Kinh, triu tp ông ti đ biu th "s phn đi mnh m".

Adam Austen, phát ngôn viên của B trưởng Ngoi giao Canada Chrystia Freeland, hôm th Bảy nói "không có gì đ b sung ngoài nhng gì B trưởng đã nói hôm qua".

Bà Freeland nói với các phóng viên vào ngày th Sáu rng mi quan h vi Trung Quc là quan trng và được Canada trân trng, và đi s Canada ti Bc Kinh đã bo đm vi Trung Quc rng bà Mnh s được cho phép tiếp cn lãnh s.

Khi được hi v phn ng d di ca Trung Quc sau v bt gi giám đc tài chính ca Huawei, Th tướng Justin Trudeau nói vi các phóng viên hôm th Sáu rng Canada có mi quan h rt tt vi Bc Kinh.

huawei4

liu - Bà Mnh Vãn Chu tham d mt din đàn v đu tư Moscow, Nga, ngày 2 tháng 10, 2014.

Vụ bt gi bà Mnh theo yêu cầu ca M trong khi bà đang đi máy bay Vancouver là vi phm nghiêm trng các quyn hp pháp ca bà, ông Nhc nói.

Hành động này "pht l lut pháp, phi lí" và v bn cht là "vô cùng xng by", ông nói thêm.

"Trung Quốc mnh m kêu gi Canada trả t do ngay lp tc cho người b giam gi và nghiêm túc bo v các quyn hp pháp, chính đáng ca bà y, nếu không Canada phi chu trách nhim hoàn toàn v nhng hu qu nghiêm trng gây ra".

Phát biểu không nói rõ nhng hu qu s là gì.

Vụ bt gi bà Mnh xy ra vào cùng ngày mà Tng thng M Donald Trump hi kiến Ch tch Trung Quc Tp Cn Bình Argentina đ tìm cách gii quyết cuc chiến tranh thương mi đang leo thang gia hai nn kinh tế ln nht thế gii.

Tin tức v v bt gi bà đã làm rúng động th trường chng khoán và khơi ra nhng li l lên án t nhà chc trách Trung Quc, dù ông Trump và các c vn kinh tế hàng đu ca ông đã h gim tm quan trng ca v vic đi vi các cuc đàm phán thương mi sau khi hai nhà lãnh đo đng ý hưu chiến.

Một phát ngôn viên ca Huawei hôm th Sáu nói công ty "hoàn toàn tin tưởng rng h thng pháp lí ca Canada và M s đi đến kết lun đúng đn". Công ty nói h s tuân th mi lut kim soát xut khu và lut chế tài có th được áp dng và các quy định khác.

****************

Trung Quốc yêu cầu Mỹ rút trát bắt giám đốc Huawei (VOA, 09/12/2018)

Bộ Ngoi giao Trung Quc hôm 9/12 đã triu đi s M ti đ phn đi v bt gi giám đc tài chính ca tp đoàn Huawei Canada, và kêu gi Hoa Kỳ rút trát bt.

huawei5

Bà Mạnh Vãn Chu.

Bà Mạnh Vãn Chu, giám đc tài chính toàn cu ca Huawei, b bt ti Canada vào ngày 1 tháng 12, và đang đối mt vi kh năng b dn đ sang M.

Theo Reuters, Hoa Kỳ cáo buộc bà Mnh, con gái ca người sáng lp Huawei, che giu mi liên h gia tp đoàn ca bà vi mt công ty bán thiết b sang Iran bt chp các bin pháp trng pht.

Thứ trưởng Ngoi giao Trung Quc Lc Ngc Thành nói vi Đi s M Terry Branstad rng Hoa Kỳ đã đưa ra mt "yêu cu vô lý" cho Canada đ bt gi bà Mnh khi bà quá cnh Vancouver.

Ông Lạc nói rng "các hành đng ca M vi phm nghiêm trng các quyn li hp pháp ca công dân Trung Quc".

Reuters đưa tin rng đây cũng là li quan chc ngoi giao này nói vi đi s Canada một ngày trước đó.

Ông Lạc nói thêm rng "Trung Quc s phn ng thêm da trên các hành đng ca M", nhưng không cho biết thêm chi tiết.

Hôm 8/12, quan chức ngoi giao này nói vi đi s Canada rng nếu bà Mnh không được th ngay thì s có các h qu nghiêm trng.

*******************

Trung Quốc giận vụ bắt Mạnh Vãn Chu và tìm tin Trương Thủ Thịnh chết (BBC, 07/12/2018)

Dư luận, báo chính thống của Trung Quốc giận dữ với Mỹ và Canada vụ bắt giám đốc tài chính của Huawei, bà Mạnh Vãn Chu và quan tâm tin nhà khoa học Trương Thủ Thịnh ở Stanford vừa chết.

huawei6

Sabrina Mạnh Vãn Chu cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Diễn đàn VTB Capital Investment ở Moscow, 02/10/2014

Cả hai sự việc này đều xảy ra ngày 1/12/2018, cùng thời gian Tổng thống Donald Trump trao đổi và ăn tối với Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề G20 ở Buenos Aires.

Sau khi tin bà Mạnh bị bắt ở Vancouver lan về đến Trung Quốc, chính phủ nước này gọi vụ việc là "sự vi phạm nhân quyền", và yêu cầu Canada thả bà ngay.

Thủ tướng Canada, ông Justin Trudeau cho hay hôm 06/12 rằng chính phủ ông được phía Mỹ thông báo trước "vài ngày" về yêu cầu.

Tuy thế, ông Trudeau nói Canada không có dính líu ở cấp độ chính trị trong vụ việc vì nước ông có hệ thống tư pháp độc lập và chính phủ tôn trọng quyết định của tòa án.

Bà Sabrina Mạnh Vãn Chu được quyền ra toà để yêu cầu tại ngoại theo thủ tục pháp lý của Canada.

Hoa Kỳ thì yêu cầu Canada trao nộp bà để điều tra vi phạm cấm vận công nghệ với Iran mà Washington cho là Huawei đã gây ra.

Canada cùng Hoa Kỳ, Anh, New Zealand và Úc thuộc nhóm 'Five Eyes' lập ra để chia sẻ thông tin tình báo.

Hoa Kỳ 'bất hảo, còn Canada là chó'

huawei7

Cùng ngày Trump và Tập gặp mặt bên lề G20, Canada bắt giữ Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu của Hoa Kỳ. Mấy ngày sau tin này mới bay về Trung Quốc

Sang hôm 07/12, báo chí và dư luận Trung Quốc tiếp tục lên tiếng về vụ việc gây chấn động nước này, đúng vào khi cuộc thương chiến với Mỹ tưởng như sắp có hạ nhiệt.

Như một dấu hiệu vụ việc đánh động giới quyền lực cao nhất của Trung Quốc, trang Global Times của Đảng Cộng sản chạy bài và ảnh trên trang nhất, gọi vụ bắt Mạnh Vãn Chu là một phần của "chiến lược ngăn chặn Trung Quốc" mà Washington đang làm.

Lần đầu tiên từ nhiều năm, báo Trung Quốc gọi Hoa Kỳ là quốc gia "bất hảo đáng kinh tởm" (despicable rogue) vì đang thách thức vị thế thượng phong của Trung Quốc trong thị trường 5G.

Trang China Daily cũng phê phán Hoa Kỳ còn Tân Hoa Xã thì đăng lại tuyên bố của Bộ Ngoại giao yêu cầu thả bà Mạnh ngay lập tức.

Tuy thế, trang tiếng Trung của Nhân dân Nhật báo không nói gì đến vụ Huawei, tập đoàn toàn cầu có doanh số nhiều tỷ đô la của Trung Quốc.

huawei8

Huawei : Dư luận Trung Quốc nổi giận vụ bắt bà Mạnh

Nhưng phần đối ngoại và của tờ báo đăng lại tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc về bà Mạnh Vãn Chu, con gái ông Nhậm Chính Phi, tỷ phú có thế lực ở Trung Quốc.

Báo Hong Kong có vẻ ủng hộ chính quyền trung ương về vụ Huawei.

Ta Kung Bao lên án vụ bắt này là "vi phạm nhân quyền và tự do nghiêm trọng", còn Wen Wei Bao (Văn Hối Báo) nói vụ này làm ngược lại toàn bộ "hưu chiến" giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc về thương mại.

Tờ Ming Pao cho rằng đây là một phần chiến lược ngăn chặn Trung Quốc trong ngành công nghệ cao của Hoa Kỳ.

Trang South China Morning Post thì trích lời giới chuyên gia nói Hoa Kỳ có thể dùng vụ bắt bà Mạnh để gây sức ép với Trung Quốc trong giai đoạn "hưu chiến" 90 ngày.

Tuyên bố của Huawei đăng hôm 6/12 trên mạng xã hội được hàng chục nghìn người bấm 'like'.

Có dân mạng Trung Quốc đăng ý kiến gọi vụ này cho thấy "Canada chỉ là con chó của chủ Mỹ".

Một bình luận được nhiều người bấm 'like' nói "Huawei không thể bị đánh bại trên thị trường nên chúng nó bắt đầu chơi bẩn".

huawei9

Bà Mạnh Vãn Chu (phải), là con ông Nhậm Chính Phi (giữa). Ảnh bên là khi ông Nhậm giới thiệu văn phòng của Huawei tại Anh cho Chủ tịch Tập Cận Bình khi lãnh đạo Trung Quốc thăm London tháng 11/2015

Cũng có ý kiến cảnh báo không nên để tình ái quốc bị kéo vào vụ này.

Cái chết của giáo sư Trung Quốc ở Stanford

BBC Monitoring ghi nhận người dùng mạng Weibo ở Trung Quốc cũng chú ý đến vụ nhà vật lý học Trương Thủ Thịnh (Zhang Shoucheng), chết ở Mỹ cũng vào hôm 1/12 vì trầm cảm.

Chừng 270 triệu lượt đọc đã bấm vào tin nói ông Trương qua đời ở tuổi 55.

Có quốc tịch Mỹ, ông Trương làm việc ở Đại học Stanford và cũng là người lập ra công ty Danhua Capital, nay có tên là Digital Horizon Capital.

Theo tờ China Morning Post, mạng xã hội Trung Quốc đồn đoán nhiều về chuyện cái chết của ông có liên quan hay không đến các cuộc điều tra của Hoa Kỳ.

Theo điều 301 luật thương mại Mỹ dùng để điều tra các vụ "hoạt động bất công" của Trung Quốc nhằm chiếm đoạt công nghệ cao của Hoa Kỳ, tên công ty Danhua bị nêu trong hồ sơ dùng vốn từ Trung Quốc.

Dân mạng Trung Quốc cố tìm hiểu xem vụ công ty Danhua có liên quan gì đến Huawei và vụ bắt bà Mạnh hay không.

Được biết năm 2013, ông Trương Thủ Thịnh lập ra công ty Danhua để khai thác mảng trí tuệ nhân tạo, số liệu, tự động hóa và blockchain.

Công ty này, có trụ sở ở California, đã nhận được vốn đầu tư 434 triệu USD, theo Crunchbase.

Nhà đầu tư chính của Danhua là Zhongguancun Development Group, tập đoàn của nhà nước do chính quyền thành phố Bắc Kinh bỏ tiền thành lập.

Tuy thế, gia đình ông Trương bác bỏ chuyện ông tử vong có liên quan gì đến thương chiến Mỹ - Trung và yêu cầu mọi người tôn trọng sự riêng tư của họ.

"Những thông tin sai trái chỉ làm tăng thêm đay khổ cho gia đình giáo sư Trương", một đại diện cho gia đình ông ra thông báo.

Sinh năm 1963 ở Thượng Hải, ông Trương làm bằng tiến sỹ ngành vật lý ở State University of New York tại Stony Brook, nơi ông được thầy là nhà vật lý được giải Nobel, Dương Chấn Ninh (Yang Chen-ning) hướng dẫn.

Các đồng nghiệp của ông Trương ở Standford ca ngợi ông là một nhà tiên phong đầy trí tuệ trong lĩnh vực vật lý lý thuyết.

Quay lại trang chủ
Read 587 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)