Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ : Nguyên thủ Pháp "chết não, nghiệp dư" (RFI, 30/11/2019)
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm 29/11/2019 đã chỉ trích thô bạo đồng nhiệm Pháp Emmanuel Macron, cho rằng nguyên thủ Pháp đang "trong tình trạng chết não".
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và đồng nhiệm Pháp Emmanuel Macron sau cuộc họp báo tại điện Elysée, Paris ngày 05/01/2018. LUDOVIC MARIN / POOL / AFP
Erdogan đặc biệt tức giận vì Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã chỉ trích việc chính quyền Ankara tấn công lực lượng Kurdistan tại Syria. Nguyên thủ Thổ Nhĩ Kỳ thậm chí còn chê bai đồng nhiệm Pháp là "nghiệp dư" và "không có kinh nghiệm" về chống khủng bố.
Phát biểu của Erdogan bị chính quyền Pháp coi là mang tính lăng nhục. Paris đã triệu mời đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ đến bộ Ngoại Giao Pháp và yêu cầu quan chức này giải thích. Tuy nhiên, nhìn từ Thổ Nhĩ Kỳ, những phát biểu của Tổng thống Erdogan nhắm vào Tổng thống Pháp Macron, cho dù có cay độc đến mấy đi chăng nữa, thì cũng không có gì thực sự gây ngạc nhiên.
Từ Istanbul, thông tín viên RFI Anne Andlauer giải thích :
"Trong những tháng gần đây, qua những câu từ khi trả lời phỏng vấn hoặc tuyên bố trên diễn đàn, người ta cảm nhận được là Tổng thống Erdogan ngày càng oán giận và bực tức đồng nhiệm Pháp, người mà ông Erdogan đã từng hy vọng sẽ quan hệ chặt chẽ hơn gần gũi khi mới được bầu lên.
Vào tháng trước, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan khẳng định đã nói với đồng nhiệm Pháp Emmanuel Macron là nên "tự soi mình trong gương" sau khi chủ nhân điện Elysée chỉ trích chính quyền Ankara về chiến dịch tấn công lực lượng Kurdistan tại Syria.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ không hài lòng chút nào với đồng nhiệm Pháp, vì khác lãnh đạo các nước Châu Âu khác, ông Macron không chỉ phản đối Ankara bằng lời nói, mà còn mời đại diện lực lượng Kurdistan đến thăm điện Elysée để bày tỏ sự ủng hộ.
Trong một số hồ sơ khác, chẳng hạn như về vị trí của Thổ Nhĩ Kỳ tại Liên Minh Quân Sự Bắc Đại Tây Dương (NATO), quan hệ của Ankara với Liên Hiệp Châu Âu, hay việc khai thác khí đốt trên vùng biển của Chrypre, ông Tayyip Erdogan cho rằng điện Elysée đều có quan điểm bài Thổ Nhĩ Kỳ.
Đương nhiên là khi công khai trước công luận mối oán giận ông Macron thay vì trao đổi riêng với nguyên thủ Pháp, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan chủ yếu nhắm tới công chúng Thổ Nhĩ Kỳ. Erdogan đang xây dựng hình ảnh một vị lãnh đạo đối đầu với phương Tây".
Thùy Dương
******************
Tổng thống Pháp hài lòng vì đã "đánh thức" được NATO (RFI, 29/11/2019)
Sau cuộc gặp kéo dài một tiếng đồng hồ với tổng thư ký khối NATO Jens Stoltenberg tại điện Elysée hôm 28/11/2019, Tổng thống Pháp Emmuanuel Macron một lần nữa lên tiếng bảo vệ nhận định gây tranh cãi của ông theo đó Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO đang ở trong trạng thái "chết não".
Ảnh tư liệu : Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (P) tiếp tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tại điện Elysée, Paris, ngày 15/05/2018 Reuters
Phát biểu với báo chí, Tổng thống Pháp khẳng định : "Tôi sẵn sàng chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc đã vạch rõ những điểm mập mờ" trong hiện trạng của khối NATO. Đồng thời, ông kêu gọi Liên Minh tập trung nhiều hơn cho những mục tiêu chiến lược, nhất là chống khủng bố.
NATO sẽ tổ chức cuộc họp thượng đỉnh trong hai ngày 03-04/12/2019 tại Luân Đôn nhân dịp kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Liên Minh. Công việc chuẩn bị cho sự kiện này, với sự hiện diện của Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã phần nào bị xáo trộn sau phát biểu gây sốc của Tổng thống Pháp về NATO khi trả lời tuần báo Anh The Economist, ngày 07/11.
Phát biểu của ông Macron đã lập tức làm dấy lên những lời phản đối từ Washington, Berlin, Luân Đôn, cho đến Vacxava, Ankara.
Khi được hỏi là vì sao ông lại đưa ra nhận định gây sốc như vậy, Tổng thống Pháp giải thích là sau khi thấy rằng NATO, trong hai thượng đỉnh gần đây nhất, đã hoàn toàn lơ là các mục tiêu chiến lược của mình để chỉ bàn về việc "giảm gánh nặng tài chánh cho Mỹ", nên ông nghĩ rằng "cần phải có một lời đánh thức".
Tổng thống Pháp nói tiếp : "Lời đánh thức đó đã được đưa ra và tôi rất hoan nghênh việc ưu tiên đề ra lúc này : Suy nghĩ về vai trò thực thụ và những mục tiêu chiến lược" của NATO.
Về phần mình, tổng thư ký Liên Minh Jens Stoltenberg bảo đảm là NATO vừa hiện đại hóa học thuyết và cách vận hành của mình, vừa tăng cường phương tiện hành động đặc biệt là ở phía đông Châu Âu, những nơi giáp giới với Nga.
Nhưng ông cũng nhấn mạnh là trong tình hình hiện nay, một mình Liên Hiệp Châu Âu không thể bảo vệ cho Châu Âu và không thể thay thế NATO. Hai khối Liên Âu và NATO, theo ông, là hai mặt của một chiếc mề đai.
Quan điểm này cũng đã được tân Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, Ursula von der Leyen, chia sẻ. Hôm 28/11/2019, bà nhận định là Liên Hiệp Châu Âu và NATO không "đối địch" mà "bổ sung" cho nhau.
Theo điện Elysée, từ đây cho đến cuộc họp thượng đỉnh, Tổng thống Pháp sẽ còn gặp một số lãnh đạo khác. Tại Luân Đôn, ông Macron sẽ có một cuộc gặp 4 bên với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan, thủ tướng Đức Merkel và thủ tướng Anh Boris Johnson.
Trọng Nghĩa