Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Quốc tế

17/12/2022

Nguy cơ chiến tranh lạnh ló dạng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc

VOA tổng hợp

B Ngoi giao M ra mt ‘Nhà Trung Quc’ trong bi cnh cnh tranh vi Bc Kinh

Reuters, VOA, 17/12/2022

B Ngoi giao Hoa K ngày 16/12 trình làng "Nhà Trung Quc" được lên kế hoch t lâu, mt vic t chc li ni b đ giúp m rng và làm sc nét hoch đnh chính sách đi vi đi th đa chính tr hàng đu ca mình.

tqhk1

Ngoi trưởng M Antony Blinken.

Ngoi trưởng Antony Blinken vào tháng 5 đã công b vic thành lp Nhà Trung Quc, gi đây là mt nhóm thng nht s điu phi và thc hin chính sách ca Hoa K v các vn đ và khu vc.

"Quy mô và phm vi ca thách thc do Cng hòa Nhân dân Trung Hoa đt ra s th thách chính sách ngoi giao ca M mà chúng ta chưa tng thy trước đây", ông Blinken nói vào tháng 5 năm nay.

Ông Blinken ngày 16/12 ch trì l khai trương chính thc đơn v này, vi tên gi chính thc là Văn phòng Điu phi Trung Quc, lưu ý rng nó s đm bo Hoa K có th "qun lý mt cách có trách nhim" s cnh tranh vi Bc Kinh, theo mt tuyên b ca B.

Nhà Trung Quc s tp hp các chuyên gia v Trung Quc t khp các cơ quan trong B đ phi hp vi "mi văn phòng khu vc và các chuyên gia v an ninh quc tế, kinh tế, công ngh, ngoi giao đa phương và truyn thông chiến lược", tuyên b dn li ông Blinken.

Đơn v này s thay thế khâu phn ph trách các vn đ Trung Quc ca B, nhưng s tiếp tc được giám sát bi ông Rick Waters, phó tr lý ngoi trưởng ph trách Trung Quc, Đài Loan và Mông C ti Cc Đông Á và Thái Bình Dương, theo mt quan chc.

Chính quyn ca Tng thng Joe Biden đã vch ra mt chiến lược cnh tranh vi Trung Quc, tp trung vào vic đu tư vào kh năng cnh tranh ca Hoa K và liên kết vi các đng minh và đi tác.

Hai nước đã làm vic đ n đnh mi quan h b rung chuyn bi mt lot các đng thái gn đây ca Hoa K nhm m rng kim soát xut khu đi vi công ngh chiến lược, chng hn như cht bán dn, và chuyến thăm Đài Loan vào tháng 8 ca Ch tch H vin Hoa K Nancy Pelosi, mà Bc Kinh đã đáp tr bng các cuc tp trn quy mô ln.

Ông Biden và nhà lãnh đo Trung Quc Tp Cn Bình đã gp trc tiếp ti đo Bali ca Indonesia vào đu tháng 11 và hai nước đã đng ý tiếp tc các cuc tho lun, bao gm chuyến thăm d kiến ti Trung Quc ca ông Blinken vào đu năm 2023.

Theo Reuters, VOA, 18/12/2022

**************************

Nhng đim chính t hi ngh thượng đnh G-20 Bali

Reuters, VOA, 16/11/2022

Các nhà lãnh đo ca nhóm 20 quc gia giàu có nht thế gii G-20 va kết thúc hi ngh thượng đnh hai ngày ti đo Bali ca Indonesia hôm 16/11, lên án Nga xâm lăng Ukraine "bng nhng li l mnh m nht", trong s nhng đim ni bt khác, theo Reuters.

tqhk2

Ch tch Tp Cn Bình và Tng thng Joe Biden, ti Bali, Indonesia, ngày 14/11/2022.

Dưới đây là nhng đim chính rút ra t hi ngh :

Lên án Nga xâm lược Ukraine

Hi ngh các b trưởng G-20 hi đu năm đã kết thúc mà không có tuyên b chung do Nga phn đi vic đ cp đến cuc chiến Ukraine. Tun này, các nhà lãnh đo đã thông qua mt tuyên b lên án hành đng xâm lược ca Nga Ukraine "bng nhng t ng mnh m nht" và yêu cu nước này rút quân vô điu kin. H cũng nhn ra rng trong khi hu hết các thành viên lên án cuc chiến Ukraine, vn "có nhng quan đim khác và đánh giá khác v tình hình và các lnh trng pht".

Nhng người tham gia cho biết tuyên b đã được nht trí thông qua. Ch nhà ca hi ngh thượng đnh, Tng thng Indonesia Joko Widodo, cho biết tt c đã th hin "s linh hot".

"Hu hết các thành viên lên án mnh m cuc chiến Ukraine và nhn mnh rng nó đang gây ra s đau kh to ln cho con người và làm trm trng thêm nhng bt n hin có trong nn kinh tế toàn cu - kìm hãm tăng trưởng, gia tăng lm phát, phá v chui cung ng, làm gia tăng tình trng mt an ninh lương thc và năng lượng, đng thi làm tăng ri ro n đnh tài chính", tuyên b ca các nhà lãnh đo cho biết.

H cũng lên án bt k mi đe da s dng vũ khí ht nhân nào, mt s khin trách ngm đi vi Nga.

Ngoi trưởng Nga Sergei Lavrov, người dn đu phái đoàn Nga tham d hi ngh thượng đnh khi Tng thng Vladimir Putin vng mt, đã lên án vic "chính tr hóa" cuc hp này.

Quan h M-Trung có nn tng tt hơn

Trước hi ngh thượng đnh là cuc gp song phương gia Tng thng Hoa K Joe Biden và nhà lãnh đo Trung Quc Tp Cn Bình, cuc gp trc tiếp ln đu tiên k t khi ông Biden tr thành tng thng.

Mc dù có ít kết qu hu hình, nhưng nhìn chung đây là mt cuc gp tích cc sau khi quan h gia hai siêu cường gim xung gn mc thp lch s hi đu năm.

C hai bên cho biết trong khi cuc hp kéo dài ba gi đt ra nhng khác bit ln, đc bit là v Đài Loan, các hn chế thương mi và chuyn giao công ngh, hai bên đã đng ý gi liên lc ci m và tránh đi đu.

Có l kết qu c th nht là vic Ngoi trưởng Hoa K Antony Blinken hin có kế hoch thăm Trung Quc vào đu năm ti, chuyến thăm cp cao nht ca Hoa K ti Trung Quc trong hơn bn năm.

Tp trung vào kinh tế toàn cu

Các nn kinh tế G-20 đng ý trong tuyên b rng cn tng bước tăng lãi sut mt cách thn trng đ tránh tác đng lan ta và cnh báo v "s biến đng gia tăng" trong các đng thái tin t, mt s thay đi ln so vi năm ngoái khi y ch tp trung vào vic khc phc nhng hu qu ca đi dch Covid-19.

Liên quan đến hiu ng lan ta là mt s đng thun trước nhng lo ngi ca các nn kinh tế mi ni v kh năng dòng vn khng l chy ra ngoài nếu M tiếp tc tăng lãi sut mnh.

Vi cuc chiến Ukraine đang din ra, cũng như các gói chi tiêu khng l trong thi k đi dch b đ li là nguyên nhân thúc đy lm phát tăng cao, các nước G-20 cho biết các bin pháp kích thích kinh tế tiếp theo nên là "tm thi và có mc tiêu".

V n, nhóm bày t quan ngi v tình hình "xu đi" ca mt s quc gia có thu nhp trung bình và nhn mnh tm quan trng ca vic tt c các ch n cùng chia s gánh nng.

An ninh lương thc

Các nhà lãnh đo ha s phi hp hành đng đ gii quyết các thách thc v an ninh lương thc và hoan nghênh sáng kiến v ngũ cc Bin Đen, nhưng các nhóm xã hi dân s ch trích điu mà h cho là thiếu các bin pháp c th đ gii quyết nn đói.

Ông Friederike Roder thuc nhóm Global Citizen cho biết : "G-20 ch đơn thun là lp li các cam kết cũ t nhng năm trước hoc ghi nhn s phát trin nhng nơi khác, thay vì t mình đm nhn vai trò lãnh đo". Ông nói : "50 triu người đang đng trước b vc ca nn đói khi chúng ta đang bàn chuyn. Không còn thi gian đ G-20 đưa ra li kêu gi hành đng mà chính h mi là nhng người phi hành đng".

Biến đi khí hu

Các nhà lãnh đo G-20 nht trí theo đui n lc hn chế mc tăng nhit đ toàn cu mc 1,5 đ C - khng đnh h sát cánh vi mc tiêu nhit đ t Tha thun Paris 2015 v biến đi khí hu.

Điu đó có th thúc đy các cuc đàm phán ti hi ngh thượng đnh v khí hu COP27 ca Liên Hp Quc Ai Cp, nơi mt s nhà đàm phán lo ngi G-20 s không ng h mc tiêu 1,5 đ C - có kh năng cn tr mt tha thun gia gn 200 quc gia ti các cuc đàm phán ca Liên Hp Quc.

Bên l hi ngh thượng đnh, Hoa K, Nht Bn và các đi tác cho biết h s huy đng 20 t đôla tài chính công và tư đ giúp Indonesia đóng ca các nhà máy đin than và đưa thi hn phát thi cao nht ca ngành này còn 7 năm đến năm 2030.

Ông Biden và ông Tp đng ý ni li hp tác v biến đi khí hu.

Ngoi giao ca Trung Quc

Ch trong chuyến thăm nước ngoài th hai k t khi bt đu đi dch Covid-19, ông Tp t chc các cuc gp song phương vi nhiu đng minh ca Hoa K, th hin thin chí hàn gn quan h vi nhng người ch trích.

Bên cnh cuc gp vi ông Biden, ông Tp đã hi đàm vi Th tướng Australia Anthony Albanese, Tng thng Hàn Quc Yoon Suk-yeol, Th tướng Canada Justin Trudeau và Tng thng Pháp Emmanuel Macron.

Ph Downing cho biết cuc gp vi Th tướng Anh Rishi Sunak đã b hy do vướng lch trình. Ông Tp s gp Th tướng Nht Bn Fumio Kishida vào cui tun này.

Ông Shi Yinhong, giáo sư quan h quc tế thuc Đi hc Nhân dân Bc Kinh, nói v các cuc gp ca ông Tp ti cuc hp : "Đây chưa phi mang tính quyết đnh nhưng là mt bước quan trng đ c gng gim bt nhng bt đng".

Theo Reuters, VOA, 16/12/2022

**************************

Ông Biden cnh báo Trung Quc v Triu Tiên, đng đ vi ông Tp v Đài Loan

Reuters, VOA, 15/11/2022

Tng thng Hoa K Joe Biden ngày 14/11 cnh báo Ch tch Trung Quc Tp Cn Bình rng M s tăng cường v thế an ninh ca mình Châu Á nếu Bc Kinh không th kim chế các chương trình vũ khí ca Triu Tiên. Trong cuc hp kéo dài ba gi đng h, hai nhà lãnh đo M-Trung cũng có nhng li l mnh m v Đài Loan.

tqhk3

Tng thng Hoa K Joe Biden ngày 14/11 gp Ch tch Trung Quc Tp Cn Bình ti Hi ngh Thượng đnh G20 Bali, Indonesia.

Tng thng Biden, trong cuc hp báo sau cuc tho lun trc tiếp đu tiên vi ông Tp k t khi tr thành Tng thng M vào đu năm 2021, cho biết hai bên đã nói chuyn thng thn v nhiu vn đ đang khiến mi quan h M-Trung tr nên ti t nht trong nhiu thp niên.

Ông Biden nói không cn mt cuc Chiến tranh Lnh mi, và nói thêm rng ông không nghĩ Trung Quc đang lên kế hoch cho mt cuc chiến tranh nóng.

Trong mt tuyên b sau cuc gp, ông Tp nói Đài Loan là "ln ranh đ đu tiên" không được vượt qua trong quan h M-Trung, truyn thông nhà nước Trung Quc cho biết.

Ông Biden nói ông mun đm bo vi ông Tp rng chính sách ca Hoa K đi vi Đài Loan không thay đi, tìm cách gim căng thng đi vi hòn đo t tr này. Ông nói vi các phóng viên : "Tôi không nghĩ có bt k âm mưu nào sp xy ra t phía Trung Quc nhm xâm lược Đài Loan".

V Triu Tiên, ông Biden nói nếu Trung Quc không th kim chế các chương trình vũ khí ca Bình Nhưỡng thì Hoa Kỳ s làm nhiu hơn na đ bo v các đng minh ca Hoa K trong khu vc.

Bc Kinh đã tm dng mt lot các kênh đi thoi chính thc vi Washington, bao gm c v biến đi khí hu và các cuc đàm phán gia quân đi vi quân đi, sau khi Ch tch H vin Hoa K Nancy Pelosi đến thăm Đài Loan vào tháng 8 va qua.

"Vn đ Đài Loan là ct lõi ca các li ích ct lõi ca Trung Quc, là nn tng chính tr ca quan h Trung-M, và là ranh gii đ đu tiên không được phép vượt qua trong quan h Trung-M", Tân Hoa xã trích li ông Tp Cn Bình.

Bc Kinh xem Đài Loan là mt phn lãnh th không th tách ri ca Trung Quc. Chính ph dân c ca Đài Loan bác b các yêu sách ch quyn ca Bc Kinh đi vi hòn đo này. Bc Kinh thường xuyên cáo buc Hoa K trong nhng năm gn đây khuyến khích Đài Loan đc lp.

Ông Biden cho biết hai bên đã thiết lp mt cơ chế liên lc thường xuyên hơn và Ngoi trưởng Hoa K Antony Blinken s ti Trung Quc đ tiếp tc các cuc tho lun. "Tôi nghĩ chúng ta hiu nhau", ông nói.

Cười và bt tay

Trước cuc hi đàm, hai nhà lãnh đo đã mm cười và bt tay nng nhit trước quc k ca h ti mt khách sn trên đo Bali ca Indonesia, mt ngày trước hi ngh thượng đnh Khi 20 (G20) vn d kiến s đy căng thng v cuc xâm lược ca Nga ti Ukraine.

"Tht tuyt khi được gp ông", ông Biden nói vi ông Tp khi choàng tay ôm ông Tp trước cuc gp.

Theo Tòa Bch c, ông Biden đã đưa ra mt s ch đ gai góc vi ông Tp, trong đó có nêu lên s phn đi ca Hoa K đi vi "các hành đng ngày càng hung hăng và cưỡng ép" ca Trung Quc đi vi Đài Loan, "các hot đng kinh tế phi th trường" ca Bc Kinh và các hot đng "Tân Cương, Tây Tng, và Hong Kong, và vn đ nhân quyn nói chung".

C hai nhà lãnh đo đu không đeo khu trang đ tránh Covid-19, mc dù các thành viên trong phái đoàn ca h có đeo.

Ông Tp nói trước cuc gp rng mi quan h gia hai nước không đáp ng k vng toàn cu và các tuyên b sau đó phn ánh s rn nt đang tiếp din.

"Gii quyết vn đ Đài Loan là vn đ ca Trung Quc và ni b ca Trung Quc", ông Tp nói, theo truyn thông nhà nước.

"Bt k ai tìm cách tách Đài Loan khi Trung Quc s vi phm li ích cơ bn ca đt nước Trung Quc".

Bc Kinh t lâu đã tuyên b s kim soát Đài Loan và không loi tr vic s dng vũ lc đ làm như vy.

Văn phòng Tng thng Đài Loan cho biết h hoan nghênh vic ông Biden tái khng đnh chính sách ca Hoa K. iu này mt ln na chng minh đy đ rng hòa bình và n đnh ca eo bin Đài Loan là k vng chung ca cng đng quc tế", văn phòng nói.

Quan h căng thng

Quan h Hoa Kỳ-Trung Quc nóng lên trong nhng năm gn đây do căng thng gia tăng v các vn đ t Hong Kong, Đài Loan, Bin Đông, các tp tc thương mi ca Trung Quc và các hn chế ca Hoa K đi vi công ngh Trung Quc.

Nhưng các quan chc M cho biết đã có nhng n lc âm thm ca c Bc Kinh và Washington trong hai tháng qua đ sa cha quan h.

B trưởng Ngân kh Hoa K Janet Yellen trước đó đã nói vi các phóng viên Bali rng cuc gp nhm mc đích n đnh mi quan h và to ra mt "bu không khí chc chn hơn" cho các doanh nghip Hoa K.

Bà cho biết ông Biden đã nói rõ vi Trung Quc v nhng lo ngi an ninh quc gia liên quan đến các quy đnh đi vi các công ngh nhy cm ca Hoa K và đã nêu quan ngi v đ tin cy ca chui cung ng hàng hóa ca Trung Quc.

Ông Biden và ông Tp tng đin đàm qua 5 cuc đin thoi hoc video k t tháng 1 năm 2021. Ln gp mt trc tiếp gn đây nht là dưới thi chính quyn Obama khi ông Biden là phó tng thng.

Ch nhà hi ngh thượng đnh G20, Tng thng Joko Widodo ca Indonesia cho biết ông hy vng cuc hp vào ngày 15/11 có th "mang li nhng mi quan h đi tác c th có th giúp thế gii phc hi kinh tế".

Tuy nhiên, mt trong nhng ch đ chính ti G20 s là cuc chiến ca Nga Ukraine.

Ông Tp và ông Putin đã tr nên gn gũi hơn trong nhng năm gn đây, cùng b phương Tây không tin tưởng. Nga-Trung tái khng đnh quan h đi tác ch vài ngày trước khi Nga xâm chiếm Ukraine. Nhưng Trung Quc đã cn thn không cung cp bt k s h tr vt cht trc tiếp nào có th kích hot các bin pháp trng pht ca phương Tây đi vi nước này.

Ti hi ngh thượng đnh Đông Á Campuchia hôm Ch nht, Th tướng Trung Quc Lý Khc Cường nhn mnh "s vô trách nhim" ca các mi đe da ht nhân, cho thy Trung Quc không thoi mái vi li l ht nhân ca Nga, mt quan chc cp cao ca M cho biết.

Phương Tây đã cáo buc Nga đưa ra nhng tuyên b vô trách nhim v kh năng s dng vũ khí ht nhân sau khi xâm lược nước láng ging Ukraine vào tháng Hai năm nay. Ngược li, Nga cáo buc phương Tây có nhng li l "khiêu khích" v ht nhân.

Theo Reuters, VOA, 15/12/2022

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: VOA tiếng Việt
Read 248 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)