Viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine sẽ không còn là ưu tiên ?

Thanh Phương, RFI, 17/11/2023

Ngày 15/11/2023, Quốc hội Mỹ đã thông qua được ngân sách tạm thời cho chính phủ liên bang, nhờ vậy mà tránh được tình trạng tê liệt của bộ máy hành chính (shutdown). Nhưng để phe Cộng hòa và Dân chủ có thể đạt được thỏa hiệp đó, viện trợ quân sự cho Ukraine đã bị tạm gác sang một bên.

Trụ sở Quốc hội Mỹ trên Đồi Capitol, Washington, ngày 08/09/2022. AP - Jacquelyn Martin

Hiện giờ, Hoa Kỳ vẫn là quốc gia giúp đỡ Ukraine nhiều nhất trong cuộc chiến chống quân xâm lược Nga, với tổng cộng khoảng 110 tỷ đô la viện trợ dân sự và quân sự kể từ tháng 02/2022. Nhưng trong vài tháng nữa, các khoản tiền viện trợ này sẽ cạn kiệt. 

Tổng thống Joe Biden vẫn không ngừng khẳng định Hoa Kỳ "sẽ không bao giờ bỏ rơi Ukraine", cho dù cả thế giới nay đang chú tâm vào xung đột giữa Israel và Hamas ở dải Gaza. Nhưng trên thực tế, Quốc hội Hoa Kỳ, có vẻ như đang muốn đặt lại vấn đề về yểm trợ tài chính cho Kiev, đúng vào lúc mà quân đội Ukraine đang gặp khó khăn trên chiến trường và sắp trải qua một mùa đông trong thế phòng thủ, do quân Nga được cho là sẽ oanh kích ồ ạt vào các cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine. 

Cụ thể, đảng Dân chủ đã muốn Quốc hội Mỹ thông qua một ngân sách chung cho cả Ukraine, Israel và Đài Loan, nhưng cuối cùng theo yêu cầu của đảng Cộng hòa, các viện trợ quân sự đó sẽ được xử lý riêng theo từng nước. Các nghị sĩ Cộng hòa đã từ chối thông qua khoản viện trợ 61 tỷ đôla cho Kiev như chính quyền Joe Biden đã dự kiến. 

Để tránh nguy cơ "shutdown", sẽ khiến hơn một triệu công chức không được phát lương trong khi sắp đến những ngày lễ cuối năm, chính quyền Biden đã phải chấp nhận những nhượng bộ lớn, nhất là về viện trợ quân sự cho Ukraine. 

Vấn đề là thỏa hiệp này chỉ là tạm thời, chỉ kéo dài 45 ngày, cho nên sẽ phải được thương lượng lại vào đầu năm tới. Phe cứng rắn bên phía đảng Cộng hòa thì đã báo trước là họ dứt khoát không chấp nhận thêm bất cứ viện trợ nào cho Kiev. Đối với họ, ngân sách đó nên được dành cho việc quản lý khủng hoảng nhập cư, chứ không phải để tham gia trực tiếp vào một cuộc chiến tranh ở nước ngoài. 

Theo hãng tin Reuters, hôm thứ Tư vừa qua, thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham đã tuyên bố "tăng cường bảo vệ biên giới nước Mỹ quan trọng hơn là viện trợ cho nước ngoài", cho dù ông vẫn ủng hộ việc yểm trợ Ukraine chống quân xâm lược Nga. 

Cho nên thương lượng sắp tới về viện trợ quân sự cho Ukraine chắc chắn sẽ rất phức tạp. Trước mắt, theo báo chí Mỹ, vào đầu tuần tới, các nghị sĩ Quốc hội Hoa Kỳ sẽ biểu quyết một dự luật riêng về viện trợ nhân đạo và quân sự tổng cộng 24 tỷ đôla cho Ukraine, mà tổng thống Biden muốn được bao gồm trong ngân sách chung. 

Theo Reuters, hiện giờ đa số các nghị sĩ cả bên Cộng hòa lẫn Dân chủ đều vẫn ủng hộ việc trợ giúp chính quyền của tổng thống Volodymyr Zelensky. Nhưng về công luận Hoa Kỳ, theo kết quả một cuộc thăm dò do viện Ipsos thực hiện cho hãng tin Reuters trong tuần này, nay chỉ có 41% dân Mỹ ủng hộ viện trợ vũ khí cho Ukraine, 32% chống và phần còn lại không có lập trường dứt khoát. 

Thanh Phương

*************************

Tổng thống Zelensky khẳng định Nga "tập trung tên lửa" chuẩn bị tấn công Ukraine trong mùa đông

Thanh Hà, RFI, 17/11/2023

Trả lời báo chí hôm 16/11/2023 tổng thống Volodymyr Zelensky xác nhận tin Nga đang "tập trung tên lửa" để chuẩn bị cho một chiến dịch oanh kích các cơ sở hạ tầng thiết yếu, như nhà máy điện của Ukraine đúng vào mùa đông giá rét. AFP nhắc lại tuần trước Kiev đã báo động, Moskva sẽ lại tấn công vào các cơ sở hạ tầng dân sự.

Bức ảnh tài liệu này do Bộ Khẩn cấp Ukraine chụp và công bố ngày 19-12/2022 cho thấy một vụ hỏa hoạn tại cơ sở hạ tầng điện quan trọng sau một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Kyiv, trong bối cảnh Nga xâm lược Ukraine. Chính quyền quân sự thành phố Kyiv cho biết máy bay không người lái đã tấn công thủ đô Ukraine vào sáng sớm ngày 19 tháng 12 năm 2022, đồng thời kêu gọi người dân chú ý đến các cảnh báo trên không. AFP – STR

Tương tự như năm ngoái, Nga sẽ phá hoại các nhà máy điện của Ukraine, để cho thường dân chết rét. Tuy nhiên, ông Zelensky lạc quan hơn một chút khi nhận định : Có thể Moskva không còn nhiều tên lửa như cùng thời kỳ năm ngoái, đồng thời khả năng phòng thủ của Ukraine cũng đã có phần tốt hơn. Phát biểu của tổng thống Ukraine nhằm hối thúc các đồng minh tăng cường viện trợ quân sự, tăng cường khả năng bắn chận tên lửa của Nga.

Kiev lo ngại thiếu đạn dược do các nhà cung cấp cho Ukraine dành ưu tiên hỗ trợ Israel trong cuộc xung đột với phong trào Hồi Giáo Palestine Hamas. Tổng thống Zelensky ghi nhận : Một trong những hậu quả rõ rệt của cuộc xung đột ở Cận Đông là việc "cung ứng đạn dược cho Ukraine đang bị chậm lại", các lô đầu đạn 155 ly cung cấp cho Ukraine đang bị "giảm đi trông thấy".

Xét về khả năng phòng thủ, tổng thống Volodymyr Zelensky cho rằng Ukraine đã "tiến bộ hơn năm ngoái" với nhiều lá chắn hơn, ngăn chặn được từ "75 đến 80% drone" của đối phương . Chính quyền cũng đã thiết lập được nhiều hầm trú ẩn và những nơi an toàn cho thường dân. Thế nhưng nhu cầu đẩy mạnh hệ thống phòng không vẫn còn "cấp bách với các khu vực ở miền đông như thành phố Kharkiv, hay vùng Donetsk và Zaporijjia…".

Tại miền đồng Ukraine, thị trưởng Avdiivka hôm qua khẳng định lực lượng của Nga "năng động hơn trong những ngày gần đây", huy động cả xe thiết giáp trong các đợt phản công. Thành phố với hơn 30. 000 cư dân này trước chiến tranh, nay chỉ còn lại chưa đầy 1.500 người và đang trở thành một biểu tượng kháng chiến của Ukraine.

Thanh Hà