Khi cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và thế giới nổ ra (RFI, 04/03/2018)
Nếu nổ ra một cuộc chiến thương mại giữa Mỹ với một phần còn lại của thế giới, ai được, ai thua ? Đó có phải là một cuộc chiến vừa "tốt, vừa dễ thắng" cho Hoa Kỳ như lời tổng thống Trump đã khẳng định hay không ?
Khi nổ ra một cuộc chiến thương mại giữa Mỹ với một phần còn lại của thế giới, kinh tế toàn cầu sẽ ra sao ? ? Reuters
Nguyên nhân chiến tranh thương mại ?
Từ một tuần qua, chính quyền Trump đơn phương thông báo kế hoạch đánh thuế 25 % và 10 % nhắm vào thép và nhôm bán sang Mỹ. Tất cả các đối tác thương mại của Washington đều phẫn nộ. Nhiều bên đòi kiện Hoa Kỳ ra trước Tổ Chức Thương Mại Thế Giới. Liên Hiệp Châu Âu báo trước, "đáp trả một cách tương xứng" và đã chuẩn bị danh sách một loạt các mặt hàng của Mỹ nhập sang Châu Âu sẽ bị áp thuế. Trung Quốc nhấn mạnh sẽ có "những biện pháp cần thiết để bảo vệ lĩnh vực xuất khẩu" của nước này.
Chiến tranh thương mại ảnh hưởng gì đến kinh tế toàn cầu ?
Một phần lớn tăng trưởng của thế giới tùy thuộc vào các hoạt động giao thương. Tổng thống Trump lên cầm quyền vào tháng 1/2017, rút nước Mỹ ra khỏi hiệp định TPP đòi xét lại một loạt các thỏa thuận tự do mâu dịch với các đồng minh thân thiết nhất như Canada, Hàn Quốc …
Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế liên tục khuyến cáo Nhà Trắng tránh dùng các biện pháp bảo hộ làm phương hại tới tăng trưởng của toàn cầu và của bản thân nước Mỹ. Tân thống đốc ngân hàng trung ương Hoa Kỳ ông Jerome Powell bằng một ngôn ngữ rất ngoại giao cho rằng "tăng thuế nhập khẩu không là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ kinh tế Mỹ".
Chính sách bảo hộ gây thiệt hại cho người tiêu dùng
Tăng thuế nhập khẩu thép và nhôm đẩy giá thành các sản phẩm cần sử dụng hai loại nguyên liệu này lên cao. Hãng xe Nhật Toyota báo trước : các nhà máy của Toyota tại Mỹ mà phải mua nhôm và thép đắt hơn, giá thành của mỗi chiếc xe bán ra trên thị trường Hoa Kỳ sẽ tăng cao, bất lợi cho người Mỹ. Giá cả đắt đỏ hơn, người tiêu dùng nản lòng. Không có tiêu thụ, tăng trưởng của Mỹ qua đó bị tác hại lây.
Bảo hộ, biện pháp "tốt đối với nước Mỹ" ?
Ngày 02/03/2018 để biện minh cho quyết định tăng thuế nhập khẩu đánh vào thép và nhôm, Donald Trump trên Twitter viết : "Chúng ta cần bảo vệ đất nước và người lao động Mỹ". Đây là một "cuộc chiến vừa tốt, vừa dễ giành thắng lợi".
Tại Hoa Kỳ, năm 2016 có khoảng 83.000 người làm việc trong các nhà máy sản xuất thép và nhôm. Trong khi đó, những ngành công nghệ và công nghiệp sử dụng nhôm và thép bảo đảm công việc làm cho 6,5 triệu người lao động Mỹ. Ai được, ai thua ?
Tổng thống Trump chưa chính thức ban hành sắc lệnh về thuế nhập khẩu nhôm, thép, Hiệp hội nông gia Mỹ than phiền, Nhà Trắng muốn bảo vệ các nhà máy nhôm, thép mà quên mất rằng các đối tác thương mại của Hoa Kỳ có thể trả đũa, ngưng mua vào nông phẩm made in USA hay đánh thuế lúa mì, thịt bò, ngũ cốc … của Mỹ. Trung Quốc là thị trường lớn nhất mua vào đậu tương của Mỹ.
Trong thời gian từ tháng 3/2002 đến cuối 2013, trong 18 tháng, chính quyền Bush tăng thuế đánh vào thép bán cho Mỹ. Hậu quả là 200.000 người lao động Hoa Kỳ bị vạ lây, theo như nghiên cứu của Viện kinh tế Oxford.
Đàm phán lại NAFTA : Bài toán thêm nan giải
Từ tháng 8/2017, Hoa Kỳ và Canada-Mexico đàm phán lại Hiệp Định Tự Do Mậu Dịch Bắc Mỹ NAFTA vốn có hiệu lực từ 1994. Các bên đã trải qua sáu vòng đàm phán gay go mà kết quả vẫn chưa đi tới đâu. Vào lúc các bên họp lại lần thứ 7 ở Mexico, phái đoàn Mỹ đang đau đầu vì nhiệm vụ của họ càng khó được hoàn thành khi mà tổng thống Trump tuyên chiến trên mặt trận nhôm và thép với Canada và cả Mexico. Canada là nguồn cung cấp số 1 cho nước Mỹ còn Mexico đứng hàng thứ tư.
Thanh Hà
*********************
Trung Quốc cảnh báo "chiến tranh thương mại" với Mỹ (RFI, 04/03/2018)
Bắc Kinh không muốn lao vào một cuộc chiến thương mại với Washington nhưng sẽ "không khoanh tay ngồi nhìn" nếu như quyền lợi của Trung Quốc bị đe dọa. Phát ngôn viên Quốc hội Trung Quốc, Trương Nghiệp Toái (Zhang Zesui) tuyên bố như trên vào hôm nay, 04/03/2018, một ngày trước lễ khai mạc kỳ họp đầu tiên trong năm của Quốc hội khóa 13.
Nhôm thép của thế giới trong tầm ngắm bảo hộ mậu dịch của tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh : Một xưởng chế biến nhôm tấm tại Đức. TOBIAS SCHWARZ / AFP
Đây là lần đầu tiên một quan chức cao cấp Trung Quốc lên tiếng cảnh cáo Hoa Kỳ muốn áp dụng chính sách bảo hộ mậu dịch, áp thuế nhôm và thép, cho dù là trên cả hai thị trường này, Trung Quốc không là một nguồn cung cấp quan trọng của Mỹ.
Trả lời báo chí, ông Trương Nghiệp Toái nhấn mạnh, Trung Quốc không muốn "nổ ra chiến tranh thương mại" tuy nhiên "những quyết định dựa trên những giả thuyết hay do việc đánh giá tình hình sai lệch có thể đem lại những hậu quả mà không một bên nào mong muốn".
Theo giới quan sát lời lẽ này phản ánh quan điểm từng được Bắc Kinh liên tục đưa ra từ nhiều tháng qua đó là Trung Quốc không khơi mào một cuộc chiến thương mại nhưng trong trường hợp "cần thiết" sẽ có những biện pháp thỏa đáng để bảo vệ các doanh nghiệp của nước này trước chính sách bảo hộ của chính quyền Trump.
Theo Tân Hoa Xã, cố vấn kinh tế của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là ông Lưu Hà (Liu He), đang có mặt tại Washington, cho biết qua các cuộc trao đổi với phía Hoa Kỳ, đôi bên đồng ý là nên giải quyết các tranh chấp thương mại bằng con đường "hợp tác hơn là đối đầu".
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, hôm 03/03/2018 cho rằng Mỹ viện cớ "an ninh quốc gia" để giới hạn thép và nhôm nhập vào Hoa Kỳ là một quyết định "không có cơ sở"
Úc là một trong những nguồn cung cấp nguyên liệu quan trọng cho Hoa Kỳ cũng cho rằng "chiến tranh thương mại sẽ làm suy yếu đà tăng trưởng của toàn cầu".
Hiệp hội các tập đoàn luyện kim của Hàn Quốc cho biết đang đàm phán để nhôm và thép của họ xuất sang thị trường Hoa Kỳ được miễn trừ thuế nhập khẩu.
Thanh Hà
*********************
Trump dọa đánh thuế xe hơi Châu Âu, leo thang khẩu chiến thương mại (VOA, 04/03/2018)
Tổng thống Mỹ Donald Trump gia tăng áp lực lên các đối tác thương mại hôm thứ Bảy, đe dọa áp thuế nhập khẩu lên các nhà sản xuất xe hơi của Châu Âu nếu EU trả đũa kế hoạch của ông định áp thuế lên nhôm và thép.
Phát biểu mới nhất của tổng thống Mỹ cho thấy ông không chịu lùi bước trước các lợi ích kinh doanh của Mỹ và các đối tác thương mại lo lắng về viễn cảnh một cuộc chiến tranh thương mại.
Dòng tweet của ông Trump cho thấy ông không chịu lùi bước trước các lợi ích kinh doanh của Mỹ và các đối tác thương mại lo lắng về viễn cảnh một cuộc chiến tranh thương mại, vốn đã làm kinh động thị trường tài chính trong tuần này.
"Nếu EU muốn tăng thêm thuế nhập khẩu đã hết sức to lớn của họ và các rào cản đối với các công ty Mỹ làm ăn ở đó, thì chúng ta sẽ chỉ cần áp thuế lên xe hơi của họ đang ồ ạt đổ vào thị trường Mỹ", ông Trump viết trên Twitter. "Họ làm xe hơi của chúng (và những thứ khác nữa) không bán được ở đó. Bất bình đẳng thương mại lớn !".
Đe dọa của ông Trump được đưa ra giữa lúc căng thẳng bùng lên ở hai bờ Đại Tây Dương về thương mại.
Hôm thứ Năm, ông Trump nói Mỹ sẽ áp mức thuế 25 phần trăm đối với thép nhập khẩu và 10 phần trăm đối với nhôm nhập khẩu để bảo vệ các nhà sản xuất trong nước.
Ngày hôm sau, Chủ tịch Ủy hội Châu Âu Jean-Claude Juncker nói trên truyền hình Đức rằng "Chúng tôi sẽ áp thuế lên Harley-Davidson (xe môtô), rượu bourbon và quần jean xanh của Levi’s".
Canada cũng nói rằng họ sẽ trả đũa bất kỳ mức thuế nhập khẩu nào của Mỹ đối với thép và nhôm.
Ông Trump hôm thứ Sáu tweet rằng chiến tranh thương mại là điều tốt và "dễ thắng". Thị trường tài chính ở Mỹ chao đảo ngay sau đó.
Vào tháng 1 năm 2017, ông Trump đã cảnh báo các công ty sản xuất xe hơi của Đức rằng ông sẽ áp đặt một khoản thuế biên giới 35 phần trăm lên xe nhập khẩu vào thị trường Mỹ.