World Cup 2018, cuộc đua chóng mặt giữa các vì sao
Hôm 14/06/2018, tổng thống Nga Vladimir Putin chính thức khai mạc Cúp Bóng Đá Thế Giới 2018, với trận đấu mở màn giữa đội Nga và Ả Rập Xê Út. World Cup 2018 hứa hẹn một mùa bóng sôi nổi nhưng không kém phần mầu sắc chính trị là nhận định chung của các báo Pháp.
Một cổ động viên đội tuyển Nga trước hôm khai mạc World Cup 2018, bên ngoài sân vận động Luzhniki ở Moskva, ngày 14/06/2018. Reuters/Maxim Shemetov
Le Figaro trên trang nhất chạy tít : "Cúp Thế Giới, nước Nga của Putin đón tiếp hành tinh bóng đá". Libération, đăng ảnh lớn cầu thủ Pháp Antoine Griezmann, đề tựa : "Bóng đá thế giới : Nụ hôn nồng thắm từ Nga". Nhật báo thiên tả này cũng tự hỏi : Liệu Griezmann và đội tuyển Pháp có lại đạt đỉnh cúp hay không ?
Một cuộc tranh đua chóng mặt
Nhưng trước hết Cúp Bóng Đá Thế Giới là một lễ hội lớn của toàn cầu. Bởi vì đây là nơi diễn ra "Các cuộc tranh tài đến chóng mặt của các ngôi sao thế giới". Tổng cộng, có 32 đội bóng tham dự và 64 trận cầu sẽ diễn ra. Libération khai trận với những dự đoán các đội được cho là có ưu thế nhất.
Những màn ghi bàn, các cảm xúc, trong vòng một tháng từ ngày 14/06 đến hết ngày 15/07, thế giới sống theo nhịp quả bóng lăn theo gót chân của các ngôi sao bóng đá Ronaldo, Messi hay là Neymar.
Trong cuộc chơi tuy nhỏ mà lớn này, một số đội dường như có ưu thế hơn số khác mà điển hình là đội Brazil, luôn có mặt trong lễ hội lớn được tổ chức mỗi 4 năm/lần và có từ năm 1934. Dù đã 5 lần vô địch thế giới, nhưng đội bóng Seleçao năm nay sẽ bắt đầu cuộc tranh tài với đội Thụy Sĩ vào ngày Chủ Nhật 17/06, với mục tiêu xóa tan nỗi nhục 7-1 mà Brazil đã hứng chịu trong vòng bán kết cách nay 4 năm.
Là đội bóng đầu tiên đoạt vé đi dự vòng chung kết Cúp Thế Giới tại Nga, cùng với huấn luyện viên trưởng Tite và ngôi sao bóng đá Neymar, đội tuyển Brazil dường như đang có trong tay vũ khí để xóa sạch điều sỉ nhục, đưa đội bóng huyền thoại trở lại với đỉnh cao nghệ thuật bóng tròn.
Tây Ban Nha, cách nay bốn năm, bị loại ngay từ đầu, năm nay cũng phải phục thù. Vấn đề là đội bóng vô địch năm 2010, khởi động mùa giải Nga năm nay cùng với tai biến. Chỉ còn hai ngày nữa đến kỳ tranh giải, huấn luyện viên trưởng là Julen Lopetegui đã bị sa thải. Nguyên nhân chỉ là vì đã âm thầm thương lượng với Real Madrid để thế chỗ của Zinedine Zidane.
Lần này đến Nga, đội tuyển bóng đá Tây Ban Nha với tân huấn luyện viên trưởng Fernando Hierro, trông cậy vào kinh nghiệm của Ramos, Piqué, Busquets hay Iniesta để không bị tan vỡ. Cuộc đấu trí đầu tiên của đội sẽ là trận cầu với Bồ Đào Nha. Ngày thứ hai của giải, nhưng là cú sốc đầu tiên. Liệu Ronaldo và đội vô địch Châu Âu này có đủ sức để thực hiện thành công cú đúp Euro và Thế giới hay không ? Hạ hồi phân giải !
Bốn lần vô địch mà giải gần nhất là năm 2014, đội bóng Đức đến với người hâm mộ với hy vọng gặp lại Brazil ở vòng chung kết. Lá chủ bài của Mannschaft là gì ? Đó chính là sự ổn định nhân sự đáng kinh ngạc dưới sự dẫn dắt của Joachim Low, huấn luyện viên trưởng của đội từ 2006. Đội bóng quy tụ những ngôi sao dày dạn kinh nghiệm như Neuer, Hummels, Ozil, Khedira hay Muller, và có một tinh thần tập thể cao độ. Nhờ vào yếu tố này mà Đức đã hạ gục được đội Argentina của ngôi sao Messi cách nay 4 năm trong trận chung kết, giành chức vô địch thế giới lần thứ 4.
Bóng đá : Thể thao và sợi dây ràng buộc chính trị
Ngoài không khí hừng hực thể thao đó, báo chí Pháp cũng nhận thấy ít nhiều hơi hướm chính trị trong lần World Cup này. Nhật báo Le Monde trên trang nhất cho rằng : "Nga 2018 : Sự cuồng nhiệt của bóng đá và những lý lẽ của Putin".
Điều đầu tiên nhật báo Le Monde ghi nhận bầu không khí hâm mộ bóng đá tại Nga không như cách nay 4 năm tại Brazil. Bất chấp sự hiện diện của hàng triệu người hâm mộ, nhưng cảm giác phấn khích của những người đam mê ngay cả ở những người trong nước cũng không dữ dội.
Lễ hội bóng đá năm nay đặc biệt diễn ra trong bầu không khí địa chính trị căng thẳng. Do đó, đối với điện Kremlin, đây là một cơ hội quan trọng, để xóa tan các vết hoen ố trong thể thao như việc dùng doping, nạn hooligan, tình trạng bài người đồng tính hay như phân biệt chủng tộc. Chỉ cần một sự cố xảy ra sẽ làm còn làm xói mòn thêm hình ảnh một nước Nga hùng cường mà ông Putin muốn đưa ra.
Cúp Bóng Đá năm nay cũng là dịp để cho FIFA tạo dựng lại uy tín của mình, kể từ sau vụ tai tiếng tham nhũng liên quan đến các quyết định trao quyền tổ chức World Cup 2018 tại Nga và World Cup 2022 ở Qatar. Tóm lại, theo Le Monde, sự kiện thể thao quốc tế lần thứ 21 này nặng đầy thách thức cho FIFA và Nga. Tờ báo kết luận, "World Cup 2018, một lịch sử cần viết nên".
World Cup : Công cụ chính trị của Putin ?
Le Figaro trong bài viết có tựa đề "Putin trên địa bàn chính trị với Cúp Thế Giới" cho rằng chủ nhân điện Kremlin muốn biến Russia 2018 thành một công cụ "quyền lực mềm" để thu hút sự chú ý của người dân trong nước và thế giới.
Le Figaro viết là nước Nga có một tháng lễ hội để thu hút trở lại sự quan tâm của người dân trong nước, cũng như là cả thế giới, về một cựu cường quốc thời chiến tranh lạnh và một nguyên thủ gây nhiều tranh cãi. Lễ khai mạc diễn ra tại Loujniki, sân vận động đã từng đón Thế Vận Hội Olympic năm 1980, dưới thời Xô Viết.
Nhưng khác với năm xưa, Thế Vận Hội bị nhiều nước tẩy chay nhằm phản đối Liên Xô xâm chiếm Afghanistan, năm nay ngoại trừ Anh quốc vì vụ Skripal, không một lãnh đạo phương Tây nào từ chối tham gia cuộc hẹn lớn này.
Điều Le Figaro muốn nói đến chính là bầu không khí chính trị. Nước Nga năm 2010, thời điểm được FIFA trao quyền đăng cai World Cup khác hẳn với nước Nga 2018. Nga năm 2010 còn là thành viên của khối G8, khối 8 nền kinh tế hàng đầu thế giới. Do đó, theo nhận xét của ông Alexei Makarkine, phó chủ tịch Trung Tâm Công Nghệ Chính trị Moskva, "Cúp Bóng Đá Thế Giới khi ấy được xem như là một phương cách để củng cố uy tín của Nga trên chính trường ngoại giao".
Nhưng theo phân tích của ông Vitali Gorokhov, lãnh đạo trung tâm nghiên cứu "Chính trị, Thể Thao và Xã Hội" thì World Cup năm nay còn là một thách thức chính trị của Putin, chủ yếu nhắm vào người dân trong nước.
"Lượng khán giả theo dõi mà cuộc tranh tài này mang lại sẽ là một công cụ dùng để chứng tỏ với người dân trong nước : Chỉ cần ông Gianni Infantino (chủ tịch FIFA) tuyên bố là Cúp Thế Giới được tổ chức tốt đẹp, người dân Nga sẽ tự cho là : "Mình quá giỏi, cả thế giới đang nói về mình".
Một quan điểm cũng được ông Dmitri Travin, giáo sư trường Đại học Châu Âu tại Saint-Petersbourg chia sẻ : "Chắc chắn là người ta có thể nghe trên các kênh truyền hình Nga đây sẽ là World Cup hay nhất trong lịch sử bóng đá trên phương diện tổ chức và người ta có quyền tự hào về điều này".
Theo một kết quả thăm dò do viện FOM thực hiện hồi tháng 4/2018, 74% số người Nga được hỏi tỏ ra lạc quan về sự kiện này, trong đó đại đa số khẳng định sự kiện "sẽ nâng cao uy tín của đất nước trên trường quốc tế".
World Cup : Một thảm kịch đối với người dân Moskva
Vậy người dân Moskva năm nay đón World Cup thế nào ? Báo Libération có bài phóng sự cho hay "Tại Moskva : Lễ hội ư ? Đối với chúng tôi, đó là một bi kịch".
Bi kịch là vì tại thủ đô, các cuộc lễ hội thâu đêm suốt sáng đang được chuẩn bị. Các cổ động viên đến ồ ạt gây ồn ào, an ninh bị siết chặt. Còn ở ngoại ô, công việc cải tạo cơ sở hạ tầng được thực hiện vội vã, bất chấp việc gây thiệt hại cho người dân do việc đền bù không thỏa đáng.
World Cup : Trung Quốc hưởng lợi
Cuối cùng, báo Le Monde khép lại mục điểm báo hôm nay với một chi tiết khá thú vị "Trung Quốc không dự World Cup, nhưng các thương hiệu hàng hóa thì có".
Le Monde cảnh báo, vào giờ nghỉ giữa các hiệp đấu, các fan hâm mộ nếu muốn thưởng thức một món kem thì phải chấp nhận cởi mở tư tưởng về ẩm thực cũng như là ngôn ngữ. Bởi vì khán giả hâm mộ có nguy cơ chỉ tìm thấy các hiệu kem của Trung Quốc, được độc quyền phân phối trong suốt mùa bóng này.
Minh Anh