 | Tổng quan: | 3250092 |
Chủ tịch Quốc Hội Nguyễn Thị Kim Ngân đang có chuyến thăm và làm việc tại Trung Quốc. Cùng thời gian này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc làm việc trực tuyến với các tướng tá hải quân ngoài vùng Biển Đông.
Twitter IndoPacific_SCS_Info bày tỏ : "Những liên hệ quân sự của tôi ở Việt Nam nói với tôi rằng tình hình đang xấu đi. Có thể đi đến cuộc khủng hoảng như năm 2014".
Twitter của Ryan D. Martinson (ông là một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Hàng hải Trung Quốc tại Đại học Chiến tranh Hải quân Mỹ) liên tục cung cấp những thông tin nóng trên vùng Biển Đông, từ ngày 10/7.
"Kể từ thứ Tư tuần trước (ngày 3/7), tàu khảo sát Haiyang Dizhi 8 của Trung Quốc đã thực hiện một cuộc khảo sát địa chất tại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, ở vùng biển phía tây đảo Trường Sa do Việt Nam kiểm soát".
"Tàu khảo sát này nằm dưới sự hộ tống của tàu Cảnh sát biển Trung Quốc".
Hình ảnh đi kèm là vị trí 4 tàu của Trung Quốc gồm : Haijing ; Zhongguehaijing ; Hai Yang Di Zhi Ba Hao ; Haijing 37111.
Tàu Haiyang Dizhi 8 được Trung Quốc đưa vào sử dụng ngày 13/06/2018, đây là tàu khảo sát địa chất toàn diện với chức năng đo địa chấn 3D tiên tiến của Cục Khảo sát Địa chất Biển Quảng Châu (1).
Trước tình hình xuất hiện tàu khảo sát trái phép, Twitter của Ryan D. Martinson tiếp tục thông tin sự xuất hiện của tàu Việt Nam.
"Xuất hiện Việt Nam đang đấu tranh với hoạt động [trái phép của Trung Quốc]".
Nhóm tàu Việt Nam gồm Kiểm ngư (KN) 468, Tàu Nam Yết 207008, KN 472, và cuối cùng là Da Nam 612883. Trong đó tàu Nam Yet và KN 472, KN 468 tiếp cận gần với nhóm tàu Trung Quốc.
Nhóm tàu Kiểm ngư Việt Nam là lực lượng chuyên trách thuộc Tổng cục Thủy sản, trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, được thành lập ngày 25/01/2013. Tuy là lực lượng dân sự nhưng kiểm ngư có thể phối hợp với hải quân, biên phòng và cảnh sát biển, nhằm bảo vệ ngư dân và chủ quyền quốc gia trên biển.
"Bây giờ có vẻ như Tàu Cảnh sát biển Trung Quốc hơn 10.000 tấn đang ở ngoài đó để giúp bảo vệ tàu khảo sát Trung Quốc".
Đến ngày 11/7, Ryan D. Martinson tiếp tục cung cấp thông tin trên Twitter.
"Các hoạt động khảo sát của Haiyang Dizhi 8 diễn ra từ ngày 3 đến ngày 11/07/2019".
"Bây giờ đây là dấu vết của ba tàu hộ tống của Cảnh sát biển Trung Quốc được biết đến (có lẽ còn có nhiều tàu khác). Rõ ràng, họ rất bận rộn".
"Haiyang Dizhi 8 thuộc sở hữu của Cơ quan Khảo sát Địa chất Trung Quốc, một cơ quan chính phủ. Đây là một bức ảnh cho thấy con tàu trông như thế nào trong khi tiến hành khảo sát địa chất" (2).
Trong thông tin thêm về chiến thuật dùng tàu khảo sát và các tàu dân sự (kiểm ngư) để xâm phạm chủ quyền Biển Đông của Bắc Kinh. Bài viết trên CIMSEC của tác giả Dmitry Filipoff đã lý giải (3) điều này như sau :
"Bắc Kinh khẳng định các đặc quyền của mình thông qua việc sử dụng một loạt các chiến thuật không gây chết người. Trong nhiều trường hợp, các tàu vùng xám của Trung Quốc biến mình thành vũ khí bằng cách : húc nhau ; gây cản trở vật lý ; sử dụng vòi rồng làm hỏng thiết bị đối phương.
Haiyang Dizhi 8 thuộc sở hữu của Cơ quan Khảo sát Địa chất Trung Quốc, một cơ quan chính phủ
Các quốc gia khu vực thường bất lực trong việc đáp trả vì Trung Quốc có lực lượng hải quân hùng mạnh nhất trong khu vực".
Vậy các quốc gia trong khu vực đã phản ứng thế nào với các hoạt động vùng xám trên biển của Trung Quốc ?
Martinson diễn giải :
"Các quốc gia trong khu vực đã không phô bày cho Trung Quốc thấy một mặt trận thống nhất. Họ có những cách xử lý lấn chiếm của Trung Quốc khác nhau. Sức mạnh gây e ngại nhất với Trung Quốc là Nhật Bản, quốc gia củng cố lực lượng bảo vệ bờ biển và dọc theo các hòn đảo phía nam của nó.
Trong khi đó, Việt Nam là một mô hình đẩy lùi chống lại sự bành trướng trên biển của Bắc Kinh, ngay cả sức mạnh tự vệ của Hà Nội có giới hạn. Vào tháng 7/2017, Bắc Kinh có khả năng sử dụng lực lượng vùng xám buộc Hà Nội hủy bỏ kế hoạch phát triển dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế của riêng mình, vốn hợp tác với một công ty Tây Ban Nha".
Trong một bài báo ngày 11/7 của Bloomberg (5), nội dung phản ánh khả năng chiến thắng của Trung Quốc tại vùng Biển Đông :
"Bị giam cầm trên mũi thuyền, hai tay ôm chặt sau đầu, thuyền trưởng tàu đánh cá Việt Nam Trần Văn Nhân và thuyền viên của anh ta được yêu cầu giữ im lặng và nhìn đi chỗ khác khi các thủy thủ Trung Quốc đã tiếp cận".
"Nhân bị Cảnh sát biển Trung Quốc bắt gặp kể từ khi Bắc Kinh tăng cường tuần tra tại các khu vực tranh chấp ở Biển Đông vài năm trước. Sáu quan chức Trung Quốc mặc đồng phục màu xanh đã lên chiếc tàu đánh cá nhỏ bé của Nhân từ một tàu tuần tra bọc thép nặng 3.000 tấn để bảo Nhân ngừng câu cá ở vùng biển mà nhiều thế hệ nhà anh đã đánh bắt".
"Họ nói, ‘đây là lãnh thổ của Trung Quốc. Anh không được phép đi câu cá ở đây. Nếu bạn tiếp tục làm điều này, lưới của anh sẽ bị cắt và thuyền của anh sẽ bị đưa đến Trung Quốc và sẽ đối diện với pháp luật", ‘Tiết Nhân, 43 tuổi, nói khi ngồi trên tàu đánh cá đang cập cảng Tam Quang, một làng chài nhỏ ở tỉnh Quảng Nam".
An Viên
Nguồn : VNTB, 14/07/2019
(1) http://www.gmgs.cgs.gov.cn/tbzl/kkpt/201806/t20180613_461591.html
(2) http://www.cgs.gov.cn/gzdt/zsdw/201807/t20180725_464053.html
(4) https://www.bloomberg.com/graphics/2019-south-china-sea-silent-war/
Biển Đông : Mỹ tố cáo yêu sách chủ quyền "phi pháp" của Trung Quốc (RFI, 12/07/2019)
Chính quyền của tổng thống Donald Trump đã có một cách đặc biệt để đánh dấu sự kiện Tòa Trọng tài thường trực La Haye ra phán quyết Biển Đông bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên hầu như toàn bộ vùng biển này.
Ngày 29/05/2014, một tàu đánh cá của ngư dân Việt Nam bị đâm chìm gần quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp, được tàu Cảnh sát biển Việt Nam câu kéo về đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Reuters / Stringer
Hôm 11/07/2019, một hôm trước kỷ niệm ba năm ngày Tòa La Haye ra phán quyết, bộ ngoại giao Mỹ đã có tuyên bố lên án Trung Quốc phản bội lời hứa không quân sự hóa Biển Đông mà chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra năm 2015. Mỹ đồng thời tái khẳng định việc Washington cực lực phản đối các nỗ lực của Bắc Kinh nhằm áp đặt các yêu sách chủ quyền "bất hợp pháp" ở Biển Đông.
Theo phát ngôn viên bộ ngoại giao Mỹ, bà Morgan Ortagus, "việc Trung Quốc quân sự hóa các tiền đồn tại vùng đang tranh chấp ở Biển Đông đã phản bội cam kết năm 2015 của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là không tiến hành những hoạt động đó".
Trong một cuộc hợp báo, bà Ortagus nhắc lại rằng đó là những hành vi "khiêu khích, phức tạp hóa việc giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, đe dọa an ninh của các quốc gia khác và làm suy yếu sự ổn định khu vực".
Việc Mỹ tiếp tục gọi những đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông là "phi pháp" đã có cơ sở pháp lý là phán quyết ngày 12/07/2016 của Tòa Trọng tài thường trực La Haye, phủ nhận "đường chín đoạn" mà Trung Quốc vẽ ra để tuyên bố chủ quyền trên gần như toàn bộ Biển Đông.
Trong phát biểu hôm qua, phát ngôn viên bộ ngoại giao Mỹ nhắc lại rằng Hoa Kỳ kêu gọi tất cả các bên tranh chấp Biển Đông tôn trọng luật pháp quốc tế và giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, dựa trên luật pháp, chứ không phải bằng vũ lực.
Bộ trưởng quốc phòng ASEAN bàn về Biển Đông
Vấn đề Biển Đông cũng được các bộ trưởng quốc phòng ASEAN thảo luận trong hội nghị thường niên vào hôm qua 11/07/2019 tại Bangkok (Thái Lan).
Theo hãng tin Nhật Kyodo, tuyên bố chung kết thúc hội nghị hoan nghênh cuộc thao diễn hải quân đầu tiên giữa ASEAN và Trung Quốc được tiến hành vào năm ngoái, cũng như cuộc tập trận giữa hải quân ASEAN và Mỹ, dự trù vào cuối năm nay.
Phó thủ tướng kiêm bộ trưởng quốc phòng Thái Lan Prawit Wongsuwon, người chủ trì cuộc họp, cho biết trong một cuộc họp báo rằng các bộ trưởng đã nhắc lại tầm quan trọng của việc sớm kết thúc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) hiệu quả theo thời hạn được các bên thống nhất.
Các bộ trưởng cũng khẳng định tầm quan trọng của việc tìm kiếm một giải pháp tranh chấp hòa bình đúng theo luật pháp quốc tế và tránh các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình ở Biển Đông.
Trọng Nghĩa
*****************
Biển Đông : Manila càng chập chờn, Bắc Kinh càng lấn lướt (RFI, 11/07/2019)
Gần một tháng sau khi vụ việc xẩy ra, tuần duyên và cơ quan hàng hải Philippines mới đưa ra kết luận về vụ tàu cá Philippines ngày 09/06/2019 bị tàu Trung Quốc đâm chìm tại khu vực Bãi Cỏ Rong gần Trường Sa trên Biển Đông rồi bỏ đi, để mặc cho 22 ngư dân Philippines trong vòng nguy hiểm mà không hề cứu vớt.
Dân Philippines biểu tình đốt cờ Trung Quốc ngày 17/06/2019 tại Manila để phản đối vụ tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Philippines.TED ALJIBE / AFP - Ảnh minh họa
Theo nội dung báo cáo đã được báo chí Philippines tiết lộ ngày 06/07 vừa qua, đây là một sự cố trên biển nghiêm trọng, tàu Trung Quốc có lỗi chính trong tai nạn, không chủ động thực hiện các biện pháp tránh va chạm với tàu cá Philippines và không giúp đỡ các ngư dân Philippines bị nạn. Báo cáo của các cơ quan chức năng đã gián tiếp bác bỏ lập luận của chính tổng thống Philippines Duterte về sự cố, cho đấy chỉ là một "tai nạn nhỏ", bất chấp những thông tin ban đầu cho thấy tính chất nghiêm trọng của vụ việc.
Theo giới quan sát, phản ứng của các giới chức chính quyền Philippines liên quan đến vụ Bãi Cỏ Rong trong một tháng qua thiếu nhất quán, từ thái độ cứng rắn ban đầu đã mau chóng giảm nhẹ cường độ sau đánh giá của tổng thống Philippines.
Trong một bài phân tích trên nhật báo Hồng Kông South China Morning Post ngày 07/07 vừa qua, chuyên gia Collin Koh thuộc Viện Nghiên Cứu Quốc Phòng và Chiến Lược, Đại Học Công Nghệ Nanyang (Singapore) đã đặt ra câu hỏi "Liệu thái độ chập chờn của Manila trên sự cố Bãi Cỏ Rong có làm Bắc Kinh hung hăng hơn hay không ?"
Đối với chuyên gia này thì cách một quốc gia phản ứng với chiến thuật tấn công theo kiểu "vùng xám" của những kẻ xâm lược nước ngoài có thể tác động đáng kể đến cách đối phó trong tương lai của nước này.
Duterte không cho phản ứng mạnh
Nhà nghiên cứu đã nêu bật sự cố Bãi Cỏ Rong trên Biển Đông, xảy ra ngày 09/06/2019, trong đó Philippines là nước bị tấn công bằng chiến thuật "vùng xám", còn nước xâm lược là Trung Quốc.
Đã gần một tháng kể từ khi xẩy ra vụ một chiếc tàu Trung Quốc đâm chìm một tàu đánh cá Philippines ngoài khơi Bãi Cỏ Rong, cuộc tranh chấp ở Philippines vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc. Nhưng vào lúc Bắc Kinh và Manila tìm cách xác định những gì đã thực sự xảy ra, đã xuất hiện những tuyên bố mâu thuẫn nhau và đôi khi gây tranh cãi từ phía các quan chức Philippines, trong đó có cả tổng thống Rodrigo Duterte.
Nhà lãnh đạo tính khí thất thường, nổi tiếng với cách ăn nói sỗ sàng, lại không phải là người đầu tiên lên tiếng khi có tin tức về vụ việc.
Bộ trưởng quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana ban đầu đã phản ứng giận dữ, gọi đó là một hành vi cố ý của phía Trung Quốc. Nhưng khi ông Duterte phá vỡ sự im lặng và nói rằng đó chỉ là một sự cố nhỏ trên biển, thì ông Lorenzana đã nép về phía sau.
Trong một bước ngoặt khác, thuyền trưởng tàu cá Philippines đã cải chính và rút lại những cáo buộc ban đầu theo đó tàu Trung Quốc đã cố tình đâm tàu Philippines.
Trong khi chờ kết quả điều tra chính thức, người ta có thể quan sát các phản ứng tương phản của Trung Quốc và Philippines.
So với lập trường chập chờn của Manila, quan điểm của Bắc Kinh đã được tính toán kỹ và nhất quán, ngay cả khi người ta có thể hoài nghi về tính xác thực trong cách giải thích của đại sứ quán Trung Quốc tại Manila, theo đó tàu Trung Quốc đã không thể giải cứu 22 ngư dân Philippines bị rơi xuống biển vì lúc đó tàu Trung Quốc đang bị tàu thuyền Philippines "bao vây".
Sự cố Bãi Cỏ Rong : Kinh nghiệm về chiến lược vùng xám
Đã có rất nhiều suy đoán cho rằng chiếc tàu Trung Quốc thuộc lực lượng dân quân biển. Nếu đúng là như vậy, sự cố Bãi Cỏ Rong có thể là một bài học quan trọng về cách quản lý khủng hoảng, mang lại cho các chính phủ kinh nghiệm đối phó với các kịch bản "vùng xám" trong tương lai.
Nói một cách đơn giản, chiến lược "vùng xám" là việc sử dụng các biện pháp cưỡng chế quân sự và phi quân sự nhằm đạt được các mục tiêu trong chính sách đối ngoại, mà không cần dùng đến các phương tiện chiến tranh đúng nghĩa. Chiến lược này bao gồm cả việc sử dụng các tác nhân trên danh nghĩa không phải là của Nhà nước, như trong trường hợp "những người áo xanh lá cây nhỏ bé – little green men" (nói về lính Nga trá hình, không đeo phù hiệu, quân hiệu) đã nắm quyền kiểm soát Crimée vào năm 2014.
Tương đương với đạo quân đó ở trên biển chính là đạo quân của "những người áo xanh lam nhỏ bé – little blue men" như cách gọi của giáo sư Andrew Erickson trong bài nghiên cứu về lực lượng dân quân biển vốn rất khó nhận dạng của Trung Quốc đang hoạt động ở Biển Đông. Lực lượng được cho là ngư dân đó có thể thực hiện một số nhiệm vụ được gọi là yêu nước để giúp Bắc Kinh khẳng định quyền hạn và lợi ích hàng hải ở vùng biển có tranh chấp.
Chiến lược "vùng xám" có thể có nhiều cơ hội thành công hơn nếu phía nạn nhân không phản ứng hiệu quả được vì bị các rào cản quan liêu. Thái độ thiếu dứt khoát và mâu thuẫn nội bộ có thể làm cho phía bị tấn công mất đi cơ hội có phản ứng quyết định để ngăn chặn hoặc lật ngược lại tình trạng đã rồi mà kẻ xâm lược áp đặt.
Dưới thời Duterte, Manila không còn cứng rắn với Bắc Kinh
Đối với chuyên gia Collin Koh, thái độ chập chờn của Manila sau sự cố Bãi Cỏ Rong không phải là điều mới xẩy ra lần đầu. Từ cuối năm 2016, phản ứng của Philippines trước các hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa phải nói là rất lung tung.
Đáng chú ý nhất là vào tháng 5 năm ngoái, phản ứng đầu tiên của Manila trước việc Trung Quốc triển khai tên lửa đến Trường Sa là chờ "xác minh" sự việc. Đó có vẻ là một phản ứng thận trọng, nhưng điều đáng nói là chính quyền Philippines đã phải mất gần năm ngày để thừa nhận rằng họ không thể xác minh điều được cho là vi phạm đó.
Ông Harry Roque, lúc đó là phát ngôn viên của tổng thống Philippines, đã tuyên bố : "Để có thể làm công việc xác minh, chúng tôi cần đến một loại công nghệ mà chúng tôi chưa có, nên chúng tôi vẫn không thể tự mình xác minh được". Nhân vật này còn cho biết thêm là vấn đề xác minh thậm chí còn không được nêu lên trong một cuộc họp nội các do tổng thống Duterte triệu tập
Malaysia chập chờn nhưng không buông bỏ như Philippines
Nhưng vấn đề không chỉ xảy ra riêng cho Philippines. Vào tháng 3 năm 2016, sau các báo cáo theo đó một hạm đội gồm hơn 100 tàu đánh cá Trung Quốc đã tiến vào vùng biển Malaysia ngoài khơi Sarawak, chính quyền Kuala Lumpur cũng đã có phản ứng chập chờn.
Trong lúc Cơ Quan Hàng Hải Malaysia (Malaysian Maritime Enforcement Agency), tên gọi lực lượng tuần duyên của nước này, khẳng định rằng cuộc thâm nhập đã thực sự diễn ra, thì phía Hải Quân lại cho là không. Vụ tàu cá Trung Quốc tràn ngập vùng biển của Malaysia nói trên xẩy ra đúng vài tháng sau khi người ta biết được sự kiện lực lượng tuần duyên Trung Quốc đã duy trì từ 2013 một sự hiện diện ở khu vực bãi cạn South Luconia Shoal, ngoài khơi Sarawak.
Kuala Lumpur sau đó đã gởi công hàm phản đối, nhưng việc Malaysia không có phản ứng đáp trả rõ ràng đã càng khiến Trung Quốc bạo dạn hơn và tiếp tục duy trì lực lượng tuần duyên ở vùng biển này.
Theo chuyên gia Collin Koh, dù hùng hậu hơn Philippines, nhưng Hải Quân Malaysia vẫn thua xa lực lượng Trung Quốc. Thế nhưng Hải Quân Malaysia vẫn duy trì sự hiện diện, dù không liên tục, ở vùng South Luconia Shoal để cho Trung Quốc thấy là họ không được phép hoàn toàn kiểm soát khu vực.
Còn Philippines thì ngược lại. Sau sự cố ở Bãi Cỏ Rong, tổng thống Duterte đã cảnh cáo Hải Quân Philippines là hãy "đứng ngoài vòng rắc rối", trong lúc bộ trưởng Quốc Phòng Lorenzana thì cho rằng chính Cục Ngư Nghiệp và Hải Sản, chứ không phải là Hải Quân, mới có trách nhiệm bảo vệ hoạt động đánh cá ở Biển Đông, một điều mà hiển nhiên cơ quan này không thể làm được vì thiếu phương tiên.
Việt Nam và Indonesia đáp trả cương quyết hơn
Nhưng các quốc gia Đông Nam Á không phải lúc nào cũng thua trong các tình huống ở vùng xám.
Chuyên gia Collin Koh nêu bật ví dụ của Việt Nam, vào năm 2014, đã đương đầu với Trung Quốc trong vụ dàn khoan di động Hải Dương 981 ở Biển Đông. Cho dù hai bên đều tuyên bố chiến thắng trong cuộc đọ sức, nhưng Hà Nội rõ ràng là đã không khuất phục trước đe dọa quân sự lớn hơn của Trung Quốc.
Cũng tương tự như vậy, vào tháng 3 năm 2016, Jakarta cũng có hành động đáp trả dứt khoát sau khi tàu tuần duyên Trung Quốc can thiệp, ngăn không cho Indonesia thực thi luật đánh cá của mình tại vùng biển Natuna.
Indonesia đã phản đối mạnh mẽ và tăng cường lực lượng Hải Quân trong vùng. Ba tháng sau vụ việc, một tàu chiến Indonesia đã không ngần ngại bắn cảnh cáo một tàu cá Trung Quốc vi phạm luật.
Điều được chuyên gia Singapore nêu bật là sau đó, không thấy có thêm thông tin nào về những vụ việc tương tự, trong lúc quan hệ thương mại của Indonesia với Trung Quốc không hề bị ảnh hưởng.
Đối với ông Collin Koh, trường hợp của Philippines là một ví dụ điển hình cho thấy là một cách đáp trả sai có thể khiến cho một kẻ tấn công bằng chiến lược "vùng xám" bạo gạn hơn, dù đó là Trung Quốc hay bất kỳ ai khác.
Người ta có thể cho là kẻ xâm lấn thành công nhờ sự tinh tế chiến lược, nhưng cách phản ứng của nạn nhân cững có vai trò đáng kể trong kết cục.
Mai Vân
Tàu chiến Trung Quốc theo dõi cuộc tập trận giữa Mỹ và Australia RFA, 08/07/2019)
Reuters hôm 8/7 dẫn lời của các giới chức thuộc Bộ Quốc phòng Australia cho biết nước này đang theo dõi một tàu của Trung Quốc đang di chuyển ở ngoài vùng lãnh hải của Australia để theo dõi cuộc tập trận chung giữa Mỹ và Australia diễn ra vào tháng tới.
Hình minh họa. Tập trận Talisman Sabre giữa Australia và Mỹ năm 2017 AP
Khoảng 25.000 quân Australia và Mỹ cùng các tàu chiến và máy bay đang chuẩn bị cuộc tập trận định kỳ hai lần một năm có tên Talisman Sabre, Trung tướng Greg Bilton, Chỉ huy trưởng các lực lượng phối hợp của Bộ Quốc phòng Australia cho báo chí biết.
Ông Bilton cho biết, tàu của Trung Quốc có thể đang hướng tới bờ biển phía đông bắc của Australia.
Trước đó, hãng tin ABC của Australia cho biết tàu hỗ trợ thông tin của Trung Quốc vào đêm ngày 6/7 đã có mặt ở phía bắc Papua New Guinea và bắt đầu di chuyển về hướng nam tới Australia từ cuối tuần trước.
Tàu Trung Quốc được trang bị các hệ thống liên lạc hiện đại để dò la thông tin quân sự. Theo ABC, Trung Quốc cũng từng điều một tàu tương tự đến do thám cuộc tập trận Talisman Sabre hồi năm 2017.
Quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ thời gian qua đã trở nên căng thẳng do tranh chấp thương mại và việc Trung Quốc gia tăng hoạt động quân sự hóa khu vực Biển Đông đang tranh chấp giữa các nước.
Australia mới đây cũng lên tiếng bày tỏ quan ngại về việc Trung Quốc tập trận ở khu vực Biển Đông từ ngày 27/6 đến 3/7. Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng những phản ứng của các nước về cuộc tập trận này là không cần thiết vì cuộc tập trận là định kỳ và không nhắm vào bất cứ nước nào.
*********************
Úc theo dõi tàu chiến Trung Quốc thám thính cuộc tập trận chung với Mỹ (VOA, 08/07/2019)
Hôm 8/7, các quan chức quốc phòng Úc cho biết đang theo dõi một tàu trinh sát của Trung Quốc, mà họ cho là sẽ hiện diện ngay bên ngoài lãnh hải của quốc gia nằm ở Châu Đại Dương này, để do thám các cuộc tập trận quân sự chung Úc - Hoa Kỳ, theo Reuters.
Cuộc tập trận chung Talisman Saber của quân đội Mỹ - Úc năm 2017.
Hãng tin của Anh cho biết, có khoảng 25.000 binh sĩ Úc và Hoa Kỳ cùng các tàu chiến có trang bị máy bay chiến đấu sẽ tham gia cuộc tập trận mang tên Talisman Saber vào tháng tới.
Trung tướng Greg Bilton, chỉ huy các hoạt động chung của Lực lượng Quốc phòng Úc, cho biết, tàu trinh sát của Trung Quốc có lẽ đã tiến đến bờ biển phía đông bắc của Úc để trực tiếp theo dõi cuộc tập trận quân sự Mỹ - Úc, diễn ra hai lần một năm.
"Chúng tôi đang theo dõi con tàu này. Chúng tôi chưa biết đích đến của nó nhưng chúng tôi cho rằng nó sẽ đến bờ biển phía đông Queensland và chúng tôi sẽ thực hiện các biện pháp thích hợp", ông Bilton nói với các phóng viên ở Brisbane, thủ phủ bang Queensland.
Trang The Australian trích lời ông Peter Jennings, Giám đốc điều hành Viện Chính sách Chiến lược Úc, cho biết, Trung Quốc đang thực hiện một hành vi mà "Liên Xô từng áp dụng trong Chiến tranh Lạnh".
"Đây không phải là hành vi của một quốc gia coi mình là đối tác tự nhiên của Úc hay Mỹ, mà hành vi này cho chúng ta thấy đó là một phần của cách tiếp cận có hệ thống nhằm cố gắng gia tăng lợi thế quân đội của họ", Tiến sĩ Jennings nói.
Tin về tàu trinh sát Trung Quốc tiếp cận Australia xuất hiện sau khi ba tàu Trung Quốc tới thành phố Sydney mà không báo trước vào tháng Sáu, ngay trước ngày kỷ niệm 30 năm xảy ra cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ tại Quảng trường Thiên An Môn.
Reuters nhận định, hải quân Trung Quốc đã phát triển mạnh mẽ trong hai thập kỷ qua trong khi Bắc Kinh tìm cách mở rộng sức mạnh ảnh hưởng, và giờ đây họ có một trong những lực lượng hải quân hùng mạnh nhất thế giới.
*********************
Tàu chiến Trung Quốc 'theo dõi' Mỹ-Úc tập trận ? (BBC, 08/07/2019)
Giới chức quốc phòng Úc cho biết hôm 8/7 rằng họ đang theo dõi một tàu giám sát của Trung Quốc, dự kiến neo đậu ngay bên ngoài lãnh hải Trung Quốc để theo dõi các cuộc tập trận quân sự giữa Úc và Hoa Kỳ.
Hải quân Trung Quốc trong một cuộc trình diễn lực lượng năm 2018
Khoảng 25.000 nhân viên quân sự Úc và Hoa Kỳ trên các tàu chiến được trang bị máy bay phản lực sẽ tham gia vào cuộc tập trận Talisman Saber được tổ chức hai năm một lần.
Trung tướng Greg Bilton, chỉ huy các hoạt động chung của Lực lượng Quốc phòng Úc, cho biết tàu giám sát của Trung Quốc có lẽ đang di chuyển đến bờ biển phía Đông Bắc của Úc để trực tiếp theo dõi cuộc tập trận quân sự.
"Chúng tôi đang theo dõi con tàu này. Chúng tôi không biết đích đến nó nhưng chúng tôi cho rằng nó sẽ đến bờ biển phía Đông Queensland và chúng tôi sẽ thực hiện các biện pháp thích hợp", ôngBilton nói với các phóng viên ở Brisbane, thủ phủ bang Queensland.
Mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc trở nên căng thẳng trong những tháng gần đây trong bối cảnh một cuộc chiến thương mại và việc Trung Quốc lấn lướt ở Thái Bình Dương, xây nhiều đảo nhân tạo ở khu vực Biển Đông đang tranh chấp.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền hầu như toàn bộ Biển Đông, nơi tài nguyên biển phong phú và khoảng 5 nghìn tỷ đô la hàng hóa thương mại đi qua mỗi năm. Brunei, Malaysia, Philippines, Việt Nam và Đài Loan cũng khẳng định chủ quyền trên vùng biển này.
Úc và Trung Quốc cũng đang cạnh tranh ảnh hưởng ở Nam Thái Bình Dương, một khu vực dân cư thưa thớt với những vùng biển trù phú.
Tin tức về tàu giám sát Trung Quốc tiếp cận Australia xuất hiện sau khi có thông tin về sự xuất hiện không báo trước của ba tàu Trung Quốc khác tại Sydney vào tháng Sáu, trước thềm kỷ niệm 30 năm cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ tại Quảng trường Thiên An Môn.
Hải quân Trung Quốc đã phát triển mạnh mẽ trong hai thập kỷ qua khi Bắc Kinh tìm cách mở rộng tầm ảnh hưởng và giờ đây nắm trong tay lực lượng hải quân hùng mạnh nhất thế giới.
Tập trận Mỹ - Úc : Canberra giám sát chặt chẽ tầu do thám Trung Quốc (RFI, 07/07/2019)
Truyền thông Úc ngày 07/07/2019 cho biết bộ Quốc Phòng Úc theo dõi chặt chẽ tầu dọ thám Trung Quốc công nghệ cao đang trên đường hướng về Úc trước ngày diễn ra cuộc tập trận chung Mỹ - Úc mang tên Talisman Sabre trong tháng Bẩy này bên bờ biển Queensland.
Một cảnh diễn tập tiếp liệu cho máy bay ném bom đường dài trong cuộc tập trận Úc-Mỹ Talisman Sabre 17, tháng 07/2017. US Air Force/Sarah Johnson
Nhiều nguồn tin quân sự đã xác nhận với hãng tin ABC rằng tầu dọ thám điện tử lớp Đông Điều 815G của Trung Quốc sẽ đến theo dõi cuộc tập trận chung hai năm một lần giữa Úc và Mỹ dự kiến diễn ra trong tháng Bẩy.
Các nguồn tin trên khẳng định đã nhìn thấy tầu của Trung Quốc khởi hành đi về phía nam hồi cuối tuần trước và thấy con tầu này đã xuất hiện ngoài khơi phía bắc Papua New Guinea tối thứ Bảy 06/07.
Loại tầu Hỗ trợ Thông tin (Auxiliary General Intelligence AGI) được trang bị nhiều hệ thống liên lạc tân tiến và được thiết kế dùng cho nhiều mục đích quân sự khác nhau. Con tầu này đã từng đến theo dõi cuộc tập trận chung Mỹ - Úc, mang tên Talisman Sabre năm 2017.
Đây là một cuộc tập trận có quy mô lớn và năm nay sẽ có sự tham gia của hơn 25.000 quân nhân, phần đông là Mỹ và Úc.
Điểm mới trong đợt tập trận này, là lần đầu tiên có sự tham gia của Nhật Bản. Đây có lẽ là nguyên nhân khiến Trung Quốc chú ý, muốn biết xem Hải Quân của Lực Lượng Phòng Vệ Nhật Bản phối hợp tác chiến với quân đội Mỹ và Úc như thế nào.
****************
Trung Quốc bác bỏ cáo cuộc của Mỹ về vụ thử tên lửa chống ngầm ở Biển Đông (RFI, 06/07/2019)
Trung Quốc không thực hiện các vụ thử tên lửa ở Biển Đông mà chỉ tiến hành tập trận bắn đạn thật như thông lệ. Trong thông cáo gửi hãng tin Reuters ngày 05/07/2019, bộ Quốc Phòng Trung Quốc đã bác bỏ những cáo buộc của Mỹ hôm 02/07 rằng Bắc Kinh đã "phóng thử tên lửa chống ngầm từ các công trình nhân tạo ở Biển Đông gần quần đảo Trường Sa".
Ảnh minh họa : Hải quân Trung Quốc tập trận bắn đạn thật ở Bộc Hải. Ảnh ngày 07/08/2017. Reuters
Bộ Quốc Phòng Trung Quốc nhấn mạnh : "Những thông tin liên quan (về sự kiện) không đúng với thực tế", đồng thời khẳng định : "Gần đây, Bộ Tư lệnh chiến trường miền Nam của Quân đội Giải phóng Nhân dân đã bố trí các cuộc tập trận bắn đạn thật ở vùng biển gần đảo Hải Nam theo kế hoạch tập trận hàng năm".
Năm 2019, đợt tập trận này kéo dài từ ngày 29/06 đến 03/07, mà theo bộ Quốc Phòng Trung Quốc, "không nhắm đến bất kỳ quốc gia nào". Một quan chức Trung Quốc ẩn danh trả lời Global Times, cơ quan ngôn luận bằng tiếng Anh của chính quyền Bắc Kinh, rằng đợt tập trận bắn đạn thật vừa qua không diễn ra ở vùng biển gần các đảo đá đang có tranh chấp ở Biển Đông.
Vẫn trang Global Times cho rằng bộ Quốc Phòng Mỹ đã cố tình gây bất hòa giữa các nước trong vùng khi đưa tin thất thiệt rằng "Trung Quốc đã bắn thử tên lửa từ một trong số những đảo nhân tạo ở Biển Đông".
Việt Nam bày tỏ "quan ngại"
Chính phủ Việt Nam ngày 04/07/2019 thông qua lời phát ngôn viên bộ Ngoại Giao, bà Lê Thị Thu Hằng bày tỏ "quan ngại sâu sắc" về những hoạt động gần đây của Bắc Kinh tại các vùng biển có tranh chấp ở Biển Đông.
"Việt Nam đề nghị tất cả các hoạt động trong khu vực Biển Đông phải tôn trọng chủ quyền, những lợi ích chính đáng và hợp pháp của các nước trong khu vực cũng như là phải tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1962, góp phần củng cố hòa bình, an ninh, ổn định và hợp tác khu vực".
Trước đó một ngày, Philippines cũng cho biết sẽ tiến hành điều tra những thông tin được cho là "đáng quan ngại" của Hoa Kỳ. Hôm 02/07/2019, Lầu Năm Góc xác nhận thông tin cho rằng Trung Quốc đã tiến hành một vụ thử tên lửa đạn đạo chống hạm tại Biển Đông đang có tranh chấp.
Thu Hằng
*********************
Một trong những chiến hạm lớn nhất của Nhật, tàu chở trực thăng Izumo, vừa rời khỏi Vịnh Subic của Philippines, nơi trước đây đặt căn cứ quân sự của Mỹ, kết thúc hai tháng hoạt động ở vùng Ấn Độ -Thái Bình Dương trong bối cảnh tình hình Biển Đông vẫn căng thẳng. Cùng với hai khu trục hạm Murasame và Akebono, chiếc Izumo đã tiến hành một loạt thao dượt quân sự với Hoa Kỳ và các quốc gia khác.
Tàu sân bay USS Ronald Reagan được triển khai phía trước của Hải quân USS Ronald Reagan hoạt động cùng với tàu sân bay trực thăng của Lực lượng phòng vệ hàng hải Nhật Bản JS Izumo (phải) ở Biển Đông ngày 11 tháng 6 năm 2019. Ảnh chụp ngày 11 tháng 6 năm 2019. Courtesy JMSDF / U.S. Navy / Bản tin qua Reuters
Cho tới nay, việc triển khai quân đội Nhật Bản ra bên ngoài biên giới nước này vẫn bị ràng buộc bởi Hiến pháp chủ hòa, có hiệu lực từ sau Thế chiến thứ hai. Vào năm 2015, Hiến pháp này chỉ mới được diễn giải lại, cho phép Nhật Bản sử dụng lực lượng quân sự để tự vệ và bảo vệ các đồng minh.
Thủ tướng Shinzo Abe xem việc sửa đổi Hiến pháp Nhật Bản là một trong những mục tiêu phải thực hiện cho bằng được, để quốc gia này có thể đóng vai trò lớn hơn về quân sự trên thế giới. Trong khi chờ đợi, việc triển khai chiếc Izumo là dịp để Tokyo thể hiện tham vọng quân sự của mình.
Theo hãng tin AP, lần đầu tiên, các binh lính thuộc Lữ đoàn đổ bộ nhanh (tương đương với thủy quân lục chiến Mỹ), đơn vị mới được thành lập của Nhật, đã tham gia vào một cuộc triển khai hải quân mở rộng. Nội dung cuộc thao dượt này là tập phối hợp giữa lữ đoàn đổ bộ với lực lượng trên bộ, nhằm tạo điều kiện dễ dàng cho việc sử dụng chiếc Izumo để vận chuyển quân đến các chiếc trường trong tương lai.
Trong tháng 5 vừa qua, đội tàu Izumo đã tiến hành cuộc tập trận đầu tiên với ba nước Pháp, Mỹ và Úc ở vùng Vịnh Bengale. Tiếp đến, trong tháng 6, hải quân Nhật cũng đã thao dượt với các nước Canada, Ấn Độ, Malaysia, Việt Nam, Brunei và Philippines ở vùng Biển Đông. Đặc biệt, trên đường từ Brunei đến Philippines, chiếc Izumo đã tiến đến sát "đường lưỡi bò", tức là ranh giới mà Bắc Kinh tự vẽ lên để khẳng định chủ quyền của Trung Quốc trên hầu như toàn bộ vùng Biển Đông.
Chiếc Izumo cùng với khu trục hạm Murasame cũng đã ghé thăm cảng Cam Ranh của Việt Nam ngày 15/06 nhằm nêu bật mối quan hệ quốc phòng ngày càng được thắt chặt giữa hai quốc gia đều đang phải đối phó với tham vọng chủ quyền biển đảo của Trung Quốc.
Mặc dù tư lệnh chiếc Izumo khẳng định là hoạt động của chiến hạm này trong hai tháng qua là không nhắm cụ thể vào quốc gia nào, nhưng rõ ràng là hành động này sẽ làm gia tăng căng thẳng với Trung Quốc.
Bên cạnh việc gia tăng các cuộc thao dượt quân sự với các nước khác, Tokyo hiện đang thiết kế lại chiếc Izumo để chiến hạm này có thể tiếp nhận các chiến đấu cơ tàng hình của Mỹ, trong đó có chiếc F-35B, sau khi thông báo sẽ mua 42 chiếc để trang bị cho không quân nước này. Chiến đấu cơ F-35B có thể cất cánh với khoảng cách ngắn và có thể đáp thẳng xuống, tức là có thể hoạt động trên các hàng không mẫu hạm hoặc tàu chở trực thăng.
Việc đặt mua 42 chiếc F-35B cho tàu Izumo thể hiện rõ vai trò ngày càng lớn của Nhật Bản trong liên minh với Mỹ và cũng đi theo hướng mà tổng thống Donald Trump mong muốn, đó là Tokyo phải đóng góp nhiều hơn vào việc bảo vệ an ninh cho mình.
Thanh Phương
**********************
Việt Nam ‘quan tâm’ vụ Trung Quốc thử tên lửa ở Biển Đông (VOA, 05/07/2019)
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng hôm 4/7 cho biết rằng Việt Nam "quan tâm" và "theo dõi sát" thông tin Trung Quốc diễn tập và thử tên lửa ở Biển Đông.
Một cuộc diễn tập hải quân của tàu chiến Trung Quốc. (ảnh minh họa)
Hãng tin Reuters hai ngày trước đó dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên nói rằng Trung Quốc đã thực hiện nhiều vụ thử nghiệm tên lửa đạn đạo chống hạm vào cuối tuần trước.
"Việt Nam đề nghị mọi hoạt động của các bên ở khu vực Biển Đông cần tôn trọng chủ quyền và các quyền lợi chính đáng, hợp pháp của các quốc gia, tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982, đóng góp vào hòa bình, an ninh, ổn định và hợp tác ở khu vực", bà Hằng nói tại cuộc họp báo thường kỳ ở Hà Nội.
Trước đó, Lầu Năm Góc hôm 2/7 nói rằng vụ thử của Bắc Kinh ở vùng biển tranh chấp "đáng lo ngại" và "trái với các cam kết của Trung Quốc" về việc không quân sự hóa Biển Đông, theo Reuters.
Trung tá Dave Eastburn, phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Mỹ, được trích lời nói rằng vụ phóng được thực hiện "từ các công trình nhân tạo ở Biển Nam Trung Hoa [Biển Đông] gần quần đảo Trường Sa".
Ông nói thêm rằng đó là các hành động nhằm "hăm dọa các nước có tuyên bố chủ quyền khác" ở Biển Đông.
Tới ngày 5/7, chính quyền Bắc Kinh chưa lên tiếng bác bỏ hay xác nhận vụ thử tên lửa trên vùng biển tranh chấp với nhiều nước, trong đó có Việt Nam.
Theo Reuters, chính phủ Trung Quốc đã thông báo tiến hành các cuộc diễn tập ở vùng biển giữa quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa từ ngày 29/6 tới hết ngày 3/7, đồng thời cảnh báo mọi tàu bè không qua lại khu vực tiến hành cuộc thao dượt quân sự.
Tin về vụ thử tên lửa của Trung Quốc xuất hiện một tháng sau khi Tướng Joseph Dunford, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ, nói rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã phá vỡ cam kết không quân sự hóa Biển Đông với Tổng thống Mỹ Barack Obama.
"Mùa thu năm 2016, Chủ tịch Tập Cận Bình đã hứa với Tổng thống Obama là họ sẽ không quân sự hóa các hòn đảo [ở Biển Đông]. Nhưng những gì chúng ta chứng kiến ngày hôm nay đó là các đường băng dài 10 nghìn bộ [hơn 3 nghìn mét], các kho chứa đạn dược, việc thường xuyên triển khai thiết bị có khả năng phòng thủ tên lửa, khả năng hàng không, vân vân", vị tướng là sĩ quan cao cấp nhất trong quân đội Hoa Kỳ nói trong một cuộc trao đổi về quốc phòng ở Viện Brookings tại thủ đô Washington hôm 29/5. "Vì thế, rõ ràng họ đã từ bỏ cam kết đó".
**********************
Trung Quốc thử phi đạn ở Biển Đông, Mỹ lên án (VOA, 03/07/2019)
Lầu Năm Góc hôm thứ Ba nói rằng việc Trung Quốc phóng phi đạn hồi gần đây ở Biển Đông là "đáng lo ngại" và trái với cam kết của Trung Quốc sẽ không quân sự hóa thủy lộ đang có tranh chấp này.
Khiếu nại lãnh thổ Biển Đông
Reuters cho biết một quan chức Mỹ, phát biểu với điều kiện ẩn danh, nói rằng Trung Quốc đã thử nghiệm nhiều phi đạn đạn đạo chống hạm vào cuối tuần qua.
"Tất nhiên Lầu Năm Góc có biết về vụ phóng phi đạn của Trung Quốc từ các công trình nhân tạo ở Biển Đông gần quần đảo Trường Sa", phát ngôn viên Lầu Năm Góc Trung tá Dave Eastburn nói.
"Tôi sẽ không phát biểu thay cho tất cả các nước có chủ quyền trong vùng, nhưng tôi chắc chắn họ đồng ý rằng hành vi của Trung Quốc trái ngược với tuyên bố của họ muốn đem lại hòa bình cho khu vực này và rõ ràng những hành động như thế này là những hành động mang tính cưỡng ép nhằm hăm dọa các nước có tuyên bố chủ quyền khác ở Biển Đông", ông Eastburn nói thêm.
Biển Đông là một trong ngày càng nhiều điểm nóng trong mối quan hệ Mỹ-Trung, bao gồm một cuộc chiến thương mại, các chế tài của Mỹ và Đài Loan.
Tin tức về vụ thử phi đạn của Trung Quốc được NBC News đưa tin đầu tiên.
**********************
Trung Quốc vừa cho tiến hành một loạt vụ thử nghiệm tên lửa đạn đạo chống hạm ở Biển Đông. Phía Mỹ vào hôm qua, 02/07/2019 đã khẳng định điều này, trong lúc Bắc Kinh hoàn toàn im hơi lặng tiếng. Thực hư ra sao chưa rõ, nhưng theo các nhà quan sát, nếu đúng là Trung Quốc đã cho thử loại vũ khí này ở Biển Đông, thì điều đó đánh dấu một bước mới trong kế hoạch quân sự hóa Biển Đông của Bắc Kinh.
Hình ảnh vệ tinh được Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á (CSIS) cho là Trung Quốc triển khai nhiều loại vũ khí mới trên đảo Phú Lâm ở Hoàng Sa. Ảnh chụp ngày 12/05/2018. Courtesy CSIS Asia Maritime Transparency Initiative/DigitalGlobe
Theo bản tin của NBC, kênh truyền hình Mỹ đầu tiên tiết lộ vụ thử nghiệm tên lửa mới của Trung Quốc tại Biển Đông, thì cuộc bắn thử đầu tiên xảy ra vào cuối tuần trước, và điểm rơi của tên lửa là một vùng ở Biển Đông, nơi mà chính quyền khu vực duyên hải Trung Quốc đã khoanh thành một vùng cấm tàu thuyền qua lại để tổ chức một đợt tập trận bắn đạn thật.
Theo các nhà quan sát, cho đến nay, phía Mỹ vốn rất thạo tin, chưa từng công khai nói đến việc Trung Quốc triển khai xuống Biển Đông các loại tên lửa đạn đạo chống hạm, như loại DF-21D, có tầm bắn 1.500 km, luôn được mệnh danh là sát thủ chống tàu sân bay, một loại vũ khí được cho là chuyên dùng để đối phó với các hàng không mẫu hạm Mỹ.
Việc triển khai này trên nguyên tắc rất dễ dàng, vì tên lửa được thiết kế dưới dạng di động, có thể dễ dàng được triển khai tới các đảo Trung Quốc ở Hoàng Sa hoặc bảy đảo nhân tạo của họ ở khu vực Trường Sa.
Tuy nhiên, về các loại tên lửa thông thường hơn, kể từ năm ngoái 2018, các quan chức Mỹ đã chính thức xác nhận rằng Trung Quốc đã triển khai trên các "tiền đồn" của họ ở Trường Sa các loại tên lửa hành trình chống hạm - loại YJ-12B - và tên lửa đất đối không.
Bên cạnh đó, có nhiều thông tin cho biết là loại tên lửa hành trình chống hạm YJ-62 cũng được Trung Quốc triển khai đến đảo Phú Lâm ở Hoàng Sa.
Vấn đề là lần này, Trung Quốc được cho là đã bắt đầu thử loại tên lửa đạn đạo chống hạm, một bước mới hơn so với tên lửa hành trình.
Đối với chuyên gia Ankit Panda trên chuyên san Nhật Bản The Diplomat ngày 02/07, cuộc thử nghiệm tên lửa mà Trung Quốc vừa tiến hành có lẽ đã được thực hiện từ đất liền, với mục tiêu là vị trí đã được khoanh vùng ngoài Biển Đông.
Nếu căn cứ vào các tọa độ của khu vực cấm qua lại gần quần đảo Trường Sa được Trung Quốc loan báo cho cuôc tập trận mới đây, thì khu vực đó có thể được chọn làm điểm đặt mục tiêu cho tên lửa DF-21D bắn đi từ đảo Hải Nam hoặc từ lục địa Trung Quốc.
Yếu tố mới trong cuộc thử nghiệm lần này là mục tiêu nhắm bắn. Cho đến nay, loại tên lửa DF-21D chỉ mới được thử nghiệm trên các mục tiêu cố định trên bộ, điều mà Bắc Kinh đã tiến hành trên vùng sa mạc Gobi ở Nội Mông. Còn chưa thấy Bắc Kinh bắn thử loại tên lửa này vào các mục tiêu đi động trên mặt nước.
Việc Trung Quốc tập sử dụng tên lửa đạn đạo chống hạm tại Biển Đông được cho là sẽ đánh dấu một bước mới trong kế hoạch quân sự hóa của Trung Quốc.
Theo quan chức Mỹ được NBC trích dẫn, thông tin về vụ thử nghiệm còn chưa rõ ràng, chưa thể xác định những tên lửa chống hạm đang được Trung Quốc thử nghiệm có phải loại vũ khí thể hiện năng lực quân sự mới của quân đội Trung Quốc hay không. Cho dù vậy, đó là một sự kiện đáng quan ngại.
Trọng Nghĩa
******************
Trung Quốc thử tên lửa chống hạm ở Biển Đông : Lầu Năm Góc quan ngại (RFI, 03/07/2019)
Bộ quốc phòng Mỹ vào hôm qua, 02/07/2019 xác định rằng một vụ phóng tên lửa mới đây của Trung Quốc ở Biển Đông là một điều "đáng lo ngại" và đi ngược lại cam kết của Bắc Kinh là sẽ không quân sự hóa vùng biển này.
Các hình ảnh vệ tinh của CSIS cho thấy Trung Quốc đã triển khai một số hệ thống vũ khí mới ở căn cứ trên đảo Phú Lâm, Hoàng Sa, 12/05/2018. Courtesy CSIS Asia Maritime Transparency Initiative/DigitalGlobe
Theo hãng tin Anh Reuters, một quan chức Mỹ xin giấu tên đã cho biết thông tin về việc Trung Quốc đã thử nghiệm hàng loạt tên lửa đạn đạo chống hạm vào cuối tuần qua.
Về thông tin này, Trung tá Dave Eastburn, phát ngôn viên Lầu Năm Góc xác nhận : "Tất nhiên là Lầu Năm Góc đã biết về vụ phóng tên lửa của Trung Quốc từ các công trình nhân tạo ở Biển Đông gần quần đảo Trường Sa".
Phát ngôn viên Mỹ không ngần ngại phê phán : "Tôi không nói thay cho tất cả các quốc gia có chủ quyền trong khu vực, nhưng tôi chắc chắn rằng họ đều đồng ý rằng hành vi của Trung Quốc trái với tuyên bố của họ là muốn mang lại hòa bình cho khu vực… Rõ ràng đó là những hành động cưỡng ép nhằm đe dọa những nước khác cũng có đòi hỏi chủ quyền (ở Biển Đông)".
Theo hãng Reuters, Bắc Kinh chưa xác nhận các vụ thử tên lửa. Vào hôm qua, bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã từ chối bình luận, trong lúc bộ quốc phòng không trả lời các câu hỏi của phóng viên.
Tuy nhiên, trước đó, chính quyền Trung Quốc đã cho biết là quân đội của họ đã thực hiện các cuộc tập trận trên Biển Đông, ở một khu vực nằm giữa quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Cuộc tập trận bắt đầu từ cuối tuần trước và trên nguyên tắc, kết thúc vào hôm nay 03/07.
Reuters nhắc lại rằng Biển Đông ngày càng biến thành một trong những điểm nóng trong mối quan hệ Mỹ-Trung, bên cạnh vấn đề chiến tranh thương mại, các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và hồ sơ Đài Loan. Mỹ và Trung Quốc trong thời gian gần đây đã tranh cãi gay gắt với nhau về những cáo buộc của Mỹ, theo đó Bắc Kinh đã quân sự hóa Biển Đông.
Trọng Nghĩa
Trung Quốc đang đau đầu vì các cơ sở và vũ khí mà nước này đang có trên các đảo nhân tạo ở Biển Đông càng ngày càng bị các điều kiện thời tiết làm hư hại. Để bảo đảm cho các phương tiện đó có thể sử dụng được, Bắc Kinh đã phải cho nghiên cứu để tìm ra các loại chất phủ có khả năng bảo vệ vũ khí và cơ sở hạ tầng mà họ đã xây dựng và triển khai ở trên các thực thể ở Hoàng Sa và Trường Sa.
Ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc triển khai nhiều hệ thống vũ khi mới trên đảo Phú Lâm (Hoàng Sa - Biển Đông), trong đó có chiến đấu cơ J-11. Ảnh chụp ngày 12/05/2018. Courtesy CSIS Asia Maritime Transparency Initiative/DigitalGlobe
Tình trạng trên đây vừa được nhật báo Hồng Kông South China Morning Post (SCMP) tiết lộ trong bài viết ngày 01/07/2019, mang tựa đề "Liệu một lớp phủ bằng chất liệu mới graphene có thể giúp quân đội Trung Quốc khỏi bị rỉ sét dần ở Biển Đông hay không ? (1)".
Theo tờ báo Hồng Kông, các nhà nghiên cứu Trung Quốc đang tìm cách chế tạo ra một chất chống bào mòn mới để bảo vệ vũ khí và công trình xây dựng trên các đảo nhân tạo ở Biển Đông đang có tranh chấp. Những điều kiện thời tiết khắc nghiệt đã khiến cho súng ống và dinh thự bị ăn mòn nhanh hơn dự liệu của giới chuyên gia.
"Một khẩu pháo đã bị rỉ sét chỉ sau ba tháng sử dụng"
Các thông tin trên dĩ nhiên không được chính quyền Trung Quốc loan báo công khai, nhưng hai nhà nghiên cứu tham gia vào dự án đã đồng ý tiết lộ một số khía cạnh cho tờ SCMP nhưng xin được giấu tên do tính chất nhậy cảm của vấn đề.
Một nhà nghiên cứu đã nêu bật tính chất nghiêm trọng của tình hình khi nêu ra một ví dụ cụ thể : "Một khẩu pháo đã bị đưa ra khỏi biên chế chỉ sau vỏn vẹn 3 tháng phục vụ do vấn đề rỉ sét".
Và không chỉ có vũ khí gặp vấn đề. Các hệ thống radar và phóng tên lửa, tường chắn cho hải cảng, hạ tầng cơ sở và phi đạo cho sân bay, các loại đường ống, thậm chí cả phần nền trên đó các đảo nhân tạo được xây dựng, tất cả đều có nguy cơ bị hủy hoại nhanh chóng.
Để bảo vệ những tài sản giá trị đó, Quân Đội Trung Quốc đã có kế hoạch phủ một lớp bảo vệ bằng chất graphene trên các loại vũ khí và cơ sở hạ tầng. Graphene là vật liệu mới chỉ được các nhà nghiên cứu Đại học Anh Quốc Manchester phát triển từ năm 2004, cực mỏng nhưng lại cứng hơn thép đến 100 lần.
Theo một nhà nghiên cứu thứ hai, một viện nghiên cứu quân sự ở Thượng Hải đang cho thử nghiệm lần cuối cùng lớp phủ graphene này trước khi đưa vào sử dụng.
Nhà nghiên cứu này tỏ ra rất tin tưởng, cho rằng mặc dù chưa được phép dùng trong lãnh vực quân sự, nhưng chất phủ đã được ứng dụng trong các lĩnh vực dân sự và đã tỏ ra "cực kỷ hữu dụng" trong ngành công nghiệp hóa chất, khi được dùng để bảo vệ các ống dẫn dầu khí khỏi bị acid, áp suất hay sức nóng cao bào mòn.
Theo nhà nghiên cứu này thì các thách thức nêu trên còn dữ dội hơn nhiều so với các điều kiện thời tiết khắc nghiệt ở Biển Đông. Nhân vật này tiết lộ : "Dây chuyền sản xuất của chúng tôi đang hoạt động hết công suất để đáp ứng nhu cầu… Các phiên bản lớp phủ tương lai sẽ được sử dụng trên chiến đấu cơ và tàu sân bay, và sẽ tăng cường khả năng tàng hình của các phương tiện này".
"Các cấu trúc bê tông bắt đầu bị rã sau chưa đầy 3 năm"
Trong một bản báo cáo (2) công bố trên tạp chí công nghệ quốc phòng Trung Quốc Defence Technology Review, giáo sư Hồ Kì Cao (Hu Qigao) thuộc Đại học Công nghệ Quốc phòng Trung Quốc ở Hồ Nam, đã nêu bật các vấn đề mà đảo nhân tạo của Trung Quốc ở Biển Đông đang gặp phải.
"Các cấu trúc bê tông bắt đầu bị rã ra sau chưa đầy 3 năm, và các trang thiết bị bằng kim loại ngừng vận hành sau khoảng 1 năm do bị ăn mòn".
Theo chuyên gia này, vì Trung Quốc quá vội vàng trong việc bồi đắp, xây dựng các hòn đảo nhân tạo ở Biển Đông (cụ thể là ở Trường Sa) trong giai đoạn 2013-2015, cho nên đầy rẫy vấn đề đã nẩy sinh.
Bản báo cáo ghi rõ : "Vì những lý do lịch sử, nước ta (tức là Trung Quốc) đã không nghiên cứu đầy đủ môi trường tự nhiên ở Biển Đông cũng như tác động của môi trường trên các cấu trúc kỹ thuật được xây dựng. Việc thiết kế và xây dựng các đảo đá đã được tiến hành theo lịch trình gò bó mà không có được những đánh giá khoa học sâu sát, dài hạn".
Theo ông Hồ Kì Cao, các nhân tố tác hại bao gồm nhiệt độ, độ ẩm cao, sương mù, nồng độ muối trong không khí và bức xạ nhiệt lớn. Tốc độ hao mòn của các trang thiết bị và vật liệu đưa ra Biển Đông khiến Quân đội Trung Quốc phải ngạc nhiên.
Trong bản báo cáo, ông viết : "Các cấu trúc bê tông bắt đầu bị rã ra sau chưa đầy 3 năm, và các trang thiết bị bằng kim loại ngừng vận hành sau khoảng 1 năm do bị ăn mòn".
Những vấn đề trên đã gây ra lo ngại về an toàn và về khả năng các cơ sở của Trung Quốc đứng vững được trước những thảm họa tự nhiên như bão và sóng thần.
"Sự ăn mòn nhanh chóng không chỉ tác động nghiêm trọng đến hoạt động bình thường của các cấu trúc kỹ thuật và cơ sở hạ tầng, mà còn làm gia tăng đáng kể chi phí vận hành và bảo trì".
Rỉ sét vũ khí và trang thiết bị là vấn đề lớn đối với quân đội các nước. Một báo cáo của Lầu Năm Góc năm 2018 đã ước tính là tình trạng ăn mòn trên chiến đấu cơ, chiến hạm, tên lửa và vũ khí hạt nhân đã khiến Mỹ tiêu tốn khoảng 21 tỉ đô la mỗi năm.
Quân Đội Trung Quốc không công bố những số liệu liên quan, song Viện Khoa học Trung Quốc vào năm 2017 từng xác định rằng hiện tượng ăn mòn đã khiến Trung Quốc mất khoảng 300 tỉ đô la vào năm 2014, tương đương với 3% GDP.
Ngay cả chất liệu mới graphene cũng có vấn đề
Để khắc phục, các nhà khoa học Trung Quốc đã cầu viện đến chất graphene. Tuy nhiên, theo SCMP, lớp phủ có chứa graphene mà Trung Quốc đang thử nghiệm không phải là không có vấn đề.
Theo giáo sư Trương Lỗi (Zhang Lei), thuộc Đại học Khoa học Công nghệ Bắc Kinh, ngay cả chất graphene cũng hàm chứa vấn đề riêng. Graphene thuần chất là một chất dẫn điện tốt, cho nên bất kỳ vết rạn nứt nào trên bề mặt lớp phủ có thể làm gia tăng tốc độ ăn mòn vật chất do dòng điện. Graphene cần phải được kết hợp với các vật liệu khác để làm giảm tính dẫn diện của nó, và việc tìm ra vật liệu phù hợp hoàn toàn không dễ dàng
Còn giáo sư Thôi Cam (Cui Gan) tại Đại học Dầu khí Trung Quốc, chuyên nghiên cứu các vật liệu bảo vệ sử dụng chất graphene, cho biết việc sản xuất hàng loạt các tấm carbon mỏng có thể gặp khó khăn bởi các tấm này khó tách rời khỏi nhau.
Dù vậy, theo ông Thôi Cam, các vấn đề như trên có thể được xử lý trong các phòng thí nghiệm đang nghiên cứu vật liệu graphene và đó chính là "loại vật liệu của hy vọng".
Trọng Nghĩa
Nguồn : RFI, 05/07/2019
--------------
(1) "Can a new graphene coating save the Chinese military from rusting away in the South China Sea ?"
(2) "Nghiên cứu về tác động môi trường biển đối với việc bảo trì cấu trúc rạn san hô" (Research on the marine environmental impact on reef structures maintenance), Tạp chí Khoa học & Công nghệ Quốc phòng, số 3 năm 2018.
Pháp tiếp tục cho chiến hạm tuần tra trên Biển Đông (Người Việt, 01/07/2019)
Pháp tiếp tục cho chiến hạn tuần tra trên Biển Đông như một sự cam kết giữ cho thủy lộ quan trọng hàng đầu thế giới thông thương tự do dù có sự tranh chấp căng thẳng ở khu vực.
Khu trục hạm Corbin của Pháp thăm Việt Nam hồi tháng 5/2019. (Hình : Wikipedia)
"Nước Pháp hết sức cam kết cổ võ và bảo vệ luật pháp quốc tế. Đó là lý do Hải quân của chúng tôi rất thường tuần tra, di chuyển trên biển Đông và chúng tôi sẽ tiếp tục".
Ngoại Trưởng Pháp Jean Baptiste Lemoyne nói với báo chí tại Manila hôm Chủ Nhật, 30 tháng Sáu, sau cuộc hội đàm với Tổng thống Philippines Duterte.
Ông nói thêm rằng : "Bộ trưởng quốc phòng của chúng tôi đã nói (điều đó) rất rõ khi ông dự Diễn Ðàn An Ninh khu vực tại Singapore mấy tuần trước".
Ông Lemoyne đến Philippines dự lễ ký kết thành lập Ủy ban Phối hợp Kinh tế Pháp-Philippines tổ chức tại thành phố Makati.
Ông Lemoyne đến Philippines khi có tin Hải quân Trung Quốc bắt đầu một cuộc tập trận kéo dài một tuần lễ phía Bắc quần đảo Trường Sa, không xa cách bao nhiêu với khu vực tàu "dân quân biển" Trung Quốc đâm chìm tàu đánh cá của ngư dân Philippines rồi bỏ đi, mặc cho đám ngư dân chết chìm nếu không được tàu đánh cá của Việt Nam đi ngang cứu vớt.
Cuộc tập trận của Trung Quốc diễn ra cũng trùng với thời điểm Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Diễn đàn Kinh tế G20 ở Nhật Bản.
Hôm 21/6 vừa qua, hãng tin CNN cho hay hình ảnh vệ tinh cho thấy 4 máy bay chiến đấu J-10 đậu trên phi đạo trên đảo Phú Lâm. Trước đó, hồi tháng Ba, Trung Quốc đã mở các cuộc tập trận bắn đạn thật ở quần đảo Hoàng Sa.
Trước đó, hôm 5/6/2019, hãng tin Bloomberg nói Bộ Trưởng quốc phòng Pháp Jean-Yves Le Drian nói với cử tọa gồm cả các chức sắc quân sự cấp cao của Trung Quốc them dự diễn đàn an ninh thế giới rằng tự do hải hành trên khu vực Biển Đông là vấn đề quan yếu. Khi có sự vi phạm luật pháp quốc tế nơi đây có thể dẫn đến vi phạm ở nơi khác.
Bởi vậy, nước Pháp thúc giục các nước trong Liên Hiệp Châu Âu phối hợp với nhau tuần tiễu hải quân để bảo đảm sự hiện diện "thường xuyên và nhìn thấy" trên Biển Đông như dấu hiệu cộng đồng quốc tế áp lực lại sự bành trướng quân sự của Bắc Kinh ở khu vực.
Các chiến hạm của nước Pháp từng đến thăm Việt Nam mấy năm gần đây mà lần mới nhất diễn ra hồi tháng Năm, 2019. (TN)
******************
Trung Quốc bắt đầu tập trận 1 tuần gần Trường Sa (RFA, 30/06/2019)
Truyền thông trong nước hôm 29/6 trích thông báo của Cục Hải sự Trung Quốc cho biết nước này bắt đầu tập trận 1 tuần tại khu vực phía bắc quần đảo Trường Sa mà Việt Nam đòi chủ quyền.
Hình chụp về tinh quần đảo Trường Sa ở Biển Đông năm 2017 - Hình minh hoạ. AFP
Theo thông báo, cuộc tập trận bắt đầu từ ngày 29/6 và kéo dài đến ngày 3/7. Các tọa độ được Cục Hải sự Trung Quốc thông báo cho cuộc tập trận nằm cách quần đảo Trường Sa khoảng 50 hải lý về phía bắc với diện tích khoảng hơn 22.000 km2.
Cục Hải sự Trung Quốc cũng cảnh báo các tàu thuyền hoạt động gần đó không được vào khu vực tập trận.
Thông báo tập trận của Trung Quốc diễn ra vào lúc lãnh đạo các nước đang gặp nhau ở Nhật Bản, tham dự Thượng đỉnh G20 cuối tuần này. Tại Thượng đỉnh, Chủ tịch Tập Cận Bình đã có cuộc gặp với Tổng thống Donald Trump để thảo luận về căng thẳng thương mại giữa hai nước. Sau cuộc gặp, Tổng thống Trump cho biết Mỹ sẽ không áp thêm thuế lên khoảng hơn 300 tỷ đô la hàng hóa của Trung Quốc nhập vào Mỹ.
Hôm 21/6 vừa qua, hãng tin CNN cho biết hãng này đã có những hình ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc đã triển khai ít nhất 4 máy bay chiến đấu J-10 ra đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp với Việt Nam. Các phân tích của chuyên gia được CNN trích cho thấy khả năng Trung Quốc sẽ duy trì các máy bay này trên đảo.
Hồi tháng 3 vừa qua, Trung Quốc đã tiến hành các cuộc diễn tập bắn đạn thật ở quần đảo Hoàng Sa.
Tại thời điểm đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng đã lên tiếng phản đổi cuộc tập trận và gọi đây là hành động xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam tại quần đảo Hoàng Sa.
Trung Quốc hiện là nước đòi chủ quyền phần lớn khu vực Biển Đông bao gồm cả hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Trung Quốc đã đem quân ra chiếm Hoàng Sa từ Việt Nam vào năm 1974 và kiểm soát quần đảo này từ đó đến nay.
Máy bay Trung Quốc áp sát tàu Canada ở Biển Hoa Đông (RFA, 28/06/2019)
Ngày 24/6, hai máy bay chiến đấu Su-30 của Trung Quốc đã áp sát tàu khu trục hạm Regina và tàu tiếp vận hậu cần Asterix của Canada khi đang di chuyển trong vùng biển quốc tế ở Biển Hoa Đông.
Hai máy bay chiến đấu tàng hình J-20 của Không quân Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) trình diễn trong Triển lãm Hàng không và Vũ trụ Quốc tế Trung Quốc lần thứ 12 ngày 6 tháng 11 năm 2018 tại Quảng Đông, Trung Quốc. AP
Hãng tin CBC của Canada loan tin này hôm 27/6, theo xác nhận từ Bộ Quốc phòng nước này.
Bộ Quốc phòng Canada cho biết hai tiêm kích Trung Quốc đã áp sát tàu của Canada trong khoảng cách 300 m và ở độ cao 30 m từ mặt biển.
Báo cáo từ Bộ Quốc phòng Canada hôm 27/6 cho biết tàu và máy bay của Quân Đội Giải Phóng Nhân Dân Trung Quốc đã đi theo tàu của Canada ngay sau khi tàu Canada kết thúc chuyến thăm cảng Cam Ranh của Việt Nam đang trên đường qua eo biển Đài Loan và hướng về biển Hoa Đông.
CBC trích lời ông Dan Le Bouthillier, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Canada, cho biết hai máy bay Su-30 Trung Quốc không gây khiêu khích, nguy hiểm, hay bất ngờ. Ông cũng cho biết các lực lượng quân sự của Đài Loan và Trung Quốc đã hiện diện trong quá trình tàu của Canada đi qua eo biển Đài Loan nhưng điều này không có gì là bất ngờ.
Các tàu chiến của Canada đang trong quá trình thực hiện hoạt động Neo. Đây là hoạt động mới được công bố gần đây của chính phủ Canada. Theo hoạt động này, Canada thường xuyên điều các tàu chiến đến vùng Viễn Đông để thực thi lệnh giám sát trừng phạt Bắc Hàn của Liên Hợp Quốc.
Quân đội Canada cũng có báo cáo cho rằng một tàu đánh cá của Trung Quốc đã chiếu tia laser vào máy bay trực thăng của Canada khi đang hoạt động gần eo biển Đài Loan, nhưng không có thiệt hại trong vụ việc.
Đây không phải là lần đầu tiên không quân Trung Quốc có những hành động áp sát đối với tàu và máy bay của Canada trong khu vực.
Một giới chức quân sự của Canada hồi năm ngoái cho CBC biết máy bay tuần tra của Canada đã bị những máy bay chiến đấu của Trung Quốc theo sát khi các máy bay của Canada đang theo dõi những tàu hàng và tàu chở dầu có ý định vi phạm lệnh cấm vận đối với Bắc Hàn.
*******************
Chiến hạm Canada bị tiêm kích Trung Quốc quấy nhiễu trên Biển Hoa Đông (RFI, 27/06/2019)
Bộ Quốc Phòng Canada hôm 27/06/2019 thông báo, hai chiến hạm của nước này, khi di chuyển tại hải phận quốc tế ở Biển Hoa Đông, hồi đầu tuần đã bị hai máy bay tiêm kích của Trung Quốc bám sát ở cao độ rất thấp. Một trực thăng của Hải quân Canada còn bị một tàu đánh cá Trung Quốc chiếu tia laser vào.
Chiến hạm HMCS Regina (FFH334) của Canada. Ảnh minh họa. MC3 Diana Quinla/wikimedia
Theo phát ngôn viên bộ Quốc Phòng Canada, một tuần sau khi đi qua eo biển Đài Loan, chiến hạm NCSM Regina và tàu hộ tống Asterix, hôm thứ Hai 24/6 đang hướng về phía Bắc Triều Tiên, thì "hai chiếc Su-30 của Trung Quốc tiến gần ở khoảng cách chỉ có 300 mét và độ cao 30 mét".
Thông cáo nhấn mạnh : "Cho dù chiến hạm Canada luôn bị tàu chiến và máy bay của quân đội Trung Quốc theo bén gót sau khi thăm Việt Nam, nhưng đây là lần đầu tiên bị áp sát như thế".Được biết hai chiếc tàu Hải quân Canada sau khi thăm cảng Cam Ranh của Việt Nam, tiếp tục đến Đông Bắc Á, góp phần vào nỗ lực răn đe mọi vi phạm lệnh cấm vận Bình Nhưỡng.
Tuy không có ai bị thương và không có thiệt hại vật chất nào, nhưng việc phi cơ tiêm kích Trung Quốc "dằn mặt" chiến hạm Canada cho thấy tình hình vẫn đang căng thẳng giữa Ottawa và Bắc Kinh. Mới đây Trung Quốc đã đòi hỏi Canada không cho dẫn độ bà Mạnh Vãn Châu của tập đoàn Hoa Vi (Huawei), và cấm nhập khẩu thịt từ Canada, với lý do có các giấy chứng nhận thú y giả. Ottawa đã mở điều tra về cáo buộc này.
Thụy My
******************
Biển Đông : Hải quân Mỹ cân nhắc trở lại căn cứ vịnh Subic (RFI, 27/06/2019)
Hải quân Hoa Kỳ đang cân nhắc việc quay lại căn cứ cũ ở vịnh Subic, Philippines, nơi trước đây từng là cơ sở hậu cần cho quân đội Mỹ trong chiến tranh Việt Nam, để phục vụ cho hạm đội Mỹ hoạt động ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Tờ Star and Stripes hôm 26/06/2019 cho biết như trên.
Vịnh Subic và căn cứ hải quân Mỹ. Ảnh chụp năm 1990. Ảnh tư liệu : Wikimedia Commons
Nhà máy đóng tàu Hanjin Shipyard ở vịnh Subic đã được rao bán sau khi chủ sở hữu là Hanjin Philippines tuyên bố phá sản, với số nợ 900 triệu đô la. Ngay lập tức có hai công ty Trung Quốc muốn mua lại. Theo Star and Stripes, chính phủ Mỹ hiện đang xem xét khả năng thuê sử dụng cơ sở lớn thứ năm trên thế giới này làm nơi sửa chữa và bảo trì tàu chiến, đồng thời tránh để cảng này rơi vào tay Trung Quốc.
Một thuyền trưởng về hưu của Hải quân Mỹ nói với tờ báo, đây là "cơ hội bằng vàng để quay lại vịnh Subic" sau gần 30 năm vắng bóng. Trong thập niên 40, khi Hoa Kỳ và Philippines thương lượng về quan hệ liên minh, Trung Quốc chưa phải là mối đe dọa trên biển. Vào thời đó, chưa ai dự báo được các hành động hung hăng của Bắc Kinh nhằm bành trướng tại Biển Đông như hiện nay.
Nếu quay lại căn cứ ở vịnh Subic, Washington vừa ngăn chận được việc Bắc Kinh có thêm căn cứ quân sự trong khu vực, vừa rất thuận tiện cho các chiến hạm lớn của Mỹ không phải đến Trân Châu Cảng để bảo trì.
Theo Taiwan News, ngày càng nhiều người dân Philippines bất bình trước thái độ nhân nhượng quá mức của tổng thống Philippines trong tranh chấp chủ quyền trên biển với Trung Quốc, và việc Mỹ quay lại sẽ là thông tin tích cực đối với họ.
Trong chiến tranh Việt Nam, vịnh Subic là căn cứ hải quân của Hoa Kỳ. Sau sự kiện vịnh Bắc bộ, Subic trở thành căn cứ hậu cần của Đệ thất hạm đội với hoạt động rất tấp nập, có lúc phục vụ đến 47 chiến hạm, và khi Sài Gòn sụp đổ năm 1975, đã đón nhận hàng ngàn người Việt tị nạn. Mỹ chính thức rút khỏi vịnh Subic năm 1992.
Thụy My
Mỹ tăng sức răn đe Trung Quốc, nhắm vào dân quân biển (RFI, 18/06/2019)
Vào lúc giới chức quân sự và công luận Philippines đang ngày càng phẫn nộ trước vụ một tàu cá Trung Quốc đâm vào một ngư thuyền Philippines rồi bỏ chạy, đại sứ Mỹ tại Manila hôm 14/06/2019 vừa qua đã lên tiếng nhắc nhở rằng những hành vi tấn công vào lực lượng Philippines, kể cả khi đến từ các nhóm dân quân biển Trung Quốc, có thể dẫn đến việc Mỹ can thiệp trong khuôn khổ Hiệp Định Phòng Thủ Hỗ Tương Hoa Kỳ-Philippines.
Tàu cá Philippines bị tàu tuần duyên Trung Quốc dùng vòi rồng xua đuổi gần đảo Luzon, tỉnh Pangasinan, 22/04/2015. Reuters/Erik De Castro
Lời nhắc nhở này nêu bật một chuyển hướng quan trọng trong chiến lược răn đe Trung Quốc tại Biển Đông, mà Hải Quân Mỹ đã tiết lộ từ đầu năm 2019 này, một nhân tố mà theo trang tin Business Insider ngày 17/06, đã làm tăng khả năng xảy ra xung đột tại Biển Đông.
Theo tác giả bài báo, Mỹ mới đây đã cho thấy rõ một lập trường cứng rắn hơn đối với dân quân biển Trung Quốc, một lực lượng bán quân sự được ngụy trang thành một đội tàu đánh cá, nhiều khi được tung ra để sách nhiễu các đối thủ nước ngoài, giúp Bắc Kinh áp đặt các yêu sách chủ quyền rộng lớn của Trung Quốc tại vùng Biển Đông.
Theo Andrew Erickson, một chuyên gia hàng đầu tại Trường Hải Chiến Hoa Kỳ, Bắc Kinh đã cố che giấu sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng dân quân biển Trung Quốc, nhưng ngày nay sự tồn tại của đội quân này đã ngày càng lộ rõ.
Mỹ đã bắt đầu cảnh báo về dân quân biển Trung Quốc từ 2017
Trong báo cáo năm 2017 về sức mạnh quân sự của Trung Quốc, bộ Quốc Phòng Mỹ lần đầu tiên đã thu hút sự chú ý đến lực lượng dân quân biển này, xác định rằng Trung Quốc đã sử dụng đội tàu đánh cá thương mại của họ vào những chiến dịch tấn công "vùng xám", tức là giấu mặt, để "áp đặt các yêu sách trên biển và thúc đẩy quyền lợi ích của Trung Quốc", như tránh được việc gây nên chiến tranh thực sự.
Tuy nhiên, phải đợi đến đầu năm 2019 này, Mỹ mới thực sự bắt đầu gây áp lực nhắm vào lực lượng dân quân biển Trung Quốc.
Theo nhật báo Anh Financial Times, tư lệnh Hải Quân Mỹ John Richardson, nhân một cuộc họp tại Bắc Kinh hồi tháng Giêng đã cảnh báo người đồng cấp Trung Quốc rằng Hải Quân Hoa Kỳ sẽ coi các tàu Hải Cảnh và tàu dân quân biển là những phương tiện chiến đấu, tương tự như tàu hải quân, và sẽ dùng các biện pháp đối phó với Hải Quân Trung Quốc để đáp trả những hành động khiêu khích của những chiếc tàu này.
Qua tháng Ba, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã công khai cam kết với Philippines rằng Mỹ sẽ đến bảo vệ đồng minh trong trường hợp nước này bị tấn công ở Biển Đông.
Theo ông Pompeo, "bất kỳ một cuộc tấn công vũ trang nào nhắm vào binh lính, phi cơ hoặc tàu công vụ của Philippines trên Biển Đông đều sẽ kích hoạt nghĩa vụ bảo vệ lẫn nhau" có trong hiệp định phòng thủ chung Mỹ-Philippines.
Và ông Sung Kim, đại sứ Mỹ tại Philippines, đã làm rõ thêm các cam kết này hôm 14/06 vừa qua khi xác nhận với báo chí rằng cam kết bảo đảm an ninh của Mỹ cũng áp dụng cho các hành vi gây hấn của dân quân biển Trung Quốc.
Theo nhật báo Philippine Star, đại sứ Mỹ đã nói nguyên văn như sau : "Khái niệm bất kỳ một hành động tấn công võ trang nào, theo tôi, bao gồm cả những hành vi của lực lượng dân quân được chính quyền cho phép".
Tuy nhiên, đại sứ Mỹ đã không nói rõ thế nào là một hành động tấn công võ trang.
Washington muốn buộc Bắc Kinh hạn chế hành vi gây bất ổn trên biển
Theo các nhà phân tích, khi tăng cường sức ép trên các lực lượng trên biển của Trung Quốc, Hoa Kỳ muốn Bắc Kinh điều chỉnh các tính toán chiến lược tại Biển Đông.
Trả lời nhật báo Anh Financial Times vào tháng Tư vừa qua, bà Bonnie Glaser, chuyên gia về Trung Quốc tại Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế cho rằng "Hoa Kỳ hy vọng răn đe được Trung Quốc để ngăn chặn các hành vi gây bất ổn định trên biển, trong đó có việc dùng đến các lực lượng bảo vệ bờ biển và các tàu dân quân biển để đe dọa các nước láng giềng nhỏ bé hơn".
Tuy nhiên, theo Business Insider, việc Mỹ duy trì một tình trạng mơ hồ trong chủ trương răn đe, cũng như vai trò bất minh của lực lượng dân quân biển Trung Quốc, xung đột trên quy mô nhỏ giữa Trung Quốc và các nước láng giềng dễ dàng nổ ra.
Các sự cố dính líu đến tàu cá Trung Quốc, thành viên tiềm tàng của lực lượng dân quân biển, thường xuyên xảy ra ở Biển Đông. Thế nhưng đến nay vẫn không rõ là chính xác loại sự cố nào có thể kích hoạt sự can thiệp của Hoa Kỳ.
Một ví dụ là vào tháng Tư, hơn 200 tàu cá Trung Quốc đã bị tố cáo tràn xuống đe đọa đảo Thị Tứ, một thực thể do Philippines chiếm đóng ở quần đảo Trường Sa.
Một ví dụ khác là vụ tàu cá Trung Quốc bị nghi ngờ là đã đâm chìm một tàu Philippines ở Bãi Cỏ Rong (Biển Đông), và sau đó bỏ đi, để mặc cho hơn hai chục ngư dân Philippines đối mặt với nguy cơ chết đuối ngoài biển khơi.
Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc về hành vi sai trái của họ. Và, trong khi tình hình vẫn căng thẳng, giới lãnh đạo Philippines đã kêu gọi bình tĩnh.
*********************
Mỹ kêu gọi điều tra vụ tàu Trung Quốc đụng chìm tàu cá Philippines (RFI, 18/06/2019)
Hôm 18/06/2019, đại sứ Mỹ tại Philippines, ông Sung Kim kêu gọi tiến hành một "cuộc điều tra đầy đủ" về vụ một tàu của Trung Quốc đâm chìm một tàu cá Philippines, cho rằng vụ này càng cho thấy tầm quan trọng của một bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông.
Đội flotilla của Hải quân Hoa Kỳ tới Nam Trung Quốc đã ghé Bãi Cỏ Rong (Reed Bank), Biển Đông để thể hiện quyền tự do hàng hải. ChinaUsFocus 28/05/2015
Theo lời bộ trưởng Quốc Phòng Philippines Delfin Lorenzana, vụ việc xảy ra ngày 09/06 vừa qua. Tàu cá của Philippines lúc ấy đang neo đậu tại Bãi Cỏ Rong (Reed Bank), mà cả Manila lẫn Bắc Kinh đều khẳng định chủ quyền, thì bị một tàu của Trung Quốc đâm chìm, bỏ mặc các ngư dân trên biển. Các ngư dân này kể lại là 7 tiếng đồng hồ sau họ mới được một tàu của Việt Nam vớt lên và sau đó được đưa về trên một chiếc tàu của hải quân Philippines.
Tuy nhiên, lần đầu tiên lên tiếng về vụ này hôm qua, tổng thống Philippines Rodrigez Duterte cho rằng đây chỉ là một "sự cố nhỏ trên biển". Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Lục Khảng hôm qua cũng có tuyên bố tương tự, rằng đây chỉ là một "tai nạn giữa các tàu cá trên biển".
Ban đầu, chính quyền Manila đã có phản ứng rất mạnh. Ngoại trưởng Teodoro Locsin cho biết đã gởi một công hàm ngoại giao đến Trung Quốc để phản đối, còn phát ngôn viên phủ tổng thống Philippines Salvador Panela thì cảnh báo là tổng thống Duterte có thể sẽ cắt đứt quan hệ với Bắc Kinh nếu biết được là tàu Trung Quốc đã cố tình đâm vào tàu cá Philippines. Tuy nhiên, sau đó, các quan chức chính phủ Philippines đã dịu giọng, nói rằng họ phải chờ kết quả điều tra.
Tờ Nikkei Asian Review hôm nay trích lời giáo sư Renato de Castro, chuyên gia về an ninh tại Đại học De La Salle ở Manila, cho rằng chính quyền của tổng thống Duterte đang cố giữ cho vụ đụng tàu ngày 09/06 không ảnh hưởng gì đến chính sách hòa hoãn của ông đối với Bắc Kinh.
Thanh Phương
******************
Liên tục các hoạt động giao lưu quốc phòng giữa Việt Nam và các nước Đông Nam Á (RFA, 18/06/2019)
Trong ngày 17/6, Việt Nam có một số các hoạt động giao lưu về quốc phòng với các đối tác trong khu vực bao gồm Thái Lan và Singapore.
Đối thoại chính sách quốc phòng Việt Nam Singapore Việt Nam hôm 17/6/2019 - Courtesy of qdnd.vn
Theo Thông tấn xã Việt Nam, vào ngày 17/6, tại thành phố Hồ Chí Minh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cùng với Thư ký Thường trực Bộ Quốc phòng Singapore, ông Chan Yeng Kit, đã chủ trì đối thoại Chính sách Quốc phòng hai nước lần thứ 10.
Tại đối thoại lần này, hai bên đã thảo luận các vấn đề ở khu vực Châu Á Thái Bình dương, tiến trình hợp tác tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN (ADMM) và Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) ; đánh giá kết quả hợp tác quốc phòng hai nước kể từ sau đối thoại lần trước.
Tại đối thoại lần này hai bên đã ký kế hoạch hợp tác 3 năm (2019 – 2021).
Cũng trong ngày 17/6, đoàn Tư lệnh Hải quân Hoàng gia Thái Lan do Đô đốc Luechai Ruddit và phu nhân đã đến thăm Việt Nam. Lễ đón được tổ chức tại Bộ Tư lệnh Hải quân Việt Nam.
Tại cuộc gặp giữa hai bên sau lễ đón, Phó Đô đốc Phạm Hoài Nam đã khẳng định tầm quan trọng trong hợp tác hữu nghị giữa hai nước, đặc biệt trong lĩnh vực hải quân. Ông cho biết, việc hai nước ký và thực hiện Thỏa thuận về quy chế tuần tra chung trên vùng biển giáp ranh và lập kênh thông tin liên lạc đã trở thành hình mẫu của sự hợp tác đối với hải quân các nước trong khu vực.
Cả Thái Lan và Singapore hiện đều là các đối tác chiến lược của Việt Nam.
Nga-Mỹ đổ lỗi cho nhau về sự cố trên biển Hoa Đông (RFI, 08/06/2019)
Tuần dương hạm của Mỹ và khu trục hạm của Nga suýt đụng nhau trên biển Hoa Đông vào hôm 07/06/2019. Đôi bên quy trách nhiệm lẫn nhau.
Hình ảnh được loan tải cho thấy khu trục hạm Nga và tuần dương hạm của Mỹ áp sát nhau trên biển hoa Đông, ngày 07/06/2019. Reuters/US NAVY
Theo thông cáo của Hải Quân Nga, chiếc tuần dương hạm USS Chancelorsville của Hoa Kỳ đã đột ngột chuyển hướng, chặn đường khu trục hạm Đô Đốc Vinogradov. Hai chiếc tàu chỉ còn cách nhau 50 thước. Ngược lại, phía Mỹ quy trách nhiệm cho Nga.
Thông tín viên đài RFI Anne Corpet từ Washington cho biết :
"Hình ảnh Hải Quân Mỹ loan tải cho thấy khu trục hạm Nga áp sát tuần dương hạm của Mỹ một cách nguy hiểm. Hai chiếc tàu gần đụng vào nhau. Theo thông cáo của Hạm Đội Bảy Thái Bình Dương, "một chiếc trực thăng vừa đáp xuống tàu tuần duyên Mỹ, chiếc USS Chancelorsville đang tiến thẳng ở một tốc độ ổn định thì tàu Nga tiến đến gần, khiến phía Mỹ phải lùi lại để tránh lao vào tàu Nga". Hoa Kỳ coi đây là một hành động "nguy hiểm và không chuyên nghiệp" của Nga.
Thế nhưng, Nga lại khẳng định là chính thủy thủ đoàn của họ đã phải cấp tốc phản ứng để tránh đụng vào tàu Mỹ.
Tại Washington, sự cố nói trên đã khuấy động đến cấp cao nhất trong Bộ Quốc phòng. Lãnh đạo Lầu Năm Góc tuyên bố, Mỹ sẽ gửi công hàm chính thức phản đối Moskva sau sự cố nói trên, và Hải Quân hai nước sẽ trực tiếp trao đổi với nhau về vấn đề này. Quyền bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ, Patrick Shanahan, nói rõ vụ việc vừa xảy ra không "ngăn cản Mỹ tiếp tục các chiến dịch tuần tra trong khu vực".
Sự cố tương tự thường xảy ra giữa hải quân Mỹ và Nga, nhưng đây là lần đầu tiên đôi bên chạm trán nhau tại Biển Hoa Đông và vụ việc đã diễn ra đúng vào lúc chủ tịch Trung Quốc đang viếng thăm nước Nga".
Thanh Hà
*********************
Nga, Mỹ tố tàu chiến của nhau suýt gây tai nạn đâm tàu (VOA, 07/06/2019)
Hải quân Hoa Kỳ hôm thứ Sáu 7/6 nói một tàu khu trục Nga suýt nữa đã đụng vào một trong các tàu tuần dương của Mỹ trên biển Philippines, trong một sự cố bị Hải quân Mỹ lên án là do lối "hành sử không an toàn và không chuyên nghiệp", đài CBS của Mỹ đưa tin.
Tư liệu : Tàu USS Chancellorsville có tên lửa dẫn đường của Mỹ thả neo trong một chuyến ghé cảng Hong Kong ngày 21/11/2018. (Photo by ANTHONY WALLACE / AFP)
Trong cùng ngày, tin tức từ Nga dẫn lời Hạm đội Thái Bình Dương Nga tố cáo một tàu chiến Mỹ suýt nữa đã gây ra vụ va chạm, đâm vào tàu quân sự Nga trên biển Philippines vì bất thần đổi hướng một cách nguy hiểm, các hãng tin Nga loan tin.
Hải quân Nga được dẫn lời nói rằng tàu chiến USS Chancellorsville, một tàu tuần dương có tên lửa dẫn đường của Mỹ, đến gần chỉ cách tàu khu trục của Nga, là tàu Đô đốc Vinogradov có 50m.
Truyền thông Nga nói rằng tàu Đô đốc Vinogradov đã buộc phải thực hiện các bước khẩn cấp để tránh vụ đụng tàu.
Hãng tin Reuters của Anh dẫn lời người phát ngôn của Hạm đội 7, Trung tá Clayton Doss, nói : "Trong khi đang hoạt động trên biển Philippines, tàu khu trục Nga Udaloy I DD 572 đã thực hiện một động thái không an toàn nhắm vào tàu Chancellorsville".
Ông mô tả lời tố cáo của Nga rằng tàu chiến Mỹ đã có hành động thiếu an toàn là những lời "tuyên truyền", Trung tá Doss khẳng định chính tàu Nga đã xông tới gần, chỉ cách tàu Chancellorsville từ 15m tới 30m.
*****************
Tàu chiến Trung Quốc rời Sydney sau chuyến thăm không báo trước VOA, 07/06/2019)
Ba tàu chiến Trung Quốc rời cảng Sydney hôm 7/6 sau một chuyến thăm không được thông báo cho dân chúng, chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh một cuộc tranh giành ảnh hưởng giữa Úc và Trung Quốc trên Thái Bình Dương.
Ba tàu chiến Trung Quốc neo tại căn cứ hải quân Garden Island ở Sydney, Austalia, ngày 3/6/2019.
Chuyến thăm biểu dương sức mạnh của Trung Quốc, với sự tham gia của một tàu khu trục, tàu tiếp tế và tàu chiến đổ bộ Trung Quốc, đã được lên kế hoạch nhưng không được Canberra loan báo.
Giáo sư John Blaxland, chuyên nghiên cứu tình báo và an ninh quốc tế tại Đại học Quốc gia Úc ở Canberra, nói vụ việc này đã gây phẫn nộ. Ông nói :
"Các tàu chiến Trung Quốc đã vào tới tận Darling Point và những địa điểm nổi tiếng khác trên cảng Sydney mà dân không được báo trước ... trong khi lính và thủy thủ Trung Quốc dàn hàng trên boong tàu trông có vẻ khá hung hăng".
Đoàn tàu rời Sydney để về lại Trung Quốc dưới một bầu trời nhiều mây vào giấc sau bữa trưa.
Các tàu chiến Trung Quốc cập cảng một ngày trước lễ kỷ niệm 30 năm biến cố Thiên An Môn, cuộc đàn áp đẫm máu của chính quyền Trung Quốc chống những người biểu tình ủng hộ dân chủ ở bên trong và xung quanh Quảng trường Thiên An Môn vào ngày 4 tháng 6 năm 1989.
Hình ảnh chụp nhiều thành viên cộng đồng người Hoa chờ đợi tại bến tàu nơi tàu chiến Trung Quốc cập cảng để vẫy tay chào mừng các thủy thủ.
Phát biểu với các phóng viên tại thủ đô Honiara ở quần đảo Solomon trong tuần này, Thủ tướng Úc Scott Morrison nói :
"Đây là một chuyến thăm để đáp lễ sau khi các tàu hải quân Úc tới thăm Trung Quốc. Chuyến thăm có thể là một bất ngờ cho những người khác, nhưng chắc chắn không phải là một bất ngờ đối với chính phủ Úc".
Các quan hệ giữa Canberra và Bắc Kinh đã xấu đi xuống mức thấp kỷ lục hồi năm ngoái sau khi Canberra thông qua một số đạo luật nhằm kiềm hãm ảnh hưởng của Trung Quốc trong các vấn đề đối nội, cũng như phản đối những hành động quyết đoán của Trung Quốc trên Biển Đông đang trong vòng tranh chấp.
Canberra đã đề nghị hỗ trợ ngoại giao cho các hoạt động của Washington nhằm khẳng định quyền tự do hàng hải bằng cách đưa tàu đi ngang qua Biển Đông.
"Biển Đông" không phải là trò chơi của Bắc Kinh, sự cứng rắn của Hà Nội đem lại lợi thế của Washington và ngược lại. Tự do hàng hải hay bảo vệ chủ quyền giờ đây đứng cùng một chiến tuyến.
Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson vào cảng Đà Nẵng tháng 3 năm 2018.
Sự quyết đoán : Mỹ, Việt, và Trung Quốc ở Biển Đông
Thời kỳ của Tổng thống Mỹ Barack Obama là thời kỳ "trỗi dậy toàn diện" của Trung Quốc ở Biển Đông, khi mà nước này liên tục gây sự với các nước đang tranh chấp chủ quyền trong khu vực, chủ yếu là với Hà Nội. Và không phải ngẫu nhiên, khi gần đây, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Lầu Năm Góc nhận định rằng, ngay cả việc Bắc Kinh chiếm giữ rạn san hô Scarborough vào năm 2012, "có lẽ có thể tránh được nếu Washington đóng vai trò tích cực hơn, quyết tâm hơn trước và trong cuộc khủng hoảng"...
Nhưng khi Tổng thống Donald Trump lên nắm quyền, thì 2 năm trong nhiệm kỳ đầu tiên, Mỹ đã có những động thái răn đe trở lại, khi 13 nghị sĩ Mỹ trình dự luật trừng phạt Bắc Kinh quân sự hóa Biển Đông. Theo đó, đạo luật sẽ cho phép Mỹ đóng băng thậm chí tịch thu tài sản và thu hồi thị thực của các cá nhân tham gia vào các chính sách đe dọa hòa bình, an ninh khu vực. Đạo luật này không chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp, cá nhân có liên quan, mà bao trùm lên cả Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc.
Việt Nam, quốc gia va chạm chủ quyền trực tiếp với Bắc Kinh cũng bắt đầu trỗi dậy, ít nhất trong ngôn ngữ ngoại giao, khi lên tiếng phản đối việc xây dựng 10 đảo nhân tạo của Trung Quốc tại Trường Sa, cũng như "ủng hộ quyền tự do hàng hải" ở Biển Đông khi hai tàu chiến Mỹ áp sát 3 đảo ở Hoàng Sa. Đặc biệt, riêng trong tháng 4.2019, đã tố cáo Trung Quốc vi phạm chủ quyền khi lắp đặt thiết bị làm nhiễu sóng tại quần đảo Hoàng Sa. Trước đó, vào năm 2018, Hà Nội đã đưa ra những yêu sách cứng rắn với Trung Quốc trong cuộc đàm phán về Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông (COC) giữa Asean và Bắc Kinh, Reuters đưa tin. ngăn chặn Trung Quốc thiết lập Vùng nhận diện phòng không (ADIZ) trên khu vực Biển Đông.
Quyết đoán Mỹ, Việt ?
Nhìn vào những động thái của hai nước Việt – Mỹ vào năm 2018 và nửa năm 2019, có thể nhận thấy sự quyết đoán của cả hai quốc gia liên quan đến vấn đề Biển Đông. Mặc dù, với Mỹ là "tự do hàng hải", với Việt Nam là "chủ quyền quốc gia", nhưng đích đến của cả hai nước là phản ứng lại với những gì mà Trung Quốc đã và đang đe dọa tại khu vực, nhất là xu hướng "quân sự hóa" vùng Biển Đông.
Sự trỗi dậy của Bắc Kinh trong nhiều năm qua, đặc biệt với sự nhu nhược ít nhiều của chính quyền Obama đã trở thành một gánh nặng cho chính quyền Hà Nội lẫn chính quyền Tổng thống Trump. Cả hai, dường như đã phải giải quyết bài toán trong việc cố gắng ngăn chặn những nỗ lực sau cùng (hoàn tất) của Bắc Kinh liên quan đến đường băng, đồn trú, bệnh viện và vũ khí tại các đảo nhân tạo.
Khó có thể đánh giá điều tiếp theo sẽ là gì, nhưng mối đe dọa của Trung Quốc đã trở thành một động lực lớn, thúc đẩy Mỹ-Việt gần nhau về tư duy và định hướng đối phó với Bắc Kinh tại vùng Biển Đông. Và thực tế đã cho thấy, cả hai quốc gia dường như cùng 1 chiến lược, ngăn chặn sự trỗi dậy của Bắc Kinh bằng sự quyết đoán ở mỗi quốc gia.
Khi tại Mỹ, dự luật trừng phạt Bắc Kinh quân sự hóa Biển Đông đã khoáy động chính trường Mỹ, thì tại Việt Nam – nó ngay nóng bỏng ngay trên chuyên trang Tuổi Trẻ và làm nức lòng không ít người quan tâm đến việc bảo vệ chủ quyền. Lý do, Mỹ vẫn là quốc gia duy nhất hiện tại có thể ngăn chặn và kiềm chế "con rồng Bắc Kinh". Nhưng Việt Nam, với vị trí địa chiến lược, cũng như tính chất "kiên cường" trong bảo vệ chủ quyền quốc gia, lãnh thổ cũng là đối tác chiến lược của Mỹ trong triển khai những động thái "ngăn chặn trỗi dậy". Không phải nghiễm nhiên, mà trong quan hệ hợp tác quốc phòng Việt – Mỹ, tăng cường năng lực hàng hải được coi là ưu tiên giữa hai quốc gia.
Việt – Mỹ đều hưởng lợi ?
Hãy thử hình dung mối đe dọa của Trung Quốc trong hai quốc gia ảnh hưởng nhiều nhất.
"Vài năm trước, là những tiền đồn nhỏ bé với sức chiến đấu bằng không - có lẽ vài chục binh sĩ hầu như không thể giữ chân họ khô ráo. Từ năm 2013, Trung Quốc đã biến chúng thành những căn cứ khổng lồ, một số có trạm không quân có thể chứa máy bay chiến đấu và máy bay ném bom tiên tiến". – tướng Joseph F. Dunford, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Lầu Năm Góc chia sẻ trên The Washington Post.
Một "mặt trận chung" ngăn chặn dã tâm của Trung Quốc đã được hình thành.
Mới đây nhất, trong một ý kiến trên tờ Bưu Điện Hoa Nam, ông Lê Hồng Hiệp đã nhận định rằng, Việt Nam đang thúc đẩy khối ASEAN hình thành một COC cho Biển Đông. Và tất nhiên, hiệp ước này sẽ mang tính ràng buộc, khả năng ngăn chặn, và thiết lập một quy tắc mang tính chế tài hơn cho khu vực Biển Đông đầy sóng gió.
Không còn những phản đối mang tính "ước lệ", Việt – Mỹ đi vào trận chiến với sự chế tài nhiều hơn, cần thiết hơn. Và chính điều này, đã tạo ít nhiều "cảm hứng" cho các quốc gia còn lại trong khu vực.
Duterte của Philippines kêu gọi hành động để giảm nguy cơ xung đột quân sự ở Biển Đông.
Trang tin CNBC ngày 1.6 đã dẫn tin cho biết Tổng thống Duterte của Philippines đã kêu gọi hành động để giảm nguy cơ xung đột quân sự ở Biển Đông, trong đó, ông Duterte nhấn mạnh "lỗi của Bắc Kinh liên quan đến yêu sách mở rộng ở vùng biển Đông".
Việt – Mỹ đã cho thấy một phản ứng thích hợp của hai nước trước việc Trung Quốc "thất hứa", "không cam kết đủ" về an ninh và hòa bình Biển Đông.
"Biển Đông" không phải là trò chơi của Bắc Kinh, sự cứng rắn của Hà Nội đem lại lợi thế của Washington và ngược lại. Tự do hàng hải hay bảo vệ chủ quyền giờ đây đứng cùng một chiến tuyến.
Nguyễn Hiền
Nguồn : VNTB, 02/06/2019
