Việt Nam : Sáu nhà hoạt động bị kết án vì cáo buộc chống Nhà nước (RFI, 27/11/2019)
Tại Việt Nam hôm qua 26/11/2019, sáu nhà hoạt động đã bị kết án từ 2 đến 9 năm tù trong những phiên tòa khác nhau, do cáo buộc có các hoạt động chống phá Nhà nước.
Facebooker Nguyễn Chí Vững trước tòa án Bạc Liêu, ngày 26/11/2019. Huynh Su/VNA via Reuters
Ông Phạm Văn Điệp, 51 tuổi, bị lãnh bản án nặng nhất là 9 năm tù, do ông sử dụng Facebook để phổ biến các bài viết bất lợi cho chính quyền về các vấn đề cưỡng chế đất, sự thô bạo của công an hay nạn tham nhũng. Cư trú tại Nga, ông bị tòa án Thanh Hóa cáo buộc đã nhiều lần về nước để xúi giục và tham gia các cuộc biểu tình " bất hợp pháp".
Luật sư Hà Huy Sơn nói rằng "bản án đã được ấn định trước", và cho AFP biết thân chủ của ông sẽ kháng cáo. Vài ngày trước phiên tòa, tổ chức Human Rights Watch đã kêu gọi trả tự do lập tức cho ông Phạm Văn Điệp, cho rằng tất cả những gì ông đã làm trong 17 năm qua "chỉ là bày tỏ ý kiến của mình về các vấn đề chính trị xã hội quan trọng, và phản đối việc mình bị trả đũa vì dám lên tiếng".
Một facebooker khác là ông Nguyễn Chí Vững, 38 tuổi, bị tòa án Bạc Liêu kết án 6 năm tù do đã lập nhiều tài khoản để "phát tán các tài liệu nhằm chống phá Nhà nước Việt Nam", thực hiện 33 livestream để "chia sẻ các thông tin bị bóp méo" và "cổ vũ tham gia biểu tình trong dịp Quốc khánh".
Bốn bị cáo khác bị lãnh án từ 2 đến 3 năm tù vì "gây rối an ninh", nhất là do dự định tổ chức các cuộc biểu tình.
Tuần trước, công an thành phố Hồ Chí Minh đã bắt giữ nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng theo điều 117 Luật Hình sự sửa đổi.
Theo Amnesty International, hiện có ít nhất 128 tù nhân chính trị tại Việt Nam ; còn tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF) xếp Việt Nam thứ 176/180 về tự do báo chí.
Thụy My
********************
Việt Nam kết án 4 người bị Lisa Nguyen ‘chỉ đạo’ biểu tình 11 năm tù (VOA, 27/11/2019)
Tòa án Nhân dân Đồng Nai vừa kết án 4 người được cho là bị Lisa Nguyen ở nước ngoài "lôi kéo chỉ đạo" để lên kế hoạch "biểu tình, gây rối dịp lễ 30/4/2019" với tổng cộng 11 năm tù.
Bốn bị cáo tại phiên tòa ở Đồng Nai. (Ảnh chụp màn hình TTXVN)
Theo bản tin của Thông Tấn Xã Việt Nam ra hôm 26/11, Đoàn Viết Hoan và Võ Thường Trung, mỗi người bị phạt 3 năm tù giam trong khi Ngô Xuân Thành và Nguyễn Đình Khuê mỗi người nhận án 2 năm 4 tháng tù, cùng về tội "phá rối an ninh."
Theo cáo trạng được TTXVN trích dẫn, các bị cáo "thường lên mạng đọc các bài viết của các đối tượng thù địch ở nước ngoài có nội dung chống chế độ, kích động biểu tình, gây rối."
Cáo trạng cho biết, một tài khoản Facebook có tên ‘Lisa Nguyen’, do một người được cho là ở nước ngoài lập nên, sau đó liên hệ với các bị cáo và "lôi kéo" họ lên kế hoạch biểu tình và gây rối an ninh trật tự trong ngày lễ 30/4 năm nay.
Tuy nhiên, theo TTXVN, kế hoạch tiến hành biểu tình, gây cháy nổ của nhóm này tại thành phố Biên Hòa đã bị Cơ quan An ninh Công an tỉnh Đồng Nai "kịp thời phát hiện, bắt giữ."
Luật sư Nguyễn Văn Miếng, người tham gia bào chữa cho một trong những bị cáo, viết trên trang Facebook cá nhân rằng "Lời nói sau cùng của Đoàn Viết Hoan tại phiên tòa Đồng Nai sáng ngày 26/11/2019: ‘Trước đây, tôi nghĩ mình thực hiện quyền công dân theo Điều 25 Hiến pháp là không vi phạm pháp luật."
Vị luật sư này trích dẫn điều 25 của Hiến pháp, trong đó nói "Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập họi, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định."
Chính quyền Việt Nam từ giữa năm 2018 đã đưa ra xét xử nhiều người tham gia biểu tình trong đợt phản đối lan rộng trên toàn quốc hai dự luật đặc khu và an ninh mạng, trong đó có một công dân Mỹ gốc Việt, Will Nguyen, cũng với tội danh "gây rối an ninh trật tự công cộng."
Đạo diễn Clay Phạm, người trực tiếp quay cuốn phim tài liệu trong vòng 2 tháng và trải qua 4 tháng hậu kỳ đã cho biết ông rất bất ngờ khi bộ phim Mẹ Vắng Nhà nói về gia đình tù nhân lương tâm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh - Mẹ Nấm được đem trình chiếu trên toàn thế giới.
Luật sư Trịnh Hội (giữa) và những người đến xem phim Mẹ Vắng Nhà ở Đài Loan hôm 17/8/2018 - Courtesy FB Mẹ Vắng Nhà
Bộ phim Mẹ Vắng Nhà nói về cuộc sống gia đình của nữ tù nhân lương tâm - blogger Mẹ Nấm gồm bà ngoại của cô, mẹ - bà Nguyễn Thị Tuyết Lan và 2 đứa con nhỏ. Họ phải vật lộn với cuộc sống đời thường mà người trụ cột đang phải thụ án tù 10 năm vì tranh đấu cho môi trường và các nạn nhân chết trong đồn công an.
Mặc dù bộ phim bị cấm chiếu lần 2 ở Thái Lan nhưng sau đó nó đã được đem đến các nước như Úc, Mỹ, Canada, Đài Loan, Philippines và luôn cả ở 1 số giáo xứ Công giáo và Tòa đại sứ nước ngoài tại Việt Nam. Sắp tới đây sẽ là các nước Châu Âu và 1 số bang của Hoa Kỳ.
Luật sư Trịnh Hội, Giám đốc điều hành của tổ chức VOICE, người đem bộ phim đi chiếu ở các nước nói rằng, trong cuộc đời hoạt động 26 năm về vấn đề tị nạn và 10 năm tranh đấu cho nhân quyền thì đây là sự kiện hiếm thấy.
"Dư luận mình cũng không ngờ được, có lẽ đây là lần đầu tiên một sự kiện về tù nhân lương tâm (tù nhân lương tâm) mà mọi người quan tâm đến độ đó.
Chưa bao giờ có cảnh vận động cho nhân quyền, cho tù nhân lương tâm mà có đến hàng trăm, chưa nói đến là hàng ngàn người đếm dự.
Ở Texas vừa qua là 1.500 người đến xem.
Cũng cùng 1 câu chuyện đó, cũng cùng 1 lần nói chuyện đó mà tôi cũng không bao giờ ngờ được có nhiều người đến vậy", ông Trịnh Hội nói với chúng tôi qua điện thoại sau khi hoàn thành buổi chiếu ở Đài Loan.
Phim Mẹ Vắng Nhà được chiếu ở Houston, Mỹ - Courtesy Vũ Sỹ Hoàng
Đạo diễn Clay Phạm, một người trẻ ở trong nước nói rằng ông làm phim với chỉ 1 lý do đơn giản là ghi lại cuộc sống của gia đình nữ tù nhân lương tâm này và khi cô về sẽ được xem lại quãng thời gian khi mình vắng nhà thì các con đã lớn như thế nào.
Tuy nhiên, điều đặc biệt là bộ phim đầu tay được làm từ cảm xúc của người đạo diễn trẻ và đã chạm đến cảm xúc của nhiều người.
"Bản thân sống gần gũi với cô Lan (mẹ của blogger Mẹ Nấm) thì Clay đã đôi khi khóc rất nhiều trong những lần quay phim vì những câu chuyện kể của cô quá nhân bản quá con người.
Ví dụ như khi kể chuyện tuổi nhỏ học hành thế nào, tụi nó khóc thế nào, nhớ mẹ ra sao là đủ để mình cảm động rồi.
Bản thân câu chuyện của Quỳnh là 1 câu chuyện rất là hay, Clay nghĩ là những cái xuất phát từ tấm lòng chân tình mình dành cho cô Lan qua việc mình cảm nhận về cái đời sống của cô", người đảm nhiệm nhiều vai trò trong cuốn phim tài liệu kể lại.
Bị cấm xuất cảnh vĩnh viễn vì làm phim về tù nhân lương tâm
Cuối năm 2017, ông Clay Phạm bị cơ quan an ninh tịch thu passport Việt Nam và được thông báo là bị cấm xuất cảnh vĩnh viễn do "dám làm" một cuốn phim về Tù nhân lương tâm.
"Sau khi làm xong cuốn phim thì họ có thể biết được nơi Clay đang sinh sống dựa vào số Chứng minh nhân dân.
Đến khi có việc ra nước ngoài vào cuối năm 2017 thì họ câu lưu tôi một ngày ở sân bay Tân Sơn Nhất, họ tịch thu passport, máy tính và tất cả dụng cụ cá nhân của tôi.
Hai ngày sau họ mời lên làm việc, họ hỏi rất nhiều về việc làm phim như thế nào, thiết bị ra sao…
Cuối buổi họ thông báo với Clay là bị cấm xuất cảnh vĩnh viễn.
Mình có hỏi lý do vì sao, họ nói là vì có liên quan đến tổ chức nào đó và vì làm phim có liên quan đến tù nhân lương tâm".
Tỷ lệ thuận với độ phủ sóng của cuốn phim là mức độ nguy hiểm cho bản thân người đạo diễn này và gia đình của ông tăng lên đáng kể.
Bản thân ông đang sống ở một nơi an toàn không được tiết lộ, tuy không thể sống ở Sài Gòn và cũng không thể về quê, gia đình gồm mẹ và bà của ông cũng phải đi ở nhờ nhà người khác vì an ninh liên tục quấy nhiễu gia đình.
Dù vậy, theo luật sư Trịnh Hội thì đó là "một phần của cuộc chơi".
"Nói về sự an toàn là đúng vì nó không chỉ ảnh hưởng đến Clay Phạm và những người trong gia đình Clay Phạm. Nhưng mà thôi đó là 1 cái điều mà chúng ta phải đánh đổi.
Chúng ta thường nghe câu : Freedom is not free - Sự tự do không bao giờ là miễn phí.
Nếu như những người trong chúng ta xác nhận được điều đó và dám đứng lên đòi quyền con người mà tất cả chúng ta ai cũng đáng được hưởng thì đất nước Việt Nam ta sẽ thay đổi".
*********************
Phóng viên độc lập Nguyễn Văn Hóa từng bị đánh, bức cung (RFA, 21/08/2018)
Ủy ban Bảo vệ Các nhà báo (CPJ) hôm 20/8 ra thông cáo lên án việc hành hung anh Nguyễn Văn Hóa, một nhà báo độc lập chuyên quay phim Việt Nam hiện đang bị cầm tù, và kêu gọi chính quyền Việt Nam dừng đánh đập và sách nhiễu các nhà báo bị bỏ tù.
Anh Nguyễn Văn Hóa. file photo
CPJ trích lời của ông Rohit Mahajan, Giám đốc Quan hệ Công chúng của Đài Á Châu Tự Do (RFA), rằng nhà cầm quyền Việt Nam đã đánh đập Nguyễn Văn Hóa, một phóng viên của RFA nhằm đưa ra lời buộc tội nhà hoạt động môi trường Lê Đình Lượng, người vừa bị kết án 20 năm tù vào ngày 16 tháng 8 với cáo buộc âm mưu lật đổ chính quyền.
Luật sư Hà Huy Sơn, người bào chữa cho ông Lê Đình Lượng, nói Nguyễn Văn Hóa đã bị đánh đập trong tù và buộc phải làm chứng chống lại ông Lê Đình Lượng. Tuy nhiên anh Nguyễn Văn Hóa đã rút lại lời khai trước đó tại phiên tòa vào ngày 16 tháng 8 vừa qua.
Ông Shawn Crispin, đại diện của CPJ tại Đông Nam Á yêu cầu Chính quyền Việt Nam phải dừng ngay lập tức tình trạng sách nhiễu và hành hung phóng viên Nguyễn Văn Hóa ; đồng thời nên trả tự do cho tất cả những nhà báo đang bị cầm tù và cải cách điều luật nhằm bỏ tù họ.
Nguyễn Văn Hóa đang chịu bản án bảy năm tù trong một phiên xử kín hôm 27/11/2017 với cáo buộc ‘tuyên truyền chống Nhà nước Việt Nam’ theo điều 88 Bộ luật Hình sự.
Nguyễn Văn Hóa là nhà hoạt động tham gia tích cực vào các hoạt động phản đối Nhà máy thép Formosa gây ra thảm họa biển miền Trung và giúp đỡ các nạn nhân của thảm họa này.
Được biết, Hóa cũng là người đầu tiên sử dụng flycam để thu lại hình ảnh hơn chục ngàn người biểu tình trước cổng công ty Formosa vào tháng 10/2016.
*****************
Nhiều người Thượng Tây Nguyên bị chính quyền Hà Nội bỏ tù vì tham gia các cuộc biểu tình tại địa phương từ những năm 2000 đến nay vẫn đang bị giam giữ sau hơn mười năm tuyên án. Đa phần trong số này đều bị ‘bỏ rơi’ trong tù vì không có ai thăm nuôi.
Những người Thượng Tây Nguyên bỏ trốn từ Việt Nam sang Campuchia tìm quy chế tỵ nạn hôm 22/7/2004. AP
Chị Huyền Trang, vợ của tù nhân lương tâm Phạm Văn Trội, sau chuyến đi thăm gần nhất trong tháng 8 thuật lại với chúng tôi điều mà chồng bà kể về hoàn cảnh của những người Thượng Tây Nguyên hiện nay đang bị giam chung với ông tại trại giam Ba Sao, tỉnh Hà Nam.
Trong phòng giam của anh Trội có 8 người thì có 4 đến 5 người là người Thượng ở Tây Nguyên mà không có người thăm nuôi đâu. Hoàn cảnh của họ rất đáng thương. Có trường hợp của một anh này : lần trước anh Trội đi tù đã gặp rồi, lần này vào thì vẫn gặp anh đấy. Mười năm nay rồi anh ấy không có ai thăm nuôi.
Luật sư Nguyễn Văn Đài, cựu tù nhân lương tâm, hiện đang sống tại Đức cho chúng tôi biết số lượng người Thượng bị bỏ tù trong thời gian ông chịu án lên tới 200 người.
Vào thời kỳ tôi bị cầm tù lần đầu tiên vào năm 2007-2011 thì tôi được ở chung với khoảng độ 200 người Thượng Tây Nguyên. Họ đều là những người Tin Lành và những người đầu tiên bị cầm tù bắt đầu từ năm 2001. Những người tiếp theo bị bắt vào những năm 2004 cho đến 2008. Họ đều bị những bản án rất nặng nề, thường từ 7 năm đến 18 năm ở trong trại giam Hà Nam.
Luật sư Đài cho biết sau khi ông mãn án lần thứ nhất vào năm 2011 thì chính quyền đã phân phối số lượng người Thượng kể trên đi nhiều nhà tù khác như nhà tù Phú Sơn ở Thái Nguyên, một số nhà tù ở Thanh Hóa và Nghệ An.
Mục sư Nguyễn Hồng Quang, phụ trách Hội thánh Mennonite Độc lập, người đã nhiều lần trực tiếp đến thăm các tù nhân người Thượng và gia đình của họ ở Tây Nguyên xác nhận rằng vẫn còn số lượng lớn người Thượng đang phải chịu án tù.
Tôi mới gặp một anh dân tộc Ba Na đi tù có cha cũng đi tù ở ngoài miền Bắc. Anh đó đi về thì nói với tôi là còn nhiều lắm thầy ơi. Có 3, 4 người Ba Na kế làng của ảnh cũng còn ở tù.
Được biết, đa phần những người Thượng Tây Nguyên đang bị giam giữ đều có hoàn cảnh rất nghèo khó. Nhiều người bị giam ở tận phía Bắc nên gia đình họ không có điều kiện đến thăm nuôi. Mặt khác, an ninh địa phương thường xuyên sách nhiễu, đe dọa tinh thần của gia đình họ nếu nhận sự hỗ trợ từ người khác. Luật sư Nguyễn Văn Đài khẳng định.
Một phụ nữ người Thượng Tây Nguyên Việt Nam trốn chạy và đang hồi phục trong một bệnh viện ở miền Đông Nam Campuchia hôm 21/7/2004.AP
An ninh địa phương rất độc ác. Khi họ biết tôi đến thăm thì họ lập tức triệu tập những người vợ của những người tù đó lên để thẩm vấn liên tục suốt hàng tuần. Họ hỏi là tôi đến có giúp đỡ gì không, có hứa hẹn gì không và đe dọa là nếu còn liên hệ với tôi thì sẽ bắt đi tù và không cho ra. Cho nên mặc dù tôi đã vận động được tài chính để hỗ trợ cho họ đi từ Tây Nguyên ra Hà Nội và lên Thái Nguyên để thăm chồng nhưng vì họ rất sợ an ninh địa phương nên họ không dám đi và cũng không dám nhận tiền.
Luật sư Đài hiện đang ở Đức và cho biết ông vẫn tìm cách liên lạc những gia đình tù nhân người Thượng Tây Nguyên đang còn chịu lao tù để giúp đỡ họ nhưng hầu như tất cả những người liên lạc được đều từ chối.
Mục sư Nguyễn Hồng Quang cho biết những người Thượng Tây Nguyên đang phải chịu các án hơn chục năm tù đều là những người lãnh đạo lớn tuổi, có uy tín trong các buôn làng. Mục sư Quang giải thích lý do gây ra mâu thuẫn giữa người Thượng và chính quyền địa phương như sau.
Cái đường chuẩn bị mở qua, một mét vuông hàng mấy chục triệu mà họ (chính quyền) biết, mua và đẩy hết người sắc tộc vào sâu trong rừng. Chuyện đó rất là bất công. Người dân tộc họ cũng biết, nhận thức được cho nên những người hiểu biết đó họ lãnh đạo cuộc đấu tranh về đất đai rồi về vấn đề thờ phượng.
Sau các cuộc biểu tình đông người tại Tây Nguyên những năm 2001, 2004, Chính phủ Hà Nội tuyên các án tù nặng nề cho hàng trăm người Thượng tham gia biểu tình với các cáo buộc ‘âm mưu lật đổ chính quyền’, ‘phá hoại chính sách đoàn kết dân tộc’, hay ‘gây rối trật tự công cộng.’ Mục sư Nguyễn Hồng Quang có mặt trong các vụ mâu thuẫn tại Tây Nguyên năm 2004 nhận định các cáo buộc trên của phía chính quyền.
Phá rối gì ‘an ninh’ ? Vì ‘an ninh’ ở địa phương đó là nguồn sống, là khát vọng của người dân ở đó mà. Vì an ninh, vì tự do, vì cuộc sống bình an, hạnh phúc, vì quyền sống mà họ yêu cầu những cán bộ, đảng viên làm vi phạm chính sách dân tộc, chính sách đoàn kết, chính sách quyền lợi làm ngược ngạo. Nói với người sắc tộc một đằng – làm một nẻo, đàn áp họ thì họ nổi lên. Chuyện này người Kinh còn có, đảng viên còn có. Động cơ bên trong của người dân tộc thì tôi nghĩ rất bình thường. Nhu cầu dân sinh, nhân quyền không được đáp ứng. Người dân khát vọng quyền cơ bản của công dân quy định theo Hiến pháp của nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam chứ họ cũng không mơ đòi gì cao sang.
Luật sư Nguyễn Văn Đài khẳng định với chúng tôi các hành vi sách nhiễu và đe dọa tình thần gia đình tù nhân người Thượng Tây Nguyên vẫn đang diễn ra.
Những người Thượng Tây Nguyên bỏ trốn từ Việt Nam sang Campuchia tìm quy chế tỵ nạn hôm 22/7/2004. AP
Mục đích của nhà cầm quyền cộng sản và đặc biệt là an ninh khu vực Tây Nguyên là tìm mọi cách triệt hạ những người có tinh thần đấu tranh cho tự do tôn giáo ở đó, làm cho gia đình của họ lâm vào tình cảnh khó khăn. Những người trong tù bị bỏ rơi, không còn khả năng kháng cự. Những người mà còn ở tù thời điểm này thì thường bị kết án rất cao từ 14 năm đến 18 năm và họ cương quyết không nhận tội nên họ không được giảm án.
Mục sư Nguyễn Hồng Quang mong muốn chính phủ Hà Nội hãy xem xét trả tự do cho những tù nhân người Thượng Tây Nguyên.
Yêu cầu chính quyền cộng sản Việt Nam trả tự do cho họ vì lý do nhân đạo và lương tâm vì họ phản kháng cũng chỉ vì tồn sinh thôi. Hành động phản kháng những áp bức, bất công cũng là lẽ đương nhiên của con người. Họ bị giam lâu quá tôi thấy rất đau khổ. Mỗi lần lên thăm một vài gia đình thấy nước mắt của vợ con họ mà mình không cầm được.
Phúc trình của Tổ chức Nhân Quyền Montagnards (MHRO) và Nhóm Vận Động Bãi Bỏ Tra Tấn tại Việt Nam (CAT-VN) vào hôm 3/5/2018 cũng nêu rõ việc cơ quan chức năng Việt Nam tiếp tục bách hại nặng nề những tín đồ Thiên Chúa Giáo người sắc tộc thiểu số bản địa ở Tây Nguyên, hay còn gọi là người Montagnards.
*******************
Người bất đồng chính kiến Công giáo bị ''ngắm" ? (BBC, 21/08/2018)
Việc rất nhiều nhà bất đồng chính kiến đang ngồi tù, hoặc bị xét xử gần đây là người Công giáo, làm dấy lên câu hỏi có phải họ nằm trong tầm ngắm của chính quyền.
Linh mục Anton Lê Ngọc Thanh, thuộc Dòng Chúa Cứu thế Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh
Tác giả Bennett Murray viết trên The South China Morning Post, là người Công giáo chỉ chiếm 7% dân số Việt Nam, "nhưng đóng một vai trò lớn trong phong trào bất đồng chính kiến, và vì thế, họ nói có các nhà thờ bị phá, linh mục bị bắt và tôn giáo bị bôi nhọ".
Ông Bennett Murray dẫn lời linh mục Anton Lê Ngọc Thanh, thuộc Dòng Chúa Cứu thế Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh, nói ông từng bị bắt giữ 10 lần và bị cấm xuất cảnh, và "người Công giáo trong một quốc gia cộng sản phải chịu đựng rất nhiều hệ lụy".
Theo The South China Morning Post, linh mục Anton từng tổ chức một cuộc tuần hành vinh danh các cựu chiến binh của chính quyền được gọi là "nhà nước bù nhìn miền Nam Việt Nam" và giương lá cờ vàng ba sọc của chính quyền này - một hành động từng khiến nhiều nhà bất đồng chính kiến ở Việt Nam chịu án tù nặng.
Trả lời phỏng vấn của BBC hôm 20/8, linh mục Đặng Hữu Nam nói :
"Là linh mục, nhưng cũng là một công dân, tôi thấy mình có trách nhiệm lên tiếng trước những bất công của xã hội, những điều không đúng với luật pháp của đất nước, đi ngược văn minh nhân loại, và ảnh hưởng tới nhân quyền. Nhưng vì vậy, chính quyền tìm mọi cách để làm khó dễ cho đời sống cá nhân cũng như con đường hành đạo của tôi".
Linh mục Đặng Hữu Nam, hiện quản nhiệm Giáo xứ Mỹ Khánh, Yên Thành, Nghệ An, từng công khai phản đối nhà máy thép Formosa của Đài Loan xả độc ra biển, phản đối luật an ninh mạng, dự luật đặc khu, cùng nhiều vấn đề khác như lạm thu trong trường học, boxit Tây Nguyên.
"Chính quyền địa phương công khai thông báo họ đã đặt 7-8 trạm gác quanh giáo xứ để theo dõi hoạt động của tôi".
"Mới đây nhất, ngày 16/8, tôi cùng cộng đoàn có kế hoạch sang giáo xứ lân cận để cầu nguyện cho tù nhân lương tâm Lê Đình Lượng, thì chính quyền cử hàng ngàn người cả sắc phục và thường phục bao vây chúng tôi cả ngày lẫn đêm, không cho đi".
"Tôi nhiều lần bị câu lưu, bị công an mặc sắc phục và thường phục hành hung. Đời tư của tôi cũng bị lăng mạ", linh mục Nam nói với BBC từ Nghệ An.
Nhắm vào người Công giáo ?
Linh mục Đặng Hữu Nam (thứ hai, trái sang) tại một thánh lễ cầu nguyện
Nhiều trong số những người Công giáo hoạt động chính trị tích cực như linh mục Anton, từng hoặc đang bị ngồi tù như blogger Mẹ Nấm, bà Thúy Nga, ông Lê Đình Lượng, luật sư Nguyễn Văn Đài - người sáng lập Hội Anh Em Dân Chủ - vừa ra tù tháng 6/2018 và hiện đang tỵ nạn tại Đức.
Ông Lê Đình Lượng, một nhà hoạt đông dân chủ người Công giáo sống tại Nghệ An, vừa bị tuyên án 20 năm tù giam, án cao nhất từ trước đến giờ cho tội danh "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân". Hoạt động của ông Lượng gồm biểu tình phản đối nhà máy thép Formosa của Đài Loan gây ô nhiễm biển.
Người Công giáo bất đồng chính kiến bị ngắm ?
Người Công giáo chiếm số lượng lớn trong số những người biểu tình phản đối Formosa. Các vụ 'trả đũa' họ cũng trở nên phổ biến, theo con dâu của ông Lượng, bà Nguyễn Thị Xoan. Bà Xoan cũng cáo buộc chính quyền đã tấn công các địa điểm thờ phượng của người Công giáo.
"Họ vào các nhà thờ, phá hủy tượng Thiên Chúa và Đức Mẹ Maria, họ xúc phạm người Công giáo bằng cách phá hủy những gì là thiêng liêng đối với chúng tôi", bà nói.
Cùng ngày 20/8, chồng bà Thúy Nga, ông Lương Dân Lý, cho biết BBC bà bị đánh đập và dọa giết trong tù.
"Em trai Nga mới đi thăm, thấy Nga gầy hơn. Mới đây, Nga gọi điện về, nói bị giam chung với một nữ phạm nhân hình sự đầu gấu khét tiếng nhất trại Gia Trung và thường bị người này hành hung, dọa giết".
"Tôi bị coi là 'linh mục phản động''
Giáo dân miền Trung biểu tình phản đối dự luật đặc khu và luật an ninh mạng 6/2018
"Nếu chúng tôi nói sự thật, dân chủ, nhân quyền, thì đều bị coi là kẻ thù của đảng cầm quyền. Tôi bị coi là linh mục 'phản động'", linh mục Đặng Hữu Nam nói với BBC.
"Người Công Giáo biết cộng sản vô thần và họ làm những việc vì lợi ích riêng của họ chứ không phải lợi ích của mọi người", Nguyễn Thị Minh Nguyệt, 36 tuổi, một trong số hàng ngàn người xuống đường tại Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng Sáu được dẫn lời trên The South China Morning Post.
Một người biểu tình khác, Nguyễn Ngọc, 36 tuổi, nói chi tiết hơn : "Chúa Giê Su Ky Tô nói bạn nên biết lẽ thật. Cộng sản ghét sự thật".
Tác giả Bennett Murray cũng quan sát thái độ của người Công giáo Việt Nam với Trung Quốc, và chỉ ra là vào tháng Sáu, người Công giáo tham gia vào các cuộc biểu tình phản đối dự luật đặc khu kinh tế mà họ lo ngại sẽ cho Trung Quốc một chỗ đứng trên lãnh thổ Việt Nam.
Ở một đất nước mà nhiều con phố mang tên những vị anh hùng có công đuổi giặc Tàu, người dân luôn sợ bị Trung Quốc xâm lược và luôn ghét Trung Quốc, và người Công giáo không phải ngoại lệ, ông Bennett Murray bình luận.
"Hầu hết [tất cả] người Việt Nam ghét cộng sản Trung Quốc, nhưng tôi không ghét người Trung Quốc, tôi thông cảm với họ", người tên Ngọc nói thêm. "Tôi biết rằng các linh mục Công giáo thực sự ở Trung Quốc đang cố gắng rất nhiều để tồn tại với cộng sản".
Không giống như ở Trung Quốc, nơi từ chối thẩm quyền của Vatican, chính phủ Việt Nam cho phép Hội thánh được hiệp thông trọn vẹn với Tòa Thánh. Trong khi đó, Luật Tín ngưỡng và Tôn giáo của Việt Nam, được Quốc hội thông qua năm 2016, bảo đảm quyền của người dân thực hành các tín ngưỡng được chính phủ công nhận, miễn là các tổ chức tôn giáo báo cáo hoạt động của họ cho chính phủ.
Ông Phil Robertson, Phó giám đốc Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền có trụ sở tại tại New York nói với nhà báo Bennett Murray :
"Nhà cầm quyền tại Hà Nội không thích bất cứ một phong trào có tổ chức nào với cả nguồn lực và khả năng vận động quần chúng, mà Giáo hội Công giáo ở Việt Nam lại có cả hai".
*****************
Tù nhân lương tâm Nguyễn Viết Dũng không được gặp thân nhân sau khi phản cung những lời khai trước đây đối với nhà hoạt động Lê Đình Lượng.
Hình chụp hôm 27/11/2017 : nhà báo Nguyễn Văn Hóa (giữa) tại phiên tòa ở Hà Tĩnh - AFP
Vào ngày 20 tháng 8 năm 2018, ông Nguyễn Viết Hùng cha của tù nhân lương tâm Nguyễn Viết Dũng đi thăm nuôi con mình sau phiên tòa phúc thẩm đối với anh Nguyễn Viết Dũng thì được công an trại tạm giam Nghi Kim, Nghệ An thông báo không được thăm gặp. Ông Nguyễn Viết Hùng cho Đài Á Châu tự do biết vào sáng 21 tháng 8 như sau :
"Hôm qua đi thăm thì người ta nói Dũng không thành khẩn trong phiên tòa xét xử ông Lê Đình Lượng cho nên người ta nói lý do đó nên không cho gặp.
Lúc đầu họ không cho tôi gửi đồ thăm nuôi nhưng nói mãi họ cũng cho gửi đồ và gửi tiền.
Người ta không nói bao giờ được gặp, một tháng 2 lần tôi sẽ đòi đi gặp và gửi quà chứ công an không nói thời gian được gặp.
Riêng tôi nhận định kiểu gì nó cũng bị đánh sau phiên tòa của Lê Đình Lượng vì nó phản cung".
Nhà hoạt động Nguyễn Viết Dũng (trái) tại phiên tòa ở Nghệ An hôm 12/4/2018 - AFP
Vào ngày 16 tháng 8, hai tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Hóa và Nguyễn Viết Dũng được đưa đến làm nhân chứng chính tại phiên tòa xử nhà hoạt động Lê Đình Lượng. Tại tòa hai anh Hóa và Dũng đều phản cung cho rằng những lời khai trước đây về ông Lượng là vì bị đánh đập và bức ép nên họ phản cung trước tòa.
Chỉ một ngày trước đó vào ngày 15 tháng 8, nhà hoạt động Nguyễn Viết Dũng bị Tòa án nhân dân cấp cao Hà Nội tuyên 6 năm tù giam và 5 năm quản chế, tức là giảm 1 năm so với phiên tòa sơ thẩm vì bị cáo buộc tội "Tuyên truyền chống nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam".
Trong phiên tòa này, người thanh niên yêu thích trang phục quân lực Việt Nam Cộng Hòa đã yêu cầu hoãn xử do vắng mặt luật sư nhưng không được chấp nhận.
Anh Nguyễn Viết Dũng, sinh năm 1986, thường được biết đến với biệt danh Dũng Phi Hổ. Anh từng bị án tù 12 tháng với cáo buộc tội "Gây rối trật tự công cộng", theo Điều 245 của Bộ Luật hình sự năm 1999, sau khi tham gia cuộc tuần hành bảo vệ cây xanh ở Hà Nội vào năm 2015 cùng với những người bạn.
Ủy ban Bảo vệ Các nhà báo (CPJ) hôm 20/8 ra thông cáo lên án việc hành hung anh Nguyễn Văn Hóa, một nhà báo độc lập chuyên quay phim Việt Nam hiện đang bị cầm tù, và kêu gọi chính quyền Việt Nam dừng đánh đập và sách nhiễu các nhà báo bị bỏ tù.
CPJ trích lời của ông Rohit Mahajan, Giám đốc Quan hệ Công chúng của Đài Á Châu Tự Do (RFA), rằng nhà cầm quyền Việt Nam đã đánh đập Nguyễn Văn Hóa, một phóng viên của RFA nhằm đưa ra lời buộc tội nhà hoạt động môi trường Lê Đình Lương, người vừa bị kết án 20 năm tù vào ngày 16 tháng 8 với cáo buộc âm mưu lật đổ chính quyền.
Luật sư Hà Huy Sơn, người bào chữa cho ông Lê Đình Lượng, nói Nguyễn Văn Hóa đã bị đánh đập trong tù và buộc phải làm chứng chống lại ông Lê Đình Lượng. Tuy nhiên anh Nguyễn Văn Hóa đã rút lại lời khai trước đó tại phiên tòa vào ngày 16 tháng 8 vừa qua.
Ông Shawn Crispin, đại diện của CPJ tại Đông Nam Á yêu cầu Chính quyền Việt Nam phải dừng ngay lập tức tình trạng sách nhiễu và hành hung phóng viên Nguyễn Văn Hóa ; đồng thời nên trả tự do cho tất cả những nhà báo đang bị cầm tù, cải cách điều luật nhằm bỏ tù họ và
Nguyễn Văn Hóa đang chịu bản án bảy năm tù trong một phiên xử kín hôm 27/11/2017 với cáo buộc ‘tuyên truyền chống Nhà nước Việt Nam’ theo điều 88 Bộ luật Hình sự.
Nguyễn Văn Hóa là nhà hoạt động tham gia tích cực vào các hoạt động phản đối Nhà máy thép Formosa gây ra thảm họa biển miền Trung vào năm ngoái và giúp đỡ các nạn nhân của thảm họa này.
Được biết, Hóa cũng là người đầu tiên sử dụng flycam để thu lại hình ảnh hơn chục ngàn người biểu tình trước cổng công ty Formosa vào tháng 10 năm ngoái.
****************
Xét xử sơ thẩm 12 bị cáo Hoạt động nhằm lật đổ nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam (CaliToday, 21/08/2018)
Ngày 21/8/2018, Tòa án cộng sản Việt Nam (cộng sản Việt Nam) tại Sài Gòn mở phiên xét xử hình sự sơ thẩm đối với 12 thành viên của tổ chức "Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời" với cáo buộc tội "Hoạt động nhằm lật đổ nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam" theo Điều 79 Bộ luật hình sự 1999…
Các thành viên của tổ chức Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời tại phiên xử sơ thẩm (ảnh : Báo Thanh Niên)
Báo đài Việt Nam cho biết danh tính 12 thành viên của tổ chức "Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời" bị Tòa án ở Sài Gòn đưa ra xét xử hôm nay ngày 21/8/2018 gồm : Nguyen James Han, Phan Angle, Đỗ Tài Nhân, Trương Nguyễn Minh Trí, Võ Hoàng Ngọc, Đỗ Quốc Bảo, Trần Tuấn Tài, Trần Văn Vinh, Trần Quang Vinh, Nguyễn Hùng Anh, Nguyễn Văn Chánh và Đỗ Thị Thùy Dung. Tất cả bị cáo này đều bị cáo buộc tội "Hoạt động nhằm lật đổ nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam" theo Điều 79 Bộ luật hình sự 1999 vì có nhiều hành vi khủng bố, phá hoại…
Cáo trạng của vụ án cho biết tổ chức "Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời" là một tổ chức chính trị của người Việt ở hải ngoại, trụ sở chính tại Hoa Kỳ hiện do ông Đào Minh Quân đứng đầu. Từ cuối năm 2013 đến nay, tổ chức này thực hiện nhiều kế hoạch tuyên truyền xuyên tạc chính sách, chủ trương của Đảng cộng sản Việt Nam, lôi kéo, móc nối thành lập tổ chức, phát triển lực lượng tại Việt Nam và đưa người từ nước ngoài về Việt Nam chỉ đạo thực hiện các hoạt động chống phá nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam.
Ngày 28/3/2017, ông Nguyen James Han (51 tuổi, Việt kiều Mỹ ) thành viên của tổ chức đã nhập cảnh vào Việt Nam móc nối với bà Phan Angle (62 tuổi, quốc tịch Mỹ) thực hiện các hoạt động chống phá vào dịp lễ 30/4/2017. Hai người này đã truyền đạt chỉ đạo của ông Quân đến với các thành viên của tổ chức đang hoạt động tại Việt Nam gồm : Nguyễn Quang Thanh, Tạ Tấn Lộc, Trần Tuấn Tài và Nguyễn Hùng Anh triển khai và thực hiện các hoạt động như : rải truyền đơn, đột nhập đài phát thanh chèn sóng để phát các nội dung tuyên truyền cho tổ chức, xịt sơn bôi bẩn tượng đài Hồ Chí Minh ở nơi công cộng, tụ tập biểu tình phản đối Formosa Hà Tĩnh đã xả thải gây ô nhiễm vùng biển miền Trung..nhưng phần lớn các hoạt động chống phá, gây rồi này đã bị lực lượng chức năng phát hiện, ngăn chặn.
Vào cuối năm 2017 và đầu năm 2018, nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam ra thông cáo báo chí kết luận tổ chức "Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời" là tổ chức khủng bố, bản thân ông Đào Minh Quân bị Bộ Công an Việt Nam phát lệnh truy nã.
Cáo trạng của vụ án cho biết, mặc dù biết tôn chỉ, mục đích của tổ chức "Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời" và cá nhân ông Đào Minh Quân nhưng các bị cáo của vụ án vẫn viết đơn để tham gia tổ chức, thể hiện sự hưởng ứng tích cực việc xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam và thực hiện việc bầu chọn cho ông Quân làm "Tổng thống đệ tam Việt Nam Cộng Hòa". Đáng chú là hai bị cáo Đỗ Thị Mỹ Dung và Nguyễn Văn Chánh được cáo buộc là có hành vi tích cực lôi kéo nhiều người tham gia tổ chức, viết phiếu bầu cho ông Quân.
Riêng ông Nguyen James Han, Cơ quan điều tra xác định trong quá trình điều tra ông Han tuy có thừa nhận hành vi phạm tội nhưng với thái độ khai báo nhỏ giọt, thiếu thành khẩn, chứng cứ đến đâu thì khai báo tới đó, nhất là về mối quan hệ với thành viên tổ chức "Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời" tại Việt Nam. Khai báo không đầy đủ hành vi phạm tội, chưa có ý thức ăn năn hối cải, vẫn cho rằng mục đích tôn chỉ hoạt động của tổ chức "Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời" là đúng và tin rằng tổ chức này sẽ thành công…
Từ năm 2017 đến nay, những vụ án "Khủng bố", "Hoạt động nhằm lật đổ nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam" do nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đưa ra xét xử có cáo buộc liên quan đến tổ chức "Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời". Hầu hết các bị cáo ở những vụ án này sau khi kết thúc phần xét xử đều nhận những bản án khá nặng nề tương ứng với khung hình phạt quy định tại Điều 79 Bộ luật hình sự.
Cơ quan Công an Việt Nam cũng như báo đải Việt Nam nói khá nhiều về các thành viên của tổ chức "Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời" đặc biệt là các thành viên hoạt động tại Việt Nam, họ bị cáo buộc từng thực hiện nhiều kế hoạch khủng bố vũ trang, điển hình là nhóm bị án thực hiện vụ đốt kho xe vi phạm giao thông số 1 của Công an TP.Biên Hòa (Đồng Nai) và vụ kích nổ bom xăng ở sân bay Tân Sơn Nhất vào tháng 4/2017.
Dự kiến phiên xét xử hình sự sơ thẩm đối với 12 thành viên của tổ chức "Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời"sẽ kéo dài khoảng 03 ngày tính từ ngày 21/8 đến ngày 23/8/2018.
Cho đến trước phiên xử đang diễn ra, giới hoạt động dân chủ-nhân quyền tại Việt Nam hầu như không nắm được thông tin vụ án. Thậm chí từ đêm 20/8 đã có những nhà hoạt động ở Sài Gòn bị lực lượng an ninh thường phục tập trung canh giữ trước cửa nhà mà không biết lý do tại sao như trường hợp của Facebooker Lê Công Định, Facebooket Ngo Thu…
Quê Hương
Tôi viết về câu chuyện ‘lá thư của sinh viên Trương Thị Hà gửi thầy Phạm Tấn Hạ (Phó Hiệu trưởng trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn) trong một nỗi niềm khác.
Thư của Trương Thị Hà gửi người thầy của mình ở trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh
Tôi không muốn lên án hay phán xét về thầy Hạ, kể cả khi thầy buông thõng câu nói : Tôi không biết về Luật. Bởi mỗi người có một ngưỡng giới hạn, một sự lựa chọn, một quan điểm cần được tôn trọng, mặc dù sự im lặng đó, như Trương Thị Hà nói là ‘sự im lặng trước hành vi chà đạp nhân phẩm và xâm phạm thân thể trắng trợn’. Thế nên trong bài viết này, sẽ nói nhiều về cái gọi là ngôn từ của các anh/chị ‘công an nhân dân’.
‘Chà đạp nhân phẩm’
Đã lâu lắm rồi, người viết mới đọc lại cụm từ ‘bằng cấp ma-cô, đĩ điếm, trộm cắp’, thường thì ngôn từ này sẽ xuất phát trong một bài báo chuyên chính vô sản. Ví dụ như bài viết ‘Lối sống thực dân mới của Mỹ ở miền Nam trước 1975’ của tác giả Chu Khắc đăng trên tạp chí Xã hội học số 2 – năm 1983. Trong đó, dẫn giải Báo cáo Chính trị tại Đại hội Đảng lần IV : ‘Bọn Mỹ-nguỵ cố tạo ra một thứ văn hoá nô dịch, đồi truỵ, lai căng, cực kỳ phản động, xô đẩy một số khá đông thanh niên trong các thành thị’, và văn hoá nô dịch kia cũng được chỉ thẳng là ‘nơi đẻ ra đĩ điếm, ma cô’.
Tiến sĩ Phạm Tấn Hạ, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh, tư vấn cho các học sinh quan tâm tới khối ngành Xã hội. Ảnh VTMOnline
Hình dung chi tiết hơn có thể qua chương VII (Giải Phóng – Huy Đức) trong đó mô tả việc chấn chỉnh lại nền văn hóa ‘nảy sinh ra đĩ điếm’ đó bằng cách, vào tháng 10/1975, ‘đợt phát động thanh niên "hớt tóc ngắn, sửa quần áo lai căng" bắt đầu được triển khai’.
Nghĩa là thời điểm sau giải phóng, cái ngôn từ chà đạp nhân phẩm đó có thể dành cho một anh chàng để tóc dài hoặc một cô nàng mặc ống quần loe.
Còn giờ đây, thành phần ‘đĩ điếm’ lại được các viên công an (những người thực thi pháp luật nhà nước) dành cho những nhà hoạt động nhân quyền – dân chủ nói chung, và những người thực thi quyền biểu tình nói riêng.
Vì sao ?
Hầu hết các viên công an (bao gồm cả giới an ninh) đều phải trải qua lần lượt các môn học về pháp luật, và Hiến pháp cũng là một trong số các môn đó. Tuy nhiên, có vẻ sự vận dụng hiểu biết về quyền lực pháp luật và quyền con người chưa bao giờ được các viên an ninh để tâm ; họ được trao một quyền lực tối thượng ngay từ khi ngồi trong ghế nhà trường : quyền lực phán xét và kết tội thay tòa án. Và khi quyền lực đó được thực tế không kiểm soát, thì việc chà đạp nhân phẩm, danh dự của một người là tất yếu.
Từ Sài Gòn, sinh viên Trương Thị Hà ra tới tận trại giam Nam Hà (tỉnh Hà Nam) Tổng cục 8 Bộ công an để thăm người cô yêu là sinh viên Phan Kim Khánh... Ảnh nghiepdoansinhvien.org
Phải chăng trong mái trường Học viện hay Đại học, ‘cảnh sát nhân dân’ luôn được dạy rằng, với những người bất đồng chính kiến, chúng chỉ là thành phẩn ‘đĩ điểm, trộm cắp, ma-cô’, và hãy ứng xử với ‘chúng’ bằng những thứ bẩn thỉu nhất ?
"Những người Việt trẻ tuổi, năng động, yêu nước, yêu tự do dân chủ, sống tử tế và học giỏi như anh, không thể nào và không bao giờ là kẻ thù của nhân dân Việt Nam được. 6 năm tù và 4 năm quản chế cũng lâu đó anh. Luôn vững tin anh nhé" (trích Nếu ra ngoài, chưa có người yêu, em muốn làm bạn gái của anh ạ). Thư Trương Thị Hà, 26/10/2017
‘Xâm phạm thân thể’
Hầu như, ai đi biểu tình cũng bị tấn công bạo lực vật lý. Vào năm 2011, anh Nguyễn Chí Đức (tức blogger Đông Hải Long Vương), khi biểu tình chống Trung Quốc tại Hà Nội, anh đã bị một viên an ninh đạp thẳng vào mặt khi đang bị khiêng vứt lên xe buýt.
Trạm dã chiến Tao Đàn 17/06/2018 cũng chứng kiến trường hợp tương tự, những cú thúc, bạt tay,… được sử dụng như một ‘nghiệp vụ’ thành thạo trong lấy lời khai những người… không phải là tội phạm.
Trong cuộc đối thoại giữa ‘công an nhân dân’ với bạn sinh viên Trương Thị Hà, những lần bạt tay là những lần buộc Hà ‘hợp tác’ trên cơ sở sử dụng nó như ‘chứng cứ’ để tống giam Hà vào tù, hoặc đe dọa các quyền tự do của Hà về sau. Thậm chí, sự xúc phạm thân thể ngang nhiên tới mức : Mày nhắc đến ba từ 'mời luật sư' nữa tao vả cho vỡ mồm.
Nhưng nghiêm trọng hơn, là một vị ‘công an nhân dân’ cho rằng, hành vi ‘kêu gọi biểu tình’ hay ‘hướng dẫn người dân đối phó với công an’ là một hành vi phản động.
Vậy là phản động trong mắt các anh/chị ‘công an nhân dân’ chính là các hành vi kiểm soát cái gọi là 'quyền lực vượt khung' (hay quyền năng công an trị), mặc dù nó đúng trên cơ sở luật pháp ? (*). Nếu như thế, thì phải chăng, chính Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là người cần được 'ăn nghiệp vụ', khi ông tuyên bố rằng : Không ai có quyền lực tuyệt đối ngoài pháp luật.
Và chính từ việc đặt góc nhìn ‘phản động’ vào những nhà bất đồng chính kiến, nên luật pháp được dạy trong nhà trường trở thành thứ yếu đối với những nhân viên hành pháp, trong khi đó ‘nghiệp vụ’ phi nhân quyền lại lên ngôi như một giải pháp tối thượng để tiếp tục giữ ngôi vương về ‘điều tra, phá án giỏi nhất thế giới’.
Kết
Khi tìm vào trường Đại học Cảnh sát nhân dân, người viết nhận thấy một cuộc vận động 'Xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ'. Nhưng cứ qua mỗi cuộc biểu tình thì hình ảnh người công an viên xây dựng trong mắt người dân lại thiếu bản lĩnh, phi nhân văn, thụt lùi tính phục vụ bấy nhiêu.
Chẳng vị ‘công an nhân dân’ nào được cho là bản lĩnh khi sử dụng bạo lực với người phụ nữ, chẳng thể nhân văn khi dùng bạo lực để ép ký nhận một thứ gì đó không đúng với pháp luật, và chẳng thể là phục vụ khi mà hành xử với nhân dân bằng nắm đấm.
Điều ngược đời là, chính những hành vi ‘vô pháp’ nêu trên, lực lượng công an nhân dân đã ‘góp công đào tạo’ hàng trăm, và có thể lên đến hàng ngàn nhà bất đồng chính kiến trong tương lai, bởi sự căm phẫn về một cách hành xử ‘công an trị’ phi nhân quyền.
Ánh Liên
Nguồn : VNTB, 01/07/2018
Chú thích : (*) Hướng dẫn của Trương Thị Hà trong cách ứng xử với công an hoàn toàn dựa trên Luật, mà cụ thể là Bộ Luật Tố tụng Hình sự năm 2015.
Nhà hoạt động Hoàng Đức Bình vẫn chịu án 14 năm tù (VOA, 24/04/2018)
Nhà hoạt động Hoàng Đức Bình vẫn phải thi hành án tù lên đến 14 năm, sau khi phiên tòa phúc thẩm hôm 24/4 giữ nguyên bản án đã được tòa sơ thẩm tuyên cách đây 2 tháng rưỡi.
Nhà hoạt động Hoàng Đức Bình tại phiên tòa phúc thẩm hôm 24/4/2018 ở Nghệ An
Phiên phúc thẩm diễn ra trong 3 giờ vào buổi sáng tại tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An. Nhà hoạt động 35 tuổi, người đã giúp đỡ ngư dân một số vùng ở Nghệ An kiện hãng Formosa gây ô nhiễm môi trường, bị y án sơ thẩm 14 năm tù cho các tội "chống người thi hành công vụ" và "lợi dụng quyền tự do dân chủ".
Vụ ô nhiễm môi trường biển do Formosa xả thải xảy ra hồi cuối mùa xuân năm 2016. Những ngư dân hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh bị ảnh hưởng nặng nề đã có nhiều cuộc biểu tình phản đối cũng như tuần hành để nộp đơn kiện Formosa.
Ông Bình tham gia một số hoạt động này, và tường thuật trực tiếp qua mạng xã hội để đưa thông tin đến công chúng.
Công an Việt Nam bắt tạm giam nhà hoạt động hồi tháng 5 năm ngoái. Phiên tòa xét xử sơ thẩm diễn ra hôm 6/2 năm nay.
Ông Hoàng Nguyên, em trai nhà hoạt động, cho VOA biết phản ứng của ông sau phiên tòa phúc thẩm ngày 24/4 :
"Tôi rất bức xúc về một phiên tòa rất bất công. Vì anh tôi chỉ có nhiệm vụ đấu tranh cho môi trường, đấu tranh chống Formosa, đấu tranh cho quyền con người. Nhưng tòa án của chính quyền tỉnh Nghệ An đã kết án anh trai tôi bản án rất nặng nề. Tôi rất phẫn nộ".
Báo chí trong nước dẫn thông tin của tòa nói vào ngày 14/2/2017, ông Hoàng Đức Bình cùng giáo dân tuần hành phản đối Formosa. Theo tài liệu của bên truy tố, ông Bình có lúc ngồi trên một xe ô tô con. Ông và lái xe không tuân thủ "yêu cầu", "hướng dẫn" của cảnh sát giao thông, "gây ách tắc giao thông nghiêm trọng" trên quốc lộ 1A.
Vẫn theo tài liệu tại tòa, cùng thời gian đó, ông Bình dùng điện thoại tường thuật trực tiếp trên mạng xã hội Facebook "với những lời nói vu cáo, bôi nhọ" lực lượng công an làm nhiệm vụ.
Hội đồng xét xử cho rằng các hành động của ông Bình "kích động, gây rối, chống lại lực lượng làm nhiệm vụ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh trật tự", ngoài ra còn "làm mất uy tín" của công an Nghệ An.
Ông Hà Huy Sơn, một trong hai luật sư bào chữa cho nhà hoạt động, bày tỏ quan điểm trên Facebook cá nhân, nói rằng cả bản án phúc thẩm lẫn bản án sơ thẩm trước đó dành cho ông Bình là "bất công, vi phạm tố tụng".
Về diễn biến phiên toà, ông Sơn nói tòa "không trình chiếu các video clip diễn biến sự việc" và "chỉ dùng các lời khai 1 phía các nhân viên công vụ là cảnh sát giao thông". Vị luật sư bổ sung rằng đã "không có việc giám định về nội dung của các video clip".
Luật sư bào chữa Nguyễn Khả Thành cho VOA biết thêm về lập luận của ông và đồng nghiệp nhằm bảo vệ ông Bình :
"Tắc nghẽn giao thông là do một số người khác, một số người hiếu kỳ đứng đó mà xem. Và xe này [chở ông Bình] chỉ đậu một bên thôi, bên kia thì đâu có chiếc xe nào, mà tắc thì tắc toàn bộ cả phía phải và phía trái. Tôi đưa ra bằng chứng đó, tôi nghĩ rằng lý do tắc nghẽn giao thông là do một số người hiếu kỳ, chứ không phải do chiếc xe của Hoàng Bình. Thế nhưng cuối cùng phía bên tòa họ vẫn không chấp nhận".
Luật sự Thành cho biết 5 người thân của ông Bình gồm bố mẹ, chị gái và hai em trai đã đến địa điểm xử án nhưng nhân viên an ninh chỉ cho bố mẹ và chị gái vào dự phiên tòa. Theo luật sư Thành, do lo ngại xô xát xảy ra với 2 người còn lại nên 3 người nhà ông Bình đã quyết định không vào tòa.
Ông Hoàng Nguyên, em trai nhà hoạt động, nói với VOA về dự định của gia đình nhằm chống lại bản án "bất công" :
"Gia đình chúng tôi sẽ sẵn sàng vận động các tổ chức nhân quyền, khả năng là vận động các luật sư quốc tế để kiện chính quyền Nghệ An. Sắp tới đây tôi sẽ vận động các đại sứ quán các nước để họ lên tiếng giúp gia đình chúng tôi vì chúng tôi rất là cô đơn".
Ông Hoàng Đức Bình là Phó Chủ tịch Phong trào Lao động Việt, tổ chức được thành lập năm 2008 với mục tiêu giúp người lao động đấu tranh cho các quyền lợi chính đáng của họ. Chính quyền Việt Nam không công nhận tổ chức này.
Trước khi bị bắt, ông Bình và ông Bạch Hồng Quyền, một thành viên của Con Đường Việt Nam, đã giúp đỡ nhiều hoạt động truyền thông cho người dân ở Nghệ An và Hà Tĩnh bị ảnh hưởng bởi vụ ô nhiễm biển do hãng Formosa của Đài Loan gây ra.
Gần cùng thời điểm ông Bình bị bắt, công an Hà Tĩnh đã ra lệnh bắt và truy nã ông Bạch Hồng Quyền nhưng cho đến nay họ vẫn chưa thực hiện được ý định.
Luật sư Nguyễn Khả Thành bình luận với VOA rằng trong vòng 6 tháng trở lại đây, các tòa án Việt Nam có xu hướng tuyên mức phạt tù cao nhất đối với giới hoạt động bị quy phạm các tội liên quan đến an ninh quốc gia. Luật sư Thành cho rằng chính quyền ngày càng lo ngại về ảnh hưởng của các nhà hoạt động trong giai đoạn internet có thể giúp lan truyền các thông điệp của họ rộng khắp và nhanh chóng.
*******************
Y án 14 năm tù cho nhà hoạt động Hoàng Đức Bình (BBC, 24/04/2018)
Nhà hoạt động dân chủ Hoàng Đức Bình nhận y án 14 năm tù giam trong phiên phúc thẩm ngày 24/4 tại Nghệ An.
Nhà đấu tranh dân chủ Hoàng Đức Bình tại phiên sơ thẩm ngày 6/2
Luật sư Hà Huy Sơn, người hỗ trợ pháp lý cho Hoàng Đức Bình trong phiên tòa ngày 24/4, chia sẻ trên Facebook cá nhân ngay sau khi kết thúc phiên tòa :
"Phiên tòa anh Hoàng Đức Bình mở lúc 8 :00 kết thúc lúc 11 :15. Kết quả y án sơ thẩm 14 năm".
"Tôi cho rằng hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm bất công, vi phạm luật tố tụng. Tòa không trình chiếu các video clip diễn biến sự việc. Tòa chỉ dùng các lời khai một phía từ các nhân viên công vụ là cảnh sát giao thông và không có giám định về nội dung của các video clip".
Trong một cập nhật trước đó, luật sư Hà Huy Sơn cho hay ông Bình nói các vết thâm tím ở vùng mắt mà mọi người thấy trong phiên sơ thẩm ngày 6/2 là 'do bị giam cùng buồng tử tù, bị tử tù đánh.'
Hồ sơ của Công an Nghệ An viết : "trong thời gian sinh sống và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bình có tham gia một số tổ chức, hội nhóm. Ngày 25/12/2015, Bình rải tờ rơi tại Thành phố Hồ Chí Minh, bị công an tạm giữ, phạt hành chính. Tuy nhiên anh ta không nộp phạt mà trốn về Nghệ An. Sau khi về Nghệ An, Bình thường xuyên đăng tải, chia sẻ trên facebook cá nhân những thông tin, tài liệu tuyên truyền nói xấu chế độ, cổ vũ phong trào đa nguyên, đa đảng".
Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Khu vực Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) phát biểu trong một thông cáo gửi đi ngày 24/4 :
"Tội' duy nhất của Hoàng Đức Bình là luôn yêu cầu chính phủ tôn trọng nhân quyền nhưng trong chế độ độc tài độc đảng của Việt Nam thì như vậy đã đủ cho một án tù dài".
"Hà Nội đang bận rộn lấp đầy các nhà tù của mình bằng các tù nhân chính trị trong khi thế giới thì khoanh tay và ngoảnh mặt đi. Việt Nam cần bỏ ngay mọi cáo buộc và thả lập tức Hoàng Đức Bình và các tù nhân chính trị khác, đồng thời cải cách luật pháp để chấm dứt những hành động tương tự trong tương lai".
Ông Hoàng Đức Bình từng vận động chống lại Formasa trong vụ việc xả thải chất độc hại gây thảm họa môi trường ở bờ biển miền Trung Việt Nam tháng 4/2016
"Cho đến lúc đó, các đối tác thương mại quốc tế và các nhà tài trợ nên công khai gây áp lực lên Việt Nam để buộc chấm dứt việc tăng cường đàn áp các nhà hoạt động vốn đã khiến nó trở thành một trong những chính phủ có tình trạng lạm quyền tồi tệ nhất Đông Nam Á".
Nhà hoạt động Hoàng Đức Bình, hay còn gọi là Hoàng Bình bị xử 14 năm tù giam trong phiên tòa sơ thẩm ngày 6/2 với hai cáo buộc : "Chống người thi hành công vụ" và "Lợi dụng quyền tự do dân chủ, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích của tổ chức, công dân".
Thời điểm đó, nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã lên tiếng phản đối bản án dành cho ông. Hoa Kỳ tuyên bố 'quan ngại sâu sắc'. Quan chức đặc trách về nhân quyền của Chính phủ Liên Bang Đức, bà Barbel Kofler cũng ra tuyên bố chỉ trích chính phủ Việt Nam.
Hoàng Đức Bình là một nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng bị kết án và bỏ tù vì các hoạt động chống lại Formosa, một công ty thép Đài Loan đã thải chất thải độc hại và gây thảm họa môi trường ở bờ biển miền Trung Việt Nam tháng 4/2016.
Ông Bình đồng thời là Phó Chủ tịch Phong trào Lao động Việt, một tổ chức độc lập được thành lập từ năm 2008 để thúc đẩy quyền của người lao động. Tháng 12/2015, công an câu lưu ông Bình sau khi ông phân phát tờ rơi kêu gọi chính quyền cho phép thành lập các công đoàn độc lập.
*********************
Thầy giáo Đào Quang Thực nhập viện vì bị ngược đãi trong tù (RFA, 24/04/2018)
Thầy Đào Quang Thực, một facebooker và là một giáo viên tiểu học về hưu, người bị bắt với cáo buộc "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền’ đã phải nhận viện cấp cứu tại bệnh viện Hòa Bình vào ngày 13 tháng 4 vừa qua do điều kiện sức khỏe ngày càng giảm vì bị ngược đãi trong nhà giam.
Ông Đào Quang Thực, facebooker-giáo viên tiểu học về hưu. Facebook của ông Đào Quang Thực
Cô Đào Ngọc Bích Quỳnh Trang, Con gái của thầy giáo Đào Quang Thực vào ngày 23/4/2018 đã xác nhận thông tin này cho RFA :
"Hiện nay bố em vẫn đang trong bệnh viện đa khoa Hòa Bình, nhà không được gặp nhưng chỉ gởi tiếp tế. Bố em cứ kêu đau đầu từng cơn liên tục, huyết áp có dấu hiệu tăng, và đầu đau".
Vẫn theo cô Quỳnh Trang thì thầy Đào Quang Thực sau đó đã được chuyển đến bệnh viện 198 của bộ công an, nhưng gia đình cũng chỉ được gặp thầy Đào Quang một lần vào hôm thứ 7, 21 tháng 4. Từ đó đến nay, thầy Đào Quang Thực đã bị an ninh canh gác tại bênh viện, không cho tiếp xúc với gia đình. Theo cô Quỳnh Trang, vào ngày 22 tháng 4, mẹ cô đã cố gắng đến để xin vào thăm nhưng cũng bị xua đuổi, và chỉ được nghe tiếng thầy Quang Thực nói lớn ra cho biết ông bị ngược đãi ra sao trước khi được chuyển đến bệnh viện cấp cứu điều trị :
"Bố em trong phòng nói rộng ra là 2 tháng đầu tiên lúc bố em vào người ta để cho bố em chết đói chết khát không cho tiếp tế, không cho ăn uống gì cả và 4 điều tra viên liên tục vào hỏi cung và đánh đập bố em".
Ông Đào Quang Thực sinh năm 1960. Ông từng là giáo viên tiểu học suốt 30 năm và hiện đã nghỉ hưu. Vào ngày 5 tháng 10, 2017, cơ quan an ninh điều tra thuộc công an tỉnh Hòa Bình đã ra lệnh bắt tạm giam đối với ông Đào Quang Thực với cáo buộc là hoạt động nhằm lật đổ chính quyền theo điều 79 bộ luật hình sự Việt Nam.
EU đòi Bắc Kinh thả một người bán sách Hồng Kông vừa bị bắt lại (RFI, 24/01/2018)
Liên Hiệp Châu Âu, vào hôm 24/01/2018, đã lên tiếng đòi Bắc Kinh "trả tự do ngay lập tức" cho ông Quế Dân Hải (Gui Minhai) một người bán sách đồng thời xuất bản sách tại Hồng Kông, công dân Thụy Điển gốc Hoa. Theo con gái nhân vật này, ông đã bị câu lưu ngày 20/01 vừa qua, tại Trung Quốc. Ông Quế Dân Hải làm việc tại nhà xuất bản Mighty Current tại Hồng Kông, xuất bản và bán những sách chỉ trích chế độ Bắc Kinh.
Người biểu tình tại Hồng Kông ngày 03/01/2016 đòi thả các chủ nhà sách bị bắt trong đó có ông Quế Dân Hải (ảnh đầu bên phải). Reuters/Tyrone Siu
Trong một cuộc họp báo tại Bắc Kinh, đại sứ Liên Hiệp Châu Âu, Hans Dietmar Schweisgut, cho biết là ông hy vọng "chính quyền Trung Quốc trả tự do ngay cho ông Quế Dân Hải, cho phép ông trở về với gia đình, được lãnh sự quán giúp đỡ, được trị bệnh". Đại sứ Châu Âu còn nhấn mạnh rằng ông Quế Dân Hải "là một công dân Thụy Điển, một công dân Liên Hiệp Châu Âu".
Ngày hôm qua, 23/01, ngoại trưởng Thụy Điển Margot Wallström đã triệu mời đại sứ Trung Quốc tại Stockholm và đòi trả tự do ngay cho ông. Ông Quế Dân Hải đã bị bắt vào tuần qua, trên chiếc xe lửa từ Ninh Ba, nơi ông cư ngụ, đến Bắc Kinh để chữa bệnh. Ông đi cùng với 2 nhà ngoại giao Thụy Điển.
Thông tín viên RFI tại Thượng Hải, Angélique Forget tường thuật :
Theo lời của cô con gái ông, thì ông Quế Dân Hải bị bắt trên chuyến xe lửa đến Bắc Kinh để được bác sĩ khám về triệu chứng bệnh Charcot. Tại một nhà ga trước khi đến nơi, khoảng một chục người mặc thường phục đã đi vào toa xe và bắt ông đi cho dù có mặt hai nhà ngoại giao Thụy Điển.
Đây không phải là lần đầu tiên ông Quế Dân Hải bị bắt đi mất tích. Năm 2015, trong lúc ông đi nghỉ ở Thái Lan, ông cũng đã bị công an Trung Quốc chận bắt và biệt tăm trong nhiều tháng.
Lúc đó, ngoài ông ra, còn có 4 người khác cùng làm việc tại nhà xuất bản Hồng Kông, cũng bị bắt cóc như ông và bị giam giữ vì đã bán những ấn phẩm mà Bắc Kinh cấm đoán.
Sau cùng thì ông Quế Dân Hải đã xuất hiện trở lại và trước ống kính truyền hình Trung Quốc, ông đã thú nhận tội dính líu đến một tai nạn giao thông, xẩy ra 10 năm trước đó. Ông được trả tự do vào tháng 10/2017, sau 2 năm bị giam cầm.
Mai Vân
**********************
EU yêu cầu Trung Quốc thả nhà xuất bản sách bất đồng chính kiến (RFA, 24/01/2018)
Liên Hiệp Châu Âu (EU) ngày 24 tháng 1 đã lên tiếng yêu cầu chính phủ Trung Quốc trả tự do ngay lập tức cho ông ông Quế Dân Hải, một nhà xuất bản bất đồng chính kiến tại Hong Kong, công dân Thụy Điển, người được cho là đã bị cảnh sát Trung Quốc bắt đi hôm thứ bảy, 20/1.
Người dân Hong Kong cầm hình ảnh các nhà bất đồng chính kiến bị mất tích biểu tình trước cửa Văn Phòng Liên Lạc Trung Quốc tại Hong Kong. Hình ông Quế Dân Hải thứ 3 từ trái sang. Ảnh chụp ngày 3/1/2016. AFP
Trong một cuộc họp báo tại Bắc Kinh, đại sứ EU ông Hans Dietmar Schweight đã thúc giục chính quyền Hoa Lục trả tự do ngay lập tức cho ông Quế và cho phép ông được đoàn tụ với gia đình cũng như được hỗ trợ lãnh sự và y tế.
Bộ Ngoại giao Thụy Điển cho biết Bộ trưởng Ngoại giao nước này là bà Margot Wallstrom đã triệu đại sứ Trung Quốc 2 lần trong 3 ngày qua đến để hỏi về vấn đề liên quan đến ông Quế Dân Hải. Trước đó hôm 23/1, bà Margot Wallstrom cũng đã yêu cầu Bắc Kinh trả tự do cho ông Quế và nói rằng ông cần được tạo điều kiện gặp gỡ các nhà ngoại giao Thụy Điển cũng như nhân viên y tế.
Ông Quế Dân Hải là một trong 5 người ở Hong Kong đã từng bị mất tích hồi năm 2015 và sau đó được phát hiện là đã bị Trung Quốc giam giữ. Ông Quế bị bắt khi đang đi nghỉ ở Thái Lan. 4 người khác sau đó đã trở về Hong Kong.
Ông Quế được trả tự do vào tháng 10 năm ngoái sau khi phải chịu án tù vì tội vi phạm giao thông hồi năm 2003. Con gái ông Quế cho biết kể từ khi được thả, ông Quế đã phải sống trong một căn hộ có sự giám sát chặt chẽ của cảnh sát. Ông là người đã xuất bản các cuốn sách nói về đời tư của những lãnh tụ đảng cộng sản Trung Quốc.
*******************
Trung Quốc bắt một luật sư đòi cải tổ chính trị (RFI, 20/01/2018)
Một ngày sau vụ luật sư Trung Quốc Dư Văn Sinh (Yu Wenshing) bị công an bắt giữ và cáo buộc "gây rối trật tự công cộng", ngày 20/01/2018, bên bào chữa cho ông khẳng định : kêu gọi bầu cử tự do không phải là một tội.
Biểu tình phản đối chính quyền Trung Quốc tại Luân Đôn, tháng 10/2015, sau vụ hơn 100 luật sư bị bắt (Ảnh minh họa). Peter Nicholls/Reuters
Hãng tin Pháp AFP trích dẫn hai nguồn tin cho biết luật sư họ Dư đã bị khoảng một chục công an và nhân viên an ninh Trung Quốc bắt ngày 19/01/2018 tại Bắc Kinh, trong lúc đưa con trai đến trường.
Một ngày trước đó, trên mạng internet, ông Dư Văn Sinh đã gửi một bức thư ngỏ đến nhiều phóng viên, kêu gọi Bắc Kinh cải tổ hệ thống chính trị, cho phép bầu chủ tịch nước theo thể thức phổ thông đầu phiếu và phải để cho nhiều ứng cử viên ra tranh cử.
Luật sư Hoàng Hán Trung (Huang Hanzhong) bảo vệ cho ông Dư khẳng định với AFP, đăng một bức thư trên mạng không phải là một hành vi bất hợp pháp và đó là một trong những quyền của mỗi công dân Trung Quốc.
Hơn 24 giờ sau khi bị bắt, ông Dư Văn Sinh vẫn chưa được gặp luật sư riêng, gia đình chưa được vào thăm. Với tội danh "gây rối trật tự công cộng", tác giả bức thư kêu gọi Bắc Kinh cải tổ hệ thống chính trị có thể lãnh án tới ba năm tù.
Năm 2017, luật sư họ Dư từng viết một bức thư ngỏ gửi đến đảng cộng sản Trung Quốc, trong đó ông chỉ trích đảng " vẫn nói đến tự do, dân chủ, bình đẳng và nhà nước pháp quyền, nhưng Trung Quốc không có tất cả những thứ ấy (…), quyền lực trong tay thành phần giàu có nhất nước và nạn tham nhũng tràn lan".
Vì bức thư này mà Dư Văn Sinh đã được cảnh sát "mời lên nói chuyện" trong ba giờ đồng hồ. Năm 2016, ông cũng là người đã đệ đơn kiện thành phố Bắc Kinh để không khí bị ô nhiễm. Gần đây, ông Dư Văn Sinh bị khai trừ khỏi luật sư đoàn và theo tổ chức bảo vệ nhân quyền Amnesty International, đơn xin hoạt động trở lại của ông đã bị bác.
Thanh Hà
Trung Quốc : Tưởng nhớ Lưu Hiểu Ba, một người Pháp "mất tích" (RFI, 23/12/2017)
Một nghệ sĩ gốc Trung Quốc và vợ là người Pháp bỗng "bặt vô âm tín" từ ngày 15/12/2017 sau khi bị cảnh sát mặc thường phục đến dẫn đi. Theo nhật báo Hồng Kông Minh Báo (Ming Pao), cặp vợ chồng đã trưng một bức tranh tường ở phành phố Thâm Quyến (đông nam Trung Quốc), gợi nhớ đến khôi nguyên Nobel Hòa Bình quá cố Lưu Hiểu Ba.
Nghệ sĩ Hồ Gia Mẫn chuẩn bị tác phẩm triển lãm gợi nhớ đến Lưu Hiều Ba. Ảnh khách thăm quan chụp ngày 15/12/2017 - Ảnh chụp lại / AFP
Một chiếc ghế xanh của buổi lễ trao giải Nobel ở Oslo, vành móng ngựa đỏ, những chiếc camera theo dõi, những hình ảnh này cũng đủ để nhớ đến giải Nobel Hòa Bình người Trung Quốc bị chết khi vẫn bị cầm tù. Bên cạnh là một hình vẽ bóng người ngồi xổm, chùm một chiếc khăn, khiến người ta nghĩ đến nữ thi sĩ Lưu Hà, người vợ bị quản thúc tại gia của nhà đấu tranh.
Tác phẩm được trưng bày trên tường của khu thành cổ Nam Đầu (Nantou) do nghệ sĩ Hồ Giai Mẫu (Hu Jiamin), 34 tuổi, thực hiện trong khuôn khổ Quy hoạch đô thị Thâm Quyến được tổ chức hai năm một lần. Theo AFP, ông Hồ, hiện chưa rõ quốc tịch, và người vợ Pháp Marine Brossard sống tại thành phố Lyon.
Ông Hồ Giai Mẫu và người vợ Pháp Marine Brossard sống tại thành phố Lyon
Hiện tại, sứ quán Pháp tại Bắc Kinh chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào. Trả lời RFI, giáo sư triết học Béatrice Desgrange cho biết ông bà Hồ không phải là những người nước ngoài đầu tiên bị bắt tại Trung Quốc :
"Từ rất lâu, Trung Quốc Quốc tỏ ra khá thận trọng đối với công dân nước ngoài. Nhưng hiện nay, họ không còn giới hạn nào. Họ bắt người nước ngoài, không tiết lộ thông tin, như trường hợp của nhiều nhà sách ở Hồng Kông. Gần đây nhất là phiên xét xử một công dân Đài Loan bị bắt cóc ở Macao vì đã trao đổi về dân chủ hóa tại Đài Loan trên mạng Internet. Thật kỳ lạ khi thấy những sự việc như vậy và nhất là mọi chuyện đều diễn ra trong sự im lặng bao quanh".
Giáo sư Béatrice Desgrange là người kêu gọi ký kiến nghị trên trang change.org yêu cầu trả tự do cho vợ chồng nghệ sĩ Hồ Giai Mẫu và Marine Brossard.
Thu Hằng
***********************
Trung Quốc : Cặp vợ chồng nghệ sĩ Pháp 'bặt vô âm tín' (BBC, 23/12/2017)
Hai nghệ sĩ đến từ Pháp đã 'bặt vô âm tín' ở Trung Quốc sau khi họ vẽ một bức tranh tường tưởng nhớ cố khôi nguyên giải Nobel Lưu Hiểu Ba, làm dấy lên lo ngại về nơi họ đang ở.
Bạn bè nói họ đã không thể liên lạc và tiếp cận được vợ chồng nghệ sĩ đến từ Pháp từ ngày 15/12/2017
Hu Jiamin và Marine Brossard đã vẽ một bức tranh tường có chi tiết một chiếc ghế màu xanh để trống, trong một cuộc triển lãm nghệ thuật ở Thẩm Quyến vào tuần trước.
Bức tranh tường đã bị che phủ đi nhanh chóng và cảnh sát mặc thường phục đã tới đưa hai người đi, theo truyền thông Hong Kong.
Các nhà báo và bạn bè nói rằng họ đã không thể liên lạc được với cặp vợ chồng này.
Bức tranh tường có một chiếc ghế xanh, chi tiết liên tưởng đến Lưu Hiểu Ba
Ông Lưu Hiểu Ba, người qua đời vào tháng Bảy, là người vận động nhân quyền và dân chủ nổi bật nhất Trung Quốc.
Ông đã được trao Giải Nobel Hoà bình năm 2010 trong lúc đang bị kết án và ngồi tù 11 năm vì tội "lật đổ", và đã được đại diện bởi một chiếc ghế trống tại lễ trao giải.
Vào ngày 15 tháng Mười Hai, ông Hu Jiamin và bà Brossard, vợ ông, đã tham dự Triển lãm Kiến trúc Đô thị Thâm Quyến - Hong Kong và vẽ bức tranh tường.
Ông Hu đã nói với tờ Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng vào thời điểm đó rằng :
"Tôi không phải là một người cực đoan, tôi cũng không phải là một nhà hoạt động... Tôi đã vẽ chiếc ghế để thể hiện sự tưởng niệm và đau buồn của tôi đối với ông Lưu, nhưng đó không phải là một tuyên ngôn đối với công chúng".
Bà Marine Brossard và chồng cư ngụ ở thành phố Lyon, nước Pháp
Ông Hu nói thêm ông đã cảm thấy an toàn vì sống ở Pháp.
"Nhưng ngay cả khi tôi sống ở Trung Quốc", ông nói thêm, "tôi sẽ không lo lắng quá nhiều bởi vì tôi nghĩ rất nhiều sự sợ hãi xuất phát từ trí tưởng tượng của mọi người".
Tuy nhiên, vào ban đêm, bức tranh tường đã bị che phủ bởi một tấm băng cờ lớn.
Cặp vợ chồng này đã bị các sĩ quan mặc thường phục tách ra và kéo đi, tờ Minh Báo tường thuật.
Ông Hu được tường thuật đã hét lên "Các người đang làm gì vậy ?" và nói rằng ông là một công dân Pháp, trong khi một nhân viên mặc thường phục nói với ông rằng "đây là Trung Quốc, ông biết điều đó - không phải giống nhau", một phóng viên tờ Minh Báo tường trình bằng tiếng Hoa từ hiện trường.
Hai người bạn nói với hãng thông tấn Pháp AFP rằng họ đã không thể tiếp cận được cặp vợ chồng kể từ đó.
Các nhà báo của AFP cũng đã cố gắng gọi điện cho ông Hu nhiều lần trong tuần qua nhưng thấy điện thoại của ông đã bị tắt.
Nhà hoạt động dân chủ và nhân quyền Trung Quốc Lưu Hiểu Ba từng được trao giải Nobel Hòa Bình vắng mặt
Nhà chức trách Trung Quốc nói họ không có thông tin gì về cặp vợ chồng, trong khi Đại sứ quán Pháp từ chối bình luận.
Nhà nghiên cứu Patrick Poon thuộc Tổ chức Ân xá Quốc tế nói với BBC rằng tổ chức này "đang lo lắng" là không ai có thể gặp được ông Hu và bà Brossard.
"Chiểu theo hồ sơ nhân quyền nghèo nàn của Trung Quốc, họ có nguy cơ bị tra tấn hoặc ngược đãi nếu họ bị giam giữ mà không được lựa chọn một luật sư", ông nói.
"Chính phủ Pháp và cộng đồng quốc tế nên tiếp tục chất vấn chính phủ Trung Quốc về nơi ở và điều kiện sống của họ", ông Patrick Poon nói thêm".