Ngày mồng 5/4/2018 vừa qua, chính quyền Việt Nam đã mở phiên tòa xét xử 6 người trong Hội Anh Em Dân Chủ là luật sư Nguyễn Văn Đài, Nguyễn Văn Trội, Nguyễn Trung Tôn, Nguyễn Bắc Truyển, Trương Minh Đức và cô Lê Thu Hà.
6 người trong Hội Anh Em Dân Chủ trong phiên tòa ngày 4/5/2018 tại Hà Nội
Dù đã lường trước rằng các bản án rất nặng sẽ được đưa ra nhưng khi tòa tuyên án thì mọi người đều cảm thấy bàng hoàng và phẫn nộ bởi sự vô pháp, vô lương tâm và mất hết lý trí của nhà nước cộng sản. 6 người đã bị tuyên án 66 năm tù giam ! Trong đó nặng nhất là luật sư Nguyễn Văn Đài 15 năm, thấp nhất là Nguyễn Văn Trội 7 năm.
Dư luận Việt Nam phải dứt khoát khẳng định và cần biết rằng những anh chị em này không vi phạm bất cứ một điều luật nào, dù là của thế giới hay của luật pháp Việt Nam. Họ hoàn toàn vô tội. Chính quyền không chỉ phải trả tự do cho họ mà còn phải bồi thường thỏa đáng vì những mất mát của họ, cả tinh thần lẫn vật chất.
Trong thông báo phản đối phiên tòa này của EU có đoạn : "Các cá nhân này đã vận động một cách ôn hòa cho việc phát huy và bảo vệ nhân quyền như đã được đảm bảo bởi Hiến pháp Việt Nam, Tuyên ngôn Phổ cập về Quyền con người và bởi Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị. Việc tuyên án họ là sự vi phạm trực tiếp các nghĩa vụ quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, và Liên minh Châu Âu mong muốn Việt Nam tôn trọng hoàn toàn các nghĩa vụ đó".
Một phiên tòa chống lại hiến pháp là một phiên tòa bất hợp pháp.
Mặc dù phiên tòa được công bố là xét xử công khai nhưng cũng giống như các vụ án tương tự, tất cả những ai muốn vào dự đều phải có giấy phép của tòa và rất ít người được cấp kể cả người thân của họ. Những người dân chủ muốn tham gia phiên tòa đều bị canh gác hoặc bắt bớ khi đến gần tòa. Như vậy đây là một phiên tòa "xử chui", vì vậy nó bất hợp pháp.
Sự qui chụp tùy tiện của chính quyền là điều ai cũng thấy rõ. Những người trên bị buộc tội "Lật đổ chính quyền" theo điều 79, tuy nhiên thế nào là "lật đổ chính quyền" thì chưa có bất cứ văn bản nào của cơ quan Lập pháp là Quốc hội qui định. Khi tội danh chưa được định nghĩa một cách rõ ràng mà vẫn kết án hồ đồ thì đó là phiên tòa bất hợp pháp.
Tòa và Viện kiểm soát buộc tội các bị cáo là "tuyên truyền đa nguyên, đa đảng" và "lập hội khi chưa có luật"… đây là sự vu khống và áp đặt khiên cưỡng. Hiến pháp Việt Nam qui định "mọi người đều có quyền tự do ngôn luận và lập hội", và luật pháp cũng qui định là "người dân có quyền làm mọi việc mà luật pháp không cấm"… Như vậy việc chưa có luật về Hội là lỗi của chính quyền chứ không phải lỗi của người dân. Hơn nữa rất nhiều Hội đoàn của nhà nước như Hội Phụ nữ, Hội Cựu Chiến binh, Hội nhà báo, nhà văn… thuộc Mặt trận tổ quốc Việt Nam đã ra đời và hoạt động mấy chục năm nay mà đâu có cần đến luật về Hội ? Ngay cả Đảng cộng sản Việt Nam cũng tự thành lập bên Trung Quốc rồi về Việt Nam cướp chính quyền chứ có theo qui định nào của pháp luật đâu ? Một phiên tòa áp đặt và chống lại hiến pháp là một phiên tòa bất hợp pháp.
Tòa buộc tội các anh chị em trong "Hội anh em dân chủ" dựa vào kết luận của cái gọi là "Ủy ban Giám định tư tưởng của Bộ Thông tin và Truyền thông". Ai, luật pháp nào qui định chức năng và nhiệm vụ cho ủy ban này ? Luật nào cho phép họ ‘giám định tư tưởng" của người dân ? Chắc chắn là không bao giờ có luật cho phép ủy ban này hoạt động vì nó vi phạm nghiêm trọng các quyền căn bản tối thiểu của con người, đó là những quyền như : không bị xâm phạm tới cơ thể, gia đình, tài sản ; không bị cấm đoán phát biểu lập trường, thu nhận và phổ biến thông tin ; không bị cấm cản thành lập và tham gia các tổ chức, ứng cử và bầu cử.v.v. Những quyền này qui định một không gian cá nhân mà nhà nước hay bất cứ ai không thể xâm phạm. Đó là những quyền tự do căn bản. Hiến pháp Việt Nam đảm bảo các quyền căn bản này của người dân.
Nếu ủy ban này có chính danh và lẽ phải thì họ phải có mặt trong phiên tòa để đối chất với các đương sự, đã không có một ai có mặt ở phiên tòa. Khi tòa kết tội không dựa trên luật pháp, không có nhân chứng, vật chứng… thì phiên tòa đó là bất hợp pháp.
Các thẩm phán tham gia xét xử phiên tòa kết tội "Hội anh em dân chủ" đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp và cả lương tâm. Đành rằng ai cũng biết là họ (những thẩm phán trên) chỉ đọc những bản kết tội đã có sẵn của công an nhưng chức năng và nhiệm vụ của các thẩm phán là ‘xét xử một cách công minh, theo đúng luật pháp và lẽ phải’. Không có bất cứ một lý lẽ nào có thể bênh vực cho những thẩm phán này như "phải làm nhiệm vụ được giao"… Họ có thể từ chối vì "nhiệm vụ" sai luật, trái với lương tâm và nghề nghiệp. Khi biết phải đọc một bản án oan sai nhằm kết tội người yêu nước mà họ vẫn làm thì chính họ là đồng phạm và đồng lõa với tội ác. Không có điều luật nào bắt họ phải đọc những bản kết tội đã có sẵn của công an. Họ không phải và không xứng đáng là thẩm phán vì thế phiên tòa là bất hợp pháp.
Các luật sư tham gia biện hộ đã ý thức được trách nhiệm và bổn phận của những người bảo vệ công lý. Chỉ có mỗi luật sư Tuấn là yêu cầu giảm nhẹ bản án cho Nguyễn Văn Trội (điều này gián tiếp thừa nhận thân chủ có tội trong khi sự thật không phải như vậy) các luật sư còn lại đều nói rõ là không ai trong số họ là phạm tội và yêu cầu tòa trả tự do cho họ không điều kiện. Dù chưa nói đúng và nói đủ những gì cần nói nhưng các luật sư đã mạnh mẽ khẳng định sự vô tội của các bị cáo, đây là một bước tiến đáng kể trong ý thức và bổn phận của giới luật sư Việt Nam. Trước đây, trong những vụ án tương tự, đã có những luật sư khuyên thân chủ nhận tội để giảm nhẹ hình phạt. Đây là một sự xúc phạm lớn với những người tranh đấu cho dân chủ Việt Nam. Khi các luật sư đồng lòng đứng về phía các bị can thì có thể nói phiên tòa là bất hợp pháp.
Các anh chị em trong Hội anh em dân chủ đã rất mạnh mẽ và dũng cảm. Không ai xin khoan hồng và nhận tội. Họ ý thức thức hoàn toàn việc họ làm và họ khẳng định là họ không vi phạm bất cứ điều luật nào của luật pháp Việt Nam hiện hành và những việc họ làm phù hợp với các công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị mà Việt Nam đã tham gia ký kết. Chỉ có mình Nguyễn Văn Trội là nói không còn tham gia phong trào dân chủ và Hội nữa vì có mẹ già con thơ. Tuy vậy tòa vẫn kết án Trội 7 năm. Khi các bị cáo đều mạnh mẽ và kiên quyết phủ nhận mọi cáo buộc của tòa thì phiên tòa đó hoàn toàn thất bại và bất hợp pháp.
Người dân Việt Nam có thể thấy được các bản án kết tội những người đấu tranh cho dân chủ ngày càng dã man và tùy tiện. Chính quyền kết tội họ bằng những lập luận vu vơ, lúc thì "tuyên truyền chống phá nhà nước", lúc thì "lật đổ chính quyền nhân dân"… mà không hề đưa ra một bằng chứng nào. Có lẽ chính quyền không cần và không thể dấu diếm bản chất khủng bố được nữa nên không cần đến lý lẽ. Cách đây không lâu chính quyền đã bỏ tù hai phụ nữ có hai con nhỏ với những bản án dã man không kém 9-10 năm tù là Nguyễn Ngọc Như Quỳnh và Trần Thị Nga. Ngày hôm nay (10/4/2018) tòa án Thái Bình tiếp tục kết án anh Nguyễn Văn Túc, một thành viên Hội anh em dân chủ và là một dân oan một bản án khủng không kém : 13 năm tù và 5 năm quản chế.
Đảng cộng sản Việt Nam dưới sự lãnh đạo của ông Nguyễn Phú Trọng tiếp tục thách thức lương tri người Việt Nam. Một thông điệp cứng rắn và rõ ràng gửi đến dân tộc Việt Nam là họ sẽ dùng bạo lực và khủng bố để bảo vệ đến cùng một thể chế chính trị lạc hậu, lỗi thời và toàn trị. Sẽ không có bất cứ một thay đổi nào về hướng dân chủ. Chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng chỉ là đấu đá và tranh giành quyền lợi giữa các phe nhóm trong nội bộ đảng. Người dân Việt Nam nói chung và trí thức Việt Nam nói riêng không còn lý do gì để ủng hộ hay hy vọng bất cứ một điều gì ở chế độ này.
Việt Hoàng
(15/4/2018)