Sau lần bị "cưỡng bức" dừng khất thực đầu tiên xảy ra vào tháng 6/2024, sư Thích Minh Tuệ một lần nữa phải gián đoạn việc tu tập, lần này được cho là "tự nguyện".

Sư Thích Minh Tuệ khi bộ hành qua tỉnh Hà Tĩnh hôm 17/5/2024 - AFP

Thông tin sư Thích Minh Tuệ dừng khất thực được báo Gia Lai Online, cơ quan tuyên truyền của đảng Cộng sản cơ sở tỉnh Gia Lai, đăng tải hôm 17/11.

Bài báo đính kèm lá thư viết tay cùng chữ ký được cho là của vị tu sĩ này, với nội dung thông báo việc dừng đi khất thực, lý do vì điều kiện "an ninh trật tự, an toàn xã hội chính trị" không được đảm bảo.

Đây là lần thứ hai việc tu tập của sư Minh Tuệ bị gián đoạn, lần đầu tiên xảy ra vào ngày 3/6.

Khi đó, truyền thông nhà nước kết hợp với Ban Tôn giáo Chính phủ ra thông báo ông Lê Anh Tú (tên trước khi xuất gia của sư Thích Minh Tuệ), đã "tự nguyện" dừng hoạt động khất thức. Tuy nhiên, những người đi theo sư Minh Tuệ cho biết họ bị công an bố ráp và cưỡng bức dừng khất thực, khi đang nghỉ đêm trên địa phận Thừa Thiên Huế.

Nhà tu hành độc lập này sau đó biến mất trong một thời gian, làm dấy lên nhiều lo ngại về sự an nguy của ông, Đài Truyền hình Việt Nam sau đó công bố phóng sự phỏng vấn ông ở một địa điểm không được tiết lộ.

Một thời gian sau xuất hiện thông tin sư Thích Minh Tuệ về tỉnh Gia Lai để tiếp tục tu tập, nhiều người ủng hộ ông đã kéo đến để tìm gặp.Trước thông tin sư Thích Minh Tuệ "tự nguyện" dừng khất thực được báo Gia Lai công bố hôm 17/11, chính tờ báo tuyên truyền này cũng cho đăng tải một tờ đơn viết tay khác được cho là của sư Minh Tuệ, với nội dung đòi "xử lý" những ai đưa hình ảnh của ông lên mạng.

Công an và các cơ quan nhà nước khác đã nhiều lần đe dọa sẽ "xử lý nghiêm" những ai đưa tin "sai lệch" về sư Thích Minh Tuệ.

Ít nhất sáu địa phương gồm An Giang, Đồng Tháp, Quảng Trị, Khánh Hòa, Thừa Thiên Huế, và Lâm Đồng đã thực hiện việc xử phạt người dân do bị cáo buộc đưa tin "sai sự thật" về sư Thích Minh Tuệ.Hiện tượng Thích Minh Tuệ đã thu hút dư luận cả nước trong năm 2024, vị tu sĩ Phật giáo độc lập được chú ý bởi lối tu hành theo 13 Hạnh Đầu-đà, đòi hỏi người thực hành phải đi khất thực hàng ngày và ngoài đồ ăn ra thì từ chối mọi hình thức cúng dường khác.

Giáo hội Phật giáo Việt Nam, tổ chức do nhà nước hậu thuẫn nhằm mục đích quản lý đạo Phật, đã nhiều lần tuyên bố sư Thích Minh Tuệ không phải là tu sĩ Phật giáo.

Nguồn : RFA, 17/11/2024

Một trong những người ảnh hưởng nhất trong năm này trên TikTok và YouTube lại không coi mình là người ảnh hưởng đến bao người khác. Người ấy chính là Thích Minh Tuệ, một người trung niên bắt đầu sống đời tu khổ hạnh, khiêm tốn cách đây vài năm và bắt đầu đi bộ chân trần từ miền Nam ra miền Bắc Việt Nam và ngược lại. Ông đã từng sống trong rừng với vài bộ áo quần và nhận của bố thí từ những người lạ, và thực hành đạo Phật của sự giản dị thanh đạm.

Những bước chân trần đơn độc của thầy Thích Minh Tuệ khuấy động bùn nhơ - Ảnh minh họa 

Vào tháng 5, ông đã trở thành một hiện tượng mạng. Những người khâm phục bắt đầu đăng những video về ông khi ông bộ hành trên đường, qua đó khích lệ hàng triệu người. Mặc dù ông không rao giảng đạo đức, nhưng rất nhiều người coi ông là tấm gương sáng tuyệt vời, đặc biệt khi so sánh với cuộc sống xa hoa của các quan chức. Người Việt đặc biệt lấy làm khó chịu trước hình ảnh thu được từ camera cảnh bộ trưởng bộ công an ăn món thịt bò dát vàng tại một nhà hàng ở Luân Đôn cách đây ba năm.

Vào tháng 6, theo ý kiến cương quyết của công an, Thích Minh Tuệ không còn xuất hiện trước công chúng. Zachary Abuza, giáo sư trường National War College ở Washington viết cho Đài Châu Á Tự Do : "Tội thực sự của thầy là cuộc sống khiêm tốn của thầy hoàn toàn tương phản với những vụ tham nhũng đã gây chấn động Việt Nam".

Câu chuyện về Thích Minh Tuệ phản ánh một cuộc tranh luận vẫn đang diễn ra trong những người chống tham nhũng trên khắp thế giới về việc phải chăng ta nên ít tập trung vào chính tham nhũng mà nên tập trung nhiều hơn vào tính thanh liêm và lương thiện thuộc về bản chất của con người. Bản báo cáo năm 2022 của tổ chức chống tham nhũng Minh bạch Quốc tế khẳng định "từ trước đến nay ngày càng có nhiều lời kêu gọi nên tái tập trung vào vai trò chính của những chuẩn mực, đạo đức, và thanh liêm trong việc kiểm soát tham nhũng".

Một ví dụ cho sự xét lại này là chiến dịch chống tham nhũng chính thức của Việt Nam, còn được gọi là "đốt lò". Trong thập niên qua, đảng cầm quyền đã bắt gần hai trăm ngàn người, kể cả những lãnh đạo đảng cấp cao, về tội ăn hối lộ. Tuy nhiên thay vì diệt trừ tham nhũng, chiến dịch chống tham nhũng này lại càng khiến cho người ta càng nhận thức rằng tham nhũng là bất trị và ở khắp mọi nơi. Rất nhiều người Việt cũng tin chiến dịch chống tham nhũng thực chất được dùng để nhắm vào những phe cánh chính trị và để duy trì sự thống trị của đảng.

Dùng chiêu bài chống tham nhũng để làm vũ khí chính trị như thế cũng phổ biến ở nhiều nước khác. Chính điều này đã làm chậm lại chiến dịch quốc tế tồn tại trong nhiều thập niên qua nhằm sửa chữa những nhược điểm về thể chế đã sinh ra tham nhũng. Những nhược điểm này bao gồm lương thấp đối với công chức, thiếu sự minh bạch trong chính quyền, và không có sự bảo vệ dành cho những người tố cáo.

Tuy nhiên theo tổ chức Minh bạch Quốc tế, chiến thuật mới hơn và đang phát triển là chiến thuật kêu gọi tính thanh liêm của con người. Hiện nay tại hơn mười mấy nước có những chương trình khen thưởng những viên chức là những "thần tượng thanh liêm" vì ngăn ngừa những tệ nạn như hối lộ. Nhiều nghề nghiệp, đặc biệt về tài chính, cần phải có "lời thề thanh liêm" như bác sĩ có lời thề Hippocrates. Tại hơn ba mươi nước, những viên chức và những người đấu giá những hợp đồng được yêu cầu ký vào "cam kết thanh liêm" mà đặt ra những tiêu chuẩn cao cho việc đấu thầu công.

Tổ chức Minh bạch Quốc tế nói nhiều học giả gần đây đã cho rằng "thanh liêm không chỉ đơn giản là ngược lại với tham nhũng mà còn là một khái niệm mở rộng hơn ‘bao gồm việc làm điều đúng đắn theo đúng cách’". Có lẽ chính nhờ sự thực hành "đúng cách" của Thích Minh Tuệ -sự tuân thủ đơn độc của thầy về cuộc sống đơn giản, vị tha-mà đã làm cho thầy trở thành một ngôi sao truyền thông xã hội như thế.

The Monitor's Editorial Board

Nguyên tác : "A simple, selfless dissent for integrity", The Christian Science Monitor, 24/7/2024 - Tựa đề tiếng Việt của người dịch.

Trần Quốc Việt dịch (03/08/2024)

Thích Minh Tuệ, hành giả thiện lương gây lo sợ cho giáo hội Phật giáo và chính quyền Việt Nam

Courrier International tuần này trích dịch bài viết trên trang Fucrum nói về "Nhà sư bộ hành làm rung chuyển quyền lực" tại Việt Nam. Hành giả Thích Minh Tuệ khoác chiếc áo vá nhiều màu, đã chân đất xuôi ngược khắp nước từ nhiều năm nay. Sự khiêm tốn của ông là hình mẫu cho mọi người, nhưng lại là mối đe dọa cho giáo hội Phật giáo và đảng cộng sản.

Từ chiếc áo y phấn tảo của ông, chắp vá từ những mảnh vải lượm được trên đường, đã có rất nhiều bức tranh, tác phẩm điêu khắc, thơ nhạc và thời trang được sáng tạo ra.

Nhà tu khổ hạnh thành hiện tượng truyền thông

Đã từ nhiều tháng, các nhà lãnh đạo không ngừng tranh giành quyền lực, nhưng hàng triệu người Việt chỉ say mê theo dõi cuộc hành trình của Thích Minh Tuệ. Nhà sư này tu theo Hạnh Đầu Đà (dhutanga), gồm 13 "hạnh" dẫn đến vô ngã. Ông áp dụng triệt để các "hạnh" này : đi chân đất, ngủ trong rừng, nơi bụi bờ hay nghĩa địa, từ bỏ mọi sở hữu vật chất.

Sự nghiêm cẩn và khiêm tốn, nhu hòa của Minh Tuệ là nguồn cảm hứng cho người Việt thuộc mọi giới, từ trí thức, nghệ sĩ đến Việt kiều, và các nhà sư khác, kể cả linh mục Công giáo. Từ chiếc áo y phấn tảo của ông, chắp vá từ những mảnh vải lượm được trên đường, đã có rất nhiều bức tranh, tác phẩm điêu khắc, thơ nhạc và thời trang được sáng tạo ra.

Từ nhiều năm qua, nhà sư khổ hạnh đã đi bộ trên khắp các nẻo đường từ Nam ra Bắc và ngược lại. Nhưng ông chỉ trở thành hiện tượng sau khi một đội quân YouTuber, TikToker theo chân và đưa tin liên tục cho hàng triệu người theo dõi, trên đường rong ruổi ông được người dân khắp nơi chào đón. Thích Minh Tuệ là hiện tượng xã hội và truyền thông vô cùng lớn. Các nhà sư theo ông đi khất thực ngày càng nhiều, những người hâm mộ bao vây, trong khi giáo hội Phật giáo chính thức không nhìn nhận. Chính quyền thì luôn ngờ vực đối với những cuộc tụ tập đông người.

Sức lan tỏa mạnh mẽ của ánh đuốc lương thiện lẻ loi

Trên mạng xã hội, người ta ca ngợi ông Minh Tuệ là hiện thân của người tu hành đạo Phật đúng nghĩa, tương phản với một số nhà sư và chùa chiền nổi tiếng chỉ nhằm kiếm tiền, với sự ưng thuận ngầm của các quan chức nhà nước. Thích Minh Tuệ đi khất thực với chiếc lõi nồi cơm điện, vô hình trung đã trở thành mối đe dọa cho "chén cơm" của hàng ngàn sư sãi được chính quyền ưu tiên. Dù sao đi nữa, đến nay Nhà nước Việt Nam vẫn tỏ ra kềm chế. Họ không ủng hộ nhà sư, nhưng cũng không cấm ông tu hành.

Sự nổi tiếng của Thích Minh Tuệ còn chứng tỏ sức mạnh của mạng xã hội trong việc đưa thông tin đến công chúng. Những người theo dõi nhà sư trên mạng không quan tâm đến báo chí truyền thống, vốn tránh nói về ông. Theo tác giả bài viết trên Fucrum, tuy vấn đề tôn giáo hết sức nhạy cảm, nhưng chính quyền Việt Nam có thể có giải pháp tinh tế hơn.

Thay vì cấm cản tất cả những hiện tượng mà mình không thể kiếm soát hoàn toàn, Nhà nước có thể dùng hành trình của "du tăng" để chứng tỏ Việt Nam có tự do tín ngưỡng, và nhân dịp này tấn công vào nạn tham nhũng trong hệ thống Phật giáo chính thức. Như vậy sẽ củng cố được mối liên hệ với người dân, mà đa số, được gợi hứng từ nhà sư khổ tu lang thang, đã bắt đầu cuộc hành hương nội tâm của họ.

Nhà văn Mỹ trên hai chuyến xe lửa từ Nam ra Bắc

Tiếp tục phần thứ ba trong loạt bài ký sự về Việt Nam trên Le Figaro Magazine, nhà văn Douglas Kennedy lên xe lửa từ Sài Gòn ra Đà Nẵng. Nếu đi máy bay chỉ mất một tiếng rưỡi và 80 euro, nhưng ông bị quyến rũ bởi những cuốn tiểu thuyết như Orient-Express (Tàu tốc hành Phương Đông) của Graham Greene. Và cũng muốn thử cảm giác làm khách lạ giữa đám đông không quen, ngắm những khung cảnh xa lạ bên đường… Ông được khuyên nên đi tàu Violette với vé giường nằm hạng nhất. Thế nhưng dịch vụ trên tàu làm nhà văn thất vọng : drap giường, toa-lét đều dơ bẩn.

Đà Nẵng, thành phố từng có căn cứ Mỹ, trải dài trên 30 kilomet bờ biển, rõ ràng đã được các nhà kinh doanh địa ốc chọn làm mục tiêu cho du lịch khách đoàn, mà chủ yếu là khách Trung Quốc, với những tòa nhà cao ngất thô thiển. May thay gần khu rừng bằng thép và kính này, có Hội An, di sản Unesco. Vài ngày sau ông mướn taxi đi Huế để lên tàu Lotus Express ra Hà Nội, dọc đường có ghé thăm một nghĩa trang liệt sĩ rộng mênh mông, thăm cầu Hiền Lương từng chia đôi đất nước. Lên chuyến xe lửa ra Hà Nội, Douglas Kennedy chuẩn bị tinh thần cho một chuyến đi tệ hại. Tuy nhiên mọi thứ đều sạch sẽ, tiện nghi. Ông tự hỏi phải chăng miền Bắc luôn muốn chứng tỏ mình làm tốt hơn miền Nam ?

Mạng lưới TGV bị phá hoại và mưa : Hai trở ngại cho lễ khai mạc Olympic Paris

Thế vận hội Paris 2024 là hồ sơ chính của hầu hết tuần báo Pháp trong dịp ngày hội thể thao của hành tinh khai mạc tối thứ Sáu 26/07/2024. Le Nouvel Obs đăng ảnh một nữ vận động viên với dòng tít lớn "Paris 2024 : Tham gia cuộc chơi". L'Express dành rất nhiều trang báo cho chủ đề "Nước Pháp và Thế vận hội : Những bí mật của giấc mơ". Cũng liên quan đến thể thao, Courrier International giải thích vì sao phong trào chạy bộ lan rộng khắp nơi.

Về lễ khai mạc Thế vận hội Paris, Libération cuối tuần nhận định buổi lễ nhằm nêu cao giá trị của thủ đô và văn hóa Pháp đã diễn ra tốt đẹp, mặc cho trận mưa trút xuống và vụ phá hoại mạng lưới tàu cao tốc. Ngày lễ hội được hàng ngàn người âm thầm chuẩn bị trong những năm qua, để biến Paris thành trung tâm thế giới trong vài tuần lễ, đã bắt đầu như trong một cuốn phim thảm họa. Các nhà tổ chức đã giám sát dòng chảy sông Seine, đặt máy dò trong dòng sông, gởi các trực thăng và drone trên bầu trời, huy động các chuyên gia giỏi nhất về an ninh mạng, và trên mặt đất có đến 45.000 cảnh sát và hiến binh được bố trí ở Paris.

Thế nhưng họ không hình dung được từ sáng sớm mạng lưới TGV (tàu cao tốc) đã bị tê liệt trong dịp cuối tuần đông đảo người đi nghỉ, bởi một cuộc tấn công được chuẩn bị chu đáo để tạo ra thiệt hại lớn nhất. Đây là vụ phá hoại được nước ngoài giựt dây hay từ bên trong nước Pháp ? Một cuộc điều tra đã được mở ra. Chưa hết, ông trời lại nhảy vào : trong khi mặt trời chói chang trên toàn quốc, những đám mây xám lại tập trung đúng ngay trên bầu trời Paris. Mưa ban đầu chỉ rơi nhẹ, rồi ồ ạt trút xuống khán giả và các vận động viên khiến ai nấy phải trùm áo mưa. Rồi Jamel Debouze và Zinedine Zidane xuất hiện, những "hoạt cảnh" phản ánh một Paris xinh đẹp như trong bưu thiếp, ca sĩ Lady Gaga, những vũ công nhảy điệu cancan bên bờ sông Seine…

Thể thao, quyền lực mềm

Le Figaro cuối tuần cho rằng buổi lễ đã đạt được mục đích tạo không khí lễ hội tưng bừng với nhiều bất ngờ, nhưng trộn lẫn nhiều thứ, thiếu một sự hòa hợp. Trong đội ngũ có một nhà sử học, một nhà văn, một kịch tác gia, một nhà soạn nhạc, chuyên gia trang phục và sân khấu, nhưng có lẽ cần có thêm một đạo diễn ! Ấn tượng còn lại là nhân vật đóng vai "Con ma nhà hát Opéra" trao ngọn lửa thế vận cho Zidane rồi sau đó đến Nadal. Nữ ca sĩ Céline Dion nổi tiếng kết thúc buổi lễ vào lúc gần nửa đêm với bài hát "L’Hymne à l’amour" (Ngợi ca tình yêu), tháp Eiffel bừng sáng một màu xanh để trở thành hậu cảnh cho mọi lễ trao huy chương Thế vận hội. Báo chí quốc tế được Courrier International tổng hợp thì chủ yếu khen ngợi, lễ khai mạc độc đáo trên sông Seine của Thế vận hội Paris 2024 chiếm trang nhất các nhật báo.

L’Express nhận định "Thể thao là công cụ quý giá cho quyền lực mềm". Hàng chục năm sau Thế vận hội Luân Đôn 2012, ba năm liên tiếp sau đó Anh quốc trở thành thủ đô du lịch của thế giới. Paris đã là hướng đến hàng đầu của du khách, nhưng bị ảnh hưởng bởi phong trào Áo Vàng, những vụ nổi loạn. Đây là cơ hội để quảng bá những công trình lịch sử, di sản văn hóa nổi tiếng của nước Pháp. Các nhà tổ chức có tham vọng làm nên một Thế vận hội Paris mẫu mực. Nhưng dù mục tiêu ngoại giao trong trung và dài hạn ra sao đi nữa, năng lực thể thao mới tạo nên sức mạnh lâu dài của một quốc gia.

Công nghệ làm thay đổi chiến tranh

Trong bối cảnh thế giới đầy loạn lạc, Le Point giải thích "Công nghệ đã làm nên cuộc cách mạng trong chiến tranh như thế nào". Từ laser đến những "bầy" drone, hỏa tiễn siêu thanh… các loại vũ khí mới đang làm đảo lộn những cuộc chiến. Nếu trước đây phải mất nhiều thập niên thậm chí nhiều thế kỷ mới chế ra được một hợp kim mới hay thay đổi hình dạng của chiếc khiên thời cổ đại, thì nay chỉ cần sáu tháng để một loại drone trở thành lạc hậu trên chiến địa. Tướng Mark Milley, cựu tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ dự báo trong 10 đến 15 năm nữa, một phần ba quân đội Hoa Kỳ sẽ được tự động hóa, và phần lớn được kiểm soát bằng các hệ thống trí thông minh nhân tạo (AI).

Tại Hoa Kỳ cũng như Trung Quốc, hàng ngàn kỹ sư nghiên cứu các thuật toán nhằm phân tích tin tình báo, giám sát tự động, điều khiển những đàn drone… Giai đoạn kế tiếp là các hệ thống sát thương tự động tức Sala, đôi khi được gọi là drone sát thủ, một hướng nghiên cứu mà nhiều nước như Pháp từ chối theo đuổi. Nhiệm vụ của các drone trên bộ, trên không và trên biển là tiêu diệt tất cả những người lính xâm nhập vào một vùng đã được khoanh sẵn, hay các phi cơ có dấu hiệu radar của kẻ thù.

Những đàn drone không còn là khoa học giả tưởng. Hồi tháng 5, các kỹ sư Mỹ đã lập kỷ lục khi cho bay cùng lúc 5.293 drone trang bị đèn leg đủ màu. Không chỉ tấn công, phóng drone hàng loạt còn giúp ngụy trang điện tử cho các sở chỉ huy. Vũ khí laser cũng không còn là ảo tưởng : không cần đạn, chúng có thể hoạt động đến khi cạn nguồn năng lượng. Hỏa tiễn siêu thanh là một cuộc cách mạng, có thể bay nhanh gấp năm lần âm thanh khiến không thể chống đỡ nổi. Tuy nhiên chúng quá đắt tiền và chưa hẳn mang lại lợi thế quyết định, thế nên Nga dù sở hữu cũng vẫn không thắng nổi Ukraine suốt hơn hai năm qua. Moskva nay ưu tiên sản xuất hàng loạt drone thô sơ hay hỏa tiễn cổ điển với cái giá một hỏa tiễn siêu thanh.

Chọn J.D. Vance làm phó : Sai lầm của Donald Trump ?

Nhìn sang nước Mỹ, L’Express cho rằng "Trước Kamala Harris, ông Trump có thể tiếc nuối vì đã chọn J.D. Vance làm người đứng chung liên danh". Hai tuần sau khi trở thành người hùng qua vụ ám sát hụt, cựu tổng thống lại bị chấn động vì ông Joe Biden tuyên bố rút lui. Khi đặt lợi ích quốc gia lên trên tham vọng cá nhân, Joe Biden đã giáng một đòn nặng cho đối phương.

Lần đầu tiên kể từ rất lâu, Donald Trump phải ở vào thế thủ. Mới cách đây một tuần, ứng cử viên của đảng Cộng Hòa, nạn nhân một vụ mưu sát, như đi trên mây với làn sóng ủng hộ đông đảo. Chừng như không có gì ngăn được con đường đến với quyền lực tối cao của người sống sót nhờ "phép lạ". Khi rút khỏi cuộc đua, chủ nhân hiện nay của Nhà Trắng đã làm đảo lộn kế hoạch của ông Trump.

Trước hết vì Donald Trump vốn không ngừng chế giễu về tuổi tác của "Sleepy Joe", nay đến lượt mình trở thành ứng cử viên tổng thống già nhất trong lịch sử nước Mỹ. Dù đối thủ là phó tổng thống Kamala Harris, 59 tuổi hay một ai khác, cũng sẽ cố gắng làm quên đi cuộc tranh luận tệ hại của Joe Biden. Và cựu chưởng lý California dường như có ưu thế để đối mặt với ứng cử viên Cộng Hòa vốn thường có những sai sót và thái độ quá đáng.

Tiếp đến, khi chọn J.D. Vance làm phó, cựu tổng thống muốn thu hút giới công nhân da trắng nghèo sống tại các vùng phi kỹ nghệ hóa ở miền trung. Nhưng theo giáo sư Charles Kupchan, đại học Georgetown, "không thể thắng cử chỉ nhờ nhắm vào lớp cử tri này". Lẽ ra ông Trump nên chọn một đối tác trung dung hơn. Với ông Vance, Trump làm cho cử tri độc lập, phụ nữ và những người Cộng Hòa sống ở ngoại ô các bang quan trọng chạy về phía Dân Chủ. Ê-kíp của ông nay phải làm lại từ đầu : tìm ra những góc độ mới để tấn công – đặc biệt nếu đối thủ là Kamala Harris – để tái chinh phục một bộ phận cử tri trẻ tuổi, da đen, gốc Mỹ la-tinh. Hãy còn 100 ngày nữa mới đến kỳ bầu cử, 100 ngày sẽ thay đổi số phận nước Mỹ, và toàn thế giới.

Tập Cận Bình hủy hoại 40 năm huy hoàng của Trung Quốc  

Tại Trung Quốc, Le Point nhận định về "Cuộc đại thụt lùi hướng đến tự cung tự cấp". Tuần báo nêu ra tình trạng kinh tế đang chậm lại, công nghệ đứng yên, tiêu thụ giảm, hàng năm có thêm 12 triệu sinh viên ra trường bị thất nghiệp, người giàu ra nước ngoài sinh sống, vốn đầu tư chạy khỏi Hoa lục. Việc ưu tiên cho sản xuất thay vì tiêu thụ tạo ra số hàng hóa thừa khổng lồ, tràn ngập các nước tạo ra một làn sóng bảo hộ. Chính sách của ông Tập dựa trên tham vọng làm đại cường số một thế giới vào năm 2049, vô cùng hiếu chiến tại Châu Á-Thái Bình Dương đã gây phản tác dụng cho Trung Quốc.

Chính sách đối ngoại của Tập Cận Bình đã dẫn đến bốn ngõ cụt. Ngõ cụt trước hết là dân số : Trung Quốc sẽ mất 200 triệu dân trong 30 năm tới. Kế đến là ngõ cụt về kinh tế, tài chánh, xã hội, bị kẹt trong bẫy thu nhập trung bình. Ngõ cụt nữa là về chính trị, khi bỏ rơi khế ước xã hội từ 1978 – người dân được làm giàu đổi lấy hạn chế một phần tự do cá nhân. Cuối cùng là ngõ cụt về chiến lược. Khi lao vào đối đầu với Mỹ quá sớm, Bắc Kinh đã giúp Hoa Kỳ tìm lại lợi thế. Liên minh với Nga đã biến Moskva thành chư hầu, nhưng với cái giá cắt đứt với phương Tây vốn là thị trường quan trọng cho hàng Trung Quốc. Cách hành xử đế quốc và chạy đua vũ trang khiến các nước Châu Á-Thái Bình Dương phải kháng cự, củng cố vai trò của Đài Loan.

Khi chọn một nền kinh tế chiến tranh để phục vụ cho tham vọng quá mức, Tập Cận Bình đã phá hủy "bốn mươi năm huy hoàng" của Trung Quốc. Không muốn nhìn nhận thực tại khủng hoảng, ông Tập đã chứng minh Lord Acton có lý khi nhấn mạnh "quyền lực làm tha hóa, và quyền lực tuyệt đối tạo nên tha hóa tuyệt đối".

Thụy My

Cần phóng thích sư Thích Minh Tuệ nếu ông đang bị giam giữ bất công !

RFA, 02/07/2024

Dân biểu gốc Việt của Hạ viện tiểu bang California gửi thư đề nghị Đại sứ Mỹ tại Việt Nam quan tâm tới trường hợp của sư Thích Minh Tuệ, người bị mất tích lần thứ hai từ tối 12/6/2024.

Sư Thích Minh Tuệ (hàng đầu giữa) trong hành trình đi bộ từ Nam ra Bắc luôn thu hút sự chú ý của người Việt Nam trong và ngoài nước . Ảnh : CTV

Ngày 1/7, sau khi sư Thích Minh Tuệ (thế danh Lê Anh Tú) mất tích gần 20 ngày, em trai của ông là Lê Anh Thìn đã thay mặt gia đình gửi đơn trình báo đến công an ba cấp, gồm : xã Ia Tô, huyện Ia Grai và tỉnh Gia Lai với đề nghị giúp đỡ việc tìm kiếm.

Cùng ngày, Dân biểu Tạ Đức Trí gửi thư cho Đại sứ Mỹ Marc Knapper, trong đó ông bày tỏ sự quan ngại về tình trạng của vị tu hành theo 13 hạnh đầu đà của Phật giáo vốn được dư luận trong và ngoài nước quan tâm vài tháng trở lại đây.

Dân biểu Tạ Đức Trí nhắc lại việc ông đã gửi thư cho Uỷ hội Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) vào ngày 4/6 liên quan những lo ngại về tự do tôn giáo ở Việt Nam, sau khi đoàn của sư Thích Minh Tuệ và hơn 70 khất sĩ bị công an bố ráp trong đêm và đưa về các địa phương.

"Thật không may, kể từ khi tôi viết bức thư đó, tình hình của Thích Minh Tuệ trở nên xấu đi và mối quan tâm của tôi đối với tình trạng của ông ngày càng tăng lên đáng kể," vị dân biểu viết trong thư viết bằng tiếng Anh.

Trong thư được đăng tải lên danh khoản Facebook cá nhân, vị dân biểu từng là thị trưởng thành phố Westminster nơi có nhiều người gốc Việt sinh sống, nói ông không tin tưởng vào khả năng các quan chức chính phủ Việt Nam sẽ đưa ra những tuyên bố trung thực về tình trạng của sư Minh Tuệ hoặc việc ông ấy đồng ý không xuất hiện trước công chúng trong thời gian dài.

"Tôi hy vọng ngài sẽ sát cánh cùng tôi vì tự do tôn giáo như một quyền cơ bản của con người và ngay lập tức kêu gọi chấm dứt cuộc đàn áp tôn giáo đối với Thích Minh Tuệ và trả tự do cho ông nếu trên thực tế ông đang bị giam giữ bất công. Hoa Kỳ phải tiếp tục thúc đẩy vấn đề này bằng mọi cơ hội có được với Chính phủ Việt Nam," vị dân biểu viết.

Phóng viên gửi email cho Bộ Ngoại giao Việt Nam và Đại Sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam với đề nghị bình luận về lời kêu gọi của Dân biểu Tạ Đức Trí, nhưng chưa nhận được ngay phản hồi.

Chính quyền không minh bạch trong vụ sư Minh Tuệ

Theo nội dung đơn trình báo của gia đình, sư Thích Minh Tuệ thông báo với người thân ngày ngày 12/6 sẽ rời cốc (theo yêu cầu của một người nào đó) trong thời gian 5 đến 7 ngày rồi sẽ quay lại tiếp tục tu tập theo lời Phật dạy khi nơi tu tập của ông bị nhiều người dân đến đảnh lễ gây mất an ninh trật tự.

Tuy nhiên, cho đến ngày 01/7, vị khất sĩ chưa trở về và gia đình hoàn toàn không hay biết về tình trạng tinh thần và sức khỏe của ông.

Trong một video clip được đăng tải lên kênh Youtube N.S.N ngày 02/7, ông Lê Anh Thìn cho biết nội dung làm việc với nhà chức trách địa phương về anh ruột mình :

"Hôm qua tôi có đi làm việc với cơ quan chức năng và họ nói rằng ông Lê Anh Tú là công dân bình thường, ông không vi phạm pháp luật gì cả, nên họ không có quyền giữ ông ấy".

Cũng theo lời của ông Thìn, cơ quan công an cũng "không biết thông tin thầy ở đâu và chỉ tiếp nhận đơn để giúp đỡ". Ông cũng nhắn gửi "qua đây cũng mong mọi người sáng suốt suy nghĩ không nên nghe theo thành phần chống phá nói cơ quan Nhà nước thế này, thế kia".

Một cư sĩ Phật giáo ở Thành phố Hồ Chí Minh theo dõi sát các thông tin về sư Minh Tuệ cho hay, cơ quan chức năng đã buộc những khất sĩ viết đơn cam kết tự nguyện không bộ hành, không khất thực, không mặc y phấn tảo và không để cho hình ảnh của mình phát tán lên mạng xã hội, mặc dù Hiến pháp và Luật Tín ngưỡng Tôn giáo 2016 quy định công dân có quyền theo hoặc không theo một tôn giáo nào.

Cư sĩ Đ.H.T. Hoà cho rằng cách làm của chính quyền không minh bạch và hợp pháp, ông nói trong tin nhắn gửi Đài Á Châu Tự Do (RFA) hôm 2/7 :

"Hiện nay bên anh Thìn và gia đình mới làm đơn, chúng ta cần phải chờ xem cách chính quyền phản ứng với câu chuyện này thế nào nhưng mọi chuyện có vẻ đang khá phức tạp.

Vì thầy Thích Minh Tuệ (thế danh Lê Anh Tú) đã có Căn cước công dân, chính quyền địa phương phải bảo đảm cho thầy tất cả các quyền công dân ghi trong Hiến pháp. Còn không thì đừng có ép phải làm từ ban đầu".

Về an nguy hiện nay của sư Minh Tuệ, vị cư sĩ này nhận định :

"Vì thầy Thích Minh Tuệ đã nói là thầy xả ly và chấp nhận mọi thứ xảy ra với mình như nhân quả. Thầy từng dạy cuộc sống vô thường, sống chết không rõ nên phải tu tập ngay. Họ cho thầy sống ngày nào thì thầy tu ngày đó".

Cũng theo ông này, các vị đồng tu 13 hạnh Đầu đà theo gương của sư Minh Tuệ cũng đã làm căn cước công dân và công an các tỉnh thành nên để cho họ được tự do tu tập chứ không phải cứ liên tục sách nhiễu, gây khó dễ như hiện nay.

Một nhà hoạt động ở Hà Nội, người không muốn công khai danh tính vì lý do an ninh, cho rằng công an tỉnh Gia Lai phải chịu trách nhiệm về tính mạng và sự an toàn cho công dân Lê Anh Tú.

Coi tấm gương tu hành khổ hạnh theo hạnh đầu đà của sư Thích Minh Tuệ là kính chiếu yêu đối với nhiều chùa "quốc doanh" trong nhiều năm trở lại đây, người này nói :

"Tôi không cho rằng mối nguy cho sư Thích Minh Tuệ đến từ phía chính quyền, mà có thể lại đến từ những kẻ đang lợi dụng tu hành để kiếm lợi từ việc cúng dường của dân chúng, vì sự khổ hạnh của ông khiến dân chúng tỉnh ngộ và không còn đến các chùa nặng tính thương mại như bao lâu nay nữa".

Nguồn : RFA, 02/07/2024

***********************

Công an chưa lên tiếng về việc người nhà nộp đơn trình báo sư Thích Minh Tuệ mất tích

VOA, 02/07/2024

Hôm 1/7, nhiều tài khoản YouTube và Facebook ở Việt Nam lan truyền các video và hình ảnh thể hiện rằng người em trai của nhà sư Thích Minh Tuệ mới nộp đơn trình báo với công an ở tỉnh Gia Lai về việc nhà sư mất tích nhiều ngày qua. VOA liên lạc với công an ở đó nhưng họ chưa khẳng định hay phủ nhận về lá đơn.

Trang Tiến Vlog đăng video phỏng vấn người được nêu tên là Thìn nói về nhà sư Thích Minh Tuệ bị mất tích, 1/7/2024.

Một đoạn video dài hơn 10 phút ghi hình một người đàn ông được mô tả là em trai của nhà tu hành Thích Minh Tuệ nói về việc nhà sư mất tích đã được đăng trên các trang YouTube Tiến Vlog, trang Facebook Nguyễn Xuân Diện, những nhóm Facebook Góc nhìn Báo chí-Công dân, Nhóm Chúng tôi Ghét Lừa Dối và nhiều trang khác.

Những người sử dụng mạng xã hội cũng chia sẻ các ảnh chụp lá đơn dài 2 trang được cho là của em trai nhà sư gửi đến Công an Huyện Ia Grai và Công an Xã Ia Tô thuộc tỉnh Gia Lai, được ký hôm 30/6/2024.

Nhà sư Thích Minh Tuệ được biết tiếng rộng rãi và được sùng kính trên khắp Việt Nam trong những tháng gần đây về việc ông đi bộ chân trần dọc ngang đất nước để tu hành theo lối khổ hạnh và khất thực. Hàng chục nghìn người đã đứng dọc đường để chiêm bái khi ông đi qua.

Đầu tháng 6, nhà chức trách Việt Nam loan báo họ đã "gặp gỡ, trao đổi" với nhà sư và sau đó ông "tự nguyện dừng đi khất thực" và "sẽ ẩn tu" mà một phần lý do là để bảo đảm "sự ổn định xã hội".

Khi nhà sư trở về căn nhà của gia đình ông ở tỉnh Gia Lai trong cùng tháng, rất đông người tiếp tục kéo đến chiêm bái.

Theo thông tin trong video và ảnh được lan truyền trên internet hôm 1/7, người có tên là Lê Anh Thìn cho biết ông là em trai ruột của công dân Lê Anh Tú tức nhà sư Thích Minh Tuệ và ông vừa trình báo về việc nhà sư "bặt vô âm tín" gần 20 ngày qua.

Lá đơn với chữ ký thể hiện tên ông Thìn có đoạn viết rằng vào tối ngày 12/6/2024, nhà sư thông báo với gia đình rằng do nhiều người tụ tập gây mất an ninh trật tự nên nhà sư nhận được lời đề nghị "phối hợp tạm di chuyển đi nơi khác từ 5 đến 7 ngày để tình hình trật tự ổn định". Tuy nhiên, theo lá đơn, gia đình nhà sư không rõ người đề nghị đó là "từ bên nào".

"Nhưng đến bây giờ, sau gần 20 ngày, thông tin của ông Lê Anh Tú vẫn bặt vô âm tín. Không biết ai đưa ông Tú đi đâu, hiện đang ở đâu, có an toàn không, sức khỏe và tinh thần có ổn định không", một đoạn khác của lá đơn viết.

Người làm đơn viết thêm rằng gia đình tự tìm hiểu, điều tra và "được nghe là ông Tú được xe ô tô đưa đi đến huyện Măng Yang".

Vẫn theo lá đơn, gia đình ông Tú tức nhà sư Thích Minh Tuệ đang rất hoang mang, lo lắng, đề nghị công an và toàn thể người dân "hỗ trợ tìm kiếm". Điều này cũng được nhắc lại trong đoạn video được chia sẻ trên YouTube và Facebook.

VOA cố gắng liên lạc với gia đình nhà sư để xác nhận thông tin trong lá đơn nhưng chưa kết nối được.

Trong khi đó, chủ tài khoản YouTube Tiến Vlog, ông Đoàn Hải Lâm, khẳng định với VOA rằng ông ấy chính là người đã phỏng vấn ông Lê Anh Thìn vào sáng 1/7 và đăng lên đoạn video được nhiều người chia sẻ.

Ông Lâm mô tả thêm với VOA rằng vẫn có những nhóm người "lai rai" đến thăm ngôi nhà của gia đình sư Thích Minh Tuệ và công an cũng hiện diện ở đó.

VOA liên lạc qua điện thoại với Công an huyện Ia Grai để đề nghị họ xác nhận việc gia đình nhà sư nộp đơn trình báo, một sỹ quan trực ban trả lời : "Cái đấy hỏi lãnh đạo chứ tôi không thể trả lời được". Vẫn người trực ban đề nghị phóng viên đến cơ quan công an để làm việc trực tiếp.

VOA cũng cố gắng liên lạc với cơ quan công an qua email nhưng chưa nhận được hồi đáp. Tính đến thời điểm bài viết này được đăng, Công an huyện Ia Grai chưa có tuyên bố chính thức gì về việc họ đã tiếp nhận đơn trình báo của gia đình nhà sư Thích Minh Tuệ hay chưa. Báo chí Việt Nam cũng chưa đăng tin gì về vấn đề này.

Nguồn : VOA, 02/07/2024

***********************

Sư Thích Minh Tuệ mất tích gần 20 ngày : Gia đình trình báo công an

RFA, 01/07/2024

Sư Thích Minh Tuệ (thế danh Lê Anh Tú) mất tích gần 20 ngày khiến gia đình lo lắng gửi đơn cho cơ quan công an các cấp nhờ tìm kiếm tung tích của ông. 

Sư Minh Tuệ trong video phóng sự của VTV phát ngày 8/6/2024 - VTV24

Hôm 1/7/2024, em trai của sư Minh Tuệ là ông Lê Anh Thìn thay mặt cha mẹ gửi đơn trình báo đến công an tỉnh Gia Lai, công an huyện Ia Grai và công an xã Ia Tô. Trong lá đơn đề ngày 30/6 cho hay :

"Tối ngày 12/6/2024 ông Lê Anh Tú có thông báo gia đình với nội dung : hiện tại người dân tập trung gây mất an ninh trật tự nên có người (không biết từ bên nào) báo với ông Lê Anh Tú phối hợp tạm di chuyển đi nơi khác từ 5 đến 7 ngày để tình hình trật tự sớm ổn định. 

Bên cạnh đó ông Lê Anh Tú cũng nhắc nhở vợ chồng ông Lê Anh Thìn sớm làm hàng rào để bảo vệ cây cối rồi ông Lê Anh Tú sẽ trở về cốc tiếp tục tu tập và học tập theo lời Phật dạy sau 5-7 ngày".

Tuy nhiên, sau gần 20 ngày, gia đình hoàn toàn không hay biết về tình trạng tinh thần và sức khỏe của sư Minh Tuệ cho nên "gia đình chúng tôi nói riêng và rất nhiều phật tử yêu quý ông Thích Minh Tuệ (Lê Anh Tú) trong nước và quốc tế nói chung đều đang rất hoang mang, lo lắng".

Ông Lê Anh Thìn trong cùng ngày 1/7 cũng đã lên các kênh Youtube chuyên đưa các tin về sư Minh Tuệ xác nhận lại nội dung lá đơn nêu trên. 

Ông Nguyễn Viết Dũng, người từng khởi xướng một lá đơn khác yêu cầu Bộ Công an minh bạch tung tích của sư Minh Tuệ sau vụ việc ngày 3/6 nhận định rằng, sở dĩ gia đình trước đây không yêu cầu tìm kiếm người thân do khi ông Lê Anh Tú xuất gia đã xin phép gia đình và được đồng ý, cũng như các chuyến bộ hành trước đây của ông rất suôn sẻ và an nhiên. 

Ông nói với RFA trong ngày 1/7 : 

"Từ sau khi nổi tiếng một cách bất đắc dĩ đến nay thì mọi chuyện đã khác đi rất nhiều và hơn nữa cũng đã có bằng chứng rõ ràng cho thấy công an đã bắt thầy một lần rồi, đó là vào rạng sáng ngày 3 tháng 6. 

Yếu tố thứ hai đó là cũng trong đơn của anh Thìn cho biết rằng là thầy Minh Tuệ cũng dặn gia đình làm hàng rào bảo vệ cây, rồi sẽ trở về cốc tiếp tục tu tập sau 7 ngày. Thế nhưng sau 7 ngày vẫn không thấy thầy Minh Tuệ quay lại thì dĩ nhiên gia đình lo lắng quá đi chứ". 

Đây là lần mất tích thứ hai của vị tu hành theo hạnh Đầu đà của Phật giáo. Lần thứ nhất là khi sư Minh Tuệ và đoàn hơn 70 khất sĩ bộ hành từ bắc vào nam, nghỉ chân ở xã Hương Thọ, thành phố Huế thì bị công an bố ráp vào rạng sáng 3/6. 

Sư Minh Tuệ bị đưa vào công an tỉnh Gia Lai để làm căn cước công dân rồi bặt vô âm tín, còn các đồng tu khác bị buộc trút y phấn tảo và đưa lên xe khách bỏ lại ở các địa phương khác.

Ban Tôn giáo chính phủ thuộc Bộ Nội vụ sáng hôm đó ra văn bản nói sư Minh Tuệ (tức Lê Anh Tú) không phải là một tu sĩ Phật giáo và đã tự nguyện dừng bộ hành khất thực. 

Đến ngày 8/6, đài truyền hình quốc gia VTV đưa hai phóng sự nói sư Minh Tuệ ẩn tu vì người dân đi theo gây mất an ninh trật tự, tuy nhiên đoạn phỏng vấn khác của tờ báo Người Lao động thì ông khẳng định "con vẫn tiếp tục tu tập bình thường, khất thực, sống chỗ này chỗ kia theo đời sống, giới luật của Đức Phật dạy". 

Ông sau đó nhận căn cước công dân từ Công an tỉnh Gia Lai và xuất hiện khất thực trở lại ở quê nhà từ ngày 10/6, tuy nhiên ba ngày sau đó người dân không còn thấy sư Minh Tuệ đâu nữa. 

Một nhà quan sát về Phật giáo ở trong nước không nêu tên vì lý do an ninh nhận xét :

"Số phận của sư Thích Minh Tuệ cũng như những đồng Tăng đang chông chênh vô định trong sự quan sát của nhà nước vô thần, và họ cũng gần giống với số phận nhà nước Việt Nam với bàn chân đang sát lằn ranh của danh sách Các quốc gia đáng quan tâm đặc biệt vì tự do tôn giáo (CPC), và rất nhiều tổ chức nhân quyền và các chính sách quốc tế đang đợi xem Việt Nam sẽ làm gì với những người tu tập tự do này".

Theo ông này, có nguồn tin cho rằng Ban Tôn giáo và lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam đang tìm một giải pháp thích hợp nhằm xử lý sư Minh Tuệ và các đồng tu như gây áp lực cho gia đình để đưa ông đi bộ hành ở Ấn Độ hay Tây Tạng rồi không thể trở về Việt Nam nữa. 

Người này cũng không loại trừ khả năng sẽ có cách xử lý tàn bạo như các sự việc sau năm 1975, đặc biệt dẫn lại trường hợp của mục sư Tin Lành Y Bum Bya hồi tháng 3, mà người ta tìm thấy ông trong tư thế treo cổ ở trong nghĩa trang sau nhiều lần bị công an sách nhiễu. 

Phóng viên gọi điện thoại cho Trực ban hình sự công an tỉnh Gia Lai để hỏi về vụ việc, tuy nhiên khi phóng viên giới thiệu bản thân và hỏi về sự việc mất tích của sư Minh Tuệ (Lê Anh Tú) thì cán bộ công an nói "không nghe rõ" rồi tắt máy. Các cuộc gọi sau đó không có người nhấc máy. 

Nguồn : RFA, 01/07/2024

Vấn nạn quốc doanh

Từ rất lâu, những câu chuyện về nhà chùa, nhà sư trong xã hội Việt Nam đã trở thành một đề tài được cộng đồng mạng bàn tán xôn xao hoặc rộ lên từng đợt sau mỗi sự việc trong "hậu cung nhà chùa" bị bại lộ. Để rồi sau đó lại như đá ném ao bèo, nghĩa là dần dần đi vào quy luật "nói lắm cũng nhàm" và mọi chuyện trở nên bình thường trong một hoàn cảnh không bình thường của hệ thống Phật giáo tại Việt Nam.

Phật giáo quốc doanh là Phật giáo dưới sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng cộng sản Việt Nam

Đó là hệ thống Phật giáo đã được định hướng theo khẩu hiệu : "Đạo pháp – Dân tộc – Chủ nghĩa xã hội", một khái niệm mông lung mà có lẽ Đức Phật có sống lại cũng chẳng hiểu cái "chủ nghĩa xã hội" mà các thế hệ sư sãi hiện nay ở Việt Nam đặt chắn trước mặt các tượng Phật là cái gì.

Theo ngôn ngữ dân gian, thì hệ thống Phật giáo đó được định nghĩa là hệ thống Phật giáo quốc doanh – nghĩa là Phật giáo dưới sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng cộng sản Việt Nam là một đảng lấy chủ thuyết Mác – Lenin vô thần, bạo lực và bất khoan dung với mọi tôn giáo là "Kim chỉ nam" của mọi hành động.

Hệ thống Phật giáo đó, được nhào nặn bằng sự quy tập tất cả 9 hệ phái tôn giáo nguyên ủy đã tồn tại ở Việt Nam cho đến năm 1981 - mấy năm sau khi người cộng sản hoàn thành việc xâm lược một quốc gia anh em qua một cuộc chiến tranh bạo tàn vì hệ tư tưởng cộng sản. Cuộc quy tập và nhào nặn tạo thành cái gọi là Giáo hội Phật giáo Việt Nam này, là một hình thức "nấu lẩu" bằng cách trộn lẫn tất cả mọi thứ vào một nồi cho dễ quản lý.

Hệ thống đó được hình thành, nhằm thay thế cho hệ thống Phật giáo chân truyền lâu đời đã tồn tại ở Việt Nam và đã bị chính sách tiêu diệt tận gốc của đảng tàn sát trước đó trong "cuộc cách mạng tư tưởng và văn hóa".

Và hệ thống mới, được quản lý bởi hệ thống sư sãi do đảng đào tạo, lựa chọn, bổ nhiệm hoặc được đào tạo, bổ nhiệm từ đội ngũ an ninh sang nhận "nhiệm vụ đặc biệt". Vì thế, cái tiêu chuẩn "hồng hơn chuyên" được áp dụng triệt để cho các "chiến sĩ trên mặt trận văn hóa, tư tưởng" này của Đảng cộng sản Việt Nam.

Với tiêu chuẩn "Hồng hơn chuyên" nên việc tu tập, việc thực hành tôn giáo theo yêu cầu của Giáo lý, Phật pháp là điều không quan trọng bằng quá trình lập thành tích, quá trình phấn đấu kết nạp đảng hoặc hoàn thành các nhiệm vụ chính trị là chính.

Cũng chính vì vậy, mà hiện tượng "Lạ" liên tục xuất hiện trước cửa thiền môn, bởi chính các tăng lữ, bởi các chùa chiền và đội ngũ sư sãi. Thế rồi dần dần, trong xã hội Việt Nam xuất hiện ngày càng nhiều và càng phổ biến hiện tượng "ma tăng" theo cách gọi của dân chúng cõi đời.

Báo chí, mạng xã hội thỉnh thoảng lại rộ lên những vụ việc không thể giấu kín, không thể che đậy và làm choáng váng xã hội Việt Nam.

Đó là những vụ như nhà sư Thích Trí Hộ ở Quảng Trị giết người tình rồi ném xác xuống sông phi tang. Vụ Đại đức, Thượng tọa Thích Thanh Toàn quấy rối tình dục nữ phóng viên bằng nhiều cách bẩn thỉu và khi bị bại lộ thì "Hòa thượng Xin tí Khí" đề nghị được nhận lại khối tài sản mấy trăm tỷ có được nhờ tu hành mấy năm. Hay tập thể nhà sư hùa nhau xâm hại tính dục đồng tính những nam phật tử đến chùa ở Vĩnh Phúc.

Người ta cũng chẳng thấy lạ khi ngày nay, sư sãi chỉ cần ở chùa ban ngày còn buổi tối thay áo đội mũ đi quán bar, hát karaoke và chơi gái. Thậm chí, những ngày đầu năm mới đây, Đại đức Thích Nhuận Nghi chùa Từ Đức đã phải hồi tục sau khi một đoạn video đen mà Đại đức và ni cô đã thực hiện cái việc mà cha ông nói là "ông sư bà vãi cuộn tròn lấy nhau".

Đó là những vụ nhà sư nghiện ma túy rồi trộm cả chuông chùa để bán hay nhà sư lừa đảo hàng chục nạn nhân với số tiền khổng lồ hoặc Hòa thượng trụ trì kiêm chạy án, đã nhận cả mấy triệu đola để chạy án ở những vụ án động trời…

Rất, rất nhiều những vụ việc nổi tiếng về sự sa đọa của hàng ngũ tăng lữ trong cái gọi là Phật giáo quốc doanh ngày nay.

Tuy nhiên, nếu chỉ sa đọa về tư cách, về đạo đức cá nhân, về hành xử và lừa đảo cá nhân, thì chưa hết. Cộng đồng mang và dư luận gần đây chú ý nhiều đến những hiện tượng sư sãi quốc doanh làm khuynh đảo xã hội bởi những vụ lừa đảo có tính chất quốc gia, có tính chất phổ thông toàn xã hội với những mớ lý thuyết đi ngược với giáo lý nhà Phật với mục đích nhằm dọa dẫm các tín đồ, các phật tử đi vào con đường sai lạc. Để từ đó, nhằm moi từ họ những khoản tiền khổng lồ.

Những hiện tương sư sãi bày trò mê tín dị đoan nổi tiếng như "Oan gia trái chủ" tại chùa Ba Vàng của Thích Trúc Thái Minh – một hình thức mê tín bịa đặt nhằm dọa dẫm người u mê bỏ ra những khoản tiền lớn cho thầy chùa. Thế rồi khi bị lên án, thì không lâu sau đó, hệ thống chùa này lại bịa chuyện "Xá lợi lông" của đức Phật. Và một vụ lừa đảo mới lại bị phanh phui.

Không chỉ có mỗi Thích Trúc Thái Minh, trong hàng ngũ tăng đoàn của Phật giáo quốc doanh hiện tại, những nhân vật như Thích Nhật Từ, Thích Chân Quang… đã và đang là những điển hình được nhắc tới trên mạng xã hội về những trò đi ngược giáo lý Phật giáo với mục đích duy nhất, tối thượng là lừa đảo kiếm tiền bá tánh u mê.

Có lẽ không cần nói nhiều, những người chỉ cần đầu óc tỉnh táo đã có thể thấy được sự lỳ lợm bất chấp của những kẻ mang áo nhà sư quốc doanh này.

Và người ta nói, người ta lên án, người ta phê phán đủ mọi cách.

Nhưng mọi việc vẫn cứ như cũ, chẳng hề suy suyển, những bộ mặt nhà sư vẫn nhăn nhở, vẫn lẻo mép và vẫn lừa đảo như thường.

Và cả hệ thống Phật giáo quốc doanh lừa đảo ấy vẫn câu kết với nhau, vẫn bảo vệ lẫn nhau để tồn tại, để bất chấp dư luận, để kiếm ăn bằng sự mê muội của đám con nhang đệ tử được hướng dẫn, được đào tạo bằng mọi cách để phục vụ đám quốc doanh và quên đi mọi thực trạng xã hội Việt Nam hôm nay.

Không chỉ có Phật giáo

Nói đến vấn nạn tôn giáo quốc doanh hiện nay tại Việt Nam, người ta nghĩ ngay đến Phật giáo.

Bởi nó đã là điển hình cho sự thành công của chính sách khuynh loát của Đảng cộng sản Việt Nam đối với các tôn giáo, nhằm thực hiện chiến lược "Tận dụng các phần tử tiến bộ trong các tôn giáo nhằm phục vụ sự nghiệp cách mạng của đảng CS của giai cấp vô sản" như trong lý thuyết Mác – Lenin đã ghi.

Nhưng sự khuynh loát không chỉ có ở trong một tôn giáo hay một lĩnh vực đời sống xã hội. Mọi tôn giáo, mọi mặt đời sống xã hội đều phải được sự quan tâm của đảng và bàn tay của đảng phải thò vào tận nơi, thì khi đó mới mong được yên ổn không bị coi là "thế lực thù địch".

Ngay cả trong Phật giáo, thì nhóm Phật Giáo thống nhất không chịu sự khuyunh loát của đảng, cũng đã bị loại ra khỏi xã hội bằng cái gọi là "Bất hợp pháp".

Những tôn giáo khác như Hòa Hảo, Cao Đài… đều được sự quan tâm của đảng và đảng thừa lực lượng, đầy khả năng để vô hiệu hóa những nhóm tôn giáo chân truyền, lập ra những nhóm quốc doanh để thay thế, để chia rẽ, để lũng đoạn.

Riêng hệ thống Công giáo, là một tôn giáo khó lũng đoạn nhất, bởi Giáo hội Công giáo có một tổ chức toàn cầu vững chắc, bền vững và chặt chẽ từ xưa đến nay, độc lập trong đào tạo, nghiêm cẩn trong chọn lựa nhân sự… nên việc khuynh loát không hề dễ dàng như các tổ chức tôn giáo khác.

Thế nhưng, khó, không có nghĩa là nhà cầm quyền buông tha.

Và một chiến lược lâu dài, bền bỉ và có sách lược, được thực hiện bằng cả hệ thống chính trị với những chi phí, đầu tư không hề tiếc tiền dân cho các bộ phận nghiệp vụ nhằm khuất phục tôn giáo này từ trung ương đến địa phương ròng rã mấy chục năm nay.

Bắt đầu từ việc thành lập tổ chức "ma giáo" thay tổ chức tôn giáo chân chính như cách làm xưa nay của các chế độ cộng sản. Cái gọi là "Ủy ban đoàn kết công giáo" được thành lập hơn 70 năm trước vẫn được nuôi bằng tiền dân, vẫn dai dẳng sống và lập thành tích dâng đảng bằng mọi cách, mọi lúc và mọi khả năng.

Rồi việc hệ thống chính trị Việt Nam dùng con mồi "bang giao" với Vatican, nhằm đưa Vatican vào hết cạm này đến bẫy khác trong quá trình giao thiệp, để cuối cùng Vatican đồng ý trao ngọn roi quyền lực vào tay nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam trong việc cho họ có vai trò trong lựa chọn nhân sự quyết định của Giáo hội xưa nay người có quyền lực duy nhất là Giáo hoàng.

Và chiếc bẫy đã sập xuống.

Và những hệ lụy của nó đã lập tức được thể hiện rất… ngoạn mục.

Đó là thay vì thái độ kiên quyết với trò ma giáo đi ngược lại đức tin, đường lối của Giáo hội Công giáo, kiên quyết nói không với những nạn khuynh loát và kiềm chế giáo hội, thì ngày nay, nhiều nơi, các Giám mục được bổ nhiệm sau khi đã được sự đồng ý của nhà cầm quyền Đảng cộng sản Việt Nam, đã coi chuyện khối ung bướu "Ủy ban đoàn kết" mà đảng dựng lên bên canh Giáo hội là chuyện bình thường, thậm chí là còn cử các linh mục của mình vào đó để "công tác". Điều này đi ngược lại nguyên tắc giáo luật của Giáo hội Công giáo là tu sĩ không được tham gia chính trị.

Đặc biệt, việc kiềm chế, điều khiển những nhân vật, chức sắc, tu sĩ đi theo nhà nước là nghề riêng của đám an ninh Việt Nam. Rất nhiều các linh mục, tu sĩ trong số những người xếp hàng trong hàng ngũ cơ quan của đảng ấy, đã lập những "thành tích đen" trong đời sống tu trì của họ trong giáo hội.

Và đó là chiếc dây thừng mà nhà cầm quyền cầm chắc để dẫn họ đi theo mình.

Nhưng giáo hội vẫn để hiện tượng đó tồn tại ngang nhiên.

Bởi không dễ dàng để xử lý những điều đó từ những Giám mục không có thái độ thẳng thắn, rõ ràng đen trắng phân minh.

Đó là những Giám mục mà nói theo Công an là "Chúa không chọn, thì chúng tôi chọn", thay vì thái độ kiên quyết lên án cái xấu, từ bỏ sự đen tối, sự cám dỗ đi ngược lại đường lối Đức tin cho giáo dân noi gương, thì ngược lại đã thực hiện chính sách "đề huề" và coi việc giao lưu, giao hảo với đám quan chức lãnh đạo của cộng sản như một ân huệ, một thành công, một sự hãnh diện cho cá nhân mình.

Và các ngài không nhớ rằng thiên hạ đã có câu: "Hãy nói cho tôi biết bạn của anh là ai, tôi sẽ nói cho anh biết anh là ai". Bởi sau những cuộc đón tiếp trang trọng, kính cẩn, sau những cái bắt tay hữu hảo và những bó hoa, nụ cười kia với các giám mục, linh mục, thì đám quan chức đó đã hiện nguyên hình là đám cướp, đám tội phạm.

Và không chỉ có vậy, rất nhiều hiện tượng tục hóa trong Giáo hội đã xảy ra, những mâu thuẫn khó giải quyết giữa giáo dân và linh mục đã có nhiều nơi, nhiều lúc đến tình trạng căng thẳng.

Bởi não trạng Giáo sĩ trị đã thay thế não trạng phục vụ cho cộng đồng dân Chúa.

Bởi một số giáo sĩ, linh mục tự coi mình như những vua, quan, và trên hết, họ coi việc đi tu, là một nghề kiếm sống. Và khi đó, rất nhiều linh mục đã phải chống chọi gian nan giữa con đường tu trì và cuộc sống hiện đại với những tham vọng vật chất, nhục dục, danh vọng và nhiều vấn đề trong đời sống cộng đồng xuất phát từ sự tha hóa, khuynh loát của hệ thống chính trị một cách ngang nhiên.

Rất tiếc là điều ít khi người giáo dân nghĩ đến và không thể chấp nhận, đã xuất hiện không ít và thậm chí ngày càng nhiều trong đời sống giáo hội mà với mạng truyền thông hiện đại ngày nay, thì việc che đậy không phải là giải pháp tốt nhất.

Thậm chí, không chỉ linh mục, tu sĩ mà ngay cả Giám mục, một Chức vị được coi trọng bậc nhất trong giáo hội Công giáo. Với truyền thống xưa nay của Giáo hội Việt Nam, là hiện thân của Chúa, người được sai đến "Nhân danh Chúa". Thì ngày nay, đã xuất hiện hiện tượng giáo dân bất phục tùng, giáo dân đã thẳng thừng đề nghị các ngài tự nguyện ra khỏi chức vụ của mình khi đã không còn chỗ đứng trong trái tim và khối óc của họ.

Những điều đó, nói cho cùng, là kết quả của nạn khuynh loát bởi bàn tay cộng sản với giáo hội Công giáo.

Hiện tượng Thích Minh Tuệ

Một người đàn ông quê gốc Hà Tĩnh, Lê Anh Tú (sinh năm 1981). Ông là con thứ hai trong một gia đình có bốn người con. Cách đây 30 năm, năm 1994, ông cùng gia đình chuyển đến xã Ia Tô, huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai sinh sống.

Tại Gia Lai, khi học hết phổ thông trung học, ông đi nghĩa vụ quân sự khoảng ba năm. Sau khi xuất ngũ, ông theo học Trường Trung cấp Lâm nghiệp Tây Nguyên rồi làm địa chính viên.

Tưởng rằng cuộc đời sẽ êm ả trôi qua với một nghề nghiệp học được, thì ông lại bỏ ngang công việc và gia đình để đi tu.

Ông đã từng vào tu hành tại một ngôi chùa một thời gian, ở đó ông lấy tên Thích Minh Tuệ, một cái tên hướng đến những mục tiêu và hy vọng đến sự hiểu biết về Phật pháp và những điều cao siêu trong Phật giáo.

Có lẽ cuộc đời ông cũng sẽ chẳng có gì đáng nói nếu ông tiếp tục cuộc sống tu hành với khẩu hiệu "Đạo pháp – Dân tộc – Chủ nghĩa xã hội" như hàng chục vạn sư sãi của 18.000 ngôi chùa của hệ thống quốc doanh hiện tại. Hoặc nếu ông không thuộc diện quá nổi bật trong hệ thống đó như những thượng tọa, đại đức lừa đảo, chạy án, giết người hoặc sử dụng ma túy, trộm cắp hoặc Hòa thượng "Xin Tí khí, đại đức "phân xác phi tang" … rồi nổi tiếng bất đắc dĩ như thời gian vừa qua.

Thế nhưng, sau một thời gian ở chùa, ông đã tự thấy mình không phù hợp với môi trường tu hành như các sư sãi quốc doanh, nên ông đã tự tìm cho mình một con đường tu khác, dù khó khăn và gian nan gấp bội những người tu hành khác trong hệ thống Phật giáo quốc doanh hiện tại.

Ông đã tìm đọc sách về Phật pháp trong thời gian này và thực hành ăn chay, tu tại gia. Thế rồi ông "tập học theo lời Phật dạy" bằng cách giữ 13 hạnh đầu đà theo Phật giáo Thượng tọa bộ và bộ hành khất thực khắp đất nước trong nhiều năm.

Những chuyến đi của ông từ Nam ra Bắc và từ Bắc vào Nam đã được thực hiện đến 6 lần trong sự im lặng và không được sự chú ý của cả hệ thống không chỉ là báo chí mà là cả mạng xã hội. Chỉ cho đến năm 2024, khi ông tiếp tục cuộc hành trình thứ 6 của mình thì được hệ thống youtuber, Tictoker, Facebooker chú ý và qua đó, ông nổi tiếng trên toàn mạng xã hội và tác động sâu sắc đến dư luận xã hội một cách rộng rãi.

Người ta chú ý đến một nhà tu hành chẳng cần xưng tụng mình là Thầy, là sư hay một chức danh nào khác, ông tự xưng "con" với bất cứ ai liên hệ, hàng ngày ông đi bộ bằng đôi chân trần bất cứ nắng mưa, chẳng xe đạp cũng không ô tô, chẳng mũ mão cũng không áo mưa, quần áo mặc là từ những miếng vải người đời vứt bỏ được khâu vá lại, không kể màu mè, không cần kiểu dáng. Mỗi ngày, ông khất thực và ăn một bữa bất kể đói no, rồi cứ vậy độc hành qua mọi miền đất nước, đêm đến không nhà cửa, ngồi ngủ ở nghĩa trang, nơi hoang vắng…

Điều đặc biệt, là không tuyệt đối không nhận tiền bạc, của cải, vật chất của bất cứ ai ngoài một bữa ăn khất thực được vào buổi sáng là hết.

Và đó là điều lạ. Làm gì có một người không biết nhận tiền, làm gì có một người dám từ bỏ tất cả để tu hành theo giới răn của Đức Phật? Nhất là làm gì lại có ai trên đời này miệt mài con đường tu hành, mặc cho đời đầy mưu mô diễn biến xung quanh.

Và ông trở thành hiện tượng lạ.

Hàng ngàn người đã tìm đến gặp ông để đảnh lễ, để thán phục, để kính trọng ông như một người chân tu, một người đã có hành vi tu hành khác hẳn với những hình ảnh đời thường của giới tăng lữ, tu hành thường ngày mà họ tiếp xúc trong hệ thống chùa chiền quốc doanh.

Ở đó, đa số giới tăng lữ sống cuộc sống hai mặt, trần tục hơn cả những người trần tục và dối trá hơn cả những người dối trá… Trước bàn dân thiên hạ, những kẻ mặc áo cà sa cạo trọc này giở đủ trò không chỉ lừa đảo bá tánh u mê, mà còn phá hoại Phật giáo đến tận căn cốt, gốc rễ. Những trò bày đặt trắng trợn như "Oan gia trái chủ", "Xá lợi tóc Phật" hay nghệ thuật lừa đảo, mê hoặc và dọa dẫm những người u mê qua việc "Cúng dường" và đủ mọi trò ma quỷ mà giới tăng lữ quốc doanh thi thố, dù đã lừa đảo được khá nhiều người, nhưng không phải vì thế mà lừa đảo được toàn xã hội. Khi xuất hiện Thích Minh Tuệ, như một luồng sáng của người chân tu, chiếu rọi vào hệ thống quốc doanh tanh tưởi, bẩn thỉu cho thấy sự nhầy nhụa, nhớp nháp trong đó nó đến mức độ nào…

Thì khi đó, cả xã hội mới bừng tỉnh.

Những phản ứng xã hội lập tức lan truyền với tốc độ chóng mặt, cả xã hội lên đồng vì hiện tượng "lạ" với một nhà sư tu hành khác thường. Khắp mọi ngóc ngàch diễn đàn mạng xã hội, mọi nơi mọi chỗ, mọi tổ chức, cá nhân đều có một sự so sánh tự nhiên với giới tăng lữ quốc doanh. Và song song với những hình ảnh Thích Minh Tuệ, là những video, hình ảnh về những bài giảng thuyết nhố nhăng, sai lạc, dẫn dụ người dân đến chỗ lột nốt chiếc quần cụt để "cúng dường" cho đám ma tăng được nhắc lại, được đưa lên để so sánh, để cảnh tỉnh người khác khỏi sự u mê lâu nay.

Chạm nọc

Và điều phải đến đã đến, đó là sự chạm nọc.

Hầu như ngay lập tức, cái gọi là Giáo hội Phật Giáo Việt Nam (thường gọi là Giáo hội quốc doanh) lên tiếng minh định rằng ông Thích Minh Tuệ này không phải là tu sĩ Phật Giáo, bởi ông ta không thuộc chùa chiền nào, cũng không nằm trong Giáo hội Phật giáo quốc doanh của các vị ấy.

Và dân chúng đã thấy sự lên tiếng đó là buồn cười và ngớ ngẩn. Theo mấy ông sư quốc doanh, thì ông Thích Minh Tuệ này không phải tu sĩ Phật Giáo, chỉ vì không nằm trong hệ thống sư quốc doanh, không trong Giáo hội quốc doanh?

Vậy thì ông ta là tu sĩ Thiên Chúa Giáo hay Hồi Giáo chăng?

Vậy thì Hai Bà Trưng, Bà Triệu không phải là phụ nữ, chỉ vì đã không nằm trong Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam?

Thực ra, đây là cách phản ứng của sự tuyệt vọng trước hiện tượng xã hội dùng ánh sáng Thích Minh Tuệ soi vào Giáo hội quốc doanh đã bị hiện tượng "Mậu dịch hóa" xưa nay nên các ngài thấy nhột, và từ nhột, các ngài phát biểu thiếu cân nhắc trước sau.

Và quả là cách lên tiếng ấy đã như đổ thêm dầu vào lửa, nó chỉ càng làm rõ hơn vai trò của đám quốc doanh đang bảo vệ điều gì, vì sao họ lên tiếng lạc lõng và kệch cỡm như vậy.

Bởi người ta thấy hiện tượng sư sãi các đại chùa từ Ba Vàng đến Giác Ngộ rồi Phật Quang…, nhan nhản những Thượng tọa rồi đại đức ngang nhiên lừa đảo thiên hạ, rao giảng xằng bậy đi ngược giáo lý nhà Phật, tăng lữ có đời sống sa dọa, dâm loạn, làm tiền trắng trợn… Đơn thư kiện cáo, khiếu nại tứ tán khắp bốn phương trời lâu nay mà chẳng thấy cái gọi là Giáo hội này nhanh nhảu lên tiếng như vậy.

Vậy mà chỉ xuất hiện Thích Minh Tuệ thì lập tức cả hệ thống chuyển động nhanh đến thế. Điều đó, chỉ cho thấy cái sự "nhột" ấy nó đến mức nào.

Không chỉ có thế, một cơ quan nhà nước, ăn tiền dân để quản lý tôn giáo là Ban Tôn giáo Chính phủ, cũng lập tức ra văn bản rằng thì là các cơ quan, các ban của Ban Tôn giáo các tỉnh phải ra tay, phải làm việc" trước hiện tượng dân chúng đổ xô đến đồng hành, đồng cảm và đồng tình với hiện tượng Thích Minh Tuệ, mà nếu cứ vậy mà phát triển, thì công lao của đám quốc doanh, của hệ thống sư sãi kiêm an ninh, kiêm tuyên giáo này có nguy cơ đổ bể. Nhất là việc định hướng dư luận, đưa đám dân chúng vào cõi u mê, tin tưởng mê tín dị đoan và lung lạc tinh thần, hướng mọi người rời xa thực tại cuộc sống hiện tại trong một xã hội được Nguyễn Duy mô tả :

… Xứ sở linh thiêng

sao thật lắm đình chùa làm kho hợp tác

đánh quả tù mù trấn lột cả thần linh

Giấy rách mất lề

tượng Phật khóc Đức Tin lưu lạc

Thiện - Ác nhập nhằng

Công Lý nổi lênh phênh…

…Xứ sở cần cù

sao thật lắm Lãn Ông

lắm mẹo lãn công

Giả vờ lĩnh lương

giả vờ làm việc

Tội lỗi dửng dưng

lạnh lùng gian ác vặt

Đạo Chích thành tôn giáo phổ thông

Ào ạt xuống đường các tập đoàn quân buôn

buôn hàng lậu - buôn quan - buôn thánh thần - buôn tuốt...

quyền lực bày ra đấu giá trước công đường…

(Nhìn từ xa Tổ Quốc – Nguyễn Duy)

Người ta ngạc nhiên : Hệ thống Phật giáo quốc doanh nhột đã đành còn các ban ngành, cơ quan nhà nước mà nhột thì có nghĩa là gì ?

Chẳng có gì khó hiểu lắm, bởi hệ thống Phật giáo hiện tại, từ lâu đã trở thành Công ty cổ phần Kinh doanh Phật giáo, mà trong đó, các cổ đông chính là những quan chức có máu mặt chứ chẳng đùa. Không tin, hãy nhìn hệ thống hình ảnh mà Chùa Ba Vàng, Phật Quang, Giác Ngộ… đã trưng lên thì biết.

Thế rồi hệ thống Công an đã ra tay trong đêm.

Thường thì công an hành động về đêm là chính. Và người ta rút ra một điều, rằng là khi có việc gì khuất tất, muốn giấu diếm người dân, không quang minh chính đại hoặc gây tội ác, thì mới cần thực hiện ban đêm.

Những cuộc như thảm sát Đồng Tâm, Phá cây Thánh giá ở Đồng Chiêm, Mỹ Đức hay những vụ cướp đất Vụ Bản… công an thường thực hiện ban đêm. Việc bắt ông Thích Minh Tuệ đi cũng tương tự. Đang đêm, khi cả đoàn đang nghỉ ngơi, thì hàng chục xe ô tô và hàng trăm công an đã bí mật bắt họ đi tứ tán nhiều ngã và đổ xuống giữa đồng. Riêng ông Thích Minh Tuệ thì bí mật đưa về Gia Lai.

Thế nhưng, điều hài hước ở đây, là hệ thống Tôn giáo và công an đưa thông tin rằng: "Thích Minh Tuệ đã tự nguyện dừng khất thực", có nghĩa là dừng việc tu hành.

Kết hợp tất cả những hành động ấy, chỉ chứng tỏ một điều: Cả hệ thống chính trị đã và đang tỏ ra nỗi sợ hãi của mình trước một người bé nhỏ vô sản với đôi chân trần đi xin ăn dọc đường.

Điều đó cũng cho thấy cái sự đàng hoàng, vinh quang của hệ thống này nó đang ở mức độ nào.

Không chỉ dành cho Phật giáo quốc doanh

Như trên đã nói : Hiện tượng Thích Minh Tuệ như một luồng ánh sáng rọi vào hệ thống Phật giáo quốc doanh hiện tại, làm sáng rõ trước mắt thiên hạ cái sự nhơ nhớp trong cái ổ quốc doanh này. Ở đó có đủ mọi sự bẩn thỉu và tệ nạn, và hiện trạng đó không thể chỉ nói là thời mạt pháp là xong, mà phải nói rằng, đó là hiện tượng tiêu diệt Phật giáo có hệ thống, có đường lối và có kế hoạch cụ thể.

Bởi đơn giản là chỉ cần người dân tỉnh táo một chút, thì họ sẽ thấy sự nhầy nhụa của cái gọi là Phật giáo ngày nay do hệ thống sư mậu dịch biến tướng gây nên. Và Phật giáo sẽ bị suy đồi trong tiềm thức và con mắt mọi người.

Tuy nhiên, điều đó không chỉ dành cho Phật giáo mà thôi. Các tôn giáo khác cũng đã hoặc đang từng bước tiến vào vũng lầy tha hóa tương tự.

Điển hình như Giáo hội Công giáo, vốn được ca ngợi và tin tưởng bởi sự "Duy nhất, Thánh Thiện, Tông truyền" và có một hệ thống tổ chức chặt chẽ, giáo lý, Giáo luật khắt khe toàn cầu khó có thể khuynh loát.

Thế nhưng, khó không có nghĩa là không thể.

Những năm gần đây, hiện tượng "đề huề" giữa quan chức cộng sản và chức sắc tôn giáo đã đem lại những hậu quả nhãn tiền.

 Nhiều chức sắc, linh mục đã tạo ra não trạng rằng chống lại nguyên tắc của Giáo hội toàn cầu xưa nay là chuyện bình thường, khi họ ngang nhiên tham gia vào hệ thống chính trị của chính quyền cộng sản – một điều hết sức cấm kỵ đối với các tu sĩ, chức sắc trong giáo hội Công giáo. Những người này, với cái cớ rằng Giám mục đồng ý, hoặc không ngăn cản, thậm chí nhiều Giám mục còn đưa họ ra như vật trao đổi với nhà cầm quyền cộng sản để đổi lấy sự giao hảo hai bên.

Và khi :

Mẹo lừa đã mắc vào khuôn,

Sính nghi rẻ giá nghênh hôn sẵn ngày.

Thì :

Ma đưa lối, quỷ dẫn đường

Cứ lần theo bước đoạn trường mà đi

Để rồi phong trào các linh mục chạy theo mối lợi vật chất, bỏ bê việc đạo đức, giao lưu với ma quỷ được coi là bình thường, rồi ngấm vào mình những quan niệm lệch lạc và đủ thứ bệnh mà cha ông đã nói: "Đi với bụt mặc cà sa. Đi với ma thì mặc áo giấy".

Hẳn nhiên là khi một linh mục công khai hoạt động trong các tổ chức chính trị như Hội đồng Nhân dân, Quốc hội, Ủy ban Đoàn kết Công giáo… - là những tổ chức của đảng cộng sản - có nghĩa là chống lại những điều Giáo luật đã quy định và mọi giáo dân đều biết. Điều đó, cũng có nghĩa là hàng ngũ từ Giám mục đến linh mục đã làm gương xấu cho Giáo dân đi ngược lại lề luật, giáo luật của Giáo hội Công giáo đã đặt ra.

Những sự lây nhiễm này, được biểu hiện bằng nhiều cách, kể cả những việc tưởng chừng như đạo đức, sốt sắng trong việc phụng vụ.

Thậm chí, ngay cả phong trào đua nhau đập phá để xây lại nhà thờ, nhà xứ cho to, cho đẹp, để lưu danh mà bất chấp lòng dân, bất chấp thực tế để nảy sinh ra các hệ lụy cũng là một bước lệch lạc, tha hóa mang màu sắc đạo đức, làm mất đi nhiều tâm hồn giáo hữu. Và đó cũng là một điều sâu xa, ảnh hưởng lâu dài đến việc tồn tại, phát triển của giáo hội, nhất là việc đạo đức của mỗi tín hữu Việt Nam.

Đó là chưa kể đến những hiện tượng, phong trào tục hóa đời sống linh mục với các phương tiện và đời sống riêng tư làm gương cho giáo dân ngày càng xa rời Giáo hội.

Và Thích Minh Tuệ xuất hiện, như một mẫu gương để không chỉ các sư sãi quốc doanh được soi chiếu, mà ngay cả những tín hữu Công giáo, những tu sĩ, chức sắc công giáo nói riêng và các tôn giáo khác nói chung tự rút ra cho mình những điều cần thiết.

Bởi tất cả những điều đó, những lệch lạc, hư hỏng đều xuất phát từ sự khynh loát của nhà cầm quyền vô thần vào tôn giáo.

Và điều rõ ràng nhất ở đây là : Cần phải triệt để chống lại sự khuynh loát tôn giáo, dù với bất cứ hình thức nào.

Chỉ như vậy, tôn giáo mới không bị tha hóa và thật sự đúng ý nghĩa, có tác dụng thật sự với xã hội, con người.

J.B Nguyễn Hữu Vinh

Nguồn : RFA, 27/06/2024

Không nắm giữ bất cứ quyền năng "cứng" nào, nhưng Thầy Thích Minh Tuệ đang lan tỏa một khối sức mạnh cuốn hút. Thầy mang lại sự tương phản vượt trội so với "các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước" đang ngập ngụa trong tham nhũng và đấu đá trên thượng tầng Ba Đình. Chính quyền Hà Nội, vì thế đang run sợ.

Khất sĩ Thích Minh Tuệ

Nhưng càng run sợ, Đảng và Nhà nước càng tỏ ra bất lực và thiếu khôn ngoan dưới con mắt của công chúng, cả trong nước lẫn quốc tế. Và họ đã liên tục bố ráp thầy và tăng đoàn. Nhà sư Thích Minh Tuệ mất tích lần thứ hai (1). Trước đấy, đại chúng vốn đã rất hoang mang, lo lắng cho sự an toàn của thầy và tăng đoàn, khi được biết trong đêm tối, chính quyền đã bố trí hai công an (loại an ninh chống bạo động) xốc nách một nhà sư đang ngái ngủ, bốc tất cả lên các xe đặc chúng, rồi "tẩu tán" kẻ vô Nam, người ra Bắc (2). Có thể nào hình dung, nhà nước cộng sản áp dụng "chuyên chính vô sản" đối với cả các nhà sư đi khất thực không một khí cụ gì trong tay, trừ nồi cơm điện ? Thứ này thì Đại tướng Tô Lâm chưa liệt vào danh sách "vũ khí công an cần quản lý" để đệ trình trước Quốc hội (3). Với cương vị tân Chủ tịch nước, tướng an ninh khoác vỏ nguyên thủ lại còn "sắt máu" hơn trước kia khi còn làm bộ trưởng công an, ra lệnh đàn áp tăng đoàn của thầy Thích Minh Tuệ theo cách thế giới văn minh không thể tưởng tượng nổi !

Ngược lại với sự thấp hèn và thô lậu nói trên của công an là tầm minh triết về ứng xử của Thầy. Giản dị như cuộc sống hàng ngày, Thầy xưng "con" với tất cả mọi người. Xưng con là sự tôn trọng tha nhân, tin vào đại chúng. Một ngày nào đó họ có thể thành Phật. Điều này thể hiện lòng tin vào tiến triển và tiềm năng của mỗi con người, hy vọng vào khả năng thay đổi của từng con người và lòng nhân từ đối với những người khác. Không chỉ trong phật pháp, mà ra ngoài xã hội, điều này bao hàm một lý tưởng nhân văn cao đẹp. Kiếp nạn của tha nhân có thể rất khác nhau, kiếp trước họ có thể là bố mẹ hay ông bà của mình, nên lúc nào cũng cần có sự cung kính và khiêm nhường. Minh triết này nhấn mạnh sự liên kết và tương tác phức tạp giữa các cá thể trong xã hội. Đây là một sự liên kết karmic (nhuận nghiệp) giữa mọi người, cho thấy rằng, mỗi cá nhân có quan hệ và tương tác với những người khác trong quá khứ và hiện tại. Việc nhìn nhận mối quan hệ này có thể thúc đẩy sự hiểu biết, sự đồng cảm và tinh thần hòa giải giữa những con người khác nhau. Ta là Phật đã thành (Buddha nature). Tha nhân là Phật sẽ thành (Becoming Buddha). Một minh triết vi diệu biết bao ! (4)

Sư thích Minh Tuệ bao quanh bởi người dân ở Hà Tĩnh vào tháng 5/2024. AFP

Nhưng giờ này Thầy ở nơi nao ? Hàng trăm, hàng ngàn câu hỏi thống thiết ! Những tin tức nhỏ giọt từ người em trai của thầy vẫn chưa làm yên lòng hàng triệu con tim hâm mộ. Ngay khi được tin thầy "mất tích" lần thứ nhất, đại chúng khắp từ Bắc chí Nam đã đổ về miền quê xa lắc xa lơ tại tỉnh Gia Lai. Các chuyến bay đến tỉnh lỵ Gia Lai bị cháy vé. Còn đường xưa hoang vắng bỗng nhiên nhộn nhịp những đoàn người đủ loại thành phần. Khách bộ hành, khách xe đò, đường ngắn, đường dài nối đuôi nhau suốt cả tuần lễ đến Gia Lai, chỉ mong được gặp để chiêm bái và đảnh lễ Thầy. Đúng như một Blogger trên VOA sau cái đêm tăng đoàn bị bố ráp, đã cảm thán : "Thích Minh Tuệ phải chăng là phép thử từ "Cõi Trên" ? Phép thử ấy hàm ý về hành động tu tập hoặc sự hiện diện của nhà sư và tăng đoàn tình nguyện quá đỗi phi thường, cuốn hút cộng đồng trong và ngoài Phật tử, cả Việt Nam lẫn quốc tế. Phép thử ấy hàm ý như cuộc kiểm tra về mặt thế tục cũng như tâm linh, nhưng trong một số biểu hiện cụ thể, nó còn là sự giao thoa và bổ sung lẫn nhau giữa những hoạt động đời thường với các trải nghiệm siêu nhiên" (5).

Với phép thử từ "Cõi Trên" như thế, xin hỏi Tô Đại tướng kiêm tân Chủ tịch nước, liệu ông có thể ra lệnh cho lập các chốt kiểm soát trên "không gian Cốc" của Thầy, hay trên cả địa bàn huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai ? Thậm chí cứ cho rằng, các ông có thể thiết lập một hệ thống mật thám, cả chìm lẫn nỗi khắp trên đất giải đất hình chữ S này để ngăn cản người dân và các Phật tử tiếp cận ánh sáng từ trí huệ của Bề Trên ? Sự mất tích hiện nay của Thầy chắc chắn là do áp lực từ phía công an và chính quyền. Nhưng các ông có hiểu rằng, Sư Minh Tuệ và tăng đoàn sẽ tự hòa mình vào cuộc đời này, vào cát bụi trần gian, trải dài mênh mông, tự do và tự tại, cho dù Sư sẽ ẩn trên hang núi hay xuống bến chợ lưng đèo… (6) Điều này thì không chỉ guồng máy đàn áp của nhà nước công an trị, mà ngay cả Giáo hội Phật giáo Việt Nam (quốc doanh) cũng không thể đốn ngộ ! Bộ máy kìm kẹp tôn giáo những tưởng, ra tay đối với thầy và tăng đoàn như vừa qua, cộng thêm với các chủ trương bó hẹp không gian truyền thông xã hội, Thầy sẽ biến khỏi trái đất mãi mãi !

Đại chúng tạm thời bơ vơ, mất phương hướng và cạn kiệt lòng tin vào chính quyền, vào đạo pháp "quốc doanh". Theo đó, tu chỉ sống trong chùa, phải đăng ký để được Nhà nước cấp phép ! Bình luận của Nguyễn Nhơn ngày 23/6 trên RFA đã giễu nại một cách "chuẩn không cần chỉnh" khi Blogger này giật tít : "Tìm cách hạ bệ Thích Minh Tuệ – Ai có cái thang, cho Giáo hội xin !". Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong một phút hăng say đã trèo tuốt lên cái thang cao ngất của sự kẻ cả. Chính là cái công văn ngạo mạn rũ bỏ tất cả mọi liên quan với hành giả Thích Minh Tuệ, căn dặn Phật tử không được hoan nghênh chào đón nhà sư vì ông không phải là tu sĩ của Giáo hội (7). Kể cũng lạ, mấy tay An ninh tôn giáo đội lốt nhà sư (có học hành đạo pháp hẳn hoi) sao không hiểu "nhân chi sơ" của 13 phép tu Hạnh Đầu Đà là gì, mà đòi Thầy Minh Tuệ phải lăn tay làm Căn cước, phải đang ký mới được gọi là "khất sĩ" (?) Cách Công an và Chính quyền hiện nay đối với thầy chứng tỏ họ lúng túng, sợ hãi đến rối trí trong việc xử lý hiện tượng Thích Minh Tuệ. Lúng túng, sợ hãi nhưng lại cậy quyền, cậy thế nên đã dẫn đến những cách hành xử bất minh. Mà không chỉ bất minh lại còn vô tuệ !

Mặc cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam không công nhận Thích Minh Tuệ và tăng đoàn là các tu sĩ chính thức và họ đã cố tình đưa ra nhiều thông tin để mạ lỵ và xúc xiểm thầy và tăng đoàn. Ngược lại, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (độc lập) lại ca ngợi các khất sĩ, vì đã tuân thủ các hạnh nguyện đầu đà và khuyến khích tinh thần tự do tu tập​​. Điều đáng nói hơn là, ngay từ những ngày đầu, đặc biệt sau cuộc bố ráp thầy và tăng đoàn lúc nửa đêm ngày 2/6, thì hiện tượng Thích Minh Tuệ đã vượt ra ngoài biên giới Việt Nam. "Hữu xạ tự nhiên hương". Sự mất tích của Thầy cũng đã thu hút sự chú ý của một số chính trị gia quốc tế. Dân biểu Hạ viện California Michelle Steel đã bày tỏ quan ngại về tình hình này và nhấn mạnh rằng nếu Việt Nam không cải thiện tình trạng tự do tôn giáo, họ có thể phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt từ Hoa Kỳ. Dân biểu Michelle Steel vào ngày 11/6 ra thông cáo báo chí lặp lại kêu gọi của Bộ Ngoại giao Mỹ hiện nay là hãy đưa Việt Nam trở lại danh sách "Các quốc gia cần Đặc biệt Quan tâm" (CPC) do tình trạng bách hại tự do tôn giáo ngày càng tăng, đặc biệt tình hình Sư Minh Tuệ hiện nay (8).

Trần Hiếu Chân

Nguồn : RFA, 28/06/2023

Tham khảo :

(1) https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/unofficial-monk-thich-minh-tue-disappears-again-while-many-other-monks-disappear-on-their-way-heading-to-his-place-06142024060438.html

(2) https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/international-concern-about-missing-of-monk-thich-minh-tue-06052024072117.html

(3) https://nld.com.vn/bo-truong-to-lam-trinh-du-luat-ve-vu-khi-vat-lieu-no-va-cong-cu-ho-tro-196240520171721488.htm

(4) https://thuvienhoasen.org/a34154/duc-phat-cua-chung-ta-our-buddha-sach-song-ngu-

(5 và 6) https://www.voatiengviet.com/a/thich-minh-tue-chan-tran-chi-thep-/7640642.html

(7) https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/please-give-vn-buddhist-sangha-a-ladder-06232024092741.html

(8) https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/steel-calls-accountability-for-religious-freedom-violations-in-vietnam-06122024081943.html

Ông Trần Đình Sơn ở London, Anh Quốc, không đồng ý với một nhận xét trong bài tuần trước viết về thầy Thích Minh Tuệ, "chỉ đi ngoài đường sẽ không có cơ hội… thực chứng những giáo nghĩa sâu xa như Tánh Không, như Lý Duyên Khởi…". Ông Sơn nhận xét thấy, "…Lục Tổ Huệ Năng mù chữ nhưng khi đắc ngộ thì bất cứ giáo lý thâm sâu nào của ĐỨC PHẬT cũng đều giảng giải rất rõ ràng minh bạch… Cư sĩ Duy Ma Cật chỉ kinh doanh và cũng không sống trong tu viện nhưng đã đắc ngộ Phật Pháp cao thâm…".

11111111111111111111111111

Sư Minh Tuệ (ở giữa hình), người tu theo Hạnh Đầu Đà, đã và đang là một hiện tượng tại Việt Nam.

Chúng tôi không phản đối kết luận của ông : "…sư Minh Tuệ khi đạt tới tột đỉnh của Giới thì đạt Định ngay lập tức… Định rồi là Tuệ xuất hiện ngay tức đắc pháp thượng thừa mà không cần phải học gì trong chùa, viện". Tuy nhiên, theo truyền thuyết thì ngài Duy Ma Cật đã tu trong rất nhiều kiếp, trước khi thác sinh làm một thương gia. Ngài Huệ Năng đã tu học trong chùa rồi được thầy gửi qua một chùa khác, khi đang quét sân ngài chợt nghe câu "Ưng vô sở trụ".

Nhưng không nhất thiết phải vào chùa mới có thể thực tập Giới, Định, Tuệ. Thời Phật tại thế, có một người theo Đạo Jain (Kỳ Na Giáo) quy y tam bảo. Đức Thích Ca đã khuyên ông ta hãy tiếp tục hành trì tín ngưỡng cũ của gia đình mình. Đạo Jain cũng theo nhiều giới giống đạo Phật ; đầu mùa mưa cũng an cư kiết hạ để tránh vô tình sát hại côn trùng. Các mùa an cư này dẫn tới việc thành lập các tu viện, do những Phật tử dựng lên để cung dưỡng người xuất gia.

Cuộc sống chung với nhiều người khiến phải đặt ra giới luật. Giới luật do chính các vị đệ tử của Phật xướng xuất, thảo luận cho đến khi mọi người đều chấp thuận. Sau khi Đức Thích Ca nhập diệt mấy tháng, các đệ tử họp nhau ôn lại các lời Phật dạy (Kinh). Họ cũng nhắc lại để ôn tập các giới luật. Ông Upali là người nhớ đầy đủ nhất, khi đọc mỗi giới ông có thể cho biết trong hoàn cảnh nào nhu cầu đặt ra giới luật đó được đưa ra.

Giới luật của Nam Tông và Bắc Tông phần lớn giống nhau, với hai phần chính : Thứ nhất là những quy định về hành vi của mỗi cá nhân, như 5 giới căn bản, 10 giới cho người mới vào chùa, các Bồ tát giới cho người tại gia hoặc xuất gia, vân vân. Thứ hai là những quy định về cuộc sống tập thể. Thí dụ, một người gia nhập tăng đoàn phải được một vị thầy đã thọ giới lớn ít nhất 10 năm thâu nhận ; người thọ giới tỳ kheo cần có năm vị thầy như vậy chứng minh. Các tông phái cũng đồng ý về các trường hợp một tu sĩ phạm lỗi bị phạt, nhẹ thì sám hối, nặng có thể bị trục xuất, vân vân.

Tuy giới luật thi hành trong các tự viện phần lớn giống nhau nhưng một điều đặc biệt là trong cùng một tu viện, mỗi người có thể chú tâm hành trì theo các giáo lý khác nhau ; không ai bị coi là theo "tà giáo". Thầy Huyền Trang, thế kỷ thứ 7, đã ghi nhận tại Đại học Nalanda có các tăng sĩ thuộc cả Nam Tông và Bắc Tông. Các tông phái đều tôn trọng giới luật và hệ thống truyền thừa của tông phái khác. Tinh thần bao dung này thể hiện trên các "cột đá" của vua Asoka (cai trị từ 268 đến 231 trước công nguyên) dựng trong bán đảo Ấn Độ và gửi sang tận Trung Đông, Hy Lạp, và miền Trung Á. Asoka không đề cao đạo Phật, chỉ cổ động việc thực hành Phật pháp. Ngoài các khuyến cáo như không sát sanh, phải cấp thuốc men hoặc thức ăn cho người thiếu thốn, nhà vua còn yêu cầu phải tôn trọng các tín ngưỡng khác biệt.

Thi hành giới luật nhắm đạt hai mục tiêu chính : Giữ cho đoàn thể tu học thuần nhất và hòa hợp để nâng cao trình độ tu chứng, và tạo mối ràng buộc giữa các người tu và xã hội chung quanh. Không được giữ tiền, không được dự trữ thức ăn trừ khi bị bệnh, tránh không tự nấu bếp, mỗi người chỉ được giữ tám món đồ riêng : ba bộ áo để thay đổi, một thắt lưng, một bình bát, một dao cạo, một cái kim, và bầu nước. Do đó người tu phải khất thực. Tức là những người "xuất gia", ra khỏi cuộc sống bình thường, vẫn phải sống với những người khác. Giữa người tu và đại chúng có một "hợp đồng ngầm". Một bên sống theo giới luật, chứng tỏ mình chỉ theo đuổi mục tiêu giải thoát, trở thành "ruộng phước" (phúc điền) cho mọi người cùng chia hưởng. Bên kia lo "cung dưỡng" để những người xuất gia tiếp tục sống.

Ông Trần Đình Sơn nói đến khi Thầy Minh Tuệ "đạt tới tột đỉnh của Giới…". Đạt tới tột đỉnh nghĩa là gì ? Trong số 227 giới lớn ở Nam Tông, 258 giới ở phía Bắc, có những giới quan trọng hoàn toàn giống nhau. Những giới nhỏ quy định tới các chi tiết trong đời sống. Tất cả đều có tác dụng giúp người tu lúc nào cũng ý thức đến từng hành vi, cử chỉ, từng lời nói của mình, tức là luôn luôn sống trong chánh Niệm, con đường dẫn tới Định.

Chính các giới luật tạo nên tăng đoàn, một bộ phận trong Tam Bảo. Gia nhập tăng đoàn, tuân theo giới luật, là con đường tìm đạo giải thoát. Nhưng trong kinh điển cũng công nhận nhiều người đã tự đạt đến giác ngộ, như các Phật Duyên Giác (pratyeka – Độc giác Phật). Cùng thời với Đức Thích Ca, có rất nhiều vị đạo sĩ tìm đường giải thoát như vậy. Thầy Huyền Trang kể một câu chuyện trước khi tới Kashgar, bên bờ sa mạc Takla Makan thuộc tỉnh Tân Cương bây giờ trên đường đi tới Khotan (Tân Cương) để trở về Tràng An.

Tại một địa điểm nay mang tên là Och, Huyền Trang thấy một ngôi tháp lớn, hỏi dân sống chung quanh được biết tháp được dựng lên để thờ một vị La Hán. Theo truyền thuyết, vị la hán này đã ngồi nhập định tại chỗ đó từ bao nhiêu đời, không ai biết ; thân xác ông ta đã khô đét nhưng tóc dài vẫn phủ trên mặt, trên vai. Một ông vua đến chiêm bái, tò mò hỏi có thể đánh thức vị la hán dậy hay không. Người ta nói rằng nếu đụng tới thì lớp da khô sẽ tan vỡ, bộ xương bên trong sẽ rụng xuống hết. Một tu sĩ khuyên nhà vua dùng chất dầu và kem sữa thoa lên hình hài cho mềm đi, có thể vị la hán sẽ trở lại bình thường.

Ông vua là người mộ đạo, đã kiên nhẫn làm công việc thoa dầu như thế trong nhiều ngày, cho đến khi cái xác khô từ từ sống lại. Khi mở mắt, vị la hán hỏi : "Ông Thích Ca Mâu Ni đã đạt được ‘vô thượng chính đẳng chính giác’ chưa ?". Mọi người trả lời rằng Đức Thích Ca đã thành đạo và nhập niết bàn từ mấy trăm năm rồi. Vị la hán khép mắt lại, từ từ nâng thân thể mình lên trên không, đặt hai tay lên đầu và dùng nhiệt lượng của chính mình tạo thành ngọn lửa, tự đốt cháy nhục thân. Ông vua đã gom nhặt các miếng xương "xá lợi" lại, dựng ngọn tháp để thờ, Huyền Trang còn được chiêm bái ngôi bửu tháp. Câu chuyện trên được Richard Berstein kể trong "Ultimate Journey", nhà xuất bản Knofp in năm 2001, cuốn du ký thuật lại chuyến đi của ông cố gắng theo lộ trình của Tam Tạng Pháp Sư gần 1.400 năm trước.

Câu chuyện thầy Huyền Trang kể có thể do dân địa phương thêu dệt qua cả ngàn năm nhưng có một điều được xác nhận là : Cùng thời với Đức Phật có rất nhiều đạo sĩ cũng tìm đạo giải thoát và đã chứng ngộ, biến vào cõi không sinh không diệt. Đức Thích Ca đi xa hơn những vị khác. Ngài ngồi yên 7 ngày chiêm nghiệm những điều mình thấy được trong giây phút giác ngộ. Theo truyền thuyết kể lại, Phật đứng dậy, suốt 7 ngày nhìn xuống nơi mình ngồi, rồi bước đi qua lại trong 7 ngày nữa. Trong 7 ngày sau, Phật ghi nhận những điều mình đã chứng ngộ, xếp đặt thành bảy bộ trong Abhidharma ; người Trung Hoa phiên âm là A tỳ đàm, A tỳ đạt ma, hoặc dịch nghĩa là Vô tỷ pháp, Đối pháp, Thắng pháp, nghĩa là những hiểu biết "đi xa hơn", theo Hòa thượng Thích Thiện Siêu. Nhưng Đức Phật rất thực tế, chỉ trình bày các sự thật Khổ, Tập, Diệt, Đạo cho các đệ tử đầu tiên, biết rằng mọi người không thể hiểu ngay các giáo pháp cao sâu. Sau này, khi có cơ duyên Ngài mới chỉ cho thầy X á Lợi Phất, Sàriputta, toàn thể bộ A tỳ đạt ma – gồm toàn thể các hiện tượng, từ thế giới vật chất đến tâm linh. Thầy Vasubandhu đã phân tích các pháp làm thành bài học, trong Abhidharmakosa, Câu Xá Luận.

Tu viện, chùa chiền là nơi những người tu học theo Phật có thể được học các giáo pháp đó. Cho nên, dù người hành đạo có thể một mình tìm đường "độc giác" nhưng nếu có dịp học hỏi thêm Vô tỷ pháp thì chắc càng thêm ích lợi.

Ngô Nhân Dụng

Nguồn : VOA, 25/06/2024

Để cho Giáo hội tụt xuống, với.

Mấy tuần trước, lúc danh tiếng của sư Thích Minh Tuệ chưa đạt đến đỉnh cao như hiện tại, Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong một phút hăng say đã trèo tuốt lên cái thang cao ngất của sự kẻ cả. Chính là cái công văn ngạo mạn rũ bỏ tất cả mọi liên quan với hành giả Thích Minh Tuệ, căn dặn Phật tử không được hoan nghênh chào đón ông vì ông không phải là tu sĩ của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

(Cho những quý vị nào chưa rõ, Thích Minh Tuệ là một nhà sư tự do tu theo hạnh đầu đà ở Việt Nam).

Sư Thích Minh Tuệ (giữa) đứng giữa những người dân ở Hà Tĩnh hôm 17/5/2024 - STR / AFP

Nhưng đến hôm nay thì Giáo hội ta đang vò đầu bứt tai vì cái phút nóng tiết ấy.  Công văn ban ra nhưng chẳng những Minh Tuệ không bị hạ bệ mà ngược lại, ông còn được đông đảo nhân dân biết đến và dõi theo. 

Cùng với danh thơm đức hạnh của Minh Tuệ, mặt nạ tham lam, nghịch Pháp, đời sống cá nhân nhiều ám muội còn việc hành đạo thì trái pháp luật và xúc phạm đạo Phật của không ít vị trụ trì các chùa to, chùa giàu ở khắp Bắc Nam cũng thi nhau bị lột trắng.

Nhiều người xuất gia nhưng không ưng ý với lối tu hiện tại, hoặc đang muốn xuất gia nhưng chưa tìm ra lối tu nào phù hợp với mình, nhân dịp này nô nức xuống tóc xin đi theo Minh Tuệ, tôn ông làm thầy trên con đường tu hành. Họ bất chấp việc Minh Tuệ nói đạo hạnh mình chưa đủ, chưa thể làm thầy của ai, không nhận ai làm đệ tử cả.

Người dân ùa ra đường đảnh lễ ông, lùng sục theo từng bước chân của ông để mong được gặp mặt, nghe ông nói chuyện hay cúng dường cho ông, xem đó là phước báu vô cùng quý giá.

Người dân in hình y áo của ông lên vô số loại trang phục, đồ dùng, xe cộ…

Người dân vẽ tranh, làm thơ, viết nhạc, đúc tượng, khắc tượng ông.

Truyền thông nhiều nước cũng đưa tin, viết bài về Thích Minh Tuệ.

Từ khi ông ẩn tu ở Gia Lai, vé máy bay đến Gia Lai đã hết sạch, khách sạn không còn phòng nào trống.

Người dân đã tôn Thích Minh Tuệ làm Phật sống, bất chấp ông luôn luôn khẳng định mình chỉ đang học tập theo Phật, thậm chí không phải là thầy của bất cứ ai. Họ yêu thương và tôn sùng ông, bất chấp mọi phủ nhận, can gián của Giáo hội.

Những kết quả ấy thật vô cùng ngoài dự liệu của Giáo hội.

Đến lúc này thì Giáo hội cũng phải tỉnh ra.

Vinh dự ấy, sức ảnh hưởng ấy (xin lỗi) Giáo hội thèm nhỏ dãi.

"Giá mà lúc trước âm thầm lôi kéo để ngài ấy tuyên bố mình là tu sĩ của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, hay giao cho ngài ấy một cái chùa thì bây giờ có phải là Giáo hội nở mày nở mặt, gạt cũng không hết người muốn quy y mới rồi hay không. Còn hòm công đức thì… " - văng vẳng bên tai ai đó có tiếng như vậy.

Nhưng trên đời không có thuốc hối hận.

Đâm ra Giáo hội bây giờ vò đầu bứt tai mà khó vẫn hoàn khó.

Danh tiếng, sức ảnh hưởng của Thích Minh Tuệ đã vượt biên giới Việt Nam. Bây giờ mới chỉ có người dân trong nước muốn đến đảnh lễ ông, nhưng với danh tiếng một trong những người tu hành theo đủ 13 hạnh đầu đà hiếm hoi ở Việt Nam, có thể sẽ có những tổ chức tôn giáo ở nước ngoài muốn tiếp xúc với Thích Minh Tuệ. Chính quyền chắc sẽ cho phép và thực hiện giám sát vì Thích Minh Tuệ không vi phạm pháp luật gì cả, nhưng họ sẽ gặp nhau với tư cách nào ? Thích Minh Tuệ chắc chắn khẳng định ông sẽ chỉ đại diện cho duy nhất cá nhân ông, không có chùa, không có tăng đoàn, không có thị giả đệ tử gì cả. Thế thì các cuộc tiếp xúc nếu có sẽ chỉ như gặp gỡ một người dân bình thường, khả năng rất cao là diễn ra ở một bãi đất hoang, một góc rừng, một nghĩa địa nào đấy. Vậy làm sao nhắc nhở hay giám sát xem họ nói những gì ? Với phẩm chất "con Phật thì không nói dối", lỡ may Thích Minh Tuệ nói vài điều gì đó trái ý chính quyền về sự kiện tự nguyện ẩn tu nào đó thì người ta đánh giá quyền tự do tín ngưỡng ở Việt Nam như thế nào ?

Một vị Phật sống như thế lại bị Giáo hội bảo "đừng nhầm vị đấy là tu sĩ, vị đấy không phải là nhân sự của chúng tôi" thì nói năng với bên ngoài thế nào ? Quan trọng hơn, cú lắc đầu ấy sẽ kéo theo các cơ hội đối ngoại, thiết lập quan hệ, kêu gọi hỗ trợ quyên góp… bay vèo mất.

Lại nữa, cứ với sức ảnh hưởng ngày càng sâu rộng như vậy, đến lúc nào đó nhỡ Thích Minh Tuệ muốn xin thành lập một tổ chức tôn giáo độc lập thì khả năng cao sẽ được Nhà nước cấp phép, vì ông có thể đáp ứng đủ mọi điều kiện quy định.

Thích Minh Tuệ cũng có thể bắt đầu giảng pháp tại các địa điểm ông bộ hành qua hay tạm trú an cư ít lâu. Người tham dự chắc chắn sẽ vô cùng đông đảo (nhưng chẳng cúng dường cho Giáo hội được đồng nào).

Phía quản lý Nhà nước chẳng hề muốn tất cả những điều đó. Nó gây thêm công việc và trách nhiệm cho họ. Chính quyền sẽ ép ngược lại Giáo hội (anh xem thế nào chứ tôi nghĩ cứ đưa cháu nó về cho gia đình là tốt nhất). Giáo hội cũng bủn rủn vì như thế cái công hoằng pháp rực rỡ lại không thể tính về cho Giáo hội. Mà mình lại còn nhỡ mồm đuổi người ta mất rồi.

Bây giờ làm thế nào ?

Làm lơ tiếp thì mai mốt quốc tế hỏi, sẽ rất khó coi và ngượng ngùng.

Mà giờ xin đính chính lời cũ, xin người ta nhận về phe mình thì người ta không chịu. Nói thẳng ra là người ta không thèm nghĩ đến một giây nào cơ, chứ đừng nói là có thể thỏa thuận điều kiện.

Chém cha cái thằng đánh máy, mô Phật. Tự dưng nó bắc cái thang cho mình trèo lên cao quá, rồi bây giờ loay hoay khó ở khó ăn đến thế này !

Nguyễn Nhơn

Nguồn : RFA, 23/06/2024

Tôi may mắn được bằng hữu gửi cho cuốn băng ghi âm buổi nói chuyện ("Ðịnh hướng tương lai với thế hệ tăng sĩ trẻ ngày nay") của Thích Tuệ Sỹ, tại chùa Từ Hiếu. Khi đề cập đến sự "căng thẳng" giữa quý vị sư tăng bên Viện Hóa Đạo và nhà đương cuộc Hà Nội, về quyết định khai sinh ra Giáo hội Phật giáo quốc doanh – vào năm 1981 – Hòa thượng có nhắc lại lời phát ngôn (rất độc đáo và thú vị) của một vị tướng lãnh trong của lực lượng công an :

"Ông Mai Chí Thọ nói thế này : Các thầy chỉ có hai con đường : một là theo, hai là chống. Các thầy theo, chúng tôi dành nhiều thứ ủng hộ các thầy. Còn các thầy chống, chúng tôi có đủ xe tăng thiết giáp. Các thầy muốn chống thì chống đi" !

Ông đại tướng – có lẽ – chỉ dọa chơi, theo thói quen của kẻ lắm quyền thế (thế thôi) chứ cái nhà nước hiện hành ở Việt Nam không đến nỗi quân phiệt, võ biền và thô bạo tới cỡ đó đâu. Họ thiếu gì cách "thuyết phục" hay "khiếp phục" giới tu sĩ mà đâu phải dùng đến súng đạn (nhập cảng) chỉ cần sản phẩm địa phương là cũng đủ ăn rồi :

Sáng hôm 7/6/2024, Mục sư Nguyễn Hồng Quang tâm sự qua FB : "Nhà bị ném mắm tôm… khoảng 10 kg suốt 1 năm".

Hồi đầu tuần, hôm 3/6/2024, RFA cũng ái ngại loan tin :

"Một ngôi chùa của Tăng đoàn Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (gọi tắt là Tăng đoàn) tiếp tục bị kẻ xấu hắt mắm tôm trong đêm, không lâu sau lễ Phật đản bị phá rối ở Huế… Vị sư trụ trì cho hay, họ chửi bới om sòm trước sự chứng kiến của nhiều Phật tử. Sau đó, ông còn thường xuyên nhận được lời đe dọa ‘ra đường coi chừng bị tông xe’ từ một số điện thoại di động".

Hắt mắm tôm hay vứt cứt vào nhà, vào chùa, và đe dọa xe tông (tất nhiên) không phải là chủ trương xuyên suốt và nhất quán của Đảng. Nhà nước, thường khi, vẫn sử dụng những phương cách văn minh và thu phục nhân tâm hơn – thấy rõ :

- Chủ tịch nước trao Huân chương Độc lập hạng Nhất cho Giáo hội Phật giáo 

- Trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh cho 2 vị lãnh đạo Giáo hội Phật giáo 

- Hòa thượng Thích Thanh Tứ được trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh  

- Thượng tọa Thích Thiện Chiếu được trao tặng Huân chương Lao động 

- Truy tặng Huân chương cho Hòa thượng Thích Thế Long

- Thượng tọa Thích Chân Quang nhận danh hiệu Nhân tài đất Việt

- Thầy Thích Trúc Thái Minh Nhận Bằng Khen  

- Chùa Ba Vàng nhận bằng khen của chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang

Thảo nào mà có vị thức giả nhận xét : "Sau hơn 40 năm, có thể sẽ không cần phải dùng đến xe tăng hay thiết giáp để dẹp bỏ một giáo hội. Bản thân sự suy đồi của giáo hội đó đã đập tan hình ảnh của họ trong mắt công chúng rồi" (Trần Phương, "Khởi điểm suy đồi của Giáo hội Phật giáo Việt Nam", Tạp Chí Luật Khoa – 05/21/2024).

Ai cũng tưởng vậy nhưng không phải vậy đâu. Tưởng vậy là tưởng tầm bậy và tưởng năng thối. Câu văn thượng dẫn chưa kịp ráo mực thì một ông thầy tu lộ diện, bất ngờ như một vị bồ tát giáng trần, và kỳ diệu như "cơ trời" (hay "điềm trời") vậy : 

"Trong bối cảnh nêu trên, bỗng xuất hiện Thích Minh Tuệ như ánh đuốc nhiệm màu, soi sáng căn hầm hỗn độn, mung lung u tối… Với thân hình gầy còm nhưng dẻo dai phi thường, gương mặt cháy nắng chất phác, nụ cười hiền hậu, lời nói chân thật, mộc mạc và nhất là hành trì tu tập theo Hạnh Đầu Đà đã sáu năm, Minh Tuệ hiển hiện lên là người Việt Nam, tu THẬT. Vì thế hình ảnh Minh Tuệ đã làm rung động hàng triệu con tim, lóe lên niềm tin và hy vọng vào Tam pháp bảo, vào những điều tốt đẹp mà người dân đang khát khao, tìm kiếm" (Mạc Văn Trang, "Cơ Trời", Sài Gòn Nhỏ – 04/06/24).

Ủa ! Chớ "Hạnh Đầu Đà" là "pháp môn" chi (tu tập ra sao) mà có thể biến một vị hành giả thành "một ánh đuốc nhiệm màu" và "làm rung động hàng triệu con tim" – như vậy ?

Trong thông bạch của Hội đồng điều hành Tăng đoàn Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất (đọc được qua FB của Hòa thượng Thích Không Tánh) Tỳ kheo Thích Viên Định cho biết :

"Tu sĩ Thích Minh Tuệ là một người giữ giới luật, tu theo hạnh đầu đà của Phật dạy, không nhà không cửa, không chùa viện, am thất, rày đây, mai đó, ngày ăn một bữa, mặc y phấn tảo, ngủ dưới gốc cây, nơi đất hoang, nghĩa địa, tự do tự tại, không nơi cố định, đúng phẩm hạnh một vị tu sĩ Phật giáo, mọi người ai cũng kính phục, noi theo, công nhận đúng là một tu sĩ Phật giáo, thì còn cần gì phải theo giáo hội này, tổ chức kia cho thêm phiền phức, buộc ràng" ?

Chúa/Phật/Thánh/Thần ơi ! Ổng tu kiểu đó thì xe tăng/thiết giáp kể như là đồ bỏ ? Cứt đái và mắm tôm e cũng không đắc dụng. Bằng khen với bằng tưởng lục thì kềnh kàng quá, bỏ sao lọt vô cái ruột nồi cơm điện. Còn huân chương làm sao đính (dính) vào được y phục "làm bằng những mảnh vải rách" tươm. Và dọa "tông xe" thì e là chuyện lố bịch, đối với vị hành giả đã từng đi (chân trần) xuôi ngược Bắc/Nam – đến đôi ba bận !

Hèn chi mà cả làng Ba Đình (Hà Nội) đều đứng ngồi và ăn ngủ không yên, theo ghi nhận của cư dân mạng :

- Trà Đóa : "Liệu người ta có thể làm gì được một người đã buông bỏ triệt để như đấm vào hư không thôi".

- Le Anh Hung : "Cả một hệ thống hùng mạnh với ‘cơ đồ, tiềm lực, uy tín quốc tế chưa bao giờ được như bây giờ’ mà phải sợ hãi một người chỉ có độc cái ruột nồi cơm điện trên tay, đầu trần chân đất, ngày ăn một bữa. Lạ thay và cũng kỳ diệu thay" !

- Chau Trieu : "Đế quốc nào cũng đánh thắng, kẻ thù nào cũng khuất phục… nhưng lại sợ một khất sĩ không tài sản không vũ khí".

- Inra Sara : "Ông Minh Tuệ đã trồi lên. Sẽ còn nhiều ‘minh tuệ’ khác nữa – ở mọi thành phần, dưới mọi hình tướng, tình huống, cấp độ. Chắc chắn" !

Nếu "chắc chắn" như vậy thì phải "cất kỹ" cái ông khất sĩ này thôi, cho nó chắc ăn – đúng như dự đoán của luật sư Đặng Đình Mạnh : "Dù không hề có chủ đích, nhưng vị hành giả đã là mối đe dọa, thách thức về an ninh đối với chế độ vì khả năng hiệu triệu công chúng một cách tự nhiên, nên sự lộ diện của ông ở nơi công cộng, hoặc ở bất kỳ nơi nào công chúng biết là điều không thể được chấp nhận".

Thế là sư Minh Tuệ (bỗng) biến mất tiêu !

Ngày 5/6, RFA vội vã loan tin : "Sư Thích Minh Tuệ mất tích : Dân biểu Hạ viện California và tổ chức quốc tế bày tỏ quan ngại".

Tiến sĩ Nguyễn Minh Diện cũng lo sốt vó : "Đã sang ngày 6/6/2024, và chưa có bất cứ thông tin, hình ảnh, video nào xác thực Ngài Minh Tuệ hiện ra sao và đang ở đâu. Đã xuất hiện nhiều tin đồn rất lo ngại" !

Cùng với "nhiều tin đồn rất lo ngại", cũng có không ít người bầy tỏ một thái độ an nhiên và bình thản :

- Mạc Văn Trang : "Sứ mệnh của Minh Tuệ xuất hiện một lần trong tháng 5/2024 vậy cũng đủ".

- Doan Thuy : "Dù không thể tiếp tục hành trình Bắc Nam như dự kiến ban đầu nhưng Thầy Minh Tuệ đã hoàn thành xong sứ mệnh lan tỏa Chánh Pháp, thức tỉnh tâm đạo, soi rọi bản ngã và sự giả hình của mỗi người trong chúng ta bằng chính những bước chân khổ hạnh của mình".

- Nguyễn Đình Bổn : "Ông xuất hiện giữa đời như một tia chớp kèm tiếng sấm động đến chân tâm, như một ánh sáng của tuệ nhãn rọi nguyên hình bọn yêu ma đội lốt tu hành. Dù hôm nay ông biến mất hay sẽ xuất hiện ở một nơi nào đó thì ‘việc của ông’ đã hoàn tất".

Những nhận định trên khiến tôi nhớ đến bài kệ của Thiền sư Hương Hải : 

Nhạn quá trường không

Ảnh trầm hàn thủy

Nhạn vô di tích chi ý

Thủy vô lưu ảnh chi tâm.

Nhạn bay trên không

Bóng chìm đáy nước

Nhạn không có ý để lại dấu tích

Nước không có ý lưu giữ bóng hình.

Thích Minh Tuệ cũng chả "có ý để lại dấu tích" chi đâu, và chắc cũng chả có "sứ mệnh" gì ráo trọi. Sự xuất hiện của ngài chỉ để chứng thực cái điều giản dị này thôi : Dù ở Việt Nam có xe tăng, đại pháo, cứt đái, mắm tôm (cùng đủ cỡ huân chương, và đủ cách tông xe) chăng nữa, cái chế độ toàn trị ở xứ sở này vẫn không ngăn được sự xuất hiện của một vị bồ tát – ngay giữa ban ngày. Chấm hết !

Tưởng Năng Tiến

(09/06/2024)

Khất sĩ Thích Minh Tuệ mang đến sự tương phản đáng hổ thẹn cho giới tinh hoa Việt Nam

Mặc dù mang lại nhiều tổn thất cho Đảng cộng sản Việt Nam nhưng Chiến dịch chống tham nhũng của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn không làm thuyên giảm nạn tham ô, hối lộ.

Minh họa của Amanda Weisbrod/RFA - Nguồn ảnh : AP, Adobe Stock

Vào đầu tháng này, nhà cầm quyền Việt Nam đã ép buộc nhà sư theo trường phái tu khổ hạnh Thích Minh Tuệ - người đã trở thành một hiện tượng trên mạng internet - từ bỏ hành trình khất thực dọc chiều dài đất nước đã kéo dài bảy năm của mình.

Nhà cầm quyền nhấn mạnh rằng nhà sư khất thực chân trần này – người đã thu hút hàng ngàn người dõi theo – là một mối đe dọa đối với an toàn giao thông. Nhưng cái tội thực sự của ông ấy là lối sống khiêm nhường, giản dị, trái ngược hoàn toàn với những vụ bê bối tham nhũng làm rung chuyển Việt Nam gần đây.

Trong số các vụ tai tiếng này có vụ tham ô 24 tỷ USD tại Ngân hàng Thương mại Sài gòn (SCB). Chủ nhân của ngân hàng này đã bị kết án tử hình.

Sáu ủy viên Bộ Chính trị - một phần ba trong số ủy viên được bầu tại Đại hội Đảng lần thứ 13 diễn ra vào tháng 1/2021 - đã buộc phải từ chức trong khoảng thời gian từ tháng 12/2022 đến tháng 5 năm nay. Trong số này có 2 chủ tịch nước, một phó thủ tướng, chủ tịch Quốc hội và người đứng đầu Ban bí thư, phụ trách điều hành công việc hàng ngày của Đảng cộng sản Việt Nam.

Việc ông Đinh Tiến Dũng vừa được cho thôi giữ chức Bí thư Thành ủy Hà Nội cho thấy vị cựu Bộ trưởng Tài chính này có khả năng sẽ trở thành ủy viên thứ 7 phải rời khỏi Bộ Chính trị.

Sư Thích Minh Tuệ đã đi khất thực khắp Việt Nam trong nhiều năm. Nguồn ảnh : Thinh Nguyen/Facebook

Thêm vào đó, 20 trong tổng số 180 ủy viên Ban Chấp hành Trung ương đã được bầu vào tháng 1/2021 (tương đương với 11%), đã bị buộc thôi việc, chưa kể đến các vị cựu bộ trưởng.

Điều trớ trêu mà ai cũng thấy là sau tất cả các cuộc thanh lọc, trấn áp, người đàn ông xuất hiện ở vị trí chiến thắng lại là người đã bị quay phim khi món ăn bít tết dát vàng trị giá hàng nghìn USD tại một nhà hàng của một đầu bếp nổi tiếng ở London sau khi quan chức này đặt vòng hoa tại mộ của Karl Marx.

Đó đã có thể là sự kết thúc của một sự nghiệp nhưng đối với cựu Bộ trưởng Công an Tô Lâm, cách phòng thủ tốt nhất chính là chủ động tấn công và ông ta đã hạ bệ từng đối thủ của mình một cách nhanh chóng và hiệu quả - một sự thể hiện tham vọng cá nhân chưa từng có tiền lệ trong một hệ thống vốn tự hào về sự lãnh đạo tập thể.

Nhưng ông Tô Lâm, giờ đây là Chủ tịch nước, đã chỉ làm theo lệnh của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư 80 tuổi của Đảng cộng sản Việt Nam – người vẫn chưa nhận bất cứ trách nhiệm nào về một chiến dịch đã không chỉ tạo ra khủng hoảng về chính trị, gây lo sợ cho các nhà đầu tư nước ngoài mà còn khiến cho Đảng cộng sản Việt Nam yếu hơn về mặt thể chế cũng như mất tính chính danh trong mắt công chúng.

Ông Trọng đã đúng khi nhận định rằng tham nhũng đe dọa tính chính danh của Đảng và ông đã biến chiến dịch "Đốt lò" trở thành trọng tâm trong nhiệm kỳ 13 năm của mình.

Tham nhũng – căn bệnh phổ biến

Tham nhũng là căn bệnh phổ biến và nó đang trở nên tồi tệ hơn ở nhiều góc độ.

Đối với các nhà đầu tư nước ngoài, tham nhũng từng có thể dự đoán được. Nhưng với số tiền cam kết đầu tư khoảng 36 tỷ USD chỉ riêng trong năm 2023 và 11 tỷ USD trong quý I của năm 2024, mọi người đều đang muốn có phần. Tham nhũng đang đến từ mọi hướng và ở tất cả các cấp. Nó không còn chỉ là chất bôi trơn để thực hiện các giao dịch, mà bắt đầu trở nên hung hãn và kìm hãm sự tăng trưởng.

Thật khó để thấy rằng các cuộc điều tra về giới lãnh đạo cấp cao đã có hiệu quả. Bằng nhiều hình thức, Đảng đã tạo ra một trò hề từ các cáo buộc tham nhũng xung quanh các lãnh đạo của mình.

Cho đến nay, tất cả sáu ủy viên Bộ Chính trị đều được "hạ cánh an toàn", cho phép được từ chức với cảnh cáo nhẹ và được giữ địa vị, đặc quyền, đặc lợi và tài sản. Chưa có ai bị điều tra hình sự.

Ông Tô Lâm tại lễ tuyên thệ trở thành Chủ tịch nước Việt Nam trong một phiên họp của Quốc hội vào ngày 22/5/2024. Nguồn ảnh : Dang Anh/AFP

Một vài người đã được phục hồi một số hoạt động. Nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc có ảnh đang tham gia cùng với các lãnh đạo khác của Đảng viếng lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh trước một số cuộc họp quan trọng.

Xét ở góc độ chính trị, ông Trọng đã nhả ra một thứ mà ông mất khả năng kiểm soát. Ông đã phải đứng ngoài nhìn các chiến hữu của mình, trong đó có ứng cử viên kế vị số một, ông Vương Đình Huệ, lần lượt bị đốn hạ.

Chiến dịch "Đốt lò" chống tham nhũng cũng mang đến những thiệt hại lâu dài cho hình ảnh của Đảng.

Chiến dịch này đã phơi bày một sự thật không lấy gì làm vui vẻ. Đó là : Không chỉ có một hay hai "con sâu" trong giới lãnh đạo cấp cao, mà tất tất cả đều dính dáng đến tham nhũng.

Sự thật về các nhà lãnh đạo cấp cao lần lượt được phơi bày ra trước công chúng. Những nhà lãnh đạo này đều đã được kiểm tra, đánh giá trong quá trình thăng tiến của mình. Mỗi người trong số họ đã trở nên giàu có nhờ tiền lại quả, khả năng tiếp cận đất đai hoặc các cổ phần doanh nghiệp mà gia đình và bạn bè nắm giữ.

Thiếu chuyên môn

Trong khi ông Trọng tin rằng tính chính danh của Đảng đến từ các nỗ lực chống tham nhũng thì trong thực tế tính chính danh lại chủ yếu đến từ việc thực hiện công việc.

Việc thanh trừng các nhà kỹ trị có kinh nghiệm, việc bổ sung thành viên cho Bộ Chính trị với số nhân sự mất cân đối (5 trong số 18 ủy viên) từ Bộ Công an vốn có định hướng kiểm soát cũng như sự thiếu kinh nghiệm kinh tế nói chung, đều không làm ông Trọng bận tâm.

Đang có một sự thiếu vắng chuyên môn kinh tế một cách đáng sợ trong hàng ngũ lãnh đạo cấp cao hiện nay của Đảng cộng sản. Tình hình này có thể còn tồi tệ thêm khi ông Dũng buộc phải từ chức. Một ủy viên Bộ Chính trị mới được bổ nhiệm - ông Lê Minh Hưng - có những kinh nghiệm quản lý kinh tế đáng kế nhưng vì đang phải phụ trách công tác nhân sự của đảng, ông này sẽ bận rộn với công việc quan trọng này trước thềm Đại hội Đảng lần thứ 14.

Các cuộc điều tra chống tham nhũng đã dẫn đến tình trạng ngưng trệ hoạt động chi tiêu cho cơ sở hạ tầng cần thiết. Lý do là: các quan chức nhà nước cấp trung sợ bị điều tra.

Nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc (người ở giữa) tham dự phiên khai mạc kỳ họp Quốc hội diễn ra tại Hà Nội ngày 22/5/2023. Nguồn ảnh : Nhac Nguyen/AFP.

Mặc dù Việt Nam vẫn có được tốc độ tăng trưởng GDP đáng ghen tị, chính phủ nước này đang trong năm thứ hai liên tiếp không đạt được mục tiêu kinh tế đề ra. Trong khi đó, các đối thủ trong khu vực lại đang trở nên hấp dẫn hơn.

Những xáo trộn trong bộ máy lãnh đạo cấp cao đã tàn phá hoàn toàn lợi thế về sự ổn định và có thể dự đoán được về chính trị - vốn là một điểm hấp hẫn của Việt Nam đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

Nhắm mục tiêu vào một nhóm nhỏ các nhà lãnh đạo sẽ không làm thay đổi bản chất con người. Tham nhũng là căn bệnh phổ biến ở Việt Nam vì lương nhà nước thấp, quyền sở hữu bất động sản không rõ ràng và đảm bảo, thái độ thao túng, khai thác, vơ vét và đảng cầm quyền tự cho mình đứng trên pháp luật. Không có một nền báo chí tự do và lực lượng xã hội dân sự mạnh, chính phủ Việt Nam sẽ luôn vô trách nhiệm.

Bắt giữ người nói lên sự thật

Trường hợp của ông Trương Huy San đã củng cố luận điểm này.

Được biết đến nhiều hơn với với bút danh Huy Đức, nhà báo độc lập và có tầm ảnh hưởng này đã bị bắt vào đầu tháng 6. Mặc dù đã được tiên lượng trước nhưng việc bắt giữ ông vẫn gây không ít ngạc nhiên bởi ông có quan hệ gần gũi với nhiều lãnh đạo cấp cao.

Những công kích gần đây của Huy Đức về ông Tô Lâm và ông Trọng có thể là giọt nước làm tràn ly.

Vào ngày 26/5, Huy Đức đăng một bài viết trên Facebook với tựa đề "Một đất nước không thể phát triển dựa trên sự sợ hãi". Bài báo phê phán việc vũ khí hóa các cuộc điều tra chống tham nhũng đã đưa ông Lâm lên vị trí chủ tịch nước đồng thời là một ứng cử viên hàng đầu cho vị trí Tổng bí thư tiếp tới của Đảng cộng sản Việt Nam.

Việc bổ nhiệm ông Lương Tam Quang - đệ tử của ông Lâm - làm Bộ trưởng Bộ Công an, báo hiệu rằng các cuộc điều tra chống tham nhũng sẽ tiếp tục được sử dụng để nhằm vào các đối thủ.

Hai ngày sau đó, Huy Đức chỉ trích chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng là không hiệu quả và phản tác dụng.

Bị truy tố với tội danh "lợi dụng các quyền tự do dân chủ" và "xâm phạm lợi ích của Nhà nước" theo Điều 331 của Bộ luật Hình sự, Huy Đức đã đi tới một sự thật, đó là: Không có các cải cách về pháp luật và thể chế cũng như không trao tự do cho báo chí, sẽ không chiến dịch chống tham nhũng nào có thể thành công.  

Nhà báo Trương Huy San, hay còn được biết đến với bút danh Huy Đức, trong một chuyến thăm Hà Nội và ngày 10/4/2021. Nguồn ảnh: AFP

Trái ngược với việc củng cố Đảng, ông Trọng đã góp phần phi chính danh hóa nó, phơi bày sự thối rữa trong giới lãnh đạo cấp cao, đồng thời làm chậm lại tăng trưởng kinh tế. Ông cũng đã bóp nghẹt xã hội dân sự và báo chí độc lập - những lực lượng cố gắng buộc giới lãnh đạo Đảng phải có trách nhiệm giải trình.

Ông Trọng đã đổ lỗi cho tất cả mọi người, trừ bản thân mình trong khi tiếp tục định hình Đảng cộng sản trong những tháng trước thềm Đại hội toàn quốc lần thứ 14 vào đầu năm 2026. Khi kêu gọi những người khác chịu trách nhiệm đối với những tổn hại họ đã gây ra cho Đảng, ông cũng nên áp dụng một chuẩn mực tương tự đối với bản thân mình.

Thay vì thực hiện các cải cách thể chế, ông Trọng đang nhắm mục tiêu vào một nhà sư khổ hạnh – người đã thu hút được đông đảo người dõi theo và hâm mộ chỉ đơn giản bằng cách đứng hoàn toàn tương phản với giới lãnh đạo quốc gia – những người, bất chấp tinh thần xã hội chủ nghĩa mà họ đã cam kết, đã không còn gắn kết với những giá trị của mình và trở nên sa lầy trong tham nhũng.

Zachary Abuza 

Nguồn : RFA, 21/06/2024

Zachary Abuza là giáo sư tại Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ ở Washington và là trợ giảng tại Đại học Georgetown. Các quan điểm thể hiện trong bài viết này là của riêng tác giả và không phản ánh quan điểm của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, Trường Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ, Đại học Georgetown hay RFA.