Báo Hong Kong : Đoàn Thị Hương ‘không bao giờ thực sự tự do’ (VOA, 03/04/2019)
Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng ở Hong Kong hôm 2/4 đặt câu hỏi về khả năng "Triều Tiên tìm cách ám sát Đoàn Thị Hương" và dẫn lời các chuyên gia nói rằng nghi can người Việt "sẽ không bao giờ thực sự tự do kể cả khi được phóng thích khỏi nhà tù ở Malaysia vào tháng tới".
Cô Đoàn Thị Hươ ng r ời tòa hôm 1/4 sau khi được giảm án.
Tờ báo ở Hong Kong hiện thuộc sở hữu của tập đoàn Alibaba của Trung Quốc trích nhận định của các nhà phân tích nói rằng cô Hương và đồng nghi can người Indonesia Siti Aisyah, vốn được phóng thích tháng trước, có thể trở thành mục tiêu của của các điệp viên Bắc Hàn vì họ là nhân chứng và người thực hiện vụ ám sát ông Kim Jong-nam, anh trai cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un, năm 2017.
Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng dẫn lời ông Sung-Yoon Lee, giáo sư nghiên cứu về Triều Tiên tại Đại học Tufts ở Mỹ, nói rằng nếu một trong số họ sau này tiết lộ những gì họ biết về kế hoạch ám sát thì mạng sống của họ sẽ bị đe dọa.
"Điều Bình Nhưỡng lo ngại đó là sau vài năm, một trong hai người hoặc cả hai người phụ nữ có thể thay đổi ý định vì bị ép thuộc hoặc vì đề xuất tài chính từ một nhà xuất bản mà kể lại câu chuyện thật sự, làm phim, lên truyền hình và nói về sự trao đổi của họ với ‘các người chủ’ Bắc Hàn", ông Lee nói, theo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng.
"Truyền thông sẽ không để họ yên. Họ sẽ bị cám dỗ lên tiếng. Vì thế, vâng, họ sẽ không hoàn toàn an toàn. Họ nên tránh sự chú ý và sống lặng lẽ".
Tờ báo cũng dẫn lời ông Benny Mamoto, cựu tổng thanh tra cảnh sát Indonesia, nói rằng hai người phụ nữ có thể gặp nguy hiểm vì các điệp viên Bắc Hàn có thể tìm cách "triệt tiêu các mối đe đọa, trong đó có các nhân chứng".
Bốn người Bắc Hàn bị truy tố trong vụ sát hại ông Kim Jong-nam, nhưng tất cả đã trốn chạy khỏi Malaysia ngay sau khi vụ việc xảy ra.
Luật sư của cô Hương, ông Hisyam Teh Poh Teik, nói rằng công lý sẽ không bao giờ được thực thi cho tới khi nào tìm được bốn người đàn ông đó và đưa họ ra tòa.
Nữ nghi can người Việt hôm 1/4 nhận bản án 3 năm 4 tháng tù, thoát án tử hình, và có khả năng được trả tự do vào ngày 4/5/2019, theo Reuters.
Bình luận sau đó trên Facebook, blogger Trương Huy San tức Osin Huy Đức viết : "Em thoát án nặng thì mừng cho em. Hy vọng là em vô tình làm chết người. Nhưng em về nhà vẫn phải vô cùng cẩn trọng. Nếu em biết bí mật nào đó của họ, họ cũng không muốn em tự do".
*********************
Chuyên gia cảnh báo : Bắc Hàn có thể sẽ ám sát Đoàn Thị Hương sau phiên tòa tại Malaysia (RFA, 03/04/2019)
Lược dịch từ South China Morning Post
Sau phiên tòa ngày 1/4/2019, công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương vẫn mặc áo giáp chống đạn nói với báo giới về ước mơ trở thành diễn viên hay ca sĩ sau khi trở về quê hương. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo ước mơ của cô sẽ không bao giờ có thể thực hiện vì mối đe dọa thanh trừng nhân chứng trong vụ ám sát ông Kim Jong-nam từ Bắc Hàn. Đó là nội dung bài viết trên trang Bưu Điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) hôm 2/4.
Cô Đoàn Thị Hương được cảnh sát Malaysia dẫn khỏi tòa Shah Alam hôm 1/4/2019 - AP
"Họ phải tránh ánh đèn sân khấu và sống im lặng"
SCMP trích lời các chuyên gia cảnh báo công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương, người bị kết án vì liên quan đến cái chết của anh trai cùng cha khác mẹ với lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un, sẽ không bao giờ có tự do thực sự sau khi cô ấy được phóng thích từ nhà tù Malaysia vào tháng sau.
Mặt khác, Hương và công dân Indonesia Siti Aisyah, người được trả tự do vào tháng 3 vừa rồi có thể là mục tiêu cần loại trừ của mật vụ Bắc Hàn, vì họ là nhân chứng và tòng phạm trong vụ ám sát giật gân ông Kim Jong-nam vào ngày 13/2/2017.
Cô Siti Aisyah, người Indonesia tại cuộc họp báo ở Jakarta hôm 11/3/2019 AFP
Cả 2 phụ nữ đều cho rằng mình đã bị mật vụ Bắc Hàn lừa để họ nghĩ rằng đang tham gia một sô truyền hình thực tế khi bôi chất độc thần kinh VX vào mặt của ông công dân Bắc Triều Tiên Kim Chol (theo cách gọi của Bắc Hàn và báo chí Việt Nam) khi ông ấy đứng trước quầy làm thủ tục của phi trường quốc tế Kuala Lumpur. Không đầy 20 phút sau, ông ta qua đời.
Theo lời Giáo sư Sung-Yoon Lee, khoa Hàn Quốc học của đại học Tufts - Hoa Kỳ, nếu sau này, một trong hai người tiết lộ những gì họ biết về kế hoạch và rồi mạng sống của họ có thể sẽ gặp nguy hiểm.
"Điều mà Bình Nhưỡng lo lắng đó là sau một vài năm, một trong hai hoặc cả 2 người phụ nữ có thể thay lòng đổi dạ vì ăn năn hay vì một lời đề nghị tài chính đến từ một nhà xuất bản nào đó… và kể câu chuyện thật sự, làm một cuốn phim, hay lên truyền hình và nói về những tương tác của họ đối với những "ông chủ" Bắc Hàn.
Truyền thông sẽ không để họ yên. Họ sẽ cố gắng nói. Vì vậy, đúng là họ sẽ không hoàn toàn an toàn. Họ phải tránh ánh đèn sân khấu và sống im lặng", ông Sung-Yoon Lee được SCMP trích lời nhận định.
Còn ông Benny Mamoto, cựu tổng thanh tra cảnh sát Indonesia, đồng ý rằng cả hai có thể đối diện với nguy hiểm như "phương thức hoạt động của mật vụ Bắc Hàn để loại trừ những mối đe dọa, bao gồm những nhân chứng (của vụ ám sát)".
"Công lý cuối cùng sẽ không bao giờ được thực thi"
Đoàn Thị Hương ban đầu bị cáo buộc tội giết người, nhưng vào hôm thứ hai đã nhận tội nhẹ hơn là cố ý gây thương tích bằng vũ khí nguy hiểm và bị tuyên 3 năm 4 tháng tù giam. Luật sư của cô ấy nói nữ thân chủ 30 tuổi sẽ được trả tự do vào đầu tháng 5.
Cô Siti, năm nay 27 tuổi, đã được phóng thích sau khi cáo trạng giết người chống lại cô này đột nhiên bị hủy bỏ vào ngày 11/3. Cô quay trở về nhà vào tối cùng ngày trên một chuyên cơ của Đại sứ Indonesia tại Malaysia, Rusdi Kirana.
Cô đã ở trong một ngôi nhà được đảm bảo "cho sự an toàn chung của cô ta", ông Lalu Muhammad Iqbal, thuộc Bộ Ngoại giao Indonesia cho biết.
Bốn người Bắc Hàn đồng thời bị cáo buộc giết ông Kim Jong-nam, nhưng sớm đào thoát khỏi Malaysia sau khi vụ ám sát diễn ra.
Ông Hisyam Teh Poh Teik, luật sư của Đoàn Thị Hương nói rằng, công lý sẽ không bao giờ được thực thi cho đến khi nào bốn người đàn ông kia được tìm thấy và giải tới tòa. Tuy nhiên, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra, vì "hoàn toàn có thể ông Kim Jong-un sẽ thanh trừng họ để loại trừ các nhân chứng", theo Bruce Bennett, một chuyên gia phân tích quốc phòng cấp cao tại Rand Corporation, một viện nghiên cứu chính sách toàn cầu phi lợi nhuận của Mỹ.
Một người khác là ông David Maxwell, đại tá quân đội đã nghỉ hưu và là thành viên cao cấp tại Quỹ bảo vệ dân chủ nói : "Công lý cuối cùng sẽ không bao giờ được thực thi cho đến khi Ông Kim Jong-un chịu trách nhiệm vì không thể không nghi ngờ rằng ông ta đã ra lệnh thực hiện vụ ám sát".
Giáo sư Lee, thuộc Đại học Tufts, nói rằng kết quả của phiên tòa vừa qua sẽ tiếp tục làm cho nhà lãnh đạo Bắc Hàn bạo dạn hơn.
"Trường hợp này một lần nữa minh họa cho chủ nghĩa khác biệt của Bắc Hàn - đó là luật pháp và chuẩn mực quốc tế không áp dụng cho nhà nước kỳ quái nhưng hiếu chiến của Bắc Hàn.
Quốc gia này sẽ được khuyến khích và các nhà chỉ trích sẽ sợ hãi hơn".
Các thành viên khác của đại gia đình Kim giờ đây có thể là mục tiêu, ông Lee nói, mặc dù, "khả năng trả thù của phụ thuộc phần lớn quốc gia vào quốc gia họ sống và họ có được đặt dưới sự bảo vệ của chính phủ hay không".
Ông Kim Jong-nam, anh trai lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un AP
Điều tự nhiên đó là Bình Nhưỡng sẽ cố giết con trai của ông Kim Jong-nam trong một tương lai gần", ông Nam Sung-wook, Giáo sư tại đại học Hàn Quốc, người trước đây từng làm việc cho Cơ quan Tình báo Quốc gia của nước này cho hay.
Ông này đang đề cập đến Kim Han-sol, 23 tuổi, người đã xuất hiện trong một video trên YouTube ngay sau khi cha của anh qua đời và tuyên bố rằng anh ta, mẹ và chị gái của anh ta được bảo vệ bởi một nhóm có tên là Cheollima Civil Defense.
Nhóm này cũng đã nhận trách nhiệm về một cuộc tấn công vào Đại sứ quán Bắc Triều Tiên ở Tây Ban Nha vào tháng hai năm nay.
Malaysia muốn nối lại mối quan hệ với Bắc Hàn
Vụ ám sát Kim Jong-nam đã làm tổn hại mối quan hệ ngoại giao của Bắc Hàn với Malaysia.
Mối quan hệ này bị hạ cấp sau vụ giết người, với việc cả hai bên đều áp đặt lệnh cấm du lịch đối với các công dân của nhau ngay sau đó.
Bà Hoo Chiew-ping, giảng viên cao cấp về nghiên cứu chiến lược và quan hệ quốc tế tại Đại học Quốc gia Malaysia, cho biết chính phủ hiện tại của Mahathir Mohamadhad đã báo hiệu rằng họ muốn nối lại quan hệ với Bắc Hàn, để Malaysia không phải là quốc gia Đông Nam Á duy nhất không có quan hệ với cả hai miền Triều Tiên.
"Đây sẽ là một sự trở lại với vị trí chính sách đối ngoại truyền thống của Malaysia, mà việc thu hút cả hai miền Triều Tiên là rất quan trọng để duy trì mối liên kết và tạo cơ hội cho việc đối thoại, như các trường hợp của hội nghị thượng đỉnh ở Singapore và Hà Nội đã thể hiện", bà nói.
Đồng thời, chính phủ Malaysia nên tăng cường giám sát bất kỳ người Triều Tiên nào hoạt động tại nước này để ngăn chặn việc trở thành căn cứ cho các hoạt động buôn lậu, bà Hoo cho hay.
Ông Maxwell, thuộc Quỹ bảo vệ dân chủ, cho biết điều này có thể đã xảy ra.
"Tôi chắc chắn rằng Triều Tiên đã nối lại các hoạt động phi pháp của mình ở Malaysia giống như họ đang tiến hành chúng trên khắp thế giới. [Họ] là chìa khóa sống còn của chế độ khi đó là những người cung cấp tiền".
"Tôi nghĩ rằng các công ty tiền phong của Bắc Hàn hoạt động tại Malaysia có thể [cũng] cung cấp hỗ trợ cho sự nhân rộng vũ khí của Bắc Hàn đến Trung Đông và Châu Phi", chuyên gia này nhận định.
Theo Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng, lược dịch Đài Á Châu Tự Do