Nhà nước & Nhà thổ

Tưởng Năng Tiến, RFA, 08/05/2019

Đưa người cửa trước rước người cửa sau.

Kiều

Phạm Tuân và nhà du hành Gorbatko trở về Việt Nam sau chuyến bay lịch sử trên tàu Liên hợp 37 năm 1980.

Tôi không rõ năm sinh hay ngày qua đời của thi sĩ Bùi Giáng nhưng vẫn nhớ hoài hai câu thơ (ngơ ngác) mà ông viết từ cuối thế kỷ trước, sau khi tầu vũ trụ Soyuz 37 được phóng lên không gian, vào hôm 23 tháng 7 năm 1980 :

Hoan hô đồng chí Phạm Tuân

Khi không anh bỗng nhẩy tưng lên trời !

Sao mà (khi khổng) khi không được, cha nội ? Ðây là một cú "nhẩy" lịch sử, được chuẩn bị rất kỹ càng và chu đáo, chớ bộ – theo như lời của chính phi hành gia Phạm Tuân :

"Khi đi tôi mang theo Tuyên ngôn Độc lập, bản Di chúc của Bác Hồ, một nắm đất Ba Đình, một lá cờ Tổ quốc, hai Huy hiệu của Bác Hồ và ảnh của Bác. Tất cả những ảnh, cờ và sách đều được đóng dấu trong vũ trụ. Nắm đất Ba Đình, lá cờ Tổ quốc, Tuyên ngôn Độc lập, Di chúc của Bác và ảnh của đồng chí Tổng bí thư Lê Duẩn đều thể hiện chủ quyền độc lập dân tộc Việt Nam đưa lên vũ trụ, đóng dấu ở trên vũ trụ cũng là khẳng định người Việt Nam sánh vai cùng với quốc tế và đã có mặt trên vũ trụ".

Cách "thể hiện chủ quyền độc lập dân tộc Việt Nam" của Phạm Tuân, dường như, không được dân Việt tận tình chia sẻ. Họ nhìn vấn đề, ngó bộ, hơi sai :

Cơm ăn một gạo hai mì

Mày vào vũ trụ làm gì hở Tuân ?

Đúng là ý kiến của đám đông hàm hồ và thất học, không có căn cứ hay cơ sở gì ráo trọi. Người ta "quá giang" vào vũ trụ, có phải mua vé đâu mà lo tốn kém hay đủ thiếu. Tuy tiếng là đi "ké" nhưng lúc về người hùng Phạm Tuân vẫn được đón rước vô cùng đình đám – theo như tường thuật của báo Công An Nhân Dân :

"Ngày ông trở về Việt Nam, người dân đứng suốt dọc con đường từ sân bay Gia Lâm về Hà Nội với những bức ảnh chân dung Phạm Tuân, cờ hoa, biểu ngữ chào đón. Lúc đó ông thấy một cảm xúc xúc động đến nghẹt thở cứ dâng tràn trong lòng".

Quả là một ngày vui. Đời là vạn ngàu sầu nên những ngày vui bao giờ cũng hiếm. Phải đợi mãi đến ngày 3 tháng 5 năm 2019, dân Hà Nội mới có dịp trải qua một buổi chiều tưng bừng khác, khi Nhà Nước tổ chức một cuộc chào đón tưng bừng và trọng thể, dành cho cô Đoàn Thị Hương :

- Bộ Ngoại giao Việt Nam đang chuẩn bị đưa Đoàn Thị Hương về nước

- Bộ Ngoại giao đang triển khai thủ tục cần thiết để đưa Đoàn Thị Hương về nước

- Đã xác định ngày trả tự do cho Đoàn Thị Hương

- Bộ Ngoại giao : Đoàn Thị Hương được thả là nỗ lực bảo hộ công dân

- Đoàn Thị Hương xuất hiện tại sân bay Nội Bài

- Cận cảnh Đoàn Thị Hương trở về Việt Nam tối 3/5

- Đoàn Thị Hương về Việt Nam, được chào đón như diễn viên điện ảnh tại sân bay Nội Bài

Thiệt là quá đã, và quá đáng !

Đoàn Thị Hương về Việt Nam, được chào đón như diễn viên điện ảnh tại sân bay Nội Bài

Không ít kẻ, xem ra, chả tỏ ra hứng hay "nồng nhiệt" gì cho lắm :

Võ Ngọc Ánh : Lưu manh đang tung hô một kẻ giết người như một minh tinh.

Trần Thị Sánh : Mấy hôm nay, tràn ngập các mặt báo hoan hỉ đưa tin Đoàn Thị Hương trở về. Mình đọc cứ thấy nó sượng sượng, dơ dáy thế nào ấy...

Lê Dũng : Càng ngày chúng ta càng thấy, Lý Thông giờ không phải là một mà chúng là cả một đảng, cả một chính quyền. Đảng Lý Thông, chính quyền Lý Thông. 

Nghiem Vietanh : Khởi đầu thì nhà sản vệ xem như chuyện của người ta,nên tỏ thái độ thờ ơ,vô trách nhiệm. Sau những diễn biến thực tế,bị dư luận,trong ngoài nước chửi rủa sml, nhà sản vệ mới làm màu, cố tạo ra chút váng... để lợi dụng.

Hôm qua cô "sát thủ đầu mưng mủ" được tha tội, cho về cố quốc, cung đình sản vệ cử người đón rước hoành tráng hơn cả siêu sao, khoa trương và lộ liễu, kệch cỡm đến bỉ ổi...

Ngô Thanh Tú : Khi những kẻ như Vũ Quang Hùng-người ám sát Giáo sư Nguyễn Văn Bông khiến ông chết ngay tại chỗ được tôn vinh như người hùng, thì việc cô Đoàn Thị Hương ám sát thành công Kim Jong-nam được truyền thông tiếp đón như minh tinh thì đâu có gì là lạ. Vì xét trên nhiều mặt cả hai việc làm này đều là khủng bố, giết người như nhau.

Do Duy Ngoc : Xã hội hôm nay mọi giá trị đều bị đảo lộn. Đạo lý, đạo đức nháo nhào chẳng còn biết đâu là giá trị thật của cuộc sống. Kẻ bán nước được tôn sùng như thánh nhân. Tên trùm xã hội đen cho vay nặng lãi, đâm thuê chém mướn thành thần tượng của tuổi trẻ. Kẻ giết người được tung hô như một anh hùng.

Mai Thy : Cô ấy đã được đào tạo để trở thành một sát thủ Quốc tế, và vừa được trả từ sự giúp đỡ của rất nhiều những người yêu nước mà cộng sản gọi là "phản động". Và giờ thì được chính Phủ Việt Nam chào đón long trọng …

Nói nào ngay thì "chính phủ Việt Nam" không chỉ "chào đón long trọng" phi hành gia Phạm Tuân hay sát thủ Đoàn Thị Hương. Trong vài thập niên qua, kể từ khi Đảng quyết tâm và dũng cảm đổi mới, vẫn luôn luôn có những cuộc đón rước tưng bừng tương tự :

- Chủ tịch Nguyễn Minh Triết chào đón kiều bào về quê ăn Tết

- Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang gặp gỡ kiều bào vui Xuân quê hương

- Chủ tịch nước Trần Đại Quang gặp gỡ các đại biểu kiều bào về nước đón Tết

- Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhiệt liệt chào mừng kiều bào từ khắp nơi trên thế giới trở về quê Cha đất Tổ ăn Tết

Nói là "nhiệt liệt chào mừng kiều bào từ khắp nơi về quê cha đất tổ ăn Tết" nhưng tưởng cũng cần "chua" thêm cho rõ (để tránh mọi sự hiểu lầm không cần thiết) là cũng có đôi ba trường hợp ngoại lệ : Đám kiều bào ở Miên/Lào (không có, hoặc có rất ít tiền đô) thì khỏi à nha.

Đám Thượng Tây Nguyên, thường được xe tải của Liên Hiệp Quốc chở về bằng đường bộ – qua cửa khẩu Lệ Thanh, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai – cũng thế. Tuy cùng là dân "vượt biên trái phép" hết trơn, và ai cũng ra đi chỉ vì "nghe lời bọn xấu" (chỉ trừ mấy cái cột đèn, vì không có tai nên mới ở lại thôi) nhưng Nhà Nước – rất tiếc – không thể tiếp rước họ được.

Sao kỳ vậy cha nội ? Cao Miên cũng là nước ngoài, chớ bộ ?

Đồng ý là thế nhưng phải xét đến sự dị biệt về phong tục nữa. Thượng Kiều về không đúng lúc, không phải dịp Tết, vậy thôi. Tết mới vui chớ. Ngày thường, ai cũng bận thấy bà luôn, làm sao mà đón người về cho được.

Ngoài phong tục còn vấn đề phong thổ nữa. Thượng Kiều chả những về không đúng lúc mà còn không đúng chỗ nữa kìa. (Wrong time and wrong place, too). Thay vì lếch thếch về bằng xe tải, qua ngả biên giới của tỉnh Gia Lai, nếu họ dùng phản lực cơ, đáp cái ào xuống phi trường Tân Sơn Nhất… (với chút đỉnh tiền đô kẹp hờ trong passport) thì chuyện đón tiếp – tất nhiên – đã khác, và rất khác.

Ở bình diện quốc gia (at national level) thì việc đưa đón đều phải có lý do, và đúng qui trình mới được. Nhà Nước chớ bộ nhà thổ sao mà bạ ai cũng rước. Đón Phạm Tuân và Đoàn Thị Hương linh đình "để nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế". Đón kiều bào từ Âu Mỹ còn linh đình hơn nữa để nâng cao mức kiều hối hàng năm. Chớ đám Thượng Kiều và Việt Kiều Lào/Miên (gì đó) thì ở bển luôn đi. Còn về làm chi cho má nó khi.

Tưởng Năng Tiến

Nguồn : RFA, 08/05/2019 (tuongnangtien's blog)

********************

Đoàn Thị Hương : Ai là người "té nước theo mưa" ?

Cánh Cò, RFA, 06/05/2019

Sân bay Nội Bài Hà Nội vào ngày 3 tháng 5 đã mục kích một cuộc chào đón khá lạ lùng, hàng trăm nhà báo, cùng với cả Cục trướng Cục lãnh sự, cán bộ ngành ngoại giao, hàng chục luật sư trong Hội Luật sư Việt Nam cùng nhiều người khác chào đón một người vừa từ cõi chết trở về : Cô Đoàn Thị Hương.

Đoàn Thị Hương bị Tòa án Malysia kết tội mưu sát tham dự vào cuộc ám sát ông Kim Jong-nam, người anh trai cùng cha khác mẹ với đương kim Chủ tịch Kim Jong-un của Bắc Triều Tiên

Lạ lùng vì Hương không có công trạng gì với quốc gia dân tộc để được chào đón trọng thể như thế mà cô là một tội phạm quốc tế, can tội cùng với đồng phạm là Siti Aisyah quốc tịch Indonesia tham dự vào cuộc ám sát ông Kim Jong-nam, người anh trai cùng cha khác mẹ với đương kim Chủ tịch Kim Jong-un của Bắc Triều Tiên bằng chất độc thần kinh VX tại sân bay quốc tế Kuala Lumpur vào tháng 2 năm 2017.

Bản án cho một tội danh giết người tại Malaysia thường kết thúc với tử hình hay chung thân, nhưng do hai nghi can là người nước ngoài nên phiên tòa có khác với thường lệ.

Đoàn Thị Hương ngay từ khi bị bắt Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia liên tục tuyên bố rằng cần phải xác minh quốc tịch của cô mặc dù giấy tờ tùy thân và hộ chiếu do Việt Nam cấp phát đang được cơ quan điều tra Malaysia nắm giữ. Trong suốt thời gian dài bị giam, cô không được chính phủ Việt Nam cung cấp luật sư, mãi đến lúc gần đây một nhóm luật sư tư nhân tự nguyện sang Malaysia tham gia đọc hồ sơ và xin bảo vệ cô.

Nghi phạm thứ hai là cô Siti Aisyah, mang quốc tịch Indonesia, ngay từ ngày đầu tiên bị cơ quan điều tra thụ lý đã có sự hiện diện của một nhóm luật sư Indonesia đại diện cho cô nghe và tư vấn. Thời gian hơn hai năm trong nhà giam nếu Đoàn Thị Hương không có một chút hy vọng mỏng manh nào cho số phận của mình thì ngược lại Siti Aisyah luôn được chính phủ Indonesia theo dõi, động viên và can thiệp bằng vũ khí ngoại giao cho vụ án của cô.

Ngày 11 tháng 3 năm nay, Thẩm phán tòa án Malaysia đã hủy bỏ cáo trạng đối với Siti Aisyah và lập tức cô này được trả tự do tại tòa, trong khi đó cùng một vụ án, nhưng Đoàn Thị Hương vẫn bị tiếp tục giam giữ để ra tòa lần kế tiếp. Luật sư của Hương là ông Hisyam Teh Poh Teik miêu tả sự sụp đổ của Hương sau khi nghe phán quyết của tòa án vì quá bất công đối với cô.

Sự bất công mà Đoàn Thị Hương than vãn thật ra không phải từ phán quyết mà được định đoạt từ nỗ lực vận động ngoại giao của chính phủ Indonesia bao gồm cả Tổng thống Joko Widodo.

Theo The Guardian, Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã gặp Thủ tướng Malaysia, ông Mahathir, vào tháng Bảy năm ngoái để vận động cho vụ việc của cô Siti Aisyah, sau đó gặp một lần nữa với ông Mahathir, Tổng chưởng lý Malaysia Tommy Thomas. Chính phủ Indonesia cũng cho biết việc thả cô Siti là kết quả của việc vận động hành lang cấp cao liên tục.

Tòa Malaysia thả cô Siti Aisyah ra trước chứng tỏ chính phủ Malaysia phản hồi tích cực trước những vận động của chính phủ Indonesia, đã làm hết sức mình cho một công dân đang bị giam giữ tại nước ngoài.

Đó là các vận động ngoại giao của Indonesia còn Việt Nam đã làm gì cho Đoàn Thị Hương ?

Một ngày sau khi phiên tòa thứ 22 phán quyết trả tự do tại tòa cho Siti Aisyah, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã gọi điện thoại cho Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Saifuddin Abdullah yêu cầu trả tự do cho Đoàn Thị Hương. Người ta không tin một cú phone lại có thể làm cho Malaysia phải sợ hãi mà phóng thích Đoàn Thị Hương, nhưng người ta tin rằng tòa án hủy cáo trạng giết người và chỉ kết án cố ý gây thương tích bằng vũ khí nguy hiểm đối với Đoàn Thị Hương là phù hợp với bản án cũng bị hủy đối với cô Siti Aisyah, mặc dù Việt Nam không có một động thái nào can thiệp cho Đoàn Thị Hương trước đó. Nói một cách công bằng là Đoàn Thị Hương ăn theo Siti Aisyah.

Và công bằng hơn, nếu chính phủ Indonesia không vận động thì Đoàn Thị Hương không có cái để mà ăn theo.

Vậy tại sao Đoàn Thị Hương khi về tới Nội Bài lại được xem như một người hùng vừa thoát án tử hình ? Không khó để trả lời rằng báo chí đang kéo dư luận về một phía nhằm cám ơn chính phủ Việt Nam đã "can thiệp" cho Hương có tự do hôm nay, bằng chứng là Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng tuyên bố :

"Chúng tôi vui mừng trước việc công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương đã được trả tự do và trở về Việt Nam đoàn tụ với gia đình. Đây là kết quả của các nỗ lực bảo hộ công dân của Chính phủ, Bộ Ngoại giao, các cơ quan liên quan và Liên đoàn Luật sư của Việt Nam cùng các luật sư người Malaysia. Đồng thời, chúng tôi ghi nhận các cơ quan chức năng Malaysia thời gian qua đã tích cực giải quyết vụ việc".

Vừa trở về nước, Đoàn Thị Hương bất ngờ lộ ảnh mặc bikini phản cảm - Ảnh motgiadinh.net

Đây là điển hình cho hành động "té nước theo mưa" của chính phủ Việt Nam. Công trạng bảo hộ người dân của chính phủ Indonesia bị Bộ ngoại giao Việt Nam lươn lẹo để trờ thành kết quả của mình, bất kể dư luận báo chí quốc tế rõ rành rành từ khi bắt đầu cho tới khi kết thúc vụ án. Theo phân tích của nhà báo Nguyễn Thông thì "té nước" là động tác tung, vung nước lên thành những giọt nhỏ, giống như hạt mưa vào lúc trời đang mưa. Sự trà trộn này khó bị phát hiện, khó phân biệt đâu là nước mưa, đâu là nước té.

Đoàn Thị Hương vốn là một ngôi sao xấu, từng có những vết đen trong quá khứ tuy được Bộ Ngoại giao nâng cấp thành một ngôi sao sáng cô vẫn không thể nào lấp liếm được sự thật về hành vi phạm tội của mình. Chỉ có điều từ một tội phạm biến thành một ngôi sao qua bàn tay của chính phủ Việt Nam thật đáng cho người ta suy gẫm về tính chân thực, lòng tự trọng quốc gia và nhất là sự dối trá phi biên giới đáng ghi vào lịch sử của ngành ngoại giao nước nhà.

Cánh Cò

Vụ án Kim Jong-nam : 2 người có liên can sẽ bị diệt khẩu ? (RFI, 05/05/2019)

Ngày 03/05/2019, Đoàn Thị Hương, người duy nhất bị kết án trong vụ ám sát Kim Jong-nam người anh cùng cha khác mẹ của đương kim lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un, đã được Malaysia trả tự do và trở về Việt Nam ngay trong ngày.

Đoàn Thị Hương, người duy nhất bị kết án trong vụ ám sát Kim Jong-nam, tại sân bay Nội Bài, Hà Nội, ngày 03/05/2019. Reuters/Kham

Cùng với Siti Aisyah, một phụ nữ Indonesia đã được tha bổng vào tháng Ba, Đoàn Thị Hương đã bị đặc vụ Bắc Triều Tiên "lừa" để trực tiếp nhúng tay vào vụ ám sát. Trong bối cảnh chế độ Bình Nhưỡng bị cho là chủ mưu vụ giết Kim Jong-nam nhưng lại thoát tội, một số nhà phân tích cho rằng Bắc Triều Tiên có thể lại ra tay đối với hai nhân chứng này của vụ ám sát.

Trong bài viết : "Không còn chỗ ẩn náu cho hai người can dự vào vụ sát hại Kim Jong-nam", nhật báo Hồng Kông South China Morning Post, ngày 02/04/2019, đã lo ngại rằng Bắc Triều Tiên có thể có hành vi giết người bịt miệng, với đối tượng bị truy sát là Siti Aisyah và Đoàn Thị Hương.

Đối với tờ báo Hồng Kông, Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah là hai người biết rõ vụ việc, cả hai đều khai rằng họ đã bị đặc vụ Bắc Triều Tiên lừa để bôi chất độc thần kinh lên mặt nạn nhân. Trong vai trò người chứng và người thừa hành trong vụ sát nhân, họ có thể trở thành đối tượng bị đặc vụ Bắc Triều Tiên thủ tiêu để bịt miệng.

Nên sống ẩn dật, đừng lộ liễu phô trương

Theo giáo sư Lee Sung Yoon, nhà nghiên cứu về Triều Tiên tại Đại học Tufts ở Mỹ, nếu hai người này tiết lộ những gì họ đã biết về kế hoạch giết ông Kim Jong-nam thì cuộc sống của họ sẽ gặp nguy hiểm.

Chuyên gia này giải thích : "Điều Bình Nhưỡng lo ngại là sau vài năm, một hoặc cả hai phụ nữ này, vì hối hận hay vì tiền, có thể kể lại về những gì đã thực sự xảy ra, về quan hệ của họ với "các ông chủ" Bắc Triều Tiên, trong một bộ phim hay trên TV".

Theo giáo sư Lee, các phương tiện truyền thông sẽ không để cho họ yên, họ sẽ bị dụ dỗ để nói chuyện, và như vậy sẽ không hoàn toàn an toàn. Đối với chuyên gia này, cả hai người nên tránh "ánh đèn sân khấu mà hãy sống ẩn dật".

Indonesia đã cho Siti sống ở một nơi an toàn

Nhật báo Hồng Kông cũng trích dẫn ý kiến của ông Benny Mamoto, nguyên tổng thanh tra cảnh sát Indonesia, công nhận rằng cả Siti Aisyah lẫn Đoàn Thị Hương đều sẽ gặp nguy hiểm vì cách hành động của "đặc vụ Bắc Triều Tiên" là tiêu diệt các mầm mống đe dọa, kể cả "thủ tiêu nhân chứng".

Theo ghi nhận của South China Morning Post, một nguồn tin từ bộ Ngoại Giao Indonesia đã cho biết là cô Siti Aisyah, ngay sau khi được Malaysia trả tự do hôm 11/3 và về nước, đã được đến một chỗ ở an toàn vì "sự an toàn chung của cô".

Ngoài Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah, nhật báo Hồng Kông cũng chú ý đến số phận 4 người Bắc Triều Tiên, cũng bị buộc tội giết Kim Jong-nam, nhưng đã trốn khỏi Malaysia ngay sau khi vụ ám sát diễn ra.

Bốn nghi phạm Bắc Triều Tiên có thể đã bị thanh trừng

Luật sư của Đoàn Thị Hương, ông Hisyam Teh Poh Teik, cho biết công lý sẽ không trọn vẹn ngày nào mà bốn người này chưa được tìm thấy và đưa ra trước tòa án. Tuy nhiên, theo ông Bruce Bennett, chuyên gia phân tích quốc phòng quốc tế thuộc trung tâm tham vấn Mỹ Rand Corporation, điều đó có thể không bao giờ xảy ra, vì "hoàn toàn có thể là Kim Jong-un đã thanh trừng họ để thủ tiêu nhân chứng".

Tóm lại, các chuyên gia đều lo ngại cho số phận của hai phụ nữ Indonesia và Việt Nam bị lôi kéo vào vụ ám sát Kim Jong-nam. Họ sẽ không bao giờ được sống tự do an nhàn thực sự.

Trọng Nghĩa

******************

Hồi kết vụ án Kim Jong-nam : Bình Nhưỡng lại vô sự dù bị tố là chủ mưu (RFI, 04/05/2019)

Với Đoàn Thị Hương, nghi phạm cuối cùng được trả tự do ngày 03/05/2019 tại Kuala Lumpur, vụ ám sát Kim Jong-nam, người anh cùng cha khác mẹ của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un, kể như bắt đầu chìm vào quên lãng.

Ảnh camera sân bay Kuala Lumpur : Kim Jong-nam (P) được các nhân viên an ninh tháp tùng đến trạm y tế sân bay, sau khi bị bôi chất độc lên mặt, 13/02/2017. FUJITV/via Reuters TV

Một số chuyên gia phân tích được đài truyền hình Mỹ CNN trích dẫn đã tỏ ý tiếc rằng, một lần nữa, một hành vi sát nhân rõ ràng với nhiều dấu hiệu cho thấy chế độ Bình Nhưỡng là chủ mưu, lại không bị trừng phạt.

Vụ ám sát Kim Jong-nam vào tháng 2 năm 2017 tại phi trường quốc tế Kuala Lumpur, thủ đô Malaysia, đã gây sốc do tính chất táo bạo, liều lĩnh và tàn nhẫn, được thực hiện giữa thanh thiên bạch nhật, trước mắt đám đông cũng như camera giám sát rất nhiều trong sân bay.

Hai nữ nghi phạm - Đoàn Thị Hương, người Việt Nam, và Siti Aisyah, quốc tịch Indonesia – cùng với 4 người đàn ông Bắc Triều Tiên đã bị buộc tội bôi chất độc thần kinh VX lên mặt Kim Jong-nam khi ông này đi vào sân bay thủ đô Malaysia, khiến nạn nhân bị chết sau vỏn vẹn vài phút.

Bốn người Bắc Triều Tiên đã trốn thoát, chỉ có hai nữ nghi phạm bị bắt và đưa ra xét xử. Trước tòa, hai người nhất mực cho rằng họ đã bị đặc vụ Bắc Triều Tiên đánh lừa bằng cách nói là họ chỉ tham gia một chương trình truyền hình thực tế.

Bình Nhưỡng đã phủ nhận hoàn toàn trách nhiệm, bất chấp việc nhà chức trách Mỹ, Hàn Quốc và Malaysia đều cho rằng Bắc Triều Tiên có trách nhiệm trong vụ ám sát Kim Jong-nam.

Theo CNN, với việc bà Đoàn Thị Hương ra khỏi nhà tù Malaysia và trở về Việt Nam ngày 03/05/2019, sẽ không còn ai bị xét xử trong một vụ ám sát táo bạo, công khai giữa ban ngày bằng loại vũ khí hóa học thuộc loại kinh khủng nhất hiện nay. Thế mà kẻ tình nghi chủ mưu là Bắc Triều Tiên lại lọt lưới.

Ông Evans Revere, nguyên là quyền trợ lý ngoại trưởng Mỹ về Châu Á và Thái Bình Dương, hiện là cố vấn cho nhóm Albright-Stonebridge, đã cho rằng "các nhà hoạch định kế hoạch, tổ chức và giám sát vụ ám sát Kim Jong-nam thực sự đã thoát tội… Không một ai phải chịu trách nhiệm về cuộc tấn công khủng khiếp này, trong đó vũ khí hủy diệt hàng loạt đã được sử dụng để giết chết một con người tại một sân bay quốc tế".

Đối với các nhà phân tích, trong vụ này, Bắc Triều Tiên đã thành công trong việc đẩy vụ việc xuống hàng thứ yếu, tránh bị lên án.

CNN nêu bật là vụ ám sát Kim Jong-nam xẩy ra trong bối cảnh các vụ thử tên lửa đạn đạo năm 2017 của Bắc Triều Tiên đã khiến nước này bị cộng đồng quốc tế cô lập. Tuy nhiên, lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đã biết mở một cuộc phản công ngoại giao vào năm sau, và thu hút được sự chú ý của quốc tế.

Euan Graham, giám đốc điều hành chương trình Châu Á của Đại Học La Trobe tại Úc, đánh giá là Bắc Triều Tiên đã rất thành công trong một loạt các cuộc họp với các nhà lãnh đạo thế giới – từ Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, đến Singapore, Việt Nam và Nga – lái dư luận quốc tế rời xa vụ Kim Jong-nam.

Trả lời CNN bằng e-mail, chuyên gia người Úc này khá chán ngán khi cho rằng "giờ đây, có vẻ như là quốc tế không còn muốn điều tra xa hơn về vụ Kim Jong-nam". Theo ông, "Bắc Triều Tiên không chỉ thoát tội, mà các nước Đông Nam Á đã xếp hàng để đón tiếp Kim Jong-un, trong đó có Việt Nam".

Đối với giáo sư Andrei Lankov, một chuyên gia về Bắc Triều Tiên tại Đại Học Kookmin ở Seoul, vụ ám sát Kim Jong-nam sẽ dần dần phai nhạt trong trí nhớ mọi người, tương tự như các vụ khủng bố hay giết người ở nước ngoài trước đây mà chế độ Bình Nhưỡng bị cho là thủ phạm.

Bình Nhưỡng đã bị cáo buộc bắt cóc các công dân Nhật Bản, Hàn Quốc và Liên Xô, ám sát các chính trị gia Hàn Quốc và thậm chí phá nổ một chiếc phi cơ chở hành khách của hãng máy bay Hàn Quốc Korean Air nhằm phá hoại Thế Vận Hội mùa hè 1988 ở Seoul. Đã có 115 người chết trong vụ nổ này.

Những sự cố trên đây hiếm khi được các nước khác, ngoại trừ Nhật Bản, nêu lại trong những cuộc đàm phán với Bắc Triều Tiên.

Khi nhắc lại vụ phá nổ phi cơ của hãng Korean Air, ông Lankov nhận định : "Một vụ khủng bố mù quáng, với hàng loạt nạn nhân vô tội bị chết mà còn bị lãng quên, thì nói chi đến một vụ ám sát chính trị, mà về cơ bản không có ai bị vạ lây".

********************

Đoàn Thị Hương được trả tự do (VOA, 03/05/2019)

Hôm 3/5, bị can Đoàn Thị Hương trong vụ sát hại ông Kim Jong-nam, đã được chính quyền Malaysia trả tự do và đã về đến Hà Nội, theo Reuters.

Đoàn Thị Hương về đến sân bay Nội Bài tối ngày 3/5/2019.

Trước đó vào chiều ngày 3/5, ông Đoàn Văn Thạnh, cha của cô Đoàn Thị Hương, nói với VOA rằng gia đình rất vui mừng khi con gái được phóng thích.

Ông Thạnh nói trước khi khởi hành từ Nam Định chiều ngày 3/5 để đi đón con gái ở sân bay Nội Bài :

"Con tôi đã ra tù rồi, sắp bay về. Nhà nước và chính phủ (Việt Nam) cho xe ra đón cháu".

"Tôi rất vui và phấn khởi".

Vào lúc 19 giờ 15 (giờ địa phương) ngày 3/5, Đoàn Thị Hương đã được các nhân viên Cục Nhập cư Malaysia đưa đến máy bay để về Việt Nam.

"Các cán bộ của Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia được cử đi cùng với Đoàn Thị Hương về nước cũng có mặt ở trên máy bay này", theo TTXVN.

Tối ngày 3/5 máy bay đã hạ cánh xuống sân bay Quốc tế Nội Bài, theo VTV.

Hãng tin AFP loan báo cô Đoàn Thị Hương, người duy nhất bị kết án trong vụ án ám sát ông Kim Jong-nam, anh trai cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un, đã được phóng thích khỏi nhà tù Malaysia.

"Cô ấy rất hạnh phúc. Chắc chắn là cô ấy rất mong mỏi được về nhà", hãng tin AFP trích lời luật sư Hisyam Teh Poh Teik, người bào chữa cô Đoàn Thị Hương nói.

Theo Star TV, luật sư Hisyam và các luật sư bào chữa khác cũng sẽ tháp tùng cô Hương trong chuyến bay tối ngày 3/5 đến Việt Nam và sẽ gặp gỡ với Liên đoàn Luật sư Việt Nam ngày hôm sau.

Trước khi trở về Việt Nam, Đoàn Thị Hương đã viết thư cảm ơn chính phủ hai nước Malaysia, Việt Nam cũng như các luật sư và những người đã luôn ủng hộ, giúp đỡ cô.

*********************

Đáp xuống Nội Bài, cô Đoàn Thị Hương nói 'muốn làm diễn viên' (BBC, 03/05/2019)

Chừng 9g35 tối ngày thứ Sáu 3/05, công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương đã về đến sân bay Nội Bài.

Đoàn Thị Hương tươi cười hôm 1/4 sau khi tòa phán quyết cô sẽ được thả tự do

Tại đây, cô phát biểu trước báo chí rằng "không biết làm gì tiếp, nhưng mong thành diễn viên," theo hãng tin Reuters.

Trước đó, BBC đã đưa tin Đoàn Thị Hương đã rời khỏi nhà tù sáng cùng ngày và phải làm việc ở văn phòng di trú trước khi bay về Việt Nam, luật sư Naran Singh cho phóng viên Thùy Linh biết sáng 3/5.

"Tôi gặp Hương hôm qua tại nhà tù để đưa cho cô ấy quần áo và giày mới. Cô ấy rất vui mừng được thả ngày 3/5 và sẽ sớm được đoàn tụ với gia đình," luật sư Hisyam Teh Poh Teik thì cho biết.

Sau các vận động ngoại giao từ phía chính phủ Việt Nam, Đoàn Thị Hương của Việt Nam bị tuyên 3 năm 4 tháng tù vì tội "gây thương tích bằng vũ khí hay phương tiện nguy hiểm" hôm 1/4.

Theo luật Malaysia, cô được giảm một phần ba thời gian thụ án và sẽ được thả hôm 3/5.

Hôm 11/3, cáo buộc đối với đồng phạm người Indonesia, Siti Aisyah, bất ngờ được hủy bỏ. Siti được trở về nước ngay lập tức, để lại mỗi Đoàn Thị Hương.

Việc trả tự do cho nghi phạm Indonesia mà không trả tự do cho nghi phạm Việt Nam gây ra nhiều xôn xao trong dư luận.

Gia đình 'rất vui mừng phấn khởi'

Trả lời BBC hôm 3/5, ông Đoàn Văn Thạnh và mẹ kế Nguyễn Thị Vy nói "rất vui mừng phấn khởi" là sẽ được gặp lại con gái sau hai năm.

Ông Thạnh cho biết không biết khi nào sẽ lên đón Hương nhưng "Nhà nước sẽ cử xe đến đón gia đình đưa lên Hà Nội để gặp Hương," và gia đình sẽ quay trở về Nam Định ngay.

Khi được hỏi dự định tiếp theo của gia đình cho Hương là gì thì bà Vy nói, "trở về nhà làm ăn, như một công dân bình thường thôi."

Theo luật sư Naran Singh, ông sẽ cùng hai luật sự Hisyam Teh Poh Teik và Salim Bashir cùng đưa Đoàn Thị Hương trở về Việt Nam tối nay.

"Chúng tôi được Đoàn luật sư Việt Nam mời sang và để báo cáo cho họ về những gì đã xảy ra, nhất là diễn biến trong tòa," ông Naran Singh nói.

Theo một nguồn tin cho biết, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia sẽ không tổ chức cuộc họp báo về việc trả tự do cho Đoàn Thị Hương.

Và dự kiến, Đoàn Thị Hương sẽ đến Việt Nam vào 10 giờ tối 3/5.

Đoàn Văn Thạnh, bố của Đoàn Thị Hương rời phiên tòa tươi cười hôm 1/4 sau khi biết tin con gái ông sẽ sớm được thả

'Vụ án sẽ mãi là một bí ẩn với thế giới'

"Vụ án này chắc chắn là không bình thường. Nó liên quan đến người anh cùng cha khác mẹ của lãnh đạo Bắc Hàn, người bị ám sát bởi chất độc thần kinh VX ngay tại sân bay Kuala Lumpur," ông Naran Singh nói.

"Giờ vụ án này sẽ mãi là một bí ẩn đối với thế giới. Nó nhất định không chỉ đáng nhớ với tôi mà còn với cả thế giới."

Chia sẻ về những thách thức trong hai năm qua bào chữa cho Đoàn Thị Hương, ông Naran cho biết :

"Một trong thách thức lớn nhất của chúng tôi trong việc bào chữa cho Hương là việc chứng minh rằng cô ấy nghĩ cô ấy đang diễn trong một chương trình TV chơi khăm.

"Thách thức thứ hai là vào hôm 11/3 khi Tổng chưởng lý Malaysia đột nhiên hủy cáo buộc đối với Siti Aisyah mà lại không làm vậy với Hương. Chúng tôi lúc đó thật sự rất bất ngờ và tức giận."

"Cuối cùng thì đến ngày ¼, Tổng chưởng lý đã quyết định giảm án cho Hương. Dù chúng tôi có muốn điều đó hay không thì chúng tôi phải chấp nhận nó. Điều đó tốt hơn cho Hương còn hơn là để phiên tòa tiếp tục."

"Còn hôm nay là một ngày vui với chúng tôi. Tôi thực ra đang trên đường đến sân bay để gặp Hương đây," ông Naran nói trước khi cúp máy.

Cuộc ám sát xảy ra như thế nào ?

Ngày 13/2/2017, Kim Jong-nam, anh em cùng cha khác mẹ của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, đang chờ để lên chuyến bay từ Kuala Lumpur đến Macau khi Đoàn Thị Hương và Sisi Aisyah tiếp cận ông.

CCTV cho thấy Đoàn Thị Hương đặt tay lên mặt ông ta, sau đó cả hai người phụ nữ rời khỏi hiện trường.

Ông Kim đã chết trên đường đến bệnh viện vì chất độc thần kinh VX, một trong những chất độc nhất trong tất cả các tác nhân hóa học được biết đến.

Triều Tiên đã quyết liệt phủ nhận mọi liên quan đến vụ giết người, nhưng bốn người đàn ông - được cho là người Bắc Triều Tiên đã trốn khỏi Malaysia vào ngày xảy ra vụ án mạng - cũng bị buộc tội trong vụ án.

****************

Cô Đoàn Thị Hương đã đáp máy bay về Việt Nam (RFA, 03/05/2019)

Công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương, người vừa được trả tự do ở Malaysia, đã đáp máy bay về lại quê nhà.

Đoàn Thị Hương - AFP

Mạng báo The Star của Malaysia loan tin cho biết chuyến bay của Vietnam Airlines cất cánh lúc 7 :15 phút chiều ngày 3 tháng 5 chở theo Cô Đoàn Thị Hương.

Theo lời của luật sư bào chữa, Salim Bashir, thì Cô Đoàn Thị Hương được các viên chức di trú Malaysia đưa ra Sân bay Quốc tế Kuala Lumpur.

Luật sư Hisyam Teh Poh Teik đọc cho giới truyền thông tại cuộc họp báo tại Sân bay Quốc tế Kuala Lumpur lá thư mà cô Đoàn Thị Hương viết trong nhà tù vào đêm trước khi được tự do. Theo đó Cô Đoàn Thị Hương cám ơn tất cả mọi người góp phần giúp cho cô được tự do.

Theo luật sư Hisyam thì vụ việc đối với cô này nay đã khép lại. Vào ngày mai 4/5, ba luật sư gồm Hisyam Teh Poh Teik, Salim Bashir và Datuk Naram Singh sẽ có cuộc gặp với đại diện Liên Đoàn Luật sư Việt Nam để có cuộc thảo luận cuối cùng về vụ việc của Cô Đoàn Thị Hương. Sau cuộc làm việc là một lễ ăn mừng nhỏ.

Vào ngày 13 tháng 2 năm 2017 Đoàn Thị Hương và một người phụ nữ quốc tịch Indonesia là cô Siti Aisyah bị cáo buộc sát hại nhân vật ông Kim Jong Nam, người anh cùng cha khác mẹ với vị lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong Un tại sân bay quốc tế Kuala Lumpur, bằng một loại chất độc thần kinh VX.

Hai cô Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah bị bắt sau đó ; còn 4 người Bắc Hàn chủ mưu vụ việc được nói trốn thoát.

Công dân Indonesia Siti Aisyah được tòa tha bổng trong phiên xử ngày 11 tháng 3. Tại phiên xử vào ngày 1 tháng 4, Cô Đoàn Thị Hương bị tuyên 3 năm 4 tháng tù. Theo luật Malaysia cô nay được giảm 1/3 án.

Báo Hong Kong : Đoàn Thị Hương ‘không bao giờ thực sự tự do’ (VOA, 03/04/2019)

Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng ở Hong Kong hôm 2/4 đặt câu hỏi về khả năng "Triều Tiên tìm cách ám sát Đoàn Thị Hương" và dẫn lời các chuyên gia nói rằng nghi can người Việt "sẽ không bao giờ thực sự tự do kể cả khi được phóng thích khỏi nhà tù ở Malaysia vào tháng tới".

Cô Đoàn Thị Hươ ng r ời tòa hôm 1/4 sau khi được giảm án.

Tờ báo ở Hong Kong hiện thuộc sở hữu của tập đoàn Alibaba của Trung Quốc trích nhận định của các nhà phân tích nói rằng cô Hương và đồng nghi can người Indonesia Siti Aisyah, vốn được phóng thích tháng trước, có thể trở thành mục tiêu của của các điệp viên Bắc Hàn vì họ là nhân chứng và người thực hiện vụ ám sát ông Kim Jong-nam, anh trai cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un, năm 2017.

Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng dẫn lời ông Sung-Yoon Lee, giáo sư nghiên cứu về Triều Tiên tại Đại học Tufts ở Mỹ, nói rằng nếu một trong số họ sau này tiết lộ những gì họ biết về kế hoạch ám sát thì mạng sống của họ sẽ bị đe dọa.

"Điều Bình Nhưỡng lo ngại đó là sau vài năm, một trong hai người hoặc cả hai người phụ nữ có thể thay đổi ý định vì bị ép thuộc hoặc vì đề xuất tài chính từ một nhà xuất bản mà kể lại câu chuyện thật sự, làm phim, lên truyền hình và nói về sự trao đổi của họ với ‘các người chủ’ Bắc Hàn", ông Lee nói, theo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng.

"Truyền thông sẽ không để họ yên. Họ sẽ bị cám dỗ lên tiếng. Vì thế, vâng, họ sẽ không hoàn toàn an toàn. Họ nên tránh sự chú ý và sống lặng lẽ".

Tờ báo cũng dẫn lời ông Benny Mamoto, cựu tổng thanh tra cảnh sát Indonesia, nói rằng hai người phụ nữ có thể gặp nguy hiểm vì các điệp viên Bắc Hàn có thể tìm cách "triệt tiêu các mối đe đọa, trong đó có các nhân chứng".

Bốn người Bắc Hàn bị truy tố trong vụ sát hại ông Kim Jong-nam, nhưng tất cả đã trốn chạy khỏi Malaysia ngay sau khi vụ việc xảy ra.

Luật sư của cô Hương, ông Hisyam Teh Poh Teik, nói rằng công lý sẽ không bao giờ được thực thi cho tới khi nào tìm được bốn người đàn ông đó và đưa họ ra tòa.

Nữ nghi can người Việt hôm 1/4 nhận bản án 3 năm 4 tháng tù, thoát án tử hình, và có khả năng được trả tự do vào ngày 4/5/2019, theo Reuters.

Bình luận sau đó trên Facebook, blogger Trương Huy San tức Osin Huy Đức viết : "Em thoát án nặng thì mừng cho em. Hy vọng là em vô tình làm chết người. Nhưng em về nhà vẫn phải vô cùng cẩn trọng. Nếu em biết bí mật nào đó của họ, họ cũng không muốn em tự do".

*********************

Chuyên gia cảnh báo : Bắc Hàn có thể sẽ ám sát Đoàn Thị Hương sau phiên tòa tại Malaysia (RFA, 03/04/2019)

Lược dịch từ South China Morning Post

Sau phiên tòa ngày 1/4/2019, công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương vẫn mặc áo giáp chống đạn nói với báo giới về ước mơ trở thành diễn viên hay ca sĩ sau khi trở về quê hương. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo ước mơ của cô sẽ không bao giờ có thể thực hiện vì mối đe dọa thanh trừng nhân chứng trong vụ ám sát ông Kim Jong-nam từ Bắc Hàn. Đó là nội dung bài viết trên trang Bưu Điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) hôm 2/4.

Cô Đoàn Thị Hương được cảnh sát Malaysia dẫn khỏi tòa Shah Alam hôm 1/4/2019 - AP

"Họ phải tránh ánh đèn sân khấu và sống im lặng"

SCMP trích lời các chuyên gia cảnh báo công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương, người bị kết án vì liên quan đến cái chết của anh trai cùng cha khác mẹ với lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un, sẽ không bao giờ có tự do thực sự sau khi cô ấy được phóng thích từ nhà tù Malaysia vào tháng sau.

Mặt khác, Hương và công dân Indonesia Siti Aisyah, người được trả tự do vào tháng 3 vừa rồi có thể là mục tiêu cần loại trừ của mật vụ Bắc Hàn, vì họ là nhân chứng và tòng phạm trong vụ ám sát giật gân ông Kim Jong-nam vào ngày 13/2/2017.

Cô Siti Aisyah, người Indonesia tại cuộc họp báo ở Jakarta hôm 11/3/2019 AFP

Cả 2 phụ nữ đều cho rằng mình đã bị mật vụ Bắc Hàn lừa để họ nghĩ rằng đang tham gia một sô truyền hình thực tế khi bôi chất độc thần kinh VX vào mặt của ông công dân Bắc Triều Tiên Kim Chol (theo cách gọi của Bắc Hàn và báo chí Việt Nam) khi ông ấy đứng trước quầy làm thủ tục của phi trường quốc tế Kuala Lumpur. Không đầy 20 phút sau, ông ta qua đời.

Theo lời Giáo sư Sung-Yoon Lee, khoa Hàn Quốc học của đại học Tufts - Hoa Kỳ, nếu sau này, một trong hai người tiết lộ những gì họ biết về kế hoạch và rồi mạng sống của họ có thể sẽ gặp nguy hiểm.

"Điều mà Bình Nhưỡng lo lắng đó là sau một vài năm, một trong hai hoặc cả 2 người phụ nữ có thể thay lòng đổi dạ vì ăn năn hay vì một lời đề nghị tài chính đến từ một nhà xuất bản nào đó… và kể câu chuyện thật sự, làm một cuốn phim, hay lên truyền hình và nói về những tương tác của họ đối với những "ông chủ" Bắc Hàn.

Truyền thông sẽ không để họ yên. Họ sẽ cố gắng nói. Vì vậy, đúng là họ sẽ không hoàn toàn an toàn. Họ phải tránh ánh đèn sân khấu và sống im lặng", ông Sung-Yoon Lee được SCMP trích lời nhận định.

Còn ông Benny Mamoto, cựu tổng thanh tra cảnh sát Indonesia, đồng ý rằng cả hai có thể đối diện với nguy hiểm như "phương thức hoạt động của mật vụ Bắc Hàn để loại trừ những mối đe dọa, bao gồm những nhân chứng (của vụ ám sát)".

"Công lý cuối cùng sẽ không bao giờ được thực thi"

Đoàn Thị Hương ban đầu bị cáo buộc tội giết người, nhưng vào hôm thứ hai đã nhận tội nhẹ hơn là cố ý gây thương tích bằng vũ khí nguy hiểm và bị tuyên 3 năm 4 tháng tù giam. Luật sư của cô ấy nói nữ thân chủ 30 tuổi sẽ được trả tự do vào đầu tháng 5.

Cô Siti, năm nay 27 tuổi, đã được phóng thích sau khi cáo trạng giết người chống lại cô này đột nhiên bị hủy bỏ vào ngày 11/3. Cô quay trở về nhà vào tối cùng ngày trên một chuyên cơ của Đại sứ Indonesia tại Malaysia, Rusdi Kirana.

Cô đã ở trong một ngôi nhà được đảm bảo "cho sự an toàn chung của cô ta", ông Lalu Muhammad Iqbal, thuộc Bộ Ngoại giao Indonesia cho biết.

Bốn người Bắc Hàn đồng thời bị cáo buộc giết ông Kim Jong-nam, nhưng sớm đào thoát khỏi Malaysia sau khi vụ ám sát diễn ra.

Ông Hisyam Teh Poh Teik, luật sư của Đoàn Thị Hương nói rằng, công lý sẽ không bao giờ được thực thi cho đến khi nào bốn người đàn ông kia được tìm thấy và giải tới tòa. Tuy nhiên, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra, vì "hoàn toàn có thể ông Kim Jong-un sẽ thanh trừng họ để loại trừ các nhân chứng", theo Bruce Bennett, một chuyên gia phân tích quốc phòng cấp cao tại Rand Corporation, một viện nghiên cứu chính sách toàn cầu phi lợi nhuận của Mỹ.

Một người khác là ông David Maxwell, đại tá quân đội đã nghỉ hưu và là thành viên cao cấp tại Quỹ bảo vệ dân chủ nói : "Công lý cuối cùng sẽ không bao giờ được thực thi cho đến khi Ông Kim Jong-un chịu trách nhiệm vì không thể không nghi ngờ rằng ông ta đã ra lệnh thực hiện vụ ám sát".

Giáo sư Lee, thuộc Đại học Tufts, nói rằng kết quả của phiên tòa vừa qua sẽ tiếp tục làm cho nhà lãnh đạo Bắc Hàn bạo dạn hơn.

"Trường hợp này một lần nữa minh họa cho chủ nghĩa khác biệt của Bắc Hàn - đó là luật pháp và chuẩn mực quốc tế không áp dụng cho nhà nước kỳ quái nhưng hiếu chiến của Bắc Hàn.

Quốc gia này sẽ được khuyến khích và các nhà chỉ trích sẽ sợ hãi hơn".

Các thành viên khác của đại gia đình Kim giờ đây có thể là mục tiêu, ông Lee nói, mặc dù, "khả năng trả thù của phụ thuộc phần lớn quốc gia vào quốc gia họ sống và họ có được đặt dưới sự bảo vệ của chính phủ hay không".

Ông Kim Jong-nam, anh trai lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un AP

Điều tự nhiên đó là Bình Nhưỡng sẽ cố giết con trai của ông Kim Jong-nam trong một tương lai gần", ông Nam Sung-wook, Giáo sư tại đại học Hàn Quốc, người trước đây từng làm việc cho Cơ quan Tình báo Quốc gia của nước này cho hay.

Ông này đang đề cập đến Kim Han-sol, 23 tuổi, người đã xuất hiện trong một video trên YouTube ngay sau khi cha của anh qua đời và tuyên bố rằng anh ta, mẹ và chị gái của anh ta được bảo vệ bởi một nhóm có tên là Cheollima Civil Defense.

Nhóm này cũng đã nhận trách nhiệm về một cuộc tấn công vào Đại sứ quán Bắc Triều Tiên ở Tây Ban Nha vào tháng hai năm nay.

Malaysia muốn nối lại mối quan hệ với Bắc Hàn

Vụ ám sát Kim Jong-nam đã làm tổn hại mối quan hệ ngoại giao của Bắc Hàn với Malaysia. 

Mối quan hệ này bị hạ cấp sau vụ giết người, với việc cả hai bên đều áp đặt lệnh cấm du lịch đối với các công dân của nhau ngay sau đó.

Bà Hoo Chiew-ping, giảng viên cao cấp về nghiên cứu chiến lược và quan hệ quốc tế tại Đại học Quốc gia Malaysia, cho biết chính phủ hiện tại của Mahathir Mohamadhad đã báo hiệu rằng họ muốn nối lại quan hệ với Bắc Hàn, để Malaysia không phải là quốc gia Đông Nam Á duy nhất không có quan hệ với cả hai miền Triều Tiên.

"Đây sẽ là một sự trở lại với vị trí chính sách đối ngoại truyền thống của Malaysia, mà việc thu hút cả hai miền Triều Tiên là rất quan trọng để duy trì mối liên kết và tạo cơ hội cho việc đối thoại, như các trường hợp của hội nghị thượng đỉnh ở Singapore và Hà Nội đã thể hiện", bà nói.

Đồng thời, chính phủ Malaysia nên tăng cường giám sát bất kỳ người Triều Tiên nào hoạt động tại nước này để ngăn chặn việc trở thành căn cứ cho các hoạt động buôn lậu, bà Hoo cho hay.

Ông Maxwell, thuộc Quỹ bảo vệ dân chủ, cho biết điều này có thể đã xảy ra.

"Tôi chắc chắn rằng Triều Tiên đã nối lại các hoạt động phi pháp của mình ở Malaysia giống như họ đang tiến hành chúng trên khắp thế giới. [Họ] là chìa khóa sống còn của chế độ khi đó là những người cung cấp tiền".

"Tôi nghĩ rằng các công ty tiền phong của Bắc Hàn hoạt động tại Malaysia có thể [cũng] cung cấp hỗ trợ cho sự nhân rộng vũ khí của Bắc Hàn đến Trung Đông và Châu Phi", chuyên gia này nhận định.

Theo Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng, lược dịch Đài Á Châu Tự Do

Vụ án Kim Jong-nam : Đoàn Thị Hương sẽ được tự do vào tháng Năm (RFI, 01/04/2019)

Ngày 01/04/2019, Đoàn Thị Hương, bị cáo duy nhất còn lại trong phiên tòa xét xử vụ sát hại người anh cùng cha khác mẹ của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un tại sân bay Kuala Lumpur, thủ đô Malaysia, chỉ bị kết án 40 tháng tù về tội "cố ý gây thương tích" thay vì tội danh sát nhân như đề nghị ban đầu.

Đoàn Thị Hương, một trong hai bị cáo trong vụ ám sát Kim Jong-nam. Ảnh ngày 14/03/2019. Reuters/Lai Seng Sin

Theo luật sư của bị cáo, Đoàn Thị Hương sẽ được trả tự do vào tháng Năm tới đây nhờ chế độ giảm án. Trước Tòa Thượng Thẩm Shah Alam (bang Selangor – Malaysia), bị cáo người Việt, Đoàn Thị Hương, đã chỉ nhận tội cố ý gây thương tích bằng các phương tiện nguy hiểm, chứ không phải là tội sát nhân bị quy cho cô. Tòa án đã chấp nhận tội danh trên và đã tuyên mức án 3 năm và 4 tháng tù giam.

Theo hãng tin Pháp AFP, ông Hisyam Teh Poh Teik, một trong những luật sư của bị cáo đã xác định sau khi tòa án ra phán quyết là với chế độ giảm án hiện hành tại Malaysia, thân chủ của ông "sẽ được về nhà vào tuần đầu của tháng 5".

Phát biểu với giới báo chí, phụ nữ 30 tuổi này đã tuyên bố vui mừng với phán quyết được cô cho là "công bằng" của tòa án, và gởi lời cám ơn tới chính phủ Malaysia và chính phủ Việt Nam.

Hãng tin Pháp nhắc lại rằng trong phiên tòa xét xử vụ dùng chất độc thần kinh sát hại ông Kim Jong-nam, anh cùng cha khác mẹ của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un vào tháng 2/2017, tại phi trường Kuala Lumpur, ngoài Đoàn Thị Hương còn có một bị cáo khác là cô Siti Aisyah, người Indonesia.

Trọng Nghĩa

*******************

Đoàn Thị Hương bị tuyên án 3 năm 4 tháng tù giam (RFA, 01/04/2019)

Sáng ngày 1/4, nghi phạm người Việt Nam bị tòa án Malaysia tuyên 3 năm 4 tháng tù giam với cáo buộc "cố ý gây thương tích bằng vũ khí nguy hiểm".

Cô Đoàn Thị Hương mỉm cười sau khi ra khỏi phiên tòa ngày 1 tháng 4 năm 2019 - AFP

Cô Đoàn Thị Hương thông qua phiên dịch nói cảm ơn thẩm phán, công tố viên và chính phủ Malaysia cũng như Việt Nam.

Cô nói với phóng viên hãng tin AP trước khi rời tòa, rằng cô cảm thấy vui và hy vọng trở thành ca sĩ và diễn viên khi trở về quê nhà.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, bà Lê Thị Thu Hằng, trong trả lời báo giới vào chiều ngày 1 tháng tư nói rằng từ khi xảy ra vụ cô Đoàn Thị Hương, cơ quan chức năng Việt Nam và Liên đoàn Luật sư trong nước thực hiện mọi biện pháp bảo vệ công dân nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho cô này.

Đại sứ Việt Nam tại Malaysia "đánh giá cao nỗ lực của chính phủ trong việc bảo hộ Đoàn Thị Hương"

Ngay sau khi tòa án Malaysia tuyên phạt cô Đoàn Thị Hương bản án 3 năm 4 tháng tù giam với cáo buộc "cố ý gây thương tích bằng vũ khí nguy hiểm", Đại sứ Việt Nam tại Kuala Lumpur tỏ ra vui mừng vì cô gái người Nam Định được giảm án.

"Rất vui là Đoàn Thị Hương sớm được thả tự do. Tôi đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ Việt Nam, Bộ Ngoại giao Việt Nam trong việc bảo hộ công dân Đoàn Thị Hương. Cảm ơn Chính phủ Malaysia, Tổng chưởng lý, công tố viên Malaysia.

Cảm ơn sự cố gắng và hợp tác chặt chẽ của các luật sư Malaysia, Liên đoàn Luật sư Việt Nam", Đại sứ Lê Quý Quỳnh chia sẻ với báo giới.

Mạng báo Tuổi Trẻ online dẫn lời ông Lê Quý Quỳnh khẳng định : "Từ khi xảy ra vụ việc, Chính phủ, Bộ Ngoại giao, các cơ quan của Việt Nam và Liên đoàn Luật sư Việt Nam đã thực hiện mọi biện pháp bảo hộ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân Đoàn Thị Hương, để đảm bảo được xét xử công bằng, khách quan và sớm được thả tự do".

Trước đó, trả lời dư luận trước việc chính phủ đã không làm đủ để bảo vệ công dân nước mình, bà Lê Thị Thu Hằng, phát ngôn nhân của Bộ Ngoại giao Việt Nam khẳng định, đại diện đại sứ Việt Nam tại Malaysia đã có mặt ở cả 20 phiên xử của Đoàn Thị Hương và đã bảo hộ công dân nước này ở "mức cao nhất".

Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia cũng cho hay, từ sau khi cô Sity Aisyah được tòa án hủy bỏ cáo buộc và trả tự do thì đại diện đại sứ quán cũng đã thăm lãnh sự ít nhất là 3 lần đối với cô Hương.

Trước đó trong cùng ngày Công tố viên Malaysia đề nghị truy tố Đoàn Thị Hương cáo trạng thay thế có mức án thấp hơn

Các công tố viên Malaysia sáng nay 1/4 đề nghị bỏ cáo buộc giết người và truy tố một tội danh khác có mức án thấp hơn đối với nữ nghi phạm duy nhất trong vụ giết chết người anh em cùng cha khác mẹ của nhà lãnh đạo Triều Tiên bằng chất độc thần kinh VX.

Hãng tin AP dẫn lời công tố viên Iskandar Ahmad nói với tòa án rằng ông đã nhận được chỉ thị từ Tổng chưởng lý Malaysia để đưa ra một "cáo trạng thay thế" thấp hơn cho Đoàn Thị Hương.

Ông Salim Bashir, luật sư của cô gái người Nam Định nói với các phóng viên rằng cáo buộc được thay thế là gây thương tích bởi vũ khí nguy hiểm, mà nếu bị kết tội có thể đối diện với mức án 10 năm tù.

Luật sư cho hay, cô Hương có khả năng sẽ nhận tội với cáo buộc đó. Phiên điều trần đã dừng lại một thời gian ngắn để nữ nghi phạm người Việt có quyết định chấp nhận lời đề nghị hay không.

Theo AP, Đoàn Thị Hương đã gật đầu khi được phiên dịch viên đọc cho nghe cáo buộc mới. Sau đó, thông dịch viên nói lại rằng cô nhận tội.

Đoàn Thị Hương là nghi phạm duy nhất bị giam giữ sau khi Tổng chưởng lý Malaysia quyết định hủy bỏ vụ kiện chống lại Siti Aisyah của Indonesia vào ngày 11 tháng 3 sau những chuyến vận động hành lang cấp cao từ Jakarta.

Chính quyền Việt Nam sau đó liên tục đề nghị Malaysia làm điều tương tự đối với công dân nước mình, tuy nhiên tòa án đã từ chối và tiếp tục vụ xử.

Hồi năm 2017, hai người phụ nữ bị bắt và bị cáo buộc thông đồng với bốn nghi phạm mất tích của Bắc Hàn để giết ông Kim Jong-nam tại sân bay Kuala Lumpur.

Những người phụ nữ nói rằng họ chỉ là dê tế thần và nghĩ là đang tham gia một trò chơi khăm vô hại cho một chương trình truyền hình thực tế.

**********************

Đoàn Thị Hương thoát án tử hình, cảm ơn chính phủ VN (VOA, 01/04/2019)

Đoàn Thị Hương rời tòa án tối cao Malaysia Shah Alam sau khi bị tuyên 3 năm 4 tháng tù, hôm 1/4/2019.

Hôm 1/4, nghi phạm Đoàn Thị Hương cuối cùng đã được thoát án tử, nhận bản án 3 năm 4 tháng tù, và có khả năng được trả tự do vào ngày 4/5/2019, theo Reuters.

Nữ nghi phạm Việt Nam Đoàn Thị Hương tươi cười bước ra khỏi tòa án, nói với các phóng viên bằng tiếng Anh : "Xin cảm ơn… Tôi rất vui", theo kênh truyền hình Star TV Online.

Trước đó, Thẩm phán Malaysia Azmin Ariffin tuyên bố mức án cho Đoàn Thị Hương là 3 năm 4 tháng tù giam về tội "cố ý gây thương tích" thay cho tội danh "giết người" trong nghi án sát hại công dân Triều Tiên Kim Jong-nam, anh cùng cha khác mẹ của Lãnh tụ Triều Tiên King Jong-un.

Từ Nam Định, sau khi hay tin Đoàn Thị Hương thoát án tử hình ở Malaysia và sắp được trả tự do vào tháng tới, bà Nguyễn Thị Vy, mẹ kế của Hương, bày tỏ niềm vui mừng và xúc động. Bà nói với hãng tin AFP : "Tôi mong con ráng chờ đến tháng 5 để được về nhà".

"Thoát án tử hình là mừng lắm", bà Vy nói với hãng tin Reuters.

Ông Đoàn Văn Thạnh, cha của Đoàn Thị Hương, có mặt tại phiên tòa hôm 1/4, được báo Tuổi Trẻ trích lời nói : "Tôi sẽ làm liên hoan ngày con gái trở về".

Ông Thạnh liên tục cười tươi khi ra khỏi phòng xử và nhận được những cái bắt tay chúc mừng từ phóng viên quốc tế.

Đoàn Thị Hương chia sẻ sau khi tòa tuyên án : "Tôi cảm thấy vô cùng hạnh phúc. Rất cảm ơn mọi người, chính phủ Việt Nam, luật sư Việt Nam, Malaysia và chủ tọa ngày hôm nay".

Theo Hãng tin AP, luật sư Hisyam Teh Poh Teik của Hương nói với tòa án rằng việc Hương chấp nhận cáo buộc mới cho thấy cô "có trách nhiệm" với hành động của mình.

VnExpress cho biết Hương sẽ được thả vào tháng 6/2020 nếu trừ thời gian cô bị giam tại Malaysia từ 15/2/2017. Tuy nhiên, luật sư của Hương là Hisyam Teh Poh Teik nói theo thủ tục nhà giam, tất cả tù nhân đều được giảm 1/3 bản án, nên Hương sẽ được phóng thích vào ngày 4/5.

Trang này tường thuật rằng cô muốn theo đuổi nghề ca hát và diễn xuất sau khi được thả. "Tôi rất hạnh phúc. Tôi muốn được đi hát và đi diễn", Hương nói.

Theo Reuters, các công tố viên thông báo trước tòa rằng họ thay đổi tội danh cho Đoàn Thị Hương sau khi cân nhắc các thư khiếu nại của các luật sư biện hộ cho bị cáo và đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia.

Luật sư Teh Poh Teik, một trong các luật sư bào chữa cho nữ nghi phạm Việt Nam nhấn mạnh trong phần tranh luận : "những người Triều Tiên đang bỏ trốn mới là hung thủ thật sự, những kẻ đã lợi dụng sự yếu đuối và ngây thơ của Hương, lừa rằng cô đang tham gia một trò chơi khăm".

Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Lê Quý Quỳnh được báo Tuổi Trẻ trích lời nói : "Tôi vô cùng biết ơn khi Hương được thả sớm, nhưng tôi muốn nhấn mạnh rằng Hương chỉ là một nạn nhân tương tự công dân Indonesia, cô Siti Aisyah".

Ngày 1/4, trả lời câu hỏi phỏng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước phán quyết của Tòa án Malaysia đối với công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng, được đài VOV trích lời, nói :

"Ngay từ khi xảy ra vụ việc, Chính phủ, Bộ Ngoại giao, các cơ quan liên quan và Liên đoàn Luật sư của Việt Nam đã thực hiện mọi biện pháp bảo hộ công dân để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân Đoàn Thị hương, để đảm bảo công dân Đoàn Thị Hương được xét xử công bằng, khách quan và sớm được trả tự do".

Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah, công dân Indonesia, bị cáo buộc dùng chất độc thần kinh VX để sát hại Kim Jong-nam tại sân bay Kuala Lumpur, Malaysia tháng 2/2017. 4 người Triều Tiên được cảnh sát Malaysia xác định là nghi phạm đã rời Malaysia vài giờ sau khi xảy ra vụ sát hại và hiện chưa bị bắt.

******************

Đoàn Thị Hương 'dự kiến được trả tự do vào tháng Năm' (BBC, 01/04/2019)

Luật sư của Đoàn Thị Hương nói với BBC rằng cô 'có thể sớm trở về nhà vào tháng Năm' do được giảm 1/3 bản án theo luật Malaysia.

Đoàn Thị Hương tươi cười sau khi tòa tuyên án

'Trả tự do vào tháng Năm'

Bị cáo Đoàn Thị Hương của Việt Nam bị tuyên 3 năm 4 tháng tù giam trong phiên tòa tại Malaysia hôm 1/4.

Dù nhận mức án này, Hương - bị tạm giam suốt gần 2 năm qua - "dự kiến được trả tự do vào 5/5" do được giảm 1/3 án theo luật pháp Malaysia, luật sư Hisyam Teh Poh Teik nói với Thùy Linh của BBC News Tiếng Việt.

"Bên công tố chấp nhận lời trình bày của luật sư chúng tôi.... Sáng nay chúng tôi mới biết chính xác [điều này]", Hisyam Teh Poh Teik nói.

Ông Hisyam Teh Poh Teik cũng nói lý do Đoàn Thị Hương được trả tự do vào tháng Năm có lẽ vì sức ép dư luận. Rất nhiều người đã chỉ trích chính phủ Malaysia tại sao lại trả tự do cho cô Siti người Indonesia mà không thả Đoàn Thị Hương.

Luật sư Narah Singh thì cho BBC News tiếng Việt hay rằng nhóm trợ giúp pháp lý cho Đoàn Thị Hương đã gửi 4 lá thư cho Tổng chưởng lý Malaysia.

"Lá thư gần đây nhất cách đây gần 1 tuần, yêu cầu họ hủy cáo buộc giết người đối với Đoàn Thị Hương, như trường hợp của Siti Aisyah".

"Nhưng bên công tố muốn kết án Đoàn Thị Hương theo điều 324 [về "gây thương tích bằng vũ khí hay phương tiện nguy hiểm"]. Chúng tôi có nói chuyện với Đoàn Thị Hương và nói cô ấy hãy chấp nhận vì nếu không phiên tòa sẽ kéo dài và chúng ta có thể thắng hoặc cũng có thể thua".

"Chúng tôi không vui về điều đó lắm nhưng chúng tôi vui mừng là cô ấy có thể sớm được trở về nhà. Và vụ án có một kết thúc viên mãn".

"Đại diện đại sứ quán, liên đoàn luật sư Việt Nam có mặt tại phiên tòa đều rất vui mừng, họ vỗ tay khi tòa tuyên án".

"Tôi nghĩ kể từ khi Siti được thả thì chính quyền Việt Nam bắt đầu cố gắng hơn, tôi nghĩ vậy. Nếu không thì Đoàn Thị Hương đã không được thả", ông Narah Singh nói.

'Gia đình rất phấn khởi'

Đoàn Thị Hương trên đường đến phiên tòa hôm 1/4 tại Malaysia

"Gia đình chúng tôi phấn khởi lắm", bà Nguyễn Thị Vy, mẹ kế Đoàn Thị Hương nói với Mỹ Hằng của BBC News Tiếng Việt sau khi nghe tin Hương có khả năng được thả vào tháng Năm.

"Chúng tôi bây giờ vui mừng lắm. Không biết nói gì hơn ngoài cảm ơn tất cả mọi người, chính phủ, cộng đồng đã giúp đỡ", bà Vy nói từ Nam Định.

Trước đó, bà Vy nói 'rất buồn' khi mới nghe tin Hương bị tuyên 3 năm 4 tháng tù giam.

"Thời gian vừa qua bố Hương, ông Thạnh, cũng buồn phiền nhiều lắm", bà Vy nói.

Bố của Đoàn Thị Hương, ông Đoàn Văn Thạnh, có mặt tại phiên tòa lần này.

Theo bà Vy, trước đó, gia đình đã được Bộ Ngoại giao hỗ trợ để đưa ông Thạnh sang Malaysia.

'Bản án công bằng'

(Từ trái qua) Luật sư Salim Bashir, Dato Naran Singh, Đoàn Thị Hương, và luật sư Hisyam Teh Poh Teik sau khi tòa Malaysia tuyên án hôm 1/4

Trong khi đó Đoàn Thị Hương nói 'hạnh phúc' và rằng 'bản án công bằng', theo The Guardian.

Đoàn Thị Hương cũng "cảm ơn chính phủ Việt Nam, luật sư Việt Nam, Malaysia và chủ tọa", theo tường thuật của Tuổi Trẻ.

Trước đó, sau khi bản cáo trạng được đọc tại tòa, Đoàn Thị Hương đã nhận tội danh bị truy tố theo điều 324 về "gây thương tích bằng vũ khí hay phương tiện nguy hiểm".

Khung hình phạt cao nhất cho mức án này là 10 năm tù, thấp nhất là phạt roi và tiền.

Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Lê Quý Quỳnh được trích lời trên báo Tuổi Trẻ rằng "chính phủ Việt Nam đã nỗ lực trong công tác bảo hộ công dân Đoàn Thị Hương".

'Hủy cáo buộc giết người'

Trước đó, theo Reuters, các công tố viên Malaysia đã hủy bỏ cáo buộc 'giết người' đối với Đoàn Thị Hương sau khi Hương nhận tội danh mới theo điều 324 về "vô ý gây thương tích bằng vũ khí hay phương tiện nguy hiểm".

Khung hình phạt cao nhất cho tội danh này là 10 năm tù, thấp nhất là phạt roi và tiền.

Đoàn Thị Hương, 30 tuổi, bị cáo buộc đã bôi chất độc thần kinh VX lên mặt ông Kim Jong-nam, anh em cùng cha khác mẹ của lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un, tại sân bay Kuala Lumpur năm 2017.

Trước đó, nếu bị kết tội giết người, Hương có thể đối diện hình phạt tử hình.

Đoàn Thị Hương bị kết án cùng với cô Siti Aisyah người Indonesia - người bất ngờ được thả tự do trong phiên tòa tháng trước.

Cũng trong phiên tòa hồi tháng Ba, các công tố viên Malaysia từ chối thả tự do cho Đoàn Thị Hương bất chấp lời kêu gọi từ chính phủ Việt Nam, dù không đưa ra lý do nào để giải thích, theo Reuters.

Năm ngoái, một thẩm phán Malaysia tuyên bố rằng đã thu thập được các bằng chứng cho thấy Đoàn Thị Hương và Siti cùng bốn người đàn ông Bắc Hàn đã tham gia vào một âm mưu được lên kế hoạch kỹ lưỡng để giết anh em cùng cha khác mẹ của Kim Jong-un. Bốn người đàn ông này đã trốn thoát khỏi Malaysia.

Luật sư của cả Đoàn Thị Hương và Siti trong các phiên tòa trước cho hay hai nữ bị cáo khẳng định họ chỉ đang tham gia vào một show truyền hình thực tế và không hề biết rằng họ đang đầu độc Kim Jong-nam.

Tòa Malaysia bác đơn xin tha bổng công dân VN Đoàn Thị Hương (BBC, 14/03/2019)

Đoàn Thị Hương sẽ tiếp tục hầu tòa sau khi công tố viên bác đơn của các luật sư bào chữa đề nghị tha bổng cô hôm thứ Năm 14/3, phóng viên BBC Tiếng Việt từ Kuala Lumpur cho biết.

Đoàn Thị Hương ra hầu tòa sáng 14/3 tại Malaysia

"Tại tòa, bị cáo Đoàn Thị Hương trông rất yếu, vì chỉ ngủ được một tiếng đêm qua. Phiên xử được hoãn lại đến ngày 1/4", phóng viên Thùy Linh của BBC tiếng Việt cho hay từ Kuala Lumpur.

Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Lê Quý Quỳnh nói ông ''rất thất vọng là tòa không thể tự do cho cô Hương ngày hôm nay".

Ông nói thêm là "rất buồn và lo khi thấy cô Hương yếu như vậy".

Trong khi đó, an ninh thắt chặt tại nhà Đoàn Thị Hương ở Nam Định trong sáng 14/3. Phóng viên của Reuters và AFP phải xin phép chính quyền, sau đó cũng được cho vào, theo một nguồn tin ẩn danh.

'Vô cùng thất vọng'

"Gia đình tôi vô cùng thất vọng", bà Nguyễn Thị Vy, 56 tuổi, mẹ kế của Đoàn Thị Hương, nói qua điện thoại với BBC Tiếng Việt hôm 14/3 sau khi nghe kết quả phiên tòa.

"Cả nhà trước đó đã vui vì cứ nghĩ là Hương sẽ được tha. Hàng xóm láng giềng và các nhà báo sáng nay đã đến tập trung rất đông ở nhà tôi để chờ nghe kết quả phiên tòa. Ai cũng nghĩ là Hương sẽ được tự do".

"Chúng tôi ai cũng thất vọng và bất ngờ".

"Bây giờ tâm trạng của gia đình rất buồn, rất thương Hương. Tại sao cô Indonesia được tha mà Hương thì không ?".

Bà Vy cũng nhắc lại rằng cả nhà chỉ biết trông chờ vào nhà nước vì gia đình rất nghèo, không có điều kiện thuê luật sư người Việt Nam hay đi đâu cả.

Khi được hỏi gia đình có sang Malaysia để tham dự phiên tòa hôm 1/4 hay không, ông Thạnh, bố Đoàn Thị Hương nói nếu được tài trợ ông sẽ đi.

Ông Thạnh nói với BBC hôm 13/3 rằng có ai đó gọi điện cho gia đình sau phiên tòa hôm 12/3, nói họ là người của Đại sứ quán.

"Họ an ủi gia đình. Nói là thứ Năm sẽ có phiên tòa. Và có khả năng là Hương sẽ được thả", ông Thành nói.

Đoàn Thị Hương trông 'mệt mỏi' hôm ra tòa 14/03

Ông Thạnh cũng cho hay từ đó đến nay ông không nghe tin tức gì thêm. Trong gần hai năm qua, cũng chưa có luật sư Việt Nam nào được nhà nước gửi đến giúp đỡ bào chữa cho Đoàn Thị Hương mà ông được tiếp cận.

Vợ ông Thạnh, bà Vy, cho BBC biết hai vợ chồng bà chỉ gặp hai luật sư người Malaysia giúp bào chữa cho Hương một lần duy nhất vào năm ngoái tại Đại sứ quán Malaysia ở Hà Nội.

Cô Siti Aisyah người Indonesia đã được thả tự do hôm 12/3. Cáo buộc giết người đối với cô Siti được xóa bỏ.

Chính phủ Indonesia sau đó cho hay đây là kết quả của nỗ lực đàm phán ngoại giao không ngừng và mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước.

Trong phiên tòa hôm 11/3, các luật sư của Đoàn Thị Hương đã đề nghị hoãn phần biện hộ cho Hương tới ngày 14/3 do Hương tâm lý không được tốt sau khi cô Siti được tòa tuyên bố trả tự do.

Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah bị buộc tội giết ông Kim Jong-nam, anh em cùng cha khác mẹ với lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un, năm 2017, bằng cách bôi chất độc thần kinh VX lên mặt ông này tại sân bay Kuala Lumpur năm 2017.

Đoàn Thị Hương lạc lõng tại tòa

Phân tích của Thùy Linh, BBC Tiếng Việt, từ Malaysia

Phóng viên Thùy Linh của BBC Tiếng Việt phỏng vấn bà Nguyễn Thị Hương, một Việt kiều tại Malaysia hôm 14/3

Bị cáo người Indonesia Siti Aisyah được trả tự do hôm thứ Hai làm dấy lên hi vọng rằng bị cáo Việt Nam, Đoàn Thị Hương cũng khả năng được thả tự do, vì cả hai đều bị đem ra xét xử gần như cùng một lúc.

Thêm vào đó, hai ngày qua cũng cho thấy nỗ lực rõ ràng phút cuối của Bộ Ngoại giao và Bộ Tư pháp Việt Nam trong việc kêu gọi chính phủ Malaysia thả tự do cho công dân Việt.

Nhưng kết quả phiên toà ngày hôm nay cho thấy những nỗ lực trên vẫn là chưa đủ.

Dáng vẻ nhợt nhạt, Hương trông yếu đến mức hai người cảnh sát nữ gần như bị dìu đi chứ không phải bị hộ tống.

Hương không nói được nhiều tại toà, ngoài: "Tôi thấy không khoẻ, tôi rất căng thẳng. Tôi không biết chuyện gì đang xảy ra cả".

Thẩm phán chấp thuận đề nghị của đoàn luật sư bào chữa, cho rằng bị cáo Việt Nam không "được đảm bảo về tinh thần và thể chất để làm chứng trước toà" và mong cô sớm được chữa trị.

Phiên toà kết thúc để lại nhiều dấu chấm hỏi cho số phận của Đoàn Thị Hương. Đoàn luật sư bào chữa mạnh mẽ chỉ trích Tổng chưởng lý Malaysia, yêu cầu một lời giải thích về trường hợp của Siti Aisyah, đặt câu hỏi tại sao bị cáo người Việt Nam không nhận được kết quả tương tự.

Đồng thời, họ cũng cho rằng nếu chính quyền Việt Nam nỗ lực vận động hành lang như phía Indonesia đã làm, Đoàn Thị Hương rất có thể đã được thả.

Như vậy, Đoàn Thị Hương sẽ là nhân vật cuối cùng còn sót lại trong vụ xét xử ám sát Kim Jong-nam.

Nếu bị kết tội giết người, Đoàn Thị Hương sẽ có thể phải đối mặt với án tử hình bằng cách treo cổ. Nhưng nhiều ý kiến cho rằng khả năng này cũng rất thấp.

Việt Nam đã làm gì để giúp Đoàn Thị Hương ?

Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Lê Quý Quỳnh có mặt trước phiên xử Đoàn Thị Hương

Hôm 12/3, Ông Phạm Bình Minh nói chuyện với Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Saifuddin Abdullah, nói rằng lãnh đạo và nhân dân Việt Nam "hết sức quan tâm" vụ việc, theo Bộ ngoại giao Việt Nam.

Ông Bình Minh trong cuộc điện đàm này đề nghị Malaysia trả tự do cho công dân Đoàn Thị Hương.

'Bài học đắt giá cho giới trẻ'

"Đây là bài học đắt giá cho Hương trong 1,5 năm trong tù. Nếu được tha, bắt đầu lại từ đầu, Hương phải có cái gì đó để đóng góp cho xã hội", bà Phạm Thị Lệ, một người Việt sống tại Malaysia nói với phóng viên BBC trước phiên tòa xét xử Đoàn Thị Hương hôm 14/3.

Bà Lệ, 38 tuổi, đã sống ở Malaysia 10 năm và tham gia CLB Phụ nữ tại đây.

Bà Phạm Thị Lệ trao đổi với BBC tại Malaysia

"Khi nghe được tin [vụ việc của Đoàn Thị Hương] thì tất cả phụ nữ [của Câu lạc bộ] đều đi tham dự phiên tòa đầu tiên. Sau đấy thì tất cả phiên tòa đều không được vào nên không đi nữa".

"Mọi người đều nghĩ Hương bị lợi dụng còn tình tiết thì không biết. Hương còn quá trẻ. Nhưng đó là việc của tòa. Mình không thể biết được".

Bà Lệ cho hay đã xem tất cả các video về vụ việc được đưa lên mạng. "Lúc đó mình mới biết Hương chính là người động tay trực tiếp vào ông ấy. Còn cô người Indonesia thì chỉ xịt thôi, không động tay vào. Có thể đó là tình tiết giảm tội. Mình chỉ đoán vậy thôi".

Bà Lệ cũng nói sau vụ việc của Đoàn Thị Hương, cộng đồng người Việt ở Malaysia không bị ảnh hưởng gì ngoài một số người hỏi bà có quen biết, có ở cùng quê với Hương không.

Về tương lai của Hương, bà Lệ nói :

"Ai cũng có lúc sai lầm. Nếu Hương có cơ hội quay về với cuộc sống bình thường thì cũng là bài học lớn, nhất là với giới trẻ. Cần phải có kiến thức để không bị lợi dụng, hoặc biết rằng không thể có cái gì từ trên trời rơi xuống... Việt Nam mình mới vươn ra thế giới thôi nên có thể có những người chỉ quanh quẩn ở một khu, có người đến nói đi chỗ này chỗ kia hoặc anh yêu em lắm, em làm cái này cái kia cho anh thì sẽ được giàu có… vậy là làm. Và mình cần phải biết cái gì đúng, sai để làm".

******************

Nghi phạm Việt Nam, bị can duy nhất trong vụ ám sát Kim Jong-nam (RFI, 14/03/2019)

Một tòa án Malaysia hôm 14/03/2019 bác bỏ yêu cầu phóng thích nghi phạm Đoàn Thị Hương. Công dân Việt Nam này bị buộc tội trong vụ ám sát Kim Jong-nam, người anh cùng cha khác mẹ của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un vào năm 2017.

Đoàn Thị Hương là nghi phạm duy nhất trong vụ ám sát anh trai lãnh đạo Bắc Triều Tiên, ông Kim Jong-nam. Reuters/Lai Seng Sin

Quyết định từ tòa án Malaysia đã xóa tan hy vọng được tha của bị can sau khi Siti Aisyah, nghi phạm người Indonesia, được trả tự do ngày 11/03/2019.

Phát biểu trước tòa án Shah Alam, gần Kuala Lumpur, công tố viên trong vụ án cho biết : "Về yêu cầu được đệ trình ngày 11 tháng 3 lên Tổng Chưởng Lý, chúng tôi đã được chỉ thị tiếp tục vụ xét xử".

Theo ghi nhận của hãng tin Pháp AFP, ngay khi nghe thông báo, Đoàn Thị Hương đã bật khóc, còn luật sư của cô xác định sẽ nộp một lá đơn khác để yêu cầu trả tự do cho thân chủ của ông. Vị luật sư còn nói thêm là quyết định hôm nay của tòa án "không giúp tạo nên tin tưởng vào hệ thống tư pháp Malaysia".

Kim Jong-nam đã bị chết sau khi bị bôi một chất độc thần kinh vào mặt tại sân bay Kuala Lumpur vào tháng 2 năm 2017. Trong cuộc điều tra tiến hành sau đó, nhà chức trách Malaysia đã bắt giữ và đưa ra tòa xét xử Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah.

Hai người phụ nữ này luôn luôn phủ nhận vụ giết người, khẳng định rằng họ đã bị đặc vụ Bắc Triều Tiên đánh lừa và họ nghĩ đang tham gia một trò chơi truyền hình thực tế.

Theo AFP, trong phiên tòa, bằng chứng buộc tội nghi phạm Việt Nam có vẻ nghiêm trọng hơn. Một video giám sát cho thấy cô đã đến gần Kim Jong-nam, đặt tay lên mặt nạn nhân trước khi bỏ chạy.

Còn nghi phạm Indonesia chỉ được thấy trên những đoạn hình ảnh mờ ảo rời khỏi hiện trường vụ án.

Chính quyền Indonesia công nhận đã tăng cường nỗ lực ngoại giao ở cấp cao nhất để đòi Malaysia trả tự do cho công dân của mình. Việt Nam trong tuần này cũng vận động hành lang để cho Đoàn Thị Hương được phóng thích : Ngoại trưởng Việt Nam đã gọi điện cho người đồng cấp tại Kuala Lumpur, trong lúc bộ trưởng Tư Pháp Việt Nam viết thư cho tổng chưởng lý Malaysia.

Tại Malaysia, án tử hình được tự động áp dụng cho tội giết người. Trong thời gian qua, chính quyền Kuala Lumpur đã cam kết xóa bỏ án tử hình, nhưng chưa được Nghị Viện phê chuẩn. Mới đây, chính phủ Malaysia cho biết họ có thể bỏ lời hứa xóa án tử hình.

Mai Vân

*******************

Malaysia bác đề nghị trả tự do cho nghi can Đoàn Thị Hương (VOA, 14/03/2019)

Các công tố viên Malaysia hôm 13/3 đã bác bỏ yêu cầu trả tự do cho nghi can Đoàn Thị Hương của Việt Nam. Theo AFP, nghi phạm người Việt đã bật khóc khi nghe tin.

Nghi can Đoàn Thị Hươ ng lúc r ời tòa hôm 14/3.

Quyết định này được đưa ra hai ngày sau khi đồng nghi phạm của cô Hương, công dân Indonesia Siti Aisyah, bất ngờ được phóng thích, sau khi các công tố viên Malaysia hủy cáo trạng liên quan tới vụ sát hại ông Kim Jong-nam, anh cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un.

AP dẫn lời các công tố viên nói tai tòa rằng tổng chưởng lý của nước này đã ra lệnh tiếp tục xử nghi can người Việt, nhưng không cho biết lý do bác bỏ.

Luật sư của cô Hương, ông Hisyam Teh Poh-teik, cho biết "thất vọng" với quyết định trên và nói thêm rằng các công tố viên đã "bất công" với cô Hương.

Ông Teh cũng tìm cách trì hoãn phiên tòa vì cho rằng cô Hương chỉ ngủ một giờ mỗi đêm kể từ khi cô Aisyah được phóng thích nên không đủ sức khỏe để biện hộ.

Theo AFP, thẩm phán Azmi Ariffin sau đó nói rằng cô Hương không khỏe cả về "thể chất lẫn tinh thần" để tiếp tục nên đã hoãn phiên xử cho tới ngày 1/4.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh hôm 12/3 đã điện đàm với người đồng nhiệm Malaysia và yêu cầu thả cô Hương.

Sau đó, Bộ trưởng tư pháp Lê Thành Long cũng đã gửi thư cho Tổng Chưởng lý Malaysia Tommy Thomas đề nghị phía Malaysia xem xét trả tự do cho công dân Việt.

Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp cho biết, trong thư, ông Long viết rằng cả cô Hương và Siti Aisyah đều đã "bị lợi dụng, lôi kéo vào vụ việc mà không biết hành động của mình có thể dẫn đến hậu quả chết người".

Sau khi về nước, cô Aisyah đã tới gặp Tổng thống Joko Widodo, bày tỏ sự biết ơn vì ông đã giúp cô tự do.

Theo AFP, nguyên thủ Indonesia sau đó nói : "Đây là một quá trình rất dài. Đây là kết quả từ sự lo lắng của chính phủ cho công dân của mình".

**********************

Đoàn Thị Hương được đưa đi kiểm tra sức khỏe tâm thần (VOA, 15/03/2019)

Đoàn Thị Hương, nữ nghi phạm người Việt trong vụ sát hại anh trai cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Triều Tiên ở Malaysia, đã được đưa đi kiểm tra sức khỏe tâm thần hôm 15/3, hãng tin AFP trích lời luật sư của cô cho biết.

Đoàn Thị Hương rời tòa án Malaysia hôm 14/03/2019.

Cô Đoàn Thị Hương bị suy sụp tinh thần sau khi một nữ đồng nghi phạm khác người Indonesia được tha bổng hồi đầu tuần trong khi các công tố viên Malaysia từ chối bỏ cáo trạng đối với nữ nghi phạm Việt Nam.

AFP tường thuật rằng nữ nghi phạm Việt Nam 30 tuổi được đưa từ nhà tù đến một bệnh viện ở Kuala Lumpur và xe của cô được các cảnh sát có trang bị vũ trang áp giải.

Ông Hisyam Poh Teh Peik, luật sư bào chữa của Hương, nói với AFP :

"Đoàn Thị Hương, thân chủ của chúng tôi bị căng thẳng, cô ấy đã được đưa đến một bệnh viện công. Cô ấy đang được kiểm tra sức khỏe tâm thần".

"Tất cả chúng ta hãy cầu nguyện cho cho cô ấy được khỏe mạnh và được trả tự do ngay lập tức", luật sư nói thêm.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng hôm 14/3 nói rằng "chúng tôi lấy làm tiếc về việc tòa án Malaysia không trả tự do ngay cho công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương".

Phản ứng trên được đưa ra ít lâu sau khi các công tố viên Malaysia bác bỏ yêu cầu trả tự do cho nghi can Đoàn Thị Hương của Việt Nam.

Tòa án sau đó cũng hoãn phiên xử cho tới ngày 1/4 theo yêu cầu từ luật sư của nữ nghi phạm người Việt vì lý do sức khỏe của thân chủ.

Trước đó, hôm 11/3, đồng nghi phạm của cô Hương, công dân Indonesia Siti Aisyah, bất ngờ được phóng thích và đã về nước.

Vụ Kim Jong-nam : Đoàn Thị Hương đã sập bẫy của Bình Nhưỡng ra sao ?

Nước Ý tang tóc và phẫn nộ sau vụ sập cầu ở Genova là chủ đề chính được tất cả các báo Pháp đề cập đến hôm nay 16/08/2018. Nhưng có hai bài viết liên quan đến Việt Nam trên báo Le Monde, Thụy My xin giới thiệu trước tiên.

Cô Đoàn Thị Hương trong một lần bị thẩm vấn, tại một địa điểm gần Kuala Lumpur, ngày 09/10/2017. Reuters/Lai Seng Sin

Trong bài "Kịch bản ly kỳ của vụ sát hại ông Kim Jong-nam", Le Monde nhấn mạnh đến việc hai bị cáo ra tòa hôm nay đều được những người Bắc Triều Tiên tuyển mộ, làm cho họ tin rằng đang tham gia một trò chơi trên internet.

Hai cô gái nghèo lóa mắt trước viễn cảnh trở thành diễn viên

Trong nhiều tháng qua, cả hai cô gái đều nhắc lại cùng một ý, là không biết đó là người anh cùng cha khác mẹ với nhà lãnh đạo Bình Nhưỡng Kim Jong-un, và hóa chất mà họ bôi lên mặt ông ta là chất kịch độc VX. Cả hai đều tin tưởng đây là một video trêu đùa, như đã từng quay từ nhiều tháng trước, và đều ngỡ ngàng biết đến cái chết của nạn nhân sau tất cả mọi người, khi đã bị bắt, ba hôm sau khi xảy ra vụ tấn công ngày 13/02/2017.

Cả hai cô - Đoàn Thị Hương, người Việt Nam và Siti Aisyah, người Indonesia - khai rằng không hề quen nhau. Họ có cuộc sống rất đỗi bình thường : từ nông thôn lên thành thị sinh sống khi vừa đến tuổi trưởng thành.

Đoàn Thị Hương rời làng năm 18 tuổi lên Hà Nội học ngành dược, nhưng nhanh chóng bỏ học đi làm tiếp viên trong một quán bar. Đó là Seventeen Cowboys, nơi các cô phục vụ đội chiếc nón miền Viễn Tây và mặc quần short thật ngắn, một số chấp nhận quan hệ để đổi lấy tiền hoặc smartphone. Còn Siti rời Indonesia sang Kuala Lumpur làm việc trong một spa, nơi mà ngoài mát-xa các cô gái còn kiếm thêm tại một bar nổi tiếng về mại dâm là Beach Club.

Hương được một tài xế taxi ở Việt Nam móc nối với những người xưng là thực hiện các video trêu đùa trên YouTube, Siti thì được bà chủ quán bar giới thiệu. Theo đó, họ chỉ cần thấm nước dưỡng ẩm Johnson dành cho em bé lên tay, rồi bôi lên mặt một người không quen. Làm việc với các "nhà sản xuất Hàn Quốc" này, các cô được trả cả trăm đô la một lần, lại có cơ hội trở thành diễn viên. Ông Hisyam Teh Poh Teik, luật sư người Malaysia của Đoàn Thị Hương nhấn mạnh : "Tất cả đều nhằm làm cho các cô tin tưởng sẽ được nổi tiếng, được du ngoạn nhiều nước".

Những cảnh quay tại Cam Bốt và Malaysia để tạo lòng tin

Đoàn Thị Hương thực hiện cảnh quay đầu tiên một cách nhút nhát, tại trung tâm thương mại Lotte ở Hà Nội, được một người xưng là "Mister Y" ghi hình. Siti Aisyah thì tại Kuala Lumpur, được một người tự giới thiệu là người Nhật tên James phụ trách. James đưa cô sang Indonesia, lấy "nghệ danh" là Alice, rồi sang Cam Bốt. Tại sân bay Phnom Penh, ông ta giới thiệu cô với một người "Hàn Quốc" tên "Mr Chang". Siti quay xen "camera ẩn giấu" tại Phnom Penh ba lần, được trả 600 đô la, và sau đó bốn lần tại Kuala Lumpur.

"Mr Y" và một người xưng là người Nhật, tên "Hanamori" đưa Đoàn Thị Hương sang Kuala Lumpur vào đầu tháng Giêng năm 2017 (thực ra cả bốn "nhà sản xuất" này đều là người Bắc Triều Tiên).

Trò chơi mới : hôn lên má một người phương Tây trong một siêu thị. Người đàn ông này bực bội nói rằng cô đã nhìn nhầm người. Hương quay về Hà Nội, được trả 20 đô la cho vụ này và thêm 250 đô la lương tháng.

Một tháng sau, ngày 04/02/2017, cô gái Việt Nam lại được đưa sang Kuala Lumpur, còn Siti đăng lên Facebook câu : "Ngày quay cuối cùng, tôi hy vọng sẽ tạo được lòng tin và được gia hạn hợp đồng".

Tối 12/4, Siti mừng sinh nhật ở Hard Rock Café tại thủ đô Malaysia. Sáng hôm sau, cô gái Indonesia đến sân bay với Chang, anh ta đưa cô đến một chiếc cột gần nơi đăng ký của Air Asia, chỉ cho một người đàn ông và nói có thêm một cô gái khác sẽ tham gia trò chơi.

Ngỡ lại diễn, Đoàn Thị Hương đòi được trả tiền tại đồn cảnh sát

Chất nước lần này có mùi khác với nước dưỡng ẩm Johnson. Đoàn Thị Hương thực hiện đầu tiên, cô kể với các thẩm phán : "Mr Y nói đây là dầu, tôi phải xoa vào tay, khép kín đôi bàn tay rồi tiến hành quay". Còn luật sư của Siti nhấn mạnh chi tiết không có video nào ghi lại cảnh cô bôi chất độc lên mặt Kim Jong-nam, nên muốn kết án phải chứng minh.

Sau đó cả hai cô đi rửa tay, mạnh ai nấy gọi taxi đi về. Siti Aisyah lại làm việc bình thường ở Kuala Lumpur. Đoàn Thị Hương được "Mr Y" nói rằng ông ta rất bận, không nên làm phiền, và hôm sau nữa trở ra sân bay. Cô làm y theo lời dặn, và bị cảnh sát bắt.

Hương khai ở phòng 410 khách sạn Sky Star, tại đó cảnh sát tìm thấy chiếc áo thun có chữ "LOL" và chiếc jupe xanh cô mặc được camera giám sát ghi lại, nhưng không hề bị Hương thủ tiêu. Trên đó có chất độc VX. Đoàn Thị Hương khai là diễn viên, nghĩ rằng đây lại là một trò chơi khăm mới. Cô than phiền rằng thời gian phải ngồi lại đồn cảnh sát quá lâu, đòi được trả tiền và để cho cô ra về.

Bốn nghi can Bắc Triều Tiên đã cao chạy xa bay…

Theo luật sư Hisyam Teh của Đoàn Thị Hương, mãi đến ngày thứ ba, khi cảnh sát đưa cho xem trang nhất các báo với những hàng tít lớn về vụ ám sát Kim Jong-nam, cô mới ý thức được sự nghiêm trọng của vụ này. Luật sư kể : "Cô ấy hoàn toàn suy sụp. Cô không hề có ý định cũng như nhận thức về hành động của mình" - các yếu tố cần thiết để buộc tội ám sát có dự mưu.

Còn Siti Aisyah bị bắt tại cơ sở mát-xa, ba ngày sau cái chết của Kim Jong-nam. Luật sư của cô là Gooi Soon Seng nói : "Cô Siti lại đi mua sắm, làm việc bình thường. Do làm ban đêm và ngủ ban ngày, cô không theo dõi thời sự, và hoàn toàn bị sốc". Ông đặt câu hỏi : nếu biết rằng mình đã giết người ngay tại sân bay vào lúc ban ngày ban mặt, trước bao nhiêu camera giám sát, tại sao cô không bỏ trốn ?

Cả bốn người Bắc Triều Tiên kể trên đều trốn ngay khỏi Kuala Lumpur, bay đến Bình Nhưỡng sau khi quá cảnh Jakarta, Dubai và Vladivostok. Malaysia cũng để cho một nhân viên sứ quán Bắc Triều Tiên đã tham gia vụ này được ra đi – một chiếc xe do đại sứ quán mua đã đưa bốn nghi can trên ra sân bay sáng 13/02/2017. Bởi Bình Nhưỡng không cho những kiều dân Malaysia ra khỏi Bắc Triều Tiên, nên Malaysia đành nhượng bộ.

Tuy vậy công tố viên Wan Shaharuddin Wan Ladin lại tuyên bố "Chỉ thấy kiểu ám sát này trong các phim James Bond, và hai cô gái không phải là vật tế thần", cho rằng đây chỉ là kịch bản do các luật sư "khéo vẽ". Theo tin tức hôm nay, hai bị cáo không được tuyên vô tội, mà phiên tòa vẫn tiếp tục. Ở Malaysia, tội danh giết người có mức án cao nhất là tử hình.

Mậu Thân Huế : 11 ngày trong cảnh tận thế

Cũng liên quan đến Việt Nam, bài viết "Mười một ngày trong cảnh tận thế ở Việt Nam" nằm trong loạt sáu bài về nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Anh Don McCullin, mô tả lại lúc ông cùng sát cánh với một đơn vị thủy quân lục chiến Mỹ tại Huế trong trận đánh Tết Mậu Thân, tháng Hai năm 1968.

Đơn vị do Myron Harrington, 24 tuổi chỉ huy, bị tổn thất nặng nề : khi ra đi có 120 người, khi trận đánh kết thúc một tháng sau, chỉ có 39 người lính còn sống sót. Phóng viên ảnh Don McCullin trải qua 11 ngày với họ, dưới chân Hoàng thành của cố đô Huế. Trời lạnh lẽo, xám xịt, những cơn mưa tầm tã ; những người lính thủy quân lục chiến Mỹ phải nằm rạp cả ngày đêm vì địch quân liên tục nã đạn.

Làm thế nào chụp được ảnh dưới màn lửa đạn ? McCullin phải ước tính thật nhanh độ sáng, nằm ngửa với chiếc máy ảnh Nikon F đặt trên ngực, mò mẫm bật máy, vì nếu ngóc đầu dậy có nguy cơ bị bắn ngay. Chỉ trong vài ngày, người phóng viên đã chứng kiến vài chục người lính Mỹ bị chết hoặc bị thương ngay trước mắt. Ông nói : "Hollywood tả cảnh chiến tranh một cách thơ mộng, thực ra rất tồi tệ".

Trận Mậu Thân ở Huế là trận đánh kéo dài nhất, với những màn cận chiến bằng súng hay lựu đạn. Điều nghịch lý là trong khung cảnh "hoàn toàn hỗn loạn" ở Huế, ông thực hiện được những bức ảnh ấn tượng nhất, một trong số đó trở thành biểu tượng cho cuộc chiến tranh Việt Nam.

Các nhà báo hoàn toàn tự do làm việc tại Miền Nam

Sau hai tuần, McCullin theo trực thăng về văn phòng báo chí ở căn cứ Đà Nẵng, quẳng hết quần áo trận, và bắt đầu khóc. Huế được tái chiếm hôm 26/2, hai phần ba cố đô trở thành gạch vụn, hàng ngàn thường dân bị sát hại.

Cuộc "tổng tiến công Tết Mậu Thân" là một thất bại quân sự nặng nề cho quân Bắc Việt. Hà Nội mong người dân sẽ "tổng nổi dậy", và quân đội Việt Nam Cộng Hòa sẽ đào ngũ hàng loạt ; nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại.

Nửa thế kỷ sau khi nhớ lại, McCullin cho biết : "Ở Bắc Việt, một phóng viên ảnh ngoại quốc không thể tự do làm việc. Nhưng ở Nam Việt, chúng tôi hoàn toàn tự do, muốn đi đâu thì đi, chẳng có kiểm duyệt". Các nhà báo có thể leo lên trực thăng như cấp sĩ quan, họ được cấp thẻ ưu tiên mức độ 3. Cấp 1 dành cho thương binh, cấp 2 cho chính khách, còn những người lính chỉ là cấp 5.

Chưa có cuộc chiến tranh nào được ghi lại hình ảnh ở mức độ dày đặc như chiến tranh Việt Nam, và đã tác động mạnh mẽ đến dư luận. Cho đến bây giờ, nhiếp ảnh gia nổi tiếng này vẫn luôn tự đặt cho mình câu hỏi : có phục vụ được gì không khi chụp những bức ảnh chiến tranh ?

Thảm kịch sập cầu tại Ý : Tang tóc và phẫn nộ

Về tai nạn sập cầu ở Ý, Le Figaro nêu ra năm giả thiết về nguyên nhân. Trước hết là giông gió mãnh liệt, nghi vấn bị sét đánh, rồi đến cấu trúc cầu có vấn đề, kém duy tu và số lượng xe cộ qua cầu quá lớn. Libération đặt câu hỏi, vì sao tai nạn này lại gây ấn tượng mạnh mẽ hơn các thảm họa khác như động đất, hỏa hoạn… ?

Tờ báo lý giải, có lẽ những chiếc cầu là biểu tượng của sự nối liền các địa điểm, các dân tộc. Kế nữa, cầu là một phần của cuộc sống thường nhật, hàng ngày chúng ta vẫn đi qua và cảm thấy tin tưởng ở hàng tỉ ký lô bê-tông. Cuối cùng, trong lúc các Nhà nước châu Âu đều tìm cách tiết kiệm, người ta rùng mình lo sợ khi biết rằng 70% trong số 15.000 cây cầu ở Ý đều đã quá 40 tuổi, tỉ lệ này ở Pháp là 7%.

Thế nên theo Libération, những tuyên bố chống châu Âu của bộ trưởng Nội vụ Ý Matteo Salvini chỉ khiến người ta buồn cười, vì Ý sẽ chẳng bao giờ cải thiện được cơ sở hạ tầng mà không có sự tài trợ của EU. Còn La Croix nhấn mạnh sự yếu kém của chính quyền và thiếu đầu tư cho cơ sở hạ tầng ở Ý. Một nghịch lý : hai đảng vẫn thường xuyên chống đối những cải cách là Liên đoàn Phương Bắc và Phong trào 5 Sao nay lại đang nắm quyền, và bây giờ là lúc họ phải nhận lấy trách nhiệm.

Thụy My

Công tố viên : Đoàn thị Hương và Siti Aisyah là sát nhân được đào tạo bài bản (VOA, 29/06/2018)

Hai phụ nữ bị buộc tội giết ông Kim Jong Nam, anh cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un, là 'những kẻ sát nhân được đào tạo bài bản như trong một bộ phim James Bond', theo công tố viên.

Cô Đoàn Thị Hương, giữa, bị cảnh sát áp giải khi rời tòa án sau phiên xử tại Tòa Tối cao Shah Allam ở Malaysia, ngày thứ Năm 28/6/2018. (AP Photo/Vincent Thian)

Cô Đoàn thị Hương, người Việt, và cô Siti Aisyah, người Indonesia, bị cáo buộc đã dùng chất độc thần kinh VX- hóa chất bị Liên Hiệp Quốc liệt vào danh sách các vũ khí hủy diệt hàng loạt, để sát hại ông Kim Jong Nam tại một sân bay ở Malaysia.

Cô Siti Aisyah, trái, và Đoàn Thị Hương, phải, rời tòa án Shah Alam, bên ngoài thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia. Ảnh chụp ngày 2/10/2017.

Theo công tố viên đang tìm cách kết tội hai phụ nữ này, thì họ là những kẻ sát nhân được đào tạo bài bản và bây giờ chỉ ‘giả ngu’ để tránh bị trừng phạt.

Bị cáo buộc về tội giết người vì đã hãm hại ông Kim Jong Nam tại phi trường Kuala Lumpur hồi tháng Hai 2017, Hương và Siti khẳng định họ đã bị những kẻ lường gạt dụ dỗ tham gia một trò chơi khăm cho một chương trình truyền hình thực tế.

Nhưng Wan Shaharuddin Wan Ladin, công tố viên người Malaysia đang truy tố các bị cáo, nói rằng bên bị đang tiến hành một âm mưu để tránh né tội giết người.

Công tố viên Wan nói sự tinh vi của hành động giết người là bằng chứng hai phụ nữ là những kẻ sát nhân được đào tạo bài bản, ông so sánh vụ giết ông Kim Jong Nam là không khác nào những gì xảy ra trong một bộ phim gián điệp James Bond.

Hãng tin AP trích lời công tố viên Wan nói :

"Cách thực hiện một vụ ám sát kiểu này chỉ được thấy trong những phim James Bond, hai cô gái không được chọn một cách ngẫu nhiên để phải chịu tội, mà họ biết rõ điều gì phải làm, và họ đã thành công".

Theo tin tức thì ông Kim Jong Nam, người anh cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Bắc Hàn đã bị thất sủng, ông bị giết chết khi bị bôi chất độc thần kinh VX lên mặt và mắt.

Nhà chức trách Malaysia đang truy tố hai bị cáo Đoàn thị Hương và Siti Aisyah, mặc dù giới hữu trách cố tránh khơi rộng khía cạnh chính trị của vụ ám sát trong vụ xét xử. Cả hai phụ nữ đều tuyên bố không có tội.

Nếu bị kết tội, hai phụ nữ này sẽ đối mặt với án tử hình.

****************

Hai nghi phạm ám sát Kim Jong-nam là sát thủ được huấn luyện (RFA, 28/06/2018)

Các công tố viên Malaysia vào ngày 28 tháng 6 tại phiên xét xử vụ án ám sát ông Kim Jong-nam, người anh cùng cha khác mẹ với vị lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un, nhấn mạnh rằng hai nữ nghi phạm đã được đào tạo thành sát thủ để đảm bảo thành công nhiệm vụ.

Hai nghi phạm Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah. AFP

Tại phiên tòa, các công tố viên bác bỏ mọi thông tin cho rằng hai cô Siti Aisyah và cô Đoàn Thị Hương đã được tuyển dụng để tham gia vào một chương trình truyền hình thực tế, các công tố viên Malaysia cho biết thêm đó không phải là trò đùa và họ biết họ đang làm gì, đó là một vụ giết người được lên kế hoạch rất cẩn thận.

Tại phiên xét xử, các luật sư bào chữa cho hai nghi phạm là cô Đoàn Thị Hương người Việt Nam và cô Siti Aisyah người Indonesia, nói rằng cuộc điều tra vụ án lâu nay kém chất lượng và mang tính một chiều.

Phiên tòa xét xử hai nữ nghi can giết hại ông Kim Jong-nam, người anh cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un, được tái tục vào ngày 27 tháng 6 năm 2018, sau khi gián đoạn kể từ đầu tháng 4.

Hai cô Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah bị cáo buộc dùng chất độc thần kinh VX bôi vào mặt ông Kim Jong Nam tại sân bay quốc tế Kuala Lumpur vào hôm 13/2 năm ngoái. Đây là loại chất hóa học cực độc được Liên Hiệp Quốc xếp vào hàng vũ khí hủy diệt. Tuy nhiên cả hai cô đều nói với luật sư rằng các cô không hề hay biết mình đang thực hiện một âm mưu giết người mà chỉ nghĩ rằng đang tham gia vào một chương trình truyền hình thực tế.

Vụ án được nói có sự dính líu của 4 người Triều Tiên, tuy nhiên họ đã bỏ trốn khỏi Malaysia ngay sau khi xảy ra vụ việc. Các luật sư của cả hai cô nghi ngờ chính những người này đã trả tiền cho các cô với yêu cầu tham gia vào một trò chơi truyền hình.

Nếu bị kết tội, cả hai có thể phải đối mặt với mức án cao nhất là tử hình.

Kinh tế Việt Nam tăng hơn 7% trong quý III (RFA, 29/09/2017)

Xuất khẩu của Việt Nam tăng hơn 20% trong tháng 8 và tháng 9 giúp đẩy tăng trưởng kinh tế của cả quý III năm nay đạt trên 7%.

Công nhân đóng gói mực xuất khẩu ở một nhà máy chế biến hải sản ở Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình hôm 5/8/2004  AFP

Số liệu Tổng Cục Thống kê cung cấp cho thấy, Tổng sản phẩm Nội địa GDP trong quý III đã tăng 7,46% so với cùng kỳ năm ngoái trong khi đó GDP của quý II chỉ đạt 6,28%.

Tính tổng thể từ đầu năm đến nay, kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng 6,41% cao hơn mức 6,1% theo tính toán của giới chuyên gia.

Với tốc độ tăng trưởng như hiện tại, áp lực đưa tăng trưởng kinh tế cả năm lên 6,7% của Việt Nam không còn quá lớn. Ngân hàng Phát triển Châu Á ADB cho biết xuất khẩu sẽ tiếp tục tăng do Việt Nam mở thêm các doanh nghiệp và giá cả hàng hóa ngày càng tăng. ADB dự báo xuất khẩu có thể đạt mức 6% trong năm nay và sang năm.

Ông Gareth Leather, chuyên gia kinh tế Châu Á thuộc tập đoàn Capital Economics ở London cho biết nhìn trong tương lai gần thì kinh tế Việt Nam có vẻ sáng sủa, tuy nhiên tiềm ẩn nhiều rủi ro phía sau. Ông giải thích rằng với mức nợ công và nợ tín dụng hiện nay, kinh tế Việt Nam không thể phát triển bền vững trong tương lai xa.

**************************

Đoàn Thị Hương sẽ không nhận tội trước tòa (RFA, 29/09/2017)

Cô Đoàn Thị Hương (giữa) được hộ tống bởi cảnh sát và mặc áo chống đạn rời tòa án ở Sepang, Malaysia ngày 13 tháng 4 năm 2017. AFP photo

Hai nhân vật bị cáo buộc giết ông Kim Jong Nam, người anh cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un, là cô Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah sẽ không nhận tội trước phiên tòa xét xử sẽ diễn ra vào ngày 2 tháng 10 tới đây.

Thông tin này được ông Hisyam Teh, luật sư bào chữa cho hai bị cáo nói với hãng Reuters. Ông Hisyam cho biết tòa sẽ triệu tập các chuyên gia bao gồm các nhà nghiên cứu bệnh học, hóa học để phục vụ phiên xét xử. Ông từ chối tiết lộ thông tin về cách thức bào chữa cho cô Đoàn Thị Hương, nhưng ông nói rằng cô Hương đang ở trong tình thế có lợi vì ông có những bằng chứng ủng hộ cô.

Công tố viên trưởng Muhamad Iskandar Ahmad từ chối bình luận về các chi tiết của vụ án, nhưng ông tiết lộ rằng khoảng 30 đến 40 nhân chứng sẽ được triệu tập trong đó gồm 10 chuyên gia.

Hai cô Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah bị cáo buộc dùng chất độc thần kinh VX bôi vào mặt ông Kim Jong Nam tại sân bay quốc tế Kuala Lumpur vào hôm 13/2 vừa qua. Đây là loại chất hóa học cực độc được Liên Hiệp Quốc xếp vào hàng vũ khí hủy diệt. Tuy nhiên cả hai cô đều nói với luật sư rằng các cô không hề hay biết mình đang thực hiện một âm mưu giết người mà chỉ nghĩ rằng đang tham gia vào một chương trình truyền hình thực tế.

Phiên tòa dự kiến kéo dài đến hết ngày 30/10 tại Tòa án Tối cao Shah Alam, ngoại ô thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia

Nếu bị kết tội, cả hai có thể phải đối mặt với mức án cao nhất là tử hình.