Vụ án Kim Jong-nam : 2 người có liên can sẽ bị diệt khẩu ? (RFI, 05/05/2019)
Ngày 03/05/2019, Đoàn Thị Hương, người duy nhất bị kết án trong vụ ám sát Kim Jong-nam người anh cùng cha khác mẹ của đương kim lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un, đã được Malaysia trả tự do và trở về Việt Nam ngay trong ngày.
Đoàn Thị Hương, người duy nhất bị kết án trong vụ ám sát Kim Jong-nam, tại sân bay Nội Bài, Hà Nội, ngày 03/05/2019. Reuters/Kham
Cùng với Siti Aisyah, một phụ nữ Indonesia đã được tha bổng vào tháng Ba, Đoàn Thị Hương đã bị đặc vụ Bắc Triều Tiên "lừa" để trực tiếp nhúng tay vào vụ ám sát. Trong bối cảnh chế độ Bình Nhưỡng bị cho là chủ mưu vụ giết Kim Jong-nam nhưng lại thoát tội, một số nhà phân tích cho rằng Bắc Triều Tiên có thể lại ra tay đối với hai nhân chứng này của vụ ám sát.
Trong bài viết : "Không còn chỗ ẩn náu cho hai người can dự vào vụ sát hại Kim Jong-nam", nhật báo Hồng Kông South China Morning Post, ngày 02/04/2019, đã lo ngại rằng Bắc Triều Tiên có thể có hành vi giết người bịt miệng, với đối tượng bị truy sát là Siti Aisyah và Đoàn Thị Hương.
Đối với tờ báo Hồng Kông, Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah là hai người biết rõ vụ việc, cả hai đều khai rằng họ đã bị đặc vụ Bắc Triều Tiên lừa để bôi chất độc thần kinh lên mặt nạn nhân. Trong vai trò người chứng và người thừa hành trong vụ sát nhân, họ có thể trở thành đối tượng bị đặc vụ Bắc Triều Tiên thủ tiêu để bịt miệng.
Nên sống ẩn dật, đừng lộ liễu phô trương
Theo giáo sư Lee Sung Yoon, nhà nghiên cứu về Triều Tiên tại Đại học Tufts ở Mỹ, nếu hai người này tiết lộ những gì họ đã biết về kế hoạch giết ông Kim Jong-nam thì cuộc sống của họ sẽ gặp nguy hiểm.
Chuyên gia này giải thích : "Điều Bình Nhưỡng lo ngại là sau vài năm, một hoặc cả hai phụ nữ này, vì hối hận hay vì tiền, có thể kể lại về những gì đã thực sự xảy ra, về quan hệ của họ với "các ông chủ" Bắc Triều Tiên, trong một bộ phim hay trên TV".
Theo giáo sư Lee, các phương tiện truyền thông sẽ không để cho họ yên, họ sẽ bị dụ dỗ để nói chuyện, và như vậy sẽ không hoàn toàn an toàn. Đối với chuyên gia này, cả hai người nên tránh "ánh đèn sân khấu mà hãy sống ẩn dật".
Indonesia đã cho Siti sống ở một nơi an toàn
Nhật báo Hồng Kông cũng trích dẫn ý kiến của ông Benny Mamoto, nguyên tổng thanh tra cảnh sát Indonesia, công nhận rằng cả Siti Aisyah lẫn Đoàn Thị Hương đều sẽ gặp nguy hiểm vì cách hành động của "đặc vụ Bắc Triều Tiên" là tiêu diệt các mầm mống đe dọa, kể cả "thủ tiêu nhân chứng".
Theo ghi nhận của South China Morning Post, một nguồn tin từ bộ Ngoại Giao Indonesia đã cho biết là cô Siti Aisyah, ngay sau khi được Malaysia trả tự do hôm 11/3 và về nước, đã được đến một chỗ ở an toàn vì "sự an toàn chung của cô".
Ngoài Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah, nhật báo Hồng Kông cũng chú ý đến số phận 4 người Bắc Triều Tiên, cũng bị buộc tội giết Kim Jong-nam, nhưng đã trốn khỏi Malaysia ngay sau khi vụ ám sát diễn ra.
Bốn nghi phạm Bắc Triều Tiên có thể đã bị thanh trừng
Luật sư của Đoàn Thị Hương, ông Hisyam Teh Poh Teik, cho biết công lý sẽ không trọn vẹn ngày nào mà bốn người này chưa được tìm thấy và đưa ra trước tòa án. Tuy nhiên, theo ông Bruce Bennett, chuyên gia phân tích quốc phòng quốc tế thuộc trung tâm tham vấn Mỹ Rand Corporation, điều đó có thể không bao giờ xảy ra, vì "hoàn toàn có thể là Kim Jong-un đã thanh trừng họ để thủ tiêu nhân chứng".
Tóm lại, các chuyên gia đều lo ngại cho số phận của hai phụ nữ Indonesia và Việt Nam bị lôi kéo vào vụ ám sát Kim Jong-nam. Họ sẽ không bao giờ được sống tự do an nhàn thực sự.
Trọng Nghĩa
******************
Hồi kết vụ án Kim Jong-nam : Bình Nhưỡng lại vô sự dù bị tố là chủ mưu (RFI, 04/05/2019)
Với Đoàn Thị Hương, nghi phạm cuối cùng được trả tự do ngày 03/05/2019 tại Kuala Lumpur, vụ ám sát Kim Jong-nam, người anh cùng cha khác mẹ của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un, kể như bắt đầu chìm vào quên lãng.
Ảnh camera sân bay Kuala Lumpur : Kim Jong-nam (P) được các nhân viên an ninh tháp tùng đến trạm y tế sân bay, sau khi bị bôi chất độc lên mặt, 13/02/2017. FUJITV/via Reuters TV
Một số chuyên gia phân tích được đài truyền hình Mỹ CNN trích dẫn đã tỏ ý tiếc rằng, một lần nữa, một hành vi sát nhân rõ ràng với nhiều dấu hiệu cho thấy chế độ Bình Nhưỡng là chủ mưu, lại không bị trừng phạt.
Vụ ám sát Kim Jong-nam vào tháng 2 năm 2017 tại phi trường quốc tế Kuala Lumpur, thủ đô Malaysia, đã gây sốc do tính chất táo bạo, liều lĩnh và tàn nhẫn, được thực hiện giữa thanh thiên bạch nhật, trước mắt đám đông cũng như camera giám sát rất nhiều trong sân bay.
Hai nữ nghi phạm - Đoàn Thị Hương, người Việt Nam, và Siti Aisyah, quốc tịch Indonesia – cùng với 4 người đàn ông Bắc Triều Tiên đã bị buộc tội bôi chất độc thần kinh VX lên mặt Kim Jong-nam khi ông này đi vào sân bay thủ đô Malaysia, khiến nạn nhân bị chết sau vỏn vẹn vài phút.
Bốn người Bắc Triều Tiên đã trốn thoát, chỉ có hai nữ nghi phạm bị bắt và đưa ra xét xử. Trước tòa, hai người nhất mực cho rằng họ đã bị đặc vụ Bắc Triều Tiên đánh lừa bằng cách nói là họ chỉ tham gia một chương trình truyền hình thực tế.
Bình Nhưỡng đã phủ nhận hoàn toàn trách nhiệm, bất chấp việc nhà chức trách Mỹ, Hàn Quốc và Malaysia đều cho rằng Bắc Triều Tiên có trách nhiệm trong vụ ám sát Kim Jong-nam.
Theo CNN, với việc bà Đoàn Thị Hương ra khỏi nhà tù Malaysia và trở về Việt Nam ngày 03/05/2019, sẽ không còn ai bị xét xử trong một vụ ám sát táo bạo, công khai giữa ban ngày bằng loại vũ khí hóa học thuộc loại kinh khủng nhất hiện nay. Thế mà kẻ tình nghi chủ mưu là Bắc Triều Tiên lại lọt lưới.
Ông Evans Revere, nguyên là quyền trợ lý ngoại trưởng Mỹ về Châu Á và Thái Bình Dương, hiện là cố vấn cho nhóm Albright-Stonebridge, đã cho rằng "các nhà hoạch định kế hoạch, tổ chức và giám sát vụ ám sát Kim Jong-nam thực sự đã thoát tội… Không một ai phải chịu trách nhiệm về cuộc tấn công khủng khiếp này, trong đó vũ khí hủy diệt hàng loạt đã được sử dụng để giết chết một con người tại một sân bay quốc tế".
Đối với các nhà phân tích, trong vụ này, Bắc Triều Tiên đã thành công trong việc đẩy vụ việc xuống hàng thứ yếu, tránh bị lên án.
CNN nêu bật là vụ ám sát Kim Jong-nam xẩy ra trong bối cảnh các vụ thử tên lửa đạn đạo năm 2017 của Bắc Triều Tiên đã khiến nước này bị cộng đồng quốc tế cô lập. Tuy nhiên, lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đã biết mở một cuộc phản công ngoại giao vào năm sau, và thu hút được sự chú ý của quốc tế.
Euan Graham, giám đốc điều hành chương trình Châu Á của Đại Học La Trobe tại Úc, đánh giá là Bắc Triều Tiên đã rất thành công trong một loạt các cuộc họp với các nhà lãnh đạo thế giới – từ Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, đến Singapore, Việt Nam và Nga – lái dư luận quốc tế rời xa vụ Kim Jong-nam.
Trả lời CNN bằng e-mail, chuyên gia người Úc này khá chán ngán khi cho rằng "giờ đây, có vẻ như là quốc tế không còn muốn điều tra xa hơn về vụ Kim Jong-nam". Theo ông, "Bắc Triều Tiên không chỉ thoát tội, mà các nước Đông Nam Á đã xếp hàng để đón tiếp Kim Jong-un, trong đó có Việt Nam".
Đối với giáo sư Andrei Lankov, một chuyên gia về Bắc Triều Tiên tại Đại Học Kookmin ở Seoul, vụ ám sát Kim Jong-nam sẽ dần dần phai nhạt trong trí nhớ mọi người, tương tự như các vụ khủng bố hay giết người ở nước ngoài trước đây mà chế độ Bình Nhưỡng bị cho là thủ phạm.
Bình Nhưỡng đã bị cáo buộc bắt cóc các công dân Nhật Bản, Hàn Quốc và Liên Xô, ám sát các chính trị gia Hàn Quốc và thậm chí phá nổ một chiếc phi cơ chở hành khách của hãng máy bay Hàn Quốc Korean Air nhằm phá hoại Thế Vận Hội mùa hè 1988 ở Seoul. Đã có 115 người chết trong vụ nổ này.
Những sự cố trên đây hiếm khi được các nước khác, ngoại trừ Nhật Bản, nêu lại trong những cuộc đàm phán với Bắc Triều Tiên.
Khi nhắc lại vụ phá nổ phi cơ của hãng Korean Air, ông Lankov nhận định : "Một vụ khủng bố mù quáng, với hàng loạt nạn nhân vô tội bị chết mà còn bị lãng quên, thì nói chi đến một vụ ám sát chính trị, mà về cơ bản không có ai bị vạ lây".
********************
Đoàn Thị Hương được trả tự do (VOA, 03/05/2019)
Hôm 3/5, bị can Đoàn Thị Hương trong vụ sát hại ông Kim Jong-nam, đã được chính quyền Malaysia trả tự do và đã về đến Hà Nội, theo Reuters.
Đoàn Thị Hương về đến sân bay Nội Bài tối ngày 3/5/2019.
Trước đó vào chiều ngày 3/5, ông Đoàn Văn Thạnh, cha của cô Đoàn Thị Hương, nói với VOA rằng gia đình rất vui mừng khi con gái được phóng thích.
Ông Thạnh nói trước khi khởi hành từ Nam Định chiều ngày 3/5 để đi đón con gái ở sân bay Nội Bài :
"Con tôi đã ra tù rồi, sắp bay về. Nhà nước và chính phủ (Việt Nam) cho xe ra đón cháu".
"Tôi rất vui và phấn khởi".
Vào lúc 19 giờ 15 (giờ địa phương) ngày 3/5, Đoàn Thị Hương đã được các nhân viên Cục Nhập cư Malaysia đưa đến máy bay để về Việt Nam.
"Các cán bộ của Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia được cử đi cùng với Đoàn Thị Hương về nước cũng có mặt ở trên máy bay này", theo TTXVN.
Tối ngày 3/5 máy bay đã hạ cánh xuống sân bay Quốc tế Nội Bài, theo VTV.
Hãng tin AFP loan báo cô Đoàn Thị Hương, người duy nhất bị kết án trong vụ án ám sát ông Kim Jong-nam, anh trai cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un, đã được phóng thích khỏi nhà tù Malaysia.
"Cô ấy rất hạnh phúc. Chắc chắn là cô ấy rất mong mỏi được về nhà", hãng tin AFP trích lời luật sư Hisyam Teh Poh Teik, người bào chữa cô Đoàn Thị Hương nói.
Theo Star TV, luật sư Hisyam và các luật sư bào chữa khác cũng sẽ tháp tùng cô Hương trong chuyến bay tối ngày 3/5 đến Việt Nam và sẽ gặp gỡ với Liên đoàn Luật sư Việt Nam ngày hôm sau.
Trước khi trở về Việt Nam, Đoàn Thị Hương đã viết thư cảm ơn chính phủ hai nước Malaysia, Việt Nam cũng như các luật sư và những người đã luôn ủng hộ, giúp đỡ cô.
*********************
Đáp xuống Nội Bài, cô Đoàn Thị Hương nói 'muốn làm diễn viên' (BBC, 03/05/2019)
Chừng 9g35 tối ngày thứ Sáu 3/05, công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương đã về đến sân bay Nội Bài.
Đoàn Thị Hương tươi cười hôm 1/4 sau khi tòa phán quyết cô sẽ được thả tự do
Tại đây, cô phát biểu trước báo chí rằng "không biết làm gì tiếp, nhưng mong thành diễn viên," theo hãng tin Reuters.
Trước đó, BBC đã đưa tin Đoàn Thị Hương đã rời khỏi nhà tù sáng cùng ngày và phải làm việc ở văn phòng di trú trước khi bay về Việt Nam, luật sư Naran Singh cho phóng viên Thùy Linh biết sáng 3/5.
"Tôi gặp Hương hôm qua tại nhà tù để đưa cho cô ấy quần áo và giày mới. Cô ấy rất vui mừng được thả ngày 3/5 và sẽ sớm được đoàn tụ với gia đình," luật sư Hisyam Teh Poh Teik thì cho biết.
Sau các vận động ngoại giao từ phía chính phủ Việt Nam, Đoàn Thị Hương của Việt Nam bị tuyên 3 năm 4 tháng tù vì tội "gây thương tích bằng vũ khí hay phương tiện nguy hiểm" hôm 1/4.
Theo luật Malaysia, cô được giảm một phần ba thời gian thụ án và sẽ được thả hôm 3/5.
Hôm 11/3, cáo buộc đối với đồng phạm người Indonesia, Siti Aisyah, bất ngờ được hủy bỏ. Siti được trở về nước ngay lập tức, để lại mỗi Đoàn Thị Hương.
Việc trả tự do cho nghi phạm Indonesia mà không trả tự do cho nghi phạm Việt Nam gây ra nhiều xôn xao trong dư luận.
Gia đình 'rất vui mừng phấn khởi'
Trả lời BBC hôm 3/5, ông Đoàn Văn Thạnh và mẹ kế Nguyễn Thị Vy nói "rất vui mừng phấn khởi" là sẽ được gặp lại con gái sau hai năm.
Ông Thạnh cho biết không biết khi nào sẽ lên đón Hương nhưng "Nhà nước sẽ cử xe đến đón gia đình đưa lên Hà Nội để gặp Hương," và gia đình sẽ quay trở về Nam Định ngay.
Khi được hỏi dự định tiếp theo của gia đình cho Hương là gì thì bà Vy nói, "trở về nhà làm ăn, như một công dân bình thường thôi."
Theo luật sư Naran Singh, ông sẽ cùng hai luật sự Hisyam Teh Poh Teik và Salim Bashir cùng đưa Đoàn Thị Hương trở về Việt Nam tối nay.
"Chúng tôi được Đoàn luật sư Việt Nam mời sang và để báo cáo cho họ về những gì đã xảy ra, nhất là diễn biến trong tòa," ông Naran Singh nói.
Theo một nguồn tin cho biết, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia sẽ không tổ chức cuộc họp báo về việc trả tự do cho Đoàn Thị Hương.
Và dự kiến, Đoàn Thị Hương sẽ đến Việt Nam vào 10 giờ tối 3/5.
Đoàn Văn Thạnh, bố của Đoàn Thị Hương rời phiên tòa tươi cười hôm 1/4 sau khi biết tin con gái ông sẽ sớm được thả
'Vụ án sẽ mãi là một bí ẩn với thế giới'
"Vụ án này chắc chắn là không bình thường. Nó liên quan đến người anh cùng cha khác mẹ của lãnh đạo Bắc Hàn, người bị ám sát bởi chất độc thần kinh VX ngay tại sân bay Kuala Lumpur," ông Naran Singh nói.
"Giờ vụ án này sẽ mãi là một bí ẩn đối với thế giới. Nó nhất định không chỉ đáng nhớ với tôi mà còn với cả thế giới."
Chia sẻ về những thách thức trong hai năm qua bào chữa cho Đoàn Thị Hương, ông Naran cho biết :
"Một trong thách thức lớn nhất của chúng tôi trong việc bào chữa cho Hương là việc chứng minh rằng cô ấy nghĩ cô ấy đang diễn trong một chương trình TV chơi khăm.
"Thách thức thứ hai là vào hôm 11/3 khi Tổng chưởng lý Malaysia đột nhiên hủy cáo buộc đối với Siti Aisyah mà lại không làm vậy với Hương. Chúng tôi lúc đó thật sự rất bất ngờ và tức giận."
"Cuối cùng thì đến ngày ¼, Tổng chưởng lý đã quyết định giảm án cho Hương. Dù chúng tôi có muốn điều đó hay không thì chúng tôi phải chấp nhận nó. Điều đó tốt hơn cho Hương còn hơn là để phiên tòa tiếp tục."
"Còn hôm nay là một ngày vui với chúng tôi. Tôi thực ra đang trên đường đến sân bay để gặp Hương đây," ông Naran nói trước khi cúp máy.
Cuộc ám sát xảy ra như thế nào ?
Ngày 13/2/2017, Kim Jong-nam, anh em cùng cha khác mẹ của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, đang chờ để lên chuyến bay từ Kuala Lumpur đến Macau khi Đoàn Thị Hương và Sisi Aisyah tiếp cận ông.
CCTV cho thấy Đoàn Thị Hương đặt tay lên mặt ông ta, sau đó cả hai người phụ nữ rời khỏi hiện trường.
Ông Kim đã chết trên đường đến bệnh viện vì chất độc thần kinh VX, một trong những chất độc nhất trong tất cả các tác nhân hóa học được biết đến.
Triều Tiên đã quyết liệt phủ nhận mọi liên quan đến vụ giết người, nhưng bốn người đàn ông - được cho là người Bắc Triều Tiên đã trốn khỏi Malaysia vào ngày xảy ra vụ án mạng - cũng bị buộc tội trong vụ án.
****************
Cô Đoàn Thị Hương đã đáp máy bay về Việt Nam (RFA, 03/05/2019)
Công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương, người vừa được trả tự do ở Malaysia, đã đáp máy bay về lại quê nhà.
Đoàn Thị Hương - AFP
Mạng báo The Star của Malaysia loan tin cho biết chuyến bay của Vietnam Airlines cất cánh lúc 7 :15 phút chiều ngày 3 tháng 5 chở theo Cô Đoàn Thị Hương.
Theo lời của luật sư bào chữa, Salim Bashir, thì Cô Đoàn Thị Hương được các viên chức di trú Malaysia đưa ra Sân bay Quốc tế Kuala Lumpur.
Luật sư Hisyam Teh Poh Teik đọc cho giới truyền thông tại cuộc họp báo tại Sân bay Quốc tế Kuala Lumpur lá thư mà cô Đoàn Thị Hương viết trong nhà tù vào đêm trước khi được tự do. Theo đó Cô Đoàn Thị Hương cám ơn tất cả mọi người góp phần giúp cho cô được tự do.
Theo luật sư Hisyam thì vụ việc đối với cô này nay đã khép lại. Vào ngày mai 4/5, ba luật sư gồm Hisyam Teh Poh Teik, Salim Bashir và Datuk Naram Singh sẽ có cuộc gặp với đại diện Liên Đoàn Luật sư Việt Nam để có cuộc thảo luận cuối cùng về vụ việc của Cô Đoàn Thị Hương. Sau cuộc làm việc là một lễ ăn mừng nhỏ.
Vào ngày 13 tháng 2 năm 2017 Đoàn Thị Hương và một người phụ nữ quốc tịch Indonesia là cô Siti Aisyah bị cáo buộc sát hại nhân vật ông Kim Jong Nam, người anh cùng cha khác mẹ với vị lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong Un tại sân bay quốc tế Kuala Lumpur, bằng một loại chất độc thần kinh VX.
Hai cô Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah bị bắt sau đó ; còn 4 người Bắc Hàn chủ mưu vụ việc được nói trốn thoát.
Công dân Indonesia Siti Aisyah được tòa tha bổng trong phiên xử ngày 11 tháng 3. Tại phiên xử vào ngày 1 tháng 4, Cô Đoàn Thị Hương bị tuyên 3 năm 4 tháng tù. Theo luật Malaysia cô nay được giảm 1/3 án.