Có thể đẩy lùi nạn chạy chức, chạy quyền tại Đại hội đảng XIII không ?
RFA, 06/05/2020
Trong buổi hội nghị giao ban trực tuyến toàn ngành triển khai nhiệm vụ công tác tháng 5 do Ban Tổ chức Trung ương đàng cộng sản Việt Nam chủ trì vào ngày 5/5, tình hình tuyển chọn nhân sự cho Đại hội Đảng XIII diễn ra vào tháng 1/2021 lại được nhắc đển.
Họp bàn chống chạy chức, chạy quyền khi lựa chọn nhân sự Đại hội - Ảnh Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương phát biểu kết luận tại Hội nghị.
Trong đó có việc không bao che, tiếp tay cho hành động chạy chức, chạy quyền, không để cán bộ bị lợi dụng và biến thành công cụ cho những người chạy chức, chạy quyền.
Nội dung này không chỉ Ban Tổ chức Trung ương mà ngay cả Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng trong hội nghị cán bộ toàn quốc được tổ chức vào ngày 23/4 cũng nêu ra.
Bên cạnh đó, người đứng đầu đảng cộng sản Việt Nam vào cuối tháng 4 vừa qua cũng có bài viết khẳng định kiên quyết không để những người bị cho có tư chất xấu lọt vào Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII. Cụ thể bao gồm những người có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, tham nhũng, phe cánh, lợi ích nhóm, có biểu hiện giàu nhanh, nhiều nhà, nhiều đất, nhiều tài sản mà không giải trình được nguồn gốc, bản thân và gia đình lợi dụng chức quyền để thu lợi bất chính…
Nhận xét về những lời kêu gọi vừa nêu, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà phân tích chính trị, đồng thời là nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á có trụ sở ở Singapore cho rằng :
"Trước đây cũng mạnh nhưng bây giờ người ta nhấn mạnh thêm vì chắc chắn có chạy chức chạy quyền. Chạy bằng nhiều thứ như vậy bằng tiền, bằng các mối quan hệ, bằng các tiêu chuẩn… Còn một cách chạy mà ít nguời hiểu là chạy theo cơ cấu như cơ cấu vùng miền Nam, Trung, Bắc, nữ, thanh niên… Nhưng dường như danh sách 205 người ra ứng cử Ban chấp hành trung ương khóa XIII mà đại hội tổ chức cuối tháng giêng năm tới thì không biết chạy thế nào và khó có thể nói đẩy người này ra đưa người kia vào".
Trao đổi với RFA vào tối 6/5, Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Việt Nam, người có cùng tuổi đời và tuổi đảng với Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng lại lập luận :
"Chạy chức chạy quyền là thế nào, chạy đi đâu, thì họ cứ chạy đến ông có quyền bởi vì đây là tập trung dân chủ. Nội dung ngăn chặn chạy chức, chạy quyền, bè phái được xem như là một dạng hối lộ để được chức cao hơn thì đại hội nào cũng nhắc nhưng kỳ này đại hội nhắc rõ hơn, cụ thể hơn. Trên thực tế là sau Đại hội XII thì số cán bộ bị kỷ luật rất cao, lên tới 50 ủy viên Bộ Chính trị cũng bị kỷ luật, bị tù, họ che chắn nhau nên bị lọt lưới như thế".
Phát biểu trong cuộc họp Tiểu ban Nhân sự đảng diễn ra ngày 19/3, Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cho rằng công tác nhân sự là nhiệm vụ ‘then chốt’ của ‘then chốt’, có liên quan đến sự sống còn của đảng, của chế độ.
Vì vậy, bên cạnh kêu gọi không chạy chức, chạy quyền, Ban Tổ chức Trung ương vào ngày 5/5 cũng bày tỏ quyết tâm đẩy lùi những hiện tượng cục bộ, bè phái, lợi ích nhóm.
Giải thích thế nào là lợi ích nhóm và nói rõ hơn về tình hình này tại bộ máy lãnh đạo nhà nước hiện nay, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp cho hay :
"Lợi ích nhóm có nhiều loại : lợi ích trong công nghiệp, trong kinh tế, trong phát triển xã hội, các vấn đề quốc phòng – an ninh, các vấn đề cơ cấu về thanh niên, phụ nữ, vùng miền… Lợi ích nhóm còn kèm cục bộ nữa, nhiều tỉnh người ta chơi với nhau và làm sao tạo ra lợi ích lớn hơn cho tỉnh đấy. Đấy là lợi ích nhóm kèm theo cục bộ, rất mạnh".
Còn theo Nhà báo Phạm Thành, cựu phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam, tình trạng cục bộ, vùng miền trong nước đã có từ lâu và vẫn đang phát triển :
"Bao giờ Tổng Bí thư cũng là người miền Bắc, Thủ tướng là người miền Nam, Chủ tịch Quốc hội là người miền Trung. Thậm chí ông Nguyễn Phú Trọng còn nói rằng Tổng Bí thư phải là người miền Bắc mới có lý luận. Đâu phải người miền Bắc mới có lý luận, người nào học hành, chữ nghĩa và nghiên cứu thì người ta đều có lý luận chứ đâu phải chỉ người miền Bắc".
Tuy nhiên, nhà báo Phạm Thành cho rằng vẫn có ngoại lệ như việc ông Lê Duẩn là Tổng Bí Thư và ông Nguyễn Xuân Phúc làm Thủ tướng là không đúng mô tuýp mà đảng đề ra do vấn đề nhân sự.
Ông cho rằng lãnh đạo và báo chí đều nói nhiều về vấn đề nhân sự này vì còn có mục đích khác :
"Họ muốn nói thế để mị dân cho dân thấy các ông cấp trên công bằng chính trực, không vùng miền nhưng trên thực tế thì không bao giờ. Hoặc điều đó phản ảnh cục bộ, vùng miền vẫn tồn tại trong Đại hội đảng và tôi cho rằng giai đoạn này là giai đoạn các nhóm lợi ích đánh nhau quyết liệt nhất từ trước đến nay trong lịch sử đảng cộng sản tồn tại hơn 70 năm nay, phản ánh tính cục bộ, vùng miền quyết liệt nhất".
Do đó, nhà báo Phạm Thành cho rằng lời kêu gọi mà chính phủ Hà Nội mỗi lần họp bàn nhân sự đại hội đảng đều nêu ra thể hiện ý muốn duy ý chí và không thể thực hiện được :
"Mồm nói như vậy nhưng cơ chế vận hành của chủ nghĩa xã hội lại không đảm bảo cho việc đó đạt được kết quả. Do thể chế chính trị, cơ cấu vận hành của thể chế chính trị tạo ra vòng xoáy cơ hội cho những phần tử ham muốn quyền lực, chỉ biết lợi ích riêng của mình mà không biết đến lợi ích cộng đồng chui vào bộ máy nhà nước vì mục đích quyền, tiền. Làm gì có cơ hội cho những người liêm chính, sống vì mục đích cộng đồng, dám hy sinh cái tôi của mình để cống hiến cho xã hội. Tuy nhiên cũng có tác dụng với người không hiểu biết và vẫn tin tưởng vào đảng".
Đồng quan điểm vừa nêu, Luật sư Trần Quốc Thuận cũng cho rằng việc ngăn chặn ‘mua quan, bán chức’, chống cục bộ, lợi ích nhóm nghe thì có thể tưởng tượng ra được nhưng đi vào cụ thể thì không đơn giản. Do đó, ông đề nghị :
"Tôi ủng hộ nên làm sao để nhân dân tham gia vào việc chọn lựa cán bộ, tự do báo chí được quyền đăng nói về đời tư riêng, tài sản thì có thể loại bỏ bớt cơ hội đưa vào trong đảng. Nếu dân chủ tập trung thì dân chọn lựa từ vòng ngoài, vào vòng trong sẽ loại bớt những thành phần cơ hội, tham nhũng, có nhiều tiêu cực".
Vẫn theo Luật sư Thuận, phương pháp đẻ ra hậu quả nên nếu chỉ chăm chăm vào việc thay đổi kết quả mà không tìm ra ngọn nguồn nguyên nhân thì thay đổi chỉ dừng lại ở mức độ kêu gọi, hy vọng.
Nguyên nhân của tình trạng chạy chức, chạy quyền còn do cơ chế hiện hành ; nếu không thay đổi được cơ chế sinh ra tình trạng này thì biết đến bao lâu mới có thể chấm dứt.
************************
Xuất hiện nghi vấn Apple chuẩn bị sản xuất iPhone ở Việt Nam
VOA, 05/05/2020
Việc Apple đang có đợt tuyển dụng lớn nhất từ trước tới nay ở Việt Nam làm dấy lên nghi vấn rằng hãng điện thoại hàng đầu thế giới của Mỹ có thể sắp mở nhà máy sản xuất tại quốc gia Đông Nam Á trong bối cảnh Mỹ muốn đưa chuỗi cung ứng toàn cầu ra khỏi Trung Quốc.
Một người bán hàng rong đi qua một cửa hàng Apple ở Hà Nội trong bức ảnh chụp ngày 24/4/2014. Việc tuyển dụng của Apple ở hai thành phố lớn đang làm dấy lên nghi vấn hãng công nghệ hàng đầu của Mỹ muốn mở nhà máy ở Việt Nam.
Trang việc làm của Apple cho thấy hãng này liên tục tuyển nhân sự từ cuối năm 2019 đến nay, gồm các vị trí quan trọng ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo truyền thông trong nước, việc Apple tuyển dụng nhân sự nhiều bộ phận làm việc nhiều nhất từ trước tới nay làm dấy lên dư luận rằng công ty công nghệ hàng đầu của Mỹ có thể mở nhà máy sản xuất toàn phần hoặc một phần hoặc cửa hàng bán lẻ tại thị trường Việt Nam.
VietnamNet, trong bài viết "Dấu hiệu Apple sắp mở nhà máy iPhone ở Việt Nam", trích dẫn nhận định của một số chuyên gia cho rằng với việc tuyển dụng một loạt vị trí tại Việt Nam, hãng này đang muốn mở rộng các sản phẩm sản xuất trong nước.
Trong số các vị trí mà Apple đang tuyển dụng ở Việt Nam có cả vị trí liên quan đến quan hệ chính phủ và quản lý vận hành hệ thống. Theo nhận định của Tuổi Trẻ, điều này cũng khiến nhiều người nghĩ ngay đến chuyện công ty của Mỹ sẽ mở văn phòng đại diện tại Hà Nội.
Đánh giá khả năng Apple chuyển nhà máy sản xuất từ Trung Quốc về Việt Nam trong tương lại, Phó Giáo sư Tiến sĩ Lê Hoài Quốc, nguyên trưởng ban quản lý Khu công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng "hoàn toàn có khả năng".
Ông Quốc được Tuổi Trẻ trích lời nói rằng với tình hình chiến tranh thương mại hiện nay giữa Trung Quốc và Mỹ, việc các công ty Mỹ giảm bớt mức độ "phụ thuộc" vào các công ty tại Trung Quốc là điều dễ hiểu. Với việc nằm ngay sát Trung Quốc, theo ông Quốc, khi là một sự thuận lợi để việc dịch chuyển sản xuất nếu có sẽ giảm thiểu chi phí cũng như không làm "đứt gãy" chuỗi cung ứng linh kiện hiện nay của Apple.
Hôm 29/4, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết rằng chính quyền đương nhiệm ở Washington đang tìm các hợp tác với các quốc gia gồm một số nước trong đó có Việt Nam để đưa chuỗi cung ứng toàn cầu của Mỹ ra khỏi Trung Quốc.
Apple chưa trả lời yêu cầu bình luận của VOA về khả năng chuyển nhà máy sản xuất tới Việt Nam.
Hiện có khoảng 30 đối tác là nhà cung cấp linh kiện cho các sản phẩm của Apple đang có mặt tại Việt Nam, theo Tuổi Trẻ.
Foxconn, nhà sản xuất hợp đồng điện tử lớn nhất thế giới và cũng là nhà cung ứng chính của Apple, hiện đang có nhà máy ở tỉnh Bắc Ninh để sản xuất linh kiện cho Apple.
CNBC hồi tháng 3 cho biết Apple và các công ty công nghệ khác như Microsoft và Google "đang tìm cách chuyển một số dây chuyền sản xuất phần cứng ra khỏi Trung Quốc tới các nơi khác gồm Việt Nam và Thái Lan". Vẫn theo tờ báo của Mỹ, Apple "được cho là đang muốn bắt đầu thử nghiệm sản xuất AirPods (tai nghe không dây) ở Việt Nam".
Tuy nhiên Nikkei Asian Review trước đó trích dẫn nhiều nguồn tin cho rằng Apple do dự trong việc di rời việc sản xuất 45 triệu AirPods sang Việt Nam do những nguy cơ và rào cản liên quan đến đại dịch virus corona dù các nhà sản xuất chính của họ đang gặp khó khăn về lao động và thiếu nhiên liệu giữa bối cảnh đại dịch bùng phát ở Trung Quốc.