Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Việt Nam

10/01/2018

Ông Đinh La Thăng chỉ làm theo chỉ thị của Bộ chính trị

Tổng hợp

Lời khai của ông Đinh La Thăng dẫn đến cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Bộ chính trị (RFA, 10/01/2018)

Ông Đinh La Thăng, cựu quan chức cấp cao đang phải ra tòa, khai rằng những quyết định của ông khi còn đứng đầu Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) là do đường lối của Bộ chính trị Đảng cộng sản Việt Nam, trong đó có quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

lamtheo1

Ông Đinh La Thăng (thứ hai từ bên phải sang) chụp cùng các Ủy viên Bộ Chính Trị tại lễ bế mạc Đại hội Đảng lần thứ 12 ở Hà Nội hôm 28/1/2016 - AFP

Ông Thăng trả lời như vậy trong phiên tòa xử ông vào ngày hôm qua, 9 tháng Một, khi tòa hỏi ông tại sao lại chỉ định thầu một dự án quan trọng cho công ty con của Tập đoàn dầu khí Việt Nam là Tổng công ty xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC).

Hãng tin Reuters loan tin này từ Hà Nội, và cho biết vào thời điểm ông Thăng đứng đầu PVN, ông không phải là ủy viên Bộ chính trị, và lúc đó ông Nguyễn Tấn Dũng là Thủ tướng Chính phủ.

Giới phân tích chính trị đưa ra nhận định ông Nguyễn Tấn Dũng là một đối thủ chính trị của đương kim Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, Nguyễn Phú Trọng. Ông Dũng đã ra khỏi Bộ chính trị trong Đại hội đảng toàn quốc lần thứ 12 vào đầu năm 2016, và ngay sau đó ông không còn làm Thủ tướng nữa.

Reuters cho biết đã tìm cách liên lạc với cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng để bình luận về việc này nhưng không được.

Vụ xử ông Đinh La Thăng, từng là Ủy viên Bộ chính trị Đảng cộng sản Việt Nam bắt đầu từ ngày 8 tháng Một, 2018 và dự định kết thúc vào ngày 21 tháng này.

Ông Thăng bị cáo buộc là cố ý làm trái những nguyên tắc quản lý nhà nước vào thời kỳ ông đứng đầu Tổng công ty Dầu khí Việt Nam, gây thất thoát hàng ngàn tỉ đồng.

Đây được xem là một đại án vì không chỉ có cáo buộc về số tiền bị thất thoát quá lớn, mà còn là lần đầu tiên một Ủy viên Bộ chính trị của Đảng Cộng sản bị đem ra xử công khai.

***********************

Ông Đinh La Thăng xin ‘xem xét bối cảnh’ (VOA, 10/01/2018)

Một nhà quan sát chính tr Vit Nam cho rng vic ông Đinh La Thăng tha nhn "trách nhim ca người đng đu" cn được hiu cho đúng, nht là khi trước đó ông Thăng khai vic ch đnh thu đi vi các đơn v thành viên PVN là "do ch trương ca Bộ chính trị".

lamtheo2

Ông Đinh La Thăng, nguyên Ủy viên Bộ chính trị, nguyên Bí thư thành y Thành phố Hồ Chí Minh, nguyên Ch tch Hội đồng quản trị PVN, trong phiên tòa ngày 8/1/2018.

Bình luận vi VOA sau phiên xét x ngày th 2 đi vi ông Đinh La Thăng, Trnh Xuân Thanh và các b cáo v ti "C ý làm trái quy đnh ca Nhà nước v qun lý kinh tế gây hu qu nghiêm trng và "Tham ô tài sn" hôm 9/1, Tiến sĩ Hà Hoàng Hp cho rng ông Thăng không phải là người có quyn ra quyết đnh trong các ch trương phát trin Tp đoàn Du khí Vit Nam (PVN).

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nói :

"Ông Thăng không phải là người đng ra chu trách nhim trước pháp lut Vit Nam v hot đng ca PVN cũng như các công ty con. Ông ấy là đi din s hu vn ca nhà nước Vit Nam đó, và ông y không có quyn ra quyết đnh. Trong trường hp này, nhng người nào ra quyết đnh thì người y phi chu trách nhim trước pháp lut. Nói như thế có nghĩa là ông Thăng không chu trách nhim v mt pháp lut, mà ông y ch chu trách nhim v cái mà ông y gi đúng theo ngôn ng ca người Vit Nam là ‘chu trách nhim ca người đng đu’".

Tiến sĩ Hà Hoàng Hp cho rng mt án tù dành cho nguyên y viên Bộ chính trị, nguyên Bí thư thành y Thành phố Hồ Chí Minh Đinh La Thăng là điu thy trước, dù có th không thuyết phc.

"Tất c nhng văn bn người ta đưa ra nói rng ông y ký cái n cái kia, ép cái n cái kia không cấu thành ti hình s. Nhưng bây gi bt ông y ri đem ra x như thế thì mi người đu hiu rng thế nào cũng cho ông y mt cái án tù, mà như thế thì rt bun cho tt c", lời Tiến sĩ Hp.

Sức ép ln

Theo tường thut ca báo chí Vit Nam, ti phiên tòa ngày 9/1, ông Đinh La Thăng tỏ ra bình tĩnh và tha nhn do "ch đo quyết lit", "nóng vi" nên đã vi phm quy trình, th tc trong d án Nhà máy Nhit đin Thái Bình 2.

lamtheo3

Công an áp giải ông Đinh La Thăng đến tòa.

Trước đó, trong phn thm vn, mt lot các thuc cp ca ông Thăng khai rng h biết sai nhưng không th không làm vì chu "sc ép" t Ch tch PVN lúc đó là ông Thăng.

Về phn mình, ông Thăng nói ông b "sc ép tiến đ" nên mi nôn nóng và ép tiến đ, dn đến vic cp dưới vi phm, nhưng hoàn toàn không có "đng cơ cá nhân" trong vic này.

Ông Thăng yêu cầu Hội đồng xét xử hãy xem xét bi cảnh d án trong tng th 10 năm trước, khi "tiến đ căng thng, sc ép ln" và hành lang pháp lý chưa hoàn thin.

Báo Tuổi Tr dn cáo trng tòa án cho biết t tháng 12/2007, ông Đinh La Thăng đã đưa ông Trnh Xuân Thanh v làm Tng giám đc kiêm Ch tch Hội đồng thành viên của PVC, đng thi to nhiu điu kin thun li cho PVC hot đng.

Trong phiên tòa ngày 9/1, ông Trịnh Xuân Thanh khai mc dù biết PVC chưa đ năng lc nhưng vn nhn thc hin d án vì "mun c gng gii quyết công an vic làm cho nhân công".

Ngoài tội danh "C ý làm trái quy đnh ca nhà nước v qun lý kinh tế", ông Trnh Xuân Thanh còn b cáo buc ti "Tham ô tài sn". Tuy nhiên trong phiên thm vn, ông Thanh nht mc bác b vic mình ly 4 t đng đ chi tiêu, biếu xén vào dp Tết.

Theo dõi diễn tiến li khai ca các b cáo trong 2 ngày qua, Tiến sĩ Hà Hoàng Hp nói ông "băn khoăn" v quy trình x án, trong đó bao gm vic "hình s hóa" nhng vi phm v th tc.

"Ông Thanh thì có nhiều cái sai hơn ông Thăng, nhưng ông Thanh cũng ch là Ch tch Hi đồng thành viên ca ch đó thôi. Bây gi người ta khi t ông Thanh v ti tham ô. Nếu ti y mà chng minh được thì phán quyết ca tòa án có th lên đến t hình, rt nng n. Hai hôm nay thì ông Thanh nói rng ông y không nhn s tin y. Và thc s, rt khó đưa ra bng chng là ông y nhn tin. Nhưng ri người ta vn x thôi", Tiến sĩ Hợp nói.

lamtheo4

Ông Trịnh Xuân Thanh trong phiên tòa ngày 8/1/2018.

Vụ án Đinh La Thăng-Trnh Xuân Thanh thu hút s chú ý đc bit ca quc tế sau khi chính ph Đc cáo buc tình báo Vit Nam bt cóc ông Trnh Xuân Thanh ngay ti Berlin, nơi ông xin tị nn. Phía Đc tuyên b s "theo dõi sát" vic xét x v án này.

Chỉ đ cp Bộ chính trị, không nói đến ai khác

Đại án PVN là ưu tiên hàng đu trong chiến dch chng tham nhũng mà Tng bí thư Nguyn Phú Trng quyết tâm đc thúc gii quyết ngay đu năm 2018. Báo chí quc tế và nhiu lung dư lun trong nước cho rng nguyên nhân đng sau ca chiến dch là nhm tiêu dit phe ca cu Th tướng Nguyn Tn Dũng trong b máy cm quyn.

Trong lời khai hôm 9/1, ông Đinh La Thăng nói ông ch đnh đu thu đi vi các đơn v thành viên PVN là "do ch trương ca Bộ chính trị".

Đây là một din tiến khá bt ng lch ra khi xâu chuỗi ca v án cho ti lúc này, dn đến nhiu suy đoán khác nhau v vic có th còn nhân vt quyn lc nào tiếp theo s b x trong nhng ngày sp ti hay không.

Nhận đnh v điu này, Tiến sĩ Hà Hoàng Hp nói :

"Tương tác t chính ph [trước đây], tc ông Nguyễn Tấn Dũng, đến ông Đinh La Thăng như thế nào thì cho đến nay, theo công b kết lun điu tra, người ta nói rng bn thân ông Đinh La Thăng đã không nghe theo ch đo ca Th tướng Chính ph là không được làm như thế, nhưng li t làm, có nghĩa là người ta muốn ám ch rng ông y phi chu trách nhim. Còn ngày hôm nay và chiu hôm qua xy ra chuyn có nhng li khai khác đi mt chút, thì chúng ta ch xem s như thế nào".

"Về bn cht, tt c các quyết đnh liên quan đến s phát trin, sn xut, làm ăn… ca Tập đoàn Du khí Vit Nam không phi là quyn ca ông Th tướng. Đó là thm quyn ca Bộ chính trị mà bn thân ông Thăng sáng nay nói rng ông y thc hin theo đnh hướng ca Bộ chính trị, ch ông y không nói đến người nào khác c".

Cáo trạng tòa án nói ông Đinh La Thăng đã chỉ đo PVN tm ng 6,6 triu USD và hơn 1.300 t đng cho PVC. Các b cáo ti PVC sau đó đã làm khng h sơ đ rút 1.115 t đng và s dng sai mc đích, trái quy đnh gây thit hi cho Nhà nước hơn 119 t đng.

************************

Kịch tính và sự hiện diện của truyền thông, mạng xã hội trong vụ Thăng - Thanh (RFA, 10/01/2018)

‘Cởi mở’cho báo chí

Đúng như sự chờ đợi của dư luận, từ sáng sớm ngày thứ Hai 8/1/2018, là ngày Tòa án nhân dân Hà Nội khai mạc phiên tòa sơ thẩm xét xử hai ông Đinh La Thăng (58 tuổi, cựu chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - PVN), Trịnh Xuân Thanh (52 tuổi, cựu chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Xây lắp dầu khí - PVC) cùng 20 người trong vụ án Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và Tham ô tài sản xảy ra tại PVN và PVC, hàng trăm tờ báo chính thống trong nước đều đồng loạt đưa tin khá chi tiết.

lamtheo5

Báo Tuổi Trẻ trích lời ông Đinh La Thăng trả lời Hội đồng xét xử : Chỉ định thầu "do chủ trương của Bộ chính trị". Bài viết đăng ngày 9/1/2018 - Ảnh chụp màn hình báo Tuổi Trẻ

Sự việc này được nhà nghiên cứu chính trị Hà Hoàng Hợp từ Singapore bình luận rằng "đã có một kế hoạch" sẵn.

"Người ta làm như thế là đã có kế hoạch, tính toán, sắp xếp để cho những báo của chính phủ phải tập trung và viết, đưa lên báo, lên mạng. Thế nhưng cũng phải rất thận trọng khi mà chỉ khi người ta đưa được video kèm theo các lời nói của họ (bị cáo) thì mình có thể kiểm tra, nếu mà không có, chỉ viết thế thôi thì vẫn có khả năng sai lệch bởi người viết, ban biên tập, người quyết định có cho đăng hay không ?".

Diễn biến phiên xử được cập nhật từng giờ, chuyên nghiệp và cẩn trọng. Trước đó, nhiều thông tin cho rằng truyền thông sẽ không được tham dự để đưa tin về phiên toà. Tuy nhiên, sự việc đã xảy ra hoàn toàn ngược lại. Bộ thông tin và truyền thông cho biết các phóng viên trong nước và quốc tế được bố trí tác nghiệp tại một phòng riêng, thông qua một màn hình truyền trực tiếp những diễn biến của phiên tòa.

Nói về điều này, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp cho rằng phải có cái gật đầu của Ban Tuyên giáo. Ông nói.

"Tôi chắc rằng là Bộ Thông tin truyền thông Việt Nam đã cho phép các báo nước ngoài vào theo dõi vụ án như Reuters, Bloomberg…

Đây cả là 1 kế hoạch dùng báo chí để thứ nhất là làm truyền thông, thứ hai là tuyên truyền cho công cuộc chống tham nhũng của Đảng cộng sản Việt Nam ở Việt Nam và với cả quốc tế".

Nhưng đưa tin cẩn trọng

Tất cả báo chí trong nước khi tường thuật về phiên tòa xử vụ án PVN và PVC đều cho thấy có cùng cách diễn đạt về diễn biến phiên xử và hình thức cũng như tâm lý của các bị cáo, đặc biệt chú trọng đến ông Đinh La Thăng và ông Trịnh Xuân Thanh.

Tờ Vnexpress chi tiết đến mức miêu tả : "Ông Thăng mặc áo khoác xanh, tóc cắt ngắn, gương mặt thoáng nét mệt mỏi xuất hiện đầu tiên trong phần khai báo căn cước. Đứng trước bục, ông nói to, bình tĩnh, rõ ràng.

Bị cáo tiếp theo là ông Trịnh Xuân Thanh. Ông đeo kính trắng, dáng đứng hơi khom xuống, trước mỗi câu trả lời đều nói "kính thưa chủ tọa phiên tòa".

Tuy nhiên, với kinh nghiệm báo chí của nhà báo Võ Văn Tạo, thì ông nói rằng ông có thể nhận thấy những chi tiết về diễn biến phiên tòa được tường thuật trên báo chí vẫn chưa chắc đã đầy đủ.

"Chắc chắn có những lời khai rất nhạy cảm tại phiên toà, mà anh em phóng viên có tường thuật đi nữa thì mang về tòa soạn nó cũng sẽ rơi rụng đi. Chắc chắn là như thế".

Thêm một nhận xét đáng chú ý về sự hiện diện của truyền thông lần này, nhà báo Võ Văn Tạo đề cập đến "sự cẩn trọng". Ông nói :

"Trước đây trong những tờ báo của nhà nước có hiện tượng là khi anh tường thuật 1 phiên tòa thì giống như anh ngồi viết 1 bài xã luận hoặc là anh làm 1 bản kết án. Bây giờ thì hiện tượng đó giảm đi rồi".

Sự thay đổi này được ông cho là có 2 lý do, thứ nhất là do nghiệp vụ báo chí của phóng viên dần dần được nâng cao lên. Lý do thứ hai, ông nói "đây là phiên tòa hy hữu" khi một cựu Ủy viên Bộ chính trị của Đảng cộng sản Việt Nam xuất hiện trong phiên tòa với tư cách 1 bị cáo của vụ án kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và tham ô tài sản.

Nhận định này, theo một cách hiểu gián tiếp, chúng ta thấy có trùng khớp với bình luận của Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp khi cho rằng đây là "kế hoạch báo chí tuyên truyền cho công cuộc chống tham nhũng".

Kịch tính xuất hiện ‘dè dặt’

Có thể thấy rằng nhất cử nhất động của bất cứ tình tiết nào hay nhân vật nào có liên quan đến các bị cáo của vụ án đều được báo chí trong và ngoài nước đưa tin. Từ ngoại hình, thần sắc, dáng đi của bị cáo cho đến từng các câu trả lời thẩm vấn đều được tường thuật tỉ mỉ. Tuy nhiên, có vẻ như dư luận lại chú ý đến nội dung mà báo chí đề cập rất "thoáng qua", đó là câu trả lời của cựu chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam – PVN, ông Đinh La Thăng. Trong phiên tòa sáng ngày 9/1/2018, ông Đinh La Thăng khẳng định như vậy với Hội đồng xét xử : Chỉ định thầu "do chủ trương của Bộ chính trị".

Ngay lập tức, câu trả lời của ông Đinh La Thăng nhanh chóng trở thành tiêu đề của các bài báo và lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội. Không khó hiểu khi điều này làm cho hàng loạt dự đoán về những "quả bom" khác sẽ bùng nổ trong các phiên xử sắp tới.

Nhà văn Lão Tạ chia sẻ trên trang cá nhân một loạt chân dung của các cán bộ cao cấp cùng với câu hỏi : "Đây có phải là những vị trong Bộ chính trị mà ông Đinh La Thăng đã nhắc đến ?".

Facebooker Trần Lê Hòa phản ứng với câu trả lời của ông Đinh La Thăng rằng : "Cũng rất nên đưa các thành viên của Bộ chính trị ra Tòa đối chất để làm rõ vụ án, đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không bỏ lọt tội phạm, cũng không để oan sai".

Tuy nhiên, chưa đầy 24 giờ đồng hồ sau đó, thông tin này không thể tìm thấy trên các trang báo mạng chính thống.

Chỉ còn 1 bài viết trên tờ Tuổi Trẻ ngày 9/1 nhắc đến tương đối nhẹ nhàng theo cách "trích nguội" của báo chí. Đó là : "Trả lời câu hỏi có nắm được năng lực tài chính và kinh nghiệm của PVC không mà lại chỉ định thầu cho đơn vị này, ông Đinh La Thăng khẳng định việc chỉ định thầu đối với các đơn vị thành viên của PVN là "do chủ trương của Bộ chính trị" !

Facebooker Trần Lê Hòa khẳng định điều này trên trang cá nhân : "Hôm qua (9/1/2018) Đinh La Thăng khai trước tòa : "Chỉ định thầu là chủ trương của Bộ chính trị". Hàng loạt các báo lề đảng đồng loạt giật tít như vậy. Nhưng đến chiều hôm nay, 10/1/2018, thì tất cả các báo lề đảng đều đồng loạt hạ các tít bài này xuống".

Với quan sát của Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp cũng như nhà báo Võ Văn Tạo, cả hai đều cho là ‘kịch tính của phiên tòa đang hé lộ".

Nhà báo Võ Văn Tạo nhận xét :

"Kịch tính đã lộ. Chắc chắn những ngày tới đây sẽ có những tình tiết cấp trên của ông ấy là ai, người trong chính phủ là ai… sẽ khai người này người khác ra".

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp cũng cho rằng kịch tính của phiên tòa hy hữu đã thể hiện ngay ở lời khai của ông Đinh La Thăng :

"Câu trả lời quan trọng nhất mà mình có thể nhận ra là ông ấy nói rằng ông ấy làm hoàn toàn theo chủ trương của Bộ chính trị"

Nếu kịch tính được nhắc đến dè dặt trên trang báo chính thống thì mạng xã hội chính là sân khấu để các diễn viên quần chúng được phô diễn cảm xúc. Trong nhóm Góc nhìn báo chí – Công dân, Facebooker Võ Văn Xuân chia sẻ về phiên tòa theo quan điểm cá nhân :

"Buồn cho người đã một đời sống và làm việc cho Chính phủ để rồi phải đổi lấy cái kết đau thương. Buồn cho bản thân ông khi thực hiện chỉ đạo từ Bộ chính trị và phải gánh chịu cho những sai trái trong thời gian ở tập đoàn dầu khí, còn khi lên Bộ trưởng Giao thông vận tải và Bí thư Thành phố Hồ Chí Minh, ông đã để lại thật nhiều ấn tượng".

Vẫn còn đến gần 2 tuần lễ để kết thúc phiên tòa sơ thẩm của vụ án. Cũng có nghĩa là rất khó để kết luận chung về sự hiện diện của truyền thông trong nước trong toàn bộ việc đưa tin về phiên xử. Tuy nhiên, theo những gì đã diễn ra thì có vẻ như nhà báo Võ Văn Tạo hoàn toàn có cơ sở khi ông cho rằng vẫn còn có những chi tiết báo chí chưa được nhắc đến đầy đủ.

Quay lại trang chủ
Read 625 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)