Trách nhiệm của công an bị chất vấn sau vụ hiệp sĩ bị giết ở Thành phố Hồ Chí Minh (VOA, 14/05/2018)
Mạng xã hội tràn ngập các ý kiến của nhiều người Việt chất vấn về vai trò và trách nhiệm của công an đối với việc bảo vệ trật tự, trị an sau vụ hai "hiệp sĩ đường phố" bị các kẻ cướp giết chết hồi đêm 13/5 ở thành phố Hồ Chí Minh.
Cảnh sát Thành phố Hồ Chí Minh khám hiện trường vụ tội phạm đâm chết "hiệp sĩ đường phố", 13/5/2018
Vụ việc gây chấn động đã xảy ra tại quận 3 khi một nhóm người tình nguyện chống trộm cướp – thường được gọi là các hiệp sĩ – ra tay ngăn chặn một nhóm tội phạm ăn trộm một xe gắn máy đắt tiền.
Báo chí Việt Nam nói ít nhất 4 nghi phạm đã chống lại 5 hiệp sĩ, đâm chết 2 người trong nhóm và 1 người dân khác. Ba hiệp sĩ còn lại bị thương và được đưa đi cấp cứu.
Từ thành phố Hồ Chí Minh, một thành viên trực "số điện thoại nóng" của nhóm hiệp sĩ, anh Hồ Tuấn Sang, 32 tuổi, nói với VOA rằng tinh thần của nhóm "vẫn giữ vững" và "tiếp tục bảo vệ người dân" :
"Trong thời gian tới anh em sẽ có biện pháp để tự bảo vệ cho mình an toàn hơn. Không có vì thế anh em phải sợ hay chùn bước trước những cái khó khăn vừa rồi".
Chia buồn về sự mất mát đau đớn của hai hiệp sĩ, một người sử dụng Facebook với tên Lê Phi viết anh thấy "kinh khủng" về sự manh động của nhóm cướp, và nhấn mạnh rằng anh lo ngại về một xã hội "được duy trì trật tự bởi những người dân bình thường xung phong làm hiệp sĩ thay vì lực lượng chức năng được trả lương".
Anh Phi nhận xét các hiệp sĩ "chịu quá nhiều rủi ro, thiệt thòi". Trong quan điểm của anh, "càng có nhiều hiệp sĩ chứng tỏ xã hội đó ngày càng bất ổn, vô chính phủ và lực lượng bảo an yếu kém".
**********************
"Hiệp sĩ" bị giết, công an ngồi nhìn (CaliToday, 14/05/2018)
Một nhóm "hiệp sĩ" đường phố phát hiện bọn trộm chiếc xe Honda SH liền lao vào bắt. Bọn trộm liền tháo chạy nhưng sau đó quay lại lấy hung khí chém một người chết tại chỗ, người kia tử vong trên đường đi bịnh viện, 3 người còn lại bị thương. Điều đáng nói là sau khi vụ giết người xảy ra, người dân đã báo cho nhóm công an đang canh nghĩa địa của người Hồi giáo đã bị cưỡng chế trước đó ít lâu nhưng nhóm này không phản ứng, vì vụ giết người xảy ra trên địa bàn phường khác, không thuộc phạm vi quản lý của mình.
Hiện trường xảy ra vụ trọng án chỉ cách nơi nhóm công an độ chừng 20m. Ảnh : Tuổi Trẻ
Từ những tin tức sơ khởi cho biết, khoảng 21h tối ngày 13/5, nhóm "hiệp sĩ đường phố" thuộc quận Tân Bình phát hiện 4 đối tượng khả nghi liền bí mật theo dõi. Đến đường Cách mạng tháng 8 (CMT8), 4 tên này phát hiện chiếc xe Honda SH liền đến bẻ khóa để trộm.
Thấy vậy, nhóm "hiệp sĩ" liền ập vào bắt quả tang định bắt sống. Toán cướp tháo chạy, nhóm "hiệp sĩ" liền đuổi theo. Được chừng khoảng 200m, toán cướp liền rút hung khí quay ngược trở lại tấn công nhóm "hiệp sĩ". Kết quả, 1 người bị chém chết tại chỗ, 1 người khác bị tử vong trên đường đến bịnh viện, 3 người khác đang phải điều trị tại bịnh viện.
Tin trên mạng xã hội cho biết, chủ nhân của chiếc xe Honda SH là phóng viên làm cho truyền hình ANTV, Đài truyền hình thuộc Bộ Công an. Ngay sau khi vụ giết người thương tâm xảy ra, phóng viên có tên Lỗ Phương (32 tuổi) này vẫn thản nhiên tươi cười, nhờ bạn chụp hình để lưu lại khoảnh khắc, mà quên mất rằng, đã có ít nhất 2 người bỏ mạng chỉ vì bảo vệ chiếc xe SH cho mình.
Trên Facebook của một người có tên "Ha Thanh Phuc" cho biết, sau khi vụ giết người trên đường CMT8 xảy ra, cách đó chỉ khoảng 20m là một nhóm công an đang ngồi chờ ngay chỗ nghĩa trang của người theo Hồi giáo. Khu nghĩa trang này cách đây khoảng gần một tháng đã xảy ra vụ cưỡng chế, chiếm đất của người theo Hồi giáo nhằm xây dựng tuyến đường ngầm Metro. Người anh của Facebook" Ha Thanh Phuc" liền chạy đến để kêu cứu. Bất chấp những gì đang xảy ra, nhóm công an vẫn ngồi yên và nói không thuộc địa bàn mình quản lý nên không có trách nhiệm phải thụ lý sự việc.
Từ các tin tức được tiết lộ do công an cung cấp cho biết, hai người tử vong do bọn trộm giết là Nguyễn Hoàng Nam (sinh năm 1989, ngụ Sài Gòn) và Nguyễn Văn Thôi (sinh năm 1976, quên Bình Định). Cả hai người này đều thuộc nhóm "hiệp sĩ đường phố" quận Tân Bình.
Trong những năm gần đây, tại nhiều địa phương hình thành một số nhóm được gọi là "hiệp sĩ đường phố". Những người này không được đào tạo qua trường lớp, không được trang bị vũ khí cũng như kiến thức về pháp lý nhưng rất năng nổ trong việc bắt cướp trên đường. Từ đó trở thành cái gai trong mắt các băng nhóm tội phạm.
Tuy nhiên, do không được trang bị kiến thức về pháp luật, lại luôn đi với số đông. Từ đó, một số kẻ đã lợi dụng điều này để "cậy đông hiếp yếu". Thay vì bảo vệ luật pháp thì đã có vô số hành động đạp trên luật pháp.
Chỉ riêng tại thành phố Sài Gòn, lực lượng công an ở đây đã đến hơn 25 ngàn người. Đây là con số vô cùng lớn. Với lực lượng hùng hậu, tốn rất nhiều tiền từ ngân sách nhưng tình hình tội phạm, trộm cướp, tệ nạn ở thành phố này vẫn luôn đứng hàng đầu và không có dấu hiệu thuyên giảm. Cho dù chính quyền thành phố mở ra rất nhiều đợt truy bắt nhằm cứu vãn tình hình trật tự tại đây.
Chính vì bất lực trước việc tệ nạn, tội phạm gia tăng, nên khi người dân bất bình trước việc tội phạm hoành hành, công an bất lực nên một số người dân đã hình thành những nhóm "hiệp sĩ" để bắt trộm cướp thay cho công an. Đáng nói hơn, việc bắt trộm, cướp, giữ gìn trị an thay vì của công an, lại được nhóm "hiệp sĩ" này đảm nhiệm. Trong khi nhóm "hiệp sĩ" lại chẳng được thừa nhận, không được hưởng lương và chẳng được trang bị vũ khí. Cái mà họ được là xã hội ghi nhận, công an hoan nghênh và báo chí dưới sự chỉ đạo của Tuyên giáo Thành ủy liên tục tung hô trên các phương tiện truyền thông.
Công an ở Sài Gòn không đi bắt trộm cướp, mà chỉ ngồi canh những lô đất cưỡng chế. Việc bắt trộm cướp đã bị đẩy cho những "hiệp sĩ đường phố". Nhiệm vụ của công an là đi thu tô, thuế mà thôi.
Người Quan Sát
*********************
Đuổi bắt cướp ở Sài Gòn, 3 người bị cướp đâm thiệt mạng (Người Việt, 13/05/2018)
Ít nhất 3 người thiệt mạng và 4 người khác phải vào bệnh viện cấp cứu sau khi truy đuổi 4 nghi can cướp trên đường phố Sài Gòn vào tối Chủ Nhật, 13 tháng Năm, 2018.
Hiện trường nơi xảy ra vụ án mạng. (Hình : Zing)
Các báo tại Việt Nam gần như đồng loạt loan tin vụ đuổi bắt cướp vào khuya 13 tháng Năm xảy ra trên đường Cách Mạng tháng Tám, thuộc phường 10, quận 3, Sài Gòn.
Tin tức cho hay, một người tên Lỗ Phương, 32 tuổi, dựng chiếc xe gắn máy SH để vào mua đồ tại cửa hiệu trên đường Cách Mạng tháng Tám, gần chợ Hòa Hưng. Một lúc sau, băng trộm khoảng 4 người xuất hiện bẻ khóa xe. Trong lúc trộm chuẩn bị dắt xe đi thì nhóm hiệp sĩ khoảng 8 người xuất hiện, truy cản.
Ngay sau đó băng trộm bất ngờ dùng hung khí tấn công khiến 2 hiệp sĩ chết tại chỗ. Một người dân tham gia hỗ trợ bắt trộm cũng thiệt mạng. Bốn người khác bị thương, cấp cứu tại bệnh viện.
Sau khi đâm chết người, các nghi can này đã bỏ chạy thoát thân.
Danh tính 2 hiệp sĩ tử vong là Nguyễn Hoàng Nam (29 tuổi, ngụ Gò Vấp) và Nguyễn Văn Thôi (42 tuổi, quê Bình Định) còn tên tuổi người dân chưa xác định.
Hiện trường vụ án cách trụ sở công an phường 10, quận 3 chỉ vài bước chân.
"Hiệp sĩ", là tên gọi của truyền thông tại Việt Nam đặt cho các nhóm (đa số là thanh niên) tình nguyện tham gia bắt trộm cướp, vốn rất phổ biến ở hai thành phố Sài Gòn và Bình Dương.
Báo Pháp Luật ở Sài Gòn cho hay, nhóm hiệp sĩ thuộc "Đội hiệp sĩ quận Tân Bình" do ông Trần Văn Hoàng làm đội trưởng. Người này cũng bị thương trong vụ việc trên. (KN)
*************************
Phó Thủ tướng yếu cầu làm rõ vụ nhóm "hiệp sĩ đường phố" bị sát hại (RFA, 14/05/2018)
Cơ quan chức năng đang điều tra tại hiện trường. Facebook
Phó Thủ tướng Việt Nam vào hôm 14/5 yêu cầu Bộ Công an điều tra và xử lý nghiêm các thanh niên trộm cắp xe và dùng dao tấn công người dân làm 2 "hiệp sĩ đường phố" tử vong và 3 người khác bị thương nặng.
Thông tin được truyền thông loan đi cho biết, vào chiều tối ngày 13/5 một nhóm "hiệp sĩ đường phố" thuộc quận Tân Bình gồm 8 người trong khi đang di chuyển trên khu vực quận 3 phát hiện hai thanh niên chuẩn bị trộm xe máy trước một cửa hàng mua bán.
Khi nhóm "hiệp sĩ" và người dân khu vực xung quanh truy đuổi và bắt giữ thì các thanh niên này đã dùng dao tấn công làm 2 "hiệp sĩ" thiệt mạng và 3 người khác đang trong tình trạng nguy hiểm.
Phó thủ tướng Trương Hòa Bình đã yêu cầu Bộ Công an khẩn trưởng điều tra xử lý nghiêm các thanh niên này đồng thời gửi lời chia buồn, hỗ trợ và động viên gia đình các nạn nhân.
Vụ việc đang được Bộ Công an cùng với các cơ quan chức năng Thành phố Hồ Chí Minh tiến hành điều tra và truy bắt các thanh niên này.
Công an tại các quận có liên quan cũng lên tiếng về cáo buộc không can thiệp kịp thời khiến bọn gian ra tay sát hại những ‘hiệp sĩ đường phố’.
Nhiều ý kiến lâu nay cho rằng các nhóm mệnh danh ‘hiệp sĩ đường phố’ tham gia bắt cướp, phá án là tích cực ; tuy nhiên họ không được trang bị những kỹ năng cần thiết, cũng như còn thiếu nhiều qui định pháp lý khiến họ đứng trước những nguy cơ về tính mạng cũng như mặt tư pháp.
*********************
Hai 'hiệp sĩ' Sài Gòn bỏ mạng vì bắt cướp (BBC, 14/05/2018)
Việc hai 'hiệp sĩ đường phố' bị đâm chết khi cố ngăn chặn một nhóm trộm xe máy làm dấy lên câu hỏi về năng lực của chính quyền trong việc bảo vệ người dân.
Hiện trường vụ 'hiệp sĩ đường phố' bị đâm chết ở Sài Gòn đêm 13/4
Tình trạng đôi khi thiếu an ninh trật tự ở Sài Gòn khiến nhiều nhóm 'hiệp sĩ đường phố' hoạt động tự phát nhiều năm dù không vũ khí tự vệ, không lương, không giấy phép hoạt động.
Theo truyền thông Việt Nam, nhóm 'hiệp sĩ' quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh bị nhóm trộm tấn công bằng hung khí trên đường Cách Mạng tháng Tám (phường 10, quận Ba) sau khi bị nhóm 'hiệp sĩ' phát hiện đang cố ăn trộm chiếc xe máy SH của người dân đậu bên đường đêm 13/5.
Ba 'hiệp sĩ" khác bị thương phải nhập viện, trong đó một người trọng thương, theo báo Tuổi Trẻ.
Hai 'hiệp sĩ' tử vong được xác định tên Nguyễn Hoàng Nam, 1989 và Nguyễn Văn Thôi, sinh năm 1976, quê Bình Định.
Trong sáng 14/5, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã có Công điện gửi UBND Thành phố Hồ Chí Minh và Bộ Công an, chia buồn cùng gia đình các nạn nhân, đồng thời chỉ đạo khẩn trương điều tra, xử lý nghiêm các đối tượng, theo báo chinhphu.vn.
Ông Trương Hòa Bình cũng "biểu dương nhóm 'hiệp sĩ' đã sẵn sàng hy sinh thân mình, góp phần bảo vệ an ninh trật tự an toàn xã hội trên địa bàn thành phố".
Hiện sự việc đang được công an quận Ba và các phòng nghiệp vụ của công an Thành phố Hồ Chí Minh điều tra, báo Tuổi Trẻ cho hay.
'Tự phát'
Người dân đặt câu hỏi về tính hiệu quả của lực lượng công an, cảnh sát Việt Nam sau vụ hai hiệp sĩ đường phố tử vong ngày 13/5
Từ Thành phố Hồ Chí Minh, ông Lâm Hiếu Long, thành viên của Đội Hiệp sĩ Thành phố Hồ Chí Minh nói với BBC ngày 14/5 qua điện thoại rằng ông 'rất đau lòng', nhưng 'không bỏ cuộc'.
"Tôi rất đau lòng vì đều là anh em của mình. Trước đây họ làm chung trong nhóm nhưng mới tách ra hoạt động riêng. Tôi nghĩ rằng tội phạm ngày càng manh động. Mình đã lường trước rồi nhưng không ngờ chúng lại lại táo bạo như vậy", ông Long nói.
"Chúng tôi không lo sợ vì sợ thì đâu làm được nữa. Chúng tôi sẽ vẫn tiếp tục làm, làm mạnh hơn".
Theo ông Long, nhóm của ông thành lập tự phát, gồm bảy người, hoạt động từ năm 2010. Công việc của nhóm là phát hiện đối tượng nghi vấn ngoài đường, theo dõi, truy đuổi và bắt giữ khi đối tượng ra tay 'thực hiện hành vi xấu'.
Nhóm không có thời gian hoạt động cụ thể mà có thể đi ngoài đường từ 5-8 tiếng một ngày.
Được hỏi về vấn đề giấy phép hoạt động, ông Long cho biết đã xin UBND Thành phố Hồ Chí Minh từ 5 - 6 năm trước nhưng không có phản hồi.
"Chúng tôi muốn được hỗ trợ cung cấp một số dụng cụ để việc trấn áp tội phạm được an toàn hơn thôi. Chứ giấy phép ở đây chỉ là một tờ giấy của chính quyền để xác nhận chúng tôi là ai và công việc là gì. Vì nếu tham gia bắt cướp mà chỉ mang danh một 'người dân' bình thường thì rất khó".
"Họ có cấp [giấy phép] hay không thì không cần thiết. Họ có không cấp thì chúng tôi vẫn hoạt động vì đây là giúp người, thực hiện theo đúng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc và mọi người dân đều có trách nhiệm thực hiện", Hiệp sĩ đường phố từ Thành phố Hồ Chí Minh cho BBC hay.
Ông Long cũng cho hay nhóm của ông hoạt động tám năm nay theo kiểu 'tay không bắt cướp' do 'pháp luật không cho phép mang theo vũ khí'.
Các 'hiệp sĩ' chỉ phòng thân bằng cách mang theo khúc côn 'kiểu để đi học võ', hoặc 'dùng bàn ghế bên đường để chống trả'.
'Không vụ lợi'
Như mọi nhóm 'hiệp sĩ đường phố khác', nhóm của ông Long hoạt động không lương. Mỗi người đều có một nghề riêng để nuôi sống gia đình.
Ông Long nói tiêu chí hoạt động của nhóm là "Không vụ lợi và đoàn kết".
Trả lời câu hỏi vì sao làm việc này khi đã có lực lượng cảnh sát, công an của nhà nước, lãnh thuế của người dân để làm nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự cho dân. Ông Long ngập ngừng :
"Cái này khó trả lời. Có số điện thoại đường dây nóng một ngày báo mất xe rất nhiều. Nhưng có khi đến công an phường trình báo thì lại nhận được câu trả lời là tài sản mình thì mình giữ chứ sao lại để mất ở đây".
"Nhiều khi [công an] chưa thực sự trấn át tội phạm một cách triệt để nên anh em phải hỗ trợ thôi chứ biết làm sao bây giờ".
"Nói không làm thì không được. Nếu ai cũng không làm thì làm sao xã hội bình yên được", ông Long nói với phóng viên BBC ngày 14/5.
Cũng theo ông Long, từ vụ việc hai 'hiệp sĩ đường phố' tử vong ngày 13/5, nhóm của ông đã họp bàn để 'chấn chỉnh đội ngũ' và rút kinh nghiệm. "Không áp sát đối tượng quá, không để chúng chạy thoát và tri hô để bà con hỗ trợ", ông Long cho biết về bài học rút ra.
Nhà nước 'bất lực' ?
Sau cái chết của 'hai hiệp sĩ đường phố', mạng xã hội tràn ngập các ý kiến trái chiều.
Phần đông ủng hộ công việc và sự hi sinh của các 'hiệp sĩ vì dân'. Nhưng cũng có không ít chỉ trích sự thiếu chuyên nghiệp của họ và cho rằng 'nhà nước bất lực trong việc bảo vệ nhân dân'.
Trên Facebook của nhóm Hiệp sĩ Thành phố Hồ Chí Minh, một bạn đọc tên Nguyễn Trí Hiển bình luận : "Nhìn anh nằm đó lạnh lẽo giữa dòng người, máu chảy thành dòng mà mình thấy nghẹn ngào quá, xót xa quá".
"Không được trang bị công cụ hỗ trợ nhiều, cũng không có vũ khí quân dụng, nghiệp vụ không được đào tạo đầy đủ, chỉ anh em trong câu lạc bộ sinh hoạt rồi hỗ trợ nhau..".
"Hiệp sĩ trong quá trình truy bắt tội phạm lỡ gây thiệt hại thì phải chịu trách nhiệm hình sự lẫn dân sự. Tội phạm trả thù thì cũng phải tự mình gánh chịu. Trong trường hợp này anh nằm xuống trong lúc bảo vệ sự bình yên trong thành phố thì anh sẽ được gì".
Nhà văn Nguyễn Viện chia sẻ trên Facebook cá nhân : "Chúng ta cần những người nghĩa hiệp như Lục Vân Tiên, thấy chuyện bất bình chẳng tha. Nhưng chúng ta dứt khoát không cần những 'hiệp sĩ' đêm đêm tuần tra ngoài đường. Sự tồn tại của những hiệp sĩ này chỉ chứng tỏ rằng nhà nước bất lực trong việc bảo vệ an ninh cho dân chúng, cũng có nghĩa là nỗi nhục của các cơ quan chức năng".
Cây bút tự do Bổn Đình Nguyễn, "khâm phục và ủng hộ hành động ra tay giúp đỡ người hoạn nạn, nhưng phản đối thành lập tổ chức phái sinh để săn bắt cướp khi hoàn toàn thất thế trước bọn chúng !"
Nhà báo Phạm Trung Tuyến viết trên Facebook rằng ông "thương tiếc những người đàn ông dũng cảm !" Nhưng "họ sẽ không được ghi công như liệt sĩ, và đồng đội của họ thậm chí có thể gặp rắc rối pháp lý".
Luật sư Lê Công Định thì chia sẻ trên trang cá nhân rằng ông "chưa thấy ở nước nào có "hiệp sĩ đường phố", nên càng chưa thấy hiệp sĩ nào mất mạng vì một chiếc xe gắn máy vô nghĩa".
"Trong khi những người không nhận một xu nào từ tiền thuế của dân thì lại đánh đổi mạng sống và rủi ro cho gia đình mình vì trật tự xã hội và cuộc sống yên bình của nhân dân, còn lực lượng hùng hậu ngốn thuế mỗi ngày thì chỉ biết... ung dung điều tra sau khi có kẻ chết thay mình".
"Một lực lượng vũ trang đến tận răng, ăn đến ngập mặt như thế, chỉ có thể gọi là : ăn hại !", luật sư Định viết.