Thông Luận

SpaceX của Elon Musk định đầu tư 1,5 tỷ đô la phát triển Internet vệ tinh Starlink tại Việt Nam

Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk có kế hoạch đầu tư 1,5 tỷ đô la vào Việt Nam trong tương lai gần, chính phủ quốc gia do Đảng Cộng sản lãnh đạo cho biết hôm thứ Năm (26/9). Theo Reuters, việc đầu tư này có thể giúp giải quyết bế tắc về việc triển khai dịch vụ Internet vệ tinh Starlink của họ tại đây.

Nhà sáng lập SpaceX và CEO Tesla Elon Musk (trên màn hình) phát biểu tại Đại hội Di động Thế giới (MWC) ở Barcelona, ​​Tây Ban Nha, vào ngày 29/6/2021. Việt Nam hôm 26/9/2024 cho biết công ty SpaceX có kế hoạch đầu tư 1,5 tỷ đô la vào Việt Nam.

Nhiều tháng đàm phán về đề nghị kết nối internet vệ tinh của Starlink và các dịch vụ truyền thông khác đã bị hoãn lại vào cuối năm 2023, các nguồn tin thân cận với vấn đề này nói với Reuters vào đầu năm nay, và sau đó đã được nối lại.

"Chính phủ Việt Nam đang xem xét đề xuất (đầu tư) của SpaceX", một bản tin trên cổng thông tin chính phủ hôm thứ Năm trích lời Chủ tịch nước Tô Lâm nói, yêu cầu công ty hợp tác chặt chẽ để hoàn tất các công tác chuẩn bị cho khoản đầu tư.

Phát biểu của ông Tô Lâm được đưa ra sau cuộc họp của nhà lãnh đạo này tại New York với quan chức phụ trách các vấn đề chính phủ của SpaceX, Tim Hughes, người cho biết công ty có kế hoạch đầu tư 1.5 tỷ đô la vào Việt Nam, một thị trường đầy hứa hẹn cho dịch vụ internet vệ tinh của mình, bản tin cho biết thêm.

Chính phủ Việt Nam không nói rõ khoản đầu tư của SpaceX sẽ được thực hiện ở đâu, cũng như khi nào các chi tiết có thể được thống nhất.

SpaceX, có trụ sở tại Hoa Kỳ, không trả lời lập tức yêu cầu bình luận của Reuters.

Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng không trả lời yêu cầu bình luận của hãng thông tấn Anh.

Với 100 triệu người, Việt Nam là một thị trường có số lượng người dùng lớn đối với các công ty internet của Hoa Kỳ như Facebook của Meta và Alphabet (Google), nhưng thiết bị cũ kỹ của họ có thể làm gián đoạn hoạt động của các tuyến cáp quang ngầm quan trọng.

Địa hình đồi núi cũng khiến các dịch vụ internet kém tin cậy hơn ở Việt Nam, nơi cũng có thể sử dụng internet vệ tinh cho các nhiệm vụ như tuần tra chặt chẽ hơn ở Biển Đông đang tranh chấp, nơi nước này thường có xung đột với Trung Quốc.

Tuy nhiên, một bước đi như vậy có thể không được Bắc Kinh chấp nhận, vẫn theo Reuters.

Đầu tư ở đâu ?

Thông tin hôm thứ Năm xuất hiện sau một bản tin trong tháng này trên cổng thông tin chính phủ trích dẫn lời ông Hughes nói rằng SpaceX có mục tiêu cung cấp dịch vụ Starlink cho quốc gia Đông Nam Á này, sau khi hai bên nối lại các cuộc đàm phán.

Vào thời điểm đó, ông Hughes, phó chủ tịch cấp cao phụ trách kinh doanh toàn cầu và các vấn đề chính phủ của công ty, cho biết việc triển khai các dịch vụ internet của SpaceX tại Việt Nam chủ yếu nhằm mục đích hỗ trợ các nỗ lực giáo dục và phòng chống thiên tai, theo truyền thông nhà nước.

Các cuộc đàm phán năm ngoái đã bị cản trở bởi những câu hỏi về quyền sở hữu công ty mà SpaceX sẽ phải thành lập tại Việt Nam, nơi giới hạn cổ phần của người nước ngoài tại các công ty như vậy ở mức một nửa, trong khi SpaceX muốn có ít nhất một cổ phần kiểm soát, các nguồn tin nói với Reuters.

Không rõ vấn đề này có còn là rào cản hay không.

Việt Nam cũng yêu cầu dữ liệu phải được lưu trữ trong nước, với các biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với những gì có thể nhìn thấy trực tuyến.

Các nguồn tin trong ngành nói với Reuters rằng SpaceX có các nhà cung cấp tại Việt Nam, vốn một trung tâm công nghiệp lớn, nơi có các hoạt động sản xuất lớn của các công ty Mỹ và các nhà thầu của họ.

Apple, với hàng chục nhà cung cấp tại quốc gia này, đã tuyên bố vào tháng 4 rằng họ muốn đầu tư nhiều hơn bằng cách tăng chi tiêu vào đây.

Nguồn : VOA, 26/09/2024

SpaceX của Elon Musk đang xây dựng mạng lưới vệ tinh gián điệp cho tình báo Mỹ

SpaceX đang xây dựng một mạng lưới hàng trăm vệ tinh do thám theo một hợp đồng mật với cơ quan tình báo Mỹ, 5 nguồn tin quen thuộc với chương trình này cho biết, điều này thể hiện mối quan hệ ngày càng sâu sắc giữa công ty vũ trụ của nhà doanh nghiệp tỷ phú Elon Musk và các cơ quan an ninh quốc gia Hoa Kỳ.

Tàu vũ trụ Starship của SpaceX được phóng lên từ Starbase ở Boca Chica, Texas, ngày 14/3/2024. (Ảnh tư liệu).

Các nguồn tin cho biết mạng này đang được đơn vị kinh doanh Starshield của SpaceX xây dựng theo hợp đồng trị giá 1,8 tỷ đôla được ký vào năm 2021 với Cục Trinh sát Quốc gia (NRO), một cơ quan tình báo quản lý các vệ tinh gián điệp.

Các kế hoạch này cho thấy mức độ tham gia của SpaceX vào các dự án tình báo và quân sự của Hoa Kỳ, đồng thời cho thấy Lầu Năm Góc đầu tư sâu hơn của vào các hệ thống vệ tinh bay ở tầm thấp của trái đất để hỗ trợ cho các lực lượng trên mặt đất.

Các nguồn tin cho biết nếu thành công, chương trình này sẽ nâng cao đáng kể khả năng của chính phủ và quân đội Mỹ trong việc nhanh chóng phát hiện các mục tiêu tiềm tàng ở hầu hết mọi nơi trên thế giới.

Các nguồn tin nói rằng hợp đồng này báo hiệu sự tin tưởng ngày càng tăng của cộng đồng tình báo đối với một công ty có chủ sở hữu đã từng xung đột với chính quyền Biden và gây ra tranh cãi về việc sử dụng kết nối vệ tinh Starlink trong cuộc chiến Ukraine.

Wall Street Journal hồi tháng 2 đưa tin về một hợp đồng Starshield tuyệt mật trị giá 1,8 tỷ đôla với một cơ quan tình báo không xác định mà không nêu chi tiết mục đích của chương trình.

Reuters lần đầu tiên loan tin SpaceX dành được hợp đồng xây dựng một hệ thống gián điệp rất mạnh mới với hàng trăm vệ tinh có khả năng chụp ảnh trái đất, có thể hoạt động như một bầy đàn ở quỹ đạo thấp và cơ quan gián điệp mà công ty của ông Musk đang hợp tác là Cục Trinh sát Quốc gia (NRO).

Reuters không thể xác định khi nào mạng lưới vệ tinh mới sẽ hoạt động và không thể xác định những công ty nào khác tham gia chương trình với các hợp đồng riêng của họ.

SpaceX, nhà khai thác vệ tinh lớn nhất thế giới, không trả lời một số yêu cầu bình luận về hợp đồng, vai trò của họ trong hợp đồng và thông tin chi tiết về các vụ phóng vệ tinh. Lầu Năm Góc đã chuyển yêu cầu bình luận tới NRO và SpaceX.

Trong một tuyên bố, NRO thừa nhận sứ mệnh phát triển một hệ thống vệ tinh tinh vi và quan hệ đối tác với các cơ quan chính phủ, công ty, tổ chức nghiên cứu và quốc gia khác, nhưng từ chối bình luận về phát hiện của Reuters về mức độ tham gia của SpaceX vào nỗ lực này.

Người phát ngôn cho biết : "Cục Trinh sát Quốc gia đang phát triển hệ thống tình báo, giám sát và trinh sát trên không gian có khả năng, đa dạng và linh hoạt nhất mà thế giới từng thấy".

Các nguồn tin cho biết, các vệ tinh có thể theo dõi các mục tiêu trên mặt đất và chia sẻ dữ liệu đó với các quan chức quân sự và tình báo Hoa Kỳ. Về nguyên tắc, điều đó sẽ cho phép chính phủ Hoa Kỳ nhanh chóng ghi lại hình ảnh liên tục về các hoạt động trên mặt đất ở hầu hết mọi nơi trên thế giới, hỗ trợ các hoạt động tình báo và quân sự.

Ba nguồn tin cho biết khoảng một chục nguyên mẫu đã được phóng lên không gian kể từ năm 2020, cùng với các vệ tinh khác bằng tên lửa Falcon 9 của SpaceX.

Cơ sở dữ liệu của chính phủ Hoa Kỳ về các vật thể trên quỹ đạo cho thấy một số sứ mệnh của SpaceX đã triển khai các vệ tinh mà cả công ty này lẫn chính phủ đều chưa từng thừa nhận. Hai nguồn tin đã xác nhận đó là nguyên mẫu của mạng Starshield.

Tất cả các nguồn tin đếu yêu cầu giấu tên vì họ không được phép thảo luận về chương trình của chính phủ Hoa Kỳ.

Lầu Năm Góc, vốn là một khách hàng lớn của SpaceX, sử dụng tên lửa Falcon 9 để phóng các thiết bị quân sự lên vũ trụ. Một trong những nguồn tin cho biết vệ tinh nguyên mẫu đầu tiên của Starshield được phóng vào năm 2020 là một phần của một hợp đồng riêng trị giá khoảng 200 triệu đôla đã giúp SpaceX giành được hợp đồng 1,8 tỷ đôla sau đó.

Mạng Starshield tách biệt với Starlink, nhóm băng thông rộng thương mại đang phát triển của SpaceX có khoảng 5.500 vệ tinh trong không gian để cung cấp Internet gần như toàn cầu cho người tiêu dùng, công ty và cơ quan chính phủ.

Chương trình bí mật chòm vệ tinh gián điệp là một trong những khả năng được chính phủ Hoa Kỳ muốn có nhất trong không gian vì nó được thiết kế để cung cấp phạm vi bao phủ liên tục, rộng khắp và nhanh chóng nhất của các hoạt động trên trái đất.

"Không ai có thể che giấu gì được", một trong những nguồn tin nói về khả năng tiềm tàng của hệ thống khi mô tả phạm vi tiếp cận của mạng.

Ông Elson Musk, cũng là người sáng lập và giám đốc điều hành của hãng xe điện Tesla và chủ sở hữu của công ty truyền thông xã hội X, đã thúc đẩy sự đổi mới trong không gian nhưng cũng gây ra sự thất vọng đối với một số quan chức trong chính quyền Biden về việc kiểm soát Starlink ở Ukraine, nơi quân đội Kyiv sử dụng nó để liên lạc trong cuộc chiến với Nga. Quyền kiểm soát và sử dụng Starlink trong vùng chiến sự thuộc về ông Musk chứ không phải quân đội Hoa Kỳ đã tạo ra căng thẳng giữa ông và chính phủ Hoa Kỳ.

Mạng lưới Starshield này là một phần của việc tăng cường cạnh tranh giữa Mỹ và các đối thủ để trở thành cường quốc quân sự thống trị trong không gian, một phần bằng cách mở rộng các hệ thống vệ tinh do thám thay cho các tàu vũ trụ cồng kềnh, đắt tiền ở quỹ đạo cao hơn. Thay vào đó, một mạng lưới rộng lớn, có quỹ đạo thấp có thể cung cấp hình ảnh Trái đất nhanh hơn và gần như liên tục.

Trung Quốc cũng có kế hoạch bắt đầu xây dựng các chòm vệ tinh của riêng mình và Lầu Năm Góc đã cảnh báo về các mối đe dọa vũ khí không gian từ Nga, vốn có khả năng vô hiệu hóa toàn bộ mạng lưới vệ tinh.

Starshield nhằm mục đích được xây dựng kiên cố hơn trước các cuộc tấn công từ các lực lượng không gian phức tạp.

Mạng lưới này cũng nhằm mục đích mở rộng đáng kể khả năng viễn thám của chính phủ Hoa Kỳ và sẽ bao gồm các vệ tinh lớn có cảm biến hình ảnh, cũng như một số lượng lớn hơn các vệ tinh chuyển tiếp truyền dữ liệu hình ảnh và các thông tin liên lạc khác trên mạng bằng cách sử dụng tia laser giữa các vệ tinh, hai trong số các nguồn tin cho biết.

NRO bao gồm nhân viên của Lực lượng Không gian Hoa Kỳ và CIA và cung cấp hình ảnh vệ tinh mật cho Lầu Năm Góc và các cơ quan tình báo khác.

Ba nguồn tin cho biết các vệ tinh do thám sẽ chứa các cảm biến do một công ty khác cung cấp.

Nguồn : VOA, 17/03/2024

Ngày 31/05/2020, hai phi hành gia Bob Behnken và Doug Hurley của cơ quan không gian Hoa Kỳ NASA, sau 19 giờ bay trên phi thuyền Crew Dragon của tập đoàn Mỹ SpaceX, đã vào được Trạm Không gian Quốc tế ISS, đánh dấu thành công trọn vẹn của chuyến bay có người lái đầu tiên do một công ty tư nhân thực hiện và cũng là chuyến bay có người lái đầu tiên của ngành không gian Mỹ từ 9 năm qua.

Phi hành gia Mỹ Bob Behnken đến Trạm Không gian Quốc tế ISS trên chiếc phi thuyền Crew Dragon của SpaceX ngày 31/05/2020. VIA Reuters - NASA

Hoa Kỳ cho tới nay vẫn không quên mối nhục, hay đúng hơn là cú sốc, bị Liên Xô qua mặt, khi Iouri Gagarine đã là người đầu tiên bay lên không gian ngày 12/04/1961. Gần một năm sau, ngày 20/02/1962, John Glenn mới là người Mỹ đầu tiên bay trên quỹ đạo vòng quanh Trái Đất giống như Gagarine.

Sau nhiều chuyến bay không người lái và chuyến bay thử nghiệm, phi thuyền của chuyến bay Apollo 11 mới đáp xuống Mặt Trăng ngày 21/07/1969 và Neil Armstrong trở thành người đầu tiên đặt chân lên vệ tinh tự nhiên của Trái Đất, rửa được mối nhục của Hoa Kỳ với đối thủ Liên Xô.

Nhưng đến năm 1972, tổng thống Richard Nixon từ bỏ các chuyến bay có người lái lên Mặt Trăng, khởi động chương trình các phi thuyền con thoi đưa các phi hành gia lên quỹ đạo Trái Đất. Với việc xây dựng Trạm Không gian Quốc tế ISS, bắt đầu từ năm 1998, một dự án 100 tỷ đôla, phần lớn do Hoa Kỳ tài trợ, các phi thuyền con thoi Mỹ được sử dụng liên tục. Nhưng sau tai nạn của phi thuyền con thoi Columbia ngày 01/02/2003, tổng thống George W. Bush quyết định là đến năm 2010 sẽ chấm dứt việc sử dụng các phi thuyền này. Như vậy là sau 30 năm phục vụ, phi thuyền con thoi Mỹ đã bay chuyến cuối cùng vào tháng 7/2011.

Kể từ khi Hoa Kỳ chấm dứt các chuyến bay của phi thuyền con thoi vào năm 2011, các phi hành gia Mỹ phải "đi nhờ" các phi thuyền của Nga để bay lên Trạm Không gian Quốc tế, hiện đang bay với tốc độ 27.000 km/h chung quanh Trái Đất.

Trả lời RFI Pháp ngữ ngày 27/05, ông Stefan Barensky, tổng biên tập tạp chí Aerospatium, nhắc lại : 

"Có một sự gián đoạn không ai ngờ trước trong việc đưa các phi hành gia Mỹ lên không gian : Khi quyết định ngưng chương trình các phi thuyền con thoi sau tai nạn Columbia năm 2003, Hoa Kỳ đã dự tính là phi thuyền Orion của chương trình Constellation sẽ tiếp nối các phi thuyền con thoi vào năm 2012. Chương trình Constellation đã không được thực hiện, phi thuyền Orion vẫn đang được phát triển và theo dự kiến sẽ được phóng lên vào năm tới.

Trong khi chờ đợi, phải tìm một giải pháp thay thế, đó là nhờ đến các tập đoàn tư nhân. Ý định này thật ra đã có từ 14 năm qua. Trước đây, NASA vẻ kiểu, thiết kế các phi thuyền và đặt mua các phi thuyền đó từ ngành công nghiệp. Còn bây giờ, thay vì mua phi thuyền, họ mua một dịch vụ, giao cho ngành công nghiệp sản xuất phi thuyền để cung cấp dịch vụ đó. Dĩ nhiên là ngành công nghiệp không thể tự mình làm được, mà NASA đã đầu tư vào rất nhiều để hỗ trợ ngành công nghiệp, giúp giải quyết những vấn đề nẩy sinh.

Riêng đối với SpaceX, tiến trình diễn ra theo hai giai đoạn : đầu tiên công ty này chế tạo một một phi thuyền để vận chuyển hàng hóa đến trạm không gian quốc tế, đó là phi thuyền Crew Dragon, đã bay từ năm 2012. Đến năm 2014, NASA ký một hợp đồng mới, cải tiến phi thuyền này thành phi thuyền có người lái. Công việc này đã mất nhiều thời gian hơn dự kiến, vì lẽ ra phi thuyền đã được phóng từ năm 2017"

Hết phụ thuộc vào Nga

Cơ quan không gian NASA như vậy là đã giao cho SpaceX phát triển một loại "taxi không gian", để Mỹ không còn phụ thuộc vào Nga khi cần "đưa đón" các phi hành gia trên không gian. Trong khuôn khổ một hợp đồng giá cố định 3 tỷ đôla, SpaceX cam kết sẽ thực hiện cho NASA 6 chuyến bay khứ hồi đến Trạm Không gian Quốc tế, với 4 phi hành gia trên phi thuyền.

Trả lời RFI Pháp ngữ ngày 27/05/2020, ông Léopold Eyharts, cựu phi hành gia Pháp của Cơ quan Không gian Châu Âu (ESA) và cũng là một tướng không quân, cho biết :

"NASA đã trở thành khách hàng của SpaceX, nhưng SpaceX cũng có thể bán "ghế" cho các khách hàng tư nhân, các doanh nghiệp hoặc các cá nhân, nếu họ có đủ khả năng tài chính để mua "vé". Hãng Boeing cũng đã được NASA chọn cách đây vài năm để cung cấp dịch vụ vận chuyển phi hành gia. Boeing đã cho bay thử một phi thuyền cách nay không lâu và cũng sẽ cho bay một phi thuyền có người lái trong vài tháng tới. Đây sẽ là một trong hai công ty cung cấp dịch vụ vận chuyển phi hành gia tư nhân"

Thật ra, từ năm 2012, SpaceX đã chở các kiện hàng lên ISS, nhưng đây là lần đầu tiên NASA giao cho công ty này chở phi hành gia lên không gian. Hôm 31/05, khi đích thân đến trung tâm không gian Kennedy để chứng kiến tên lửa cất cánh, mang theo Bob Behnken và Doug Hurley lên trạm ISS, tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố, kể từ nay, "tương lai thuộc về ngành công nghiệp không gian tư nhân".

Đối với nhà tỷ phú Elon Musk, người sáng lập tập đoàn SpaceX, đây là bước đầu trong cuộc hành trình "nhằm thiết lập một nền văn minh trên Sao Hỏa", biến nhân loại thành một loài "đa hành tinh". Trước mắt, SpaceX đã đánh bại Boeing, tập đoàn cũng đã được NASA giao phó việc vận chuyển phi hành gia Mỹ trong tương lai. Chuyến bay thử vào năm ngoái của phi thuyền Starliner do tập đoàn máy bay này chế tạo đã thất bại. SpaceX còn là công ty duy nhất trên thế giới thu hồi các tên lửa đẩy, có nghĩa là hôm 31/05, sau khi tên lửa được phóng lên 2 phút 33 giây, tầng một của tên lửa sẽ tách ra và trở về đậu trên một sà lan ngoài khơi bờ biển. Tầng thứ hai sẽ tách ra khỏi phi thuyền Crew Dragon 12 phút sau khi tên lửa được phóng lên.

Nga mất thế độc quyền

Sau chuyến bay thành công của SpaceX, ngành không gian Nga đã mất một thế độc quyền trên không gian. Từ năm 2011, khi Hoa Kỳ chấm dứt các chuyến bay của phi thuyền con thoi, các chuyến bay có người lái chỉ do các tên lửa Soyouz của Nga, an toàn hơn và rẻ tiền hơn, thực hiện. Trong suốt 9 năm qua, toàn bộ các phi hành gia bay lên ISS đều xuất phát từ sân bay vũ trụ Baikonour của Nga, sau khi đã tập luyện trên lãnh thổ nước Nga và …phải học tiếng Nga.

Theo lời ông Léopold Eyharts, kể từ nay các phi hành gia lên Trạm Không gian Quốc tế có một phương tiện thay thế :

"Thay đổi quan trọng với sự tham gia của các phi thuyền tư nhân, đó là kể từ nay có một phương tiện thay thế cho phi thuyền Soyouz. Cho tới nay Soyouz là phương tiện duy nhất, nếu xảy ra trục trặc gì, Trạm Không gian Quốc tế sẽ gặp nhiều vấn đề. Như cách đây hai năm, Soyouz đã gặp sự cố, gây ra một tình trạng phức tạp cho việc vận chuyển các phi hành gia lên trạm không gian. Phía Nga đã khắc phục tương đối nhanh chóng và chỉ vài tháng sau đã có thể đưa các phi hành gia lên trở lại. Nhưng rõ ràng tình hình như vậy rất bấp bênh. SpaceX đã giúp giải quyết vấn đề chính, đó là mang lại một phương tiện thay thế để vận chuyển phi hành gia lên Trạm Không gian Quốc tế".

Thành công của SpaceX buộc ngành không gian Nga phải tăng cường tiềm lực của mình. Lãnh đạo cơ quan không gian Nga Roskosmos, ông Dmitri Rogozine, cho biết cơ quan này dự trù vào mùa thu tới sẽ thử nghiệm tên lửa hạng nặng Angara, sẽ được dùng để thay thế các tên lửa Proton. Nhưng trước mắt, cơ quan không gian Nga Roskosmos sẽ mất đi một nguồn thu nhập đáng kể. Cho tới nay, mỗi "vé" bay lên ISS, cơ quan NASA phải trả cho Roskosmos khoảng 80 triệu đôla. Nếu kể từ nay Space X chở các phi hành gia Mỹ, mỗi năm Roskosmos có thể bị mất hơn 200 triệu đôla, một số tiền đáng kể đối với ngân sách chỉ có khoảng 2 tỷ đôla của cơ quan này, theo tính toán của chuyên gia Andreï Ionine, Viện Hàn lâm Không gian Tsiolkovski ở Moskva, được hãng tin AFP trích dẫn.

Theo nhà nghiên cứu Isabelle Sourbès-Verger, chuyên gia về các vấn đề không gian, Trung tâm Quốc gia Nghiên cứu Khoa học CNRS của Pháp, cũng được hãng tin AFP trích dẫn, chính nhờ khoản thu nhập từ các chuyến bay chở các phi hành gia Mỹ, mà trong những năm qua Nga đã có thể tiếp tục sản xuất tên lửa Soyouz và duy trì được trọng lượng của họ trong các cuộc thương lượng về ISS.

Thấy giá "vé" của mỗi phi hành gia bay lên không gian trên phi thuyền của Space X là 60 triệu đôla, lãnh đạo cơ quan không gian Nga Roskosmos bèn thông báo là sẽ ông sẽ cố gắng giảm 30% giá "vé" của họ. Nhưng chuyên gia Andreï Ionine tỏ vẻ hoài nghi về sức cạnh tranh của Roskosmos : 

"Space X tiết kiệm bằng cách sử dụng các động cơ giá rẻ và sản xuất gần như toàn bộ các linh kiện. Còn Nga muốn làm như thế thì sẽ phải thay đổi toàn bộ quy trình sản xuất". 

Ông Ionine nhấn mạnh : do không có phương tiện và cũng do thiếu quyết tâm chính trị, rồi lại bị nạn tham nhũng đục khoét, ngành không gian Nga nay không sáng chế gì mới, chủ yếu chỉ lo hoàn thiện các công nghệ có từ thời Liên Xô. Ấy là chưa kể ngoài SpaceX, ngành không gian Nga nay còn phải đối đầu với sự cạnh tranh từ các tên lửa của Trung Quốc. Các nhà quan sát cũng nhận thấy là tổng thống Nga Vladimir Putin có vẻ quan tâm nhiều đến việc phát triển các khả năng quân sự, nhất là các tên lửa công nghệ cao siêu thanh, hơn là lo củng cố vị thế của một cường quốc không gian.

Xu hướng tư nhân hóa

Về phía Hoa Kỳ, tham vọng không gian thì lại thay đổi tùy theo mỗi tổng thống. Vào năm 2010, tổng thống Barack Obama đã hủy bỏ chương trình đưa người trở lại Mặt Trăng, nhưng đề ra mục tiêu đưa các phi hành gia lên quỹ đạo Sao Hỏa vào năm 2035, đồng thời phát triển các tên lửa đẩy để chở các phi hành gia đến ISS. Người kế nhiệm ông, tổng thống Donald Trump lại ra lệnh cho cơ quan NASA trở lại Mặt Trăng từ đây đến năm 2024, trong khuôn khổ chương trình Artemis và chuẩn bị cho các chuyến bay đến Sao Hỏa trong tương lai.

Theo lời ông Léopold Eyharts, việc "tư nhân hóa" dịch vụ đưa phi hành gia lên quỹ đạo chính là nằm trong chiến lược lâu dài của NASA :

"Cần phải thấy rằng, khi giao cho các công ty tư nhân nhiệm vụ vận chuyển phi hành gia lên quỹ đạo thấp, NASA không còn phải bận tâm đến những công việc bình thường, để có thể tập trung sức lực và nguồn tài chính vào chương trình thám hiểm không gian đầy tham vọng hơn, với sự hợp tác của các cơ quan không gian Nga, Nhật, Canada và của Cơ quan Không gian Châu Âu.

Dự án của Mỹ trước mắt đưa các phi hành gia lên trạm nằm trên quỹ đạo của Mặt Trăng, rồi sau đó đặt chân trở lại Mặt Trăng, có thể là trong khoảng 4 hoặc 5 năm nữa, tuy chúng ta cũng phải thận trọng về lịch trình dự kiến. Mục tiêu lâu dài của Mỹ không hẳn là có mặt thường trực trên Mặt Trăng, mà là thực hiện những chuyến bay thường xuyên đến hành tinh này".

Nhưng theo ông Barensky, tổng biên tập tạp chí Aerospatium, tuy SpaceX là tập đoàn tư nhân, chủ nhân của nó, Elon Musk cũng có tham vọng chinh phục không gian không kém gì NASA, đến mức được xem là đối thủ cạnh tranh của cơ quan này :

"Trong việc phát triển phi thuyền Crew Dragon, hay đúng là hai phiên bản của phi thuyền Crew Dragon, NASA đã dự kiến đầu tư khoảng 8 tỷ đôla. Với khoản đầu tư đó, dĩ nhiên là NASA có quyền giám sát chương trình. Cho nên hai bên đã làm việc chung với nhau nhiều. SpaceX là một đối tác thương mại, một nhà cung cấp dịch vụ, nhưng một số người xem tập đoàn này là đối thủ cạnh tranh của NASA, vì Elon Musk cũng có tham vọng chinh phục không gian và đang nỗ lực tài trợ cho dự án của riêng ông để đưa người lên Mặt Trăng, và xa hơn là lên Sao Hỏa, với mục tiêu rõ ràng là lập các khu định cư trên hành tinh này".

Thanh Phương

Nguồn : RFI, 17/06/2020

NASA tái tục đưa người vào vũ trụ với vụ phóng phi thuyền SpaceX lịch sử (VOA, 31/05/2020)

SpaceX, công ty tên lửa tư nhân của doanh nhân tỉ phú Elon Musk, đã đưa hai người Mỹ bay vào quỹ đạo từ Florida vào ngày thứ Bảy trong một chuyến du hành đánh dấu chuyến bay vào vũ trụ đầu tiên của các phi hành gia NASA từ lãnh thổ của Mỹ trong 9 năm qua.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence theo dõi vụ phóng tên lửa Falcon 9 của SpaceX Falcon 9 và phi thuyền Crew Dragon tại Trung tâm Không gian Kennedy ở Cape Canaveral, bang Florida, ngày 30 tháng 5, 2020.

Một tên lửa Falcon 9 của SpaceX rời mặt đất từ Trung tâm Không gian Kennedy lúc 3 giờ 22 phút chiều giờ miền đông của Mỹ (19 giờ 22 phút giờ GMT), đưa hai phi hành gia Doug Hurley và Bob Behnken lên chuyến đi kéo dài 19 giờ trên phi thuyền Crew Dragon mới thiết kế của công ty bay tới Trạm Không gian Quốc tế.

Crew Dragon tách khỏi động cơ đẩy tầng thứ hai vào lúc 3 giờ 35 phút và vài phút sau đó đi vào quỹ đạo.

Phi thuyền được phóng từ cùng một giàn phóng được sử dụng trong chuyến bay con thoi vũ trụ cuối cùng của NASA, được điều khiển bởi ông Hurley, vào năm 2011. Kể từ đó, các phi hành gia của NASA đều đi nhờ lên quỹ đạo trên tàu vũ trụ Soyuz của Nga.

"Thật tuyệt vời, sức mạnh, công nghệ", Tổng thống Mỹ Donald Trump, có mặt ở Trung tâm Không gian Kennedy ở Cape Canaveral để theo dõi vụ phóng, nói. "Quả là một cảnh tượng tuyệt đẹp".

Lần thử phóng đầu tiên vào ngày thứ Tư bị hoãn lại với chưa đầy 17 phút trên đồng hồ đếm ngược. Thời tiết một lần nữa đe dọa lần phóng vào ngày thứ Bảy, nhưng trời quang đãng kịp lúc để bắt đầu sứ mệnh.

Người đứng đầu NASA Jim Bridenstine nói việc nối lại các vụ phóng đưa phi hành gia Mỹ vào không gian từ​ đất Mỹ trên các tên lửa do Mỹ sản xuất là ưu tiên hàng đầu của cơ quan không gian này.

"Tôi đang thở phào nhẹ nhõm, nhưng tôi sẽ nói với bạn rằng tôi sẽ không ăn mừng cho đến khi Bob và Doug về nhà an toàn", ông Bridenstine nói.

Đối với ông Musk, vụ phóng là một cột mốc nữa cho các tên lửa có thể tái sử dụng mà công ty của ông đã tiên phong chế tạo để các chuyến bay vào vũ trụ ít tốn kém hơn và thường xuyên hơn. Và nó đánh dấu lần đầu tiên các tàu vũ trụ được chế tạo vì mục đích thương mại - được sở hữu và vận hành bởi một thực thể tư nhân chứ không phải NASA - đưa người Mỹ vào quỹ đạo.

Lần cuối cùng NASA phóng đưa phi hành gia vào không gian trên một tàu bay hoàn toàn mới là 40 năm trước khi bắt đầu chương trình tàu con thoi.

**********************

Tàu con thoi Crew Dragon kết nối vào Trạm không gian quốc tế (TTO, 31/05/2020)

Chưa đầy 19 giờ sau khi được phóng lên từ bang Florida của Mỹ, tàu con thoi Crew Dragon của công ty tư nhân SpaceX đã kết nối thành công với Trạm không gian quốc tế (ISS).

Theo báo Washington Post, tàu Crew Dragon bắt đầu kết nối với ISS vào lúc 21g16 ngày 31/5 (giờ Việt Nam), sớm hơn vài phút so với kế hoạch. Hai phi hành gia trên tàu là Bob Behnkhen và Doug Hurley.

Hai phi hành gia Bob Behnkhen và Doug Hurley trên tàu Crew Dragon - Ảnh : AFP

"Đó là một vinh dự thật sự khi là một phần nhỏ trong nỗ lực kéo dài 9 năm kể từ lần tàu không gian cuối cùng của Mỹ kết nối với ISS" - nhà du hành vũ trụ kỳ cựu Hurley phát biểu sau khi tàu kết nối thành công.

Phi hành gia Bob Behnken từ tàu Crew Dragon sang Trạm ISS và được các đồng nghiệp chào đón vào tối 31-5 - Ảnh: REUTERS

Phi hành gia Bob Behnken từ tàu Crew Dragon sang Trạm ISS và được các đồng nghiệp chào đón vào tối 31/5 - Ảnh : Reuters

Việc kết nối với ISS là một phần khó khăn và nguy hiểm trong sứ mệnh khi con tàu phải "đuổi theo" trạm với tốc độ hơn 28.000 km/h, nhưng lại phải tiếp cận hết sức chậm với hàng loạt công đoạn.

Tuy nhiên, tàu vũ trụ của SpaceX được trang bị tính năng tự động kết nối mà không cần sự can thiệp của con người. Đây là một nâng cấp mới đáng kể sẽ hỗ trợ cho việc vận chuyển người và hàng hóa lên không gian trong tương lai.

Kể từ đây, hai phi hành gia Mỹ sẽ bắt đầu sứ mệnh của mình trong bốn tháng, tham gia cùng các phi hành gia đang có mặt trên trạm là Cassidy, Anatoly Ivanishin và Ivan Vagner.

Hai phi hành gia Bob Behnken và Doug Hurley, sau khi hoàn thành sứ mệnh trên ISS, sẽ lên tàu Crew Dragon để quay trở lại Trái đất.

Crew Dragon được trang bị một lớp lá chắn nhiệt để giúp bảo vệ các phi hành gia an toàn khi đi xuyên qua tầng khí quyển và 4 chiếc dù để giúp tàu có thể hạ cánh nhẹ nhàng xuống biển Đại Tây Dương. Sau khi hạ cánh, một chiếc thuyền của SpaceX sẽ tiếp cận và đưa tàu Crew Dragon vào bờ an toàn.

Đây được coi là chuyến bay lịch sử đánh dấu lần đầu tiên kể từ năm 2011, các phi hành gia Mỹ bay lên vũ trụ với sự hỗ trợ của tên lửa đẩy chế tạo trong nước và được phóng đi từ lãnh thổ Mỹ. 

Từ năm 2011, hệ thống tàu vận tải con thoi có người lái sử dụng nhiều lần của Mỹ đã ngừng hoạt động. Từ đó, chỉ có tàu vũ trụ Soyuz của Nga đưa phi hành đoàn lên trạm ISS.

Đây cũng là lần đầu tiên du hành không gian được phát triển thương mại, thuộc sở hữu và vận hành bởi một công ty tư nhân Mỹ chứ không phải NASA.

Trước đó, tên lửa Falcon 9 của SpaceX đã được phóng từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy vào lúc 2g22 sáng 31/5 (theo giờ Việt Nam), đưa tàu Crew Dragon lên không gian.

"Thật tuyệt vời, sức mạnh này, công nghệ này. Đây là cảnh tượng tuyệt đẹp", Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu khi chứng kiến buổi phóng.

Trần Phương

Trung Quốc kêu gọi Đức sửa ‘sai’ vì cho 2 nhà hoạt động Hong Kong tị nạn (VOA, 26/05/2019)

Trung Quốc đã đệ trình "kháng nghị nghiêm khắc" với Đức sau khi nước này cấp tư cách người tị nạn cho hai nhà hoạt động Hong Kong đối mặt với cáo buộc bạo loạn ở thành phố do Trung Quốc cai trị, đòi Đức sửa chữa "sai lầm" của mình, thông tấn xã nhà nước Tân Hoa Xã đưa tin ngày thứ Bảy.

Ray Wong, 25 tuổi, là một trong hai nhà hoạt động người Hong Kong bị buộc tội bạo loạn liên quan đến một cuộc biểu tình biến thành bạo lực vào tháng 2/2016.

Tân Hoa Xã cho biết văn phòng Hong Kong của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã triệu tập Quyền Tổng lãnh sự Đức ở Hong Kong David Schmidt tới để họp khẩn vào ngày thứ Sáu, nơi một đại diện bày tỏ "sự bất mãn mạnh mẽ và sự phản đối kiên quyết".

Hai nhà hoạt động Hong Kong - Ray Wong, 25 tuổi và Alan Li, 27 tuổi - từng là thành viên của Hong Kong Indigenous, một nhóm ủng hộ Hong Kong độc lập khỏi Trung Quốc. Họ bị buộc tội bạo loạn liên quan đến một cuộc biểu tình biến thành bạo lực vào tháng 2 năm 2016.

Hai người họ, sau đó bỏ không dự phiên tòa xét xử và trốn sang Đức vào năm 2017 qua ngả Đài Loan, nói với Reuters trong tuần này họ đã được cấp tư cách người tị nạn ở Đức vào tháng 5 năm 2018.

"Trung Quốc kêu gọi phía Đức thừa nhận sai lầm của mình và thay đổi đường hướng, và không chấp nhận và dung túng tội phạm, và can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Hong Kong và Trung Quốc", Tân Hoa Xã nói.

Lãnh sự quán Đức tuần này nói rằng họ có biết chuyện hai người dân Hong Kong đang ở Đức, dù họ không thể cung cấp chi tiết về các trường hợp cá nhân.

Các nhà hoạt động Hong Kong ngày càng tỏ ra thách thức trong những năm gần đây, lo ngại về sự can thiệp từ Bắc Kinh bất chấp lời hứa dành cho thành phố này quyền tự chủ đặc biệt sau khi Hong Kong được trao trả lại cho Trung Quốc vào năm 1997.

Hàng chục nhà hoạt động đã bị bỏ tù về các cáo buộc khác nhau bao gồm khinh thị tòa án và gây rối nơi công cộng. Những người chỉ trích nói rằng chính quyền Hong Kong đưa ra những cáo buộc như vậy để kìm hãm quyền tự do ngôn luận và hội họp.

********************

Trung Quốc tố Mỹ ‘xâm phạm’ chủ quyền kinh tế với đòi hỏi về doanh nghiệp nhà nước (VOA, 26/05/2019)

Các cuộc đàm phán thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã bị đình trệ và cả hai bên dường như càng kiên định lập trường.

Mỹ kêu gọi Trung Quốc kiềm chế sự phát triển của các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước, một đòi hỏi mà Trung Quốc coi là một sự "xâm phạm" chủ quyền kinh tế của mình, Tân Hoa Xã cho biết ngày thứ Bảy.

Căng thẳng thương mại giữa Washington và Bắc Kinh đã tăng mạnh vào đầu tháng này sau khi chính quyền Trump cáo buộc Trung Quốc "nuốt lời hứa" trước đó là sẽ thực hiện những thay đổi cơ cấu đối với các tập tục kinh tế của mình.

Washington sau đó áp thêm thuế quan tới 25 phần trăm đối với 200 tỉ đôla hàng hóa của Trung Quốc, khiến Bắc Kinh trả đũa.

Trong khi các cuộc đàm phán thương mại bị đình trệ, cả hai bên dường như càng kiên định lập trường. Trung Quốc phủ nhận họ đã nuốt lời hứa nhưng nhắc lại rằng họ sẽ không nhượng bộ "các vấn đề về nguyên tắc" để bảo vệ các lợi ích cốt lõi của mình, mặc dù không có thông tin chi tiết đầy đủ.

"Tại bàn đàm phán, chính phủ Mỹ đã đưa ra một số đòi hỏi kiêu ngạo với Trung Quốc, bao gồm cả việc hạn chế sự phát triển của doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước", Tân Hoa Xã nói trong một bài bình luận.

Các doanh nghiệp nhà nước ở Trung Quốc không chỉ được hưởng các khoản trợ cấp rõ ràng mà còn có các lợi ích kín đáo như được chính phủ ngầm bảo đảm các khoản nợ và được vay ngân hàng với lãi suất thấp hơn, các nhà phân tích và các nhóm thương mại nói.

"Rõ ràng, điều này vượt quá phạm vi đàm phán thương mại và chạm vào hệ thống kinh tế cơ bản của Trung Quốc", Tân Hoa Xã nói.

"Điều này cho thấy đằng sau cuộc chiến thương mại của Mỹ với Trung Quốc, họ đang tìm cách xâm phạm chủ quyền kinh tế của Trung Quốc và buộc Trung Quốc phải làm tổn hại những lợi ích cốt lõi của mình".

Bài bình luận nói thêm Mỹ đưa ra những cáo buộc vô căn cứ bao gồm Bắc Kinh ép buộc các công ty nước ngoài hoạt động tại Trung Quốc phải chuyển giao công nghệ, nói rằng đây là tất cả bằng chứng cho thấy phía Mỹ "đang buộc Trung Quốc thay đổi con đường phát triển của mình".

*******************

Thương chiến Mỹ-Trung : Bắc Kinh tố cáo Mỹ xảo ngôn (VOA, 25/05/2019)

Trung Quốc hôm 24/5 đã cáo buộc các quan chức Mỹ nói dối công chúng về cuộc chiến thương mại trong bối cảnh căng thẳng ngày càng dâng cao giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới xung quanh tranh chấp mậu dịch.

Ông Lục Khảng, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc

"Bên trong nước Mỹ ngày càng có nhiều nghi ngờ về cuộc chiến thương mại mà Mỹ gây hấn với Trung Quốc", phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói.

Các quan chức Mỹ ‘đã bịa đặt những lời dối trá để tìm cách khiến dân Mỹ hiểu sai lệch, và giờ đây họ đang cố gắng kích động sự chống đối ý thức hệ", ông Lục trả lời khi được hỏi về lời phê phán mới đây của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nhằm vào hãng viễn thông Huawei.

Trong một cuộc phỏng vấn với kênh CNBC hôm 23/5, ông Pompeo nói rằng Huawei có liên hệvới chính quyền Trung Quốc và bác bỏ lời khẳng định của ông Nhậm Chính Phi, nhà sáng lập Huawei, rằng công ty ông sẽ không bao giờ chia sẻ bí mật của người dùng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 23/5 nói rằng những quan ngại của Mỹ về Huawei có thể được xử lý trong khuôn khổ thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung đồng thời vẫn gọi tập đoàn Trung Quốc này là ‘rất nguy hiểm’.

********************

SpaceX phóng thành công 60 vệ tinh lên quỹ đạo (VOA, 24/05/2019)

SpaceX phóng thành công tên lửa Falcon 9 mang 60 vệ tinh từ Cape Canaveral ở Florida tối thứ Năm, 23/5.

Tên lửa Falcon 9 của SpaceX mang 60 vệ tinh của mạng Starlink bay lên từ Cape Canaveral, 23/5/2019

Các vệ tinh - có mục đích đưa internet băng thông rộng đến các cộng đồng thiếu thốn, thiệt thòi - đã được đưa vào quỹ đạo quanh Trái đất ở tầng thấp một giờ sau đó, theo bản tin của Space News.

Đây là vụ phóng vệ tinh đầu tiên trong số nhiều vụ phóng trong chương trình của SpaceX nhằm tạo ra một đại mạng lưới phát sóng internet toàn cầu với công suất cho người sử dụng lên đến 1 terabit mỗi giây, vẫn theo Space News.

SpaceX có kế hoạch thực hiện từ 3 đến 7 vụ phóng trong năm nay với mục tiêu cuối cùng sẽ phóng tới 12.000 vệ tinh trong vài năm tới, theo Space News.

(Fox News, VOA)

Bắc Triều Tiên : Kim Jong-un và bản lĩnh trong 6 năm cầm quyền

Báo chí Paris đã tốn không ít giấy mực để nói về chế độ độc tài cộng sản Bắc Triều Tiên với lãnh đạo hiện tại Kim Jong-un. Nhật báo Le Monde trở lại chủ đề này với bài viết của nhà báo Philippe Pons, một chuyên gia về Châu Á.

"Kim Jong-un, một nhà lãnh đạo bản lĩnh hơn cha" -KCNA/via Reuters

Bài viết có tựa đề "Những nhà độc tài cha truyền con nối". Đúng là chế độ độc tài cộng sản đã ngự trị ở Bắc Triều Tiên trong suốt 70 năm chỉ với ba người lãnh đạo, trong cùng một gia đình từ đời ông đến đời cháu. Giờ đây, cháu nội của Kim Nhật Thành, cha đẻ của chế độ cộng sản Bình Nhưỡng, là Kim Jong-un, dù rất trẻ tuổi, nhưng đã thành công không chỉ trong việc củng cố vị thế quyền lực mà còn tỏ ra là một nhà chiến lược khôn khéo, ngoài dự đoán của dư luận bên ngoài.

Le Monde nhắc lại, Kim Jong-un được đẩy lên lãnh đạo Bắc Triều Tiên khi chưa đầy 30 tuổi sau khi người cha Kim Jong-il qua đời hồi tháng 12/2011. Khi đó hầu hết các nhà phân tích nước ngoài đều nhìn thấy việc nối ngôi chỉ mang tính tượng trưng chứng tỏ sự tiếp tục đường lối nhà họ Kim. Mọi người đều nghĩ rằng Kim Jong-un rồi sẽ bị giới lão thành trong bộ máy thao túng, điều khiển. Một số chuyên gia còn đoán là chế độ Bình Nhưỡng "không thể tránh khỏi" sụp đổ.

Thế nhưng tác giả bài viết khẳng định : "Sáu năm sau, không những vẫn tại vị mà lãnh tụ trẻ Bắc Triều Tiên còn củng cố vững chắc thêm vị thế. Sau khi đã loại bỏ bằng sức mạnh mọi đối kháng tiềm tàng, Kim Jong-un đã lột xác thành một thủ lĩnh chiến tranh, không ngại thách thức Hoa Kỳ".

Thực sự Kim Jong-un là người thế nào ?

Nếu tổng thống Mỹ Donald Trump đã dùng những ngôn từ miệt thị coi thường lãnh đạo Bắc Triều Tiên thì tổng thống Nga Vladimir Putin lại nhìn nhận Kim Jong-un như là "một nghệ sĩ khôn khéo" trên sân khấu chính trị quốc tế, một lãnh tụ có khả năng theo đuổi chiến lược đã được ông cha khởi sự từ hơn hai chục năm trước, đó là tạo cho Bắc Triều Tiên có được sức mạnh răn đe tin cậy.

Bài viết trích dẫn chuyên gia Andrei Lankov, nhà sử học thuộc Đại học Kookmin tại Seoul khẳng định Kim Jong-un "hoàn toàn có lý trong cái logique của chế độ từ hàng thập kỷ qua". Cũng về góc độ này, chuyên gia John Delury thuộc Đại học Yonsei, Seoul nhận định rằng tham vọng trang bị vũ khí hạt nhân là hoàn toàn có lý đối với "một đất nước phải đối mặt thường trực với một siêu cường thù nghịch" như Hoa Kỳ, cường quốc từng không ngần ngại xâm lược, lật đổ chính phủ nhiều quốc gia.

Theo tác giả Philippe Pons : "Kim Jong-un tỏ ra dữ dội hơn cha mình, qua việc đẩy mạnh chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo : Trong 6 năm, Kim Jong-un đã ra lệnh 4 lần thử hạt nhân và riêng trong năm 2017, cho bắn tới 3 quả tên lửa tầm xa".

Mặc dù vậy, người ta vẫn biết rất ít về con người Kim Jong-un. Đã có lãnh đạo phương Tây nào gặp ông ta đâu. Còn các cơ quan tình báo cũng khó có thể phác họa được tính cách của nhân vật này và cũng không thể giải mã được guồng máy của chế độ. Chính sự thiếu hiểu biết đó đã nuôi dưỡng các thông tin đồn đoán huyễn hoặc nhất về Kim Jong-un. Ngay cả tuổi của ông cũng không ai dám chắc chắn.

Làm được nhiều điều hơn ông cha

Về khía cạnh quyền lực, bài viết nhắc lại là khi lên kế thừa quyền lãnh đạo của cha năm 2012, Kim Jong-un quả thực là một người hầu như chưa có một chút kinh nghiệm gì để lãnh đạo một đất nước. Ông hoàn toàn vẫn còn xa lạ trong dân chúng cũng như trong bộ máy đảng. Nhưng cỗ máy tuyên truyền của chế độ đã tạo dựng cho Kim Jong-un hình ảnh như là hiện thân của Kim Nhật Thành.

Chiến dịch tuyên truyền đã tạo thành cái gọi là "hội chứng Kim Jong-un" giúp ông ta lãnh đạo trong sự trung thành tuyệt đối. Từ đó, Kim Jong-un có thể gia cố quyền lực, loại trừ các đối thủ tiềm tàng trong bộ máy, kích thích dân chúng bằng niềm tự hào dân tộc về những tiến bộ hạt nhân và tên lửa đạn đạo.

Là người kế thừa di sản của ông và cha, Kim Jong-un không thụ động điều hành chiến lược riêng của mình. Chuyên gia Andrei Lankov nhận định : "Sau sáu năm, rõ ràng thân phụ của ông ta đã lựa chọn đúng người. Kim Jong-un tỏ cho thấy rất khôn khéo, thô bạo khi cần thiết và đôi lúc hơn cả cần thiết. Đó là một người tính toán thực dụng hơn là nhà tư tưởng, nhất là trong lĩnh vực kinh tế, và đúng ra ông ta là một nhà chiến thuật giỏi với các con bài có trong tay".

Pháp muốn củng cố sức mạnh răn đe hạt nhân

Liên quan đến nước Pháp, sự kiện của nhật báo Libération là dự luật chi tiêu quân sự hôm nay được trình lên chính phủ, trong đó đặc biệt có nội dung nâng cấp kho vũ khí hạt nhân của Pháp.

Trang nhất của Libération chạy tựa : "Vũ khí hạt nhân, cuộc tranh luận cấm kỵ". Đúng là vấn đề trang bị vũ khí hạt nhân đang làm dấy lên tranh luận xung quanh khả năng răn đe hạt nhân của Pháp, một chủ đề dường như đang bị rơi vào quên lãng nay lại nổi lên. Người ủng hộ thì cho rằng tăng cường kho vũ khí hạt nhân là "sự bảo đảm cuối cùng cho vị thế của đất nước trên trường thế giới".

Tờ báo trích dẫn các chuyên gia ủng hộ khả năng răn đe hạt nhân của Pháp, như chuyên gia Tiphaine de Champschesnel, Viện Nghiên cứu Chiến lược thuộc Trường Quân sự Pháp cho rằng : "Răn đe hạt nhân luôn có căn cứ. Việc chấm dứt chiến tranh lạnh đã không thiết lập được một thế giới ổn định, mà trái lại, thế giới đang trở nên ngày càng khó lường". Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, Pháp cần phải độc lập với Mỹ và nước Nga cũng muốn đẩy mạnh hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân.

Những ý kiến chống thì lập luận vũ khí nguyên tử có thể bị dùng sai mục đích hay trở nên cực kỳ nguy hiểm khi rơi vào tay những kẻ khủng bố. Điều quan trọng là một khi tính chất răn đe của vũ khí hạt nhân không còn ý nghĩa, thì đó là thứ vũ khí hủy diệt thực sự.

Xã luận của Libération viết : Giấc mơ của tất cả chúng ta là được sống trong một thế giới sạch bóng vũ khí hạt nhân cũng như vũ khí quy ước. Nhưng chúng ta vẫn còn ở rất xa mục tiêu đó. Hành tinh này đã bước vào thời kỳ bất ổn, không loại trừ một vùng nào, cùng với việc phổ biến điên cuồng vũ khí và sẵn sàng sử dụng hoặc tìm cách sở hữu vũ khí hạt nhân.

Trước hiện trạng đó, có hai lựa chọn : Từ chối lao vào vòng xoáy nguy hiểm hoặc trái lại thì cho rằng vũ khí hạt nhân là không thể thiếu nếu muốn tồn tại trên trường quốc tế và để sẵn sàng răn đe mọi cuộc tấn công vào lãnh thổ mình.

Giờ đây, theo Libération, vũ khí hạt nhân vẫn được cho là không bao giờ được sử dụng. Thế nhưng gần đây người ta cảm nhận thấy, nhất là phía Mỹ, có ý đồ đưa vũ khí hạt nhân vào chiến trường. Như vậy thì khái niệm răn đe đâu còn nữa.

Châu Á : Tụ điểm căng thẳng hạt nhân của thế giới

Nhân chủ đề vũ khí hạt nhân, Libération có bài viết ngắn cho thấy Châu Á không phải là nơi cất giữ nhiều bom nguyên tử nhất của cả hành tinh nhưng lại là vùng đất có nhiều cường quốc hạt nhân nhất thế giới (4 trong số 9 nước).

Tất cả các cường quốc này đều đang phát động một chương trình hiện đại hóa vũ khí hạt nhân. Nhất là các nước Châu Á đó khẳng định : Khả năng răn đe dựa trên sức mạnh hạt nhân hơn bao giờ hết đang là vấn đề mang tính thời sự.

Tờ báo nhận định, môi trường an ninh Châu Á đang rất căng thẳng. Trung Quốc ngày càng tỏ quyết tâm bành trướng trên biển cũng như trên không ; Bắc Triều Tiên vẫn luôn là mối đe dọa và hai nước láng giềng Pakistan và Ấn Độ thì thường trực mối hiềm khích.

Bốn quốc gia gọi là cường quốc hạt nhân Châu Á này hiện giữ 560 đầu đạn hạt nhân, theo số liệu của Viện Nghiên cứu Quốc tế về Hòa bình Sipri. "Chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên ảnh hưởng đến an ninh của toàn khu vực, đẩy các nước vào cuộc chạy đua. Nhật Bản, Hàn Quốc không có vũ khí hạt nhân nhưng trên thực tế lại có chiếc ô hạt nhân của Mỹ bảo vệ".

Tên lửa cực mạnh Falcon Heavy chỉ mang tính biểu tượng

Phần cuối mục điểm báo dành cho thông tin liên quan đến vụ phóng thành công tên lửa đầu tiên cực mạnh Falcon Heavy của dự án chinh phục sao hỏa SpaceX do ông chủ của Tesla khởi xướng và điều hành.

Le Figaro ghi nhận thành công của tên lửa Falcon Heavy chỉ mang tính biểu tượng hơn là giá trị thương mại. Bởi hiện không có vệ tinh nào nặng đến mức phải cần đến loại tên lửa cực mạnh này, trong khi giá thành lên tới 90 triệu đô la. Để so sánh, loại tên lửa Falcon 9 chi phí chỉ bằng 30% cũng có thể là đủ.

Sức mạnh của loại tên lửa Falcon Heavy tuy nhiên khai mở ra khả năng cho các chuyến thám hiểm hệ mặt trời xa xôi tới đây mà các nhà thiên văn học vẫn ao ước tìm hiểu. Tuy nhiên việc này nếu có cũng chỉ diễn ra vài lần mỗi thập kỷ mà thôi.

Anh Vũ