Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Quốc hội thông qua một Luật đảm bảo cho người dân mở miệng, nhưng… nó lạ lắm

Khoảng 25 năm nay tôi không đi họp tổ dân phố.

Bầu cử đại biểu quốc hội và Hội đồng nhân dân cũng không nốt.

Vì tôi chẳng còn tin vào những kết quả bầu cử được loan báo trên báo chí. Nó chưa bao giờ thể hiện đúng nguyện vọng và sự lựa chọn của người dân.

luat1

Hơn 150 nông dân biểu tình ôn hoà ở Hà Nội hôm 16/1/2007 bên ngoài văn phòng Quốc hội phản đối việc chính quyền địa phương lấy đất của dân mà không đền bù thoả đáng (hình minh họa) - AFP

Thường thì dân quan tâm đến họp tổ dân phố hơn. Đó là cấp hành chính nhỏ và sát sườn nhất với tất cả người dân Việt Nam. Trước kia tổ dân phố thường họp mỗi tháng một lần, các thông tin người dân cần biết thường được thông báo tại đó. Nhưng sau này, cuộc sống quần quật lôi người ta đi mất, ở đô thị hầu như chẳng còn tổ chức họp dân phố nữa. Thay vào đó, chính quyền dùng loa phường, hoặc tổ trưởng dân phố phải đến tận nhà thông báo những việc cấp bách nhất, ví dụ đóng tiền công ích hàng năm.

Các hoạt động khác như khai điều tra dân cư, báo hàng xóm nuôi chó cho đi ị bừa ngoài lối đi chung, tố cáo hàng xóm gánh mẹ từ sáng đến tối chưa đặt xuống hay đắp mộ cuộc tình suốt một ngày chưa xong gây nhức đầu khôn tả… cũng báo qua tổ trưởng dân phố.  

Hình như ở đô thị chỉ có thế.

Tổ dân phố làm gì ?

Tổ dân phố có ích nhất là ở miền Trung, những tỉnh nhiều thiên tai. Tổ trưởng sẽ nhận và phân chia vật phẩm từ thiện. Hay vào năm ngoái, trong cao điểm dịch Covid-19, khi mỗi gia đình chỉ được đi mua thực phẩm và nhu yếu phẩm ba lần/tuần tại các chợ hay siêu thị được chỉ định. Khi đi phải mang theo phiếu do chính quyền cấp, ghi rõ ngày giờ địa điểm, có con dấu phường. Tổ trưởng dân phố đến từng nhà phát phiếu đi chợ, phiếu đăng ký test, phiếu đăng ký tiêm vắc xin, thông báo lịch test, việc nhận quà tiếp tế của các tổ chức thiện nguyện, v.v.

Thậm chí thời điểm đó báo chí Việt Nam còn hàng loạt bài viết ca ngợi các tổ trưởng dân phố tận tụy, giàu hy sinh, điển hình của tình làng nghĩa xóm, tỏa sáng rực rỡ trong những thời điểm đen tối nhất như trận đại dịch, làm rơi nước mắt nhiều người.  

Dịch qua, các tổ trưởng dân phố vẫn tận tụy như xưa, nhưng họ không còn là tiêu điểm truyền thông nữa.  

Hình như chẳng ai buồn quan tâm đến giá trị nền tảng và có giá trị nhất trong hoạt động của tổ dân phố, từng được pháp luật trịnh trọng quy định trong một văn bản của Bộ Chính trị.  

Đó là Chỉ thị số 30-CT/TW, ra đời vào tháng 2/1998, quy định về xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Mở ngoặc ủa sao Bộ Chính trị mà lại ban hành văn bản chỉ đạo hoạt động thuộc về Nhà nước ? Ừ thì là vậy đó, đất nước có một đảng lãnh đạo toàn diện về mọi mặt thì Nhà nước chỉ là từ vai trở xuống thôi ; từ cổ trở lên chính là Bộ Chính trị. Chịu không chịu phải chịu !

Tóm lại, bộ não hết sức sáng suốt của một quốc gia, vào cách đây 24 năm đã quyết định một chủ trương ảnh hưởng đến tất cả các hoạt động trong cả nước, trong mọi lĩnh vực, mọi ngành, phủ kín mọi cấp độ tổ dân phố trở lên đến cấp trung ương. Giá trị đó phổ quát, quan trọng và là hòn đá tảng của xã hội văn minh, cao hơn rất nhiều việc đi phát phiếu đi chợ và lên danh sách phát quà thiện nguyện. Nó chính là nội dung của một luật vừa được Quốc hội Việt Nam thông qua vào 10/11/2022 vừa qua. Luật này theo lý thuyết là để đảm bảo quyền được mở miệng của người dân.  

Tuy nhiên, tôi cho rằng người dân thực sự cũng chẳng ai quan tâm đến nó, giống như cách chúng tôi không hề quan tâm đến việc họp tổ dân phố và bầu cử đại biểu quốc hội.

Đẹp như trong mộng

Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở quy định nội dung, phương thức, cách thức thực hiện dân chủ ở cơ sở (cấp hành chính nhỏ nhất) cũng như quyền và nghĩa vụ của tất cả công dân - không trừ một ai- trong thực hiện dân chủ ở cơ sở, cũng như trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân nhằm bảo đảm thực hiện việc này.

Mục đích của nó cũng tuyệt đẹp : phát huy quyền làm chủ của nhân dân, để tất cả mọi người được thông tin, thể hiện ý chí, nguyện vọng, chính kiến của mình thông qua việc thảo luận, tham gia ý kiến, quyết định và kiểm tra, giám sát các vấn đề ở cơ sở theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.

Tuyệt đẹp ! Như một giấc mộng !

Với giấc mơ này, những người làm luật mong muốn người dân tại xã phường phải được biết "các số liệu, báo cáo thuyết minh dự toán ngân sách nhà nước, kế hoạch hoạt động tài chính của cấp xã, dự toán ngân sách, kế hoạch hoạt động tài chính ; số liệu và thuyết minh tình hình thực hiện dự toán ngân sách định kỳ, quyết toán ngân sách nhà nước và kết quả thực hiện các hoạt động tài chính khác đã được Hội đồng nhân dân cấp xã phê chuẩn".

Thế chưa đủ. Họ còn muốn người dân phải được biết :

- Việc quản lý và sử dụng các loại quỹ, khoản đầu tư, tài trợ theo chương trình, dự án đối với địa bàn cấp xã ; các khoản huy động nhân dân đóng góp ;

- Tình hình đầu tư xây dựng, mua sắm, giao, thuê, sử dụng, thu hồi, điều chuyển, chuyển đổi công năng, bán, thanh lý, tiêu hủy và hình thức xử lý khác đối với tài sản công do cấp xã quản lý ; tình hình khai thác nguồn lực tài chính từ tài sản công của chính quyền địa phương cấp xã.

Quy định ở doanh nghiệp, các đơn vị, các tổ chức Nhà nước… cũng tương tự.  

Và tôi đã choáng váng không biết tôi là ai, đây là đâu rồi. Việt Nam chúng ta thật sự tiến lên thiên đường rồi sao ?

Thực tế  

Cách đây tám năm, từ điển Việt Nam được thêm một cụm từ mới : "cong mềm mại". Ban đầu, nó chỉ việc ông Phó giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc TP Hà Nội mô tả con đường Trường Chinh thay vì thẳng tắp đã được nắn thành cong. Nhưng không phải cong hẳn mà là "một đường cong mềm mại". Cứ như là cái sự cong mềm mại theo ý ông mới chính là mục đích của con đường.  

Cứ tưởng sau sự kiện được cả xã hội chế giễu và báo chí chất vấn kịch liệt đó, ít ra các vị quan chức cũng rút được vài sợi dây kinh nghiệm. Nào có dè, mới đầu tháng 3 năm nay lại một vụ cong mềm mại nữa được thực hiện.  

Sau hai lần UBND thành phố điều chỉnh đường giao thông, mảnh đất gần 4.000 m2 của vợ Bí thư Thành ủy Kon Tum cũng được điều chỉnh thành bốn mặt tiền, được Thanh tra Chính phủ đánh giá có "vị trí, lợi thế đặc biệt". Cho thuê làm trung tâm thương mại hay khách sạn thì thôi, chả phải lao động đến thối móng tay vẫn yên tâm gánh vác thật tốt trọng trách đầy tớ của nhân dân.

Lần này không chỉ mềm mại mà là cong bật ngửa, cong hết hồn, cong gục ngã.  

Nhưng ai gục ngã thì gục ngã, với các quan thì đó chỉ là vài nét vẽ, cứ thế mà mần. Ai ý kiến mặc kệ, ai bảo làm dân ?

Báo cáo tổng kết 10 năm chống tham nhũng, tiêu cực giai đoạn 2012-2022 vào tháng bảy vừa qua cho biết 10 năm qua, 2.700 tổ chức Đảng, gần 168.000 đảng viên, trong đó có hơn 7.400 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng. Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng đã kỷ luật hơn 170 cán bộ cấp cao diện Trung ương quản lý, trong đó có 33 Ủy viên, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, hơn 50 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang.  

Chỉ tính riêng vụ án, vụ việc tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp đã có đến ngót 1.000 vụ.

Nhìn theo góc độ cụ Tổng Trọng, đây là con số tích cực, phản ánh sự đấu tranh quyết liệt cao độ vân vân của Đảng và Nhà nước với tham nhũng. Nhưng, nhìn với hướng gần 100 triệu đôi mắt của người dân Việt Nam bình thường thì đó chỉ là tấm vải hoa phủ lên sự thất bại bẽ bàng. Bắt bớ và bỏ tù hàng ngàn quan chức tham nhũng tận cấp cao nhất tuy có làm giảm số sâu bọ thật đấy, nhưng đồng thời cũng càng làm lộ ra sự thật là cơ chế vận hành bộ máy đã mục ruỗng, thối nát từ tận xương tủy.  

Bức tranh tham nhũng cũng chứng minh rằng hơn hai thập kỷ thực hiện dân chủ ở cơ sở chỉ là chiếc bánh vẽ. Có viên chức nào dám tố cáo lãnh đạo cơ quan tham nhũng nếu không muốn bị trù dập ? Người lao động nào dám tố cáo chủ doanh nghiệp nếu muốn giữ công ăn việc làm ? Thử tưởng tượng một bà nông dân ra trụ sở ủy ban xã yêu cầu đem báo cáo hoạt động thu chi ngân sách cho mình xem xét "theo quy định của Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở" xem ! Nguyên dàn cán bộ xã không xúm lại chụp hình bà úp phây viết caption "Cả thế giới ra mà xem hôm nay ở phường có người hành tinh khác đến thăm" thì tôi đi đầu xuống đất.

Trong quân đội, nơi tưởng như kỷ luật gắt gao nhất mà hai vị thiếu tướng Tư lệnh Cảnh sát biển hai vùng trọng điểm đều ăn hối lộ trực tiếp, thậm chí chẳng thèm che giấu hành tung qua một đường dây nhiều cấp kín kẽ nào, thì ai tố cáo nổi họ ? Ngay cả Phó tổng thanh tra Nhà nước, chức vụ tưởng như chỉ được dành cho những vị á thần giữa loài người, cũng bị kỷ luật vì dây dính hối lộ. Thì ai mở miệng đòi các quyền trong Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở đúng là đang nằm mơ giữa ban ngày.

Đấy là nói chuyện công khai, theo pháp luật. Thực tế thì người dân ở nông thôn nếu muốn biết từng con số thu chi trong sổ sách của các ông bà quan xã, quan huyện… họ đều có cách biết tường tận. Con cháu của người dân làm việc trong tất cả các cơ quan, đơn vị từ lớn đến nhỏ, chẳng có gì che nổi mắt họ. Tuy nhiên, điều đó thuộc về phạm trù "xã hội du kích, chiến tranh nhân dân". Hệ quả của những bất bình chất chứa lâu ngày, cộng với sự tuyệt vọng vào hiệu quả xử lý của hệ thống pháp luật là những bùng vỡ tan nát, thúc đẩy người dân đến những phản kháng cực đoan như đã từng xảy ra.  

Từ Thái Bình đến Tiên Lãng

Năm 1997, vụ Thái Bình nổ ra. Theo báo chí, sự kiện Thái Bình 1997 là một cuộc biểu tình của 43.000 nông dân dưới sự lãnh đạo của nhóm cựu chiến binh – công chức – đảng viên hưu trí tỉnh Thái Bình, diễn ra vào khoảng tháng 4 đến tháng 8 năm 1997. Người dân tố cáo công chức địa phương tham nhũng, vi phạm dân chủ và công bằng xã hội. Tỉnh ủy Thái Bình khi đó cáo buộc "địch phá hoại, cán bộ hưu trí bất mãn chống đối", đồng thời đề nghị công an và quân đội trấn áp biểu tình tại Thái Bình. Đề nghị của chính quyền địa phương bị bác bỏ khi những sai phạm nghiêm trọng bị phát hiện, hơn 2.000 công chức bị xử lý và hơn 70% tổ chức Đảng bị thay thế.  

Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn (1935-2014) khi đó được phân công nhiệm vụ Tổ phó Tổ công tác đặc biệt của Bộ Chính trị, trực tiếp giải quyết vụ Thái Bình. Từng nhiều năm giữ chức Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp, sau này là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Công nghiệp thực phẩm, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, ông Tạn chứng tỏ rằng ông rất hiểu người nông dân.  

Ông nói trong một cuộc phỏng vấn của Báo Nông nghiệp vào năm 2012, thời điểm vụ ông Đoàn Văn Vươn ở huyện Tiên Lãng, Hải Phòng gài mìn tự chế trong vườn, dùng súng hoa cải tự chế chống lại hơn 100 người tham gia cưỡng chế tháo dỡ nhà đất trái pháp luật :

"Những năm tôi làm Phó Thủ tướng đi xử lý khiếu kiện rất nhiều nơi, kéo dài, từ Bắc chí Nam. Ở nơi nào có vụ phức tạp tỉnh nghe huyện một chiều, huyện nghe xã một chiều, không nghe phía trái lại, đặc biệt không nghe ý kiến của dư luận đều là những vụ việc phức tạp, kéo dài. Có những vụ kéo dài hàng chục năm, có vụ đến giờ vẫn không xong, tôi về hưu lâu rồi mà vẫn đến nhờ giúp đỡ, giải quyết vì chính quyền cơ sở làm không đầy đủ, không nghiêm".

Trong một cuộc phỏng vấn với báo chí về cách giải quyết khiếu kiện của người dân thời điểm 1997, Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn nhận định : "Nhiều người (lãnh đạo) không biết xung quanh chiếc ghế của họ, lửa đã cháy lên rồi".

Theo Tổng bí thư thời điểm là ông Đỗ Mười, nguyên nhân của vụ Thái Bình bắt nguồn từ bộ máy quan liêu xa dân, người dân bất bình khiếu kiện không được giải quyết, vi phạm tinh thần dân chủ lắng nghe ý kiến thẳng thắn.

Chỉ thị 30 về Thực hiện dân chủ ở cơ sở ra đời sau sự kiện Thái Bình chỉ sau một năm. Có thể thấy sức ép từ thực tế mất dân chủ cực kỳ nghiêm trọng ở địa phương này đã đã là chất xúc tác cực mạnh. Việc tiếp công dân được quy định thành tiêu chí bắt buộc cho các lãnh đạo địa phương. Lịch tiếp dân được niêm yết công khai tại Trụ sở tiếp dân của các địa phương ; báo chí và các tổ chức dân cử giám sát hoạt động này. Tại TP HCM, nhiều vụ việc khiếu nại về đất đai lâu dài và phức tạp đến hàng chục năm đã dần dần được giải quyết với sự đồng thuận của người dân, ngay tại các buổi tiếp dân định kỳ của lãnh đạo thành phố.

luat2

Nông dân Hưng Yên tập trung về văn phòng Quốc hội ở Hà Nội hôm 21/2/2012 phản đối việc chính quyền địa phương lấy đất. AFP

Lịch tiếp dân công khai trong cơ quan nhưng bên ngoài bảo vệ gác cổng thì ai đến được

Thế nhưng, khi các đời lãnh đạo thay đổi thì yêu cầu thực hiện dân chủ ở cơ sở ngày càng mờ nhạt, cuối cùng gần như chỉ còn là hình thức. Tháng 9/2022, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu con số khảo sát qua tám năm : Tỷ lệ bình quân bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ tiếp dân đạt 38%, Chủ tịch tỉnh đạt 56%, Chủ tịch huyện đạt 94%, Chủ tịch xã đạt 49% so với quy định. Nhưng lịch tiếp công dân công khai mà không có người dân đến là do "lịch công khai trong cơ quan nhưng bên ngoài bảo vệ gác cổng thì ai đến được, biết tiếp lúc nào"-ông Định nói.

Việc tiếp dân để lắng nghe và đối thoại về các thắc mắc hay bất bình của họ, hay công khai các thông tin người dân có quyền được biết và giám sát… có tác dụng như chiếc van xả trên nồi áp suất. Nếu dồn nén, bị phớt lờ quá lâu, một chiếc dằm nhỏ có thể mưng mủ và gây hoại thư trên toàn cơ thể.  

Tại sao các thời lãnh đạo trước kia hiểu rõ và tìm cách tháo gỡ ngòi nổ từ phía người dân càng sớm càng tốt, nhưng thời gian càng qua lâu thì một chủ trương đúng đắn càng ngày càng trở thành hình thức, không thể thực hiện hoặc không ai muốn thực hiện ?

Rõ ràng, chỉ khi trong xã hội có các tổ chức đối trọng nhằm giám sát và kiểm soát lẫn nhau, thì sự độc đoán chuyên quyền mới có khả năng bị triệt tiêu. Dân chủ chỉ có thể thực hiện khi mọi người dân được chính quyền bảo đảm an toàn và tự do khi muốn bày tỏ chính kiến và quan điểm trong khuôn khổ pháp luật.  

Vì thế, sự ra đời của một luật quan trọng như Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở đã không được người dân đón nhận như lẽ ra nó phải thế. Thay vào đó, ngoài các đại biểu Quốc hội phải đọc để bấm nút ra thì xã hội hầu như chẳng có gợn sóng nào.  

Nguyễn Phương

Nguồn : RFA, 1/11/2022

Tham khảo :

https://vnexpress.net/doanh-nghiep-lo-ngai-du-thao-luat-thuc-hien-dan-chu-o-co-so-4530332.html

https://thanhnien.vn/lich-tiep-dan-dan-trong-co-quan-nhung-bao-ve-gac-ben-ngoai-ai-den-duoc-post1499420.html

https://moha.gov.vn/tin-noi-bat/-toan-van-bo-truong-pham-thi-thanh-tra-giai-trinh-ve-du-luat-thuc-hien-dan-chu-o-co-so-47638.html

https://nongnghiep.vn/nguyen-pho-thu-tuong-nguyen-cong-tan-ve-voi-dan-dung-mang-sung-d90198.html

https://baotintuc.vn/goc-nhin/tiep-dan-can-thuc-chat-20211102190707878.htm

https://giaoducthudo.giaoducthoidai.vn/tuy-tien-ve-duong-de-nha-nguoi-than-can-bo-co-4-mat-tien-18304.html

https://tapchicongsan.org.vn/web/guest/hoat-ong-cua-lanh-ao-ang-nha-nuoc/-/2018/6510/tong-ket-10-nam-thuc-hien-chi-thi-so-30-ct-tw-ve-xay-dung-va-thuc-hien-quy-che-dan-chu-o-co-so.aspx

Additional Info

  • Author Nguyễn Phương
Published in Diễn đàn

Berlin : Biểu tình cho quyền tự do biểu đạt ở Việt Nam trước trụ sở của Facebook

Tường An, RFA, 21/09/2021

Vào ngày 21 tháng 9, ti th đô Bá Linh (Berlin) - Đc, trước trung tâm thương mi Sony, nơi đt văn phòng ca Facebook (FB) đã din ra mt cuc biu tình đ phn đi vic FB xóa nhng bài hoc đóng tài khon ca mt s người Vit trong và ngoài Vit Nam s dng mng xã hi này đ chuyn ti thông tin, đc bit nhng đ tài liên quan đến T do, Dân ch và Nhân quyn ti Vit Nam.

bieutinh1

Nhà báo Lê Trung Khoa tại cuộc biểu tình trước trụ sở Facebook ở Berlin, Đức hôm 21/9/2021 - Photo : RFA

Nhà báo t do Lê Trung Khoa, Giám đc trang thoibao.de, sng ti Bá Linh, Đc quc, người t chc cuc biu tình, cho biết t đâu ông có ý tưởng này :

"Trang thoibao.de hàng ngày sn xut rt nhiu tin tc v tình hình Vit Nam, tình hình trên thế gii. Chúng tôi truyn ti nhng thông tin đó trên YouTube, trên Facebook và các nn tng xã hi khác nhau. Đc bit trên FB, sc lan tỏa ca nó rt là ln, nhưng nhà cm quyn Vit Nam dùng nhng bin pháp k thut, nhng sc ép đ bt FB phi khóa nhng bài báo ca chúng tôi ti Vit Nam. Điu này đem li nhng thit hi cho người xem, người ta không biết, không truy cp được nhng thông tin s tht và đi vi chúng tôi thì thông tin cũng b kém lan tỏa hơn.

Chính vì vy chúng tôi cùng vi T chc Phóng viên Không Biên gii kết hp đ t chc mt cuc biu tình ti Berlin, ngay trước tr s ca FB đ đưa tiếng nói ca nhng người viết và đc bit là đưa đến cho công lun Đc và quc tế biết v vic nhà cm quyn Vit Nam đang thúc ép, ép buc FB phi làm nhng vic không hp pháp đi vi phía Đc đ có th khóa nhng bài viết ca chúng tôi phía Vit Nam".

Đ cuc biu tình gây được tiếng vang quc tế, nhà báo Lê Trung Khoa đã mi T chc Phóng Viên Không Biên Gii cùng hp tác. Ông Christian Mihr, Giám đc điu hành T chc Phóng viên Không Biên Gii ti Đc, cho biết lý do ông nhn li tham gia biu tình :

"Hôm nay chúng tôi đng đây, ngay trước tr s ca Facebook ti Berlin, vì Facebook đã ha rng h ng h t do báo chí trên toàn thế gii, nhưng đi vi Vit Nam thì điu này đã không được bo đm.

Chính ph cng sn đc tài ti Vit Nam đã lm dng Facebook đ khóa nhng bài viết mang tính ch trích, hành đng đó là không th chp nhn.

Hot đng báo chí đc lp trên Facebook hoc YouTube cn phi được đm bo, hôm nay chúng tôi có mt đây đ nhc nh Facebook điu h cn phi làm, h không được che giu điu đó.

H cũng không phi ch coi trng mi lut pháp ca Nhà nước Vit Nam và cũng không vin vào cái c ch là mt công ty tư nhân. Facebook là mt công ty hot đng trên toàn cu nên h cn tôn trng nhân quyn. T do báo chí, t do biu đt cũng là nhng quyn căn bn ca con người trên toàn thế gii nên Facebook cn đm bo cho điu đó.

Chính vì vy, chúng tôi có mt đây đ phn đi Facebook nhng điu h đã vi phm và nhc nh h cn phi lưu ý điu này".

bieutinh2

Christian Mihr, Giám đc điu hành T chc Phóng viên Không Biên Gii ti Đc và nhà báo Lê Trung Khoa ti cuc biu tình hôm 21/9/2021 Berlin, Đc

Ch s T do báo chí năm 2020 ca T chc Phóng Viên Không Biên Gii xếp Vit Nam vào th 175 trên 180 quc gia trên toàn thế gii.

Năm 2021, t chc Freedom House cũng xếp t do báo chí Vit Nam thang đim 0/4. Freedom House cũng t cáo vic Lut an ninh mng ti Vit Nam năm 2019 bao gm mt s điu khon hn chế quyn truy cp vào thông tin chưa được kim duyt ca Nhà nước Vit Nam. Cũng theo Freedom House, Chính ph Vit Nam cũng yêu cu các công ty như Facebook và Google lưu tr thông tin v người s dng, đng thi cho phép Vit Nam chn quyn truy cp vào nhng ni dung có th được coi là nguy him đi vi an ninh quc gia. Dưới áp lc ca Hà Ni, Facebook đã đng ý tăng cường xóa nhng ni dung b cho là bt hp pháp ti Vit Nam. Nhà cm quyn Vit Nam cũng đe da s chn mng xã hi này nếu h không hn chế thêm ni dung được cho là nguy him vi chế đ.

Trang thoibao.de ca nhà báo Lê Trung Khoa h tr vic báo cáo cho nhng người viết b FB xóa hay đóng tài khon. Ông cho biết, ông đã có danh sách hàng trăm người s dng FB mà đa s là nhng FB có hàng chc ngàn người theo dõi, nhà báo Lê Trung Khoa nói :

"Vô vàn… S lượng Facebooker mà b khóa thì có hàng ngàn. Rt là nhiu người Vit Nam nước ngoài và ngay c trong Vit Nam cũng b rt nhiu là luôn luôn b khoá, đóng và b báo cáo dưới nhng hình thc t. Tht ra, phía sau lưng đó có th là đi ngũ dư lun viên ca Đảng cộng sản Vit Nam tìm mi cách đánh la "trí thông minh nhân to" ca FB đ khóa và xóa nhng bài viết ca người s dng FB. Chính vì vy mà chúng tôi phi đu tranh cho vic này".

Cuc biu tình kéo dài t 11 gi sáng đến 1 gi trưa, thu hút được nhiu cơ quan truyn thông ln như DPA, Reuters.v.v Tham gia cuc biu tình cũng có lut sư Nguyn Văn Đài, hin đang đnh cư ti Đc. Ông cũng cho biết, ông cũng là nn nhân ca vic chn bài viết cũng như nhng YouTube ca ông :

"Tôi biết chc chn 100% là nhng nhà hot đng xã hi dân s hay nhng người s dng mng xã hi FB đ bày t nhng quan đim khác bit thôi ch chưa nói là đi lp, thì cũng đã b đóng FB ri. Tôi theo dõi tt c nhng người hot đng Vit Nam thì 100% không phi là 99% na mà là 100%.

Bn thân tôi thì trong vòng 8 tháng ca năm 2021 tôi b đóng bn ln/tháng. Như vy là mt bn tháng ri.
Nh
ng video ca tôi ch yếu và v Nhân quyn Vit Nam cũng như nâng cao nhn thc cho người dân Vit Nam v T do, Dân ch. Nhưng mà hu như tháng nào tôi cũng b chn t 15 đến 20, 30 video hoc là các bài viết. Anh Lê Trung Khoa, anh Bùi Thanh Hiếu cũng vy, thường xuyên b ngăn chn bài viết hay đóng FB. Chúng tôi là người hot đng nước Đc, chúng tôi tuân th lut pháp ca nước Đc cũng như là lut pháp quc tế, chúng tôi không dính dáng gì đến lut pháp Vit Nam c. Cho nên chúng tôi t chc biu tình trước tr s FB vi mc đích th nht là lên án nhng s vi phm nhân quyn ca chính quyn cng sn Vit Nam, th hai là kêu gi Chính ph Đc cũng như các t chc quc tế cùng đng hành vi chúng tôi trong vic t cáo ti ác ca h. Còn đim th ba là chúng tôi khích l, kêu gi công ty FB, Google không nên chu áp lc ca chính quyn cộng sản Việt Nam mà h cn phi gii thích cho phía Vit Nam biết rng tt c nhng gì h làm là tuân th lut pháp quc tế".

Nhng bng chng c th v vic FB dưới sc ép ca nhà cm quyn cộng sản Vit Nam ngăn chn quyn t do biu đt ca nhng người trong v c ngoài Vit Nam là nhng tin nhn ca FB đến người s dng được nhà báo Lê Trung Khoa in ra, phóng ln và dán chung quanh đa đim biu tình đ mi người có th nhìn thy :

"Hàng trăm bng chng khác nhau được chúng tôi phóng to lên, gn vào trên nhng cái ct rt là ln ngay ti trung tâm Sony Center, trước ca Facebook đ h nhìn thy d dàng, bng nhng tiếng Đc, bng nhng dòng ch tiếng Anh và c tiếng Vit do FB gi cho chúng tôi, gi cho lut sư Nguyn văn Đài, gi cho blogger Người Buôn Gió và nhiu người khác na, yêu cu FB phi đóng nhng status này ca chúng tôi ti Vit Nam, thì đy là nhng bng chng rt là rõ ràng".

Cuc biu tình được bt đu vi phn phát biu ca đi din Phóng viên Không Biên Gii ti Đc, ông Christian Mihr. Ngoài ra, còn có s tham gia ca nhng người tng b FB xóa bài ti Vit Nam cũng như mt s chính tr gia ti Đc. Đc bit mt v kch được din li vi ba nhân vt chính là Đi tướng Tô Lâm, B trưởng B Công an vi trang phc công an, mt nhân vt đi din cho Facebook và mt nhân vt na đi din cho gii s dng Fabebook. Màn kch din li cuc trao đi thú v gia bên đàn áp t do ngôn lun và người b đàn áp, nhà báo Lê Trung Khoa cho biết thêm :

"Chúng tôi t chc cuc biu tình dưới hình thc rt mi là chúng tôi đóng mt v kch là b công an và cng sn Vit Nam đã áp đt FB và YouTube như thế nào đ khóa và xóa nhng bài ca chúng tôi. Và thế gii, qua đây cũng biết được b mt tht ca Đng cộng sản và Nhà nước Vit Nam như thế nào khi h đàn áp t do báo chí, t do biu đt ti Vit Nam. Đc bit cũng s có nhng chính tr gia ca Đc, nhng t chc quc tế khác cũng đến tham d và h chng kiến và h s có nhng li phát biu v vn đ này".

bieutinh3

V kch ti bui biu tình hôm 21/9/2021 Berlin.

Sau nhiu ln tiếp xúc trc tiếp vi nhân viên FB, nhà báo Lê Trung Khoa cho biết, vn đ hu như không được gii quyết rt ráo, vì thế ông nghĩ rng phi t chc mt cuc biu tình :

"Ti tr s FB Berlin, tôi có nhiu ln đến làm vic, nhưng cách gii quyết vn đ ca h rt chm chp và đc bit là có th h né tránh v phía Vit Nam cho nên h không tích cc hp tác vi các bloggers, các người viết trong và ngoài nước đ gii tỏa chuyn bài viết ca h luôn luôn b chính quyn Vit Nam yêu cu xóa hoc làm cho ít truy cp".

Lut sư Nguyễn Văn Đài cũng nói rng, nhng báo cáo ca ông không h được phn hi ca FB :

"Có nhng giai đon FB có nhng cơ chế đ phn hi li h. Thế nhưng mà nhng phn hi đó hu như không kết qu, Google thì cũng vy thôi, h cũng có cơ chế phn hi. Nhưng tôi chưa bao gi nhn được bt k mt hi đáp t hai công ty này. Rt là bt công cho nhng người s dng dch v ca h".

Sau khi không có s hp tác t văn phòng FB ti Bá Linh, nhà báo Lê Trung Khoa đã phi lên tiếng vi các t chc quc tế đ đánh đng v vn đ ca ông cũng như nhiu FB khác, vic này đã đem đến nhng kết qu nht đnh :

"Nhiu năm qua, chúng tôi cũng liên tc có nhng trao đi vi t chc Phóng viên Không Biên gii, vi FB và nhng t chc khác đ h tác đng lên các công ty ln như Google đ h có s nhìn nhn đúng hơn và có thái đ rõ ràng hơn trước sc ép ca nhà cm quyn cng sn Vit Nam khi mà h bt buc phi xóa status ca chúng tôi ti Vit Nam.

Thì vic đó cũng có tác dng rt nhiu, trong thi gian va qua, c th là sau khi làm vic xong thì chúng tôi thy khong 1-2 năm va qua tài khon ca tôi và nhng người mà tôi đã làm vic vi FB không b khóa na. Tc là FB biết chúng tôi đã lên tiếng mà s lên tiếng đó không ch ch có chúng tôi biết mà quc tế biết, Quc hi Đc cũng biết, Ngh vin Châu Âu cũng biết và h cũng đã trc tiếp gi thư và h trao đi vi FB đ yêu cu FB tôn trng quyn t do ngôn lun, t do biu đt ca công dân sng ti Đc và Châu Âu, đó là nhng người viết và rt nhiu cng tác viên ca chúng tôi".

Sau nhiu n lc vn đng, và đc bit, qua cuc biu tình này, nhà báo Lê Trung Khoa hy vng :

"Sau cuc biu tình này thì tôi nghĩ rng, chc chn FB s phi có nhng phn ng, mt thái đ c th, rõ ràng và đúng hướng hơn đi vi nhng người viết như chúng tôi. Bi vì thông qua nhng bài báo, nhng bài viết ca nhng bloggers và ca nhng người khác đã làm phong phú hơn cho mng xã hi ca FB, qua đó h thu được rt là nhiu tin. Nhưng, h cũng phi bo v quyn t do ngôn lun, t do biết đt ca mi công dân sng ti Đc cũng như Châu Âu, k c ti Vit Nam. Và chc chn là FB phi tr li trước công lun, trước truyn thông, báo chí quc tế. Và hy vng rng FB cũng s có thái đ tích cc và hp tác hơn đi vi nhng người viết trong và ngoài Vit Nam".

Riêng lut sư Nguyn Văn Đài thì không hy vng nhiu ngn hn. Ông nghĩ rng cn có s đu tranh bn b, lâu dài thì mi đưa đến kết qu :

"Thc s là tôi hoàn toàn không hy vng gì c vì chúng ta đã biết ri, doanh thu t qung cáo ca FB và Google ti Vit Nam rt là ln, khong t 300 đến 500 triu USD/năm. Cho nên đ gi được th trường Vit Nam thì h phi chp hành yêu sách ca nhà cm quyn Vit Nam. Cho nên chúng tôi t chc cuc biu tình này cũng ch là đ cho nước Đc cũng như Châu Âu thy rõ là nhng người đang s dng hai dch v này đu b vi phm quyn t do ngôn lun theo điu 19 ca công ước quc tế. Nhưng mà chúng tôi cũng hy vng các t chc quc tế cùng vi nhng nhà dân biu ca Đc, ca Châu Âu quan tâm và lên tiếng v vn đ Nhân quyn ti Vit Nam. Chúng ta hy vng vào mt tiến trình dài, ngn hn thì tôi không tin là s có s thay đi".

V dài hn, nhà báo Lê Trung Khoa cho biết s không dng li Bá Linh mà s có nhng cuc biu tình được t chc thêm mt s nước khác ti Châu Âu. Trong khi ch đi s lan tỏa ca các cuc biu tình hi ngoi, Lut sư Nguyn Văn Đài kêu gi nhng người trong nước :

"Nếu như tt c mi người Vit Nam, mi người viết mt tin nhn hay viết thư khích l Facebook hay Google là hãy can đm lên, hãy dũng cm đ không chp nhn nhng yêu sách phi lý, bt công cũng như vi phm lut pháp quc tế ca nhà cm quyn cộng sản Việt Nam thì tôi tin rng tiếng nói ca chính người dân trong nước s có giá tr rt nhiu. Tôi mong tt c mi người cùng lên tiếng".

Tường An

Nguồn : RFA, 21/09/2021

*********************

Việt Nam tiếp tục bị xếp vào nhóm không có tự do Internet

RFA, 21/09/2021

Vit Nam tiếp tc b xếp vào nhóm các quc gia không có t do trên mng Internet trong báo cáo năm 2021 ca t chc Freedom House va được công b ngày 21/9.

bieutinh4

Người chơi games trên internet ở Hà Nội - AFP

Báo cáo mang tên The Global Drive to Control Big Tech, tm dch N lc Toàn cu nhm kim soát các đi công ty công ngh.

Theo thang đánh giá vi s đim t do nht là 100 và ít t do nht là 0, Vit Nam năm nay mc 22 đim, trong đó 12 đim v nhng tr ngi tiếp cn, 6 đim v gii hn ni dung và 4 đim v nhng vi phm quyn ca người s dng.

Trong phn v ch quyn d liu là c đ giám sát, báo cáo nêu ra d tho ngh đnh do B Công an Vit Nam son tho và đưa ra hi tháng hai năm nay nhm qui đnh chi tiết mt s điu ca Lut An Ninh Mng ca Vit Nam. Ngh đnh có thêm nhng yêu cu đi vi các công ty mng v vic lưu tr d liu ti máy ch Vit Nam. Nhng d liu phi lưu tr bao gm tên tui người dùng, quc tch, giy chng minh, s th tín dng, các thông tin sinh trc, sc khe.

Báo cáo ca Freedom House cho rng nhng lý c mơ h liên quan đến an ninh quc gia và trt t xã hi được đưa ra trong d tho ngh đnh nhm cho phép cơ quan chc năng có th tiếp cn d liu ca người dùng.

Vic các công ty mng xã hi tuân th hoàn toàn nhng qui đnh ca Vit Nam, gii hot đng, nhà báo, các nhà bo v nhân quyn s đi mt nguy cơ trước s đàn áp nng n tiếng nói bt đng chính tr ca chế đ đc đng.

Chính ph Hà Ni là mt trong ít nht 55 nhà cm quyn trên thế gii áp dng chính sách điu tra, bt gi và kết ti nhng người đưa lên mng xã hi nhng bài viết ca h.

Nguồn : RFA, 21/09/2021

Additional Info

  • Author Tường An
Published in Diễn đàn

Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội tại Việt Nam : Bảo đảm hay hạn chế tự do ngôn luận ?

Ngày 17/06/2021, Bộ Thông tin và truyền thông Việt Nam đã ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội. Tuy đây chỉ là một văn bản không mang tính ràng buộc pháp lý, nhưng nó được ban hành trong bối cảnh chính quyền Việt Nam bị tố cáo là đang siết chặt kiểm soát các mạng xã hội, hạn chế hơn nữa quyền tự do ngôn luận trên Internet.

quytac1

Ở Việt Nam, những người sử dụng các mạng xã hội như Facebook được yêu cầu chỉ đăng những "thông tin chính thống, đáng tin cậy".  AP - Richard Drew

Theo chính phủ Việt Nam, mục tiêu của việc ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội là "nhằm tạo điều kiện lành mạnh mạng xã hội tại Việt Nam, bảo đảm quyền tự do cá nhân, phù hợp với chuẩn mực, thông lệ và các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia".

Bộ Quy tắc còn được mô tả là nhằm "hướng đến xây dựng chuẩn mực đạo đức về hành vi ứng xử trên mạng xã hội, góp phần xây dựng mạng an toàn, lành mạnh tại Việt Nam". Theo thông báo của Bộ Thông tin và truyền thông, văn bản này được áp dụng cho 3 đối tượng : Cơ quan nhà nước, công chức, viên chức, cơ quan Nhà nước sử dụng mạng xã hội ; tổ chức, cá nhân khác sử dụng mạng xã hội ; nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội tại Việt Nam.

Người sử dụng các mạng xã hội được khuyên là nên sử dụng họ, tên thật cá nhân, tên hiệu thật của tổ chức, cơ quan, đồng thời được yêu cầu là chỉ chia sẻ những thông tin "có nguồn chính thống, đáng tin cậy", không đăng tải những nội dung "vi phạm pháp luật", các thông tin "xúc phạm danh dự, nhân phẩm, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" 

Trả lời phỏng vấn RFI Việt ngữ ngày 23/06/2021, tiến sĩ Nguyễn Quang A, một nhà hoạt động xã hội dân sự ở Việt Nam, cho rằng thật sự thì Bộ Quy tắc ứng xử không nhằm những mục tiêu nói trên, mà là nhằm hạn chế tự do ngôn luận của người dân :

"Nếu mà có một Bộ Quy tắc tử tế thì tốt, không sao cả. Mục tiêu mà họ nêu ra là rất tốt, nếu Bộ Quy tắc ứng xử đó làm sao cho những người sử dụng mạng xã hội tiến đến sự đồng thuận về những giá trị, về những cung cách ứng xử. Nhưng xem kỹ nội dung thì đáng tiếc là điều mà người ta khuyến khích (vì đây là Bộ Quy tắc ứng xử, chứ không phải là văn bản pháp luật) lại không đạt được mục tiêu mà họ đặt ra, mà gần như là những quy tắc để hạn chế tự do ngôn luận của người dân.

"Thông tin chính thống" là thế nào, nếu đó là thông tin của cơ quan nhà nước hay của báo chí Nhà nước, thì trong chính những nguồn thông tin đó cũng đầy dẫy thông tin giả hay thông tin bậy bạ. Nhưng Bộ Quy tắc lại yêu cầu đừng chia sẻ những thông tin khác, ví dụ như của RFI, RFA, BBC, hay của một cá nhân nào đó. Theo tôi đó là những cái không thể thực hiện được và mang tính áp đặt. Chưa nói đến ‘ theo các giá trị tốt đẹp", hay của "văn hóa truyền thống dân tộc". Định nghĩa những cái đó như thế nào ? Và những cái đó có những mặt dở thì cấm người ta nói à ?

Mục tiêu đề ra thì OK, nhưng cách làm cụ thể thì không đạt được mục tiêu đó và còn nhiều vấn đề cần tranh cãi".

Mặt khác, theo ông Nguyễn Quang A, Bộ Quy tắc ứng xử không phải là một văn bản pháp luật, nhưng nó vẫn có thể được "toàn bộ hệ thống chính trị" ở Việt Nam vận dụng để trấn áp quyền tự do ngôn luận trên mạng : 

"Cái đấy là chắc chắn. Tuy rằng họ nói cái này là khuyến nghị thôi, tức là không bắt buộc, nhưng những lực lượng thực thi pháp luật như cảnh sát, hay những lực lượng của cái mà họ gọi là "toàn bộ hệ thống chính trị" của họ, từ Mặt trận, cho đến thanh niên, phụ nữ, những tổ chức mà thật sự là lan đến từng người dân. Tưởng rằng nó không phải là cái gì ghê gớm, nhưng thật sự là những bộ phận cấu thành của một bộ máy đàn áp rất là tinh vi. Toàn bộ bộ máy thực thi pháp luật và bộ máy đàn áp đấy có thể vin vào Bộ Quy tắc ứng xử này để hành hạ những người vi phạm, tuy chưa đến mức bắt vào tù, nhưng cái khoản "nửa mù mờ", "xám" của sự trấn áp mới là cái kinh khủng, đụng đến hàng chục triệu con người. Nó tạo thành cơ sở trên một cái nền chung và đến một lúc nào đó, họ sẽ ra một thông tư, hay nghị định của chính phủ và lúc đó nó sẽ trở thành một cái bắt buộc, thu hẹp, hạn chế các quyền dân sự một cách hết sức nguy hiểm".

Theo nhận định của trang mạng The Diplomat ngày 21/06/2021, thật dễ hiểu vì sao Đảng cộng sản Việt Nam lại quan tâm như thế đến những gì mà các công dân mạng ở Việt Nam viết trên Internet. Việt Nam đứng hàng thứ 7 thế giới về số người sử dụng Facebook (hơn 66 triệu). Mạng xã hội này đã phá bỏ thế độc quyền của Đảng về thông tin, trở thành nơi mà người dân Việt Nam có thể chỉ trích chính phủ, hoặc đòi cải tổ dân chủ.

The Diplomat nhắc lại là trong khoảng một năm rưỡi trở lại đây, chính quyền Hà Nội đã gia tăng áp lực nhắm vào các mạng xã hội để buộc họ gỡ bỏ những nội dung nhạy cảm về chính trị. Trong một báo cáo được công bố vào tháng 12 năm ngoái, tổ chức Ân Xá Quốc Tế (Amnesty International) đã tố cáo Facebook và YouTube có trách nhiệm trong việc "kiểm duyệt và trấn áp với quy mô công nghiệp" ở Việt Nam. 

Trong báo cáo này, Ân Xá Quốc Tế còn nhấn mạnh Việt Nam là quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á mà Facebook "chính thức nhìn nhận đã đáp ứng ngày càng nhiều yêu cầu của chính phủ về kiểm duyệt quan điểm chính trị trên mạng xã hội". 

Theo ghi nhận của The Diplomat, ngoài việc gia tăng kiểm soát Internet, chính phủ Việt Nam còn đã tỏ là "năng động" hơn trên mạng để phổ biến rộng rãi quan điểm của họ. Vào cuối năm 2017 họ đã thành lập lực lượng 47 gồm 10.000 người để tham gia tuyên truyền, sách nhiễu những nhà bất đồng chính kiến và chống những quan điểm "sai trái" trên mạng.

Theo hãng tin Reuters hôm 10/07, lực lượng 47 nay sử dụng cả các quân nhân để đăng lên mạng xã hội những bài viết có lợi cho Nhà nước, chống những quan điểm "sai trái" trên mạng. Reuters trích một nguồn tin từ Facebook cho biết tập đoàn này hôm thứ Năm tuần trước đã xóa bỏ một nhóm mang tên "E47" chuyên huy động các thành viên cả trong quân đội lẫn ngoài quân đội báo cáo với Facebook những bài viết mà họ không thích để yêu cầu gỡ bỏ những bài đó.

Ngoài lực lượng 47, theo ông Nguyễn Quang A, nay còn có một đội ngũ khác gọi là lực lượng 35 :

"Đấy là một chủ trương rất sâu rộng của Đảng cộng sản Việt Nam từ trên chóp bu. Bộ Chính Trị có một nghị quyết gọi là nghị quyết 35. Có thể nói là lực lượng 35 được tổ chức từ trung ương đến các bộ, các tỉnh, các huyện, các xã. Đội ngũ này chủ yếu là các công tác viên gồm các giáo viên của các trường, nhân viên, công chức của các công sở, các thành viên của Mặt trận, hội thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh, người cao tuổi. Đó là lực lượng hàng trăm ngàn người, hoạt động hàng ngày, hàng giờ. Ban chỉ đạo 35 đó chỉ đạo một cách rất chặt chẽ hàng ngày, bởi vì bây giờ việc chỉ đạo tập trung như thế rất dễ. Giống như việc chính phủ hô hào người dân góp tiền cho quỹ vac-xin chẳng hạn. Một ngày có thể đến hàng chục triệu người nhận được hàng chục mẫu tin như thế.

Cũng với công nghệ như thế, ban chỉ đạo 35 này ra lệnh tập trung đánh bài nào trên mạng xã hội, tập trung đả phá, bêu xấu người nào. Tôi nghĩ lực lượng gọi là dư luận viên chỉ là một bộ phận nhỏ, bộ phận tiên phong của một đội ngũ lớn hơn rất nhiều trong các ban chỉ đạo 35 ngày. Từng bộ, từng tỉnh, từng huyện đều có ban chỉ đạo 35 đấy. Ngay cả giáo viên cũng nhận được lệnh là phải đồng lòng đánh một blogger hay một Facebooker nào đấy trong một giai đoạn nhất định.

Rất đáng tiếc, mạng xã hội, Internet là một công cụ rất hữu hiệu cho một chính quyền độc tài để kiểm soát người dân, bịt miệng người dân bằng việc sử dụng hàng chục, hàng trăm ngàn người theo lệnh tập trung của họ".

Cũng theo The Diplomat, những biện pháp kiểm soát các mạng xã hội và Internet nằm trong khuôn khổ một chiến dịch trấn áp rộng lớn, với nhiều nhà báo độc lập và nhà hoạt động nhân quyền lãnh án tù nặng nề.

The Diplomat cho rằng, Bộ Quy tắc ứng xử đi xa hơn nữa, từ những biện pháp răn đe mang tiêu cực (cấm những điều mà cư dân mạng viết), đến việc phổ biến những thông tin "tích cực" hơn. Nói cách khác, có vẻ như Đảng cộng sản Việt Nam đang cố "nhào nặn" mạng thông tin toàn cầu Internet theo mô hình Lê Nin - Khổng Tử của họ.

Thanh Phương

Nguồn : RFI, 12/07/2021

Additional Info

  • Author Thanh Phương
Published in Diễn đàn

Thêm facebooker bị án tù với cáo buộc tuyên truyền, chống Nhà nước (RFA, 17/09/2019)

Công dân Nguyễn Văn Công Em vào ngày 17 tháng 9 bị Tòa án Nhân dân tỉnh Bến Tre tuyên án 5 năm tù giam và 5 năm quản chế với cáo buộc ‘làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống Nhà nước Cộng hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam’ theo điều 117, Bộ Luật Hình sự Việt nam năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

quyen1

Facebooker Nguyễn Văn Công Em Photo by cand.com.vn

Mạng báo Tin Tức dẫn cáo trạng của Viện Kiểm Sát Nhân Dân tỉnh Bến Tre nêu ra rằng từ giữa năm 2017, ông Nguyễn Văn Công Em đã sử dụng nhiều tài khoản mạng xã hội Facebook khác nhau như ‘Vệ Quốc Đoàn’, ‘Tấn Lê’, ‘Tân Nguyên’, ‘Lê Thành Bạc’… để đăng tải, chia sẻ các bài viết và phát trực tiếp (livestream) những video với nội dung bị cơ quan chức năng Việt Nam cho là ‘xuyên tạc, chủ trương, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam và chính phủ Hà Nội, chính sách, pháp luật của Nhà nước Việt Nam, tuyên truyền, kích động, kêu gọi, lôi kéo nhiều người tham gia biểu tình nhân kỳ thượng đỉnh Hoa Kỳ- Triều Tiên tại Hà Nội vào cuối tháng 2 năm nay.

Ông Nguyễn Văn Công Em sinh năm 1971 và cư ngụ tại xã Mỹ Thạnh, huyện, Giồng Trồm, tỉnh Bến Tre. Ông bị bắt hôm 28 tháng 2 vừa qua.

Đây là trường hợp công dân sử dụng Facebook bị tuyên án tù mới nhất tại Việt Nam.

Vào ngày 5 tháng 9 vừa qua Tòa án Nhân dân tỉnh Ninh Bình đã tuyên án tù 5 năm đối với ông Lê Văn Sinh (sinh năm 1965) về tội "Lợi dụng các quyền tự do, dân chủ, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân", theo điều 52 và điều 331 Bộ luật Hình sự 2015.

Báo Ninh Bình trích cáo trạng của Viện kiểm sát Nhân dân tỉnh Ninh Bình cho biết từ tháng 5/2018 đến tháng 2/2019, ông Lê Văn Sinh đã sử dụng 2 tài khoản Facebook mang tên Sinh Lê và Sinh Levansinh (Sinhle) để soạn thảo, đăng tải, chia sẻ các nội dung nói xấu, bôi nhọ đảng, nhà nước và lãnh đạo tỉnh Ninh Bình. Cáo trạng cho biết ông Sinh đã viết 16 bài có nội dung nói xấu chế độ, xuyên tạc, chủ trương, đường lối của đảng Cộng sản, chính sách và pháp luật của Nhà nước liên quan đến Luật An ninh mạng và dự thảo Luật Đặc khu.

Cáo trạng cũng cáo buộc ông Sinh đã chia sẻ 25 bài có nội dung bịa đặt, nói xấu, áp đặt, quy chụp sai phạm đối với 14 lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Ninh Bình, huyện Hoa Lư và lãnh đạo các phòng, ban khác của huyện Hoa Lư.

Ông Lê Văn Sinh bị bắt giữ hôm 15/2/2019.

Theo thống kê của RFA, từ đầu năm đến nay các tòa án ở Việt Nam đã kết án tù ít nhất 40 người với các cáo buộc tội âm mưu lật đổ nhà nước, tuyên truyền chống chế độ, lợi dụng các quyền tự do dân chủ, gây rối trật tự công cộng, tàng trữ vũ khí và khủng bố.

*********************

Kết thúc điều tra hình sự đối với nhà hoạt động (RFA, 17/09/2019)

Công an Nghệ An hôm 17/9 cho biết cơ quan này đã kết thúc quá trình điều tra hình sự đối với ông Nguyễn Năng Tĩnh sau hơn 3 tháng ông này bị bắt tạm giam.

quyen2

Thầy giáo Nguyễn Năng Tĩnh bị công an dẫn đi Courtesy of Báo Nghệ An

Ông Tĩnh, 43 tuổi, giáo viên dạy thanh nhạc trường Cao đẳng văn hóa Nghệ thuật Nghệ An và cũng là một nhà hoạt động, bị bắt với cáo buộc "Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam".

Ông Tĩnh bị công an Nghệ An bắt ngày 29/5/2019 khi đang trên đường cùng hai con từ thành phố Vinh về Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.

Thời điểm ông Nguyễn Năng Tĩnh bị bắt, bà Nguyễn Thị Tình, vợ ông, nói với Đài Á Châu Tự Do : "Anh là người nhiệt tình, hay giúp đỡ người khác. Còn đảng Việt Tân thì em là vợ của anh, em xác định 100% là anh không bao giờ có trong danh sách. Anh thì ai cần việc mà anh cảm thấy việc đó là tốt là anh làm đúng lương tâm. Bây giờ nói đảng Việt Tân thì chứng cứ đâu ra ? Mà đảng Việt Tân có gì xấu em cũng không biết… Anh đâu có làm gì phạm tội đâu".

Việt Nam xếp đảng Việt Tân, một đảng có trụ sở và hoạt động hợp pháp tại Mỹ, vào danh sách khủng bố.

Tháng 8/2018, tòa án Tỉnh Nghệ An đã tuyên phạt một giáo dân khác thuộc Giáo Phận Vinh là ông Lê Đình Lượng – một nhà hoạt động môi trường, 20 năm tù. Truyền thông trong nước viết rằng ông Lê Đình Lượng là đối tượng phản động đặc biệt nguy hiểm thuộc tổ chức Việt Tân. Ông bị kết tội "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân".

Tổ chức Amnesty International mới đây công bố báo cáo, cho biết hiện Việt Nam đang giam giữ ít nhất 128 tù nhân lương tâm. Trong số này chừng 10% bị kết án tù vì những bình luận đăng trên mạng xã hội như Facebook.

Hôm 17/9, Luật sư Đặng Đình Mạnh, một trong ba luật sư nhận bào chữa cho ông Tĩnh, nói với RFA rằng ông chưa thể trả lời vụ này vì chưa cầm bản Kết luận điều tra trong tay.

Published in Việt Nam

Hai nữ tù chính trị Việt Nam được CPJ nêu danh nhân dịp 8/3 (RFA, 08/03/2019)

Tổ chức Bảo vệ Ký giả (CPJ) cho biết tổ chức này ghi nhận hiện có 32 nữ nhà báo đang bị cầm tù trên thế giới, trong đó có 26 người đưa tin tức liên quan đến lãnh vực chính trị tại quốc gia của họ.

tudo1

Nhà hoạt động nhân quyền HUỳnh Thục Vy bị tuyên án 2 năm 9 tháng tù giam vào ngày 30/11/18. RFA

Trong báo cáo phổ biến nhân ngày Phụ nữ Quốc tế, 08/03/19, CPJ xếp Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia đứng đầu trong danh sách giam giữ đến 14 nữ nhà báo trong tổng số 68 nhà báo bị buộc tội chống chính quyền.

Trung Quốc xếp thứ nhì với 6 trong 7 nữ nhà báo bị tuyên án tù với tội danh "chống nhà nước".

Việt Nam đứng thứ 4 với hai nhà báo được nêu tên, bao gồm Trần Thị Nga và Huỳnh Thục Vy bị tuyên án tù do những công việc đăng tải thông tin về vi phạm nhân quyền và tham nhũng.

Bà Trần Thị Nga bị bắt giữ vào hạ tuần tháng 1 năm 2017 và bị tuyên án 9 năm tù giam. Hiện tại, bà Nga đang bị giam giữ ở trại tù Gia Trung, tỉnh Gia Lai. Vào tối ngày 8 tháng 3, thân nhân của bà Trần Thị Nga, ông Lương Dân Lý cho biết về tình hình của bà Nga :

"Nga bị áp lực là bị giam riêng. Tuy không bị cùm chân tay, không bị nhốt trong tối nhưng bị ở phòng riêng, không được tiếp xúc chuyện trò với ai cả. Tôi nghĩ thì cũng giống như một hình thức biệt giam. Nga bảo rất bị áp lực về chuyện này vì giống như mình bị đày ra ngoài hoang đảo. Sức khỏe thì Nga mới bị thoái hóa đốt sống lưng nên cũng bị đau nhức. Vì bị giam riêng nên lúc trước họ không cho chữa bệnh gì đâu. Nhưng vừa rồi, Nga gọi điện về bảo là đột xuất cách đây khoảng độ 1 tuần thì họ cho đi khám bệnh. Thấy hơi lạ !"

Blogger Huỳnh Thục Vy, thành viên của tổ chức xã hội dân sự độc lập-Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam, vào ngày 30/11/18 bị tòa án tại Buôn Hồ, tỉnh Đăk Lăk tuyên án 2 năm 9 tháng tù giam với cáo buộc "xúc phạm quốc kỳ" theo điều 276 Bộ Luật Hình Sự và bản án sẽ có hiệu lực khi con của cô tròn 3 tuổi. Nhân ngày Phụ nữ Quốc tế, cô Huỳnh Thục Vy chia sẻ với RFA :

Mình không phân biệt đàn ông hay phụ nữ trong cuộc đấu tranh này. Trong cuộc đấu tranh cho dân chủ Việt Nam thì ai có chút sức lực nào thì góp sức bấy nhiêu đó thôi. Mình thấy điều này là bình thường. Ai đã lên tiếng chống lại chính quyền thì chính quyền ghét và bỏ tù thì cũng là điều bình thường luôn. Nếu họ không ghét, họ không bỏ tù thì chính quyền đó không phải là độc tài. Và nếu đó không phải là chính quyền độc tài thì mình cũng không phải đấu tranh cho nhân quyền gì cả".

Vào ngày 7 tháng 3 Tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới (RSF) cũng ra thông cáo báo chí nêu trường hợp những nữ tù chính trị đang bị giam giữ trên khắp thế giới. Trường hợp của bà Trần Thị Nga của Việt Nam được nêu ra.

Ngoài ra trường hợp nữ tù chính trị Nguyễn Đặng Minh Mẫn được nêu trong thông cáo báo chí về nhóm bị ngược đãi.

**************

Ân Xá Quốc Tế kêu gọi hành động khẩn cho tù chính trị Huỳnh Trương Ca (RFA, 08/03/2019)

Tổ chức Ân Xá Quốc Tế vào ngày 8 tháng 3 kêu gọi cộng đồng viết thư cho Ông Thủ Tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc về trường hợp tù nhân lương tâm Huỳnh Trương Ca. Ân Xá Quốc Tế kêu gọi chính phủ Hà Nội và Bộ Công An trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho tù nhân chính trị Huỳnh Trương Ca.

tudo2

Ông Huỳnh Trương Ca tại cơ quan công an - Courtesy of Vietnamnet

Theo Ân Xá Quốc Tế, tù nhân lương tâm Huỳnh Trương Ca đang bị giam giữ trong những điều kiện được nói vi phạm thêm nữa các quyền của người này.

Cụ thể Ông Huỳnh Trương Ca bị giam chung với 4 tù nhân khác trong một phòng nhỏ thiếu ánh sáng, và ông Ca không được phép rời khỏi phòng giam kể cả trong giờ ăn.

Ông này chỉ được phép rời phòng giam mỗi tháng một lần để đi gặp thân nhân theo tiêu chuẩn.

Bản thân Ông Huỳnh Trương Ca có một số bệnh ; tuy nhiên không được chữa trị theo yêu cầu của ông. Gia đình cho biết ông này bị bệnh phổi, vấn đề bao tử, cao huyết áp và tiểu đường. Gia đình nhiều lần gửi thuốc vào tù cho ông nhưng bị từ chối.

Ân Xá Quốc Tế còng cho biết thêm là Bộ Công An sẽ chuyển Ông Huỳnh Trương Ca đến một nhà tù xa địa phương nơi gia đình ông sinh sống.

Nội dung thư mà Ân Xá Quốc Tế đế nghị cộng đồng viết gửi đến Ông Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ quan ngại về trường hợp tù chính trị Huỳnh Trương Ca.

Theo đó thì ông Ca bị bắt tù chỉ vì thực thi một cách ôn hòa quyền tự do lập hội và hội họp.

Ông Huỳnh Trương Ca, 51 tuổi, là thành viên của nhóm có tên Hiến Pháp. Mục tiêu của nhóm này là giúp bảo đảm quyền người dân được qui định trong Hiến Pháp năm 2013 của Việt Nam.

Ông Ca bị bắt vào ngày 4 tháng 9 năm ngoái khi đang trên đường đến Thành phố Hồ Chí Minh để tham gia một cuộc biểu tình ôn hòa. Cùng ngày, có 8 thành viên khác của nhóm cũng bị bắt giữ.

Ông bị đưa ra tòa vào ngày 28 tháng 12 năm 2018 và bị kết án 5 năm 6 tháng tù với cáo buộc ‘tuyên truyền chống nhà nước’ theo điều 117 Bộ Luật Hình Sự năm 2015.

Trước khi bị bắt, an ninh địa phương từng nhiều lần sách nhiễu và đe dọa yêu cầu Ông Huỳnh Trương Ca phải ngưng dùng Facebook để nói về vấn đề nhân quyền và chỉ trích chính phủ Việt Nam. Tuy nhiên, Ông Huỳnh Trương Ca từ chối yêu cầu của an ninh tỉnh Đồng Tháp, nơi ông cư ngụ.

*****************

Việt Nam : Một chuyên gia về Biển Đông bị khai trừ đảng (RFI, 09/03/2019)

Ngày 08/03/2019, trang mạng Đà Nẵng Online, cơ quan ngôn luận của Đảng bộ thành phố Đà Nẵng, loan tin là Ông Trần Đức Anh Sơn, một trong những chuyên gia hàng đầu về Biển Đông ở Việt Nam, đã bị khai trừ khỏi đảng ngày 05/03/2019.

tudo5

Chuyên gia Trần Đức Anh Sơn trong một chương trình hội thảo về Hoàng Sa và Trường Sa tại Đà Nẵng. Capture d'ecran Youtube.

Hiện là Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng, ông Trần Đức Anh Sơn bị khai trừ đảng do bị cáo buộc đã viết, đăng tin bài "sai sự thật, không đúng với quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước" trên mạng xã hội Facebook. Đối với Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng, "sai phạm" của ông Trần Đức Anh Sơn là "rất nghiêm trọng, làm mất uy tín của tổ chức Đảng và cơ quan nơi ông làm việc".

Thông báo nói trên không nêu rõ là ông Trần Đức Anh Sơn đã có những sai phạm gì, nhưng theo hãng tin Pháp AFP, cho tới nay nhà sử học này vẫn thường chỉ trích chính quyền Hà Nội quá mềm yếu trước Bắc Kinh trong tranh chấp chủ quyền Biển Đông. Nhà nghiên cứu Trần Đức Anh Sơn đã thu thập nhiều tài liệu mà ông cho rằng có thể chứng minh yêu sách chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Phản ứng về việc khai trừ ông khỏi đảng, cũng trong ngày 08/03, trên trang Facebook cá nhân, ông Trần Đức Anh Sơn đã trích một câu của thiền sư Thích Nhất Hạnh : "Đây là giây phút hạnh phúc".

Việc khai trừ một chuyên gia hàng đầu về Biển Đông xảy ra vào lúc Hà Nội tố cáo tàu Trung Quốc đâm chìm một tàu cá Việt Nam. Theo hãng tin Mỹ AP, một quan chức Việt Nam, xin được giấu tên vì không được phép trả lời báo chí, hôm qua khẳng định chính một tàu của Trung Quốc đã đâm chìm một tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi vào ngày 06/03/2019, trong khu vực đảo Đá Lồi thuộc quần đảo Hoàng Sa. Sau khi tàu bị đâm chìm năm ngư dân trên tàu phải bám vào phần nổi của tàu này cho đến khi được một tàu cá khác của Việt Nam cứu vớt.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng ngày 07/03 đã bác bỏ cáo buộc của phía Việt Nam, và khẳng định là chính một tàu của Trung Quốc đã cứu năm người trên một tàu đánh cá Việt Nam gặp nạn ở Biển Đông "sau khi nhận được tín hiệu cấp cứu" từ tàu cá này vào sáng ngày 06/03.

Thanh Phương

*******************

Đảng khai trừ học giả đăng bài 'đi ngược quan điểm' lên Facebook (VOA, 08/03/2019)

Chính quyền Vit Nam cho hay hôm 8/3 rng mt hc gi mi b khai tr khi Đng Cng sn cm quyn vì đăng lên Facebook những ý kiến b xem là ch trích đng.

tudo3

Trang Facebook của ông Trn Đc Anh Sơn. 1/3/2019

Ông Trần Đc Anh Sơn, Phó Vin trưởng Vin Nghiên cu Phát trin Kinh tế Xã hi Đà Nng, b cáo buc đã viết các bài trên Facebook "không đúng s tht" và "đi ngược li quan đim ca đng và chính sách, pháp luật ca nhà nước", chính quyn nói trong mt tuyên b.

Ông Sơn đã phê phán điu mà ông cho là "cách tiếp cn mm yếu ca Vit Nam v vn đ Bin Đông vi Trung Quc". Vit Nam và Trung Quc lâu nay có nhng tranh chp vùng bin nhiu tim năng về năng lượng.

Dù đang chỉ đo các ci cách sâu rng và mt nn kinh tế ngày càng có đnh hướng th trường, Đng Cng sn Vit Nam hu như không khoan dung nhng li ch trích.

Chính quyền nói rng vi phm ca ông Trn Đc Anh Sơn "rt nghiêm trng, gây ra dư lun tiêu cc... và làm tn hi đến uy tín ca đng".

Ông Sơn b khai tr sau khi cách đây hơn bn tháng đng đã công khai ch trích ông Chu Ho, mt cu th trưởng khoa hc công ngh, đng thi là giám đc mt nhà xut bn, vì ông đã xut bn các cuốn sách được dch mà chính quyn cho là phê phán ch nghĩa xã hi và chế đ đc đng.

Theo Reuters

******************

Nhà nghiên cứu Biển Đông Trần Đức Anh Sơn bị khai trừ đảng (RFA, 08/03/2019)

Nhà nghiên cứu Biển Đông Trần Đức Anh Sơn, phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Đà Nẵng, vừa bị Thành ủy Đà Nẵng khai trừ khỏi Đảng hôm 7/3/2019.

tudo4

Nhà nghiên cứu Biển Đông Trần Đức Anh Sơn trong một lần giới thiệu sách trước đây. Courtesy FB Trần Đức Anh Sơn

Theo AFP, Ông Trần Đức Anh Sơn được nhiều người biết đến về những công trình nghiên cứu Biển Đông và chủ quyền của Việt Nam ở khu vực này trong tranh chấp với Trung Quốc.

Theo truyền thông trong nước, Ông Trần Đức Anh Sơn bị kỷ luật khai trừ đảng, do viết, đăng tin, bài trên Facebook, mà chính quyền cáo buộc là sai sự thật…. không đúng với quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Việt Nam trên mạng xã hội.

Tin cho biết chính quyền cáo buộc những vi phạm của ông Trần Đức Anh Sơn là rất nghiêm trọng, tạo ra dư luận tiêu cực trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Ông cũng bị buộc tội "phỉ báng uy tín của... tổ chức đảng và Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Đà Nẵng nơi ông làm việc từ năm 2009 đến nay".

Tuy nhiên tin không nêu rõ về nội dung những cáo buộc sai trái của Ông Trần Đức Anh Sơn, mặc dù trước đó, ông đã chỉ trích chính phủ Việt Nam đã không đứng lên công khai chống Bắc Kinh trong cuộc tranh chấp kéo dài về chủ quyền trên biển.

Ông đã thu thập các tài liệu chứng minh chủ quyền của Hà Nội trong tuyến đường thủy có từ thế kỷ 19, cụ thể là trên các đảo Trường Sa và Hoàng Sa.

Các bài đăng trên Facebook của con trai ông đã ủng hộ những tuyên bố đó và chống lại cuộc xâm lược Việt Nam năm 1979 của Trung Quốc, khi đó đã gây ra một cuộc chiến tranh biên giới đẫm máu.

Ông Sơn đã không có bình luận nào, tuy nhiên trích lời nhà sư Thích Nhất Hạnh : "Đây là một khoảnh khắc hạnh phúc".

Published in Việt Nam

Luật hóa việc ‘xúc phạm’ lãnh tụ là phi lý (RFA, 25/09/2017)

Ngày 20/9 vừa qua, trong buổi Hội thảo góp ý dự án Luật An ninh mạng do đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức, ông Trần Quốc Tú, Phó phòng Kiểm tra văn bản, Sở Tư pháp Thành phố Hồ Chí Minh đã đề nghị thêm tội danh "xúc phạm, bôi nhọ lãnh tụ" vào luật của Việt Nam.

tudo1

Băng rôn in hình ông Hồ Chí Minh đọc tuyên ngôn độc lập ngày 2/9/1945. Ảnh chụp tháng 8/2014, tại Hà Nội. AFP

Phi lý !

Giải thích về lý do đưa ra đề nghị nghiêm cấm xúc phạm, bôi nhọ lãnh tụ, ông Tú nói rằng gần đây trên các trang mạng, các phần tử phản động chống phá đang ra sức xuyên tạc, bôi nhọ các lãnh tụ cách mạng Việt Nam. Đồng thời, tung hô và ca ngợi các nhân vật tay sai, cộng tác với đế quốc, thực dân trước đây. Theo ông Tú thì mục đích của việc này là để hạ bệ thần tượng, gây hoang mang, hoài nghi và bất mãn trong quần chúng nhằm tiến đến mưu đồ chống phá Đảng và Nhà nước Việt Nam.

Vì vậy ông kết luận rằng đây là hành vi nguy hiểm, trực tiếp ảnh hưởng đến chế độ và an ninh quốc gia.

Trao đổi với RFA, Giáo sư Tạ Văn Tài, giảng viên Khoa Luật tại đại học Havard, Mỹ nhận định rằng một số người trong Đảng Cộng sản Việt Nam đang rất hoang mang và lo sợ thần tượng của chế độ sẽ sụp đổ. Ông phân tích :

Theo tôi nghĩ, đó là do họ lo sợ việc chỉ trích ông Hồ Chí Minh, được một số Đảng viên Đảng Cộng sản cho là thần tượng của chế độ. Tuy nhiên nhiều người trong nước vẫn thấy ông cụ có nhiều khuyết điểm nên họ muốn xem xét lại thần tượng.

Giáo sư Tạ Văn Tài nhắc đến một vụ việc từng xôn xao dư luận liên quan đến Giáo sư Ngô Bảo Châu. Vào hôm 19/05/2016, cũng là sinh nhật của ông Hồ Chí Minh, trên Facebook cá nhân của mình, Giáo sư Châu viết : "Có quý mến ai thì mong họ thoát khỏi vòng luân hồi, đừng bắt họ sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta".

Bình luận này nhận được trên dưới 20.000 người "thích", hàng trăm bình luận và cả ngàn lượt chia sẻ nhưng đã được gỡ bỏ sau khoảng hai giờ kể từ khi đăng.

Ngay sau đó trên mạng xã hội đã lan truyền những bài viết lên án Giáo sư Ngô Bảo Châu như "Tiếc cho nhân tài Ngô Bảo Châu" ; "Ngô Bảo Châu - một con trâu biết làm toán" hay "Ngô Bảo Châu - một con chó phản chủ…".

Một bài trong số này đăng trên blog có đoạn viết : "Ngô Bảo Châu tiếp tục cổ súy cho các hành động sai trái chống phá đất nước của những tên phản động như Lê Công Định, Nguyễn Đình Thục, Đặng Hữu Nam, Mẹ Nấm..".

Theo quan điểm của Giáo sư Tạ Văn Tài thì những câu nói của Giáo sư Ngô Bảo Châu được cho là có liên quan đến ông Hồ Chí Minh không có gì là nặng nề. Ấy vậy mà đã bị một bộ phận dư luận "ném đá" dữ dội. Huống chi là những người bị cho là bôi nhọ lãnh tụ thì người ta muốn hình sự hóa tội danh này cũng là dễ hiểu.

Luật sư Hà Huy Sơn, thuộc đoàn luật sư Hà Nội nêu ra những vấn đề trong đề xuất thêm tội bôi nhọ lãnh tụ và luật pháp Việt Nam :

Thứ nhất, theo tôi, trong hệ thống pháp luật Việt Nam chưa có khái niệm ai là lãnh tụ cả. Thứ hai, theo Hiến pháp 2013 của Việt Nam thì các công dân đều bình đẳng như nhau, không phân loại là lãnh tụ là công dân loại 1 hay các công dân khác là công dân loại 2. Còn về chuyện bảo vệ uy tín, danh dự cá nhân của công dân thì trong Bộ luật Dân sự người ta đã quy định rồi. Cho nên ý kiến đó tôi thấy là vô lý !

Xã hôi văn minh không ai có !

Đầu tháng 7 vừa qua, nhà hoạt động dân chủ nhân quyền Trần Hoàng Phúc, cũng là một thành viên của YSEALI- nhóm Sáng kiến Lãnh đạo Đông Nam Á do cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama thành lập, đã bị bắt theo điều 88 Bộ luật hình sự. Sau khi anh Phúc bị bắt, trên mạng xuất hiện nhiều bài viết nói rằng anh đã xúc phạm tới ông Hồ Chí minh, kèm theo một bức hình cho là của nhà tranh đấu trẻ, đang đạp chân vào chân dung ông Hồ.

Tuy nhiên mẹ của anh Phúc, và các nhà hoạt động thân quen với anh đều khẳng định rằng người trong hình không phải là Trần Hoàng Phúc.

Trang vntb.org viết : "Việc Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội bắt giam Trần Hoàng Phúc tiếp tục là bài học đắt giá cho những kẻ chống chế độ, chống Nhà nước. Đặc biệt, đối với những kẻ xúc phạm anh linh Chủ tịch Hồ Chí Minh thì nhân dân Việt Nam không bao giờ tha thứ !"

tudo2

Dòng status trên Facebook của Giáo sư Ngô Bảo Châu hôm 19/5/2016.hoangsaparacels.blogspot

Luật sư Võ An Đôn, đoàn Luật sư Phú Yên cho rằng việc bổ sung thêm luật cấm bôi nhọ lãnh tụ là không nên và không cần thiết. Ông cho biết hiện tại luật của Việt Nam đã nói rõ nếu ai thấy mình bị xúc phạm thì có thể kiện ra tòa. Theo ông, nếu cho điều này vào luật sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới quyền của người dân :

Lãnh tụ thì mỗi người có quyền tôn trọng trong tấm lòng của mình. Nhưng một người nào đó không tôn trọng thì không thể bắt buộc người ta phải tôn trọng hay có cái nhìn khác hay đánh giá khác. Đó là quyền cá nhân của họ. Luật mà bắt buộc người ta phải tôn trọng, không được nói ra sự thật là vi phạm quyền tự do ngôn luận của con người.

Trả lời thắc mắc của chúng tôi rằng liệu quốc tế có luật nào quy định người dân không được bôi nhọ lãnh tụ không, Giáo sư Tạ Văn Tài nói rằng ở các nước văn minh không hề có luật kiểu này và ông khẳng định đây là quyền phê phán lịch sử của nhân dân. Ông nói Việt Nam nếu muốn phát triển văn minh hơn, cũng không nên đưa những điều như vậy vào luật :

Các xã hội văn minh họ có chủ trương là một người đã quá vãng thì coi như một nhân vật lịch sử và người ta hay nói là để lịch sử phán xét. Cho nên các nước văn minh như Hoa Kỳ chẳng hạn họ không cho là nói xấu hay phê bình một cách thẳng thắn người đã chết rồi là mắc tội phỉ báng. Phỉ báng chỉ dành cho người còn sống vì họ cần danh dự của họ để sống một cách hiên ngang, thì nói xấu hay nói sai sự thật về người đó mới là phỉ báng. Còn khi người đó đã chết rồi thì người ta có quyền phê bình thẳng thắn để tạo dư luận lịch sử.

Nói xấu hay nói tốt cho người đã chết rồi, dù là nhân vật vĩ nhân đi chăng nữa là quyền phê phán lịch sử của nhân dân.

Cho nên nếu làm ra luật như vậy sẽ bị thế giới văn minh cười cho chết luôn.

Không chỉ với lãnh tụ, từ đầu năm nay, Việt Nam liên tục có nhiều hành động nhằm bảo vệ uy tín của lãnh đạo cấp cao. Trong phiên họp Quốc hội hồi tháng 5 vừa qua, một số đại biểu đã đề nghị bổ sung quy định nghiêm cấm xúc phạm, bôi nhọ danh dự của lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Trước đó Việt Nam cũng yêu cầu Google gỡ bỏ hơn 2.200 video nói xấu, bôi nhọ lãnh đạo. Ngoài ra, Việt Nam cũng yêu cầu Facebook loại bỏ những tài khoản giả mạo lãnh đạo Nhà nước.

Nhận xét về hành động "ráo riết" bảo vệ hình ảnh lãnh đạo và lãnh tụ của Việt Nam, luật sư Võ An Đôn cho rằng họ lo sợ một khi hình ảnh tốt đẹp về người đứng đầu không còn nữa, điều đó có thể ảnh hưởng đến cả chế độ. Giống như trong một tôn giáo, người ta xây dựng một hình tượng đẹp đẽ để mọi người tin tưởng và noi theo. Khi mọi người không còn tin vào hình tượng đó nữa, thì tôn giáo đó cũng không thể tồn tại :

Người ta không muốn làm xấu đi hình ảnh lãnh đạo hay lãnh tụ của mình. Cứ nói là bôi nhọ chứ thực ra nhiều người nói sự thật. Lãnh đạo Nhà nước nếu cảm thấy mình bị xúc phạm thì cứ khởi tố người nói xâu mình ra tòa. Yêu cầu người đó công khai xin lỗi, bồi thường. Nếu vụ việc mang tính hình sự thì cứ khởi tố vì luật có sẵn hết rồi.

Giáo sư Tạ Văn Tài cũng có quan điểm tương đồng, ông nói rằng nhiều người trong Đảng Cộng sản đang lo sợ và hoảng hốt trước sự rung rinh của chế độ. Nếu càng ngày sự thật càng phơi bày ra, thì nhân dân có thể sẽ nổi loạn lật đổ. Ông cho rằng Việt Nam nếu muốn được coi là quốc gia dân chủ thì phải để người dân được quyền phê bình, và chỉ sử dụng luật phỉ báng để ngăn chặn trường hợp phê bình bừa bãi.

*******************

An ninh ‘sách nhiễu’ các nhà hoạt động ở Thành phố Hồ Chí Minh (VOA, 25/09/2017)

tudo3

Nhà hoạt đng/blogger Nguyn Đình Hà (trái) mới b an ninh Vit Nam sách nhiu Thành phố Hồ Chí Minh.

Nhà hoạt đng Nguyn Đình Hà cáo buc b "sách nhiu" thành ph H Chí Minh cui tun qua. Cùng b "sách nhiu" là hai hc viên ca mt lp v hot đng xã hi dân s.

Ông Hà cho VOA biết, v vic xy ra tối hôm 23/9 vi vic các sĩ quan an ninh Vit Nam mc thường phc tha lúc ông đi vng đã "đt nhp" vào và "lc soát" căn h nơi ông tm trú ít ngày phường 5, qun 11.

Khi ông quay lại căn h, các nhân viên an ninh vn trong đó và ép buc ông phải trả li các câu hi ca h. Ông Hà, người đã có nhiu bài viết trên Internet v dân ch, nhân quyn Vit Nam, nói rng ông đã b các nhân viên an ninh đánh nhiu ln vào đu, nhưng không nguy him đến tính mng.

Phía an ninh nói với ông Hà rng h nghi ông có mặt Thành phố Hồ Chí Minh đ tham gia dy v hot đng xã hi dân s trong chương trình do mt nhà hot đng khác là ông Nguyn H Nht Thành điu hành.

Ông Thành xác nhận vi VOA rng căn h nơi ông Hà tm trú là nơi din ra các "bui chia s kiến thc căn bn về dân ch".

Hai học viên ca các bui hc hc gm mt n và mt nam đã đến căn h không lâu sau khi ông Nguyn Đình Hà b an ninh "phc kích", và h cũng đã b đưa v mt đn công an phường gn đó cùng vi ông Hà.

Quát nạt và đe da dùng vũ lc, các nhân viên an ninh khăng khăng cáo buc ông Hà tham gia dy cho các lp "chng phá chính quyn" ca ông Nguyn H Nht Thành.

Nhưng ông Hà khng đnh "không biết", "không liên quan" đến các lớp học như vy, ông ch tm thi trong căn h trước khi tìm nơi mi. Nhà hot đng tng t ng c đi biu quc hi nhn đnh :

"Chứng t đây là h mun đánh phá mt lp hc v xã hi dân s. Cái đó chính là nguyên nhân h ‘phc kích’ trong căn h đó. Họ s người dân biết kiến thc liên quan đến pháp lut, chính tr, truyn thông. Đó là nhng k năng rt cơ bn giúp con người nói tht, biết nhng quyn cơ bn ca mình, t đó thc tnh nhng ý thc chính tr, t đó bước qua ni s hãi và dn thân vào con đường đưa Vit Nam tr thành nước dân ch và tôn trng nhân quyn".

Hồi tháng 12 năm ngoái, mt v sách nhiu tương t vi mt lp v xã hi dân s cũng đã xy ra Thành phố Hồ Chí Minh. Nhà hot đng Nguyn H Nht Thành, người đóng vai trò ch cht thc hin các lp học đã b đe da và tm gi khi đó.

n na năm trôi qua không có vn đ gì vi các lp hc này, nên ông Thành "khá bt ng" v s vic va xy ra vi ông Hà. Ông Thành đưa ra ý kiến :

"Tư duy ‘ta và đch’ h vn gi cho đến hôm nay. Đi vi những hot đng có tính cht không vâng phc nhà cm quyn thì h luôn đánh giá nhng hot đng như vy là mang tính thù đch. H luôn kiếm mi cách h ngăn chn, đàn áp, mc dù tt c nhng hot đng đó đu ôn hòa và hp pháp".

Nhà hoạt đng Nguyn Đình Hà cho biết ti đn công an, các nhân viên an ninh đã buc ông phi cho h tiếp cn các d liu trong máy tính xách tay, đin thoi di đng, máy nh, các th nh ca ông, sau khi h "tch thu" các thiết b này mà không giao cho ông Hà biên bn.

Theo lời ông Hà, trong máy ảnh và các th nh có các cuc phng vn gia ông và mt s nhà hot đng.

Phía an ninh đã in ra các bài viết ca ông dành cho đài Á Châu T do (RFA) và các tin nhn trong tài khon Facebook cá nhân ca ông, ông Hà cho hay.

Đã có hai nhân viên tự xưng là sĩ quan hình s mc thường phc ép ông Hà viết mt "bn thú ti" rng ông là "phn đng" cũng như tham gia và nhn tin t các t chc chng phá Vit Nam.

Nhà hoạt đng Nguyn Đình Hà, người cũng là lut gia, nói :

"Đối với tôi, an toàn sc khe ca cá nhân là quan trng hơn, nên tôi thc hin theo yêu cu ca h. Tôi vn khng đnh mt điu trong đu mình rng nhng t giy đó mình ghi nó như giy gói xôi y. Nó không có giá tr pháp lý đi vi tôi hay cng đng quc tế".

Ông Hà cũng bị ép phi viết rng ông đng ý "làm cơ s cho cơ quan an ninh" – thut ng đ ch người làm ch đim hoc hot đng ngm đ thu thp thông tin cho B Công an Vit Nam. Riêng v điu này, ông cho VOA biết ông ch viết trong "bn thú ti" rng ông sẽ "không làm điu gì gây phương hi đến an ninh quc gia và li ích dân tc".

Sau 20 tiếng b tm gi và thm vn, ông Hà đã được th nhưng ông s phi "làm vic tiếp" vi Tng cc An ninh - Chi nhánh phía Nam ca B Công an Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 27/9 ti, ông cho hay.

Chiều ti ngày 25/9, VOA Vit Ng không th liên lc được vi cơ quan an ninh này đ hi ý kiến v trường hp liên quan ti ông Hà.

Published in Việt Nam

n na thế k trước Phong trào T do Phát biu (Free Speech Movement, FSM) được khai sinh t Đi hc Berkeley và đã lan ta đến khp các sân trường đi hc M.

berke1

Không được vào sân trường nên đoàn biu tình t hp trước cng trên đường Bancroft. (nh : Bùi Văn Phú)

Cùng thời đim, chiến tranh ti Vit Nam leo thang cường đ vi s tham gia chiến đấu ca lính M nên đã đưa đến nhng cuc biu tình rm r phn đi cuc chiến t sân trường đi hc này.

Phim tài liệu "Berkeley in the Sixties" có nhiu cnh Sproul Plaza vi hàng nghìn sinh viên biu tình đã b cnh sát và v binh quc gia dùng hơi cay giải tán.

Liên quan đến Vit Nam, t năm 1963 có Madame Nhu, phu nhân ca c vn Ngô Đình Nhu, em trai ca Tng thng Ngô Đình Dim, đã đến đây nói chuyn vào tháng 8 nhm gii đc dư lun cho rng chính quyn ca ông Dim đàn áp tôn giáo. Khi bà Nhu din thuyết trong thao trường Harmon, bên ngoài có nhiu người biu tình phn đi.

Chiến tranh Vit Nam chm dt vi s rút lui ca người M vào tháng 4 năm 1975. T đó nhng sôi đng ca sinh viên cũng lng xung, tuy sân trường vn có nhng cuc biu tình phản đối Hoa Kỳ can d quân s hay vin tr cho các chính ph đc tài Nam M như El Salvador, Chile, Nicaragua, hay Trung Đông như Iran, nhưng không đông và cường đ không thường xuyên hay sôi ni như thi còn chiến tranh Vit Nam.

Đầu năm 1983 Đi s M tại Liên Hip Quc, dưới thi Tng thng Ronald Reagan, là Jeane Kirkpatrick, đã b sinh viên phn đi khi bà đến nói chuyn v chính sách ca Hoa Kỳ Châu M Latinh nói chung và cuc chiến El Salvador nói riêng. T chc sinh viên có tên "Students Against Intervention in El Salvador" đã la ó, sỉ v bà làm náo đng c thính đường Wheeler khiến bà phi tm ngưng nhiu phút và sau đó hy b mt bui din thuyết khác cũng do nhà trường t chc.

Vùng Vịnh San Francisco được biết đến là khu vc có khuynh hướng chính trị t do phóng khoáng nht nước M (the most liberal), có th gi là cc t. Các v dân c đây hu hết theo Đng Dân ch và thường nhn được trên dưới 70% phiếu bu trong các cuc bu c t cp tiu bang đến liên bang.

Tuy đa số ng h Đng Dân chủ nhưng tiếng nói ca Đng Cng hòa không vì thế mà b ngăn cm vì đó là tinh thn sinh hot dân ch.

Nhưng t khi Donald Trump lên làm Tng thng, vn đ t do phát biu quan đim li được đt ra, vi tâm đim là Đi hc Berkeley vì trong na năm qua đã có nhiều bo đng khi nhng din gi cc hu (alt Right) đến din thuyết đã b thành phn cc t kéo đến tn công.

Đáng chú ý nhất là din gi Milo Yiannopoulos, vi quan đim cc kỳ bo th, được Hi Sinh viên Cng hòa (Berkeley College Republicans) ca trường mi nói chuyn hôm 1/2/1017 và đã xy ra bo đng, đt phá ngay ti Sproul Plaza do mt nhóm người mc đ đen, bt mt gây ra khiến bui din thuyết b hy vào phút chót.

berke2

Đoàn biểu tình giơ tay hô to nhng khu hiu phn đi chính sách ca Tng thng Trump. (nh : Bùi Văn Phú)

Sau vụ bạo đng là đôi ln na có biu tình na mà cnh sát không can thip khi có tn công nhm vào người ng h chính sách ca Tng thng Trump, cùng vi vic hy b bui nói chuyn ca nhà bình lun bo th Ann Coulter vào tháng Tư, vì thế đã có ch trích cnh sát và lãnh đạo trường đã không làm nhim v bo v quyn t do phát biu ca người dân, ca sinh viên.

Quyết th hin quyn t do phát biu, Hi Sinh viên Cng hòa đã mi din gi Ben Shapiro đến nói chuyn vào lúc 7 gi ti ngày 14/9. Tc thì có phn đi t phe t và li kêu gi biu tình chng Ben Shapiro.

Chiều ngày 13/9, mt ngày trước bui din thuyết, ngay li vào trường đã có nhng áp-phích ln được dng lên và t rơi được phát vi cáo buc Ben Shapiro và nhng din gi Milo Yiannopoulos, Ann Coulter, Steve Bannon là theo chủ trương phát-xít. Nhng tài liu này do mt t chc mi ra đi t khi Trump thng c là refusefascism.org bo tr in n.

Refuse Fascism được thành lp bi Sunsara Taylor, mt người có khuynh hướng chính tr Mao-ít và là thành phần lãnh đo ca Đng Cách mng Cng sn M.

Ben Shapiro tốt nghip Đi hc U.C. Los Angeles 2004 và trường lut Đi hc Harvard 2007. Ông là cu biên tp viên ca báo mng Breitbart News vi khuynh hướng bo th do Steve Bannon lp ra.

Hiện nay Ben có diễn đàn mạng riêng. Ông không ng h phá thai và gi nhng người ph n đã làm vic này là "k giết tr thơ", mt quan đim ca nhng người M bo th.

Ben cho rằng môi trường đi hc M thường nghiêng v cánh t và có khuynh hướng truyn đt cho sinh viên những tư tưởng và sinh hot chính tr phóng khoáng (liberal) ca Đng Dân ch, trong khi nhng quan đim bo th b ngăn cm.

Theo dự đnh, tiếp theo bui din thuyết ca Ben Shapiro, s có "Free Speech Week" t ngày 24 đến 27/9. Hi sinh viên Berkeley Patriot đứng ra t chc s kin này và đã mi các din gi bo th đến nói chuyn, trong s đó có Milo Yiannopoulos, Ann Coulter và chiến lược gia ca Tng thng Donald Trump là Steve Bannon.

Sinh hoạt này đã gp phn đi ca mt s nhân viên nhà trường. Theo báo sinh viên Daily Californian, trên 130 giáo sư và nhân viên đã ra thư ng ty chay "Free Speech Week" và kêu gi sinh viên không đến lp trong tun l có s kin.

Tân Hiệu trưởng Carol Christ, vi ba thp niên làm vic cho trường, đã có quyết tâm bo v quyn t do phát biu ti Đi hc Berkeley sau nhng tht bi và thiếu sót ca người tin nhim trong nhng tháng đu năm nay.

Tiếp xúc vi sinh viên và ban ging hun bà đã ha s làm mi cách đ bo v quyn t do phát biu ti đi hc này. Tr li phng vn ca báo Los Angeles Times, đăng trong s báo ra ngày 14/9, Hiu trưởng Christ phát biu : "Tôi tin tưởng sâu xa vào quyn được din thuyết trong khuôn viên trường của Ben Shapiro, dù không đng ý vi ông. Thc ra tôi có bt đng sâu sc vi ông. Nhưng ông y được mt hi đoàn sinh viên mi đến nói chuyn theo đúng lut l ca trường. Đó tht s là mt tình hung khó x".

Theo lời bà, trong nhng biến c gn đây trường đã phi chi ra khong 800 nghìn đôla đ ngăn chn gây ri và bo đm an ninh cho din gi.

Địa đim din thuyết ca Ben Shapiro cũng đã là kết qu tranh đu ca Hi Sinh viên Cng hòa. Lúc đu nhà trường ch đnh thính đường Wheeler, vi khong 700 chỗ. Ban t chc mun có nơi rng hơn và được chuyn qua Zellerbach Hall, vi 2.000 ch, nhưng vì lý do an ninh nhà trường ch cho tng dưới, vi sc cha khong 1.000 người.

Vé nghe diễn thuyết đã được phân phi hết ngay ch trong vòng chưa đến mt gi đồng hồ, theo ban t chc cho biết.

Từ chiu ngày 14/9 cnh sát đã đưa ra các phương án ngăn chn bo đng. Khu vc bao quanh Zellerbach Hall b phong to bng nhng khi chn bê tông và đi hình c trăm cnh sát.

Chỉ nhng ai có vé mi được vào thính đường, sau khi qua trạm dò vũ khí và kim soát an ninh. Cnh sát cũng cho gi mt khong cách chng 50 mét gia đoàn biu tình và nhng người xếp hàng vào nghe din thuyết.

i có th t hp biu tình, cnh sát không cho mang vào gy hay nhng vt dng có thng để tn công. Nhng người đeo mt n hay bt mt cũng không được phép vào khu vc biu tình.

Đối din vi nhng ch trích gn đây, ban điu hành trường cũng như gii chc thành ph Berkeley đã có quyết tâm đ nơi đây không phi mang tiếng là nôi sinh ca phong trào tự do phát biu quan đim mà li không bo v được quyn t do biu đt ca sinh viên và ca người dân.

Trong phiên họp ti th Ba 12/9, hi đng thành ph cũng đã biu quyết cho phép cnh sát dùng hơi cay đ khng chế nhng k ch trương gây bo đng.

Với tt c nhng bin pháp phòng nga được trin khai và vi s vng mt ca thành phn Antifa và Black Clad, bui nói chuyn ca Ben Shapiro đã din ra tt đp, trong tinh thn tôn trng t do phát biu vn là truyn thng ca Đi hc Berkeley.

Để bo đm cho s kin được din ra trong ôn hòa, tn phí nhà trường đã phi chi ra là 600 nghìn đôla. Không rẻ.

Bùi Văn Phú

Nguồn : VOA, 22/09/2017

Published in Diễn đàn