Lần thứ hai, Mỹ điều oanh tạc cơ B-2 đến Hawaii "dằn mặt" Trung Quốc (RFI, 13/01/2019)

Ba máy bay ném bom tối tân B-2 Spirit và một đơn vị gồm 200 người của Mỹ đã được điều đến Căn cứ Quân sự hỗn hợp Trân Châu Cảng ở Hawaii vào ngày 11/01/2019 để tham gia huấn luyện ở Thái Bình Dương. Đây là lần thứ hai, máy bay B-2 được triển khai ở Thái Bình Dương trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc, đặc biệt là những yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Oanh tạc cơ B-2 của Mỹ. Wikipedia

Theo trang Business Insider, trích thông tin của Bộ chỉ huy Không quân Mỹ ở Thái Bình Dương, ba chiếc B-2 xuất phát từ căn cứ không quân Whiteman, ở Missouri, đến Hawaii nhằm trấn an các đồng minh và gửi thông điệp rõ ràng tới bất kỳ quốc gia nào đe dọa đến hòa bình và an ninh khu vực.

Bản thông cáo của trung tá Joshua Dorr, giám đốc điều hành Phi đội ném bom 393, nhấn mạnh đến khả năng giám sát thường trực của máy bay B-2, có thể "xuyên thủng hệ thống phòng thủ tinh vi nhất của kẻ thù" và "sẵn sàng bảo vệ Hoa Kỳ cũng như các đồng minh".

Theo ông, đợt huấn luyện này rất quan trọng và nhằm ba mục đích : duy trì khả năng tương tác trong khu vực của quân đội Mỹ, tạo khả năng phối hợp với các đồng minh của Mỹ trong các cuộc tập trận chung và xác nhận khả năng sẵn sàng tấn công toàn cầu.

Đây là lần thứ hai, Mỹ điều oanh tạc cơ tối tân B-2 đến Hawaii. Lần thứ nhất diễn ra vào tháng 10/2018 sau khi Trung Quốc tuyên bố triển khai hệ thống tên lửa đạn đạo trung gian DF-26 (còn được gọi là "sát thủ đảo Guam").

Phía Trung Quốc luôn phản ứng mạnh mẽ với các hoạt động quân sự của Hoa Kỳ trong khu vực, thường xuyên chỉ trích gay gắt Washington, thậm chí đe dọa các chiến hạm Mỹ.

Thu Hằng

**********************

Pháp-Nhật lên án "thái độ hung hăng" của Trung Quốc trên biển (RFI, 13/01/2019)

Sau kỳ họp ngoại giao-quốc phòng lần thứ năm, theo công thức 2+2 hôm thứ sáu 11/01/2019 tại Brest, Pháp và Nhật cùng phản đối "thái độ hung hăng của Trung Quốc tại Biển Hoa Đông và Biển Đông". Hai bên thông báo "nâng cao hợp tác giữa Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và các đơn vị quân đội Pháp đóng tại các đảo ở Nam Thái Bình Dương".

Bộ trưởng Quân Lực Pháp Florence Parly và ngoại trưởng Jean-Yves Le Drian chào đón ngoại trưởng Nhật Taro Konvà bộ trưởng Quốc Phòng Takeshi Iwaya tại Brest. AFP

Quyết tâm tăng cường hợp tác an ninh Pháp-Nhật được thể hiện trong cuộc họp báo chung hôm thứ Sáu tại quân cảng Brest, miền tây bắc nước Pháp, theo nhận định của hãng thông tấn NHK. Bốn quan chức cao cấp gồm ngoại trưởng Nhật Bản Kono Taro và bộ trưởng Quốc Phòng Iwaya Takeshi, ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian và bộ trưởng bộ Quân Lực Florence Parly cùng bày tỏ quan ngại "sâu sắc" và lên án "mạnh mẽ" Trung Quốc gia tăng hoạt động quân sự ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, làm tình hình căng thẳng.

Để đối phó với mối đe dọa này, hai bên quyết định "nâng cao hợp tác" giữa quân đội Nhật và các đơn vị Pháp đóng tại Nam Thái Bình Dương (đảo Nouvelle Calédonie) từ quân sự cho đến khoa học, công nghệ, môi trường và năng lượng.

Hiện nay, hai nước đã và đang chuẩn bị các cuộc tập trận chung và có dự án chế tạo "tàu ngầm tự hành săn thủy lôi".

Không quân Nhật sẽ trang bị hệ thống phá sóng truyền tin

Về phần Tokyo, để đối phó với nguy cơ bị không quân Trung Quốc và Nga uy hiếp và xâm lăng, máy bay quân sự Nhật sẽ được trang bị hệ thống tấn công điện tử để phá sóng ra-đa và truyền tin đối phương. Mục tiêu thứ nhất là tăng cường khả năng tự vệ chống tên lửa có trang bị hệ thống nhiễu sóng đánh lừa ra-đa Nhật Bản. Mục đích thứ hai là vô hiệu hóa từ xa khả năng tấn công của không quân, hải quân hay bất cứ một lực lượng nào của đối phương muốn xâm lăng nước Nhật.

Kế hoạch này đã được đưa vào ngân sách quốc phòng kể từ năm tới 2020.

Nhật báo Yomiuri thiên hữu cho biết chính phủ rút tỉa bài học Ukraina năm 2014. Khi Nga sáp nhập bán đảo Crimée, hệ thống truyền tin liên lạc giữa bộ chỉ huy và các đơn vị Ukraina bị Nga phá sóng làm tê liệt. Quân đội Trung Quốc cũng đã trang bị cho các tiền đồn ở Biển Đông loại vũ khí điện tử này.

Tú Anh

Trung Quốc đã sẵn sàng đối đầu với Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương (CaliToday, 29/08/2018)

Vào tháng 4 năm nay, khi Trung Quốc chuẩn bị cử hành lễ kỷ niệm 69 năm thành lập lực lượng Hải Quân, đã có chuẩn bị cho chiếc hàng không mẫu hạm đầu tiên hoàn toàn do Trung Quốc đóng, hạ thủy.

Chiếc hàng không mẫu hạm đầu tiên hoàn toàn do Trung Quốc đóng, hạ thủy. Photo Credit : AFP

Trên một trang mạng quân sự Trung Quốc, người ta thấy có dòng chữ như sau : "Chiếc hàng không mẫu hạm đầu tiên tự chế của Trung Quốc sắp hoàn tất và Hoa Kỳ, Nhật và Ấn Độ phải giật mình".

Từ năm 2017, Trung Quốc đã có một lực lượng hải quân hùng hậu nhất thế giới, với tổng cộng số chiến hạm và tàu ngầm vượt trội cả Hoa Kỳ và đang tiếp tục đóng mới nhiều tàu chiến với một tốc độ đáng kinh ngạc.

Tuy về mặt phẩm chất thì các hạm đội Hoa Kỳ hơn hẳn, nhưng mật độ giàn trải lại mỏng hơn lực lượng Trung Quốc trên các dại dương của thế giới.

Chủ tịch Tập cận Bình trong tháng 4 khi chủ tọa một cuộc tập trận quy mô bao gồm 48 chiến hạm và tàu ngầm ở đảo Hải Nam, đã tuyên bố : "Nhiệm vụ xây dựng một lực lượng hải quân hùng mạnh chưa bao giờ tỏ ra khẩn cấp cho chúng ta giống như ngày hôm nay"

Cho dù Mỹ đang tiến hành chiến tranh mậu dịch với Trung Quốc thì tàu chiến và máy bay quân sự của Trung Quốc vẫn hoạt động ngoài khơi Nhật Bản, Đài Loan và nhất là ở Biển Đông.

Chỉ cách đây 3 năm, khi đứng cạnh cựu Tổng thống Obama ở Vườn Hồng của Tòa Bạch Ốc, Tập Cận bình còn hứa hẹn ‘sẽ không quân sự hóa Biển Đông’ nhưng khi Bộ Trưởng Quốc Phòng James Mattis sang thăm Bắc Kinh trong tháng 6 năm nay, ông Tập lạnh lùng tuyên bố ‘Trung Quốc sẽ không nhượng bộ 1 tất đất nào mà Trung Quốc cho là thuộc chủ quyền của mình’

Trần Vũ

****************

Đối trọng với Trung Quốc, phương Tây tăng cường hiện diện ở Thái Bình Dương (VOA, 29/08/2018)

Hoa Kỳ, Úc, Pháp và Anh sẽ mở thêm sứ quán mới ở Thái Bình Dương, tăng nhân sự và liên hệ mật thiết hơn với lãnh đạo của các đảo quốc Thái Bình Dương nhằm đối chọi lại với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực, Reuters dẫn các nguồn tin riêng cho biết hôm 29/8.

Máy bay của Không lực Hoàng gia Úc trong không phận của Liên bang Micronesia. Ảnh do Không lực Hoa Kỳ cung cấp.

Cuộc chiến giành ảnh hưởng tại các đảo quốc thưa thớt dân cư ở Thái Bình Dương trở nên quan trọng là vì mỗi quốc đảo nhỏ bé đều có một lá phiếu trong các diễn đàn quốc tế như Liên Hiệp Quốc, và họ cũng kiểm soát những vùng biển rộng lớn giàu tài nguyên.

Kể từ năm 2011, Trung Quốc đã chi 1,3 tỷ đôla cho các khoản vay ưu đãi và quà tặng để trở thành nhà tài trợ lớn thứ hai ở Thái Bình Dương sau Australia, khiến phương Tây e ngại rằng nhiều quốc gia nhỏ bé rốt cục có thể sẽ bị chìm ngập trong khối nợ vào Bắc Kinh.

Do vậy, Australia, New Zealand và Mỹ sẽ tăng viện trợ kinh tế và mở rộng sự hiện diện ngoại giao của họ tại các nước trong khu vực, theo lời các quan chức chính phủ và các nhà ngoại giao nói với Reuters.

"Chúng tôi lo ngại cách làm của Trung Quốc sẽ dẫn đến những khoản nợ không bền vững", một nguồn tin ẩn danh từ chính phủ Hoa Kỳ có hiểu rõ về kế hoạch của Washington trong khu vực nói với Reuters.

Quan chức Mỹ này nói thêm rằng Washington cần phải có đại diện đầy đủ ở các nước Thái Bình Dương để cho các chính phủ này biết rằng có những lựa chọn mở ra cho họ và hậu quả của việc nhận trợ giúp từ nơi khác.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Úc không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.

Hồi đầu năm nay, đại sứ Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh sẽ cẩn thận để đảm bảo rằng bên vay có thể hoàn trả nợ.

Các đại diện của chính phủ Úc, Anh, Pháp và Hoa Kỳ tại Canberra cũng không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.

Vẫn theo nguồn tin từ chính phủ Mỹ cho Reuters, Washington sẽ tăng số nhân viên ngoại giao tại Palau, Liên bang Micronesia và có khả năng là ở Fiji trong vòng hai năm tới.

Chính phủ Australia dự kiến sẽ lần đầu tiên cử cao ủy đến Tuvalu trong vòng vài tuần tời, và do đó đang gấp rút tìm người cho vị trí mà Canberra mới quyết định thành lập chỉ vài tháng trước - một nguồn tin chính phủ nói với Reuters. Nguồn tin này cũng từ chối tiết lộ danh tính vì ông không được phép nói chuyện với truyền thông.

Nước Anh cũng sẽ mở các vị trí cao ủy mới tại Vanuatu, Tonga và Samoa bắt đầu vào tháng 5 năm 2019. Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đang tìm cách tổ chức một cuộc họp với các lãnh đạo Thái Bình Dương vào đầu năm tới, các nguồn tin ngoại giao và chính phủ cho Reuters biết.

Quốc vương Tonga, Tupou VI, và Chủ tịch TQ Tập Cận Bình ký kết văn kiện giữa hai bên tại Bắc Kinh ngày 1/3/2018.

Đầu tháng này, Thủ tướng Tonga, Akilisi Pohiva, đã tìm sự hỗ trợ từ các chính phủ khác trong khu vực để cùng đưa ra yêu cầu xin Trung Quốc xóa cho các khoản nợ đang ngày càng chồng chất. Lãnh đạo của quốc đảo Thái Bình Dương sau đó lại đột ngột thối lui sau khi Bắc Kinh phàn nàn về kế hoạch này.

Cả Palau lẫn Tuvalu đều công nhận Đài Loan, nơi Bắc Kinh vẫn tuyên bố là thuộc lãnh thổ Trung Quốc và là một trong những vấn đề nhạy cảm nhất của Trung Quốc.

Ngoại giao biển

Trung Quốc không chỉ bỏ tiền ra để gây dựng ảnh hưởng.

Vào cuối năm 2018, Fiji hy vọng sẽ nhận được một tàu thủy văn của Trung Quốc, có khả năng lập bản đồ đáy biển, theo lời người đứng đầu lực lượng vũ trang của Fiji, Viliame Naupoto, nói với Reuters. Đây sẽ là món quà quân sự đầu tiên từ Trung Quốc cho một quốc gia Thái Bình Dương, và các nhà ngoại giao phương Tây coi đây là một nỗ lực của Bắc Kinh mưu tìm sự ủng hộ của Fiji, một trong những nền kinh tế lớn nhất trong khu vực.

Các đồng minh phương Tây cũng đang cố gắng xây dựng quan hệ. Các lực lượng từ Papua New Guinea, Fiji và Tonga tuần tới sẽ tham gia hai tuần tập trận quân sự ngoài khơi bờ biển phía bắc của Úc cùng với lực lượng đến từ Hoa Kỳ, Pháp và Nhật Bản. Trung Quốc cũng sẽ tham dự theo lời mời của nước chủ nhà Australia.

*******************

Lo ngại Trung Quốc, phương Tây gia tăng ngoại giao với các quốc đảo Thái Bình Dương (RFA, 29/08/2018)

Các cường quốc phương Tây là Mỹ, Anh, Pháp, và Úc sẽ tăng cường sự có mặt ngoại giao tại các tiểu quốc vùng Thái Bình Dương để đối phó với sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực này.

Du khách Trung Quốc tại đảo quốc Palau, Thái Bình Dương, 2015 - AFP

Hãng tin Reuters vào ngày 29 tháng 8 loan tin này, trích dẫn nguồn từ chính phủ Hoa Kỳ.

Theo Reuters, Washington sẽ tăng cường số nhân viên ngoại giao của mình tại các tiểu quốc Palau, Micronesia, và có thể là cả Fiji trong thời gian hai năm tới đây.

Nước Úc sẽ bổ nhiệm một viên Cao ủy tại đảo Tuvalu trong vài tuần tới. Anh cũng sẽ bổ nhiệm các viên cao ủy đến Vanuatu, Tonga, Samoa trong thời gian từ đây đến cuối tháng 5/2019.

Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đang có kế hoạch tổ chức một cuộc gặp với các nhà lãnh đảo những đảo quốc Thái Bình Dương vào năm tới.

Trong thời gian qua Bắc Kinh đã cho các nước nhỏ ở vùng Thái Bình Dương vay tiền hoặc viện trợ không hoàn lại với tổng trị giá lên đến 1 tỉ 300 triệu đô la. Từ năm 2011, Trung Quốc đã trở thành nhà tài trợ lớn thứ hai ở khu vực, chỉ sau Úc.

Nguồn tin giấu tên từ chính phủ Mỹ nói với Reuters rằng Mỹ rất quan ngại trước việc Trung Quốc cho vay bừa bãi, có thể dẫn đến tình trạng nợ xấu chất chồng.

**********************

Trung Quốc cho thử nghiệm tàu sân bay mới (VOA, 29/08/2018)

Tàu khu trục có phi đạn điều khiển Loại 055 tân tiến đầu tiên của Trung Quốc, chiếc Nanchang, rời xưởng đóng tàu Jiangnan ở Thượng Hải hôm thứ Sáu 24/8, theo China Daily. Tàu sân bay Loại 001 do Trung Quốc tự đóng đầu tiên và là tàu sân bay thứ hai sau chiếc Liêu Ninh cũng rời bến hôm thứ Hai 27/8.

Máy bay phản lực chiến đấu J17 của Trung Quốc đậu trên tàu sân bay Liêu Ninh trong một cuộc tập trận tại Tây Thái Bình Dương (ảnh chụp ngày 24/4/2018)

Trọng tâm của việc thử nghiệm tàu sân bay lần này là hệ thống đẩy của tàu. Tuy nhiên các nhà phân tích Trung Quốc tin là việc thử nghiệm này cũng liên hệ đến vấn đề hệ thống chỉ huy, thông tin, và quản trị cũng như việc hải hành và hệ thống vũ khí của tàu, tờ Hoàn cầu Thời báo cho biết.

Tàu khu trục Loại 055 có trọng tải 10.000 tấn, được xem như lớn nhất và là một trong những chiến hạm không chở máy bay tân tiến nhất tại Châu Á. Tàu này sẽ đóng một vai trò tương tự như tàu tuần dương loại Ticonderoga và tàu khu trục loại Arleigh Burke của Mỹ và được sử dụng như tàu hộ tống chính cho nhóm tàu sân bay chiến đấu, theo South China Morning Post.

Tàu khu trục của Trung Quốc có kích cỡ gần bằng các tàu tuần dương, được trang bị radar băng tần X và 112 ống phóng thẳng đứng để phóng phi đạn đất đối không tầm xa HHQ-9, phi đạn điều khiển chống tàu YJ-18, phi đạn điều khiển tấn công trên mặt đất CJ-10, và thủy lôi chống tàu ngầm. Tàu cũng được trang bị đại bác 130 ly hai tác dụng của hải quân và mang theo hai máy bay trực thăng chống tàu ngầm.

Đối thủ chính của tàu khu trục Loại 055 là tàu khu trục loại Zumwalt của Hải quân Mỹ được xem như có khả năng vượt trội các chiến hạm Trung Quốc hiện có.

Tàu sân bay Loại 001A tương tự như tàu sân bay thời Xô Viết được chỉnh trang lại, nhưng được "cải thiện một vài chỗ", theo ông Matthew Funaiole, một chuyên viên về Dự án Quyền lực Trung Quốc tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế được Business Insider dẫn lời. "Chiếc này có hệ thống radar mới, lớn hơn chút ít, sàn bay cũng lớn hơn một chút, đài chỉ huy nhỏ hơn một chút nên có khoảng không gian lớn hơn. Chắc chắn tàu được nâng cấp".

Hai chiến hạm Loại 001A và Loại 055 sẽ được chuyển giao cho Hải quân Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc trong vòng năm tới, theo như các chuyên gia quân đội Trung Quốc. Tàu khu trục Loại 055 sẽ được sử dụng để hộ tống tàu sân bay Loại 001A, lập thành một đội tàu chiến do tàu sân bay dẫn đầu với khả năng chiến đấu tân tiến hơn.

Việc phát triển các loại tàu căn bản như vậy cho phép Trung Quốc có thêm kinh nghiệm trong các hoạt động vận hành tàu sân bay trong lúc Bắc Kinh tìm cách trải dài quyền lực ra khỏi biên giới biển của mình.

(Nguồn Business Insider)

Hàng loạt sự cố liên quan đến du khách Trung Quốc đến Việt Nam khiến tranh chấp chủ quyền Biển Đông tiếp tục là trọng tâm chú ý, bất chấp các nỗ lực của chính phủ hai nước tìm cải thiện quan hệ.

Du khách Trung Quốc đi xe xích lô, ngắm cảnh Hà Nội (ảnh tư liệu 1/12/2016)

Tuần trước, nhóm 14 du khách Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam tại sân bay Cam Ranh của Khánh Hòa trên người mặc áo phông in bản đồ với đường lưỡi bò mà Việt Nam cho là "xâm phạm chủ quyền của Việt Nam" đã gây phẫn nộ trong công chúng, theo truyền thông trong nước. Nhóm du khách đã được yêu cầu thay áo trước khi rời phi trường.

Đây ít nhất là lần thứ tư liên quan đến các du khách Trung Quốc ở Việt Nam trong vòng hai năm qua. Các chuyên gia nhận định rằng những diễn biến này cho thấy Trung Quốc đang sử dụng quyền lực mềm để nhắc nhở Việt Nam về tranh chấp Biển Đông, còn Việt Nam thì vẫn tiếp tục phẫn nộ.

Ông Trung Nguyen, trưởng khoa quan hệ quốc tế của Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn thành phố Hồ Chí Minh nhận định : "Nếu nhìn vào một bức tranh lớn hơn, thì có thể thấy rằng Trung Quốc có lẽ đang gia tăng sử dụng thường dân như là một phương cách để mở rộng tuyên bố chủ quyền của họ trên Biển Đông, từ việc sử dụng ngư quân cho đến du khách".

Hàng loạt sự cố

Trung Quốc và Việt Nam không còn tin tưởng nhau sau cuộc chiến tranh biên giới cuối thập niên 1970. Hai nước lâu nay luôn tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông giàu hải sản và dầu khí. Bắc Kinh có lực lượng quân sự hùng mạnh hơn nhiều và đã quân sự hóa nhiều hải đảo trong khu vực có tranh chấp chủ quyền.

Năm 2016, chính quyền thành phố phố Đà Nẵng đã rút giấy phép một công ty du lịch vì công ty này đã tổ chức tour du lịch cho các du khách Trung Quốc đã mang tiền Việt Nam ra đốt – theo tin của báo mạng VnExpress.

Trong cùng năm đó, Trung Quốc yêu cầu Việt Nam điều tra xem có phải các giới chức di trú Việt Nam đã viết những lời báng bổ lên hộ chiếu của một du khách Trung Quốc đến thăm thành phố Hồ Chí Minh hay không.

Truyền thông trong nước Việt Nam hồi năm 2016 đưa tin rằng các hướng dẫn viên Trung Quốc đến Việt Nam phân phát tài liệu tuyên truyền xuyên tạc lịch sử Việt Nam cho du khách Trung Quốc. Cơ quan di trú của Việt Nam nói nếu phát hiện bất cứ ai vi phạm sẽ trục xuất ngay lập tức.

Ông Oh Ei Sun, giảng viên khoa nghiên cứu quốc tế của Đại học Nanyang ở Singapore nói : "Bởi vì người dân ở những nước này được giáo dục về những truyền thống dân tộc khác nhau, và do đó tất nhiên họ cho rằng lãnh thổ, lãnh hải có chủ quyền tranh chấp hiển nhiên thuộc về đất nước của họ, và tất cả những người khác đều là những kẻ xâm chiếm và cần phải đánh đuổi chúng đi".

Chiến tranh tuyên truyền

Ông Alan Chong, giáo sư khoa nghiên cứu quốc tế Trường S. Rajaratnam ở Singapore, nhận định rằng Trung Quốc lâu nay luôn khuyến khích người dân nước họ đề cao chính sách đối ngoại của Bắc Kinh khi ra nước ngoài và đặc biệt là "chỉnh sửa những ấn tượng sai lệch của thế giới" về Trung Quốc.

Giáo sư Chong nói : "Tất cả những hành động cá nhân của những người Trung Quốc được xem như thuộc chiến dịch tuyên truyền. Tất cả đều có trong lịch sử của họ".

Việt Nam xem chuyện áo phông in bản đồ có đường lưỡi bò cũng trên tinh thần đó. Trang tin quốc tế của VnExpress trích lời chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Việt Nam gọi đó là "hành vi có tổ chức, có sắp xếp, mang ý đồ xấu chứ không phải vô tình" của các du khách Trung Quốc

Khoảng 4 triệu du khách Trung Quốc đã đến Việt Nam năm ngoái, tăng 49% so với năm 2016, theo Tân Hoa Xã.

Cấp chính phủ vẫn giữ im lặng

Giới chức của hai chính phủ vẫn tìm cách giữa hòa hoãn với nhau cho dù các du khác mang chuyện tranh chấp chủ quyền chưa giải quyết này ra.

Trung Quốc và Việt Nam tổ chức các cuộc đối thoại quốc phòng, trao đổi thăm viếng cấp nhà nước và gặp gỡ nhau giữa hai đảng thường xuyên kể từ năm 2014 – là năm mà tàu thuyền hai bên đã đụng nhau trong khi Trung Quốc cho phép một giàn khoan dầu khoan thăm dò trong Biển Đông nơi Việt Nam tuyên bố chủ quyền. Người dân Việt Nam đã mạnh mẽ nổi lên biểu tình phản đối.

Hai nước láng giềng "núi liền núi, sông liền sông" đã có những cuộc đụng độ đẫm máu trên biển vào năm 1974 và 1988.

Các giới chức ở Bắc Kinh xem Việt Nam là cầu nối thương mại chính vào Ðông Nam Á, theo nhận định của ông Adam McCarty, kinh tế gia trưởng của tổ chức Mekong Economics ở Hà Nội. Cầu nối đó là một phần của Sáng kiến Vành đai –Con đường với mục tiêu xây dựng cơ sở hạ tầng, thúc đẩy các tuyến đường thương mại nối 65 nước của Trung Quốc.

Việt Nam thì xem Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu và du lịch Trung Quốc nuôi sống ngành dịch vụ này của Việt Nam.

Kinh tế gia McCarty nói : "Tôi cho rằng Việt Nam không muốn gây thù chuốc oán vô lý với Trung Quốc. Vẫn còn nhiều người ở cả hai bên với tinh thần dân tộc mạnh mẽ tìm cách đẩy những vấn đề như áo phông in hình lưỡi bò lên, nhưng tôi nghĩ rằng chính phủ Việt Nam sẽ không xem đó là hành vi gây hấn".

Chính phủ Việt Nam sẽ tim cách "tách" vấn đề áo phông ra để tránh làm hại đến quan hệ song phương – Giáo sư Nguyen nhận định.

Ralph Jennings

Nguồn : VOA, 21/05/2018

BBC mới đây đã đăng bài viết của phóng viên Bill Hayton nhận định "Tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với Quần đảo Trường Sa thực ra là một sai lầm". 

Việt Nam từng tổ chức triển lãm, trưng bày các bản đồ cổ để chứng minh chủ quyền đối với các quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa

Tìm hiểu thêm phản ứng từ Việt Nam, BBC đã hỏi ông Hoàng Việt, giảng viên Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh, thành viên Ban nghiên cứu luật biển và Hải đảo của Liên đoàn Luật sư Việt Nam.

BBC : Ông Bill Hayton cho rằng "tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc chỉ mới nổi lên, phát sinh từ việc biên dịch tồi và những đánh dấu không đúng trên bản đồ hồi thập niên 1930"...

Hoàng Việt : Có điểm tôi đồng ý với nhà báo Bill Hayton ở chỗ là Trung Quốc đã đưa ra các bằng chứng chủ quyền của họ lệch lạc so với tài liệu nguyên gốc của chính họ.

Nhưng có điểm tôi không đồng ý với Bill Hayton ở chỗ là, không phải do bị nhầm lẫn hoặc dịch thuật sai mà Trung Quốc mới đưa ra yêu sách chủ quyền như vậy trên Biển Đông.

Mà đúng ra là bởi vì người Trung quốc họ đã nhìn thấy các lợi ích to lớn về biển cả mang lại, nên họ phải tìm mọi cách để chiếm hữu Biển Đông, để từ đó họ mở cánh cửa vươn ra thống trị thế giới.

Dựa trên mục tiêu đó, họ cố tình phải tìm mọi cách để chứng minh và thực hiện việc chiếm hữu của họ đối với Biển Đông. Và vì thế, họ đã cố tình ngụy tạo, biến đổi các tài liệu lịch sử mà họ có để phụ họa cho luận điểm của họ.

Gần đây nhất, chính phủ Trung Quốc tuyên bố là họ đã chiếm hữu các quần đảo ở Biển Đông từ thời nhà Hán (trước Công nguyên). Làm gì có chuyện đó chứ. Với các bằng chứng lịch sử và sự hình thành quốc gia dân tộc cùng với sự ra đời của luật quốc tế trên thế giới đều không thấy yêu sách kiểu đó là nghiêm túc.

BBC : Ông từng được tiếp cận với những bản đồ nào cho cái nhìn khác về chủ quyền trên Biển Đông, so với tuyên bố hiện nay của Trung Quốc ?

Hoàng Việt : Các bản đồ chỉ có một giá trị giới hạn trong việc chứng minh chủ quyền của một quốc gia trên một vùng lãnh thổ thất định.

Các bản đồ càng về sau, với các yếu tố kỹ thuật chính xác thì còn có giá trị pháp lý cao hơn. Còn các bản đồ cổ, với sự hạn chế về kỹ thuật lúc đó, chỉ đóng một vai trò thứ yếu trong việc chứng minh chủ quyền của một quốc gia.

Việc khẳng định chủ quyền của một quốc gia phải dựa vào nhiều yếu tố khác nhau. Các tài liệu lịch sử Trung Quốc cho thấy rõ ràng là cho đến năm 1932, lãnh thổ Trung Quốc chỉ kéo dài đến đảo Hải Nam mà thôi.

Có rất nhiều bản đồ của cả phương Tây và của cả Trung Quốc đều chứng minh vấn đề này. Chúng ta còn nhớ năm 2016, Tòa trọng tài trong vụ Philippines kiện Trung Quốc đã phán quyết là yêu sách "quyền lịch sử" của Trung Quốc trong đường lưỡi bò là vô căn cứ, vô giá trị.

BBC : Các tư liệu bản đồ về chủ quyền trên Biển Đông đã và có thể đóng góp gì cho Việt Nam trong việc khẳng định/bảo vệ chủ quyền của mình trên vùng biển tranh chấp ?

Hoàng Việt : Như đã nói ở trên, các bản đồ nói chung chỉ đóng một vai trò hạn chế trong việc xác định chủ quyền quốc gia trên một vùng lãnh thổ.

Tuy vậy, việc có nhiều bản đồ cùng chứng minh rõ là Trung Quốc hoàn toàn không dựa trên các bằng chứng lịch sử một cách nghiêm túc, khách quan và rõ ràng thì cũng cho thấy mục đích thực sự của người Trung Quốc là thế nào.

Cũng như các bằng chứng họ đưa ra chỉ là ngụy tạo. Điều đó cũng giúp cho nhân dân trên thế giới hiểu thêm về Trung Quốc và cái gọi là yêu sách của họ trên Biển Đông.

BBC : Tại sao cho tới nay các bản đồ này rất ít được biết đến ?

Hoàng Việt : Các bản đồ này trong giới nghiên cứu thì biết khá nhiều, nhưng nói chung người dân bình thường thì khó tiếp cận, chưa kể khả năng hiểu và phân tích bản đồ cổ không mấy người làm được, cho nên mức độ quảng bá các bản đồ này chưa nhiều.

Thêm một điều nữa là ở Việt Nam hiện nay, những người thực sự nghiên cứu sâu về bản đồ cổ không nhiều, và các nghiên cứu này cũng chưa được công bố trên các ấn phẩm quốc tế bằng tiếng Anh nên người dân trên thế giới nói chung khó tiếp cận. Điều này cần phải được khắc phục trong thời gian sắp tới.

BBC : Nếu phân tích của nhà báo Bill Hayton là đúng, điều này có ý nghĩa gì đối với Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền trên biển ?

Hoàng Việt : Phân tích của Bill Hayton giúp chúng ta làm rõ một điều, các chứng cứ và lập luận cho yêu sách chủ quyền trên Biển Đông của Trung Quốc rất yếu.

Qua phán quyết của phiên tòa Philippines kiện Trung Quốc năm 2016, chúng ta đã thấy rõ điểm yếu này.

Và như vậy, yêu sách trên Biển Đông của Việt Nam có thế mạnh nhất định, điều quan trọng là Việt Nam phải phát huy được thế mạnh ấy trên thực tế để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam trên Biển Đông.

Nguồn : BBC tiếng Việt, 13/04/2018

Trung Quốc ồn ào phản đối Mỹ tuần tra Biển Đông để biện minh cho sự hiện diện của mình (VOA, 24/01/2018)

Trong khi Ngũ Giác Đài không gây ồn ào khi tiếp tục tiến hành các cuộc tuần tra để khẳng định tự do hàng hải trên Biển Đông, tiến gần tới các đảo, bãi đá đang do Trung Quốc kiểm soát, thì Bắc Kinh lớn tiếng phản đối để theo các chuyên gia, biện minh cho sự hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc trong vùng tranh chấp.

Tư li ệu : Tàu khu trục có tên lửa dẫn đường của Hải quân Hoa Kỳ, USS Hopper, nhìn từ cửa biển tiến vào Cảng Sydney, Úc, ngày 24/1/2004. PBEAHUOEPDD

Hồi tuần trước, các giới chức Trung Quốc lên tiếng về cuộc tuần tra mới nhất của Mỹ, đưa tàu khu trục USS Hopper tiến vào phạm vị 12 hải lý cách bãi cạn Scarborough, vùng biển đang trong vòng tranh chấp giữa Bắc Kinh và Manila. Đây là lần thứ nhì trong mấy tháng gần đây mà Bắc Kinh, chứ không phải Washington, xác nhận một cuộc tuần tra của Hoa Kỳ trên Biển Đông.

Bà Bonnie Glaser, một chuyên gia về an ninh tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington (CSIS), nói rằng trong khi chính quyền của Tổng thống Trump có chính sách tiếp tục các cuộc tuần tra đều đặn trong khu vực nhưng không gây ồn ào, Trung Quốc lại sẵn sàng công khai các cuộc tuần tra đó "vì các mục đích quân sự riêng".

Bà Bonnie Glaser nói :

"Khó có thể đi tới kết luận nào khác hơn. Ngay cả khi Mỹ tiếp tục các cuộc tuần tra, theo tôi chính quyền của Tổng thống Trump chưa thực sự xác định là sẽ bỏ qua hành vi nào của Trung Quốc trong Biển Đông, và những gì mà chính quyền Trump tuyệt đối không chấp nhận, Bắc Kinh dường như hiểu điều đó và nắm ngay lấy để khai thác".

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng trong các tuyên bố chính thức nhấn mạnh :"Trung Quốc sẽ có các biện pháp cần thiết để quyết tâm bảo vệ chủ quyền của mình" trong vùng biển giàu tài nguyên này.

Một số nhà ngoại giao trong khu vực và các nhà phân tích an ninh tin rằng các biện pháp đó bao gồm triển khai thêm lực lượng, đẩy nhanh tiến trình quân sự hóa các cơ sở đã được mở rộng trên khắp quần đảo Trường Sa.

Trong khi các giới chức Mỹ không trực tiếp nêu tên Trung Quốc khi bình luận về việc này, cho rằng các cuộc tuần tra tự do hàng hải chỉ là những hoạt động thường lệ để khẳng định nhu cầu cần tôn trọng luật pháp quốc tế, thì Bắc Kinh nhanh chóng quy cho Washington là kẻ "khiêu khích".

Tờ Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận chính thức của Đảng Cộng sản Trung Quốc, hôm thứ Hai 22/1 tố cáo Hoa Kỳ là phá rối hòa bình và hợp tác và "có hành động khiêu khích một cách vô trách nhiệm", và viện lẽ đó để nói rằng Trung Quốc giờ phải củng cố sự hiện diện của mình trên tuyến hàng hải có tính chiến lược này.

Bãi cạn Scarborough của Philippines bị Trung Quốc phong tỏa hồi năm 2012, đây chính là động lực đã khiến Philippines đưa Trung Quốc ra trước Tòa án Trọng tài quốc tế để nhờ tòa án này ở La Haye phân xử vụ tranh chấp chủ quyền giữa hai nước. Tòa án Quốc tế xử thắng cho Manila trước những đòi hỏi chủ quyền phi lý của Trung Quốc, tuy nhiên từ khi lên cầm quyền chính phủ Philippines do ông Duterte lãnh đạo không những không khai thác thành công đáng kể này mà còn tỏ ra hết sức hòa hoãn và hợp tác với Trung Quốc.

Trong khi đa số các nhà phân tích và các nhà ngoại giao trong khu vực tin rằng Trung Quốc vẫn muốn tránh xung đột với hải quân Hoa Kỳ vốn là một lực lượng hùng mạnh hơn nhiều so với Trung Quốc, song Bắc Kinh đang dồn nỗ lực để cắt ngắn khoảng cách đó.

Biển Đông do đó vẫn là một điểm nóng, có nguy cơ bùng nổ bất cứ lúc nào.

*****************

Chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Nga và Mỹ : Ý nghĩa và thông điệp quan trọng (RFA, 23/01/2018)

Cả Bộ trưởng quốc phòng của Nga và Hoa Kỳ đều có chuyến thăm Việt Nam gần như cùng một lúc để thảo luận về hợp tác quốc phòng về chiến lược cũng như thông thương vũ khí.

Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch (thứ hai bên trái)đón tiếp Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoygu (thứ hai bên phải) hôm 31/1/2018. AFP

Hai chuyến đi này có ý nghĩa gì ? Cuộc gặp giữa các bên mang thông điệp quan trọng nào ?

Nhà nghiên cứu chính trị Hà Hoàng Hợp, từ Singapore dành cho RFA cuộc phỏng vấn.

Mục tiêu khác nhưng không trái ngược nhau

RFA : Xin chào Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp. Theo ông, chuyến viếng thăm Việt Nam của hai Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ và Nga diễn ra trong cùng một tuần, có thể nói là cách nhau chỉ một ngày, có những ý nghĩa gì đặc biệt ?

Hà Hoàng Hợp : Đây là câu hỏi rất thú vị. Trước đây thì Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch có đi Nga, sau đó mấy tuần thì đi Mỹ. Sau khi trở về thì có thỏa thuận là Bộ trưởng Quốc phòng Nga và Mỹ cùng đến Việt Nam tuần này.

Sự tương đồng của hai chuyến đi này là gì ? Mỹ với Nga muốn giúp Việt Nam, muốn hợp tác tốt với Việt Nam để Việt Nam có điều kiện phát triển quốc phòng Việt Nam tốt hơn, có đủ năng lực tự vệ, bởi vì nền quốc phòng Việt Nam không nhằm vào tấn công, nhằm vào tự vệ thôi.

Sự khác biệt giữa Mỹ và Nga là chỗ này : Người Nga không muốn người Mỹ đụng vào vấn đề Biển Đông. Còn người Mỹ thì cam kết rằng can dự vào vấn đề Thái Bình Dương. Cụ thể hơn là chiến lược Châu Á Thái Bình Dương và Ấn Độ Thái Bình Dương (IndoPacific). Như vừa rồi Mỹ có giúp đỡ Việt Nam, Philippine, Indonesia và một số nước khác nữa về trang thiết bị tàu tuần tra ven biển, và họ sẵn sàng cung cấp các loại thiết bị tốt nhất cho các nước ở Đông Nam Á.

Với Việt Nam thì Nga cũng có những động tác như vậy, nhưng Nga có lợi ích của Nga ở Việt Nam vì Nga có mấy liên doanh về dầu khí. Nga phải có trách nhiệm cùng với Việt Nam, đặc biệt là hải quân Việt Nam để bảo vệ các điểm khai thác dầu và khí ở biển Việt Nam.

Đó là một trong những mục tiêu rất cụ thể của Bộ trưởng Quốc phòng Nga đến Việt Nam lần này.

RFA : Qua nhận định của ông thì Nga và Mỹ có hai mục tiêu khác nhau khi đến thăm Việt Nam lần này ?

Hà Hoàng Hợp : Vâng. Nhưng hai mục tiêu không trái ngược nhau, đều muốn giúp cho Việt Nam có năng lực quốc phòng tốt hơn.

RFA : Liên quan đến hợp tác quốc phòng về chiến lược cũng như thông thương vũ khí, có sự khác biệt nào giữa hai chuyến viếng thăm ?

Hà Hoàng Hợp : Việt Nam là một khách hàng mua vũ khí và thiết bị quân sự truyền thống của Nga. Khoảng 14 năm nay Việt Nam chủ yếu nhập các loại vũ khí chủ yếu từ Nga, như máy bay phản lực chiến đấu, máy bay vận tải, tên lửa phòng không…Gần đây là tàu ngầm. Sắp tới là các thiết bị phục vụ cho đơn vị mới thành lập ở Việt Nam là đơn vị tác chiến không gian mạng.

Việt Nam chưa thể có cách nào thay đổi cơ cấu nhập khẩu hoặc giảm đi mua sắm quốc phòng từ phía Nga cả vì người ta đang dùng quen.

Đối với Mỹ thì như chúng ta biết phía Mỹ sẵn sàng bỏ cấm vận vũ khí với Việt Nam. Mỹ cũng nhiều lần hỏi ý Việt Nam như radar hiện đại, một số thiết bị dùng trong hải quân…nhưng Việt Nam cho đến nay chưa ký hợp đồng gì với phía Mỹ cả. Nhưng chắc chắn trong thời gian tới sẽ có một số hợp đồng mua sắm quốc phòng.

Tái khẳng định chiến lược của Mỹ

RFA : Ông Mattis trả lời với báo chí trước chuyến đi đến Châu Á rằng "Chúng ta đều có chung vùng Thái Bình Dương - một đại dương với cái tên có ý nghĩa là hòa bình - chúng tôi muốn thấy nó tiếp tục yên bình, để tất cả quốc gia đang sinh sống và sử dụng nó có thể tiếp tục thịnh vượng", trong lúc đó, sức mạnh quân sự của Trung Quốc đang lớn dần trong khu vực, những điểm này có thể được cho là chuyến viếng thăm của ộng Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ đến Việt Nam là một thông điệp về vấn đề hợp tác quốc phòng trong tương lai giữa hai quốc gia sẽ được tăng cường ?

Hà Hoàng Hợp : Nhận định như thế chắc chắn là đúng. Vì khi Bộ trưởng Quốc phòngNgô Xuân Lịch thăm Mỹ thì hai bên đã thỏa thuận và ký kết với nhau đối với tăng cường hợp tác quốc phòng, an ninh quốc phòng. Trong bối cảnh Trung Quốc có những hành động và chiến lược để tăng cường sự hiện diện của Trung Quốc ở Biển Đông, nói cụ thể hóa hơn là Trung Quốc đắp ngoài biển những đảo nhân tạo, vẫn tiếp tục trang thiết bị với những đảo đó, vẫn tăng cường trang bị vũ khí cho các đơn vị của Trung Quốc có thể đang và sẽ hiện diện ở Biển Đông, thì việc Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đến thăm Việt Nam và cả Indonesia thì nó là tái khẳng định chính sách của Mỹ về sự hiện diện của Mỹ trong chiến lược không thay đổi.

Trước hết là để đảm bảo và để giúp các nước Đông Nam Á này có được sự đoàn kết cũng như năng lực đảm bảo tiến trình tạo hòa bình cho khu vực. Nói đúng hơn là các nước trong khu vực hợp tác với Mỹ và các nước khác, kể cả với Trung Quốc để đảm bảo kiến trúc an ninh của khu vực, đặc biệt ở Biển Đông.

Lời cảnh báo không có ý nghĩa

RFA : Hoàn Cầu Thời Báo hôm 22/1 cho rằng chuyến công du của Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ đến hai nước lớn trong Khối ASEAN là Indonesia và Việt Nam với mối quan tâm mạnh mẽ đến Biển Đông, và đánh tiếng rằng nếu Hoa Kỳ không ngưng những hành động bị Bắc Kinh cho là ‘kích động’ tại Biển Đông thì Trung Quốc sẽ quân sự hóa các đảo tại đó. Ông bình luận thế nào về lời đe dọa này ?

Hà Hoàng Hợp : Trung Quốc đưa ra một lời cảnh báo như thế là không đúng. Bởi vì nếu không có sự hiện diện của Mỹ hay Nga hay Nhật hay Ấn Độ thì Trung Quốc cũng đang tiến hành quân sự hóa Biển Đông này. Lời cảnh báo của người Trung Quốc thông qua tờ Hoàn Cầu Thời Báo cũng không có ý nghĩa gì nhiều lắm, chỉ là nhắc lại lời trước đây đã từng nói.

Nhưng quan trọng nhất là hãy nhìn vào hành động của họ, hành động ấy chứng tỏ họ quân sự hóa tất cả. Chi phí quân sự 12 năm nay mỗi năm tới hơn 100 tỷ. Năm 2017 là 160 tỷ. Điều ấy nói lên quá trình quân sự quá ở Trung Quốc cũng như quân sự hóa ở Biển Đông của Trung Quốc buộc tất cả những nước ở khu vực Biển Đông này, đặc biệt là Việt Nam và Indonesia phải chi phí quân sự cao hơn để mà cũng cố năng lực tự vệ, phòng thủ của mình.

Ảnh hưởng của hai chuyến thăm

RFA : Dự đoán của ông sau khi chuyến thăm Việt Nam của hai vị Bộ trưởng quốc phòng kết thúc ?

Hà Hoàng Hợp : Chuyến thăm của Nga sẽ không có nhiều ảnh hưởng lắm, vì nước Nga quan hệ song phương với Việt Nam từ trước đến nay tập trung vào vũ khí và trang thiết bị. Những cái này không thay đổi trong vài năm tới.

Việt Nam là một nước sử dụng tín dụng người Nga cấp cho Việt Nam để đưa vào vũ khí, cho đến nay vẫn là duy nhất. Một vài nước khác thì chỉ là trên lời nói thôi.

Cho nên ảnh hưởng của chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Nga đến Việt Nam không lớn lắm. Chuyến thăm này chủ yếu nhằm vào hợp tác quốc phòng Việt Nam với Nga chủ yếu ở phần trang thiết bị và vũ khí thôi. Không có thay đổi gì về chiến lược. Ở nước Nga tất cả những quyết định của an ninh quốc phòng, chiến lược không thuộc thẩm quyền của ông Bộ trưởng Quốc phòng, mà thuộc quyền của Tổng thống Nga và Hội đồng An ninh quốc gia Nga.

Chuyến thăm của ông Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đến Việt Nam sẽ có một tác động tích cực đối với việc khích lệ VIệt Nam cũng như các nước tronng Asian, đặc biệt những nước có tranh chấp ngoài biển là cũng cố niềm tin, chuẩn bị tốt hơn về năng lực phòng thủ và cũng là tín hiệu quan trọng nói với nước lớn phía Bắc là Trung Quốc là không thể làm gì vượt qua nền tảng pháp luật quốc tế.

Đó là ý nghĩa quan trọng của chuyến viếng thăm của ông Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ.

RFA : Xin cảm ơn Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp.

********************

Việt Nam và Nga lập kế hoạch tập trận chung (RFI, 23/01/2018)

Hà Nội và Moskva quyết định củng cố thêm quan hệ hợp tác quân sự nhân chuyến công du Việt Nam của bộ trưởng quốc phòng Nga Sergei Shoigu. Theo hãng tin Nga TASS, phát biểu tại Hà Nội ngày 23/01/2018, bộ trưởng quốc phòng Nga xác nhận hai nước đã xây dựng kế hoạch hợp tác quân sự và tập trận chung kéo dài trong ba năm 2018-2020.

Bộ trưởng quốc phòng Nga Sergei Shoigu và đồng nhiệm Việt Nam Ngô Xuân Lịch tại Hà Nội. Ảnh ngày 23/01/2018. ReutersKham

Theo ông Sergei Shoigu, hai bên đã nhất trí như trên trong cuộc hội đàm vào hôm nay giữa ông và chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang.

Trong cuộc gặp trước đó với đồng nhiệm Việt Nam Ngô Xuân Lịch, hai bên đã thảo luận các bước cần thiết để thực hiện thỏa thuận đã được tổng thống Nga và chủ tịch Việt Nam đồng ý.

Ông Shoigu cho biết : "Chúng tôi đã chuẩn bị kế hoạch cho ba năm tới từ 2018 đến 2020 liên quan đến lĩnh vực hợp tác quân sự và các hoạt động chung khác trong đó có các chương trình gặp gỡ và tập trận".

Còn trong cuộc tiếp xúc với tổng bí thư Đảng Cộng Sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, ông Shoigu đã ghi nhận là kế hoạch hợp tác Nga-Việt đã quy định "nhiều cuộc tập trận ở nhiều cấp", và phía Nga hy vọng rằng kế hoạch "sẽ được ký kết trong tương lai gần".

Như để nhấn mạnh đến đà phát triển tốt của quan hệ quân sự Nga-Việt, vào lúc bộ trưởng quốc phòng Nga ghé thăm, Hải Quân Việt Nam đã tiếp nhận thêm một chiếc hộ tống hạm tên lửa Gepard 3.9. Đây là chiếc thứ tư và cuối cùng được giao cho Việt Nam trong khuôn khổ hợp đồng đặt mua vào năm 2012.

Chuyến công du Việt Nam của ông Shoigu cũng diễn ra một hôm trước lúc Việt Nam đón tiếp bộ trưởng quốc phòng Mỹ James Mattis, sẽ từ Indonesia qua Việt Nam trong khuôn khổ một vòng công du Đông Nam Á.

Mai Vân

********************

Nga 'quảng cáo' tên lửa và lên kế hoạch tập trận chung với Việt Nam (VOA, 23/01/2018)

Moscow và Hà Nội đang xây dựng kế hoạch hợp tác quân sự cho năm 2018-2020, bao gồm các cuộc tập trận chung giữa hai nước. Hãng thông tấn Nga TASS dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết trong cuộc hội đàm với Chủ tịch nước Trần Đại Quang tại Hà Nội ngày 23/1.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu bắt tay Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch tại Hà Nội ngày 23/1/2018.

Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu có cuộc họp với Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch.

Ngoài vấn đề hợp tác quân sự, Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu nói nước Nga sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm trong việc trang bị và sử dụng vũ khí tại Syria với các quốc gia đối tác.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga nói thêm rằng nhiều nước Đông Nam Á đang muốn mua hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-400 của Nga. Đây là hệ thống mà Nga đang sử dụng để bảo vệ căn cứ không quân Hmeymim và quân cảng Tartus tại Syria.

Hệ thống S-400 trong một cuộc diễu hành ở Moscow, Nga.

Sau cuộc hội đàm với tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu đã đến "chào xã giao" Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, theo VnExpress.

Nguồn tin này nói "Hợp tác quân sự giữa Việt Nam - Liên bang Nga đã diễn ra nhiều năm nay, mang tính chất truyền thống và không nhằm chống lại nước thứ ba nào".

Những năm gần đây, Việt Nam đã mua của Nga nhiều khí tài quân sự mới, trong đó có 6 tàu ngầm lớp Kilo (Varshavyanka) và tàu hộ vệ tên lửa Gepard.

Hà Nội là điểm dừng chân cuối cùng trong chuyến đi của Bộ trưởng Quốc phòng Nga đến ba nước Đông Nam Á là Myanamar, Lào, Việt Nam.

Chuyến đi của Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu được kỳ vọng sẽ mang về cho nước Nga nhiều hợp đồng bán vũ khí lớn.

Tại Myanmar, ông Shoigu đã đem về cho Nga hợp đồng bán 6 tiêm kích Su-30 cho Tập đoàn Sukhoi.

Sau Bộ trưởng Quốc phòng Nga, Việt Nam sẽ tiếp Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis đến Hà Nội từ ngày 24 tới 26/1.

****************

Mỹ - Indonesia thắt chặt thêm quan hệ quốc phòng (RFI, 232/01/2018)

Viếng thăm Indonesia trong hai ngày 22 và 23/01/2018, bộ trưởng quốc phòng Mỹ Jim Mattis tái khẳng định ý muốn thắt chặt hơn nữa quan hệ quốc phòng với một quốc gia Đông Nam Á được cho là ngày càng sẵn sàng khẳng định chủ quyền trong tranh chấp ở Biển Đông.

Tổng thống Indonesia Joko Widodo (P) tiếp bộ trưởng quốc phòng Mỹ Jim Mattis, Jakarta. Ảnh ngày 23/01/2018. Reuters

Trước cuộc họp với lãnh đạo Indonesia, ông Mattis nêu lên khả năng hợp tác rộng rãi hơn trên biển, với việc phía Jakarta có dự định mua chiến đấu cơ F-16, mà hợp đồng có thể lên hàng tỷ đô la.

Bộ trưởng Mỹ khẳng định với nhà báo đi cùng với ông rằng Indonesia là "một đối tác rất chiến lược", vì là nước dân chủ lớn của thế giới, đông dân cư Hồi giáo nhất và là một quần đảo với hơn 17.000 đảo, do đó có một vùng biển chiến lược rộng lớn.

Hoa Kỳ theo ông sẽ tiếp tục nỗ lực phát triển hợp tác hàng hải với Indonesia, một trục bản lề giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương.

Indonesia có va chạm với Trung Quốc tại vùng biển xung quanh đảo quần đảo Natuna, bắt ngư dân Trung Quốc đánh cá vùng này. Tháng 7/2017, Jakarta đã đổi tên vùng biển chung quanh quần đảo này thành Biển Bắc Natuna. Điều này được xem là hành động đầy ý nghĩa trước tham vọng bành trướng của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Ông Mattis cũng nhắm vào Trung Quốc khi nói thêm Hoa Kỳ muốn bảo đảm là những nước lớn hơn không áp đặt ý muốn lên những nước nhỏ hơn.

Theo chương trình dự kiến ông Mattis đã gặp ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi sau khi đến Jakarta hôm qua và gặp một số lãnh đạo Indonesia, trong đó có tổng thống Joko Widodo vào hôm nay, 23/01/2018.

Theo phía Indonesia hai bên sẽ còn thảo luận về mở rộng hợp tác chống khủng bố.

Jakarta còn chờ đợi ông Mattis giúp bãi bỏ trừng phạt mà Mỹ áp đặt đối với lực lượng đặc biệt Kopassus, của Indonesia do vấn đề vi phạm nhân quyền, liên quan đến Đông Timor trong những năm 1990.

Biển Đông : Bắc Kinh hài lòng về ý kiến của bộ trưởng quốc phòng Indonesia.

Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh ngày 22/01/2018, cho biết là Trung Quốc hoan nghênh đánh giá mới đây của bộ trưởng quốc phòng Indonesia Ryamizard Ryacudu về tình hình Biển Đông.

Trong phát biểu tại diễn đàn Raisina Dialogue 2018 tại New Delhi tuần qua, bộ trưởng quốc phòng Indonesia thẩm định là tình hình Biển Đông đã bớt căng thẳng và cần phải duy trì hiện trạng. Theo ông, Indonesia đánh giá cao thiện chí của Trung Quốc và muốn cùng làm việc để tăng cường kiến trúc an ninh khu vực.

Mai Vân

***********************

Quân đội Philippines bất bình vì Manila "nhũn nhặn" trước Bắc Kinh (RFI, 22/01/2018)

Sau khi Bắc Kinh lên tiếng phản đối chiến hạm Mỹ USS Hopper xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc khi đi qua vùng biển của bãi Scarborough, phủ tổng thống Philippines hôm 21/01/2018 lại tuyên bố là Manila sẽ không để bị lôi kéo vào tranh chấp giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Đây là một tuyên bố lạ lùng vì bãi cạn này nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, nhưng đã bị Trung Quốc dùng sức mạnh giành quyền kiểm soát.

Bãi cạn Scarborough - Wikipedia

Theo hãng tin Mỹ AP, phát ngôn viên phủ tổng thống Philippines, Harry Roque Jr. nói rằng : "Hoa Kỳ có khả năng bảo vệ quyền lợi của mình" và Philippines "không muốn can dự vào một chuyện riêng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc" trong vùng tranh chấp Biển Đông.

Trong bối cảnh chính Manila cũng khẳng định chủ quyền tại vùng bãi đá Scarborough không người ở và đã bị Trung Quốc chiếm lấy từ năm 2012, tuyên bố của phát ngôn viên Philippines đã thể hiện một thái độ dửng dưng với chủ quyền quốc gia bị Trung Quốc tranh chấp.

Tuy nhiên, tuyên bố đó lại phù hợp với chủ trương của tổng thống Philippines Rodrigo Duterte là sưởi ấm quan hệ với Trung Quốc, thường lên tiếng chỉ trích chính sách an ninh của Hoa Kỳ. Ông đã từ chối kế hoạch tuần tra hỗn hợp ở Biển Đông, cũng như những cuộc tập trận chung với Mỹ có thể làm phật lòng Bắc Kinh.

Người tiền nhiệm của ông Duterte là cựu tổng thống Benigno Aquino, thì luôn ủng hộ sự hiện diện thường xuyên của Mỹ để làm đối trọng với Trung Quốc và đã đưa vấn đề tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông ra trước Tòa Trọng Tài Quốc Tế vào năm 2013 và đã được phán quyết thuận lợi. Trung Quốc đương nhiên là không công nhận kết luận của tòa án năm 2016, bác bỏ yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh trên đại bộ phận Biển Đông dựa trên những yếu tố lịch sử

Khi lên cầm quyền, ông Duterte đã gác phán quyết quốc tế qua một bên, không yêu cầu Trung Quốc tuân thủ ngay, nhưng hứa sẽ đặt vấn đề với Bắc Kinh, vào một thời điểm vẫn chưa xác định, trong nhiệm kỳ tổng thống của ông.

Trong lúc phủ tổng thống Philippines phản ứng nhẹ nhàng trước tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trên vùng Biển Đông, bộ trưởng quốc phòng Philippines Delphin Lorenzana lại có tuyên bố khác. Theo ông, Mỹ đã không báo trước cho Philippines biết về hoạt động của tàu Mỹ gần Scarborough, và Manila cũng không có tiếng nói đối với những gì Mỹ làm tại Biển Đông.

Tuy nhiên, ông khẳng định là không hề có bất kỳ quan ngại nào về các hoạt động trên Biển Đông của tàu Mỹ, chừng nào đó là những chuyến qua lại vô hại vì theo ông "luật quốc tế cho phép điều đó kể cả trong lãnh hải quốc gia".

Một phát ngôn viên của Hạm Đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ, hôm 20/01 xác định rằng chiến dịch của chiếc USS Hopper "không nhắm một quốc gia nào và cũng không nhằm mục tiêu chính trị nào" mà chỉ nhằm "cho thấy quyết tâm bảo vệ quyền tự do sử dụng hợp pháp vùng biển và không phận được luật quốc tế đảm bảo cho mọi quốc gia".

Quân đội Philippines không muốn "nhún nhường" Trung Quốc

Trên vấn đề Biển Đông, phản ứng có thể nói là trái chiều của bộ quốc phòng Philippines so với phủ tổng thống nước này đã được báo mạng Hồng Kông Asia Times nêu bật ngày 15/01/2018 vừa qua trong bài "Quân Đội Philippines vùng lên trên vấn đề Biển Đông", thẩm định rằng bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana lại bất đồng với cách tiếp cận nhè nhẹ của chính phủ nước ông để đối phó với tham vọng trên biển của Trung Quốc.

Theo tác giả bài viết, những hành động đơn phương của Trung Quốc trong khu vực Biển Đông, trong đó có việc tăng cường bồi đắp đảo nhân tạo đã làm dấy lên tranh luận gay gắt, ngay cả tại những quốc gia bạn bè của Bắc Kinh như Philippines, nơi mà giới phụ trách quốc phòng, đã công khai thắc mắc về hiệu quả của thái độ có vẻ nhún nhường của chính quyền dân cử đối với Trung Quốc.

Vào thời ông Rodrigo Duterte làm chủ tịch ASEAN vào năm ngoái 2017, Hiệp Hội Đông Nam Á cho là tình hình Biển Đông nói chung ổn định, tức là không cần phải đối đầu hay chỉ trích hoạt động của Trung Quốc, cho dù Việt Nam đã vận động để toàn khối có một câu trả lời chung cứng rắn hơn.

Chính quyền Duterte vẫn luôn nhấn mạnh rằng cách tốt nhất để giải quyết tranh chấp là giải quyết giữa các quốc gia liên can trên cơ sở song phương - một quan điểm rập khuôn theo Bắc Kinh – qua đó làm nản ý chí muốn can thiệp của các tác nhân bên ngoài và cộng đồng quốc tế. Manila cũng bỏ qua, không sử dụng phán quyết của Tòa Trọng Tài Quốc Tế.

ASEAN còn khẳng định là đàm phán về Bộ Quy Tắc Ứng Xử ở Biển Đông, được đưa ra thảo luận từ hai thập niên nay, là phương cách tốt nhất để xử lý tranh chấp ở Biển Đông.

Thế nhưng, theo Asia Times, trong lúc mà các nhà ngoại giao ASEAN và Trung Quốc thương lượng bộ khung cho những quy tắc chung thì Bắc Kinh, một lần nữa, lại thay đổi thực tế trên biển.

Năm ngoái 2017, Trung Quốc đã tăng tốc phát triển các đảo ở những nơi tranh chấp, bồi đắp thêm 290.000 mét vuông, đồng thời triển khai thiết bị quân sự tiên tiến tại những nơi đó, với nào là radar, phi đạo, nào là kho vũ khí.

Theo giới chuyên gia, Trung Quốc sắp sửa hoàn tất các căn cứ hải quân và không quân thực thụ ở Trường Sa và Hoàng Sa, mở đầu cho việc áp đặt một vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông.

Trung Quốc không những không phủ nhận ý muốn đơn phương sửa đổi diện mạo vùng đang tranh chấp, mà thậm chí còn tự hào tuyên bố là các hoạt động bồi đắp, xây dựng và triển khai cơ sở quân sự được tiến hành một cách "thỏa đáng".

Với ông Duterte, Philippines đã tìm kiếm một quan hệ tốt hơn với Trung Quốc, với hy vọng đạt được một giải pháp có thể chấp nhận được và hòa bình ở Biển Đông.

Trước những báo cáo về việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo năm ngoái, phát ngôn viên phủ tổng thống Harry Roque vẫn lập luận là chính phủ Philippines "tin tưởng thiện chí của Trung Quốc" ; vốn đã "cam kết không tiến hành bồi đắp các thực thể mới" trong khu vực, nhất là ở những nơi mà Philippines đòi chủ quyền...

Phản đối Trung Quốc qua kênh ngoại giao và cải thiện hạ tầng cơ sở Thị Tứ

Tuy nhiên, Asia Times ghi nhận là tại Philippines "một số bộ phận chính quyền đã ngày càng cảm thấy bất bình, đặc biệt là trong giới sĩ quan cao cấp của quân đội".

Ngược lại với các tuyên bố của phủ tổng thống, luôn luôn tìm cách giảm nhẹ hay phủ nhận các báo cáo về hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông, tại những nơi mà Philippines khẳng định chủ quyền, bộ trưởng quốc phòng Delfin Lorenzana đã có lời lẽ gay gắt hơn.

Ngày 08/01, ông Lorenzana thông báo Philippines sẽ phản đối qua kênh ngoại giao nếu báo cáo về hoạt động xây dựng và quân sự hóa của Trung Quốc trên Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef) ở Trường Sa được xác minh, cho thấy là Bắc Kinh đã nuốt lời cam kết.

Phủ tổng thống Philippines đã có ngay phản ứng, nhấn mạnh rằng việc gởi văn kiện phản đối là trách nhiệm của bộ Ngoại Giao, chứ không phải là việc của bộ quốc phòng hay bộ trưởng Quốc Phòng.

Trong quá khứ thì giới lãnh đạo quân đội cũng từng công khai thúc đẩy chính quyền có thái độ cứng rắn hơn. Ông Lorenzana từ trước đến giờ luôn chủ trương quan hệ có chừng mực với Trung Quốc, ông hoan nghênh đối thoại nhưng trên thế mạnh và với sự thận trọng.

Ở vị trí đứng đầu bộ Quốc Phòng, ông Lorenzana đã kiên trì bày tỏ quan ngại về điều mà ông cho là các hoạt động mờ ám của Trung Quốc ở vùng biển của Philippines.

Để vị thế của Philippines thêm mạnh mẽ, ông Lorenzana cũng đã thông báo là kế hoạch cải thiện cơ sở ở đảo Thị Tứ sẽ được tiến hành sớm năm nay. Khi được hỏi về khả năng Trung Quốc chống đối kế hoạch này, bộ trưởng Philippines cho biết : "Tôi không nghĩ rằng họ sẽ phản đối" khi mà "mục tiêu của Philippines ở đấy mang tính chất hòa bình". Và kế hoạch ở Thị Tứ "chắc chắn sẽ được tiến hành"

Còn tùy thuộc vào Mỹ …

Tuy nhiên, nhiều điều còn tùy thuộc vào đồng minh của Philippines là Hoa Kỳ, sẽ làm gì trong những tháng tới đây.

Đối với Mỹ, Trung Quốc là mối đe dọa ngày lớn cho tự do hàng hải và hàng không trên tuyến đường thương mại quan trọng của thế giới. Theo chiến lược an ninh mới của tổng thống Mỹ Donald Trump, "các nỗ lực xây dựng và quân sự hóa các tiền đồn ở Biển Đông của Trung Quốc đe dọa tự do thương mại, đe dọa chủ quyền của các quốc gia khác và làm suy yếu sự ổn định khu vực".

Tài liệu chiến lược đó cũng tố cáo Bắc Kinh "thiết kế một chiến dịch hiện đại hóa quân sự nhanh chóng nhằm hạn chế, không cho Mỹ tiếp cận khu vực Biển Đông, để cho Trung Quốc tự do tung hoành ở đó", với nguy cơ "làm giảm thiểu chủ quyền của nhiều nước ở vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương".

Tuy nhiên, theo Asia Times, vấn đề là Hoa Kỳ không còn được coi là cường quốc hàng đầu sẵn sàng bảo đảm an ninh và thịnh vượng của khu vực.

Các quốc gia vùng đang lo lắng chờ xem chính quyền Mỹ rốt cuộc có đưa ra một chiến lược chặt chẽ cho Biển Đông trong năm thứ hai nhiệm kỳ của ông Trump hay không, hay là vẫn bị các điểm nóng khu vực khác và các vấn đề nội bộ nước Mỹ làm cho phân tâm, phó mặc cho các đồng minh và các đối tác như Philippines rơi vào vòng định đoạt của Trung Quốc.

Mai Vân

Học giả Trung Quốc đã nhiều lần thách thức học giả Việt Nam trên báo chí, truyền thông nước ngoài, lần nào học giả Việt Nam cũng "đánh trống lãng", coi như không có.

Chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa và Trường Sa - Ảnh minh họa

Học giả Trung Quốc nhắn học giả Việt Nam rằng, nếu Việt Nam có những bằng chứng "bất khả tranh nghị" về chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa và Trường Sa thì các cuộc "hội thảo" về chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa thì Việt Nam nên "mở cửa" để tiếp đón học giả Trung Quốc.

Lời đề nghị của học giả Trung Quốc là hợp lý. Vấn đề là phía Việt Nam "thủ khẩu như bình". Bên phía học giả, hội thảo nào giờ cốt chỉ "nói cho nhau nghe", tự sướng với nhau chớ thói quen là không mở cửa cho người ngoài. Còn về phía nhà nước "hả miệng mắc quai". Công hàm 1958 cùng với những tài liệu của Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, nhà nước tiền thân của nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đã khẳng định chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa là của Trung Quốc.

Vì vậy làm thế nào học giả Việt Nam có thể tổ chức hội thảo công khai về Biển Đông, mời học giả Trung Quốc vào đối thoại ?

Mới hôm rồi trên BBC, sau khi phát hình ông học giả Trung Quốc thách thức Việt Nam nếu có bằng chứng gì về chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa thì tổ chức hội thảo công khai. Học giả Trung Quốc sẽ đến để phản biện.

Ý kiến của "học giả" Việt Nam là mấy cha nội Trung Quốc nói vậy là "ngụy biện" (sic !).

Thật tình, không lẽ giàn học giả "thượng thặng" của Việt Nam có có bấy nhiêu người ?

Vấn đề tranh chấp Hoàng Sa và Trường Sa giữa Việt Nam và Trung Quốc đã kéo dài hàng thế kỷ. Thời Pháp thuộc, nhà nước bảo hộ Pháp đã thay mặt đế quốc Việt Nam hai lần thách thức Trung Quốc đưa vấn đề tranh chấp trước một trọng tài để phân giải. Cả hai lần Trung Quốc đều từ chối.

Họ từ chối là đúng. Bởi vì họ không có lý lẽ nào để thắng.

Sau khi Việt Nam Cộng Hòa sụp đổ, miền Bắc thống nhứt đất nước. Trung Quốc là phía duy nhứt thắng trận ở Biển Đông. Bởi vì Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đã nhiều lần (cam kết) và nhìn nhận tất cả các cấu trúc địa lý thuộc Hoàng Sa và Trường Sa (và vùng nước chung quanh) là thuộc về Trung Quốc.

Hả miệng mắc quai là vậy. Trên danh nghĩa pháp lý, nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam không có tư cách nào để phản biện lại Trung Quốc.

Từ lâu tôi đã đề nghị một giải pháp để hóa giải các tài liệu mà Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đã khẳng định chủ quyền của Trung Quốc tại Hoàng Sa và Trường Sa. Đó là biện pháp "hòa giải quốc gia để kế thừa danh nghĩa chủ quyền của Việt Nam Cộng Hòa".

Giải pháp này tôi đề nghị từ trên 15 năm qua. Bây giờ nhìn lại, vẫn chỉ có một mình đơn độc vận động.

Phải chi học giả Việt Nam "hợp xướng" với tôi về giải pháp này, thì ít ra hôm nay phía Việt Nam cũng có vài lý lẽ để phản biện lại học giả Trung Quốc.

Vj tập lịch sử vừa được xuất bản trong nước, theo đó "bên thắng cuộc" vẫn gọi Việt Nam Cộng Hòa là "tập đoàn đánh mướn". Kế sách "hòa giải quóc gia" của tôi xem như thất bại.

Thì kế hoạch kế tiếp, tôi đề nghị Việt Nam tổ chức lại hành chánh quốc gia, thiết lập nên nền "cộng hòa liên bang" với hai tiểu bang "Nam Việt cộng hòa quốc" và "Bắc Việt cộng hòa quốc".

Điều này hoàn toàn phù hợp với Hiệp định Paris 1973, nhìn nhận dân tộc miền Nam có quyền "dân tộc tự quyết".

Thì hệ quả hiển nhiên, Hoàng Sa và Trường Sa tiếp tục thuộc chủ quyền của Việt Nam, do miền Nam quản lý. Tất cả những cam kết của miền Bắc về chủ quyền của Trung Quốc tại Hoàng Sa và Trường Sa xem như vô hiệu lực.

Tức thì có nhiều tiếng nói lên tiếng phản đối, cho rằng tôi có chủ trương "ly khai".

Vấn đề là, như đã nói tranh chấp Hoàng Sa và Trường Sa giữa Việt Nam và Trung Quốc đã kéo dài hàng trăm năm. Điều tệ hại là, sau khi nhóm học giả tiền bối Việt Nam Cộng Hòa khuất núi, thì "học giả" Việt Nam bây giờ không có bất kỳ một kế hoạch nào, về pháp lý cũng như lịch sử, để khẳng định chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa và Trường Sa. Thái độ của họ "nói cho nhau nghe", không dám mời học giả Trung Quốc vào để đối chất, cho thấy tinh thần của họ.

Theo tôi, giải pháp "quốc gia liên bang" còn có thể giải quyết nhiều vấn nạn của Việt Nam (như nạn nhân mãn) và nạn ly khai.

Nếu các học giả Việt Nam "bở lỡ con đò chót" này, thì Hoàng Sa và Trường Sa coi như vĩnh biệt.

Dĩ nhiên ngoại trừ lúc đó miền Nam tuyên bố "ly khai", làm "sống dậy" cái gọi là Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Lúc đó sẽ không còn "quốc gia liên bang" mà sẽ có hai quốc gia Việt Nam.

Trương Nhân Tuấn

(02/11/2017)

********************

Thấy trên báo Giáo dục Tiến sĩ Trần Công Trục có lên tiếng "phản biện" ông giáo sư người Trung Quốc Phó Côn Thành. Ý kiến của giáo sư người Trung Quốc, qua vài ba câu trên BBC dĩ nhiên không thể hiện hết các lý lẽ của phía Trung Quốc. Vấn đề là, bây giờ không phải là lúc đôi co tay đôi về việc Việt Nam có tổ chức các cuộc hội thảo công khai về chủ quyền biển đảo hay không ? Mà chừng nào thì Việt Nam tổ chức một cuộc hội thảo "tay đôi", giữa học giả Việt Nam và học giả Trung Quốc, về chủ đề tranh chấp giữa Việt Nam và Trung Quốc về chủ quyền các quần dảo Hoàng Sa và Trường Sa ?

Tôi thấy là thời gian qua thỉnh thoảng Việt Nam có tổ chức các cuộc "hội thảo", theo kiểu "nói cho nhau nghe", của các "học giả " Việt Nam.

"Nói cho nhau nghe" vì thực chất đúng là như vậy. Đâu phải ai muốn tham dự là vào tham dự được ?

Cá nhân tôi, quá trình nghiên cứu về biên giới, về chủ quyền biển đảo của Việt Nam... về thời gian thì (kinh nghiệm) tính ra đã trên 15 năm. Về "công trình" đã công bố thì ngoài cuốn sách về biên giới Việt Nam -Trung Quốc đã xuất bản năm 2000, còn có trên ngàn trang sách chưa xuất bản. Bạn bè các nơi, ngay cả các học giả người Trung Quốc, đều có thể "làm chứng" cho tôi về "hồ sơ lý lịch cá nhân" này. (Các học giả Trung Quốc, mỗi khi nhắc tới nhà nghiên cứu nào của Việt Nam thì thường hay đề cập đến tên cá nhân tôi).

Nhiều lần tôi muốn tham dự một cuộc "hội thảo" về chủ quyền biển đảo do phía Việt Nam tổ chức nhưng chưa bao giờ tôi được hài lòng. Khi xin được Visa thì không "vận động" được "giấy mời". Các cuộc tổ chức bên Mỹ cũng vậy. Ban tổ chức lo sợ rằng những phát biểu của tôi sẽ ảnh hưởng tới sự "thành công" của cuộc hội thảo.

Như vậy tôi là "nhân chứng" để chứng minh rằng học giả Trung Quốc nói đúng : Việt Nam chỉ tổ chức hội thảo "nói cho nhau nghe", tự sướng với nhau, chớ không có chủ trương nghe những "ý kiến khác", tiếng nói khác với chủ trương đảng và nhà nước.

Hai ba bài vừa đăng trên Giáo dục của Tiến sĩ Trần Công Trục cũng là một thứ lý luận một chiều. Chủ quyền lãnh thổ đâu phải chỉ chứng minh bằng ba cái mớ "thủ tục thụ đắc lãnh thổ" ?

Thử tổ chức một cuộc hội thảo "giữa người nhà với nhau" tôi sẽ chỉ cho ông Trục và các học giả Việt Nam cái sai của mình là ở đâu !

Trung Quốc thụ đắc chủ quyền lãnh thổ tại Hoàng Sa và Trường Sa là do phía Việt Nam "từ bỏ chủ quyền lãnh thổ" chớ chẳng phải do tài liệu lịch sử nào cả. Nói loanh hoanh về "thủ tục thụ đắc lãnh thổ" kiểu ông Trục là "mất thì giờ".

Ông Trục, cũng như các học gia Việt Nam chỉ đi vành ngoài vấn đề, không dám nói vô trọng tâm, vì sợ "mất sổ hưu".

Nhưng càng không nói, càng "tung hỏa mù" qua các cuộc hội thảo tự sướng" thì Trung Quốc càng có thêm thời gian củng cố chủ quyền của họ.

Các vụ cấm biển rõ ràng là hành vi "khẳng định chủ quyền". Trung Quốc cấm vùng biển nào có nghĩa là vùng biển đó (phía Trung Quốc cho rằng) thuộc Trung Quốc.

Trước dư luận quốc tế, người ta đâu có đọc các bài báo của ông Trục mà người ta xem "thái độ" của Việt Nam như thế nào ? Việt Nam có "thi hành" lịnh cấm biển của Trung Quốc hay không ?

Và thái độ của Việt Nam, ngoài việc "phản đối" của phát ngôn nhân thì không có gì khác.

Tại sao không nhân dịp học giả Trung Quốc thách thức, Việt Nam chính thức lên tiếng mời các học giả Trung Quốc sang Việt Nam dự hội thảo về chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa. Không phải hành vi này là "đưa tranh chấp Hoàng Sa" vào vòng "bàn luận" đó hay sao ?

Trương Nhân Tuấn

Nguồn : fb.nhanuan.truong, 03/11/2017

Chỉ sau Trung Quốc

Trung Quốc ‘khơi mào’ nhiều vụ tranh cãi chủ quyền hàng hải ở Châu Á qua việc bồi đắp và xây đảo nhân tạo, bổ sung cơ sở hạ tầng quân sự trên các đảo đó. Để tăng cường thông điệp rằng Bắc Kinh có quyền hạn hơn bất cứ nước nào tại các vùng tranh chấp trải dài 3,5 triệu cây số vuông ở Biển Đông, Bắc Kinh còn cho tàu hải giám tuần tra xung quanh các vùng đặc quyền kinh tế của Brunei, Malaysia, Philippines và Việt Nam. Ngoài khơi phía Đông, Trung Quốc còn thường xuyên cho tàu di chuyển qua vùng biển có tranh chấp với Nhật hiện nằm dưới sự kiểm soát của Tokyo.

Một bãi đá được cải tạo thành đảo nhân tạo trên Biển Đông - Ảnh minh họa

Nhưng đừng quên chú ý tới một nước khác : Việt Nam.

Quốc gia có đường bờ biển trải dài 3.444 cây số này đang chứng tỏ họ là nước ven biển có tư duy bành trướng thứ nhì, chỉ sau Trung Quốc.

Bằng chứng

Năm ngoái, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Mỹ cho hay Việt Nam bồi đắp các đảo nhỏ ở Biển Đông nhiều hơn cả Trung Quốc. Việt Nam nắm giữ 21 đảo nhỏ ở quần đảo Trường Sa, hơn bất kỳ một đối thủ nào trong khu vực.

Năm nay, Việt Nam làm mới lại thỏa thuận với công ty dầu khí quốc doanh Ấn Độ ONGC để thăm dò nhiên liệu hóa thạch dưới đáy đại dương. Bắc Kinh có phần chắc phản đối hành động này vì họ nói vùng biển ngoài khơi duyên hải phía Đông của Việt Nam là một phần trong tuyên bố 95% Biển Đông là của Trung Quốc. Thế nhưng Việt Nam không lùi bước, cùng với người bạn thân mới, Ấn Độ.

Các tàu cá của Việt Nam, chiếm đáng kể trong tổng số 1,72 triệu tàu cá hoạt động trên Biển Đông, vẫn bị các nước đuổi về tận từ Indonesia hay Thái Lan, theo các học giả nghiên cứu tranh chấp Biển Đông.

Hai ngư dân Việt thiệt mạng tháng trước tại địa điểm cách Philippines 34 cây số trong vụ tai nạn có liên quan đến một tàu chấp pháp của Manila.

Tính tới 10 năm trước, cá chiếm 10% doanh thu xuất khẩu của Việt Nam, theo cuộc khảo sát của Đại học British Columbia. "Trữ lượng cá của Việt Nam đã cạn kiệt, nên họ phải đánh bắt xa hơn để tiếp tục hành nghề", nhà nghiên cứu Lê Hồng Hiệp thuộc Viện Nghiên cứu ISEAS Yusof Ishak ở Singapore nhận định. "Và khi họ đánh bắt xa hơn, họ dễ rơi vào hải phận của các nước và phạm tội đánh bắt cá bất hợp pháp".

Khi Đài Loan khẳng định sự hiện diện trên đảo Thái Bình (Việt Nam gọi là Ba Bình), Hà Nội phản đối. Cho dù Thái Bình là đảo lớn nhất trong quần đảo Trường Sa ở Biển Đông, Đài Loan không chiếm nhiều phần trong tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông và thậm chí còn dùng các cơ sở trên đảo Thái Bình giúp đỡ ngư dân Việt khi hoạn nạn.

Bộ Ngoại giao Việt Nam chính thức phản đối ít nhất một lần hồi năm ngoái và lần nữa vào tháng 3 năm nay khi Đài Loan tập trận bắn đạn thật. "Họ nói hoạt động của Đài Loan xâm phạm chủ quyền của họ", Phó hiệu trưởng Trường Quan hệ Quốc tế tại Đại học Quốc gia Chengchi ở Đài Loan, ông Huang Kwei-bo, nói. "Hễ Đài Loan có động thái gì, Việt Nam luôn phản đối. Cứ như thế. Việt Nam khá quyết đoán".

Trung Quốc cũng phải ‘để mắt’ tới Việt Nam. Bắc Kinh dùng các sáng kiến kinh tế để ‘kết thân’ với các nước khác ở Biển Đông, nhưng với Việt Nam thì mọi chuyện cứ không suông sẻ. Tháng 6 năm nay, một quan chức quân sự cấp cao của Trung Quốc cắt ngắn chuyến công du Việt Nam vì nước chủ nhà lúc đó muốn thăm dò dầu khí ở vùng biển tranh chấp. Tới tháng 8, Ngoại trưởng hai bên hủy một cuộc họp, có thể là do tranh chấp chủ quyền lãnh hải, bên lề một sự kiện của ASEAN.

Cũng dễ hiểu. Việt Nam, đất nước 93 triệu dân, đang tiến lên về mặt kinh tế, phụ thuộc vào biển. Tinh thần chủ nghĩa dân tộc cũng tăng, và người dân muốn chính phủ mạnh tay trong các tuyên bố chủ quyền lãnh thổ.

Nguồn : Bài viết của tác giả Ralph Jennings đăng trên Forbes

Quan hệ Việt Nam Trung Quốc thời gian qua khá căng thẳng từ những diễn biến liên quan đến tranh chấp Biển Đông cũng những động thái mới trong tương quan giữa Việt Nam với Hoa Kỳ và Nhật Bản mà Trung Quốc từng đưa ra lời cảnh báo.

Tướng Phạm Trường Long, Phó chủ tịch Quân ủy trung ương Trung Quốc (phải) và Bộ trưởng Bộ quốc phòng Ngô Xuân Lịch tại Bắc Kinh hôm 29/8/2016. AFP

Thanh Trúc phỏng vấn giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên gia về quan hệ quốc tế đại học George Mason, Hoa Kỳ, về những chuyện mới xảy ra trên Biển Đông :

Thanh Trúc : Thưa giáo sư, quan hệ Việt Nam và Trung Quốc trong vài tuần qua theo đánh giá của các chuyên gia quốc tế là đã trở nên căng thẳng sau khi tướng Phạm Trường Long, Phó chủ tịch quân ủy trung ương TQ cắt ngắn chuyến thăm Việt Nam. Nhưng mới đây người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam lại nói là hai bên không căng thẳng. Vậy ông nhận định gì về tình hình quan hệ hai nước hiện nay ?

Nguyễn Mạnh Hùng : Quan hệ 2 nước khi nóng khi lạnh, một trong những căn nguyên mâu thuẫn là vấn đề tranh chấp chủ quyền biển đảo trên Biển Đông. Tranh chấp lên đỉnh điểm vào khoảng năm 2014 khi Trung Quốc kéo giàn khoan 981 vào Biển Đông mà Việt Nam phản đối dữ dội lắm. Nhưng sau khi họ kéo ra thì quan hệ 2 bên bắt đầu ấm lại cho đến chuyến thăm của ông Phạm Trường Long thì sự kiện đột nhiên ông bỏ về rõ ràng là có chuyện cơm không lành canh không ngọt rồi. Bởi vì trong chương trình viếng thăm thì ngoài thảo luận và gặp gỡ các ông lãnh đạo cao cấp nhất của Việt Nam thì ông sẽ chủ trì cùng ông tướng Ngô Xuân Lịch về việc gọi là giao lưu quân sự 2 bên ở vùng biên giới 2 tỉnh Lạng Sơn và Vân Nam, thì chuyện này bị hủy.

Có lẽ 2 bên đều không muốn làm cho nóng lên thành ra Trung Quốc chỉ nói rằng ông ấy về bởi vì có khó khăn trong việc xếp đặt chương tình, thành ra mình cũng không lấy làm lạ khi phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao nói rằng không có căng thẳng, nhưng mà trên thực tế có nhiều chỉ dấu căng thẳng.

Thứ nhất, khi ông tướng Phạm Trường Long đột ngột bỏ về ngày 18 thì chiều hôm đó, đúng lúc Cục Hải Vụ của Trung Quốc tuyên bố đưa giàn khoan Nam Hải đi vào vùng Vịnh Bắc Bộ là vùng 2 bên đang đàm phán để giải quyết vấn đề lãnh hải. Cũng sáng hôm đó, 2 tàu Trung Quốc do những sĩ quan mặc quân phục đã tấn công tàu đánh cá Việt Nam.

Thứ hai, chính báo Trung Quốc tường thuật lại, khi gặp các nhà lãnh đạo cao cấp của Việt Nam chính ông tướng Long đã nói thẳng thừng là tất cả biển và các đảo vùng Biển Đông thuộc về Trung Quốc từ thời thượng cổ rồi.

Thứ ba, tin của CSIS Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược Và Quan Hệ Quốc Tế của Mỹ nói rằng ông tướng Long đến Việt Nam để phản đối việc Việt Nam cho phép công ty của Mỹ khai thác lô 118 Cá Voi Xanh và công ty của Tây Ban Nha khai thác lô 136 nhưng bị Việt Nam bắt khớp nên ông bỏ về. Ba điều đó cho thấy rõ ràng là có sự căng thẳng.

Thanh Trúc : Thưa ông, tờ Hoàn Cầu Thời Báo của Trung Quốc mới đây cảnh báo Việt Nam về ngoại giao đi dây tức là quan hệ với cả Mỹ và Nhật. Những bước tiến nào trong quan hệ của Việt Nam với Nhật và Mỹ gần đây khiến Trung Quốc lo ngại nhất ?

Nguyễn Mạnh Hùng : Ngược lại giai đoạn ngày xưa người ta từng nói chính phủ do ông Dũng thì thân Mỹ còn đảng thì thân Trung Quốc. Nhưng kể từ 2015 khi ông Trọng thực hiện chuyến đi của ông sang Mỹ và tuyên bố Hoa Kỳ là địa bàn hoạt động tối quan trọng của nền ngoại giao Việt Nam, từ đó có sự đồng ý cả đảng lẫn nhà nước quan hệ Mỹ Việt Nam tăng cường nhanh chóng, nhất là về phương diện quốc phòng. Gần đây nhất là ông Phúc là người lãnh đạo duy nhất của các nước Đông Nam Á được mời sang Hoa Kỳ hội kiến với ông Trump và ký những hiệp ước thỏa thuận tăng cường hợp tác với nhau.Cùng lúc đó chúng ta thấy Hoa Kỳ cũng giao cho Việt Nam tàu hải giám. Lúc ông Phúc sang đây thì thượng nghĩ sĩ McCain đưa một phái đoàn quốc phòng của thượng viện sang thăm Việt Nam mà đi thăm ngay Cam Ranh. Lúc đó khu trục hạm John McCain có mặt ở đó, cho thấy những dấu hiệu Mỹ và Việt Nam xích lại rất gần.

Trước klhi thăm Mỹ thì ông Phúc cũng sang Nhật gặp thủ tướng Shinzo Abe, hai bên thỏa thuận nâng cao tầm hợp tác quân sự và an ninh, Nhật đồng thời lúc ấy cam kết viện trợ cho Việt Nam 900 triệu Mỹ kim để tăng cường khả năng hải giám của Việt Nam, trao qua Việt Nam 6 tàu hải giám. Cả Việt Nam, Mỹ, Nhật trong thông cáo chung đều nói về Biển Đông theo lập trường của Việt Nam. Khi mà Việt Nam đi gần với 2 nước lớn có khả năng thì dĩ nhiên phải quan tâm.

Thanh Trúc : Liệu rằng sức ép từ phía Trung Quốc có thể khiến Việt Nam phải thay đổi hay điều chỉnh chính sách ngoại giao trong thời gian tới thưa giáo sư ?

Nguyễn Mạnh Hùng : Mục tiêu một quốc gia theo đuổi trong hoạt động ngoại giao của họ thì tương đối ít thay đổi nhưng chính sách để thi hành mục tiêu đó phải thay đổi tùy theo hoàn cảnh. Vì thế một khi Trung Quốc có sức ép thì Việt Nam phải tìm cách thích ứng, miễn làm sao bảo vệ được lập trường của mình. Mục tiêu hiện nay của Việt Nam về vấn để biển đảo là phải bảo vệ được chủ quyền quốc gia, bảo vệ được những vùng biển đảo nào mình còn kiểm soát được, đấy là quan trọng nhất. Sự bảo vệ đó, một bên là sức ép Trung Quốc, một bên là sự đối lại của Việt Nam, tùy thuộc vào điều gọi là cán cân lực lượng giữa 2 bên. Lực lượng này gồm những yếu tố vô hình lẫn yếu tố hữu hình. Những yếu tố hữu hình thí dụ như quân số, khí giới, đồng minh. Còn yếu tố vô hình là sự khả tín của đồng minh, quyết tâm và tinh thần của quân sĩ, sự đoàn kết quốc gia, phong trào thế giới và công luận quốc tế. Đó là những điều có thể vận dụng để đối phó những áp lực của Trung Quốc.

Thanh Trúc : Việt Nam và Trung Quốc đều theo chế độ một đảng lãnh đạo mà cụ thể là đảng cộng sản. Theo ông căng thẳng giữa hai nước liên quan đến tranh chấp chủ quyền ngoài biển ảnh hưởng thế nào đến quan hệ giữa hai đảng ?

Nguyễn Mạnh Hùng : Quan hệ Việt Nam Trung Quốc gồm quan hệ nhà nước và của đảng, thế thì trong trường hợp thông thường vì sự tương đồng ý thức hệ làm cho quan hệ 2 nước, giữa nhà nước với nhà nước, tương đối nó khắn khít hơn. Nhưng trong tình hình bây giờ ở Việt Nam với Trung Quốc thì ý thức hệ không còn quan trọng như xưa nữa. Khi quyền lợi quốc gia có mưu lợi lớn thì thì mâu thuẫn đó ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ giữa các đảng.

Lô Cá Voi Xanh là lô 118 thì rõ ràng nó ở trên vùng thềm lục địa của Việt Nam. Trung Quốc thắc mắc là bởi vì khi khai thác dầu quặng ở đấy thì nó có thể luồn sang nó hút phía bên "đường lưỡi bò". Cái đó hoàn toàn nằm ngoài "đường lưỡi bò". Thế còn khu 136 mà cho công ty Tây Ban Nha khai thác thì nó ở trên đảo gọi là bãi Tư Chính, đó là bãi chìm mà hai bên tranh chấp nhiều chục năm nay rồi. Khi Trung Quốc công bố "đường lưỡi bò" thì bãi Tu Chính đó nằm trong đường của Trung Quốc. Việt Nam không nhận "đường lưỡi bò" cho nên có tranh chấp.

Bây giờ vấn đề đặt ra là Việt Nam sẽ khai thác như thế nào thì cho phép khai thác là quyền của Việt Nam. Nhưng việc quyết định có khai thác không, khai thác lúc nào là sự chọn lựa của các hãng dầu. Trong quá khứ đã có trường hợp Trung Quốc ép quá thì các hãng dầu nó không khai thác nữa. Sẽ rất khó khăn bởi vì việc đó sẽ gây sự đụng độ mà Việt Nam không muốn. Phải khéo léo lắm, trên nguyên tắc cứ đòi khai thác nhưng cứ trì hoãn cho đến khi giải quyết được vấn đề chủ quyền thì việc khai thác tương đối dễ dàng hơn.

Thanh Trúc : Trong tuyên bố mới đây giữa Nga và Việt Nam, Việt Nam cam kết tăng cường hoạt động mở rộng thăm dò khai thác dầu khí với các tập đoàn của Nga, theo ông sức ép của Trung Quốc có làm Nga phải quan ngại trong việc mở rộng thăm dò khai thác này ?

Nguyễn Mạnh Hùng :Các công ty của Nga đã từng cộng tác với Việt Nam để khai thác rồi nhưng ở những vùng không có tranh chấp với Trung Quốc. Trong những vùng đó thì không có vấn đề gì xảy ra cả, nhưng khi đụng đến những vùng mà Trung Quốc đòi hỏi là của họ và họ đưa ra cảnh cáo thì dĩ nhiên là Nga phải ngần ngại.

Thanh Trúc : Ông đánh giá thế nào về khả năng có thể xảy ra đụng độ trên biển giữa hai nước trong thời gian tới khi Việt Nam tiến hành các hoạt động thăm dò khai thác ngoài khơi và Trung Quốc cho giàn khoan tới cửa vịnh Bắc Bộ ?

Nguyễn Mạnh Hùng : Việc tuyên bố và những hành động trên giấy tờ để tiến hành khai thác là một chuyện, nhưng việc thực sự khai thác lại là chuyện khác, nó là vấn đề thời gian. Đụng độ hay không thì trong tình trạng hiện nay, khi mà tàu chiến Mỹ cứ tiếp tục làm công tác tuần tra để bảo vệ lưu thông hàng hải thì các quốc gia tranh chấp thường muốn làm áp lực nhưng không gây đến chiến tranh. Tôi nghĩ khả năng có những hành động gây đụng độ thì có nhưng rất thấp.

Thanh Trúc : Thưa ông hôm 30 tháng Sáu Nhóm Sáng kiến Minh Bạch Hàng Hải AMTI thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược & Quốc tế (CSIS) tại thủ đô Washington DC của Hoa Kỳ cho biết trong một báo cáo gần đây là 3 đảo nhân tạo lớn nhất mà Trung Quốc bồi đắp lên tại khu vực Trường Sa đang sẵn sàng để được bố trí các trang thiết bị quân sự như bệ phóng tên lửa, chưa kể những công trình ngầm chứa đạn dược, theo ông những hoạt động này của Trung Quốc ảnh hưởng thế nào đến an ninh khu vực nói chung và Việt Nam nói riêng ?

Nguyễn Mạnh Hùng : Trung Quốc muốn có vai trò trọng yếu toàn vùng Á Châu, mục tiêu của họ kiên trì lắm, họ cứ từng bước họ tiến hành. Trước hết họ xây những đảo nhân tạo có tính cách phòng thủ mà Mỹ và các nước khác đều phản đối. Họ thành công trong việc đó vì không có phản ứng mạnh. Chúng ta thấy ông Tillerson khi ra điều trần để quốc hội chấp thuận cho ông làm ngoại trưởng Mỹ, đã tuyên bố không cho phép tàu Trung Quốc đến những đảo nhân tạo đó. Ông nói vậy thôi chứ đâu có thực hiện được.

Thanh Trúc :Hoa Kỳ mới đây cho tàu chiến USS Stethem đi qua khu vực 12 hải lý thuộc đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa để thách thức các đòi hỏi về chủ quyền của Trung Quốc ở khu vực này. Đây là một hoạt động thuộc chương trình tự do hàng hải của Mỹ được thực hiện từ thời Tổng thống Obama nhưng bị một số chuyên gia đánh giá là không có hiệu quả, theo ông việc chính quyền Tổng thống Trump cho tàu đi qua đảo Tri Tôn lần này nói lên điều gì trong cách tiếp cận với vấn đề Biển Đông của chính quyền Mỹ mới ?

Nguyễn Mạnh Hùng : Có 2 nhận xét về điều đó. Thứ nhất Fon-Op's tuần tra bảo vệ lưu thông hàng hải thì dưới thời Obama nó có tính cách rón rén hơn nhiều. Dưới thời ông Trump thì nó mạnh hơn, nó đi vào trong vùng 12 hải lý. Không những thế nó lại còn thi hành gọi là tuần tra chứ không còn gọi là "Innocent transit"nữa, nó khác hẳn trước. Thật ra từ hồi ông Trump lên thì có 2 cuộc tuần tra kiểu đó. Mỹ muốn chứng tỏ sự hiện diện của mình . Nhận xét thứ hai của tôi là hiệu quả đến đâu thì mình không biết là vì tổng thống Trump hành động khó tiên đoán lắm, ông thích "make deal" thích kinh tế nhiều lắm và ông làm những quyết định có tính cách tức thời trong khi các cố vấn quân sự của ông thì có tính cách chiến lược.

Đối với những lãnh đạo Á Châu thì họ rất lo vì một đằng thì ông Trump cứ lơ là, một đằng thì tổng trưởng quốc phòng với mấy ông cố vấn anh an ninh quốc gia đều nói chúng tôi cam kết với các ông. Bây giờ vạch ra là mình cứ dấn thân với Mỹ mà đùng một cái ông tổng thống làm cái "deal" với ông Tập Cận Bình chẳng hạn thì mình ngỡ ngàng bởi vì chính sách tay chân của Mỹ không phối hợp với nhau.

Thanh Trúc :Xin cảm ơn giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng về bài phỏng vấn này.

Thanh Trúc, RFA

Nguồn : RFA, 04/07/2017

Quan hệ Mỹ - Trung và tranh chấp Biển Đông (RFA, 17/03/2017)

Ngày 18/3/2017, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson có chuyến thăm Bắc Kinh đầu tiên và dự kiến sẽ có cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson tại Seoul ngày 17 tháng 3 năm 2017. AFP photo

Tầm nhìn mới

Chuyến thăm của Ngoại trường Rex Tillerson tới Bắc Kinh được tờ Kyodo của Nhật Bản đánh giá để nhằm "bắt đầu vạch ra một tầm nhìn cho mối quan hệ Trung - Mỹ trong vòng bốn năm tới". Đây là cuộc gặp có tầm quan trọng, nhằm chuẩn bị cho cuộc gặp cấp cao hơn nữa giữa ông Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump, dự trù diễn ra tại Hoa Kỳ vào giữa tháng tới.

Theo Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng, kể cả chuyến thăm lần này của ông Tillerson, ít nhất là đã có ba cuộc lobby chính thức để sắp xếp cuộc gặp thượng đỉnh Trung - Mỹ sắp tới.

"Chúng ta chưa biết được nội dung chương trình nghị sự, chưa biết được vật cược họ đặt ra trên bàn đàm phán là về vấn đề gì. Có thể đó là vấn đề biển Đông, Triều Tiên, hoặc nói rộng ra là toàn bộ cấu trúc an ninh Châu Á - Thái Bình Dương. Thế nhưng nội dung của các thỏa thuận sắp tới tôi đánh giá có ý nghĩa hết sức quan trọng".

Còn theo nhà văn Nguyên Bình - một người nhiều năm nghiên cứu về Trung Quốc, hiện là tổng biên tập tạp chí của viên nghiên cứu các vấn đề phát triển cho rằng, quan hệ Mỹ - Trung sẽ "bất định", dựa trên căn bản quyền lợi quốc gia của mỗi bên và không bao giờ trở thành đồng minh, nhưng sẽ có những thời cơ có lợi cho Việt Nam.

"Cũng có những cái thời cơ có lợi cho mình thì những nhà lãnh đạo của Việt Nam phải biết nắm lấy thời cơ đấy. Mà cái quan trọng nhất là Việt Nam làm thế nào để có sức mạnh riêng của mình và có những biện pháp khôn khéo cũng như sự chủ động để nắm được và thích nghi với tình hình".

Trung Quốc nói một đằng làm một nẻo

Động thái mới nhất gần đây liên quan đến Biển Đông, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị bên lề cuộc họp Quốc hội nước này vừa qua đã có những tuyên bố xoa dịu tình hình căng thẳng.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) và Thủ tướng Lý Khắc Cường bỏ phiếu trong phiên họp cuối của Quốc hội tại Đại lễ đường Nhân dân Bắc Kinh ngày 15 tháng 3 năm 2017. AFP photo

Tuy nhiên, Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng nhấn mạnh đến yếu tố "không nhất quán giữa lời nói và hành động" của Trung Quốc từng trước tới nay. Trong bối cảnh, Trung Quốc phớt lờ phán quyết của Tòa Trọng tài quốc tế PCA, tăng cường đầu tư cho hạm đội Nam Hải và gia tăng các hoạt động quân sự tại Biển Đông.

"Nếu lãnh đạo Trung Quốc vẫn nói nước đôi. Một mặt nói là tương lai của Biển Đông phụ thuộc vào quan hệ, tương quan của Mỹ - Trung. Mặt khác thì ông ngoại trưởng vẫn đòi gạt Mỹ ra khỏi Biển Đông, muốn để một mình Trung Quốc thao túng".

Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng cũng nhận định, khó có chuyện Trung Quốc dám gây sự to chuyện với Mỹ về vấn đề tuần tra tự do hải hành trên Biển Đông. Tuy nhiên, những xung đột nhỏ vẫn có thể xẩy ra. Nhất là trong bối cảnh Trung Quốc đang có nhu cầu đẩy những căng thẳng bên trong ra bên ngoài để ve vuốt chủ nghĩa Đại Hán trong nước.

Còn theo bà Nguyên Bình, về phía Hoa Kỳ, xung đột với Trung Quốc tại Biển Đông là chưa có khả năng xảy ra, bởi cán cân lực lượng tại khu vực.

"Nếu mà xung đột thì chắc là không có. Mà chỉ có là họ điều đình với nhau thế nào đấy để mà chia chác quyền lợi".

ASEAN cần làm gì ?

Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) được Trung Quốc loan báo là đã có bản dự thảo đầu tiên với các nước ASEAN. Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng đưa ra hàng loạt dẫn chứng để khẳng định, Trung Quốc vẫn tiếp tục trì hoãn và cản trở tiến trình hoàn tất bộ quy tắc này để họ có thể tiếp tục quân sự hóa các đảo đã chiếm đóng.

"Ở đây bản thân các nước ASEAN cũng rất thận trọng. Họ xem xét giữa lời nói, tuyên bố của Trung Quốc với thực tế có thống nhất với nhau hay không".

Bà Nguyên Bình thì cho rằng, Trung Quốc không mong muốn tồn tại Bộ quy tắc này.

"Trung Quốc rất có tài câu giờ. Họ làm ra những động thái có vẻ như có thiện chí. Trong khi đó thì họ làm những chuyện rất không thiện chí. Họ càng ngày càng quân sự hóa các đảo chiếm được của Việt Nam ở Biển Đông".

Xét về tổng thể, Hoa Kỳ được nhìn nhận là khó có thể bỏ qua lợi ích chiến lược tại Biển Đông và Đông Nam Á, cũng như phải cạnh tranh với tầm ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực này. Điều này là một lợi điểm cho các nước ASEAN khi đối phó với Trung Quốc.

Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng, các nước ASEAN cần chủ động và tích cực hơn nữa, phải thay đổi ngay cái não trạng "đèn nhà ai nhà ấy rạng" và đoàn kết với nhau thành một khối nhất quán. Đặc biệt, ASEAN nên tập trung hơn nữa trong việc phát triển quan hệ với "bên thứ ba", tức là kết nối với "mắt xích" Nhật - Ấn - Úc.

"Chứ còn nếu có những cái đi đêm với Trung Quốc hay có những thỏa thuận ngầm với Trung Quốc thì cái đó rất nguy hiểm không những cho chính bản thân nước đó mà cả tình hình chung".

Nhằm bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia trên Biển Đông, hai nhà quan sát đều cho rằng, Việt Nam cần phải thay đổi cả tư thế và tâm thế đối với Trung Quốc và các mối quan hệ đan xen trong khu vực.

******************

Tàu Pháp dẫn đầu cuộc tập trận tại Thái Bình Dương nhắm vào Trung Quốc (BBC, 18/03/2017)

Tàu sân bay Mistral của Pháp.

Trong một cuộc biểu dương lực lượng quân sự nhằm vào Trung Quốc, Pháp sẽ điều động một trong những tàu sân bay đổ bộ hùng mạnh Mistral để lãnh đạo những cuộc tập trận trên và quanh đảo Tinian tại tây Thái Bình Dương, với các binh sĩ Nhật Bản, Hoa Kỳ, và hai máy bay trực thăng chở binh sĩ của Anh.

Reuters dẫn hai nguồn tin cho biết "Hơn là một cuộc tập trận hải quân, cuộc tập trận đổ bộ này sẽ gởi một thông điệp rõ ràng đến Trung Quốc".

Cuộc tập trận sẽ diễn ra trong tuần lễ thứ 2 và thứ 3 của tháng 5, nguồn tin này cho biết.

Gia tăng sức mạnh quân sự và tàu sân bay, Bắc Kinh đang mở rộng ảnh hưởng vượt quá vùng biển duyên hải của mình vào trong Thái Bình Dương. Động thái này không chỉ làm Nhật Bản và Hoa Kỳ lo ngại, mà còn khiến Pháp quan tâm vì Pháp kiểm soát một vài vùng lãnh thổ ở Thái Bình Dương trong đó có New Caledonia và Polynesia thuộc Pháp.

Trung Quốc đang đóng tàu sân bay thứ hai. Chiếc Sơn Đông, khi hoàn tất, sẽ gia nhập tàu Liêu Ninh mua của Ukraine vào năm 1998. Tàu Liêu Ninh dẫn đầu một nhóm tàu chiến khác của Trung Quốc đi qua vùng biển phía nam Nhật Bản hồi tháng 12.

Do Hoa Kỳ quản lý, Tinian là một phần của quần đảo Bắc Mariana, bao gồm đảo Guam, nằm cách Tokyo khoảng 2.500 kilômét về phía nam.

Nhật Bản, một đồng minh thân cận của Hoa Kỳ, có lực lượng hải quân mạnh hàng thứ hai ở Châu Á sau Trung Quốc và đang thiết lập các quan hệ quốc phòng chặt chẽ hơn với Pháp và Anh.

Vào tháng 10 năm ngoái, London điều động 4 máy bay phản lực chiến đấu Typhoon đến Nhật Bản để huấn luyện với Lực lượng Không quân Tự vệ Nhật Bản. Trên đường trở về, máy bay của Anh bay qua Biển Đông để khẳng định quyền bay trên khu vực mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền hầu hết.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ngày Chủ Nhật sẽ đến Châu Âu để thảo luận với các nhà lãnh đạo Liên hiệp Châu Âu, trong đó có cuộc họp với Tổng thống Pháp Francois Hollande.

Các giới chức tại tòa đại sứ Pháp và Anh ở Tokyo chưa sẵn sàng bình luận. Một phát ngôn viên của lực lượng Mỹ tại Nhật Bản cũng không bình luận vào lúc này.

********************

Trung Quốc thề sẽ mạnh tay nếu Nhật can thiệp Biển Đông (VOA, 16/03/2017)

Phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh nói Nhật Bản nên "suy gẫm kỹ" về cuộc xâm lăng của họ đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trước đây.

Hôm thứ Năm, Trung Quốc thề sẽ phản ứng mạnh nếu Nhật Bản cố tình gây rắc rối ở Biển Đông, sau khi Reuters đưa tin về kế hoạch của Nhật đưa chiến hạm lớn nhất tới vùng biển tranh chấp.

Các nguồn tin cho Reuters hay hàng không mẫu hạm trực thăng Izumo, mới được trang bị cho Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản cách đây hai năm, sẽ dừng tại Singapore, Indonesia, Philippines và Sri Lanka trước khi tham gia cuộc tập trận hải quân chung Malabar với các tàu hải quân Ấn Độ và Mỹ ở Ấn Độ Dương vào tháng 7.

Chuyến đi được xem là cuộc biểu dương lực lượng hải quân lớn nhất của Nhật Bản trong khu vực kể từ Đệ nhị thế Chiến.

Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói : "Nếu Nhật vẫn tiếp tục hành động sai trái và thậm chí nghĩ đến chuyện can thiệp quân sự, đe doạ chủ quyền và an ninh của Trung Quốc... thì Trung Quốc chắc chắn sẽ có những biện pháp đáp trả mạnh".

Hôm thứ Ba, Trung Quốc nói nước này đang chờ tuyên bố chính thức giải thích lý do tại sao Nhật có ý định đưa tàu chiến tham gia chuyến đi ngang qua Biển Đông. Bắc Kinh nói họ hy vọng Nhật Bản sẽ tỏ ra có trách nhiệm trong việc này.

Hôm thứ Năm, bà Hoa không cho biết liệu Trung Quốc đã được xác nhận về kế hoạch của Nhật Bản hay chưa, nhưng bà nói vấn đề Biển Đông không có liên quan gì tới Nhật Bản. Người phát ngôn của Trung Quốc nói Nhật nên "suy gẫm kỹ" về cuộc xâm lăng tệ hại của họ đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trong quá khứ.

Trong Thế chiến thứ Hai, Nhật Bản kiểm soát các quần đảo này cho tới khi đầu hàng vào năm 1945.

Việc tuyên bố chủ quyền hầu như toàn bộ các vùng biển tranh chấp và sự hiện diện quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc đã gây ra mối quan ngại ở Nhật Bản và phương Tây. Hoa Kỳ thường xuyên tổ chức các cuộc tuần tra trên biển và trên không trong khu vực nhằm khẳng định tự do hàng hải.

Đài Loan, Malaysia, Việt Nam, Philippines và Brunei đều tuyên bố chủ quyền tại vùng biển có giàu trữ lượng cá, dầu mỏ và khí đốt, nơi có lưu lượng thương mại hàng hải toàn cầu thông qua hàng năm lên đến khoảng 5 nghìn tỷ đôla.

Nhật Bản không tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, nhưng có tranh chấp lãnh hải với Trung Quốc ở Biển Hoa Đông.

Trung Quốc cho rằng tranh chấp nên được giải quyết mà không có sự can thiệp từ các bên không liên quan.

Kể từ năm 2010, Bắc Kinh đã thảo luận với 10 thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), đồng ý thiết lập một bộ quy tắc nhằm tránh xung đột ở Biển Đông.

Phát biểu tại cuộc họp báo vào cuối buổi họp thường niên của Quốc hội Trung Quốc hôm thứ Tư, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường nói Trung Quốc hy vọng sẽ thúc đẩy các cuộc đàm phán về bộ quy tắc ứng xử nhằm duy trì sự ổn định.

Chỉ có Hoa Kỳ mới có đủ sức mạnh ngăn chặn Trung Quốc độc chiếm Biển Đông làm của riêng. Và không thể ngăn chặn Trung Quốc bằng "võ miệng".

Tương lai Biển Đông hòa bình ổn định hay xung đột, đối đầu, có còn là tuyến hàng hải huyết mạch của thương mại toàn cầu, tài sản chung của khu vực và thế giới, hay sẽ biến thành ao nhà của Trung Quốc, phụ thuộc rất nhiều vào tương quan lực lượng và chính sách của Hoa Kỳ cũng như Trung Quốc.

Tuần qua dư luận chứng kiến những diễn biến mới trên Biển Đông với không ít quan điểm hoài nghi, băn khoăn và lo ngại. Thậm chí có những quan điểm đổ lỗi cho cách tiếp cận của Tổng thống Donald Trump có thể gây ra xung đột, đối đầu ở Biển Đông.

Tuy nhiên, bình tĩnh quan sát những gì đang diễn ra trên Biển Đông cũng như các vận động chính sách từ Trung Nam Hải cho đến Tòa Bạch Ốc, người viết tin rằng Biển Đông có thể sẽ ổn định hơn dưới thời Tổng thống Donald Trump.

"Kẻ khôn, người dại"

3 giờ chiều ngày hôm qua 2/3, ông Vương Quốc Khánh, người phát ngôn kỳ họp Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc khóa 12 chủ trì buổi họp báo kỳ họp thường niên tại Bắc Kinh, trong đó có trả lời câu hỏi về Biển Đông gây chú ý trong dư luận.

Phóng viên đài NBC Hoa Kỳ đặt câu hỏi :

"Chào ông, có thông tin nói Trung Quốc đang bố trí các thiết bị quân sự trên đảo nhân tạo ở Biển Đông, đồng thời có ảnh chụp làm chứng.

Không ít nhà quan sát đã cho rằng, đây là động thái quân sự hóa, đe dọa nghiêm trọng tự do hàng hải hàng không ở Biển Đông.

Trung Quốc lúc nào cũng nói mình tôn trọng tự do hàng hải, nhưng trong bối cảnh hiện nay xin hỏi, Trung Quốc sẽ đảm bảo tự do hàng hải như thế nào ?".

Ông Vương Quốc Khánh, người phát ngôn kỳ họp Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc năm nay, ảnh : Tân Hoa Xã.

Ông Khánh trả lời :

"Về câu hỏi này của bạn tôi nghĩ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng của chúng tôi đã nhiều lần nói rồi. Nhưng bạn đã nêu vấn đề, tôi cho rằng cũng nên bày tỏ rõ thái độ.

Các đảo ở Biển Đông là lãnh thổ cố hữu của Trung Quốc, chúng tôi xây dựng một số công trình trên lãnh thổ của mình, bố trí một số thiết bị phòng ngự cần thiết là hoàn toàn chính đáng.

Đó là quyền lợi bình thường của một quốc gia có chủ quyền được luật pháp quốc tế thừa nhận. Còn nói (Trung Quốc) uy hiếp tự do hàng hải hàng không của các quốc gia khác ở Biển Đông, người Trung Quốc có câu :

Thiên hạ vốn vô sự, kẻ ngu ghè chân mình.

Thực ra Trung Quốc là nước lớn nhất ven Biển Đông, đồng thời cũng là quốc gia thương mại chủ yếu trên thế giới. Chúng tôi coi trọng tự do và an toàn hàng hải trên Biển Đông hơn bất kỳ quốc gia nào.

Một số quốc gia cá biệt ngoài khu vực này thường thích thổi phòng thuyết "Trung Quốc đe dọa tự do hàng hải", đó hoàn toàn là một mệnh đề giả dối. Tại sao ?

Vì sau khi Chiến tranh Thế giới II kết thúc, sau khi Trung Quốc thu hồi các đảo ở Biển Đông bao nhiêu năm qua, tôi chưa nghe thấy tự do hàng hải ở Biển Đông có vấn đề gì" [1].

Ông Vương Quốc Khánh lấy hẳn thành ngữ "Dung nhân tự nhiễu" trong "Lục Tượng Tiên truyện" của Tân Đường Thư [2] phải chăng muốn minh họa cho lập luận của mình rằng :

Trung Quốc đang bảo vệ tự do hàng hải ở Biển Đông theo cách của riêng mình (bằng cách quân sự hóa, khống chế, kiểm soát và khi cần có thể phong tỏa Biển Đông) ;

Biển Đông vốn "vô sự" vì mọi thứ đã có Bắc Kinh "bảo kê" hết, những ai lo ngại tự do và an toàn hàng không, hàng hải ở đây chẳng khác gì "kẻ ngu" ?

Cách hành xử cao thượng và nhân văn của Lục Tượng Tiên thời Đường Duệ Tông đã được con cháu ông ngày nay biến tấu để che lấp cho những mưu đồ đen tối hòng xưng hùng, xưng bá trong khu vực, dẫm đạp lên luật pháp quốc tế.

Cái gọi là "chủ quyền Trung Quốc với các đảo ở Biển Đông", những hành động xâm lược trắng trợn được ông Khánh che đậy bằng cái tên "thu hồi", chúng tôi đã bình luận nhiều lần, xin không nhắc lại.

Ở đây, ông lại mượn tích xưa nói chuyện ngày nay, về "kẻ khôn, người dại" để mỉa mai những tiếng nói kêu gọi thượng tôn pháp luật, bảo vệ tự do và an toàn hàng hải, hàng không ở Biển Đông.

Người viết nghĩ rằng ông cũng nên đọc lại cả "Lục Tượng Tiên truyện" lẫn thiên "Thượng Hiền" trong sách "Lục Thao" để thấy cha ông mình dạy thế nào.

Một trong 7 loại người mà Khương Thái Công khuyên Chu Văn Vương cũng như các bậc quân chủ không nên dùng làm tướng soái, không nên dùng làm tham mưu, không nên thân cận hay sủng ái, mà nên cấm, nên ngăn chặn những kẻ này, đó là những kẻ chỉ biết "huyễn hoặc lương dân", nói cách khác là lừa gạt dân lành.

Sở dĩ người viết nói ông đang "huyễn hoặc lương dân" là vì luận điệu "các đảo ở Biển Đông là lãnh thổ cố hữu của Trung Quốc" được ông nhắc lại để ngụy biện cho các hành vi quân sự hóa vùng biển này, cũng như âm mưu độc chiếm làm ao nhà của Trung Quốc.

Nếu những quan chức tham mưu như ông mà một ngày biết 3 lần tự xét lại mình như thầy Tăng Sâm, biết trọng trách của kẻ tham mưu là can gián những điều sai quấy, lấy "Thượng Hiền" để răn mình, thì may mắn cho Trung Quốc, cũng như cho khu vực.

Nhưng phát biểu này của ông Vương Quốc Khánh cho thấy, thứ nhất Trung Quốc sẽ không dừng các hoạt động quân sự hóa Biển Đông, lấn dần từng bước, chờ thời cơ Mỹ suy yếu để chiếm trọn vùng biển này thành ao nhà.

Thứ hai, chỉ có Hoa Kỳ mới có đủ sức mạnh ngăn chặn Trung Quốc độc chiếm Biển Đông làm của riêng. Và không thể ngăn chặn Trung Quốc bằng "võ miệng", hay những chiến lược xoay trục trên giấy.

Tất cả tại Trump ?

Bình luận về cục diện Biển Đông và nguy cơ xung đột, chuyên gia Viện Chính sách chiến lược Australia ông Andrew Davies cho rằng, an ninh quốc tế chắc chắn sẽ tồi tệ hơn kể từ khi Trump trở thành Tổng thống Mỹ.

"Nếu bạn để ý đến những hùng biện về chính sách của Trump liên quan đến Biển Đông, bạn có thể dễ dàng thấy rằng họ (chính phủ Hoa Kỳ) đang sa đà vào một cuộc đối đầu với Trung Quốc.

Tôi nghĩ rằng Australia sẽ bị tổn thương về nhập khẩu nhiều hơn là xuất khẩu nếu Biển Đông nóng lên. Tôi cho rằng đó sẽ là vấn đề số một của chúng ta. 

Chúng ta phải dựa vào nguồn cung nhiều sản phẩm từ dầu mỏ từ Singapore và phải đi qua Biển Đông" [3].

Tiến sĩ Andrew Davies, ảnh : ABC News (abc.net.au).

Đây không phải quan điểm đầu tiên và duy nhất cho rằng, cách tiếp cận của Tổng thống Donald Trump trong vấn đề Biển Đông có thể dẫn đến một cuộc xung đột, đối đầu với Trung Quốc.

Có điều, những quan điểm này dường như đã làm ngơ trước các động thái leo thang quân sự hóa Biển Đông, vi phạm luật pháp quốc tế và đe dọa an ninh an toàn hàng hải, hàng không ở vùng biển chiến lược này mà Bắc Kinh theo đuổi.

Người viết cho rằng, trên thực tế Tổng thống Donald Trump đã đúng khi nói với Reuters, người tiền nhiệm của ông đã bỏ lỡ cơ hội ngăn chặn Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông từ những ngày đầu, khiến cho tình thế hiện tại của Mỹ ở Biển Đông khó khăn hơn rất nhiều [3].

Là một nhà đàm phán tài ba, một doanh nhân tầm cỡ toàn cầu thành đạt trước khi bước vào Nhà Trắng, Donald Trump không để lộ chiến thuật của mình cho đối phương lợi dụng là một điểm mới, là sự khác biệt của ông so với người tiền nhiệm.

Nhưng về mặt chiến lược, Trump đã sớm bộc lộ những thiên hướng chính sách về Biển Đông mà người viết tin là ông sẽ ngăn chặn được hành vi độc chiếm vùng biển này làm ao nhà, lập chốt thu tô.

Điều này một lần nữa có thể tìm thấy qua bài phát biểu đầu tiên của ông trước hai viện Quốc hội Mỹ hôm 28/2 sau một tháng bước vào Nhà Trắng. 

Do Donald Trump chủ yếu tập trung vào chính sách đối nội, nên Biển Đông không được nêu cụ thể trong diễn văn này. Tuy nhiên vẫn có thể tìm thấy một vài thông điệp chính có thể rút ra từ diễn văn này liên quan đến Biển Đông.

Thứ nhất, Mỹ sẽ tăng cường sức mạnh và sự hiện diện quân sự ở Biển Đông, đủ để đánh bại các mối đe dọa vị thế của nước Mỹ :

"Để bảo vệ an toàn cho nước Mỹ, chúng ta phải cung cấp cho các quân nhân nam nữ trong quân đội Hoa Kỳ những gì mà họ cần để ngăn chặn chiến tranh – và khi cần – họ phải đánh và thắng.

Tôi sẽ gởi cho Quốc hội dự thảo ngân sách để kiện toàn quân đội, không để cho quốc phòng bị cô lập nữa, và kêu gọi tăng chi tiêu cho quốc phòng lên một mức cao nhất trong lịch sử nước Mỹ".

"...Với những đồng minh đang thắc mắc Mỹ sẽ là một người bạn thế nào, hãy nhìn ngay các anh hùng trong sắc phục của Mỹ.

Chính sách ngoại giao của chúng ta sẽ tham gia trực tiếp, mạnh mẽ và có ý nghĩa với thế giới. 

Sự lãnh đạo của nước Mỹ dựa vào lợi ích an ninh quan trọng của chúng ta và chúng ta chia sẻ lợi ích đó với các đồng minh của chúng ta trên toàn cầu".

Thứ hai, các đối tác có cùng lợi ích với Mỹ ở Biển Đông cũng sẽ phải chia sẻ trách nhiệm của mình cũng như chủ động xây dựng chính sách, Mỹ chỉ lo phần của Mỹ, chứ Donald Trump không có nghĩa vụ làm thay :

"...Các đối tác của chúng ta phải đáp ứng các bổn phận tài chính. Và giờ đây, từ các cuộc thảo luận rất cương quyết và thẳng thắn của chúng ta, họ đang bắt đầu thực hiện điều đó.

Chúng ta kỳ vọng các đối tác, dù trong NATO, Trung Đông, hay ở Thái Bình Dương, đảm nhiệm vai trò trực tiếp và có ý nghĩa trong các hoạt động cả chiến lược lẫn quân sự, và gánh vác trách nhiệm chi phí của mình".

Thứ ba, Trump tiếp tục tái khẳng định không áp đặt, xuất khẩu giá trị Mỹ sang các nước và xem đó là một yêu cầu, điều kiện cho đảm bảo an ninh :

"...Chúng ta sẽ tôn trọng các định chế lịch sử, nhưng chúng ta cũng sẽ tôn trọng quyền chủ quyền của các nước.

Các nước tự do là cỗ máy tốt nhất để thể hiện nguyện vọng của người dân - và Hoa Kỳ tôn trọng quyền của tất cả các nước tự vạch đường đi của mình. 

Nhiệm vụ của tôi không phải là đại diện thế giới. Nhiệm vụ của tôi là đại diện Hợp chúng quốc Hoa Kỳ".

Thứ tư, tăng cường sức mạnh và khả năng răn đe để ngăn chặn, đẩy lùi chiến tranh xung đột, chứ không phải tìm kiếm xung đột, càng không phải là nguyên nhân có thể gây xung đột ở Biển Đông :

"...Chúng ta hiểu rằng sẽ tốt hơn cho nước Mỹ rất nhiều một khi xung đột giảm đi, thay vì tăng lên.

Chúng ta phải học hỏi từ sai lầm trong quá khứ - chúng ta đã nhìn thấy chiến tranh và sự tàn phá giày xéo trên khắp thế giới...

...Nước Mỹ sẵn lòng tìm kiếm những người bạn mới và đón nhận các đối tác mới, nơi các lợi ích chung sẽ song hành. Chúng ta muốn yên bình và ổn định, chứ không phải là chiến tranh và xung đột.

...Chúng ta muốn hòa bình, ở bất cứ nơi nào mà hòa bình có thể được tìm thấy. Nước Mỹ hôm nay đã là bạn của các cựu thù trước đây. 

Một số đồng minh thân cận nhất của chúng ta, nhiều thập niên trước, từng ở phe bên kia trong các cuộc chiến tranh. Lịch sử đó mang lại cho chúng ta niềm tin về khả năng của một thế giới tốt đẹp hơn" [5].

Hiện tại có nhiều quan điểm trái ngược nhau về tân Tổng thống của nước Mỹ, cả về đối nội lẫn đối ngoại, người viết cho rằng đó là một điều bình thường, và là đặc trưng của chính trị Hoa Kỳ.

Điều này không làm cho nước Mỹ suy yếu, mà ngược lại chính nó làm cho nước Mỹ mạnh hơn. Cá nhân người viết tin rằng, chính sách của Tổng thống Trump sẽ thiết thực góp phần bảo vệ hòa bình, ổn định ở Biển Đông.

Tất nhiên khi cây muốn lặng mà gió chẳng đừng, hoạt động bảo vệ tự do - an toàn hàng hải và luật pháp quốc tế mà Mỹ tiến hành ở Biển Đông phải đối mặt với những khiêu khích đến mức có thể nổ ra xung đột như Đô đốc Harry Harris cảnh báo, cũng không thể đổ tại nước Mỹ.

Hồng Thủy

Nguồn : GDVN, 03/03/2017

Tài liệu tham khảo :

[1]http://global.dwnews.com/news/2017-03-02/59803241.html

[2]http://www.zhengjian.org/2006/12/23/41479.%E6%88%90%E8%AF%AD%E6%95%85%E4%BA%8B%EF%BC%9A%E5%BA%B8%E4%BA%BA%E8%87%AA%E6%89%B0.html

http://chanhkien.org/2009/11/thanh-ngu-dung-nhan-tu-nhieu.html

[3]http://www.reuters.com/article/us-usa-trump-interview-highlights-idUSKBN1622RG

[4]http://www.abc.net.au/news/2017-03-03/south-china-sea-donald-trump-australia-fuel/8321230

[5]http://edition.cnn.com/2017/02/28/politics/donald-trump-speech-transcript-full-text/