Chất lượng con người, đặc biệt là người lãnh đạo không chỉ ảnh hưởng đến sự tồn vong của thể chế mà còn là sự tồn vong của đất nước, của dân tộc.

Báo Nhân Dân điện tử (Nhandan.com.vn) ngày 3/1/2017 đăng bài của nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình với tiêu đề : "Một vài suy nghĩ về xây dựng Đảng".

Bài viết của bà Nguyễn Thị Bình có đoạn : "Vừa qua, có phải ta chú trọng phát triển về số lượng, không quan tâm đầy đủ về các tiêu chuẩn cần có của đảng viên.

Và ngay trong chính sách cán bộ của ta cũng có sơ hở để cho nhiều người không tốt, cơ hội, tìm cách vào Đảng để vào các cơ quan lãnh đạo hay quản lý của Đảng, Nhà nước. Vì vậy chủ trương về phát triển Đảng cũng cần xem xét và chấn chỉnh".

Một trong những việc "cần xem xét và chấn chỉnh" có lẽ là chủ trương giao chỉ tiêu kết nạp đảng viên mới.

Báo Thanhnien.vn viết về chỉ tiêu kếp nạp tại huyện Nhà Bè - Thành phố Hồ Chí Minh như sau : "số lượng đảng viên kết nạp năm 2016 đạt thấp so với chỉ tiêu đề ra (28%)" [6].

Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình đưa ra một vài suy nghĩ về xây dựng Đảng. (Ảnh minh họa trên giaoduc.net.vn)

Năm 1945 dân số Việt Nam vào khoảng hơn 20 triệu người, Đảng Cộng sản Việt Nam khi đó có khoảng 5.000 đảng viên, chiếm tỷ lệ 0,025%.

Năm 1960, khi Đảng tiến hành Đại hội lần thứ 3, số lượng đảng viên là 50 vạn người [1] và dân số cả nước vào khoảng 30 triệu. Số lượng đảng viên chiếm gần 1,7% dân số.

Cuối năm 2016, khi tiến hành Đại hội Đảng lần thứ 12, số đại biểu dự đại hội là 1.500 người đại diện cho hơn 4,5 triệu đảng viên.

Cùng năm này cả nước có khoảng 92 triệu người, tỷ lệ đảng viên trên dân số khoảng 4,9% tăng gần gấp 3 lần so với năm 1960.

Với sự phát triển các cơ sở đào tạo, lý luận từ trung ương xuống đến huyện, với học vấn ngày càng cao (xét về bằng cấp) của đội ngũ cán bộ, đảng viên, với số lượng đảng viên tăng nhanh như vậy, lẽ ra sức chiến đấu của Đảng phải mạnh mẽ hơn, vậy tại sao lại xảy ra tình trạng "Dân giảm lòng tin với Đảng vì nhiều cán bộ thoái hóa" [2] ?

Ngày 16/11/2012, Trung ương công bố Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa 11 (Nghị quyết số 12-NQ/TW), một trong những nhận định quan trọng của Nghị quyết là :

"Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống…". 

Bài báo : "Dân giảm lòng tin với Đảng vì nhiều cán bộ thoái hóa" được đăng vào ngày 28/5/2016 trên Thanhtra.com.vn nghĩa là gần 5 năm sau khi Nghị quyết 12-NQ/TW được ban hành [2].

Bài báo sử dụng cụm từ "nhiều cán bộ" chứ không phải cụm từ "bộ phận không nhỏ" được sử dụng trong Nghị quyết 12-NQ/TW.

Đây chỉ đơn giản về phương diện ngôn từ hay còn phản ánh một thực tế, rằng "bộ phận không nhỏ" nay đã không còn là "không nhỏ", nay đã là "nhiều" ?

Nhận định "nhiều cán bộ thoái hóa" có thể chưa chính xác bởi không ít người không hề "thoái hóa", họ giữ nguyên bản chất ngay từ khi gia nhập Đảng.

Những người này tìm cách trở thành đảng viên với mục đích xa hơn là chạy chức, chạy quyền, trở thành lãnh đạo cơ quan công quyền hoặc doanh nghiệp nhà nước. 

Bản chất "chạy" của họ không thay đổi kể cả khi đã có chức vụ cao và rất nhiều tiền.

Đại diện cho nhóm người này phải kể đến các ông, bà : Hồ Xuân Mãn, Trịnh Xuân Thanh, Trần Vũ Quỳnh Anh, Trần Văn Truyền và "một bộ phận không nhỏ đồng chí chưa bị lộ" khác.

Trịnh Xuân Thanh, nguyên tỉnh ủy viên tỉnh Hậu Giang, khi bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương xem xét lập tức bỏ sinh hoạt đảng chạy ra nước ngoài. 

Tại Thanh Hóa, nguyên ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Sở Xây dựng (nhiệm kỳ 2015 - 2020) Trần Vũ Quỳnh Anh khi có dư luận trên truyền thông về con đường thăng tiến và tài sản cá nhân lập tức bỏ sinh hoạt đảng, không đóng đảng phí.

Báo Laodong.com.vn viết : "Theo kết luận thanh tra, từ tháng 9/2016 đến nay, đồng chí Trần Vũ Quỳnh Anh không sinh hoạt chi bộ và từ tháng 1/2017 đến nay, không đóng đảng phí và cũng không sinh hoạt chi bộ, là vi phạm khoản 1, Điều 8 Điều lệ Đảng" [3].

Những người này vào Đảng đâu phải vì lý tưởng phục vụ nhân dân, đất nước. Đối với họ, danh hiệu "đảng viên" chỉ là phương tiện, là nấc thang giúp họ trèo cao, chui sâu vào bộ máy công quyền để nhắm đến đích cuối cùng là của cải vật chất. 

Khi vai trò đảng viên không còn tác dụng, họ sẵn sàng vứt bỏ không thương tiếc, họ không hề thoái hóa. 

Họ biết cách lợi dụng các mối quan hệ hoặc bằng vật chất, đôi khi là những thứ mà dư luận tế nghị gọi là "vốn tự có" để nhận được hậu thuẫn từ những người "đang thoái hóa" hoặc đã "thực sự thoái hóa".

Trong khi một số người bỏ sinh hoạt đảng như Trịnh Xuân Thanh, Trần Vũ Quỳnh Anh… thì lại có không ít người, dù bị dư luận xã hội phê phán mạnh mẽ, bị kỷ luật đảng và xử lý về chính quyền nhưng lại kiên quyết không "bỏ sinh hoạt".

Nhóm này, ngoài những cái tên đã nêu, còn có thể liệt kê khá nhiều như Trần Xuân Giá, Nguyễn Trường Tô, Vũ Huy Hoàng, Võ Kim Cự,… Đây đều là những cựu lãnh đạo cao cấp trong các cơ quan Đảng và Nhà nước. 

Những người này quyết tâm giữ danh hiệu đảng viên dù đã hoặc sẽ bị kỷ luật. Còn bấu víu được danh hiệu đảng viên nghĩa là còn hy vọng được "rút kinh nghiệm" hoặc "nghiêm túc kiểm điểm". 

Có mấy người sau khi nhận hình thức "rút kinh nghiệm" hoặc "nghiêm túc kiểm điểm" sẽ tiếp tục bị xử lý hình sự ?

Cần phải nhấn mạnh, theo quy định tại khoản 2 điều 35 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, hình thức kỷ luật đảng viên (chính thức) bao gồm 4 mức : "khiển trách, cảnh cáo, cách chức, khai trừ", không có hình thức "rút kinh nghiệm và tự phê bình nghiêm túc" như trường hợp Ủy ban Kiểm tra xem xét một vị Bí thư tỉnh ủy [4], hoặc "nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm sâu sắc" như kết luận công bố ngày 26/12/2016 [5].

Nếu xem "rút kinh nghiệm sâu sắc" là một hình thức kỷ luật thì liệu có trái Điều lệ Đảng, còn nếu đó không phải là hình thức kỷ luật thì có cần thiết Ủy ban Kiểm tra Trung ương phải vào cuộc ?

Phải chăng cách thức xử lý kỷ luật chính là một trong những nguyên nhân khiến số lượng đảng viên nhiều nhưng chất lượng chưa cao ?

Bên cạnh những đối tượng "có vấn đề" thì tình trạng bỏ sinh hoạt đảng của một bộ phận đảng viên như ở Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh đã khiến Bí thư Thành ủy Đinh La Thăng phải đề xuất ý tưởng "nghiên cứu sinh hoạt Đảng qua mạng" [6].

Báo điện tử Vietnamnet.vn ngày 5/4/2017 trong bài : "'Chê' lương thấp, hàng loạt cán bộ ở Hậu Giang xin nghỉ việc" viết :

"Trong năm 2016 địa phương này có 214 Đảng viên bị xóa tên, nguyên nhân cũng do phụ cấp thấp, kinh tế khó khăn nên bỏ công việc đi làm ăn xa, bỏ sinh hoạt trên 3 tháng…".

Sức mạnh của một tổ chức được đúc kết qua câu nói : "quý hồ tinh, bất quý hồ đa", các học giả vẫn còn tranh luận về giải nghĩa của chữ "hồ" trong câu thành ngữ song có thể hiểu câu thành ngữ này như sau : "quý ở sự tinh chứ không quý ở sự nhiều".

Nước Việt có khoảng 2,8 triệu cán bộ, công chức, viên chức, với 92 triệu dân, bình quân 33 người nuôi một người ăn lương.

Nước Mỹ có diện tích lớn xấp xỉ 30 lần nước ta, dân số gần gấp 4 lần, nhưng đội ngũ công chức của họ chỉ có khoảng hơn 2 triệu, bình quân ở Mỹ 160 người dân nuôi một người ăn lương.

Như Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng đề cập : "Trong bộ máy chúng ta có tới 30% số công chức không có cũng được, bởi họ làm việc theo kiểu sáng cắp ô đi, tối cắp về, không mang lại bất cứ thứ hiệu quả công việc nào" [7].

Nhận định của Thủ tướng là nói về công chức, nhưng đa số công chức lại là đảng viên, vậy có thể áp dụng tỷ lệ 30% này cho đội ngũ đảng viên ?

Nếu câu trả lời là "có" thì sẽ có bao nhiêu phần trăm trong số 4,5 triệu đảng viên "không có cũng được" ?

Chất lượng con người, đặc biệt là người lãnh đạo không chỉ ảnh hưởng đến sự tồn vong của thể chế mà còn là sự tồn vong của đất nước, của dân tộc.

Không chỉ công tác cán bộ, trong đó có việc phát triển Đảng nên được xem xét lại - như ý kiến của nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình mà việc loại trừ khỏi hàng ngũ những người không đủ phẩm chất cũng cần làm quyết liệt hơn nữa. 

Trường hợp một huyện ủy viên ăn trộm trứng trong hội chợ triển lãm tại huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang chỉ bị khiển trách khiến người dân không khỏi bỡ ngỡ. 

"Khiển trách" có nghĩa là vẫn đứng trong hàng ngũ của Đảng, nghĩa là tổ chức Đảng huyện Chợ Gạo chấp nhận có người "ăn trộm" trong hàng ngũ của mình ?

Giá trị 16 quả trứng là quá nhỏ so với những vụ việc trị giá nhiều tỷ đồng nhưng bản chất của vấn đề hoàn toàn giống nhau, đó là hành động ăn cắp và đã là "kẻ cắp" thì không xứng đáng để nhân dân tin tưởng.

Tinh lọc đội ngũ đảng viên, giữ lại những người có tâm và đủ tầm không làm suy yếu Đảng, nếu cứ như hiện nay, không có gì đảm bảo rằng sức chiến đấu của Đảng sẽ được củng cố.

Những sai sót đã được kết luận thường được biện luận là "đúng quy trình", liệu những "đúng quy trình" đó có dẫn đến đất nước lâm nguy cũng "đúng quy trình" ?

Xuân Dương

Nguồn : GDVN, 11/04/2017

Tài liệu tham khảo :

[1] http://dangcongsan.vn/tu-lieu-van-kien/tu-lieu-ve-dang/dai-hoi-dang/lan-thu-iii/doc-192620158383646.html

[2] http://thanhtra.com.vn/tin-tuc-chong-tham-nhung/trong-nuoc/tong-bi-thu-dan-giam-long-tin-voi-dang-vi-nhieu-can-bo-thoai-hoa_t114c1080n104102

[3] http://laodong.com.vn/thoi-su-xa-hoi/quan-lo-than-toc-cua-hot-girl-xu-thanh-quynh-anh-voi-chui-lot-lo-kim-bang-cach-nao-651840.bld

[4] http://www.tienphong.vn/xa-hoi/de-nghi-cach-chuc-chu-tich-tinh-binh-phuoc-bi-thu-tinh-uy-hai-duong-can-tu-phe-binh-600859.tpo

[5] http://vov.vn/chinh-tri/uy-ban-kiem-tra-tu-yeu-cau-2-chu-tich-tinh-nghiem-tuc-kiem-diem-580989.vov

[6] http://thanhnien.vn/thoi-su/bi-thu-dinh-la-thang-can-nghien-cuu-sinh-hoat-dang-qua-mang-711247.html

[7] http://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/lang-phi-cong-chuc-2013032912069242.htm

Có thể nói, gần đây, Đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu tính đến chuyện tự chuyển hóa để tự biến mình thành một thể chế hợp thức với các loại hình thể chế chính trị phổ biến đang tồn tại trên thế giới. Điều này, mặc dù không phải là một phát kiến mới mà đã là chuyện được đặt ra từ rất lâu trong nội bộ Ban lãnh đạo Đảng cộng sản. Nhưng trước đó, việc đồng nhất hóa thể chế với hệ thống chính trị toàn cầu chưa phải là áp lực thúc ép khách quan, mà nó ẩn chứa những mục đích khác.

Ban lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam sau Đại hội 12

Thể chế chính trị không tương thích với hệ thống các thể chế chính trị phổ biến trên thế giới gây bất cập lớn cho các mối quan hệ quốc tế. Ở một phía, việc không có các định chế tương ứng gây khó khăn trong các nghi lễ đối ngoại, đặc biệt các nghi lễ đã trở thành tập quán quốc tế. Ở phía khác, sự khác biệt, không đồng nhất trong các khái niệm triết học, chính trị và luật học, tạo ra những khập khiễng trong hệ thống pháp luật, gây khó khăn trong việc áp dụng các bộ luật quốc tế vào các hoạt động quốc gia cũng như các vận dụng luật pháp quốc gia đối chiếu với luật pháp quốc tế, gây trì trệ cho hoạt động quản trị cả kinh tế lẫn hành chính.

Sự khác biệt giữa kết cấu các định chế của thể chế so sánh với hệ thống các định chế phổ cập quốc tế bộc lộ những khuyết tật và đặt câu hỏi cho tính chính danh của chế độ. Trong một sân chơi được thừa nhận bởi tất cả, cái riêng biệt phản ánh cái chính đạo, bất chính danh.

Hội nhập kinh tế quốc tế là một chính sách lớn, tận dụng tiềm lực vốn, trình độ công nghệ, tri thức và kinh nghiệm quản lý tiên tiến của thế giới để tạo động lực cho tăng trưởng, cơ sở cho sự ổn định của chế độ. Sự tương thích với hệ thống chính trị̣ thế giới là một yêu cầu có tính bức thiết.

Một trong những chính sách đối ngoại quan trọng của Đảng Cộng sản Việt Nam là tìm kiếm sự thừa nhận quốc tế, đặc biệt là của các quốc gia có vai trò quyết định trong sinh hoạt quốc tế như Mỹ, Liên Hiệp Châu Âu, các nền dân chủ lớn. Thể chế Đảng lãnh đạo quốc gia, đứng trên Nhà nước, đứng trên Quốc hội và đứng trên Chính phủ. Chủ tịch đảng đứng trên Nguyên thủ quốc gia, đứng trên Thủ tướng chính phủ là loại hình không có kết cấu tương ứng trong hệ thống các thể chế phổ cập quốc tế.

Chuyến đi Mỹ của ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tháng 7/2015 phải mất hơn một năm chuẩn bị, hàng trăm các cuộc bàn thảo giữa các bộ môn của hai quốc gia, và phải cần cả một chuyến tập dượt trước bằng một chuyến thăm Mỹ "vô tiền khoáng hậu" trong tập quán ngoại giao thế giới của ông Ủy viên Bộ chính trị, Bí thư Hà Nội Phạm Quang Nghị.

Và một trong những nội dung quan trong nhất được đề cập trong tuyên bố chung của chuyến viếng thăm là "tôn trọng sự bình đẳng về chủ quyền cũng như thể chế chính trị của nhau".

Tương lai quan hệ Việt-Mỹ sẽ vô cùng khó khăn

Nhưng nếu điều đó phần nào đã được chính phủ của Tổng thống Obama lập lờ nhân nhượng, thì tính hợp thức và tính chính danh mù mờ đó đang phải chờ đợi một thử thách mới vô cùng khó khăn với chính phủ mới của Tổng thống Donald Trump. Không thể có một ông Tổng bí thư đảng lại sang thăm Mỹ với tư các người cao nhất của quốc gia một lần nữa. Với tính cách cứng rắn, dứt khoát và không nhân nhượng, tính chất mập mờ của thể chế đảng đứng trên nhà nước của chế độ cộng sản Việt Nam, đến Mỹ sẽ không có ai tiếp. Cũng có nghĩa là quan hệ sẽ không thể là chiến lược.

Tương lai quan hệ Việt-Mỹ sẽ vô cùng khó khăn. Nền kinh tế với một cơ cấu kinh tế quốc doanh chiếm tỷ trọng gần 70% tổng tài sản quốc gia sẽ không thể được xem là nền kinh tế thị trường. Một thể chế Đảng chính trị đứng trên cả Quốc hội lập pháp, trên Nguyên thủ quốc gia, và trên Thủ tướng chính phủ, sẽ không thể được chấp nhận bởi hệ thống chính trị Hoa Kỳ, thiết lập trên nền Tam quyền phân Lập, đặc biệt dưới quyền Tổng thống Donald Trump.

Một trong những lối thoát phải tính đến là Nhất thể hóa chế độ đảng trị, khoác chiếc áo Pháp Quyền - Rule of law ra ngoài bộ mặt của đảng. Tổng bí thư đảng sẽ đồng thời là Nguyên thủ quốc gia. Chế độ đảng trị sẽ được thay thế bằng một thể chế bao gồm một Nguyên thủ quốc gia được bầu bởi toàn thể quốc dân qua phổ thông đầu phiếu và một Thủ tướng chính phủ do Nguyên thủ đề cử nhưng do Quốc hội bầu.

Bộ máy tuyên truyền đang khởi động tăng tốc, sẽ là trọng tâm của Hội nghị trung ương 6 đại hội XII, tổ chức vào quý III năm nay. Ông Đinh Thế Huynh, Thường trực Ban Bí thư đã được giao cho đề tài...

Tuy nhiên, chủ trương nhất thể hóa hệ thống không chỉ có mục đích duy nhất là đồng nhất hóa thể chế chính trị Việt Nam với hệ thống thể chế phổ cập thế giới, mà còn nhằm tới nhiều mục tiêu khác.

Việc nhất thể hóa giữa hai bộ máy đảng và bộ máy nhà nước, sẽ trước hết giải thoát cho cuộc khủng hoảng tài chính ngân sách. Cùng một lúc, ngân sách phải chi cho cả hai bộ máy quan liêu : một bộ máy công chức hành chính và dịch vụ công vụ của Chính phủ từ trung ương xuống địa phương ; một bộ máy Đảng với đầy đủ các cơ quan, các bộ phận có cùng một chức năng như vậy ; cộng thêm các tổ chức thuộc hệ thống chính trị nối dài như Mặt trận tổ quốc, Hội Phụ nữ, Liên đoàn lao động, Đoàn thanh niên, Hội cựu chiến binh.

Hệ thống này bao gồm 2,7 triệu công chức, viên chức ; 56.000 đơn vị sự nghiệp công, tiêu tốn 400.000 tỉ đồng (20 tỷ USD) chiếm 67% tổng chi thường xuyên của ngân sách.

Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng, tại kỳ họp giữa tháng Ba năm 2017 của Ủy ban Thường vụ quốc hội, đã phải thanh minh về việc không thể giảm nợ công, vì "năm 2016 dự báo giá trị thực tế GDP là 5,1 triệu tỷ đồng nhưng thực hiện chỉ được 4,6 triệu tỷ đồng".

Ông Đinh Tiến Dũng cho biết : "...nguồn thu ra sao không biết, nhưng phần chi lương cho đội ngũ bị phản ánh có đến 30% công chức không làm gì cả vẫn phải giữ nguyên" và kết luận "chi tiêu như thế thì chỉ có chết".

Hệ thống các Tập đoàn và Doanh nghiệp nhà nước chính là các cơ quan kinh tài cho bộ máy của đảng, vì các tổ chức này, bề ngoài là tổ chức kinh doanh, nhưng là các tổ chức của đảng và chịu sự chỉ đạo của đảng. Lãnh đạo của doanh nghiêp là các cán bộ chính trị do đảng bổ nhiệm. Các chỉ tiêu giao nộp ngân sách đối với các doanh nghiệp quốc doanh được ấn định thông qua nghị quyết đảng như một nghĩa vụ và trách nhiệm đảng viên. Các chỉ tiêu này mặc dù có vỏ bọc là thuế lợi nhuận, nhưng thực chất là các nghĩa vụ được phân chia gánh vác, trở thành tiêu chí để đánh giá phẩm chất, năng lực cán bộ và tiêu chuẩn để quy hoạch phát triển cán bộ.

Nhưng quy luật thị trường không biết tới phẩm chất chính trị của cán bộ lãnh đạo, mà đòi hỏi năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Trong khi các doanh nghiệp quốc doanh, do trình độ và bản chất quản trị thấp kém, năng suất lạo động lạc hậu, dẫn đến kết quả kinh doanh luôn luôn thua lỗ, chỉ tiêu giao nộp ngân sách luôn là một áp lực giữa mục tiêu chính trị và sự tồn tại như một tổ chức kinh doanh.

Nhất thể hóa chức danh hai bộ máy đảng và chính quyền nếu giải quyết triệt để sẽ giảm ít nhất 1/2 số lượng công viên chức, giảm một nửa chi phí, giành thêm được 10 tỷ USD hàng năm cho đầu tư công hoặc trả nợ vay.

Nhất thể hóa chức danh hai bộ máy đảng và chính quyền có được hay không ?

Bằng chủ trương nhất thể hóa, trên danh nghĩa tinh giản biên chế, tăng cường hiệu lực tổ chức và hiệu xuất quản lý, tiết kiệm ngân sách v.v... công việc sắp xếp lại tổ chức, nhất thể từng chức danh, từng vị trí, từ trung ương tới địa phương, thực chất sẽ là một chiến dịch thanh trừng nội bộ và củng cố vây cánh. Trong chiến dịch này, dự kiến sẽ được bàn thảo tại Hội nghị trung ương 6 vào quý III năm nay, những công cụ quyết định sẽ nằm trong tay ba nhân vật, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thường trực Ban bí thư Đinh Thế Huynh và Trưởng Ban tổ chức trung ương Phạm Minh Chính.  Bằng cách làm này, Ban bí thư vô hiệu hóa hoàn toàn các thiết chế quyền lực khác như Quốc hội và Chính phủ.

Vào tháng 9/2016, ông Nhị Lê, Phó Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản, đã khởi động "nhất thể hóa" bằng bài trả lời phỏng vấn khá dài cho trang VietTimes với nhan đề "Nhất thể hóa chức danh, nhất nguyên chế tổ chức bộ máy là bước đi tất yếu".

"Giải thể các bộ máy chồng chéo, sáp nhập các bộ máy dù của Đảng hay của Nhà nước làm chung một việc theo hướng thống nhất và đa năng, giảm mạnh số các đầu mối bộ máy và tổ chức, bảo đảm sự chuyên nghiệp và liên thông - nhất nguyên chế. Nói cách khác, từ nhất thể hóa chức danh tới nhất nguyên chế về tổ chức bộ máy là bước đi tất yếu. Chẳng hạn, một vài cơ quan có nhiều chức năng, nhiệm vụ giống nhau, nên chăng tính toán nhất nguyên hóa tối thiểu ở 3 cấp : trung ương ; tỉnh, thành phố ; quận, huyện, thị, theo phương châm : đa năng hóa bộ máy hay bộ máy đa năng".

Hội nghị toàn quốc ngành Tổ chức xây dựng Đảng năm 2017 vào ngày 4/3, do Ban Tổ chức trung ương chủ trì, Thường trực Ban bí thư Đinh Thế Huynh đã trực tiếp "phát biểu chỉ đạo".

Như vậy sau hơn một năm kể từ thời sóng gió ngay trước Đại hội 12, "nhất thể hóa" đã trở thành một đề nghị chính thức.

Giảm một nửa bộ máy quan liêu, giảm một nửa nhu cầu cán bộ trên toàn hệ thống và đặc biệt trên thượng tầng trung ương, đảng cộng sản đang rơi vào khủng hoảng thiếu trầm trọng các cán bộ cốt cán gọi là cán bộ nguồn. Như chính những đảng viên có chức vụ cũng không giấu giếm rằng "có đến 90% đảng viên có chức quyền tham nhũng". Nhất là sau các chiến dịch chống tham nhũng do chính ông Trọng khởi động, từ nay tới cuối năm, sẽ có sự ra đi của cả những ủy viên bộ chính trị cộm cán.

Nhưng vấn đề sẽ được đặt ra là khi nhất thể hóa hai chức năng chính trị và kỹ thuật vào làm một, thì yếu tố kỹ thuật bắt buộc phải giữ vai trò quyết định. Một cán bộ chuyên trách công tác đảng không thể đảm nhận chức năng điều hành sản xuất của một giám đốc hay một trưởng ngành. Cho đến hiện tại, giám đốc điều hành sản xuất thông thường là người thuộc ngành kỹ thuật và giữ chức phó bí thư. Bí thư đảng chỉ làm công tác chính trị thuần tuý, không có chức danh bên chính quyền.

Nếu nhất thể hóa chức danh đảng và chính quyền sẽ xảy ra một điều là phía chính quyền, bên kỹ thuật sẽ lấn sang chiếm chỗ của bên đảng chứ không có chiều ngược lại, như vậy là tạo ra mâu thuẫn ngay trong lòng tổ chức. Vì các cơ quan nắm quyền tổ chức, quyền xây dựng đảng, cụ thể là ông Nguyễn Phú Trọng, ông Đinh Thế Huynh và ông Phạm Minh Chính là những người chịu trách nhiệm tổ chức cải tổ lại chỉ là những cán bộ chuyên trách đảng, không có nghiệp vụ kỹ thuật và chưa hề kinh qua quản trị sản xuất, không có kinh nghiệm về mặt chính quyền. Sẽ đặt ra một xu hướng là Thủ tướng sẽ kiêm nhiệm chức Tổng bí thư đảng, chứ không phải là Tổng bí thư đảng kiêm làm Thủ tướng.

Nếu Ban bí thư phát động nhất thể hóa, có khác gì tự tiêu diệt. Ban bí thư chỉ gồm những nhà lý luận chuyên nghiệp, những chuyên trách đảng nhà nghề, không được đào tạo kỹ trị và không kinh qua các chức vụ quản trị sản xuất.

Như vậy, nhất thể hóa không thể được thực hiện nếu chỉ nhằm mục tiêu tập quyền.

Phạm Minh Chính, Trưởng Ban tổ chức trung ương, người chịu trách nhiệm chính trong việc thực hiện nhất thể hóa, nguyên là Bí thư Quảng Ninh, nơi được giao khởi thủy các thí điểm nhất thể hóa cấp tỉnh, theo Nghị quyết Đại hội XI. Việc ông Chính trúng tuyển Ủy viên bộ chính trị tại Đại hội XII và giữ chức Trưởng ban Tổ chức trung ương đảng, chính là phản ánh quyết tâm của Bộ chính trị và của ông Nguyễn Phú Trọng và Ban bí thư.

Những hình thái trái ngược quy luật phát sinh từ cơ chế đảng lãnh đạo tuyệt đối và toàn diện, đẩy đảng đứng trên hiến pháp và đứng ngoài hệ thống quản trị quốc gia, đã tạo ra những mâu thuẫn không thể khắc phục.

Biến hình như thế nào để đảng không đứng trên và đứng ngoài hệ thống mà vẫn giữ nguyên chế độ, giữ nguyên quyền lãnh đạo quốc gia ? Có nghĩa là làm thế nào để hợp thức hóa chế độ bằng con đường cải cách thể chế ? Câu hỏi đang chưa có đáp án.

Ở Trung Quốc, đảng cộng sản đã nhìn thấy trước sự vênh váo khập khiễng của thể chế đảng cai trị, nên từ nhiều năm, đã che giấu bằng cơ chế Tổng bí thư đảng đồng thời là Chủ tịch nước. Nhưng từ Đại hội 18, Tập Cận Bình đã khởi động một cuộc cải cách tiếp tục. Với giấc mơ Trung Hoa trở thành siêu cường thủ lĩnh khu vực, chia thế giới với Mỹ, Tập Cận Bình biết rất rõ Trung Quốc không thể được chấp nhận vai trò dẫn dắt khu vực mà không phải là một quốc gia dân chủ.

Ông Tập Cận Bình đã tỏ ra bối rối khi Ngoại trưởng Úc Julie Bishop nói tuần trước, 15/03/2017, tại Singapore rằng, "Trung Quốc không thể dẫn dắt khu vực vì nước này phi dân chủ".

Và Tập Cận Bình lựa chọn giải pháp thông qua Quốc Hội.

Ông Ngô Tổ Lai, học giả Trung Quốc đang sinh sống tại Mỹ, nhận định : "Ông Tập Cận Bình có khả năng đang cân nhắc việc sau khi hết hai nhiệm kỳ giữ chức Tổng bí thư sẽ chuyển sang giữ chức Chủ tịch Ủy ban thường vụ của Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc, đồng thời sẽ đem quân quyền giao cho Đại hội Đại biểu nhân dân. Nếu làm như vậy thì quân đội và quốc gia sẽ thực sự thuộc về nhân dân, và có khả năng giải tán Đảng Cộng sản Trung Quốc một cách hợp pháp".

Dân chủ hóa Trung Quốc để trở thành thủ lĩnh khu vực, đấy chính là giấc mơ Trung Hoa, cũng đồng thời là giấc mơ của Tập Cận Bình, khi ông không che giấu tham vọng đưa cái tên của ông vượt qua Đặng Tiểu Bình để xếp ngang hàng với Mao Trạch Đông.

Ở Việt Nam, trí khôn của cái tinh hoa cộng sản chưa từng vượt qua cái tinh hoa ở Trung Nam Hải. Những gì Trung Quốc làm, mười năm sau mới đến được Việt Nam. Cứ theo lôgích này, thì dẫu có nhất thể hóa vào cuối năm nay, ông Đinh Thế Huynh cũng sẽ phải đợi ông Bình làm xong dân chủ tại Trung Quốc. Nếu ông Bình tiến hành hủy bỏ chế độ Ban thường vụ, bắt đầu tiến trình giải tán Đảng Cộng sản Trung Quốc vào cuối nhiệm kỳ Đại hội 19, thì ít ra cũng phải mất 10 năm nữa, khi ấy, chắc ông Đinh Thế Huynh đã phải về hưu.

Người ta sẽ phải nhìn vào ông Võ Văn Thưởng, trừ phi ông Đinh Thế Huynh có ý định vượt qua Trung Quốc, để chứng tỏ Văn hóa Hoa Hạ là văn hóa kế thừa nền văn hóa Lạc Việt, chứ không phải ngược lại.

Ngạn ngữ Việt có câu "theo voi ăn bã mía", không biết xuất hiện từ đời nào, nhưng chắc chắn là nhằm vào đội ngũ những cái đầu trong Bộ chính trị thời nay tại chế độ độc đảng cộng sản. Cứ đi sau con voi Tàu Cộng, thì chỉ còn "bã".

Paris, 25/03/2017

Bùi Quang Vơm 

Sự tái xuất của những ‘phần tử xét lại’

Hàng chục năm qua, trong nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam luôn diễn ra cuộc đấu tranh lúc âm thầm, lúc gay gắt giữa hai xu thế chính là bảo thủ và cấp tiến, với phần thắng hầu như luôn nghiêng về phe bảo thủ. "Vụ án xét lại chống Đảng" giữa thập niên 1960 có thể được coi là sự thể hiện ra bên ngoài đầu tiên của mâu thuẫn giữa hai xu thế đó.

Phe cấp tiến của bộ đôi Nguyễn Minh Triết - Trương Tấn Sang đã có một thời gian thực sự giành ưu thế trên chính trường.

Dưới sự khuynh loát của phe bảo thủ, Việt Nam dần rơi vào cuộc khủng hoảng toàn diện về chính trị - kinh tế - xã hội đầu thập niên 1980, buộc Đảng cộng sản Việt Nam phải thực hiện cái gọi là "đổi mới". Đại hội VI Đảng cộng sản Việt Nam năm 1986 không chỉ đánh dấu sự lùi bước đầu tiên của phe phái bảo thủ, giáo điều trong Đảng, mà còn mở đường cho sự tái xuất gần như công khai của phe nhóm cấp tiến trong ban lãnh đạo cộng sản Việt Nam, sau hai thập niên "im hơi lặng tiếng", với "hiện tượng" Trần Xuân Bách.

Ông Trần Xuân Bách bị gạt ra khỏi Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương tháng 3/1990, song di sản của ông vẫn được ông Võ Văn Kiệt kế thừa từ Đại hội VII năm 1991. Tuy nhiên, ông Võ Văn Kiệt chỉ là nhân vật đứng thứ 3 trong một bộ máy mà các thế lực bảo thủ vẫn còn chiếm vị thế áp đảo, vì thế ông cũng chưa thực sự tạo ra được ảnh hưởng và sức lan toả lớn.

Dù vậy, với uy tín của mình, cộng với sự mờ nhạt của người kế nhiệm Phan Văn Khải, ông Võ Văn Kiệt tiếp tục đóng vai trò thủ lĩnh của phe phái cấp tiến ngay cả sau khi rời khỏi chiếc ghế Thủ tướng tháng 9/1997. Tuy nhiên, do không còn nằm trong bộ máy quyền lực nên ảnh hưởng của ông Võ Văn Kiệt không còn như trước.

Sự trỗi dậy của phe cấp tiến

Sau Đại hội IX năm 2001, trong bối cảnh những tiếng nói đòi đổi thay trong xã hội xuất hiện ngày càng nhiều và mạnh mẽ, cộng với vai trò mờ nhạt của Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, một số thế lực cấp tiến bắt đầu nổi lên, đặc biệt là Bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Minh Triết, người dần dần tự thể hiện mình như là thủ lĩnh của phe cấp tiến trong đảng. Giai đoạn vận động sắp xếp nhân sự Đại hội X, diễn ra vào tháng 4 năm 2006, Bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Minh Triết suýt chút nữa đã giành chiến thắng trước Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, người bị dính vào vụ bê bối PMU18.

Thậm chí, trong nhiệm kỳ khóa X (2006-2011), phe cấp tiến của bộ đôi Nguyễn Minh Triết - Trương Tấn Sang đã có một thời gian thực sự giành ưu thế trên chính trường. Đó là giai đoạn kể từ giữa năm 2008 cho đến cuối năm 2009. Sự kiện đánh dấu sự yếu thế của ông Nông Đức Mạnh nói riêng và phe bảo thủ nói chung là việc ông ta phải chấp nhận cho Ban Bí thư kỷ luật chiến hữu của mình là Thứ trưởng Bộ Giao thông và vận tải Nguyễn Việt Tiến vào ngày 12/8/2008, mặc dù, ngày 28/3/2008, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã chính thức công bố Quyết định số 13/VKSNDTC-V1A đình chỉ vụ án đối với bị can Nguyễn Việt Tiến và việc ông này trở lại chiếc ghế Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải chỉ còn là vấn đề thủ tục. (Trong quyết định này, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị : Bộ Giao thông vận tải và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền phục hồi các quyền và lợi ích hợp pháp cho Nguyễn Việt Tiến theo quy định của pháp luật). Điều này giải thích vì sao các tin tức về Hoàng Sa - Trường Sa lần đầu tiên được thể hiện mạnh mẽ trên báo chí nhà nước dù trước đó bị bưng bít và kiểm soát ngặt nghèo.

Bài "Thêm thông tin Wikileaks rò rỉ về Việt Nam" trên trang BBC Tiếng Việt ngày 13/1/2011 cho biết :

Bức điện của ông Michalak nói bản thân ông Mạnh thời gian gần đây đã rút lui khỏi việc làm quyết sách mà chuyển sang công tác xây dựng nội bộ Đảng.

Bức điện dẫn lời Đại sứ Nhật Bản lúc đó là Mitsuo Sakaba, người tháp tùng ông Mạnh sang Nhật hồi tháng Tư [từ 19-22/4/2009], nói rằng ông tỏ ra hờ hững trong cuộc gặp Thủ tướng Nhật Taro Aso, không nói chuyện nhiều mà chỉ đọc bằng một giọng đều đều từ đầu đến cuối diễn văn dài 30 phút đã được trợ lý chuẩn bị trước.

Nhưng sau đó khi đi thăm một cơ sở nông nghiệp ở ngoại ô Tokyo thì trông ông sinh động hẳn lên.

Lý do có lẽ là, theo nhận định mà sứ quán Mỹ có, ông Sang đã đảm nhận nhiều công việc của ông Mạnh.

Ngày 1/4/2009, Đài Á Châu Tự Do (RFA) phát đi bản tin chấn động, loan báo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đệ đơn từ chức trong một cuộc họp đặc biệt của Bộ Chính trị. Bản tin sau đó đã bị RFA gỡ xuống, dù đã kèm theo lời cải chính rằng đó là tin "Cá Tháng Tư" (!). Thực ra đó là tin thật. Nhà báo Huy Đức từng viết bài "Chị Hai Thủ tướng" về việc chị ruột Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bị chính quyền Bình Dương cưỡng chế đất ngày 17/4/2009 chính là vào giai đoạn mà quyền lực của ông Nguyễn Tấn Dũng đang rơi xuống tận đáy này.

Liên minh Hoàng Trung Hải - Nguyễn Tấn Dũng - Nông Đức Mạnh

Những sự kiện tưởng như rời rạc trên đây liên quan đến cùng một vụ việc : bắt đầu từ ngày 21/4/2008, tác giả bài viết này – Lê Anh Hùng – đã tố cáo liên minh Hoàng Trung Hải - Nguyễn Tấn Dũng - Nông Đức Mạnh về một loạt tội ác vô cùng nghiêm trọng, đặc biệt là tội phản quốc, làm tay sai cho Trung Quốc [1] .

Ưu thế của phe cấp tiến do bộ đôi Nguyễn Minh Triết - Trương Tấn Sang kéo dài không được bao lâu. Sau khi ông Nông Đức Mạnh bị gạt sang một bên thì đến cuối năm 2009, ông Nguyễn Minh Triết cũng bị thất thế do dính líu đến vụ tố cáo của tác giả, người bị công an Quảng Trị bắt giam trái phép vào ngày 25/12/2009. Vụ tố cáo bị ém nhẹm, mở đường cho sự trỗi dậy trở lại của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng như phe nhóm bảo thủ.

Trong chuyến thăm Lào và Campuchia từ ngày 24–28/8/2010, tháp tùng Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết chỉ có 2 nhân vật mang hàm bộ trưởng là Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Nguyễn Văn Chiền, thành viên đương nhiên, và tân Bộ trưởng Giáo dục và đào tạo Phạm Vũ Luận, người thậm chí chưa phải là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đây là đoàn tháp tùng èo uột chưa từng thấy đối với một bậc "nguyên thủ quốc gia". Ngoài ra, trong dịp Đại lễ 1000 năm Thăng Long, trong khi Chủ tịch quốc hội Nguyễn Phú Trọng trịnh trọng chủ trì lễ khai mạc ngày 1/10/2010 thì Chủ tịch nước lại chỉ được dự lễ khánh thành tượng đài Thánh Gióng ngày 6/10/2010, một phần nhỏ của chương trình Đại lễ.

Sau khi ông Nguyễn Minh Triết bị thất thế, phe bảo thủ lại nổi lên chiếm ưu thế với thủ lĩnh mới là Chủ tịch quốc hội Nguyễn Phú Trọng. Hệ quả là Dự thảo Văn kiện Đại hội X thụt lùi so với Đại hội IX. Và Đại hội X đã cho ra đời một ban lãnh đạo mới mà phần lớn là những gương mặt bảo thủ. Thủ lĩnh phái cấp tiến lúc này là Trương Tấn Sang dường như bị chìm khuất giữa những khuôn mặt bảo thủ với số lượng áp đảo.

Ngày 7/5/2011, ông Trương Tấn Sang bất ngờ công kích phe nhóm bảo thủ khi phát biểu hùng hồn về "một bầy sâu" trong cuộc tiếp xúc với cử tri ở Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh. Tiếp theo, ngày 10/5/2011 tại Hà Nội, Tạp chí Cộng sản tổ chức cuộc tọa đàm khoa học "Giải quyết tốt mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị", sự kiện xưa nay chưa từng có [2]. Đây là những dấu hiệu cho thấy phe cấp tiến đang trỗi dậy còn phe bảo thủ thì lùi bước. Thế nhưng từ ngày 9/6/2011, tờ Năng Lượng Mới đăng loạt bài lật lại vụ án Năm Cam. Thủ lĩnh phái cấp tiến Trương Tấn Sang bị tấn công vì dính líu đến vụ án.

Sự liên đới của ông Nguyễn Phú Trọng đến vụ tố cáo liên minh Hoàng Trung Hải - Nguyễn Tấn Dũng - Nông Đức Mạnh đã buộc ông ta phải lùi bước trước phe Trương Tấn Sang.

Tại Hội nghị Trung ương 3 khóa XI diễn ra từ ngày 6 đến 10/10/2011, lần đầu tiên hình ảnh Marx và Lenin biến mất khỏi phông nền phòng họp của một kỳ Hội nghị Ban Chấp hành trung ương. Và đến ngày 19/10/2011, ông Nguyễn Phú Trọng phát đi những tín hiệu về khả năng của một cuộc cải cách chính trị tại lễ công bố quyết định thành lập Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2011-2015. Trong bài "Cố lên, Vịt què !", nhà văn Nguyễn Nguyên Bình viết :

Có một điều đáng chú ý nữa là cách đây mấy năm, bỗng xuất hiện một tin có vẻ lạ trên Blog Hoa Mai (chưa biết chủ blog này là ai) ngày 27/12/2012 rằng : "Vào thời gian Trung Quốc cắt cáp tàu Bình Minh 2, ông Trương Tấn Sang đã thúc đẩy ông Nguyễn Phú Trọng đưa vào chương trình nghị sự Hội nghị Trung ương 2 (tháng 7/2011) việc nghiên cứu để chuyển đổi theo hướng dân chủ xã hội. […] Hội nghị này cũng đã đồng ý tiến hành nghiên cứu mô hình chuyển đổi của Myanmar, đồng thời cũng không xác định "các thế lực thù địch" như là nguy cơ của chế độ. Vào tháng 10/2011, tại kì họp thứ nhất của Hội đồng Lý luận Trung ương (nhiệm kì 2011-2015), ông Trọng đã có một bài phát biểu về việc nghiên cứu những mô hình đổi mới. Đó là một bài diễn văn rất tiến bộ, hiếm có của ông Nguyễn Phú Trọng, trong đó đề cập mô hình dân chủ xã hội. Tuy nhiên, sau Hội nghị Trung ương 2, Trung Quốc đã ra tay phá hoại quyết liệt xu hướng này thông qua bàn tay Nguyễn Tấn Dũng…".

Ngày 26/3/2012, bài "Trung Quốc bất tín trong quan hệ với Việt Nam" bỗng xuất hiện cùng một ngày/giờ/phút trên tất cả các trang web mang tên các vị lãnh đạo Việt Nam (Trương Tấn Sang, Nguyễn Tấn Dũng, Trần Đại Quang…). Ngày 21/6/2012, Quốc hội Việt Nam thông qua Luật Biển. Đấy là những sự kiện cho thấy vai trò của thủ lĩnh phe cấp tiến Trương Tấn Sang cũng như sự thất thế (tạm thời) của phe bảo thủ, thân Tàu.

Sau sự kiện tàu Bình Minh 2 của Việt Nam bị tàu hải giám của Trung Quốc cắt cáp vào ngày 26/5/2011, với sự hậu thuẫn của phe cấp tiến, bắt đầu từ ngày 5/6/2011 hàng loạt cuộc biểu tình chống Trung Quốc đã diễn ra rầm rộ ở Hà Nội và Sài Gòn mà gần như không bị nhà cầm quyền ngăn cản, hoặc chỉ bị trấn áp vừa phải. Ngày 2/8/2011, Giám đốc công an Hà Nội Nguyễn Đức Nhanh khẳng định là chính quyền không chủ trương trấn áp người biểu tình yêu nước. Ngày 18/8/2011, UBND Thành phố Hà Nội ra một bản thông báo cấm biểu tình không số, không người ký, không có căn cứ pháp luật… trong sự phản đối gay gắt của dư luận. Theo nhà báo Huy Đức, thông báo cấm biểu tình đó là "tác phẩm" của cặp bài trùng Nguyễn Tấn Dũng - Nguyễn Văn Hưởng, chứ không phải là ý chí tập thể của Bộ Chính trị, vì thế UBND Thành phố Hà Nội không ai chịu ký.

Và phong trào biểu tình chống Trung Quốc, cùng sự ra đời của hàng loạt tổ chức xã hội dân sự, diễn ra khá mạnh mẽ cho đến giữa năm 2013.

Lê Anh Hùng 

Nguồn : VOA tiếng Việt, 13/02/2017

* Đón xem bài sau : "Xu thế chính trị trong ban lãnh đạo Việt Nam hiện nay".

________

Ghi chú :

[1] Xem :

(i) "Nhật ký Lê Anh Hùng" – Thông Luận ngày 13/12/2011 ;

(ii) "Bị khủng bố đánh đập vì tố cáo lãnh đạo" – RFA ngày 15/10/2013 ;

(iii) "Đề nghị Trung tướng Hoàng Kông Tư khởi tố một vụ án đặc biệt nghiêm trọng khác về tội vu khống" – Dân Làm Báo ngày 27/4/2014 ;

(iv) "Thư ngỏ gửi Bộ trưởng công an Trần Đại Quang và Đại biểu quốc hội Dương Trung Quốc" – Bauxite Việt Nam ngày 23/5/2014 ;

(v) "Chính phủ Việt Nam đang ‘dâng’ nền kinh tế nước nhà cho Trung Quốc ?" – VOA ngày 4/1/2015 ;

(vi) "Trung Nam Hải đang toan tính gì với con bài Nguyễn Tấn Dũng" – VOA ngày 1/2/2015 ;

(vii) "Yêu cầu giải quyết đơn thư tố cáo lãnh đạo Đảng và Nhà nước" – Bauxite Việt Nam ngày 4/11/2015 ;

(viii) Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ : "Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong ván bài thôn tính Việt Nam của Trung Quốc" ;

(ix) "Thư ngỏ gửi Đại biểu quốc hội Dương Trung Quốc về vụ tố cáo Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải" – VOA ngày 28/3/2016.

[2] Sau khi được trả tự do vào ngày 24/8/2010, từ ngày 21/3/2011, tác giả Lê Anh Hùng lại tiếp tục công khai tố cáo tội ác của liên minh Hoàng Trung Hải - Nguyễn Tấn Dũng - Nông Đức Mạnh, cũng như vạch trần sự liên đới của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, người đã thoả hiệp rồi trở thành một phần của liên minh tội ác này. Ông Trương Tấn Sang đã tận dụng vụ tố cáo để thúc ép phe bảo thủ, thân Tàu phải "thoát Trung" và cải cách.

Lễ khai mạc kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XIV, ngày 20/7/2016.

Cuộc nội chiến Quốc - Cộng tại Việt Nam đã kết thúc 41 năm (1975-2016), đã đến lúc Việt Nam cần chuyển đổi "Quốc hội của đảng" thành "Quốc hội của nhân dân".

"Quốc hội của đảng" là một quốc hội mà tất cả các đại biểu, dù là đảng viên hay người ngoài đảng, đều do đảng Cộng sản Việt Nam cử ra cho dân bầu. Quốc hội này có nhiệm vụ thực hiện các chủ trương, chính sách cai trị của đảng về mặt pháp lý, bằng cách thể chế hóa các nghị quyết của đảng, mà chúng tôi gọi là "nghị luật", thành pháp luật, được đảng sử dụng như những công cụ pháp lý (làm ra hiến pháp, các luật lệ...), để cai trị nhân dân một cách độc đoán, vì lợi ích cao nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhưng luôn ngụy trang (hay ngụy biện) là "cơ quan quyền lực cao nhất của nhân dân". Nói tóm gọn, đó là một "Quốc hội của đảng, do đảng và vì Đảng Cộng sản Việt Nam".

"Quốc hội của dân" là một quốc hội mà tất cả những đại biểu dù là do các chính đảng cử ra hay thường dân tự ứng cử, được chính nhân dân hội đủ tư cách cử tri bầu ra trong một cuộc phổ thông đầu phiếu tự do, trực tiếp và kín. Quốc hội này chỉ có nhiệm vụ soạn thảo ra hiến pháp (quốc hội lập hiến) và làm ra luật pháp (quốc hội lập pháp) theo đúng ý nguyện của nhân dân, để các nhà cầm quyền căn cứ theo đó mà thực hiện quyền quản lý đất nước, vì lợi ích tối thượng của nhân dân, những người chủ thực sự của đất nước. Nói tóm gọn, đó là "Quốc hội của dân, do dân và vì dân".

Vì sao đã đến lúc Việt Nam cần chuyển đổi ‘Quốc hội của đảng’ thành ‘Quốc hội của dân’ ?

Đã đến lúc Việt Nam cần chuyển đổi "Quốc hội của đảng" thành "Quốc hội của dân" là vì :

1. Thời gian 4 thập niên Đảng Cộng sản Việt Nam nắm quyền độc tôn, trong một chế độ độc tài toàn trị áp đặt trái với ý muốn của tuyệt đại đa số nhân dân Việt Nam, đã quá đủ cho một tiến trình chuyển đổi hòa bình từ chế độ độc tài đảng trị qua chế độ dân chủ pháp trị.

2. Trong thời gian quá dài ấy, Đảng Cộng sản Việt Nam đã có cơ hội thử nghiệm mô hình chế độ xã hội chủ nghĩa, nhưng đã thất bại hoàn toàn, đưa đến hậu quả nghiêm trọng về đối nội cũng như đối ngoại cho nhân dân và đất nước. Chính Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã nhận ra sự thất bại này và trong thâm tâm các đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã ngộ ra rằng "Chủ nghĩa cộng sản chỉ là không tưởng".

Tuy không dám công khai thú nhận thất bại, những việc làm thực tế đã cho thấy "Đảng Cộng sản Việt Nam đã phản tỉnh tập thể" qua việc cố gắng "đổi mới" (1985-1995) không thành công. Kết quả là Việt Nam đã phải "mở cửa" (1995-2015) đón mời cựu thù "Đế quốc Mỹ" và các nước tư bản "không giãy chết" vào đầu tư giúp nến kinh tế xã hội chủ nghĩa Việt Nam "vừa giãy chết" kịp sống dậy trong nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa. Nhưng vì "bưng bít sự thật" vốn là cố tật của các chế độ cộng sản, nên "đảng và nhà nước ta" bao lâu nay vẫn phải nói láo là nhờ làm ăn theo "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" nên kinh tế Việt Nam mới phát triển, đời sống nhân dân mới đỡ khổ như hôm nay.

Thế nhưng "giấu đầu lòi đuôi". Mới đây, trước chuyến đi thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama vài tuần, nhà cầm quyền Việt Nam đã công khai bày tỏ sự mong muốn được Hoa Kỳ và các nước tư bản công nhận Việt Nam đã hội đủ tiêu chuẩn của một thị trường tự do tư bản chủ nghĩa. Phải chăng đã đến lúc đảng và nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Việt Nam phải nói thật "kinh tế thị trường tất yếu định hướng tư bản chủ nghĩa" chứ không thể "định hướng xã hội chủ nghĩa" được ; mà nếu đã "định hướng tư bản chủ nghĩa thì tất yếu dẫn đến chế độ dân chủ, đa đảng". Như vậy, nếu được công nhận hội đủ tiêu chuẩn của một thi trường tự do tư bản chủ nghĩa thì Việt Nam đã đáp ứng được yêu cầu thứ nhất của chiến lược toàn cầu mới của các cường quốc tư bản : kinh tế thị trường tự do hóa ; còn yêu cầu thứ hai - chính trị dân chủ hóa - nay sau 20 năm "Mở cửa" cho thấy Việt Nam cũng đã hình thành được những điều kiện cần, còn điều kiện đủ chính là hành động thức thời của nhà cầm quyền Việt Nam.

3. Như vậy là sau hai thập niên "Mở cửa" (1995-2015) đã hình thành những điều kiện cần đi vào giai đoạn cuối cùng, khởi sự bằng sự chuyển đổi cơ chế quốc hội, vốn được coi là cơ quan quyền lực cao nhất của nhân dân.

Thiện Ý

Nguồn : VOA tiếng Việt, 11/01/2017

Từ trái sang : Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại Đại hội XII, ngày 28/1/2016.

Phải đến một năm sau Đại hội XII của đảng cầm quyền, những nhân vật mà trước đó đã nằm trong "phương án nhân sự của Tổng Bí thư trình ra Ban Chấp hành Trung ương" mới có vài dấu hiệu thoát ly dần khỏi quỹ đạo "cầm tay chỉ việc" của đảng. Trong số những nhân vật này có bà Nguyễn Thị Kim Ngân và ông Nguyễn Xuân Phúc.

Vũ Huy Hoàng có hy vọng thoát ‘cửa tử’ ?

Biểu hiện rõ nhất cho đến nay đã xuất hiện vào những ngày cuối năm. Tại phiên họp thứ 5 của Ủy ban thường vụ Quốc hội ngày 19/12/2016, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết có 3 nội dung bị rút khỏi chương trình nghị sự, trong đó một nội dung được dư luận chú ý là dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức đã nghỉ hưu. Bà Kim Ngân cho rằng "đây là nội dung quan trọng cần có thêm thời gian để nghiên cứu thấu đáo nên Chính phủ chưa kịp chuẩn bị để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong tháng 12 này như dự kiến".

Vũ Huy Hoàng - cựu bộ trưởng ngành công thương bị dư luận xem là tội đồ về đủ thứ chuyện bê bối liên quan đến nhập khẩu phi mã từ Trung cộng, để các nhóm đầu cơ xăng dầu và điện lực tự tung tự tác trong quá nhiều năm, để các đập thủy điện xả lũ giết chết dân, các công trình đầu tư ngàn tỷ và đắp chiếu - trớ trêu thay, lại đang manh nha có cơ hội thoát án tù.

"Quốc hội phê phán thế đã đủ đau chưa !" – phát biểu có vẻ hả hê của Tổng Bí thư Trọng trong một cuộc tiếp xúc với cử tri Hà Nội ngay sau kỳ họp Quốc hội cuối năm 2016 lại đang có nguy cơ bị thu hồi. Thậm chí khi nêu vấn đề rút dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức đã nghỉ hưu, bà Kim Ngân còn chẳng nêu ra một thắc mắc hay đưa ra một phê phán nào trước sự chậm trễ và thái độ không "nhiệt tình cách mạng" của phía Chính phủ.

Trước kỳ họp Quốc hội cuối năm 2016, đã diễn ra một Hội nghị Trung ương rất quan trọng đối với Tổng Bí thư Trọng về "chống tự diễn biến, tự chuyển hóa", trong đó nhấn mạnh vụ Trịnh Xuân Thanh đào tẩu và ám chỉ Vũ Huy đưa Hoàng phải "chết thế". Sau hội nghị này, cái tên Vũ Huy Hoàng được nhiều tờ báo nhà nước nhắc đi nhắc lại như một lối tuyên truyền đã được đảng quán triệt. Vào thời gian đó, số phận của Vũ Huy Hoàng rất mong manh. Thậm chí có tờ báo còn lấy ý kiến cho rằng "cứ có sai phạm là đi bệnh viện", ám chỉ ông Hoàng đi chữa bệnh dài ngày và như một cách đòi hỏi ngành công an phải khẩn trương "ra tay".

Tuy vậy, tình hình gần đây lại có vẻ "đảo chiều". Sau vụ bỏ trốn mới nhất ra nước ngoài của nhân vật Lê Chung Dũng của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), bầu không khí "chống tham nhũng" của Tổng Bí thư Trọng dường như "xẹp" hẳn. Cũng không thấy báo chí nhà nước còn ồn ào về vụ Vũ Huy Hoàng.

Thái độ có vẻ bàng quan của phía Quốc hội, và đặc biệt của phía Chính phủ đối với vụ "truy tố Vũ Huy Hoàng", đang cho thấy một sức cản ngày càng lớn đối với quyết tâm của ông Nguyễn Phú Trọng. Lực cản đó đã ít nhất một lần được bộc lộ khi Bộ Nội vụ - cơ quan chuyên trách về quản lý nhân sự của Chính phủ - đã có vẻ lần khân khi thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư về làm rõ quy trình bổ nhiệm Vũ Đình Duy của PVN.

Nghị quyết về việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức đã nghỉ hưu chắc hẳn lại được Chính phủ giao cho Bộ Nội vụ soạn thảo. Nếu cơ quan này tiếp tục lần khân, sẽ chẳng có cơ chế nào để xử lý Vũ Huy Hoàng về hành chính và hình sự.

‘Trống đánh xuôi kèn thổi ngược’

Trước khi xảy ra hiện tượng cả Chính phủ lẫn Quốc hội đều không quá mặn mà với việc ban hành Nghị quyết về việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức đã nghỉ hưu, đã có một biểu hiện "trống đánh xuôi kèn thổi ngược" khác.

Trong khi Nghị quyết 5 của Ban Chấp hành Trung ương, ban hành ngày 1/11/2016, đã "định hướng" cho Quốc hội là sẽ bố trí nguồn lực phù hợp để giải quyết nhanh và dứt điểm nợ xấu trong nền kinh tế, thì tại kỳ họp diễn ra ngay sau đó, Quốc hội lại có một bản nghị quyết khác về kế hoạch tài chính, trong đó chính thức xác định không dùng ngân sách nhà nước để giải quyết nợ xấu trong hệ thống ngân hàng thương mại nhà nước.

Đây là một lần hiếm hoi mà Quốc hội đã không "gật vô thức" như bao nhiêu lần trước, sau khi có ý kiến chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương theo tinh thần "cương lĩnh đảng quan trọng hơn Hiến pháp" như Tổng Bí thư Trọng từng khẳng định.

Câu hỏi cần đặt ra là chính trường Việt Nam sẽ ra sao nếu cả Chủ tịch Ngân lẫn Thủ tướng Phúc đều đang có khuynh hướng tách khỏi cái bóng của Tổng Bí thư và khỏi sự can thiệp quá sâu của các cơ quan đảng ?

‘Kẻ ăn ốc người đổ vỏ’

Cho tới nay, vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy Quốc hội của bà Kim Ngân và chính phủ của ông Nguyễn Xuân Phúc đang chuyển sang quan điểm "lấy dân làm gốc". Bằng chứng rất rõ ràng là toàn bộ những khuất tất và hậu quả kinh khủng của vụ Formosa xả thải ở miền Trung đã bị các cơ quan chính phủ giấu biến, còn Quốc hội thậm chí không có một tuyên bố có tính phục thiện nào về biến cố kinh hoàng này.

Do đó, những dấu hiệu của Chính phủ và Quốc hội muốn tách dần khỏi quỹ đạo của đảng chưa có gì có thể được xem là "dân nguyện". Bài học quá cay đắng mà nhiều người dân đã tích lũy được là đã từ lâu Chính phủ và Quốc hội chỉ còn mang danh phận của những nhóm lợi ích và quyền lực cá nhân, đến nay vẫn chưa có gì được cải thiện.

Không khó lý giải việc Quốc hội ra nghị quyết về không dùng ngân sách để xử lý nợ xấu : một khi ngân sách đã chẳng còn kết dư nào, những gì còn lại phải ưu tiên cho kế sinh nhai của các cơ quan đảng và nhà nước. Nếu ra nghị quyết dùng ngân sách để mua nợ xấu trong khi ngân sách đã cạn kiệt thì chỉ càng khiến công luận phẫn nộ và chĩa mũi dùi vào trách nhiệm của Quốc hội.

Cũng không loại trừ vụ Vũ Huy Hoàng manh nha thoát "cửa tử" lại là một ưu ái của những nhóm quyền lực và lợi ích nào đó. Bứt dây động rừng !

Lý do còn lại khiến Chính phủ và Quốc hội muốn tách dần quỹ đạo của đảng thuộc về ý thức hệ. Nhiều người cho rằng rất có thể trong bộ máy đảng chỉ còn mình Tổng Bí thư Trọng là còn đủ lạc quan để hy vọng "không biết đến cuối thế kỷ này có được chủ nghĩa xã hội hoàn thiện ở Việt Nam hay không". Nhưng thực tiễn vô cùng phũ phàng lại phản ánh một thực tế gần như trái ngược : tham nhũng "vẫn ổn định", nợ công và nợ xấu vượt mặt, chi ngân sách vẫn "nâng lên một tầm cao mới" nhưng thu ngân sách lao dốc, ô nhiễm môi trường lan rộng, phản kháng xã hội tràn ngập, nền đạo đức xuống đáy… Chưa kể cái họa phương Bắc treo lơ lửng. Tất cả đều bế tắc !

Người phải chịu trách nhiệm khốn khổ nhất là chính là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Hớn hở nhận lẵng hoa chúc mừng từ cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong buổi bàn giao quyền lực, có lẽ ông Phúc đã không thể ngờ về hậu vận "kẻ ăn ốc người đổ vỏ" dành cho ông hiện nay và những năm tháng mệt nhoài sắp tới.

Trong tình thế quá khẩn trương như vậy, việc hô hào về chủ nghĩa xã hội hay "đất nước mình có bao giờ được thế này không" hẳn đã được tuyệt đại đa số giới quan chức kim tiền nhận chân là không thể ảo tưởng hơn. Chỉ có điều, vẫn chưa ai dám nói thẳng ra sự thật trắng trợn ấy.

Vụ Nguyễn Bá Thanh vào nửa cuối năm 2014, vụ Phùng Quang Thanh vào nửa cuối năm 2015, vụ Trịnh Xuân Thanh nửa cuối năm 2016, nhưng ghê gớm hơn cả là vụ "cả ba bị bắn" tại Yên Bái ngay sau khi Quốc hội và Chính phủ mới tuyên thệ… Nhiều chỉ dấu về giai đoạn cuối cùng đã lộ ra quá rõ. Nếu cứ khư khư ôm ấp quá khứ, làm sao để tìm ra lối thoát ?

Lối thoát cho chính thể, nhưng trên hết là lối thoát cá nhân.

Giờ đây là năm 2017 chứ không phải là 2007. Có lẽ cả ông Nguyễn Xuân Phúc lẫn bà Nguyễn Thị Kim Ngân đều thấy rõ những gì mà họ sẽ phải đối mặt trong những ngày tháng đang cận kề.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA tiếng Việt, 09/01/2017

Ông Phan Diễn (phải) thời còn trong tổ giúp việc cho Tổng bí thư Trường Chinh - Ảnh : Vnexpress.net

Ngày thứ bảy, 17/12/2016, trang Vnexpress.net đăng những chia sẻ của ông Phan Diễn, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên thường trực Ban bí thư, về thời kỳ bao cấp và việc "sắp xếp lại giang sơn" trước ngày đổi mới cách đâu 30 năm.

Bài báo đã gợi trong tôi quãng đời của mình thời trẻ trung, đầy lý tưởng ngây thơ, say mê hoạt động cũng như rất nhiều khó khăn và trăn trở lúc đó. Thật ra đề tài này đã được các nhà lãnh đạo trước ông Phan Diễn nêu lên, trong đó ông Võ Văn Kiệt là một thí dụ. Là người từng lăn lộn trong khó khăn để cởi trói cho Thành phố Hồ Chí Minh, và góp phần lớn cởi trói cho cả nước, vị cố Thủ Tướng đã thốt lên những lời nói lay động tâm tình nhiều thế hệ.

Các dòng in nghiêng dưới đây là trích lời ông Phan Diễn :

"Nhắc lại thời bao cấp, tôi nhớ ngay đến sự thiếu thốn, thiếu từ lương thực, mắm muối cho đến hàng tiêu dùng thông thường như cái khăn mặt, bánh xà phòng, cây kim, sợi chỉ…" và "Ở miền Nam, chúng ta quyết định nhanh chóng cải tạo xã hội chủ nghĩa với nền kinh tế, xóa bỏ kinh tế tư nhân, đẩy mạnh hợp tác hóa, xây dựng rộng rãi các hợp tác xã nông nghiệp". Bối cảnh xã hội lúc đó là vậy.

Và ông Phan Diễn cho biết quan điểm của mình về những ngày đó :

"Lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã quyết định tiếp tục áp dụng mô hình của kinh tế miền Bắc. Thực hiện đường lối trên, những năm tiếp theo, đất nước ngày càng gặp nhiều khó khăn, cuối cùng lâm vào khủng hoảng".

Hiện nay, ai cũng biết rõ và đồng tình với ông Phan Diễn rằng áp dụng "mô hình kinh tế miền Bắc" đã khiến"đất nước ngày càng gặp nhiều khó khăn, cuối cùng lâm vào khủng hoảng". Do đó bài viết này không bàn thêm về những nguyên nhân và hậu quả đó, về những gian khó mà cả xã hội phải chịu đựng, về những tụt hậu mà đất nước phải gánh chịu. Các nhà viết sử sẽ làm công việc tổng kết này.

Bài này xin thảo luận về hai điểm dưới đây :

1) Có nhiều người trong giới cầm quyền đã nhìn thấy sự không hợp lý của đường lối đó. Trong dân chúng, cũng có rất nhiều người thấy được. Những tiếng nói được cất lên… Vậy tại sao những tiếng nói trung thực, đầy tâm huyết, đầy tinh thần dấn thân xây dựng xã hội chung lại không thể ngăn cản được đất nước đi lệch khỏi đường ray phát triển đúng hướng ấm no và giàu mạnh ?

2) Rất sớm sau khi những chính sách đó được ban ra, tác hại lớn của chúng trên sự vận hành đời sống hàng ngày của xã hội được thấy rõ. Một thí dụ là chính sách "ngăn sông cấm chợ". Trên vùng đất Nam Bộ bao la trù phú, nơi từng là vựa trái cây giàu có, vựa lúa quan trọng bậc nhất Đông Nam Á, nơi có thể sản xuất hàng triệu tấn lúa, nuôi hàng triệu con heo, gà… mà người dân đi từ tỉnh này sang tỉnh khác, thậm chí huyện này sang huyện khác, bị cấm đem theo một ký gạo hay vài trăm gram thịt !

Cả một bộ máy kiểm soát khổng lồ được huy động theo dõi sự đi đường của người dân, kiểm tra từng túi xách của họ. Cả một xã hội sản xuất bị đóng băng lại trong ngơ ngác nhìn nhau, chờ xét hỏi ! Lạm phát tăng hai rồi ba con số. Tác hại quá lớn và quá rõ, tại sao các chính sách đó vẫn được tiến hành một thời gian quá dài mặc cho xã hội xôn xao, dân tình bất mãn ?

Sự kiêu ngạo khiến người ta chỉ thấy mình là đúng. Do đó nó góp phần khiến người ta không có đủ sự khách quan và tính khoa học trong việc nghiên cứu, xem xét tất cả các khía cạnh của vấn đề, lắng nghe tất cả các tiếng nói phản biện đa chiều. Điều này khiến người ta dễ mắc sai lầm, mà các điều ông Phan Diễn đã nêu là những thí dụ.

Sự kiêu ngạo còn khiến người ta không thấy mình là sai, hay không chịu nhận cái sai của mình. Hệ quả này của sự kiêu ngạo còn nguy hiểm hơn hệ quả trên. Ở người dân, sự kiêu ngạo khiến họ không thèm nghe ai nói trái tai. Ở chính quyền, sự kiêu ngạo khiến họ không nghe lời dân, không chịu nhìn các thể hiện ý muốn của dân, hay thậm chí dập tắt các tiếng nói phản biện !

Theo ông Phan Diễn, chính quyền đã khắc phục được sự "kiêu ngạo cộng sản". Theo tôi nghĩ, những điều ông Phan Diễn nêu lên mới chỉ là khắc phục những sai lầm của những chủ trương, những chính sách… được quyết định dưới sự "kiêu ngạo cộng cản", chứ chưa nói trực tiếp tới chính tính "kiêu ngạo cộng sản". Tính kiêu ngạo rất khó khắc phục, và cần những tác nhân độc lập với chủ thể kiêu ngạo kiểm soát nó. Thí dụ, cần cơ chế để ý muốn của dân chúng được biểu thị rõ ràng hơn mà không có sự cấm cản. Thí dụ cần có cơ chế để dân chúng có thể chọn lựa hoặc bãi miễn những viên chức cao cấp hay những nhà lãnh đạo đưa ra hay đề nghị những đường lối khiến nhân dân "phải đau đớn trả giá".

Tiếp theo các ý kiến của ông Phan Diễn, có thể cùng nhau suy nghĩ thêm. Nếu không có những "đường lối" khiến "đất nước ngày càng gặp nhiều khó khăn, cuối cùng lâm vào khủng hoảng" thì Việt Nam có phải đợi tới năm 1986 mới có chính sách đổi mới hay không ? Bởi vì nội dung chủ yếu của đổi mới về kinh tế là đưa nền kinh tế đất nước từ "theo kế hoạch tập trung" sang "kinh tế thị trường", mà đó chính là bản chất và nền móng của kinh tế Miền Nam. Nếu lúc đó, thay vì áp dụng "mô hình kinh tế miền Bắc", Việt Nam cứ thử nghiệm mô hình kinh tế miền Nam tại miền Nam, và sau đó áp dụng ra toàn quốc là đất nước thuận đà phát triển nhanh. Nếu đã làm điều đó, Việt Nam trên thực tế đã tiến hành đổi mới và mở cửa từ 10 năm trước. Lúc đó có phải Việt Nam đã phát triển trước Trung Quốc, và do đó có thể tận dụng rất nhiều thời cơ hóa rồng hay không ? Và có phải hiện nay chúng ta có thể có một tư thế tự chủ hơn trên các mặt trận kinh tế, quân sự, ngoại giao… hay không ?

Hoan nghênh những chia sẻ của ông Phan Diễn, tôi cũng đồng ý với ông rằng"cuộc sống không có "giá như"…". Chính vì vậy, bài này không chủ trương phiền trách ai trong quá khứ bởi vì vận mệnh dân tộc đã là vận mệnh chung. "Chúng ta không thể chon lựa lịch sử khi sinh ra, nhưng chúng ta có thể chọn lựa những bài học từ lịch sử" (Barack Obama, bài phát biểu tại Trân Châu Cảng ngày 27/12/2016), bài này chỉ muốn tiếp theo lời ông Phan Diễn, cùng với các độc giả thảo luận và chọn bài học thích hợp từ lịch sử để dân tộc ta trong tương lai giảm tới mức thấp nhất những đường lối khiến đất nước "phải đau đớn trả giá". Và nếu có những đường lối như thế thì chúng ta cũng có thể sửa chữa nhanh nhất và hiệu quả nhất.

Lê Học Lãnh Vân 

Nguồn : Một Thế Giới, 03/01/2017