Phương Tây nhất loạt bác khả năng đưa quân đến Ukraine theo ý tưởng của tổng thống Pháp

Anh Vũ, RFI, 28/02/2024

Phát biểu của tổng thống Pháp Emmanuel Macron " không loại trừ" khả năng trong tương lai đưa quân đội của phương Tây đến Ukraine để hỗ trợ Kiev chống Nga xâm lược đã làm dấy lên làn sóng phản ứng ngay lập tức từ trong nước Pháp đến hàng loạt các nước đồng minh.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và đồng nhiệm Ukraine Volodymyr Zelensky, điện Elysée, Paris, ngày 16/02/2024. AFP – Thibault Camus

Nếu như Ukraine đánh giá phát biểu của tổng thống Macron là "một tín hiệu tốt" thì lãnh đạo các nước đồng minh tích cực hậu thuẫn nhất cho Ukraine trong cuộc chiến với Nga, từ Washington qua Luân Đôn đến Berlin trong ngày hôm qua đã lần lượt lên tiếng tỏ thái độ hoặc nghi ngại hoặc bác bỏ thẳng thừng.

Tại Washington, lần lượt các phát ngôn viên Nhà Trắng, bộ ngoại giao, bộ Quốc Phòng đã lên tiếng trong các cuộc họp báo ngày hôm qua. Phó phát ngôn viên Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Hoa Kỳ, Adrien Watson khẳng định : "Tổng thống Biden đã rất rõ ràng về việc Hoa Kỳ sẽ không đưa binh sĩ đến chiến đấu ở Ukraine".

Một quan chức của NATO xác nhận với AFP rằng : "NATO và các đồng minh đã hỗ trợ quân sự chưa từng có cho Ukraine. Chúng tôi đã làm việc đó từ năm 2014 và chúng tôi đã tăng tốc sau cuộc xâm lược của Nga trên quy mô lớn. Nhưng không có một dự định đưa quân chiến đấu của NATO đến chiến trường Ukraine".

Cùng ngày, một loạt các nước Châu Âu, như Tây Ban Nha, Ý, Ba Lan, Cộng Hòa Séc hay Hungary... đều đã lên tiếng khẳng định tiếp tục ủng hộ Ukraine bằng phương tiện, vũ khí khí tài nhưng không có chuyện đưa quân đến chiến đấu.

Phản ứng gay gắt và mạnh mẽ nhất có lẽ là từ Đức. Báo chí và chính giới đã liên tiếp có những bình luận tiêu cực xung quanh phát ngôn của tổng thống Pháp.

Thông tín viên Pascal Thibault tại Berlin tường trình :

Kênh truyền hình Nhà nước ARD bình luận cay nghiệt rằng đó là "một ý đồ đánh lạc hướng, muốn che đậy sư yếu kém trong chính sách Ukraine của Paris". Nhật báo bảo thủ Frankfurter Allgemeine chạy tựa chính "ông ta không nghiêm túc". Báo chí Đức đã đồng thanh phản ứng sau tuyên bố của tổng thống Pháp. 

Ông Emmanuel Macron bị chỉ trích đơn phương phát ngôn. Rộng hơn, các bình luận nhấn mạnh và lấy làm tiếc về việc các bất đồng giữa Berlin và Paris bị phơi bày.

Thủ tướng Scholz, hôm thứ Hai tại Paris, không phát biểu gì. Hôm qua, ông đã bác bỏ giả thuyết của tổng thống Pháp. Ông nói : "Những gì chúng ta đã quyết định với nhau ngay từ đầu có giá trị cho tương lai. Sẽ không có quân trên bộ được các quốc gia Châu Âu hay thành viên của NATO đưa đến Ukraine".

Là người vẫn thường bị chỉ trích tại Đức cũng về hồ sơ Ukraine, ông Olaf Scholz lần này được toàn thể chính giới đồng tình. Hai chuyên gia quốc phòng của đảng Xanh và đảng Dân chủ-Thiên Chúa giáo đánh giá là phát biểu của ông Emmanuel Macron nhằm để che đậy vấn đề chủ chốt là cung cấp bổ sung vũ khí cho Ukraine. Phe cực hữu và cực tả cùng quan điểm lên án nguy cơ làm leo thang xung đột.

Anh Vũ

***************************

Tổng thống Macron gợi ý điều quân đến Ukraine, các đồng minh NATO bác bỏ

Lipika Pelham & Lou Newton, BBC, 28/02/2024

Một số quốc gia NATO, gồm Mỹ, Đức và Anh, đã bác bỏ khả năng điều động lục quân đến Ukraine sau khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố "không nên loại trừ điều gì".

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu hôm thứ Hai 26/2 : "Không nên loại trừ điều gì. Chúng ta sẽ làm mọi thứ để nước Nga không thể chiến thắng cuộc chiến tranh [Ukraine] này".

Ông Macron nói "không có sự đồng thuận" về việc đưa binh sĩ phương Tây đến Ukraine.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã cảnh báo về một cuộc xung đột trực tiếp nếu quân đội NATO được điều động tới Ukraine.

Quân Nga gần đây đã có thêm bước tiến tại Ukraine và Kyiv cũng đưa ra lời kêu gọi khẩn cấp cần có thêm vũ khí.

Ông Macron phát biểu trong cuộc họp báo vào tối thứ Hai (26/2) rằng : "Chúng ta không nên loại trừ khả năng có những nhu cầu an ninh đòi hỏi yếu tố điều động [binh sĩ].

"Nhưng tôi đã nói với qúy vị rất rõ ràng rằng về việc nước Pháp duy trì lập trường của mình như thế nào, đó là lập trường mơ hồ chiến lược mà tôi hậu thuẫn".

Nhà lãnh đạo Pháp phát biểu tại Paris, hiện đang chủ trì một cuộc họp để giải quyết khủng hoảng nhằm mang đến sự hậu thuẫn dành cho Ukraine, với sự tham dự của những người đứng đầu quốc gia ở Châu Âu, cũng như Mỹ và Canada.

Cuộc xâm lược tổng lực nhằm vào Ukraine do Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động hiện đã bước sang năm thứ ba và chưa có dấu hiệu nào cho thấy cuộc chiến tranh lớn nhất tại Châu Âu kể từ Thế chiến II sẽ sớm chấm dứt.

Bình luận của ông Macron đã dẫn đến phản ứng từ các quốc gia thành viên của Châu Âu và NATO.

Tổng thống Mỹ Joe Biden tin rằng "con đường đến chiến thắng" là viện trợ vũ khí "để binh sĩ Ukraine có vũ khí và đạn dược mà họ cần để bảo vệ chính mình", theo một thông cáo của Nhà Trắng.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz tuyên bố không có sự thay đổi nào trong lập trường đã được đồng thuận, rằng sẽ không có quốc gia Châu Âu hoặc NATO nào đưa quân đến Ukraine.

Người phát ngôn của Thủ tướng Anh Rishi Sunak nói Anh không có kế hoạch về việc huy động quân sự quy mô lớn đến Ukraine vượt quá số ít quân nhân phụ trách huấn luyện cho lực lượng Ukraine.

Văn phòng Thủ tướng Ý Giorgia Meloni nói sự ủng hộ của Ý "không bao gồm sự hiện diện binh lính từ các quốc gia Châu Âu hoặc NATO trên lãnh thổ Ukraine".

Đại diện Kremlin, ông Peskov, đã gọi lời đề nghị của ông Macron là "một yếu tố mới rất quan trọng" và cho biết thêm điều này tuyệt đối không nằm trong lợi ích của các quốc gia thành viên NATO.

"Trong trường hợp đó, điều chúng ta có thể thấy không phải là có xảy ra hay không, mà là chắc chắn sẽ xảy ra [một sự xung đột trực tiếp]", ông nói.

Trước đó, Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg đã bác bỏ việc cân nhắc liệu có đưa binh sĩ đến Ukraine hay không, mặc dù ông khẳng định liên minh này sẽ vẫn tiếp tục hậu thuẫn Ukraine, quốc gia không phải là thành viên NATO.

Lập trường này đã được một số quốc gia thành viên NATO hưởng ứng, bao gồm Tây Ban Nha, Ba Lan và Czech.

Nga có nguồn đạn pháo và lực lượng quân đội lớn hơn nhiều so với Ukraine, quốc gia vốn đang phải rất phụ thuộc vào nguồn khí tài hiện đại do các đồng minh phương Tây cung cấp, đặc biệt là từ Mỹ.

Cuộc họp 'căng thẳng nhất'

Hôm thứ Ba 27/2, ông Biden đã hối thúc các lãnh đạo trong Quốc hội Mỹ phê chuẩn gói viện trợ trị giá 95 tỷ USD, bao gồm 60 tỷ USD dành cho Ukraine, trong cuộc họp ở Phòng Bầu dục.

Gói viện trợ này đã trải qua một cuộc vật lộn khó khăn tại Hạ viện Mỹ. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã giữ vững lập trường trong cuộc họp, khẳng định trước hết phải có thêm các cải cách liên quan đến vấn đề biên giới.

Ông Johnson đã tuyên bố khủng hoảng tại biên giới Mexico-Mỹ là ưu tiên của ông và ông Biden đã đề xuất gói viện trợ này sẽ bao gồm các đề xuất cải cách biên giới - nhưng Đảng Cộng hòa không khoan nhượng.

Lãnh đạo phe Đa số Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer nói đây là một cuộc họp ở Phòng Bầu dục "căng thẳng nhất" mà ông đã từng tham gia.

Mỹ cho đến nay vẫn là quốc gia viện trợ quân sự lớn nhất dành cho Ukraine và đã cam kết 45 tỷ USD tính đến ngày 15/1, theo dữ liệu của Viện Kiel.

Đức xếp thứ hai trong với các cam kết trị giá 17,7 tỷ euro, xét trong cùng thời kỳ, theo sau là Anh với 9,1 tỷ euro viện trợ quân sự.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tham dự một cuộc họp ở Paris hôm thứ Hai (26/2) qua video và ông nói rằng "việc chúng ta cùng nhau làm tất cả để chống lại sự áp bức của Nga đã mang đến nền an ninh thật sự cho các quốc gia của chúng ta trong các thập niên tiếp theo".

Lipika Pelham & Lou Newton

Nguồn : BBC, 28/02/2024

***************************

Tổng thống Pháp "không loại trừ" việc Châu Âu đưa quân đến Ukraine trong tương lai

Trọng Thành, RFI, 27/02/2024

Tại hội nghị bàn về yểm trợ Ukraine chống quân Nga xâm lược ở Paris hôm 26/02/2024, tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố Châu Âu không loại trừ bất cứ nỗ lực nào, kể cả việc đưa các lực lượng Châu Âu đến Ukraine trong tương lai, bởi thắng lợi của Nga trực tiếp đe dọa an ninh của châu lục. Cũng trong dịp này, nguyên thủ Pháp thông báo một số nước Châu Âu quyết định thành lập một liên minh hỗ trợ Kiev về "tên lửa tầm trung và tầm xa".

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu trong cuộc họp báo tại điện Elysée, Paris, ngày 26/02/2024, nhân hội nghị bàn về yểm trợ Ukraine chống quân Nga xâm lược. AP - Gonzalo

Tổng thống Emmanuel Macron phát biểu : "Hiện tại chưa có được đồng thuận về quyết định việc chính thức đưa các lực lượng Châu Âu đến Ukraine, nhưng với đà diễn biến hiện nay, không thể loại trừ bất cứ điều gì. Chúng tôi sẵn sàng làm tất cả để Nga không thể thắng trong cuộc chiến này. Chúng tôi có niềm tin vững chắc là thất bại của Nga là cần thiết để bảo đảm an ninh và sự ổn định của Châu Âu".

Hiện tại đã có 8 liên minh hậu thuẫn Ukraine và cần phải củng cố các liên minh này để cung cấp vũ khí đạn dược cho Kiev. Tổng thống Pháp thông báo các nước đồng minh quyết định lập liên minh thứ 9, hỗ trợ Ukraine "tấn công sâu trong lòng địch, cụ thể là với tên lửa và bom tầm trung và tầm xa".

Về việc đưa quân sang Ukraine, theo AFP, tổng thống Pháp khẳng định thực hiện "chiến lược mập mờ". Trong khi đó, thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson, hôm nay 27/02, cho biết hiện tại chính quyền Kiev "chưa yêu cầu" các nước Châu Âu đưa quân tham chiến. Nhưng ông cũng không loại trừ khả năng này. Tuy nhiên, không dễ dàng có được sự đồng thuận của Châu Âu về việc này. Tại Paris, hôm qua, thủ tướng Slovakia Robert Fico, có lập trường thân Nga, tuyên bố, bất luận thế nào chính phủ nước này cũng không đưa binh sĩ tới Ukraine.

Về phía Nga, phát ngôn viên điện Kremlin hôm nay cảnh báo việc đưa đưa binh sĩ đến Ukraine "hoàn toàn không phục vụ lợi ích của Châu Âu", đồng thời nhấn mạnh là chỉ riêng việc nêu lên khả năng này cũng đã là "một yếu tố mới rất quan trọng" đối với cuộc xung đột đang diễn ra.

Khoảng 15 nước Châu Âu sẵn sàng chi tiền mua vũ khí ngoài Châu Âu cho Ukraine

Theo Le Monde, cũng sau hội nghị hôm qua ở Paris, thủ tướng Cộng Hòa Séc Petr Fiala tuyên bố khoảng 15 quốc gia sẵn sàng tham gia sáng kiến của Praha mua đạn pháo sản xuất ngoài Châu Âu, giúp Ukraine. Thủ tướng Mark Rutte cho biết Hà Lan sẽ đóng góp hơn 100 triệu euro.

Về phần mình, thủ tướng Bồ Đào Nha Antonio Costa thông báo các bộ trưởng Quốc Phòng Châu Âu trong 10 ngày tới sẽ đưa ra một kế hoạch cụ thể nhằm tăng cường khả năng cung cấp đạn dược cho Kiev.

Trọng Thành

***************************

Chiến tranh Ukraine : Quân đội Nga tuyển dụng người Ấn Độ đưa ra mặt trận

Minh Anh, RFI, 28/02/2024

Ngày 26/02/2024, chính quyền New Dehli xác nhận Nga đã tuyển dụng nhiều công dân Ấn Độ để chiến đấu ở chiến trường Ukraine. Thông tin này được đưa ra vào lúc thân nhân những người này lo lắng không nhận được tin tức từ họ. New Dehli đang đàm phán với Moskva để hồi hương số công dân này.

Tại chiến trường vùng Donetsk, đông Ukraine, ngày 23/02/2024. Ảnh chụp một nhóm binh sĩ Ukraine. AFP – Anatolyi Stepanov

Từ New Dehli, thông tín viên đài RFI Sebastien Farcis tường thuật :

Hồi cuối năm rồi, chàng trai trẻ Mohammed Sufiyan được tuyển dụng với tư cách chỉ là nhân viên bảo vệ bình thường của quân đội Nga. Anh đến Moskva với hy vọng có được một mức lương cao. Nhưng nhanh chóng, họ trao vũ khí cho anh để chiến đấu ở mặt trận chống quân đội Ukraine. Hiện giờ, gia đình anh rất lo lắng vì họ không còn nhận được tin tức của anh nữa, theo như lời kể từ Imran, người anh trai với hãng thông tấn ANI của Ấn Độ.

"Một người Ấn Độ khác đến từ vùng Kashmir, đang có mặt ở đó, cho biết anh trai của tôi bị bắn vào chân và không thể đi lại được nữa. Nhưng chúng tôi cũng không biết gì thêm từ hai tháng nay. Những nhân viên đến tuyển mộ đã không nói với anh rằng anh sẽ ra chiến trường".

Theo một điều tra của tờ báo The Hindu, khoảng một trăm người Ấn Độ có lẽ đã được quân đội Nga thuê như là nhân viên bảo vệ với hợp đồng một năm. Nhiều người trong số họ có lẽ đã bị đẩy ra mặt trận và có nhiều người đã bị thương. Trước các áp lực từ gia đình, ngoại trưởng Ấn Độ hôm thứ Hai, 26/02, thông báo ông đã có cuộc hội đàm với các đồng nhiệm Nga và nhiều người Ấn Độ dường như đã được giải ngũ.

Minh Anh

Tổng thống Ukraine "thừa nhận" chiến dịch phản công đang bắt đầu

Minh Anh, RFI, 11/06/2023

Cuộc đối đầu lớn giữa Nga và Ukraine đã bắt đầu ? Thắc mắc này được đặt ra vào lúc nhiều cuộc giao tranh quy mô lớn dường như đã nổ ra ở miền nam và đông đất nước trong những ngày qua. Nếu như chính quyền Kiev vẫn tỏ ra kín tiếng, tổng thống Volodymyr Zelensky, khi tiếp thủ tướng Canada Justin Trudeau đã xác nhận điều đó đang xảy ra. 

Tổng thống Ukraine, V. Zelensky họp báo với thủ tướng Canada, J. Trudeau tại Kiev hôm 10/06/2023. Reuters – Valenyn Ogirenko

Thông tín viên đài RFI, Stéphane Siohan, từ Kiev cho biết thêm : 

"Thứ Bảy 10/06/2023 này, tổng thống Volodymyr Zelensky đã tiếp thủ tướng Canada Justin Trudeau và trong cuộc họp báo chung, nguyên thủ Ukraine khi trả lời giới báo chí có nói rằng chiến dịch phản công và phòng thủ dường như đang diễn ra trên mặt trận nhưng từ chối nói rõ chi tiết. 

Vào buổi tối, đài phát thanh và kênh truyền hình Ukraine tường thuật cuộc gặp giữa hai lãnh đạo Ukraine và Canada nhưng không một lời nào về những phát biểu của ông Zelensky trong các tít chính. 

Tại Kiev, giới lãnh đạo và truyền thông tuân thủ nghiêm ngặt "im lặng về chiến dịch" theo sắc lệnh của quân đội khi từ chối đề cập đến chủ đề phản công…

Trên thực tế, người ta biết rằng quân đoàn thiết giáp của Ukraine đã chuyển sang tấn công các đường chiến tuyến của Nga tại vùng Zaporijia trong khi binh sĩ Ukraine đang di chuyển về Donbass để chiếm lại quyền kiểm soát những vùng sườn ở Bakhmut bị Nga chiếm lấy hồi cuối mùa xuân này. 

Một điều chắc chắn, tương tự như mùa hè năm 2022, quân đội Ukraine đã giành thế chủ động trong giao tranh, họ quay lại tấn công, thăm dò phòng thủ của Nga, nhưng cuộc phản công được chờ đợi từ lâu một lần nữa chắc chắn sẽ diễn ra ở nơi không ai nghĩ tới". 

AFP cho biết, trong chuyến thăm Kiev bất ngờ này, thủ tướng Canada Justin Trudeau thông báo một gói hỗ trợ quân sự mới trị giá 500 triệu đô la, đồng thời tuyên bố hậu thuẫn Kiev trở thành thành viên của NATO – khối liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương. 

Minh Anh

***************************

Chiến tranh Ukraine : Tổng thống Nga khẳng định Kiev bắt đầu phản công

Thanh Hà, RFI, 10/06/2023

Đến lượt tổng thống Nga xác nhận Ukraine đã bắt đầu chiến dịch phản công. Trong một đoạn video đăng tải trên mạng Telegram chiều hôm qua 09/06/2023 ông Vladimir Putin khẳng định chiến dịch đã "mở màn ở quy mô lớn". Không đi sâu vào chi tiết, chủ nhân điệm Kremlin nhấn mạnh "các lực lượng Ukraine không hoàn thành bất kỳ một mục tiêu nào trên trận địa" thế nhưng Kiev vẫn có "tiềm lực tấn công rộng lớn" nhờ được phương Tây trang bị vũ khí tối tân. 

Tổng thống Nga Vladimir Putin tại cuộc họp Hội đồng Liên chính phủ Á-Âu tại Sochi, Nga, ngày 09/06/2023. AP - Ramil Sitdikov

Thông tín viên đài RFI Anissa El Jabri từ vùng Kherson, khu vực quân Nga đang kiểm soát ghi nhận, kể từ khi ra lệnh mở "chiến dịch đặc biệt" nhắm vào Ukraine, hiếm khi nào ông Putin lên tiếng về các diễn tiến quân sự trên chiến trường :

"Phương pháp này đã nhiều lần được áp dụng trong thời kỳ có dịch Covid. Moskva để cho các lãnh đạo địa phương hoặc bên chính phủ lên tiếng. Ngay cả trong các vụ tập kích liên tiếp nhắm vào Belgorod, sát biên giới giữa Nga và Ukraine. Trong vụ nhiều ngôi làng ở đây bị oanh kích, hàng ngày người ta chỉ thấy có mỗi thống đốc trong vùng trên tuyến đầu. Mãi đến khi thủ đô Moskva bị tấn công bằng drone, tổng thống Putin mới lên tiếng dù rất kiệm lời".

Một số nhà quan sát thậm chí ghi nhận trong phát biểu hôm qua, nguyên thủ Nga có vẻ chán chường khi đề cập đến đợt phản công của Ukraine, một chủ đề đã được thảo luận từ nhiều ngày qua. Một dấu hiệu cho thấy dường như bên trong nội bộ của bên phủ tổng thống đã có nhiều tranh cãi.

 Cách nay hai hôm bộ phận truyền thông của Kremlin loan báo trên Twitter xin trích : "Tổng thống đang soạn thảo một thông điệp để gửi đến toàn dân về chiến dịch đặc biệt". Thế nhưng rồi chỉ vài phút sau, dòng tin này đã bị xóa mất, không một lời giải thích.

Tổng thống Nga không chọn phát biểu về chiến dịch phản công này trong một khuôn khổ quá trang nghiêm. Tuyên bố trên đã được ông thông báo bên lề một sự kiện ngoại giao. Khi được một phóng viên hỏi liệu Ukraine đã mở chiến dịch phản công hay không, thì Vladimir Putin trả lời ngắn gọn là Kiev "đã bắt đầu phản công". Ông nói thêm là Nga thiếu vũ khí hiện đại nhưng tình hình sẽ sớm được khắc phục. Vladimir Putin đã khép lại chủ đề này khi kết luận : quân Ukraine đang thất bại".

Tình báo Anh trong thông tin cập nhật sáng nay 10/06/2023 ghi nhận "nhiều chiến dịch quan trọng từ phía Ukraine trong 48 giờ qua". Tại một số nơi quân Ukraine đã "chọc thủng" được hàng phòng thủ của đối phương. Về phía Nga, "Moskva không đạt được tất cả những mục tiêu mong muốn". Có nghĩa là bên cạnh một số những địa điểm mà lực lượng của Nga đang kháng cự khá tốt, trái lại ở những nơi khác, lính Nga đã phải "tháo chạy một cách hỗn loạn". Tình báo Anh được Reuters trích dẫn công bố hình ảnh những người lính Nga chết hay bị thương khi "phải vượt qua những cánh đồng mà chính họ đã gài mìn và thuốc nổ".

Thanh Hà

***********************

Tại Liên Hiệp Quốc, Ukraine và đồng minh tố cáo các vụ tấn công vào thường dân tản cư tránh lụt ở vùng Kherson

Trọng Nghĩa, RFI, 09/06/2023

Trên diễn đàn Liên Hiệp Quốc vào hôm 08/06/2023, đại diện Ukraine và các đồng minh, trong đó có Mỹ, Pháp và Nhật Bản, đã lên án các vụ "tấn công" nhắm vào các hoạt động cứu trợ ở vùng Kherson, đồng thời kêu gọi Nga không được "cản trở" công việc cứu hộ sau vụ đập thủy điện Kakhovka bị phá hủy.

Cảnh ngập lụt tại Kherson, Ukraine ngày 08/06/2023, sau khi đập Kakhovka bị phá vỡ. Reuters - Stringer

Trước các nhà báo, đại sứ Ukraine tại Liên Hiệp Quốc, được một số thành viên Hội Đồng Bảo An (Mỹ, Anh, Pháp, Nhật, Malta, Albania) và Liên Hiệp Châu Âu bao quanh, đã tuyên bố : "Chúng tôi cực lực lên án các vụ pháo kích vào các khu vực đang sơ tán và kêu gọi chính quyền Nga ngừng các cuộc tấn công như vậy và cho phép các toàn cứu trợ đến giúp đỡ những người dân bị ảnh hưởng mà không bi cản trở".

Không chỉ quan tâm đến khu vực bị lũ lụt nằm dưới quyền kiểm soát của mình, đại sứ Ukraine cũng nhắc đến trường hợp cư dân trong vùng bị Nga chiếm đóng : "Chúng tôi cũng kêu gọi Liên Bang Nga cho phép tiếp cận đầy đủ, an toàn và không bị cản trở tới các khu vực bị ảnh hưởng ở tả ngạn sông Dniepr do quân đội của họ kiểm soát, để các tổ chức nhân đạo, đặc biệt là Liên Hiệp Quốc và Ủy ban Chữ Thập đỏ quốc tế có thể giúp đỡ người dân".

Chính quyền Ukraine đã tố cáo Quân Đội Nga là vẫn tấn công Kherson trong những ngày gần đây khi hàng nghìn thường dân phải sơ tán khỏi các khu vực bị ngập lụt sau khi đập Kakhovka nằm ở thượng nguồn sông Dniepr bị phá hủy.

Trên hiện trường, mực nước đã bắt đầu hạ xuống, nhưng công cuộc sơ tán vẫn tiếp tục.

Đặc phái viên Gulliver Cragg của đài France24 và RFI có mặt tại Kherson tường trình :

Theo thống đốc phụ trách toàn vùng, ngay trong thành phố Kherson, mực nước đã giảm khoảng 20 cm chỉ sau một đêm. Trong thực tế, ngày hôm qua, mực nước vẫn tiếp tục dâng cao dù theo dự kiến ​​sẽ phải giảm xuống. Thế nhưng cuối cùng, thì nước cũng bắt đầu rút đi, mực nước hiện cao hơn khoảng 5 mét rưỡi so với mức trước khi đập Kakhovka bị phá hủy.

Điều này không có nghĩa là các hoạt động sơ tán cư dân tại các khu vực bị ảnh hưởng không được tiếp tục. Theo chính quyền địa phương, những người này vẫn đang ở trong tình trạng nguy hiểm. Họ được đề nghị rời khỏi những nơi đang cư ngụ.

Hôm qua tôi có mặt ở Kherson khi cuộc di tản bị gián đoạn vì các vụ pháo kích. Hôm nay, chính quyền đã cho biết số liệu chính thức về các vụ tấn công : Trên toàn vùng Kherson, đã có 44 lần rocket được sử dụng với tổng cộng 188 quả được bắn đi, trong đó có cả đạn pháo do hệ thống pháo phản lực Grad phóng đi.

Riêng thành phố Kherson đã bị trúng 25 quả rocket, khiến cho 2 người chết và 17 người bị thương. Đây là một con số thấp bất ngờ vì thương vong có thể nhiều hơn. Trong số những người bị thương, phần lớn không phải là cư dân đang được sơ tán, mà là các tình nguyện viên và nhân viên cứu trợ đang cố gắng giúp đỡ họ.

Trọng Nghĩa

************************

Chiến tranh Ukraine : Sĩ quan Nga tố cáo công ty Wagner bắt cóc, tra tấn lính Nga

Trọng Thành, RFI, 09/06/2023

Căng thẳng giữa quân đội Nga và công ty lính đánh thuê Wagner, cùng tham gia cuộc xâm lăng tại Ukraine, tăng lên mức chưa từng có. Hôm qua 08/06/2023, một phương tiện truyền thông thân cận với an ninh Nga công bố một đoạn video tố cáo công ty của Prigozhin bắt cóc, tra tấn nhiều binh sĩ Nga tham chiến tại chiến trường Bakhmut, miền đông Ukraine. 

Ảnh trích từ vidéo tuyên truyền của Wagner : Yevgeny Prigozhin cùng các tay súng của Wagner tại mặt trận Bakhmut, Ukraine, ngày 25/05/2023. © Service de presse de "Concord", via Reuters

Trong đoạn video nói trên, trung tá Nga Roman Venevitine cho biết đã bị lực lượng Wagner bắt cóc, tra tấn. Trước đó, hôm thứ Hai 05/06, công ty của Prigozhin đã công bố một đoạn vidéo (quay từ ngày 17/05, theo Wagner), trong đó viên trung tá Nga nói trên thú nhận đã ra lệnh oanh kích một số đơn vị của Wagner tại Bakhmut. Trung tá Nga Roman Venevitine khẳng định đã thú tội như trên do áp lực, đồng thời tố cáo các hành động bạo lực khác của công ty Wagner nhắm vào quân đội Nga. 

Thông tín Anissa El Jabri từ Moskva cho biết thêm :

Rõ ràng là không thể kiểm chứng được các sự kiện được nêu trong đoạn video dài 10 phút, do một phương tiện truyền thông - có tiếng là gần gũi với lực lượng an ninh Nga - công bố. Trong đoạn video này, viên sĩ quan Roman Venevitine cho biết đã bị bắt cóc, bị đánh đập và dọa giết. Sĩ quan Roman Venevitine cũng mô tả hậu trường vô cùng bạo lực của cuộc chiến ở Bakhmut.

Sau đây là trích đoạn mô tả của viên sĩ quan Nga về hành xử của lực lượng Wagner đối với binh sĩ quân đội Nga : "Ví dụ như có lần họ đã bắt cóc và dọa giết các binh sĩ của một đơn vị thông tin liên lạc, chỉ bởi vì không thích cách làm việc của những người này. Cũng có những vụ bắt cóc các binh sĩ của chúng tôi, họ bị hành hạ thể xác, làm nhục và nhân phẩm bị trà đạp. Trong một vụ bắt cóc khác, một hạ sĩ của chúng tôi đã bị lột trần, bị tra tấn, và bị giam trong một căn hầm băng giá. Những kẻ tra tấn đã tưới axit và một số hóa chất vào mắt người ấy, khiến anh ta bị mất thị lực trong một thời gian. Họ đổ xăng lên người nạn nhân, nhiều lần đe dọa thiêu sống".

Làm thế nào mà tình hình lại trở nên tồi tệ như vậy ? Viên sĩ quan Roman Venevitine đưa ra cách giải thích của mình : "Tình trạng vô chính phủ ngự trị tại khu vực tiền tuyến, với công ty lính đánh thuê tư nhân Wagner, là hậu quả của các đấu đá giữa các thế lực chính trị, đã làm suy yếu quyền lực của tổng thống, thay vì củng cố. Nhưng tôi tin rằng đây chỉ là một hiện tượng nhất thời". 

Trong phát biểu nói trên, viên sĩ quan cũng trực tiếp lên án ông chủ Wagner, Evgueni Viktorovitch Prigozhin, "đã nỗ lực làm mất uy tín của các lực lượng vũ trang Nga". Tội danh có thể bị phạt đến 5 năm tù".

Trọng Thành

"Vì chiến tranh bắt đầu từ trong đầu óc con người, nên việc bảo vệ hòa bình phải được kiến tạo từ trong đầu óc con người" – Hiến chương UNESCO.

Chiến tranh Ukraine mà Nga gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt" tuy đã diễn ra hơn một năm, gây tổn thất nặng nề cho cả Ukraine và Nga

Người ta nói chiến tranh là sự nối tiếp của chính trị. Mọi cuộc chiến tranh đều phải kết thúc, dù sớm hay muộn. Nhưng một khi đã nổ ra thì chiến tranh như một con quái vật hung dữ, rất khó kiểm soát. Chiến tranh Ukraine mà Nga gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt" tuy đã diễn ra hơn một năm, gây tổn thất nặng nề cho cả Ukraine và Nga, nhưng đa số các chuyên gia cho rằng chiến tranh Ukraine "còn lâu mới kết thúc".

Hơn một năm qua, quân đội Nga được cho là đã mất hơn 165.000 quân tại Ukraine. Tổn thất về người của Ukraine tuy ít hơn Nga, nhưng đất nước này bị tàn phá nặng nề. Việc tái thiết Ukraine sau chiến tranh là một "cái bánh lớn" mà các cường quốc đều quan tâm, đặc biệt là Mỹ và Trung Quốc. Nói cách khác, Mỹ và Trung Quốc là hai đối thủ chính có vai trò lớn trong việc tái thiết Ukraine, cũng như trong việc viện trợ cho hai bên kéo dài chiến tranh.

Tạp chí Time tổng kết một năm chiến tranh ở Ukraine đã dẫn đến bảy hệ quả lớn. Một là NATO đã hồi sinh. Hai là một Châu Âu mạnh mẽ hơn, đoàn kết hơn. Ba là cuộc khủng hoảng tỵ nạn lớn nhất trong nhiều thập niên. Bốn là sự đan xen giữa kinh doanh và địa chính trị. Năm là các nước giảm phụ thuộc vào dầu khí của Nga. Sáu là một nước Nga không hoàn toàn bị cô lập. Bảy là Đài Loan trở thành trọng tâm mới.

Theo đại sứ Úc John McCarrthy, sau một năm chiến tranh Ukraine, có ba biến chuyển đáng chú ý. Một là cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc gia tăng tại khu vực Bắc Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Hai là diễn biến tại khu vực này (như chiến tranh Ukraine) sẽ tác động đến khu vực kia (như căng thẳng tại eo biển Đài Loan). Ba là sự hồi sinh của "các nước phương Nam" lâu nay mờ nhạt.

McCarthy cho rằng Trung Quốc có thể làm "đòn bẩy" trong tiến trình hòa bình sẽ diễn ra tại Châu Âu. Điều này giúp Trung Quốc có tầm vóc toàn cầu, tuy lúc này họ chưa khai thác được tiềm năng này. Sáng kiến hòa bình 12 điểm của Tập Cận Bình (ngày 25/2) tuy bị các nước liên quan bác bỏ, nhưng là bước đầu đề giúp Trung Quốc có một vai trò ngoại giao tích cực hơn tại Ukraine. Trung Quốc có thể gắn sự kiềm chế của mình trong việc cung cấp vũ khí cho Nga, với việc Mỹ kiềm chế trong việc cung cấp vũ khí cho Đài Loan.

Tập Cận Bình và Putin

Chuyến thăm Nga của Tập Cận Bình (20-23/3/2023) tuy diễn ra trong bối cảnh tòa Hình sự Quốc tế (ICC) ra lệnh bắt giữ Putin (20/3) như "tội phạm chiến tranh" (được 123 nước ủng hộ), nhưng Tập vẫn phải gặp Putin, để khẳng định vai trò của Trung Quốc. Đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của Tập Cận Bình sau khi Đại hội Đảng 20 khẳng định nhiệm kỳ thứ ba của ông như "hoàng đế" Trung Hoa. Một năm qua, trong khi Trung Quốc vẫn ủng hộ Nga và đang cân nhắc viện trợ vũ khí cho Nga như để thách thức lệnh trừng phạt của Mỹ, thì Trung Quốc lại đang xây dựng hình ảnh và vai trò trung gian hòa giải. Vì vậy, chính quyền Biden có lý do để lo ngại về nước cờ tiếp theo của Trung Quốc.

Hầu hết các nhà phân tích cho rằng chiến tranh Ukraine "là một thảm họa cho nước Nga". Tuy Putin có công phục hồi nước Nga, nhưng xâm lược Ukraine là một sai lầm chiến lược. Hàng trăm ngàn quân Nga đã chết hoặc bị thương. Hàng trăm ngàn người Nga có tay nghề cao đã chạy ra nước ngoài. Nói cách khác, nước Nga có cơ hội trở thành một cường quốc thịnh vượng trong thế kỷ 21, nhưng Putin đã đánh mất tất cả.

Những gì mà Putin và những người thân cận đã lựa chọn trong hai thập kỷ qua là từng bước dập tắt hy vọng về một nước Nga mới cởi mở hơn. Thay vào đó là hoài niệm về một đế quốc Nga trong quá khứ. Putin đã thâu tóm quyền lực và điều hành chính sách đối ngoại của Nga với nỗi ám ảnh về "đe dọa quân sự từ phương Tây". Ông muốn biến nước Nga thành một cường quốc của thế kỷ 19, và kiểm soát các nước trong Liên Xô cũ, bắt đầu bằng Ukraine. Cánh cửa cơ hội của Nga đóng lại vĩnh viễn khi Putin ra lệnh xâm lược Ukraine.

Tuy Putin đã sai lầm chiến lược khi quyết định xâm lược Ukraine, nhưng công bằng mà nói ông đã đúng trong một số vấn đề nhất định. Một là các biện pháp trừng phạt của phương Tây không quyết định được kết cục chiến tranh Ukraine. Hai là đa số người Nga chấp nhận thất bại quân sự với những tổn thất lớn mà không dẫn đến việc lật đổ Putin. Ba là một số nước khác vì lợi ích của mình, đã không lên án Putin. Tuy Mỹ, Châu Âu và một số nước đã phản ứng gay gắt với Nga, nhưng "các nước phương Nam" không muốn theo phương Tây.

Theo Alexander Gabuev, "kế hoạch hòa bình" của Trung Quốc "là cái lá nho" che đậy sự ủng hộ của Bắc Kinh đối với Nga, bị phương Tây bác bỏ. Mục đích của Bắc Kinh là tạo dư luận cho rằng Trung Quốc đã đưa ra một "kế hoạch hòa bình" để hai bên xem xét, nhưng đã bị phương Tây bác bỏ. Nói cách khác, đây chỉ là một nước cờ nhỏ nhằm dọn đường cho giai đoạn "trước đàm phán", trong một ván bài lớn và lâu dài của Bắc Kinh nhằm làm thay đổi trật tự thế giới.

Quá trình đàm phán

Theo Thomas Pickering (cựu thứ trưởng ngoại giao và đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc), không có cuộc chiến tranh nào kết thúc mà không có hậu quả chính trị. Cuộc chiến tranh Ukraine vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc. Cả hai bên đều cho rằng "còn quá sớm cho ngoại giao". Chiến tranh thường kết thúc với ba giai đoạn đàm phán: một là "chuẩn bị trước"; hai là trước đàm phán; và ba là đàm phán.

Giai đoạn "chuẩn bị trước" thường để thu xếp các bất đồng nội bộ và kết nối với các bên liên quan. Giai đoạn "trước đàm phán" thường để chuẩn bị cho đàm phán chính thức, như xác định thời gian, địa điểm, và những người tham gia. Giai đoạn ba để đàm phán trực tiếp (thường được gắn với các hoạt động ngoại giao). Các yếu tố như bối cảnh chính trị, các đòn bẩy, và thực tế diễn ra trên chiến trường, đều góp phần tác động tới quá trình chuẩn bị đàm phán.

Hiện nay, Tổng thống Putin của Nga và Tổng thống Zelensky của Ukraine đều muốn giành chiến thắng trên chiến trường. Cơ hội đàm phán chỉ mở ra khi nào triển vọng quân sự của Nga suy giảm. Các cơ hội đó chỉ thực sự xuất hiện khi nào hai bên sẵn sàng đàm phán, hoặc là tín hiệu giả khi hai đối thủ tìm cách đánh lừa nhau. Hiện nay, mục tiêu của bên này còn vượt xa những gì mà bên kia sẵn sàng chấp nhận. Đối với Nga, phải kiểm soát được Ukraine. Đối với Ukraine, Nga phải trả lại tất cả các vùng họ chiếm đóng.

Chuẩn bị trước không đòi hỏi các bên phải nhất trí hoàn toàn với nhau về các vấn đề thực chất. Cũng không cần các bên phải thỏa thuận với nhau, mà chỉ cần thông cảm với sự khác biệt của các bên (ở Mỹ) như Hội đồng An ninh Quốc gia, Bộ Ngoại Giao, Bộ Quốc Phòng để sẵn sàng đàm phán. Các nhà ngoại giao Mỹ thường nói rằng trong bất kỳ cuộc đàm phán nào, cần phải giải quyết tới 60% những khác biệt giữa các bên trong chính quyền và đội đàm phán. Sự hòa hợp của các bên không chỉ có ích mà còn là thiết yếu.

Hiện nay, Mỹ vẫn đang trong giai đoạn đầu để chuẩn bị đàm phán. Các nhà lãnh đạo thế giới đang gia tăng kêu gọi hòa bình. Washington và các bên thứ ba bắt đầu tiếp xúc không chính thức và bí mật với các bên khác để đánh giá thái độ của họ về ngoại giao. Những cố gắng để thu xếp các vấn đề nội bộ là vô cùng cần thiết để chuẩn bị chiến lược. Nhưng điều này là một thách thức khó lường và dễ thay đổi.

Giai đoạn trước đàm phán nhằm giúp Nga và Ukraine đàm phán trực tiếp. Phía Mỹ cần nhấn mạnh với các đồng nghiệp Nga và Ukraine rằng kết quả quân sự sẽ mất nhiều thời gian, tốn kém, và không chắc chắn. Ngoại giao là cách đảm bảo hơn để đạt được mục đích mong muốn. Cần xúc tiến "đàm phán sơ bộ" nhằm trao đổi về lập trường, ý tưởng, và thúc đẩy các tiếp xúc trực tiếp. Các bên thứ ba được Nga và Ukraine chấp nhận, có thể gặp riêng lãnh đạo của hai bên để thăm dò ý tưởng, mục tiêu và thái độ.

Tăng cường đàm phán trực tiếp, với sự giúp đỡ của bên thứ ba (như Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ). Bắt đầu giai đoạn trước đàm phán với khuôn khổ không chính thức, có thể thúc đẩy quá trình đàm phán tiến triển. Tuy đàm phán không chính thức là một công cụ hữu ích, nhưng nếu lạm dụng cách này quá nhiều, có thể làm phức tạp thêm vấn đề. Mở cửa cho nhiều bên thứ ba tham gia sẽ tạo cơ hội cho họ can thiệp, có thể kéo dài đàm phán và dễ gây ra hiểu lầm, như một quả bom nổ chậm có thể phát nổ bất cứ lúc nào, làm hỏng việc.

Các bên có sẵn sàng chuyển từ giai đoạn "trước đàm phán" sang giai đoạn "đàm phán" sẽ phụ thuộc một phần vào các sự kiện diễn ra trên chiến trường và một phần vào nhận thức ai thắng, ai thua. Các bên thứ ba tham gia đàm phán có thể đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo quá trình hòa bình đi đúng hướng. Một khi các bên đã nhất trí về tiến trình đàm phán trực tiếp, thì khó khăn sẽ bắt đầu. Việc giữ bí mật nội bộ là rất cần thiết để đàm phán trực tiếp, nhưng điều này không phải dễ đạt được.

Ukraine có vị trí quan trọng như cái cầu nối giữa EU và Nga. Ukraine cũng cần một khuôn khổ để tái thiết sau chiến tranh, tái định cư cho người dân, chống tham nhũng, và đảm bảo quy chế bình đẳng cho cả hai nhóm người nói tiếng Ukraine và tiếng Nga. Trong bối cảnh đó, Quebec là một mô hình hữu ích để Ukraine tham khảo. Tuy trưng cầu dân ý không phải là cách tốt nhất, nhưng người dân Ukraine cần được bỏ phiếu riêng rẽ tại Donbas và Crimea, xem họ muốn là một phần của Nga hay của Ukraine, hay khu tự trị ở mỗi nước.

Một điều khó nhất trí hơn là quy chế về an ninh: Liệu Ukraine có nên gia nhập NATO hay là nên gia nhập Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể của các nước Liên Xô cũ? Liệu Ukraine có nên quyết định điều đó bằng trưng cầu dân ý để phản ánh đúng nguyện vọng của người dân, với thời hạn mười năm? Thách thức lớn nhất, nhưng lại được giải quyết cuối cùng, là vấn đề lãnh thổ. Cách an toàn nhất và công bằng nhất để giải quyết tranh chấp lãnh thổ là hỏi người dân xem họ muốn là một phần của Nga hay của Ukraine.

Donbass và Crimea sau đó sẽ bỏ phiếu trưng cầu dân ý để xác định xem họ muốn gắn với Nga hay với Ukraine, trong vòng năm hay bảy năm tới. Tuy Nga và Ukraine chưa sẵn sàng đàm phán trực tiếp, nhưng với sự thận trọng và kín đáo, Mỹ và các bên thứ ba khác cần thúc đẩy giai đoạn "chuẩn bị trước" và bắt đầu giai đoạn "trước đàm phán". Họ cần xây dựng lòng tin, thuyết phục các bên chấp nhận thực tế khắc nghiệt, tháo gỡ các trở ngại cho tiến bộ ngoại giao. Nếu không, Nga và Ukraine có thể bị xô đẩy vào cái vòng xoáy nguy hiểm.

Quyết định của ICC

Quyết định của ICC là một đòn hiểm đúng lúc Tập Cận Bình đến Nga gặp Putin. Không chỉ Putin bị mất uy tín mà Tập cũng bị mất uy tín, nếu ủng hộ "tội phạm chiến tranh". Ukraine đã cảnh báo dư luận "đừng rơi vào cái bẫy của Trung Quốc". Trong bối cảnh hiện nay, chuyến thăm của Tập không phản ánh nguyện vọng hòa bình, mà "muốn có vai trò trong việc dàn xếp hậu chiến". Trung Quốc chỉ muốn ngừng xung đột có lợi cho Nga.

ICC đã từng ra lệnh bắt Tổng thống Muammar Gaddafi (Libya), Tổng thống Omar al-Bashir (Sudan), và xử cựu Tổng thống Laurent Gbagbo (Bờ Biển Ngà). Nhưng đây là lần đầu tiên, nguyên thủ quốc gia của một cường quốc là thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc bị ICC ra lệnh bắt giữ.

Trước mắt, quyết định của ICC đối với Tổng thống Putin và Maria Lvova-Belova (phụ trách quyền trẻ em của Nga) vì tội bắt cóc hàng vạn trẻ em Ukraine để tẩy não, tuy chưa tác động đến cuộc gặp Tập-Putin, hay lập trường của Bắc Kinh đối với Nga, nhưng là một đòn tâm lý nặng nề đối với tinh thần chiến đấu của quân đội Nga trên chiến trường. Về lâu dài, tuy Putin có thể vẫn an toàn ở Nga, nhưng đây là một đòn cân não và lâu dài đối với người Nga nói chung và Putin nói riêng, nếu muốn đến thăm các nước khác.

Ngay sau lệnh của ICC, Tổng thống Biden nói ông tin rằng quyết định của ICC đối với Putin là "chính đáng", và nhấn mạnh rằng Putin "rõ ràng đã phạm tội ác chiến tranh" vì đã ra lệnh xâm lược Ukraine.  Về cuộc gặp Tập-Putin, Chính quyền Biden tin rằng Trung Quốc muốn có vai trò hòa giải giữa Nga và Ukraine. Nhưng sau phán quyết của ICC, phải soi kỹ vai trò đó của Trung Quốc.

Hầu hết các cơ quan báo chí của Việt Nam đều đưa tin về quyết định của ICC, nhưng thận trọng và tránh tỏ thái độ, chỉ nhấn mạnh lập trường chính thức của Nga là "không công nhận thẩm quyền của ICC và coi bất kỳ tuyên bố nào của ICC là không có hiệu lực pháp lý". Phản ứng đó của Việt Nam là dễ hiểu, nhưng so với phát biểu gần đây của tướng Nguyễn Chí Vịnh (23/2) thì yếu hơn nhiều. Việc yêu hay ghét ai là quyền của cá nhân, nhưng trong thái độ ứng xử đối với cuộc chiến tranh Ukraine, thì phải đặt lợi ích quốc gia lên trên hết.

Theo báo chí (24/2/2023), tướng Nguyễn Chí Vịnh cho rằng ai phát động chiến tranh thì người đó phải kết thúc. Đến nay, Việt Nam không dám chỉ đích danh "Nga xâm lược". Trong lần bỏ phiếu ngày 23/2 về nghị quyết của Liên Hiệp Quốc yêu cầu Nga rút quân khỏi Ukraine, Việt Nam tiếp tục bỏ phiếu trắng (trong số 193 nước, có 141 nước bỏ phiếu thuận, 32 nước bỏ phiếu trắng, 7 nước bỏ phiếu chống, và 13 nước không bỏ phiếu).

Trước mắt, Trung Quốc đang hưởng lợi do chiến tranh Ukraine. Về lâu dài, Trung Quốc không thể để mất "cái bánh tái thiết Ukraine", nhưng "cái bánh tái thiết nước Nga" còn lớn hơn nhiều. Sau một năm chiến tranh ác liệt, nước Nga đang bị kiệt quệ, thiếu cả đạn lẫn tiền. Chiến tranh càng kéo dài thì Nga càng kiệt quệ, và càng phải lệ thuộc nhiều hơn vào Trung Quốc, như một con nợ lớn. Nói cách khác, Trung Quốc có cơ hội lớn, không chỉ củng cố được an ninh về phía bắc, mà còn thâu tóm được nguồn tài nguyên khổng lồ của Nga.

Tướng Mark Milley (Chủ tịch hội đồng tham mưu liên quân) nói với các bộ trưởng quốc phòng NATO: "Nga đã thua về chiến lược, về chiến dịch và chiến thuật". Có ba kịch bản: một là Ukraine thắng và đuổi quân Nga khỏi lãnh thổ Ukraine; hai là Nga thắng và Ukraine trở thành một phần Liên bang Nga; ba là một giải pháp được quốc tế đảm bảo. Đại sứ Úc John McCarthy gợi ý một thỏa thận như Simla Agreement (1972) giữa Ấn Độ và Pakistan tại Kashmir.

Ngoài ra còn một kịch bản khác là chiến tranh có thể mở rộng thành xung đột không mong muốn giữa Nga và NATO, với nguy cơ chiến tranh hạt nhân. Lâu nay, quan điểm của Putin là nếu không làm chủ được Ukraine thì nước Nga không còn là một cường quốc. Nga có nguy cơ trở thành một cường quốc khu vực, nhưng có khả năng đe dọa hủy diệt hạt nhân. Là sỹ quan KGB, Putin biết khai thác tối đa hiệu quả tâm lý của trò chơi "bên miếng hố chiến tranh". Đó là nước cờ hiệu quả trong thế bí.

Henry Kissinger đã nói từ năm ngoái, "kết thúc chiến tranh, phải có chỗ cho Ukraine và phải có chỗ cho Nga". Ông cũng thừa nhận rằng Nga có thể tự tách mình khỏi Châu Âu. Nhưng liệu Nga có còn tồn tại như một cường quốc hay không? Theo học giả Walter Russell Mead, hậu quả của việc đó rất lớn, xô đẩy Nga vào khủng hoảng bản sắc với hệ quả chính trị khó lường. Một nước Nga suy tàn có thể nguy hiểm hơn một nước Nga đang trỗi dậy.

Các học giả Nga cho rằng chúng ta đang chứng kiến "sự giẫy chết kéo dài" của đế quốc Nga. Đó là "sự sụp đổ hoàn toàn của mọi thứ ở Nga" vì dưới thời Putin, "tương lai của nước Nga đã bị cắt cụt". Theo Paul Dipp, một nước Nga bị suy yếu nghiêm trọng, cô lập và nhỏ hơn có thể trở nên nguy hiểm hơn cho thế giới, dù kết cục của chiến tranh Ukraine sẽ thế nào đi nữa.

Nguyễn Quang Dy

Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 24/03/2023

Tham khảo

1. What Putin Got Right, Stephen Walt, Foreign Policy, February 15, 2023.

2. How will the war in Ukraine end? Paul Dipp, ASPI, 23 February 2023.

3. How the World Changed in the Year Since Russia’s Invasion of Ukraine, Yasmeen Serhan, Time, February 22, 2023.

4. Ukraine War One Year On: The Lessons for Australia, John McCarthy, Asialink, 1 Mar 2023.

5. The Russia That Might Have Been, Alexander Gabuev, FA, March 13, 2023.

6. How to Prepare for Peace Talks in Ukraine, Thomas Pickering, FA, March 14, 2023.

7. How a warrant for Putin puts new spin on Xi visit to Russia, Matthew Lee, AP, Mar 19, 2023.

8. What does the ICC arrest warrant mean for Putin? Anthony Deutsch and Stephanie Van Den Berg, Reuters March 19, 2023.

9. Putin and Xi: authoritarian bros, John Pietro, Spectator, March 21, 2023.

10. China is already bankrolling Putin’s war in Ukraine, Ian Williams, Spectator, March 21, 2023.

Một căn cứ quân sự Nga bị drone Ukraine tấn công, 3 người chết

Thùy Dương, RFI, 26/12/2022

Hãng tin Nga TASS, trích dẫn bộ quốc phòng, cho biết lực lượng phòng không Nga vào 1 giờ 35 sáng hôm 26/12/2022, giờ địa phương, đã bắn hạ một drone của Ukraine khi drone này bay ở tầm thấp đến gần một căn cứ không quân ở miền nam Nga. Các mảnh vỡ drone rơi xuống khiến 3 kỹ thuật viên Nga thiệt mạng.

Ảnh bộ quốc phòng Nga phổ biến : Một máy bay ném bom chiến lược Nga Tu-95 đang chuẩn bị cất cánh từ căn cứ Engels gần sông Volga, Nga, ngày 24/01/2022 AP

Bộ quốc phòng Nga khẳng định không có máy bay nào bị hư hại. Trên mạng xã hội, thống đốc vùng Saratov, Roman Busargin, trấn an dân chúng, khẳng định "hoàn toàn không có mối đe dọa nào" đối với cư dân trong vùng và cũng không một cơ sở hạ tầng dân sự nào bị hư hại sau vụ tấn công. Hiện giờ Kiev vẫn chưa bình luận về vụ tấn công bằng drone.

Đây là lần thứ 2 trong vòng 1 tháng căn cứ quân sự Engels của Nga, vùng Saratov, nằm cách Ukraine hơn 600km, bị tấn công bằng drone. AFP nhắc lại, hôm 05/12, Moskva tố Ukraine dùng drone tấn công căn cứ không quân Angels và một căn cứ khác trong vùng Riazan của Nga. Các vụ tấn công vào căn cứ Engels là các vụ tấn công nhắm sâu nhất vào lãnh thổ Nga kể từ khi Ukraine bị quân Nga xâm lược hồi cuối tháng 02/2022.

Tehran : Phương Tây công nhận hiệu quả của drone Iran

Hôm 25/12, theo Le Figaro, một quan chức cấp cao của Iran khẳng định các cáo buộc của Tây phương về việc Nga sử dụng drone do Iran chế tạo trong chiến tranh Ukraine đa phần là sai và là "một phần của cuộc chiến tâm lý của kẻ thù", ý nói đến Mỹ và các đồng minh của Washington, nhưng cũng chứng tỏ hiệu quả của drone Iran và trình độ cao của Tehran trong lĩnh vực chế tạo thiết bị này.

Tướng Mohammad Bagheri, được hãng tin Iran Tasnim trích dẫn, nhấn mạnh quân đội Iran sẽ tiếp tục phát triển drone và hợp tác với các nước khác, và khẳng định "các hệ thống drone của chúng tôi xếp hạng cao trên thế giới về độ chính xác, độ bền, sức hoạt động liên tục, khả năng vận hành và khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau".

Thùy Dương

**************************

Chiến tranh Ukraine : Putin tuyên bố có cách "hóa giải" tên lửa Patriot

Trọng Thành, RFI, 23/12/2022

Trong cuộc họp báo trực tuyến hôm 22/12/2022, tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sẽ "có cách hóa giải" hệ thống tên lửa phòng không tối tân Patriot mà Mỹ vừa quyết định cấp cho Ukraine. Lãnh đạo Nga cũng khẳng định Moskva sẽ đạt được mục tiêu trong cuộc chiến tranh tại Ukraine, bất chấp các hậu thuẫn của Hoa Kỳ cho Kiev.

Hệ thống tên lửa Patriot tại sân bay Sliac, Slovakia, ngày 06/05/2022. Reuters - Radovan

Theo hãng tin Reuters, ông Putin một mặt khẳng định hệ thống tên lửa Patriot là loại vũ khí "lạc hậu", không hiệu quả bằng hệ thống tên lửa Nga S-300, mặt khác ông bảo đảm là Quân đội Nga sẽ "có cách hóa giải" hệ thống vũ khí này. Nguyên thủ quốc gia Nga cũng quy trách nhiệm kéo dài chiến tranh tại Ukraine cho phía Ukraine và đồng minh, với việc cung cấp hệ thống vũ khí phòng không. Theo tổng thống Nga, Moskva luôn muốn "kết thúc chiến tranh sớm nhất có thể", và sẵn sàng để ngỏ cửa cho giải pháp "ngoại giao".

Trước cuộc họp báo của tổng thống Nga, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitri Peskov, trong một cuộc họp báo qua điện thoại cũng truyền đi cùng một thông điệp : Chính Hoa Kỳ khiến cho chiến tranh kéo dài tại Ukraine, nhưng Moskva chắc chắn sẽ đạt được mục tiêu.

Ngay sau cuộc họp của tổng thống Nga, từ Washington, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã lên án điện Kremlin không có bất cứ một nỗ lực "đáng kể" nào để hướng đến việc chấm dứt chiến tranh "bằng con đường ngoại giao".

Về phần tổng thống Ukraine, ông Volodymyr Zelensky đã trở về từ Mỹ qua ngả Ba Lan. Trong chặng dừng chân ít giờ, tổng thống Ukraine đã hội kiến đồng nhiệm Ba Lan Andrzej Duda. Nguyên thủ Ukraine khẳng định thành công của chuyến đi Mỹ, đặc biệt với việc Hoa Kỳ chấp nhận cung cấp hệ thống tên lửa Patriot. Cho đến nay, Washington mới chỉ cung cấp hệ thống tên lửa tối tân này cho rất ít quốc gia đồng minh, như Nhật Bản, Đức và Israel.

Cũng ngày hôm qua, vào lúc tổng thống Ukraine lên đường trở nước, Thượng Viện Mỹ đã phê chuẩn gói trợ giúp Ukraine tổng trị giá 45 tỉ đô la. Theo AFP, kế hoạch viện trợ này sẽ sớm được Hạ Viện Mỹ phê chuẩn.

Trọng Thành

Ukraine làm tê liệt cỗ máy chiến tranh của Putin

Vũ Quang, Thoibao.de, 08/12/2022

Ukraine đã làm tê liệt cỗ máy chiến tranh của Putin bằng các cuộc tấn công vào máy bay ném bom hạt nhân, soái hạm và những cây cầu quý giá

Vladimir Putin đi kiểm tra thiệt hại của cây cầu ang đầu của Nga ở Crimea

Ukraine đã xóa sổ thành công phần lớn bộ máy chiến tranh của Nga, làm bẽ mặt bạo chúa Putin bằng ang loạt đòn tấn công chính xác.

Trong khi người Nga báo cáo số người chết lên tới mốc 100.000, một số cuộc tấn công có chủ đích đã hạ gục cơ sở hạ tầng quân sự và các mục tiêu dân sự của Putin.

Những người đứng đầu Điện Kremlin dự kiến ​​sẽ chiếm được Ukraine chỉ trong vài ngày, tin rằng Tổng thống Zelensky sẽ bỏ chạy và hệ thống phòng thủ của Ukraine sẽ sụp đổ.

Thay vào đó, khi cuộc xâm lược của Nga bước sang tháng thứ 10, quân đội của Putin đang ở thế bế tắc và nền kinh tế của ông đang suy sụp.

Hôm thứ Hai, hai máy bay ném bom hạt nhân Tu-95 của Putin đã bị nổ tung trong một cuộc tấn công vào một căn cứ không quân an ninh cao của Nga cách biên giới Ukraine ang ang dặm.

Đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy cuộc chiến đang phản tác dụng đối với Nga và chính nước này hiện đang trở thành mục tiêu cho các cuộc không kích.

Mặc dù có vẻ như chắc chắn rằng cuộc chiến sẽ tiếp tục sang năm tới, nhưng không rõ quyết tâm của Nga có thể duy trì được bao lâu nữa, khi điều kiện sống của người dân Nga ngày càng tồi tệ.

Đây là cách Ukraine làm đảo lộn tình thế và gây chiến với Nga.

Tinh thần lính Nga sa sút

Theo Ukraine, số lính Nga chết trận kể từ tháng 2 là hơn 90.000.

Hãng truyền thông độc lập của Nga iStories, trích dẫn các nguồn tin của Điện Kremlin, đã đưa tin vào tháng 10 rằng ít nhất 90.000 binh sĩ đã chết, bị thương nặng hoặc bị loại khỏi vòng chiến đấu.

Điện Kremlin cũng được cho là đã mất ít nhất 5.900 phương tiện bọc thép bảo vệ (APV), 2.900 xe ang và 281 máy bay.

Ngoài ra, hơn 1.900 hệ thống pháo đã bị xóa sổ, chiếm khoảng 1/3 tổng kho của Nga.

Không có gì đáng ngạc nhiên, tinh thần đang ở mức thấp nhất mọi thời đại và các báo cáo về cuộc binh biến đang gia ang.

Những nỗ lực huy động quần chúng của Putin chỉ nhấn mạnh rằng ông ta phải buộc những người Nga bình thường tham gia cuộc chiến của mình, không giống như những người Ukraine đã sẵn sàng đăng ký bảo vệ đất nước của họ.

Nguồn cung cấp tốt hơn

Một số quốc gia hiện đang cung cấp cho Ukraine trực tiếp thiết bị quân sự hoặc gián tiếp đào tạo.

Hoa Kỳ đã chấp thuận cho các phi công Ukraine được huấn luyện sử dụng máy bay chiến đấu F-15 và F-16.

Trong vòng 6 tháng tới, lực lượng không quân Ukraine sẽ sử dụng máy bay chiến đấu của phương Tây.

Vương quốc Anh đã dẫn đầu trong việc vận chuyển thiết bị đến Ukraine, từ tên lửa phòng không đến đạn dược, đồng thời cung cấp thông tin tình báo cho Kiev thông qua việc sử dụng các phi vụ máy bay giám sát thường xuyên.

Đức và Mỹ đều đang tranh luận về việc có nên gửi xe ang tới Ukraine hay không, trong khi một số quốc gia Đông Âu cũng cung cấp thiết bị cho nước láng giềng.

Mặt khác, danh sách đồng minh của Nga ngày càng bị thu hẹp.

Ngoài máy bay không người lái Kamikaze do Iran cung cấp, nước này ngày càng phụ thuộc vào các thiết bị lạc hậu.

Đòi lại lãnh thổ

Nơi từng tưởng chừng như Ukraine có thể rơi vào tay Nga trong vài ngày, giờ đây phần lớn đất nước đã trở lại dưới sự kiểm soát của Kiev.

Một loạt các cuộc phản công thành công đã chứng kiến Kharkiv ở phía đông bắc phần lớn trở về tay Ukraine.

Cuộc tấn công "cơ hội" này bắt đầu khi Nga di chuyển phần lớn lực lượng của mình về phía nam Kherson, để lộ mặt trận phía đông.

Giờ đây, các lãnh thổ Ukraine tuyên bố là một phần của Nga chỉ vài tháng trước đang bị lực lượng của Putin bỏ rơi.

Vào thời điểm đó, Putin tuyên bố rằng các vùng lãnh thổ mới sẽ vẫn là của Nga "mãi mãi".

Nhưng vào tháng trước, quân đội Nga đã buộc phải đầu ang thành phố trọng điểm Kherson sau một cuộc tấn công dữ dội của Ukraine.

Thiệt hại cơ sở hạ tầng

Ukraine đã nhắm mục tiêu thành công một số phần cơ sở hạ tầng quan trọng của Nga, từ các tuyến giao thông đến các căn cứ quân sự.

Với cuộc tấn công vào cây cầu Kerch vào tháng 10, dự án ang đầu của Putin nối Nga với lãnh thổ Crimea bị sáp nhập bất hợp pháp đã tan thành mây khói.

Cây cầu Kerch phát nổ trong một quả cầu lửa bí ẩn giết chết ba người, trong một đòn đầu cơ giáng vào nỗ lực chiến tranh của Putin và một sai sót nghiêm trọng trong tình báo Nga.

Các biểu tượng bị sỉ nhục

Vào tháng 4, tàu tuần dương tên lửa hạng nhất Moskva của Nga đã bị hạ gục bởi một loạt tên lửa Neptune bất ngờ được phóng từ bờ biển vào tháng 4, giết chết 40 thủy thủ và làm bị thương 200 người.

Con tàu – được cho là bất khả xâm phạm – đã đóng một vai trò nguy hiểm trong cuộc chiến bằng cách bắn phá các thị trấn của Ukraine từ các vị trí trên biển trước khi nó bị đánh chìm, gần Đảo Rắn.

Đoạn phim cho thấy con tàu Moskva dài 611 ft với khói bốc lên từ nó và một chiếc tàu kéo cứu hộ gần đó.

Tàu Moskva đã trở thành huyền thoại trong số những người bảo vệ Ukraine sau khi một nhóm lính biên phòng bị tiêu diệt bằng súng nói rằng "Tàu chiến Nga, tự biến đi !" khi nó ra lệnh cho họ đầu ang.

Một trong những bất ngờ lớn nhất của cuộc chiến là việc Nga không giành được ưu thế trên không trước Ukraine.

Sự kết hợp của các phi công chưa qua đào tạo, kênh liên lạc và thông tin tình báo kém, và các khẩu đội tên lửa đất đối không chết người của phương Tây đã khiến các kế hoạch của Nga bị thổi bay khỏi bầu trời diễn ra ang ngày.

Vào tháng 3, các bức ảnh cho thấy xác máy bay Nga đang bốc cháy và khuôn mặt kinh hoàng của các phi công của Putin khi họ bị binh lính và dân thường bắt giữ sau khi nhảy ra khỏi máy bay.

Putin bị đe dọa

Khi chiến lược chiến tranh của Vlad bị bại lộ, ông ta ngày càng phải đối mặt với sự tấn công từ mọi phía.

Một bên là những người Nga bình thường không muốn chiến tranh ảnh hưởng đến cuộc sống ang ngày của họ, ngay cả khi họ ủng hộ nó nói chung.

Putin ngày càng phải đối mặt với sự tấn công từ mọi phía.

Khi nền kinh tế Nga ngày càng chịu ảnh hưởng nặng nề từ cuộc chiến của Putin và số người chết ang lên, họ có thể ngày càng vỡ mộng với sự lãnh đạo của Putin.

Mặt khác, những người theo đường lối cứng rắn muốn Putin tiến xa hơn, đưa cuộc chiến tới Ukraine và NATO và làm ang khả năng xảy ra một cuộc tấn công hạt nhân.

Nhiều blogger quân sự đã công khai chỉ trích chiến lược xâm lược của Putin và các tướng lĩnh của ông ta.

Vũ Quang (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 08/12/2022

*************************

Các căn cứ quân sự trên lãnh thổ Nga liên tục bị tấn công bằng drone

Thùy Dương, RFI, 06/12/2022

Một kho chứa nhiên liệu trong một căn cứ quân sự của Nga tại vùng Kursk, miền tây, sát với biên giới Ukraine hôm 06/12/2022 đã bốc cháy do bị trúng drone của Ukraine. Hôm qua, 2 căn cứ không quân khác ở miền trung nước Nga cũng đã bị tấn công.

ImageSat International công bố những hình ảnh cho thấy một vụ nổ tại căn cứ không quân Dyagilevo ở Nga. (ImageSat quốc tế)

Hãng tin Nga RIA cho biết lính cứu hỏa vẫn đang tiếp tục dập lửa, đám cháy hiện đã lan rộng ra 500m2. Thống đốc vùng Kursk của Nga, Roman Starovoyt, hôm nay thông báo trên mạng Telegram là vụ tấn công không có thiệt hại về nhân mạng, đám cháy đã được dập, các lực lượng khẩn cấp đã được điều đến hiện trường. Nhà chức trách cũng đã triệu tập cuộc họp của ủy ban chống khủng bố.

Thông báo của thống đốc vùng Kursk của Nga được đưa ra trong bối cảnh Bộ Quốc phòng Nga tối hôm qua 05/12 khẳng định 2 căn cứ không quân của Nga ở Riazan và Saratov, miền trung đất nước, đã bị tấn công bằng drone vào sáng hôm qua, khiến 3 người chết và 4 người bị thương. Hai phi cơ của Nga bị hư hại.

Drone do chính Ukraine chế tạo?

Bộ Quốc Phòng Nga tố cáo đó là các vụ tấn công “khủng bố” và cho biết các drone bay ở tầm thấp và đã bị bắn hạ. Theo AFP, thông cáo của Bộ Quốc phòng Nga khẳng định chính quyền Kiev đã cố thực hiện các vụ không kích bằng drone được thiết kế từ thời Liên Xô và tìm cách phá hỏng các máy bay tầm xa của quân Nga, những phi cơ đã được dùng để oanh kích nhiều cơ sở hạ tầng năng lượng trên lãnh thổ Ukraine trong những tuần qua. Serhiy Zgurets, nhà phân tích quân sự Ukraine, cho biết các căn cứ không quân bị nhắm bắn là những căn cứ duy nhất của Nga có khả năng tiếp nhận các oanh tạc cơ mà quân Nga đã dùng để ném bom Ukraine.

New York Times trích dẫn một quan chức Ukraine cho biết drone tham gia vào cuộc tấn công vào 2 căn cứ quân sự nói trên đã được phóng đi từ lãnh thổ Ukraine và ít nhất 1 vụ oanh kích đã có sự trợ giúp của lực lượng đặc nhiệm có mặt gần căn cứ quân sự của Nga. Thế nhưng, chính quyền Kiev hiện vẫn chưa trực tiếp nhận trách nhiệm về các vụ tấn công này.

Còn tại Nga, trên mạng xã hội, nhiều người bình luận rằng nếu các lực lượng Ukraine có thể tấn công vào sâu trong lãnh thổ Nga thì cũng có thể tấn công tới tận thủ đô Matxcơva. Căn cứ không quân Engels ở vùng Saratov nằm cách lãnh thổ Ukraine 600km và căn cứ không quân Diaguilevo trong vùng Riazan nằm cách thủ đô Matxcơva 200km.

Thùy Dương

************************

Có báo cáo về các vụ nổ tại hai sân bay quân sự ở Nga

BBC, 05/12/2022

Một số người đã thiệt mạng trong các vụ nổ tại hai sân bay quân sự của Nga, theo các báo cáo.

Hình ảnh vệ tinh dường như cho thấy các máy bay ném bom của Nga tại căn cứ không quân Engels

Một xe bồn chở nhiên liệu đã phát nổ khiến 3 người thiệt mạng và 6 người bị thương tại một sân bay gần thành phố Ryazan, phía đông nam thủ đô Moscow, truyền thông nhà nước Nga đưa tin.

Hai người khác được cho là đã bị thương trong vụ nổ ở một sân bay ở vùng Saratov.

Hiện chưa rõ nguyên nhân gây ra các vụ nổ. Cả hai khu vực đều cách biên giới Ukraine hàng trăm km.

Các máy bay ném bom chiến lược tầm xa của Nga được cho là đang đóng tại căn cứ không quân Engels ở vùng Saratov.

Thống đốc vùng Saratov cho biết lực lượng an ninh đang kiểm tra cái mà ông gọi là "các báo cáo về một sự cố tại các cơ sở quân sự".

Các báo cáo này - về hai vụ nổ tại hai địa điểm quân sự khác nhau - sẽ làm dấy lên suy đoán rằng Ukraine có thể đứng đằng sau, phóng viên BBC News tiếng Nga Steven Rosenberg nói.

Ukraine chưa đưa ra bình luận chính thức nào.

Tuy nhiên, cố vấn tổng thống Mykhaylo Podolyak dường như ám chỉ đến các sự cố được báo cáo trong một tweet viết rằng : "Nếu một thứ gì đó được phóng vào không phận của [một] quốc gia khác, thì sớm hay muộn các vật thể bay không xác định sẽ quay trở lại điểm khởi hành".

Hình ảnh vệ tinh được chụp từ Chủ Nhật dường như cho thấy một phi đội lớn máy bay ném bom hạng nặng của Nga tại căn cứ không quân Engels.

Chúng cho thấy những thứ dường như là máy bay ném bom chiến lược Tu-160 và Tu-95, mà có khả năng bắn tên lửa hành trình - một trong những vũ khí được sử dụng trong các cuộc tấn công vào Ukraine.

Các khu vực căn cứ quân sự cách biên giới Ukraine hàng trăm cây số

Các vụ nổ xảy ra sau khi hình ảnh vệ tinh được công bố vào tuần trước cho thấy hoạt động gia tăng của máy bay quân sự tại căn cứ không quân Engels.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã được thông báo về hai sự cố này, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết.

Khi được yêu cầu bình luận về hai vụ nổ, ông Peskov nói trong cuộc họp báo với giới truyền thông hôm thứ Hai rằng ông không có thông tin về các vụ việc và chỉ xem tin tức về chúng trên truyền thông.

Trong khi đó, Ukraine cho biết Nga đã tiến hành một đợt tấn công tên lửa mới vào nước này, với báo động trên không được ban bố ở Kyiv và ở hầu hết các khu vực.

Nguồn : BBC, 05/12/2022

*************************

Nga tiếp tục bắn phá hệ thống điện của Ukraine

Chi Phương, RFI, 06/12/2022

Đăng ngày: 06/12/2022 - 11:35Sửa đổi Hôm 06/12/2022, Ukraine đang nỗ lực sửa chữa hệ thống điện bị hư hại sau loạt tên lửa mới của Nga vào hôm qua. Người dân Ukraine hiện phải sống trong cảnh chiến tranh không điện, không nước, trong băng giá miền Đông Âu.

555555555555555555555555555

Người dân chuẩn bị thức ăn trên một con phố ở thị trấn Irpin, tây bắc Kiev, Ukraine, ngày 04/12/2022. AFP – Dimitar Dilkoff

Theo AFP, lãnh đạo của công ty năng lượng Ukrenergo cho rằng đây là hành động cố ý, "để khiến người Ukraine ngày càng lầm than". Dự báo thời tiết cho biết vào hôm nay và ngày mai, nhiệt độ có thể xuống thấp kỷ lục ở Ukraine. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tố cáo Nga đã "chọn thời điểm để gây thiệt hại tối đa cho hệ thống năng lượng của Ukraine". Sau hàng loạt vụ pháo kích kể từ mùa thu cho đến nay, gần một nửa cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine đã bị hư hại. 

Từ Kiev, thông tín viên RFI Stéphane Siohan ghi nhận các khó khăn dân Ukraine đang gánh chịu :

"Theo tôi, tình hình khá tế nhị, khó khăn cho dù có thể còn tồi tệ hơn. Vì sao ư ? Bởi vì theo chính quyền Ukraine, lực lượng phòng không đã bắn chặn được 60 trong tổng số 70 tên lửa được bắn vào nước này. Đây là một con số lớn, nhưng điều đó cũng có nghĩa là có những tên lửa đã bắn trúng mục tiêu, nhất là ở vùng Kiev, vùng Vinnytsia ở miền trung, và thành phố Odessa ở miền nam.

Ngay chiều hôm qua, công ty cung cấp năng lượng Ukrenergo đã cắt điện khẩn cấp ở nhiều khu vực để ổn định lại lưới điện, và để duy trì cân bằng giữa sản xuất và tiêu thụ. Kết quả là ngày hôm qua, phần lớn thành phố Kiev chìm trong bóng tối. Nước cũng bị cúp ở Odessa và Zaporijia. Đêm qua, tại thủ đô Kiev, nhiệt độ đã xuống khoảng âm 10°C.

Trong những ngày sắp tới, các nhà sản xuất điện sẽ ưu tiên cung cấp cho các cơ sở hạ tầng của đất nước. Tình hình của người dân sẽ tiếp tục cực kỳ căng thẳng."

Chi Phương

***********************

Chiến tranh Ukraine : Tại Bakhmut, Nga có thể đã mất từ 50 đến 100 lính mỗi ngày

Minh Anh, RFI, 05/12/2022

Chiến sự vẫn diễn ra dữ dội ở mặt trận miền Đông Ukraine, nhất là tại Bakhmut. Theo phát ngôn viên quân đội Ukraine, tại chiến trường này, mỗi ngày Nga mất khoảng từ 50-100 quân trong các cuộc giao tranh nhằm chiếm thành phố Bakhmouth, vùng Donbass, phía đông Ukraine. 

6666666666666666666666

Lính cứu hỏa Ukraine đang dập lửa, trong khi quân Nga vẫn đang tấn công gần Bakhmut, vùng Donetsk, ngày 06/11/2022 via Reuters - Ukrainian Armed Forces

Theo Le Monde, phát biểu trên kênh truyền hình hôm Chủ Nhật, 04/12/2022, ông Serhi Cheravaty, phát ngôn viên quân đội Ukraine còn cho rằng số lính Nga bị thương thường nhật cũng nằm trong khoảng này. Ông thừa nhận "tình hình chiến trường là hết sức khó khăn" nhưng hiện tại lực lượng Ukraine kháng cự được với các cuộc tấn công. 

Hiện tại, Moskva không thông báo cũng không bình luận gì về số thương vong của quân đội Nga trên chiến trường. 

Hôm nay, theo bản tin thường nhật của Bộ Quốc phòng Anh, nhịp độ hoạt động của các chiến đấu cơ chiến thuật của Nga trên không phận Ukraine "đã giảm hẳn đáng kể", xuống còn "vài chục phi vụ mỗi ngày" thay vì là 300 lượt, mức cao nhất trong tháng 3/2022. 

Trong cuộc xung đột này, Nga cũng đã bị thiệt mất 60 chiến đấu cơ. Theo nhận định của Bộ Quốc phòng Anh, số lượng các chiến dịch không quân giảm mạnh rất có thể là hệ quả của mối nguy cao từ hệ thống phòng không Ukraine, hạn chế số giờ bay cho chiến đấu cơ Nga và do điều kiện thời tiết xấu.

Trong lãnh vực nhân đạo, văn phòng tổng chưởng lý Ukraine hôm nay cho biết : cuộc chiến do Nga phát động nhắm vào Ukraine đã giết chết 443 trẻ em và làm 851 em khác bị thương nặng. Các vùng Donetsk, Kharkiv, Kiev… là những khu vực có số thương vong cao nhất, trên 100 em. 

Toretsk : Thành phố mỏ than "chết dần" vì lạnh

Chính quyền Kiev hôm qua cũng cho biết thêm là hơn 500 địa phương vẫn chưa có điện sau các vụ oanh kích của Nga nhắm vào các cơ sở năng lượng Ukraine. Tại thành phố Toretsk, ở vùng Donbass, các trận oanh kích càng lúc càng dữ dội và dày đặc hơn. Người dân khu khai thác than đá, vốn chiếm đến 30% hoạt động kinh tế vùng, ngày nay phải sống trong cảnh tăm tối và giá rét do Nga nhắm bắn phá mọi điểm cơ sở năng lượng, buộc nhiều người dân phải bỏ chạy. 

Từ Toretsk, đặc phái viên đài RFI Clea Broadhurst gởi về bài phóng sự : 

"Ngày mai, sếp tôi thế nào cũng đập tôi thành mảnh vụn, ông ấy biết là giới báo chí đang ở đây". 

Một điều bị cấm nói liên quan đến các khu mỏ đang bao trùm thành phố Toretsk như vị quản đốc này xác nhận ngay tại một trong số hai lối vào khu mỏ cuối cùng vẫn còn hoạt động trước khi có chiến tranh. 

Hai khu mỏ này đã ngừng khai thác than sau các vụ oanh kích của Nga. Nhưng vì lý do an toàn, các thợ mỏ phải bơm nước ra ngoài để tránh cho khu mỏ bị ngập nước đến mức không bao giờ có thể hoạt động trở lại. 

Bà Tatiana đã 65 tuổi, lưng đã còng, đang đẩy một chiếc xe nhỏ chở các chiếc thùng rỗng. Bà sẽ đi lấy nước từ một bể chứa nước chung. Bà làm việc tại khu mỏ này được 37 năm.

Bà giải thích : "Nếu họ không bơm nước ra, thành phố sẽ bị tiêu tan. Nước sẽ tràn ra khắp nơi, cuốn đi không riêng gì thành phố chúng tôi. Hoàn cảnh chúng tôi thật sự là khó khăn. Khai thác than, là miếng cơm của chúng tôi. Giờ thì không thể khai thác được nữa…".

Những mỏ than ở Toretsk là lá phổi nuôi sống thành phố, nơi được một phần lớn người dân xem như là ngôi nhà thứ hai. Ngày nay, giống như Nelya, họ cảm thấy bị bỏ rơi tại thành phố này. 

Bà nói : "Một số người nói rằng chúng tôi là những người đòi ly khai, rằng chúng tôi mong đợi nước Nga. Nhưng chúng tôi đâu có mong đợi nước Nga. Họ không hiểu là lương hưu của tôi chỉ có 55 euro mỗi tháng. Tôi chẳng thể đi đâu được hết. Tình trạng ở đây là hỗn loạn, vô chính phủ, chẳng còn ai nữa cả. Các mỏ than không còn hoạt động nữa, đây là một thành phố chết. Sẽ chẳng có ai đến sửa chữa thành phố đâu !" 

Không điện, không nước từ nhiều tháng qua, thành phố mỏ than đang chết lịm dần…"

Minh Anh

Iran sẽ cung cấp tên lửa và bán thêm drone cho Nga

Trọng Nghĩa, RFI, 19/10/2022

Iran đã cam kết cung cấp cho Nga một số loại tên lửa địa đối địa và thêm nhiều drone. Theo hãng tin Anh Reuters ngày 18/10/2022, hai quan chức cao cấp và hai nhà ngoại giao Iran đã xác nhận nguồn tin trên, từng được nhật báo Mỹ The Washington Post tiết lộ ngày 16/10.

Ảnh do lực lượng Vệ Binh Cách Mạng Iran công bố : Các tên lửa Iran sản xuất trong cuộc tập trận ngày 17/10/2022 ở phía tây bắc Iran. AP

Theo Reuters, Nga và Iran đã đạt được thỏa thuận mua bán vũ khí kể trên ngày 6/10 nhân chuyến thăm Moskva của phó tổng thống thứ nhất Iran, ông Mohammad Mokhber, cùng với hai quan chức cấp cao của lực lượng Vệ binh cách mạng và một quan chức của Hội đồng An ninh quốc gia tối cao Iran.

Một trong 2 nhà ngoại giao Iran cho biết nguyên văn như sau : "Nga đã yêu cầu thêm nhiều drone và tên lửa đạn đạo của Iran với độ chính xác được cải thiện, bao gồm tên lửa Fateh và Zolfaghar".

Một quan chức phương Tây nắm rõ vấn đề đã xác nhận thông tin này, giải thích rằng Iran và Nga đã đạt được thỏa thuận về việc cung cấp tên lửa đạn đạo địa đối địa tầm ngắn, bao gồm cả loại Zolfaghar.

Cho dù Bộ Quốc phòng Nga vẫn phủ nhận thông tin, nhưng thực tế cho thấy là Iran đã chuyển giao cho Moskva loại drone Shahed, đang được Nga sử dụng trên chiến trường Ukraine.

Thậm chí, theo tiết lộ của nhật báo Mỹ The New York Times, Iran còn cử cán bộ đến vùng Crimea để huấn luyện quân đội Nga sử dụng các loại drone mà Moskva đặt mua. Các huấn luyện viên này thuộc lực lượng Vệ binh cách mạng Iran và được bố trí ở những nơi xa tiền tuyến.

NATO sẽ cung cấp cho Ukraine thiết bị gây nhiễu để chống drone

Trong bối cảnh Quân đội Nga tăng cường sử dụng drone để đánh vào các cơ sở Ukraine, Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO dự kiến ​​cung cấp hàng trăm thiết bị gây nhiễu tín hiệu cho Ukraine để giúp chống lại mối đe dọa từ các loại drone.

Phát biểu nhân một hội nghị ở Berlin, tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết các hệ thống này "sẽ giúp đối phó với mối đe dọa cụ thể từ máy bay không người lái, tất nhiên bao gồm cả các loại drone do Iran sản xuất…"

Theo ông Kyrylo Budanov, giám đốc tình báo quân sự Ukraine, Iran đã cung cấp cho Nga lô hàng đầu tiên bao gồm 1.750 chiếc drone loại Shahed, và Moskva đã đặt mua thêm nhiều lô khác.

Theo Bộ Ngoại giao Ukraine, trong 10 ngày qua, hơn 100 chiếc drone "cảm tử" do Iran chế tạo đã tấn công các nhà máy điện, nhà máy xử lý nước thải, các tòa nhà dân cư, cầu cống và các mục tiêu khác ở các khu đô thị Ukraine.

Liên Hiệp Quốc : Anh, Pháp và Mỹ sẽ đưa vấn đề drone Iran ra trước Hội đồng Bảo an

Theo Reuters, các nguồn tin ngoại giao cho biết Anh, Pháp và Mỹ có kế hoạch nêu lên các vụ chuyển giao vũ khí từ Iran sang Nga tại cuộc họp kín của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc vào hôm nay, 19/10.

Đối với Ukraine, việc Iran cung cấp drone cho Nga đã vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an về việc chuẩn y thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Tehran.

13 drone bị bắn rơi vùng Mikolaiv

Trên chiến trường, drone "cảm tử" do Iran chế tạo tiếp tục được Quân đội Nga sử dụng. Trong một tin nhắn Telegram vào hôm nay, 19/10, ông Vitali Kim, thống đốc vùng Mykolaiv cho biết là trong đêm hôm qua, rạng sáng hôm nay, vùng Mykolaiv đã hai lần bị drone Shahed-136 của tấn công, và 13 chiếc đã bị bắn rơi.

Vào hôm qua, 18/10, Bộ Tổng tham mưu Ukraine khoe rằng lực lượng của Kiev đã bắn hạ được 38 chiếc Shahed-136 trong số 43 chiếc do quân đội Nga tung ra để tấn công trong vòng 24 tiếng đồng hồ.

Về phần mình, tổng thống Ukraine Zelensky khẳng định rằng việc Nga phải "cầu cứu" Iran là "sự công nhận của Điện Kremlin về sự phá sản quân sự và chính trị của họ".

Trọng Nghĩa

**********************

Mỹ đe dọa trừng phạt quốc gia, doanh nghiệp hợp tác với chương trình drone Iran

Trọng Thành, RFI, 18/10/2022

Sau các vụ tấn công tại Ukraine bằng drone, bị tình nghi do Iran sản xuất, hôm 17/10/2022, Hoa Kỳ đe dọa trừng phạt các nước, các doanh nghiệp hợp tác với chính quyền Tehran trong chương trình chế tạo drone.

Một kho chứa các loại drone của Iran, ngày 28/05/2022. AP

Theo AFP, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ, Vedant Patel, trong buổi họp báo hàng ngày, nhấn mạnh là "liên minh Iran - Nga đang được củng cố cần phải coi là một hiểm họa nghiêm trọng với đối với toàn thế giới", và Hoa Kỳ "sẽ không lưỡng lự khi sử dụng các biện pháp trừng phạt nhắm vào những người chịu trách nhiệm chính". Trừng phạt không chỉ nhắm vào giới chức Iran mà "tất cả những ai có các hoạt động phối hợp với Iran trong việc phát triển drone, hoặc tên lửa đạn đạo, hoặc tham gia vào việc vận chuyển các vũ khí của Iran sang Nga".

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cũng cho biết thêm là việc Moskva phải sử dụng đến các vũ khí của Iran cho thấy quân đội Nga đang chịu một "áp lực ghê gớm", sau nhiều thất bại tại Ukraine, buộc Moskva phải tìm mua cả các nguồn vũ khí với chất lượng "ít đáng tin cậy" như của Iran. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel thông báo, nhiều drone Iran bán cho Nga bị trục trặc, theo tin tức tình báo.

Đài France 24 dẫn lại thông tin của Washington Post, công bố hôm Chủ nhật 16/10, theo đó Iran có thể chuẩn bị cung cấp nhiều tên lửa tầm ngắn cho Nga, như Fateh-110 và Zolfaghar, có thể tấn công các mục tiêu tương ứng là 300 km và 700 km.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken, trong một buổi trao đổi với báo giới tại Đại học Stanford, California, hôm qua, cũng ghi nhận việc quân đội Nga gia tăng tấn công vào các cơ sở hạ tầng dân sự, nhà máy điện, bệnh viện… là "một dấu hiệu cho thấy sự tuyệt vọng của Nga".

Trọng Thành

Chiến tranh Ukraine : Putin ban hành thiết quân luật tại 4 vùng vừa sáp nhập vào nước Nga

Thanh Hà, RFI, 20/10/2022

Tổng thống Vladimir Putin hôm 19/10/2022 ban hành thiết quân luật tại Donetsk, Luhansk, Zaporijjia và Kherson, và tăng cường an ninh trên lãnh thổ Nga tại khu vực sát biên giới với Ukraine.  

Tổng thống Nga Vladimir Putin chủ trì cuộc họp trực tuyến của Hội Đồng An Ninh ngày 19/10/2022 và quyết định lập thiết quân luật ở bốn vùng Ukraine vừa bị Nga sáp nhập via Reuters - Sputnik

Chủ trì cuộc họp Hội Đồng An Ninh tại Moskva hôm 19/10, tổng thống Nga Vladimir Putin ban hành hai sắc lệnh. Văn bản thứ nhất đặt 4 vùng lãnh thổ của Ukraine mà Moskva vừa đơn phương tuyên bố "sáp nhập" vào Liên bang Nga trong khuôn khổ "thiết quân luật". Quyết định được áp dụng tại Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporijjia kể từ 0 giờ, giờ địa phương hôm 20/10.

Sắc lệnh thứ hai nhằm tăng cường an ninh tại Crimea, đã bị sáp nhập vào Nga từ năm 2014,và tại 4 vùng lãnh thổ của Nga nhưng sát đường biên giới với Ukraine. Bốn vùng  này gồm Krasnodar, Rostov, Belgorod, Briansk, Voronej và Koursk. Riêng khu vực Moskva và các vùng phụ cận được đặt trong tình trạng "tăng cường báo động".

Vậy thiết quân luật ảnh hưởng như thế nào đến đời sống của dân cư tại 4 tỉnh vừa bị sáp nhập vào với nước Nga ? Thông tín viên đài RFI Anissa El Jabri từ thủ đô Moskva giải thích :

"Tương tự như sắc lệnh động viên quân dự bị, hai sắc lệnh mới, thiết quân luật và tăng cường an ninh trên nhiều vùng lãnh thổ của Nga, bao gồm nhiều nội dung không được tiết lộ với công chúng. Một số nội dung được soạn thảo trên cơ sở những tài liệu mật. Nói cách khác, trong hệ thống chính quyền, có hàng loạt biện pháp không ai biết đến và có thể được áp dụng bất kỳ lúc nào.  

Thí dụ trong lệnh động viên lính dự bị, tổng thống Vladimir Putin và các quan chức nêu lên con số 300.000 người. Nhưng con số này không có trong sắc lệnh, và do vậy đã làm dấy lên tin đồn là sẽ còn có nhiều đợt động viên khác. Tương tự như như vậy đối với các sắc lệnh được công bố tối qua. Lệnh thiết quân luật bao gồm nhiều biện pháp như giới nghiêm, hạn chế đi lại và quyền được tạm giữ bất kỳ một ai trong vòng 30 ngày, giam giữ người nước ngoài, và có thể bắt buộc họ tái định cư trong các vùng khác... Và trong điểm thứ ba của lệnh này lại ghi : một số các biện pháp khác có thể sẽ được ban hành tại các vàng lãnh thổ thuộc về Liên Bang Nga.  

Ngay từ đêm qua, rất nhiều luật sư đã nhấn mạnh điều khoản này nhằm mở đường cho Moskva ban hành bất kỳ lúc nào, bất kỳ biện pháp nào quy định trong thiết quân luật tại một tỉnh, hay trên toàn lãnh thổ Nga. Từ khi chính quyền khởi động chiến dịch quân sự tại Ukraine, mối lo chính của người dân Nga là đóng cửa biên giới. Lập tức, điện Kremlin xua tan lo ngại này và khẳng định chính phủ không tính tới biện pháp này".  

Moskva hứa cải thiện điều kiện chiến đấu cho lính Nga  

Vẫn theo thông tín viên của RFI tại Moskva, nhân cuộc họp Hội Đồng An Ninh, tổng thống Vladimir Putin thông báo chuẩn bị thành lập một "hội đồng đặc biệt để điều phối các hoạt động quân sự". Mục tiêu của cơ quan này nhằm "bảo đảm trang bị vũ khí và thiết bị cần thiết cho những người lính được điều ra chiến trường", tăng cường phương tiện cho bên tình báo, an ninh…

Thanh Hà

*********************

Nga sơ tán thường dân khỏi Kherson

Phan Minh, RFI, 19/10/2022

Quân đội Nga hôm 18/10/2022 thừa nhận phải đối mặt với đà phản công dữ dội của quân đội Ukraine, và tình hình ở nhiều nơi giờ đây rất căng thẳng. Điển hình là thành phố Kherson, nơi quân đội Nga đã bắt đầu tiến hành sơ tán thường dân.

Binh lính Nga nói chuyện với dân địa phương trong vùng Kherson, nam Ukraine, ngày 20/05/2022. AP

Từ Moskva, thông tín viên Anissa El Jabri tường trình :

Chưa bao giờ trong lịch sử đương đại Nga, một vị tướng chỉ huy một cuộc can thiệp quân sự lại phải đối mặt với công chúng nhiều như vậy. Tướng Sergey Surovikin, chính thức chỉ huy chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine từ vài ngày nay và ông thường xuyên xuất hiện trên truyền hình Nga.

Tối hôm qua, với vẻ mặt nghiêm trọng, chính ông đã gióng lên hồi chuông cảnh báo trên truyền hình. Ông nói tình hình rất khó khăn, đặc biệt ở Kherson và khẳng định rằng các cuộc tấn công của Ukraine nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự, gây xáo trộn việc cung cấp điện, nước và lương thực cho thành phố, đe dọa trực tiếp đến cuộc sống của người dân. Vì vậy, quân đội sẽ tiến hành sơ tán họ.

Đối với thống đốc khu vực thân Nga, điều này cũng sẽ cho phép, xin trích dẫn, "quân đội thực hiện công việc của họ một cách hiệu quả và gây ít tổn thất hơn cho thường dân". Tình hình bi quan đối với Nga trong khu vực này, nơi các phóng viên quân sự tác nghiệp. Một trong số họ đã nói vào tối hôm qua : Kherson sẽ ra sao ? Tình hình rồi sẽ rõ. Lãnh thổ luôn có thể lấy lại được, nhưng những người lính đã hy sinh thì không.

Cũng hôm qua, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov trả lời báo chí rằng tổng thống Vladimir Putin vẫn chưa ký sắc lệnh ngừng động viên bán phần lực lượng dự bị Nga, mặc dù nhiều khu vực trong nước đã hoàn tất quá trình này.

Phan Minh

*************************

Nga oanh kích hệ thống điện và nước ở nhiều thành phố Ukraine

Thu Hằng, RFI, 18/10/2022

Sáng 18/10/2022, Nga tiếp tục lọat tấn công trên diện rộng các cơ sở hạ tầng thiết yếu ở Ukraine. Nhiều thành phố đã bị mất điện và nước chỉ một ngày sau loạt oanh kích bằng drone tự sát khiến ít nhất 8 người thiệt mạng.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia ở Enerhodar, Ukraine ngày 04/08/2022. © Alexander Ermochenko/Reuters

Cả hai thành phố lớn nhất của Ukraine, Kiev và Kharkiv, đều trở thành mục tiêu oanh kích của quân đội Nga. Tại Kiev, một cố vấn của phủ tổng thống Ukraine cho biết "có ba vụ tấn công vào nhà máy điện" ở phía đông thủ đô, cụ thể là "nhiều vụ nổ đã xảy ra ở quận Desnyanskyi", đông bắc Kiev, theo thị trưởng Kiev.

Nhà máy điện ở thành phố Jytomyr, phía tây thủ đô Kiev, bị hai vụ oanh kích. Nước và điện đã bị cắt, trong khi "các bệnh viện đang phải dùng nguồn điện dự phòng". Ở miền trung Ukraine, hai vụ tấn công của Nga nhắm vào cơ sở hạ tầng ở thành phố Dnipro gây nhiều "thiệt hại nghiêm trọng" khiến nhiều khu phố mất điện.

Một nhà máy công nghiệp ở thành phố Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, cũng bị oanh kích. Theo thị trưởng, "hai vụ nổ trong thành phố xảy ra chỉ trong vòng 5 phút".

Trên mạng Twitter ngày 18/10, tổng thống Zelensky cho biết "30% nhà máy điện đã bị phá hủy làm mất điện hàng loạt trên cả nước" kể từ ngày 10/10 khi Nga bắt đầu loạt oanh kích các thành phố Ukraine. Do đó, theo ông Zelensky, "không còn chỗ cho các cuộc đàm phán với Vladimir Putin".

Cùng lúc, Ukraine cũng cáo buộc Nga "bắt cóc" hai nhà lãnh đạo nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia, hiện do quân Nga kiểm soát. Giám đốc tin học Oleg Kostiukov và trợ lý tổng giám đốc Oleg Ocheka đã "bị đưa đến một nơi không được rõ". Trong thông cáo đăng trên mạng xã hội ngày 18/10, cơ quan Energoatom kêu gọi tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (AIEA) Rafael Grossi "nỗ lực hết sức" để hai quan chức trên được trả tự do.

Thu Hằng

*************************

Nga sẽ triển khai 9.000 binh sĩ và 170 xe tăng tại Belarus

Minh Anh, RFI, 18/10/2022

Thứ Hai, 17/10/2022, Bộ Quốc phòng Belarus thông báo Nga sẽ triển khai đến 9.000 binh sĩ và khoảng 170 xe tăng tại Belarus để thành lập một lực lượng quân sự chung giữa hai nước. 

Các phương tiện quân sự của Nga có mặt ở Belarus hôm 29/01/2022. AP

AFP trích dẫn giải thích của bộ trưởng quốc phòng Valéri Revenko cho biết thêm là trong khuôn khổ chương trình hợp tác quân sự quốc tế này, Nga sẽ còn gởi đến 200 xe bọc thép và 100 loại vũ khí và đạn cối trên 100 ly. Các đơn vị Nga này sẽ được bố trí tại "bốn trại huấn luyện ở miền đông và trung Belarus", tham gia các khóa đào tạo "bắn súng và bắn tên lửa phòng không". 

Chính quyền Belarus khẳng định lực lượng mới này chỉ nhằm phòng thủ, bảo vệ các đường biên giới trước mối đe dọa đến từ Ukraine. Tổng thống Belarus Alexander Lukachenko tuần rồi cáo buộc Ba Lan, Litva và Ukraine chuẩn bị các hành động tấn công "khủng bố" và kích động "nổi dậy" tại Belarus, khi thông báo việc triển khai nhóm quân nhân khu vực. Thông báo của Belarus đưa ra vào thời điểm quân Nga vấp phải nhiều thất bại trên chiến trường. 

Mùa hè vừa qua, Nga cam kết "trong những tháng sắp tới" sẽ cung cấp cho Belarus các loại tên lửa Iskander M, có khả năng mang đầu đạn hạt nhân và hiện đại hóa không quân Belarus. 

Nếu như Belarus chưa gởi binh sĩ tham chiến tại Ukraine, nước này đã cho phép Nga sử dụng lãnh thổ như là hậu cứ. Theo Kiev, các cuộc bắn tên lửa nhắm vào Ukraine đều xuất phát từ Belarus. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, tố cáo Nga đang "lôi kéo Belarus vào cuộc chiến". 

Cũng liên quan đến Nga, AFP hôm nay cho biết, một chiếc máy bay quân sự Su-34 đã bị tai nạn tại thành phố Ieisk, gần Ukraine, khiến 13 người thiệt mạng, trong đó có 3 trẻ em và 19 người khác bị thương. Vụ máy bay rơi tối hôm qua đã làm một tòa nhà chín tầng, nơi cư trú của khoảng 600 người dân, bốc cháy. 

Theo Bộ Quốc phòng Nga, đây là một chuyến bay tập huấn. Tai nạn xảy ra là do vấn đề kỹ thuật, "một trong số các động cơ đã bốc cháy khi cất cánh". 

Minh Anh

************************

Nga oanh kích hệ thống điện và nước ở nhiều thành phố Ukraine

Thu Hằng, RFI, 18/10/2022

Sáng 18/10/2022, Nga tiếp tục lọat tấn công trên diện rộng các cơ sở hạ tầng thiết yếu ở Ukraine. Nhiều thành phố đã bị mất điện và nước chỉ một ngày sau loạt oanh kích bằng drone tự sát khiến ít nhất 8 người thiệt mạng.

Khói bốc lên sau cuộc pháo kích của Nga ở Kyiv, Ukraine, Thứ Ba, ngày 18/10/2022. (Ảnh AP)

Cả hai thành phố lớn nhất của Ukraine, Kiev và Kharkiv, đều trở thành mục tiêu oanh kích của quân đội Nga. Tại Kiev, một cố vấn của phủ tổng thống Ukraine cho biết "có ba vụ tấn công vào nhà máy điện" ở phía đông thủ đô, cụ thể là "nhiều vụ nổ đã xảy ra ở quận Desnyanskyi", đông bắc Kiev, theo thị trưởng Kiev.

Nhà máy điện ở thành phố Jytomyr, phía tây thủ đô Kiev, bị hai vụ oanh kích. Nước và điện đã bị cắt, trong khi "các bệnh viện đang phải dùng nguồn điện dự phòng". Ở miền trung Ukraine, hai vụ tấn công của Nga nhắm vào cơ sở hạ tầng ở thành phố Dnipro gây nhiều "thiệt hại nghiêm trọng" khiến nhiều khu phố mất điện.

Một nhà máy công nghiệp ở thành phố Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, cũng bị oanh kích. Theo thị trưởng, "hai vụ nổ trong thành phố xảy ra chỉ trong vòng 5 phút".

Trên mạng Twitter ngày 18/10, tổng thống Zelensky cho biết "30% nhà máy điện đã bị phá hủy làm mất điện hàng loạt trên cả nước" kể từ ngày 10/10 khi Nga bắt đầu loạt oanh kích các thành phố Ukraine. Do đó, theo ông Zelensky, "không còn chỗ cho các cuộc đàm phán với Vladimir Putin".

Cùng lúc, Ukraine cũng cáo buộc Nga "bắt cóc" hai nhà lãnh đạo nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia, hiện do quân Nga kiểm soát. Giám đốc tin học Oleg Kostiukov và trợ lý tổng giám đốc Oleg Ocheka đã "bị đưa đến một nơi không được rõ". Trong thông cáo đăng trên mạng xã hội ngày 18/10, cơ quan Energoatom kêu gọi tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (AIEA) Rafael Grossi "nỗ lực hết sức" để hai quan chức trên được trả tự do.

Thu Hằng

Khi các mối liên minh mới thành hình

Anh Vũ, RFI, 26/09/2022

Các mối quan hệ liên minh hình thành xung quanh cuộc chiến Nga-Ukraine đang chia cắt lại một phần các liên minh của thời chiến tranh lạnh, nhưng có nhiều biến động. RFI Việt ngữ giới thiệu bài viết trên Le Monde số ra ngày 24/09 liên quan biến thay đổi cục diện địa chính trị này. 

Ảnh minh họa : Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một sự kiện tại Belgrade, Serbia ngày 17/01/2019. AP - Darko Vojinovic

Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đánh dấu sự chấm dứt thời kỳ hậu chiến tranh lạnh trong mơ về một tổng thể Châu Âu rộng lớn mà Nga đáng ra có thể là thành viên liên kết. Các khối đang trở lại Châu Âu. Hoàn cảnh nảy sinh do xung đột đang mở ra giữa các nước phương Tây và một nước Nga được Trung Quốc hậu thuẫn phần nào, cho dù hai nước này không gắn với nhau bằng mối quan hệ liên minh quân sự chính thức. Sự đối đầu Đông-Tây trong nửa cuối của thế kỷ 20 là giữa các chế độ toàn trị với dân chủ.

Cụm từ "chiến tranh lạnh", chứa đựng nghịch lý, xuất hiện lần đầu dưới ngòi bút của George Orwell (nhà văn, nhà báo Anh 1903-1950), trong một bài viết mang tính dự báo trên tuần báo Anh Tribune ngày 19/10/1945.

Trong bài báo, tác giả dự đoán, sau Mỹ, Liên Xô sẽ có thể tạo lập một thế cân bằng khiếp sợ trong "một tình trạng thường trực của chiến tranh lạnh". Mối lo sợ hủy diệt nhau đã bảo đảm cho nguyên trạng tại Châu Âu, nhưng các cuộc chiến tranh tại Châu Á, Châu Phi đã làm hàng triệu người chết. Lần này tâm chấn nằm ở Châu Âu, lần đầu tiên kể từ năm 1945.

Chuyên gia Thomas Gomart, giám đốc Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI) nhận định, "với việc chiến tranh cường độ cao trở lại, Âu lục mất đi một trong những lợi thế so sánh trong quá trình toàn cầu hóa, đó là sự ổn định chiến lược và là một vùng hòa bình". Ông nhấn mạnh rằng : "về các thách thức toàn cầu, cuộc chiến tranh đó là lỗi thời với nhưng người ủng hộ toàn cầu hóa và phi quân sự hóa từ năm 1991, về cơ bản tức là các nước Châu Âu, nhưng không phải với những người nhìn thế giới qua các tương quan sức mạnh quân sự, tức là Nga, Trung Quốc và Mỹ".

Giờ đây, tranh chấp nằm ở trên khoảng 2500 km dọc mặt trận phía đông Ukraine, đó sẽ là là đường phân cách tương lai, giữa Liên Hiệp Châu Âu và Nga. Moskva muốn tái lập, như trước 1989, một "đường biên giới dầy", theo cách nói của Sabine Dullin, nữ tác giả trong cuốn sách cùng tên.

Nhà sử học này giải thích : "Các lãnh đạo Nga, từ các Nga Hoàng đến Vladimir Putin luôn muốn đẩy biên giới, chủ yếu về phía tây, vì sợ bị tiếp cận trực tiếp với những nước mà họ coi là đối thủ". Đó là vai trò của vùng đệm của các nước dân chủ nhân dân ở Trung Âu, Đông Âu trong khoảng từ 1944-1989. Ngày nay đây là một trong những lý do chủ yếu để Kremlin muốn giành lại kiểm soát Ukraine hoặc ít ra là chiếm càng nhiều càng tốt vùng phía đông và đông nam đất nước này.

Trong một bài đăng trên tạp chí Politique étrangère (Chính sách đối ngoại) hồi mùa hè 2022, Dmitri Trenin, một trong nhưng chuyên gia xuất sắc về chính sách đối ngoại Nga đã khẳng định : "Tốt hơn là chấp nhận thực tế một lục địa bị phân chia, trong khi Ukraine, đã không đóng vai trò cầu nối hay vùng đệm giữa Nga và phương Tây, sẽ mất đi một phần lãnh thổ và dân của mình".

Trong hoàn cảnh hiện nay, theo quan điểm của chuyên gia Trenin, không thể tưởng tượng sẽ có một hội nghị lớn của Châu Âu, như kiểu hội nghị Helsinki hồi năm 1975, để thương lượng về một cấu trúc an ninh toàn cầu và lật lại các vấn đề biên giới. Ông kêu gọi tập trung để tránh các nguy cơ sự cố quân sự mà theo ông sẽ lớn hơn các khủng hoảng tên lửa ở Cuba trong những năm 1960, hay sau cuộc xâm lược Afghanistan của Hồng quân Liên Xô hay trong những năm 1980.

Đối mặt toàn cầu

Ngay cả vào thời của Stalin, chính quyền Nga chưa bao giờ tập trung vào trong tay một con người duy nhất quyết tâm xét lại hiện trạng đã được tạo lập bởi sự sụp đổ của Liên Bang Xô Viết.

"Chế độ Xô Viết đã được dẫn dắt bởi lòng tin chắc vào "chiến thắng cuối cùng của chủ nghĩa cộng sản". Người ta có thể kiên nhẫn chờ đợi. Tổng thống Putin thì lại là người nóng vội. Mặt khác, ông ta không chịu sự lãnh đạo tập thể, như các tổng bí thư đảng của Liên Xô trước kia. Các tập thể lãnh đạo vốn tỏ ra thận trọng và luôn tránh xung đột toàn diện với phương Tây", theo nhà sử học Georges-Henri Soutou, tác giả cuốn sách Chiến tranh lạnh- 1943-1990 (Nhà xuất bản Pluriel 2011).

Ở phía đối lập là tổng thống Mỹ, Joe Biden, một nhà chính trị lão luyện trong các sứ mệnh đối ngoại, ông là một người được đào tạo, trưởng thành trong chiến tranh lạnh và hiểu rất rõ về nó.

Washington thực thi chính sách "đê ngăn" với lá bài liên minh để kiềm chế bước tiến của đối thủ, giờ đây là nhằm vào Nga và cả Trung Quốc. Đây là điều khiến các nước Châu Âu khó chịu, đầu tiên là tổng thống Pháp. Họ đều muốn tránh đối đầu với Bắc Kinh.

Nhà nghiên cứu Michel Duclos, thuộc Viện Montaigne của Pháp nhận định : "Việc trở lại các khối đã được thai nghén từ ít lâu nay. Đó là hậu quả của chính sách ngày càng hung hăng hơn của các lãnh đạo toàn trị, cương quyết lật lại nguyên trạng, như Putin ở Moskva hay Tập Cận Bình ở Bắc Kinh. Nhưng nếu cuộc chiến tranh lạnh đầu tiên đặt Hoa Kỳ đối đầu với một Liên Xô hùng mạnh và một Trung Quốc yếu, giờ đây Joe Biden phải đối mặt với cả một nước Trung Quốc rất mạnh và một nước Nga rất hung hăng".

Khác với cuộc chiến tranh lạnh đầu tiên, giờ đây có toàn cầu hóa và các nền kinh tế quan hệ chồng chéo với nhau. Nhưng ngay cả các phe không có sự khác biệt rõ rệt về mặt ý thức hệ thì sự đối mặt vẫn mang tính toàn cầu.

"Với cuộc chiến tranh tại Ukraine, chúng ta mới chỉ ở đầu cuộc đối đầu dự báo còn dài lâu giữa hai khối, sự đối đầu này sẽ lật lại điều mà người ta vẫn gọi là toàn cầu hóa tất yếu : Một bên là một khối phương Tây, dẫn đầu là Washington, bao gồm Châu Âu và một số nước Châu Á, đứng đầu là Nhật Bản ; còn bên kia, khối lục địa Á-Âu, tập hợp xung quanh Moskva và Bắc Kinh", chuyên gia Georges–Henri Soutou nhận định. Ông cũng nhấn mạnh : "cái được mất trước hết là trật tự địa chính trị và cả trật tự lãnh thổ, bởi trước hết đó vẫn là sức mạnh, kiểm soát nguồn tài nguyên, cạnh tranh xung quanh các mô hình kinh tế".

Khối Á-Âu đó, khởi đầu từ nước Nga của ông Putin và Trung Quốc của Tập Cận Bình, được củng cố trên thái độ thù oán chống phương Tây của nhiều nước Châu Phi và Châu Á. Đó là những nước không liên kết của những năm 1960 đã từ chối chon phe. Những nước này lại chiếm đa số dân thế giới.

Marc Semo

Nguyên tác : "Guerre en Ukraine : la nouvelle géopolitique des blocs", Le Monde, 22/09/2022

Anh Vũ lược dịch

Nguồn : RFI, 27/09/2022

***********************

Phe "trung lập", đối tượng tranh giành ảnh hưởng giữa Nga và phương Tây ?

Minh Anh, RFI, 26/09/2022

Trung tuần tháng 11/2022, thượng đỉnh khối G20 sẽ diễn ra tại Bali, Indonesia. Sự kiện này có nguy cơ là nơi diễn ra cuộc tranh giành ảnh hưởng gay gắt giữa tổng thống Nga và các lãnh đạo phương Tây đối với các nước được cho là "trung lập" hay "phi liên kết".

Ngoại trưởng Mỹ, Antony Blinken, họp với các đối tác trong nhóm Thái Bình Dương Xanh, ngày 22/09/2022, bên lề khóa họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại New York. AP - Craig Ruttle

Trong bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, hôm thứ Ba 20/09/2022, tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho rằng "giờ không phải là lúc cho sự đối đầu giữa phương Tây với phần còn lại của thế giới. Ở đây, không còn là chuyện phải chọn phe giữa Đông và Tây, cũng như là giữa Bắc với Nam, mà là vấn đề trách nhiệm của tất cả những ai gắn bó với tài sản quý giá nhất của chúng ta : đó là Hòa bình".

Xa với vùng chiến sự, lời kêu gọi này của tổng thống Pháp còn mang hơi hướng của một cuộc chiến khác : Mặt trận ngoại giao, đang diễn ra bên lề cuộc chiến Ukraine, giữa Nga và phương Tây bên cạnh nhiều nước từ chối chọn phe trong một cuộc xung đột mà họ cho là mang tính "khu vực", giới hạn ở "Châu Âu", và thậm chí là "giữa những người da trắng".

Le Monde nhắc lại, một tuần sau khi chiến tranh bùng nổ, trong cuộc bỏ phiếu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc để lên án hành động xâm lược của Nga, 35 trong số 193 quốc gia thành viên đã vắng mặt, bao gồm cả Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan và Iran cũng như là nhiều nước thành viên cũ của Liên Xô. Cùng với thời gian, con số những nước vắng mặt dần tăng theo như trong cuộc bỏ phiếu loại trừ Nga khỏi Hội Đồng Nhân Quyền, có đến 58 nước vắng mặt.

Hiện tượng này cho thấy rõ thế giới bị phân hóa sâu sắc hơn bao giờ hết và tầm ảnh hưởng của phương Tây đang đà suy giảm mạnh. Làm thế nào lôi kéo nhóm các nước này, vốn dĩ chiếm đến hơn phần nửa dân số thế giới, đây rõ ràng là một thách thức quan trọng cho cả Nga lẫn phe phương Tây. Một bên muốn chứng tỏ không bị cô lập bất chấp các biện pháp trừng phạt do Mỹ và Liên Hiệp Châu Âu áp đặt. Còn bên kia thì lo lắng hố sâu ngăn cách giữa "phương Tây với phần còn lại thế giới" ngày một lớn.

Theo ông Jean-Marie Guehenno, cựu trợ lý tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, chuyên trách về các nhiệm vụ gìn giữ hòa bình, có nhiều lý do để giải thích cho vị thế "trung lập" này của nhiều nước như phản đối tình trạng nhất bên trọng nhất bên khinh trong việc tuân thủ Hiến Chương Liên Hiệp Quốc giữa phương Tây với các nước còn lại ; nỗi lo bị "lãnh đòn" khi phải chọn phe ; và mối liên hệ xa xưa mà Nga đã có được với một phần thế giới thứ ba… Vị giáo sư đại học Columbia lưu ý, lập trường này của những nước trên chẳng mang chút ý thức hệ, khác biệt hoàn toàn với phong trào không liên kết được hình thành trong thời chiến tranh lạnh.

Về phần mình, chuyên gia Thomas Gomart – giám đốc Viện Quan Hệ Quốc Tế Pháp (IFRI), nhấn mạnh thêm rằng nước Nga là cường quốc thứ 11 trên thế giới, quốc gia xuất khẩu khí đốt, dầu hỏa, vũ khí, hạt nhân dân sự và lúc mì, tuy đang hứng chịu các đòn trừng phạt nhưng Moskva vẫn có thể phản đòn.

Do vậy, với vị thế này, nước Nga đang tạo ra một diện mạo địa lý mới xung quanh ba nhóm nước chính : Thứ nhất là khu vực của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OCDE), lên án và trừng phạt nước Nga. Thứ hai, nhóm các nước Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, tuy lên án nhưng không trừng phạt Nga. Và cuối cùng là nhóm các nước khác, tỏ ra khá lạnh lùng trước cuộc xung đột, trừ phi khi họ bị liên đới với một trong số năm lĩnh vực xuất khẩu chiến lược của Nga. Cũng theo ông Gomart, chính nhờ sự phân mảnh này mà Nga đang tìm cách tận dụng khi sử dụng vũ khí năng lượng và lương thực, hay cùng với Trung Quốc kêu gọi thiết lập một trật tự thế giới mới.

Trong bối cảnh này, theo một nhân vật thân cận với tổng thống Macron, phương Tây phải có nhiều nỗ lực ngoại giao hơn để "lôi kéo tất cả những cường quốc trung lập này trở lại". Trong khi chờ đợi, tổng thống Nga cho thấy hình ảnh bên cạnh chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhân thượng đỉnh Samarkand tại Uzbekistan hồi trung tuần tháng 9/2022, với sự hiện diện nhiều nguyên thủ khác.

Cũng giống như tại diễn đàn Liên Hiệp Quốc, cường độ cuộc chiến ngoại giao sẽ còn gia tăng tại thượng đỉnh G20 ở Bali, Indonesia. Bất chấp phản đối từ Mỹ và các đồng minh Châu Âu của Ukraine, tổng thống Nga vẫn được mời tham dự. Đây rất có thể sẽ làm cuộc đối đầu trực diện đầu tiên giữa nguyên thủ Nga và các đồng nhiệm phương Tây, với sự hiện diện của lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.

Minh Anh

Nguồn : RFI, 26/09/2022

Chiến tranh Ukraine : Sa lầy và tiêu hao

Trang nhất của các nhật báo Pháp ra ngày 10/08/2022 đưa nhiều tin khác nhau nhưng liên quan đến hệ quả chiến tranh tại Ukraine.

Một khu công nghiệp ở Kharkiv, Ukraine, bị tên lửa Nga tấn công, ngày/08/2022. Reuters – Stringer

"Ukraine : Những đòn cân não mới của cuộc chiến" trên Libération, "Washington ủng hộ cuộc phản công của Ukraine" trên Les Echos, "Thiếu khí đốt, Châu Âu đổ xô dùng than" trên Le Figaro, hoặc tình trạng hạn hán tại Châu Âu với hệ quả "ngành chăn nuôi Pháp suy giảm một cách đáng ngại" trên Les Echos. Riêng Le Monde tập trung vào cuộc điều tra về tình trạng khó khăn của người cao tuổi tại Pháp. 

Về cuộc chiến tại Ukraine, sử gia Michel Goya, nguyên đại tá pháo binh Hải quân Pháp, trong bài phỏng vấn với Les Echos, nhận thấy Nga và Ukraine sa lầy trong cuộc chiến tiêu hao. Trên thực địa, không còn các trận đánh quy mô lớn nhưng hoạt động quân sự vẫn dữ dội để gây thiệt hại về khí tài và hậu cần cho đối phương. Theo ông Goya, hiện rất khó tổ chức các cuộc tấn công lớn vì phải huy động đông đảo lực lượng, nhưng lại rất dễ bị lộ và dễ bị oanh kích. Thêm vào đó, cả hai bên đều đã có thời gian củng cố lực lượng phòng thủ. Ngoài ra, số vũ khí cấp cho chiến trường không kịp bù cho số bị thiệt hại. Sau khi chiếm được Severodonetsk và Lysychansk vào đầu tháng 7, Nga tạm dừng tấn công để khôi phục lực lượng và tái triển khai, chủ yếu đến vùng Donbass.  

Về phía Ukraine, chính quyền Kiev nóng lòng chiếm lại Kherson vì Nga không giấu ý đồ sáp nhập vùng đất này thông qua một cuộc trưng cầu dân ý trá hình, đồng thời cũng để chứng minh cho các đồng minh và người dân rằng chính quyền không chỉ bằng lòng với kháng cự. Tuy nhiên, rất khó tái chiếm vùng này vì đó là vùng đồng bằng, có thể nhìn thấy quân địch từ xa, lại có nhiều làng mạc quanh các chốt phòng thủ của Ukraine. Tại khu vực này, Ukraine có ít quân và khí tài hơn Nga. Hơn nữa, Kiev không thể áp dụng chiến thuật càn quét chiếm làng mạc như quân Nga. Đến được Dnipro từ giờ đến tháng 9 đã là một thành tích vì vượt con sông rộng đến 500 m sau thời điểm đó là việc rất khó khăn, do cầu bắc qua sông dường như đã bị phá hết và như vậy, chỉ còn cách vượt sông bằng cầu phao. Và khi đã lập được tuyến đường này thì phải bảo vệ tránh oanh kích của Nga. 

Do đó, theo nhận định của chuyên gia Michel Goya, các chiến dịch sẽ chậm lại với các cuộc tấn công giảm dần cho đến khi một trong hai bên tham chiến có bước đột phá nhờ củng cố lực lượng tốt hơn, cải tổ trang bị, cách tổ chức và phương pháp. Đến lúc đó, các cuộc tấn công lớn có thể sẽ làm lung lay đối phương.  

Cho đến nay, tên lửa Himars của Mỹ hay Caesar của Pháp cung cấp cho Kiev chưa đủ để quân Ukraine thay đổi cục diện. Nhìn rộng hơn, phương Tây đã cung cấp cho Kiev hầu hết các loại vũ khí hiện có, xuất phần lớn kho vũ khí vẫn bị thu hẹp. Phương Tây tính đến việc cung cấp cho Kiev máy bay trực thăng đổ bộ và chiến đấu cơ, đặc biệt là máy bay tấn công trên bộ, nhưng quá trình huấn luyện phi công cũng cần rất nhiều thời gian.  

Phía Nga gây ngạc nhiên khi vẫn còn tên lửa hành trình để bắn vì được cho là đã hết từ nhiều tuần qua. Nga thiếu vũ khí, moi hết cả vũ khí cổ như tên lửa chống hạm Ka22 thập niên 1960. Tuy nhiên, pháo binh Nga vẫn còn khả năng kéo dài hoạt động dữ dội và đây là một trong những chìa khóa của cuộc xung đột.  

Nga chuẩn bị tung quân sang chiến trường Ukraine 

"Washington ước tính Moskva mất 80.000 quân ở Ukraine", tính cả tử vong và bị thương, trong vòng 6 tháng gây chiến. Ukraine cũng bị tổn thất nặng nề, nhưng Bộ quốc phòng Mỹ không nêu số liệu, theo bài viết của nhật báo kinh tế Les Echos. Trước đó, Kiev từng thông báo ít nhất 10.000 lính Ukraine tử trận và 30.000 người bị thương. Từ lực lượng 170.000 lính chính quy và 100.000 lính dự bị trước khi xảy ra chiến tranh, hiện giờ quân đội Ukraine có từ 300.000 đến 350.000 lính.  

Phải chăng để bù cho những thiệt hại tại Ukraine, Nga chuẩn bị tung quân ra chiến trường ? Ít nhất, theo bài viết của Le Figaro, "quân đội Nga kín đáo tăng cường chiến dịch tuyển quân". Theo một nghiên cứu của nhật báo Nga Kommersant, được Le Figaro trích dẫn, ít nhất 40 đơn vị, gồm từ 90-500 người dường như đã hoàn thành khóa huấn luyện và chuẩn bị được đưa sang Ukraine. Họ ký hợp đồng nhiều tháng với mức "lương khủng" tương đương với 2.000-2.500 euro, gấp 10 lần thu nhập trung bình hàng tháng.  

Những "tình nguyện viên" đến từ khắp nước Nga, được tập hợp thành các tiểu đoàn mang tên đặc biệt có liên hệ với vùng họ sống, theo mô hình các tiểu đoàn Chechenya của Ramzan Kadyrov. "Mục đích là để tạo tình huynh đệ giữa những người cùng quê", theo phát biểu của một sĩ quan thuộc Cộng hòa Tatarstan. 

Le Figaro cho rằng thông tin của Kommersant là xác đáng vì một đạo luật được Hạ Viện Nga thông qua ngày 04/03 cho phép phạt nặng "tin giả" về quân đội Nga ở Ukraine. Nghiên cứu của nhật báo Nga chủ yếu dựa trên những tin nhắn được kín đáo đăng trên các kênh Telegram cấp vùng - chính quyền địa phương hoặc những nhà hoạt động ủng hộ Kremlin - hoặc trên VK, mạng xã hội rất phổ biến, kêu gọi tình nguyện viên gia nhập chiến dịch. Nhiều tấm biển tuyển dụng cũng được giăng ven nhiều trục đường ở Nga.  

Chống hạn chưa xong, Châu Âu đã lo "ác mộng năng lượng" 

Để đáp trả các biện trừng phạt của Liên Hiệp Châu Âu vì Nga gây chiến ở Ukraine, tổng thống Putin chưa bao giờ ngừng sử dụng vũ khí năng lượng. Thêm một đường ống dẫn dầu sang Châu Âu bị ngừng hoạt động, theo thông báo ngày 09/08 của Kremlin. Ba nước Hungary, Slovakia, Cộng hòa Czech, sẽ không nhận được dầu lửa từ một nhánh của đường ống Droujba (trung chuyển qua Ukraine) với lý do giao dịch ngân hàng bị chặn vì trừng phạt của phương Tây. Kể từ ngày 10/08, Liên Hiệp Châu Âu chính thức ngừng mua than của Nga. Châu Âu thiếu năng lượng tiếp tục là chủ đề của hai nhật báo Le Figaro và Les Echos. 

Các kho dự trữ khí đốt tại Châu Âu vẫn không ngừng được đổ đầy nhờ nhập khí hóa lỏng. Châu Âu sẽ đạt được chỉ tiêu tích được 80% khí đốt vào ngày 01/11. Tuy nhiên, theo Les Echos, đó chỉ là "sự bình lặng bề ngoài trước những tháng đầy rủi ro sắp tới", thậm chí ngay từ mùa thu do tập đoàn Gazprom giảm mạnh khối lượng khí đốt giao cho Liên Hiệp Châu Âu. Ngoài ra, kết quả tưởng chừng là tốt này thực ra là "do nhu cầu sử dụng ít hơn so với thông thường, đặc biệt là từ lĩnh vực công nghiệp", theo giáo sư Thierry Bros, trường Khoa học Chính trị Sciences Po. Thêm vào đó là sự chênh lệch về khối lượng dự trữ khí đốt giữa các nước thành viên : Ba Lan và Bồ Đào Nha đã đổ gần đầy kho, nhưng Hungary, Bulgaria và Áo mới chỉ trên 50%, các nước Ý, Pháp, Đức từ 73% đến 83%.  

Một điểm khác được nhà phân tích Sindre Knutsson của văn phòng Rystad Energy lưu ý, đó là khối lượng khí đốt tích trữ chỉ bảo đảm được "từ 25% đến 30% nhu cầu của Liên Hiệp Châu Âu trong những tháng mùa đông lạnh nhất". Phần còn lại, Liên Âu vẫn phải trông chờ vào các nguồn nhập khẩu. Trong khi đó viễn cảnh lại không mấy sáng sủa. Đường ống Nord Stream 1 hiện chỉ giao cho Châu Âu khoảng 20% khả năng vận chuyển. Từ 320 triệu mét khối mỗi ngày vào đầu mùa hè, hiện chỉ còn 80 triệu mét khối/ngày. Ngoài các nguồn khí hóa lỏng, như nhập từ Mỹ, Châu Âu phải tiết kiệm tiêu thụ, ít nhất là 10%. "Nếu mùa đông quá lạnh hoặc Nga cắt hoàn toàn khí đốt, thách thức sẽ ở một cấp độ khác", theo nhà phân tích Sindre Knutsson. 

"Cơn ác mộng năng lượng" 

"Vì thiếu khí đốt, Châu Âu đổ tìm than đá" là nhận định trên trang nhất của Le Figaro. Liên Hiệp Châu Âu không mua than đá của Nga kể từ ngày 10/08, trong khi Nga là nhà cung cấp đến một nửa khối lượng than tiêu thụ trong khối. Mọi nguồn năng lượng thay thế đều được tính đến, kể cả các nhà máy nhiệt điện. Bất chấp tác hại đến môi trường, nhiều nước như Pháp, Đức, Áo, Ba Lan chấp nhận chi phí đắt đỏ để tái khởi động hoặc kéo dài tuổi thọ của các nhà máy nhiệt điện. Nhu cầu tăng bất ngờ này, cùng với nhu cầu của Ấn Độ và Trung Quốc, đã khiến giá than đá hiện nay cao gần gấp 3 lần so với hồi tháng 01. Than đá giờ được coi như vàng đen.  

Bài xã luận của Le Figaro gọi đây là một "cơn ác mộng năng lượng", có ý chỉ trích những năm tháng theo đuổi chuyển đổi năng lượng nhưng lại không tính toán thấu đáo để ảnh hưởng đến chủ quyền. Ví dụ Đức, trong cuộc đua chuyển đổi sinh thái đã phó mặc nguồn năng lượng cho tổng thống Nga Putin. Hậu quả hiện giờ là nguy cơ thiếu điện, giá tăng chóng mặt, phát thải khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính… Theo bài xã luận, tình hình hiện nay buộc phải xem xét lại hoàn toàn chiến lược của Châu Âu, bắt đầu từ việc tái thúc đẩy điện hạt nhân, tiếp tục phát triển các năng lượng tái tạo, triển khai các biện pháp sử dụng điều độ và tiến hành một cuộc cải cách sâu rộng về ấn định giá tại Châu Âu. Nếu không có bước nhảy vọt, Châu Âu "sẽ bị buộc tiêu thụ than cho đến lúc khó tiêu".  

Hạn hán tác động nhiều nước ở Châu Âu 

Vừa lo tích khí đốt cho mùa đông, Châu Âu cũng phải lo chống hạn hán. Nhật báo La Croix phản ánh về "tình trạng thiếu nước đáng lo ngại ở Hà Lan". Nước cạn đến mức nhiều con tầu chênh vênh trên lòng sông và bắt đầu rạn nứt. Thiếu nước đang đe dọa ngành vận tải đường thủy. Nông dân Hà Lan bị cấm bơm nước tưới tiêu. Biện pháp này cũng được áp dụng tại vùng Flandres của Bỉ, giáp với Hà Lan. 

Tại Pháp, nhật báo Les Echos quan tâm đến "những gì Nhà nước đã làm và cần làm đối với hạn hán". Theo các nhà quan sát, được củng cố sau các đợt nắng nóng 2017 và 2019, hệ thống quản lý khủng hoảng hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, Pháp lại chưa sẵn sàng đối phó với khí hậu biến đổi nhanh chóng sẽ gia tăng sức ép về nguồn nước. 

Mỹ tìm cách gia tăng ảnh hưởng ở Châu Phi và Thái Bình Dương 

Các quan chức ngoại giao cấp cao của Mỹ đến hai khu vực đang bị Nga và Trung Quốc cạnh tranh ngoại giao gay gắt.  

Le Figaro đề cập đến chuyến công du Châu Phi của ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken vào cuối tuần qua với nhận định "Phương Tây và Nga gia tăng cuộc chiến ảnh hưởng ở Châu Phi". Chỉ trong tháng 7, Châu Phi trở thành điểm đến của ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Tại đại học Pretoria, Nam Phi, ngoại trưởng Mỹ công bố kế hoạch mới của chính quyền Biden về Châu Phi hạ Sahara dù ông khẳng định Châu Phi "không phải là chiến trường của các cường quốc". Các nước Châu Phi, cũng như nhiều nước khác trên thế giới, không lên án cuộc chiến do Nga phát động ở Ukraine.  

Tại Thái Bình Dương, thứ trưởng ngoại giao Mỹ Wendy Sherman cùng với đại diện ngoại giao cấp cao của Úc, New Zealand và Nhật Bản đến quần đảo Salomon dự lễ kỉ niệm cuộc phản công lớn đầu tiên của quân đồng minh chống Nhật Bản trong Thế Chiến II. Khu vực này trở thành "vùng chiến lược", theo Le Monde, nơi Bắc Kinh tăng tốc gây ảnh hưởng từ tháng 09/2019. 

Chủ tịch Tập Cận Bình biến "Zero Covid" thành vũ khí chính trị 

Chiến lược "Zero Covid", cho phép chính quyền đơn phương quyết định "đóng, mở" phong tỏa dân, trở thành vũ khí chính trị của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước thềm Đại hội Đảng và ông Tập nhắm thêm một nhiệm kỳ mới.  

Nhật báo Le Figaro trích phát biểu của ông Tập trong bài diễn văn ngày 27/07, khẳng định tính ưu việt của mô hình dịch tễ Trung Quốc đã cho thấy "những kết quả tốt nhất thế giới", theo số liệu chính thức có 5.266 người chết vì Covid, trong khi Mỹ có hơn 1 triệu người. Ông Tập chỉ trích chủ trương "sống chung với virus" đang được hầu hết thế giới áp dụng.  

Chiến lược Zero Covid được nhà Trung Quốc học Alex Payette, người sáng lập văn phòng phân tích Cercius, Canada, so sánh "theo như tư tưởng Bước đại nhảy vọt trước đây và phải chờ hơn hai năm sau, với hàng triệu người chết, mới thay đổi tư tưởng". Dù vậy, lời kêu gọi "kiên trì, đó là chiến thắng !" sẽ còn được áp dụng ít nhất đến hết kỳ đại hội. Ông Wu Qiang, một giảng viên đại học ở Bắc Kinh bị buộc nghỉ việc, cho rằng "cuộc chiến chống Covid là một bước chuẩn bị cho Đại hội. Một bài trắc nghiệm để thử lòng trung thành với nhà lãnh đạo và kiểm soát dân". 

Thu Hằng

Chiến tranh Ukraine : Nga "câu giờ" đặt thế giới trước sự đã rồi ?

Thanh Hà, RFI, 25/06/2022

Cuộc chiến tranh Ukraine bước vào tháng thứ 5. Trước những ngày nghỉ hè, công luận phương Tây, truyền thông của Âu, Mỹ có còn tiếp tục quan tâm đến chiến tranh Ukraine nữa hay không cho dù chiến sự càng lúc càng khốc liệt trên nhiều mặt trận. Kiev lo rằng, sự thờ ơ của phương Tây có lợi cho Kremlin,  Nga đặt cộng đồng quốc tế trước sự đã rồi. 

Những hình ảnh đầu tiên về việc sử dụng bệ phóng tên lửa Himar của Mỹ ngày 24/06/2022.  © Pavlo Narozhnyy via Reuters

Trước ngày kỷ niệm 5 tháng tổng thống Vladimir Putin "mở chiến dịch đặc biệt" tiêu diệt chính quyền "phát xít" tại Kiev, Ukraine được cấp quy chế ứng viên gia nhập Liên Hiệp Châu Âu. Đó là một chút "mật ngọt" xoa dịu nỗi đau của hàng chục triệu người tị nạn, là niềm an ủi nhỏ nhoi cho những người đã mất hết tất cả từ khi đất nước họ bị Nga xâm chiếm.

Nhưng cùng lúc, chính Ukraine kêu gọi ngững người lính cuối cùng ở Severokonetsk buông súng. Bản thân Ukraine cũng như các cơ quan tình báo quốc tế, giới chuyên gia, NATO... không một ai tin rằng chiến sự sắp tàn. 

Tổng thống Volodymyr Zelensky vừa phải đối mặt với hỏa lực của quân đội Nga vừa lo mất thế thượng phong trên mặt trận truyền thông. Theo phân tích của Thomas Gomart, giám đốc Viện Quan Hệ Quốc Tế Pháp IFRI, khác hẳn với những ngày đầu xung đột, "nghịch lý của chiến tranh Ukraine hiện nay là truyền thông quốc tế bắt đầu ít chú ý đến hồ sơ này trong khi đó thì tình hình chiến sự sôi bỏng hơn bao giờ hết".

Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết mỗi ngày có từ 100 đến 200 người lính Ukraine hy sinh. Những thành phố như Mariupol, Severodonetsk... bị phá hủy toàn bộ. Những vụ thảm sát như ở Butcha bắt đầu mờ nhạt trên các phương tiện truyền thông cho dù giới điều tra đã được gửi đến hiện trường để thu thập bằng chứng về "tội ác chiến tranh" quân đội Nga gây nên. 

 Giờ đây không còn mấy ai nhắc đến hoàn cảnh của hàng chục triệu người Ukraine đã phải bỏ sứ ra đi, chủ yếu là sang các nước Châu Âu sát cạnh tránh chiến tranh. Cũng ít ai quan tâm đến những người tị nạn chiến tranh đó đã can đảm trở về nguyên quán, chấp nhận "xây dựng lại tất cả từ đầu", hay là để "được chết trên quê hương mình".

Chuyên gia Pháp, Gomart viện IRFI nói đến "một sự thay đổi về quan điểm" đó của công luận tại các nước phương Tây có thể là "nằm trong tính toán chiến thuật" của Vladimir Putin. Kremlin luôn có những "tính toán dài hơi". Với Ukraine chiến lược của Nga đã lộ rõ từ khi Moskva chiếm bán đảo Crimea năm 2014. Tám năm sau, liệu còn những quốc gia nào đòi Nga phải trao trả lại Crimea cho Ukraine ? 

Trong bối cảnh đó giới phân tích cho rằng lo ngại của tổng thống Zelensky là cuộc chiến Ukraine rồi sẽ chìm vào quên lãng. Phương Tây có thể làm được gì hơn nữa sau những thông báo "viện trợ quân sự" những lời kêu gọi "tái thiết Ukraine" hay những hứa hẹn kết nạp Kiev vào Liên Âu.

Trong khi đó giấc mơ của 44 triệu dân Ukraine cần có được một cuộc sống yên bình, tại một đất nước có chủ quyền. Còn nhìn sang phía Nga, báo chí phương Tây bắt đầu ít nói đến chuyện Moskva đã sa lầy trên trận địa Ukraine và đã nhìn nhận rằng Kremlin không bị cô lập trên thế giới về mặt ngoại giao.

Thanh Hà

*********************

Chiến tranh Ukraine : Kiev tố Nga lôi kéo Belarus vào cuộc chiến

Thanh Hà, RFI, 25/06/2022

Sau khi loan báo hàng chục hỏa tiễn đã bắn xuống các khu vực ở miền tây và nhất là miền bắc Ukraine trong ngày hôm 25/06/2022, Kiev khẳng định các đợt tấn công nói trên xuất phát từ Belarus. Ukraine trực tiếp lên án Moskva lôi kéo Minsk vào vòng xoáy chiến tranh.

Binh sĩ Ukraine sử dụng pháo M777 do Mỹ cung cấp tại chiến trường miền đông Ukraine.  AP - Efrem Lukatsky

Vào lúc 5 giờ sáng nay, tên lửa "dồn dập trút xuống tỉnh Tcherniguiv. Một phần lớn trong số 20 quả rocket nhắm vào làng Desna được bắn đi từ lãnh thổ Belarus". Desna cách thủ đô Kiev hơn 70 cây số về phía bắc và cũng cách biên giới với Belarus khoảng 70 km.

"Nhiều cơ sở hạ tầng bị hư hại" theo thông tin từ quân đội Ukraine. Tình báo Ukraine đi sâu hơn vào chi tiết : "Sáu chiến đấu cơ Tu-22M3 đã phóng đi 12 tên lửa hành trình từ thành phố Petrykaw, miền nam Belarus". Một nguồn tin khác được AFP trích dẫn cho biết thêm "nhiều máy bay ném bom của Nga đã cất cánh từ phi trường Chaikovka trong khu vực Kaluga, miền tây nước Nga, cách biên giới phía bắc Ukraine 270 cây số". Máy bay ném bom của Nga đã sử dụng không phận của Belarus.

Trên mạng Telegram, Bộ Quốc phòng Ukraine khẳng định đợt tấn công hôm nay "trực tiếp liên quan đến những nỗ lực của Kremlin lôi kéo Belarus vào chiến tranh".

Đợt oanh kích nhắm vào khu vực miền bắc Ukraine sáng nay diễn ra vào lúc tổng thống Vladimir Putin hội kiến đồng nhiệm Belarus Alexander Lukashenko tại Saint Petersburg. Tuần sau ngoại trưởng Nga, Sergey Lavrov có chuyến đi đến Minsk. AFP lưu ý Belarus hỗ trợ Nga về mặt hậu cần trong chiến dịch Ukraine.

Không chỉ có khu vực miền bắc Ukraine bị pháo kích hôm nay. Thống đốc tỉnh Lviv, Maxim Kozytskyi cho biết ít nhất sáu hỏa tiễn nhắm vào tỉnh này được phóng đi từ Hắc Hải vào sáng nay và bốn trong số đó đã bắn trúng căn cứ quân sự Yavori. Lực lượng Ukraine đã bắn chận được hai tên lửa còn lại.

Ngoài ra, dù đã bắt đầu nhận được pháo phản lực HIMARS của Mỹ, Kiev vẫn đòi tăng viện trợ quân sự để giữ vùng Donbass sau khi quân Nga đã chiếm được Severodonetsk-Lugansk.

Ukraine muốn có "hỏa lực ngang tầm với Nga" hòng hy vọng "ổn định tình hình" vùng Donbass. Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine Valeriy Zaluzhnyi trên Facebook hôm 24/05/2022 cho biết đã nhắc lại yêu cầu này với đồng cấp Hoa Kỳ, tướng Mark Milley. Chính quyền Ukraine lo ngại, sau khi đã chiếm được Severodonetsk-Lugansk, mục tiêu kế tiếp của quân đội Nga và phe thân Nga là chiếm luôn cả thành phố Lysychansk.

Theo một quan chức của Lầu Năm Góc, được hãng tin Pháp AFP trích dẫn, Ukraine đang "thoái lui tại một số điểm để tăng viện, nâng cao khả năng phòng thủ cho những nơi mà quân đội vẫn làm chủ tình hình".

Sau cùng theo tiết lộ của Bộ Quốc phòng Anh, Nga dường như đã cách chức một số tướng lĩnh nắm vai trò "then chốt" trong chiến dịch Ukraine. Mạng xã hội Twitter của Bộ Quốc phòng Anh hôm 25/06/2022 cho biết thêm quyết định của Moskva được đưa ra "từ đầu tháng 6/2022".

Thanh Hà

*********************

Chiến tranh Ukraine : Kiev mất Severodonetsk

Thanh Hà, RFI, 24/06/2022

Đúng 4 tháng sau chiến tranh, chính quyền Lugansk hôm 24/06/2022 kêu gọi lính Ukraine rời khỏi Severodonetsk, điểm chốt của Nga trong kế hoạch chiếm đoạt Donbass. Mỹ tăng viện cho Ukraine. 

Cảnh tan hoang ở thành phố Severodonetsk, tỉnh Luhansk, vùng Donass, Ukraine, ngày 08/06/2022. AP - Oleksandr Ratushniak

Đúng ngày cuộc chiến Ukraine bước sang tháng thứ 5, thống đốc bang Lugansk tuyên bố "lực lượng Ukraine đã được lệnh rút lui khỏi Severodonetsk" bởi vì tiếp tục kháng cự tại những cứ điểm đã liên tục bị dội bom từ nhiều tháng qua "không còn có ý nghĩa gì nữa".

Severodonetsk được coi là một mắt xích quan trọng trong chiến lược của Nga chiếm "toàn bộ" vùng Donbass ở miền đông Ukraine.

Đây là một vùng giàu khoáng sản, một khu công nghiệp lớn của Ukraine. Một phần Donbass từ 2014 đã rơi vào tay phe nổi dậy Ukraine thân Nga. Theo lãnh đạo Lugansk, "tất cả những cơ sở hạ tầng thiết yếu của Severodonetsk đều đã bị tàn phá, 90 % thành phố bị hư hại, 80 % các ngôi nhà bị tan hoang và sẽ phải kiến thiết lại".

Đối diện với Severodonetsk, ở bên kia sông Donets, thành phố Lysychank cũng đang trong cảnh dầu sôi lửa bỏng : các ngôi làng chung quanh như Hirske Zolote lần lượt rơi vào tay quân Nga, như AFP ghi nhận.

Sát cạnh với tỉnh Lugansk là Donetsk, lãnh đạo tỉnh này cũng lo ngại không kém. Thống đốc Pavlo Kyrylenko được AFP trích dẫn cho rằng "không một thành phố nào được coi là an toàn đối với thường dân, do chiến sự càng lúc càng khốc liệt".

Xích xuống miền nam Ukraine, còi báo động kêu gọi thường dân trú ẩn vang lên liên hồi trong đêm qua ở khắp khu vực từ Odessa đến Donetsk. Tại thành phố Kherson do quân Nga chiếm đóng, sáng nay 24/06, một quan chức của Nga bị chết trong một vụ tấn công. Quân đội Ukraine nỗ lực giành lại quyền kiểm soát khu vực này. Tiếng đại bác cũng đã dồn dập hơn tại thành phố Kharkiv, miền bắc Ukraine.

Mỹ tăng viện trợ quân sự cho Ukraine

Tại Washignton, hôm 23/06/2022, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng, điều phối viên thông tin của Nhà Trắng về các vấn đề chiến lược, John Kirby, cho biết Nhà Trắng tăng 450 triệu đô la viện trợ quân sự cho Ukraine. Tổng cộng, từ khi Nga đưa quân sang Ukraine, Mỹ cấp "khoảng 6,1 tỷ đô la" cho Kiev, chỉ trong lĩnh vực quân sự. Gói viện trợ mới vừa được thông báo dự trù cấp thêm 4 hệ thống phóng rocket Himars, cung cấp thêm đạn dược, súng tự động và tuần tuần tra cho Ukraine.

Thanh Hà

********************

Ukraine loan báo nhận được hệ thống rốc-két tầm xa của Mỹ

Reuters, VOA, 24/06/2022

Ukraine ngày 23/6 tuyên bố nhận được từ Hoa Kỳ Hệ thống Rốc-két Pháo binh Cơ động Cao (HIMARS), một hệ thống vũ khí tầm xa hùng mạnh mà Kyiv hy vọng có thể giúp lật ngược tình thế trong cuộc xâm lược của Nga.

Hệ thống Rốc-két Pháo binh Cơ động Cao (HIMARS) của Mỹ

Nga đang tiến quân ở phía đông Ukraine trong nỗ lực chiếm lấy trung tâm công nghiệp gọi là Donbas, nơi Ukraine e rằng một số binh sĩ của họ có thể bị bao vây trong gọng kìm của Nga.

"Cảm ơn đồng nghiệp và người bạn Hoa Kỳ của tôi, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin, về những công cụ mạnh mẽ này ! Mùa hè sẽ nóng bỏng đối với những kẻ chiếm đóng Nga. Và cũng là mùa hè cuối cùng của một số kẻ trong số đó", Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov viết trên Twitter về việc giao nhận HIMARS.

Ông không cho biết bao nhiêu hệ thống HIMARS đã đến Ukraine.

Ukraine nói họ cần các hệ thống HIMARS để đáp ứng tốt hơn với tầm bắn của các hệ thống rốc-két Nga mà họ cho rằng đang được sử dụng rộng rãi để tấn công các vị trí của Ukraine ở Donbas.

Washington cho biết họ đã nhận được sự đảm bảo từ Kyiv rằng những vũ khí tầm xa ấy sẽ không được sử dụng để tấn công lãnh thổ Nga, vì lo ngại xung đột leo thang.

Moscow cảnh báo sẽ tấn công các mục tiêu ở Ukraine mà họ "chưa đánh trúng" nếu phương Tây cung cấp phi đạn tầm xa hơn cho Ukraine để sử dụng trong các hệ thống rốc-két cơ động chính xác cao.

*********************

Chiến tranh Ukraine : Nga oanh kích hai kho dự trữ nông phẩm tại Mykolaiv

Thanh Hà, RFI, 23/06/2022

Kho ngũ cốc Evri của tập đoàn mua bán lương thực Viterra và một kho dự trữ khác của hãng Bunge tại cảng Mykolaiv - miền nam Ukraine bị Nga pháo kích hôm 22/06/2022. Còn tại miền đông, Nga khẳng định sắp bao vây quân Ukraine tại các thành phố Severodonetsk và Lysychansk.

Kho chứa ngũ cốc Nika-Tera bị phá hủy do quân Nga tiếp tục tấn công Ukraine, tại Mykolaiv, Ukraine ngày 12/06/2022.  Reuters – Edgar Su

Hai nhà cung cấp ngũ cốc và nông phẩm lớn của Ukraine là Bunge và Viterra hôm qua cho biết quân Nga oanh kích vào các kho lương thực. Evri của tập đoàn Viterra, nơi tích trữ đến 160.000 tấn hạt để ép dầu ăn, đã bị hư hại do trúng tên lửa, một nhân viên bị thương. Hai bồn chứa trong khu vực này bị cháy, bồn thứ ba bị thiệt hại.

Tập đoàn Bunge đang thẩm định về mức độ "thiệt hại" đợt oanh kích của Nga gây nên. Khu nhà kho của tập đoàn này đã ngưng hoạt động từ hôm 24/02/2022 khi Nga xâm chiếm Ukraine. Mykolaiv và Odessa là những cảng lớn nhất ở miền nam Ukraine. Cả hai cùng bị tê liệt từ đầu cuộc chiến. Nông phẩm Ukraine chủ yếu được xuất khẩu bằng đường biển.

Còn trên mặt trận miền đông phe ly khai thân Nga thông báo lực lượng Ukraine sắp bị bao vây tại hai điểm nóng là Lysychansk và Severodonetsk, thắng lợi được dự báo trong "48 giờ đồng hồ". Đây là hai nơi duy nhất trong vùng Lugansk còn chưa rơi vào tay quân đội Nga.

Hình ảnh từ drone cho thấy làng Tochkivka ở vùng Luhansk bị bom đạn tàn phá. 19/06/2022  – Video via Reuters

Thống đốc tỉnh này Serguii Gaidai cho biết Nga đang dồn hỏa lực với hy vọng chiếm được Lysychansk. Dân cư đang sống trong "địa ngục". Theo phóng viên của AFP, lính Ukraine tiếp tục đào hào ngay tại các trục lộ chính ở trung tâm thành phố để kháng cự. Nhích lên khu vực phía bắc, Kharkiv cũng đang hứng chịu những trận mưa bom càng lúc càng dồn dập.

Tổ chức Y Sĩ Không Biên Giới, hôm 22/06/2022 nói đến những "cảnh tượng gây sốc", đến một sự "tàn bạo mù quáng của chiến tranh" mà người dân Ukraine phải hứng chịu.

Thanh Hà