Hội nghị Trung ương 5 : Có phải tình trạng ‘phe phái’ đã được giải quyết ?

RFA, 04/05/2022

Hội nghị Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 5, khóa XIII vừa khai mạc hôm 4 tháng 5 năm 2022 tại Hà Nội. Ngay trước ngày khai mạc, một số báo Nhà nước đăng bài dẫn lời Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho rằng chính nhờ kiểm soát quyền lực tốt, đã khắc phục tình trạng 'cua cậy càng, cá cậy vây’...

Hai cựu bí thư Bình Thuận vừa bị kỷ luật Đảng (từ trái qua) : Nguyễn Mạnh Hùng, Huỳnh Văn Tí. RFA Edited.

Ông Trọng nói rõ tức không còn tình trạng phe cách trong nội bộ Đảng và kiểm soát quyền lực là một nét mới trong kiểm tra, giám sát công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Thực tế ra sao ? Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già khi trả lời RFA từ Sài Gòn hôm 4/5, nhận định :

"Nhà cầm quyền Đảng cộng sản Việt Nam đang lấy lượng thay phẩm, tức họ lấy số mới bị bắt gần đây để nói rằng đã kiểm soát được quyền lực. Điều này là một cách tiếp cận rất sai lầm, bởi vì để kiểm soát quyền lực thì phải làm ngay từ đầu, tức là khi trao quyền. Chứ không phải là đợi đến khi các cuộc tham nhũng lan tràn, phá nát kinh tế xã hội rồi mới bắt bớ bỏ tù đây là phép ngụy biện gọi là đảo ngược nhân quả. Thứ hai, việc khởi tố bắt giam chỉ là bề nổi, khi nhà cầm quyền Đảng cộng sản Việt Nam không thể phớt lờ được nữa, đặc biệt là trước Hội nghị Trung ương 5. Họ muốn dùng điều này để thuyết phục người dân về tính chính danh của họ, nhưng tôi nghĩ đã thất bại vì phát ngôn kiểm soát được quyền lực là từ nội bộ của họ với nhau chứ không phải từ dân, tức không có tính khách quan".

Theo nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già, việc bắt bớ vừa rồi dù bắt rất nhiều và mạnh tay, nhưng việc bắt bớ đó càng bộc lộ cho dư luận thấy các phe phái đang thanh trừng chính trị dưới ‘vở kịch’ chống tham nhũng. Bởi vì theo ông Nguyễn Ngọc Già, những trọc phú tại Việt Nam đã khiến dư luận nghi ngờ khi bất ngờ xuất hiện, không rõ tài năng, vốn liếng nhưng lại được báo chí Nhà nước tung hô và rồi lại đột ngột bị bắt vì tội danh này hay tội danh khác nhưng đều liên quan tham nhũng. Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già nói tiếp :

"Thế thì thử hỏi, nếu không có sự bảo kê, sự chống lưng từ những thế lực siêu cao nào đó, thì làm sao họ được vậy. Có nghĩa là những vị trọc phú đó họ vẫn là ’ những con cua cậy càng những con cá cậy vây’ Do đó cái gọi là kiểm soát được quyền lực, kiểm soát được tình trạng như ông Nguyễn Phú Trọng nói là đã hết tình trạng ‘cua cậy càng, cá cậy vây’ Thì tôi cho rằng nó vẫn nguyên si, chuyện tham nhũng, thanh trừng phe phái, vẫn là một cái bình rất rẻ tiền với rượu rất là nhạt nhẽo".

Thời gian qua, nhiều cán bộ chủ chốt của chính quyền Việt Nam vướng vòng lao lý do hàng loạt các sai phạm trong quản lý. Sự vụ mới nhất là Chủ tịch tỉnh Bình Thuận cùng nguyên Bí thư tỉnh bị kỷ luật Đảng vì những sai phạm trong quản lý đất đai. Hay trường hợp Phó trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Gia Lai - Huỳnh Văn Tâm vừa bị Công an tỉnh Gia Lai hôm 27/4 tống đạt quyết định khởi tố bị can, cấm đi khỏi nơi cư trú vì hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Mới nhất là tin tức về cựu Thứ trưởng Y tế Trương Quốc Cường cùng 13 người khác bao gồm các cựu quan chức Y tế và Hải quan sẽ phải ra hầu tòa vào ngày 12 tháng 5 tới đây trong vụ buôn bán thuốc chữa ung thư giả của Công ty Việt Nam Pharma.

Trước đó hàng loạt tướng công an, quân đội cũng bị kỷ luật hoặc khởi tố vì những sai phạm liên quan tham nhũng.

Trả lời RFA hôm 4/5, nhà báo Nguyễn Vũ Bình, từng công tác tại Tạp chí Cộng sản, nhận định :

"Cơ chế độc tài toàn trị của Đảng cộng sản thì cái đấy không bao giờ hết được, các phe phái xuất phát từ cơ chế này mà ra, chỉ khi chế độ này chấm dứt thì mới hết ô dù, phe phái, bè cánh… Thực tế nó như vậy, bởi vì không có bầu cử, ứng cử tự do, và có sự đấu đá ngầm trong Đảng cộng sản để phân chia quyền lực. Ông Trọng nói vậy thôi, ổng dựa vào việc bắt một số tướng tá công an quân đội, việc bắt một số nhân vật quyền lực… Nhưng thực tế không phải vậy, vẫn còn những phe cánh đang đấu đá, Hội nghị Trung ương tới thì việc tranh giành quyền lực trong cấp chóp bu rất kinh khủng. Ngay cả việc những người vừa bị bắt cũng là phe cánh đánh nhau, triệt tay chân của nhau trên cơ sở chống tham nhũng".

Vì vậy theo nhà báo Nguyễn Vũ Bình, với cơ chế hiện tại của nhà nước cộng sản Việt Nam, thì phe phái, bè cánh hay tranh giành quyền lực là không bao giờ hết.

Một nhà quan sát không muốn nêu tên vì lý do an toàn, khi trả lời RFA cho rằng :

"Tôi thì không nghĩ rằng việc phân thành phe bảo thủ hay phe cải cách, rồi phe thân Trung Quốc hoặc phe cải cách là một cái khuôn khổ hợp lý để phân tích tình hình chính trị Việt Nam. Bởi đôi khi nó không phản ảnh đúng thực chất. Tuy nhiên cái việc có các phe phái thì tôi đã nói là nó luôn luôn có, kể cả việc nó gầm ghè với nhau hay thỏa hiệp thì nó là việc thường xảy ra trong Đảng Đảng cộng sản Việt Nam hay trong các tổ chức chính trị".

Giáo sư Nguyễn Đình Cống khi trả lời RFA trước đây cho rằng, muốn kiểm soát quyền lực thì phải có tam quyền phân lập, nhưng Đảng Đảng cộng sản Việt Nam chủ trương chống tam quyền phân lập. Vì vậy theo ông Nguyễn Đình Cống, lãnh đạo Đảng nói kiểm soát quyền lực là họ buộc phải nói vậy, chứ thực chất cách tổ chức hoạt động của Đảng không có cách gì kiểm soát quyền lực. Vì quyền lực ấy tập trung vào lãnh đạo duy nhất của Đảng.

Nguồn : RFA, 04/05/2022

**********************

Vì sao nữ doanh nhân Nguyễn Thị Thanh Nhàn bị lệnh bắt trước thềm Hội nghị Trung ương 5 ?

VOA, 05/05/2022

Chỉ vài ngày trước khi Hội nghị Trung ương 5 của Đảng cộng sản Việt Nam khai mạc, Bộ công an ra lệnh khởi tố Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn vì cáo buộc tham nhũng trong khi truyền thông Israel cho rằng nữ doanh nhân từng có nhiều ảnh hưởng bị ra lệnh bắt giam vì tham gia vào các thương vụ mua bán vũ khí giữa Việt Nam và Israel.

Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn bị khởi tố vì sai phạm liên quan đến tham nhũng về đấu thầu thiết bị y tế ở Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai.

Bà Nhàn, người từng nhận nhiều giải thưởng được xem là "cao quý",bị khởi tố và lệnh bắt giam hôm 29/4 cùng với 8 người khác, trong đó có Giám đốc sở Y tế Đồng Nai Phan Huy Anh Vũ trong vụ án hình sự "vi phạm quy định về đấu thầu" gây thiệt hại tài sản nhà nước 152 tỷ đồng. Vụ khởi tố và bắt giam được thực hiện 5 ngày trước khi Hội nghi Trung ương 5 khai mạc dưới sự chủ trì của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, người phát động chiến dịch chống tham nhũng trong 6 năm qua.

Theo Haaretz, tờ báo uy tín và lâu đời nhất của Israel, việc bà Nhàn, người được Forbes bình chọn vào danh sách 50 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam năm 2017, bị ra lệnh bắt giam có thể gây khó khăn cho việc xuất khẩu an ninh của Israel sang Việt Nam vì nữ doanh nhân này "là một trung gian mấu chốt của các thương vụ mua bán" vũ khí giữa hai nước.

Bộ Công an không cho biết bà Nhàn, người bị cáo buộc có những sai phạm liên quan đến việc mua sắm thiết bị y tế tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, đã bị bắt giữ hay chưa nhưng nói rằng đã khám xét và phong tỏa tòa nhà văn phòng Công ty cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC) tại Hà Nội. Theo những nhà báo và blogger có ảnh hưởng ở Việt Nam, bà Nhàn đã sang Nhật từ năm ngoái. Trong khi đó tờ Haaretz cho biết bà Nhàn bị lệnh bắt giữ vắng mặt vì nữ doanh nhân 53 tuổi này đã sang Châu Âu từ trước đó.

Theo tiết lộ của nhà báo Yossi Melman, chuyên viết về các vấn đề tình báo và chiến lược của Haaretz, bà Nhàn là nhân vật chủ chốt trong việc môi giới các hợp đồng mua bán vũ khí giữa Israel và Việt Nam trong thập kỷ qua và lý do bà bị bắt là vì bà tham gia vào các thương vụ này. Nguồn tin giấu tên nắm rõ tình hình từ Việt Nam được nhà báo Melman trích lời nói rằng lý do của vụ bắt giữ "bắt nguồn từ sự tranh giành quyền lực ở Việt Nam giữa Thủ tướng đương nhiệm Phạm Minh Chính, Tổng bí thư Đảng Nguyễn Phú Trọng – người sắp thôi chức, Bộ trưởng Công an Tô Lâm và Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc".

Vẫn theo nguồn tin này, bà Nhàn – người mà blogger Lê Nguyễn Hương Trà cho là một nhân vật "sân sau" của nhiều quan chức – được coi là "rất thân cận" với Thủ tướng Chính.

VOA không thể độc lập kiểm chứng những thông tin trên.

Trong vòng 15 năm qua, Việt Nam đã trở thành một thị trường quan trọng cho ngành công nghiệp an ninh quốc phòng của Israel, theo nhận định của Haaretz. Hai nước đã ký một thỏa thuận mật vào năm 2011, và theo tờ báo được thành lập vào năm 1918, thỏa thuận này giúp củng cố quan hệ an ninh giữa hai Israel và Việt Nam. Vẫn theo Haaretz, trong thập kỷ qua, Lực lượng Phòng vệ Israel và Bộ Quốc phòng đã cử các tùy viên quân sự và đại diện bán hàng đến làm việc tại Đại sứ quán Israel ở Hà Nội.

Hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và Israel đượctăng cường mạnh mẽ từ sau chuyến thăm của đoàn đại biểu Bộ Quốc phòng Israel vào năm 2015 và, theo truyền thông trong nước, một bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng song phương Việt Nam-Israel được ký kết trong dịp này. Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh lúc đó nói rằng Việt Nam muốn phát triển sâu rộng với Israel trong lĩnh vực quốc phòng. Theo một bản tin củaBáo Nghệ An vào tháng 7/2018, Israel trở thành nhà cung cấp vũ khí lớn thứ hai cho Quân đội Việt Nam chỉ sau đối tác truyền thống Nga.

Các thương vụ mua bán vũ khí giữa Israel và Việt Nam đã đạt giá trị hơn 1 tỷ USD trong 10 năm qua và một trong những thương vụ lớn nhất hiện nay là việc bán cho tình báo quân đội Việt Nam vệ tinh do thám "Ofek" do Israel Aerospace Industries (IAI), một trong 3 tập đoàn chủ chốt và lớn nhất thuộc sở hữu nhà nước Israel, sản xuất. Thương vụ này, theo Haaretz, là một thỏa thuận trực tiếp với Bộ Quốc phòng Việt Nam và đã giúp IAI thu về khoảng 550 triệu USD.

Thỏa thuận vũ khí lớn nhất giữa Việt Nam và Israel là vụ mua hệ thống tên lửa phòng không SPYDER cách đây 5 năm, theo Haaretz. Việt Nam đã dùng tên lửa được coi là hiện đại hàng đầu Châu Á này, đểđảm bảo an ninh cho cuộc họp cấp cao APEC tại Đà Nẵng cuối năm 2017, nơi Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đến tham dự.

Theo một bản tin củaIsrael Defense, trang tin chuyên về quốc phòng của Israel, đưa ra hồi tháng 9 năm ngoái, bà Nhàn đã kết nối giữa Israel và Việt Nam thông qua đại diện của mình ở Tel Aviv và Singapore vào năm 2018-2019. Vẫn theo trang tin này, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng quyết định đặt hàng vệ tinh do thám quân sự của IAI và Thủ thướng Phạm Minh Chính đã thảo luận thương vụ này qua điện thoại với người đồng cấp phía Israel, Naftali Bennett, vào ngày 12/7/2021.

Ông Chính lần đầu đến thăm Israel để thảo luận thương vụ này trước đó 2 năm khi còn là người đứng đầu dịch vụ tình báo của Việt Nam.Báo Quốc tế hồi tháng 7/2019 đưa tin ông Chính, lúc đó là trưởng ban tổ chức Trung ương đã gặp Thủ tướng Israel lúc đó Benjamin Netanyahu và đại diện tập đoàn IAI.

Theo phát hiện của nhật báoIntelligence Online, chuyên về tin tức tình báo toàn cầu, hồi tháng 10/2020, đã có các nghi án tham nhũng trong các thỏa thuận quốc phòng trị giá hàng tỷ USD giữa Việt Nam và Israel, gây nên mối quan ngại nghiêm trọng cho Israel và các công ty nước ngoài làm ăn với Việt Nam.

Hội nghị Trung ương 5 khai mạc hôm 4/5, dự kiến kéo dài tới 10/5, và theo ông Trọng nói trongdiễn văn khai mạc, các chủ đề thảo luận gồm có chống tham nhũng, tiêu cực và việc tự kiểm điểm tự phê bình của lãnh đạo Đảng cùng nhiều vấn đề quan trọng khác.

Nguồn : VOA, 05/05/2022

Sang năm, ông Trọng vẫn có thể liệt kê lại những vấn đề như lần này, và chúng cũng y chang như các diễn văn nào trước đó trong các kỳ họp trung ương cách đây mấy năm.

Hội nghị Trung ương 5 Khóa 13 nhóm họp - Ảnh minh họa 

Văn hóa Anglo-Saxon có thành ngữ "Hãy tấp mọi thứ xuống dưới thảm" để nói về cách che giấu những khiếm khuyết hay yếu kém nguy hiểm, thậm chí để giữ kín những bí mật tày đình, không cho người ngoài cuộc biết sự thật thì người ta "Sweep it under the carpet". Đó là những gì có thể chứng kiến sau những ngày đầu của Hội nghị Trung ương 5, trong đó nổi bật là Đảng cộng sản Việt Nam thừa nhận sự thất bại "toàn tập" trên thực tế đối với công cuộc chống tham nhũng, sự bất lực trước yêu cầu đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai và câu chuyện "chiếc đèn cù" trong vấn đề kiểm soát quyền lực.

Mô hình Cải cách ruộng đất

Trong diễn văn khai mạc Hội nghị Hội nghị Trung ương 5, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng kết luận : "Những nội dung trình Hội nghị Trung ương lần này là những vấn đề rất lớn, rất khó và rất hệ trọng đối với việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội… của Đảng trên các lĩnh vực trọng yếu như : Đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội của đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 ; tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh toàn diện từ gốc, từ cơ sở,đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của cách mạng trong giai đoạn mới...". Kết luận này của Tổng bí thư, xin lỗi, chỉ đưa ra để bịp dư luận. Sang năm, ông Trọng vẫn có thể liệt kê lại những vấn đề như thế này, và chúng cũng y chang như các diễn văn nào trước đó trong các kỳ họp trung ương cách đây mấy năm.

Việc chưa có bất kỳ một buổi họp khoáng đại hay thảo luận tổ nào tại Hội nghị Trung ương 5 mà 63/63 tỉnh ủy, thành ủy ngay từ ngày đầu, đã nhất trí với chủ trương thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nói lên sự thất bại "toàn tập" trong công cuộc "đốt lò" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Sau những "ngửa mặt kêu trời" của ông Trọng, tại sao "chống mạnh mẽ, mà tiêu cực và tham những vẫn cứ trơ ra đó", giờ đây Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đang gỡ một nước "cờ bí" bằng cách, ông cho đưa những kẻ có cơ hội lớn nhất để tham nhũng vào các lực lượng chống tham nhũng. Đây thực sự là một bước thụt lùi lớn trong công cuộc phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Tuy nhiên, những những lực lượng đang sẵn sàng để ngợi ca "bộ quần áo mới của Hoàng đế - Tổng bí thư" thì lại cho rằng, ông Trọng cực kỳ cao thủ khi cho phục hoạt lại mô hình Cải cách ruộng đất vốn đã bị lãng quên từ lâu.

Số là, 63 đồng chí đứng đầu Ban chỉ đạo cấp tỉnh phòng chống tham nhũng chính là những đồng chí có cơ hội tham nhũng nhiều nhất, vì quyền lực của họ lớn nhất. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có chủ trương ngăn chặn nguy cơ này bằng cách sẽ ngầm cử những "cốt cán" (thành phần được tin cậy trong Cải cách ruộng đất) từ trung ương về địa phương, hay thậm chí có thể có đồng chí đang "nằm vùng" ngay tại địa phương để theo dõi sát sao các đồng chí "chưa bị lộ trong đống rơm" và sẽ mật báo về cho Ban chỉ đạo trung ương. Tuy nhiên, ở đây có thể diễn ra hai kịch bản.Kịch bản thứ nhất, sẽ hình thành một mạng lưới tham nhũng rộng khắp cả nước với sự liên thông (móc ngoặc) giữa các tỉnh và các vùng với nhau để bao che cho các hành động tham nhũng tập thể, có quy trình và theo một "văn hóa tham nhũng" như đã và đang thấy qua các vụ án gần đây.Kịch bản thứ hai, Tổng bí thư sau khi dàn xếp xong các mâu thuẫn phe phái trong đảng, ông sẽ quyết định "hạ cánh an toàn" vào thời điểm được cho là ít có khả năng "kiến sẽ ăn cá".

Bế tắc trong vấn đề đất đai

Quy định "Đất đai… là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý" ghi trong Hiến pháp 2013 (Điều 53) và trong Luật Đất đai 35/2018/QH14 ngày 20/11/2018 (Điều 5), chỉ cho dân hưởng "quyền sử dụng đất" – một khái niệm lập lờ đã được chế tác khéo – thực chất chỉ là thủ đoạn mị dân man trá để chiếm đoạt đất của người dân. Nhà nước nắm quyền chi phối, dễ dàng lạm dụng dưới hình thức "quy hoạch sử dụng đất" theo hướng ưu đãi có lợi cho một số nhóm đặc quyền làm giàu, chủ yếu nằm trong những người có đảng tịch lâu năm cấp cao, cùng với "sân sau" của họ, như thực tế áp dụng bấy lâu nay đã từng chứng tỏ qua hàng loạt vụ án từ Bắc Vào Nam.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Việt Nam Nguyễn Quốc Hiệp, Luật Đất đai và cả Nghị định 30 đều không cho phép chuyển đổi các loại đất khác sang đất ở đang khiến một lượng lớn dự án bị ách tắc. Con số hiện đang ách tắc tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh ước khoảng 400 dự án. Điều này đang gây khó khăn và cản trở doanh nghiệp trong quá trình phát triển nguồn cung bất động sản phục vụ thị trường. Bởi vậy, việc sửa đổi hàng lang pháp lý đang trở nên cấp bách. Điều quan trọng hơn tất cả là để giải quyết các ách tắc về đất đai thì phải tiến hành ngay một số cải cách then chốt, mở ra những mũi đột phá, mà một trong những đột phá khẩu ấy là sửa lại ngay một cách căn bản từ trong Hiến pháp cho đến những luật lệ cụ thể về quyền sở hữu đất đai. Không phải ngẫu nhiên, trong thời gian qua có tới hơn 70% số vụ tố cáo, khiếu nại thuộc về lĩnh vực đất đai. Vì vậy, việc tổng kết thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 khóa XI về đất đai lần này là một yêu cầu cần thiết nhằm thực hiện Nghị quyết Đại hội của Đảng.

Tuy nhiên, chừng nào mà không có thay đổi trong luận điểm cơ bản nhất của Đảng cộng sản Việt Nam về sở hữu toàn dân về đất đai : Đất đai do Nhà nước làm đại diện chủ sở hữu, cũng như quyền hạn, trách nhiệm của Nhà nước với vị trí, vai trò là đại diện chủ sở hữu, thực hiện chức năng, nhiệm vụ thống nhất quản lý nhà nước về đất đai và khi là chủ thể sử dụng đất vẫn như từ trước đến nay, thì Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 khóa XI về đất đai vẫn bết tắc. Luận điểm nói trên thực chất vẫn là cuộc cướp trắng đất của người dân bằng những câu từ trí trá, ngụy biện thanh minh cho những vụ cướp đất của dân từ trước đến nay. Ngay sau cuộc đấu giá, nhiều Đại biểu quốc hội cho rằng đất đấu giá ở Thủ Thiêm là vô cùng bất thường. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng, đấu giá có thể thu được giá cao hơn, nhưng giá cao như ở Thủ Thiêm là cả một vấn đề. Ông Tùng cho rằng, nếu quy định giá đất trong luật sát với thị trường thì sự chênh lệch khi đấu giá không thể quá lớn. Còn Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc thì cho rằng, đấu giá đất Thủ Thiêm là điển hì nh làm nhiễu loạn thị trường.

Bất lực trong kiểm soát quyền lực

Ngay trước ngày khai mạc Hội nghị Hội nghị Trung ương 5, một số "báo chí quốc doanh" đăng bài dẫn lời Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho rằng, chính nhờ kiểm soát được quyền lực tốt, nên Đảng cộng sản Việt Nam đã khắc phục tình trạng "cua cậy càng, cá cậy vây". Ông Trọng nói rõ tức là không còn tình trạng phe cánh trong nội bộ đảng cậy quyền thế (cậy càng), dựa vào vây cánh (cậy vây). Tổng bí thư Trọng cũng cho rằng, kiểm soát quyền lực là một nét mới trong kiểm tra, giám sát công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Trên thực tế thì ra sao ? Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già khi trả lời truyền thông quốc tế từ Sài Gòn hôm 4/5, cho rằng : "Việc bắt bớ vừa rồi dù bắt rất nhiều và mạnh tay, nhưng việc bắt bớ đó càng bộc lộ cho dư luận thấy các phe phái đang thanh trừng chính trị dưới ‘vở kịch’ chống tham nhũng… Những trọc phú tại Việt Nam đã khiến dư luận nghi ngờ khi họ mới bất ngờ xuất hiện, không rõ tài năng, vốn liếng... nhưng lại được báo chí Nhà nước tung hô... và rồi lại đột ngột bị bắt, vì tội danh này hay tội danh khác... nhưng đều liên quan tham nhũng".

Trả lời truyền thông quốc tế hôm 4/5, nhà báo Nguyễn Vũ Bình, từng công tác tại Tạp chí Cộng sản, nhận định : "Còn cơ chế độc tài toàn trị của Đảng cộng sản thì cái đấy không bao giờ hết được, các phe phái xuất phát từ cơ chế này mà ra, chỉ khi chế độ này chấm dứt thì mới hết ô dù, phe phái, bè cánh... Thực tế nó như vậy, bởi vì không có bầu cử, ứng cử tự do, và có sự đấu đá ngầm trong Đảng cộng sản để phân chia quyền lực. Ông Trọng nói vậy thôi, ổng dựa vào việc bắt một số tướng tá công an quân đội, việc bắt một số nhân vật quyền lực... Nhưng thực tế không phải vậy, vẫn còn những phe cánh đang đấu đá, Hội nghị Trung ương tới thì việc tranh giành quyền lực trong cấp chóp bu rất kinh khủng. Ngay cả việc những người vừa bị bắt cũng là phe cánh đánh nhau, triệt tay chân của nhau... trên cơ sở chống tham nhũng". Theo kết luận của nhà báo Nguyễn Vũ Bình, với cơ chế hiện tại của nhà nước Đảng cộng sản Việt Nam, thì phe phái, bè cánh hay tranh giành quyền lực là không bao giờ hết.

Điển hình nhất của cuộc đấu đá trong Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam trước Hội nghị Trung ương 5 là việc Bộ Công an ra lệnh khởi tố Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn, vì cáo buộc tham nhũng. Trong khi truyền thông Israel cho rằng nữ doanh nhân bị ra lệnh bắt giam, vì tham gia vào các thương vụ mua bán vũ khí giữa Việt Nam và Israel. Theo nhà báo Yossi Melman, chuyên viết về các vấn đề tình báo và chiến lược của Haaretz, bà Nhàn là nhân vật chủ chốt trong môi giới các hợp đồng mua bán vũ khí giữa Israel và Việt Nam suốt thập kỷ qua, và lý do bà bị bắt là vì vai trò môi giới của bà trong các thương vụ này. Nguồn tin giấu tên nắm rõ tình hình từ Việt Nam được nhà báo Melman trích lời nói rằng, lý do của vụ bắt giữ "bắt nguồn từ sự tranh giành quyền lực ở Việt Nam giữa Thủ tướng đương nhiệm Phạm Minh Chính, Tổng bí thư Đảng Nguyễn Phú Trọng – người sắp thôi chức, Bộ trưởng Công an Tô Lâm và Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc". Vẫn theo nguồn tin này, bà Nhàn – người mà blogger Lê Nguyễn Hương Trà cho là một nhân vật "sân sau" của nhiều quan chức – được coi là "rất thân cận" với Thủ tướng Chính.

Trần Đông A

Nguồn : VOA, 07/05/2022

Hội nghị Trung ương 5, khóa XIII Đảng cộng sản Việt Nam, khai mạc ngày 4/5/2022) sẽ thảo luận các Đề án "Về xây dựng tổ chức cơ sở đảng, đảng viên" và "Một số vấn đề lý luận-thực tiễn về phát triển hợp tác xã nông nghiệp ở Việt Nam trong bối cảnh mới" .

Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII khai mạc sáng 4/5 tại Hà Nội sẽ xem xét, thảo luận nhiều vấn đề quan trọng, trong đó có đất đai - Ảnh : VGP/Nhật Bắc

Hội nghị, kéo dài đến ngày 10/5 cũng nghe các Báo cáo tư vấn "Một số vấn đề lý luận - thực tiễn qua 15 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn" và Báo cáo tư vấn "Một số vấn đề lý luận - thực tiễn qua 20 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể".

Các đề tài này không có gì gọi là "đột phá" mà chỉ nhai lại những chuyện cũ đã thất bại của năm khóa đảng IX (nhiệm kỳ 2001 - 2005), X (nhiệm kỳ 2006-2010), XI (nhiệm kỳ 2011-2015) và XII (nhiệm kỳ 2016 – 2021) và XIII (nhiệm kỳ 2021 - 2025). Do đó, Hội đồng Lý luận Trung ương, tác giả các Văn kiện đảng đã tổ chức thu thập ý kiến với nhiều trí thức và tổ chức đảng đề tìm câu trả lời : "Vì sao trong những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng nông nghiệp có phần chậm lại ? Chênh lệch về thụ hưởng văn hóa giữa các vùng, miền còn lớn, đời sống văn hóa ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn ; giảm nghèo chưa bền vững, gia tăng bất bình đẳng về thu nhập…".

Theo báo cáo của Hội đồng thì : "Với tinh thần, trách nhiệm cao tại kỳ họp, các đại biểu đã thảo luận, phân tích rõ hơn một số vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra hiện nay về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn ; dự báo tình hình sắp tới, bổ sung một số nội dung, quan điểm chỉ đạo, giải pháp chủ yếu để thực hiện được các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển nông nghiệp sinh thái, nông dân văn minh, nông thôn hiện đại đến năm 2030 và tầm nhìn 2045. Các ý kiến cũng phân tích rõ hơn một số vấn đề lý luận, thực tiễn đặt ra hiện nay qua 20 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa IX "Về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể".

Tuy nhiên, Báo cáo không cho biết chi tiết những đề xuất mới cần phải thay đổi như thế nào đối với "18.327 hợp tác xã nông nghiệp và 79 liên hiệp hợp tác xã nông nghiệp".

"Tuy nhiên", Báo cáo cũng nhìn nhận, "bước vào giai đoạn phát triển mới của đất nước, kinh tế tập thể, hợp tác xã nông nghiệp đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức, đòi hỏi phải có những điều chỉnh sáng tạo để tiếp tục khắc phục những tồn tại, yếu kém, phát huy những thành tựu đã đạt được ; đồng thời, có bước phát triển mới, góp phần xứng đáng vào quá trình đổi mới và phát triển nông nghiệp, nông thôn".

Nói là "đổi mới" và "phát triển", nhưng tình trạng cách biệt giầu-nghèo giữa các vùng miền vẫn ngày một giãn ra. Theo Bộ Kế hoạch và đầu tư thì : "Trong những năm gần đây, chênh lệch thu nhập giữa các vùng cũng đang có sự gia tăng nhất định. Chênh lệch thu nhập nói chung, đặc biệt là giữa các vùng miền, đã tạo ra nhiều hệ lụy ảnh hưởng đến kết quả phát triển kinh tế - xã hội chung của cả nước" (ngày 31/12/2021).

Nguyên nhân chênh lệch, theo báo cáo là do "tốc độ đô thị hóa tại các khu vực cũng có mối quan hệ nhất định với thu nhập bình quân của người lao động tại các vùng này".

Chi tiết hơn, theo Bộ Kế hoạch và đầu tư : "Trong giai đoạn 2009-2019, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Hồng là 2 vùng có tốc độ đô thị hóa bình quân theo giai đoạn cao nhất cả nước (lần lượt là 3,92% và 3,77%) ; 2 vùng này cũng đồng thời có mức thu nhập cao nhất trong năm 2019, khi thu nhập bình quân đầu người tại Đông Nam Bộ là 6280 nghìn đồng/người/tháng, và thu nhập bình quân đầu người tại Đồng bằng sông Hồng là 5005 nghìn đồng/người/tháng. Khi xem xét giai đoạn 2009-2020, 2 vùng này vẫn là những vùng có tốc độ đô thị hóa cao nhất, với 5,26% tại vùng Đông Nam Bộ, và 4,83% tại Đồng bằng sông Hồng. Mặc dù năm 2020, kinh tế cả nước chịu tác động không nhỏ từ dịch bệnh Covid-19, đây cũng là lý do khiến nhiều xu hướng kinh tế-xã hội có những biến động bất thường (như đã đề cập trong những phân tích trên), thu nhập bình quân đầu người tại Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Hồng có giảm nhẹ so với năm 2019, song vẫn giữ vị trí cao thứ nhất và thứ hai trong số các vùng trong cả nước".

Bằng chứng của sự chênh lệch cũng thể hiện rõ hơn khi so sánh với các tỉnh có mức thu nhập bình quân cao nhất cả nước như :

"Hà Nội (5,981 triệu đồng/người/tháng),

Bắc Ninh (5,439 triệu đồng/người/tháng),

Đà Nẵng (5,284 triệu đồng/người/tháng),

Bình Dương (7,019 triệu đồng/người/tháng),

Đồng Nai (5,621 triệu đồng/người/tháng),

Thành phố Hồ Chí Minh (6,537 triệu đồng/người/tháng), cao hơn từ 1,4-1,7 lần so với bình quân cả nước". 

Trong khi ấy thì đời sống kinh tế của đồng bào dân tộc thiểu số và vùng cao tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Một nghiên cứu cho thấy trong giai đoạn 2016-2020, tuy ‘Kinh tế -xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đạt được nhiều thành tựu. Bình quân tỷ lệ hộ nghèo toàn vùng giảm 2-3%/năm. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của các địa phương trong vùng đạt bình quân 7%/năm. Tuy nhiên, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vẫn là vùng khó khăn nhất của cả nước ; hạ tầng kinh tế- xã hội chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, đời sống của Nhân dân còn nhiều khó khăn.

Khoảng cách phát triển giữa các dân tộc thiểu số với dân tộc Kinh, giữa các nhóm dân tộc thiểu số, giữa miền núi và miền xuôi chưa được rút ngắn. Thu nhập bình quân của hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở nhiều nơi chỉ bằng 40-50% bình quân thu nhập trong khu vực ; tỷ lệ dân số là người dân tộc thiểu số chiếm 14,7% nhưng tỷ lệ hộ nghèo chiếm 57,16 % tổng số hộ nghèo của cả nước (Dân tộc và Phát triển, 02/07/2021).

Bốn nguy cơ vẫn tồn tại

Nhưng tại sao sau gần 36 năm Đổi mới, từ 1986 Việt Nam vẫn đì đẹt ở phía sau nhiều quốc gia trong khu vực Đông Nam Á ?

Ít nhất trong 28 năm qua, Ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam đã nhiều lần thừa nhận :"Tụt hậu về kinh tế, chệch hướng xã hội chủ nghĩa, tham nhũng và các tệ nạn xã hội, âm mưu "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch là "4 nguy cơ trước mắt" của Đảng. Tới nay, nhiều người cho rằng, cả 4 nguy cơ đã được Đảng chỉ ra vẫn đang tồn tại, thậm chí có phần gay gắt, phức tạp hơn". Họ nói :

"Ngay từ Hội nghị giữa nhiệm kỳ khóa VII, Đảng ta đã xác định 4 nguy cơ cản trở thực hiện mục tiêu chủ nghĩa xã hội ở nước ta, đó là : "nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới ; nguy cơ chệnh hướng xã hội chủ nghĩa ; nguy cơ về nạn tham nhũng và tệ quan liêu ; nguy cơ diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch. Các nguy cơ đó có liên quan mật thiết với nhau, tác động lẫn nhau".

Cho tới năm 2022 đảng vẫn cảnh báo : "4 nguy cơ trước mắt" của Đảng vẫn đang tồn tại, thậm chí có phần gay gắt, phức tạp hơn".

Bằng chứng này đã đượcỦy viên Bộ Chính trị khóa XIII, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho rằng, 4 nguy cơ mà Đảng đã chỉ ra vẫn còn tồn tại và có mặt còn gay gắt hơn. Trong khi đó, Ủy viên Bộ Chính trị khóa XIII, Bí thư Thường trực Trung ương Võ Văn Thưởng cũng từng khẳng định : "Bốn nguy cơ mà Hội nghị đại biểu toàn quốc của Đảng giữa nhiệm kỳ khóa VII tháng 1/1994 chỉ ra thì những năm vừa qua Đảng đã lãnh đạo, chỉ đạo tích cực đấu tranh, ngăn ngừa. Tuy nhiên, hiện nay các nguy cơ này vẫn còn tồn tại, bên cạnh đó có thể còn có một số mặt diễn biến phức tạp hơn".

Ông Võ Văn Thưởng cũng cho rằng 4 nguy cơ này có quan hệ chặt chẽ và nguy cơ nào cũng nguy hại, đều phải đấu tranh, ngăn chặn đẩy lùi, không thể chủ quan xem thường bất cứ nguy cơ nào. Ông nói với bao chí : "Nếu xét về tổng thể thì yếu tố bên trong, yếu tố nội lực của Đảng, đất nước, dân tộc là quan trọng nhất. Các thế lực thù địch luôn luôn muốn thực hiện "diễn biến hòa bình" đối với Đảng ta, chế độ ta. Tuy nhiên, chúng ta tin tưởng rằng, nếu chúng ta thực sự đoàn kết, vững vàng, bản lĩnh chính trị cao và dựa trên trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân thì không có thế lực nào có thể ngăn cản con đường phát triển của đất nước chúng ta" (Thanh Niên, 30/02/2021).

Nhưng đảng có "trí tuệ" không ? Tại sao Hội nghị Trung ương 5 vẫn còn cần Nghị quyết "về xây dựng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên" nhằm "tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hệ thống chính trị toàn diện, trong sạch, vững mạnh…" ? Công tác này đã làm từ 2016 mà sao vẫn còn phải "đẩy mạnh" ?

Theo thống kê của đảng thì : "Toàn Đảng có khoảng 52.000 tổ chức cơ sở đảng với hơn 5,2 triệu đảng viên và nhiều loại hình tổ chức cơ sở đảng : xã, phường, thị trấn ; cơ quan đảng, nhà nước, mặt trận tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội ; các đơn vị sự nghiệp ; các loại hình doanh nghiệp ; các đơn vị quân đội, công an ; các đơn vị ở ngoài nước".

Nhưng số đảng viên "tự diễn biến" và "tự chuyển hóa" bỏ đảng, phê bình đảng lạc hậu, chậm tiến cũng không ít. Có nhiều đảng viên đã công khai chỉ trích đảng mơ hồ và ảo tưởng khi tiếp tục kiên trì lấy chú nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng xây dựng đất nước.

Tiếng nói Nguyễn Đình Bin

Ông Nguyễn Đình Bin, 78 tuổi, nguyên Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Việt Nam, kiêm Chủ nhiệm Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài là trường hợp tiêu biểu.

Nguyên Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Đình Bin kêu gọi đảng từ bỏ Chủ nghĩa Mác-Lênin

Trong bài viết "Hàn gắn vết thương huynh đệ tương tàn vẫn còn rỉ máu ! Thực hiện hòa giải, hòa hợp, đại đoàn kết dân tộc !", phổ biến ngày 30/04/2022, ông Bin, nguyên Ủy viên Trung ương đảng, đã mạnh dạn kêu gọi đảng từ bỏ Chủ nghĩa Mác-Lênin.

Ông Bin nói thẳng : "Dù đã có nghị quyết về đổi mới toàn diện và đồng bộ, Đảng cộng sản Việt Nam vẫn chưa thực hiện đổi mới thật sự về chính trị, vẫn kiên trì níu giữ mô hình quản lý đất nước cũ – hệ thống chính trị hiện hành – theo quan điểm Mác – Lênin, xã hội chủ nghĩa, thực chất là Đảng trị, độc quyền, không dân chủ, đã quá lẻ loi, lạc lõng, lỗi thời trên thế giới".

Ông Bin nói tiếp : "Đây chính là điều đã và đang ngăn cản dân tộc ta hàn gắn vết thương nội chiến, thực hiện hòa giải, hòa hợp, đại đoàn kết. Đồng thời, đây cũng chính là cội nguồn đẻ ra đặc quyền, đặc lợi, các nhóm lợi ích vị kỷ, nạn tham nhũng và các quốc nạn khác đã và đang hoành hành, phá hoại Đảng và đất nước ; là nguyên nhân làm cho kinh tế thị trường ở nước ta bị méo mó, không phát huy được đầy đủ các mặt ưu việt, ngược lại tạo điều kiện cho các mặt tiêu cực tác oai, tác quái.

Mặt khác, đây cũng chính là hàng rào đang ngăn cản đất nước ta thực sự độc lập, tự chủ, hòa nhịp bước với tuyệt đại đa số các quốc gia đang phấn đấu xây dựng một thế giới thực sự hòa bình, tự do, dân chủ, phồn vinh, văn minh, bền vững.

Vậy thì, Đảng cộng sản Việt Nam phải loại bỏ cội nguồn đã và đang tạo ra ba hậu họa nói trên. Tức là Đảng phải thực hiện đổi mới chính trị thật sự và triệt để. Cụ thể là, cũng như năm 1986, Đảng đã chiến thắng chính mình, dũng cảm từ bỏ quan điểm xây dựng kinh tế xã hội chủ nghĩa theo quan điểm Mác – Lênin đã lỗi thời, để chấp chấp nhận và vận dụng vào nước ta thành tựu chung của nhân loại cho đến nay về phát triển kinh tế là kinh tế thị trường, mà trước đó Đảng kiên quyết chống lại. Giờ đây, Đảng cũng phải dũng cảm từ bỏ mô hình quản trị quốc gia – hệ thống chính trị – hiện hành theo quan điểm Mác – Lênin đang cản trở sự phát triển của đất nước, để vận dụng mô hình phổ cập mà tuyệt đại đa số các nước trên thế giới đang áp dụng.

Người thứ hai là Phó Giáo sư Tiến sĩ Trần Đình Huỳnh đã cảnh giác : "Trong tình hình hiện nay, khi sự thoái hóa về lý luận, về tư tưởng chính trị ở một bộ phận cán bộ đảng viên đã trở nên rất nặng nề, việc bảo vệ "đầu não" và "trái tim" của Đảng chính là giữ cho Đảng không bị dính vào những hệ lụy tiêu cực".

Ông Huỳnh không phải là người chỉ trích, nhưng dám nhìn vào thực tế để cứu Đảng qua phân tích : "Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng chính là bảo vệ Đảng, bảo vệ sự sống còn của Đảng, theo tư tưởng của Marx chính là bảo vệ "đầu não" và "trái tim" của Đảng. "Đầu não" ở đây được hiểu chính là lý luận, là ánh sáng chỉ đường của Đảng ; còn bảo vệ "trái tim" của Đảng chính là giữ cho mỗi đảng viên, mỗi người làm cách mạng luôn giữ được sự nhiệt tình, tâm huyết, giữ được động cơ vì cách mạng, nhân dân chứ không phải để làm quan phát tài".

Cuối cùng Phó Giáo sư Trần Đình Huỳnh cảnh giác : "Trong tình hình hiện nay, khi sự thoái hóa về lý luận, về tư tưởng chính trị ở một bộ phận cán bộ đảng viên đã trở nên rất nặng nề, việc bảo vệ "đầu não" và "trái tim" của Đảng chính là giữ cho Đảng không bị dính vào những hệ lụy tiêu cực như vừa qua".

Ngoài ra, Giáo sư Huỳnh cũng tiết lộ sự thật đau lòng : "Chủ nghĩa cơ hội ở ta hiện nay đang có biểu hiện dưới dạng cơ hội giấu mặt, bề ngoài thì nói theo chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nhưng nói như Bác Hồ, họ chỉ đưa lên bàn để "cúng cụ" nhưng thực ra là lợi dụng để "chui" vào Đảng, để thăng quan tiến chức. Những kẻ cơ hội ấy xuất hiện ngày càng nhiều" (VOV - Đài Tiếng nói Việt Nam, 02/05/2022)

Vẫn phức tạp, tinh vi

Bên cạnh đó là tình trạng tham nhũng trong đảng đã tới mức "hết thuốc chữa". Bắng chứng được nêu ra trong báo cáo của Quốc hội : "Cuối tháng 3/2022, Thanh tra Chính phủ có Báo cáo kết quả giải quyết và trả lời kiến nghị của cử tri gửi sau kỳ họp thứ 2 (20/10/2021-13/11/2021), Quốc hội khóa XV (2021-2026). Báo cáo cho biết, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, đã thi hành kỷ luật hơn 90 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý, trong đó có 21 đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng (2 Ủy viên Bộ Chính trị), 22 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang. Đây mới chỉ là những cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý, có liên quan đến tham nhũng".

Thực tế, nếu công tác "kiểm soát quyền lực" trong cán bộ, đảng viên được thi hành triệt để, công khai và có dân tham gia thì tình trạng tham nhũng đã giảm bớt nhiều. Đằng này, tuy Tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng và cả hê thống lãnh đạo đã ra rả ngày đêm câu thần chú "nhốt quyền lực vào lồng cơ chế", nhưng vẫn có nhiều con ngựa xổ lồng chạy tung tăng với tham nhũng, ăn chia và móc ngoặc từ Trung ương xuống cơ sở không bị kiềm chế.

Vì vậy quốc nạn tham nhũng càng chống càng "phức tạp" và "tinh vi" sau hơn 10 năm từ khi ông Trọng bắt đầu chiến dịch "đút củi vào lò", khóa đảng XI. Như vậy thì ông Trọng đã thất bại chưa, hay ông vẫn còn cần bao nhiêu Hội nghị Trung ương nữa để giải quyết những vấn nạn như "xây dựng, chỉnh đốn đảng", "phòng chống tham nhũng" và "xây dựng nông thôn mới" ?

Phạm Trần

(04/05/2022)

Chúng ta không hy vọng, Hội nghị Trung ương 5 có thể hóa giải được tình thế lưỡng nan về đối nội và đối ngoại của Việt Nam hiện nay.

Từ trái : Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh : TTXVN via VTV

Công bố lệnh bắt "Viện sĩ", Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn trước ngày Thủ tướng Nhật thăm Việt Nam và phản ứng của Cố vấn Ngoại trưởng Hoa Kỳ trước tuyên bố của Moscow sẽ có cuộc tập trận với Hà Nội vào thời điểm cuộc xâm lăng của Nga ở Ukraine bước sang giai đoạn ba, có thể coi là hai trong nhiều biến cố nổi bật chưa thể lường trước được hậu quả đối với cả nội trị lẫn ngoại giao của Việt Nam.

‘Mẻ lưới cuối cùng" của Tổng bí thư ?

Nhìn "những mẻ lưới" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trước Hội nghị Trung ương 5 (Trung ương 5) trong những ngày tới, người ta không thể không cảm thán : Tham nhũng đến thế là cùng ! Hầu như diễn ra ở khắp tất cả mọi cấp, mọi ngành, từ trung ương đến địa phương, từ khu vực nhà nước đến tư nhân, không sót một ngõ ngách nào.

Sáng 27/4/2022, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã tiến hành cuộc họp dưới sự chủ trì của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Trước đó, ngày 25/4/2022, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã tổ chức hội nghị toàn quốc giao ban công tác kiểm tra, giám sát quý 1, triển khai nhiệm vụ quý 2. Hội nghị giao ban đã đưa ra những con số thật đáng báo động.

Ủy ban Kiểm tra các địa phương, đơn vị kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đối với 1.700 tổ chức đảng, kiểm tra 332 tổ chức đảng về thu chi ngân sách, sản xuất và kinh doanh. Trong quý 1 vừa qua, cấp ủy các cấp và chi bộ đã thi hành kỷ luật 32 tổ chức đảng và 1.953 đảng viên, 266 cấp ủy viên. Ủy ban Kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật 26 tổ chức đảng, 1.017 đảng viên, 222 cấp ủy viên.

Nội dung kiểm tra tiếp tục đi vào những vấn đề nổi cộm , gây bức xúc trong xã hội như : công tác cán bộ ; quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, đất đai, tài nguyên khoáng sản ; thực hiện các dự án đầu tư ; mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19 ; chứng khoán và thị trường chứng khoán…

Đặc biệt Hội nghị giao ban lần này đã nhấn mạnh công tác kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, người đứng đầu, cán bộ chủ chốt để xảy ra tham nhũng tiêu cực. Điều khó hiểu là, Hội nghị lần này đã không chứng kiến sự có mặt và phát biểu như thường thấy của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Tổng bí thư bận cho cuộc họp hai ngày sau đó hay có lý do gì khác ?

Tiếng đồn râm ran gần đây, Tổng bí thư đang bị sức ép và có thể sẽ "giã từ sân cỏ" sau Hội nghị Trung ương 5. Cho nên, đây có thể là "mẻ lưới cuối cùng" của cụ Tổng. Trung ương 5 chắc chắn sẽ là một hội nghị lịch sử, không chỉ vì nó diễn ra tại thời điểm cực kỳ nhạy cảm do các khó khăn kinh tế – xã hội của đất nước, cũng như các biến cố có ý nghĩa thời đại trong cục diện khu vực và quốc tế. Liên quan đến các biến cố quốc nội lẫn quốc tế ấy, người dân muốn biết vai trò của người nắm quyền lực cao nhất ở Việt Nam ở đâu ?

Dư luận có phần bất ngờ khi ông Võ Văn Thưởng, Thường trực Ban Bí thư vừa công bố "Chiến lược công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đến năm 2030". Chiến lược này là đòn răn đe đối với các đồng chí "chưa bị lộ trong đống rơm", nhưng nó cũng có thể là một trò boomerang. Nhìn vào hoạt động của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền trong thời gian qua, đảng vừa cho "xộ khám" hơn 40 tướng lĩnh các lực lượng vũ trang và xử lý 2.000 đảng viên, có thể kết luận "Chiến lược công tác kiểm tra, giám sát" ấy thành công hay thảm bại !

Tại Trung ương 5 liệu có Uỷ viên Trung ương nào dám đặt thẳng vấn đề về trách nhiệm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Với tư cách là Bí thư Quân uỷ trung ương và Thường vụ Đảng uỷ Công an Trung ương, ông Trọng không thể vô can trước những sai phạm nghiêm trọng của các tướng lĩnh ở cả hai Bộ Quốc phòng và Công an suốt một thời gian dài như đã biết ?

Không ngẫu nhiên, sáng 27/4, ông Nguyễn Phú Trọng vừa chủ trì cuộc họp của Ban chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, thì ngay chiều 29/4, có nhiều ô tô biển xanh đã xuất hiện và các lực lượng công an mặc đủ loại cảnh phục đã tiến hành khám xét tại trụ sở ở Hà Nội của Công ty cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC) do bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc. Khám xét và đọc lệnh các Quyết định khởi tố bị can và các Lệnh bắt bị can để tạm giam. Nghe liệt kê các chức danh cũng như các vụ "móc nối với các sếp lớn để đánh quả" trên quy mô toàn quốc của bà Thanh Nhàn mà thấy chóng cả mặt, ù cả tai .

Phải thừa nhận "Viện sĩ" Nhàn quá khủng, thuộc loại siêu nhân chứ không phải người phụ nữ bằng xương bằng thịt. Cũng có ý kiến cho rằng, làm tiền không có tội, tội là ở các cơ quan chủ quản. Ai đã chống lưng cho Thanh Nhàn tung hoành ngang dọc ? Và vấn đề là có lôi ra được "mấy cái trụ" mà Thanh Nhàn bám vào hay không ? Chắc chắn chủ nhân của "Đế chế AIC Group" có nhiều nguồn tin đắt giá và lời khuyên vàng ngọc nên "Bà Trùm cuối" đã cao chạy xa bay từ cách đây cả năm trời…

Cách ứng xử với các nước lớn

Theo trang Web của Đại sứ quán Nhật Bản ở Việt Nam, ngày 24/11/2018, tại Nhà riêng của Đại sứ Nhật, đã diễn ra lễ trao tặng Huân chương cho bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn. Đó là loại Huân chương Mặt trời mọc, Tia sáng vàng và Nơ thắt hoa hồng. Lần đầu tiên, Huân chương Mặt trời mọc được trao cho một cá nhân dưới tuổi 50.

Nhật Bản khi đó cho hay : "Đóng góp lớn thứ nhất của Chủ tịch Nguyễn Thị Thanh Nhàn là giúp tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau và tình hữu nghị thân thiện giữa Nhật Bản và Việt Nam thông qua hỗ trợ cho cuộc thi Hùng biện Tiếng Nhật, tạo cơ hội cho hơn 700 sinh viên Việt Nam sang thăm Nhật Bản và Lễ hội Hoa Anh Đào được tổ chức tại nhiều tỉnh thành Việt Nam với tư cách là nhà tài trợ chính cũng như thực hiện tổ chức toàn bộ sự kiện…".

"Đóng góp lớn thứ hai của Chủ tịch Thanh Nhàn là giúp thúc đẩy đầu tư cho doanh nghiệp Nhật Bản vào Việt Nam thông qua tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư hướng tới đối tượng là các doanh nghiệp Nhật Bản".

Và "đóng góp lớn thứ ba là Chủ tịch Nhàn đã giúp thúc đẩy hợp tác về y tế giữa Nhật Bản và Việt Nam thông qua tham gia điều phối hỗ trợ người Việt Nam khám chữa bệnh tại Nhật Bản như thu xếp bệnh viện tiếp nhận, bố trí phiên dịch… Bên cạnh đó, Công ty AIC còn đưa vào Việt Nam các kỹ thuật tiên tiến của Nhật Bản trong lĩnh vực y tế, bảo vệ môi trường, khoa học giáo dục, góp phần giải quyết các vấn đề xã hội của Việt Nam ".

Chưa rõ, Bộ Công an sẽ làm việc với Chính phủ Nhật Bản như thế nào để nhặt "viên sỏi" Thanh Nhàn ra khỏi "cỗ máy" bang giao Việt – Nhật đang chạy trơn tru ? Lại nữa, tại sao Bộ Công an lại kích nổ "quả bom hẹn giờ" này đúng vào lúc Thủ tướng Kishida Fumio nhận lời mời của Thủ tướng Phạm Minh Chính, thăm chính thức Việt Nam từ ngày 30/4 đến 1/5/2022 ?

Ông Kishida, từng tuyên bố : "Việt Nam là một đất nước đặc biệt". Các nhà chức trách Việt Nam khoản đãi ông Kishida một món "khai vị" (appetizer) quả là "rất đặc biệt". Bởi vì, toàn bộ hành tung của bà "Viện sĩ" các Hãng thông tấn "Vỉa hè" ở Việt Nam đều đã tỏ tường, thậm chí đã cho công bố trên truyền thông từ cách đây năm rưỡi .

Theo phép xã giao thông thường, đặc biệt khi quan hệ Việt – Nhật đang ở giai đoạn tốt nhất trong lịch sử, tại sao không thể lùi quyết định giải tán "Đế chế AIC Group" thêm vài ngày nữa ? Chỉ có thể giải thích điều này : Cuộc "giáp la cà" trên thượng tầng đang vào hồi quá gay cấn, quá kịch tính, đến mức đương kim Thủ tướng Phạm Minh Chính, vốn từng là Chủ tịch Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam – Nhật Bản, cũng không thể can ngăn cụ Tổng trì hoãn việc "tung chưởng". Quyền lợi dân tộc – quốc gia lúc này cũng không bằng lợi ích cá nhân, lợi ích phe nhóm khi vào hồi tỷ thí !

***

Trong một diễn biến khác liên quan đến mối liên hệ tay ba Việt – Nga – Mỹ : ngày 28/4, Hoa Kỳ đã có những phản ứng đầu tiên khá mạnh mẽ về tin tức tập trận quân sự giữa Nga và Việt Nam. Nội dung trả lời VOA của Cố vấn Ngoại trưởng Derek Chollet có đoạn : Những quốc gia này [tức là Việt Nam] "cần lượng định mối quan hệ với Nga và chúng tôi sẵn sàng trở thành một đối tác của họ khi họ xem xét về vấn đề an ninh của họ trong tương lai".

Ý ông Cố vấn là, sẵn sàng chia sẻ các quan ngại về an ninh của Hà Nội và nếu đôi bên cần thì Hoa Kỳ sẵn sàng trở thành một "đối tác chiến lược toàn diện" (CSP) với Việt Nam. Quy chế này, ASEAN và Hoa Kỳ sắp trao cho nhau trong dịp có Cuộc thượng đỉnh Đặc biệt giữa 9 nước Đông Nam á với Mỹ trong những tuần sắp tới.

Cố vấn Derek Chollet, người vừa có chuyến công du đến Hà Nội vào hồi đầu tháng 4, còn giải thích thêm với VOA : "Tôi không thể bình luận cụ thể về cuộc tập trận đó. Và tôi đã ở Hà Nội cách đây vài tuần, đã có cuộc trò chuyện dài với các quan chức Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Việt Nam về mối quan hệ Việt – Mỹ, mà chúng tôi tin rằng có tiềm năng to lớn, cũng như mối quan ngại thực sự của chúng tôi về Nga và con đường tương lai với Nga".

Tưởng ông Derek không thể nào diễn đạt rõ ràng hơn khi ông trình bày : "Chúng tôi đã đưa ra quan điểm với những người bạn Việt Nam, mà tôi tin rằng họ thấy có giá trị, đó là Nga ngày nay là một đối tác kém hấp dẫn hơn nhiều so với thời điểm cách đây 4 tháng ".

***

Tương tự như với Nhật Bản, đối với Hoa Kỳ, Đảng cộng sản Việt Nam vẫn tiếp tục "kèo trên" đến đâu khi gần đây, Bộ Ngoại giao Mỹ trong một báo cáo thường niên, lần đầu tiên từ khi bình thường hóa quan hệ ngoại giao hai nước, đã lên tiếng công khai chỉ trích "sự thiếu tính chính danh" của các hệ thống quyền lực ở Việt Nam ? Hoa Kỳ nhận định, Nhà nước Việt Nam không phải là nhà nước của dân, nó ngăn cản, đàn áp quyền tham chính của người dân trên thực tế.

Báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ còn cho rằng "công dân (Việt Nam) không thể lựa chọn chính phủ của mình thông qua các cuộc bầu cử tự do và công bằng, được tiến hành theo hình thức bỏ phiếu kín, nhằm đảm bảo quyền tự do biểu đạt và ý chí của người dân ". Khác với người Mỹ, người Nhật vốn kín đáo. Có thể chúng ta sẽ không bao giờ biết Thủ tướng Kishida nghĩ gì về "quả bom" Thanh Nhàn – Hà Nội cho nổ trước chuyến công du của ông.

Riêng những ai cảm thấy còn nặng lòng vì đất nước, cũng không nên quá buồn phiền trước những biến cố dữ dội nói trên. Chúng ta không hy vọng, Hội nghị Trung ương 5 có thể hóa giải được tình thế lưỡng nan về đối nội và đối ngoại của Việt Nam hiện nay. Nhưng chúng ta có thể hy vọng, cuộc giằng co giữa toàn trị và pháp quyền trong hàng ngũ lãnh đạo Việt Nam chính là động lực để thay đổi. Bởi các phe phái không thể quản trị đất nước bằng phương pháp "án binh bất động", "trên bảo dưới không nghe" hoặc "trên thảm dưới đinh" như chính một số yếu nhân trong "Bộ Tứ" nhiều lần phải phàn nàn.

Thời đại đang sang trang. Trật tự thế giới đang chuyển đổi. Việt Nam không thể đứng yên, lại càng không thể lội ngược dòng lịch sử khi Mỹ, NATO và phương Tây đang hết mình giúp Ukraine bảo vệ quyền tự quyết dân tộc. Đến lượt mình, bản thân quân đội và người dân Ukraine cũng đang xả thân vì độc lập, tự do của chính dân tộc mình, nhưng đồng thời cũng để bảo vệ nền tự do của Châu Âu và thế giới.

Trần Đông A

Nguồn : VOA 02/05/2022

"Đảng quyền" không thể cứ tiếp tục lấn át "Chính quyền" mãi ! Đó là một trong những kỳ vọng dư luận trông chờ ở Hội nghị Trung ương 5 đầu tháng tới. Mọi diễn tiến mấy lâu nay, từ công tác kiểm tra, giám sát của đảng, đến đòi hỏi của các nhánh quyền lực và việc tống giam lãnh đạo những doanh nghiệp "thân hữu"… Tất cả đều liên quan tới cuộc đấu tranh quyền lực trong nội bộ, mà lần này có thể diễn ra ở tầng cao nhất. Liệu "màn kéo co" giữa "Đảng quyền" và "Pháp quyền" qua Trung ương 5 này đã vào hồi chung cuộc hay chưa ?

Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng ngày 01/11/2021 - Ảnh minh họa

Khó khăn, phức tạp của Trung ương 5

Nghị trình Trung ương 5 – diễn ra từ ngày 5 đến ngày 10 tháng Năm – chắc chắn sẽ hết sức khó khăn và phức tạp. Khó khăn là vì có quá nhiều vấn đề gay cấn liên quan đến phục hồi kinh tế sau đại dịch cần có sự đồng thuận trong nội bộ 200 Ủy viên trung ương. Phức tạp là vì, không chỉ về nội trị mà trên mặt trận đối ngoại đảng cũng đang đối mặt với tình thế lưỡng nan chưa từng có. Cuộc xâm lăng của Nga ở Ukraine đang làm rung chuyển trật tự thế giới, càng chia rẽ sâu sắc lòng người trong và ngoài Việt Nam. Đồng thời với cuộc chiến đẫm máu, còn có một "cuộc chiến" khác trong xã hội Việt Nam, tuy không có tiếng súng nhưng không kém phần gay gắt để xác định tầm "quan trí" và tầm "dân trí". Trong tình hình hiện nay, lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam có bản lĩnh để đặt chiến lược an ninh và phát triển đất nước trên đường ray tiến hóa của nhân loại hay không? Hội nghị Trung ương 5 liệu có dám nêu vấn đề này ra để các Ủy viên trung ương thảo luận ? (1). Bởi vì, qua các động thái ngoại giao cho đến nay của chính quyền Việt Nam, dư luận khu vực và quốc tế ngày càng thấy rõ xu hướng chống Mỹ, "phò" Nga, "khấu đầu" trước Tàu và quay lưng lại các nước tiến bộ trên thế giới trong vấn đề Ukraine.

Mặc dầu vậy, tại cuộc tiếp tân Đại sứ Mỹ Marc Knapper đến chào xã giao ngày 24/5 vừa qua ở Hà Nội, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn "niệm câu bùa chú" cũ : "Việt Nam chưa bao giờ có cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay". Cao ngạo nhưng lại thiếu tự tin. Mỗi lần tiếp xúc với đại diện Hoa Kỳ, cho dù ở cấp nào, Việt Nam cũng "run rẩy", chỉ phát triển quan hệ với Mỹ trên cơ sở "tôn trọng độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau". Kể cũng lạ, một Việt Nam "chưa bao giờ có cơ đồ, tiềm lực… như hiện nay", mà xây dựng quan hệ đối tác với Mỹ thì sợ "cách mạng màu", gặp Trung Quốc thì sợ một "Ukraine trên biển hoặc trong đất liền". Với Mỹ, không dám đi tới "đối tác chiến lược", vì sợ Tàu. Với Tàu, lại muốn kết nghĩa làm "đồng chí và anh em" (để chống Mỹ ?). Hai Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang và Ngụy Phượng Hòa mới đây còn ôm hôn nhau thắm thiết, nước mắt rưng rưng trên biên giới Việt – Trung. Dù trước đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao còn "vung tay múa chân" phản đối Tàu tập trận trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Các diễn xuất vụng về của chủ trương đối ngoại "nói một đằng làm một nẻo" khiến các đối tác có thiện chí cũng chẳng biết lối nào mà lần (2).

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp Đại sứ Mỹ Marc Knapper tại Hà Nội hôm 25/4/2022. Hình : Đại sứ quán Mỹ

Công khai "việc đốt lò" không như ý

Trong quý II năm 2022 này, Ban Tổ chức Trung ương tiếp tục triển khai thực hiện Chương trình công tác năm, tập trung cao độ để tiếp thu, hoàn thiện Đề án trình Hội nghị Trung ương 5 (khóa XIII) tới đây. Với chương trình này, Ban Tổ chức Trung ương đã tham mưu ban hành Kế hoạch triển khai Nghị quyết Trung ương 5 (khóa XIII) "về xây dựng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên". Trước Hội nghị Trung ương 5, dư luận hết sức bất ngờ, Thường trực Ban Bí thư Đảng Võ Văn Thưởng vừa cho công bố "Chiến lược công tác kiểm tra, giám sát của đảng đến năm 2030". Chiến lược này có thể như một sự răn đe đối với các đồng chí nào còn "ham" đấu tranh trong Trung ương. Tuy nhiên, nó cũng có thể là một trò boomerang. Cứ nhìn vào thực tế hoạt động của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền trong thời gian vừa qua, đảng vừa cho "xộ khám" 40 tướng lĩnh các lực lượng vũ trang (cả quân đội lẫn công an) và kỷ luật 2000 đảng viên, thì có thể kết luận "Chiến lược công tác kiểm tra, giám sát" ấy thành công hay thảm bại! Liệu có Ủy viên Trung ương nào dám đặt vấn đề về trách nhiệm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Với tư cách là Bí thư Quân uỷ trung ương và Thường vụ Đảng uỷ Công an Trung ương, ông Trọng không thể vô can trước những sai phạm nghiêm trọng của các tướng lĩnh ở cả hai Bộ Quốc phòng và Công an suốt một thời gian dài như đã biết ? (3).

Công khai những yếu kém trong công tác xây dựng đảng, một động thái bất thường khác trước Hội nghị Trung ương 5 đang thu hút công luận. Đó là việc thành lập hệ thống ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh. Đây được định hướng dư luận là để đối phó với tình trạng "trên nóng dưới lạnh" từng xảy ra ở một số địa phương thời gian vừa qua. Tại cuộc họp ngày 11/3/2022, Bộ Chính trị đã giao Ban Nội chính Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan nghiên cứu, trình Bộ Chính trị, Ban CHTW Đảng xem xét, quyết định. Đáng chú ý, chỉ trước cuộc họp Bộ Chính trị nói trên một ngày, chiều 10/3/2022, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chủ trì cuộc họp lãnh đạo chủ chốt đánh giá những vấn đề nổi bật của đất nước, tình hình quốc tế trong những tháng đầu năm 2022 và nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Cơ chế "lãnh đạo chủ chốt" này thực ra không hề tồn tại trong hệ thống quyền lực của cả đảng lẫn chính quyền (4).

Các nhánh đều muốn tăng pháp quyền

Phải chăng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã lobby nhằm áp đặt ý muốn chủ quan của ông đối với các nhánh quyền lực trong "Bộ Tứ", để khi ra họp Bộ Chính trị, chủ trương của Tổng bí thư được thông qua trót lọt ? Cách làm này của ông Trọng phản ánh sự lấn lướt của "Đảng quyền" xưa nay. Dù vậy, suốt một phần ba nhiệm kỳ, Thủ tướng Phạm Minh Chính trong vai trò nhà cải cách đã hướng các ưu tiên để tái cấu trúc lại tương quan quyền lực trong "Bộ Tứ". Việc tái cấu trúc này không chỉ phục vụ cho khung khổ vận hành nhánh "hành pháp" do ông cầm chịch, mà còn hướng đến một tình huống tuy không bất định những vẫn chứa nhiều ẩn số. Đó là liệu tại Hội nghị Trung ương 5 tới đây, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có rời chính trường giữa phần ba nhiệm kỳ và Bộ Chính trị đồng thuận cử ai là "ứng viên" cho chiếc ghế Tổng bí thư (5) ? "Lằn ranh đỏ" được đảng vạch ra trong bối cảnh bất ổn thể chế khi chức năng độc đoán bị rối loạn. Quá trình "tự diễn biến, tự chuyển hóa" của quan chức trong bộ máy diễn ra phức tạp và luôn có nguy cơ bùng phát. Nguyên nhân sâu xa của sự bùng phát này là mâu thuẫn giữa ý thức hệ cộng sản và các giá trị của kinh tế thị trường. Quá trình cải cách được khái quát là mò mẫm, "dò đá qua sông", tìm kiếm câu trả lời cho vấn đề trong khi Đảng cộng sản Việt Nam vẫn nơm nớp, kinh tế thị trường sẽ thay đổi kiến trúc thượng tầng như thế nào (6).

Trong khi đó, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Phiên họp thứ nhất Hội đồng Quốc phòng và An ninh nhiệm kỳ 2021 – 2026 từ buổi sáng 7/12 năm ngoái. Trong Phiên họp, Chủ tịch Hội đồng đã cho ý kiến cụ thể về công tác phối hợp giữa các lực lượng Quân đội, Công an và các Bộ, ban, ngành, địa phương trong phòng, chống dịch Covid-19, thúc đẩy triển khai lực lượng vũ trang tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, bảo đảm an ninh mạng và tác chiến trên không gian mạng trong tình hình hiện nay. Về chương trình năm 2022, Chủ tịch nước nhấn mạnh đến yêu cầu nắm chắc tình hình, chủ động xây dựng chiến lược tương ứng với diễn biến ở khu vực và thế giới. Chủ tịch nước đề nghị các thành viên của Hội đồng phát huy vai trò trong việc đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước. Đặc biệt là chủ động ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống cả trong trước mắt và lâu dài. Đi liền với đó là tăng cường kết hợp chặt chẽ quốc phòng, an ninh và đối ngoại, thúc đẩy đối ngoại quốc phòng, an ninh bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa (7).

Cũng lần đầu tiên, sáng 25/4/2022 mới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến phản biện về báo cáo của Chính phủ liên quan đến kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2021. Góp ý vào báo cáo của Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ghi nhận một số kết quả đạt được, nhưng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, tồn tại trong công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Là chuyên gia về tài chính – ngân hàng, Chủ tịch Vương Đình Huệ đòi hỏi phải nói thẳng, không giấu giếm : "Phải nói cho rõ việc này, chứ cứ nói kiểu ‘ba sôi hai lạnh’, nói chung chung không ai nghe đâu". Ông Huệ yêu cầu, làm tốt thì biểu dương, kém thì phê bình, kiểm điểm, chịu trách nhiệm. Cụ thể như với hai dự án lớn của quốc gia là sân bay Long Thành, đường cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn một hiện tiến độ chậm như thế nào, giải ngân được bao nhiêu phần trăm ; địa phương, bộ, ngành nào còn nhiều dự án cần đưa thẳng vào (8). Tại đợt họp chuyên đề xây dựng pháp luật của phiên thứ 9 hôm 20/3/2022, Chủ tịch Huệ đã cho ý kiến sâu sát về những vấn đề còn có nhận thức khác nhau trong quá trình xây dựng luật. Chủ tịch đề nghị các đại biểu tập trung vào một số vấn đề, phương án quy định các điều khoản chi tiết, hạn chế tối đa tình trạng "luật khung, luật ống" (Dự luật không khả thi và thiếu tính chuyên nghiệp) (9).

Lần đầu tiên, tư nhân bị "lên thớt"

Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam lần đầu tiên đã đưa ra Kết luận số 12 – KL/TW về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của đảng với công tác phòng, chống tham nhũng, trong đó bổ sung nội dung "từng bước mở rộng phạm vi phòng, chống tham nhũng ra khu vực ngoài nhà nước". Cùng với tin họp Trung ương 5, hồi cuối tháng ba và đầu tháng tư vừa qua, Bộ Công an Việt Nam đã có thông báo về việc khởi tố các vụ án về thao túng thị trường chứng khoán và lừa gạt chiếm đoạt tài sản xảy ra ở Tập đoàn FLC và Tân Hoàng Minh. Hai cựu Chủ tịch của các tập đoàn này đã bị khởi tố và bắt tạm giam gồm ông Trịnh Văn Quyết và Đỗ Anh Dũng. Hai vụ án của doanh nghiệp tư nhân được đưa vào diện theo dõi của Ban Chỉ đạo, vốn thường chỉ theo dõi các vụ án tham nhũng của các cơ quan, doanh nghiệp Nhà nước và của Đảng. Ngoài hai vụ án bổ sung vừa được nêu, Thường trực Bộ Chính trị đã thống nhất bổ sung thêm một số vụ án khác cũng bị liệt vào diện Ban Chỉ đạo quan tâm (10).

Báo mạng Finance Magnates hôm 21/4/2022 đưa tin về việc Việt Nam bắt giam, khởi tố các đại gia trong ngành chứng khoán, bất động sản. Tờ báo này đồng thời đưa ra nhận định rằng hành động trên của Chính phủ Việt Nam là nhằm nâng cao vị trí của thị trường chứng khoán nước này trong mắt quốc tế. Tuy nhiên, một số chuyên gia kinh tế lại đưa ra một số nhận định theo chiều hướng khác, khi cho rằng các vụ bắt bớ trên đều có sự chống lưng, dính líu đến các quan chức cấp cao (11). Thật ra những vụ khởi tố, bắt giam lãnh đạo các doanh nghiệp "thân hữu" gần đây đều là do các phe cánh trong đảng đấu đá, tranh giành quyền lực, chứ không phải chính quyền quyết tâm đẩy mạnh chống tham nhũng, thao túng trong thị trường tài chính. Đây là nhận xét của luật sư và tù nhân lương tâm Cù Huy Hà Vũ, từ Hoa Kỳ. Đó cũng là lý do, tại sao vấn đề này lại nóng lên bất thường trước Trung ương 5 (12).

Lê Hoàng Mai

(29/04/2022)

(1) Thế lưỡng nan của Thủ tướng Phạm Minh Chính trước khi đi Mỹ

(2) Tuyên bố của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với Đại sứ Knapper cho thấy điều gì ?

(3) Sẽ ‘cảnh cáo’ cả Tổng Bí thư, Chủ tịch Nhà nước, Thủ tướng ?

(4) Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì cuộc họp lãnh đạo chủ chốt

(5) Những cao vọng từ một tân Thủ tướng đa mưu

(6) Tân Thủ tướng Phạm Minh Chính và "Lằn ranh đỏ mong manh"

(7) Chủ tịch nước chủ trì Phiên họp thứ nhất Hội đồng Quốc phòng và An ninh nhiệm kỳ 2021-2026

(8) Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí không nói kiểu '3 sôi 2 lạnh'

(9) Hạn chế tối đa luật "khung", luật "ống" 

(10) Đưa vụ FLC và Tân Hoàng Minh vào diện theo dõi của Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng

(11) Corruption Crackdown in Vietnam Has Led to the Arrest of a Securities Firm’s CEO

(12) Bắt hàng loạt đại gia bất động sản có giúp thị trường tài chính VN thăng hạng ?

Sau khi hạ 5 tướng cảnh sát biển, ông Trọng nam tiến hạ tiếp 2 tướng. Ai bị ?

Lưu Ly, Thoibao.de, 22/04/2022

Trước thềm hội nghị Trung ương 5, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng càng cho bắt bớ ngày càng nhiều. Không những bắt bớ mà ông còn cho cách chức và kỷ luật cũng vô số. Những người nhúng chàm mà không có quen biết với ông Cụ Tổng đều phải run sợ không biết họa ập đến mình bất cứ lúc nào. Được biết, sau khi bắt giam 5 ông tướng công tác trong lĩnh vực Cảnh sát biển thì nay ông Trong lại cho kỷ luật tiếp 2 tướng. Xem ra ông Trọng thích sờ gáy tướng tá. Quy trình của Đảng cộng sản là vậy, trước khi bắt thì phải xử lý về mặt đảng, mà xử lý về mặt đảng chủ yếu là kỷ luật, còn hình thức kỷ luật như thế nào thì cũng tốn rất nhiều thời gian để bàn bạc.

Trung tướng Hồ Thanh Đình, nguyên Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý trại giam

Vẫn như thường lệ, mũi nhọn tấn công vào các cá nhân lâu nay, ông Nguyễn Phú Trọng thưởng dùng Ủy ban Kiểm tra Trung ương tiến hành kỷ luật. Được biết, ở Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ông Trọng nắm vị trí trưởng ban để tiện xử lý kỷ luật nhiều người.

Thiếu tướng Tống Mạnh Chinh, nguyên Giám đốc Bệnh viện 30-4.

Ngày 21/4, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã ra thông báo khiển trách ông Trung tướng Hồ Thanh Đình, nguyên Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý trại giam ; Cảnh cáo Thiếu tướng Tống Mạnh Chinh, nguyên Giám đốc Bệnh viện 30-4.

Kỳ họp thứ 14 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương diễn ra trong hai ngày 19 và 20/4, Ủy ban này đã xem xét nhiều nội dung, trong đó có xét đề nghị của Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương và Ủy ban Kiểm tra Trung ương quyết định thi hành kỷ luậ khiển trách Trung tướng Hồ Thanh Đình, cựu Ủy viên Đảng ủy Công an Trung ương, cựu Bí thư Đảng ủy, nguyên Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng, Bộ Công an, do đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát trong việc đề nghị xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đối với phạm nhân Phan Sào Nam vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và quy định của Bộ Công an.

Ngoài ra, Ủy ban này còn cảnh cáo Thiếu tướng Tống Mạnh Chinh, cựu Bí thư Đảng ủy, cựu Giám đốc Bệnh viện 30-4, Bộ Công an do đã vi phạm quy định trong đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế và thanh quyết toán bảo hiểm y tế. Việc mua sắm thiết bị y tế là một vấn đề nhức nhối trong các bệnh viện công hiện nay.

Kỳ họp thứ 14 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương

Tại kỳ họp thứ 13 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ông Nguyễn Phú Trọng đã có được kết luận sai phạm của các cá nhân này. Và tại kỳ họp thứ 14 lần này, Ủy ban Kiểm tra Trung ương quyết định thi hành kỷ luật khiển trách các nhân sự : Đinh Chung Phụng, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nguyên Ủy viên Ban cán sự đảng, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh ; Nguyễn Cao Sơn, Tỉnh ủy viên, Ủy viên Ban cán sự đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh, nguyên Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Ninh Bình do vi phạm các quy định trong quản lý đầu tư, xây dựng.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương có vai trò giám sát, tuy nhiên họ không chỉ giám sát mà còn có quyền kiểm tra và kết tội tập thể hoặc cá nhân về mặt đảng. Thực hiện vai trò giám sát Ủy ban này đã đưa ra kết luận như sau : Ban Thường vụ Đảng ủy Tổng Công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân, Bộ Quốc phòng nhiệm kỳ 2015-2020 đã có một số vi phạm, khuyết điểm trong việc xây dựng, tổ chức thực hiện Quy chế làm việc ; trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng vốn doanh nghiệp và việc thực hiện nhiệm vụ được giao.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã đề nghị Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương chỉ đạo, kiểm tra một số tổ chức đảng trực thuộc có liên quan đến những vi phạm, khuyết điểm. Yêu cầu Ban Thường vụ Đảng ủy Tổng Công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân kiểm điểm, xem xét trách nhiệm của các tập thể và cá nhân ; kịp thời khắc phục, sửa chữa những vi phạm, khuyết điểm đã được chỉ ra ; báo cáo kết quả về Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

Cách xử lý của Đảng cộng sản là như vậy, cứ mỗi cuộc họp xử lý một ít, vì thế đến kì họp lần sau, khi mà nhận về kết quả báo cáo, Ủy ban này sẽ giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng và quyết định một số nội dung quan trọng khác nữa. Với cách làm như vậy, ông Nguyễn Phú Trọng như tròng thòng lọng vào từ cá nhân sai phạm và siết dần. Rất khó ai thoát được.

Lưu Ly

Nguồn : Thoibao.de, 23/04/2022 

*******************

Tô Lâm bất ngờ xuất chiêu, đem quân đánh úp một ổ tội phạm chứng khoán, ai dính ?

Bảo Trâm, Thoibao.de, 22/04/2022

"Trí phú địa hào, đào tận gốc, trốc tận rễ" đấy là câu châm ngôn mà hàng thế kỷ nay, Đảng cộng sản cũng dùng nó như là một chiêu bài bị dân khi cho rằng, họ đánh phá những người giàu là vì quyền lợi tầng lớp lao động mà họ tự xưng là họ làm đại diện. Tuy nhiên, thực tế từ ba phần tư thế kỷ qua, tầng lớp lao động dưới tay chính quyền cộng sản chưa bao giờ được hưởng chút quyền lợi gì. Ngày nay, tầng lớp lao động Việt Nam xuất khẩu đi khắp thế giới làm những nghề nặng nhọc và ít lương.

Chủ tịch Louis Holdings Đỗ Thành Nhân bị bắt

Như vậy tầng lớp có tiền bị đào tận gốc là bản chất của chế độ, hiện nay cũng vậy nhưng có chút khác. Đó là họ vỗ báo những doanh nghiệp nổi tiếng lớn mạnh rồi họ triệt hạ. Trước đây có công ty Minh Phụng, Công ty Epco, công ty Tamexco, nay thì nhiều vô số kể. Chỉ mới từ tháng 3 đến nay, những người đứng đầu những doanh nghiệp lớn phải xộ khám. Những cái tên có thể kể ra như, Nguyễn Phương Hằng – CEO của Công ty Du lịch Đại Nam, Trịnh Văn Quyết – Chủ tịch FLC, Đỗ Anh Dũng – Chủ tịch kiêm CEO của tập đoàn Tân Hoàng Minh và giờ đây là một cái mới. Đó là Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Louis Holdings – Đỗ Thành Nhân và ông Đỗ Đức Nam, Tổng giám đốc Công ty cổ phần chứng khoán Trí Việt, hàng loạt người có liên quan.

Ngay tối ngày 20/4, Cơ quan Cảnh sát Điều tra (C03) Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can và bắt tạm giam ông Đỗ Thành Nhân, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty cổ phần Louis Holdings, thành viên Hội đồng Quản trị Công ty cổ phần Louis Capital và Công ty cổ phần Louis Land ; bà Trịnh Thị Thúy Linh, Giám đốc hành chính Công ty cổ phần Louis Holding ; ông Đỗ Đức Nam, Tổng giám đốc Công ty cổ phần chứng khoán Trí Việt ; Lê Thị Thùy Liên, nhân viên dịch vụ tài chính Công ty cổ phần chứng khoán Trí Việt, để điều tra về tội "thao túng thị trường chứng khoán" theo quy định tại điều 211 Bộ luật hình sự.

Cùng thời điểm đó, C03 đã tiến hành khám xét nơi ở, nơi làm việc của các bị can liên quan, trong đó có trụ sở Công ty cổ phần chứng khoán Trí Việt tại 142 Đội Cấn, Quận Ba Đình, Hà Nội.

Hiện ông Trịnh Văn Quyết đã có những bạn mới – ông Đỗ Thành Nhân

Theo C03 cho biết là họ đã đủ chứng cứ để xác định ông Đỗ Thành Nhân đã thông đồng với Đỗ Đức Nam và các cá nhân khác có liên quan đã sử dụng nhiều tài khoản giao dịch chứng khoán thực hiện mua, bán và lôi kéo người khác mua, bán chứng khoán để thao túng giá cổ phiếu của Công ty cổ phần Louis Capital (mã TGG), Công ty cổ phần Louis Land (mã BII) và các mã chứng khoán khác trái quy định pháp luật, thu lợi bất chính hàng trăm tỉ đồng.

Louis Holdings là doanh nghiệp đa ngành, có trụ sở chính tại Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh. Doanh nghiệp này có nhiều công ty thành viên, trong đó Louis Land (BII) chuyên làm bất động sản ; Angimex (AGM) chuyên về gạo, sản phẩm sau gạo ; Dược Lâm Đồng chuyên các thực phẩm chức năng ; Sametel (SMT)…

Tương tự như trường hợp ông Trịnh Văn Quyết, hồi tháng 3, Louis Holdings đã bị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán số tiền 161 triệu đồng và đình chỉ hoạt động giao dịch chứng khoán trong 2 tháng. Nguyên nhân là doanh nghiệp này đã giao dịch cổ phiếu TGG của Công ty cổ phần Louis Capital vượt quá giá trị đăng ký.

Được biết, Công ty cổ phần chứng khoán Trí Việt có tiền thân là Công ty cổ phần chứng khoán Thái Bình Dương, được thành lập vào năm 2006. Công ty hoạt động trong lĩnh vực môi giới, lưu ký chứng khoán, tư vấn đầu tư và các dịch vụ chứng khoán liên quan. Công ty này trở thành công ty đại chúng từ năm 2015 và được niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh năm 2018.

Hồi cuối tháng 1, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã thông báo xử phạt Công ty cổ phần chứng khoán Trí Việt tổng số tiền 310 triệu đồng. Trong đó, 250 triệu đồng phạt do công ty này cung cấp dịch vụ ứng trước tiền bán chứng khoán cho khách hàng nhưng không báo cáo và không được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận. Khoản phạt còn lại do công ty bố trí nhân viên chưa có chứng chỉ hành nghề thực hiện nghiệp vụ chứng khoán. Ngoài ra, công ty này phải nhận hình phạt bổ sung là đình chỉ dịch vụ ứng trước tiền bán trong 2 tháng.

Tô Lâm sau tai tiếng Thịt Bò Dát Vàng, giờ hăng hái ra quân đánh nhiều vụ án lớn, ông đang chứng tỏ là cánh tay đắc lực cho ông Tổng Trọng. Xem ra ông Tô Lâm còn rất hữu dụng cho ông tổng bí thư bất chấp ông đã gây nên tai tiếng gì.

Bảo Trâm (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 22/04/2022

Hội nghị trung ương 6 khóa XII diễn ra đầu tháng 10 trong bối cảnh bầu không khí chính trị trong nước, khu vực và quốc tế đang ẩn chứa những biến chuyển khó lường.

Hội nghị trung ương 6 khóa XII - Hình minh họa.

Một trong những trọng tâm bàn thảo của hội nghị là việc "tinh gọn bộ máy", như lời kêu gọi ra chiều cấp thiết của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trong bài diễn văn khai mạc.

Theo số liệu của báo Tuổi Trẻ, tính đến ngày 31/10/2016, tổng số công chức biên chế trong hệ thống chính trị là 3.734.302 người, tức là số công chức Việt Nam hiện chiếm đến 4% dân số (tính ra cứ 25 người Việt Nam, bất kể nam phụ lão ấu, phải cõng trên lưng một ông/bà công chức).

Để so sánh, tổng số công chức của Hoa Kỳ rơi vào khoảng 2,1 triệu, tức chỉ chiếm 0,68% trong tổng dân số khoảng 325 triệu người (nghĩa là cứ 155 người mới phải nuôi một công chức) ; còn Trung Quốc, một quốc gia tương đồng về thể chế chính trị với Việt Nam, cũng chỉ phải "nuôi" một đội ngũ công chức chiếm 2,8% dân số.

Đất nước chậm phát triển xuất phát từ nhiều nguyên do khác nhau, nhưng chắc chắn một trong những nguyên nhân chính là đội ngũ làm việc trong hệ thống công quyền. Đội ngũ công chức Việt Nam không chỉ đông đảo bậc nhất thế giới (tính theo tỷ lệ dân số), mà chất lượng thì ngay chính các nhà lãnh đạo cũng phải thừa nhận là rất bất cập. (Ông Nguyễn Xuân Phúc, khi còn là Phó Thủ tướng, đã từng phát biểu : "Trong bộ máy chúng ta có tới 30% số công chức không có cũng được, bởi họ làm việc theo kiểu sáng cắp ô đi, tối cắp về, không mang lại bất cứ thứ hiệu quả công việc nào".)

Bộ máy công chức khổng lồ như thế đặt ra ít nhất hai vấn đề hệ trọng. Thứ nhất, tỷ lệ chi thường xuyên để nuôi bộ máy thường chiếm trên 2/3 tổng chi ngân sách (từ năm 2011 đến nay đều chiếm trên 70%), khiến ngân sách chi cho đầu tư phát triển luôn ở mức èo uột (năm 2016 chỉ chiếm 20,1%), không đủ thúc đẩy nền kinh tế phát triển.

Thứ hai, mặc dù đã phải chi tới hơn 70% ngân sách để duy trì hoạt động của bộ máy, song với một đội ngũ công chức hùng hậu như vậy thì làm sao ngân sách nhà nước có thể đảm bảo cho họ một mức thu nhập đủ sống. Vì thế, tham nhũng là kết cục tất yếu của hệ thống hiện hành (không tham nhũng làm sao sống nổi với mức lương bèo bọt hiện nay).

"Ăn quen, nhịn không quen". Bắt đầu từ tham nhũng vặt, rồi dần dà, với sự "khích lệ" của cái gọi là "pháp quyền xã hội chủ nghĩa" (hay tư tưởng "ném chuột đừng để vỡ bình" của ngài Tổng bí thư), tham nhũng trở thành một thứ bệnh dịch lây lan ra toàn xã hội, với quy mô ngày càng lớn. Giờ đây, một vụ tham nhũng lên tới con số hàng nghìn tỷ VND không còn khiến công chúng cảm thấy sốc nữa, bởi họ đã quá quen. Tham nhũng làm méo mó các mối quan hệ xã hội, làm băng hoại đạo đức xã hội, và trên bình diện kinh tế thì ảnh hưởng tiêu cực đến sự phân bổ các nguồn lực xã hội, dẫn đến kết cục tất yếu là đất nước không thể phát triển lành mạnh và bền vững.

Từ hai vấn đề nêu trên, có lẽ ai cũng có thể rút ra được kết luận quan trọng là nếu không trút bỏ những gánh nặng mang tên Đảng, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể trên tấm lưng còm cõi của những người dân đóng thuế và thiết lập một hệ thống thể chế tam quyền phân lập thì không thể nào chống được tham nhũng. Chiến dịch "đốt lò" mà ngài Tổng bí thư và bộ sậu đang tiến hành nhiều lắm cũng chỉ giải quyết được phần ngọn vấn đề.

Thực ra, đây không phải là lần đầu tiên lãnh đạo cộng sản Việt Nam đặt vấn đề tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy, mà nó đã được đặt ra từ thời… kháng chiến chống Pháp. Hầu như nhiệm kỳ đại hội đảng nào, nhiệm kỳ chính phủ nào vấn điệp khúc này cũng được nêu lên, song kết quả là như những gì mà chúng ta đã thấy.

Công bằng mà nói, không phải lúc nào việc hô hào tinh gọn bộ máy của lãnh đạo Việt Nam cũng chỉ tồn tại trên giấy. Nghị quyết Hội nghị trung ương 4 khóa X "Về đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy các cơ quan Đảng, định hướng về đổi mới tổ chức bộ máy Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội" là một ví dụ.

Căn cứ theo nghị quyết đó, ngày 11 tháng 4 năm 2007, Ban Kinh tế trung ương, Ban Nội chính trung ương và Ban Tài chính - quản trị trung ương đã bị giải tán và sáp nhập vào Văn phòng trung ương Đảng theo Quyết định số 45-QĐ/TW.

Tuy nhiên, đáng tiếc là chủ trương mở đường cho xu thế cải cách thể chế đó lại chỉ tồn tại vỏn vẹn hơn 5 năm, trước khi bị đảo ngược bởi… chính nhân vật vẫn đang kêu gào "tinh gọn bộ máy" là ngài đương kim Tổng bí thư.

Ngày 28/12/2012, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký Quyết định số 158-QĐ/TW, tái lập Ban Nội chính trung ương, và Quyết định số 160-QĐ/TW, tái lập Ban Kinh tế trung ương. Chỉ riêng nhân sự của mỗi ban đảng trung ương này đã lên tới hàng trăm người (theo lời giới thiệu trên website Ban Kinh tế trung ương thì sau năm 1975 nhân sự của ban có lúc lên tới 400 người, còn sốthành viên hiện nay của Ban Nội chính trung ương là 146 người).

Ngoài ra, các ban nội chính cấp tỉnh đều đã được thành lập tại tất cả 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, với nhân sự mỗi ban xấp xỉ 30 người ; ở cấp huyện thì bộ phận giúp việc về công tác nội chính và phòng chống tham nhũng cũng được thành lập tại các huyện/thành/thị ủy. Các ban kinh tế cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thì đang được xúc tiến thành lập.

Tóm lại, bằng hai quyết định nói trên, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã giúp cho bộ máy đảng phình ra rất đáng kể, với con số "công chức đảng" ăn bám vào tiền thuế của nhân dân tăng thêm hàng ngàn người. Ngân sách nhà nước mỗi năm chi cho hai hệ thống ban đảng này chắc chắn là những con số khủng, chưa kể những thiệt hại khác mà chúng gây ra cho xã hội do bản chất tham nhũng từ trong trứng nước của chúng. Trong khi đó, những gì mà chúng làm được cho "quốc kế dân sinh" thì có lẽ ngoại trừ bản thân chúng, may ra chỉ ngài Tổng bí thư là có thể biết.

Cựu Đại biểu quốc hội Lê Nam nhận định : "Đảng phải tiên phong tinh giản bộ máy". Nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng Nguyễn Trọng Phúc thì nói : "Các cơ quan Đảng phải là nơi đầu tiên thực hiện tinh giản bộ máy".

Nghĩa là, nếu ông Nguyễn Phú Trọng muốn các đảng viên và công chúng thấy mình không phải là kẻ "nói một đàng làm một nẻo", ít nhất ông ta phải sắp xếp lại bộ máy đảng tinh gọn hơn thời điểm hai quyết định 158-QĐ/TW và 160-QĐ/TW ra đời.