Đối lập Venezuela ban bố tình trạng báo động, biểu tình tiếp tục (RFI, 12/03/2019)

Tại Venezuela, một phần đất nước vẫn chìm trong bóng tối. Quốc hội trong tay phe đối lập, đã ban hành "tình trạng báo động" vào hôm qua, 11/03/2019. Đây là một sắc lệnh minh họa cho tình hình bi thảm của Venezuela.

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro phát biểu trên truyền hình tại phủ tổng thống Miraflores, Caracas, ngày 11/03/2019. Miraflores Palace/via Reuters

Từ tối thứ Năm 07/03, nhiều bang vẫn bị mất điện. Còn tại thủ đô, điện đã được tái lập được một phần. Tổng thống tự phong Juan Guaido, ngày 12/03, kêu gọi người dân tiếp tục xuống đường biểu tình để gây sức ép đối với chính phủ Maduro.

Thông tín viên RFI, Benjamin Delille, tường thuật từ Caracas :

"Juan Guaido lợi dụng việc mất điện quy mô rất lớn này để huy động đông đảo người dân Venezuela chống lại tổng thống Maduro. Tình hình trở nên bi thảm đối với một phần lớn đất nước : Vừa không có điện, người dân vừa không có nước để sử dụng, không có xăng, không thể mua lương thực.

Do lạm phát, không còn tiền mặt, giao dịch, mua sắm đều qua thẻ tín dụng. Nỗi tức giận ngày dâng cao, nhưng không chắc là cuộc vận động hôm nay của lãnh đạo đối lập sẽ được hưởng ứng đông đảo.

Nguyên nhân dễ hiểu : Điện bị mất, mạng lưới internet, điện thoại bị tê liệt, hệ quả là một phần lớn dân chúng không biết gì về cuộc vận động biểu tình này.

Chính quyền thì tiếp tục khẳng định là bị Hoa Kỳ phá hoại. Phe đối lập đã dứt khoát bác bỏ lời giải thích trên, tố cáo ngược lại là chính quyền Maduro đã không bảo quản tốt hệ thống điện.

Người dân không mấy quan tâm đến cuộc cãi vã kể trên. Sau nhiều ngày mất điện, họ chỉ muốn một điều : Điện trở lại càng sớm càng tốt.

Tại nhiều thành phố, nạn cướp bóc gia tăng, cắt điện càng kéo dài, khả năng bùng nổ xã hội có thể diễn ra".

Mỹ duy trì áp lực đối với Maduro

Trong bối cảnh đó, ngoại trưởng Mỹ duy trì sức ép đối với chế độ Maduro. Trên mạng Twitter ngày 11/03, ông Mike Pompeo đã loan báo quyết định rút toàn bộ nhân viên ngoại giao tại Venezuela về nước do "tình hình ngày càng tồi tệ", và việc nhân viên ngoại giao của Mỹ tiếp tục hiện diện tại nước này là một "hạn chế đối với chính sách của Mỹ".

Phát biểu với báo chí, ông Pompeo tiếp tục tố cáo Nga và Cuba là nguyên nhân làm cho tình hình Venezuela xấu đi khi tiếp tục hậu thuẫn cho tổng thống Nicolas Maduro. Trước đó, ông Pompeo còn cáo buộc Cuba can thiệp trực tiếp vào nội tình Venezuela với một lực lượng quân sự "từ 20.000 đến 25.000 người".

Vào ngày 11/03, chính quyền La Habana đã bác bỏ cáo buộc của Mỹ, gọi đấy là những luận điệu "dối trá" và "vu khống".

Trọng Nghĩa

*******************

Quốc hội Venezuela tuyên bố ‘tình trạng báo động’ (VOA, 12/03/2019)

Quốc hội Venezuela, do phe đối lập nắm giữ, hôm 11/3 tuyên bố "tình trạng báo động" về việc mất điện kéo dài 5 ngày qua.

Ông Juan Guaido.

Phần lớn Venezuela, theo Reuters, tới ngày 11/3 vẫn còn mất điện, trong khi đa phần thủ đô Caracas đã có điện trở lại.

Tình trạng mất điện kéo dài từ hôm 7/3 và Tổng thống Nicolas Maduro coi đây là hành động phá hoại được sự hậu thuẫn của Mỹ.

Việc mất điện này khiến dân chúng thêm phần bất mãn trong họ đã phải chịu cảnh siêu lạm phát và khủng hoảng chính trị, sau khi thủ lĩnh đối lập Juan Guaido tuyên bố làm tổng thống lâm thời hồi tháng Một.

Hiến pháp Venezuela cho phép tổng thống tuyên bố tình trạng báo động khi vấp phải các thảm họa "gây tổn hại nghiêm trọng tới an ninh quốc gia", nhưng không nói rõ tác động thực tế của tuyên bố kiểu này.

Trong phiên họp ngày 11/3, ông Guaido cũng kêu gọi ngưng vận chuyển dầu tới đồng minh của ông Maduro là Cuba.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton ủng hộ tuyên bố này.

Ông viết trên Twitter rằng các công ty bảo hiểm và các hãng tham gia vào việc vận chuyển này "đang được thông báo", nhưng không cho biết cụ thể về các biện pháp mà chính phủ Mỹ có thể tiến hành.

**************

Mỹ tiếp tục gây sức ép lên Tổng thống Venezuela (VOA, 12/03/2019)

Cố vấn An ninh quốc gia Hoa Kỳ John Bolton hôm 10/3 lên tiếng về cuộc tranh giành quyền lực quyết liệt ở Venezuela giữa Tổng thống Nicholas Maduro và lãnh đạo đối lập Juan Guaido, người được nhiều nước trên thế giới công nhận là Tổng thông lâm thời của Venezuela.

Ông John Bolton có lời lẽ cứng rắn với Tổng thống Venezuela Nicholas Maduro

"Tôi hy vọng tương lai của ông ấy sẽ là sống ở một bãi biển xinh đẹp ở đâu đó xa Venezuela", ông Bolton nói về ông Maduro trong chương trình ‘This Week’ trên kênh ABC.

Ông Bolton nói rằng ‘đà thắng lợi đang ở về phía ông Guaido’ nhưng người dân Venezuela mới là nhân tố quyết định đảm bảo sự chiến thắng của nhà lãnh đạo đối lập.

"Có vô số những cuộc đối thoại giữa các thành viên Quốc hội và thành viên lực lượng vũ trang Venezuela về những gì có thể xảy ra, làm sao quân đội có bước chuyển để ủng hộ đối lập", ông Bolton nói.

Lên kế nghiệm ông Hugo Chavez, một người cánh tả nhiệt thành, làm Tổng thống vào năm 2013, ông Nicholas Maduro liên tục buộc tội Washington đứng đằng sau những thống khổ của đất nước ông.

"Chúng ta đang đối mặt với hành động hung hăng nghiêm trọng nhất từ chủ nghĩa đế quốc Mỹ mà Venezuela từng chứng kiến trong toàn bộ lịch sử 200 năm của đất nước", ông Maduro phát biểu tại một cuộc tập hợp mới đây của những người trung thành.

Trong khi đó, ở Washington, các vị nghị sĩ Mỹ cũng gửi đi thông điệp đến Venezuela.

"Cuộc chiến đấu của các bạn để giành tự do và khôi phục nền dân chủ cũng là cuộc chiến đấu của chúng tôi, và thế giới tự do đã và sẽ không quên các bạn", Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio của tiểu bang Florida, chủ tịch tiểu ban Tây Bán Cầu thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, phát biểu tại một phiên điều trần hồi tuần trước.

"Gửi đến các quan chức của chế độ Maduro : nếu quý vị muốn có tương lai ở Venezuela, và nếu quý vị muốn có một tương lai không còn dính các lệnh trừng phạt của Mỹ vốn sẽ theo quý vị ở bất cứ nơi nào trên thế giới thì quý vị phải công nhận Tổng thống lâm thời hợp pháp, Juan Guaido, và chớ để tay quý vị nhuốm máu", Thượng nghị sĩ Bob Menendez của tiểu bang New Jersey, thành viên Dân chủ hàng đầu trong Ủy ban đối ngoại Thượng viện, nói.

Nhiều thành viên Đảng Dân chủ ủng hộ các lệnh trừng phạt mà chính quyền Tổng thống Donald Trump áp đặt lên chế độ của ông Maduro nhưng cũng nói rằng việc Mỹ can thiệp quân sự không nên tính đến.

"Những lời nói chuyện phiếm về hành động quân sự thật sự sẽ làm cho những kẻ độc tài thêm mạnh bạo" Thương nghị sĩ Dân chủ Tim Kaine của bang Virginia nói. "Quan tâm duy nhất của chúng tôi là hòa bình, tự do và dân chủ cho người dân Venezuela. Thế thôi".

Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ ở Venezuela đã tìm cách đảm bảo với các nghị sĩ rằng hành động quân sự sẽ không được xem xét.

"Đó chắc chắn là điều không mong muốn và đó không phải là con đường mà chính quyền đang đi", Đặc sứ Mỹ về Venezuela, ông Elliot Abrams, nói trước Ủy ban của Quốc hội.

Phát biểu ở Nhà Trắng hồi tháng trước, ông Bolton nói rằng Tổng thống Trump đang ‘để ngỏ mọi khả năng trên bàn’ về Venezuela. Tuy nhiên, hôm 10/3, ông từ chối đưa ra dự đoán.

"Chúng ta sẽ chờ xem điều gì sẽ xảy ra", ông Bolton nói trên chương trình "This Week".

*******************

Mỹ rút hết nhân viên ngoại giao ra khỏi Venezuela (VOA, 12/03/2019)

Hoa Kỳ sẽ rút tất cả các nhân viên ngoại giao còn lại khỏi Venezuela trong tuần này do tình hình xấu đi sau nhiều tháng bất ổn chính trị, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết vào cuối ngày thứ Hai 11/3.

Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Caracas, Venezuela.

Hãng tin Reuters trích tuyên bố của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết "Quyết định rút hết nhân viên ngoại giao này cho thấy tình hình ở Venezuela đang xấu đi, cũng như kết luận rằng sự hiện diện của nhân viên ngoại giao Hoa Kỳ tại đại sứ quán ở đây đã trở thành một hạn chế đối với chính sách của Hoa Kỳ".

Trước đó vào ngày 24/1, Washington ra quyết định rút tất cả thân nhân của nhân viên ngoại giao và giảm nhân viên đại sứ quán xuống mức tối thiểu do tình trạng bất ổn trong cuộc bầu cử tổng thống của Venezuela.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ không cho biết thông tin chi tiết hoặc đưa ra thời hạn cuối phải rút khỏi đại sứ quán ở thủ đô Caracas.

Hôm 11/3, Quốc hội Venezuela tuyên bố "tình trạng báo động" do mất điện kéo dài năm ngày, đã làm tê liệt nước này và khiến hàng triệu người dân phải vật lộn để tìm thức ăn và nước uống.

Hôm 11/3, Bộ trưởng Thông tin Jorge Rodriguez lên truyền hình cho biết Venezuela sẽ đình chỉ các hoạt động kinh doanh và đóng cửa trường học vào 12/3 do mất điện.

Việc mất điện đã làm tăng thêm sự bất mãn ở một quốc gia đang bị lạm phát phi mã và khủng hoảng chính trị trầm trọng sau khi ông Juan Guaido, lãnh đạo phe đối lập, tuyên bố làm tổng thống lâm thời vào tháng 1 và nói rằng việc Tổng thống Nicolas Maduro tái đắc cử vào năm 2018 là một vụ lừa đảo.

********************

Venezuela vẫn tê liệt vì cúp điện, đối lập đòi hỏi tình trạng khẩn cấp (RFI, 11/03/2019)

Một lần nữa, chính quyền Venezuela hôm qua 10/03/2019 lại ra lệnh đóng cửa các trường học và cơ quan hành chính, trong bối cảnh toàn quốc vẫn bị tê liệt do cúp điện từ hôm thứ Năm 070/3. Thủ lãnh đối lập Juan Guaido kêu gọi Quốc hội thông qua "tình trạng khẩn cấp".

Cảnh người dân ở Petare, ngoại ô Caracas, xếp hàng mua thực phẩm trong lúc thành phố mất điện. Ảnh chụp ngày 10/03/2019. Juan BARRETO / AFP

Đã bốn đêm liên tiếp, Venezuela tiếp tục chìm trong bóng tối. Phía ông Maduro tố cáo bị Mỹ phá hoại, nhưng đối lập cáo buộc chính quyền từ nhiều năm qua không bảo trì mạng lưới điện. Sân bay phải kiểm tra an ninh bằng phương pháp thủ công, đã có ít nhất 15 bệnh nhân tử vong do không được chạy thận. Người dân cố tìm cách sống sót trong khi cả nước không còn điện nước, không có phương tiện giao thông và liên lạc.

Từ Caracas, thông tín viên Benjamin Delille tường thuật :

"Từ hôm thứ Sáu đến nay, đa số các cửa hàng và siêu thị tại Caracas đều đóng cửa. Do siêu lạm phát, những tờ giấy bạc hầu như đã biến mất, và điện bị cúp nên các thiết bị đọc thẻ tín dụng trở nên vô dụng. Ở lối vào Petare, vùng ngoại ô lớn nhất Venezuela, hàng trăm người xếp hàng chờ trước những cửa hiệu nhỏ có máy phát điện.

Maria cho biết : "Hầu như không còn một cửa hàng nào có điện để có thể trả tiền, nhưng ở đây thì được. Chẳng còn tiền mặt, nên nếu không có điện thì người mua không thể thanh toán được".

Còn Francisco sau hai tiếng đồng hồ chờ đợi rốt cuộc cũng đã có thể mua sắm. Do tủ lạnh không còn hoạt động, nên anh phải chọn lựa. Francisco cho biết : "Chúng tôi cố gắng mua những loại thực phẩm không bị hư hỏng như gạo, bột mì, trứng…là những thứ không cần phải giữ trong tủ lạnh, để trữ lại ăn dần".

Phía sau quầy, cô bán hàng Ingrid gật đầu đồng tình : Từ hôm thứ Sáu cô đã bị mất tất cả những thức ăn để trong tủ lạnh. Ingrid nói : "Tất cả những loại thịt mà tôi có đều bị hỏng, tôi phải quăng hết vào thùng rác. Thế là một tháng lương đã tiêu tùng. Coi như cả tháng tôi chẳng làm gì cả, tôi lao động không công".

Tất cả những người khách đang chờ đợi đều cư ngụ tại những khu phố bình dân. Họ không cần biết nạn cúp điện là do bị phá hoại hay do mạng lưới không được bảo trì, đơn giản chỉ muốn rằng tình trạng này phải chấm dứt. Và Venezuela sẽ trở lại thành một đất nước bình thường".

Thụy My

********************

Mất điện ở Venezuela : Cướp bóc khi tuyệt vọng gia tăng (BBC, 11/03/2019)

Hôm thứ Hai, chính phủ Venezuela đã ra lệnh cho các trường học và doanh nghiệp đóng cửa do việc mất điện đã kéo dài đến ngày thứ năm. Phe đối lập nói rằng có ít nhất 17 người đã chết vì mất điện. Người dân thủ đô Caracas chia sẻ với phóng viên Will Grant của BBC về nỗi tuyệt vọng ngày càng tăng của họ.

Nhiều nơi ở Venezuela, gồm cả Caracas, đang chìm trong đêm tối

Cứ mỗi giờ trôi qua mà không có điện, Venezuela, quốc gia đang đứng trên bờ vực, phải hứng chịu thêm nhiều đau thương và căng thẳng.

Trong khi các băng đảng thân chính phủ được gọi là "colectivos" chạy xe máy trên những con đường tối tăm để giữ trật tự tại các điểm súng, thì các vụ cướp bóc lẻ tẻ vẫn diễn ra làm gia tăng nỗi tuyệt vọng cho người dân Venezuela.

Thật khó để hiểu hết những khó khăn vì mất điện ở đây trong bốn ngày qua.

Nhiều nơi trên cả nước bị mất điện và thật không dễ để nắm được toàn bộ tình hình. Ngay cả khi có điện trở lại thì nó cũng bị ngắt quãng và chỉ tổn tại trong vài giờ.

Có thể thấy rõ, người dân tại nhiều khu vực ở Venezuela đang phải vật lộn với cuộc sống kể từ khi bị mất điện vào thứ Năm tuần trước.

Cuộc sống không internet, không điện thoai, không ngân hàng, không máy rút tiền, không nồi cơm điện hoặc không điều hòa thật khó khăn đối với nhiều người, đặc biệt là những người có thu nhập thấp.

Trên bờ vực

"Tôi có con trai hai tuổi. Tối qua chúng tôi chẳng có gì để ăn cả", Majorie nói với vẻ tức giận bên ngoài một siêu thị trong khu phố Terrazas del Club Hípico ở Caracas.

Một cửa hàng gần nhà cô đã bị cướp và một người hàng xóm đã cho cô ít cơm, Majorie nói.

"Tôi đã đổ thêm ít nước, cho thêm ít đường vào số cơm đó rồi đút cho con trai ăn. Hôm nay nó cũng hỏi tôi có gì ăn không, nhưng tôi biết lấy gì cho nó ăn bây giờ ? Tôi có thể chịu đói. Đối với người lớn, một cốc nước cũng đủ sống qua ngày. Nhưng một đứa trẻ thì phải làm sao đây ?"

Sau lưng chúng tôi, một nhóm các bà mẹ tuyệt vọng và đau khổ không kém bắt đầu đập cửa siêu thị để được vào bên trong.

Bên trong siêu thị, máy tính tiền và máy quẹt thẻ không hoạt động, và nhân viên chỉ nhận thanh toán bằng đô la Mỹ.

"Ở Venezuela chúng tôi không dùng đô la, chúng tôi cũng không được trả bằng đô la, mà chúng tôi được trả bằng tiền Bolivars", Majorie nói với giọng tức giận.

"Chúng tôi không muốn cướp phá các cửa hàng, chúng tôi không muốn gây ra những chuyện này. Cái chúng tôi muốn là đồ ăn. Chúng tôi đói".

Bác sĩ biểu tình để nêu bật khó khăn của bệnh nhân

Đấu tranh để sinh tồn

Đối với một số khác, vấn đề còn nghiêm trọng hơn việc thiếu thức ăn.

Patricia (không phải tên thật) hiện là nhân viên kỹ thuật phòng thí nghiệm của một bệnh viện nhi ở Caracas.

Lo sợ sẽ gặp rắc rối, Patricia gặp tôi tại một nơi cách xa bệnh viện JM de los Rios để nói về ảnh hưởng của việc mất điện lên các bệnh nhân.

"Hôm thứ Năm, không ai có thông tin gì về việc tại sao máy phát điện khẩn cấp của bệnh viện không khởi động. Tại khoa chăm sóc đặc biệt, câu hỏi chuyện gì đang xảy ra và tại sao mọi chuyện lại như vậy vẫn chưa có hồi đáp".

Một đồng nghiệp nói với Patricia rằng, các các bệnh nhi đang được cứu sống bằng hô hấp thủ công.

Ở đó, nhiều trẻ sơ sinh và trẻ vài tháng tuổi vẫn cần sự chăm sóc đặc biệt.

"Khi đi qua các phòng bệnh, chúng tôi nhìn thấy một bà mẹ đang khóc và phát hiện ta một trong những đứa bé đã chết", Patricia nói.

Mặc dù đội ngũ nhân viên y tế đã cố gắng hết sức, một trẻ sơ sinh khác cũng đã chết sau đó.

Một máy phát điện cuối cùng cũng đã được đưa đến bệnh viện. Tuy nhiên trong bối cảnh hỗn loạn vì mất điện, máy phát điện này không được chuyển đến bởi các quan chức y tế hay chính phủ mà bởi "colectivos" - các băng đảng thân chính phủ.

Nhiều siêu thị bị cướp

Không có tiền, không có đám tang

Việc mất điện không chỉ khiến an ninh lương thực và ngành y tế tan rã, mà nó thậm chí còn khiến người chết cũng không được yên nghỉ.

Con trai của María Errazo bị giết ở khu phố nghèo nơi bà sống vào hôm thứ Năm, ngày đầu tiên mất điện. Từ đó đến nay, thi thể anh ta vẫn nằm ở nhà xác Bello Monte.

Do hầu hết các văn phòng chính phủ đã đóng cửa từ chiều thứ Năm, María đã không thể làm các thủ tục cần thiết để xem thi thể con trai hay đưa nó về để chôn cất.

Nếu có văn phòng mở cửa thì cũng không thể sử dụng máy in hay kết nối với internet. Theo đó, María cũng sẽ không nhận được xác nhận chính thức về việc con trai bà bị giết như thế nào.

Thậm chí nếu María có thể đưa xác con trai về nhà thì bà cũng không có tiền để tổ chức đám tang. Siêu lạm phát tràn lan ở Venezuela đã cướp đi khoản tiết kiệm nhỏ mà bà có.

"Chúng tôi không có tiền", María nói với giọng buồn bã vì không thể giúp con trai yên nghỉ. Các ngân hàng đã đóng cửa và cũng không có nhiều điểm gọi điện thoại.

"Tôi thậm chí không thể gọi nổi một cuộc điện thoại để tìm cách giải quyết", María nói.

Khi màn đêm buông xuống, chúng tôi nghe nói siêu thị mà chúng tôi đến sáng nay đã bị cướp.

Chúng tôi chạy ngay đến đó, đúng lúc thấy hàng chục người dân địa phương bị bắt giữa trong khi mẹ, vợ và con gái họ nổi cơn thịnh nộ với lực lượng an ninh nhà nước.

"Chúng tôi phải làm sao bây giờ ?" một người phụ nữ hét lên. "Cháu của chúng tôi đang chết đói kia kìa".

Lời kêu cứu của cô kết thúc một ngày nữa ở Venezuela, nơi sự hỗn loạn vẫn diễn ra trong bóng tối.

**********************

Venezuela : Dân chúng tiếp tục rầm rộ biểu tình ủng hộ Juan Guaido (RFI, 10/03/2019)

Đông đảo người dân Venezuela hôm qua 09/03/2019 lại xuống đường biểu tình, một bên để ủng hộ tổng thống đương nhiệm Nicolas Maduro, một bên đứng về phía tổng thống lâm thời Juan Guaido.

Venezuela : Tổng thống tự phong Juan Guaido trong cuộc biểu tình tại Caracas, ngày 9/03/2019. Reuters/Ivan Alvarado

Các cuộc biểu tình diễn ra trong bối cảnh đợt mất điện kéo dài trên diện rộng chưa từng có từ tối ngày 07/03 khiến cả nước rơi vào cảnh hỗn loạn, 15 bệnh nhân chết vì không được chạy thận.

Chính phủ Maduro đã làm mọi việc để ngăn không cho Juan Guaido phát biểu trước người ủng hộ, nhưng đã thất bại.

Từ Caracas, thông tín viên RFI Benjamin Delille phân tích :

"Đây là một thành công mới mang tính biểu tượng cho Juan Guaido. Sau khi trở về Venezuela hôm thứ Hai tuần trước với sự đón chào của nhiều người, mặc dù trước đó ông bị đe dọa là sẽ bị bắt giữ, Juan Guaido một lần nữa tránh được những khó khăn mà chính phủ Venezuela muốn gây ra cho ông.

Những thành công này của Juan Guaido đã sỉ nhục tổng thống Nicolas Maduro và thắt chặt mối liên hệ của Guaido với người ủng hộ ông. Giờ đây, một phần công luận thực sự tôn vinh ông. Mỗi khi Juan Guaido xuất hiện, đám đông hô vang tên ông. Đối với họ, ông là người mang lại may mắn.

Cho dù vậy, trên thực tế, phe đối lập vẫn chưa thực hiện được lời hứa làm suy yếu chính phủ : Giới quân sự vẫn không bỏ rơi tổng thống của họ, hàng cứu trợ nhân đạo vẫn bị chặn ở biên giới và Nicolas Maduro vẫn nắm quyền lực.

Không biết là Juan Guaido còn có thể tiếp tục huy động những người ủng hộ ông cho đến bao giờ. Ý thức được là chính phủ sẽ không nhân nhượng, ngày càng có nhiều người đòi hỏi có sự can thiệp quân sự từ nước ngoài.

Tuy nhiên vấn đề là dường như các nước sẽ không can thiệp quân sự vào Venezuela, vì có quá nhiều quốc gia ủng hộ phe đối lập của Guaido bác bỏ kế hoạch này".

Thùy Dương

Lãnh đạo đối lập Venezuela về nước bất chấp đe dọa sẽ bị bắt (VOA, 05/03/2019)

Lãnh đạo Venezuela Juan Guaido về đến sân bay Caracas hôm 4/3 sau khi vi phạm một lệnh cấm ra nước ngoài do tòa án áp đặt với việc viếng thăm một số quốc gia Mỹ Latin để tranh thủ sự ủng hộ cho chiến dịch lật đổ Tổng thống Nicolas Maduro.

Ông Guaido phát biểu tại một cuộc biểu tình chống chính phủ ở Caracas

Những chi tiết của chuyến đi về của ông Guaido được giữ kín. Ông xuất hiện ở sân bay quốc tế Maiquetia mà không báo trước và gặp gỡ đại sứ các nước Châu Âu tại sảnh đến, theo lời các nhân chứng.

Trước đó ông tuyên bố sẽ quay về để lãnh đạo các cuộc biểu tình trong dịp lễ Carnival vào ngày 4/3 và 5/3 và vài trăm ủng hộ viên phe đối lập đã tập trung ở quận Las Mercedes ở thủ đô Caracas để chờ đợi ông.

"Quay trở lại đất nước yêu dấu của chúng ta ! Venezuela, chúng tôi vừa mới đi qua cửa xuất nhập cảnh và giờ đây chúng tôi hướng đến nơi có đồng bào của chúng ta," ông Guaido viết trên Twitter sau khi đến sân bay.

Việc ông Guaido trở lại quê nhà có thể trở thành điểm xung đột kế tiếp trong cuộc đối đầu với Tổng thống Maduro vào lúc ông Guaido tìm cách duy trì thời cơ và thúc đẩy những nước ủng hộ ông tiếp tục cô lập hơn nữa chính phủ xã hội chủ nghĩa của ông Maduro. Hầu hết các nước phương Tây đã công nhận ông Guaido là nguyên thủ chính đáng của Venezuela.

Khả năng ông bị bắt giữ có thể khiến cho phe đối lập làm nổi bật cách chính quyền Maduro đàn áp đối thủ chính trị và khiến cho Hoa Kỳ áp đặt những lệnh trừng phạt còn hà khắc hơn nữa. Tuy nhiên, nếu ông Guaido bị bắt thì việc này cũng sẽ làm cho phe đối lập mất đi một nhân vật lãnh đạo công khai vốn đã đem lại đoàn kết sau nhiều năm đấu đá nội bộ.

"Khi tôi về tới, cho dù nhà độc tài có đi con đường nào đi nữa, chúng ta sẽ vẫn tiếp tục," ông Guaido phát biểu trong một thông điệp ghi âm sẵn được đăng trên tài khoản Twitter của ông vào sớm ngày 4/3.

Ông Guaido đã bí mật rời Venezuela đi Colombia hôm 23/2 để điều phối các nỗ lực đưa viện trợ nhân đạo vào Venezuela hầu giảm bớt tình trạng thiếu hụt thực phẩm và thuốc men lan rộng. Chuyến đi này đã vi phạm lệnh cấm của Tòa án Tối cao.

Quân đội đã chặn các đoàn xe tải chở viện trợ đến từ Colombia, dẫn đến xung đột khiến ít nhất 6 người thiệt mạng dọc theo biên giới với Brazil, các tổ chức nhân quyền cho biết.

Từ Colombia, ông Guaido ghé Argentina, Brazil, Ecuador và Paraguay để tranh thủ thêm sự ủng hộ cho chính phủ chuyển tiếp trước khi tổ chức bầu cử tự do và công bằng.

Hôm 3/3, ông đã đáp máy bay từ thị trấn Salinas ven biển của Ecuador, nhưng kể từ đó đã không xuất hiện công khai.

Đại sứ từ một số nước Châu Âu đã có mặt tại sân bay Maiquetia của thủ đô Caracas. Đại sứ Tây Ban Nha cho biết họ đã được mời tới để chào đón Guaido.

Tổng thống Maduro, người gọi ông Guaido là ‘bù nhìn của Mỹ đi kêu gọi đảo chính’ và bác bỏ có khủng hoảng nhân đạo ở Venezuela, đã nói rằng việc bắt giữ ông Guaido tùy thuộc vào hệ thống tư pháp.

"Ông ta không thể đi rồi về. Ông ấy phải đối mặt công lý và công lý đã cấm ông ta rời đất nước," ông Maduro phát biểu với kênh ABC News hồi tuần trước.

Những người biểu tình ở Caracas, nhiều người trong số họ mặc đồ trắng và phất cờ Venezuela, nói rằng nếu ông Guaido bị bắt giữ thì sẽ có thêm những cuộc biểu tình mới. "Nếu chế độ này còn một chút lương tâm nào thì họ không nên bắt giữ ông Guaido bởi vì nhân dân thật sự sẽ không thể nào chấp nhận điều đó," ông Franklin Lopez, một người dân 60 tuổi, nói.

******************

Nhà Trắng sắp ra lệnh trừng phạt mới đối với Cuba do hậu thuẫn ông Maduro (VOA, 04/03/2019)

Nhà Trắng sẽ sớm áp dụng các biện pháp trừng phạt mới đối với chính phủ Cuba về việc ủng hộ chế độ của Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, đài truyền hình Fox News trích một nguồn tin thân cận với nhóm an ninh quốc gia của Tổng thống Donald Trump cho biết hôm 4/3.

Tòa đại sứ Hoa Kỳ tại Cuba.

Chính quyền của ông Trump từ lâu đã tìm mọi cách để tăng cường cấm vận kinh tế đối với Cuba và đã bãi bỏ một số sắc lệnh do chính quyền Obama ban hành, theo NBC News.

NBC News cho biết chính quyền TT Trump dự kiến sẽ cho phép các tòa án Hoa Kỳ xét xử các vụ công dân Mỹ kiện các công ty nước ngoài làm ăn kinh doanh ở Cuba và bị chính quyền Cuba tịch thu tài sản.

Động thái chống lại Cuba của Tổng thống Trump có thể áp dụng theo Đạo luật Helms-Burton, theo Fox News.

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang xem xét việc thi hành Điều khoản III của Đạo luật Helms-Burton, cho phép công dân Hoa Kỳ khởi kiện các công ty và cá nhân ngoại quốc về tài sản bị chính quyền Cuba tịch thu.

Đạo luật Helms-Burton, với tên gọi khác là Luật Cuba Tự do và Đoàn kết Dân chủ, củng cố và tiếp tục thực thi các biện pháp cấm vận của Mỹ đối với Cuba, đồng thời mở rộng việc áp dụng các điều khoản đối với các quốc gia, tổ chức khác có buôn bán, trao đổi với Cuba.

Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodriguez lên tiếng nói rằng động thái của chính quyền Trump là hành động "tống tiền chính trị và vi phạm luật pháp quốc tế".

Hôm 1/3, Mỹ đã tăng cường nỗ lực truất quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro bằng cách áp đặt thêm các chế tài mới và hủy bỏ 49 thị thực nhập cảnh vào Mỹ của các "những cá nhân chịu trách nhiệm về việc phá hoại nền dân chủ của Venezuela".

*******************

Venezuela : Juan Guiado khẳng định về nước bất chấp lệnh bắt (RFI, 03/03/2019)

Tổng thống lâm thời tự phong Venezuela Juan Guaido tiếp tục khẳng định sẽ về nước vào ngày mai 04/03/2019. Song hiện vẫn chưa rõ ông sẽ về bằng cách nào và như thế nào. Trong khi chờ đợi, lãnh đạo đối lập tiếp vòng công du nhiều nước Nam Mỹ để tìm hậu thuẫn.

Lãnh đạo đối lập Juan Guaido (G) trong chặng dừng chân tại Ecuador, ngày 2/3/2019. Reuters/Daniel Tapia

Ecuador là chặng dừng chân tiếp theo của ông Guadio. Khi tiếp đón ông Guaido vào chiều 02/03/2019, tổng thống Ecuador, Lenin Moreno, tuyên bố ủng hộ tổng thống lâm thời Venezuela, hiện đã được khoảng 50 nước trên thế giới ủng hộ, với mục tiêu tiến hành một "cuộc chuyển giao dân chủ" tại Venezuela. Sau Ecuador, ông Juan Guaido có thể sẽ đến Peru ngày 03/03, trước khi về nước.

Từ Caracas, thông tín viên RFI Benjamin Delille giải thích :

"Ông Juan Guaido không ngừng nhắc lại rằng ông sẽ trở về Venezuela, nhưng mỗi lần ông lại hoãn lại quyết định trở về. Không chỉ những người ủng hộ mong ông về, mà chính quyền cũng đang chờ để còng tay bắt Guaido.

Tổng thống Nicolas Maduro đã nói : Juan Guaido sẽ phải trả lời Tư pháp. Từ cuối tháng Giêng, ông bị cấm rời khỏi lãnh thổ Venezuela trong khuôn khổ một cuộc điều tra sơ bộ của Tòa Án Tối Cao (ủng hộ chính phủ), được mở ra sau khi ông Guaido tuyên bố là tổng thống lâm thời.

Trong khi đó, các quốc gia ủng hộ nhà đối lập Venezuela, như Nhóm Lima, đã cảnh cáo chính quyền Maduro rằng việc bắt ông Juan Guaido sẽ là hành động vượt lằn ranh đỏ. Nhưng ngoài việc tăng cường các biện pháp trừng phạt kinh tế, vẫn chưa rõ là các nước đó có thể làm gì, vì khả năng sử dụng vũ lực để giải quyết cuộc khủng hoảng Venezuela đã bị loại bỏ ngay từ thứ Hai 25/02.

Ông Juan Guaido đang đối mặt với thế lưỡng nan mà tất cả các nhà đối lập Venezuela trước đó đã phải trải qua : ở lại nước ngoài và trở thành nhà đối lập lưu vong, thì bị cắt đứt với thực tế của người dân Venezuela, hay là bị bắt và chịu nguy cơ là uy tín mà ông gây dựng được sẽ mang lợi cho Nicolas Maduro, một khi làn sóng phẫn nộ qua đi".

Nga cáo buộc Mỹ gây "ảnh hưởng phá hoại" ở Venezuela

Ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov đã điện đàm với đồng nhiệm Mỹ Mike Pompeo ngày 02/03 và thẳng thắn lên án Mỹ "gây ảnh hưởng phá hoại" ở Venezuela và "can thiệp lộ liễu vào chuyện nội bộ của một Nhà nước có chủ quyền".

Trong bản thông cáo của bộ Ngoại Giao Nga, được AFP trích dẫn, ngoại trưởng Lavrov cho biết Matxcơva sẵn sàng tổ chức các cuộc tham vấn song phương với Washington về vấn đề Venezuela, với điều kiện là những buổi tham vấn đó phải "tuân thủ chặt chẽ những nguyên tắc của Hiến chương Liên Hiệp Quốc".

Thu Hằng

*******************

Cocain : Nguồn sống của quan chức và nền kinh tế Venezuela (RFI, 03/03/2019)

Cả giới tướng lĩnh quân đội lẫn quan chức cao cấp của chính phủ Venezuela dường như đều tham gia "bảo kê" cho hoạt động phi pháp của các băng đảng trên lãnh thổ nước này. Venezuela là một mắt xích chủ đạo trong mạng lưới vận chuyển cocain quốc tế. Hoạt động buôn lậu siêu lời này đang đè nặng lên đất nước trong giai đoạn khủng hoảng hiện nay.

Bộ trưởng Nội Vụ Pháp Manuel Valls bên cạnh các gói cocain giấu trong nhiều vali đến từ Venezuela, bị tịch thu ở sân bay Roissy Charles de Gaulle, ngày 21/09/2013. AFP/Kenzo Tribouillard

RFI ngày 14/02/2019 đăng tải bài "Trọng lượng của cocain trong cuộc khủng hoảng Venezuela hiện nay", phỏng vấn nhà nghiên cứu David Weinberger, thuộc Viện Cao Học về An Ninh và Tư Pháp (Institut des Hautes Etudes de la Sécurité et de la Justice, INHESJ). Sau đây là phần tóm lược các nhận định của nhà nghiên cứu David Weinberger.

Venezuela : Trạm trung chuyển cocain từ Nam Mỹ ra thế giới

David Weinberger phân tích hai yếu tố. Thứ nhất, Venezuela có vị trí địa lý lý tưởng, nằm ở phía bắc của Nam Mỹ, gần với thị trường Bắc Mỹ rộng lớn, đồng thời hướng cả đến thị trường Châu Âu thông qua con đường trực tiếp từ một số nước như Pháp và Tây Ban Nha, hoặc gián tiếp qua ngả Tây Phi. Yếu tố thứ hai là Venezuela có đường biên giới dài với Colombia, nhà sản xuất cocain lớn nhất thế giới và đang đạt kỷ lục lịch sử về sản lượng, khoảng 1.410 tấn vào năm 2016.

Cocain được vận chuyển theo hai bước. Bước thứ nhất liên quan đến khối lượng cocain được chuyển từ Colombia sang Venezuela. Các bang Colombia nằm ở biên giới sản xuất cocain và chuyển số hàng này sang Venezuela bằng đường bộ hoặc các đường thủy, còn được gọi là "những đường cao tốc" trong rừng Amazon rộng lớn. Có rất ít phi vụ vận chuyển bằng máy bay, vì các chuyến bay cất cánh từ Colombia đều bị kiểm soát rất nghiêm ngặt. Ở bước thứ hai, một khi đã tới Venezuela, cocain được xuất khẩu ra thị trường nước ngoài chủ yếu bằng đường hàng không và tầu thủy.

Hiện không có số liệu chính thức về khối lượng cocain trung chuyển ở Venezuela, nhưng theo lời khai năm 2008 của một ông trùm ma túy, mỗi tuần băng đảng này vận chuyển khoảng 30 tấn cocain, như vậy là gần 360 tấn mỗi năm. Con số này tương đương với khoảng 1/4 sản lượng của Colombia vào thời kỳ đó.

Cocain : Nguồn thu ngoại tệ của Venezuela

Theo nhà nghiên cứu Pháp, vận chuyển cocain mang về khoảng 500 triệu đô la mỗi năm cho nền kinh tế Venezuela. Với những khó khăn do khủng hoảng kinh tế và đồng bolivar mất giá, ngoại tệ có được từ buôn bán ma túy bất hợp pháp là nguồn thu vô cùng quan trọng cho Venezuela.

Giống như nhiều nước Nam Mỹ nằm gần các vùng sản xuất cocain (Colombia, Pêru, Bolivia), mạng lưới phân phối loại ma túy này được hình thành từ những năm 1990 và Venezuela không phải là trường hợp ngoại lệ. Hai viên tướng của Venezuela bị bắt vào năm 1993 vì liên quan đến mạng lưới vận chuyển ma túy.

Sau đó, việc vận chuyển cocain qua ngả Venezuela tăng lên đáng kể sau khi xảy ra khủng hoảng ngoại giao giữa Caracas và Washington. Năm 2005, tổng thống Hugo Chavez quyết định trục xuất Lực lượng chống ma túy của Mỹ (DEA) hoạt động ở thủ đô Caracas, vì cáo buộc Hoa Kỳ giật dây một âm mưu đảo chính vào năm 2002. Sự kiện này đã chấm dứt mọi hợp tác chống buôn bán ma túy ở Venezuela.

Ngoài ra, hoạt động chống buôn bán ma túy của Mỹ và Liên Hiệp Châu Âu dựa vào hệ thống radar theo dõi ở vùng núi Andes. Nhưng sau năm 2005, chính quyền Caracas đã ngừng cung cấp thông tin radar về lãnh thổ Venezuela và điều này đã tạo ra một "vùng đen", nơi các loại máy bay, bất kể lớn nhỏ, có thể vận chuyển cocain sang nơi khác mà không bị nhận dạng.

Nguồn gốc của tình trạng buôn bán ma túy ở Venezuela

Nhà nghiên cứu David Weinberger nhấn mạnh đến việc Venezuela và Colombia gắn bó với nhau về mặt lịch sử vì trước đây, cả hai nước nằm trong vùng Đại Colombia thuộc Tây Ban Nha. Hai nước vẫn giữ mối liên hệ về ngôn ngữ, văn hóa và chính trị.

Ngoài đối phó với nạn buôn bán cocain, Colombia còn phải đối đầu với các cuộc nội chiến ngay từ thập niên 1990 với nhiều lực lượng nổi dậy FARC (Lực lượng vũ trang Cách mạng Colombia), ELN (Quân đội Giải phóng Quốc gia) và lực lượng bán quân sự. Những lực lượng nổi dậy này sử dụng vùng biên giới với Venezuela làm một trong những hậu phương để cung cấp lương thực, huấn luyện và tẩu thoát khi phía chính quyền Colombia tổ chức những cuộc tấn công gay gắt.

Từ thập niên 1990, các tổ chức FARC và ELN đã thiết lập các mối quan hệ kinh tế có liên quan đến buôn bán ma túy. Và từ khoảng những năm 2000, các nhóm này đã bắt tay với nhiều nhân vật quan trọng trong mạng lưới vận chuyển cocain ở Venezuela.

Tướng lĩnh cao cấp Venezuela tham gia vận chuyển cocain

Ngay từ thập niên 1990, nhiều tướng lĩnh của Venezuela đã tham gia vận chuyển cocain và bị kết án. Vì thế mà xuất hiện từ "băng đảng Mặt Trời - Los Soles", vì các tướng không đeo "sao" trên quân phục mà là hình "mặt trời".

Một ông trùm ma túy, Walid Makled Garcia, bị bắt năm 2008, khai rằng tất cả các mối quan hệ của y đều là cấp tướng. Người này đã trả tiền cho khoảng 40 viên tướng ở Venezuela và hình thành một mạng lưới hoạt động từ rất lâu.

Những viên tướng kiểm soát biên giới trở thành nhân tố trung tâm trong việc bảo vệ các đoàn xe chở cocain. Họ nhận tiền để hộ tống những đoàn xe đó và ngày càng theo hướng đảm bảo hàng được chuyển đến nơi tiêu thụ cuối cùng. Walid Makled Garcia khai đã chi 50.000 đô la mỗi tuần cho các viên tướng trên để có thể tiếp liệu cho đoàn xe và bảo vệ cocain.

Theo Hoa Kỳ, rất nhiều người trong số tướng lĩnh trên đóng vai trò chủ đạo trong hành trình vận chuyển ma túy và nhiều người trong số đó đã bị Tư Pháp Mỹ kết án. Người ta cho rằng một số tướng lĩnh có ảnh hưởng nhất tại Venezuela hoàn toàn nắm rõ về tình trạng buôn bán ma túy ở trong nước.

Từ bộ trưởng đến vợ tổng thống Maduro cũng nhúng chàm

Tại Venezuela, nạn tham nhũng bùng nổ, đồng tiền mất giá trị, nguồn thu từ dầu mỏ rơi vào tay những người chủ chốt trong bộ máy nhà nước, lợi nhuận từ cocain vừa nằm trong tay giới tướng lĩnh và quân đội, vừa rơi vào tay nhiều quan chức có thế lực trong các bộ ngành, như nhiều đời bộ trưởng Nội Vụ, hoặc trong các bộ Y Tế, Giao Thông…

Hoa Kỳ đã kết án một cựu bộ trưởng Nội Vụ, Tư Pháp và Hòa Bình Venezuela (2008-2012), ông Tareck El Aissami (cựu phó tổng thống Venezuela và hiện là bộ trưởng Công Nghiệp và Sản Xuất Quốc Gia), trong vụ vận chuyển 1,3 tấn cocain trên một chuyến bay Caracas-Paris năm 2013. Một vụ khác liên quan đến tướng Diosdado Cabello, chủ tịch Quốc Hội, người được coi là sếp của các thủ lĩnh.

Tất cả thông tin trên được thu thập từ các cuộc điều tra của Mỹ. Hoa Kỳ cũng kết án nhiều vụ buôn bán ma túy. Nhưng rất khó lần lên được đến thượng tầng ở Venezuela, dù một vài nhân vật thân cận của của tổng thống Nicolas Maduro đã bị Tư pháp Mỹ kết án. Điển hình là vụ một vài người cháu và vợ ông Maduro bị cáo buộc liên quan đến một vụ xuất khẩu 800 kg cocain. Dĩ nhiên, những người này vẫn tại chức, vì không có bằng chứng cụ thể nào kết tội thượng tầng Nhà Nước Venezuela cũng nhúng tay vào buôn bán cocain.

Các chuyên gia Colombia cho rằng cấp độ vận chuyển cocain sẽ gia tăng ở Venezuela vì các nhóm nổi dậy vũ trang Colombia đã giải thể sau khi kí thỏa thuận hòa bình với chính phủ. Vấn đề đặt ra, theo nhà nghiên cứu người Pháp, là vai trò của tướng lĩnh quân đội, những người nắm rõ tình hình buôn bán cocain trong cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay ở Venezuela. Liệu họ sẽ tiếp tục ủng hộ tổng thống Maduro để bảo vệ vận chuyển cocain, hoạt động thương mại chủ lực của họ ?

Đằng sau tầm quan trọng về mặt kinh tế của ngành dầu hỏa, rất nhiều khả năng cocain là nguồn thu ngoại tệ lớn thứ hai của Venezuela. Và điều này sẽ là một yếu tố rất quan trọng trong cuộc khủng hoảng chính trị đang diễn ra hiện nay ở Venezuela.

RFI tiếng Việt

**************************

Mỹ tăng cường chế tài nhắm vào các quan chức Venezuela cao cấp (VOA, 02/03/2019)

Mỹ hôm thứ Sáu tăng cường nỗ lực truất quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro bằng cách áp đặt thêm các chế tài mới và hủy bỏ visa.

Một xe tải chở hàng viện trợ bị cháy rụi tại cầu Francisco de Paula Santander băng qua biên giới Colombia và Venezuela, ở Cucuta, Colombia, ngày 24 tháng 2, 2019.

"Chúng tôi đang chế tài các thành viên của lực lượng an ninh của Maduro để đáp lại những vụ bạo lực đáng lên án, những cái chết thương tâm và việc đốt cháy một cách vô lương tâm thực phẩm và thuốc men dành cho người bệnh và việc bỏ đói người dân Venezuela", Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin nói trong một tuyên bố.

Mỹ "sẽ tiếp tục nhắm mục tiêu vào những người trung thành với Maduro đang kéo dài nỗi thống khổ của các nạn nhân của cuộc khủng hoảng nhân đạo do con người gây ra này", ông nói.

Các chế tài của Mỹ phong tỏa bất kì tài sản nào mà các cá nhân bị nhắm mục tiêu kiểm soát ở Mỹ và cấm các thực thể Mỹ thực hiện bất kì giao dịch kinh doanh hoặc tài chính nào với họ.

Danh sách này bao gồm Tư lệnh Vệ binh Quốc gia Richard Lopez và năm quan chức cảnh sát và quân đội khác giữ nhiệm sở gần biên giới Colombia hoặc Brazil.

Bộ Ngoại giao Mỹ sau đó cho biết họ đã hủy bỏ visa du hành của 49 người trong khi Mỹ trấn áp "những cá nhân chịu trách nhiệm về việc phá hoại nền dân chủ của Venezuela".

Các quan chức quân đội Venezuela cuối tuần trước đã chặn một nỗ lực được phe đối lập ủng hộ để đưa thực phẩm vào nước này qua biên giới với Colombia và Brazil, khiến hai xe tải chở hàng viện trợ bốc cháy và năm người thiệt mạng.

Juan Guaido, lãnh đạo phe đối lập Venezuela, được hầu hết các nước phương Tây công nhận là nhà lãnh đạo chính danh của Venezuela. Nhưng ông Maduro vẫn nắm quyền kiểm soát các định chế nhà nước và dường như vẫn có được sự trung thành của các nhân vật cao cấp trong lực lượng vũ trang.

********************

Nga 'sẵn sàng' đàm phán với Mỹ về Venezuela (BBC, 03/03/2019)

Nga sẵn sàng tham dự các cuộc đàm phán song phương với Mỹ về vấn đề Venezuela, Ngoại trưởng Nga nói với người đồng cấp Hoa Kỳ vào cuối ngày thứ Bảy, theo Reuters.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trong một phỏng vấn với chương trình Hardtalk của BBC

Tình hình ở Venezuela là chủ đề chính trong một cuộc điện đàm giữa Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo diễn ra vào ngày 02/3/2019, Bộ Ngoại giao Nga cho biết trên trang mạng của ông.

"Liên quan đề xuất của Washington tổ chức các cuộc tham vấn song phương về chủ đề Venezuela, xin tuyên bố rằng Nga đã sẵn sàng tham gia vào vấn đề này", Bộ trưởng Lavrov cho biết trong một tuyên bố.

Tuyên bố này nhấn mạnh thêm rằng cần tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc hướng dẫn của Hiến chương Liên Hợp Quốc vì "chỉ người dân Venezuela mới có quyền quyết định tương lai của họ".

Nga và Mỹ lâu nay có lập trường đối đầu trong một chiến dịch do Mỹ dẫn đầu nhằm công nhận quốc tế với ông Juan Guaido, lãnh đạo phe đối lập Venezuela, người tự tuyên bố là nguyên thủ quốc gia thay cho Tổng thống Nicholas Maduro.

Trong cuộc điện đàm do phía Mỹ khởi xướng, vẫn theo hãng tin Anh, ông Lavrov đã lên án các "mối đe dọa" mà Washington đã thực hiện đối với "nhà lãnh đạo hợp pháp" của Venezuela, ngụ ý nói đến Tổng thống Nicolas Maduro.

Chủ tịch Thượng viện Nga Valentina Matviyenko (trái) được cho là một đồng minh thân cận của Tổng thống Nga Vladimir Putin

Đầu tháng 3/2019, Mỹ đã áp dụng các biện pháp trừng phạt mới đối với sáu quan chức an ninh Venezuela và hủy thị thực của hàng chục cộng sự và gia đình của họ có quan hệ với ông Maduro, trong động thái mới nhất để buộc ông này phải từ chức tổng thống.

Các ông Lavrov và Pompeo cũng đồng ý tiếp tục các cuộc đàm phán ở cấp độ chuyên gia về Syria, Afghanistan và bán đảo Triều Tiên, hãng tin tin Anh cho hay hôm 03/3/2019.

'Can thiệp quân sự' ?

Hôm Chủ nhật, hãng tin TASS của Nga được Reuter trích thuật, dẫn lời Chủ tịch Thượng viện nước này, bà Valentina Matviyenko khẳng định, Nga sẽ làm "tất cả những gì có thể" để ngăn chặn việc Mỹ "can thiệp quân sự" vào Venezuela.

Phát biểu khi gặp Phó Tổng thống Venezuela Delcy Rodriguez trước đó, bà Matviyenko, người được cho là đồng minh thân cận với Tổng thống Vladimir Putin, được truyền thông dẫn lời nói :

"Chúng tôi rất quan ngại về việc Mỹ có thể tiến hành gây đổ máu, để tìm ra một lý do và cớ can thiệp vào Venezuela. Tuy nhiên, Nga sẽ làm tất cả để không cho phép điều này xảy ra".

Lãnh tụ đối lập Juan Guaido diến thuyết trước những người ủng hộ trong một cuộc biểu tình ở thủ đô Caracas

Trong một diễn biến liên quan, theo kênh truyền hình al-Jazeera cùng ngày, lãnh đạo phe đối lập Venezuela Juan Guaido tuyên bố ông sẽ trở về nhà sau chuyến thăm tới Ecuador và kêu gọi các cuộc biểu tình mới vào tuần tới phản đổi Tổng thống Nicolas Maduro.

Chính phủ của Maduro đã ban hành lệnh cấm xuất cảnh với ông Guaido. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo đối lập này trong mấy ngày qua đã có chuyến đi tới một loạt quốc gia ở vùng Châu Mỹ Latinh.

Mục đích của các chuyến đi này được cho là để tăng cường hỗ trợ cho chiến dịch của ông Guaido nhằm thành lập một chính phủ chuyển tiếp và lật đổ Maduro, người mà ông Guaido tố cáo là kẻ tiếm quyền bất hợp pháp.

Venezuela : Hậu trường thăng tiến của Juan Guaido

Cuộc đọ sức giữa ông Juan Guaido và tổng thống Nicolas Maduro có thể lên tới cực điểm trong ngày 23/02/2019 khi tới hạn "tối hậu thư" cho hàng cứu trợ nhân đạo vào Venezuela do lãnh đạo đối lập tuyên bố.

Tổng thống tự phong Venezuela Juan Guaido tại buổi mit-tinh ở Los Cortijos, đông bắc thủ đô Caracas, ngày 16/02/2019. Reuters/Marco Bello

Nhật báo Le Monde (ngày 22/02) trở lại với nhân vật trung tâm của sự kiện, tổng thống lâm thời tự phong Juan Guaido, qua bài ký sự dài "Hậu trường thăng tiến của Juan Guaido".

Thông tín viên của Le Monde đã ghi nhận từ Caracas đến Washington, các nước Châu Mỹ Latinh qua Châu Âu để cho thấy hành trình nổi lên thành một lãnh tụ đối lập rồi tuyên bố làm tổng thống lâm thời của ông Juan Guaido, một người trước đó gần như là vô danh, không hề ngẫu nhiên tự phát mà có sự chuẩn bị, phối hợp nhịp nhàng với bên ngoài.

Bài viết nhắc lại sự kiện cách đây một tháng, ngày 23/01/2019, trước hàng ngàn người biểu tình tại trung tâm thủ đô Caracas, một dân biểu trẻ là chủ tịch Quốc Hội, đã bị tổng thống Nicolas Maduro giải tán, ông Juan Guaido bất ngờ tuyên bố tự phong làm tổng thống lâm thời trước tràng vỗ tay như sấm dậy của những người biểu tình. Chỉ khoảng chục phút sau đó, tại Washington, tổng thống Mỹ Donald Trump trong một thông cáo và trên Twitter đã thông báo công nhận vị tổng thống lâm thời này của Venezuela.

Le Monde nhận định : "Tuyên bố của tổng thống Mỹ có hiệu ứng như một quả bom… cho thấy một hành động có phối hợp chưa từng có". Chỉ vài phút sau đó, lần lượt Tổ chức các nước Châu Mỹ, Canada, Brazil, Colombia, Peru hối hả lên tiếng công nhận Juan Guaido. Hai giờ sau đến lượt Liên Hiệp Châu Âu đánh tiếng ủng hộ ông Juan Guaido.

Le Monde nhận định "chưa bao giờ một nhà đối lập ở Venezuela gây được sự nhất trí ủng hộ nhanh chóng và rộng rãi đến như vậy. Chỉ trong một buổi chiều, Juan Guaido, trước đó ít ngày vẫn còn là người vô danh đối với đa số dân Venezuela, cũng như cộng đồng quốc tế, bỗng chốc trở thành một gương mặt nổi bật của đối lập Venezuela". Lần đầu tiên, đối lập Venezuela chứng tỏ có khả năng tập hợp đoàn kết thực sự.

Theo tờ báo, bước đột phá ngoạn mục đó là thành quả sau một tháng mặc cả trong hậu trường, ngoại giao bí mật và những tín hiệu mật. Nhưng sự khởi đầu còn xa hơn nữa, từ Washington của chính quyền Donald Trump, từ Madrid và từ Brazil hay Colombia.

Riêng ông Donald Trump từ trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 đã hứa sẽ "làm thay đổi Venezuela ở quy mô lớn". Đến khi đắc cử tổng thống, lời hứa đó vẫn cứ ám ảnh ông Trump. Theo Le Monde, từ hồi tháng 08/2017, trong một buổi đánh golf ở New Jersey, Donald Trump đã nói với các cố vấn của mình rằng "chúng ta có nhiều lựa chọn cho Venezuela. Thực ra thì tôi không loại trừ khả năng lựa chọn quân sự".

Bài viết của Le Monde dẫn nhiều nguồn tin nói rằng từ giữa tháng 12/2018, ông Juan Guaido khi đó còn chưa là chủ tịch Quốc Hội Venezuela, đã bí mật qua biên giới Colombia, qua mắt biên phòng để sau đó bay tới Washington gặp gỡ bí mật với nhiều nhân vật quan trọng trong chính quyền Mỹ.

Ngay trong ngày đầu năm 2019, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã có cuộc họp với các đồng minh chủ chốt đề bàn về Venezuela. Song song đó, các nhà hoạt động đối lập Venezuela đang lưu vong ở nước ngoài cũng đẩy mạnh các cuộc vận động với chính khách nước ngoài.

Ở trong nước, Juan Guaido một mặt tích cực tổ chức các cuộc tập hợp biểu tình của dân chúng, mặt khác luôn giữ liên lạc với chính giới Mỹ, trong đó đặc biệt là phó tổng thống Mỹ Mike Pence và thượng nghị sĩ Marco Rubio. Cho đến khi các điều kiện đã chín muồi, thì điều cần đến đã đến như mọi người đều biết : Ông Juan Guaido tuyên bố tự phong tổng thống lâm thời Venezuela, ngày 23/01/2019. Cuộc đọ sức với Nicolas Maduro kéo dài trong suốt tháng qua, giờ đây được đặt trong ván bài cứu trợ nhân đạo.

Mật vụ Bắc Triều Tiên bắt cóc người tại Ý

Liên quan đến Châu Á, Les Echos quan tâm đến một vụ việc đang gây ồn ào dư luận Ý xung quanh vụ viên đại sứ Bắc Triều Tiên tại Roma biến mất bí ẩn để cô con gái, 17 tuổi, bị mật vụ Bắc Triều Tiên đến Roma bắt cóc về nước.

Theo Les Echos, câu chuyện diễn ra như trong tiểu thuyết trinh thám Ý-Bắc Triều Tiên. Đầu năm 2019, vị đại sứ của chế độ Bình Nhưỡng tại Roma bỗng nhiên biến mất. Đó là cú sốc đầu tiên tại Ý.

Đến nhận chức tại Ý năm 2015, ông Jo Song-gil đáng lẽ phải về nước ngày 20/11/2018 sau khi kết thúc nhiệm kỳ. Cùng với vợ, có thể ông đã được sự trợ giúp của cơ quan tình báo Ý để đào thoát ngày 10/11 trong ý đồ xin tị nạn tại Hoa Kỳ. Có lẽ sự có mặt của ông ở Mỹ sẽ có thể gây phiền toái cho tổng thống Donald Trump, đang trong giai đoạn xích lại gần với chế độ độc tài Bắc Triều Tiên. Sau khi lưu lại tại Thụy Sĩ ít ngày, có thể nhà ngoại giao Bắc Triều Tiên đã quay trở lại Ý, trú tại một nơi bí mật.

Khi đào thoát, nhà ngoại giao này đã để lại con gái 17 tuổi ở Ý. Mới đây người ta được biết cô con gái này đã bị mật vụ Bắc Triều Tiên ép về nước, chỉ 4 ngày sau bố mẹ cô đào thoát. Vụ việc đang làm chính quyền Ý lúng túng về vấn đề chủ quyền quốc gia. Dư luận Ý đang đòi chính phủ của Giuseppe Conte phải trả lời về trách nhiệm và phản ứng thế nào về vụ bắt cóc người xảy ra trên đất Ý.

Thị trường điện thoại thông minh sụt giảm

Mặc dù điện thoại thông minh giờ trở thành vật dụng thiết yếu của cuộc sống hàng ngày và là một trong những món hàng bán chạy nhất, nhưng Les Echos ghi nhận một thực tế là lượng tiêu thụ sản phẩm thời thượng này đang giảm sút, vấn đề cải tiến cũng trục trặc.

Các mẫu mã mới ngày càng đắt nhưng tính năng không hấp dẫn và các chi tiết cũng gần như giống nhau. Chủ Nhật 24/02, tại Barcelona sẽ diễn ra Mobile World Congress, một sự kiện lớn của ngành viễn thông, trong lúc lĩnh vực điện thoại thông minh cả thế giới đang gặp khó khăn.

Les Echos cho biết : 2018 là năm đầu tiên trong lịch sử ngành công nghiệp chế tạo điện thoại thông minh trên thế giới bị tụt dốc với sản lượng giao hàng sụt giảm 5%, theo Strategy Analytics. Ngay cả Trung Quốc, là thị trường tiêu thụ 1/3 số lượng smartphone trên thế giới, cũng không thoát khỏi xu hướng chung này. Trong bối cảnh chiến tranh thương mại với Hoa Kỳ, doanh số bán smartphone năm 2018 giảm 11%. Một thị trường đông dân khác là Ấn Độ cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự.

Kết quả bán hàng của 2 nhãn hiệu Apple và Samsung cũng đang trong tình trạng báo động. Chỉ riêng Hoa Vi là làm ăn khá. Tập đoàn Trung Quốc đã vượt qua Apple mùa hè 2018 để trở thành nhà sản xuất điện thoại thông minh thứ 2 thế giới. Sau khi đã bán ra thị trường 200 triệu sản phẩm trong năm 2018, tập đoàn Trung Quốc đang dồn sức cạnh tranh với Samsung để đến năm 2020 sẽ chiếm vị trí số 1 thế giới. Nhưng bộ ba Samsung, Hoa Vi, Apple đều không tránh được xu hướng đi xuống của thị trường.

Mười năm sau khi Apple tung ra chiếc iPhone đầu tiên năm 2007, thị trường điện thoại thông minh dường như bị bão hòa, cho dù các nhà sản xuất liên tục tung ra các mẫu mã mới, với giá bán ngày càng đắt. Hiện tại, 2/3 dân số thế giới sử dụng điện thoại di động. Con số này sẽ còn tăng, đến năm 2025 có thể sẽ có 6 tỷ thuê bao di động.

Nhưng tại sao thị trường điện thoại thông minh có xu hướng giảm ? Đơn giản là vì các mẫu mới ra liên tiếp và giá bán cũng không ngừng tăng. Thế là một thị trường mới xuất hiện : Tân trang các loại điện thoại thông minh đã qua sử dụng, với giá bán rẻ hơn từ 10 đến 60% so với mẫu mới. Vả lại, đây là giải pháp bảo vệ môi trường được nhiều người ủng hộ. Thị trường smartphone đang biến đổi ngay từ bên trong như vậy.

Báo L’Humanité quyên tiền tự cứu mình

Phần cuối mục điểm báo là thông tin liên quan đến làng báo Pháp. Tờ báo cộng sản L’Humanité, tờ nhật báo Pháp có lịch sử hơn trăm năm đang tiếp tục cuộc chiến đấu để sinh tồn.

L’Humanité rơi vào tình trạng mất khả năng chi trả từ cả tháng qua. Ngày 22/02, tại Montreuil-sous-Bois, thành phố ngoại ô Paris, L’Humanité tổ chức một đêm hội gây quỹ, huy động sự hảo tâm để hy vọng cứu sống tờ báo.

Anh Vũ

VOA : Những diễn biến ở Venezuela trong thời gian gần đây thu hút sự quan tâm to lớn của nhiều người Việt Nam, đặc biệt sau khi lãnh đạo đối lập Juan Guaido tuyên bố trở thành tổng thống lâm thời và được Mỹ cũng như nhiều nước khác công nhận.

VOA mới đây đã phỏng vấn ông Nguyễn Như Phong, đại tá công an Việt Nam đã nghỉ hưu, người trước đây từng thăm Venezuela 3 lần trên cương vị là một lãnh đạo báo chí. Ông Phong đã đưa ra những ý kiến đáng chú ý về cuộc xung đột chính trị hiện nay ở đất nước Nam Mỹ. Mời quý vị theo dõi.

Thủ lĩnh đối lập Juan Guaido phát biểu với báo giới ở Caracas, Venezuela, 10/2/2019

Người Venezuela rất yêu Việt Nam

VOA : Trước hết, xin ông cho biết bối cảnh của những chuyến thăm hoặc công tác của ông đến Venezuela.

Nguyễn Như Phong : Tôi đến Venezuela 3 lần. Tôi đi theo Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam để đàm phán về lô dầu mỏ mà Venezuela dành cho Việt Nam là lô Junin 2.

Thực sự là tôi rất yêu người dân Venezuela và các lãnh đạo Venezuela thời đấy, như là ông Hugo Chavez hay ông Ramirez, Bộ trưởng Bộ Năng lượng của Venezuela.

Tôi cũng đã được gặp một số du kích quân Caracas mà ngày xưa đã tham gia bắt thằng trung tá không quân Mỹ [nguyên văn] để đổi lấy anh Nguyễn Văn Trỗi.

Thực sự mà nói, tôi thấy người dân Venezuela họ rất yêu người Việt Nam, rất kính trọng người Việt Nam. Và đặc biệt, lãnh đạo Venezuela họ yêu quý Việt Nam có thể nói là tôi chưa từng thấy.

Thế nhưng bên cạnh đó, tôi cũng đã lờ mờ nhìn thấy những điều không ổn ở đất nước này, trong cái cung cách lãnh đạo.

VOA : Ba chuyến đi của ông diễn ra vào những năm nào ? Những thời điểm đó ông thấy hoàn cảnh kinh tế và đời sống người dân như thế nào ?

Ảnh chụp năm 2017 cho thấy Venezuela thiếu thực phẩm nghiêm trọng

Nguyễn Như Phong : Năm 2009, 2010, và 2011 hay 2012 gì đó. Lúc đấy kinh tế bắt đầu xuống dốc rồi, bắt đầu đã lạm phát ghê gớm rồi. Trộm cắp, cướp giật thì khủng khiếp.

Nghĩa là chúng tôi không dám đi ra khỏi khách sạn nếu như không có người bảo vệ. Và ngồi trên ô tô đi, chúng tôi không dám thò máy ảnh ra cửa sổ để chụp ảnh, đến mức như thế.

Những năm ấy, mặc dù giá xăng dầu còn rất rẻ, thực phẩm, các thứ khác còn ổn, thế nhưng tình hình kinh tế Venezuela đã bộc lộ những điều làm chúng tôi cứ tự hỏi "Đây nó là một cái đất nước gì, nó là một cái xã hội gì ?". Không thể hiểu nổi nữa.

Một đất nước mà mị dân đến mức mà không cần làm cũng có ăn. Hàng ngày, nghĩa là chờ đến nhận cơm với thực phẩm ở các trung tâm cứu trợ, thế thì chết.

Khắp nơi đổ dồn về thành phố, đổ dồn về thủ đô Caracas để kiếm sống, mà họ chẳng kiếm sống, cứ về đấy để được ăn.

Thế rồi có thứ lãnh đạo gì lại thuê người dân đến ngồi nghe mình diễn thuyết và trả tiền. Thì tôi thấy cái kiểu ấy không được. Khi đấy đã bộc lộ nhiều rồi. Thế nhưng vì họ dành cho mình lô Junin 2, rất là yêu quý như thế, nên là mọi thứ nó cũng lấn át đi.

Chủ nghĩa xã hội không tưởng ở Venezuela

VOA : Lúc đó ông đang là tổng biên tập của một tờ báo ngành dầu khí phải không?

Nguyễn Như Phong : Không. Hai chuyến đầu tiên tôi đi với tư cách là Phó Tổng biên tập của báo Công An Nhân Dân. Mãi đến năm sau này tôi mới đi với tư cách Tổng biên tập báo Năng Lượng Mới.

VOA : Xin ông nói rõ thêm về "những điều không ổn" trong việc lãnh đạo đất nước ở Venezuela mà ông đã cảm nhận được ?

Nguyễn Như Phong : Tôi đã viết trên Facebook cá nhân. Tôi nói là họ đã lãnh đạo đất nước theo kiểu tùy hứng, theo một kiểu là chủ nghĩa ảo tưởng, một thứ chủ nghĩa xã hội không tưởng. Nó chẳng ra một thứ chủ nghĩa gì cả. Nó hết sức tùy hứng theo kiểu của người dân Nam Mỹ. Nó không có bất cứ bài bản nào. Rất kỳ lạ.

Nhưng điều dở nhất là chính những nước đã phát hiện ra, như Trung Quốc, rồi thậm chí kể cả Việt Nam và Nga, họ biết rất rõ nhưng mà chả ai có cách nào khuyên can được cái ông Hugo Chavez. Thậm chí các nước lớn như Trung Quốc, họ còn lợi dụng sự mê muội của ông Chavez để họ làm ăn và họ đưa người Trung Quốc sang. Cho nên đất nước Venezuela là đất nước bi kịch.

PetroVietnam chỉ bị "chôn vốn" ?

VOA : Về dự án liên doanh dầu khí giữa Venezuela và Việt Nam, xin ông cho biết thêm thông tin và hiệu quả của dự án đó đến đâu ?

Nhà báo Nguyễn Như Phong trên một dàn khoan dầu

Nguyễn Như Phong : Việt Nam được Venezuela dành cho lô dầu mỏ Junin 2, một lô dầu khí có trữ lượng cực lớn, khoảng hơn 2 tỷ thùng, ở thung lũng dầu khí Colorado (1). Đây là liên doanh giữa Việt Nam và công ty dầu mỏ Venezuela PDVSA.

Hồi đấy tính theo giá dầu cỡ 100 đô la/thùng thì khai thác ở mỏ dầu này rất có lãi, mặc dù dầu đó là dầu siêu nặng.

Việc Venezuela dành cho mình lô Junin 2 [năm 2009] đầu tiên phải nói là xuất phát từ ông Hugo Chavez, ông ấy yêu Việt Nam, ông kính trọng Việt Nam, ông ấy cho. Chứ còn lúc ấy mình có lobby [vận động hành lang] bằng tiền bằng bạc gì đâu.

Ký hợp đồng tất cả các thứ rồi, Việt Nam triển khai rồi, khoan lấy dầu lên rồi thì đùng một cái ông Chavez ấy chết [ngày 5/3/2013], rồi tiếp theo giá dầu thế giới giảm một cách thê thảm. Thế là việc khai thác dầu đấy phải dừng lại (2).

Thế nhưng nhiều người không hiểu cứ nói Việt Nam mất trắng hàng trăm triệu đô la ở đấy.

Mỏ dầu đấy hiện nay vẫn có quyền sở hữu của Việt Nam, và quốc hội Venezuela họ đã phê chuẩn rồi cho nên không thể thay đổi được. Chỉ có điều bao giờ khai thác được tiếp tục thì nó phụ thuộc hoàn toàn vào tình thế chính trị của Venezuela và giá dầu thế giới. Giá dầu thế giới cao lên thì khai thác ở đấy sẽ rất tốt.

Người ta cứ bảo mất trắng hàng trăm triệu đô la thế này thế khác, nói như thế là không đúng.

VOA : Vậy có thể tạm hiểu số tiền này là "chôn vốn" chứ chưa phải là mất ?

Nguyễn Như Phong : Chính xác. Nói chôn vốn là đúng đấy.

"Tôi ủng hộ phương Tây can thiệp"

VOA : Hiện nay đang có xung đột chính trị giữa một bên là Tổng thống tự xưng Juan Guaido được nhiều nước quan trọng ủng hộ, và một bên là Tổng thống hợp hiến trên giấy tờ, ông Nicolas Maduro. Theo ông, cuộc xung đột chính trị này sẽ có kết cục như thế nào ?

Nhà báo Nguyễn Như Phong ký tặng sách

​Nguyễn Như Phong : Tôi thấy cuộc xung đột chính trị này sẽ dẫn đến kết quả là ông Guaido sẽ thắng.

Bởi vì nói gì thì nói, chủ nghĩa gì thì chủ nghĩa, chủ nghĩa gì thì cũng không quan trọng bằng làm cho người dân được no ấm, làm cho người dân được hạnh phúc.

Vậy thì suy xét lại là chính quyền của ông Maduro có làm cho người dân được hạnh phúc không ? Ông có làm cho người dân được no ấm không ? Tại sao một đất nước vốn giàu có như thế lại trở thành một đất nước của người dân chết đói ? Đó là điều không chấp nhận được.

Muốn là chủ nghĩa nào tôi không cần biết. Nhưng mà điều quan trọng nhất là cái chủ nghĩa đó phải làm cho người dân được no ấm, và người dân đừng có khốn khổ như thế này.

Và tôi nghĩ rằng các nước phương Tây họ muốn can thiệp và ủng hộ chính quyền của ông Guaido, và tôi cho rằng tôi cũng ủng hộ sự can thiệp đấy. Để người dân chết đói ai mà chịu được.

VOA : Hiện nay nhiều người ở Việt Nam nhìn vào câu chuyện đang diễn ra ở Venezuela và trực tiếp hoặc gián tiếp liên hệ đến Việt Nam, cho rằng điều tương tự có.

Mỏ dầu Junin 2 - Ảnh : PVN

Nguyễn Như Phong : Hai chính thể khác nhau hoàn toàn. Hai phong cách lãnh đạo của hai quốc gia khác nhau hoàn toàn. Cho nên không thể mang Venezuela mà so sánh với Việt Nam.

Và tôi cho rằng tất cả những ý kiến có tính chất hả hê, móc máy, dè bỉu, chê bai này khác, tôi cho là những ý kiến không công bằng, và họ không xuất phát từ thiện ý, và không có tính xây dựng. Tôi không đồng tình với các ý kiến đó.

VOA : Xin cảm ơn ông đã dành thời gian cho đài chúng tôi và đưa ra những ý kiến có nhiều giá trị !

Nguồn : VOA, 11/02/2019

--------------

(1) PVN mất trắng cả chục ngàn tỉ đồng ở Venezuela

(2) Venezuela vỡ nợ, số phận các dự án đầu tư của PVN và Điện Quang sẽ ra sao?

Tướng tại ngũ của Venezuela kêu gọi quân đội chống lại Maduro (VOA, 02/02/2019)

Một vị tướng tại ngũ của Venezuela kêu gọi các lực lượng vũ trang nổi dậy chống lại Tổng thống Nicolas Maduro và công nhận nhà lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido là tổng thống lâm thời trong khi áp lực trong và ngoài nước gia tăng.

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro dự một cuộc diễn tập quân sự ở Caracas, ngày 1 tháng 2, 2019.

Trong một video lan truyền trên Twitter hôm thứ Bảy, Tướng Francisco Yáñez của bộ chỉ huy cao cấp của lực lượng không quân, nói hầu hết các lực lượng vũ trang đã từ ông Maduro, người tuyên bố ông là nạn nhân của một cuộc đảo chính do Mỹ chỉ đạo.

"Người dân Venezuela, 90 phần trăm lực lượng vũ trang Venezuela không đứng về phía nhà độc tài, họ đứng về phía nhân dân Venezuela", ông Yáñez nói trong video.

"Với những gì đã diễn ra trong vài giờ qua, sự chuyển tiếp sang chế độ dân chủ sắp xảy tới".

Tướng Francisco Yáñez

Website của bộ chỉ huy cao cấp đăng thông tin về ông Yáñez, cùng với một bức hình của ông, là trưởng tham mưu chiến lược của lực lượng không quân.

Trên tài khoản Twitter của mình, bộ chỉ huy cao cấp của lực lượng không quân cáo buộc vị tướng này phản quốc. Ông Yáñez là vị tướng tại ngũ đầu tiên của Venezuela công nhận ông Guaido kể từ khi ông tuyên bố ông là tổng thống chính danh vào ngày 23 tháng 1.

Đoạn video xuất hiện trong lúc những người ủng hộ phe đối lập huẩn bị biểu tình rầm rộ khắp nước nhằm cố gắng duy trì áp lực đối với ông Maduro sau khi Washington công nhận ông Guaido là tổng thống chính danh và ban hành các chế tài mà có thể càng làm suy yếu hơn nữa ngành dầu mỏ của quốc gia thuộc khối OPEC này.

Những người chỉ trích ông Maduro cũng hi vọng sẽ khuyến khích các hành động tương tự của các nước Châu Âu. Một số quốc gia thành viên Liên Hiệp Châu Âu dự kiến sẽ chính thức công nhận ông Guaido vào tuần sau, trong khi những nước khác có thể sẽ có lập trường ủng hộ thận trọng hơn.

Venezuela đang đối mặt với tình trạng lạm phát phi mã, thiếu hụt thực phẩm và người dân di cư hàng loạt sang các nước láng giềng Mỹ Latin - một tình huống có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn trong thời gian ngắn vì các chế tài mới.

******************

Quốc hội EU công nhận Tổng thống tự phong Venezuelan Juan Guaidó (VNTB, 01/02/2019)

Hôm thứ Năm 31 tháng 1 năm 2019, Nghị viện Châu Âu công nhận Juan Guaidó là Tổng thống lâm thời hợp pháp của Venezuela, theo Hiến pháp Venezuela.

Tổng thống tự phong Juan Guaido được Quốc hội EU ủng hộ

Các nghị sĩ kêu gọi người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU Federica Mogherini và các quốc gia thành viên cũng công nhận Guaidó " là tổng thống lâm thời hợp pháp duy nhất của Venezuela cho đến khi có cuộc bầu cử tổng thống tự do, minh bạch và đáng tin cậy mới để có thể khôi phục nền dân chủ".

Trong một nghị quyết, được thông qua với 439 phiếu, 104 phiếu chống, và 88 phiếu trắng, các nghị sĩ nhắc lại sự ủng hộ tuyệt đối dành cho Quốc hội, cơ quan dân chủ hợp pháp có quyền hạn duy nhất của Venezuela cần được khôi phục và tôn trọng, bao gồm quyền và sự an toàn của các thành viên.

Sau sự công nhận Juan Guaidó, EU và các quốc gia thành viên cũng nên công nhận các đại diện được chỉ định bởi các cơ quan hợp pháp.

Bắt giữ những người chịu trách nhiệm việc gây bạo lực 

Các nghị sĩ lên án sự đàn áp và bạo lực dữ dội, dẫn đến giết chóc và thương vong đồng thời yêu cầu chính quyền Venezuela ngăn chặn mọi vi phạm nhân quyền, buộc những người chịu trách nhiệm phải chịu trách nhiệm và đảm bảo rằng tất cả các quyền tự do cơ bản và quyền con người đều được tôn trọng.

Về vấn đề này, họ ủng hộ lời kêu gọi của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc tiến hành một cuộc điều tra độc lập và đầy đủ về những vụ giết người liên tục.

Họ cũng tố cáo việc giam giữ các nhà báo viết về tình hình ở Venezuela, trong số đó có một số công dân EU, và kêu gọi trả tự do cho những người này ngay lập tức.

Thành lập nhóm liên lạc

Các nghị sĩ kêu gọi Đại diện cấp cao tham gia cùng các quốc gia trong khu vực và bất kỳ tác nhân chủ chốt nào để thành lập một nhóm liên lạc, như đã nêu trong kết luận của Hội đồng ngày 15 tháng 10 năm 2018, để có thể hòa giải nhằm xây dựng một thỏa thuận kêu gọi "bầu cử tổng thống tự do, minh bạch và đáng tin cậy, dựa trên lịch đã thống nhất, về các điều kiện bình đẳng cho tất cả các chủ thể, minh bạch và sự hiện diện của các nhà quan sát quốc tế".

Đại sứ Venezuela tại EU, bà Claudia Salerno đã cảnh báo sau khi Nghị viện Châu Âu công nhận Juan Guaidó là Tổng thống lâm thời rằng Liên Hiệp Châu Âu có nguy cơ đẩy Venezuela vào nội chiến.

Trong một cuộc phỏng vấn với Euronews, bà Claudia Salerno, cho biết điều này sẽ thúc đẩy căng thẳng ở nước này và kêu gọi các quốc gia thành viên Châu Âu hành động có trách nhiệm.

Bà Salerno tuyên bố : "Nghị viện Châu Âu không thể tự cho họ đứng trên Hội đồng Bảo an... Không phải liệu Venezuela muốn thay đổi. Venezuela đã có những thay đổi sâu sắc trong 20 năm qua về dân chủ và thể chế và luôn luôn là lựa chọn của người dân".

Bối cảnh 

Juan Guaidó, Chủ tịch hội đồng quốc gia do phe đối lập kiểm soát, tự tuyên bố là Tổng thống lâm thời Venezuela vào ngày 23 tháng 1, trong nỗ lực lật đổ Tổng thống Nicolás Maduro. Guaidó đã nhanh chóng được một số quốc gia, bao gồm Mỹ, Colombia, Argentina, Brazil, Chile và Canada công nhận là Tổng thống hợp pháp của Venezuela.

Vào ngày 26 tháng 1, thay mặt EU, bà Federica Mogherini tuyên bố hỗ trợ đầy đủ cho Quốc hội Venezuela và kêu gọi cuộc bầu cử tổng thống tự do, minh bạch và đáng tin cậy sẽ được tổ chức khẩn cấp, đồng thời cảnh báo rằng, trong trường hợp nếu không có thông báo trong những ngày tiếp theo, EU sẽ có hành động kế tiếp, bao gồm cả vấn đề công nhận ltổng thống.

Venezuela đang trong một cuộc khủng hoảng xã hội, kinh tế và dân chủ sâu sắc. Hơn ba triệu người đã bỏ nước ra đi và tỷ lệ lạm phát vượt quá 1.650.000%.

Phương Thảo tổng hợp

********************

Venezuela : Juan Guaido tiếp xúc với Moskva và Bắc Kinh (RFI, 01/02/2019)

Tổng thống Venezuela tự xưng tỏ thái độ hòa dịu với Nga và Trung Quốc. Một chính quyền mới sẽ có lợi cho hai chủ nợ chính của Venezuela, lãnh đạo đối lập Juan Guaido tuyên bố như trên với hãng thông tấn Reuters chiều thứ Năm 31/01/2019 tại Caracas.

Lãnh đạo đối lập Juan Guaido tại Caracas, Venezuela, ngày 31/01/2019. Reuters/Carlos Garcia Rawlins

Trong cuộc phỏng vấn dành cho báo chí nước ngoài, tổng thống Venezuela tự xưng cho biết đang bí mật "tiếp xúc với quân đội" để thuyết phục lực lượng võ trang bỏ rơi tổng thống Nicolas Maduro. Nhưng quan trọng hơn hết là nhà lãnh đạo trẻ tuổi này đã "gửi thông điệp" thuyết phục Nga và Trung Quốc, hai đồng minh cốt lõi của Nicolas Maduro, ủng hộ một chế độ mới.

Ông nói : "Điều tốt đẹp cho Nga và Trung Quốc là tình hình ổn định với một chế độ mới ở Venezuela. Nicolas Maduro không bảo vệ Venezuela, không bảo vệ đầu tư của bất kỳ ai, ông ta không phải là một đối tác tốt của Nga và Trung Quốc".

Cuộc phỏng vấn được thực hiện vài giờ sau cuộc mít-tinh và nhân khi Juan Guaido vắng nhà, một toán mật vụ đến tận căn hộ tìm vợ của ông để uy hiếp tinh thần. Nhà lãnh đạo đối lập 35 tuổi khẳng định "không sợ bị bắt".

Về phần Trung Quốc, cho dù lên án Juan Guaido âm mưu đảo chính, nhưng Bắc Kinh, qua tuyên bố của phát ngôn viên bộ Ngoại Giao, Cảnh Sảng, cho biết Trung Quốc duy trì "tiếp xúc với mọi bên và bằng các phương tiện khác nhau".

Liên Hiệp Châu Âu lập nhóm tiếp xúc

Tổng thống tự xưng ngày càng được nhiều nước công nhận. Chiều thứ năm, Nghị viện Châu Âu thông qua nghị quyết nhìn nhận Juan Guaido là "tổng thống" và kêu gọi 28 thành viên cùng ủng hộ.

Về hành động, Liên Hiệp Châu Âu sẽ lập "nhóm tiếp xúc quốc tế" để giúp tổ chức bầu cử tổng thống tại Venezuela. Theo tuyên bố của bà Federica Mogherini, lãnh đạo ngoại giao Liên Hiệp Châu Âu, các nước thành viên sẽ công nhận tổng thống lâm thời của Venezuela trong những ngày tới. Mục tiêu của "nhóm tiếp xúc" không phải là làm trung gian hòa giải mà "tạo điều kiện để mọi công dân Venezuela được tự do phát biểu một cách dân chủ qua lá phiếu".

Tú Anh

Hoa Kỳ cảnh cáo Maduro ‘không được đụng tới Guaido’ (BBC, 28/01/2019)

Hoa Kỳ cảnh báo Venezuela rằng bất kỳ đe dọa nào gửi đến các nhà ngoại giao Mỹ hoặc lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido sẽ kích hoạt những ''phản ứng quan trọng".

Ông Maduro tham gia tập luyện cùng quân đội ở Carabobo hôm Chủ nhật

Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton nói rằng bất kỳ sự ''đe dọa'' nào sẽ là một ''công kích đối với pháp trị''

Lời cảnh báo của ông diễn ra vài ngày sau khi Hoa Kỳ và hơn 20 quốc gia khác công nhận ông Giaido là tổng thống lâm thời của Venezuela.

Trong khi đó, ông Guaido kêu gọi các cuộc biểu tình chống chính phủ từ người dân vào thứ tư và thứ bảy.

Guaido, chủ tịch Quốc hội đang do phe đối lập kiểm soát, tuyên bố mình là tống thống lâm thời vào ngày 23 tháng 1.

Khủng hoảng chính trị ở Venezuela ngày càng thêm căng thẳng khi phe đối lập tiếp tục nỗ lực để truất quyền Tổng thống Nicolas Maduro.

Ông Maduro đã tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai của mình vào đầu tháng này, một cuộc bầu cử bị tẩy chay bởi phe đối lập và bị cáo buộc gian lận phiếu bầu, dẫn đến các cuộc biểu tình.

Nicolás Maduro (trái) và Juan Guaidó

Chủ nhật vừa qua, tùy viên quân sự của Venezuela ở Hoa Kỳ, Đại tá Jose Luis Silva đã đào thoát khỏi chính quyền Maduro, nói rằng ông công nhận Guaido là tổng thống.

Không lâu sau, ông Bolton đã lên Twitter để làm rõ lập trường của Washington, cảnh báo các bên về bất kỳ hình thức ''bạo lực và đe dọa'' nào.

Cũng trên Twitter, ông Guaido kêu gọi một cuộc biểu tình "ôn hòa" diễn ra trong hai giờ vào thứ tư, và một cuộc ''tập hợp trong và ngoài nước'' hôm thứ bảy.

Chuyện gì sẽ xảy ra ?

Một số quốc gia ở Châu Âu bao gồm Tây Ban Nha, Đức, Pháp và Anh nói rằng họ sẽ công nhận luôn ông Guaido là tổng thống nếu bầu cử không xảy ra trong tám ngày tiếp theo.

Tuy nhiên, ông Maduro đã từ chối, và cho rằng tối hậu thư cân phải được rút lại.

Ông Maduro cũng cho rằng ông sẵn sàng ''tham gia đối thoại'' với những bên phản đối ông. Ông nói rằng ông đã nhiều lần viết thư cho Tổng thống Trump, mặc dù ông nghĩ rằng Tổng thống Hoa Kỳ ''khinh thường chúng tôi''.

Ông Maduro chấm dứt quan hệ với Hoa Kỳ trong ngày thứ năm vừa rồi sau khi Hoa Kỳ lên tiếng ủng hộ ông Guaido, và ra lệnh các đặc sứ ngoại giao của Mỹ rời Venezuela ngay lập tức trong vòng 72 giờ đồng hồ tiếp theo.

Tuy nhiên, khi thời hạn sắp hết vào tối thứ bảy vừa qua, bộ Ngoại giao Venezuela cho biêt sẽ rút lệnh trục xuất, và thay vào đó cho phép 30 ngày để hai bên thiết lập các ''văn phòng lợi ích'' ở nước sở tại.

Cùng lúc đó, ông Guiado nói với Washington Post rằng ông đang làm việc với một số quan chức quân đội ở Venezuela để xây dựng sự ủng hộ cho nhiệm kỳ tổng thống của ông.

Ai ủng hộ ông Maduro ?

Nga, Trung Quốc, Mexico và Thổ Nhĩ Kỳ đã lên tiếng công khai ủng hộ ông Maduro.

Tuy nhiên, hơn mười hai quốc gia Latin và Canada đã lên tiếng ủng hộ ông Guaido.

Ở Châu Âu, chính phủ thiên tả của Hy Lạp ủng hộ ông Maduro.

Venezuela đang lấn sâu vào một cuộc khủng hoảng kinh tế, siêu lạm phát cũng như thiếu thốn về lương thực đã khiến hàng triệu người bỏ chạy.

Ông Maduro vấp phải nhiều sự phản đối từ nội bộ và chỉ trích quốc tế vì các vi phạm nhân quyền và cách điểu khiển kinh tế của mình.

Ông được bầu lại vào nhiệm kỳ thứ hai của mình trong năm ngoái, tuy nhiên cuộc bầu cử gây nhiều tranh cãi, khi nhiều ứng viên phe đối lập bị bỏ tù hoặc cấm tranh cử.

*************************

Về hội chứng chống Hoa Kỳ ở Venezuela và các nước Nam Mỹ (BBC, 28/01/2019)

Khủng hoảng Venezuela đang đem lại những con số, hình ảnh kinh khủng tràn ngập màn hình tin tức toàn cầu.

Simon Bolivar (cưỡi ngựa trắng) sau trận Carabobo năm 1821 trong tranh của Arturo Michelena

Quốc gia này hiện có hai tổng thống, hai quốc hội và hai trưởng công tốđối nghịch nhau.

Kinh tế Venezuela sắp 'đặt mức' lạm phát 10 triệu phần trăm.

Có trên 4 triệu dân Venezuela đã vượt biên, và chỉ ở một khu lều trại bên Colombia, chừng hơn 1 triệu người tỵ nạn đang sống cực khổ.

Sự phá sản của chế độ Nicolas Maduro đã rõ nhưng hiện cũng chưa rõ nếu phe Juan Guaido thắng lợi thì tình hình có dễ tiến bộ.

Vì tuy là đối thủ của nhau, hai ông Maduro và Guaido (35 tuổi), đều tôn thờ các biểu tượng của cuộc cách mạng Bolivar.

Để hiểu được các vấn đề của riêng Venezuela và rộng ra là vùng Nam Mỹ, ta cần xem chủ nghĩa Bolivar là gì.

Chủ nghĩa Bolivar và quan điểm bài Mỹ

Simon Bolivar (1783-1830) sinh ra trong một gia đình quý tộc gốc Tây Ban Nha ở Caracas đã giành độc lập cho Venezuela, làm tổng thống Colombia (1819-30) và nhà độc tài Peru (1823-26).

Ông cũng có tham vọng lập ra Liên bang Granada độc lập ở vùng Trung và Nam Mỹ nhưng không thành, và vùng này sau chia ra thành Venezuela, Ecuador, Colombia, Bolivia, Panama và một phần Peru ngày nay.

Kinh tế Venezuela sắp 'đặt mức' lạm phát 10 triệu phần trăm

Chết vì lao phổi ở tuổi 47, ông để lại một di sản vĩ phức tạp mà các thế hệ sau diễn giải theo nhiều nghĩa, gồm cả ý tưởng chống Hoa Kỳ.

Cố tổng thống Hugo Chavez từng rất thích trích dẫn câu nói của Simon Bolivar :

"Hoa Kỳ tự cho họ sứ mệnh nhận từ Thượng Đế đem dịch bệnh tai quái đến cho Nam Mỹ nhân danh tự do".

Ông Chavez hồi 1999 đã đổi tên nước Venezuela thành CH Bolivar Venezuela, gương cao ngọn cờ cách mạng khu vực chống Hoa Kỳ.

Tượng Bolivar không chỉ có ở Caracas mà còn được dựng ở Buenos Aires, Havana, México City, Panama, Paramaribo, San José, Santo Domingo, Bogotá...

Bên cạnh tinh thần dân tộc, chủ nghĩa Bolivar cũng có cả phần di sản quân phiệt (militaristic legacy), thiên về dùng bạo lực.

Sau khi chiếm được Caracas năm 1813 Bolivar cho bắt giam nhiều người và xử bắn họ không xét xử.

Quân cách mạng cũng tiêu diệt người lai thổ dân (Creole).

Tuy thế, kể từ thế kỷ 18 đến nay, các nhà lãnh đạo Nam Mỹ đều tôn thờ di sản quân đội trên hết của Bolivar.

Hình ảnh 'đàn ông đầy nam tính' (macho) phổ biến ở Nam Mỹ cũng làm tăng tâm lý đề cao 'thủ lĩnh, tướng quân' (caudillos).

Chống Mỹ vì nhiều lý do

Tượng Simon Bolivar ở Central Park, New York

Cựu bộ trưởng văn hóa Argentina, học giả Marcos Aguinis từng lý giải về hiện tượng bài Mỹ ở Châu Mỹ La Tinh.

Theo ông, Hoa Kỳ là nền dân chủ đầu tiên ở Tây Bán Cầu và là mô hình của thể chế hiện đại, tự do, dân chủ, bao dung tôn giáo.

Các nước Nam Mỹ đều sao chép lại hiến pháp Hoa Kỳ với mong ước đạt thành tựu như vậy.

Nhưng trên thực tế, Simon Bolivar không hề bài Mỹ và rất ngưỡng mộ George Washington.

Có gốc đại quý tộc, ông chỉ đánh giá mô hình Anh Quốc với vua, Viện Nguyên lão (House of Lords) cao hơn "dân chủ bình dân" kiểu Hoa Kỳ.

Đổi lại, nước Mỹ trẻ tuổi cũng tôn trọng Bolivar và một bức tượng lớn của ông được đặt ở Central Park, New York.

Nhưng sau thời Bolivar, quan hệ giữa các nước Châu Mỹ La Tinh và Hoa Kỳ là "vừa yêu vừa ghét".

Phản ứng tiêu cực

Tiếp thu di sản phong kiến của Tây Ban Nha, nhiều nước Nam Mỹ chậm phát triển hơn Mỹ và thường 'đoàn kết' trong cảm xúc tiêu cực với Washington.

Dù độc lập từ thế kỷ 19, cả khu vực này không trở thành trung tâm công nghệ của thế giới và sang thế kỷ 21 vẫn có nền kinh tế dựa vào khai thác tài nguyên.

Ở các nước giáp biên giới với Hoa Kỳ như Mexico, tinh thần bài Mỹ còn có lý do lịch sử.

Cuộc chiến lập quốc của Hoa Kỳ đồng nghĩa với việc vùng dân cư gốc tiếng Tây Ban Nha bị đẩy dần xuống phía Nam.

Nhiều người Mexico nay cho rằng việc di dân của họ "quay trở lại Hoa Kỳ" dù bất hợp pháp, vẫn có thể lý giải được như một thứ "đòi lại công lý".

Tự do với dân nghèo có nghĩa là đòi bình đẳng chứ không phải tự do cá nhân như cách hiểu ở Anh, Mỹ, Pháp, Canada.

Giáo hội Công giáo Châu Mỹ La Tinh cũng ủng hộ tư duy 'chống bất công' này.

Thời Chiến tranh Lạnh, Nam Mỹ có Thuyết tự do giải phóng (Liberation Theory) được sinh viên học sinh và nhiều linh mục Công giáo, nhà truyền giáo ủng hộ.

Một số cha dòng Tên (Jesuits) còn ủng hộ các nhóm du kích vũ trang thiên tả chống lại giới chủ đất địa phương.

Trong nhiều năm, Washington thường ủng hộ các chế độ quân nhân, độc tài bản địa nên càng trở thành đối tượng của sự căm ghét.

Dòng người bỏ chạy khỏi Venezuela sang Colombia lên tới cả triệu

Nhiều đảo chính quân sự của phe hữu được Hoa Kỷ ủng hộ vì sau cách mạng Cuba, Washington kiên quyết muốn ngăn ảnh hưởng của Liên Xô tại Nam Bán Cầu.

Di sản này khiến tâm lý bài Hoa Kỳ trong các giới thiên tả, sinh viên, và cả giáo hội Công giáo tại Châu Mỹ La Tinh vẫn còn rất mạnh.

Bài Mỹ trong thế kỷ 21

Ngày nay, tâm lý bài Mỹ, theo Marco Aguinis viết hồi 2006, còn có nguồn gốc tự thân và mang màu sắc dân tuý.

'Sức mạnh của ghen tỵ (power of envy) và tính phụ thuộc cũng là lý do bài Mỹ"…

Chống Mỹ còn là biểu hiện của "mâu thuẫn giữa tư duy hiện đại và chống hiện đại" và dễ thành chống bao dung và tự do ngôn luận.

Mặc dù lãnh đạo Venezuela hay lên án Mỹ, người dân của họ lại không ghét Mỹ như người Argentina, nước có đa số dân gốc Âu, theo Marco Aguinis.

Hiện còn rất sớm để đánh giá về 'tổng thống tự phong' Juan Guaido của Venezuela.

Có vẻ như cả phe Maduro và đối lập đều không đi xa khỏi di sản Bolivar.

Không như một số hình ảnh 'bình dân' mà báo chí quốc tế thích nêu ra, các lãnh đạo đối lập chống Maduro đều xuất thân từ cầm lớp cầm quyền.

Người thầy của Juan Guaido, ông Leopoldo Lopez, lãnh đạo đối lập Venezuela bị cầm tù, chính là một hậu duệ của gia tộc Bolivar.

Cụ ngoại của ông là Juana Bolivar, em gái nhà cách mạng Simon Bolivar, và Lopez cũng là cháu của tổng thống Cristóbal Mendoza.

Còn Juan Guaido sinh ra trong một gia đình trung lưu có ông là sĩ quan cao cấp trong hải quân và đã tốt nghiệp Đại học George Washington, Hoa Kỳ.

Khi tuyên thệ nhậm chức, ông Guaido đã ôm tấm hình Simon Bolivar.

Điều này khiến một tờ báo Anh nói tinh thần 'cách mạng bạo động' sẽ không hề bị xóa đi với phái của Guaido, và Venezuela sẽ "còn đầy xáo trộn".

Cùng lúc, dù chế độ nào lên cầm quyền thì quan hệ mật thiết 'vừa yêu vừa ghét' của Venezuela với Hoa Kỳ sẽ vẫn tiếp tục.

*******************

Các nước lớn Châu Âu sắp công nhận lãnh đạo đối lập Venezuela (VOA, 26/01/2019)

Các nước lớn ở Châu Âu bày tỏ sự ủng hộ lãnh đạo đối lập Venezuela Juan Guaido hôm thứ Bảy, nói rằng họ sẽ công nhận ông là tổng thống lâm thời nếu Nicolas Maduro không loan báo bầu cử trong vòng tám ngày tới.

Juan Guaido, 35 tuổi, tuyên bố ông là tổng thống lâm thời của Venezuela hôm thứ Tư. Kể từ khi đó, Mỹ, Canada và hầu hết các nước Mỹ Latin khác đã công nhận ông.

Anh, Đức, Pháp và Tây Ban Nha đều cho biết họ sẽ công nhận ông Guaido trừ phi các cuộc bầu cử mới được loan báo.

Venezuela đã chìm trong hỗn loạn dưới thời ông Maduro với tình trạng thiếu thức ăn và biểu tình hàng ngày trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế và chính trị đã khiến người dân ồ ạt di cư và lạm phát dự báo tăng 10 triệu phần trăm trong năm nay.

Ông Maduro tái đắc cử vào tháng 5 năm ngoái với số lượng cử tri đi bỏ phiếu thấp và giữa những cáo buộc chính phủ mua phiếu. Phe đối lập trong nước, Mỹ và các chính phủ Mỹ Latin đã từ chối công nhận kết quả bầu cử.

Ông Guaido tuyên bố mình là tổng thống lâm thời vào ngày thứ Tư mặc dù ông Maduro, người lãnh đạo quốc gia giàu dầu mỏ này từ năm 2013 và được lực lượng vũ trang ủng hộ, đã từ chối thoái lui.

Đầu tuần này, Mỹ tuyên bố ủng hộ ông Guaido, với việc Phó Tổng thống Mike Pence gọi ông Maduro là "kẻ độc tài nắm quyền bất chính". Kể từ khi đó, hầu hết các quốc gia Mỹ Latin và Canada đều nói họ ủng hộ nhà lãnh đạo 35 tuổi của phe đối lập.

Ngày thứ Bảy, thêm bốn nước Liên minh Châu Âu gia nhập.

Trong khi đó, Nga đã tuyên bố ủng hộ ông Maduro và hậu thuẫn đồng minh Nam Mỹ xã hội chủ nghĩa này và cáo buộc Mỹ tìm cách tiếm quyền ở Venezuela.

Mỹ hôm thứ Sáu nói đã sẵn sàng tăng cường các chế tài kinh tế để nhằm lật đổ ông Maduro.

Venezuela : Được quốc tế ủng hộ, Guaido gia tăng áp lực (RFI, 27/01/2019)

Được sự ủng hộ mạnh mẽ của nhiều nước trên thế giới, tổng thống Venezuela tự phong Juan Guaido hôm nay 27/01/2019 kêu gọi người dân tiếp tục xuống đường, đồng thời đề nghị ân xá cho tất cả các quân nhân quay lưng với chế độ Nicolas Maduro.

Lãnh tự đối lập, chủ tịch Quốc hội Venezuela, Juan Guaido phát biểu với những người ủng hộ tại Caracas ngày 26/01/2019. Reuters/Carlos Garcia Rawlins

Từ hôm qua, ông Guaido đã khởi động các cuộc tham vấn nhân dân trên toàn quốc, nhằm phổ biến đường lối của đối lập trong khi toàn bộ báo chí đã bị chính quyền Nicolas Maduro khống chế. Thông tín viên RFI Benjamin Delille đã đến quảng trường Alfredo Sadell ở Caracas, nơi thủ lãnh đối lập thu thập ý kiến về luật ân xá, tường thuật :

Trong suốt buổi sáng, các dân biểu thay nhau lên diễn đàn để giải thích về nội dung luật ân xá. Đến trưa, luật này được công chúng bỏ phiếu tượng trưng.

Vanessa, 34 tuổi đứng vào một hàng dài người đang xếp thứ tự. Cô nói : "Chúng tôi xếp hàng để ký tên đồng ý với luật ân xá do Quốc hội thông qua". Cô đến tham gia vì sợ rằng đạo luật sẽ khoan hồng cho tất cả những tội mà một số thành viên chính phủ đã phạm trong những năm gần đây. Tuy nhiên Vanessa nhìn nhận các dân biểu đã nói rõ đối tượng của luật là những ai bị cầm tù, truy nã hoặc lưu vong vì lý do chính trị.

Dân biểu Leonardo Regnault giải thích các nguyên tắc của luật : "Chính phủ tiếm quyền Maduro đã bỏ tù nhiều người qua việc sáng tác ra đủ loại tội phạm để gán cho họ. Sắp tới khi khôi phục nền dân chủ, các nhà tù sẽ mở cửa để kết thúc tình trạng vô nhân đạo này".

Các cuộc tham vấn tương tự diễn ra khắp nước, và mỗi người tham gia được phát tài liệu chi tiết về luật để về phổ biến cho người thân".

Tùy viên quân sự tại Mỹ quay lưng lại với Maduro

Đó là ân xá đối với các nhà hoạt động chính trị, còn với quân đội, ngay từ đầu thủ lãnh đối lập đã đề nghị khoan hồng cho các quân nhân rời bỏ hàng ngũ, ngưng phục vụ chế độ Maduro. Ông Juan Guaido cho biết cũng đã gặp gỡ một số thành viên chính phủ Maduro nhằm thuyết phục tổ chức bầu cử.

Hôm qua tùy viên quân sự của Venezuela tại Washington, đại tá José Luis Silva tuyên bố không nhìn nhận ông Nicolas Maduro là tổng thống hợp pháp, và kêu gọi "các anh em quân nhân" ủng hộ ông Juan Guaido.

Về phía ông Maduro loan báo mở đàm phán với Hoa Kỳ để duy trì liên lạc tối thiểu giữa hai nước, sau khi cắt đứt quan hệ ngoại giao. Cuba và Mỹ từng giữ quan hệ loại này cho đến tháng 7/2015, khi mở lại đại sứ quán.

Thụy My

***********************

Tại Liên Hiệp Quốc, Mỹ và Châu Âu ủng hộ thủ lãnh đối lập Venezuela (RFI, 27/01/2019)

Sau năm tiếng đồng hồ tranh luận hôm qua 26/01/2019, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc vẫn không tìm được tiếng nói chung cho việc giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay tại Venezuela. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo kêu gọi ủng hộ tổng thống tự phong Juan Guaido, trong bối cảnh Châu Âu đưa ra tối hậu thư cho ông Maduro trong vòng 8 ngày phải tổ chức bầu cử tự do. Hai chủ nợ lớn của Venezuela là Nga và Trung Quốc ngăn trở việc đưa ra thông cáo chung.

Phiên họp Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về tình hình Venezuela, tại New York ngày 26/01/2019 -Reuters/Carlo Allegri

Cuộc họp khẩn cấp này diễn ra theo yêu cầu của Hoa Kỳ, Peru và Cộng hòa Dominicana, Nga phản đối nhưng chỉ thu thập được 3/15 phiếu nên không ngăn cản được.

Từ New York, thông tín viên Marie Bourreau cho biết thêm chi tiết :

 Mike Pompeo không cần phải nghe phát biểu từ đồng nghiệp của quốc gia Venezuela, mà Mỹ không còn công nhận tổng thống. Ông rời phòng họp Hội đồng Bảo an chẳng bao lâu sau khi đưa ra lời cảnh báo.

Ngoại trưởng Mỹ nói : "Bây giờ là lúc mà mỗi nước cần chọn lựa đứng về phía nào, không còn có thể trì hoãn hay dùng chiến thuật đánh lạc hướng. Hoặc là đứng về phía lực lượng tự do, hoặc Maduro cùng với sự hỗn loạn của phía ông ta".

Dù vậy Hoa Kỳ vẫn không đạt được việc đưa ra một bản tuyên bố chung của Hội đồng Bảo an để ủng hộ tổng thống tự phong Juan Guaido, chủ yếu do Nga và Trung Quốc phản đối. Moskva còn cáo buộc Washington xúi giục đảo chính.

Jorge Arreaza, ngoại trưởng Venezuela khẳng định có được bằng chứng, ông nói : "Hoa Kỳ không phải đứng phía sau vụ đảo chính mà còn đi đầu. Họ không chỉ ra lệnh cho đối lập Venezuela mà cả những chính phủ chư hầu của Mỹ trong khu vực, tại Châu Âu và các nước khác trên thế giới".

Caracas bác bỏ tối hậu thư của các nước Châu Âu hạn định cho Venezuela trong vòng 8 ngày phải tổ chức bầu cử, tuy nhiên nói rằng luôn sẵn sàng đối thoại với Washington.

Bên lề hội nghị, đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc, Vassily Nebenzia cho rằng cần tránh việc nước ngoài can thiệp quân sự vào Venezuela bằng mọi giá. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khi tiếp xúc báo chí đã cổ vũ tất cả các nước chấm dứt giao dịch tài chính với chế độ Nicolas Maduro.

Thụy My

*******************

Pompeo : 'Thử nghiệm xã hội chủ nghĩa' khiến kinh tế Venezuela sụp đổ (BBC, 27/01/2019)

Hoa Kỳ hôm 26/1 kêu gọi quốc tế hãy chọn một bên ở Venezuela và giục các nước ngừng giao dịch với chính phủ Nicolas Maduro, trong khi các cường quốc Châu Âu đưa chỉ dấu sẽ theo Washington công nhận Juan Guaido là nhà lãnh đạo hợp pháp của nước này.

Lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido vẫy tay với những người ủng hộ ông tại Caracas, Venezuela, ngày 26/1

Theo Reuters, trong các cuộc trao đổi gay gắt tại cuộc họp Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, chiến dịch do Venezuela và Nga (quốc gia đầu tư mạnh vào ngành công nghiệp dầu mỏ của Venezuela) dẫn dắt, cáo buộc Washington định đảo chính và chỉ trích yêu cầu của Châu Âu về việc tiến hành bầu cử ở Venezuela trong vòng tám ngày

Guaido, người nắm quyền lãnh đạo Quốc hội ngày 5/1, tuyên bố ông là tổng thống lâm thời hôm 23/1. Hoa Kỳ, Canada và một loạt nước Mỹ Latinh mau chóng công nhận nhà lãnh đạo trẻ.

Maduro, người lãnh đạo quốc gia giàu dầu mỏ từ năm 2013 và có sự trợ giúp của lực lượng vũ trang, từ chối từ chức.

Nhưng hôm 26/1, ông Guaido, 35 tuổi, nhận được sự ủng hộ từ một quan chức cấp cao. Đại tá Jose Luis Silva, tùy viên quốc phòng Venezuela tại Washington,, nói rằng ông đã ngưng quan hệ với chính phủ Maduro và công nhận Guaido là tổng thống lâm thời.

Biểu ngữ của người biểu tình : "Tôi chiến đấu cho tự do"

Phát biểu tại cuộc họp Liên Hiệp Quốc do Hoa Kỳ kêu gọi, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo cho biết "cuộc thử nghiệm xã hội chủ nghĩa" của Maduro đã khiến nền kinh tế sụp đổ và đẩy người dân Venezuela đến đường cùng phải bới rác tìm đồ ăn.

"Bây giờ là lúc để mọi quốc gia chọn một bên. Hoặc là quý vị đứng về phía lực lượng tự do, hoặc quý vị liên minh với Maduro và tình trạng hỗn loạn của ông ta", ông Pompeo nói trước hội đồng. "Chúng tôi kêu gọi tất cả các thành viên Hội đồng Bảo an ủng hộ quá trình chuyển đổi dân chủ của Venezuela và vai trò của Tổng thống lâm thời Guaido".

Ông Pompeo cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế ngắt kết nối hệ thống tài chính của họ với chính phủ Maduro. Washington đưa chỉ dấu rằng họ đã sẵn sàng đẩy mạnh các biện pháp kinh tế để tước quyền lực khỏi tay ông Maduro, nhưng hôm 26/1, ông Pompeo từ chối cho biết về bất kỳ kế hoạch nào như vậy.

*********************

Washington tăng áp lực với Caracas, Moskva ủng hộ Nicolas Maduro (RFI, 26/01/2019)

Trong khi tình hình tại Venezuela đang nóng lên từng ngày, hôm qua, 25/01/2019, Washington tiếp tục tỏ quyết tâm gia tăng các áp lực nhằm buộc ông Nicolas Maduro phải rời bỏ quyền lực, trong khi đó Nga khẳng định sự ủng hộ với tổng thống kế thừa của Chavez.

Biểu tình chống chính quyền Nicolas Maduro tại Caracas ngày 23/01/2019. Reuters/Carlos Garcia Rawlins

Nhà Trắng cho biết đang nghiên cứu mọi lựa chọn giải pháp để có thể loại bỏ Nicolas Maduro. Tuy nhiên, giải pháp can thiệp quân sự hay can thiệp vì lý do nhân đạo của Mỹ vào Venezuela để lật đổ chế độ Chavez hiện tại là hầu như không khả thi. Áp lực khả dĩ có hiệu quả chủ yếu là về kinh tế và chính trị. Về kinh tế, thứ vũ khí mà Mỹ có thể dùng chống lại chế độ Maduro là phong tỏa tài sản của Venezuela hoặc ngừng nhập dầu mỏ của Venezuela.

Hôm qua, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã chỉ định ông Elliot Abrams làm đặc sứ với sứ mệnh "tái lập dân chủ" tại Venezuela. Vị đặc sứ này, hôm nay cùng với ngoại trưởng Mỹ sẽ dự phiên họp Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc để "kêu gọi các nước ủng hộ quá trình chuyển tiếp dân chủ tại Venezuela".

Ông Mike Pompeo cũng đã hứa sẽ thông báo cách thức cung cấp cho tổng thống tự phong Juan Guaido "các nguồn lực mà ông Guaido cần để thúc đẩy chính phủ của Venezuela".

Về phía Moskva, hôm qua trong cuộc họp báo tại Rabat, Morocco, ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov đã tuyên bố rằng Nga phản đối "chính sách phá hoại" của Mỹ trong cuộc khủng hoảng Venezuela. Lãnh đạo ngoại giao Nga lên án Washington đã "kêu gọi đảo chính" ngay sau khi ông Nicolas Maduro đắc cử tổng thống Venezuela từ hồi tháng Năm vừa qua.

Trong khi một số các nhà ngoại giao Mỹ hôm qua đã bắt đầu rời Caracas, Reuters dẫn các nguồn thạo tin cho biết những ngày qua, nhiều nhân viên an ninh tư nhân Nga từng tham gia vào các chiến dịch quân sự ở nước ngoài đã tới Caracas để tăng cường bảo vệ an ninh cho tổng thống Maduro.

Anh Vũ

*******************

Quân đội Venezuela : Chỗ dựa cho Maduro (RFI, 26/01/2019)

Mặc cho những náo động dữ dội, ông Nicolas Maduro vẫn luôn là người đứng đầu Venezuela, nhờ sự ủng hộ của một đồng minh hết sức quan trọng : quân đội. Hôm 24/01/2019, các tướng lãnh đã tái khẳng định sự trung thành với Maduro, sau khi chủ tịch Quốc hội Juan Guaido tự xưng là tổng thống lâm thời.

Bộ trưởng quốc phòng Venezuela, Vladimir Padrino Lopez trong cuộc họp báo tại Caracas ngày 24/01/2019. Reuters/Manaure Quintero

Tổng tư lệnh quân đội khẳng định Nicolas Maduro là "tổng thống hợp pháp" của Venezuela, cho rằng việc lãnh tụ đối lập Juan Guaido tuyên bố nhận chức vụ tổng thống là một "vụ đảo chính".

Bộ trưởng quốc phòng, tướng Vladimir Padrino, bao quanh là những tướng lãnh cao cấp tố cáo trong cuộc họp báo : "Họ tìm cách thành lập một chính phủ thứ hai trên thực tế".

Hôm thứ Tư 23/1, chủ tịch Quốc hội 35 tuổi Juan Guaido đã tự uyên bố là "tổng thống đương nhiệm" của Venezuela trước hàng chục ngàn người ủng hộ phe đối lập. Ngay lập tức ông nhận được sự ủng hộ của Hoa Kỳ và khoảng 12 nước Châu Mỹ la-tinh.

Nhà chính trị học Luis Salamanca, được AFP trích dẫn, phân tích : "Khi dấn lên một bước, cần phải biết rằng mình có thể được những ai ủng hộ, đặc biệt là giới quân sự".

Thủ lãnh đối lập đã đề nghị khoan hồng cho những quân nhân từ bỏ hàng ngũ của nhà lãnh tụ phe xã hội 56 tuổi. Ông Guaido cũng khẳng định là do ủng hộ tổng thống Venezuela mà ông gọi là "kẻ tiếm quyền", bản thân tổng tư lệnh quân đội cũng bất hợp pháp.

Giới quân sự : Quyền hành lớn, mặc sức làm giàu

Nicolas Maduro, mà hôm 10/01 đã bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai vốn bị đối lập và phần lớn cộng đồng quốc tế phản đối vì cho là gian lận bầu cử, trong những năm gần đây không ngừng tưởng thưởng lòng trung thành của các tướng lãnh bằng cách cho họ quyền hành chính trị và kinh tế ngày càng lớn.

Dưới thời cố tổng thống Hugo Chavez (1999-2013), vốn là cựu quân nhân, giới quân sự chiếm 25% trong bộ máy chính quyền. Đến thời ông Maduro, tỉ lệ này lên đến 43% vào năm 2017, sau đó lại xuống còn 26% - theo tổ chức phi chính phủ Control Ciudadano.

Trong số 32 bộ trưởng của Venezuela, có đến 9 người là tướng tá. Họ nắm những bộ chính yếu như quốc phòng, Nội Vụ, Nông Nghiệp và Thực Phẩm. Các tướng lãnh cũng giám sát tập đoàn dầu khí quốc gia PDVSA, nơi mang lại đến 96% thu nhập cho đất nước, và kiểm soát bộ máy tình báo.

Bà Rocio San Miguel, chủ tịch Control Ciudadano nhận định, việc giới quân sự hiện diện ít hơn trong chính phủ là do "các bộ không còn là nơi béo bở để làm giàu như trước đây. Các tướng lãnh chuyển sang nhập khẩu và bán những mặt hàng được trợ giá".

Một kênh truyền hình, một ngân hàng, một nhà máy lắp ráp xe hơi, một công ty xây dựng hoặc khai thác quặng mỏ, dầu khí : có những lãnh vực giúp cho giới quân nhân tăng cường ảnh hưởng, mà theo các nhà phân tích, không ngừng tăng lên cùng với việc uy tín của ông Maduro đi xuống.

Tổng thống cánh tả coi quân đội là "cột sống" của đất nước mà trước đây là một trong những quốc gia giàu có nhất Châu Mỹ la-tinh, nhưng nay chìm sâu trong khủng hoảng. Venezuela với 31 triệu dân, có 365.000 quân nhân và 1,6 triệu quân dự bị.

Quốc hội, định chế duy nhất trong tay phe đối lập - và do đó các quyết định mặc nhiên bị Tòa án Tối cao thân Maduro bác bỏ - trên thực tế đã bị thay thế bằng một Quốc hội lập hiến với 100% thành viên về phe với chính quyền.

Theo ông Luis Salamanca, "Maduro dựa vào giới quân sự, còn các tướng lãnh thì lợi dụng ông Maduro để thủ lợi về kinh tế, và tránh nguy cơ bị truy tố trong trường hợp chế độ sụp đổ".

Tướng tá còn ủng hộ Maduro được bao lâu ?

Mặc cho các nỗ lực nhằm chứng tỏ sự đoàn kết trong quân đội, bộ trưởng quốc phòng nhìn nhận rằng "quỷ sứ đang rảo quanh các doanh trại". Hôm thứ Hai 21/1, có 27 quân nhân đã nổi dậy chống chế độ, kêu gọi người dân xuống đường, nhưng sau đó họ đã bị bắt.

Đáng chú ý là trong số 25 người bị tống giam và cáo buộc tổ chức tấn công tổng thống hôm 04/08/2018, có hai vị tướng. Khoảng 180 quân nhân khác bị cho là âm mưu chống chính quyền cũng đã bị bắt giam trong năm 2018, theo Rocio San Miguel.

Hồi tháng 9/2018, tờ New York Times viết rằng các viên chức Mỹ đã gặp gỡ các quân nhân Venezuela nổi dậy để nêu ra việc lật đổ Nicolas Maduro. Sau đó tổng thống Donald Trump tuyên bố chế độ Venezuela "có thể nhanh chóng bị quân đội lật đổ, nếu giới quân sự quyết định làm điều đó".

Trong một đất nước khan hiếm thực phẩm, thuốc men trầm trọng, trong năm 2018 đã có trên 4.300 người lính rời bỏ Vệ binh quốc gia, theo một tài liệu của cơ quan này, được Control Ciudadano trích dẫn. Tổ chức phi chính phủ ước lượng từ năm 2015 đến nay đã có khoảng 10.000 quân nhân xin ra khỏi quân đội.

Đối với nhà phân tích Luis Salamanca, các tướng lãnh cao cấp đang lâm vào thế lưỡng nan. Hoặc tiếp tục theo Maduro với nguy cơ bị mắc nạn cùng với ông ta, hoặc tự cứu mình bằng cách tự trình diện trước tư pháp các nước khác, như Hoa Kỳ chẳng hạn.

Washington vốn đã nhắm vào một số tướng lãnh, qua các biện pháp như cấm nhập cảnh vào Mỹ, đóng băng tài khoản ; đe dọa sẽ tăng cường trừng phạt.

Thụy My

********************

Venezuela : Được quân đội ủng hộ, Maduro tố cáo Mỹ xúi giục đảo chính (RFI, 25/01/2019)

Từ hai ngày qua, Venezuela có hai tổng thống : ông Nicolas Maduro, bị phương Tây tố cáo là đắc cử nhiệm kỳ thứ hai nhờ gian lận ; và tổng thống tự phong Juan Guaido, nhà đối lập vừa lên làm chủ tịch Quốc hội. Có được sự ủng hộ của quân đội, hôm nay 25/01/2019 ông Maduro lớn tiếng tố cáo đối thủ làm đảo chính với sự trợ giúp của Mỹ.

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro (P) và chủ tịch Quốc hội lập hiến Diosdado Cabello tại Tòa Án Tối Cao, Caracas, ngày 24/01/2019 Reuters

Trước đó Nicolas Maduro đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Washington, hạn định cho các đại diện Mỹ 72 tiếng đồng hồ để rời khỏi Venezuela. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đáp trả là ông Maduro "không có quyền hạn hợp pháp" để ra lệnh như thế. Tuy nhiên hôm qua Washington đã yêu cầu những nhà ngoại giao giữ nhiệm vụ không thiết yếu về nước, đồng thời khuyến cáo công dân Mỹ không nên ở lại Venezuela. Hoa Kỳ cũng đề nghị đưa vấn đề Venezuela ra trước Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc vào ngày mai 26/1.

Thông tín viên Benjamin Delille từ Caracas cho biết tình cảm trái ngược của người dân Venezuela đối với Mỹ :

"Tổng thống Mỹ Donald Trump là nguyên thủ đầu tiên công nhận ông Juan Guaido như tổng thống lâm thời, sau đó nhiều nước khác cũng theo gương Hoa Kỳ. Đối với Luis, một người phản đối Nicolas Maduro, việc nhìn nhận này đúng theo khuynh hướng dân chủ. Ông nói : Các nước ấy đang đi đúng hướng, họ tôn trọng Hiến pháp và luật pháp của chúng tôi.

Nhưng những người ủng hộ chế độ không tin như vậy, họ cho rằng phe đối lập chỉ là công cụ của Hoa Kỳ để lật đổ ông Nicolas Maduro. Một người nói : Đối lập làm theo chiến dịch tuyên truyền do một nhân vật khùng là Donald Trump chỉ đạo. Yankee, hãy cuốn gói !

Một nghịch lý là tình cảm chống Mỹ được nuôi dưỡng qua khủng hoảng kinh tế - theo Maria, một người ủng hộ Maduro. Bà này khẳng định : Khủng hoảng là do Mỹ và nhiều nước đã phong tỏa nền kinh tế chúng tôi, tung ra nhiều tin giả.

Được kẻ yêu người ghét, Hoa Kỳ có thể coi như biểu tượng cho sự chia rẽ ở Venezuela".

Tối qua, ông Juan Guaido cho biết muốn tổ chức cuộc bầu cử càng sớm càng tốt, tuyên bố sẵn sàng mở lối cho khủng hoảng qua việc ân xá cho ông Nicolas Maduro. Phó tổng thống Brazil Hamilton Mourao cũng đề nghị một "hàng lang sơ tán" cho Maduro.

Nhà đối lập trẻ tuổi Juan Guaido được sự ủng hộ của Hoa Kỳ, Canada và nhiều nước Nam Mỹ. Khoảng 50 nước vẫn coi nhiệm kỳ thứ hai của ông Maduro là bất hợp pháp, Liên Hiệp Châu Âu đòi hỏi tổ chức bầu cử tự do nhưng không chính thức công nhận ông Guaido. Còn ông Maduro được sự hỗ trợ của Nga, Trung Quốc, Cuba, Thổ Nhĩ Kỳ, Mêhicô, Bolivia.

Canada hôm qua cho biết sẽ tiếp đón hội nghị sắp tới của Nhóm Lima về Venezuela, nhưng thời điểm chưa được ấn định. Đức Giáo Hoàng Phanxicô kêu gọi "tránh gây thêm đau khổ cho người dân Venezuela".

Kể từ thứ Hai 21/1 đến nay, đã có 26 người thiệt mạng trong các vụ đụng độ tại Venezuela, theo tổ chức phi chính phủ Observatorio Venezolano de Conflictividad Social.

Thụy My