Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Chủ tịch xã : Ba xuồng Trung Quốc với 30 người tấn công tàu cá Việt Nam ở Hoàng Sa

RFA, 01/10/2024

 

tl-xuong-tq-tan-cong-0

Tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi bị tấn công đã về cảng Sa Kỳ, Quảng Ngãi hôm 30/9/2024 - RFA 01/10/2024

 

Một quan chức địa phương viết trên mạng xã hội khẳng định người Trung Quốc đi trên ba ca nô đã tấn công tàu cá của tỉnh Quảng Ngãi ở gần quần đảo Hoàng Sa khiến 10 ngư dân bị thương.

Ông Phùng Bá Vương, Chủ tịch UBND xã Bình Châu (huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi), viết trên tài khoản mạng xã hội vào tối 30/9 cho hay, tàu cá mang số hiệu QNg-95739-TS do thuyền trưởng Nguyễn Thanh Biên (sinh năm 1984) ở thôn Châu Thuận Biển, xã Bình Châu đã cập cảng Sa Kỳ vào lúc 21 giờ 15 ngày 30/9.

Ông Vương, người được các tờ báo Nhà nước phỏng vấn liên quan đến vụ việc, viết : "Trước đó, ngày 29/9/2024 tàu cá QNg-95739-TS đánh bắt hải sản hợp pháp ở quần đảo Hoàng Sa đã bị tàu của Trung Quốc mang số hiệu 101 truy đuổi và tiếp cận tàu bằng ba ca nô với khoảng hơn 30 người có trang bị hung khí.

Khi tiếp cận được tàu cá, những người này lên tàu đánh đập dã man ngư dân làm bốn người bị thương tích nặng và lấy toàn bộ trang thiết bị trên tàu và hải sản ngư dân đánh bắt được."

Chủ tịch xã Bình Châu đăng tải các tấm ảnh cho thấy các quan chức huyện cùng bộ đội biên phòng lên tàu cá thăm hỏi ngư dân với thương tích đầy mình.

Ông Vương nói hành động tấn công các ngư dân là hết sức dã man và bày tỏ "kịch liệt phản đối với hành động trên của Trung Quốc."

Phóng viên gọi điện thoại cho hai số điện thoại di động của ông Vương để xác minh vụ việc nhưng không thể kết nối.

Thông tấn xã Việt Nam sau khi loan tin vụ tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi bị tấn công đến thương tích ở khu vực Hoàng sa như vừa nêu, sau đó rút tin đó xuống mà không giải thích lý do.

Một số tờ báo Nhà nước vào trưa 1/10 đã đưa các tin bài, phỏng vấn những nhân chứng khi tàu cá về đến cảng Sa Kỳ vào tối hôm trước nhưng không đề cập gì đến quốc tịch của tàu tấn công.

Mạng báo Tiền Phong dẫn lời ông Nguyễn Thanh Biên (40 tuổi), thuyền trưởng tàu cá QNg 95739 TS kể lại, lúc khoảng 6 giờ sáng ngày 29/9, ông phát hiện con tàu mang số hiệu 301 trên máy định vị trên tàu.

Khoảng một tiếng sau, tàu 301 tiếp cận và rượt đuổi tàu cá. Khi đến gần, tàu này thả hai chiếc ca nô xuống và chạy hai bên kẹp tàu cá ở giữa để cho người lên tàu nhưng không được.

Cũng theo ông Biên, một lúc sau có thêm một tàu sắt khác mang số hiệu 101 tiếp cận, thả thêm một ca nô nữa, bao vây kẹp tàu cá vào giữa.

“Lúc này khoảng 10 giờ, lực lượng trên hai tàu sắt mang đồ rằn ri, khoảng 40 người leo lên tàu, mỗi người cầm một tuýp sắt rồi đánh xối xả... gặp đâu đánh đó. Lúc này tôi cố gắng chạy về phía trước mũi tàu, tuy nhiên có hai người kẹp tôi lại đánh tới tấp vào người khiến tôi bất tỉnh không biết gì nữa, khoảng một giờ sau tôi mới tỉnh lại”, thuyền trưởng Biên nhớ lại.

Em của ông Biên là ngư dân Nguyễn Thương (34 tuổi) lúc này quỳ xuống xin tha, nên họ không đánh nữa, đến một giờ chiều thì "lực lượng mặc đồ rằn ri" rời tàu chỉ để lại năm người kèm một thông dịch viên. Ông Thương kể lại : "Lúc này thông dịch viên nói cho tàu chạy về Việt Nam. Khi anh em kiểm tra thì ngư lưới cụ, máy móc trên tàu đã bị lấy đi hết, chỉ để lại một máy định vị để quay về bờ."

Mạng báo Kinh tế đô thị cho hay, khoảng sáu tấn hải sản các ngư dân đánh bắt được bị lấy đi và hầu hết dụng cụ trên tàu bị đập phá. Nhóm người hung hãn kia chỉ chừa lại một máy định vị để các ngư dân quay về bờ.

Tờ báo này cho biết thêm, một con tàu khác mang số hiệu QNg 90659TS đang neo đậu tại tọa độ 16 độ 11 phút vĩ độ Bắc, 112 độ 23 phút kinh độ Đông (ngay khu vực quần đảo Hoàng Sa) vào ba giờ chiều ngày 29/9, thì bị một tàu nước ngoài áp sát, khống chế, hành hung thuyền trưởng và uy hiếp các thuyền viên, sau đó lấy hết trang thiết bị và hải sản gồm bảy bành dây hơi, bảy đôi chân vịt, bảy bộ độ lặn, khoảng 3,5 tấn cá các loại. Tổng thiệt hại ban đầu khoảng 300 triệu đồng.

Nguồn : RFA, 01/10/2024

Additional Info

  • Author RFA
Published in Việt Nam

Bộ trưởng công nghiệp và công nghệ của Trung Quốc mới đây kêu gọi nước láng giềng Việt Nam cùng ý thức hệ cộng sản hãy hợp tác với nước ông trong lĩnh vực sản xuất, chế tạo máy bay, một số báo Việt Nam đưa tin hôm 30/9.

maybay1

Bộ trưởng Công nghiệp Công nghệ Trung Quốc Kim Tráng Long gặp một đoàn Việt Nam ở Bắc Kinh, 30/9/2024.

Thanh Niên và Công An Nhân Dân cho biết lời kêu gọi được đưa ra khi vị bộ trưởng Trung Quốc tiếp Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên của Việt Nam trong khuôn khổ kỳ họp lần thứ 13 Ủy ban Hợp tác Kinh tế Thương mại Việt Nam-Trung Quốc ở Bắc Kinh hôm 30/9.

Bộ trưởng Kim Tráng Long bên phía Trung Quốc nói với người đồng cấp đến từ Hà Nội rằng hai nước có tiềm năng và không gian hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp hàng không vũ trụ, theo tường thuật trên Thanh Niên và Công An Nhân Dân.

Vị bộ trưởng họ Kim được hai báo Việt Nam dẫn lời nói rằng Trung Quốc đã có trạm và làm chủ không gian vũ trụ của riêng mình, Thái Lan đã tham gia vào trạm không gian vũ trụ này và Trung Quốc mong muốn Việt Nam sớm là thành viên.

Tiếp đến, ông Kim Tráng Long "đề xuất, kêu gọi" Việt Nam hợp tác với Trung Quốc trong lĩnh vực "sản xuất, chế tạo máy bay" và khẳng định Trung Quốc "sẵn sàng hợp tác cùng Việt Nam trong giao lưu chia sẻ kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ, cùng nhau thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hàng không", tin của Thanh Niên và Công An Nhân Dân cho hay.

Theo tìm hiểu của VOA, Việt Nam gần đây nổi lên là điểm đến cho một số hãng sản xuất linh kiện máy bay phục vụ cho hai hãng lớn hàng đầu thế giới là Boeing và Airbus.

Hồi đầu năm, báo chí Việt Nam đưa tin về việc động thổ nhà máy có tên KP VINA ở Đà Nẵng mà dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong năm nay để sản xuất linh kiện cho hai loại máy bay Boeing 787 và 737 Max.

Cũng tại Đà Nẵng, từ năm 2019, đã có dự án trị giá tới 170 triệu đô la của hãng Mỹ Universal Alloy Corporation Asia để chế tạo các bộ phận cho máy bay Boeing 787, 777 và 737, và cho động cơ của hãng Rolls Royce.

Hồi năm ngoái, tin tức trên báo chí Việt Nam cho hay đã có một số hãng nước ngoài hoạt động ở thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội để cung cấp thiết bị cơ điện và các cấu trúc bằng composite cho các dòng máy bay khác nhau của Airbus.

Gần đây hơn, vào cuối tháng 8 năm nay, báo chí trong nước cho biết Airbus đầu tư vào một công ty con của hãng Mitsubishi Heavy Industries ở Hà Nội để làm cửa thoát hiểm cho máy bay A321neo.

Bản tin hôm 30/9 của Thanh Niên và Công An Nhân Dân không nói rõ phía Trung Quốc muốn Việt Nam tham gia vào phần nào của việc sản xuất, chế tạo máy bay.

Hai báo không cho biết Bộ trưởng Diên của Việt Nam có hồi đáp gì cho lời kêu gọi về sản xuất, chế tạo máy bay.

Ông Diên được Thanh Niên và Công An Nhân Dân trích dẫn lời nói rằng ông đề nghị Việt Nam và Trung Quốc đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp xe hơi ; công nghiệp tiêu dùng, chế biến và đóng gói thực phẩm ; công nghiệp khai khoáng ; công nghiệp hỗ trợ...

Như VOA đã đưa tin, đầu năm nay, Trung Quốc trình diễn và quảng bá ở Việt Nam và một số nước Châu Á về C919 và ARJ21, những máy bay chở khách đầu tiên mà Trung Quốc tự chế tạo, và nhận được những phản ứng có phần thiên về hoài nghi dành cho hai loại máy bay này.

Sau đó, cuối tháng 6, tổng giám đốc hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines nói trong đại hội cổ đông rằng hãng có đề án khai thác máy bay C919 của Trung Quốc trong bối cảnh hãng thiếu hụt máy bay trầm trọng. Nhưng cho đến nay chưa có thêm thông tin mới về việc liệu Vietnam Airlines sẽ thực sự sử dụng C919 hay không.

Nguồn : VOA, 01/10/2024

Additional Info

  • Author VOA tiếng Việt
Published in Châu Á

Cuối tháng 9/2021, Viện nghiên cứu chiến lược Trường quân sự Pháp (IRSEM) ra báo cáo về các hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Quốc ở nước ngoài, mô tả các phương thức hoạt động đa dạng của chính quyền Trung Quốc, từ tuyên truyền, thao túng dư luận đến tung tin giả trên quy mô lớn.

ínerm1

Trang bìa bản báo cáo về "Các hoạt động gây ảnh hưởng của chính quyền Trung Quốc" của Viện IRSEM  © Ảnh chụp màn hình

Theo các tác giả báo cáo có tên chính thức "Các hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Quốc. Thời kỳ Machiavel ", dài 650 trang, chính quyền Trung Quốc ngày càng có xu hướng sử dụng các phương pháp gây ảnh hưởng "kiểu Nga", thiên về gây sợ hãi, cưỡng bức. Sau đây là trích đoạn cuộc phỏng vấn của chương trình "Decryptage" của RFI với ông Paul Charon , đồng tác giả báo cáo, phụ trách bộ phận "Tình báo, dự báo và các mối đe dọa lưỡng hợp" của Viện IRSEM.

***

RFI : Phải chăng chiến lược gây ảnh hưởng của Trung Quốc giờ đây dựa nhiều vào việc gây sợ hãi, hơn là quyến rũ ?

Paul Charon : Đúng như vậy, giả thiết của chúng tôi trong quá trình làm việc là đã có một sự thay đổi trong chiến lược của Trung Quốc. Trước đó, trong một thời gian, chiến lược của Bắc Kinh là tìm cách quyến rũ, xây dựng "quyền lực mềm", xây dựng một hình ảnh tích cực về Trung Quốc, tuy nhiên giai đoạn này đã qua. Giờ đây chúng ta thấy là rõ dấu ấn của thái độ hành xử kiểu Nga, cụ thể là gây áp lực, gây sợ hãi, cưỡng bức để đạt được mục tiêu. Tuy nhiên, chính quyền Trung Quốc, Đảng cộng sản Trung Quốc cũng không hoàn toàn từ bỏ chiến lược cũ. Trong báo cáo này, chúng tôi phân biệt hai loại hoạt động, hoạt động thiên về quyến rũ, thuyết phục và các hoạt động có tính cứng rắn hơn nhiều, và sử dụng các phương tiện mà chúng tôi gọi chung là mang "tính cưỡng bức".

RFI : Mục tiêu của Trung Quốc là gì ?

Paul Charon : Có nhiều mục tiêu, nhưng mục tiêu nổi bật là để bảo đảm sự tồn tại lâu dài của Đảng cộng sản Trung Quốc, duy trì sự tồn tại của chế độ. Điều này là rõ ràng, được thể hiện qua các văn bản chính thức, các tuyên bố của Đảng. Ví dụ như trong Luật về An ninh Quốc gia ban hành năm 2015, trong vấn đề an ninh, có "văn hóa". "Đe dọa" đối với Trung Quốc là do sự "xâm nhập văn hóa", tức các ý tưởng về tự do, về pháp quyền, về nền dân chủ đại diện… được đưa từ bên ngoài vào Trung Quốc. Mục tiêu của Đảng cộng sản là kiểm soát những "cách kể" về (lịch sử và xã hội) Trung Quốc, về Đảng cộng sản Trung Quốc, ở Trung Quốc, nhưng kể cả ở nước ngoài.

Một trong các mục tiêu ưu tiên trong lĩnh vực này là các cộng đồng người Hoa ở hải ngoại. Không phải vì các cộng đồng Hoa Kiều được coi là "cánh tay nối dài" của chế độ Trung Quốc tại các quốc gia nơi họ cư trú, mà điều chủ yếu là các cộng đồng Hoa Kiều chính là mối đe dọa đối với tương lai của chế độ. Bởi vì các cộng đồng Hoa Kiều là nơi cùng lúc người dân sử dụng thành thạo tiếng Hoa, hiểu rõ các chuẩn mực văn hóa của người Hoa, nhưng cũng là nơi mà người dân tiếp xúc thường xuyên với các ý tưởng về tự do, và họ có thể du nhập những ý tưởng đó vào Trung Quốc. Như vậy, mục tiêu trước hết là phải kiểm soát được các "cách kể" về Đảng cộng sản Trung Quốc, về chế độ Trung Quốc, trong những cộng đồng Hoa Kiều, trước khi chuyển sang nhắm tới các nhóm xã hội khác.

RFI : Đâu là các hoạt động gây ảnh hưởng ngầm mà các tác giả ghi nhận trong báo cáo này ?

Paul Charon : Điều gây ấn tượng đặc biệt, đó là Đảng cộng sản Trung Quốc có trong tay rất nhiều phương tiện, chắc chắn là họ có nhiều phương tiện hành động nhất, nhiều hơn chính quyền Nga, chắc chắn là như vậy. Một mặt, do chính quyền Trung Quốc có các phương tiện tài chính, kinh tế không có, và cũng do Bắc Kinh công khai khẳng định vị thế cường quốc của mình, và sẵn sàng sử dụng hệ thống các phương tiện mang tính cưỡng bức, và mang tính quyến rũ mạnh nhất. Chúng ta chứng kiến các hoạt động gây ảnh hưởng trong hàng loạt lĩnh vực. Về mặt quyến rũ, ví dụ như có các Viện Khổng Tử, không chỉ để cổ vũ cho tiếng Trung, mà kể cả các tư tưởng chính trị. Một ví dụ là trong các sách giáo khoa được truyền bá qua kênh này, có việc viết lại lịch sử chiến tranh Triều Tiên. Hay việc kiểm soát các phương tiện truyền thông, hoặc bằng việc mua lại, hoặc bằng các đàn áp nhắm vào các nhà báo, chống lại một số báo. Hay thông qua các phương tiện như China Watch, phụ trương của tờ China Daily, cơ quan ngôn luận của Đảng cộng sản Trung Quốc. Các ấn bản của China Watch được phát hành bên trong nhiều nhật báo trên thế giới (trang nhà của China Watch liệt kê một số báo đối tác có tên tuổi như The Washington Post, The Wall Street Journal, The Daily Telegraph, Le Figaro, Süddeutsche Zeitung, El Pais, Rossiyskaya Gazeta hay The Mainichi Shimbun). Phụ trương của China Watch trên các báo nước ngoài cũng là một kênh để truyền bá cho mô hình Trung Quốc.

RFI : Trên đây là các hoạt động nằm trong phần "quyền lực mềm". Trên thực tế, các hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Quốc có thể mang tính hung hãn hơn nhiều. Điều này diễn ra như thế nào ?

Paul Charon : Điều này có thể quan sát thấy trên nhiều góc độ. Đài Loan đã ghi nhận việc này từ lâu. Các hoạt động bóp méo thông tin trên quy mô lớn trên các mạng xã hội có thể nói giống với mô hình mà chính quyền Nga đã làm trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016, ví dụ thông qua việc mua lại lại các tài khoản trên mạng xã hội. Và cũng có thể thông qua các môi trường trung gian, như các "Ferme de contenus / Content-Farm" (tức các trang web có nội dung chất lượng thấp, chủ yếu lập ra để kiếm tiền quảng cáo), thường đặt cơ sở tại khu vực Đông Nam Á, nhất là ở Malaysia. Các thông tin từ đây không bị coi là xuất xứ từ Hoa lục, dễ dàng đến với công chúng Đài Loan hơn. Các hoạt động gây ảnh hưởng đôi khi phức tạp hơn. Hồi đầu đại dịch Covid-19, Đảng cộng sản Trung Quốc tung nhiều tin bịa đặt về việc virus SARS-CoV-2 được sản xuất tại một căn cứ quân sự Mỹ. Tương tự với cơ quan an ninh Nga KGB đã làm năm 1993, khi khẳng định chính người Mỹ đã chế tạo ra virus gây bệnh HIV để tiêu diệt người đồng tính và người Mỹ da đen. Chính quyền Trung Quốc không những lấy lại nguyên cách làm của an ninh Nga, mà còn dựa trên cùng một loại lập luận. Hoạt động tuyên truyền này khá là có kết quả.

RFI : Bắc Kinh không chỉ tìm cách quảng bá cho mô hình chính trị của họ, mà còn làm xấu đi hình ảnh của mô hình chính trị của các xã hội dân chủ ?

Paul Charon : Đúng như vậy. Chính quyền Trung Quốc cùng một lúc làm hai việc. Một là quảng bá cho mô hình của chế độ cộng sản Trung Quốc, chứng minh là mô hình Trung Quốc có hiệu quả hơn. Mặt khác là để phủ nhận giá trị của nền dân chủ, chế độ dân chủ không thể là phương án thay thế, một lựa chọn chính trị đối với người Hoa. Khi chúng ta xem các phương tiện truyền thông Trung Hoa trong thời gian đại dịch, ví dụ như giai đoạn đầu của đại dịch, từ tháng 1/2020 đến tháng 4/2020, người ta muốn chứng minh là các nền dân chủ không có khả năng xử lý đại dịch. Mà tình hình như chúng ta biết, nền dân chủ của chúng đã đối phó hiệu quả. Điều mà họ muốn truyền bá là Dân chủ đồng nghĩa với hỗn loạn.

RFI : Bản báo cáo đã xác định được căn cứ 311, được coi là "tổng hành dinh" của các hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Quốc ?  

Paul Charon : Trên thực tế, nhiều nhà nghiên cứu đã làm việc này trước chúng tôi. Về phần mình, đóng góp của chúng tôi là đi xa hơn trong hiểu biết về căn cứ này. Chúng tôi đã xác định thành phần lãnh đạo căn cứ 311, các chủ đề chính mà họ làm, ví dụ như các đề tài về Chiến tranh trong lĩnh vực "nhận thức", việc thao túng tư tưởng... cũng như hệ thống các cơ sở, như các nhà xuất bản, các khách sạn…, mà họ sử dụng để truyền đi các thông tin bịa đặt, và tiến hành điều mà họ là "Ba cuộc Chiến Tranh" (tức "chiến tranh dư luận", "chiến tranh tâm lý", "chiến tranh pháp lý").

RFI : Về tầm mức ảnh hưởng của các hoạt động này ?

Paul Charon : Hiện tại không có nơi nào tránh khỏi. Đài Loan, Hồng Kông, các quốc gia nằm trong khu vực gần gũi trực tiếp với Trung Quốc như Úc, New Zealand, tiếp tục là mục tiêu ưu tiên. Nhưng giờ đây, chúng ta chứng kiến các hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Quốc tại Châu Âu, Bắc Mỹ và nhiều nơi khác. Điều rõ ràng là, cho dù các hành động gây ảnh hưởng của Bắc Kinh tại Châu Âu ít bài bản hơn, ít hung hãn hơn, như ở Pháp chẳng hạn, thì nếu như chúng ta nhìn sang Đài Loan, hay sang Úc, có thể thấy đấy chính là tương lai của Châu Âu.

RFI : Nhìn chung tác dụng của chiến lược gây ảnh hưởng này đối với chính quyền Trung Quốc ra sao ?

Paul Charon : Kết luận chung của báo cáo là chiến lược này không mang lại kết quả tích cực thực sự cho Trung Quốc. Nếu như Đảng cộng sản Trung Quốc có giành được một số thắng lợi về chiến thuật, thì về mặt chiến lược đây là một thất bại. Trước hết là bởi vì từ một năm rưỡi nay, trong lúc các hoạt động gây ảnh hưởng như trên của chính quyền Trung Quốc tiếp tục được tăng cường, chúng ta chứng kiến sự tan vỡ về uy tín của Trung Quốc trên thế giới, không chỉ ở phương Tây, mà ở cả những nơi mà Trung Quốc vốn có ảnh hưởng rộng rãi, như Hàn Quốc. Vấn đề này trong hiện tại vẫn để ngỏ. Đây có thể là một sai lầm về mặt chiến lược. Có thể chính quyền Trung Quốc không tính đến việc hình ảnh của Bắc Kinh có thể xấu đi nhanh chóng như vậy. Nhưng cũng có thể là Đảng cộng sản Trung Quốc đã đặt ra mục tiêu và sẵn sàng chấp nhận trả giá, giống như Nga. Hiện tại chưa có lời giải cho câu hỏi này. Chỉ có điều rõ ràng có thể thấy là kết quả không được như mong đợi.

Trọng Thành dịch

Nguồn : RFI, 28/09/2021

Additional Info

  • Author Paul Sharon, Trọng Thành
Published in Diễn đàn

Việt Nam có coi Trung Quốc là ‘mối nguy’ ?

Nguyễn Nam, VNTB, 11/12/2022

Nếu Việt Nam coi Trung Quốc là ‘mối nguy’ thì không lẽ cùng là đồng chí của nhau, người ta lại cứ phải dè chừng nhau ?

tautrang1

Mấy ngày gần đây, một số tờ báo của Việt Nam đã đăng nhiều bài dịch liên quan đến việc Trung Quốc được nhiều quốc gia coi là ‘mối nguy’ cần phải dè chừng trong mọi quan hệ.

Khi không phải gặp trở ngại về hàng rào ngôn ngữ, nên người dân Việt Nam dễ dàng thấy rõ về mối họa thật sự khi Trung Quốc lâu nay được coi là "đồng chí tốt" đối với Đảng cộng sản Việt Nam.

"NATO đứng về phía Mỹ, coi Trung Quốc là mối nguy" là tựa của bài báo trên tờ Người Lao Động, số phát hành ngày 10/12. Bài báo viết (trích) :

"Đại sứ Mỹ tại NATO Kay Bailey Hutchison hôm 9/12 cho biết Mỹ và đồng minh thuộc NATO giờ đây nhận thấy Trung Quốc là "mối nguy" bởi việc xây dựng quân đội, đánh cắp tài sản trí tuệ và các động thái của Trung Quốc ở Hồng Kông.

Phát biểu của bà Hutchison là bình luận mới nhất từ quan chức cấp cao của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, cho thấy sự mất lòng tin của Mỹ đối với Trung Quốc cũng như những nỗ lực bền bỉ của nước này nhằm thuyết phục các đồng minh coi Trung Quốc là "nguy cơ".

Bà Hutchison nói với South China Morning Post : "Tôi nghĩ chúng ta khá chậm trễ trong việc đánh giá Trung Quốc là một nguy cơ".

Phát biểu tại sự kiện trực tuyến do Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS) tổ chức, bà Hutchison nói rằng "thế giới đã cố gắng cho Bắc Kinh cơ hội tham gia dựa trên cơ sở tôn trọng trật tự dựa trên quy tắc, song thực tế cho thấy khó lòng tin tưởng họ hành xử công bằng" (1).

Rõ ràng với đoạn trích ở trên, nếu thay thế về địa danh và thực thể, sẽ cho thấy nó cũng đúng đối với Việt Nam :

"Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nói rằng đã từ lâu Việt Nam nhận rõ Trung Quốc là "mối nguy" bởi các động thái của Trung Quốc trong việc xâm chiếm và xây dựng ở vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam.

Phát biểu của bà Lê Thị Thu Hằng là bình luận mới nhất từ quan chức cấp cao của chính phủ Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, cho thấy sự nhẫn nhục của Việt Nam đối với Trung Quốc cũng như những nỗ lực bền bỉ của Việt Nam trong duy trì hữu hảo và coi Trung Quốc là đồng minh giờ đây đứng trước nguy cơ đổ vỡ.

Bà Thu Hằng nói với South China Morning Post : "Tôi nghĩ là đã khá chậm trễ trong việc đánh giá Trung Quốc là một nguy cơ về toàn diện đối với Việt Nam".

Phát biểu tại sự kiện trực tuyến do Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS) tổ chức, bà Thu Hằng nói rằng bà đồng cảm với đánh giá, "thế giới đã cố gắng cho Bắc Kinh cơ hội tham gia dựa trên cơ sở tôn trọng trật tự dựa trên quy tắc, song thực tế cho thấy khó lòng tin tưởng họ hành xử công bằng".

Cùng nguồn về bài dịch như tờ Người Lao Động, với báo Tuổi Trẻ thì chọn tít, "Quan chức NATO : Thế giới đã trao cho Trung Quốc cơ hội chơi cùng nhưng…" (2).

Báo Tuổi Trẻ biên dịch như sau (trích) :

"Tôi nghĩ chúng ta đã đến với cuộc chơi muộn. Chúng ta bị chậm trễ trong việc đánh giá Trung Quốc là mối nguy hiểm" – bà Kay Bailey Hutchison, đại diện thường trực của Mỹ tại Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đánh giá. Tuy nhiên, bà cho biết : "Giờ đây chúng ta có đôi mắt tinh tường hơn một chút".

Phát biểu này được bà Kay Bailey Hutchison, từng là thượng nghị sĩ Mỹ đến từ bang Texas, đưa ra tại một sự kiện trực tuyến của Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS, Anh) ngày 9/12.

Theo báo South China Morning Post, đây là bình luận mới nhất từ một quan chức trong chính quyền ông Trump cho thấy sự hoài nghi ngày càng tăng của Mỹ về Trung Quốc và nỗ lực bền bỉ trong việc thuyết phục các đồng minh có cái nhìn tương tự Washington về Bắc Kinh".

Áp dụng vào trường hợp Việt Nam, thì đoạn trích ở trên có thể được soạn thế này :

"Tôi nghĩ chúng ta đã đến với cuộc chơi muộn. Chúng ta bị chậm trễ trong việc đánh giá Trung Quốc là mối nguy hiểm" – bà Lê Thị Thu Hằng, Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Việt Nam, đánh giá. Tuy nhiên, bà cho biết : "Giờ đây chúng ta có đôi mắt tinh tường hơn một chút".

Phát biểu này được bà Lê Thị Thu Hằng, một cán bộ ngoại giao, đưa ra tại một sự kiện trực tuyến của Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS, Anh) ngày 9/12.

Theo báo South China Morning Post, đây là bình luận mới nhất từ một quan chức trong chính quyền ông Nguyễn Xuân Phúc, cho thấy sự hoài nghi ngày càng tăng của Việt Nam về Trung Quốc, và nỗ lực bền bỉ trong việc thuyết phục những người đứng đầu Đảng có cái nhìn tương tự như bên chính phủ về Bắc Kinh".

Vào đầu tuần này, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã đưa ra bình luận tương tự đại diện Mỹ tại NATO. Ông đánh giá sự trỗi dậy của Trung Quốc "thật sự đang làm thay đổi môi trường an ninh mà chúng ta đối diện".

Liệu Việt Nam có nằm trong cách hiểu của "chúng ta đối diện" ?

Nguyễn Nam

Nguồn : VNTB, 11/12/2020

Chú thích :

(1)https://nld.com.vn/thoi-su-quoc-te/nato-dung-ve-phia-my-coi-trung-quoc-la-moi-nguy-20201210091304836.htm

(2)https://tuoitre.vn/quan-chuc-nato-the-gioi-da-trao-cho-trung-quoc-co-hoi-choi-cung-nhung-20201210113502989.htm

**********************

Những con tàu trắng khổng lồ

The Economist, VNTB, 10/12/2020

Một luật mới sẽ tạo điều kiện cho lực lượng hải cảnh Trung Quốc hoạt động xa bờ. 

tautrang2

Con tàu lớp Zhaotou có thể là một tàu tuần duyên bình thường. Nhưng không phải dễ bị bắt nạt. Với trọng lượng 12.000 tấn, đây là con tàu tuần duyên lớn nhất thế giới. Tàu lớn hơn hầu hết các tàu khu trục của Mỹ hoặc Nhật Bản. Boong tàu chứa được hai trực thăng, một khẩu pháo 76mm và một loạt các loại vũ khí khác.

Trung Quốc có hai tàu loại này. Một chiếc được triển khai trên bờ biển phía đông. Chiếc mới nhất, CCG 3901 (các chữ cái viết tắt của "Cảnh sát biển Trung Quốc"), hạ thủy vào năm 2017 trong chuyến tuần tra đầu tiên trên Biển Đông, khu vực hoạt động được chỉ định cho nó. Không nơi nào xung quanh bờ biển của Trung Quốc là vùng biển có nhiều tranh chấp hơn. Sự xuất hiện con tàu khổng lồ này nhằm gửi một thông điệp : Trung Quốc củng cố các tuyên bố chủ quyền của mình trong khu vực đó bằng những nắm đấm thép.

Sắp tới CCG 3901 sẽ có thêm vũ khí. Vào tháng 11, Trung Quốc đã công bố một dự thảo luật sẽ trao quyền cho lực lượng tuần duyên phá dỡ các công trình của các quốc gia khác được xây dựng trên các bãi đá ngầm mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền, đồng thời được phép lên và trục xuất tàu thuyền nước ngoài. Trong một số trường hợp, họ thậm chí có thể bắn vào các tàu đối thủ.

Trong thập niên qua, các vùng biển xung quanh Trung Quốc đã bị khuấy động bởi tình trạng thù địch và các hoạt động tranh chấp giữa các bên liên quan. Ở Biển Hoa Đông, các tàu Trung Quốc đã thăm dò vùng biển xung quanh quần đảo Senkaku do Nhật Bản nắm giữ — những mỏm đá không người ở mà Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền (và gọi là Điếu Ngư). Ở Biển Đông Trung Quốc đã biến các bãi đá ngầm tranh chấp thành các đảo pháo đài.

Mỹ và các đồng minh đã lần lượt đưa ngày càng nhiều đoàn tàu chiến vào để thách thức các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở đó. Hải quân của Trung Quốc, lực lượng lớn nhất thế giới, cũng đang hoạt động tích cực hơn bao giờ hết. Nhưng lực lượng tuần duyên Trung Quốc, cũng là lực lượng lớn nhất thế giới, ngày càng trở nên quan trọng trong cuộc tranh chấp này.

Năm 2013, Trung Quốc đã hợp nhất một số cơ quan thực thi pháp luật hàng hải dân sự thành một cơ quan thống nhất mới, gọi là Cục Cảnh sát biển Trung Quốc. Năm năm sau, lực lượng này được đặt dưới quyền chỉ huy của Cảnh sát Vũ trang Nhân dân, một lực lượng bán quân sự báo cáo cho Quân ủy Trung ương, cơ quan quân sự tối cao của nước này. Trên thực tế, điều này đã biến lực lượng tuần duyên của Trung Quốc thành một nhánh của lực lượng vũ trang — giống như các lực lượng đối tác của họ ở Mỹ và Ấn Độ.

Trung Quốc cũng đã được hưởng lợi từ một cuộc đua đóng tàu. Ngày nay lực lượng tuần duyên của Trung Quốc có hơn 500 tàu. Trong khu vực, Nhật Bản đứng thứ hai với 373 tàu. Đài Loan có 161, Philippines 86 và Indonesia chỉ 41. Các tàu của Trung Quốc cũng to hơn.

Một thập kỷ trước, Trung Quốc chỉ có 10 tàu có lượng giãn nước đầy tải ít nhất 1.500 tấn (tương đương với kích thước của một tàu chiến nhỏ). Đến năm 2015 họ có 51 tàu như vậy. Ngày nay là 87 tàu, Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại London, cho biết.

Nhiều tàu của lực lượng tuần duyên giờ đây đã vượt xa các tàu chiến lớn nhất trong các lực lượng hải quân nhỏ nhất của khu vực. Olli Suorsa thuộc Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam (RSIS) ở Singapore cho biết, "về cơ bản chúng là những tàu hải quân sơn màu trắng", và không có tên lửa (mặc dù điều đó cũng đúng với tàu tuần duyên của Nhật Bản). Ví dụ, tàu tuần tra Loại 818 là phiên bản sửa đổi của khinh hạm Loại 054A của hải quân Trung Quốc. Những con tàu lớn như vậy kém nhanh nhẹn hơn những con tàu nhỏ hơn, nhưng chúng lại phù hợp với việc uy hiếp đối thủ.

Điều đó tiện cho Trung Quốc, vì họ sử dụng lực lượng tuần duyên không chỉ để thực thi pháp luật hàng hải thông thường – chẳng hạn như bắt buôn lậu – mà còn để thể hiện sức mạnh. Khi Trung Quốc cử tàu khảo sát HD8 đến vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam vào năm ngoái, họ đã cử một đội tàu tuần duyên, bao gồm cả tàu CCG 3901, hỗ trợ. Một số tàu tuần duyên của Việt Nam chặn không cho tiếp cận. Khi HD8 được đưa đến vùng biển kinh tế Malaysia vào tháng 4, CCG 3901 lại đi theo.

Một báo cáo do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington công bố năm ngoái cho thấy 14 tàu tuần duyên Trung Quốc tuần tra các khu vực có tranh chấp ở Biển Đông đã phát sóng vị trí của họ trên Hệ thống Nhận dạng Tự động, một mạng theo dõi tàu quốc tế, để chứng minh "Sự hiện diện thường xuyên, rõ ràng của Trung Quốc". Hoạt động gần như thường xuyên của lực lượng tuần duyên Trung Quốc ở Biển Đông đã được trợ giúp từ nguồn cung từ các tiền đồn mới xây dựng của Trung Quốc ở đó.

Ở Biển Hoa Đông, các tàu tuần duyên đã ở lại thời gian lâu nhất trong năm nay gần Senkaku. Vào tháng 10, hai tàu của họ đã đi trong lãnh hải của các hòn đảo (nghĩa là cách bờ chưa đầy 12 hải lý) và ở lại lâu hơn kỷ lục cũ 39 giờ.

Đôi khi lực lượng tuần duyên được sử dụng để hỗ trợ cho các tàu đánh cá có vũ trang của Trung Quốc, mà nước này sử dụng để thiết lập sự hiện diện ở các vùng biển tranh chấp. Vào tháng 4, Việt Nam cáo buộc lực lượng tuần duyên của Trung Quốc đâm và đánh chìm một tàu cá Việt Nam gần quần đảo Hoàng Sa trên Biển Đông mà cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền. Đó là sự cố thứ hai như vậy trong khu vực trong vòng chưa đầy một năm.

Mỹ lo lắng về vai trò ngày càng tăng của lực lượng tuần duyên Trung Quốc như một nhân tố tăng cường sức mạnh hàng hải của nước này. Năm ngoái, một đô đốc Mỹ đã ám chỉ rằng, trong trường hợp xảy ra đụng độ, hải quân Mỹ sẽ đối xử với các tàu thuộc lực lượng tuần duyên và dân quân hàng hải của Trung Quốc không khác gì các tàu của hải quân nước này.

Vào tháng 10, Mỹ cho biết họ sẽ thăm dò khả năng triển khai các tàu tuần duyên của mình đến Samoa thuộc Mỹ, ở Nam Thái Bình Dương, để chống lại "hoạt động đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không được kiểm soát cũng như việc quấy rối tàu thuyền" của Trung Quốc.

Trung Quốc đã phản ứng gay gắt trước những lo ngại của các nước khác về dự thảo luật tuần duyên. Ở một mức độ nào đó, việc họ bực bội là có lý. Ông Collin Koh của RSIS cho biết hầu hết các điều khoản của dự luật này tương tự như các quy định của pháp luật ở nơi khác và phù hợp với các chuẩn mực quốc tế.

Nhưng có mọi lý do để lo lắng về phạm vi đề xuất của bộ luật Trung Quốc. Ông Ryan Martinson thuộc Trường Cao đẳng Chiến tranh Hải quân Hoa Kỳ nói rằng nó bao gồm "vùng biển thuộc quyền tài phán" của Trung Quốc, một thuật ngữ mà nước này áp dụng cho hầu hết Biển Đông. Hầu hết các vùng biển đó đều được các quốc gia khác tuyên bố chủ quyền hoặc được coi là một phần chung của thế giới.

Việc khẳng định sâu rộng của Trung Quốc về các quyền tại đó đã bị Tòa án Trọng tài Thường trực, một tòa án quốc tế ở La Hay, bác bỏ vào năm 2016. Điều 22 của dự thảo luật này sẽ cho phép lực lượng tuần duyên của Trung Quốc tạo ra "các khu vực loại trừ tạm thời", có khả năng khoanh vùng các vùng biển rộng.

Theo ông Koh, lực lượng tuần duyên Trung Quốc đã phàn nàn trong nhiều năm rằng họ cần một luật như vậy để giúp lực lượng này có nhiều ảnh hưởng hơn trong việc đối phó với các lực lượng đối thủ ở Biển Đông. Hu Bo, Giám đốc Sáng kiến ​​Nghiên cu Tình hình Chiến lược Biển Đông có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết lực lượng tuần duyên là "hùng mạnh". Tuy nhiên, ông nói thêm, họ có một "nhiệm vụ nặng nề".

Vào năm 2016, khi hải quân Indonesia bắn vào một tàu đánh cá của Trung Quốc và bắt giữ thủy thủ đoàn của họ, lực lượng tuần duyên đã không thể phản ứng — rõ ràng là lo lắng rằng việc sử dụng vũ lực mà không có sự hỗ trợ pháp lý rõ ràng có thể gây tổn hại đến hình ảnh của Trung Quốc. Ông Martinson nói : "Đó là một thất bại lớn. và "Có thể có rất nhiều suy xét sau đó". Luật mới sẽ đưa ra thông báo rằng các tàu vỏ trắng có thể bắn trả.

The Economist

Nguyên tác : A new law would unshackle China’s coastguard, far from its coast, The Economist, 4/12/2020

Khánh An dịch

Nguồn : VNTB, 10/12/2020

Nguồn : https://www.economist.com/china/2020/12/05/a-new-law-would-unshackle-chinas-coastguard-far-from-its-coast

Additional Info

  • Author Nguyễn Nam, The Economist
Published in Diễn đàn

Một điều mà gần như tuyệt đại đa số người Việt đều ước mà chắc chắn làm không được là dời cái bản đồ Việt Nam ra khỏi nơi đang ở hiện nay. Đi đâu cũng được miễn là tránh khỏi Tàu, dù Tàu Cộng hôm nay hay có thể Tàu không Cộng trong tương lai. Tham vọng Đại Hán, dù Đông Hán hai ngàn năm trước hay Cộng Hán này nay cũng chẳng khác nhau nhiều.

Một số quan điểm, phát xuất từ lòng căm thù Trung Quốc, cho rằng những biện pháp phải thi hành tức khắc khi Việt Nam có dân chủ gồm :

(1) xóa bỏ các hiệp ước kể cả kinh tế bất bình đẳng và phân định biên giới mà cộng sản Việt Nam đã ký kết với Trung Quốc ;

(2) hủy bỏ tức khắc các hợp đồng kinh tế bất lợi với Trung Quốc ;

(3) Trung Quốc phải rút về nước trong một thời gian rất ngắn toàn bộ lực lượng lao động có mặt trên lãnh thổ Việt Nam.

Đương nhiên quốc gia Việt Nam dân chủ sẽ phải làm tất cả để đạt ba mục đích trên nhưng chiến lược và chiến thuật có thể sẽ phải linh động và đừng để Trung Quốc có cớ gây chiến khi Việt Nam chưa nắm bắt được trong tay hai yếu tố "thiên thời" và "địa lợi".

Một nước Việt Nam dân chủ non trẻ sau cộng sản có đủ khả năng ngăn chận Trung Quốc viện lý do "bảo vệ quyền lợi và kiều dân" để động binh ?

Chắc chắn là chưa đủ khả năng.

Nếu Trung Quốc động binh liệu Mỹ sẽ nhảy vào can thiệp ?

Không có gì bảo đảm Mỹ sẽ can thiệp ngay bằng các biện pháp cứng rắn.

Điều đó cũng có nghĩa, khi nào Việt Nam còn có chung biên giới trên đất liền và chung thềm lục địa dưới biển với Trung Quốc, Việt Nam sẽ phải chấp nhận bị chi phối bởi các nguyên tắc địa lý chính trị của một quốc gia đất hẹp, dân ít mà nằm trong vùng độn (buffer state).

Do đó, dù giả thiết đã có "nhân hòa", Việt Nam vẫn phải có một chính sách đối ngoại vô cùng khôn khéo.

1. Đàm phán

Không nên vội vã. Tất cả hiệp ước, cam kết, hứa hẹn, nợ nần v.v. với Trung Quốc đều sẽ được giải quyết song phương hay quốc tế nếu có liên hệ đến nước thứ ba, bằng "đàm phán".

Người viết để "đàm phán" trong ngoặc bởi vì muốn nhấn mạnh đến yếu tố thời gian cũng là phần của chiến lược để phục hồi sinh lực dân tộc về văn hóa đạo đức, ổn định chính trị, phát triển kinh tế và tăng cường quốc phòng.

2. Biết chọn lựa liên minh đúng lúc

Về địa lý chính trị, vị trí của Thổ Nhĩ Kỳ sau thế chiến thứ nhất không quan trọng bằng vị trí của Thổ Nhĩ Kỳ sau thế chiến thứ hai. Nếu năm 1922, Tổng thống Thổ Mustafa Kemal xin liên minh với Mỹ chưa hẳn đã đươc tổng thống Warren G. Harding đón nhận. Nhưng trong Chiến tranh Lạnh thì khác. Năm 1946 tổng thống Truman chính thức gởi chiến hạm USS Missouri tới thăm Cộng Hòa Thổ kèm theo các khoản viện trợ quân sự lớn đến sau.

3. Đừng để ghét hay thương chi phối chính sách đối ngoại

Đa số người Việt ghét Trung Quốc nhưng không nên để ghét thương chi phối chính sách đối ngoại.

Georgia và Ukraine có cảm tình với chính sách của Boris Yeltsin nên tham gia khối thịnh vượng chung và cuối cùng tự đưa cổ vào tròng Putin. Lithuania, Latvia, Estonia dù trong lòng chưa quên mối hận bị Mỹ bỏ rơi sau thế chiến thứ hai, đã chọn đứng về phía Mỹ và Tây Âu khi tái lập được nền độc lập.

 

tqdb1

Đa số người Việt ghét Trung Quốc nhưng không nên để ghét thương chi phối chính sách đối ngoại.

 

4. Chủ động chiến lược hóa vị trí quốc gia

Như người viết trình bày trong bài "Để thắng được Trung Quốc", để bảo đảm an ninh và phát triển, các lãnh đạo của một Việt Nam dân chủ non trẻ tương lai phải biết chủ động chiến lược hóa vị trí quốc gia và từng bước tham gia các liên minh quân sự tin cậy.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng phải đàm phán với Liên Xô khi nền Cộng hòa Thổ vừa ra đời nhưng khi vừa đủ mạnh và thấy thời cơ đến đã dứt khoát đứng về phía Tây.

Chính sách đối ngoại của tổng thống Mỹ Dwight D. Eisenhower là một trường hợp nghiên cứu rất hay và cần phân tích ở đây.

Trong tác phẩm được phát hành vào tháng 3, 2018 "The Age Of Eisenhower", Giáo sư sử học William Hitchcock dành một chương dài để bàn về quan điểm của tổng thống Mỹ Dwight D.Eisenhower đối với Việt Nam nói riêng và Đông Dương nói chung.

Theo đó, tổng thống Eisenhower tin rằng nếu Việt Nam rơi vào tay cộng sản các quốc gia Đông Nam Á cũng sẽ lần lượt sụp đổ theo. Lý luận này được nhiều người biết như là "thuyết domino".

Ngoại trừ việc gởi quân tham chiến, tổng thống Eisenhower đã làm hết những gì có thể làm để ngăn chận sự bành trướng của Trung Quốc. Tổng thống thứ 34 của Mỹ xem Việt Nam quan trọng đến mức chính ông và hai phụ tá thân cận đã thảo một điện văn dài cố gắng thuyết phục thủ tướng Anh Sir Winston Churchill để thành lập một liên minh nhằm ngăn chận sự bành trướng của cộng sản xuống Đông Nam Á.

Nếu Mỹ, Anh, Pháp cùng thành lập liên minh quân sự, rất đông đồng minh của Mỹ sau thế chiến thứ hai đều sẽ đứng sau lưng. Anh từ chối, Pháp thua tại Điện Biên Phủ nên lịch sử dân tộc Việt bị cuốn vào một thực tế đầy tang tóc hôm nay.

Nhưng đừng quên, cũng chính tổng thống Eisenhower đã từ chối can thiệp vào cuộc Nổi Dậy Hungary 1956 dù quốc gia Đông Âu trái độn này cũng nằm trong vị trí chiến lược không khác gì Việt Nam. tổng thống Eisenhower lo ngại việc can thiệp của Mỹ vào Hungary có khả năng dẫn đến thế chiến thứ ba.

Tổng thống Eisenhower cũng không áp lực đồng minh hay Liên Hiệp Quốc đáp ứng lời thỉnh cầu của Thủ tướng Imre Nagy, tân lãnh đạo Hungary, kêu gọi Liên Hiệp Quốc can thiệp. Một số nhà phân tích cho rằng nếu một phái đoàn Liên Hiệp Quốc có mặt tại thủ đô Budapest trong thời điểm cuối tháng 10, 1956, cho dù không ngăn chặn hẳn, ít ra cũng làm chậm bước tiến của Liên Xô và giảm bớt số người bị giết trên đường phố thủ đô Budapest. Tóm lại, tổng thống Eisenhower không làm gì cả.

Một tổng thống và cũng trong gần cùng một thời điểm nhưng Mỹ có hai chính sách đối ngoại khác nhau.

Bài học đối ngoại của tổng thống Eisenhower là một thực tế chính trị mà các nước trong vị trí vùng trái độn đều phải học. Không nên chỉ nhìn một cách phiến diện vào khả năng quân sự của Mỹ vượt trội Trung Quốc mà suy ra viễn ảnh đầy lạc quan của Việt Nam.

Đối với Mỹ, vùng biển Đông Á là huyết mạch kinh tế lẫn an ninh của Mỹ và các nước đồng minh với Mỹ như Nhật Bản, Nam Hàn, Philippines, Indonesia, liên minh được với Mỹ đúng thời điểm vừa có thể thúc đẩy tiến trình hiện đại hóa đất nước để một ngày thách thức Trung Quốc về mọi mặt.

Túi khôn của loài người bao la nhưng cũng có giới hạn. Các lý thuyết quan hệ quốc tế thường được lập đi lập lại.

Như người viết kết luận trong chính luận "Để thắng được Trung Quốc", khi chảo dầu mâu thuẫn tại Á châu được đun nóng hơn, nhiều liên minh quân sự mới sẽ ra đời.

Do đó, biết chủ động chiến lược hóa, quốc tế hóa, quan trọng hóa vị trí của quốc gia cũng như biết khai thác mối lo của các cường quốc sẽ làm cho vị trí của quốc gia quan trọng hơn trong tranh chấp quốc tế.

Đồng thời, sự liên minh khôn khéo trong nhiều trường hợp giúp quốc gia tránh được chiến tranh hay có thêm thời gian để chuẩn bị chiến tranh.

Trần Trung Đạo

Nguồn : Tiếng Dân, 27/09/2019

Published in Diễn đàn

Kin Trung Quc ra tòa quc tế : Vì sao Vit Nam do d ?

Ngọc Lễ, VOA, 04/09/2019

Tòa án quc tế thiếu cơ chế thc thi phán quyết và phn ng tr đũa mnh m ca Trung Quc là nhng lý do Vit Nam nên cân nhc k nếu mun đưa hành đng Trung Quc xâm ln vào vùng đc quyn kinh tế ca Vit Nam ra tòa quc tế, Giáo sư Carlyle Thayer, chuyên gia v Bin Đông thuc Hc vin Quc phòng Australia, nhn đnh vi VOA.

kien1

Tàu cnh sát bin Vit Nam đi đu tàu hi giám Trung Quc trên Bin Đông trong cuc khng hong giàn khoan hi năm 2014

Cuc đi đu gia Trung Quc và Vit Nam ti Bãi Tư Chính trên Bin Đông đã kéo dài gn hai tháng mà chưa có du hiu h nhit trong lúc ngày càng có nhiu li kêu gi Hà Ni nên kin Trung Quc ra tòa án quc tế do xâm phm vào vùng đc quyn kinh tế rng 200 hi lý ca Vit Nam.

Nhiu chuyên gia cho rng Vit Nam có nhiu cơ hi chiến thng Trung Quc tòa án nếu chiếu theo Công ước Quc tế v Lut Bin (UNCLOS) cũng ging như Philippines đã làm hi năm 2016 vi phán quyết ca Tòa Trng tài Thường trc (PCA).

'Không thc thi được'

Trao đi vi VOA, Giáo sư Carlyle Thayer nhn đnh rng nếu như Vit Nam cũng làm như Philippines là đưa v vic ra tòa trng tài trong khuôn kh Ph lc 7 ca UNCLOS thì Vit Nam s có chiến thng vang di.

"M, Australia, Nht toàn b s ng h phán quyết (cho Vit Nam thng) nhưng Trung Quc s t chi tuân th", ông nói.

Theo ông phân tích, Vit Nam s chiến thng nếu làm như Philippines là yêu cu tòa phân đnh đâu là quyn ca Vit Nam trên Bin Đông, h có được quyn khai thác du khí vùng đc quyn kinh tế ca mình không, và trưng ra bng chng là Trung Quc đã xâm phm vào quyn này.

Ông nói nhng bng chng này cho thy Trung Quc đang ‘đng trên lut pháp quc tế và rõ ràng là Bc Kinh t din gii lut quc tế theo ý mình

Tuy nhiên, cũng t kinh nghim ca Philippines, ông Thayer nêu ra hn chế ca phán quyết ca PCA là không có cơ chế thc thi.

"Nếu anh nhìn trên khp khu vc, không có ai đ cp đến phán quyết này (k c Philippines dưới thi Tng thng Rodrigo Duterte). Trong ASEAN, h gi đó là quá trình ngoi giao và pháp lý", ông cho biết.

"Ngay c tuyên b chung ca Th tướng Australia Scott Morrison và Th tướng Vit Nam Nguyn Xuân Phúc mi đây cũng nói rng cn tôn trng tiến trình pháp lý nhưng li không đ cp trc tiếp đến tòa trng tài sau ba năm h đưa ra phán quyết v v kin ca Philippines", ông nói thêm.

Mc dù mt chiến thng pháp lý như vy s làm tn thương uy tín ca Trung Quc và khiến cho M và các nước khác như Anh, Pháp, Nht, Australia mnh dn hơn trong vic bo v trt t da trên lut pháp, nhưng vào thi đim này không có du hiu gì cho thy ít nht nhng quc gia này s h tr bng cách gây áp lc đ đi vi Trung Quc đ h chp nhn phán quyết, theo ông Thayer.

Ông ch ra là bn thân ca M còn chưa ký vào UNCLOS nên h không có tư cách pháp lý đ được tham d phiên x The Hague, Hà Lan.

"Do đó cn phi có câu tr li đo lý và câu tr li thc tin", ông Thayer nói.

Tr li câu hi Bc Kinh s trng pht Hà Ni như thế nào nếu Hà Ni kin h ra tòa, v giáo sư này nói rng chc chn s có hu qu.

"Vit Nam có th giành chiến thng v đo lý nhưng Trung Quc s trng pht Vit Nam trong sut khong thi gian din ra quy trình xét x ca tòa trng tài", ông nói.

"Liu vic chiến thng tòa có đáng đ chu cái giá mà Vit Nam phi tr hay không bi gì s không có gì thay đi trên thc đa c (do không có cơ chế thc thi) ?" ông đt vn đ. "Cho nên (các lãnh đo Vit Nam) cn phi tính toán li ích quc gia : chúng ta s được gì nếu có hành đng pháp lý, chiến thng đo lý hay chiến thng chính tr nhưng vi cái giá như thế nào ?"

Vào thi đim này, ông Thayer cho biết cách x lý ca gii lãnh đo Vit Nam là ‘kháng c âm thm trong khi kim soát truyn thông và Vit Nam đã tn dng tt c các kênh t đng, lãnh đo và quân đi đ nói chuyn vi phía tương nhim Trung Quc đ khiến Trung Quc phi rút đi.

Vit Nam có th làm gì ?

Tr li câu hi ca VOA rng Vit Nam đang có trong tay nhng la chn nào đ đi phó vi Trung Quc Bãi Tư Chính, ông Thayer cho rng trước hết Vit Nam phi tiếp tc phn đi Trung Quc bi vì nếu Vit Nam có đưa v vic ra tòa thì điu đu tiên h phi chng minh vi ban trng tài là h đã tìm mi cách nói chuyn vi Trung Quc và yêu cu Trung Quc rút đi trên thc đa nhưng tt c đu không có tác dng.

Hà Ni cũng phi tranh th các y ban đi ngoi ca Quc hi M vn đang xem xét các d lut trng pht các thc th Trung Quc vì hành đng ca nước này trên Bin Đông và Bin Hoa Đông, ông nói thêm.

"Hin d lut này đang gp khó khăn được thông qua trong phm v hp ca y ban đi ngoi cho nên các nhà ngoi giao (ca các nước b nh hưởng trên Bin Đông) cn phi trình bày trước y ban v nhng gì đang xy ra vùng bin ca Malaysia, Philippines và Vit Nam", ông gii thích.

"Và các phái đoàn ca Vit Nam cp đ cao đến M cn phi gp các thành viên ca y ban đó đ thông báo cho h tình hình", ông nói thêm và cho rng chuyến thăm d kiến vào tháng 10 ca Tng bí thư-Ch tch Nguyn Phú Trng s là cơ hi tt.

Ngoài ra, Vit Nam cũng phi tăng cường các cuc din tp quân s vi mc đích hun luyn nhng vùng bin mà Trung Quc có kh năng s tăng cường hot đng và tăng cường s hin din, ông Thayer khuyến ngh.

Cui cùng, Hà Ni nên tìm cách tn dng truyn thông quc tế đ đưa tin v v vic Bãi Tư Chính như nước này đã tng làm trong cuc khng hong giàn khoan hi năm 2014, ông nói thêm.

"Vit Nam có th đưa các phóng viên quc tế lên tàu cnh sát bin, lên máy bay đ h ghi hình li nhng gì Trung Quc đang làm theo thi gian thc cho thế gii thy", ông nói. "Và nhng hot đng này nên được duy trì liên tc đ gây sc ép lên Trung Quc".

Ông cũng đ xut là Vit Nam nên phi hp vi Malaysia vn mi đây cũng b Trung Quc quy ri tàu thăm dò trong vùng bin ca h.

"Malaysia luôn x lý mi vic (vi Trung Quc) rt, rt âm thm Chúng ta s ch xem liu vic hãng Petronas b Trung Quc thách thc ngoài khơi b bin Surawak có dn đến mt trn chung gia Malaysia và Vit Nam mà nếu có s tr thành mt nhóm vn đng hùng mnh hơn đ lôi kéo cng đng quc tế lên án Trung Quc", ông nói và nhc đến chuyến công du Hà Ni mi đây ca Th tướng Malaysia Mahathir Mohamad.

Theo li ông Thayer thì nếu Hà Ni quc tế hóa vn đ s ‘đi ngược li điu Trung Quc mun.

"Trung Quc mun đy tt c các nước bên ngoài ra đ h có th t mình đi phó vi các nước Đông Nam Á, ông gii thích và cho rng nếu Vit Nam có th tp trn vi các nước M, Nht, Pháp, Úc hết ln này đến ln khác thì Trung Quc s thy rng con đường mà h đang đi có tác dng ngược.

"M hay Úc không có li ích gì đ làm tt c mi th giúp Vit Nam. Vit Nam trước hết phi đ ra là h s cho phép s hin din quân s nước ngoài tm thi như thế nào đ din tp quân s và đ đánh đi tín hiu rng Vit Nam sn sàng bo v ch quyn", ông nói.

Ông Thayer cũng cho rng chuyến thăm sp ti ca ông Trng đến M là cơ hi đến hai nước m rng mi quan h đi tác toàn din đ hướng đến nâng cp lên thành ‘đi tác chiến lược.

Ông nói Hoa Kỳ mun Vit Nam cho phép hàng không mu hm ht nhân ca M cp cng Vit Nam hàng năm và vn đ này ‘đang được tho lun.

"Vit Nam rt cn trng thăm dò xem Trung Quc có th phn ng như thế nào", ông nói.

Bên cnh đó, theo Carl Thayer, uy tín ca Vit Nam đi vi M cũng tăng lên vi vic Hà Ni phn đi ph biến vũ khí ht nhân, thc thi các lnh cm vn ca Liên Hip Quc đi vi Triu Tiên, t chc cuc gp thượng đnh Trump-Kim ln th hai Hà Ni vào tháng 2 năm nay tt c nhng điu này đu quan trng đi vi M. Mt yếu t khác cũng cn lưu ý là Vit Nam hin là thành viên không thường trc ca Hi đng Bo an và sp đm nhn ghế ch tch ASEAN vào năm sau. Tuy vy, chuyên gia này cho rng, Vit Nam vn còn dè dt trong vic nâng cp hp tác quân s vi M.

Ngọc Lễ

Nguồn : VOA, 04/09/2019

******************

Căng thng Bin Đông : Trung Quốc mun ‘bào mòn quyết tâm ca Vit Nam’

Viễn Đông, VOA, 04/09/2019

Mt chuyên gia nghiên cu v chiến lược nhn đnh rng vic Trung Quc đưa tàu vào Vùng Đc quyn Kinh tế ca Vit Nam (EEZ) nhiu tun qua nhm mc đích "bào mòn quyết tâm" ca Hà Ni, trong bi cnh xut hin tin nói rng tàu được trang b cn cu thuc loi ln nht thế gii "hin din trong vùng lãnh hi ca Vit Nam".

kien2

Ch t ch Trung Qu c T p C n Bình trong chuy ế n thăm Vi t Nam cu i năm 2017.

Ông Brahma Chellaney t Trung tâm Nghiên cu Chính sách New Delhi nói rng ging như n Đ, Vit Nam "không có đng minh quân s và buc phi mt mình đi đu vi s xâm lược ca Trung Quc".

"Bài hc chính cho Vit Nam là phi chun b cho mt cuc chiến trường k vì mc tiêu ca Trung Quc là bào mòn quyết tâm ca Vit Nam thông qua vic gây áp lc t nhiu hướng", ông Chellaney nói, khi được hi v điu Hà Ni có th hc được t kinh nghim đương đu vi Bc Kinh ca chính quyn New Delhi.

Nhn đnh ca chuyên gia n Đ được đưa ra trong khi có tin nói hôm 3/9 rng tàu được trang b cn cu ca Trung Quc là Lam Kình xut hin trong vùng EEZ ca Vit Nam, trong khi tàu thăm dò Hi Dương 8 đã ri khu vc gn Bãi Tư Chính và ti th neo Đá Ch Thp. C Vit Nam ln Trung Quc đu chưa lên tiếng xác nhn hay ph nhn, và VOA cũng không th kim chng đc lp các thông tin này.

Ông Chellaney cho rng tham vng bành trướng ca Trung Quc "rt cuc s buc Vit Nam phi thay đi chính sách ba không’" mt cách "t t và tinh tế". Vit Nam lâu nay vn tuyên b "không tham gia các liên minh quân s, không cho bt c nước nào đt căn c quân s Vit Nam và không da vào nước này đ chng nước kia".

B trưởng Quc phòng Vit Nam Ngô Xuân Lch tháng trước đã cùng bà Federica Mogherini, Phó Ch tch U ban Châu Âu, cam kết "tăng cường tham gia bo đm t do hàng hi, hàng không" cũng như i phó vi các thách thc" trên Bin Đông. Còn phía M nói rng Washington "phi hp đa phương", nht là vi Vit Nam, trong khi đương đu vi Trung Quc vùng bin tranh chp gia nhiu nước.

Mi đây, phát ngôn viên B Ngoi giao n Đ Raveesh Kumar đã lên tiếng v v i đu" gia tàu Vit Nam và Trung Quc nhiu ngày qua, nói rng New Delhi "kiên quyết ng h quyn t do hàng hi và bay ngang" Bin Đông.

Khi được hi v tm quan trng ca Vit Nam trong các chiến lược ngoi giao ca n Đ khu vc Đông Nam Á, ông Chellaney nói rng mi quan h gia Hà Ni và New Delhi "đang phát trin nhanh chóng".

Tuy nhiên, nhà nghiên cu tng xut bn sách v s tri dy ca Trung Quc này nói rng hai nước "cn thêm ni dung chiến lược" trong khi cng c quan h song phương.

n Đ năm 2016 tng có ý đnh trang b tên la BrahMos cho các đơn v đóng trên biên gii vi Trung Quc đ bo v ch quyn, khiến Bc Kinh phn ng. Chính quyn ca Th tướng Narendra Modi cũng tng lnh cho công ty liên doanh vi[VHN1]  Nga, vn sn xut tên la ti tân này, tăng cường bán BrahMos sang năm nước tim năng mà đng đu là Vit Nam.

kien3

n Đ t ng coi Vi t Nam là khách hàng ti m năng nh t c a tên l a BrahMos.

Hindustan Times hôm 3/9 đưa tin rng Tp đoàn du khí quc gia n Đ có ý đnh xin gia hn thêm hai năm thăm dò Lô 128 ca Vit Nam Bin Đông. "Vit Nam mun mt công ty n Đ đ đương đu vi s can thip ca Trung Quc các vùng lãnh hi tranh chp", t báo nhn đnh.

Mi đây, mt chuyên gia ca M nói vi VOA tiếng Vit rng s liên quan ca công ty Nga và Nht trong v i đu" gia tàu hi cnh Vit Nam và Trung Quc Bãi Tư Chính đã "gây phc tp" cho quyết sách ca chính quyn Bc Kinh.

Viễn Đông

Nguồn : VOA, 04/09/2019

******************

Trung Quốc đang thực hiện chiến thuật nuốt từng hải lý biển Việt Nam

Thường Sơn, VNTB, 04/09/2019

Trong lúc 6 tàu ngầm lớp Kilo của Hải quân Việt Nam được cho là còn phải đi chống ngập ở Hà Nội và Sài Gòn, còn các tàu chiến khác, kể cả ‘tàu buồm hiện đại nhất thế giới’ mang tên Lê Quý Đôn mất dạng, toàn bộ lực lượng hải quân Việt Nam vẫn phủ phục trong tư thế bất lực và kiên định… bám bờ, các tàu Trung Quốc đã thả giàn tung hoành ở Biển Đông và ngay trong ‘vùng chủ quyền không thể tranh cãi’ của Việt Nam.

nuot1

Họa đồ di chuyển của Hải Dương 8

Chỉ trong vòng khoảng một tuần, nhóm tàu khảo sát Hải Dương-8 của Trung Quốc đã tiến sâu thêm 30 km vào vùng biển Việt Nam và chỉ còn cách bờ biển tỉnh Ninh Thuận, miền trung Việt Nam khoảng 155 km, theo dữ liệu theo dõi tàu biển của trang Marine Traffic vào sáng sớm ngày 1/9.

Trước đó vào ngày 24/8, Hải Dương 8 cùng các tàu hải cảnh của Trung Quốc chỉ cách bờ biển Phan Thiết của Việt Nam khoảng 185 km.

Vụ tàu Trung Quốc lấn dần từng chục hải lý như thế đã gián tiếp tiết lộ một sự thật bi thảm : trong suốt thời gian từ đầu tháng 6 năm 2019 khi tàu Trung Quốc bắt đầu xâm nhập bãi Tư Chính, Bộ Quốc phòng và Cảnh sát biển Việt Nam đã đối phó tệ hại đến mức Trung Quốc hoàn toàn coi thường những hành động đối phó này.

Chiến thuật Việt Nam dùng một số tàu chiến và tàu hải cảnh bao vây tàu Trung Quốc, hoặc bám chặt tàu Trung Quốc đã tỏ ra vô ích và vô tích sự, bởi về số lượng thì tàu Trung Quốc luôn vượt gấp ít ra vài ba lần số tàu Việt Nam, còn việc bị bám đuôi thì Trung Quốc chẳng coi ra gì.

Cho tới nay, phía Việt Nam vẫn chẳng dám nổ một phát súng nào, dù chỉ để cảnh cáo tàu Trung Quốc.

Vì sao lực lượng hải quân Việt Nam lại phủ phục đến thế ? Nếu nổ ra chiến tranh thật sự với Trung Quốc thì lực lượng này sẽ đánh chác ra sao ?

Nếu ai đó cho rằng hải quân Việt Nam còn đang ‘giấu mình’, vẫn nêu cao tinh thần yêu nước và sẽ ra đòn quyết địnbh vào một thời điểm thuận lợi, là thế nào để giải thích việc một đô đốc của quân chủng này - Nguyễn Văn Hiến - cách đây không lâu đã bị tống vào ‘lò’ của ‘tổng tịch’ Nguyễn Phú Trọng vì tội ‘ăn đất’ ?

Trung Quốc muốn ép Trọng ?

Việc tàu Hải Dương 8, vừa trở lại khu vực Bãi Tư Chính sau 5 ngày quay lại đảo Đá Chữ Thập để tiếp liệu, lại rời Bãi Tư Chính để ‘tham quan’ vùng biển gần Phan Thiết, xảy ra trong bối cảnh một tin tức đang ngày càng cận kề : sau một thời gian khá dài được Ban Bảo vệ và chăm sóc sức khỏe trung ương tận tình cứu chữa, ‘Tổng tịch’ Nguyễn Phú Trọng đã gần như hồi phục khỏi cơn bạo bệnh và chuẩn bị cho chuyến thăm Washington - một chuyến đi đặc biệt quan trọng - không chỉ về danh thể của Nguyễn Phú Trọng mà còn do tính chất đối đầu đã tới lúc không thể khoan nhượng giữa Việt Nam với Trung Quốc, mà theo đó Việt Nam đang rất cần đến lực lượng hải quân và không quân của Hoa Kỳ - đối trọng duy nhất với Trung Quốc tại Biển Đông - để bảo vệ Việt Nam khai thác dầu khí nuôi đảng.

Chẳng khó để hình dung ra rằng Tập Cận Bình chẳng thích thú gì với chuyến đi Mỹ của Nguyễn Phú Trọng, và muốn gây sức ép buộc Trọng phải hủy bỏ chuyến đi đó. Hoặc nếu không hủy bỏ thì buộc Nguyễn Phú Trọng phải đi Trung Quốc trước khi đi Mỹ, như một biểu hiện ‘triều kiến’.

Thời điểm dự kiến cho chuyến đi Mỹ của Nguyễn Phú Trọng đang lùi sang tháng 10 năm 2019.

Đã hầu như chắc chắn là sau giai đoạn đầu cho tàu Hải Dương 8 vào quấy phá tại Bãi Tư Chính, Trung Quốc sẽ còn ra những đòn mới và lắm chiêu trò hơn nhằm hành hạ tinh thần ảo não của giới chóp bu Việt Nam.

Trung Quốc đang thực hiện chiến thuật nuốt từng hải lý biển Việt Nam. Có thể vào một ngày đẹp trời không lâu nữa, người dân và các lực lượng quân đội lẫn cảnh sát ở Phan Thiết hoặc ở một thành phố duyên hải nào đó của Việt Nam sẽ trố mắt trước những chiếc tàu giương cờ Trung Quốc lừng lững ngự ngay trước mắt họ ở vùng biển sát bờ.

Thường Sơn

Nguồn : VNTB, 04/09/2019

*******************

Th tướng Vit Nam lên tiếng v ‘vi phm ch quyn’ trên Bin Đông

VOA, 04/09/2019

Th tướng Nguyn Xuân Phúc hôm 4/9 nói Vit Nam đãu tranh bng mi bin pháp"đ chng li các hođng vi phm ch quyn trên BiĐông trong bi cnh Trung Quc tiếp tc các hođng "bt hp pháp" trên vùng đc quyn kinh tế ca Vit Nam.

kien4

Th tướng Nguyn Xuân Phúc, ti mt cuc hp Chính ph hôm 4/9, nói rng Vit Nam đãđu tranh bng mi bin pháđ chng li các hođng vi phm ch quyn trên BiĐông.

Ngườđng đu chính ph Vit Nam đưa ra thông tin trên trong mt cuc hp Chính ph thường k tháng 8 ti Hà Ni hôm 4/9, theo ghi nhn ca truyn thông trong nước.

Đây là lđu tiên ngườđng đu chính ph Vit Nam có phát ngôn liên quan đến tình hình  BiĐông k t khi Trung Quđưa tàu Hi Dương 8 vào hođng ti khu vc Bãi Tư Chính mà Vit Nam nói là vi phm vùng bin ca mình t ngày 3/7.

Ông Phúc không nhc ti Trung Quc hay mt s vic c th nào nhưng nói rng : "Chúng ta đã kiên trì, kiên quyếđu tranh bng mi bin pháđi vi các hođng ca nước ngoài vi phm ch quyn trên bin ca ta".

B Ngoi giao  Hà Nđã 3 ln lên tiếng cáo buc tàu Trung Qu"vi phm" quyn ch quyn và thm lđa ca Vit Nam. Tuy nhiên B Ngoi giao Trung Quc cũng vài ln phn bác nhng cáo buc ca Hà Ni và cho rng tài Hi Dương 8 ca h luôn hođng trong phm vi ch quyn ca Trung Quc.

Vit Nam đã tìm kiếm sng h ca quc tế trong v Bãi Tư Chính khi Th tướng Phúc cùng vi Th tướng Australia Scott Morrison nêu lê"quan ngi sâu sc v nhng din biến phc tp gđây trên BiĐông" trong mt cuc hp báo chung sau khi gp mt nhau ti Hà Ni hôm 23/8.

Trướđó vài tun, Phó Th tướng kiêm B trưởng Ngoi giao Phm Bình Minh cũng đã"bày t quan ngi nghiêm trng" v hođng kho sát ca tàu thăm dò Hi Dương 8 trong mt cuc hp kín vi ngườđng cp Trung Quc Vương Ngh ti Hi Ngh B trưởng Ngoi giao ASEAN ti Bangkok hôm 1/8.

Tuy nhiên, Tng Bí thư-Ch tch nước Nguyn Phú Trng chưa ln nào lên tiếng trước công chúng v nhng căng thng gia Vit Nam và Trung Quc trong hai tháng qua trên BiĐông.

Ti cuc hp hôm 4/9, Th tướng Phúc còđược truyn thông trong nước trích li nói rng : "Nhim v bo v ch quyn lãnh th mc dù có nhng din biến phc tp, nhưng các lc lượng chc năng đã làm hết sc mình dưới s lãnh đo cĐng, Chính ph".

Vào thđim này, theo Giáo sư Carl Thayer nhđnh vi VOA hi tun trước, cách x lý ca gii lãnh đo Vit Nam là"kháng câm thm" trong khi "kim soát truyn thông" và Vit Nam đã"tn dng tt c các kênh tĐng, lãnh đo và quâđi"đ nói chuyn vi phía tương nhim Trung Quc nhm khiến Trung Quc phi rúđi.

Các chuyên gia nước ngoài và người dân Vit Nam trong 2 tháng qua đã kêu gi chính ph Vit Nam kin Trung Quc ra tòán quc tếđ ngăn chn hành vi xâm phm vùng đc quyn kinh tế và thm lđa ca Vit Nam v lâu dài như Philippines làm vàđã thng ti v ki tòa La Haye cách đây hơn 3 năm.

Published in Diễn đàn

Cách nay bốn năm, vào ngày 27 tháng 7 năm 2015, cô Trn Th Thy viết mt lá thư cm t nhng người t chc cu siêu cho cha của cô – mt trước đó 27 năm. Xin lược trích mt s câu, đon trong thư (1) :

…Ba con mất đi ch có gia đình, m con con chu thit thòi, mt mát. Mt mình m phi gánh vác mi vic trong gia đình, rung vườn cày cy, làm thuê cuc mướn vt v khó nhọc đ có tin nuôi con ăn hc trưởng thành…

…Dịp này, ln đu tiên không ch gia đình con mà còn 63 gia đình khác được công khai khóc cho nhng người chng, người cha mà không s b nh hưởng đến tp th hay cá nhân nào...

dung1

Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch và Phó Chủ tịch Quân ủy trung ương Trung Quốc Phạm Trường Long cùng duyệt binh tháng 6/2017 tại Hà Nội - Ảnh minh họa

Cha cô Thủy là ai ? Phi chăng ông từng phm nhng ti thuc loi "đi nghch bt đo", thành ra thân nhân không ch sng vt vưởng, khn kh, khn nn mà còn không dám than khóc công khai ?

Nếu bo rng cha cô Thy – ông Trn Văn Phương là Thiếu úy Hi quân nhân dân Vit Nam, mt trong số 64 người lính Vit Nam ch vì dám minh đnh ch quyn ca Vit Nam ti bãi đá Gc Ma mà b Trung Quc biến thành nhng tm bia sng, tun t h gc tng người trong ngày 14 tháng 3 năm 1988. Sau khi đn n nước được vinh thăng Trung úy, truy tng danh hiệu Anh hùng Lc lượng vũ trang nhân dân – thì có ai cm thy não lòng và hoang mang, phn n không ?

***

Cho đến gi, Công ty Văn hóa Sáng to Trí Vit - First News và nhng người tham gia biên son - phát hành cun sách "Gc Ma – Vòng tròn bt t" vn chưa được yên thân.

Dường như cuc tn công trên mng xã hi không to ra được tác dng cn thiết, thm chí là phn tác dng nên hai ông tướng đã ngh hưu (Nguyn Thanh Tun – Trung tướng, cu Cc trưởng Cc Tuyên hun, Tng cc Chính tr Bộ Quốc phòng và Hoàng Kiền – Thiếu tướng, cu Tư lnh Binh chng Công binh, Anh hùng Lc lượng vũ trang nhân dân) va m mt mt trn na trên h thng truyn thông chính thc (Tun báo Văn ngh Thành phố Hồ Chí Minh các s 511, 512 phát hành vào các ngày 16 tháng 8 năm 2018 và 23 tháng 8 năm 2018) (2).

Trên hai số báo đã dn, tướng Tun và tướng Kin nhân danh "tuyt đi cu chiến binh, tuyt đi cán b, chiến sĩ và đng bào yêu nước", đ ngh : Kim đim Hi đng Thm đnh bn tho, kim đim – x lý Nhà Xut bn Văn hc – nơi chu trách nhiệm xut bn và nhng tp th, cá nhân liên quan đến "Gc Ma – Vòng tròn bt t", thu hi – tiêu hy n phm này vì "sai sót cc kỳ nghiêm trng, có h thng, nm trong âm mưu xét li lch s nhm làm suy yếu chế đ, làm phân hóa ni b Đng, tiếp tay cho âm mưu ‘bài Trung, phò M, lt s, dng c vàng, thay chế đ’ ca các thế lc thù đch, tiến hành ‘din biến hòa bình’ chng phá chế đ ta".

***

Cần nhc li rng chuyn Công ty Văn hóa Sáng to Trí Vit - First News t chc phát hành cun sách "Gc Ma – Vòng tròn bất t" đã tr thành mt s kin đc bit trong sinh hot chính tr - xã hi Vit Nam hi đu tháng by.

Việc xut bn - phát hành cun sách kh 16 cm x 24 cm vi 328 trang tr thành s kin đc bit vì tính cht và s phn gian truân ca nó !

Trong vòng bốn năm (2014 – 2018), bn tho "Gc Ma – Vòng tròn bt t" do First News thc hin được chuyn lòng vòng qua… 13 nhà xut bn. Ch đến khi mt hi đng cp quc gia do chính quyn Vit Nam thành lp nhm thm đnh ni dung ca riêng "Gc Ma – Vòng tròn bất t" gt đu, giy phép xut bn mi được cp cho nhà xut bn th 14 (Nhà Xut bn Văn hc) (3) !

Nhiều người đã tng thc mc, có cái… quái gì trong "Gc Ma – Vòng tròn bt t" khiến gii làm sách ti Vit Nam phi thn trng, nhìn trước, ngó sau kỹ lưỡng như vy và các viên chc hu trách trong h thông công quyn Vit Nam phi nâng lên, đt xung nhiu ln trước khi đng ý đ "Gc Ma – Vòng tròn bt t" tr thành mt n phm chính thc ?

Tất nhiên là có ! "Gc Ma – Vòng tròn bt t" là cun sách đu tiên h thng hóa nhng thông tin, d kin liên quan ti chuyn Trung Quc cưỡng đot các bãi đá ngm thuc ch quyn ca Vit Nam ti qun đo Trường Sa hi đu năm 1988, kèm tường thut ca một số nhân chng may mn sng sót sau cuc thm sát ngày 14 tháng 3 năm 1988 bãi đá ngm Gc Ma, được… in - xut bn – phát hành mt cách… hp pháp trên… lãnh th Cng hòa Xã hi ch nghĩa Vit Nam.

Cho dù tham gia tổ chc ni dung, biên son "Gc Ma – Vòng tròn bất t" có hai ông tướng (Lê Mã Lương – Thiếu tướng, cu Giám đc Bo tàng Lch s Quân s Vit Nam, Anh hùng Lc lượng vũ trang nhân dân và Lê Kế Lâm – Chun Đô đc, cu Tham mưu phó đc trách tác chiến ca Quân chng Hi quân, cu Giám đc Hc vin Hi quân), mt cu V trưởng đc trách Cơ quan Thường trc phía Nam ca Ban Tuyên giáo Ban Chp hành trung ương Đng cộng sản Việt Nam (Đào Văn Lng), mt Đi biu Quc hi bn nhim kỳ kiêm Tng thư ký Hi Khoa hc Lch s Vit Nam (Dương Trung Quc), 68 nhà báo và các cựu chiến binh là nhân chng v thm sát bãi đá Gc Ma nhưng tt c đu b xem là "nhng k đang thc hin âm mưu xét li lch s, h b thn tượng, bôi nh quân đi và xúc phm vai trò lãnh đo ca Đng"...

***

27 năm sau vụ thm sát Gc Ma, ln đu tiên có một Đi l Tưởng nim và Cu siêu cho 64 người lính Vit Nam b Trung Quc bn h vào ngày 14 tháng 3 năm 1988, trong Thư ng gi mi người, cô Thy viết : 

Con xin được thay mt gia đình cm ơn s đng viên, quan tâm ca tt c mi người… 27 năm không phải là khong thi gian quá dài nhưng cũng không ngn đi vi gia đình chúng con, nhng gia đình mt đi người thân, nhng người m mt con, nhng người v mt chng và nhng đa con vĩnh vin không bao gi được gp người cha thân yêu ca mình. Đó chính là nỗi đau thương thit thòi quá ln mà không gì có th bù đp được. 27 năm trôi qua con chưa bao gi được chng kiến hay tham d mt bui đi l cu siêu nào cu cho linh hn nhng người đã không tiếc thân minh hi sinh cho T quc đ h được yên i nm lại trong lòng bin sâu lnh lo, băng giá. Cho ti ngày hôm nay được chính thc tham d mt đi l cu siêu ln như vy, thc s con cm thy rt m lòng, cũng là s đng viên tinh thn rt ln đi vi gia đình con cũng như gia đình 63 lit sĩ khác.

Trong thư, cô Thy k thêm, cha cô b giết năm 1988 nhưng đến 2009 m cô "nhiu ln ngược xuôi làm giy t, th tc thì mi được hưởng tr cp".

Cô tâm sự thêm : 

Trước na, nhc đến s kin 14 tháng 3 năm 1988 là điu không th, như b ngăn cm, như s b nh hưởng đến quan h "láng ging tt đp" gia mình và mt quc gia đang tâm cướp đi sinh mng người thân ca chúng con… Ti sao li không được bày t, ti sao li không được nhc đến và ti sao chúng ta li phi giu diếm cho ti ác tày tri ca chúng ? Chúng ta kìm nén, chúng ta nhường nhn và chúng ta nhn nhc mãi cho ti tn ngày hôm nay đ chúng ta nhn được nhng gì ? Cũng không có gì thay đi, vn là s ngang nhiên xâm chiếm, vn là s ngang tàng, táo tn ca nhng k bc l rõ bn cht xu xa vi nhng ý đồ nham him trên vùng bin ca ta, làm hi người dân ca ta.

***

Thư ca người ph n chưa bao gi được cha bng m vì ông b giết khi cô còn đang trong bng m còn viết : 

Cho tới ngày hôm nay khi được t do nói đến, khi được mt s cơ quan, đoàn th quan tâm đến thì có mt s người cha, người m ca lit sĩ đã mt vì già yếu, bnh tt. Cũng có mt s thương binh tr v t cuc chiến đã mt, nhng người còn sng cũng chưa được hưởng chế đ gì, hoc nếu có thì phi tri qua bao khó khăn mi có được như m con…

Xin lỗi cô Thy khi phi nhn đnh rng cô đã sai ! Đến bây gi, bn năm sau khi cô viết Thư ng đã dn, vn chưa có cái gi là "được t do nói đến" đâu cô Thy ! "Gc Ma – Vòng tròn bt t" chính là bng chng. Đâu ch có gia đình cô Thy, 63 gia đình có thân nhân bị giết Gc Ma và nhng cu chiến binh may mn sng sót gánh thm cnh y. Còn nhng người cha, người m, người v, con, anh ch em, cháu,… nhng người lính khác đã b giết biên gii phía Bc, biên gii Tây Nam và nhng cu chiến binh may mắn sng sót trong nhng cuc chiến v quc y na. Không có thng kê nhưng con s phi tính bng triu.

Bất k Trung Quc thế nào, hành x ra sao thì ch quyn quc gia, tương lai dân tc vn không quan trng bng điu mà Thượng tướng Nguyn Chí Vnh, Thứ trưởng quc phòng, y viên Ban Chấp hành trung ương Đng cộng sản Việt Nam tng thay mt gii lãnh đo Đng cộng sản Việt Nam "quán trit toàn Đng, toàn quân, toàn dân" : Vit Nam và Trung Quc có mt "di sn quý báu là s tương đng ý thc h". "Đc trưng ca ý thc h gia Vit Nam và Trung Quốc là mt Đng Cng sn lãnh đo" và "đim tương đng đó đã to ra mi quan h đc bit gia Vit Nam và Trung Quc", "chi phi cách ng x ca hai nước", thành ra "nếu có được mt người bn xã hi ch nghĩa rt ln bên cnh ng h và hp tác cùng có lợi thì s vô cùng thun li cho s nghip xây dng ch nghĩa xã hi Vit Nam". Thế thôi !

Chính vì tin vào sự nht quán v đường li, ch trương đó, tướng Tun, tướng Kin, báo Văn ngh Thành phố Hồ Chí Minh mi liên tc đòi "cht đu, lt da" cho bng được những tp th, cá nhân liên quan ti t chc biên son, xut bn, phát hành "Gc Ma – Vòng tròn bt t", k c đòi truy cu trách nhim ca Ban Tuyên giáo Trung ương Đng cộng sản Việt Nam – nơi đã thành lp mt hi đng ch đ thm đnh ni dung ca riêng "Gc Ma – Vòng tròn bất t".

Trân Văn

Nguồn : VOA, 28/08/2018

Chú thích

(1) https://trithucvn.net/blog/goc-nhin-cuoc-song/lan-dau-duoc-khoc-cong-khai.html

(2) https://thienhasu2018.com/2018/08/27/gac-ma-vong-tron-bat-tu-chong-lai-the-luc-doi-thieu-huy/

(3) https://news.zing.vn/hang-tram-cau-chuyen-xuc-dong-o-gac-ma-vong-tron-bat-tu-post856588.html

(4) https://tinquansu.wordpress.com/2013/01/01/khong-ai-quen-loi-ich-quoc-gia-dan-toc/#more-5977

Published in Diễn đàn

Trước nạn Trung Quốc xâm lấn càng ngày càng rõ rệt : đọc lại những bài viết của của cố vấn Tàu ở Việt Nam trong chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất (1946 1954

hoiky1

Trường Chinh, Hồ Chí Minh, Đại tướng Trần Canh (giữa), Trung tướng La Quý Ba (phải) tại Chiến khu Việt Bắc (Pắc Bó) năm 1950. Ảnh : Tieuxue.net

Đây là những bài viết của những người được gọi là những"lão đồng chí đã từng công tác trong Đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc tại Việt Nam đầu những năm 1950 của thế kỷ 20", theo lời của Nhóm biên tập của tập tài liệu có nhan đề Ghi chép thực về việc đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc viện trợ Việt Nam chống Pháp (Hồi ký của những người trong cuộc), do Nhà xuất bản Lịch sử Đảng cộng sản Trung Quốc ấn hành ở Bắc Kinh năm 2002, bản dịch tiếng Việt của Trần Hữu Nghĩa và Dương Danh Dy hiệu đính.

Bản dịch này không ghi nơi xuất bản cũng như tên nhà xuất bản với lý do được viết là tài liệu lưu hành nội bộ và được gửi từ trong nước ra hải ngoại qua thư điện tử. Cũng vậy, ghi là "nội bộ" nhưng sách cũng không được ghi rõ là nội bộ của cơ quan nào, tổ chức nào. Dương Danh Dy là một nhà nghiên cứu được nhiều người tin cậy. Ông đã từng giữ chức Bí thư thứ nhất tại Đại sứ quán nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ở Bắc Kinh và Tổng lãnh sự ở Quảng Châu, Trung Quốc.

Tập tài liệu này dày 280 trang qua thư điện tử và gấp đôi, tức 560 trang theo khổ sách in nhỏ, gồm tổng cộng 10 bài, thêm hai trang "Lời cuốí sách". Tất cả đều ít nhiều được phổ biến trên một vài trang mạng ở hải ngoại nhưng không thường trực.

Tác giả đầu tiên là La Quý Ba, ngưòi được Trung ương đảng cộng sản Trung Quốc bí mật cử sang Việt Nam đầu năm 1950 làm đại diện liên lạc giữa Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc và Trung ương Đảng cộng sản Đông Dương, sau này là Đại sứ đầu tiên của chính quyền cộng sản Trung Quốc ở Việt Nam. Bài viết của La Quý Ba này ngắn và có tinh cách tổng quát, được viết để tưởng nhớ Mao Trạch Đông.

Tác giả thứ hai là Trương Quảng Hoa. Ông này xuất thân làm công tác ở văn phòng cố vấn quân sự của Đoàn, lo về thống kê nên nắm vững tình hình giao nhận vật tư để báo cáo cho lãnh đạo của Đoàn. Trương Quảng Hoa có cả thảy bốn bài, đồng thời giữ vai trò sửa chữa và hiệu đính, kể cả sửa chữa và hiệu đính cho phần "Đại Sử Ký" tức phần niên biểu các sự kiện chính ở cuối sách trong đó có bài viết tổng quát và một bài viết về vai trò có tính cách quyết định của Tướng Trần Canh trong trận Đông Khê - Thất Khê. Chủ trương của Trần Canh cũng như của các cố vấn Tầu đối nghịch với chủ trương ban đầu của các chỉ huy trưởng Việt Minh, trong đó có các Trung đoàn trưởng Trung đoàn 102 Nguyễn Hữu An và Trung đoàn 88 Thái Dũng.

Người có bài thứ ba là Vu Hóa Thuần, viết về Vi Quốc Thanh trong cả hai trận Đông Bắc và Điện Biên Phủ, một vai trò cũng quyết định giống như vai trò của Trần Canh trong chiến dịch Đông Bắc. Vương Nghiên Tuyền nguyên ở trong ban tham mưu của tướng Trần Canh và là cố vấn cho Đại đoàn 308 trong thời chiến tranh chống Pháp, năm 1956 lại trở sang Vịêt Nam làm tổ trưởng Tổ chuyên gia quân sự cho đến năm 1957. Ông này có hai bài dài và coi như nòng cốt của tập sách.

Tiếp theo là các bài của Độc Kim Ba và của Như Phụng Nhất mà tiểu sử không được ghi dù là gián tiếp. Cuối cùng là một bảng niên biểu liệt kê theo ngày tháng tiến trình hoạt động của Đoàn cố vấn Trung Quốc từ ngày được thành lập, từ tháng Giêng và tháng Hai năm 1950 cho đến trung tuần tháng Ba năm 1956.

***************

Nói tới Chiến tranh Pháp-Việt Minh (1946-1954) không ai là không biết tầm quan trọng của viện trợ của cộng sản Trung Quốc cho cộng sản Việt Nam kể từ sau khi Đảng cộng sản Trung Quốc chiếm được toàn thể Trung Hoa lục địa. Hay chậm hơn và đúng hơn chút nữa là từ trung tuần tháng 8 năm 1950, khi hai đoàn cố vấn quân sự, một do Vi Quốc Thanh và Đặng Dật Phàm cầm đầu từ Quảng Tây và một do Trần Canh hướng dẫn từ Vân Nam đến bộ chỉ huy tiền phương của Việt Minh ở Quảng Uyên, Cao Bằng và được Võ Nguyên Giáp và Trần Đăng Ninh đón tiếp và thuyết trình.

hoiky2

Các cấp chỉ huy Trung đoàn của quân đội Trung Quốc, đóng quân tại bản Khuổi Nậm, Nà Kéo, Nà Mạ, và Nậm Lìn thuộc huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng. Ảnh : (internet).

Đây là thời điểm then chốt. Nó mở đầu cho một giai đoạn mới trong lịch sử Chiến tranh Việt Minh-Pháp hay Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất, trong đó viện trợ của Trung Quốc đóng vai trò quyết định. Sau thời điểm này quân đội của tướng Giáp không còn phải "chiến đấu trong vòng vây", không còn chỉ đánh du kích nữa mà đã chuyển sang vận động chiến rồi sau đó là công kiên chiến để đánh bại địch quân của họ, theo sách lược của Mao Trạch Đông và kinh nghiệm của Quân đội nhân dân Trung Quốc.

Hồi ký của các nhà lãnh đạo Việt Minh trong đó có tướng Võ Nguyên Giáp, Tổng tư lệnh quân đội, có Đặng Văn Việt, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 174, con Hùm Xám của Đường Số 4, đều nói tới nguồn viện trợ duy nhất và thiết yếu này nhưng nói tương đối ít. Những chiến thắng của Việt Minh từ các trận Đông Khê và Cao Bằng trong chiến dịch Việt Bắc tới trận Điện Biên Phủ theo các chỉ huy người Việt này là do sự hoạch định chiến lược và chiến đấu của chính người Việt.

Các cố vấn Trung Quốc trong tập Ghi chép thực kể trên đã gần như nói ngược lại. Không những thế, họ còn viết nhiều hơn nữa, không riêng về quân sự như cung cấp dư dả súng ống, đạn dược, quân trang, quân dụng, soạn thảo tài liệu huấn luyện, tái tổ chức lại quân đội với chủ trương đặt nặng vai trò của chính trị trong quân đội, thành lập và võ trang những đại đơn vị mới như các Đại đoàn 316, 320, 325, 351 và một Trung đoàn công binh bên cạnh các Đại đoàn 304, 308, 312 và một số trung đoàn đã có từ trước. Họ còn giúp Việt Minh giải quyết những khó khăn về kinh tế, tài chánh, đặc biệt là về tiền tệ, lương thực để Việt Minh từ thế gần như thụ động, bị bao vây trên nhiều mặt trận, sang chủ động làm chủ chiến trường. Các cố vấn Tàu còn cho biết họ đã soạn thảo các chiến lược và trực tiếp tham gia chiến trận cùng với quân đội của tướng Giáp, từ đó đã giúp cho cộng sản Việt Nam toàn thắng.

Một cách tóm tắt, khi đọc tài liệu này ta có thể ghi nhận được những sự kiện sau đây :

Thứ nhất : Viện trợ của Trung Quốc cho cộng sản Việt Nam là do cộng sản Việt Nam yêu cầu qua văn thư của Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng cộng sản Đông Dương gửi Mao Trạch Đông và Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc. Sự kiện này đã xảy ra tiếp theo hai chuyến đi bí mật của Hồ Chí Minh sang Bắc Kinh vào đầu tháng Giêng năm 1950 và vào mùa đông năm 1951.

Lần đi thứ nhất, khi Hồ Chí Minh đến Bắc Kinh thì Mao Trạch Đông và Chu Ân Lai đã đi Moscow để ký Hiệp ước Tương trợ đồng minh hữu nghị Trung-Xô từ trước nên họ Hồ chỉ được Lưu Thiếu Kỳ đón tiếp rồi sau đó được Lưu Thiếu Kỳ thu xếp để sang Moscow.

Câu hỏi được đặt ra là trước khi đi, Mao và Lưu có biết là Hồ sẽ sang Bắc Kinh hay không ? Câu hỏi được đặt ra nhưng câu trả lời phần nhiều là có.

Nếu vậy tại sao hai người lại không đợi Hồ Chí Minh sang Bắc Kinh để rồi cùng đi ? Câu trả lời phần nào có thể thấy được nếu người ta theo dõi những gì đã xảy ra sau đó.

Thứ nhất là trong buổi tiệc, do Bộ chính trị trung ương Đảng cộng sản Liên Xô tổ chức để khoản đãi Hồ Chí Minh, khi họ Hồ mới tới Moscow tối ngày 6 tháng Hai năm 1950, Staline đã không đến dự và Staline chỉ tiếp ông Hồ nhiều ngày sau đó và tiếp ở phòng làm việc của mình với sự có mặt của nhiều ngưới khác, trong đó có cả Vương Gia Tường là Đại sứ Trung Quốc ở Liên Xô.

Thứ hai là trong buổi tiếp tân chiêu đãi trọng thể dành cho Mao Trạch Đông, Chu Ân Lai và toàn thể các đoàn viên phái đoàn Trung Quốc, Hồ Chí Minh cũng được mời, có thể là không chính thức vì chuyến đi của ông là bí mật. Lợi dụng cơ hội này và khi Staline rất vui, Hồ Chí Minh đã ngỏ ý xin được ký một hiệp ước tương tự như hiệp ước Trung-Xô mà Mao Trạch Đông đã ký với Staline trước đó. Staline đã từ chối.

Trương Quảng Hoa đã kể lại cuộc đối thoại giữa hai người như sau :

Staline rất vui, trong bữa tiệc luôn luôn trò chuyện với khách. Hồ Chí Minh nắm lấy thời cơ này cười hỏi Staline : "Đồng chí còn có chỉ thị gì nữa đối với công tác của Việt Nam chúng tôi không ?". Staline cười : "Tôi làm sao có thể chỉ thị cho đồng chí, đồng chí là Chủ tịch nước, quan còn to hơn tôi mà !".

Hồ Chí Minh lại nói : "Các đồng chí đã ký hiệp ước với Trung Quốc, nhân tôi ở đây, chúng tôi cũng muốn ký một hiệp ước !". Staline nói : "Thế người ta hỏi đồng chí từ đâu ra ? Chúng tôi giải thích như thế nào ?".

Hồ Chí Minh nói : "Điều đó rất dễ, đồng chí cho chiếc máy bay chở tôi lượn một vòng trên trời, sau đó cho người ra sân bay đón tôi, đưa một tin trên báo, không được sao ?".

Staline cười lớn nói : "Đó là quá sức tưởng tượng đặc biệt của người phương Đông các anh" (trang 21).

Họ Trương ghi tiếp là "Rất nhiều người dự tiệc cũng đều cười vang lên".

Chi tiết này chứng tỏ cuộc đối thoại giữa Hồ Chí Minh và Staline là công khai trước mặt mọi người. Nhưng xét toàn bộ người ta thấy Staline tỏ ra rất lạnh nhạt, không tôn trọng Hồ Chí Minh, đã mỉa mai khi trả lời những câu hỏi nghiêm chỉnh và quan trọng của họ Hồ. Không những thế Staline còn đem những đề nghị của Hồ ra làm trò cười cho những người có mặt trong buổi chiêu đãi và thẳng thừng từ chối những lời yêu cầu của họ Hồ, trong đó có đề nghị ký một hiệp định là điều ông này rất mong muốn.

Tại sao vậy ? Theo Trương Quảng Hoa, Staline lo lắng Hồ Chí Minh là người theo chủ nghĩa dân tộc, là Ti Tô thứ hai. Nhưng đọc kỹ chi tiết hơn, người ta thấy hai điều. Một là Staline có chủ trương muốn Hồ Chí Minh đẩy sớm hơn và mạnh hơn cách mạng xã hội và kinh tế thay vì chỉ lo đánh Pháp để sớm tiến tới chủ nghĩa vô sản và hai là Staline đã cùng Mao Trạch Đông, và ngay cả trước đó không lâu, Lưu Thiếu Kỳ trong một chuyến đi bí mật sang Nga, đã từng thảo luận và đồng ý với nhau về vai trò viện trợ cho cộng sản Việt Nam của Trung Quốc rồi. Đây là lý do chính và Hồ Chi Minh khi được các lãnh đạo cộng sản Trung Quốc thu xếp cho sang Nga chỉ là để nghe một chuyện đã được sắp xếp rồi.

Riêng về cá nhân Hồ Chí Minh, xuyên qua cuộc đối thoại này, người ta thấy phần nào bản chất thực tế, kiên nhẫn, chịu đựng, quyền biến đến độ lì lợm, sẵn sàng dùng những biện pháp lừa dối như ông đã thường làm ở Việt Nam của ông.

Cuối cùng thì chuyến đi Liên Xô của Hồ Chí Minh hoàn toàn thất bại, không giành được gì từ phía Liên Xô, không được Staline coi trọng như Mao Trạch Đông để từ đây Hồ Chí Minh và Đảng cộng sản Việt Nam phải nghe và hoàn toàn trông cậy vào viện trợ của Trung Quốc.

Vận mệnh của Đảng cộng sản Việt Nam nói riêng và vận mệnh của dân tộc Việt Nam cũng như lãnh thổ Việt Nam nói chung, có thể đã bị quyết định ngay từ chuyến đi của Hồ Chí Minh này. Nói như vậy là vì khi làm cố vấn bắt buộc chuyên gia Trung Quốc phải nghiên cứu địa hình, địa diện, các cao điểm chiến thuật, chiến lược, trục lộ giao thông cùng các tiềm năng khác có thể khai thác... bằng chính tai mắt và khối óc của mình. Đó là chưa kể khi họ vạch và làm đường vận chuyển khi khí giới, quân trang quân dụng được vượt qua biên giới, chở sang cho Việt Minh. Các cao điểm chiến lược, các cột mốc biên giới hẳn khó lọt qua con mắt của các chuyên gia quân sự Trung Quốc ngay từ thời điểm này để chuyển về cho Trung ương Đảng của họ, không cần phải đợi tới bốn chục năm sau.

Về chủ trương giữ bí mật cho những chuyến đi của Hồ Chí Minh và sau này là về Đoàn cố vấn Trung Quốc cũng là điều người ta cần chú ý.

Phía nào thực sự chủ trương giữ bí mật và tại sao phải giữ bí mật ? Câu hỏi cần phải được đặt ra, cũng như Hồ Chí Minh có hứa hẹn gì với Mao Trạch Đông và các nhà lãnh đạo khác của Trung Quốc để đánh đổi lấy viện trợ của Trung Quốc không ?

Cũng vậy có thật viện trợ này là không hoàn trả và hoàn toàn vô vị lợi dựa trên nghĩa vụ quốc tế giữa các đảng cộng sản với nhau hay không hay ngược lại, có liên hệ gì tới sự nhượng bộ của cộng sản Việt Nam đối với cộng sản Trung Quốc sau này không ?

Về điều này người đọc nên để ý tới sự gợi ý của Staline là Trung Quốc giúp cho Việt Nam một con gà thì Việt Nam có thể trả lại cho Trung Quốc một trái trứng. Con gà là quân sự, là kinh tế, tài chính, là lương thực, là tiền tệ, còn trái trứng là cái gì ?

Cũng vậy, sự giữ bí mật này có liên hệ gì tới cách giải thích sự thỏa hiệp với Pháp của Hồ Chí Minh hồi năm 1946 trước đó, đại khái là thà ngửi c... thằng Tây ít năm còn hơn là làm nô lệ thằng Tầu thêm một ngàn năm nữa, hay những gì họ Hồ và Đảng cộng sản đã lên án phía Việt Quốc, Việt Cách mấy năm trước đó ? Hay giữ bí mật theo yêu cầu của Nga và của Tầu hay tất cả ? Người viết sẽ trở lại vấn đề này trong một bài khác.

Cũng cần phải để ý tới sự kiện là thời điểm của cuộc viếng thăm là đầu năm 1950, lúc Liên Xô sau thế chiến thứ hai chưa đủ mạnh và cộng sản Trung Quốc chỉ mới lên cầm quyền ớ Trung Hoa Lục Địa không được bao lâu. Cả hai lúc đó đều không muốn gây chuyện trực tiếp với Pháp và gián tiếp với Hoa Kỳ.

Thứ hai : Viện trợ cho Việt Nam không phải chỉ vì nhu cầu của Việt Nam mà cả Trung Quốc vì ở thời điểm 1950 Trung Quốc cũng có nhu cầu đánh đuổi quân Pháp nhằm bảo đảm biên giới phía Nam của mình chống lại tàn dư của Trung Hoa Quốc Dân Đảng. Điều này cũng được các tác giả nói tới. Chiến dịch Đông Bắc và sau này đánh Tây Bắc và sang Lào thay vì đồng bằng sông Hồng mà các cố vấn Trung Quốc đã bắt ép các nhà chỉ huy quân sự Việt Minh phải chấp nhận cũng nhằm mục tiêu này.    

Thứ ba : Có một sự khác biệt về chủ trương chiến lược và chiến thuật giữa các cố vấn Trung Quốc và các tướng tá Việt Minh.

Phía Việt Minh bị bó buộc phải nghe theo trong đó có mục tiêu tấn công như đánh để tiêu diệt địch hay đánh để chiếm các cứ điểm hay các thị trấn ?

Địa điểm tấn công, đánh nơi nào trước, Cao Bằng hay Đông Khê, đồng bằng sông Hồng hay Lai Châu, Tây Bắc và Lào ? Đánh nhưng vẫn phải lưu tâm tới hoàn cảnh của các chiến sĩ anh em, đồng bào của mình hay đánh để thắng với bất cứ giá nào ?

Cuối cùng các cố vấn Trung Quốc khi không thuyết phục các tướng tá Việt Minh được đã luôn luôn báo cáo về cho Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc và Mao Trạch Đông để Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc liên lạc với Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam và Hồ Chí Minh và cuối cùng các cố vấn Trung Quốc đã luôn luôn thắng thế.

Chủ trương của họ đã được Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam chấp nhận, đồng thời may mắn cho họ, kết quả là đã chiến thắng.

Đọc các bài víết này người ta có cảm tưởng là các chiến thắng của Việt Minh từ Đông Bắc đến Điện Biên Phủ hoàn toàn là do công lao của các cố vấn Trung Quốc, từ đầu đến cuối, từ hoạch định chiến lược, lựa chọn địa điểm để đánh đến trực tiếp tham gia theo dõi, chỉ huy trận đánh và trực tiếp can thiệp ngay khi cần.

Các tướng tá Việt Nam đều là thiếu kinh nghiệm, nhút nhát, không dám chấp nhận gian khổ. Chẳng hạn như trong chiến dịch Việt Bắc, Trần Canh và Vi Quốc Thanh đã nghiên cứu tỉ mỉ phòng tuyến Quốc lộ 4 của Pháp để đưa ra đề nghị đánh Đông Khê trước thay vì Cao Bằng. Đề nghị này đã được Hồ Chí Minh lúc đó lên thị sát mặt trận, trực tiếp phê chuẩn thay vì qua Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp.

Họ Hồ còn chỉ thị thêm rằng : "Chiến dịch này chỉ được thắng, không được thua !", đúng như chủ trương của Trần Canh. Lý do là vì Hồ đã quen bíết Trần Canh từ lâu trước đó, từ năm 1925 - 1926, đã yêu cầu Mao Trạch Đông cử Trần Canh sang giúp và tin cậy ở Trần Canh đồng thời biết rõ nhu cầu Trung viện.

Chỉ được thắng, không được thua hay thắng bằng bất cứ giá nào, bất kể sự hy sinh của binh sĩ là chủ trương của Trần Canh, khác với chủ trương của Võ Nguyên Giáp và của Trung đoàn trưởng Trung đoàn 174 Đặng Văn Việt.

Trong trận Đông Khê khi vị Trung đoàn trưởng này khi thấy bộ đội của mình bị thương vong quá nhiều có định rút lui, Vi Quốc Thanh đã điện thoại cho cố vấn Trương Chí Thiện của trung đoàn này, thúc đẩy vị chỉ huy của trung đoàn này, điều chỉnh bố trí và đánh tiếp.

Giữa Trần Canh và Võ Nguyễn Giáp tối ngày 4 tháng 10 năm 1950 cũng đã tranh cãi nặng nề qua điện thoại khi quân Việt Minh tấn công chiếm núi Cốc Xá sau ba ngày liên tiếp và bị thiệt hại nặng, Bộ chỉ huy tiền phương Việt Minh ra lệnh cho bộ đội tạm ngưng tấn công để nghỉ ngơi chỉnh đốn.

Tranh cãi nặng qua điện thoại đến độ Trần Canh có lúc đã nói to : "Nếu trận này không đánh nữa thì tôi xin cuốn gói chuồn". Và nói tiếp : "Vào giờ phút then chốt này, bộ chỉ huy mà dao động thì chôn vùi thời cơ rất tốt để chiến dịch thắng lợi", đồng thời dập mạnh điện thoại xuống.

Nhưng rồi sau đó Trần Canh đã liên lạc thẳng với Hồ Chí Minh và Đảng cộng sản Trung Quốc. Kết quả là Hồ Chí Minh đã ra lệnh cho bộ đội tiếp tục, còn Mao Trạch Đông thì khuyến cáo phải nhanh chóng tiêu diệt địch cho dù thương vong quá lớn cũng không nên quá lo, không nên dao động (trang 41).

Những chi tiết này cho thấy ít ra tướng Giáp và Trung đoàn trưởng Trung đoàn 174 - là những nhân chứng ở thời điểm cuốn sách này được ấn hành (năm 2002), hay khi bài điểm sách này được viết (đầu mùa xuân năm 2013) hiện vẫn còn sống - có thẩm quyền xác nhận hay phủ nhận, đồng thời cũng có quyền giữ im lặng.

Thứ Tư : Trong việc giúp Việt Minh huấn luyện và tổ chức lại quân đội, các cố vấn Trung Quốc còn giúp và rất có thể đã áp lực các nhà lãnh đạo của đảng này thực hiện một cuộc chỉnh huấn với chữ dùng trong tài liệu là chỉnh quân chính trị.

Công tác này đã được các cố vấn Trung Quốc lưu ý từ ngay những ngày đầu, nhưng mãi đến mùa hè và mùa thu năm 1953 mới trở thành qui mô toàn diện. Nó nằm trong chủ trương cách mạng căn bản của Mao Trạch Đông và luôn cả của Staline. Qua khuyến cáo của Staline khi Staline tiếp Hồ Chí Minh hồi đầu năm 1950, với những dấu hiệu đầu tiên đã lộ rõ qua những nhận xét của các cố vấn Trung Quốc về các cấp chỉ huy của bộ đội Việt Minh khi họ thấy những vị chỉ huy này có trình độ học vấn cao, ghi chú nhanh, học giỏi, nhưng nặng đầu óc tư sản, nhút nhát, sợ gian khổ, sợ khó khăn, không có tầm nhìn chiến lược... trong khi các binh sĩ cấp dưới ít học và không được thăng thưởng. Những ngôn từ như tố khổ, giác ngộ giai cấp... đã được Vu Hóa Thầm nhắc tới trong bài viết của tác giả này (trang 63).

Chiến dịch chỉnh huấn quân sự, chính trị qui mô này đã được phối hợp với phong trào cải cách ruộng đất lúc này đang được tiến hành ở các cứ địa của Việt Minh ở Việt Bắc.

Những sĩ quan xuất thân là các sinh viên, học sinh, những thành phần trí thức, quan lại, tư sản đã tham gia Vệ quốc đoàn từ những ngày đầu của cuộc kháng chiến do Việt Minh lãnh đạo thuần túy chỉ vì yêu nước, không còn được phục vụ như xưa nữa. Ngay danh xưng Vệ quốc đoàn cũng bị thay thế để trở thành Quân đội nhân dân.

Một giai đoạn trong cuộc chiến tranh chống Pháp của Việt Minh đã đi qua, kèm theo với tất cả những gì đẹp đẽ nhất và lãng mạn nhất của nó. Trung đoàn trưởng Đặng Văn Việt, con Hùm Xám của Đường số 4, thay vì trở thành ít ra là thiếu tướng - vì đã đánh bại không phải một mà hai đại tá của quân Pháp theo tiêu chuẩn của Hồ Chí Minh khi ông này phong cấp đại tướng cho Võ Nguyên Giáp - đã bị gửi qua Trung Quốc làm tân khóa sinh của một trường sĩ quan của người Tầu. Cũng may là họ Đặng nhờ ơn phước của dòng họ, còn sống sót.

Trong sinh hoạt văn học nghệ thuật phải chăng vì danh xưng Vệ quốc đoàn không còn dược dùng nữa, những bài hát tràn ngập lòng yêu nước đại loại như :

Đoàn Vệ Quốc Quân một lần ra đi

Nào có mong chi đâu ngày trở về.

Ra đi, ta đi bảo tồn sông núi.

Ra đi, ra đi thề chết chớ lui...

hay những bài thơ đẹp và vui tươi như :

Đoàn Vệ Quốc áo đen

Vượt qua sườn Tam Đảo

Sau những ngày dông bão.

Việt Bắc giặc lui rồi

Lũ tàn quân xơ xác

Chiến sĩ ta reo cười

Chim rừng vang tiếng hát.

Các anh như bầy chim,

Nẻo rừng sâu bay tới.

Huyện Tam Dương im lìm

Bỗng dưng vào đại hội.

và :

Đêm liên hoan đầu người nhấp nhô như sóng biển ngang tàng.

Ta muốn thét cho vỡ tan lồng ngực vì say sưa tình thân thiết Vệ quốc đoàn.

Hoàng Cầm, Đêm Liên Hoan

Sau những năm này không còn được ai sáng tác nữa hay có sáng tác cũng chẳng bao giờ được phổ biến. Tất cả chỉ còn là một hoài vọng để cho những người lính già lâu lâu ngồi nhớ lại kể cho nhau nghe hay viết cho nhau đọc.

Chỉ tiếc rằng cái đẹp vừa hào hùng vừa lãng mạn của thời trai trẻ mà chính họ cũng như thời thế đã tạo được cho họ đã không toàn vẹn như cái đẹp của người lính già thuở Bình Mông ngày trước :

Buông tay gầu vui lại thuở Bình Mông.

và ngâm hai câu thơ của vua Trần Nhân Tông :

Bạch đầu quân sĩ tại

Vãng vãng thuyết Nguyên Phong.

Lính già phơ tóc bạc,

Kể chuyện thủa Nguyên Phong.

Trần Nhân Tông (Xuân Nhật Yết Chiêu Lăng)

 Ngô Tất Tố dịch

Cùng với viện trợ của người Tàu và sự can thiệp "không khoan nhượng" của các cố vấn Tầu cũng như cuộc "chỉnh quân chính trị", cuộc cải cách ruộng đất tiếp theo và sự loại trừ danh xưng Vệ quốc đoàn, thay thế bằng Quân đội nhân dân, cuộc chiến tranh giành độc lập của người Việt Nam do Hồ chí Minh và Đảng Việt Minh lãnh đạo không còn là cuộc chiến tranh giành độc lập nữa. Nó đã thực sự trở thành chiến tranh ý thức hệ nhằm xây dựng xã hội chủ nghĩa dưới sự chỉ đạo của Bắc Kinh và gián tiếp từ Mạc Tư Khoa.

Câu đầu tiên Hồ Chí Minh hỏi Staline trong buổi tiếp tân chiêu đãi trọng thể dành cho Mao Trạch Đông, Chu Ân Lai và toàn thể các đoàn viên phái đoàn Trung Quốc, "Đồng chí còn có chỉ thị gì nữa đối với công tác của Việt Nam chúng tôi không ?" dẫn trên, nếu đúng, cho ta thấy rõ điều này.

Trên đây chỉ là một vài nhận xét mà người viết đọc tài liệu này, đọc và nhận ra được.

Hy vọng tác phẩm này cũng như những tác phẩm tương tự sẽ được phổ biến rộng rãi hơn và được nhiều người đọc hơn, nhất là những người được các tác giả của những hồi ký này bằng cách này hay bằng cách khác nói tới, hầu có thể đóng góp thêm sự thực về một giai đoạn cực kỳ khó khăn và cực kỳ phức tạp và tế nhị nhưng không phải là không có những nét đẹp riêng của lịch sử Việt Nam trước khi mọi sự trở thành đen tối như người ta thấy sau này vì dù sao đây mới chỉ là tiếng nói của một phía. Điều đáng tiếc là cho đến nay hầu như tất cả đều im lặng, một sự im lặng đáng sợ.

                                   Phạm Cao Dương

                  Khởi viết đầu Xuân 2013, sửa lại đầu Hè 2017 


Tiến sĩ Phạm Cao Dương là nhà sử học, nguyên Giáo sư các trường Đại học Việt Nam Cộng Hòa trước 1975 và một số Đại học Hoa Kỳ sau năm 1975

Published in Diễn đàn

Không nh mi chp gia tháng 6/2017 cho thy các cơ s và tòa nhà quân s ca Trung Quc ti các đo nhân to khng lồ, h bi đp ti qun đo Trường Sa gn hoàn tt.

Truongsa1

Trong mt cuc biu tình chng Trung Quc ti Đng Nai.

Mt mt, Bc Kinh nói khu vc Bin Đông hoàn toàn hòa bình yên tĩnh, đ kích các thế lc ngoài khu vc c tình kích đng cho ni sóng. Mc khác, nhng gì h đang ráo riết tiến hành, biến nhng bãi san hô thành nhng căn c quân s ti tân, khng chế c khu vc thì không ngng ngh mt giây.

Theo mt bn tường trình cui Tháng Sáu ca b phn Sáng kiến Minh Bch Hàng Hi Á Châu (AMTI) thuc Trung Tâm Nghiên Cu Chiến Lược và Quc Tế (CSIS) ti Hoa Thnh Đn, c cách ít ngày là người ta li thy có thêm nhng cơ s mi được hoàn tt và các trang b quân s sn sàng s dng.

Nhà cha ha tin, các cơ s truyn tin, vin thông, radar và các cơ s h tng trên ba đo nhân to Đá Ch Thp, Vành Khăn và Su Bi nhìn thy qua các tm không nh cho người ta thy rng trong khi các cuc đàm phán cho mt B Quy Tc ng X đang din ra, Trung Quc vn nht đnh phát trin các căn c quân s ti Trường Sa, nhm kim soát toàn b khu vc.

Theo AMTI, đo Ch Thp tiếp tc là căn c quy mô và tân tiến nht ca Trung Quc ti qun đo Trường Sa. Tháng Hai va qua, AMTI đã thy 8 nhà cha được kiên c hóa vi mái che kéo dài ra, co li được c ba đo nói trên mà người ta tin s là các v trí đt các giàn ha tin. Trong vòng ba tháng tr li đây, Trung Quc làm thêm 4 nhà cha như vy trên đo Ch Thp nhưng chưa thy ti các đo Vành Khăn và Su Bi.

Ti đo Vành Khăn, Trung Quc đã to dng được mt mng lưới vin thông và radar rt ln. Mt h thng an-ten rt ln thy xut hin góc phía nam ca đo. Người ta tin rng nó giúp h nâng cao kh năng theo dõi các hot đng khu vc. Kh năng này đc bit đáng đ chính ph Manila quan tâm vì đo nhân to Vành Khăn tương đi gn vi các khu vc Palawan, Reed Bank và Second Thomas Shoal.

Thêm na, mt vòm radar ln mi đây thy được thiết trí trên mt tòa nhà mt phía nam ca đo Ch Thp, chng t đây là mt h thng radar hay vin thông tm c ln. Mt tòa nhà tương t cũng đang được xây dng mt phía bc ca đo Ch Thp trong khi hai tòa nhà khác tương t đo Vành Khăn.

Mt vòm radar nh hơn được dng trên mt tháp gn nhà cha ha tin cho hiu là nó có th kết ni vi các radar ca các h thng ha tin được b trí ti đó.

Cui cùng, hot đng xây dng đang tiến hành các cu trúc ngm dưới lòng đo, mi đo có 4 cu trúc, có v như chúng được dùng làm kho đn hoc ct gi nhng th thiết yếu. Các cu trúc ln chôn ngm dưới lòng đo được cho là các nơi tr nước ngt và nhiên liu, theo mt bn tường trình gn đây ca Ngũ Giác Đài.

Hi tháng ba 2017, AMTI tng báo đng, các hot đng xây dng các cơ s , các giàn radar, h thng vin thông, phi đo ti ba đo nhân to Ch Thp, Vành Khăn và Su Bi coi như hoàn tt. H có th điu đng máy bay, ha tin, và các trang b vin thông, các loi võ khí đến đây bt c lúc nào.

Tháng 5-2014, vào lúc dư lun thế gii chú ý vào cuc đi đu trên bin gia Vit Nam vi Trung Quc khi Trung Quc đưa giàn khoan nước sâu Hi Dương HD-981 ti khoan tìm du khí phía nam qun đo Hoàng Sa, trong vùng đc quyn kinh tế ca Vit Nam, Trung Quc đã được các tàu no hút cá đá lòng bin, bi đp mt lot 7 bãi đá ngm qun đo Trường Sa thành 7 đo nhân to khng l.

Vit Nam thế yếu nước nh, ch đưa ra các li tuyên b ch quyn suông trong khi Bc Kinh tiến hành kế hoch khng chế toàn b khu vc Bin Đông t các căn c ti hai qun đo Hoàng Sa và Trường Sa.

Phi Lut Tân kin Trung Quc ra Tòa án Trng Tài Quc Tế và phán quyết ca Tòa hi Tháng 7 năm ngoái ph nhn tuyên b ch quyn Lưỡi Bò” ca Trung Quc trên Bin Đông.

Trung Quc tuyên b không công nhn phán quyết dù cũng là mt trong nhng nước ký vào Bn Công Ước Quc Tế v Lut Bin (UNCLOS) như Vit Nam và Phi Lut Tân.

Vi phi đo ti c Hoàng Sa và Trường Sa, các phi cơ chiến đu, cnh báo sm và tun thám ca Trung Quc có th hot đng gn như bao trùm c Bin Đông. Các h thng radar và các h thng cnh báo sm đt ti các đo nhân to Trường Sa và qun đo Hoàng Sa cũng có kh năng tương t.

Năm ngoái, người ta đã thy Trung Quc b trí hai đơn v ha tin phòng không tm xa HQ-9 trên đo Phú Lâm trong qun đo Hoàng Sa. Người ta tin rng chúng cũng s được đưa ti b trí trên các đo nhân to ti Trường Sa.

Ngô Đng

Nguồn : VOA, 03/07/2017

Published in Diễn đàn

Dù thâm hụt thương mại lớn trong tháng 12/2016, song tính chung cả năm, Việt Nam vẫn xuất siêu 2,52 tỷ USD...

kim1

Theo Tổng cục Hải quan, thị trường xuất khẩu năm 2016 của Việt Nam vẫn chủ yếu tập trung ở khu vực châu Á, với kim ngạch hơn 85,3 tỷ USD, chiếm 48,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.

Tổng cục Hải quan đã chính thức công bố số liệu xuất nhập khẩu của Việt Nam năm 2016, với những chênh lệch đáng kể so với số liệu ước tính đã công bố hồi cuối năm 2016.

Cụ thể, tháng 12/2016, kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước đạt 33,66 tỷ USD. Tính chung 12 tháng năm 2016, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước đạt hơn 350,7 tỷ USD, tăng 7,1% so với cùng kỳ. 

Trong đó, xuất khẩu đạt hơn 176,63 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ. Nhập khẩu đạt hơn 174,1 tỷ USD, tăng 5,2%.

Dù thâm hụt thương mại lớn trong tháng 12/2016, song tính chung cả năm, Việt Nam vẫn xuất siêu 2,52 tỷ USD.

Trong đó, riêng khu vực FDI có tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 222,2 tỷ USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ, xuất siêu 21,6 tỷ USD. 

Một nửa thị trường xuất khẩu nằm tại châu Á

Theo Tổng cục Hải quan, thị trường xuất khẩu năm 2016 của Việt Nam vẫn chủ yếu tập trung ở khu vực châu Á, với kim ngạch hơn 85,3 tỷ USD, chiếm 48,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. 

Trong đó, Trung Quốc nhập gần 22 tỷ USD hàng hóa của Việt Nam, tăng 28,4% so với cùng kỳ, chiếm 12,4% kim ngạch xuất khẩu cả nước, là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam.

Nhật đạt gần 14,68 tỷ USD, tăng 3,9%, chiếm tỷ trọng 8,3% ; Hàn Quốc đạt gần 11,42 tỷ USD, tăng 28%, chiếm tỷ trọng 6,5%...

Khu vực châu Mỹ đạt kim ngạch hơn 47,38 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 26,8% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. 

Trong đó, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch hơn 38,46 tỷ USD, tăng 14,9% so với cùng kỳ, và chiếm tới 21,78% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Khu vực EU (gồm 28 nước) đạt gần 33,97 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 19,2%, là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam sau Mỹ.

Châu Đại Dương đạt kim ngạch gần 3,39 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 1,9% ; châu Phi đạt gần 2,74 chiếm tỷ trọng 1,6%.

Nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc, Mỹ, châu Âu

Tổng cục Hải quan cho biết, năm 2016, Việt Nam vẫn chủ yếu nhập khẩu hàng hoá từ khu vực châu Á với kim ngạch 140,76 tỷ USD, tăng 4,5% so với cùng kỳ năm trước, và chiếm tỷ trọng 80,8% tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước. 

Trong đó, thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam là Trung Quốc với kim ngạch gần 49,9 tỷ USD, tăng 0,9%, và chiếm tỷ trọng 28,7% tổng nhập khẩu của cả nước. 

Tiếp theo là Hàn Quốc với kim ngạch 32 tỷ USD, tăng 15,9%, chiếm 18,4% nhập khẩu cả nước. Nhập khẩu hàng hoá từ Nhật tăng chậm, đạt trên 15 tỷ USD, chiếm 8,6% tổng kim ngạch nhập khẩu cả nước. 

Châu Mỹ là thị trường nhập khẩu lớn thứ hai của Việt Nam với kim ngạch gần 14,5 tỷ USD, tăng 4,3%, trong đó Mỹ chiếm 8,7 tỷ USD. Thị trường châu Âu đạt kim ngạch gần 13,4 tỷ USD, tăng 9,5% so với năm trước. 

Như vậy, năm 2016, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu gần 72 tỷ USD, chiếm 20,5% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước. 

Mỹ là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam với tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 47,16 tỷ USD. Việt Nam giữ vị thế xuất siêu trong quan hệ thương mại với Mỹ, song vẫn là nước nhập siêu lớn trong quan hệ thương mại với Trung Quốc.

Bạch Huệ

Published in Việt Nam