Trung Quốc trong thế thủ trước Mỹ

Thời sự nổi bật chiếm trang nhất của hầu hết các báo Pháp ra hôm nay là tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục bị cuốn vào những rắc rối tư pháp với sự kiện hai nhân vật thân cận. Luật sư riêng Michael Cohen và cựu giám đốc tranh cử Paul Manafort nhận tội trước tòa án, đặc biệt luật sư riêng Michael Cohen khai nhận đã đề nghị một khoản tiền lớn để mua sự im lặng của cô gái mà ông Trump đã có quan hệ tình dục trước đây.

Xe hơi xuất khẩu tại cảng Liên Vân, Trung Quốc. Reuters/Stringer

Le Figaro chạy tựa "Khốn đốn pháp đình của những người thân cận cuốn Trump trong bão tố". Le Monde nhận định bằng hàng tựa trang nhất : "Donald Trump lung lay bởi những đòn đánh tư pháp vào hai người thân". Nhật báo kinh tế Les Echos cũng đặt sự kiện này lên trang nhất với dòng tựa lớn nhận định : "Rắc rối pháp đình leo thang bủa vây Trump".

Vốn chưa hết lo lắng về nghi án dính líu, thông đồng với Nga trong kỳ bầu cử tổng thống 2016 vẫn đang trong vòng điều tra của tư pháp, nay tổng thống Mỹ lại phải đón thêm những rối ren mới có thể sẽ tác động tiêu cực đến cuộc bầu cử lập pháp giữa kỳ vào tháng 11 tới đây.

Về mặt đối nội, tổng thống Donald Trump đang lao đao chống đỡ với cơn bão tư pháp như thế, nhưng đối ngoại, ông Trump lại đang ở thế tấn công.

Trung Quốc rơi vào thế thủ trước Mỹ

Chủ đề Châu Á của Le Monde đề cập đến Trung Quốc, nhân hôm nay Washington áp dụng loạt trừng phạt thương mại mới đối với Bắc Kinh, trong khi Trung Quốc đang lao đao về mặt kinh tế cũng như ngoại giao vì những đòn tấn công thương mại của chính quyền Trump.

Bài viết của Le Monde chạy tựa : "Trung Quốc ở thế thủ trước Hoa Kỳ". Tờ báo ghi nhận "Chiến tranh thương mại do Hoa Kỳ phát động, thất thế ngoại giao liên tiếp, các chỉ số kinh tế đầy thất vọng... Lãnh đạo Trung Quốc đang phải đối mặt với hàng loạt khó khăn bất thường, mà theo một số nhà quan sát, những khó khăn đó đang gieo rắc hoài nghi về đường lối chính trị mà nước này đang theo đuổi".

Đòn nặng nề nhất với Trung Quốc đến từ Hoa Kỳ. Hôm nay quyết định áp thuế 25% vào 279 mặt hàng Trung Quốc xuất sang Mỹ trị giá 16 tỉ đô la bắt đầu có hiệu lực. Tháng trước hàng Trung Quốc với tổng trị giá 34 tỉ đô la xuất khẩu sang Mỹ cũng đã chịu chung khốn đốn. Tất nhiên Bắc Kinh cũng có đáp trả lại tương xứng, nhưng về số lượng Trung Quốc xuất khẩu nhiều hơn so với Mỹ ở chiều ngược lại, vì thế mà thiệt hại nghiêng nhiều về Bắc Kinh.

Theo Le Monde, đến lúc này hiệu quả trừng phạt Mỹ chưa thấy rõ bằng con số, nhưng nó có tác động tâm lý. Tờ báo dẫn lời một số nhà phân tích Trung Quốc nhận định, các trừng phạt của Mỹ có tác dụng ngăn lại tâm lý tán dương thành công Trung Quốc. Nó cho thấy mô hình kinh tế Trung Quốc không có khả năng duy trì tăng trưởng bằng cách thay thế xuất khẩu bằng tiêu dùng nội địa.

Le Monde ghi nhận "Kinh tế không phải là nguồn cơn gây bất hòa giữa Washington và Bắc Kinh. Gần đây, Donald Trump và chính quyền của ông đã tố cáo thẳng thừng Trung Quốc can thiệp vào chiến dịch vận động bầu cử Quốc hội đang diễn ra tại Hoa Kỳ. Hôm 13/08 , ông Donald Trump ký ban hành điều luật mới về an ninh quốc gia, một luật mà Bắc Kinh coi như là một hành động thù địch thực sự". Lý do là vì văn kiện luật trên chỉ rõ Trung Quốc là một mối nguy hiểm và cấm hầu như toàn bộ các cơ quan Mỹ sử dụng thiết bị của một số công ty Trung Quốc, trong đó tiêu biểu là hai tập đoàn truyền thông Hoa Vi và ZTE.

Về mặt ngoại giao, Le Monde cũng chỉ ra những thất bại của Trung Quốc. Đó là sự kiện Mỹ cho phép tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn trên đường công du Châu Mỹ Latinh, không chỉ dừng chân mà còn đọc diễn văn giữa California hồi giữa tháng này. Rồi trước đó tại Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc ở Genève, Bắc Kinh bị chất vấn về chính sách đối với người Duy Ngô Nhĩ, trước các tố cáo Trung Quốc đang giam giữ tập trung hơn triệu người thiểu số theo Hồi giáo này.

"Các lãnh đạo Trung Quốc và đặc biệt chủ tịch Tập Cận Bình với tham vọng lớn trên bình diện quốc tế, đang phải đối phó với những khó khăn trên tất cả các mặt trận đối nội và đối ngoại", nhật báo Pháp khẳng định.

Trung Quốc chinh phục từng phần Đài Loan

Vẫn liên quan đến Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan, nhật báo Le Monde còn có bài "Kim Môn, phòng thí nghiệm cho sự xâm nhập của Trung Quốc vào Đài Loan".

Le Monde cho biết, Bắc Kinh liên tiếp tung ra các biện pháp để thu hút và gây ảnh hưởng với người dân trên hòn đảo nhỏ Kim Môn thuộc Đài Loan, nằm gần Hoa Lục hơn là Đài Bắc.

Đảo Kim Môn có hơn 130 ngư dân nằm đối diện với thành phố Hạ Môn của tỉnh Phúc Kiến giàu có. Thành phố Hạ Môn được Bắc Kinh giao sứ mệnh lôi kéo người dân Kim Môn về với Hoa Lục. Theo Le Monde, Hạ Môn đã có không dưới sáu chục biện pháp kích thích, lôi kéo những người Đài Loan sống ở Kim Môn, đặc biệt là giới trẻ có bằng cấp, đến làm ăn ở thành phố Hoa Lục này.

Thí dụ như những người dưới 35 tuổi có bằng thạc sĩ nếu đến Hạ Môn làm ăn sinh sống được hỗ trợ định cư ban đầu 4.000 euro. Với lứa tuổi từ 35 đến 40 khoản hỗ trợ đó là 6.500 euro. Các chuyên gia Đài Loan, làm việc trong các cơ quan thành phố Hạ Môn được tuyển dụng theo hợp đồng 3 đến 5 năm còn được thưởng hàng năm 25 nghìn euro.

Chiến dịch quyến rũ Kim Môn của Trung Quốc nằm trong một chương trình tổng thể được thông báo hồi tháng Hai năm nay. Đó là một loạt các biện pháp ưu đãi miễn thuế, trợ cấp… dành cho người Đài Loan làm việc tại Trung Quốc cũng như các doanh nghiệp Đài Loan đầu tư tại Hoa Lục.

Bên cạnh đó còn có các hoạt động của Mặt Trận Thống Nhất, một cơ quan đảng chuyên về tuyên truyền lôi kéo nhằm vào các đối tượng là các tổ chức, hiệp hội thân Hoa Lục ở Đài Loan. Le Monde nhận thấy, Kim Môn chính là phòng thí nghiệm cho các hoạt động của Mặt Trận Thống Nhất nói trên.

Thậm chí một đảng chính trị đã được thành lập ở Kim Môn để quy tụ khoảng 3.000 bà vợ đến từ Hoa Lục có chồng là dân Kim Môn Đài Loan. Tất nhiên lãnh đạo đảng này có quan hệ thân cận với Mặt Trận Thống Nhất và đảng được tài trợ từ Hoa Lục. Nhật báo Pháp cho biết thêm, một đảng nhỏ thân Trung Quốc có tên là China Unification Promotion Party, do Trương An Lạc (Chang An Lo) biệt danh "Sói trắng" một trùm găng-tơ Đài Loan đã có thời gian dài sống ở Hoa Lục lãnh đạo, mới đây đã mở cơ sở đảng ở Kim Môn.

Hiện tại theo các nhà quan sát, các đảng nhỏ này còn tạm chầu rìa bên trường chính trị Đài Loan, nhưng vài năm nữa có thể làm thay đổi ván bài chính trị ở hòn đảo này. Chính vì vậy mà Bắc Kinh đang tăng cường ủng hộ sự trỗi dậy của lực lượng thứ ba để trong tương lai có thể giành chiến thắng trước hai đảng truyền thống là Quốc Dân Đảng (KMT) và Đảng Dân Tiến (DPP). Mục tiêu dài hạn có thể sẽ là dựng lên được người đứng đầu Đài Loan là một ông chủ đang làm ăn ở Trung Quốc.

Mỹ : Trừng phạt, công cụ đối ngoại truyền thống

Chuyển qua nhật báo công giáo La Croix. Hồ sơ lớn của tờ báo liên quan đến trừng phạt Mỹ. Tựa chính của La Croix : "Hoa Kỳ, vũ khí trừng phạt" nhân việc gần đây Donald Trump và Quốc hội Mỹ liên tiếp đưa ra các biện pháp trả đũa thương mại, chính trị ở khắp nơi với mọi đối tượng, bất kể đó là kẻ thù hay đồng minh.

La Croix dành bài viết dài "Các trừng phạt Mỹ phục vụ "nước Mỹ trước tiên"". Tờ báo ghi nhận :"Bắc Triều Tiên, Iran, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, đó là mới kể những cái tên mang tính biểu tượng nhất, các trừng phạt đơn phương của Mỹ nối tiếp nhau với nhịp điệu dồn dập. Xu hướng này càng gia tăng từ khi Donald Trump vào Nhà Trắng tháng Giêng 2017. Trừng phạt thậm chí còn trở thành công cụ cho chính sách đối ngoại hữu hiệu".

Các chuyên gia được La Croix trích dẫn cho rằng "kiểu chính sách này là một truyền thống thực sự từ khi khai sinh nước Mỹ". Truyền thống đó đã ăn sâu trong khung cảnh chính trị đất nước này, vượt trên cả các chia rẽ đảng phái dù đó là Cộng Hòa hay Dân Chủ.

Bà Annick Cizel, chuyên gia về chính trị Mỹ thuộc Đại học Sorbone Paris 3 nhận định : "Trừng phạt đã trở thành thứ vũ khí ưa chuộng trong chính sách đối ngoại của chính quyền Trump". Với Donald Trump, trong chính sách cây gậy và củ cà rốt ông ta chỉ giữ lại duy nhất cây gậy. Hơn thế cây gậy đó sẵn sàn được giơ lên với tất cả kẻ thù lẫn đồng minh, không từ một ai.

Vẫn theo nhà nghiên cứu Annick Cizel : "Chiến lược của tổng thống Mỹ hiện nay là đặt đất nước mình vào vị thế có lợi trong mọi cuộc thương lượng với bất kỳ nước nào khác trên thế giới, trong bất kỳ lĩnh vực nào". Tuy nhiên nhà nghiên cứu này cũng nhìn nhận "nếu như trước đây Hoa Kỳ là trụ cột chính cho trật tự thế giới nào đó thì giờ đây Mỹ không còn được như vậy nữa".

Với Donald Trump, có lãnh đạo thế giới hay không, không quan trọng. Nhờ vào trừng phạt ông ta có cảm tưởng Mỹ có mặt khắp nơi trên trường quốc tế, trong khi trên thực tế Mỹ đang rút khỏi một số trận địa, như Trung Đông chẳng hạn.

Mục tiêu trước mặt của Donald Trump là lôi cuốn cử tri trong kỳ bầu cử sắp tới, rằng ông là tổng thống của "nước Mỹ trước tiên". Chỉ có yếu tố duy nhất làm lay chuyển lòng tin của cử tri với Trump là kinh tế xuống dốc. Hiện tại tổng thống đang giữ lời hứa trong tranh cử, và đó là ưu tiên của ông hiện nay.

Anh Vũ

Mỹ : Không để Trung Quốc tung hoành ở Biển Đông (RFI, 17/08/2018)

Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đặc trách Châu Á Thái Bình Dương Randall Schriver ngày 16/08/2018 khẳng định : Hoa Kỳ sẽ không cho phép Bắc Kinh "viết lại luật lệ" ở Biển Đông và sẽ yểm trợ đồng minh Philippines chống Trung Quốc xâm lấn. Theo trang mạng Philippines Rappler, ông Schriver đã tuyên bố như trên nhân một cuộc họp báo tại Manila.

Ảnh vệ tinh cho thấy cơ sở quân sự của Trung Quốc trên đảo Phú Lâm, Hoàng Sa, triển khai cả chiến đấu cơ J-11. Ảnh 12/05/2018. Courtesy CSIS Asia Maritime Transparency Initiative/DigitalGlobe

Khi được hỏi về vụ chiếc phi cơ do thám của Hải Quân Hoa Kỳ đang bay trên Biển Đông, thì bị lực lượng Trung Quốc trên các đảo nhân tạo ở Trường Sa xua đuổi, trợ lý bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ xác định : "Chúng tôi sẽ không cho phép họ (Trung Quốc) viết lại luật giao thông hay thay đổi luật quốc tế… Chúng tôi vẫn sẽ qua lại và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép… Phương châm của chúng tôi sẽ là : Nếu chúng tôi hoạt động hợp pháp, chúng tôi sẽ tiếp tục hoạt động hợp pháp".

Đối với trợ lý bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ, đây không phải là lần đầu tiên mà Trung Quốc hù dọa phi cơ Mỹ và đồng minh trên Biển Đông, nhưng Bắc Kinh cần phải hiểu rằng thách thức kiểu đó sẽ vô ích, và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục tuần tra thường xuyên trong khu vực.

Trả lời câu hỏi liệu Mỹ có sẽ trợ giúp Philippines, theo hiệp định an ninh hỗ tương 1951, nếu Trung Quốc tấn công, trợ lý bộ trưởng quốc phòng Mỹ xác quyết : "Mỹ là đồng minh tốt, sẽ yểm trợ Philippines đáp trả phù hợp", nhưng từ chối không cho biết thêm chi tiết.

Theo ông Schriver, Mỹ đang xem xét khả năng phát triển năng lực của đồng minh trong khu vực, và trợ giúp của Mỹ sẽ tùy thuộc từng nước.

Trang mạng USNI của Học Viện Hải Quân Mỹ hôm 15/08 cho biết là trong một cuộc họp báo khác tại Malaysia, ông Schriver đã tiết lộ rằng Hoa Kỳ đang thảo luận với các nước Đông Nam Á về các chương trình cần hỗ trợ trong khuôn khổ Sáng Kiến ​​An Ninh Hàng Hải MSI đang được triển khai, cũng như trong khuôn khổ quỹ Viện Trợ Tài Chính Quân Sự (FMF) trị giá 290,5 triệu đô la dành cho khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương mà ngoại trưởng Mike Pompeo đã thông báo hôm 04/88 tại Diễn Đàn An Ninh Khu Vực ASEAN (ARF) ở Singapore.

Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam nằm trong danh sách các quốc gia ưu tiên tiếp nhận các chương trình MSI.

Tú Anh

******************

Trung Quốc 'đang luyện tập để tấn công' các mục tiêu Mỹ (BBC, 17/08/2018)

Quân đội Trung Quốc "nhiều khả năng đang luyện tập để tấn công" vào các mục tiêu của Mỹ và đồng minh ở Thái Bình Dương, một bản phúc trình của Ngũ Giác Đài cảnh báo.

Hải quân và Không quân Trung Quốc đang luyện tập để tấn công các mục tiêu trong khu vực Thái Bình Dương

Bản phúc trình thường niên cho Quốc hội nói rằng Trung Quốc đang tăng cường khả năng đưa máy bay ném bom bay ra xa hơn.

Bản phúc trình điểm việc Bắc Kinh nâng cao năng lực quân sự, trong đó có khoản chi tiêu quốc phòng ước tính là 190 tỷ đô la, bằng một phần ba của Hoa Kỳ.

Trung Quốc hiện chưa đưa ra bình luận gì.

Bản phúc trình còn nói những gì ?

Lời cảnh báo về các cuộc không kích là một phần trong những nội dung đánh giá toàn diện về tham vọng quân sự và kinh tế của Trung Quốc.

"Trong vòng ba năm qua, Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) đã nhanh chóng mở rộng các vùng hoạt động trên mặt nước của các phi cơ ném bom, tích lũy kinh nghiệm ở các vùng biển then chốt và nhiều khả năng đang luyện tập để tấn công vào các mục tiêu của Hoa Kỳ và đồng minh", bản phúc trình nói.

Bản phúc trình nói thêm rằng hiện chưa rõ Trung Quốc đang định chứng tỏ điều gì bằng những chuyến bay đó.

PLA có thể phô diễn "năng lực tấn công vào các lực lượng Mỹ và đồng minh và các căn cứ quân sự ở tây Thái Bình Dương, gồm cả Guam", bản phúc trình nói.

Một đội tàu hải quân Trung Quốc với hàng không mẫu hạm Liêu Ninh

Trung Quốc, theo nội dung bản phúc trình, đang tái cơ cấu các lực lượng của mình nhằm "chiến đấu và chiến thắng".

"Mục tiêu của việc cải tổ này là nhằm tạo ra một lực lượng di chuyển dễ dàng, linh hoạt, có sức mạnh chết người, có khả năng làm nòng cốt trong các cuộc tập trận chung", bản phúc trình nói.

Ngân sách quốc phòng của Trung Quốc được trông đợi sẽ tăng lên 240 tỷ đô la trong vòng 10 năm tới, theo nội dung đánh giá.

Bản phúc trình cũng nêu lên chương trình khám phá không gian đang ngày càng được đẩy mạnh của Trung Quốc, "bất chấp việc nước này có quan điểm công khai chống lại việc quân sự hóa không gian".

Những khu vực căng thẳng nằm ở đâu ?

Hoa Kỳ quan ngại về ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương, nơi Washington vẫn đang đóng một vai trò quan trọng.

Một trong những khu vực nổi bật nhất là Biển Đông, nơi mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền với hầu hết diện tích, và các nước khác cũng tuyên bố chủ quyền từng phần.

Quân đội Mỹ thường xuyên thể hiện quyền tự do đi lại bằng cách có các chuyến bay trên vùng trời Biển Đông.

Trung Quốc đã mở rộng những nơi giống như các cơ sở quân sự của mình trên các đảo và các rặng san hô, bãi đá tại đây, và đã cho phi cơ ném bom đáp xuống các tiền đồn trong các cuộc thao luyện.

Một vấn đề nữa là Đài Loan, nơi mà Trung Quốc luôn coi là một tỉnh ly khai của mình.

Bản phúc trình cảnh báo rằng Trung Quốc "nhiều khả năng đang chuẩn bị cho việc hợp nhất Đài Loan vào Trung Quốc bằng vũ lực".

"Nếu Hoa Kỳ can thiệp, Trung Quốc sẽ tìm cách trì hoãn việc can thiệp hiệu quả và tìm chiến thắng bằng một cuộc chiến quyết liệt, có giới hạn, diễn ra trong một thời gian ngắn", bản phúc trình nói.

Để xoa dịu Trung Quốc, Mỹ đã cắt quan hệ chính thức với Đài Loan vào năm 1979 nhưng vẫn tiếp tục duy trì các quan hệ chính trị và an ninh gần gũi, khiến Bắc Kinh khó chịu.

Mỹ cũng tiếp tục duy trì hiện diện quân sự đáng kể tại Nhật Bản, quốc gia có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc và Philippines.

Căng thẳng cũng đang tiếp diễn trên mặt trận phi quân sự. Mỹ và Trung Quốc đã công bố biểu thuế quan đối với một loạt các mặt hàng của nhau.

Những gì đã được thực hiện nhằm tháo gỡ căng thẳng ?

Bản phúc trình của Ngũ Giác Đài nhấn mạnh rằng Mỹ "tìm kiếm một mối quan hệ tích cực, hướng tới việc đạt kết quả với Trung Quốc".

Đã có sự liên hệ thường xuyên giữa quan chức quân sự của Mỹ và Trung Quốc.

Hồi tháng Sáu, James Mattis trở thành bộ trưởng quốc phòng đầu tiên của Mỹ tới thăm Trung Quốc kể từ 2014 tới nay.

*******************

Lầu Năm Góc : Trung Quốc tập oanh kích các mục tiêu Mỹ ở Thái Bình Dương (RFI, 17/08/2018)

Trung Quốc đã nâng cao năng lực không quân và tập luyện oanh kích các mục tiêu rất có thể là của Mỹ ở Thái Bình Dương, trong đó có đảo Guam. Báo cáo thường niên của bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ cho Quốc hội được công bố hôm qua 16/08/2018 cảnh báo như trên.

Ảnh minh họa : Oanh tạc cơ H6 của Trung Quốc.AFP PHOTO / JOINT STAFF

Theo báo cáo, trong ba năm qua, quân đội Trung Quốc "đã nhanh chóng mở rộng các vùng hoạt động của oanh tạc cơ (…) và huấn luyện để tấn công vào các mục tiêu rất có thể là của Mỹ hoặc các đồng minh Mỹ". Năm ngoái, lần đầu tiên các máy bay ném bom H-6K của Trung Quốc đã bay sát đảo Okinawa của Nhật, nơi đồn trú của phân nửa trong số 47.000 quân Mỹ tại Nhật Bản.

Bắc Kinh "có thể tiếp tục mở rộng tầm hoạt động xa khỏi chuỗi đảo đầu tiên, chứng tỏ khả năng tấn công các lực lượng Mỹ và đồng minh tại Thái Bình Dương, kể cả đảo Guam".

Đảo Guam là lãnh thổ Mỹ nằm cách duyên hải Trung Quốc hàng ngàn cây số, có khoảng 7.000 lính Mỹ trú đóng. Còn chuỗi đảo đầu tiên quanh Trung Quốc, mà Bắc Kinh coi là vùng hoạt động của mình, gồm Nhật Bản và các đảo bao quanh, Hàn Quốc, Đài Loan, Philippines.

Bản báo cáo ghi nhận Trung Quốc không chiếm thêm lãnh thổ mới tại Biển Đông trong năm 2017, nhưng tiếp tục phát triển các cơ sở hạ tầng mang mục đích quân sự trên các đảo tranh chấp, nhất là trên quần đảo Hoàng Sa, cũng như nhiều đảo nhỏ và rạn san hô ở Trường Sa.

Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng soạn thảo "nhiều kịch bản" quân sự nhắm vào Đài Loan, từ phong tỏa đường hàng không, hàng hải cho đến một cuộc đổ bộ quy mô để chiếm đóng Đài Loan. Tuy nhiên, một sự can thiệp như vậy "mang lại nguy cơ chính trị nghiêm trọng và không thể chấp nhận được" vì làm tăng thêm tình cảm dân tộc ở Đài Loan và cộng đồng quốc tế sẽ phản đối.

Lầu Năm Góc ước lượng ngân sách của quân đội Trung Quốc trong năm 2017 khoảng 190 tỉ đô la. Con số này cao hơn số liệu của Bắc Kinh là 154,3 tỉ đô la, nhưng thua xa ngân sách 700 tỉ đô la được Quốc hội Mỹ cấp cho bộ Quốc Phòng.

Quân đội Trung Quốc đang được hiện đại hóa một cách quy mô, nhằm "tiến hành các cuộc chiến tranh và giành thắng lợi" - theo từ ngữ của chủ tịch Tập Cận Bình.

Thụy My

**********************

Bắc Kinh tái xác định "quyền" đuổi tàu và phi cơ nước khác ở Biển Đông (RFI, 18/08/2018)

Một hôm sau khi tổng thống Philippines lên tiếng về các hành vi "sai trái" của Trung Quốc khi đe dọa tàu thuyền và phi cơ nước khác tiến lại gần các tiền đồn của Trung Quốc ở Biển Đông, Bắc Kinh ngày 16/08/2018, đã lập tức phản bác bằng lập luận cố hữu : Họ có quyền xua đuổi mọi phương tiện áp sát các đảo vốn là lãnh thổ Trung Quốc.

Phi đội không quân trên tàu sân bay USS Carl Vinson hoạt động tuần tra trong vùng Biển Đông hôm 14/02/2018. AYEE MACARAIG / AFP

Trong một tuyên bố gửi tới hãng tin Anh Reuters, bộ Ngoại Giao Trung Quốc khẳng định rằng quần đảo Trường Sa là lãnh thổ cố hữu của Trung Quốc. Theo tuyên bố này, dù tôn trọng quyền tự do hàng không và hàng hải mà tất cả các nước được hưởng ở Biển Đông theo luật pháp quốc tế, "nhưng Trung Quốc có quyền thực hiện các bước cần thiết để đối phó với máy bay và tàu thuyền nước ngoài cố tình tiến gần hoặc xâm nhập vào không phận và vùng biển gần các đảo của Trung Quốc, và có các hành động khiêu khích đe dọa an ninh của nhân viên Trung Quốc đồn trú ở đó".

Lời tái khẳng định chủ quyền tiếp tục được Trung Quốc đưa ra bất chấp việc các láng giềng của Trung Quốc là Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan, cũng có tuyên bố chủ quyền tại vùng Trường Sa, nơi Trung Quốc đã nhanh chóng biến các rạn san hô thành đảo nhân tạo, bên trên xây dựng các cơ sở quân sự, nơi mà lực lượng đồn trú Trung Quốc thường xuyên dùng vô tuyến điện xua đuổi tàu thuyền nước ngoài ra ngoài khu vực.

Trong những ngày gần đây, báo chí đã vạch trần một loạt hành động xua đuổi tàu thuyền và máy bay nước ngoài – cụ thể là của Mỹ và Philippines - do lực lượng Trung Quốc tại các đảo nhân tạo ở vùng Trường Sa tiến hành.

Trung Quốc cũng rất tức tối trước việc Hoa Kỳ cho chiến hạm và máy bay đến gần các đảo Trung Quốc chiếm đóng ở Biển Đông, trong những chiến dịch bảo vệ quyền tự do hàng hải.

Trung Quốc hình thành màng lưới vệ tinh giám sát Biển Đông

Vừa đơn phương đòi chủ quyền trên gần như toàn bộ Biển Đông, Bắc Kinh vừa tăng cường năng lực giám sát.

Theo trang mạng báo Mỹ Bloomberg ngày hôm nay, 16/08, các vệ tinh do thám Biển Đông đầu tiên sẽ được Trung Quốc đưa vào hoạt động vào cuối năm 2019, cho phép giám sát thường trực tàu thuyền hoạt động trong khu vực.

Bắc Kinh mô tả đây là một chương trình khoa học dân sự, nhưng thực ra, hệ thống vệ tinh viễn thám Trung Quốc hoàn toàn có thể được dùng vào lĩnh vực quân sự, hàng hải, phục vụ cho các chiến lược mở rộng quyền khống chế của Bắc Kinh trên Biển Đông.

Một bản tin trên tờ Hoàn Cầu Thời Báo đã khoe rằng : "Trung Quốc hiện phải mất từ 2 đến 3 tháng để quan sát toàn bộ Biển Đông, nhưng với hệ thống vệ tinh viễn thám mới, toàn bộ vùng biển có thể được "quét" trong vòng vài ngày".

Nhật báo Hồng Kông South China Morning Post hôm nay cũng trích dẫn giới thiết kế vệ tinh viễn thám Trung Quốc cho biết là toàn bộ Biển Đông có thể được giám sát "trong thời gian thực" để bảo vệ "chủ quyền quốc gia" của Trung Quốc.

Trọng Nghĩa

Chiến tranh thương mại với Mỹ làm sản xuất Trung Quốc yếu đi (CaliToday, 01/07/2018)

Hoạt động sản xuất của Trung Quốc giảm trong tháng 6 trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung thêm vào lo ngại nền kinh tế đang đi xuống do sự kiểm soát chặt chẽ của chính phủ về sự cho vay đầu tư.

Chỉ số điều hành thu mua của Cục Thống kê Quốc gia đã giảm xuống 51,5 từ mức 51,9 của tháng 5 trên thang điểm 100, trong đó con số trên 50 cho thấy khả năng tăng tốc.

Các chỉ số xuất khẩu, đơn đặt hàng mới và sản xuất của Trung Quốc đều suy yếu trong tháng 6 - Ảnh ABC News

Trung Quốc phải đối đầu với nguy cơ tăng thuế quan của Mỹ trong một cuộc tranh chấp về thương mại và công nghệ kỹ thuật nhưng các chỉ số kinh tế đã giảm sau khi Bắc Kinh thắt chặt kiểm soát cho vay để kiềm chế nợ.

Xuất khẩu đã bị thu hẹp như là một phần của nền kinh tế Trung Quốc và đóng góp ít hơn 1 phần trăm tăng trưởng hàng năm nhưng vẫn hỗ trợ hàng triệu công việc sản xuất.

Các chỉ số xuất khẩu, đơn đặt hàng mới và sản xuất đều suy yếu trong tháng 6, theo khảo sát của NBS (National Statistics Bureau). Nó được tiến hành trong quan hệ đối tác với một nhóm ngành công nghệ kỷ thuật, Liên đoàn Hậu cần và Mua hàng Trung Quốc.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm nay sẽ giảm từ mức 6,9% của năm ngoái xuống còn 6,6%. Về dài hạn, IMF (International Monetary Fun) dự kiến ​​tăng trưởng sẽ giảm xuống 5,5% vào năm 2023.

Ngọc Thạch (Theo ABC NEWS)

******************

Trung Quốc sẽ thua trong bàn cờ Biển Đông (CaliToday, 01/07/2018)

Trung Quốc muốn kiểm soát toàn bộ Biển Đông, từng inch của nó. Tuy nhiên đó là lý do tại sao sẽ mất tất cả, một ngày nào đó.

Trung Quốc sẽ thua trong bàn cờ Biển Đông - Biếm họa : SCMP

Trong bàn cờ Biển Đông, Trung Quốc là một quốc gia đối đầu với tất cả những nước : Philippines, Brunei, Malaysia, Đài Loan và Việt Nam. Trung Quốc cũng đang đương đầu lại hải quân Mỹ, Nhật Bản, Pháp, Anh và Úc. Những hải quân này đang quyết giữ luật thi hành quyền tự do hàng hải trong đường tuyến hàng hải thương mại rộng lớn. Gần 5 nghìn tỷ đô la hàng hóa di chuyển qua từng năm.

Tại sao Trung Quốc lại đối đầu với những quốc gia khác ? Một trong những lý do là tuyến hàng hải Biển Đông rất quan trọng đối với viễn ảnh Trung Quốc trở thành quốc gia lãnh đạo kinh tế toàn cầu trong tương lai.

 Ông Vijay Eswaran, doanh nhân người Malaysia và Chủ tịch QI Group của các công ty cho biết : "Điều này có nghĩa là Trung Quốc có ý định con đường tơ lụa hàng hải của họ bắt đầu từ Biển Đông".

Một lý do nữa là Trung Quốc coi Biển Đông là tài sản riêng của mình. "Về mặt lịch sử, Trung Quốc luôn xem Biển Đông (SCS) là của riêng mình", ông Vijay nói thêm. Tất cả điều đó, và các nguồn tài sản ẩn giấu bên dưới mặt biển mà Trung Quốc muốn khai thác. Đó là lý do tại sao họ đang xây dựng các đảo nhân tạo.

Và điều đó nuôi dưỡng chủ nghĩa dân tộc Trung Quốc, cần thiết để hỗ trợ và củng cố nguyên trạng chính trị.

Còn những tuyên bố chồng chéo từ các nước láng giềng thì sao ? "Trung Quốc không thấy bất kỳ tuyên bố chồng chéo nào khác từ các nước láng giềng trong vùng tranh chấp Biển Đông là một mối đe dọa", ông Vijay nói thêm.

Trung Quốc sử dụng sự đe dọa để bảo đảm rằng điều này sẽ không xảy ra. Khi Trung Quốc thua vụ trọng tài quốc tế liên quan tòa án Liên Hiệp Quốc về sự tranh chấp chủ quyền với Philippines trên Biển Đông một năm rưỡi trước đây, Bắc Kinh đã thực hiện một vài bước để bảo đảm rằng Tổng thống Duterte sẽ không làm bất cứ điều gì để thi hành lệnh đó.

Bước đầu tiên là đe dọa ông Duterte với chiến tranh nếu ông ta dám thi hành lệnh phán quyết. Bước thứ hai là hứa hẹn một sự đầu tư rộng rãi để giúp Philippines đối phó với nhiều vấn đề của họ.

Và nó đã có hiệu quả. Tổng thống Duterte nhanh chóng thay đổi đường lối, và quên tất cả về phán quyết. Gần đây hơn, Trung Quốc đã áp dụng "mô hình của Duterte" để đe dọa Việt Nam. tháng 7 năm ngoái, Việt Nam tuyên bố sẽ ngừng các nỗ lực thăm dò dầu mỏ của mình, sau một cảnh cáo rõ ràng của Bắc Kinh rằng họ sẽ tấn công các căn cứ dầu và khí đốt của Việt Nam.

Tuy nhiên, có nhiều hải quân của những quốc gia khác nhau được chuẩn bị để thách thức sự bành trướng đầy tham vọng của Trung Quốc. "Đó là ảnh hưởng tiềm năng của phương Tây, ví dụ như Mỹ, Pháp và Anh và hải quân của họ, có nhiều tác động đến chính sách của Trung Quốc trong khu vực Biển Đông".

Trung Quốc có sẵn sàng chống lại thách thức này không ? Khó mà nói ra được.

Điều không khó để nói là một quốc gia chống lại tất cả quốc gia khác sẽ là kẻ thua cuộc.

Đó là những gì đã xảy ra ở Nhật Bản lân cận trong quá khứ, và nó có thể xảy ra với Trung Quốc trong tương lai.

Ngọc Thạch (theo Forbes)

******************

Sri Lanka : Hải quân kiểm soát cảng biển cho Trung Quốc thuê (RFI, 01/07/2018)

Chính phủ Sri Lanka ngày 30/06/2018 thông báo cảng biển Hambantota cho Trung Quốc thuê sẽ do hải quân Sri Lanka kiểm soát và Trung Quốc không được phép sử dụng cảng biển này cho các mục đích quân sự.

Một cảnh cảng nước sâu Hambantota, Sri Lanka. ©LAKRUWAN WANNIARACHCHI / AFP

Văn phòng thủ tướng Sri Lanka còn nêu rõ bộ tư lệnh hải quân phía nam sẽ được dời về cảng biển Hambantota, nằm dọc con đường giao thương hàng hải đông - tây.

Thông báo này được đưa ra trong bối cảnh Ấn Độ quan ngại cảng biển nước sâu này có khả năng mang lại cho quân đội Trung Quốc một vị thế chiến lược chắc chắn tại vùng Ấn Độ Dương.

Tuy nhiên, theo giải thích của AFP, do nợ Trung Quốc đến hàng tỷ đô la vay từ thời cựu tổng thống Mahinda Rajapakse để phát triển cơ sở hạ tầng, cảng biển Hambantota đã bị nhượng quyền khai thác cho Trung Quốc đến 99 năm. Nước này nắm giữ đến 70% cổ phần các hoạt động khai thác cảng biển.

Việc Trung Quốc nắm giữ đến ngần ấy cổ phần của cảng biển Hambantota đã khiến cho Ấn Độ và Hoa Kỳ lo lắng về sáng kiến Một Vành Đai, Một Con Đường. Nhiều nước châu Á nằm trong dự án này đã vay những khoản tiền khổng lồ của Trung Quốc để phát triển cơ sở hạ tầng nhằm phát triển giao thương trên bộ.

AFP nhắc lại, hồi tháng 5/2017, tân chính phủ của tổng thống Maithripala Sirisena đã từ chối cho một tầu ngầm Trung Quốc ghé cảng Colombo, ít lâu sau chuyến thăm Sri Lanka của thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.

Minh Anh

Cuộc đọ sức thương mại với Trung Quốc do tổng thống Trump mở màn từ tháng 03/2018 tạm lắng. Bắc Kinh và Washington "hưu chiến" nhờ đôi bên có một số nhượng bộ bề ngoài. Nhưng Trung Quốc vẫn chưa đáp ứng hai đòi hỏi chính của Mỹ là bảo vệ tác quyền và chế độ đầu tư ngoại quốc vào thị trường Trung Quốc.

Bộ trưởng tài chính Mỹ Steven Mnuchin (P) tại một khách sạn ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 03/05/2018. Reuters/Jason Lee/File Photo

Washington khuấy lên chiến tranh thương mại với phần còn lại của thế giới, đầu tiên là với hai nước láng giềng Canada và Mexicoô, kế tới là với các đồng minh chiến lược : Liên Hiệp Châu Âu, các nước bạn hàng Châu Á là Nhật Bản, Hàn Quốc. Nhưng ngay từ khi bước chân vào Nhà Trắng, mục tiêu tổng thống Donald Trump nhắm tới luôn luôn là Trung Quốc.

Nhôm thép, máy giặt và gần đây nhất là cả ngành công nghiệp xe hơi của thế giới đang nơm nớp chờ đợi quyết định sau cùng của một Donald Trump rất quyết tâm bảo vệ quyền lợi của người lao động Mỹ "trên hết".

Làm đảo lộn trật tự thương mại thế giới, tổng thống Hoa Kỳ gây hoang mang trong hàng ngũ các đồng minh thân thiết nhất của Mỹ mà vẫn không giải quyết được vấn đề chính là thu hẹp thâm hụt mậu dịch với Trung Quốc. Cuộc đọ sức thương mại Mỹ -Trung còn là một cuộc tranh giành ảnh hưởng về chiến lược. Theo các chuyên gia, điều nguy hiểm ở đây là Nhà Trắng đang "nhường sân chơi" cho Trung Quốc.

Mở màn cuộc chiến thương mại hồi tháng 03/2018 trên Twitter, tổng thống Mỹ viết : "Khi một quốc gia là Hoa Kỳ, mất hàng tỉ đô la với mỗi đối tác, thì chiến tranh thương mại là điều tốt và dễ thành công". Tiếp theo đó là các đòn vừa dụ vừa dọa, là cuộc khẩu chiến leo thang giữa Washington và Bắc Kinh : Nhà Trắng đòi phạt 60 tỉ đô la nhắm vào hàng Trung Quốc nhập sang Hoa Kỳ, Trung Quốc dọa lại phạt hàng Mỹ 50 tỉ đô la... Tổng thống Trump trả giá đòi Trung Quốc giảm 200 tỉ đô la thâm hụt mậu dịch của Mỹ so với bạn hàng Trung Quốc.

Đó chỉ là bề nổi của tảng băng. Ở hậu trường, đôi bên không ngừng đàm phán. Phái đoàn của cả đôi bên đi lại giữa Bắc Kinh với Washington không biết bao nhiêu lần.

Gần ba tháng sau, tại Washington ngày 19/05/2018, bộ trưởng tài chính Mỹ Steven Mnuchin thông báo Hoa Kỳ và Trung Quốc "đình chỉ chiến tranh thương mại" sau nhiều thiện chí của Bắc Kinh : Trung Quốc cam kết sẽ mua nhiều hàng của Mỹ hơn (nhưng không nói rõ là bao nhiêu), cải tổ hệ thống thuế quan để hàng Mỹ dễ thâm nhập vào thị trường Châu Á rộng lớn này hơn.

Trong mắt giới quan sát, Bắc Kinh đã cho tổng thống Trump "uống nước đường", nhượng bộ bề ngoài, nhưng cốt lõi của vấn đề dẫn tới tình trạng nhập siêu của Hoa Kỳ vẫn nguyên vẹn. Trong năm 2017 Trung Quốc xuất khẩu 505 tỉ đô la hàng hóa sang thị trường Mỹ, nhập vào 130 tỉ đô la hàng Made in USA.

Từ Hoa Kỳ, chuyên gia Nguyễn Xuân Nghĩa phân tích :

Thật ra thì tùy quan điểm hay định nghĩa, trận chiến đã mở màn hoặc chưa mở màn. Chính quyền Donald Trump cho rằng trận chiến đã mở màn khi Trung Quốc được gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới 20 năm trước và có chính sách trục lợi bất chính nên đe dọa an ninh của nước Mỹ và không tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ lại còn đánh cắp công nghệ Hoa Kỳ. Vì vậy, Hoa Kỳ phải trả đũa.

Phía Bắc Kinh thì cho rằng chính quyền Trump đòi hỏi quá đáng và bắt đầu tiến trình "vừa đánh vừa đàm" để tránh một trận chiến mậu dịch bất lợi cho đôi bên. Sau nhiều lần đàm phán tại Bắc Kinh và Washington, tôi cho rằng hai phe đang tạm hưu chiến cho tới khi bộ trưởng thương mại Mỹ là Willbur Ross sẽ qua lại Bắc Kinh thương thuyết trong ba ngày 2-4/06/2018.

Ngoài ra, cần nói thêm rằng mậu dịch chỉ là một yếu tố chứ không phải là tất cả trong quan hệ giữa đôi bên, nếu ta nhớ tới vụ Bắc Hàn, Đài Loan và an ninh tại Biển Đông.

Cho tới nay, Bắc Kinh chỉ nhượng bộ qua ngôn từ là sẽ nhập thêm hàng hóa và dịch vụ Mỹ chứ không nói là bao nhiêu mà phía Mỹ cũng để lửng lơ như vậy. Chính quyền Trump thì tỏ vẻ nhượng bộ với hồ sơ của tập đoàn viễn thông ZTE của Bắc Kinh, nhưng mấu chốt lại thuộc về Quốc hội và nhiều dân biểu nghị sĩ Cộng Hòa. Rốt cuộc thì ZTE chưa được tha, vẫn bị phạt một tỉ ba và cơ cấu quản trị phải thay đổi. Vì vậy, tôi nghĩ rằng đôi bên mới chỉ dọa già mà thôi, chứ vẫn còn nhiều khoản mơ hồ, rất là "flou artistique" (mờ ảo tài tử)!

RFI : Đôi bên mới chỉ dọa già và còn để lại nhiều khoảng trống nào ?

Nguyễn Xuân Nghĩa : Phía Bắc Kinh cho ông Trump uống nước đường khi hứa hẹn nhập thêm nông sản như đậu nành và bo bo, hoặc mua thêm khí lỏng của Hoa Kỳ. Nhưng Nhật Bản và Hàn Quốc cũng cần khí lỏng của Mỹ và nếu Trung Quốc có mua thêm các sản phẩm đó thì tổng số cũng chưa lên tới 30 tỉ đô la, không thể bằng con số 200 tỉ mà Hoa Kỳ đòi hỏi. Quan trọng nhất là bản thông cáo chung do đôi bên công bố ngày 19/05 chẳng nói gì tới hai yêu cầu quan trọng nhất của Mỹ.

Thứ nhất, bao giờ Bắc Kinh sẽ chấp hành luật lệ bảo vệ tác quyền mà các nước Âu Mỹ đều than phiền và sẽ chấp hành qua các biện pháp cải tổ cơ chế ra sao ?

Thứ hai là chế độ đầu tư vào thị trường Trung Quốc, có còn tình trạng hạn chế và kỳ thị doanh nghiệp nước ngoài không ? Hoa Kỳ đã hăm dọa áp dụng đúng chế độ này cho các doanh nghiệp Trung Quốc muốn đầu tư vào Mỹ.

Hai khoảng trống mông lung ấy sẽ còn phải bàn cãi và khai triển thêm, trước khi được áp dụng.

RFI : Bàn thắng nghiêng về phía Bắc Kinh ?

Nguyễn Xuân Nghĩa : Người ta có thể nghĩ như vậy vì năm lý do.

Thứ nhất, tháng trước, phái bộ Mỹ gồm bốn nhân vật cao cấp tới Bắc Kinh mà không gặp phó chủ tịch Vương Kỳ Sơn và chủ tịch Tập Cận Bình.

Thứ hai, mươi hôm trước, phó thủ tướng Lưu Hạc gặp các ủy ban hữu trách của Hạ viện rồi Thượng viện Mỹ và đàm phán với các bộ liên hệ của Hoa Kỳ rồi còn gặp ông Trump mà chẳng lùi một bước.

Thứ ba là ban tham mưu của tổng thống Mỹ có sự bất nhất hay thiếu thống nhất giữa xu hướng ôn hòa là tìm giải pháp thỏa hiệp ngắn hạn và xu hướng quyết liệt là đòi hỏi những thay đổi căn bản trong cơ cấu khiến Bắc Kinh lâm vào thế kẹt mà phải nhượng bộ.

Lý do thứ tư là chính quyền Trump có vẻ thiếu tập trung vào đối tượng nguy hiểm nhất là Trung Quốc mà tản lực và gây vấn đề cho các nước đối tác vốn cũng là đồng minh của nước Mỹ về an ninh.

Sau cùng, phải nói rằng ông Trump có làm bất cứ việc gì thì cũng bị truyền thông Mỹ và Âu Châu đả kích, cho nên với tôi, chuyện đó chỉ là trò giải trí.

RFI : Đọ sức thương mại Mỹ -Trung, ai bị vạ lây ?

Nguyễn Xuân Nghĩa : Tôi nghĩ chiến lược Donald Trump có thể gọi là "toàn phương vị" hay "tout azimuth", là đòi đánh thập phương tứ hướng, và chiến thuật là đòi tối đa, "maximalist", rồi từ đó mới đàm phán và ngã giá. Vì vậy, khi chính quyền Trump vừa tuyên bố quyết định này hay biện pháp kia thì nhiều doanh nghiệp thất kinh làm cổ phần sụt giá, thị trường chao đảo. Cho tới nay, Hoa Kỳ mới chỉ dọa chứ chưa có quyết định chính thức nào, từ mục 272 của Đạo luật Thương mại mở rộng năm 1962, hay mục 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974 hoặc một đạo luật mới của Quốc hội Hoa Kỳ.

Bắc Kinh thì mong là các tiểu bang bị vạ lây vì phản ứng trả đũa của họ đều là những nơi đã bỏ phiếu cho ông Trump năm 2016. Họ biết nước Mỹ nhiều hơn là dân Mỹ hiểu về Trung Quốc, trong khi họ cũng biết rằng nếu không cải cách thì kinh tế và xã hội Trung Quốc sẽ khốn đốn.

RFI : Tương lai bàn cờ thương mại thế giới đi về đâu ?

Nguyễn Xuân Nghĩa : Tôi nghĩ Donald Trump chỉ là triệu chứng chứ không là nguyên nhân. Từ 25 năm nay, thế giới có nhiều thay đổi mà các cơ chế thành hình từ sau Thế Chiến Hai không theo kịp và đang dần dần phá sản. Những dàn xếp quốc tế hay các cơ chế đa phương không thỏa mãn sự khát khao hay nguyện vọng, thậm chí cả nạn mị dân, của các khuynh hướng quốc gia dân tộc. Hậu quả là phản ứng đáng sợ : "đèn nhà nào nhà ấy rạng, mạng người nào người ấy giữ" !

Từng nước đang tìm thỏa thuận thương mại song phương với nhau và nhường sân chơi cho một quốc gia lý tài và bảo hộ mậu dịch một cách tinh vi nhất, là Trung Quốc !

Ít ai chú ý là bộ quốc phòng Hoa Kỳ cũng có tiếng nói trong mâu thuẫn về mậu dịch với Trung Quốc và nhìn từ giác độ an ninh của thế giới và của nước Mỹ, cho nên chuyện này không chỉ có mậu dịch hay buôn bán.

Thanh Hà thực hiện

Nguồn : RFA, 29/05/2018

LTS : Ngay cả các chính trị gia Mỹ của lưỡng đảng cũng đều lo ngại sự bành trướng thế lực và mối đe dọa ngày càng rõ rệt của Trung Quốc đối với Hoa Kỳ.

Muốn có dân chủ, người Việt Nam phải đi bằng chính đôi chân của mình, cho dù chặng đường chỉ toàn sỏi đá và chông gai

Khá nhiều người Việt mong phương Tây, cụ thể Hoa Kỳ, sẽ giúp Việt Nam đối phó với Trung Quốc với niềm tin chính quyền cộng sản Trung Quốc sụp đổ có thể mang đến dân chủ cho Việt Nam. Rõ ràng đó đây là một ngộ nhận sai lầm vì ba lý do : 

(1) Hoa Kỳ còn đang phải vất vả đối phó với Trung Quốc nhưng vẫn không có dấu hiệu thành công.

(2) Nhiều nhà lãnh đạo (như Donald Trump, trước đó là Obama) đặt ngoại giao thỏa hiệp lên trên cả nhân quyền và những giá trị tốt đẹp của dân chủ, để đổi lấy lợi ích thương mại. 

(3) Một logic sai lầm của một số người Việt Nam là nếu Trung Quốc sụp đổ, thì Đảng cộng sản Việt Nam sẽ sụp đổ theo và nhân dân Việt Nam sẽ có dân chủ. Đúng là nền kinh tế suy sụp có thể khiến chế độ độc tài rơi vào khủng hoảng. Nhưng cần nhấn mạnh rằng, cho dù kinh tế suy thoái và chế độ độc tài có lung lay, thì vẫn không có nghĩa là nền dân chủ sẽ đến ngay lập tức. Bắc Hàn và Venezuela là hai ví dụ điển hình. Mặc dù đối mặt với siêu lạm phát, kinh tế suy thoái trầm trọng, trong khi đời sống người dân rất cơ cực và lầm than, nhưng chế độ độc tài của Kim Jong-un (Bắc Hàn) và Nicolás Maduro (Venezuela) vẫn ngang nhiên tồn tại. 

Nói chung, trông cậy vào phương Tây mang đến dân chủ cho Việt Nam là viển vông. Vì thế, những cá nhân và đoàn thể đấu tranh dân chủ cho Việt Nam nên từ bỏ thái độ ỷ lại và dựa dẫm vào phương Tây. Đừng mong đợi bất kì tổ chức nước ngoài hoặc quốc gia sẽ mang đến dân chủ cho Việt Nam. Dân chủ và tự do phải đấu tranh mới có. Dân chủ hóa Việt Nam trước hết và trên hết phải là trách nhiệm của mọi người Việt Nam ; nhưng trách nhiệm lớn nhất vẫn thuộc về giới trẻ và thành phần trí thức tinh hoa. 

Một cách cụ thể và thiết thực hơn, thay vì "ở ẩn chờ thời", chờ nền kinh tế của chế độ cộng sản sụp đổ thì hãy chủ động tìm đến nhau, kết hợp thành một lực lượng dân tộc có tầm vóc. Nếu không thành lập được một lực lượng chính trị có tầm vóc đủ khả năng hướng dẫn dư luận thì ai sẽ tổ chức lãnh đạo quần chúng đối đầu với chính quyền độc tài trong lúc nó suy yếu nhất ? Nên nhớ, nếu một quốc gia rơi vào tình trạng hỗn loạn vô chính phủ, thì còn tệ hại và bi đát hơn cả chế độ độc tài.

Dân chủ sẽ không lập tức có ngay sau khi chế độ độc tài sụp đổ. Dân chủ chỉ mới chớm nở khi có các cuộc bầu cử tự do và minh bạch với sự tham gia bắt buộc của các chính đảng lương thiện, có đường lối, có mục tiêu rõ ràng và có lực lượng nòng cốt đủ mạnh. 

Các chính đảng này sẽ đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc xây dựng và củng cố nền dân chủ non trẻ. Sự thành công của cuộc cách mạng dân chủ sẽ là chắc chắn khi có sự chuẩn bị kỹ lưỡng của các tổ chức chính trị về mặt tư tưởng và lực lượng. Yếu tố "cơ hội" và "chuẩn bị tốt" quyết định sự thành công. Ngược lại, dù cho cơ hội tốt (Trung Quốc, Việt Nam suy thoái kinh tế) có xuất hiện, nhưng không có ít nhất một chính đảng với sự chuẩn bị chu đáo (thể hiện qua dự án chính trị có tầm vóc và lực lượng vừa đủ mạnh), thì thắng lợi dân chủ sẽ rất khó trở thành hiện thực. Và nếu như có được dân chủ, thì nền dân chủ đó sẽ ngắn ngủi và đầy bất ổn. 

Mai V. Phạm

Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

"Chung Một Giấc Mơ Việt Nam”

**************

Báo cáo đặc biệt : Tại sao Trung Quốc khiến các chính trị gia Mỹ hoảng sợ ?

Mike Allen & Jim VandeHei, 29/05/2018

Trung Quốc, với một loạt các động thái ngắn hạn và dài hạn trên toàn cầu, đang làm những điều mà chỉ một vài nước mới có thể : gây ra những cảnh báo và lo ngại tương tự từ Dân biểu đảng Dân chủ Tim Ryan, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio và người theo chủ nghĩa dân tộc Steve Bannon.

Gấu sao Trung Quốc đang mó tới Tòa Bạch Ốc - Ảnh minh họa

- Cả ba người đều nói Trung Quốc là một mối đe dọa ngày càng gia tăng đối với công nhân, nền kinh tế, công nghệ và an ninh quốc gia Hoa Kỳ. 

- Cả ba người đếu lên tiếng sau khi Jim VandeHei và tôi đăng bài viết của chúng tôi vào hôm thứ hai gọi Trung Quốc là mối đe dọa lớn nhất đối với Hoa Kỳ. 

Trong thời đại mà các đối thủ chính trị dường như không đồng ý với nhau về bất kỳ điều gì, thì họ lại có những nhận định tương tự nhau một cách đáng kinh ngạc : 

- Ryan, Dân biểu của đảng Dân chủ đại diện cho thị trấn Rust Belt cổ điển của Youngstown, Ohio : "Tôi ngày càng lo lắng... Trung Quốc có một chiến lược khổng lồ bao gồm tất cả các lĩnh vực của chính phủ - kinh tế, quân sự, giáo dục và chính trị - với mục tiêu nâng cao vị thế của Trung Quốc đến vị trí số một trên thế giới về sức mạnh quân sự và kinh tế".

- Rubio, Thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa, Florida : "Người Trung Quốc biết điểm gây áp lực lên chúng ta... Người Mỹ hưởng lợi hàng ngày từ thực tế rằng nước Mỹ là quốc gia hùng mạnh nhất trên thế giới. Nếu điều đó bị xóa bỏ, thì Hoa Kỳ sẽ không còn là một quốc gia như trước nữa. Nếu như quyền lực kinh tế và quân sự chuyển sang cho Trung Quốc, một nhà nước độc tài toàn trị, điều đó sẽ ảnh hưởng đến tất cả những điều mà chúng ta xem thường như là tự do ngôn luận, cơ hội bình đẳng và nhân quyền".

- Bannon, cựu chiến lược gia của Tổng thống Trump : "Trung Quốc đã tồn tại mà không bị ảnh hưởng gì trong 4000 năm bởi vì họ đã hoàn thiện cách "quản lý man rợ". Họ xem chúng ta như một 'nhà nước chư hầu,' một nguồn cung cấp tài nguyên thiên nhiên và nông nghiệp...".

Cả Dân biểu Ryan và Thượng nghị sĩ Rubio đều nói vấn đề ngày càng rõ ràng, nhưng họ vẫn thất vọng vì các chính trị gia đồng nghiệp thiếu sự khẩn trương cũng như các tín hiệu hỗn tạp từ Trump.

Cái nhìn thẳng thắn của Trump về người Trung Quốc

"Họ đang lừa đảo chúng ta, vì thế sẽ đánh mạnh họ bằng thuế quan".

- Suy nghĩ của Trump có thể không tương xứng với cách đối phó toàn diện, có mục đích và chiến lược mà nhiều người tin là cần thiết.

- Hãy sáng suốt : Các chuyên gia nói rằng Hoa Kỳ đang tụt lại phía sau và Hoa Kỳ cần một kế hoạch chiến lược và đầu tư khổng lồ tương tự như cuộc vận động sau Thế chiến II, bao gồm Kế hoạch Marshall, G.I. Bill và cuộc chạy đua vào không gian.

["Đây là kế hoạch trọng yếu của Mỹ nhằm tái thiết và thiết lập một nền móng vững chắc hơn cho các quốc gia Tây Âu bằng cách thúc đẩy sản xuất và củng cố lại sức mạnh của hệ thống tiền tệ, từ đó, biến Châu Âu trở thành đối tác thương mại mạnh mẽ cũng như đồng minh quan trọng số 1 của Mỹ cùng đấu tranh chống lại Chủ nghĩa cộng sản từ Đông Âu và Liên Xô sau Chiến tranh thế giới thứ 2. 

Có tên chính thức là "Kế hoạch phục hưng Châu Âu", nhưng Kế hoạch Marshall thường được gọi theo tên của Ngoại trưởng Mỹ George Marshall, dưới thời Tổng thống Harry Truman, người khởi xướng và ban hành ra nó. Theo đó, sau nhiều tranh cãi, Quốc hội Mỹ cuối cùng chấp thuận rót 12 tỷ USD để tái thiết và phục hưng Châu Âu. 

Kế hoạch Marshall đã đặt nền tảng cho sự hồi sinh của Châu Âu và sự ra đời của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương. Ngoại trưởng Mỹ George Marshall nhờ đó cũng nhận được giải Nobel Hòa bình vào năm 1953" (1)] 

Đi sâu hơn nữa... là nhận định sâu sắc của VandeHei về kế hoạch của Bắc Kinh cho năm 2018, 2025 và 2050, "Trung Quốc là mối đe dọa lớn nhất và ngày càng gia tăng đối với Mỹ".

Hãy thông minh : Trong khi Mỹ đang nhởn nhơ và cãi nhau vặt, thì Trung Quốc đang suy nghĩ lâu dài - và hành động ngay lúc này và có mặt khắp mọi nơi. 

Mike Allen & Jim VandeHei

Nguyên tác :  Why China scares politicians of all stripes ?, Axios, 26/5/2018

Mai V. Phạm biên dịch

Nguồn : thongluan2016.blogspot, 27/05/2018

(1) Kế hoạch Marshall năm 1947, Zing

Biển Đông : Trung Quốc triển khai tên lửa chính là nhằm mục đích tấn công (RFI, 04/05/2018)

Với việc triển khai tên lửa trên ba đảo nhân tạo ở Trường Sa, Trung Quốc như vậy là đã vượt qua một ngưỡng mới tiến đến việc kiểm soát hoàn toàn Biển Đông, nhất là vì những tên lửa này được cho là nhằm mục đích tấn công, chứ không hề mang tính phòng thủ hay tự vệ.

Ảnh vệ tinh chụp ngày 29/03/2017 : Tiêm kích Trung Quốc J-11 trên đảo Phú Lâm, Hoàng Sa, Biển Đông(Internet)

Theo kênh truyền hình Mỹ CNBC, loại tên lửa mà Trung Quốc bố trí trên ba đảo nhân tạo Đá Chữ Thập, Đá Xu Bi và Đá Vành Khăn là tên lửa chống hạm YJ-12B, có thể bắn trúng tàu thuyền trong phạm vi 400 km, và tên lửa địa đối không tầm xa HQ-9B, có thể bắn hạ các phi cơ hay tên lửa trong phạm vi 200 km. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc bố trí các tên lửa ở khu vực Trường Sa. Các hệ thống tên lửa tương tự đã được Bắc Kinh lắp đặt ở quần đảo Hoàng Sa.

Trả lời kênh CNBC, ông Greg Poling, chuyên gia về Biển Đông tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế CSIS, Washington, nhận định : "Có thể xem là Trung Quốc đang vượt qua một ngưỡng quan trọng. Các dàn tên lửa đó rõ ràng là một mối đe dọa tấn công đối với các bên tranh chấp khác, đồng thời đưa Trung Quốc gần thêm đến mục tiêu kiểm soát hoàn toàn vùng biển và vùng trời ở Biển Đông". Chuyên gia Poling nhấn mạnh, giờ đây, bất kỳ tàu bè hay phi cơ hoạt động gần khu vực Trường Sa đều nằm trong tầm bắn của tên lửa Trung Quốc.

Hiện chưa biết Bắc Kinh triển khai bao nhiêu tên lửa ở Trường Sa, nhưng với hệ thống vũ khí này, quân đội Trung Quốc nay không chỉ đủ sức tự vệ, mà còn có khả năng tấn công các đảo mà các nước tranh chấp khác đang nắm giữ ở Biển Đông. Nhưng rất có thể là Bắc Kinh sẽ không dừng ở đó. Theo dự báo của bà Bonnie Glaser, cố vấn cao cấp về Châu Á của CSIS, sau tên lửa, bước kế tiếp sẽ là triển khai chiến đấu cơ, giống như Trung Quốc đã làm ở Hoàng Sa.

Về phần Collin Koh, nhà nghiên cứu của Chương trình An ninh Hàng hải, thuộc Trường Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam, Singapore, ông cho rằng, việc triển khai tên lửa ở Trường Sa sẽ giúp Trung Quốc nâng cao khả năng triển khai lực lượng ở Biển Đông. Cùng với các phương tiện di động như chiến đấu cơ và chiến hạm, Bắc Kinh coi như có một chiếc dù bao phủ toàn bộ vùng Biển Đông, kể cả tại những vùng biển và vùng trời mà Trung Quốc không nắm giữ.

Vào tháng Tư vừa qua, trong cuộc điều trần tại Thượng Viện Mỹ, đô đốc Philip Davidson, người được đề cử làm chỉ huy Bộ tư lệnh Thái Bình Dương, đã cảnh báo rằng Trung Quốc có thể sử dụng các căn cứ ở Biển Đông để thách thức mọi hoạt động quân sự của Mỹ trong vùng.

Theo ông Collin Koh, vấn đề là Trung Quốc có một khái niệm về "quân sự hóa" rất khác các nước khác. Theo quan điểm của Bắc Kinh, những hoạt động nói trên không phải là quân sự hóa, mà chỉ là những biện pháp mang tính phòng thủ, tự vệ, trong khi họ xem những hoạt động tương tự của các nước khác là quân sự hóa !

Câu hỏi đang được đặt ra hiện nay là Trung Quốc sẽ tuyên bố thiết lập vùng nhận dạng phòng không ADIZ ở Biển Đông hay không. Theo một số nhà phân tích, sau việc triển khai tên lửa ở Trường Sa, việc thiết lập ADIZ có thể là bước kế tiếp để Trung Quốc thật sự làm bá chủ Biển Đông.

Thanh Phương

***********************

Hoa Kỳ cảnh báo hậu quả cho những hành động của Trung Quốc ở Biển Đông (RFA, 04/05/2018)

Nhà Trắng hôm 3/5 lên tiếng cảnh báo sẽ có hậu quả ngắn và dài hạn liên quan đến việc Trung Quốc quân sự hóa khu vực Biển Đông.

Hình chụp vệ tinh Đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa - AMTI (CSIS)

Lời phát biểu này được phát ngôn viên Nhà Trắng, bà Sarah Sanders đưa ra tại cuộc họp báo thường kỳ sau khi có tin Trung Quốc âm thầm đưa các hệ thống tên lửa đất đối không và chống tàu ra ba thực thể mà nước này chiếm đóng tại Trường Sa.

Bà Sarah Sanders nói Mỹ biết về hoạt động quân sự hóa khu vực Biển Đông của Trung Quốc và đã nêu quan ngại trực tiếp với phía Trung Quốc về vấn đề này, cùng những hậu quả ngắn và dài hạn. Tuy nhiên bà không cho biết cụ thể những hậu quả này là gì.

Hãng tin CNBC hôm 3/5 trích một nguồn tin giấu tên cho biết theo báo cáo tình báo của Mỹ, trong vòng 30 ngày qua, Trung Quốc đã triển khai tên lửa ra đá Chữ Thập, đá Subi và đá Vành Khăn. Tất cả các thực thể này đều nằm trong vòng 216 km thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.

Đây được coi là lần đầu tiên Trung Quốc triển khai tên lửa ra Trường Sa.

Người phát ngôn Tổng thống Philippines Harry Roque nói Philippines quan ngại về thông tin Trung Quốc triển khai vũ khí tới vùng nước tranh chấp, nhưng chính phủ nước này hoàn toàn tự tin rằng những tên lửa này không nhắm tới Philippines

Bộ Quốc phòng Trung Quốc từ chối bình luận về thông tin này. Bộ ngoại giao Trung Quốc nói Trung Quốc có chủ quyền không thể chối cãi với Trường Sa và việc triển khai vũ khí quốc phòng cần thiết là nhằm phụ vụ nhu cầu an ninh quốc gia chứ không nhắm tới bất cứ nước nào.

Quần đảo Trường Sa là khu vực đang tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc với một số nước trong khu vực bao gồm Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan. Kể từ đầu năm 2014 đến nay, Trung Quốc đã gia tăng các nỗ lực xây lấp đảo nhân tạo và xây dựng các cơ sở quân sự trên các đảo do nước này chiếm đóng. Hành động này làm dấy lên lo ngại về việc quân sự hóa khu vực Biển Đông và sự thống trị hòan toàn khu vực này của Trung Quốc.

********************

Mỹ : Sẽ có hậu quả cho việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông (VOA, 04/05/2018)

Mỹ đã nêu quan ngại với Trung Quốc về hoạt động quân sự hóa mới nhất của nước này ở Biển Đông và sẽ có những hậu quả trong ngắn hạn và dài hạn, Tòa Bạch Ốc khẳng định ngày 3/5.

Tàu chiến và chiến đấu cơ của Quân đội Giải phóng Nhâ nda6n của Trung Quốc diễn tập ở Biển Đông, ngày 12 tháng 4, 2018.

Đài CNBC của Mỹ hôm 2/5 đưa tin Trung Quốc đã gắn các phi đạn hành trình chống hạm và hệ thống phi đạn địa-đối-không trên ba tiền đồn ở Biển Đông. CNBC dẫn các nguồn tin biết trực tiếp về tình báo của Mỹ.

Khi được hỏi về bản tin, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Sarah Sanders nói trong một cuộc họp báo : "Chúng tôi đã biết rõ chuyện Trung Quốc đang quân sự hóa Biển Đông. Chúng tôi đã nêu quan ngại trực tiếp với phía Trung Quốc về vấn đề này và sẽ có những hậu quả ngắn hạn và dài hạn".

Bà Sanders không nói những hậu quả đó có thể là gì.

Một quan chức Mỹ, phát biểu với điều kiện giấu tên, cho biết tình báo Mỹ đã nhìn thấy một số dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đã chuyển một số hệ thống vũ khí đến quần đảo Trường Sa trong tháng qua, nhưng không cung cấp thêm chi tiết.

CNBC dẫn các nguồn tin giấu tên nói rằng theo đánh giá tình báo của Mỹ, các phi đạn vừa kể đã được chuyển đến các bãi Đá Chữ Thập, Đá Subi và Đá Vành Khăn ở quần đảo Trường Sa trong vòng 30 ngày qua.

Đây sẽ là những đợt triển khai phi đạn đầu tiên của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa, nơi mà Việt Nam và các nước lân cận cũng có những tuyên bố chủ quyền chồng chéo.

Bộ quốc phòng Trung Quốc không trả lời yêu cầu bình luận. Bộ ngoại giao Trung Quốc nói Trung Quốc có chủ quyền không thể tranh cãi đối với quần đảo Trường Sa và việc triển khai phòng thủ là cần thiết vì nhu cầu an ninh quốc gia và không nhắm vào bất kỳ nước nào.

"Những ai không có ý định gây hấn không cần phải lo lắng hay sợ hãi", phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói.

CNBC cho biết phi đạn hành trình chống hạm YJ-12B cho phép Trung Quốc tấn công tàu trong phạm vi 295 hải lý. Đài này cho biết các phi đạn tầm xa, địa đối không HQ-9B có thể nhắm mục tiêu vào các máy bay, máy bay không người lái và phi đạn hành trình trong phạm vi 160 hải lý.

Tháng trước, Đô đốc Philip Davidson, người được đề cử làm chỉ huy Bộ Tư lệnh Mỹ ở Thái Bình Dương, cho biết Trung Quốc có thể sử dụng "các căn cứ sắp hoạt động" ở Biển Đông để thách thức sự hiện diện của Mỹ trong khu vực và "sẽ dễ dàng áp đảo lực lượng quân sự của bất kỳ nước nào có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông".

********************

Mỹ, Úc cảnh cáo Trung Quốc về việc đặt tên lửa ở Trường Sa (RFI, 04/05/2018)

Hôm 03/05/2018, Hoa Kỳ đã lên tiếng cảnh cáo Trung Quốc sau khi có tin là Bắc Kinh lần đầu tiên lắp đặt tên lửa trên ba đảo nhân tạo trong vùng quần đảo Trường Sa ở Biển Đông. Hôm nay, Úc cũng đã đưa ra lời cảnh cáo tương tự.

Không ảnh vệ tinh của CSIS chụp ngày 16/06/2017 cho thấy nhiều công trình quân sự được Trung Quốc xây dựng trên đảo Đá Chữ Thập. CSIS/Reuters

Trích dẫn nguồn tin tình báo Mỹ, ngày 02/05 vừa qua, kênh truyền hình Mỹ CNBC tiết lộ Trung Quốc đã lắp đặt tên lửa chống hạm và tên lửa địa đối không trên 3 đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đã bồi đắp ở Trường Sa : Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef), Đá Xu Bi (Subi Reef) và Đá Vành Khăn (Mischief Reef). Việc triển khai những tên lửa nói trên chỉ mới được thực hiện trong vòng 30 ngày gần đây.

Nếu thông tin này được kiểm chứng là đúng, đây là lần đầu tiên Trung Quốc triển khai tên lửa trên các đảo nhân tạo ở Trường Sa. Ngay từ năm ngoái, giới quan sát đã ghi nhận việc Bắc Kinh xây dựng các hầm chứa tên lửa trên các thực thể này.

Về phản ứng của Hoa Kỳ, sau khi có thông tin nói trên, phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders hôm qua tuyên bố : "Chúng tôi biết rất rõ việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông. Chúng tôi đã trực tiếp nêu với phía Trung Quốc các mối quan ngại của chúng tôi". Bà Sanders cảnh cáo Bắc Kinh là "sẽ có những hậu quả trong ngắn hạn và dài hạn" do việc triển khai tên lửa.

Về phần nước Úc, ngoại trưởng Julie Bishop hôm nay cũng cảnh cáo Trung Quốc về việc triển khai tên lửa ở Trường Sa. Bà Bishop tuyên bố : "Nếu thông tin báo chí là đúng thì chính phủ Úc sẽ rất quan ngại, vì điều này trái với cam kết của Trung Quốc là sẽ không quân sự hóa các thực thể đó". Ngoại trưởng Úc cho rằng mọi hành động quân sự hóa các thực thể ở Biển Đông đều đi ngược lại vai trò của Trung Quốc với tư cách một trong năm thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc.

Trong khi đó, tại Manila hôm nay, phát ngôn viên phủ tổng thống Philippines, Hary Roque, cũng bày tỏ mối quan ngại về thông tin Trung Quốc triển khai tên lửa ở Trường Sa. Nhưng ông Roque tin tưởng rằng những tên lửa đó "không nhắm vào Philippines", vì quan hệ giữa Manila và Bắc Kinh đã được cải thiện đáng kể trong thời gian qua.

Phía Trung Quốc hiện vẫn chưa xác nhận hay phủ nhận thông tin của CNBC về việc triển khai tên lửa ở Trường Sa, nhưng phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm qua tái khẳng định chủ quyền "không thể tranh cãi được" của Bắc Kinh trên khu vực Trường Sa, và cho rằng việc triển khai các vũ khí "phòng thủ" là nhằm đáp ứng nhu cầu về an ninh, chứ không nhắm vào bất kỳ nước nào.

Thanh Phương

********************

Trung Quốc lắp đặt tên lửa hành trình ở Trường Sa (VOA, 03/05/2018)

Trung Quốc vừa lắp đặt tên lửa hành trình chống hạm và hệ thống tên lửa đất đối không trên ba tiền đồn ở Biển Đông, kênh tin tức Mỹ CNBC dẫn các nguồn thạo tin từ tình báo Mỹ cho biết hôm 2/5.

Tên lửa hành trình chống hạm YJ của Trung Quốc được trình diễn trong dịp kỷ niệm 70 năm Chiến tranh Thế giới thứ II.

Nếu được xác nhận, sự kiện này sẽ đánh dấu việc triển khai tên lửa lần đầu tiên của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa, nơi Việt Nam và một số nước tuyên bố chủ quyền.

Trung Quốc không hề đề cập đến bất kỳ việc triển khai tên lửa nào, chỉ nói rằng các cơ sở quân sự của mình ở quần đảo Trường Sa đơn thuần là để phòng thủ, và nước này có thể làm bất cứ điều gì trên lãnh thổ của mình.

Bộ ngoại giao Trung Quốc nói nước này có chủ quyền không thể chối cãi trên quần đảo Trường Sa, và việc triển khai phòng thủ cần thiết phục vụ cho nhu cầu an ninh quốc gia và không nhắm vào bất kỳ quốc gia nào.

"Những ai không có ý hung hăng thì không cần phải lo lắng hay sợ hãi", phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh nói với các nhà báo tại Bắc Kinh.

Trung Quốc "hy vọng các bên liên quan nên có cái nhìn khách quan và bình tĩnh", bà Hoa nói thêm.

CNBC trích dẫn các nguồn tin giấu tên nói rằng theo đánh giá tình báo của Hoa Kỳ, các tên lửa đã được chuyển đến Đá Chữ Thập, Đá Subi và Đá Vành Khăn trong vòng 30 ngày qua.

Bộ Quốc phòng Mỹ, vốn phản đối việc Trung Quốc lắp đặt các cơ sở quân sự trên các tiền đồn đã xây dựng ở Biển Đông, đã từ chối bình luận với Reuters.

Một chuyên gia về Biển Đông tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS) ở Washington, ông Greg Poling, nói việc triển khai tên lửa trên các tiền đồn là sự kiện quan trọng.

"Đây sẽ là những tên lửa đầu tiên ở quần đảo Trường Sa, dù là loại đất đối không hay loại chống hạm", Reuters dẫn lời ông Poling nói.

Chuyên gia của CSIS cho biết thêm rằng việc triển khai như thế này đã được tiên đoán trước, khi Trung Quốc xây dựng các nhà chứa tên lửa trên các bãi đá vào năm ngoái và triển khai các hệ thống tên lửa trên đảo Phú Lâm nằm xa hơn về phía bắc.​

Lính Trung Quốc tuần tra trên đảo Phú Lâm, nơi Việt Nam tuyên bố chủ quyền.

Theo ông Poling, đây sẽ là một bước tiến quan trọng trong hành trình Trung Quốc thống trị Biển Đông, một tuyến thương mại quan trọng toàn cầu.

"Trước đây, nếu anh là một trong những nước có tuyên bố chủ quyền, thì anh biết rằng Trung Quốc đang theo dõi mọi bước đi của anh. Còn bây giờ, anh biết là anh đang hoạt động trong phạm vi tên lửa của Trung Quốc. Đó là một mối đe dọa tiềm ẩn lớn", ông Poling nói.

Bản tin của CNBC cho biết tên lửa hành trình chống hạm YJ-12B cho phép Trung Quốc tấn công các tàu trong vòng 295 hải lý. Còn loại tên lửa tầm xa đất đối không HQ-9B có thể nhắm mục tiêu máy bay, máy bay không người lái và tên lửa hành trình trong phạm vi 160 hải lý.

Tháng trước, Đô đốc Hoa Kỳ Philip Davidson, người được đề cử đứng đầu Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Hoa Kỳ, nói rằng cơ sở hoạt động sắp tới của Trung Quốc ở Biển Đông có vẻ đã hoàn chỉnh.

"Điều duy nhất còn thiếu là bố trí lực lượng", ông nói. Khi yếu tố này đã được bổ sung, "Trung Quốc sẽ có thể mở rộng ảnh hưởng đến hàng ngàn dặm về phía nam và phô diễn sức mạnh sâu vào tới Châu Đại Dương".

Đô đốc Davidson cho rằng Trung Quốc có thể sẽ dùng các căn cứ để thách thức sự hiện diện trong khu vực của Hoa Kỳ, và "dễ dàng áp đảo các lực lượng quân sự của bất kỳ quốc gia nào có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông".

Ông nói thêm :

"Trung Quốc hiện có khả năng kiểm soát Biển Đông trong mọi tình huống xảy ra chiến tranh với Hoa Kỳ".

********************

Tình báo Mỹ : Trung Quốc đã đặt tên lửa trên 3 tiền đồn ở Trường Sa (RFI, 03/05/2018)

Trung Quốc đã lắp đặt tên lửa hành trình chống hạm và phòng không trên 3 tiền đồn đã xây dựng ở quần đảo Trường Sa tại Biển Đông. Thông tin này vừa được kênh truyền hình Mỹ CNBC tiết lộ hôm qua, 02/05/2018, trích dẫn các nguồn tin từ tình báo Hoa Kỳ.

Ảnh chụp từ trên không Đá Xu Bi, Trường Sa, tháng 4/2017. Đây là một trong 3 đảo mà Trung Quốc đã lấp đặt tên lửa, theo tình báo Mỹ.© Reuters

Theo CNBC, ba tiền đồn được trang bị tên lửa là các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đã bồi đắp trong thời gian gần đây tại Trường Sa : Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef), Đá Xu Bi (Subi Reef) và Đá Vành Khăn (Mischief Reef). Việc triển khai tên lửa chỉ mới được thực hiện trong vòng 30 ngày gần đây.

CNBC ghi nhận : Loại tên lửa mà Trung Quốc được cho là đã bố trí tại khu vực Trường Sa là tên lửa chống hạm YJ-12B, có thể bắn trúng tàu thuyền trong phạm vi 295 hải lý, và tên lửa địa đối không tầm xa HQ-9B dùng để bắn hạ phi cơ, drone, hay tên lửa hành trình của đối phương trong phạm vi 160 hải lý.

Theo hãng tin Anh Reuters, nếu thông tin trên được chứng thực, đây là lần đầu tiên mà Trung Quốc triển khai tên lửa trên các đảo nhân tạo trong tay họ ở Trường Sa. Ngay từ năm ngoái, giới quan sát đã ghi nhận việc Bắc Kinh đã xây dựng các hầm chứa tên lửa trên các đảo nhân tạo.

Vào hôm nay, bộ Quốc Phòng Trung Quốc vẫn chưa lên tiếng về việc triển khai tên lửa ở Trường Sa, nhưng phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh thì tái khẳng định chủ quyền của Bắc Kinh trên khu vực, và cho rằng việc triển khai vũ khí "phòng thủ" là một điều cần thiết để đáp ứng nhu cầu an ninh, không nhằm vào bất kỳ nước nào.

Theo phát ngôn viên Trung Quốc thì "những ai không hiếu chiến thì chẳng có gì phải lo ngại", và Trung Quốc hy vọng rằng "các bên liên can nhìn nhận sự kiện này một cách khác quan và bình tĩnh".

Trước thông tin về việc tên lửa đã được bố trí tại Trường Sa, ông Greg Poling, chuyên gia về Biển Đông tại Trung tâm Nghiên cứu chiến Lược và quốc Tế CSIS tại Washington (Mỹ), nhận định : "Giờ đây, bất kỳ ai hoạt động trên Biển Đông sẽ biết rằng họ đang nằm trong tầm ngắm của tên lửa Trung Quốc. Đây là một lời đe dọa ngầm khá mạnh mẽ".

Vào tháng Tư vừa qua, trong cuộc điều trần tại Thượng Viện Mỹ, Đô đốc Philip Davidson, người được đề cử làm chỉ huy Bộ tư lệnh Thái Bình Dương, đã cảnh báo rằng Trung Quốc có thể sử dụng các căn cứ ở Biển Đông để thách thức sự hiện diện của Mỹ trong vùng.

Nhật, Ấn hợp tác cản đà tiến của Trung Quốc ở Biển Đông và Nam Á

Vào lúc Trung Quốc càng lúc càng có nhiều hành động bành trướng uy lực quân sự để áp đặt quyền thống trị trên Biển Đông, hãng tin Nhật Bản Jiji ngày 02/05/2018 tiết lộ : Tokyo và New Delhi đã quyết định tăng cường hợp tác để cản bước Bắc Kinh ở Biển Đông và khu vực Nam Á.

Nhân một cuộc tiếp xúc tại New Delhi với ngoại trưởng Ấn Độ Sushma Swaraj, ông Fumio Kishida, một nghị sĩ cao cấp thuộc Đảng Dân Chủ Tự Do đang cầm quyền tại Nhật Bản đã xác nhận rằng Tokyo mong muốn duy trì mối quan hệ với New Delhi trong tư cách là một đối tác quan trọng để đẩy mạnh các nỗ lực làm cho khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương trở thành "tự do và cởi mở".

Về phần mình, bà Swaraj cũng nhấn mạnh chủ trương của New Delhi coi trọng quan hệ với Tokyo.

Ông Kishida và bà Swaraj cũng trao đổi quan điểm về vấn đề Bắc Triều Tiên sau hội nghị thượng đỉnh Liên Triều hôm 27/04 vừa qua. Ngoại trưởng Ấn Độ đã cho thấy thái độ thông cảm với quan điểm của Nhật Bản trên vấn đề này.

Trọng Nghĩa

******************

Nhật và Ấn hợp tác đối phó với Trung Quốc ở Biển Đông (RFA, 03/05/2018)

Dân biểu đảng Dân chủ Tự Do Nhật Bản Fumio Kishida và Bộ trưởng Ngoại giao của Ấn Độ Sushma Swaraj hôm 2/5 đồng ý hai nước sẽ hợp tác để đối phó với những thách thức của Trung Quốc ở Biển Đông và khu vực Nam Á.

Bộ trưởng ngoại giao Ấn Độ Sushma Swaraj (trái) gặp Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Tokyo hôm 30/3/2018 - AFP

Phát biểu trong cuộc họp với bà Sushma Swaraj ở New Dehli, dân biểu Kishida nói rằng Nhật Bản hướng tới việc duy trì quan hệ với Ấn Độ như một trong các đối tác để thúc đẩy khu vực Ấn Độ Thái Bình Dương mở và tự do.

Khu vực Ấn Độ Thái Bình Dương mở cũng nằm trong chiến lược mới của chính phủ của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói tới thời gian qua nhằm thay cho chiến lược chuyển trục về Châu Á của Tổng thống Barack Obama trước đó.

Hiện cả Ấn Độ và Nhật Bản đều có những tranh chấp về chủ quyền với Trung Quốc. Ấn Độ lo ngại về sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc ra vùng Ấn Độ Dương và các nước láng giềng. Trong khi đó Nhật Bản đang có tranh chấp với Trung Quốc ở khu vực biển Hoa Đông.

Sau Mỹ, tàu sân bay Trung Quốc thăm Việt Nam ? (VOA, 08/03/2018)

Hàng không mẫu hạm đầu tiên của hải quân Trung Quốc "nhiều khả năng sẽ tới Việt Nam" sau khi USS Carl Vinson về nước, theo giới quan sát, giữa lúc có tin nói rằng Bắc Kinh "không vui" khi tàu sân bay Mỹ cập cảng ở Đà Nẵng tại vùng biển hướng ra Biển Đông.

Hàng không mẫu hạm Liêu Ninh của Trung Quốc.

Tiến sĩ Phan Kim Nga, nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, nói với VOA tiếng Việt rằng bà "không ngạc nhiên" nếu Liêu Ninh cập bến ở Việt Nam vì theo bà, Hà Nội "luôn cố gắng cân bằng các lực lượng lớn trên thế giới", nhất là với Bắc Kinh và Washington.

"Kinh nhiệm cho thấy, trong lĩnh vực an ninh và quân sự, Việt Nam đồng thời thúc đẩy hợp tác với cả Trung Quốc và Hoa Kỳ", bà nói thêm.

Những năm vừa qua, Việt Nam dường như có các động thái cân bằng quan hệ và các hoạt động ngoại giao cũng như quân sự với Trung Quốc và Hoa Kỳ.

Cuối năm ngoái, Việt Nam trải thảm đỏ đón Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm chính thức Hà Nội, ít giờ sau khi đón Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trước đó, tàu chiến của nước láng giềng phương bắc và quốc gia cựu thù cũng "nối đuôi nhau" tới Việt Nam.

Tháng Mười năm 2016, ít ngày sau khi hai tàu chiến Hoa Kỳ lần đầu trở lại Cam Ranh sau nhiều thập kỷ, hai chiến hạm hộ vệ tên lửa cùng tàu hộ tống của hải quân Trung Quốc cũng tới cảng chiến lược của Việt Nam.

"Vì vậy, theo logic này, nhiều khả năng sau khi Hoa Kỳ gửi một tàu sân bay đến thăm cảng Việt Nam, rất có thể tàu sân bay Trung Quốc cũng đến trong thời gian tới", bà Phan trả lời bằng tiếng Việt.

USS Carl Vinson cập cảng Tiên Sa ở Đà Nẵng.

Trong khi đó, trả lời An Tôn của VOA tiếng Việt về khả năng này, tiến sĩ Lê Hồng Hiệp từ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore nói rằng ông có "cảm giác hai bên vẫn chưa sẵn sàng".

"Ít nhất từ phía Việt Nam, tàu sân bay là biểu tượng của sức mạnh quân sự của Trung Quốc, nhưng từ góc nhìn của Việt Nam, sức mạnh của Trung Quốc lại là một mối đe dọa, đặc biệt là trong bối cảnh hai bên đang có các tranh chấp, các căng thẳng trên Biển Đông", nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế nói.

Chuẩn Đô đốc John Fuller, Tư lệnh nhóm tàu tác chiến sân bay của Hải quân Mỹ.

Trong cuộc họp báo sau khi USS Carl Vinson cập cảng Tiên Sa ở Đà Nẵng, liên quan tới câu hỏi về hàng không mẫu hạm của Trung Quốc, Chuẩn Đô đốc John Fuller, Tư lệnh nhóm tàu tác chiến sân bay của Hải quân Mỹ, nói : "Chúng tôi có cảm thấy bị đe dọa không ? Hoàn toàn không".

Tàu Liêu Ninh, vốn được Trung Quốc mua của Ukraine và tân trang lại, thực hiện chuyến huấn luyện đầu tiên ở Tây Thái Bình Dương tháng 12 năm 2016, trong một phần nỗ lực mở rộng phạm vi hoạt động của hải quân quốc gia đông dân nhất thế giới.

USS Carl Vinson cùng các tàu hộ tống ngày 9/3 sẽ rời Đà Nẵng, kết thúc chuyến thăm kéo dài 4 ngày mà đôi bên coi là "cột mốc" và "lịch sử".

Về thông điệp gửi tới Trung Quốc, tiến sĩ Phan Kim Nga cho rằng Việt Nam "cũng muốn qua việc này để gây ảnh hưởng tới Trung Quốc, vì hai nước có tranh chấp chủ quyền trên biển", nhưng bà "không cho rằng việc này là nhằm mục đích trực tiếp vào Trung Quốc".

Nhà nghiên cứu của Trung Quốc nhận định rằng "phía Mỹ cũng có một số mục đích riêng của mình" như "phát triển quan hệ nhằm bán vũ khí cho Việt Nam".

"Tàu sân bay hiện diện tại Biển Đông để chứng tỏ sự tồn tại quân sự của Mỹ trong khu vực này, đồng thời chứng tỏ yêu cầu tự do hàng hải của Mỹ, cũng như cảnh cáo Trung Quốc về những hoạt động xây dựng biển đảo tại khu vực này", bà Phan nói tiếp.

Liên quan tới các nhận định cho rằng Việt Nam "đu dây" trong mối quan hệ với Bắc Kinh và Washington, nhà nghiên cứu từ Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc cho rằng "Việt Nam là nước nhỏ, khó có thể chủ động trong quan hệ" và "thường là con cờ của các nước lớn" nên "khi xử lý quan hệ với các nước lớn, Việt Nam phải làm rất khéo léo".

"Nhìn chung, vì Việt Nam có một chính sách 'ba không', tức không để nước ngoài đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ, không tham gia các liên minh quân sự và không dựa vào một bên để chống lại bên khác, cho nên Việt Nam sẽ không nhập cuộc do Mỹ cầm đầu để ngăn chặn Trung Quốc hoặc trở thành liên minh của Mỹ. Hai nên sẽ phát triển quan hệ kinh tế mật thiết hơn nhưng không thể vượt quan hệ với Trung Quốc", bà Phan nói thêm.

Trả lời câu hỏi của VOA tiếng Việt về việc tờ Hoàn cầu Thời báo gần đây nói rằng "sự hiện diện thường xuyên của các hàng không mẫu hạm Mỹ ở Biển Đông trong năm nay có thể làm trầm trọng căng thẳng khu vực và dẫn tới sóng gió trong quan hệ Trung – Mỹ", Thiếu tá Tim Hawkins, quân nhân phụ trách truyền thông trên tàu USS Carl Vinson, nói rằng "hải quân Mỹ đã thường xuyên hoạt động ở khu vực Thái Bình Dương, giúp duy trì hòa bình trong hơn 70 năm qua".

"Chúng tôi hoạt động trong khu vực để trấn an các đồng minh và đối tác của chúng tôi, duy trì ổn định khu vực và duy trì sự rộng mở của các tuyến hàng hải quan trọng cho sự thịnh vượng toàn cầu", ông nói thêm.

Mới nhất, hôm 7/3, ấn phẩm của tờ Nhân dân Nhật Báo thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc, vốn nhiều lần chỉ trích quan hệ Việt – Mỹ, viết rằng "việc Trung Quốc cảnh giác và không vui là điều không thể tránh khỏi, nhưng chúng tôi không nghĩ rằng chuyến thăm Việt Nam của USS Carl Vinson có thể khuấy động bất ổn ở Biển Nam Trung Hoa [Biển Đông]" cũng như "sẽ không tạo ra bất kỳ công cụ đặc biệt nào để gây áp lực với Trung Quốc".

Viễn Đông

*********************

Hàng không mẫu hạm Trung Quốc có đến Việt Nam sau USS Carl Vinson ? (RFA, 08/03/2018)

Từ ngày 5 đến 9/3, hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson của hải quân Mỹ đã có chuyến thăm lịch sử đến cảng Đà Nẵng của Việt Nam, đánh dấu bước tiến trong quan hệ quốc phòng hai nước, giữa lúc Việt Nam và nước láng giềng Trung Quốc vẫn còn những tranh chấp chưa thể giải quyết ở Biển Đông. Chuyến thăm được cho là có thể làm Trung Quốc không mấy hài lòng. Tuy nhiên, kể từ khi chuyến thăm được công bố vào tháng 1 năm nay, chính phủ Trung Quốc đã không lên tiếng phản đối như lo ngại. Có chuyên gia cho rằng, cùng với bước tiến trong quan hệ quốc phòng với Mỹ, chắc chắn Hà Nội cũng đang chuẩn bị cho những bước tiến tương tự với Trung Quốc.

Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson tại cảng Đà Nẵng hôm 5/3/2018 - AFP

Trung Quốc tức giận

Đà Nẵng, thành phố ven biển miền Trung Việt Nam, nơi gần nhất ở Việt Nam nhìn ra Biển Đông, những ngày đầu tháng 3 đã chào đón nhóm tàu hải quân Mỹ bao gồm tàu hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một hàng không mẫu hạm Mỹ tới Việt Nam kể từ sau khi chiến tranh kết thúc hơn 40 năm về trước.

Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên gia môn quan hệ quốc tế thuộc trường đại học George Mason, Hoa Kỳ, nhận định.

"Ở cấp độ cao cấp nhất của Đảng, nước Việt Nam đã muốn và sẵn sàng chấp nhận sự hiện diện của tàu sân bay ở Việt Nam. Đó là chỉ dấu của sự tăng cường hợp tác quốc phòng giữa hai nước Mỹ và Việt Nam".

Phát biểu với báo chí hôm 5/3 trong lễ đón nhóm tàu Carl Vinson ở Đà Nẵng, đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, Dan Kritenbrink, cho rằng, chuyến thăm có ý nghĩa quan trọng trong quan hệ đối tác giữa hai nước, và cam kết của Mỹ ở khu vực.

"Tôi thực sự cho rằng chuyến thăm cho thấy cam kết của Mỹ với khu vực Ấn Độ Thái Bình Dương. Đối với những lợi ích chung phía trước, Mỹ và Việt Nam có chung những lợi ích bao gồm việc duy trì hòa bình, ổn định, thịnh vượng, thông thương và tự do hàng hải mà khu vực và các nền kinh tế đều dựa vào"

Nhưng sự có mặt của Mỹ ở khu vực Biển Đông và nhất là sự xuất hiện của hàng không mẫu hạm Mỹ tại Đà Nẵng cũng là điều có thể làm Trung Quốc khó chịu. Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng nói :

"Điều này dĩ nhiên không thể làm Trung Quốc hài lòng, nhất là trong khung cảnh gần đây các nhà lãnh đạo quân sự Mỹ đã liên tiếp đưa ra những tuyên bố cứng rắn hơn với Trung Quốc".

Mặc dù giới chức chính phủ Trung Quốc không chính thức lên tiếng phản đối chuyến thăm, nhưng tờ Hoàn cầu Thời báo, một tờ báo thuộc Đảng cộng sản Trung Quốc đã có những bài viết trong thời gian qua tỏ rõ sự không hài lòng về chuyến thăm của tàu Mỹ tới Việt Nam. Bình luận của tờ báo hôm 7/ 3 viết rằng sự hiện diện của tàu sân bay Mỹ không thể làm đảo lộn cán cân quân sự tại Biển Đông và không thể gây sức ép lên Trung Quốc.

Hãng tin Reuters hôm 6/3 trích nguồn tin từ các nhà ngoại giao cho biết, các đặc sứ Việt Nam đã phải mất nhiều tháng trời để thuyết phục Trung Quốc không tức giận về chuyến thăm của hàng không mẫu hạm Mỹ, và về mối quan hệ hợp tác an ninh giữa Việt Nam và Mỹ.

Cân bằng quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc

Chuyến thăm của tàu Carl Vinson lần này tới Việt Nam, một mặt khác cũng cho thấy một phần trong chiến lược cân bằng mối quan hệ giữa hai nước lớn Mỹ và Trung Quốc của Việt Nam. Giáo sư Pan Jin’e thuộc Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc nói :

"Việt Nam luôn cẩn trọng trong việc cân bằng các mối quan hệ. Quan hệ quốc phòng Việt Mỹ phát triển trong những năm qua trong sự cân bằng với Trung Quốc. Quan hệ hợp tác này có ảnh hưởng đến Trung Quốc nhưng qua các năm Trung Quốc đã trở nên tự tin hơn về mối quan hệ này. Theo tôi đoán thì sau chuyến thăm của hàng không mẫu hạm Mỹ đến Việt Nam thì hàng không mẫu hạm Trung Quốc cũng sẽ sớm đến Việt Nam. Đây là cách cân bằng quan hệ mà Việt Nam vẫn đang làm và nó không có ảnh hưởng mấy tới các quan hệ với bên ngoài đang có giữa Việt Nam và các nước. Việt Nam làm gì với Mỹ thì cũng sẽ làm tương tự với Trung Quốc".

Việt Nam và Mỹ đã nâng tầm quan hệ thành đối tác toàn diện vào năm 2013. Nhưng trước đó, từ năm 2008, Việt Nam và Trung Quốc đã xác lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện.

Hiện Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Theo giáo sư Pan Jin’e kim ngạch thương mại với Trung Quốc chiếm đến 25% tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam với các nước. Với những ràng buộc về kinh tế, địa chính trị, văn hóa và lịch sử, từ trước đến nay Việt Nam luôn xác định Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu trong chính sách quan hệ đối ngoại của mình.

Kể từ sau khi Mỹ rỡ bỏ lệnh cậm vận đối với Việt Nam vào năm 1994, Hoa Kỳ giờ đây cũng đã trở thành đối tác thương mại quan trọng với Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2016 đã đạt mức 52 tỷ đô la.

Vào năm 2015, Việt Nam và Mỹ cũng đã ký tuyên bố chung về quan hệ quốc phòng. Vào năm ngoái, ngay trước chuyến thăm của Tổng thống Donald Trump sang Việt Nam, Hoa Kỳ đã chuyển giao cho Việt Nam một tàu tuần tra, giúp tăng cường khả năng bảo vệ biển của Việt Nam.

Mặc dù đẩy mạnh quan hệ với Mỹ, giáo sư Pan Jin’e cho rằng Việt Nam hiện tại cảm thấy tự tin hơn trong quan hệ với Trung Quốc so với Mỹ

"Vào năm ngoái, sau đại hội Đảng cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình đã sang thăm Việt Nam. Ông ấy đã nhấn mạnh tầm quan trọng quan hệ giữa hai nước. Hai bên trong những chuyến thăm khác nhau cũng đã đạt được những thỏa thuận về vấn đề Biển Đông. Cho nên tóm lại Việt Nam giờ đây cảm thấy thoải mái trong quan hệ với Trung Quốc hơn là so với Mỹ".

Chuyên gia Murray Hiebert thuộc Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS), ở Mỹ, cho rằng Việt Nam hiện tại vẫn còn có những lo ngại nhất định trong quan hệ với Mỹ, nhất là sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố rút khỏi hiệp định đối tác thương mại xuyên Thái Bình dương (TPP) hồi tháng 1 năm ngoái. Đây là hiệp định mà Việt Nam mong chờ để tránh sự phụ thuộc về thương mại quá lớn vào Trung Quốc.

Không chỉ có vấn đề thương mại với Mỹ làm Việt Nam lo ngại, theo chuyên gia Murray Hiebert, Việt Nam cũng lo ngại về chính sách an ninh của Mỹ trong khu vực.

"Việt Nam vẫn không chắc về hướng đi tới trong quan hệ hai nước và quan hệ Mỹ Đông Nam Á sắp tới. Họ lo lắng là chính quyền của Trump sẽ tập trung quá nhiều vào vấn đề Bắc Hàn và thương mại với Trung Quốc thay vào khu vực Đông Nam Á. Họ cũng không hiểu hoàn toàn ý nghĩa của chiến lược Ấn Độ Thái Bình Dương đối với Việt Nam. Họ đánh giá cao chương trình tự do hàng hải nhưng họ cảm thấy là Tổng thống Trump đã không nói đủ về vấn đề Biển Đông trong chuyến thăm Châu Á hồi tháng 11 năm ngoái".

Chuyên gia Murray Hiebert cho rằng, với chiến lược cân bằng quan hệ như hiện tại, Việt nam cũng không dại gì mà đi quá xa trong quan hệ với Mỹ để có thể làm người láng giềng Trung Quốc tức giận.

********************

Tàu sân bay Mỹ ghé Việt Nam : Trung Quốc mượn lời báo chí tỏ ý bất bình (RFI, 08/03/2018)

Bắc Kinh "không hài lòng" về chuyến viếng thăm Việt Nam của một tàu sân bay Mỹ lần đầu tiên từ sau chiến tranh. Đây không phải là tuyên bố chính thức của bộ Ngoại Giao Trung Quốc, mà là phát ngôn vào ngày 07/03/2018 của Hoàn Cầu Thời Báo, được giới quan sát mệnh danh là cái loa diều hâu của chế độ Bắc Kinh, do đảng cộng sản Trung Quốc điều hành.

Sĩ quan Hải quân Ada Anderson của tầu sân bay Carl Vinson giao lưu với trẻ em trung tâm bảo trợ nạn nhân chất Da cam, Đà Nẵng, ngày 07/03/2018. Reuters/Kham

Trong một bài xã luận, ấn bản Anh Ngữ của Hoàn Cầu Thời Báo xác nhận rằng "Việc Trung Quốc cảnh giác và tỏ ra không vui (từ nguyên văn là unhappiness) là điều khó tránh khỏi" và Bắc Kinh đang theo dõi sát các diễn biến liên quan.

Thế nhưng tờ báo cũng giảm nhẹ ngay tầm mức quan trọng của chuyến ghé cảng Việt Nam của hàng không mẫu hạm Mỹ USS Carl Vinson, không tin rằng sự kiện đó có thể gây nên rắc rối cho Trung Quốc trên Biển Đông, sẽ không làm tăng sức ép trên Bắc Kinh, và việc Mỹ điều chiến hạm tới Biển Đông sẽ chỉ "lãng phí tiền bạc" mà thôi.

Hoàn Cầu Thời Báo đã gắn liền chuyến thăm Việt Nam của tàu sân bay Mỹ với Trung Quốc và Biển Đông, vào lúc mà các quan chức Mỹ nhấn mạnh rằng chuyến thăm chỉ thể hiện cam kết của Hoa Kỳ đối với khu vực và là biểu tượng mạnh mẽ của quan hệ đối tác Việt-Mỹ.

Đối với phó đô đốc Phillip Sawyer, tư Lệnh Hạm Đội 7 của Mỹ, sự hiện diện của ông và chiếc Carl Vinson ở Đà Nẵng "đều là vì Việt Nam". Ông không gắn liền chuyến ghé cảng Việt Nam của tàu sân bay Mỹ với các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông, nhưng đã nói về những quan ngại của Washington trước các động thái của Trung Quốc để áp đặt yêu sách chủ quyền. Ông cũng đồng thời nêu lên những câu hỏi chưa được giải đáp về ý đồ của Bắc Kinh trong việc bành trướng quân sự trong khu vực.

Trung Quốc muốn xây công viên sinh thái quốc gia ở Biển Đông

Không chỉ có quân sự, ý đồ bành trướng của Trung Quốc tại Biển Đông còn thể hiện trong những lãnh vực khác.

Nhân khóa họp Quốc Hội Trung Quốc, hôm 06/03/2018, nhiều quan chức cao cấp đã kêu gọi xây dựng một công viên quốc gia trong vùng Biển Đông để bảo vệ tốt hơn sinh thái biển trong khu vực.

Theo ông Đặng Tiểu Cương (Deng Xiaogang), phó bí thư tỉnh ủy Tứ Xuyên, việc bảo vệ nguồn tài nguyên độc đáo và phong phú ở Biển Đông luôn luôn được coi trọng, đặc biệt là khi một số tài nguyên, như các rạn san hô, rất mong manh.

Còn bí thư đảng ủy đảng cộng sản Trung Quốc tại trường Đại Học Hải Dương Nhiệt Đới ở Hải Nam, thì nhấn mạnh rằng các tranh chấp lãnh thổ không phải là trở ngại cho ý tưởng thành lập công viên quốc gia Trung Quốc ở Biển Đông.

Có hai điểm cần lưu ý trong các tuyên bố kể trên. Trước hết đó là một công viên quốc gia Trung Quốc, tức là Bắc Kinh tự cho mình là chủ của Biển Đông.

Điểm thứ hai là gần đây, Trung Quốc đã bị giới nghiên cứu tố cáo là tàn phá môi trường tự nhiên của Biển Đông với việc nạo vét đáy biển để xây dựng các hòn đảo nhân tạo giữa Biển Đông.

Mai Vân

Việt-Trung tránh ‘gây hấn’ vì Biển Đông (VOA, 14/11/2017)

Việt – Trung ngày 12/11 tránh ‘gây hấn’ vì Biển Đông khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp Tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngỏ lời sẵn sàng làm trung gian hòa giải các tranh chấp lãnh hải.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng trong lễ chào đón ông Tập ngày 12/11/17

Quan hệ giữa Hà Nội với Bắc Kinh đặc biệt căng thẳng kể từ tháng bảy khi Trung Quốc áp lực Việt Nam ngưng thăm dò dầu khí tại một vùng biển có tranh chấp ở Biển Đông.

Truyền hình nhà nước Việt Nam loan tin ông Tập nói với lãnh đạo Việt Nam rằng Trung Quốc muốn làm việc cùng với Đông Nam Á tiến tới Bộ quy tắc ứng xử Biển Đông.

Tân Hoa xã nói Việt-Trung nhất trí giải quyết thỏa đáng tranh chấp hàng hải và tìm cách duy trì hòa bình, ổn định.

Kể từ khi Tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte, xích lại gần hơn với Trung Quốc, Việt Nam trở thành thách thức chính của Trung Quốc trong khu vực.

Áp lực từ Trung Quốc ép Việt Nam ngưng thăm dò dầu khí ở Biển Đông hồi tháng 7 đã đẩy quan hệ hai nước cộng sản anh em xuống một mức thấp hơn.

Cả Chủ tịch Trung Quốc lẫn Tổng thống Donald Trump đều có các cuộc họp song phương với giới chức Việt Nam theo sau thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á Thái Bình Dương tại Đà Nẵng.

Ông Trump nói với Chủ tịch nước Việt Nam rằng ông sẵn sàng làm trung gian hòa giải giữa các bên tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông và nhận xét rằng lập trường của Trung Quốc về vấn đề Biển Đông có vấn đề.

Trong thông cáo chung, Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Việt Nam còn nhấn mạnh tầm quan trọng của quyền tiếp cận tự do và mở rộng tại Biển Đông và nói rằng các bên cần phải chấm dứt hành động leo thang.

Theo Reuters

********************

Biển Đông qua chuyến thăm của Trump và Tập ? (BBC, 13/11/2017)

Các lãnh đạo Việt Nam và Trung Quốc đã nhất trí được về việc kiểm soát các vấn đề Biển Đông trong chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Hà Nội, truyền thông nhà nước Trung Quốc nói.

Tập Cận Bình và Nguyễn Phú Trọng - Ảnh minh họa  (XINHUA)

Hai bên đã đồng ý sẽ tăng cường hợp tác trên biển và phấn đấu cùng nhau giữ gìn hòa bình, ổn định, Tân Hoa Xã hôm 13/11 đưa tin.

Tuyên bố chung của hai bên nói sẽ "kiểm soát tốt bất đồng trên biển, không có hành động làm phức tạp, không mở rộng tranh chấp, giữ gìn hòa bình, ổn định ở Biển Đông".

Ông Tập vừa rời Hà Nội ngày 13/11, kết thúc chuyến thăm chính thức hai ngày tới Hà Nội.

Chủ tịch đồng thời là Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chứng kiến lễ ký kết biên bản ghi nhớ về việc triển khai chung Sáng kiến Vành đai - Con đường của Trung Quốc và kế hoạch Hai Hành lang Một Vành đai Kinh tế của Việt Nam, cùng một loạt các thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực khác.

'Cứ nói với tôi'

Trước đó, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đưa ra lời đề nghị về vai trò trung gian hòa giải trong tranh chấp Biển Đông.

Ông Trump, người cũng vừa có chuyến thăm chính thức tới Hà Nội ngay trước ông Tập, hôm Chủ Nhật nói ông sẵn sàng làm trung gian hòa giải giữa các bên đang tranh chấp chủ quyền trên biển, trong đó có cả Việt Nam và Trung Quốc.

Chỉ vài tiếng đồng hồ trước khi ông Tập tới Hà Nội, ông Trump nói với Chủ tịch Trần Đại Quang về việc ông có thể làm trung gian trong tranh chấp Biển Đông

"Nếu như tôi có thể giúp trung gian hoặc phân xử, thì cứ nói với tôi", Reuters dẫn lời ông Trump nói với Chủ tịch Trần Đại Quang tại cuộc họp ở Hà Nội.

"Tôi là một nhà trung gian đàm phán, một người phân xử rất giỏi", vị tổng thống Hoa Kỳ nói.

Ông Trump thừa nhận rằng quan điểm của Trung Quốc tại Biển Đông, theo đó Bắc Kinh đòi chủ quyền với hầu hết vùng biển này, là vấn đề.

Không chỉ lên tiếng, chính quyền ông Trump còn có những hành động cụ thể ở Biển Đông.

Trong năm nay, Hoa Kỳ đã tiến hành bốn chiến dịch tuần tra nhằm thực thi quyền tự do đi lại trên biển ở các khu vực sát với các đảo do Trung Quốc quản lý.

Trang web của báo South China Morning Post phát hành tại Hong Kong, ngày 13/11 bình luận rằng lời đề xuất của ông Trump sẽ khiến Bắc Kinh khó chịu và điều này sẽ phủ bóng xuống quan hệ của ông với ông Tập.

Báo này cũng viết rằng ông Trump đã đưa ra lời đề nghị chỉ vài giờ trước khi ông Tập chính thức bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước lần thứ nhì trong vòng ba năm qua tới Việt Nam, quốc gia mà báo này gọi là "chống đối to tiếng nhất đối với các tuyên bố của Trung Quốc trong việc mở rộng và quân sự hóa các đảo nhân tạo tại vùng biển có tranh chấp".

Tuy nhiên, South China Morning Post viết rằng Chủ tịch Việt Nam đã không trả lời trực tiếp lời đề nghị của ông Trump.

Báo này dẫn lời Chủ tịch Trần Đại Quang nói : "Chính sách của chúng tôi là giải quyết tranh chấp trên Biển Đông thông qua đàm phán hòa bình" theo cách "tôn trọng trình tự ngoại giao và trình tự pháp lý, phù hợp với luật quốc tế".

Bình luận với BBC về chủ đề Biển Đông, Tiến sĩ Trần Việt Thái, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngoại giao, Học viện Quan hệ quốc tế, Bộ Ngoại giao Việt Nam, cho rằng vấn đề này gần đây "tạm thời ổn định", và đó là điều có thể "tạm vui mừng".

Trong ba vấn đề chính với Trung Quốc do "lịch sử để lại", Tiến sĩ Thái nói với BBC, hai nước đã giải quyết được hai, gồm chủ đề biên giới trên bộ và việc phân định vịnh Bắc Bộ.

Như vậy, nay 'chỉ còn vấn đề biên giới trên biển Đông' với nhiều "bất đồng, khác biệt về quan điểm, hành động và lợi ích", ông nói.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Trần Việt Thái ra tín hiệu tốt là "cả hai đều có những nỗ lực to lớn" để giải quyết vấn đề này "từng bước".

"Chủ trương của hai nhà nước là nếu chưa giải quyết được thì khu biệt lại để quản lý‎", ông phân tích.

Việc Trung Quốc gây áp lực khiến Việt Nam phải ngưng hoạt động khoan thăm dò dầu khí ở khu vực có tranh chấp tại Biển Đông hồi tháng 7 cũng được South Morning Post nhắc tới, bên cạnh các vụ biểu tình bạo lực chống Trung Quốc để phản đối vụ hạ đặt giàn khoan HD981, mà theo báo này là đã phủ bóng, làm lu mờ chuyến đi Việt Nam của ông Tập hồi 2015.

Trả lời BBC, Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng từ Đại học George Mason ở Hoa Kỳ nói :

"Các ông Clinton và Obama đi Trung Quốc thì đều có cơ hội nói chuyện với giới trẻ. Ông Trump đi Châu Á lần này thì không hề gặp nói chuyện với giới trẻ, không hề nói về nhân quyền".

"Ông Trump chỉ tập trung vào hai vấn đề là Bắc Triều Tiên và thương mại mà thôi".

"Tín hiệu ông Trump đưa ra là ông nhường vai trò lãnh đạo cho ông Tập Cận Bình. Ông Trump thì đứng ngoài hoàn toàn các vấn đề như ấm nóng khí hậu, toàn cầu hóa", ông Nguyễn Mạnh Hùng nói.

***********************

Vấn đề Biển Đông 'tạm ổn định' (BBC, 13/11/2017)

Chủ đề Biển Đông gần đây "tạm thời ổn định", theo nhận định của Tiến sĩ Trần Việt Thái, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngoại giao, Học viện Quan hệ quốc tế, Bộ Ngoại giao Việt Nam, và đó là điều có thể "tạm vui mừng".

Tiến sĩ Trần Việt Thái, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngoại giao, Học viện Quan hệ quốc tế, Bộ Ngoại giao Việt Nam

Trong ba vấn đề chính với Trung Quốc do "lịch sử để lại", Tiến sĩ Thái nói với BBC, hai nước đã giải quyết được hai, gồm chủ đề biên giới trên bộ và việc phân định vịnh Bắc Bộ.

Như vậy, nay 'chỉ còn vấn đề biên giới trên biển Đông' với nhiều "bất đồng, khác biệt về quan điểm, hành động và lợi ích", ông nói.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Trần Việt Thái ra tín hiệu tốt là "cả hai đều có những nỗ lực to lớn" để giải quyết vấn đề này "từng bước".

"Chủ trương của hai nhà nước là nếu chưa giải quyết được thì khu biệt lại để quản lý‎", ông phân tích.

"Điều quan trọng nhất là phải thống nhất nhận thức giữa các bên, và cùng tiếp cận trên một nền tảng, như vậy chúng ta mới giải quyết được", Tiến sĩ Thái nói thêm.

Nhìn lại lịch sử quan hệ Việt - Trung, ông nhìn nhận có những thời kỳ "quan hệ rất thân mật" giữa hai nước, "nhưng cũng có những thời kỳ quan hệ xuống mức rất thấp, những năm 70 đến 90, đó là những chương buồn trong quan hệ".

Việt Nam và Trung Quốc mới bình thường hóa quan hệ từ năm 1991 và mối quan hệ này "dần dần trở lại quỹ đạo", ông Thái nhận xét.

Mỹ một lần nữa lại nợ tiền Trung Quốc nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

Theo số liệu của Bộ Tài chính Mỹ, số cổ phiếu của chính phủ Mỹ đã tăng 44 tỷ đôla, đạt mốc 1,15 nghìn tỷ đôla trong tháng 6, theo CNN.

Trung Quốc đã mua lại 21 tỷ đôla trái phiếu kho bạc kỳ hạn 6 năm vào tháng 6, trở thành quốc gia nước ngoài cho vay lớn nhất của chính phủ Hoa Kỳ.

Theo Reuters, Trung Quốc đã mua lại 21 tỷ đôla trái phiếu kho bạc kỳ hạn 6 năm vào tháng 6, trở thành quốc gia nước ngoài cho vay lớn nhất của chính phủ Hoa Kỳ.

Nhật Bản từng nắm giữ vị trí chủ nợ lớn nhất của chú Sam trong 8 tháng trước, nhưng Bắc Kinh lại muốn lấy lại danh hiệu là chủ nợ lớn nhất của Mỹ.

Năm 2016, Trung Quốc bán phá giá trái phiếu của Mỹ để có thể mua lại đồng nhân dân tệ, nhằm chống lại áp lực giảm giá nội tệ do một dòng tiền khổng lồ từ nền kinh tế Trung Quốc sinh ra.

Bộ Tài chính Mỹ xếp Trung Quốc như chủ nợ nước ngoài lớn nhất của Hoa Kỳ trong phần lớn 9 năm qua.

Sự sẵn sàng của Trung Quốc cho Mỹ vay một khoản tiền khổng lồ làm dấy lên những lo ngại về khả năng đòn bẩy tiềm tàng của Bắc Kinh đối với Washington. Tổng thống Trump tuyên bố ngược lại trong chiến dịch tranh cử của ông, nói rằng cho thấy món nợ ấy mang lại cho Mỹ "rất nhiều quyền lực" đối với Trung Quốc.

Ông Trump tỏ ra cứng rắn với Trung Quốc trong chiến dịch vận động tranh cử, hứa hẹn sẽ cắt giảm thâm hụt thương mại lên tới 310 tỷ đôla giữa hai nước và đe dọa tăng vọt thuế quan đánh trên hàng nhập khẩu của Trung Quốc.

Tuy nhiên, ông Trump đã tỏ ra thận trọng hơn từ khi nhậm chức. Tuần này, ông yêu cầu quan chức thương mại hàng đầu của ông xem xét các hoạt động thương mại của Trung Quốc, nhưng không chỉ thị tiến hành một cuộc điều tra chính thức.

Gía trị trái phiếu kho bạc của Mỹ mà Trung Quốc mua đã tăng lên khoảng 95 tỷ đôla kể từ cuối tháng 1 năm nay, nhưng vẫn thấp hơn gần 100 tỷ đôla so với mùa hè năm ngoái.

Trump cho phép điều tra thương mại Trung Quốc (VOA, 15/08/2017)

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 14/8 vừa ký văn kiện cho phép điều tra nạn Trung Quốc đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ và tuyên bố rằng đây là ‘một bước lớn.’

Tổng thống Donald Trump giơ bản ghi nhớ đã ký cho phép điều tra thương mại Trung Quốc ngày 14/8/17.

Lệnh của Tổng thống chỉ đạo Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer quyết định nên hay không nên điều tra các hành xử thương mại của Trung Quốc xem Bắc Kinh có buộc doanh nghiệp Mỹ hoạt động ở Trung Quốc phải chuyển giao sở hữu trí tuệ cho Trung Quốc hay không.

"Đại sứ Lighthizer, ông được quyền xem xét mọi phương án có thể", Tổng thống Trump tuyên bố trước khi ký vào bản ghi nhớ.

"Đây mới chỉ là bước khởi đầu", ông Trump nhấn mạnh.

Trước đó, truyền thông nhà nước Trung Quốc nói việc Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh điều tra cách làm ăn ‘không công bằng’ của Trung Quốc, có thể dầu độc các quan hệ song phương.

Động thái có thể dẫn tới việc Mỹ tăng mạnh thuế quan đánh trên hàng hóa Trung Quốc được đưa ra trong bối cảnh ông Trump đang hối thúc Trung Quốc phải làm nhiều hơn nữa để kiềm hãm chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân của Bắc Triều Tiên, và ông đe dọa có thể có hành động quân sự chống lại Bình Nhưỡng.

Ông Trump trước đây tỏ ý ông sẵn sàng nhẹ tay hơn với Bắc Kinh nếu Trung Quốc hành động quyết liệt hơn để kiềm hãm Bắc Triều Tiên.

Trong một bài xã luận, tờ China Daily, tờ báo chính thức của Trung Quốc, nói rằng điều quan trọng thiết yếu là chính quyền Trump chớ hành động vội vã để mà hối tiếc sau này.

Một giới chức chính phủ Mỹ nhấn mạnh giải pháp ngoại giao đối với vấn đề Bắc Triều Tiên và cuộc điều tra về cách làm ăn của Trung Quốc mà phía Mỹ có thể tiến hành, "hoàn toàn không có liên hệ gì với nhau", và cuộc điều tra này không phải là một chiến thuật để tăng sức ép đối với Bắc Kinh.

****************

Trung Quốc dọa trả đũa do bị Mỹ điều tra về sở hữu trí tuệ (RFI, 15/08/2017)

Hôm 15/08/2017, Bắc Kinh dọa trả đũa Hoa Kỳ sau khi Washington thông báo mở điều tra nhằm vào Trung Quốc trong hồ sơ sở hữu trí tuệ.

Thỏa thuận thương mại chống hàng giả ACTA (Accord Commercial Anti Contrefaçon), phương tiện bảo vệ sở hữu trí tuệ toàn cầu - Getty Images/Caroline Purser

Hôm qua, tổng thống Donald Trump đã ký lệnh cho đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer mở cuộc điều tra để xác định xem chính sách thương mại của Trung Quốc có gây tác hại cho các công ty Mỹ về mặt sở hữu trí tuệ hay không.

Chủ yếu Washington lo ngại về cơ chế liên doanh mà Bắc Kinh áp đặt lên các công ty Mỹ : đổi lấy việc thâm nhập thị trường Trung Quốc, các công ty này phải chấp nhận chia sẻ một phần kỹ năng công nghệ của họ cho các đối tác Trung Quốc.

Hôm nay, bộ Thương Mại Trung Quốc ra thông cáo đe dọa sẽ trả đũa Hoa Kỳ. Từ Bắc Kinh, thông tín viên Heike Schmidt gởi về bài tường trình :

"Tổng thống Mỹ Donald Trump gieo gió và có nguy cơ sẽ gặt bão. Bộ Thương Mại Trung Quốc đã cho biết là nước này sẽ không khoanh tay ngồi yên nếu Hoa Kỳ gây tổn hại đến quan hệ thương mại giữa hai nước.

Trước đó, phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh, cũng đã tuyên bố rằng, "một cuộc chiến tranh thương mại sẽ chẳng đi đến đâu, sẽ chẳng có bên nào thắng, mà bên nào cũng sẽ thua".

Không phải vô cớ mà ông Donald Trump chọn thời điểm này để cáo buộc các công ty Trung Quốc ăn cắp kỹ năng của Mỹ. Bắc Kinh đã cảnh cáo Washington : "Vấn đề bán đảo Triều Tiên và thương mại Mỹ-Trung không có liên quan gì đến nhau. Không nên dùng vấn đề này để gây áp lực trên vấn đề kia".

Đây phải là sự trùng hợp thời điểm hay thật sự là một lời cảnh cáo ? Sáng nay, nhật báo China Daily viết rằng không có nước nào trên thế giới đưa nhiều du khách đến Mỹ như là Trung Quốc. Ba triệu du khách Trung Quốc năm ngoái đã tiêu xài 28 tỷ euro khi đến Hoa Kỳ. Nếu du khách Trung Quốc tẩy chay, đây sẽ là một vố rất đau cho ngành du lịch Mỹ".

Thanh Phương

**********************

Donald Trump gia tăng sức ép trên Trung Quốc về sở hữu trí tuệ (RFI, 13/08/2017)

Theo một số quan chức chính phủ Mỹ ẩn danh, được AFP trích dẫn, tổng thống Donald Trump ngày 14/08/2017 sẽ yêu cầu Đại diện Thương Mại Mỹ Robert Lighthizer mở điều tra về các vụ chuyển giao sở hữu trí tuệ mà chính quyền Trung Quốc áp đặt đối với các doanh nghiệp Mỹ. Yêu cầu này được đưa ra trong bối cảnh cuộc khủng hoảng hạt nhân Bắc Triều Tiên đã khiến quan hệ Trung-Mỹ thêm căng thẳng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và đồng nhiệm Trung Quốc Tập Cận Bình tại Palm Beach, ngày 07/04/2017. REUTERS/Carlos Barria/File Photo

Từ Bắc Kinh, thông tín viên RFI Heike Schmidt cho biết phản ứng của Trung Quốc :

"Hai chiếc găng đấu quyền Anh bằng da mầu đỏ, với hình cờ Trung Quốc bên tay trái và cờ Mỹ bên tay phải. Với hình ảnh cắt ghép này, tờ Nhân Dân Nhật Báo phản ứng về lời đe dọa của Mỹ cùng thông điệp : Trong cuộc chiến thương mại, Trung Quốc sẵn sàng so găng.

Bộ Thương Mại Trung Quốc bắn tiếng rằng tốt hơn hết Hoa Kỳ nên tuân theo thủ tục của Tổ Chức Thương Mại Thế Giới (WTO). Thực vậy, khi gia nhập WTO vào năm 2001, Trung Quốc đã giành được quyền hạn chế các công ty nước ngoài thâm nhập vào các lĩnh vực trọng điểm như sản xuất ô tô hoặc viễn thông. Cách duy nhất để hoạt động tại Trung Quốc là thành lập các công ty liên doanh với các doanh nghiệp Nhà nước. Dĩ nhiên, doanh nghiệp Trung Quốc có thể tận dụng được kiến thức, kĩ năng của phương Tây.

Trên trang China Daily, một chuyên gia khác cho rằng : "Từ 20 năm nay, Hoa Kỳ điều tra về các công ty của chúng ta nhưng điều này không ngăn cản được nền kinh tế Trung Quốc phát triển".

Thông báo của Mỹ không khiến Bắc Kinh ngạc nhiên nhưng lại được đưa ra vào thời điểm rất nhạy cảm do cuộc khủng hoảng Bắc Triều Tiên. Donald Trump tìm mọi cách buộc Bắc Kinh "làm hơn nữa" để thuyết phục Bình Nhưỡng".

Thu Hằng