 | Tổng quan: | 3075926 |
Biển Đông : Trung Quốc triển khai tên lửa chính là nhằm mục đích tấn công (RFI, 04/05/2018)
Với việc triển khai tên lửa trên ba đảo nhân tạo ở Trường Sa, Trung Quốc như vậy là đã vượt qua một ngưỡng mới tiến đến việc kiểm soát hoàn toàn Biển Đông, nhất là vì những tên lửa này được cho là nhằm mục đích tấn công, chứ không hề mang tính phòng thủ hay tự vệ.
Ảnh vệ tinh chụp ngày 29/03/2017 : Tiêm kích Trung Quốc J-11 trên đảo Phú Lâm, Hoàng Sa, Biển Đông(Internet)
Theo kênh truyền hình Mỹ CNBC, loại tên lửa mà Trung Quốc bố trí trên ba đảo nhân tạo Đá Chữ Thập, Đá Xu Bi và Đá Vành Khăn là tên lửa chống hạm YJ-12B, có thể bắn trúng tàu thuyền trong phạm vi 400 km, và tên lửa địa đối không tầm xa HQ-9B, có thể bắn hạ các phi cơ hay tên lửa trong phạm vi 200 km. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc bố trí các tên lửa ở khu vực Trường Sa. Các hệ thống tên lửa tương tự đã được Bắc Kinh lắp đặt ở quần đảo Hoàng Sa.
Trả lời kênh CNBC, ông Greg Poling, chuyên gia về Biển Đông tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế CSIS, Washington, nhận định : "Có thể xem là Trung Quốc đang vượt qua một ngưỡng quan trọng. Các dàn tên lửa đó rõ ràng là một mối đe dọa tấn công đối với các bên tranh chấp khác, đồng thời đưa Trung Quốc gần thêm đến mục tiêu kiểm soát hoàn toàn vùng biển và vùng trời ở Biển Đông". Chuyên gia Poling nhấn mạnh, giờ đây, bất kỳ tàu bè hay phi cơ hoạt động gần khu vực Trường Sa đều nằm trong tầm bắn của tên lửa Trung Quốc.
Hiện chưa biết Bắc Kinh triển khai bao nhiêu tên lửa ở Trường Sa, nhưng với hệ thống vũ khí này, quân đội Trung Quốc nay không chỉ đủ sức tự vệ, mà còn có khả năng tấn công các đảo mà các nước tranh chấp khác đang nắm giữ ở Biển Đông. Nhưng rất có thể là Bắc Kinh sẽ không dừng ở đó. Theo dự báo của bà Bonnie Glaser, cố vấn cao cấp về Châu Á của CSIS, sau tên lửa, bước kế tiếp sẽ là triển khai chiến đấu cơ, giống như Trung Quốc đã làm ở Hoàng Sa.
Về phần Collin Koh, nhà nghiên cứu của Chương trình An ninh Hàng hải, thuộc Trường Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam, Singapore, ông cho rằng, việc triển khai tên lửa ở Trường Sa sẽ giúp Trung Quốc nâng cao khả năng triển khai lực lượng ở Biển Đông. Cùng với các phương tiện di động như chiến đấu cơ và chiến hạm, Bắc Kinh coi như có một chiếc dù bao phủ toàn bộ vùng Biển Đông, kể cả tại những vùng biển và vùng trời mà Trung Quốc không nắm giữ.
Vào tháng Tư vừa qua, trong cuộc điều trần tại Thượng Viện Mỹ, đô đốc Philip Davidson, người được đề cử làm chỉ huy Bộ tư lệnh Thái Bình Dương, đã cảnh báo rằng Trung Quốc có thể sử dụng các căn cứ ở Biển Đông để thách thức mọi hoạt động quân sự của Mỹ trong vùng.
Theo ông Collin Koh, vấn đề là Trung Quốc có một khái niệm về "quân sự hóa" rất khác các nước khác. Theo quan điểm của Bắc Kinh, những hoạt động nói trên không phải là quân sự hóa, mà chỉ là những biện pháp mang tính phòng thủ, tự vệ, trong khi họ xem những hoạt động tương tự của các nước khác là quân sự hóa !
Câu hỏi đang được đặt ra hiện nay là Trung Quốc sẽ tuyên bố thiết lập vùng nhận dạng phòng không ADIZ ở Biển Đông hay không. Theo một số nhà phân tích, sau việc triển khai tên lửa ở Trường Sa, việc thiết lập ADIZ có thể là bước kế tiếp để Trung Quốc thật sự làm bá chủ Biển Đông.
Thanh Phương
***********************
Hoa Kỳ cảnh báo hậu quả cho những hành động của Trung Quốc ở Biển Đông (RFA, 04/05/2018)
Nhà Trắng hôm 3/5 lên tiếng cảnh báo sẽ có hậu quả ngắn và dài hạn liên quan đến việc Trung Quốc quân sự hóa khu vực Biển Đông.
Hình chụp vệ tinh Đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa - AMTI (CSIS)
Lời phát biểu này được phát ngôn viên Nhà Trắng, bà Sarah Sanders đưa ra tại cuộc họp báo thường kỳ sau khi có tin Trung Quốc âm thầm đưa các hệ thống tên lửa đất đối không và chống tàu ra ba thực thể mà nước này chiếm đóng tại Trường Sa.
Bà Sarah Sanders nói Mỹ biết về hoạt động quân sự hóa khu vực Biển Đông của Trung Quốc và đã nêu quan ngại trực tiếp với phía Trung Quốc về vấn đề này, cùng những hậu quả ngắn và dài hạn. Tuy nhiên bà không cho biết cụ thể những hậu quả này là gì.
Hãng tin CNBC hôm 3/5 trích một nguồn tin giấu tên cho biết theo báo cáo tình báo của Mỹ, trong vòng 30 ngày qua, Trung Quốc đã triển khai tên lửa ra đá Chữ Thập, đá Subi và đá Vành Khăn. Tất cả các thực thể này đều nằm trong vòng 216 km thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.
Đây được coi là lần đầu tiên Trung Quốc triển khai tên lửa ra Trường Sa.
Người phát ngôn Tổng thống Philippines Harry Roque nói Philippines quan ngại về thông tin Trung Quốc triển khai vũ khí tới vùng nước tranh chấp, nhưng chính phủ nước này hoàn toàn tự tin rằng những tên lửa này không nhắm tới Philippines
Bộ Quốc phòng Trung Quốc từ chối bình luận về thông tin này. Bộ ngoại giao Trung Quốc nói Trung Quốc có chủ quyền không thể chối cãi với Trường Sa và việc triển khai vũ khí quốc phòng cần thiết là nhằm phụ vụ nhu cầu an ninh quốc gia chứ không nhắm tới bất cứ nước nào.
Quần đảo Trường Sa là khu vực đang tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc với một số nước trong khu vực bao gồm Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan. Kể từ đầu năm 2014 đến nay, Trung Quốc đã gia tăng các nỗ lực xây lấp đảo nhân tạo và xây dựng các cơ sở quân sự trên các đảo do nước này chiếm đóng. Hành động này làm dấy lên lo ngại về việc quân sự hóa khu vực Biển Đông và sự thống trị hòan toàn khu vực này của Trung Quốc.
********************
Mỹ : Sẽ có hậu quả cho việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông (VOA, 04/05/2018)
Mỹ đã nêu quan ngại với Trung Quốc về hoạt động quân sự hóa mới nhất của nước này ở Biển Đông và sẽ có những hậu quả trong ngắn hạn và dài hạn, Tòa Bạch Ốc khẳng định ngày 3/5.
Tàu chiến và chiến đấu cơ của Quân đội Giải phóng Nhâ nda6n của Trung Quốc diễn tập ở Biển Đông, ngày 12 tháng 4, 2018.
Đài CNBC của Mỹ hôm 2/5 đưa tin Trung Quốc đã gắn các phi đạn hành trình chống hạm và hệ thống phi đạn địa-đối-không trên ba tiền đồn ở Biển Đông. CNBC dẫn các nguồn tin biết trực tiếp về tình báo của Mỹ.
Khi được hỏi về bản tin, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Sarah Sanders nói trong một cuộc họp báo : "Chúng tôi đã biết rõ chuyện Trung Quốc đang quân sự hóa Biển Đông. Chúng tôi đã nêu quan ngại trực tiếp với phía Trung Quốc về vấn đề này và sẽ có những hậu quả ngắn hạn và dài hạn".
Bà Sanders không nói những hậu quả đó có thể là gì.
Một quan chức Mỹ, phát biểu với điều kiện giấu tên, cho biết tình báo Mỹ đã nhìn thấy một số dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đã chuyển một số hệ thống vũ khí đến quần đảo Trường Sa trong tháng qua, nhưng không cung cấp thêm chi tiết.
CNBC dẫn các nguồn tin giấu tên nói rằng theo đánh giá tình báo của Mỹ, các phi đạn vừa kể đã được chuyển đến các bãi Đá Chữ Thập, Đá Subi và Đá Vành Khăn ở quần đảo Trường Sa trong vòng 30 ngày qua.
Đây sẽ là những đợt triển khai phi đạn đầu tiên của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa, nơi mà Việt Nam và các nước lân cận cũng có những tuyên bố chủ quyền chồng chéo.
Bộ quốc phòng Trung Quốc không trả lời yêu cầu bình luận. Bộ ngoại giao Trung Quốc nói Trung Quốc có chủ quyền không thể tranh cãi đối với quần đảo Trường Sa và việc triển khai phòng thủ là cần thiết vì nhu cầu an ninh quốc gia và không nhắm vào bất kỳ nước nào.
"Những ai không có ý định gây hấn không cần phải lo lắng hay sợ hãi", phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói.
CNBC cho biết phi đạn hành trình chống hạm YJ-12B cho phép Trung Quốc tấn công tàu trong phạm vi 295 hải lý. Đài này cho biết các phi đạn tầm xa, địa đối không HQ-9B có thể nhắm mục tiêu vào các máy bay, máy bay không người lái và phi đạn hành trình trong phạm vi 160 hải lý.
Tháng trước, Đô đốc Philip Davidson, người được đề cử làm chỉ huy Bộ Tư lệnh Mỹ ở Thái Bình Dương, cho biết Trung Quốc có thể sử dụng "các căn cứ sắp hoạt động" ở Biển Đông để thách thức sự hiện diện của Mỹ trong khu vực và "sẽ dễ dàng áp đảo lực lượng quân sự của bất kỳ nước nào có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông".
********************
Mỹ, Úc cảnh cáo Trung Quốc về việc đặt tên lửa ở Trường Sa (RFI, 04/05/2018)
Hôm 03/05/2018, Hoa Kỳ đã lên tiếng cảnh cáo Trung Quốc sau khi có tin là Bắc Kinh lần đầu tiên lắp đặt tên lửa trên ba đảo nhân tạo trong vùng quần đảo Trường Sa ở Biển Đông. Hôm nay, Úc cũng đã đưa ra lời cảnh cáo tương tự.
Không ảnh vệ tinh của CSIS chụp ngày 16/06/2017 cho thấy nhiều công trình quân sự được Trung Quốc xây dựng trên đảo Đá Chữ Thập. CSIS/Reuters
Trích dẫn nguồn tin tình báo Mỹ, ngày 02/05 vừa qua, kênh truyền hình Mỹ CNBC tiết lộ Trung Quốc đã lắp đặt tên lửa chống hạm và tên lửa địa đối không trên 3 đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đã bồi đắp ở Trường Sa : Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef), Đá Xu Bi (Subi Reef) và Đá Vành Khăn (Mischief Reef). Việc triển khai những tên lửa nói trên chỉ mới được thực hiện trong vòng 30 ngày gần đây.
Nếu thông tin này được kiểm chứng là đúng, đây là lần đầu tiên Trung Quốc triển khai tên lửa trên các đảo nhân tạo ở Trường Sa. Ngay từ năm ngoái, giới quan sát đã ghi nhận việc Bắc Kinh xây dựng các hầm chứa tên lửa trên các thực thể này.
Về phản ứng của Hoa Kỳ, sau khi có thông tin nói trên, phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders hôm qua tuyên bố : "Chúng tôi biết rất rõ việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông. Chúng tôi đã trực tiếp nêu với phía Trung Quốc các mối quan ngại của chúng tôi". Bà Sanders cảnh cáo Bắc Kinh là "sẽ có những hậu quả trong ngắn hạn và dài hạn" do việc triển khai tên lửa.
Về phần nước Úc, ngoại trưởng Julie Bishop hôm nay cũng cảnh cáo Trung Quốc về việc triển khai tên lửa ở Trường Sa. Bà Bishop tuyên bố : "Nếu thông tin báo chí là đúng thì chính phủ Úc sẽ rất quan ngại, vì điều này trái với cam kết của Trung Quốc là sẽ không quân sự hóa các thực thể đó". Ngoại trưởng Úc cho rằng mọi hành động quân sự hóa các thực thể ở Biển Đông đều đi ngược lại vai trò của Trung Quốc với tư cách một trong năm thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc.
Trong khi đó, tại Manila hôm nay, phát ngôn viên phủ tổng thống Philippines, Hary Roque, cũng bày tỏ mối quan ngại về thông tin Trung Quốc triển khai tên lửa ở Trường Sa. Nhưng ông Roque tin tưởng rằng những tên lửa đó "không nhắm vào Philippines", vì quan hệ giữa Manila và Bắc Kinh đã được cải thiện đáng kể trong thời gian qua.
Phía Trung Quốc hiện vẫn chưa xác nhận hay phủ nhận thông tin của CNBC về việc triển khai tên lửa ở Trường Sa, nhưng phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm qua tái khẳng định chủ quyền "không thể tranh cãi được" của Bắc Kinh trên khu vực Trường Sa, và cho rằng việc triển khai các vũ khí "phòng thủ" là nhằm đáp ứng nhu cầu về an ninh, chứ không nhắm vào bất kỳ nước nào.
Thanh Phương
********************
Trung Quốc lắp đặt tên lửa hành trình ở Trường Sa (VOA, 03/05/2018)
Trung Quốc vừa lắp đặt tên lửa hành trình chống hạm và hệ thống tên lửa đất đối không trên ba tiền đồn ở Biển Đông, kênh tin tức Mỹ CNBC dẫn các nguồn thạo tin từ tình báo Mỹ cho biết hôm 2/5.
Tên lửa hành trình chống hạm YJ của Trung Quốc được trình diễn trong dịp kỷ niệm 70 năm Chiến tranh Thế giới thứ II.
Nếu được xác nhận, sự kiện này sẽ đánh dấu việc triển khai tên lửa lần đầu tiên của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa, nơi Việt Nam và một số nước tuyên bố chủ quyền.
Trung Quốc không hề đề cập đến bất kỳ việc triển khai tên lửa nào, chỉ nói rằng các cơ sở quân sự của mình ở quần đảo Trường Sa đơn thuần là để phòng thủ, và nước này có thể làm bất cứ điều gì trên lãnh thổ của mình.
Bộ ngoại giao Trung Quốc nói nước này có chủ quyền không thể chối cãi trên quần đảo Trường Sa, và việc triển khai phòng thủ cần thiết phục vụ cho nhu cầu an ninh quốc gia và không nhắm vào bất kỳ quốc gia nào.
"Những ai không có ý hung hăng thì không cần phải lo lắng hay sợ hãi", phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh nói với các nhà báo tại Bắc Kinh.
Trung Quốc "hy vọng các bên liên quan nên có cái nhìn khách quan và bình tĩnh", bà Hoa nói thêm.
CNBC trích dẫn các nguồn tin giấu tên nói rằng theo đánh giá tình báo của Hoa Kỳ, các tên lửa đã được chuyển đến Đá Chữ Thập, Đá Subi và Đá Vành Khăn trong vòng 30 ngày qua.
Bộ Quốc phòng Mỹ, vốn phản đối việc Trung Quốc lắp đặt các cơ sở quân sự trên các tiền đồn đã xây dựng ở Biển Đông, đã từ chối bình luận với Reuters.
Một chuyên gia về Biển Đông tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS) ở Washington, ông Greg Poling, nói việc triển khai tên lửa trên các tiền đồn là sự kiện quan trọng.
"Đây sẽ là những tên lửa đầu tiên ở quần đảo Trường Sa, dù là loại đất đối không hay loại chống hạm", Reuters dẫn lời ông Poling nói.
Chuyên gia của CSIS cho biết thêm rằng việc triển khai như thế này đã được tiên đoán trước, khi Trung Quốc xây dựng các nhà chứa tên lửa trên các bãi đá vào năm ngoái và triển khai các hệ thống tên lửa trên đảo Phú Lâm nằm xa hơn về phía bắc.
Lính Trung Quốc tuần tra trên đảo Phú Lâm, nơi Việt Nam tuyên bố chủ quyền.
Theo ông Poling, đây sẽ là một bước tiến quan trọng trong hành trình Trung Quốc thống trị Biển Đông, một tuyến thương mại quan trọng toàn cầu.
"Trước đây, nếu anh là một trong những nước có tuyên bố chủ quyền, thì anh biết rằng Trung Quốc đang theo dõi mọi bước đi của anh. Còn bây giờ, anh biết là anh đang hoạt động trong phạm vi tên lửa của Trung Quốc. Đó là một mối đe dọa tiềm ẩn lớn", ông Poling nói.
Bản tin của CNBC cho biết tên lửa hành trình chống hạm YJ-12B cho phép Trung Quốc tấn công các tàu trong vòng 295 hải lý. Còn loại tên lửa tầm xa đất đối không HQ-9B có thể nhắm mục tiêu máy bay, máy bay không người lái và tên lửa hành trình trong phạm vi 160 hải lý.
Tháng trước, Đô đốc Hoa Kỳ Philip Davidson, người được đề cử đứng đầu Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Hoa Kỳ, nói rằng cơ sở hoạt động sắp tới của Trung Quốc ở Biển Đông có vẻ đã hoàn chỉnh.
"Điều duy nhất còn thiếu là bố trí lực lượng", ông nói. Khi yếu tố này đã được bổ sung, "Trung Quốc sẽ có thể mở rộng ảnh hưởng đến hàng ngàn dặm về phía nam và phô diễn sức mạnh sâu vào tới Châu Đại Dương".
Đô đốc Davidson cho rằng Trung Quốc có thể sẽ dùng các căn cứ để thách thức sự hiện diện trong khu vực của Hoa Kỳ, và "dễ dàng áp đảo các lực lượng quân sự của bất kỳ quốc gia nào có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông".
Ông nói thêm :
"Trung Quốc hiện có khả năng kiểm soát Biển Đông trong mọi tình huống xảy ra chiến tranh với Hoa Kỳ".
********************
Tình báo Mỹ : Trung Quốc đã đặt tên lửa trên 3 tiền đồn ở Trường Sa (RFI, 03/05/2018)
Trung Quốc đã lắp đặt tên lửa hành trình chống hạm và phòng không trên 3 tiền đồn đã xây dựng ở quần đảo Trường Sa tại Biển Đông. Thông tin này vừa được kênh truyền hình Mỹ CNBC tiết lộ hôm qua, 02/05/2018, trích dẫn các nguồn tin từ tình báo Hoa Kỳ.
Ảnh chụp từ trên không Đá Xu Bi, Trường Sa, tháng 4/2017. Đây là một trong 3 đảo mà Trung Quốc đã lấp đặt tên lửa, theo tình báo Mỹ.© Reuters
Theo CNBC, ba tiền đồn được trang bị tên lửa là các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đã bồi đắp trong thời gian gần đây tại Trường Sa : Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef), Đá Xu Bi (Subi Reef) và Đá Vành Khăn (Mischief Reef). Việc triển khai tên lửa chỉ mới được thực hiện trong vòng 30 ngày gần đây.
CNBC ghi nhận : Loại tên lửa mà Trung Quốc được cho là đã bố trí tại khu vực Trường Sa là tên lửa chống hạm YJ-12B, có thể bắn trúng tàu thuyền trong phạm vi 295 hải lý, và tên lửa địa đối không tầm xa HQ-9B dùng để bắn hạ phi cơ, drone, hay tên lửa hành trình của đối phương trong phạm vi 160 hải lý.
Theo hãng tin Anh Reuters, nếu thông tin trên được chứng thực, đây là lần đầu tiên mà Trung Quốc triển khai tên lửa trên các đảo nhân tạo trong tay họ ở Trường Sa. Ngay từ năm ngoái, giới quan sát đã ghi nhận việc Bắc Kinh đã xây dựng các hầm chứa tên lửa trên các đảo nhân tạo.
Vào hôm nay, bộ Quốc Phòng Trung Quốc vẫn chưa lên tiếng về việc triển khai tên lửa ở Trường Sa, nhưng phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh thì tái khẳng định chủ quyền của Bắc Kinh trên khu vực, và cho rằng việc triển khai vũ khí "phòng thủ" là một điều cần thiết để đáp ứng nhu cầu an ninh, không nhằm vào bất kỳ nước nào.
Theo phát ngôn viên Trung Quốc thì "những ai không hiếu chiến thì chẳng có gì phải lo ngại", và Trung Quốc hy vọng rằng "các bên liên can nhìn nhận sự kiện này một cách khác quan và bình tĩnh".
Trước thông tin về việc tên lửa đã được bố trí tại Trường Sa, ông Greg Poling, chuyên gia về Biển Đông tại Trung tâm Nghiên cứu chiến Lược và quốc Tế CSIS tại Washington (Mỹ), nhận định : "Giờ đây, bất kỳ ai hoạt động trên Biển Đông sẽ biết rằng họ đang nằm trong tầm ngắm của tên lửa Trung Quốc. Đây là một lời đe dọa ngầm khá mạnh mẽ".
Vào tháng Tư vừa qua, trong cuộc điều trần tại Thượng Viện Mỹ, Đô đốc Philip Davidson, người được đề cử làm chỉ huy Bộ tư lệnh Thái Bình Dương, đã cảnh báo rằng Trung Quốc có thể sử dụng các căn cứ ở Biển Đông để thách thức sự hiện diện của Mỹ trong vùng.
Nhật, Ấn hợp tác cản đà tiến của Trung Quốc ở Biển Đông và Nam Á
Vào lúc Trung Quốc càng lúc càng có nhiều hành động bành trướng uy lực quân sự để áp đặt quyền thống trị trên Biển Đông, hãng tin Nhật Bản Jiji ngày 02/05/2018 tiết lộ : Tokyo và New Delhi đã quyết định tăng cường hợp tác để cản bước Bắc Kinh ở Biển Đông và khu vực Nam Á.
Nhân một cuộc tiếp xúc tại New Delhi với ngoại trưởng Ấn Độ Sushma Swaraj, ông Fumio Kishida, một nghị sĩ cao cấp thuộc Đảng Dân Chủ Tự Do đang cầm quyền tại Nhật Bản đã xác nhận rằng Tokyo mong muốn duy trì mối quan hệ với New Delhi trong tư cách là một đối tác quan trọng để đẩy mạnh các nỗ lực làm cho khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương trở thành "tự do và cởi mở".
Về phần mình, bà Swaraj cũng nhấn mạnh chủ trương của New Delhi coi trọng quan hệ với Tokyo.
Ông Kishida và bà Swaraj cũng trao đổi quan điểm về vấn đề Bắc Triều Tiên sau hội nghị thượng đỉnh Liên Triều hôm 27/04 vừa qua. Ngoại trưởng Ấn Độ đã cho thấy thái độ thông cảm với quan điểm của Nhật Bản trên vấn đề này.
Trọng Nghĩa
******************
Nhật và Ấn hợp tác đối phó với Trung Quốc ở Biển Đông (RFA, 03/05/2018)
Dân biểu đảng Dân chủ Tự Do Nhật Bản Fumio Kishida và Bộ trưởng Ngoại giao của Ấn Độ Sushma Swaraj hôm 2/5 đồng ý hai nước sẽ hợp tác để đối phó với những thách thức của Trung Quốc ở Biển Đông và khu vực Nam Á.
Bộ trưởng ngoại giao Ấn Độ Sushma Swaraj (trái) gặp Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Tokyo hôm 30/3/2018 - AFP
Phát biểu trong cuộc họp với bà Sushma Swaraj ở New Dehli, dân biểu Kishida nói rằng Nhật Bản hướng tới việc duy trì quan hệ với Ấn Độ như một trong các đối tác để thúc đẩy khu vực Ấn Độ Thái Bình Dương mở và tự do.
Khu vực Ấn Độ Thái Bình Dương mở cũng nằm trong chiến lược mới của chính phủ của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói tới thời gian qua nhằm thay cho chiến lược chuyển trục về Châu Á của Tổng thống Barack Obama trước đó.
Hiện cả Ấn Độ và Nhật Bản đều có những tranh chấp về chủ quyền với Trung Quốc. Ấn Độ lo ngại về sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc ra vùng Ấn Độ Dương và các nước láng giềng. Trong khi đó Nhật Bản đang có tranh chấp với Trung Quốc ở khu vực biển Hoa Đông.
Sau Mỹ, tàu sân bay Trung Quốc thăm Việt Nam ? (VOA, 08/03/2018)
Hàng không mẫu hạm đầu tiên của hải quân Trung Quốc "nhiều khả năng sẽ tới Việt Nam" sau khi USS Carl Vinson về nước, theo giới quan sát, giữa lúc có tin nói rằng Bắc Kinh "không vui" khi tàu sân bay Mỹ cập cảng ở Đà Nẵng tại vùng biển hướng ra Biển Đông.
Hàng không mẫu hạm Liêu Ninh của Trung Quốc.
Tiến sĩ Phan Kim Nga, nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, nói với VOA tiếng Việt rằng bà "không ngạc nhiên" nếu Liêu Ninh cập bến ở Việt Nam vì theo bà, Hà Nội "luôn cố gắng cân bằng các lực lượng lớn trên thế giới", nhất là với Bắc Kinh và Washington.
"Kinh nhiệm cho thấy, trong lĩnh vực an ninh và quân sự, Việt Nam đồng thời thúc đẩy hợp tác với cả Trung Quốc và Hoa Kỳ", bà nói thêm.
Những năm vừa qua, Việt Nam dường như có các động thái cân bằng quan hệ và các hoạt động ngoại giao cũng như quân sự với Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Cuối năm ngoái, Việt Nam trải thảm đỏ đón Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm chính thức Hà Nội, ít giờ sau khi đón Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Trước đó, tàu chiến của nước láng giềng phương bắc và quốc gia cựu thù cũng "nối đuôi nhau" tới Việt Nam.
Tháng Mười năm 2016, ít ngày sau khi hai tàu chiến Hoa Kỳ lần đầu trở lại Cam Ranh sau nhiều thập kỷ, hai chiến hạm hộ vệ tên lửa cùng tàu hộ tống của hải quân Trung Quốc cũng tới cảng chiến lược của Việt Nam.
"Vì vậy, theo logic này, nhiều khả năng sau khi Hoa Kỳ gửi một tàu sân bay đến thăm cảng Việt Nam, rất có thể tàu sân bay Trung Quốc cũng đến trong thời gian tới", bà Phan trả lời bằng tiếng Việt.
USS Carl Vinson cập cảng Tiên Sa ở Đà Nẵng.
Trong khi đó, trả lời An Tôn của VOA tiếng Việt về khả năng này, tiến sĩ Lê Hồng Hiệp từ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore nói rằng ông có "cảm giác hai bên vẫn chưa sẵn sàng".
"Ít nhất từ phía Việt Nam, tàu sân bay là biểu tượng của sức mạnh quân sự của Trung Quốc, nhưng từ góc nhìn của Việt Nam, sức mạnh của Trung Quốc lại là một mối đe dọa, đặc biệt là trong bối cảnh hai bên đang có các tranh chấp, các căng thẳng trên Biển Đông", nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế nói.
Chuẩn Đô đốc John Fuller, Tư lệnh nhóm tàu tác chiến sân bay của Hải quân Mỹ.
Trong cuộc họp báo sau khi USS Carl Vinson cập cảng Tiên Sa ở Đà Nẵng, liên quan tới câu hỏi về hàng không mẫu hạm của Trung Quốc, Chuẩn Đô đốc John Fuller, Tư lệnh nhóm tàu tác chiến sân bay của Hải quân Mỹ, nói : "Chúng tôi có cảm thấy bị đe dọa không ? Hoàn toàn không".
Tàu Liêu Ninh, vốn được Trung Quốc mua của Ukraine và tân trang lại, thực hiện chuyến huấn luyện đầu tiên ở Tây Thái Bình Dương tháng 12 năm 2016, trong một phần nỗ lực mở rộng phạm vi hoạt động của hải quân quốc gia đông dân nhất thế giới.
USS Carl Vinson cùng các tàu hộ tống ngày 9/3 sẽ rời Đà Nẵng, kết thúc chuyến thăm kéo dài 4 ngày mà đôi bên coi là "cột mốc" và "lịch sử".
Về thông điệp gửi tới Trung Quốc, tiến sĩ Phan Kim Nga cho rằng Việt Nam "cũng muốn qua việc này để gây ảnh hưởng tới Trung Quốc, vì hai nước có tranh chấp chủ quyền trên biển", nhưng bà "không cho rằng việc này là nhằm mục đích trực tiếp vào Trung Quốc".
Nhà nghiên cứu của Trung Quốc nhận định rằng "phía Mỹ cũng có một số mục đích riêng của mình" như "phát triển quan hệ nhằm bán vũ khí cho Việt Nam".
"Tàu sân bay hiện diện tại Biển Đông để chứng tỏ sự tồn tại quân sự của Mỹ trong khu vực này, đồng thời chứng tỏ yêu cầu tự do hàng hải của Mỹ, cũng như cảnh cáo Trung Quốc về những hoạt động xây dựng biển đảo tại khu vực này", bà Phan nói tiếp.
Liên quan tới các nhận định cho rằng Việt Nam "đu dây" trong mối quan hệ với Bắc Kinh và Washington, nhà nghiên cứu từ Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc cho rằng "Việt Nam là nước nhỏ, khó có thể chủ động trong quan hệ" và "thường là con cờ của các nước lớn" nên "khi xử lý quan hệ với các nước lớn, Việt Nam phải làm rất khéo léo".
"Nhìn chung, vì Việt Nam có một chính sách 'ba không', tức không để nước ngoài đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ, không tham gia các liên minh quân sự và không dựa vào một bên để chống lại bên khác, cho nên Việt Nam sẽ không nhập cuộc do Mỹ cầm đầu để ngăn chặn Trung Quốc hoặc trở thành liên minh của Mỹ. Hai nên sẽ phát triển quan hệ kinh tế mật thiết hơn nhưng không thể vượt quan hệ với Trung Quốc", bà Phan nói thêm.
Trả lời câu hỏi của VOA tiếng Việt về việc tờ Hoàn cầu Thời báo gần đây nói rằng "sự hiện diện thường xuyên của các hàng không mẫu hạm Mỹ ở Biển Đông trong năm nay có thể làm trầm trọng căng thẳng khu vực và dẫn tới sóng gió trong quan hệ Trung – Mỹ", Thiếu tá Tim Hawkins, quân nhân phụ trách truyền thông trên tàu USS Carl Vinson, nói rằng "hải quân Mỹ đã thường xuyên hoạt động ở khu vực Thái Bình Dương, giúp duy trì hòa bình trong hơn 70 năm qua".
"Chúng tôi hoạt động trong khu vực để trấn an các đồng minh và đối tác của chúng tôi, duy trì ổn định khu vực và duy trì sự rộng mở của các tuyến hàng hải quan trọng cho sự thịnh vượng toàn cầu", ông nói thêm.
Mới nhất, hôm 7/3, ấn phẩm của tờ Nhân dân Nhật Báo thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc, vốn nhiều lần chỉ trích quan hệ Việt – Mỹ, viết rằng "việc Trung Quốc cảnh giác và không vui là điều không thể tránh khỏi, nhưng chúng tôi không nghĩ rằng chuyến thăm Việt Nam của USS Carl Vinson có thể khuấy động bất ổn ở Biển Nam Trung Hoa [Biển Đông]" cũng như "sẽ không tạo ra bất kỳ công cụ đặc biệt nào để gây áp lực với Trung Quốc".
Viễn Đông
*********************
Từ ngày 5 đến 9/3, hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson của hải quân Mỹ đã có chuyến thăm lịch sử đến cảng Đà Nẵng của Việt Nam, đánh dấu bước tiến trong quan hệ quốc phòng hai nước, giữa lúc Việt Nam và nước láng giềng Trung Quốc vẫn còn những tranh chấp chưa thể giải quyết ở Biển Đông. Chuyến thăm được cho là có thể làm Trung Quốc không mấy hài lòng. Tuy nhiên, kể từ khi chuyến thăm được công bố vào tháng 1 năm nay, chính phủ Trung Quốc đã không lên tiếng phản đối như lo ngại. Có chuyên gia cho rằng, cùng với bước tiến trong quan hệ quốc phòng với Mỹ, chắc chắn Hà Nội cũng đang chuẩn bị cho những bước tiến tương tự với Trung Quốc.
Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson tại cảng Đà Nẵng hôm 5/3/2018 - AFP
Đà Nẵng, thành phố ven biển miền Trung Việt Nam, nơi gần nhất ở Việt Nam nhìn ra Biển Đông, những ngày đầu tháng 3 đã chào đón nhóm tàu hải quân Mỹ bao gồm tàu hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một hàng không mẫu hạm Mỹ tới Việt Nam kể từ sau khi chiến tranh kết thúc hơn 40 năm về trước.
Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên gia môn quan hệ quốc tế thuộc trường đại học George Mason, Hoa Kỳ, nhận định.
"Ở cấp độ cao cấp nhất của Đảng, nước Việt Nam đã muốn và sẵn sàng chấp nhận sự hiện diện của tàu sân bay ở Việt Nam. Đó là chỉ dấu của sự tăng cường hợp tác quốc phòng giữa hai nước Mỹ và Việt Nam".
Phát biểu với báo chí hôm 5/3 trong lễ đón nhóm tàu Carl Vinson ở Đà Nẵng, đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, Dan Kritenbrink, cho rằng, chuyến thăm có ý nghĩa quan trọng trong quan hệ đối tác giữa hai nước, và cam kết của Mỹ ở khu vực.
"Tôi thực sự cho rằng chuyến thăm cho thấy cam kết của Mỹ với khu vực Ấn Độ Thái Bình Dương. Đối với những lợi ích chung phía trước, Mỹ và Việt Nam có chung những lợi ích bao gồm việc duy trì hòa bình, ổn định, thịnh vượng, thông thương và tự do hàng hải mà khu vực và các nền kinh tế đều dựa vào"
Nhưng sự có mặt của Mỹ ở khu vực Biển Đông và nhất là sự xuất hiện của hàng không mẫu hạm Mỹ tại Đà Nẵng cũng là điều có thể làm Trung Quốc khó chịu. Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng nói :
"Điều này dĩ nhiên không thể làm Trung Quốc hài lòng, nhất là trong khung cảnh gần đây các nhà lãnh đạo quân sự Mỹ đã liên tiếp đưa ra những tuyên bố cứng rắn hơn với Trung Quốc".
Mặc dù giới chức chính phủ Trung Quốc không chính thức lên tiếng phản đối chuyến thăm, nhưng tờ Hoàn cầu Thời báo, một tờ báo thuộc Đảng cộng sản Trung Quốc đã có những bài viết trong thời gian qua tỏ rõ sự không hài lòng về chuyến thăm của tàu Mỹ tới Việt Nam. Bình luận của tờ báo hôm 7/ 3 viết rằng sự hiện diện của tàu sân bay Mỹ không thể làm đảo lộn cán cân quân sự tại Biển Đông và không thể gây sức ép lên Trung Quốc.
Hãng tin Reuters hôm 6/3 trích nguồn tin từ các nhà ngoại giao cho biết, các đặc sứ Việt Nam đã phải mất nhiều tháng trời để thuyết phục Trung Quốc không tức giận về chuyến thăm của hàng không mẫu hạm Mỹ, và về mối quan hệ hợp tác an ninh giữa Việt Nam và Mỹ.
Chuyến thăm của tàu Carl Vinson lần này tới Việt Nam, một mặt khác cũng cho thấy một phần trong chiến lược cân bằng mối quan hệ giữa hai nước lớn Mỹ và Trung Quốc của Việt Nam. Giáo sư Pan Jin’e thuộc Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc nói :
"Việt Nam luôn cẩn trọng trong việc cân bằng các mối quan hệ. Quan hệ quốc phòng Việt Mỹ phát triển trong những năm qua trong sự cân bằng với Trung Quốc. Quan hệ hợp tác này có ảnh hưởng đến Trung Quốc nhưng qua các năm Trung Quốc đã trở nên tự tin hơn về mối quan hệ này. Theo tôi đoán thì sau chuyến thăm của hàng không mẫu hạm Mỹ đến Việt Nam thì hàng không mẫu hạm Trung Quốc cũng sẽ sớm đến Việt Nam. Đây là cách cân bằng quan hệ mà Việt Nam vẫn đang làm và nó không có ảnh hưởng mấy tới các quan hệ với bên ngoài đang có giữa Việt Nam và các nước. Việt Nam làm gì với Mỹ thì cũng sẽ làm tương tự với Trung Quốc".
Việt Nam và Mỹ đã nâng tầm quan hệ thành đối tác toàn diện vào năm 2013. Nhưng trước đó, từ năm 2008, Việt Nam và Trung Quốc đã xác lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện.
Hiện Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Theo giáo sư Pan Jin’e kim ngạch thương mại với Trung Quốc chiếm đến 25% tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam với các nước. Với những ràng buộc về kinh tế, địa chính trị, văn hóa và lịch sử, từ trước đến nay Việt Nam luôn xác định Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu trong chính sách quan hệ đối ngoại của mình.
Kể từ sau khi Mỹ rỡ bỏ lệnh cậm vận đối với Việt Nam vào năm 1994, Hoa Kỳ giờ đây cũng đã trở thành đối tác thương mại quan trọng với Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2016 đã đạt mức 52 tỷ đô la.
Vào năm 2015, Việt Nam và Mỹ cũng đã ký tuyên bố chung về quan hệ quốc phòng. Vào năm ngoái, ngay trước chuyến thăm của Tổng thống Donald Trump sang Việt Nam, Hoa Kỳ đã chuyển giao cho Việt Nam một tàu tuần tra, giúp tăng cường khả năng bảo vệ biển của Việt Nam.
Mặc dù đẩy mạnh quan hệ với Mỹ, giáo sư Pan Jin’e cho rằng Việt Nam hiện tại cảm thấy tự tin hơn trong quan hệ với Trung Quốc so với Mỹ
"Vào năm ngoái, sau đại hội Đảng cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình đã sang thăm Việt Nam. Ông ấy đã nhấn mạnh tầm quan trọng quan hệ giữa hai nước. Hai bên trong những chuyến thăm khác nhau cũng đã đạt được những thỏa thuận về vấn đề Biển Đông. Cho nên tóm lại Việt Nam giờ đây cảm thấy thoải mái trong quan hệ với Trung Quốc hơn là so với Mỹ".
Chuyên gia Murray Hiebert thuộc Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS), ở Mỹ, cho rằng Việt Nam hiện tại vẫn còn có những lo ngại nhất định trong quan hệ với Mỹ, nhất là sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố rút khỏi hiệp định đối tác thương mại xuyên Thái Bình dương (TPP) hồi tháng 1 năm ngoái. Đây là hiệp định mà Việt Nam mong chờ để tránh sự phụ thuộc về thương mại quá lớn vào Trung Quốc.
Không chỉ có vấn đề thương mại với Mỹ làm Việt Nam lo ngại, theo chuyên gia Murray Hiebert, Việt Nam cũng lo ngại về chính sách an ninh của Mỹ trong khu vực.
"Việt Nam vẫn không chắc về hướng đi tới trong quan hệ hai nước và quan hệ Mỹ Đông Nam Á sắp tới. Họ lo lắng là chính quyền của Trump sẽ tập trung quá nhiều vào vấn đề Bắc Hàn và thương mại với Trung Quốc thay vào khu vực Đông Nam Á. Họ cũng không hiểu hoàn toàn ý nghĩa của chiến lược Ấn Độ Thái Bình Dương đối với Việt Nam. Họ đánh giá cao chương trình tự do hàng hải nhưng họ cảm thấy là Tổng thống Trump đã không nói đủ về vấn đề Biển Đông trong chuyến thăm Châu Á hồi tháng 11 năm ngoái".
Chuyên gia Murray Hiebert cho rằng, với chiến lược cân bằng quan hệ như hiện tại, Việt nam cũng không dại gì mà đi quá xa trong quan hệ với Mỹ để có thể làm người láng giềng Trung Quốc tức giận.
********************
Tàu sân bay Mỹ ghé Việt Nam : Trung Quốc mượn lời báo chí tỏ ý bất bình (RFI, 08/03/2018)
Bắc Kinh "không hài lòng" về chuyến viếng thăm Việt Nam của một tàu sân bay Mỹ lần đầu tiên từ sau chiến tranh. Đây không phải là tuyên bố chính thức của bộ Ngoại Giao Trung Quốc, mà là phát ngôn vào ngày 07/03/2018 của Hoàn Cầu Thời Báo, được giới quan sát mệnh danh là cái loa diều hâu của chế độ Bắc Kinh, do đảng cộng sản Trung Quốc điều hành.
Sĩ quan Hải quân Ada Anderson của tầu sân bay Carl Vinson giao lưu với trẻ em trung tâm bảo trợ nạn nhân chất Da cam, Đà Nẵng, ngày 07/03/2018. Reuters/Kham
Trong một bài xã luận, ấn bản Anh Ngữ của Hoàn Cầu Thời Báo xác nhận rằng "Việc Trung Quốc cảnh giác và tỏ ra không vui (từ nguyên văn là unhappiness) là điều khó tránh khỏi" và Bắc Kinh đang theo dõi sát các diễn biến liên quan.
Thế nhưng tờ báo cũng giảm nhẹ ngay tầm mức quan trọng của chuyến ghé cảng Việt Nam của hàng không mẫu hạm Mỹ USS Carl Vinson, không tin rằng sự kiện đó có thể gây nên rắc rối cho Trung Quốc trên Biển Đông, sẽ không làm tăng sức ép trên Bắc Kinh, và việc Mỹ điều chiến hạm tới Biển Đông sẽ chỉ "lãng phí tiền bạc" mà thôi.
Hoàn Cầu Thời Báo đã gắn liền chuyến thăm Việt Nam của tàu sân bay Mỹ với Trung Quốc và Biển Đông, vào lúc mà các quan chức Mỹ nhấn mạnh rằng chuyến thăm chỉ thể hiện cam kết của Hoa Kỳ đối với khu vực và là biểu tượng mạnh mẽ của quan hệ đối tác Việt-Mỹ.
Đối với phó đô đốc Phillip Sawyer, tư Lệnh Hạm Đội 7 của Mỹ, sự hiện diện của ông và chiếc Carl Vinson ở Đà Nẵng "đều là vì Việt Nam". Ông không gắn liền chuyến ghé cảng Việt Nam của tàu sân bay Mỹ với các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông, nhưng đã nói về những quan ngại của Washington trước các động thái của Trung Quốc để áp đặt yêu sách chủ quyền. Ông cũng đồng thời nêu lên những câu hỏi chưa được giải đáp về ý đồ của Bắc Kinh trong việc bành trướng quân sự trong khu vực.
Trung Quốc muốn xây công viên sinh thái quốc gia ở Biển Đông
Không chỉ có quân sự, ý đồ bành trướng của Trung Quốc tại Biển Đông còn thể hiện trong những lãnh vực khác.
Nhân khóa họp Quốc Hội Trung Quốc, hôm 06/03/2018, nhiều quan chức cao cấp đã kêu gọi xây dựng một công viên quốc gia trong vùng Biển Đông để bảo vệ tốt hơn sinh thái biển trong khu vực.
Theo ông Đặng Tiểu Cương (Deng Xiaogang), phó bí thư tỉnh ủy Tứ Xuyên, việc bảo vệ nguồn tài nguyên độc đáo và phong phú ở Biển Đông luôn luôn được coi trọng, đặc biệt là khi một số tài nguyên, như các rạn san hô, rất mong manh.
Còn bí thư đảng ủy đảng cộng sản Trung Quốc tại trường Đại Học Hải Dương Nhiệt Đới ở Hải Nam, thì nhấn mạnh rằng các tranh chấp lãnh thổ không phải là trở ngại cho ý tưởng thành lập công viên quốc gia Trung Quốc ở Biển Đông.
Có hai điểm cần lưu ý trong các tuyên bố kể trên. Trước hết đó là một công viên quốc gia Trung Quốc, tức là Bắc Kinh tự cho mình là chủ của Biển Đông.
Điểm thứ hai là gần đây, Trung Quốc đã bị giới nghiên cứu tố cáo là tàn phá môi trường tự nhiên của Biển Đông với việc nạo vét đáy biển để xây dựng các hòn đảo nhân tạo giữa Biển Đông.
Mai Vân
Việt-Trung tránh ‘gây hấn’ vì Biển Đông (VOA, 14/11/2017)
Việt – Trung ngày 12/11 tránh ‘gây hấn’ vì Biển Đông khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp Tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngỏ lời sẵn sàng làm trung gian hòa giải các tranh chấp lãnh hải.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng trong lễ chào đón ông Tập ngày 12/11/17
Quan hệ giữa Hà Nội với Bắc Kinh đặc biệt căng thẳng kể từ tháng bảy khi Trung Quốc áp lực Việt Nam ngưng thăm dò dầu khí tại một vùng biển có tranh chấp ở Biển Đông.
Truyền hình nhà nước Việt Nam loan tin ông Tập nói với lãnh đạo Việt Nam rằng Trung Quốc muốn làm việc cùng với Đông Nam Á tiến tới Bộ quy tắc ứng xử Biển Đông.
Tân Hoa xã nói Việt-Trung nhất trí giải quyết thỏa đáng tranh chấp hàng hải và tìm cách duy trì hòa bình, ổn định.
Kể từ khi Tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte, xích lại gần hơn với Trung Quốc, Việt Nam trở thành thách thức chính của Trung Quốc trong khu vực.
Áp lực từ Trung Quốc ép Việt Nam ngưng thăm dò dầu khí ở Biển Đông hồi tháng 7 đã đẩy quan hệ hai nước cộng sản anh em xuống một mức thấp hơn.
Cả Chủ tịch Trung Quốc lẫn Tổng thống Donald Trump đều có các cuộc họp song phương với giới chức Việt Nam theo sau thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á Thái Bình Dương tại Đà Nẵng.
Ông Trump nói với Chủ tịch nước Việt Nam rằng ông sẵn sàng làm trung gian hòa giải giữa các bên tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông và nhận xét rằng lập trường của Trung Quốc về vấn đề Biển Đông có vấn đề.
Trong thông cáo chung, Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Việt Nam còn nhấn mạnh tầm quan trọng của quyền tiếp cận tự do và mở rộng tại Biển Đông và nói rằng các bên cần phải chấm dứt hành động leo thang.
Theo Reuters
********************
Biển Đông qua chuyến thăm của Trump và Tập ? (BBC, 13/11/2017)
Các lãnh đạo Việt Nam và Trung Quốc đã nhất trí được về việc kiểm soát các vấn đề Biển Đông trong chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Hà Nội, truyền thông nhà nước Trung Quốc nói.
Tập Cận Bình và Nguyễn Phú Trọng - Ảnh minh họa (XINHUA)
Hai bên đã đồng ý sẽ tăng cường hợp tác trên biển và phấn đấu cùng nhau giữ gìn hòa bình, ổn định, Tân Hoa Xã hôm 13/11 đưa tin.
Tuyên bố chung của hai bên nói sẽ "kiểm soát tốt bất đồng trên biển, không có hành động làm phức tạp, không mở rộng tranh chấp, giữ gìn hòa bình, ổn định ở Biển Đông".
Ông Tập vừa rời Hà Nội ngày 13/11, kết thúc chuyến thăm chính thức hai ngày tới Hà Nội.
Chủ tịch đồng thời là Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chứng kiến lễ ký kết biên bản ghi nhớ về việc triển khai chung Sáng kiến Vành đai - Con đường của Trung Quốc và kế hoạch Hai Hành lang Một Vành đai Kinh tế của Việt Nam, cùng một loạt các thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực khác.
'Cứ nói với tôi'
Trước đó, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đưa ra lời đề nghị về vai trò trung gian hòa giải trong tranh chấp Biển Đông.
Ông Trump, người cũng vừa có chuyến thăm chính thức tới Hà Nội ngay trước ông Tập, hôm Chủ Nhật nói ông sẵn sàng làm trung gian hòa giải giữa các bên đang tranh chấp chủ quyền trên biển, trong đó có cả Việt Nam và Trung Quốc.
Chỉ vài tiếng đồng hồ trước khi ông Tập tới Hà Nội, ông Trump nói với Chủ tịch Trần Đại Quang về việc ông có thể làm trung gian trong tranh chấp Biển Đông
"Nếu như tôi có thể giúp trung gian hoặc phân xử, thì cứ nói với tôi", Reuters dẫn lời ông Trump nói với Chủ tịch Trần Đại Quang tại cuộc họp ở Hà Nội.
"Tôi là một nhà trung gian đàm phán, một người phân xử rất giỏi", vị tổng thống Hoa Kỳ nói.
Ông Trump thừa nhận rằng quan điểm của Trung Quốc tại Biển Đông, theo đó Bắc Kinh đòi chủ quyền với hầu hết vùng biển này, là vấn đề.
Không chỉ lên tiếng, chính quyền ông Trump còn có những hành động cụ thể ở Biển Đông.
Trong năm nay, Hoa Kỳ đã tiến hành bốn chiến dịch tuần tra nhằm thực thi quyền tự do đi lại trên biển ở các khu vực sát với các đảo do Trung Quốc quản lý.
Trang web của báo South China Morning Post phát hành tại Hong Kong, ngày 13/11 bình luận rằng lời đề xuất của ông Trump sẽ khiến Bắc Kinh khó chịu và điều này sẽ phủ bóng xuống quan hệ của ông với ông Tập.
Báo này cũng viết rằng ông Trump đã đưa ra lời đề nghị chỉ vài giờ trước khi ông Tập chính thức bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước lần thứ nhì trong vòng ba năm qua tới Việt Nam, quốc gia mà báo này gọi là "chống đối to tiếng nhất đối với các tuyên bố của Trung Quốc trong việc mở rộng và quân sự hóa các đảo nhân tạo tại vùng biển có tranh chấp".
Tuy nhiên, South China Morning Post viết rằng Chủ tịch Việt Nam đã không trả lời trực tiếp lời đề nghị của ông Trump.
Báo này dẫn lời Chủ tịch Trần Đại Quang nói : "Chính sách của chúng tôi là giải quyết tranh chấp trên Biển Đông thông qua đàm phán hòa bình" theo cách "tôn trọng trình tự ngoại giao và trình tự pháp lý, phù hợp với luật quốc tế".
Bình luận với BBC về chủ đề Biển Đông, Tiến sĩ Trần Việt Thái, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngoại giao, Học viện Quan hệ quốc tế, Bộ Ngoại giao Việt Nam, cho rằng vấn đề này gần đây "tạm thời ổn định", và đó là điều có thể "tạm vui mừng".
Trong ba vấn đề chính với Trung Quốc do "lịch sử để lại", Tiến sĩ Thái nói với BBC, hai nước đã giải quyết được hai, gồm chủ đề biên giới trên bộ và việc phân định vịnh Bắc Bộ.
Như vậy, nay 'chỉ còn vấn đề biên giới trên biển Đông' với nhiều "bất đồng, khác biệt về quan điểm, hành động và lợi ích", ông nói.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Trần Việt Thái ra tín hiệu tốt là "cả hai đều có những nỗ lực to lớn" để giải quyết vấn đề này "từng bước".
"Chủ trương của hai nhà nước là nếu chưa giải quyết được thì khu biệt lại để quản lý", ông phân tích.
Việc Trung Quốc gây áp lực khiến Việt Nam phải ngưng hoạt động khoan thăm dò dầu khí ở khu vực có tranh chấp tại Biển Đông hồi tháng 7 cũng được South Morning Post nhắc tới, bên cạnh các vụ biểu tình bạo lực chống Trung Quốc để phản đối vụ hạ đặt giàn khoan HD981, mà theo báo này là đã phủ bóng, làm lu mờ chuyến đi Việt Nam của ông Tập hồi 2015.
Trả lời BBC, Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng từ Đại học George Mason ở Hoa Kỳ nói :
"Các ông Clinton và Obama đi Trung Quốc thì đều có cơ hội nói chuyện với giới trẻ. Ông Trump đi Châu Á lần này thì không hề gặp nói chuyện với giới trẻ, không hề nói về nhân quyền".
"Ông Trump chỉ tập trung vào hai vấn đề là Bắc Triều Tiên và thương mại mà thôi".
"Tín hiệu ông Trump đưa ra là ông nhường vai trò lãnh đạo cho ông Tập Cận Bình. Ông Trump thì đứng ngoài hoàn toàn các vấn đề như ấm nóng khí hậu, toàn cầu hóa", ông Nguyễn Mạnh Hùng nói.
***********************
Vấn đề Biển Đông 'tạm ổn định' (BBC, 13/11/2017)
Chủ đề Biển Đông gần đây "tạm thời ổn định", theo nhận định của Tiến sĩ Trần Việt Thái, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngoại giao, Học viện Quan hệ quốc tế, Bộ Ngoại giao Việt Nam, và đó là điều có thể "tạm vui mừng".
Tiến sĩ Trần Việt Thái, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngoại giao, Học viện Quan hệ quốc tế, Bộ Ngoại giao Việt Nam
Trong ba vấn đề chính với Trung Quốc do "lịch sử để lại", Tiến sĩ Thái nói với BBC, hai nước đã giải quyết được hai, gồm chủ đề biên giới trên bộ và việc phân định vịnh Bắc Bộ.
Như vậy, nay 'chỉ còn vấn đề biên giới trên biển Đông' với nhiều "bất đồng, khác biệt về quan điểm, hành động và lợi ích", ông nói.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Trần Việt Thái ra tín hiệu tốt là "cả hai đều có những nỗ lực to lớn" để giải quyết vấn đề này "từng bước".
"Chủ trương của hai nhà nước là nếu chưa giải quyết được thì khu biệt lại để quản lý", ông phân tích.
"Điều quan trọng nhất là phải thống nhất nhận thức giữa các bên, và cùng tiếp cận trên một nền tảng, như vậy chúng ta mới giải quyết được", Tiến sĩ Thái nói thêm.
Nhìn lại lịch sử quan hệ Việt - Trung, ông nhìn nhận có những thời kỳ "quan hệ rất thân mật" giữa hai nước, "nhưng cũng có những thời kỳ quan hệ xuống mức rất thấp, những năm 70 đến 90, đó là những chương buồn trong quan hệ".
Việt Nam và Trung Quốc mới bình thường hóa quan hệ từ năm 1991 và mối quan hệ này "dần dần trở lại quỹ đạo", ông Thái nhận xét.
Mỹ một lần nữa lại nợ tiền Trung Quốc nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác.
Theo số liệu của Bộ Tài chính Mỹ, số cổ phiếu của chính phủ Mỹ đã tăng 44 tỷ đôla, đạt mốc 1,15 nghìn tỷ đôla trong tháng 6, theo CNN.
Trung Quốc đã mua lại 21 tỷ đôla trái phiếu kho bạc kỳ hạn 6 năm vào tháng 6, trở thành quốc gia nước ngoài cho vay lớn nhất của chính phủ Hoa Kỳ.
Theo Reuters, Trung Quốc đã mua lại 21 tỷ đôla trái phiếu kho bạc kỳ hạn 6 năm vào tháng 6, trở thành quốc gia nước ngoài cho vay lớn nhất của chính phủ Hoa Kỳ.
Nhật Bản từng nắm giữ vị trí chủ nợ lớn nhất của chú Sam trong 8 tháng trước, nhưng Bắc Kinh lại muốn lấy lại danh hiệu là chủ nợ lớn nhất của Mỹ.
Năm 2016, Trung Quốc bán phá giá trái phiếu của Mỹ để có thể mua lại đồng nhân dân tệ, nhằm chống lại áp lực giảm giá nội tệ do một dòng tiền khổng lồ từ nền kinh tế Trung Quốc sinh ra.
Bộ Tài chính Mỹ xếp Trung Quốc như chủ nợ nước ngoài lớn nhất của Hoa Kỳ trong phần lớn 9 năm qua.
Sự sẵn sàng của Trung Quốc cho Mỹ vay một khoản tiền khổng lồ làm dấy lên những lo ngại về khả năng đòn bẩy tiềm tàng của Bắc Kinh đối với Washington. Tổng thống Trump tuyên bố ngược lại trong chiến dịch tranh cử của ông, nói rằng cho thấy món nợ ấy mang lại cho Mỹ "rất nhiều quyền lực" đối với Trung Quốc.
Ông Trump tỏ ra cứng rắn với Trung Quốc trong chiến dịch vận động tranh cử, hứa hẹn sẽ cắt giảm thâm hụt thương mại lên tới 310 tỷ đôla giữa hai nước và đe dọa tăng vọt thuế quan đánh trên hàng nhập khẩu của Trung Quốc.
Tuy nhiên, ông Trump đã tỏ ra thận trọng hơn từ khi nhậm chức. Tuần này, ông yêu cầu quan chức thương mại hàng đầu của ông xem xét các hoạt động thương mại của Trung Quốc, nhưng không chỉ thị tiến hành một cuộc điều tra chính thức.
Gía trị trái phiếu kho bạc của Mỹ mà Trung Quốc mua đã tăng lên khoảng 95 tỷ đôla kể từ cuối tháng 1 năm nay, nhưng vẫn thấp hơn gần 100 tỷ đôla so với mùa hè năm ngoái.
Trump cho phép điều tra thương mại Trung Quốc (VOA, 15/08/2017)
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 14/8 vừa ký văn kiện cho phép điều tra nạn Trung Quốc đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ và tuyên bố rằng đây là ‘một bước lớn.’
Tổng thống Donald Trump giơ bản ghi nhớ đã ký cho phép điều tra thương mại Trung Quốc ngày 14/8/17.
Lệnh của Tổng thống chỉ đạo Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer quyết định nên hay không nên điều tra các hành xử thương mại của Trung Quốc xem Bắc Kinh có buộc doanh nghiệp Mỹ hoạt động ở Trung Quốc phải chuyển giao sở hữu trí tuệ cho Trung Quốc hay không.
"Đại sứ Lighthizer, ông được quyền xem xét mọi phương án có thể", Tổng thống Trump tuyên bố trước khi ký vào bản ghi nhớ.
"Đây mới chỉ là bước khởi đầu", ông Trump nhấn mạnh.
Trước đó, truyền thông nhà nước Trung Quốc nói việc Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh điều tra cách làm ăn ‘không công bằng’ của Trung Quốc, có thể dầu độc các quan hệ song phương.
Động thái có thể dẫn tới việc Mỹ tăng mạnh thuế quan đánh trên hàng hóa Trung Quốc được đưa ra trong bối cảnh ông Trump đang hối thúc Trung Quốc phải làm nhiều hơn nữa để kiềm hãm chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân của Bắc Triều Tiên, và ông đe dọa có thể có hành động quân sự chống lại Bình Nhưỡng.
Ông Trump trước đây tỏ ý ông sẵn sàng nhẹ tay hơn với Bắc Kinh nếu Trung Quốc hành động quyết liệt hơn để kiềm hãm Bắc Triều Tiên.
Trong một bài xã luận, tờ China Daily, tờ báo chính thức của Trung Quốc, nói rằng điều quan trọng thiết yếu là chính quyền Trump chớ hành động vội vã để mà hối tiếc sau này.
Một giới chức chính phủ Mỹ nhấn mạnh giải pháp ngoại giao đối với vấn đề Bắc Triều Tiên và cuộc điều tra về cách làm ăn của Trung Quốc mà phía Mỹ có thể tiến hành, "hoàn toàn không có liên hệ gì với nhau", và cuộc điều tra này không phải là một chiến thuật để tăng sức ép đối với Bắc Kinh.
****************
Trung Quốc dọa trả đũa do bị Mỹ điều tra về sở hữu trí tuệ (RFI, 15/08/2017)
Hôm 15/08/2017, Bắc Kinh dọa trả đũa Hoa Kỳ sau khi Washington thông báo mở điều tra nhằm vào Trung Quốc trong hồ sơ sở hữu trí tuệ.
Thỏa thuận thương mại chống hàng giả ACTA (Accord Commercial Anti Contrefaçon), phương tiện bảo vệ sở hữu trí tuệ toàn cầu - Getty Images/Caroline Purser
Hôm qua, tổng thống Donald Trump đã ký lệnh cho đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer mở cuộc điều tra để xác định xem chính sách thương mại của Trung Quốc có gây tác hại cho các công ty Mỹ về mặt sở hữu trí tuệ hay không.
Chủ yếu Washington lo ngại về cơ chế liên doanh mà Bắc Kinh áp đặt lên các công ty Mỹ : đổi lấy việc thâm nhập thị trường Trung Quốc, các công ty này phải chấp nhận chia sẻ một phần kỹ năng công nghệ của họ cho các đối tác Trung Quốc.
Hôm nay, bộ Thương Mại Trung Quốc ra thông cáo đe dọa sẽ trả đũa Hoa Kỳ. Từ Bắc Kinh, thông tín viên Heike Schmidt gởi về bài tường trình :
"Tổng thống Mỹ Donald Trump gieo gió và có nguy cơ sẽ gặt bão. Bộ Thương Mại Trung Quốc đã cho biết là nước này sẽ không khoanh tay ngồi yên nếu Hoa Kỳ gây tổn hại đến quan hệ thương mại giữa hai nước.
Trước đó, phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh, cũng đã tuyên bố rằng, "một cuộc chiến tranh thương mại sẽ chẳng đi đến đâu, sẽ chẳng có bên nào thắng, mà bên nào cũng sẽ thua".
Không phải vô cớ mà ông Donald Trump chọn thời điểm này để cáo buộc các công ty Trung Quốc ăn cắp kỹ năng của Mỹ. Bắc Kinh đã cảnh cáo Washington : "Vấn đề bán đảo Triều Tiên và thương mại Mỹ-Trung không có liên quan gì đến nhau. Không nên dùng vấn đề này để gây áp lực trên vấn đề kia".
Đây phải là sự trùng hợp thời điểm hay thật sự là một lời cảnh cáo ? Sáng nay, nhật báo China Daily viết rằng không có nước nào trên thế giới đưa nhiều du khách đến Mỹ như là Trung Quốc. Ba triệu du khách Trung Quốc năm ngoái đã tiêu xài 28 tỷ euro khi đến Hoa Kỳ. Nếu du khách Trung Quốc tẩy chay, đây sẽ là một vố rất đau cho ngành du lịch Mỹ".
Thanh Phương
**********************
Donald Trump gia tăng sức ép trên Trung Quốc về sở hữu trí tuệ (RFI, 13/08/2017)
Theo một số quan chức chính phủ Mỹ ẩn danh, được AFP trích dẫn, tổng thống Donald Trump ngày 14/08/2017 sẽ yêu cầu Đại diện Thương Mại Mỹ Robert Lighthizer mở điều tra về các vụ chuyển giao sở hữu trí tuệ mà chính quyền Trung Quốc áp đặt đối với các doanh nghiệp Mỹ. Yêu cầu này được đưa ra trong bối cảnh cuộc khủng hoảng hạt nhân Bắc Triều Tiên đã khiến quan hệ Trung-Mỹ thêm căng thẳng.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và đồng nhiệm Trung Quốc Tập Cận Bình tại Palm Beach, ngày 07/04/2017. REUTERS/Carlos Barria/File Photo
Từ Bắc Kinh, thông tín viên RFI Heike Schmidt cho biết phản ứng của Trung Quốc :
"Hai chiếc găng đấu quyền Anh bằng da mầu đỏ, với hình cờ Trung Quốc bên tay trái và cờ Mỹ bên tay phải. Với hình ảnh cắt ghép này, tờ Nhân Dân Nhật Báo phản ứng về lời đe dọa của Mỹ cùng thông điệp : Trong cuộc chiến thương mại, Trung Quốc sẵn sàng so găng.
Bộ Thương Mại Trung Quốc bắn tiếng rằng tốt hơn hết Hoa Kỳ nên tuân theo thủ tục của Tổ Chức Thương Mại Thế Giới (WTO). Thực vậy, khi gia nhập WTO vào năm 2001, Trung Quốc đã giành được quyền hạn chế các công ty nước ngoài thâm nhập vào các lĩnh vực trọng điểm như sản xuất ô tô hoặc viễn thông. Cách duy nhất để hoạt động tại Trung Quốc là thành lập các công ty liên doanh với các doanh nghiệp Nhà nước. Dĩ nhiên, doanh nghiệp Trung Quốc có thể tận dụng được kiến thức, kĩ năng của phương Tây.
Trên trang China Daily, một chuyên gia khác cho rằng : "Từ 20 năm nay, Hoa Kỳ điều tra về các công ty của chúng ta nhưng điều này không ngăn cản được nền kinh tế Trung Quốc phát triển".
Thông báo của Mỹ không khiến Bắc Kinh ngạc nhiên nhưng lại được đưa ra vào thời điểm rất nhạy cảm do cuộc khủng hoảng Bắc Triều Tiên. Donald Trump tìm mọi cách buộc Bắc Kinh "làm hơn nữa" để thuyết phục Bình Nhưỡng".
Thu Hằng
