Rò rỉ phòng thí nghiệm Trung Quốc có thể là nguyên nhân gây ra đại dịch Covid-19

Giám đốc Cơ quan Điều tra Liên bang Hoa Kỳ (FBI) Christopher Wray hôm thứ Ba (28/2) cho biết FBI đánh giá rằng một vụ rò rỉ từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, Trung Quốc, có khả năng đã gây ra đại dịch Covid-19, theo Reuters. Tuy nhiên, phát biểu này ngay lập tức bị phía Trung Quốc lên án.

Giám đốc FBI Christopher Wray.

Ông Wray nói với đài Fox News : "Từ lâu FBI đã đánh giá rằng nguồn gốc của đại dịch rất có thể là một sự cố tiềm ẩn trong phòng thí nghiệm ở Vũ Hán".

Phát biểu của ông Wray được đưa ra tiếp theo sau một bản tin của tờ Wall Street Journal vào ngày 26/2 nói rằng Bộ Năng lượng Hoa Kỳ đã đánh giá với độ tin cậy thấp về nguyên nhân đại dịch là do rò rỉ ngoài ý muốn từ phòng thí nghiệm ở Trung Quốc.

Bản tin cho biết có bốn cơ quan khác, cùng với cộng đồng tình báo quốc gia Hoa Kỳ, vẫn đánh giá rằng đại dịch có khả năng là kết quả của sự lây truyền tự nhiên và còn hai cơ quan vẫn chưa đi đến kết luận.

Phát ngôn viên an ninh quốc gia của Nhà Trắng John Kirby hôm 27/2 cho biết chính phủ Hoa Kỳ vẫn chưa có kết luận chắc chắn và sự đồng thuận về nguồn gốc của đại dịch.

Ông Wray cho biết ông không thể chia sẻ nhiều chi tiết về đánh giá của FBI vì chúng là tài liệu mật.

Ông cáo buộc chính phủ Trung Quốc "đã cố hết sức mình để ngăn chặn và gây hoang mang" cho những nỗ lực tìm hiểu về nguồn gốc của đại dịch của Hoa Kỳ và những nước khác.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Tư (1/3) kêu gọi Hoa Kỳ ngừng chính trị hóa việc truy xuất nguồn gốc Covid-19 và nguồn gốc của đại dịch.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mao Ninh nói trong một cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh rằng "Cộng đồng tình báo Hoa Kỳ khét tiếng về gian lận và lừa dối, kết luận mà họ đưa ra không có chút uy tín nào".

Bà Mao nói thêm : "Chúng tôi kêu gọi phía Hoa Kỳ tôn trọng khoa học và sự thật, ngừng chính trị hóa vấn đề truy xuất nguồn gốc của virus Covid-19".

(Reuters)

Nguồn : VOA, 01/03/2023

"Tôi đã làm việc với phòng thí nghiệm Vũ Hán – Tôi đã cố cảnh báo họ và tôi biết Covid là một vụ rò rỉ phòng thí nghiệm…"

Hàng chục chuyên gia cho rằng Covid có thể đã trốn thoát khỏi phòng thí nghiệm Vũ Hán

Một nhà khoa học làm việc chặt chẽ với phòng thí nghiệm Vũ Hán đã tuyên bố Covid đã được biến đổi gen – và bị rò rỉ từ cơ sở nghiên cứu này.

Tiến sĩ Andrew Huff, cựu phó chủ tịch của EcoHealth Alliance, tuyên bố đã ủng hộ điều mà ông cho là một trong những vụ che đậy vĩ đại nhất trong lịch sử – và là "thất bại tình báo lớn nhất của Hoa Kỳ kể từ ngày 11/9".

Viện Virus học Vũ Hán – một phòng thí nghiệm bảo mật cao chuyên về virus corona – đã ở trong tâm bão khi các câu hỏi nổ ra về việc liệu Covid có thể trốn thoát khỏi phòng thí nghiệm của nó hay không.

Cả Trung Quốc và phòng thí nghiệm đều kịch liệt phủ nhận mọi cáo buộc – nhưng bằng chứng về vụ rò rỉ phòng thí nghiệm đã chồng chất trong hai năm qua khi các nhà khoa học, nhà nghiên cứu và chính phủ săn lùng câu trả lời và đưa ra bằng chứng.

Hàng chục chuyên gia cho rằng Covid có thể đã trốn thoát khỏi phòng thí nghiệm Vũ Hán thông qua một nhà nghiên cứu bị nhiễm bệnh, xử lý chất thải không đúng cách hoặc có khả năng vi phạm an ninh tại địa điểm.

Ngay cả người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới cũng tin rằng Covid đã bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm sau một "tai nạn thảm khốc".

Trong cuốn sách mới của mình – Sự thật về Vũ Hán – người tố giác, Tiến sĩ Huff tuyên bố đại dịch là kết quả của việc chính phủ Hoa Kỳ tài trợ cho kỹ thuật di truyền nguy hiểm của coronavirus ở Trung Quốc.

Nhà dịch tễ học cho biết các thí nghiệm han cường chức năng của Trung Quốc – được thực hiện với an toàn sinh học kém chất lượng – đã dẫn đến rò rỉ phòng thí nghiệm tại Viện Virus học Vũ Hán do Hoa Kỳ tài trợ.

"EcoHealth Alliance và các phòng thí nghiệm nước ngoài đã không có các biện pháp kiểm soát thích hợp để đảm bảo an toàn sinh học và quản lý rủi ro, cuối cùng dẫn đến rò rỉ phòng thí nghiệm tại Viện Virus học Vũ Hán", ông nói trong cuốn sách độc quyền của mình. Bản sao phát hành đã được cung cấp cho The Sun Online.

EcoHealth Alliance đã nghiên cứu các loại coronavirus khác nhau ở loài dơi trong hơn mười năm với sự tài trợ của Viện Y tế Quốc gia – và đã phát triển mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với phòng thí nghiệm Vũ Hán.

Tiến sĩ Huff, người đã làm việc tại EcoHealth Alliance từ năm 2014 đến năm 2016 và giữ chức phó chủ tịch từ năm 2015, làm việc trong bộ phận mật của chương trình nghiên cứu với tư cách là nhà khoa học của chính phủ Hoa Kỳ.

Cựu quân nhân, đến từ Michigan, cho biết tổ chức này đã dạy cho phòng thí nghiệm Vũ Hán "các phương pháp tốt nhất hiện có để chế tạo coronavirus dơi để tấn công các loài khác" trong nhiều năm.

Và ông tuyên bố "Trung Quốc đã biết ngay từ đầu rằng đây là một tác nhân biến đổi gen".

Ông nói : "Chính phủ Hoa Kỳ phải chịu trách nhiệm về việc chuyển giao công nghệ sinh học nguy hiểm cho Trung Quốc".

Phát biểu với The Sun Online, Tiến sĩ Huff nói han : "Tôi vô cùng sợ hãi trước những gì mình nhìn thấy. Chúng tôi đã chuyển giao cho họ công nghệ vũ khí sinh học".

Trong cuốn sách của mình, chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm mới nổi tuyên bố "các nhà khoa học tham lam đã giết han triệu người trên toàn cầu" – và thậm chí còn cho rằng chính phủ Hoa Kỳ đã che đậy điều đó.

Các cựu giám đốc tình báo và các nhà ngoại giao đã tuyên bố Covid đã bị rò rỉ từ một phòng thí nghiệm Vũ Hán trong "vụ che đậy thế kỷ".

Tiến sĩ Huff nói : "Không nên ngạc nhiên khi người Trung Quốc nói dối về sự bùng phát của SARS-CoV-2 và sau đó cố gắng hết sức để làm han có vẻ như căn bệnh này xuất hiện một cách tự nhiên".

"Phần gây sốc của tất cả những điều này là cách chính phủ Hoa Kỳ đã nói dối tất cả chúng ta".

Năm 2009, phòng thí nghiệm Vũ Hán bắt đầu hợp tác với EcoHealth Alliance trong một chương trình của USAID – có tên là Dự đoán/Predict – tập trung vào các mối đe dọa đại dịch mới nổi.

Dự đoán/Predict được thiết kế để giúp phát hiện và tìm ra vi-rút lây từ động vật sang người có khả năng gây đại dịch – bao gồm cả vi-rút corona.

Shi Zhengli – nhà virus học Vũ Hán, người nổi tiếng với biệt danh "Người dơi" – hy vọng chương trình này sẽ tạo ra một hệ thống cảnh báo sớm về đại dịch.

Nhưng vào năm 2014, Tiến sĩ Huff được yêu cầu xem xét một đề xuất tài trợ tiết lộ rằng công việc đạt được mục đích đang được thực hiện để tạo ra SARS-CoV-2 – gây ra Covid.

Nghiên cứu cho thấy vi-rút được cải tiến để dễ dàng lây nhiễm sang người hơn nhằm giúp các nhà nghiên cứu kiểm tra các lý thuyết khoa học, phát triển công nghệ mới và tìm ra phương pháp điều trị các bệnh truyền nhiễm.

Nhưng phương pháp nghiên cứu rủi ro này có thể gây ra những lo ngại về an toàn và an ninh – và nó bị cấm ở nhiều quốc gia.

Ban đầu nó bị cấm ở Hoa Kỳ vào năm 2014 – nhưng đã được NIH giới thiệu lại vào năm 2017.

Tiến sĩ Huff nhận ra rằng EcoHealth Alliance đang hợp tác chặt chẽ với phòng thí nghiệm Vũ Hán để đạt được nghiên cứu chức năng, với sự hỗ trợ của USAID – một cơ quan của chính phủ Hoa Kỳ.

Ông sớm nhận ra rằng virus sẽ không bao giờ xuất hiện trong tự nhiên và đã được phát triển thành một mầm bệnh mạnh hơn nhiều trong phòng thí nghiệm.

Tiến sĩ Huff tin rằng Covid đã được biến đổi gen ở Vũ Hán thông qua nghiên cứu chức năng do chính phủ Hoa Kỳ tài trợ – và an toàn sinh học kém đã dẫn đến rò rỉ phòng thí nghiệm.

Ông nói : "EcoHealth Alliance đã phát triển SARS-CoV-2 và chịu trách nhiệm phát triển tác nhân SARS-CoV-2 trong thời gian tôi làm việc tại cơ quan này".

Mặc dù ông chỉ ra rằng ông không thấy bằng chứng nào về việc Trung Quốc cố tình phát tán virus.

Tiến sĩ Huff tin rằng dự án do Hoa Kỳ tài trợ "chủ yếu là một cuộc thám hiểm toàn cầu để tìm kiếm coronavirus" để thực hiện công việc chức năng hoặc để thu thập thông tin tình báo – thay vì ngăn chặn các đại dịch trong tương lai.

"Vào thời điểm đó, tôi cảm thấy dự án giống như thu thập thông tin tình báo hơn là nghiên cứu và phát triển khoa học", ông nói trong cuốn sách của mình.

Nhà khoa học cho biết chương trình PREDICT không thu thập dữ liệu đáng lẽ phải như vậy – và ông nói với The Sun Online rằng nó dường như là một "hoạt động tình báo khổng lồ".

Ông cáo buộc Hoa Kỳ đang sử dụng dự án để đánh giá khả năng vũ khí sinh học của các phòng thí nghiệm nước ngoài – bao gồm cả Viện Virus học Vũ Hán.

Âm thanh báo động

Trong cuộc họp với các giám đốc điều hành han đầu vào năm 2015 và 2016, Tiến sĩ Huff cho biết ông đã han lên hồi chuông cảnh báo về các rủi ro về an toàn sinh học và an ninh sinh học trong các phòng thí nghiệm hợp đồng.

Ông nói : "Tôi lo ngại rằng EcoHealth Alliance không có đủ tầm nhìn hoặc kiến ​​thức trực tiếp về những gì đang xảy ra tại các phòng thí nghiệm nước ngoài do EcoHealth Alliance ký hợp đồng và quản lý".

Tiến sĩ Huff cho biết các quan chức chính phủ Hoa Kỳ một lần nữa đưa ra cảnh báo vào tháng 1 năm 2018 về phòng thí nghiệm Vũ Hán – bao gồm cả sự thiếu hụt lớn các chuyên gia cần thiết để quản lý an toàn nghiên cứu về các loại coronavirus chết người.

Và khi Covid xuất hiện vào cuối năm 2019, ông nói rằng Trung Quốc "và một số cộng tác viên của chính phủ Hoa Kỳ tại Bộ Ngoại giao, USAID và Bộ Quốc phòng đã chuyển sang chế độ che đậy hoàn toàn".

Tiến sĩ Huff cho biết ông "có lý do chính đáng để tin rằng chính phủ Hoa Kỳ đã được cảnh báo về đợt bùng phát vào tháng 8 hoặc tháng 10 năm 2019".

Ông đã rời khỏi EcoHealth Alliance vào năm 2016 "do có nhiều lo ngại về đạo đức đối với công trình khoa học và EcoHealth Alliance nói chung".

Nhưng vào cuối năm 2019, ông ngờ được mời vào một vị trí tại Cơ quan Dự án Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến (DARPA) – và được thông báo rằng ông sẽ cần giấy phép an ninh han đầu và máy đo nói dối cho công việc.

Tiến sĩ Huff hiện tin rằng ông đã được tiếp cận cho vai trò này để giữ cho ông im lặng về nguồn gốc của Covid.

"Tôi tin rằng những người làm việc trong chính phủ Hoa Kỳ có khả năng xác định tôi là một nguy cơ khi biết trước rằng sự kiện xuất hiện dịch bệnh SARS-CoV-2 là hậu quả của việc chính phủ Hoa Kỳ tài trợ cho công nghệ di truyền của SARS-CoV-2 trong nước và ở nước ngoài", ông nói trong cuốn sách của mình.

"Nếu tôi chấp nhận vị trí này, thì tôi nghi ngờ rằng DARPA sẽ tiết lộ thông tin bị hạn chế cho tôi, điều này sẽ ngăn cản tôi thảo luận công khai bất kỳ thông tin nào trong số này, giống như tôi đã và đang làm bây giờ".

Ông nói han : "Khoảng một tháng sau khi đại dịch bắt đầu và tôi đã kiên quyết rằng SARS-CoV-2 là một tác nhân nhân tạo, tôi đột nhiên nhận ra động lực và sự kiên trì tiềm han để tuyển dụng tôi là gì".

"Cộng đồng tình báo nhận ra rằng tôi là người duy nhất ở vị trí cấp cao đã rời EHA và việc tôi làm việc ngoài tầm kiểm soát của chính phủ khiến tôi trở thành mối đe dọa đối với chương trình nghị sự của họ".

Tiến sĩ Huff tin rằng các quan chức chính phủ đã giao cho ông vai trò này để ông có thể "tuyên thệ im lặng cho đến hết đời".

Khi bắt đầu làm sáng tỏ cáo buộc bao che rộng rãi của chính phủ Hoa Kỳ, ông nói rằng chính quyền đã phát động một chiến dịch quấy rối lớn chống lại ông.

Ông tuyên bố máy bay không người lái cấp quân sự thường xuất hiện ở nhà ông, ông bị theo dõi ở siêu thị bị theo dõi bởi những phương tiện không xác định.

Tiến sĩ Huff kể từ đó đã đệ đơn kiện với Renz Law LLC chống lại EcoHealth Alliance ở bang New York.

Viện Y tế Quốc gia trước đó đã tuyên bố trong một lá thư gửi Quốc hội rằng virus dơi mà EcoHealth Alliance đang nghiên cứu ở Vũ Hán không thể trở thành virus gây ra Covid.

Sự thật về Vũ Hán : Làm thế nào tôi phát hiện ra lời nói dối lớn nhất trong lịch sử của Tiến sĩ Andrew Huff sẽ ra mắt vào ngày 6 tháng 12

Vũ Quang (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 05/12/2022

Chính quyền Vũ Hán tại Trung Quốc vào hôm qua 08/08/2021 đã loan báo kết thúc chiến dịch tiêm chủng cho 11 triệu cư dân của thành phố. Đà lây lan của biến thể Delta có dấu hiệu bị kềm hãm tại Trung Quốc, nhưng cái giá phải trả là những hạn chế đi lại mới, việc phong tỏa chặt chẽ nhiều khu phố và thậm chí cả thành phố nơi mà cư dân đang được xét nghiệm đại trà.

Xét nghiệm Covid-19 tại nhà máy sản xuất phụ tùng xe hơi Vũ Hán, Hồ Bắc, Trung Quốc, ngày 04/08/2021. STR AFP

Dịch bệnh diễn biến như trên trong bối cảnh một số chuyên gia Trung Quốc bắt đầu kêu gọi chính quyền xét lại chiến lược Zero Covid, tức là "triệt tiêu Covid".

Tại Bắc Kinh, Stéphane Lagarde, thông tín viên thường trú của RFI nhận định :

Chúng ta có nên tiếp tục con đường tiến đến việc triệt tiêu Covid hay không ? Đây là câu hỏi được nhà dịch tễ học chính của Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát Dịch bệnh Trung Quốc đặt ra vào cuối tuần qua. Theo ông Tăng Quang (Zeng Quang), "phần lớn các trường hợp nhẹ lẽ ra không nên tạo ra quá nhiều áp lực và phản ứng hoảng loạn".

Quả thực là đã có nhiều cảnh hoảng loạn ở một số nơi trong tháng qua khi nhân viên y tế trong quần áo bảo hộ xuất hiện trở lại trên đường phố Trung Quốc. Hàng loạt siêu thị bị vét sạch, nhiều ngôi làng lập rào chắn như thời đại dịch bắt đầu ở Vũ Hán, chưa kể đến các biện pháp trừng phạt : Hơn 30 quan chức tại bốn tỉnh của Trung Quốc bị dịch bệnh ảnh hưởng, đã bị trừng phạt vì thiếu cảnh giác và hiệu quả trong việc ứng phó với cuộc khủng hoảng y tế.

Chính sách tuyệt đối không khoan nhượng với virus này đã dẫn đến các biện pháp hạn chế mới vào cuối tuần này. Giờ đây, cư dân một khu vực bị dịch sẽ phải đợi 14 ngày sau khi địa phương không thêm bất kỳ ca lây nhiễm nào, mới được đến thủ đô Bắc Kinh.

Biện pháp cực kỳ nghiêm ngặt này có thể ngăn chặn các đợt lây nhiễm, nhưng chiến lược này về lâu về dài rất tốn kém và sẽ mất đi tính hữu dụng khi người dân được tiêm chủng.

Theo nhân vật lãnh đạo Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát Dịch bệnh Trung Quốc thì "một cách tiếp cận mới có lẽ sẽ phải được áp dụng" nhân dịp Thế Vận Hội Mùa Đông Bắc Kinh sắp diễn ra vào năm tới.

Trọng Nghĩa

Covid-19 : "Đời vẫn đẹp" ở Vũ Hán ?

"Bốn giai đoạn tháo gỡ phong tỏa cho nước Pháp" cho dù dịch vẫn bị Covid-19 đe dọa ; "Chống bất bình đẳng xã hội, ưu tiên của tổng thống Biden" : đó là hai chủ đề gần như phủ kín các tờ báo Paris ngày 30/04/2021. Nhưng trước hết La Croix đưa độc giả đến Vũ Hán nơi mà "cuộc sống đã trở lại bình thường như trước thời đại dịch".

Một lễ hội ánh sáng tổ chức trong một khu phố mua sắm của Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc ngày 23/03/2021. AFP - STR

Vào lúc nhiều nơi trên thế giới quyền tự do đi lại bị giới hạn tránh để virus corona lây lan, bài báo trên tờ La Croix mở đầu bằng câu nói của một phụ nữ 32 tuổi : ở Trung Quốc, "không cần xét nghiệm PCR để được quyền đi lại, người ta không bị hạn chế du lịch".

Là chủ của một phòng tập thể dục ở Thành Đô, tháng trước phụ nữ này đáp máy bay đến Hải Nam về thăm cha mẹ. Nhờ những biện pháp chống dịch "cực kỳ khắt khe" và gần như khóa chặt cửa với người nước ngoài từ nhiều tháng, Trung Quốc đã "thành công khống chế đại dịch". Giờ đây, "dân Trung Quốc cảm thấy an toàn trên đất nước họ và ngỡ ngàng thấy phần còn lại của thế giới tiếp tục chống chọi với dịch bệnh".

Hiệu trưởng một trường học tư tại Hàng Châu, nói với phóng viên Pháp là tại nơi ông cư ngụ "trên đường phố, không ai phải đeo khẩu trang". Hàng ngàn người tụ tập trong những buổi hòa nhạc hay lễ hội. Một trong những tiếng nói đầu tiên tại Vũ Hán ngày này năm 2020 chỉ trích Đảng cộng sản Trung Quốc "đã hy sinh tự do của các công dân, vì sức khỏe cộng đồng", nay nhìn nhận là "chính phủ Trung Quốc có lý" khi áp đặt các biện pháp khắt khe đó.

Vừa dọn về sống ở Thượng Hải từ ba tháng nay với hai con, bà cho biết hàng tháng vẫn được trở về Vũ Hán thăm chồng và song thân. Phụ nữ này tâm sự "Bên cạnh những vết thương quá khứ (…)  giờ đây, đời đang đẹp tại Trung Quốc".

Đọc đến đây, độc giả của báo La Croix hơi ngạc nhiên, nhất là khi biết rằng tác giả bài viết là Dorian Malovic, một cây bút không dễ dành cho Bắc Kinh những lời khen tặng. Ở phần thứ nhì của bài báo, ông thuật lại "cái giá" phải trả để có được cuộc sống tươi đẹp đó : từ tháng 3/2020 đến nay, ngay cả những công dân Trung Quốc sóng ở hải ngoại, khi trở về nước phải trải qua hai đợt cách ly, tối thiểu là 21 ngày. Mười bốn ngày đầu là ở Thượng Hải hay Quảng Đông trước khi được chuyển về đến địa phương nơi có gia đình. Và ở đó lại phải đợi thêm từ 7 đến 14 ngày cách ly giai đoạn hai.

Thế giới bên ngoài chỉ còn là "kỷ niệm"

Đối với người nước ngoài, vào Trung Quốc gần như là "nhiệm vụ bất khả thi" ngoại trừ một số trường hợp rất đặc biệt nếu có thẻ lao động hay thuộc diện nhân viên hoạt động nhân đạo.

Nhưng ngay trong trường hợp này, một hành khách từ Tunis, đến Thượng Hải phải trải qua ba đợt xét nghiệm PCR và sau 14 ngày bị cách ly ở khách sạn tại Thượng Hải, thì hành khách phải thanh toán hóa đơn 2.000 euro. Khi rời khách sạn, hành khách người ngoại quốc này lại phải tự cách ly thêm 7 ngày nữa trước khi được hòa mình vào cuộc sống của những người chung quanh.

Dorian Malovic bình luận : "Nếu như cả thế giới vẫn phải đương đầu với những làn sóng dịch, với những chiến dịch tiêm chủng thì về mặt y tế, Trung Quốc sống trong một quả bóng an toàn, hoàn toàn biệt lập với thế giới bên ngoài. Một ốc đảo ngoài vòng kềm tỏa của virus corona ở giữa đại dương, nơi mà giông bão vẫn dồn dập đe dọa". Đó là một nước Trung Hoa bị "cô lập" và co cụm. Nhà văn Alexandre Labruffe sống nhiều năm tại Vũ Hán ví von "với những người dân Trung Quốc, thế giới bên ngoài đang xa dần và chỉ còn là một kỷ niệm xa vời trong ký ức". Với những biến thể của siêu vi corona không chắc Trung Quốc sớm mở lại các đường biên giới.   

Thâm Quyến, thung lũng công nghệ Silicon Valley của Trung Quốc

Liệu Thâm Quyến và vịnh Đại Bằng có thể thay thế Silicon Valley trong vùng vịnh San Francisco để trở thành thung lũng công nghệ của thế giới ?

Trong bài thời luận của Le Monde mang tựa đề "Quốc gia công ty khởi nghiệp của Tập Cận Bình", Alain Frachon mở đầu một cách hóm hỉnh : "Ngay cả khi ngủ, ông Tập cũng nằm mơ thấy Trung Quốc trở thành nền kinh tế tân tiến nhất thế giới. Ông âu yếm ngắm nhìn vịnh Đại Bằng liên tưởng nơi này sẽ qua mặt vịnh San Francisco của Mỹ. Thâm Quyến là bàn đạp cho một thung lũng công nghệ Trung Quốc", tương tự như Silicon Valley của Mỹ. Đây không chỉ là một tính toán thuần túy về kinh tế mà còn là một vấn đề mang tính "chiến lược và chính trị" trong cuộc đọ sức với Hoa Kỳ.

Về mặt chiến lược, với Tập Cận Bình, tên lửa không là công cụ duy nhất để thống lĩnh thế giới mà giờ đây cuộc đọ sức để chiếm đoạt cương vị hàng đầu đã chuyển sang cả lĩnh vực công nghệ. Ngoài ra đây còn là một bài toán chính trị khi mà Bắc Kinh muốn chứng minh rằng một chế độ độc đoán và mô hình tư bản theo kiểu Trung Quốc có thể đồng hành : "chưa một quốc gia nào tạo ra nhiều của cải trong trong một thời gian ngắn như Trung Quốc đã làm" như ghi nhận của giáo sư Jean-Pierre Landau, trường Khoa học Chính trị Paris.

Trong thời điểm này, chủ tịch Tập Cận Bình đủ tự tin để tuyên bố "mô hình xã hội chủ nghĩa theo kiểu Trung Quốc" đã chứng minh "tràn đầy nhựa sống" và là môi trường thuận lợi cho sự sáng tạo. Nói cách khác, theo Le Monde, lãnh đạo Bắc Kinh hoàn toàn tin tưởng rồi đây Thâm Quyến sẽ thay thế San Francisco.

Câu hỏi đặt ra là môi trường chính trị Trung Quốc có thuận lợi cho sự sáng tạo hay không ? Làm thế nào để những đầu óc sáng tạo có chỗ đứng trong một chế độ không chấp nhận bất kỳ một tiếng nói bất đồng nào và tất cả phải tuân theo ý Đảng ? Kinh tế gia Philippe Aghion trường Collège de France khẳng định "sự sáng tạo cần một nền dân chủ (…) cần quyền lực đối trọng", cần một hệ thống tư pháp độc lập, và một "xã hội dân sự cảnh giác và năng động".

Thêm một khác biệt nữa giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc : đó là ở Mỹ các trường đại học như Stanford hay Berkeley ở California được tự do bao nhiêu thì các trường đại học của Trung Quốc lại trong vòng kềm tỏa của chế độ bấy nhiêu. Đảng cộng sản nước này vừa ra lệnh đóng một trường cao đẳng thương mại được ví như một "Harvard của Trung Quốc" chỉ vì sáng lập viên và chủ tịch của trường là ông chủ Alibaba vừa bị thất sủng. Cách nay hai năm, đại học Phúc Đán (Fudan) danh tiếng của Thượng Hải đã phải xóa bỏ cam kết "tự do tư duy" trong chương trình đào tạo sinh viên !

Mỹ đi theo con đường xã hội chủ nghĩa ?

Nhìn đến các bài báo nói về diễn văn của tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden trước Quốc hội lưỡng viện cách nay hai hôm, độc giả có cảm tưởng các cây bút bình luận vẫn còn choáng váng với kế hoạch kinh tế mang nặng màu sắc của cánh tả : Le Monde nghi nhận "Joe Biden muốn tăng thuế đánh vào những thành phần giàu có nhất", "dẹp bỏ những khoản ưu đãi thuế khóa cho người giàu". Tờ Le Figaro thiên hữu chạy tựa lớn : "Chống bất công xã hội, ưu tiên của Joe Biden". Libération nhấn mạnh đến các biện pháp "giảm thuế cho giới trung lưu" đầu tư hàng cả ngàn tỷ đô la vào các hệ thống giáo dục và y tế, miễn phí cho học sinh mẫu giáo, cho hai năm đầu ở cấp đại học, đầu tư thêm 2.300 tỷ để phát triển cơ sở hạ tầng, tăng thuế doanh nghiệp… Báo kinh tế Les Echos nói đến mục tiêu "giảm 50% số trẻ em sống trong cảnh nghèo khó" vào cuối năm 2021.

Khó có thể hình dung một vị tổng thống Hoa Kỳ trăn trở khi thấy "tài sản của 650 nhà tỷ phú Mỹ đã tăng thêm 1.000 tỷ đô la nhờ đại dịch, trong lúc 20 triệu dân Hoa Kỳ mất việc" vì siêu vi corona.

Nước Mỹ trên hết với phong cách Biden

Cũng Les Echos trong bài xã luận cảnh báo, công luận quốc tế chớ có nhầm về chính sách của tổng thống Biden : đành rằng ông muốn tiến trình phục hồi kinh tế càng lan rộng đến nhiều người Mỹ chừng nào thì tốt chừng nấy, nhưng "tinh thần liên đới đó không thoát ra ngoài biên giới của Hoa Kỳ". Nói cách khác, chính sách kinh tế của Joe Biden không hơn không kém khẩu hiểu "America First" của người tiền nhiệm là ông Donald Trump.

Điều đó có nghĩa là nước Mỹ tiếp tục ngăn cản Trung Quốc trở thành cường quốc số 1 toàn cầu. Nhà Trắng trong tay vị tổng thống đảng Dân chủ này tuy mạnh mẽ tuyên bố dành ưu tiên cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, nhưng Châu Âu chớ vội cho rằng Mỹ sẽ chấp nhận đóng thuế carbon. Nhìn đến phản ứng của Washington trước thảm cảnh y tế và nhân đạo của Ấn Độ đang phải đối mặt với Covid-19, Châu Âu cũng chớ hy vọng hão huyền vào một sự liên đới nào đó của chính quyền Biden trên phương diện này khi mà Biden từng từ chối xuất khẩu vac-xin Pfizer-Moderna sang Châu Âu !  

2.000 tỷ đô la chi tiêu quân sự

Nước Mỹ và thế giới có bị khủng hoảng kinh tế hay không thì chi tiêu quân sự toàn cầu trong năm 2020 vẫn đạt mức cao nhất từ trước tới nay.

Cũng báo Les Echos lưu ý độc giả, trong 26 năm liên tiếp, Trung Quốc tăng ngân sách quốc phòng và "hầu hết các nước láng giềng" của ông khổng lồ Châu Á này cũng chưa bao giờ hào phóng như trong năm vừa qua. GDP toàn cầu giảm 4,4 % trong năm 2020 dưới tác động của dịch Covid-19, nhưng chi phí quân sự của thế giới tăng 2,6 % trong cùng thời kỳ, đạt gần 2.000 tỷ đô la.

Theo báo cáo của viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm công bố hôm 26/04/2020, hơn một nửa khoản chi tiêu nói trên xuất phát từ "Mỹ và Trung Quốc". Năm quốc gia hào phóng nhất chiếm 62% doanh thu của các nhà sản xuất. Hoa Kỳ dẫn đầu bảng với gần 780 tỷ đô la, Trung Quốc đứng thứ nhì với 252 tỷ, Ấn Độ đứng hạng 3, Nga hạng tư và Anh Quốc hạng thứ 5.

Báo cáo của SIPRI lần này lưu ý "trong 26 năm liên tiếp" Trung Quốc tăng chi tiêu quân sự. Nhưng điểm mới của năm 2020 là tham vọng của Bắc Kinh khiến các nước Châu Á lo ngại. Từ Thái Lan đến Philippines, Úc, Nhật Bản hay Malaysia đều chưa bao giờ có ngân sách quốc phòng "lớn" như trong năm qua. Riêng trong trường hợp của Việt Nam, SIPRI không có đủ số liệu nhưng theo viện nghiên cứu này, Việt Nam "không là một ngoại lệ" so với các quốc gia vừa nêu.  

Pháp - Covid-19 : Bốn giai đoạn dỡ bỏ phong tỏa

Về thời sự Pháp, hay nói đúng hơn về quyết định được công luận Pháp mong đợi nhất đó là thông báo của tổng thống Emmanuel Macron về lịch trình từng bước dỡ bỏ các biện pháp phong tỏa chống Covid-19, các tờ báo Paris chạy tựa gần giống nhau : "Bốn giai đoạn" hay "Bốn chặng" thoát khỏi phong tỏa.

Nhưng phần bình luận về quyết định này lại thuộc về các tờ báo địa phương vì nguyên thủ Pháp dành ưu tiên cho các tờ báo này và đã nêu rõ bốn cột mốc quan trọng : đầu tuần tới dân chúng không còn bị giới hạn đi lại. Hai tuần sau đó, tức là đến giữa tháng Năm, hàng quán được mở cửa trở lại, lệnh giới nghiêm được dời lại đến 9 giờ tối. Đến đầu tháng Sáu, giới thích sống về đêm sẽ "được tự do thêm hai tiếng đồng hồ nữa" tức là đến 11 giờ khuya mới phải quay về nhà. Nhà hàng, quán cà phê được tiếp khách "ở bên trong" và người Pháp sẽ gần như được "hoàn toàn giải phóng" vào ngày 30 tháng 6. Đương nhiên đó là lộ trình được hoạch định một cách "hành chính", nhưng tất cả còn tùy thuộc vào một con siêu vi.

Do tổng thống Macron trả lời phỏng vấn của các tờ báo địa phương như Le Dauphiné Libéré, Le Progrès, Le Bien Public, Le Journal de Saône-et-Loire, Les Dernières Nouvelles d'Alsace hay L'Est Républicain, các tờ báo này bình luận "đây chẳng qua là bước chuẩn bị để Macron tái tranh cử tổng thống vào năm tới". Điện Elysée chọn các tờ báo địa phương thay vì những cái tên quen thuộc với độc giả Paris như Le Figaro, Les Echos, Le Monde hay La Croix và Libération… do tổng thống Pháp muốn là "lời nói của ông" đi sâu vào được từng nhà kể cả ở những vùng xa xôi. Về hình thức, trả lời báo giấy có vẻ thân mật, gần gũi với người dân hơn là các buổi nói chuyện trịnh trọng trên đài truyền hình như những lần trước.

Thanh Hà

Nghiên cứu chung WHO-Trung Quốc về nguồn gốc Covid-19 có nhiều điều không rõ ràng

Nghiên cứu chung WHO-Trung Quốc về nguồn gốc của Covid-19 sẽ không xua tan nghi ngờ rằng Trung Quốc không cởi mở.

Cảnh sát canh giữ nghiêm nhặt trước cổng chính của Viện nghiên cứu vi sinh học Vũ Hán

Nhiều tuần sau khi một nhóm chuyên gia từ Trung Quốc và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tiến hành một cuộc điều tra chung về nguồn gốc của Covid-19, báo cáo được công bố vào ngày 30 tháng 3, không đưa ra kết luận rõ ràng. Báo cáo cho biết giả thiết có thể khả năng xảy ra cao nhất là virus đã lây từ động vật sang người thông qua một động vật chủ trung gian. Nhưng cuộc nghiên cứu khoa học nhằm tìm ra câu trả lời chắc chắn sẽ vẫn còn gặp nhiều thách thức vì căng thẳng địa chính trị và những nỗ lực che giấu của Trung Quốc.

Báo cáo này cho biết việc mầm bệnh thoát ra từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán là "cực kỳ khó xảy ra". Thật vậy, báo cáo không khuyến nghị nghiên cứu thêm khả năng này. Nhiều nhà di truyền học và chuyên gia virus học khác không đồng ý, cho rằng lý thuyết rò rỉ trong phòng thí nghiệm vẫn hợp lý. Bình luận về bản báo cáo, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, tổng giám đốc WHO, cho biết cần phải "điều tra thêm" khả năng xảy ra sự cố trong phòng thí nghiệm.

Trung Quốc đã tức giận lên án việc đưa ra giả thuyết rò rỉ từ phòng thí nghiệm là cố ý loan truyền thuyết âm mưu. Họ sẽ rất khó chịu trước nhận xét của Tiến sĩ Tedros cũng như rất hài lòng với việc báo cáo đánh giá rằng rất ít có khả năng xảy ra sự cố này. Trung Quốc sẽ rất vui với lời kêu gọi của các chuyên gia về việc nghiên cứu sâu hơn khả năng (có xác suất xảy ra rất thấp) vi-rút có thể tồn tại trên bao bì và các bề mặt khác trong các lô hàng thực phẩm đông lạnh và tiếp tục lây nhiễm sang người. Ý tưởng này là một trong những ý tưởng mà Trung Quốc đã rất háo hức thúc đẩy. Họ muốn công dân của mình tin – và ít nhất là thế giới xem xét khả năng – rằng virus có nguồn gốc bên ngoài Trung Quốc, mặc dù các nhà khoa học thấy rất ít bằng chứng về điều đó.

Sự kiên định của Trung Quốc đối với thuyết thực phẩm đông lạnh đã thúc đẩy các biện pháp đặc biệt nhằm ngăn chặn vi rút tái nhập qua con đường này (Covid-19 đã bị loại trừ hoàn toàn trong nước). Họ đã yêu cầu kiểm tra gắt gao các lô hàng đông lạnh. Các quan chức đã đình chỉ quyền gửi các sản phẩm đông lạnh đến Trung Quốc của hàng trăm nhà cung cấp.

Thỉnh thoảng, các quan chức báo cáo việc phát hiện ra SARS-COV-2, vi rút gây bệnh Covid-19, trên bao bì thực phẩm đông lạnh. Một phát hiện như vậy, liên quan đến một sản phẩm thịt bò từ Argentina, được thực hiện vào ngày 28 tháng 3 tại một nhà kho ở Tongliao, một thành phố ở khu vực phía bắc Nội Mông. "Phản ứng khẩn cấp" đã được ban hành, huy động công an và các quan chức khác phong tỏa khu vực, đưa mọi người dân đi xét nghiệm virus corona và dọn sạch địa điểm này. Jamie Metzl, cựu thành viên Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ và là một chuyên gia di truyền học, cho biết : "Họ đang dồn rất nhiều tâm sức vào giả thuyết khó có thể xảy ra này, cố gắng nâng cao nó lên vì những lý do rõ ràng.

Báo cáo của nhóm WHO này sẽ không làm được gì nhiều để xóa tan những nghi ngờ phổ biến rằng Trung Quốc đang lợi dụng quá trình điều tra vì mục đích chính trị và không minh bạch đầy đủ. Tiến sĩ Tedros cho biết các chuyên gia đã gặp khó khăn trong việc tiếp cận dữ liệu thô từ phía chủ nhà Trung Quốc. Ông nhấn mạnh rằng các nghiên cứu trong tương lai nên "bao gồm việc chia sẻ dữ liệu kịp thời và toàn diện hơn". Tuy nhiên, Trung Quốc cho biết họ đang hoàn toàn cởi mở. Họ cũng tuyên bố rằng WHO nên điều tra xem liệu virus có nguồn gốc từ Mỹ hay không. Khi một cuộc chiến tranh lạnh mới đang hình thành, sương mù ngày càng dày.

The Economist

Nguyên tác : A joint WHO-China study of covid-19’s origins leaves much unclear, The Economist, 03/04/2021

Anh Khoa dịch

Nguồn : VNTB, 07/04/2021

Các giả thuyết về nguồn gốc Covid-19 sau cuộc điều tra của WHO ở Vũ Hán

Đúng như mọi người chờ đợi, tranh cãi lại bùng lên gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc liên quan đến nguồn gốc dịch Covid-19 sau khi nhóm chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoàn tất ngày 09/02/2021 chuyến đi điều tra ngay tại Vũ Hán, nơi dịch bệnh bùng lên cách nay hơn một năm.

Ông Peter Ben Embarek, trưởng đoàn chuyên gia WHO đến Vũ Hán điều tra về nguồn gốc virus corona, trả lời họp báo ngày 12/02/2021, tại Genève, Thụy Sĩ.  Via Reuters - Christopher Black/WHO

Ngay sau khi phái đoàn WHO rời khỏi Trung Quốc, Washington đã lập tức lên tiếng bày tỏ thái độ hoài nghi về kết quả điều tra, ngay khi các kết luận chưa được công bố, trong lúc Bắc Kinh lại vin vào một số phát biểu của các chuyên gia để xóa nhòa nguồn gốc Trung Quốc của virus gây dịch bệnh.

Bên cạnh các lập luận mang tính chất chính trị được cả Mỹ lẫn Trung Quốc đưa ra, điều thực tế cần ghi nhận là chuyến điều tra 28 ngày tại Vũ Hán của phái đoàn Tổ chức Y tế Thế giới (trong đó có 14 ngày bị cách ly) vẫn chưa làm rõ được nguồn gốc của virus gây dịch Covid-19, và các giả thuyết đưa ra từ trước đến nay vẫn còn nguyên dưới dạng giả thuyết.

Đến từ vật chủ nào ?

Trong khi chờ đợi phái đoàn điều tra của Tổ chức Y tế Thế giới công bố kết quả chính thức của chuyến công tác tại Vũ Hán, hãng tin Anh Reuters ngày 10/02 đã căn cứ vào các phát biểu riêng lẻ của một số chuyên gia có tham gia chuyến điều tra để tái phác họa 4 giả thuyết chính đang tồn tại về cách thức con virus gây ra đại dịch lây truyền qua người.

Theo ông Peter Ben Embarek, chuyên gia về bệnh động vật, trưởng nhóm chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới, giả thuyết (hay kịch bản) đầu tiên mà nhóm đã tiến hành điều tra là khả năng người bệnh tiếp xúc trực tiếp với con virus SARS-CoV-2 – tên khoa học của siêu vi gây dịch Covid-19.

Theo kịch bản này, người bệnh đã tiếp xúc trực tiếp với virus nằm trong động vật chủ là loài dơi móng ngựa. Loại virus này có thể đã lưu hành ở trong cộng đồng dân cư một thời gian trước khi tạo ra bước đột phá ở vùng Vũ Hán.

Kịch bản thứ hai, được xem là có nhiều khả năng xảy ra nhất, liên quan đến việc virus lây truyền sang người một cách gián tiếp, thông qua một loài vật trung gian mà cho đến nay chưa được xác định một cách chính xác. Ông Lương Vạn Niên (Liang Wannian), lãnh đạo Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc, cho rằng tê tê là ​​loài có nhiều khả năng là vật trung gian nhất, nhưng không thể loại trừ một số động vật khác như chồn và thậm chí cả mèo.

Khả năng thứ ba là virus gây dịch Covid-19 nằm trong loài dơi (theo kịch bản thứ nhất) hoặc một loài vật trung gian (kịch bản thứ hai) đã chạy qua nằm trong các sản phẩm của dây chuyền đông lạnh. Trong thời gian gần đây, nhiều chuyên gia Trung Quốc đã khẳng định rằng một số ổ dịch mới phát hiện tại nước này đến từ thực phẩm đông lạnh nhập khẩu, từ đó nêu ra khả năng loại thực phẩm này có thể là nguồn gốc khiến dịch bệnh bùng phát ở Vũ Hán.

Kịch bản cuối cùng là SARS-CoV-2 đã bị rò rỉ từ Viện Vi Trùng Học Vũ Hán, nơi được biết là đã nghiên cứu các chủng khác nhau của virus corona. Tuy nhiên, ông Ben Embarek đã loại trừ khả năng này và cho biết sẽ không cần phải thúc đẩy nghiên cứu thêm theo hướng này. Đối với người đứng đầu nhóm điều tra của Tổ chức Y tế Thế giới, sự cố là điều không thể loại trừ, nhưng tai nạn "rất khó xảy ra" trong trường hợp này.

Bắt đầu từ khi nào và ở đâu ?

Một câu hỏi thứ hai liên quan đến thời điểm xuất hiện chính xác của dịch bệnh vẫn chưa có được lời giải đáp. Theo các chuyên gia, mặc dù khó có khả năng dịch bệnh bùng phát trên quy mô lớn ở Vũ Hán hoặc ở các nơi khác ở Trung Quốc trước tháng 12 năm 2019, nhưng họ không loại trừ khả năng virus đã âm thầm lưu hành ở các nơi khác.

Việc virus vượt qua khoảng cách giống loài từ dơi hay từ một loài vật trung gian nào khác đến lây qua người rất có thể là dấu hiệu cho thấy là sở dĩ dịch bệnh bùng lên dữ dội ở Vũ Hán, đó là vì có điều kiện thuận lợi từ các mạng lưới buôn bán động vật hoang dã.

Marion Koopmans, một thành viên khác của nhóm chuyên gia, cho biết động vật hoang dã được bày bán ở chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán có thể đến từ các khu vực có môi trường sống của dơi được biết đến là nơi chứa virus liên quan chặt chẽ đến SARS-CoV-2.

Một trong những khu vực như vậy là tỉnh Vân Nam, miền tây nam Trung Quốc, nhưng nhóm nghiên cứu cũng đang xem xét rằng sự lây truyền qua con người đầu tiên cũng có thể xẩy ra ở vùng biên giới với Lào hoặc Việt Nam.

Cho dù chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán bị gắn liền với các ổ dịch đầu tiên, đối với các chuyên gia Trung Quốc, sự lây truyền ban đầu từ động vật sang người đã không xảy ra ở đó. Theo ông Lương Vạn Niên, vẫn chưa có đủ bằng chứng để xác định cách thức virus xâm nhập vào chợ Hoa Nam, và rõ ràng là virus cũng lưu hành ở những nơi khác ngoài Vũ Hán trong cùng một lúc.

Điều đáng nói là ông Ben Embarek thuộc Tổ chức Y tế Thế giới cũng cho rằng virus có thể được du nhập vào chợ Hoa Nam thông qua một "sản phẩm", bao gồm cả động vật hoang dã đông lạnh được biết là dễ bị nhiễm virus.

Cần nghiên cứu gì thêm ?

Những tiết lộ sơ khởi về cuộc điều tra của Tổ chức Y tế Thế giới đã làm cho Trung Quốc rất hài lòng, nhất là khi các chuyên gia quốc tế đã "loại trừ" giả thuyết virus thoát ra từ phòng thí nghiệm của họ, đồng thời chấp nhận rằng Covid-19 có thể có nguồn gốc bên ngoài Trung Quốc, thậm chí còn xem xét lập luận về virus đi theo dây chuyền đông lạnh. Tuy nhiên, giới khoa học không thể hài lòng về kết quả không thỏa đáng của cuộc điều tra do những rào cản mà Trung Quốc đã đặt ra cho nhóm điều tra quốc tế và đòi hỏi Bắc Kinh hợp tác nhiều hơn nữa.

Chuyên gia Ben Embarek cho biết Trung Quốc cần phải tìm thêm bằng chứng để chứng minh rằng luận điểm theo đó virus corona đã lưu hành trong cộng đồng sớm hơn nhiều so với tháng 12 năm 2019. Theo ông, các mẫu trong ngân hàng máu sẽ là một nơi tốt để bắt đầu.

Đối với Bắc Kinh, không cần phải tìm hiểu thêm về khả năng virus đã lây lan ở Trung Quốc trước thời kỳ được Bắc Kinh coi là bắt đầu của dịch bệnh là cuối năm 2019. Ở châu Âu, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng virus đã lưu hành ở Pháp, Ý, Tây Ban Nha kể từ tháng 11 năm 2019, nhưng Bắc Kinh hoàn toàn làm ngơ trước các nghiên cứu này, và cho rằng không có lý do gì để lần ngược về trước những trường hợp chính thức đầu tiên của tháng 12 năm 2019.

Các nhà điều tra của WHO chỉ có quyền truy cập vào các dữ liệu mà Trung Quốc muốn cung cấp cho họ, và bác bỏ các yêu cầu cung cấp đữ liệu "thô" để có thể tự phân tích, thay vì duy nhất dựa vào các kết luận có sẵn của phía Trung Quốc.

Trong thời điểm đó, guồng máy tuyên truyền của Bắc Kinh tiếp tục tung ra những lập luận bác bỏ các giả thuyết về nguồn gốc Trung Quốc của SARS-CoV-2 mà đổ lỗi cho các nước khác.

Mai Vân

Nguồn : RFI, 15/02/2021

Điều tra của WHO về virus Covid-19 :  Thái độ bất hợp tác của Trung Quốc

Thanh Phương, RFI, 12/01/2021

Mặc dù Trung Quốc cuối cùng đã để cho một phái đoàn các nhà khoa học của Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ) đến nước này để điều tra về  nguồn gốc của virus corona gây bệnh Covid-19, nhưng trên thực tế, chính quyền Bắc Kinh đã liên tục gây khó dễ cho phái đoàn điều tra.

Triển lãm về phòng chống Covid-19 ở Vũ Hán, Hồ Bắc, Trung Quốc, ngày 31/12/2021. Reuters – Tingshu Wang

Từ mùa xuân năm ngoái, WHO đã yêu cầu được đến Trung Quốc để điều tra, nhưng mãi đến thứ Năm 14/01/2021, một phái đoàn gồm 10 nhà khoa học quốc tế mới được phép đến nước này. Nhiệm vụ của họ chỉ là cố gắng truy tìm nguồn gốc của virus để hiểu được là nó đã lây sang người như thế nào.

Không nhằm tìm "thủ phạm"

Việc truy tìm nguồn gốc của virus rất quan trọng để giúp ngăn ngăn chận sự bùng phát của một đại dịch mới, đồng thời giúp cho thế giới đề ra những biện pháp phòng ngừa đối với loài súc vật này hay súc vật kia, cấm săn bắt, chăn nuôi chúng và tránh sự tiếp xúc giữa chúng với con người. Phần lớn công việc của các nhà khoa học sẽ là xác định "mắc xích còn thiếu" đã giúp cho virus SARS-CoV-2 từ một loài dơi lây lan sang người. Nhưng các thành viên của phái đoàn cũng tuyên bố là họ sẽ nghiên cứu mọi giả thuyết, tức là gián tiếp không loại trừ khả năng virus đã thoát ra từ một trong những phòng thí nghiệm virus học ở Vũ Hán.

Hôm qua, giám đốc đặc trách các vấn đề khẩn cấp y tế của WHO Michael Ryan đã nhấn mạnh mục tiêu của phái đoàn điều tra không phải là nhằm tìm ra "thủ phạm", tức là không nhằm cáo buộc bất cứ định chế nào hay bất cứ quốc gia nào. Nhưng chính quyền Bắc Kinh vẫn cứ lo ngại là trách nhiệm của họ trong việc để đại dịch lây lan ra toàn cầu sẽ bị phơi bày ra trước thế giới.

Vấn đề, là thời gian càng trôi qua, Trung Quốc càng không chấp nhận bị xem là quốc gia mà từ đó virus xuất phát. Chính vì có suy nghĩ như vậy cho nên Bắc Kinh đã tìm đủ mọi cách để cản trở công việc của phái đoàn các nhà khoa học quốc tế.

Gây khó khăn ngay từ đầu

Để chuẩn bị cho chuyến đi của phái đoàn điều tra quốc tế, mùa hè vừa qua, một nhà dịch tễ học và một chuyên gia y tế động vật đã đến Trung Quốc. Từ thời điểm đó, 10 chuyên gia của phái đoàn điều tra đã có thể họp qua mạng với các nhà khoa học Trung Quốc. Tuy nhiên, theo báo Le Monde, ngay từ đầu, đã có những cuộc mặc cả gay go giữa Trung Quốc với WHO về việc thành lập phái đoàn chuyên gia điều tra. Phái đoàn này gồm 10 chuyên gia có uy tín trong các lĩnh vực của họ, đến từ các nước Đan Mạch, Anh Quốc, Úc, Nga, Đức, Hoa Kỳ, Qatar, Nhật Bản và Việt Nam. Nhà khoa học Việt Nam tham gia phái đoàn là ông Nguyễn Việt Hùng, chuyên gia về sức khỏe cộng đồng. Ngay cả sau khi đã thống nhất với nhau về thành phần của phái đoàn điều tra, ngày giờ chuyến đi của phái đoàn điều tra đã không được xác định rõ ràng. Ban đầu WHO chỉ thông báo là chuyến đi sẽ diễn ra "vào tuần lễ đầu của tháng 01/2021". Chuyến đi theo lẽ đã bắt đầu từ thứ Tư tuần trước, nhưng vào giờ phút chót, nhiều thành viên phái đoàn mới biết là họ vẫn chưa được cấp thị thực nhập cảnh Trung Quốc. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm đó đã biện minh rằng sự trễ nải chỉ là vấn đề hành chánh : "Việc truy tìm nguồn gốc là rất phức tạp. Để bảo đảm cho công việc của nhóm chuyên gia quốc tế được suôn sẻ, cần phải tuân thủ các thủ tục cần thiết và cần có những sắp xếp đặc biệt. Hiện giờ, hai bên đang thương lượng về vấn đề này".

Lãnh đạo của WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus, vốn vẫn bị chỉ trích là quá thân thiện với Bắc Kinh, lúc đó đã không giấu được vẻ bực bội : "Tôi rất thất vọng về thông tin này, bởi vì hai thành viên của phái đoàn đã bắt đầu đi, những thành viên khác vào giờ chót lại không thể đi được".

Nay thì vấn đề đã được giải quyết xong và bộ Y Tế Trung Quốc hôm qua vừa thông báo là các nhà điều tra của WHO sẽ đến Trung Quốc vào thứ Năm tuần này và phái đoàn sẽ "tiến hành các cuộc nghiên cứu chung với các nhà khoa học Trung Quốc về nguồn gốc của virus". Nhưng Bắc Kinh vẫn không cho biết chi tiết về diễn tiến của cuộc điều tra.

Khuôn khổ hoạt động hạn chế

Người ta chỉ được biết là chuyến đi của các nhà khoa học quốc tế sẽ kéo dài từ 5 đến 6 tuần, trước hết là sẽ đến thành phố Vũ Hán, thành phố đầu tiên trên thế giới bị cách ly từ ngày 13/01/2020 và cũng là nơi có ca tử vong đầu tiên do Covid-19 được thông báo cách đây một năm, ngày 11/01/2020. Vấn đề là khi đặt chân đến lãnh thổ Trung Quốc, phái đoàn của WHO sẽ bị cách ly 2 tuần ! Đi chỉ có mấy tuần, mà lại mất 2 tuần cách ly, thì thời gian sẽ quá hạn hẹp để các nhà khoa học có thể truy tìm cặn kẽ nguồn gốc của dịch bệnh. Họ phải đợi đến cuối tháng mới đến được Vũ Hán, thành phố bị nghi là nơi xuất phát virus gây bệnh Covid-19. Hiện chưa biết là họ có được phép đi vào chợ buôn bán súc vật ở Vũ Hán, nơi từng là tâm điểm của đại dịch. Chợ này đã bị đóng cửa, được tẩy trùng và nay đã bị bít kín hoàn toàn.

Các nhà khoa học vẫn nghĩ rằng vật chủ nguyên thủy của virus gây bệnh Covid-19 là loài dơi, nhưng họ chưa biết con vật trung gian nào đã truyền virus sang người. Nhưng do Trung Quốc đã đợi đến nay mới cho phép các nhà khoa học quốc tế đến tiến hành điều tra độc lập, những dấu vết đầu tiên rất có thể sẽ không còn nữa.        

Ấy là chưa kể khi thương lượng về việc thành lập phái đoàn, phía Bắc Kinh đã buộc được WHO nhượng bộ về khuôn khổ hoạt động của các nhà điều tra. Đặc biệt, thỏa thuận giữa Trung Quốc và tổ chức của LHQ có ghi rõ là cuộc điều tra của các nhà khoa học quốc tế "sẽ dựa trên những thông tin đang có và sẽ bổ sung các thông tin đó, hơn là làm trùng với với các nỗ lực hiện có". Nói cách khác, các nhà điều tra của WHO phải dựa trên, ít ra là một phần, các kết quả điều tra của phía Trung Quốc, chứ không được tự họ tiến hành một số phân tích. Họ sẽ làm việc trên các mẫu do các nhà khoa học Trung Quốc cung cấp.

Virus là từ bên ngoài vào ?

Không biết các chuyên gia quốc tế sẽ điều tra như thế nào trong lúc mà nước chủ nhà vẫn khẳng định họ không có liên can gì đến nguồn gốc đại dịch ! Trả lời phỏng vấn trên báo chí chính thức ngày 02/01/2021, ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã khẳng định rằng "ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy là đại dịch rất có thể là do những phát tán riêng lẻ từ nhiều nơi trên thế giới". Nói cách khác, thay vì nhìn nhận đã chậm trễ trong việc thông báo các ca nhiễm đầu tiên vào tháng 12/2019 và trong việc chính thức nhìn nhận virus có thể lây từ người sang người vào tháng 1/2020, Bắc Kinh kể từ nay để cho hiểu là virus gây bệnh Covid-19 là đến từ nơi khác và chính họ đã báo động cho thế giới về đại dịch này ! Báo chí chính thức gần đây còn đua nhau khẳng định virus có thể đã nhập vào Trung Quốc qua bao bì các thực phẩm đông lạnh. Trong khi đó, các công trình nghiên cứu của thế giới đã cho thấy là mọi loại virus corona đang lan truyền hiện nay trên thế giới đều có nguồn gốc từ virus xuất hiện vào tháng 09/2019 ở Vũ Hán.

Bên cạnh đó, chế độ Bắc Kinh cũng đã lợi dụng khủng hoảng Covid để củng cố quyền lực của họ, đồng thời trấn áp những tiếng nói chỉ trích.

Cuối tháng 12 vừa qua, các lãnh đạo đảng Cộng Sản Trung Quốc đã tự khen ngợi họ về thành công trong việc kềm chế dịch Covid-19, khẳng định đó là nhờ "vai trò quyết định" của Đảng. Trong khi đó, chính quyền Bắc Kinh đã bắt giữ và kết án tù ít nhất 8 người dám chỉ trích chính sách của chính phủ vào lúc khởi đầu dịch Covid-19. Trường hợp mới nhất là nhà báo công dân Trương Triển đã lãnh án 4 năm tù vào cuối tháng 12 vì đã đăng trên mạng các bài tường thuật về tình hình dịch Covid-19 tại Vũ Hán trong những ngày đầu.

Trong bối cảnh như vậy, theo lời một thành viên của phái đoàn, chuyên gia về bệnh động vật truyền sang người Fabian Leendertz, thuộc Viện Robert Koch của Đức, không nên chờ đợi là chuyến đi đầu tiên của phái đoàn điều tra trong tháng 1 sẽ đạt được ngay các kết quả cụ thể. Nhưng ông hy vọng phái đoàn sẽ có thể trở lại Trung Quốc với một "kế hoạch cụ thể" cho giai đoạn 2 của cuộc điều tra.

Thanh Phương

Nguồn : RFI, 12/01/2021

************************

Covid-19 : Một năm sau khi bùng lên ở Vũ Hán, Trung Quốc, nguồn gốc virus vẫn chưa rõ ràng

Trọng Nghĩa, RFI, 11/01/2021

Hôm 11/01/2021 là đúng một năm ngày ca tử vong đầu tiên vì Covid-19 chính thức được ghi nhận tại Vũ Hán (Trung Quốc). Từ ngày 11/01/2020 đến nay, con virus corona chủng mới, với tên khoa học là SARS CoV2, đã lây lan ra toàn thế giới, giết chết hơn 1,9 triệu người.

Trên một phố tại Vũ Hán, Hồ Bắc, Trung Quốc, ngày 01/01/2021.  AFP – Noel Celis

Theo thống kê của hãng tin Anh Reuters, trên toàn thế giới, số ca nhiễm đã vượt qua mốc 90 triệu người vào hôm nay. Theo khu vực, Châu Âu là nơi bị nặng nhất với 25 triệu ca vượt qua hồi tuần trước, theo sau là Bắc Mỹ (22,4 triệu) và Châu Mỹ Latinh (16,3 triệu).

Tính theo quốc gia, dựa trên số liệu của Đại Học Mỹ Johns Hopkins, nước Mỹ đi đầu với hơn 22 triệu ca nhiễm, tiếp theo là Ấn Độ với hơn 10 triệu ca, và Brazil với hơn 8 triệu. Nga đứng thứ tự với gần 3,4 triệu, theo sau là Anh với hơn 3 triệu.

Bi thảm hơn là số người chết vì Covid-19, đã vượt mức 1,9 triệu nạn nhân, và đang chạm gần đến mốc biểu tượng 2 triệu người. Hoa Kỳ cũng là nước có số tử vong cao nhất (374.784), tiếp theo là Brazil (203.100), Ấn Độ (151.160), Mêhicô (133.706) và Vương quốc Anh (81.561).

Điều đáng nói là cho đến giờ, nguồn gốc chính xác của con virus corona chủng mới vẫn chưa được biết rõ.

Đặc phái viên RFI Stéphane Lagarde đã đến Vũ Hán và thử tìm hiểu xem người dân thành phố này biết gì về nguồn gốc của con virus mà nhiều người gọi là virus Vũ Hán :

Chung quanh khu chợ là những bức tường xanh, dưới một chiếc lều bạt ở ngã tư có một viên cảnh sát canh gác : Một năm sau khi đại dịch bắt đầu, chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán vẫn không được mở ra cho công chúng. Trong một chiếc áo khoác màu cam dạ quang, một nữ công nhân làm đường 56 tuổi khẳng định rằng : "đã gần một năm rồi, không còn virus ở chợ này nữa. Họ đã dọn dẹp mọi thứ. Không có cửa hàng nào được mở cửa. Mọi thứ đều đóng cửa, đều được xây tường bịt kín".

Về mặt lý thuyết, ổ dịch đầu tiên được ghi nhận và đã được tẩy trùng này có thể nằm trong số những nơi mà nhóm chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới WHO sẽ đến thăm, cũng như là phòng thí nghiệm của Trung Tâm Phòng Ngừa Dịch Bệnh ở bên cạnh.

Để hỏi xem virus đến từ đâu, chúng tôi đã gặp ngay trước chợ một sinh viên 22 tuổi, vốn mong muốn được tiếp tục học tập tại Hoa Kỳ. Đối với anh khó mà có câu trả lời rõ ràng : "Ông hỏi virus từ đâu đến, và ông nghĩ rằng nó xuất phát từ đây à ? Lúc đầu, quả đúng là mọi người đều nghĩ như vậy, nhưng bây giờ nhiều người tin rằng virus đến từ Châu Âu. Tóm lại không ai biết rõ và để khẳng định, bạn cần bằng chứng và điều đó có thể mất 10, 20 năm".

Bằng chứng cũng là điều mà một bà bán đồ chơi cho du khách trên các chiếc phà vượt song Dương Tử gần đấy đòi hỏi : "Chỉ có bằng chứng khoa học mới biết được nguồn gốc của virus corona. Và tôi đọc thấy trên internet là con virus thực ra đến từ nước ngoài. Từ ngày Vũ Hán không có trường hợp nhiễm Covid nào, phi cơ từ ngoại quốc đã quay trở lại Trung Quốc và các trường hợp nhiễm virus mới lại xuất hiện".

Phải nói là từ nhiều tháng nay, một giả thuyết về việc virus corona không phải xuất xứ từ Trung Quốc mà là ở nước ngoài, đã được một số phương tiện truyền thông và chuyên gia Trung Quốc nhắc lại. Một phái bộ của WHO đang chờ được đến Vũ Hán để điều tra.

Trung Quốc đã bật đèn xanh cho phái đoàn WHO

Nhóm chuyên gia quốc tế của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) được giao nhiệm vụ điều tra nguồn gốc của đại dịch Covid-19 sẽ đến Trung Quốc vào ngày 14/01/2021. Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đã xác nhận tin trên vào hôm nay, 11/01, nhưng không cho biết chi tiết về hành trình của phái đoàn.

Phái đoàn chuyên gia của WHO lẽ ra đến Trung Quốc từ đầu tháng, nhưng chuyến đi đã bị trì hoãn do việc Bắc Kinh không cấp visa, điều mà Trung Quốc biện minh là do "hiểu lầm".

Trọng Nghĩa

Nguồn : RFI, 11/01/2021

Virus corona : Truyền thông Trung Quốc đả phá thuyết ‘virus từ phòng thí nghiệm’

Hoàng Lan, Thoibao.de, 07/05/2020

Truyền thông Trung Quốc cáo buộc Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo là dối trá sau khi ông nói rằng có "những bằng chứng rõ ràng" cho thấy virus corona bắt nguồn từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.

Ông Pompeo nói như vậy hôm Chủ Nhật nhưng không đi vào chi tiết cụ thể.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo - Ảnh minh họa

Trong một bài xã luận đăng tải hôm thứ Ba, tờ Hoàn Cầu Thời Báo có khuynh hướng diều hâu nói rằng ông Pompeo ‘suy đồi’.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói tuyên bố của Mỹ là "mang tính suy đoán", và rằng tổ chức này chưa hề thấy có "bằng chứng cụ thể" nào.

Các bài xã luận trên truyền thông Trung Quốc thường đưa ra cái nhìn bên trong về cách đánh giá của chính phủ, nhưng cho đến nay vẫn chưa có phản ứng chính thức nào từ giới chức Trung Quốc đối với các nhận xét của ông Pompeo.

Hôm thứ Hai, Hoàn Cầu Thời Báo cáo buộc ông Pompeo về "các thuyết lố bịch và các sự kiện bị bóp méo". Đến hôm thứ Hai, cuộc công kích vẫn tiếp tục.

"Pompeo định một mũi tên trúng hai đích bằng cách phun ra những lời dối trá", báo này viết. "Trước tiên, ông ta hy vọng sẽ giúp được Trump tái đắc cử vào tháng 11 này… thứ hai, Pompeo ghét đất nước Trung Quốc xã hội chủ nghĩa, mà đặc biệt là không thể chấp nhận được sự trỗi dậy của Trung Quốc".

Bài xã luận thừa nhận rằng đã có "những vấn đề lúc ban đầu" trong cách phản ứng của Trung Quốc đối với việc bùng phát dịch bệnh, nhưng nói rằng "công tác thực hiện tổng thể là đủ tốt đẹp để làm lu mờ đi những sai sót".

Báo này cũng nói "có thể thấy là virus này lần đầu tiên lây nhiễm vào người là ở những nơi khác [chứ không phải là Vũ Hán]".

Hoàn Cầu Thời Báo không phải là tờ báo duy nhất của Trung Quốc nhắm vào ông Pompeo và Hoa Kỳ.

Tờ Nhân Dân Nhật Báo nói rằng ông Pompeo "không có bằng chứng", trong lúc một đoạn tin trên trang CCTV thì cáo buộc các chính trị gia Hoa Kỳ là "có âm mưu hiểm ác".

Đài truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV đưa bài bình luận với tiêu đề "Kẻ xấu xa Pompeo khạc nhổ bừa bãi chất độc và lan truyền những lời dối trá".

Bài viết dẫn lời Giám đốc khẩn cấp Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Mike Ryan và nhà virus học Đại học Columbia W. Ian Lipkin, cho rằng nCoV có nguồn gốc tự nhiên và không phải do con người tạo ra hay rò rỉ từ phòng thí nghiệm. 

"Những bình luận thiếu sót và vô lý của các chính trị gia Mỹ cho thấy ngày càng nhiều người biết không có bằng chứng nào tồn tại", bài bình luận cho hay, thêm rằng Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu "điên cuồng và lươn lẹo" khi nhiều lần nói nCoV rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán. 

"Cái gọi là ‘virus bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán’ hoàn toàn là dối trá. Các chính trị gia Mỹ đang gấp rút đổ lỗi, lừa bịp và đàn áp Trung Quốc khi nỗ lực chống dịch trong nước của họ là một mớ hỗn độn", bài luận nêu thêm.

People’s Daily, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, cũng đăng hai bài bình luận công kích Pompeo và cựu chiến lược gia Nhà Trắng Steve Bannon là "cặp hề dối trá", nói rằng Bannon như "một hóa thạch sống trong Chiến tranh Lạnh".

Bannon tuần trước nói rằng Trung Quốc đã tiến hành một vụ "nhà máy Chernobyl sinh học" nhằm vào Mỹ và ủng hộ giả thuyết nCoV có nguồn gốc từ Viện Virus học Vũ Hán.

CCTV tuần qua nhiều lần chỉ trích Pompeo là "kẻ thù chung của nhân loại", cáo buộc Ngoại trưởng Mỹ "lan truyền virus chính trị" khi cho rằng đại dịch bắt nguồn từ phòng thí nghiệm.

Trung Quốc và Mỹ liên tục đấu khẩu về nguồn gốc nCoV sau khi phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hồi tháng 3 nêu giả thuyết quân đội Mỹ đã mang virus đến Vũ Hán. Hai nước thường xuyên cáo buộc nhau lan truyền thông tin sai lệch, trong khi Trump cũng công kích Trung Quốc thiếu minh bạch về dịch bệnh.

Trung Quốc luôn bác bỏ cáo buộc "giấu dịch", khẳng định đã cung cấp thông tin kịp thời và đầy đủ về dịch bệnh cho WHO cũng như các nước khác, đồng thời cho rằng giả thuyết virus bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm là "phi thực tế và vô căn cứ".

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên đã nhiều lần cổ súy - mà không có bằng chứng - cho ý tưởng theo đó nói Covid-19 có thể có nguồn gốc từ Mỹ.

Trong một cuộc phỏng vấn với ABC hôm Chủ Nhật, ông Pompeo nói có "bằng chứng rõ ràng" cho thấy virus corona khởi phát từ Viện Virus Học Vũ Hán.

"Nên nhớ rằng Trung Quốc có truyền thống gây lây nhiễm cho thế giới, và họ có truyền thống vận hành các phòng thí nghiệm dưới chuẩn", ông nói.

Ông Pompeo, từng là giám đốc Cục Tình Báo Trung Ương (CIA), nói rằng ông không nghĩ là virus này do con người tạo nên hoặc đã bị cải biến gene.

Phòng thí nghiệm Vũ Hán nổi tiếng về việc nghiên cứu các loại virus corona liên quan tới dơi.

Hồi tháng Tư, Tổng thống Trump đã được hỏi liệu có phải "quy trình đảm bảo an toàn lỏng lẻo" đã khiến cho một loại virus thoát ra ngoài thông qua một thực tập sinh và bạn trai của cô hay không.

Ông Trump không xác nhận thuyết này, nhưng nói : "Chúng ta ngày càng nghe nhiều về chuyện này".

Hồi tuần trước, ông được hỏi liệu ông đã nhìn thấy bằng chứng nào khiến ông "đạt độ tin tưởng cao" là virus corona đang gây bệnh hiện nay chính là thoát ra từ phòng thí nghiệm Vũ Hán hay chưa.

"Có, tôi đã thấy", ông đáp, nhưng nói ông không thể đi sâu vào chi tiết.

Hồi tháng trước, tờ Washington Post tường thuật rằng các viên chức Hoa Kỳ tới thăm phòng thí nghiệm này vào tháng 1/2018 và tường trình sau đó rằng họ quan ngại về vấn đề an toàn.

Hôm thứ Hai, giám đốc tình trạng khẩn cấp của WHO, Michael Ryan, nói tổ chức này không nhận được "dữ liệu hay bằng chứng cụ thể nào" từ Hoa Kỳ về nguồn gốc của virus.

"Cho nên từ phía chúng tôi đánh giá thì đây vẫn chỉ là chuyện suy đoán", ông nói.

Hồi tuần trước, cộng đồng tình báo Hoa Kỳ nói họ "nhất trí" rằng virus này "không phải là do con người tạo ra, cũng không bị cải biến gene".

Tuy nhiên, giới này nói sẽ "tiếp tục thẩm định" xem liệu có phải việc bùng phát dịch bệnh bắt đầu từ việc "tiếp xúc với các con vật bị nhiễm bệnh hay không, hay đó là kết quả của một sự cố tại một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán".

Thủ tướng Úc Scott Morrison hôm thứ Ba nói rằng rất nhiều khả năng virus này khởi phát từ một chợ buôn bán động vật hoang dã. Tuy nhiên, ông nói ông không loại trừ thuyết cho rằng nó xuất phát từ một phòng thí nghiệm.

Trong lúc đó, "các nguồn tin tình báo" phương Tây nói với một số báo rằng "không có bằng chứng" cho thấy virus này thoát ra từ một phòng thí nghiệm.

Đoạn phim hoạt hình của Trung Quốc nhằm chế nhạo cách ứng phó Covid-19 của Mỹ dường như không đạt được kết quả mong muốn tại các trang mạng xã hội Thái Lan.

Đoạn phim hoạt hình nêu trên nói về cuộc trò chuyện giữa một chiến binh đeo khẩu trang và tượng Nữ thần Tự do, 2 hình ảnh đại diện lần lượt cho Trung Quốc và Mỹ.

Khi chiến binh đeo khẩu trang tuyên bố rằng : "Chúng tôi đã phát hiện ra virus mới", tượng Nữ thần Tự do đáp : "Thì sao ? Nó chỉ là virus cúm thôi".

Đoạn video này, có logo của hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã (Trung Quốc), là sản phẩm tuyên truyền mới nhất của Bắc Kinh trong xung đột với Mỹ về nguồn gốc Covid-19 cũng như nỗ lực kiểm soát đại dịch.

Với tựa đề "Once Upon A Virus" (Tạm dịch : Ngày xửa ngày xưa có một con virus), đoạn video được Tân Hoa Xã đăng lên Youtube hôm 29-4 và được các Đại sứ quán Trung Quốc tại Thái Lan, Singapore, Malaysia và Campuchia chia sẻ trên Facebook.

Theo Straits Times, đoạn video nhận được những phản ứng trái chiều từ người dùng mạng ở nhiều nước. Dù vậy, tại Thái Lan, sản phẩm này bị chỉ trích gay gắt.

"Chỉ có một quốc gia duy nhất tìm cách giấu dịch" - người dùng mạng Leo Simachokedee bình luận.

Trong khi đó, nhà hoạt động dân chủ Nuttaa Mahattana khẳng định đây là sản phẩm tuyên truyền kém cỏi.

"Thay vì làm những điều như thế này… hãy tìm cách chữa trị cho các bệnh nhân nhiễm Covid-19 bất kể họ đến từ quốc gia nào" - một người dùng Facebook khác, Whitthit Phopa, bình luận.

Về lý do khiến bệnh dịch Covid-19 bùng lên tại Vũ Hán, Trung Quốc, trước khi lan ra toàn thế giới, các cơ quan tình báo phương Tây, hôm 02/05/2020, vừa tung ra một tài liệu hiếm, với "nhiều bằng chứng" cho thấy chính quyền Trung Quốc "che giấu thông tin", "phá hủy chứng cứ".

Khả năng virus thoát ra từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán là một trong các hướng điều tra.

Tài liệu điều tra của liên minh tình báo Five Eyes (gồm 5 nước Mỹ, Anh, Canada, Úc và New Zealand) được công bố vào lúc các lãnh đạo chóp bu Mỹ, từ tổng thống Donald Trump đến ngoại trưởng Mike Pompeo, liên tục nhấn mạnh là có nhiều chứng cứ cho thấy virus gây bệnh Covid-19 lọt ra từ phòng thí nghiệm Trung Quốc ở Vũ Hán.

Tinh thần chính của tập tài liệu 15 trang, mà Daily Telegraph có được, khẳng định "chính quyền Trung Quốc đã cố tình xóa bỏ hay phá hủy các bằng chứng về bệnh dịch". Bắc Kinh bị cáo buộc đã che giấu thông tin, bịt miệng, và đưa đi mất tích nhiều bác sĩ muốn nói lên sự thực, phá hủy các bằng chứng trong phòng thí nghiệm, từ chối cung cấp "các mẫu virus sống" mà các nhà khoa học quốc tế đang cần để nghiên cứu chế tạo vác-xin. Các hành động như trên của Trung Quốc bị tố cáo đã khiến rất nhiều quốc gia lâm vào tình trạng nguy hiểm, và dẫn đến hàng chục nghìn người chết.

Hồ sơ của nhóm Five Eyes tập trung vào nhóm nghiên cứu thuộc Viện Virus Học Vũ Hán, do nhà nghiên cứu nổi tiếng về virus corona ở loài dơi, bà Thạch Chính Lệ (Shi Zhengli) đứng đầu. Theo Daily Telegraph, kết quả nghiên cứu về một số loại virus corona ở loài dơi tại một hang động tỉnh Vân Nam cho thấy sự tương đồng về bộ mã di truyền hết sức lớn với virus corona gây bệnh Covid-19. Theo Daily Telegraph có ít nhất một trong số 50 mẫu virus corona được tiến sĩ Thạch Chính Lệ nghiên cứu về mặt di truyền giống đến 96% với virus gây bệnh Covid-19.

Vẫn theo tài liệu nói trên, bà Thạch Chính Lệ thoạt tiên đã rất bàng hoàng khi biết đến virus mới gây viêm phổi cấp có thể thuộc nhóm virus corona.

Bà Thạch từng cho biết đã trải qua nhiều đêm trắng, bởi ám ảnh virus có thể thoát từ phòng thí nghiệm của bà. Tuy nhiên, sau đó, nhà nghiên cứu này đã thay đổi quan điểm do áp lực của chính quyền Trung Quốc.

Daiy Telegraph cũng đặc biệt nhấn mạnh đến trường hợp "đáng lo ngại nhất" của nhà nghiên cứu Hoàng Yến Linh (Huang Yan Ling), thành viên Viện Virus Vũ Hán, bị Bắc Kinh buộc phải im lặng. Daily Telegraph dẫn lại thông tin từ báo mạng Hồng Kông, theo đó có nhiều tin đồn về việc khoa học gia Hoàng Yến Linh là người đầu tiên được chẩn đoán mắc Covid-19, và đây có thể là "bệnh nhân số không". Tuy nhiên, ngày 16/02, Viện Vũ Hán phủ nhận điều này. Tiểu sử cũng như hình ảnh của nhà khoa học trên trang nhà của viện nghiên cứu bị xóa bỏ. Theo Viện Virus Học Vũ Hán, bà Hoàng vẫn khỏe mạnh. Tuy nhiên, kể từ đó đến nay, nữ khoa học gia biệt tích.

Tài liệu điều tra của nhóm Five Eyes cũng mô tả việc chính quyền Trung Quốc kiểm duyệt thông tin trên các mạng Internet, liên quan đến dịch bệnh, ngay từ cuối tháng 12/2019. Ngày 02/01/2020, Ủy Ban Y Tế của tỉnh Hồ Bắc ra lệnh cho các phòng xét nghiệm ngừng các hoạt động phân tích về loại virus mới, và yêu cầu tiêu hủy các bệnh phẩm. Ngày 03/01, Ủy ban Y tế Quốc gia ra lệnh cấm xuất bản các thông tin liên quan đến căn bệnh mới xuất hiện. 

Vẫn theo Daily Telegraph, Trung Quốc đã có bằng chứng là virus corona mới có thể lây từ người sang người từ ngày 06/12/2019, nhưng không chỉ chấp nhận sự thật này từ ngày 20/01/2020, trước khi ra quyết định phong tỏa Vũ Hán từ ngày 23/01.

Hoàng Lan

Người Thoibao.de, 07/05/2020

******************

Covid-19 đe dọa dẫn đến 'Chiến tranh lạnh' mới giữa Mỹ và Trung Quốc

VOA, 06/05/2020

Tổng thống Mỹ Donald Trump trong thời gian gần đây cáo buộc Trung Quốc che giấu về virus corona chủng mới, cho rằng chính phủ Trung Quốc có thể đã để mặc cho dịch bệnh này lây lan, và ông đe dọa buộc Bắc Kinh phải trả giá đáng kể cho đại dịch.

Được cho là xuất phát từ Trung Quốc, virus corona chủng mới đang gây thiệt hại nặng cho Mỹ

Ngược lại, các quan chức Trung Quốc buộc tội chính quyền ông Trump cố tình lờ đi tình hình, quản lý kém cỏi một cách nguy hiểm, và cố gắng "tống tiền".

Tình trạng Washington và Bắc Kinh công kích nhau nặng lời gần như hàng ngày gửi tín hiệu báo động đến các chuyên gia về an ninh quốc gia, họ lo rằng đang có mầm mống của một cuộc Chiến tranh lạnh mới giữa hai siêu cường vào thời điểm đang có khủng hoảng toàn cầu.

"Đây là một sự chuyển động nguy hiểm đối với thế giới", bà Rachel Esplin Odell, một chuyên gia về Trung Quốc tại Viện nghiên cứu nhà nước có trách nhiệm Quincy, nói. Viện của bà cổ súy cho sự kiềm chế trong chính sách quân sự của Hoa Kỳ.

"Cả hai chính phủ [Mỹ và Trung Quốc] đều đang cố khai thác thất bại của phía bên kia để phục vụ lợi ích đối nội", bà nói, và cho rằng họ đang lấy lửa dập lửa giữa lúc thế giới đang bị hỏa hoạn.

Bà Odell và các chuyên gia khác cho rằng hậu quả có thể rất to lớn - kéo dài đại dịch, làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, gây nguy hiểm cho các cuộc đàm phán thương mại nhạy cảm và mở ra những rạn nứt địa chính trị mới.

Ông Jacob Stokes, một nhà phân tích kỳ cựu về chính sách của Trung Quốc, nói : "Đây là một vấn đề nghiêm trọng mà bạn hy vọng sẽ có sự hợp tác của toàn thế giới - đặc biệt là giữa các cường quốc hàng đầu - bởi vì nếu không có sự hợp tác đó, mặt tiêu cực sẽ rất lớn". Ông Stokes làm việc tại Viện Hòa bình Hoa Kỳ, một viện phi đảng phái.

Xấu nhất trong 'gần 50 năm'

Cho đến nay, không có dấu hiệu nào cho thấy căng thẳng tăng cao sẽ dẫn đến một cuộc đối đầu quân sự, mặc dù Hải quân Hoa Kỳ đã tiến hành một "hoạt động vì tự do hàng hải" gần đây ở Biển Đông, trong khu vực mà Bắc Kinh tuyên bố là lãnh hải của họ.

Nhưng quan hệ Mỹ-Trung hiện ở mức "xấu nhất" trong gần 50 năm qua, ông Stokes, cựu cố vấn an ninh quốc gia của Phó Tổng thống Joe Biden, nói.

Một trong những thiệt hại đầu tiên có thể xảy ra là thỏa thuận thương mại được Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó Thủ tướng Trung Quốc Liu He ký kết tại Nhà Trắng hồi tháng 1 - là thỏa thuận "giai đoạn 1" mà các quan chức Nhà Trắng từng nói rằng sau này sẽ có một hiệp định lớn hơn về những vấn đề còn khó khăn hơn.

Không rõ liệu Trung Quốc có sẵn sàng hoặc có thể thực hiện các cam kết của mình trong giai đoạn 1 hay không, trong đó có lời hứa sẽ mua thêm 200 tỷ đô la hàng hóa và dịch vụ của Mỹ trong hai năm tới - từ nông sản cho đến ô tô và dụng cụ y tế.

Ông Stokes nói rằng ngay cả trong thời kỳ kinh tế bình thường, thực hiện cam kết cũng đã khó rồi. Trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc hiện đang sụt giảm vì đại dịch, chính phủ của Chủ tịch Tập Cận Bình có thể tìm cách đàm phán lại bản thỏa thuận.

"Liệu có thể có giai đoạn 2 không khi mà giai đoạn 1 chẳng đi đến đâu ?" ông Stokes nói, "Đó là một thách thức lớn".

Hôm 4/5, Bộ trưởng Tài chính của Tổng thống Trump, Steven Mnuchin, nói ông hy vọng Chủ tịch Tập sẽ thực hiện đầy đủ thỏa thuận ký hồi tháng 1 bất chấp căng thẳng gia tăng và khủng hoảng kinh tế.

"Nếu họ [tức Trung Quốc] không làm như vậy, sẽ có những hậu quả rất đáng kể trong mối quan hệ và trong nền kinh tế toàn cầu về mặt các bên sẽ thay đổi cách làm ăn với Trung Quốc", ông Mnuchin nói trong một cuộc phỏng vấn.

Nhưng ngay cả khi ông Mnuchin hy vọng sẽ duy trì được bản thỏa thuận thương mại, ông Trump vẫn đưa ra ý tưởng áp thuế mới đối với Trung Quốc và cố gắng đòi bồi thường cho thiệt hại kinh tế và nhân mạng vì đại dịch.

Một bệnh nhân Covid-19 tại một bệnh viện ở New York

"Họ đã phạm một sai lầm khủng khiếp và họ không muốn thừa nhận điều đó", tổng thống Mỹ nói hôm 3/5 trong một buổi gặp ảo với công chúng trên kênh Fox News. "Họ đã cố che giấu nó. Họ đã dập thông tin về nó, giống như một đám cháy", nhưng họ đã thất bại, ông Trump nói.

Tổng thống Mỹ cho biết ông đang tìm cách để buộc Trung Quốc trả tiền, nhưng ông không đưa ra chi tiết cụ thể.

"Chúng tôi chưa xác định số tiền cuối cùng là bao nhiêu", ông Trump nói tuần trước khi được hỏi về các khoản bồi thường có thể đòi. "Số tiền sẽrất đáng kể", ông nói.

Nếu ông Trump nhất quyết thực hiện lời đe dọa về thuế quan mới hoặc các hoạt động trả đũa kinh tế khác, điều đó có thể làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng kinh tế, bà Odell nói.

"Nó sẽ có tác động làm ớn lạnh nền kinh tế và thị trường toàn cầu", bà nói.

Căng thẳng gia tăng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc - bị đại dịch Covid-19 làm cho trở nên tồi tệ hơn - làm khởi phát cuộc Chiến tranh lạnh mới, cựu nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Nhà Trắng Clete Willems nói hôm 5/5.

"Thực tế là căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đang gia tăng đáng kể tại thời điểm này", ông Willems, cựu phó giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, nói với CNBC.

"Tôi biết mọi người cảm thấy bất an với thuật ngữ này, nhưng tôi nghĩ chúng ta phải trung thực và gọi đúng tên của sự việc, và đây là sự khởi đầu của cuộc Chiến tranh lạnh mới, và nếu chúng ta không cẩn thận, mọi thứ có thể trở nên tồi tệ hơn nhiều", ông nói thêm.

"Thực tế là ... người ta ngày càng thất vọng với các chính sách kinh tế của Trung Quốc và Trung Quốc cũng phải trả lời rất nhiều câu hỏi liên quan đến virus corona", ông nói. Ông Willems rời chức vụ của mình trong Nhà Trắng hồi năm ngoái.

Ông Yong Wang, giám đốc Trung tâm nghiên cứu Mỹ tại Đại học Bắc Kinh, cho rằng những lời đao to búa lớn không ngừng của chính quyền ông Trump đổ lỗi cho Trung Quốc về dịch Covid-19 có nguy cơ gây ra cuộc "Chiến tranh lạnh" mới. Nó cũng có thể làm xấu đi hình ảnh của Mỹ trong công chúng Trung Quốc, ông nói.

"Trước đây, người ta thường coi hệ thống chính trị của Hoa Kỳ là đáng tin cậy. Giờ thì điều đó đã bắt đầu thay đổi", ông nói.

Như nhiều chuyên gia chính trị và quan chức chính phủ Trung Quốc, ông Wang tin rằng các cáo buộc của ông Trump đối với Trung Quốc là một phần của mưu đồ nhằm làm đánh lạc hướng những chỉ trích trong nước Mỹ về việc ông Trump xử lý đại dịch.

Trong những tuần gần đây, ông Trump đối diện với kết quả thăm dò ý kiến cho thấy sự ủng hộ dành cho ông bị giảm, trong khi đó, ông Biden đang vượt lên một chút ở một số "bang chiến địa".

Trung Quốc cũng bị chỉ trích vì thiếu minh bạch về dịch bệnh, đặc biệt là trong giai đoạn đầu, khi họ kiểm duyệt thông tin về virus và bịt miệng các bác sĩ đã cố gắng phát đi tín hiệu báo động. Điều đó đã gây ra phản ứng dữ dội bên trong Trung Quốc, và ông Tập đã nhanh chóng bóp nghẹt. Trung Quốc cũng bị chỉ trích dữ dội ở nước ngoài.

Ngay cả ở thời điểm hiện tại, các quan chức và chuyên gia y tế của Hoa Kỳ vẫn đặt câu hỏi liệu có thể tin nổi hay không số liệu về tỷ lệ lây nhiễm và số người chết của Trung Quốc. Bắc Kinh gần đây đã hạn chế việc tiếp cận với cuộc nghiên cứu của Trung Quốc về virus corona chủng mới, và điều đó càng làm tăng thêm mối lo ngại.

Hoa Kỳ không phải là quốc gia duy nhất tức giận về cách thức Trung Quốc xử lý dịch, và các nhà lãnh đạo thế giới khác cũng đã hình dung về hậu quả khi công kích Bắc Kinh.

Ở Úc, Thủ tướng Scott Morrison kêu gọi cần có một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của virus corona. Trung Quốc đã nhanh chóng phản ứng, bao gồm cả lời đe dọa tẩy chay kinh tế đối với các sản phẩm của Úc và cáo buộc rằng ông Morrison đang dính líu vào thứ "chủ nghĩa cơ hội đáng khinh".

Tổng thống Trump thăm nhà máy sản xuất đồ bảo hộ của Honeywell ở Phoenix, 5/5/2020

Ông Trump cần phải cẩn thận ?

Mong muốn buộc Trung Quốc phải trả giá là điều có thể hiểu được, ông Dan Blumenthal, giám đốc về nghiên cứu Châu Á tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, một tổ chức cố vấn đặt ở thủ đô Washington. Nhưng ông Blumenthal, một cựu quan chức Lầu Năm Góc trong chính quyền của ông George W. Bush, nói rằng ông Trump phải có những bước đi cẩn thận vì Mỹ còn phụ thuộc vào Trung Quốc về một số mặt hàng y tế.

"Ông ấy không nên khẩu chiến với ông Tập, lý do là có liên quan đến xuất khẩu thiết bị y tế Trung Quốc và những thứ quan trọng khác mà chúng ta [Mỹ] cần", ông nói. Về lâu dài, các chính trị gia Mỹ và công chúng sẽ "muốn ít phụ thuộc hơn" vào Trung Quốc và sẽ ủng hộ các nỗ lực tách hai nền kinh tế ra. Nhưng một nỗ lực như vậy có thể mất nhiều năm, và sẽ phải trả giá, ông nói.

"Các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ sẽ phải nói rất thẳng thắn với công chúng rằng trong một thời gian, các sản phẩm này sẽ có giá cao hơn", ông Blumenthal nói.

Ông Wang, chuyên gia của Đại học Bắc Kinh, nói rằng nếu Hoa Kỳ dấn tới thực hiện lời đe dọa đòi Trung Quốc đền bù thiệt hại liên quan đến virus corona, hoặc "chia tách" hai nền kinh tế, có lẽ điều đó sẽ gây ra phản tác dụng.

Trung Quốc đã bắt đầu có dấu hiệu cho thấy đây sẽ là nền kinh tế đầu tiên phục hồi sau khủng hoảng, đưa Bắc Kinh ở vào thế mạnh hơn để trả đũa nếu quan hệ xấu đi thêm nữa, theo ông Wang.

Ông Wang cũng nói rằng nếu Hoa Kỳ cố xa lánh Trung Quốc về mặt ngoại giao, thì Bắc Kinh sẽ chuyển sang hình thành các liên minh sâu sắc hơn ở Châu Âu, Châu Á và trên toàn thế giới.

"Cần phải nói rõ : Trung Quốc không muốn điều này xảy ra. Trung Quốc muốn hợp tác", ông nói. "Nhưng Trung Quốc sẽ sẵn sàng phản công kinh tế nếu những nhân vật có quan điểm diều hâu về Trung Quốc trong chính quyền ông Trump tiếp tục đi trên con đường nguy hiểm này", ông Wang nói.

(USA Today, CNBC, FOX, CNN)

******************

Trung Quốc lẻ loi trong cơn thịnh nộ Covid-19 tràn về

Hoàng Trung, Thoibao.de, 07/05/2020

Khi dịch bệnh Covid-19 có dấu hiệu lắng xuống, cho đến ngày 05/5 chỉ còn 5 quốc gia trên thế giới tiếp tục thực hiện việc phong tỏa nghiêm ngặt là Pháp, Bỉ, Tây Ban Nha, Rumani và Maroc. Phần còn lại của thế giới đã bắt đầu ‘bình thường hóa’ đời sống và sống chung với dịch bệnh. Hơn bao giờ hết, cộng đồng quốc tế muốn biết rõ hơn về bệnh dịch, bùng lên từ Vũ Hán, khiến 3,5 triệu người lây nhiễm và ít nhất 230.000 người chết, theo các số liệu chính thức, buộc một nửa nhân loại sống trong phong tỏa, khiến kinh tế toàn cầu suy sụp.

Mọi con mắt đều dồn về Trung Quốc, nơi khởi phát dịch bệnh.

Ông Jeff Sessions, người từng phục vụ trong vai trò Bộ trưởng Tư pháp Mỹ

Mỹ đứng đầu cuộc tấn công vào Bắc Kinh khi nguyên thủ Hoa Kỳ tin tưởng virus bị rò rỉ từ phòng thí nghiệp P4 tại Vũ Hán. Mơi đây, cựu Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Jeff Sessions đã yêu cầu Quốc hội điều tra khả năng Trung Quốc che giấu sự bùng phát dịch Covid-19 giống như cách các nhà lập pháp Mỹ điều tra cuộc tấn công của Nhật Bản vào Trân Châu Cảng năm 1941. Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 5/5 (giờ địa phương), Tổng thống Donald Trump khẳng định Mỹ thời gian tới sẽ công bố một báo cáo "đầy đủ" về nguồn gốc của virus gây dịch Covid-19, nhưng không nói rõ thời điểm cụ thể, theo tờ The New York Post.

Theo tờ The Sun, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace phát biểu hôm 3/5 khẳng định Trung Quốc rất cần phải trả lời những câu hỏi về cách xử lý dịch Covid-19 giai đoạn đầu và liệu nước này đã cảnh báo thế giới kịp thời chưa. Quan chức này cho rằng tình hình hiện tại đòi hỏi Bắc Kinh phải cởi mở với quốc tế về mọi thông tin liên quan đến dịch bệnh, cả những thành công lẫn thiếu sót,.

Chính quyền Úc, vốn khá kín tiếng trên đấu trường ngoại giao quốc tế, cũng hứa hẹn sẽ gây áp lực với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhằm mở một cuộc điều tra về nguồn gốc virus. Bắc Kinh dọa trả đũa, với việc tẩy chay hàng hóa và các trường đại học Úc.

Liên minh Châu Âu cũng bắt đầu cao giọng với Trung Quốc, cho dù với sự dè dặt, vì EU hiện có nhiều hợp đồng kinh tế với Trung Quốc, đặc biệt trong lĩnh vực trang thiết bị y tế. Trước đó, Bruxelles hạ tông giọng với những lời lẽ nhẹ nhàng hơn trong một tuyên bố lên án việc Bắc Kinh bóp méo thông tin về đại dịch.

Tuy nhiên, giờ đây EU tỏ ra kiên quyết hơn. Bruxelles đang chuẩn bị một dự thảo nghị quyết cho một hội nghị toàn thể của WHO. Trong một cuộc trả lời báo Pháp, lãnh đạo ngoại giao Liên Âu, ông Joseph Borrell, nhấn mạnh đến "tầm quan trọng của việc làm sáng tỏ các bối cảnh cụ thể khiến đại dịch bùng phát", đòi hỏi một cuộc điều tra "độc lập" về những gì đã diễn ra. Cho dù coi Bắc Kinh là "một đối tác chiến lược", EU cần tìm ra được một "thế cân bằng về lợi ích".

Tổ Chức Y Tế Thế Giới, mà từ đầu đến nay bị chỉ trích mạnh về thái độ thiên vị Trung Quốc, cũng bắt đầu thay đổi, với việc đề nghị Bắc Kinh cho tham gia điều tra nguồn gốc virus.

RFI đã giới thiệu bài viết có tựa đề "Trong trận cuồng phong Covid-19, bão đang đổi chiều nhắm vào Bắc Kinh" trên nhật báo Pháp Le Figaro.

Bài báo nhận định : "Bão đang đổi chiều và bắt đầu thổi mạnh về hướng Trung Quốc. Khắp nơi trên hành tinh, càng ngày càng có nhiều tiếng nói đòi mở điều tra quốc tế để xác định nguồn gốc đại dịch Covid-19. Các sức ép ngày càng gia tăng chống lại chế độ cộng sản Trung Quốc, do Bắc Kinh từ chối cung cấp các kết quả điều tra dịch tễ học và mở cửa cho các chuyên gia quốc tế… Nghiên cứu về các nguồn gốc của virus được

"Covid-19 kể từ giờ nằm ở tâm điểm cuộc chiến ngoại giao hiện nay giữa Bắc Kinh với các cường quốc phương Tây", với "cuộc đối đầu dữ dội giữa hai mô hình trái ngược, mô hình dân chủ đòi hỏi sự minh bạch và mô hình của các chế độ siêu độc tài và cộng sản, tìm mọi các che giấu thông tin, bóp méo thông tin". Câu hỏi mà Le Figaro đặt ra là : Ai sẽ thắng ai ?

Bản thân chính quyền Trung Quốc cũng ý thức được sự căm phẫn của thế giới đối với chế độ Bắc Kinh. Theo Reuters, bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc hồi tháng trước đã cung cấp cho các lãnh đạo nước này một báo cáo nội bộ, cho thấy giờ đây chế độ cộng sản Trung Quốc đang phải đối mặt với một làn sóng đối kháng chưa từng thấy từ quốc tế, kể từ sau cuộc đàn áp Thiên An Môn năm 1989. Vào thời điểm đó, phương Tây đã từng áp đặt các trừng phạt. Còn giờ đây cho dù Trung Quốc đã mạnh hơn rất nhiều, cục diện thế giới cũng có thể nghiêng về phía bất lợi cho Bắc Kinh, với đại dịch bùng lên từ Vũ Hán.

Theo một báo cáo của Viện Nghiên cứu Quan hệ Quốc tế Đương đại Trung Quốc - Cicir, thân cận với bộ An Ninh Quốc Gia Trung Quốc, tâm lý bài Trung có thể khiến dự án "Con Đường Tơ Lụa Mới" bị giảm tốc. Cũng có khả năng quan hệ Mỹ - Trung xấu đi nhanh chóng, và đụng độ vũ trang giữa hai nước có thể xảy ra.

Le Figaro khép lại bài "Cơn bão đang đổi chiều…" với nhận định, dù sao ưu tiên của Trung Quốc hiện nay vẫn "dường như là tìm mọi cách, bất luận cực đoan thế nào, để không phải đối mặt với sự thật về nguồn gốc virus".

Trong một diễn biến liên quan, một tài liệu điều tra của các cơ quan tình báo thuộc liên minh Five Eyes (gồm Mỹ, Anh, Úc, Canada và New Zealand) cáo buộc Bắc Kinh "phá hủy bằng chứng" về nguồn gốc virus, với nhận định thái độ của Trung Quốc là "một sự lăng nhục đối với đòi hỏi minh bạch quốc tế".

Hãng truyền thông Úc Daily Telegraph công bố tài liệu của lực lượng tình báo về nguồn gốc dịch bệnh Covid-19

Hôm thứ Bảy, 02/5, hãng truyền thông Úc Daily Telegraph công bố nhiều thông tin từ một điều tra của liên minh tình báo Five Eyes, về nguồn gốc dịch bệnh Covid-19.

Tinh thần chính của tập tài liệu 15 trang, mà Daily Telegraph có được, khẳng định "chính quyền Trung Quốc đã cố tình xóa bỏ hay phá hủy các bằng chứng về bệnh dịch". Bắc Kinh bị cáo buộc đã che giấu thông tin, bịt miệng, và khiến cho nhiều bác sĩ muốn nói lên sự thực mất tích, phá hủy các bằng chứng trong phòng thí nghiệm, từ chối cung cấp "các mẫu virus sống" mà các nhà khoa học quốc tế đang cần để nghiên cứu chế tạo vác-xin. Các hành động như trên của Trung Quốc bị tố cáo đã khiến rất nhiều quốc gia lâm vào tình trạng nguy hiểm, và dẫn đến hàng chục nghìn người chết.

Hồ sơ của nhóm Five Eyes tập trung vào nhóm nghiên cứu thuộc Viện Virus Học Vũ Hán, do nhà nghiên cứu nổi tiếng về virus corona ở loài dơi, bà Thạch Chính Lệ (Shi Zhengli) đứng đầu. Kết quả nghiên cứu về một số loại virus corona ở loài dơi tại một hang động tỉnh Vân Nam cho thấy sự tương đồng về bộ mã di truyền hết sức lớn với virus corona gây bệnh Covid-19. Theo Daily Telegraph có ít nhất một trong số 50 mẫu virus corona được tiến sĩ Thạch Chính Lệ nghiên cứu về mặt di truyền giống đến 96% với virus gây bệnh Covid-19. Hơn nữa, một nghiên cứu được nhóm các nhà khoa học, do bà Thạch Chính Lệ đứng đầu, công bố hồi tháng 3/2019, nhận định "rất có khả năng các bệnh dịch giống như SARS hay MERS đến từ các virus corona sống ký sinh ở loài dơi. Và nhiều khả năng dịch bệnh sẽ xuất hiện tại Trung Quốc".

Tài liệu điều tra của nhóm Five Eyes cũng mô tả việc chính quyền Trung Quốc kiểm duyệt thông tin trên các mạng Internet, liên quan đến dịch bệnh, ngay từ cuối tháng 12/2019.

Ngày 02/01/2020, Ủy ban Y tế của tỉnh Hồ Bắc ra lệnh cho các phòng xét nghiệm ngừng các hoạt động phân tích về loại virus mới, và yêu cầu tiêu hủy các bệnh phẩm.

Ngày 03/01, Ủy Ban Y Tế Quốc Gia ra lệnh cấm xuất bản các thông tin liên quan đến căn bệnh mới xuất hiện. 

Daily Telegraph cũng đặc biệt nhấn mạnh đến trường hợp "đáng lo ngại nhất" của nhà nghiên cứu Hoàng Yến Linh (Huang Yan Ling), thành viên Viện Virus Vũ Hán, được cho là "bệnh nhân số không". Tuy nhiên, ngày 16/02, Viện Vũ Hán phủ nhận điều này. Tiểu sử cũng như hình ảnh của nhà khoa học trên trang chủ của viện nghiên cứu bị xóa bỏ. Theo Viện Virus Học Vũ Hán, bà Hoàng vẫn khỏe mạnh. Tuy nhiên, kể từ đó đến nay, nữ khoa học gia biệt tích.

Vẫn theo Daily Telegraph, Trung Quốc đã có bằng chứng là virus corona mới có thể lây từ người sang người từ ngày 06/12/2019, nhưng chỉ chấp nhận sự thật này từ ngày 20/01/2020, trước khi ra quyết định phong tỏa Vũ Hán từ ngày 23/01.

Trong lúc không có thông tin rõ ràng về khả năng virus thoát ra từ một phòng thí nghiệm tại Vũ Hán, thì liên minh tình báo Five Eyes đặc biệt chú ý đến việc chính phủ Úc tài trợ cho một nghiên cứu của nhóm khoa học gia Vũ Hán, trong đó có tiến sĩ Thạch Chính Lệ, trong các nghiên cứu can thiệp vào hệ mã di truyền của virus corona ở loài dơi, để xem xét khả năng các virus nói trên lây truyền sang các động vật có vú khác như thế nào.

Khi cơn cuồng phong kéo đến, Trung Quốc đơn độc đáp trả bằng những tiểu xảo quen thuộc. Thay vì chọn Tổng thống Mỹ Donald Trump là mục tiêu tấn công, Bắc Kinh đã chuyển hướng chỉ trích sang Ngoại trưởng Mike Pompeo.

Bắc Kinh đang tung ra chiến dịch tấn công ngoại trưởng Mỹ trên truyền thông, lên án ông Mike Pompeo là "kẻ thù của nhân loại".

Chiến dịch tấn công lãnh đạo ngoại giao Mỹ trên truyền thông Nhà nước Trung Quốc diễn ra liên tục từ ngày 27 đến 30/04. Pompeo là "kẻ dối trá", "kẻ vu khống"… Báo chí Trung Quốc coi Mike Pompeo là ngoại trưởng Mỹ tồi tệ nhất trong lịch sử.

"Bốn tội lỗi" của ngoại trưởng Mỹ mà truyền thông Trung Quốc bêu ra là cắt tài trợ cho WHO, che giấu thất bại của nước Mỹ trong việc phòng chống dịch Covid-19, đổ hết trách nhiệm cho Trung Quốc, và khiến thảm họa nhân đạo trên thế giới gia tăng, do các đàn áp quá mức nhắm vào một số quốc gia như Cuba hay Iran.

Tóm lại, ngoại trưởng Mike Pompeo là "kẻ gần như không còn nhân tính" và là "sự hổ thẹn cho nền ngoại giao Mỹ".

Trên thực tế, truyền thông Trung Quốc tránh đả kích công khai tổng thống Mỹ, mũi nhọn chỉ trích nhắm vào Hoa Kỳ được dồn sang viên ngoại trưởng.

Trên bình diện đa phương, một ngày sau khi EU cho biết Liên minh và 27 quốc gia thành viên sẽ đồng tài trợ cho một dự thảo nghị quyết kêu gọi đánh giá độc lập trên cơ sở dữ liệu về virus corona mới gây ra căn bệnh Covid-19 tại Hội nghị Y tế Thế giới trực tuyến vào ngày 18/5, Trung Quốc đã có động thái đáp trả ngay tức khắc.

Trung Quốc ‘trả đũa’ lại EU bằng cách đã cử một đại diện cấp thấp tham dự sự kiện cam kết toàn cầu do EU dẫn đầu về vắc-xin Covid-19. Trong số 43 quốc gia tham gia, Trung Quốc là nước duy nhất không cử quan chức cấp bộ trưởng mà thay vào đó là Đại sứ Trung Quốc tại EU Trương Minh.

Sự tham dự của Đại sứ Trung Quốc tại EU Trương Minh được công bố vào phút cuối, vì các thông tin trước đó của EU cho thấy Thủ tướng Lý Khắc Cường sẽ phát biểu, theo một thông báo truyền thông của EU gửi đi 4 giờ trước sự kiện diễn ra.

Trung Quốc không chỉ đưa quan chức cấp thấp nhất tới sự kiện trực tuyến, mà còn không đưa ra cam kết tài chính mới nào, cũng không hứa sẽ biến bất kỳ loại vắc-xin thành công nào thành lợi ích chung như một số nước tham gia kêu gọi.

Đại sứ Trung Quốc tham dự chỉ lên tiếng kêu gọi "tạm dừng các trò chơi đổ lỗi" - rõ ràng đề cập đến nỗ lực của Hoa Kỳ và EU trong việc điều tra nguồn gốc của virus corona.

Một nhà ngoại giao EU lưu ý rằng vị đại sứ Trung Quốc không tập trung vào vắc-xin - vốn là chủ đề của sự kiện - mặc dù Bắc Kinh là một trong những quốc gia hàng đầu nghiên cứu về Covid-19. Truyền thông nhà nước Trung Quốc cuối tuần qua cho biết nước này đã phê duyệt thử nghiệm lâm sàng cho ba loại vắc-xin ngừa Covid-19 của ba công ty : Công ty công nghệ sinh học CanSino Biologics, Công nghệ sinh học Sinovac và Viện sản phẩm sinh học Vũ Hán.

Ông Antoine Bondaz, một chuyên gia về mối quan hệ EU - Trung Quốc tại Quỹ Nghiên cứu Chiến lược ở Paris (Pháp) nhận xét : "Trung Quốc muốn thuyết phục EU rằng họ là đối tác tốt hơn Mỹ và sẽ thúc đẩy chủ nghĩa đa phương. Tuy nhiên, họ đã không hành động khi họ có cơ hội để làm như vậy".

Cho đến nay, Trung Quốc vẫn chưa cam kết tham gia một cuộc điều tra quốc tế nào vì cho rằng "đó sẽ là một trò chơi đổ lỗi nhằm vào Bắc Kinh", mặc dù Trung Quốc đã nhiều lần cam kết hỗ trợ cho WHO.

Phương Tây liên tục đưa ra những cáo buộc liên quan đến vấn đề minh bạch thông tin của Trung Quốc về dịch Covid-19 cũng như về nguồn gốc của virus.

Trung Quốc đang phải hứng chịu những quả báo do những tai họa mà chính quyền nước này , vì che giấu đã và đang gây ra cho nhân loại.

Trước những cáo buộc như vũ bão của Mỹ, Anh, Úc, EU và nhiều nước khác, Trung Quốc sẽ không còn cơ hội để giấu diếm sự thật.

Hoàng Trung

Nguồn : Thoibao.de, 07/05/2020

*********************

Covid -19 : Đài Loan tuyên bố Trung Quốc không xứng đáng trong Tổ chức Y tế Thế giới

Tú Anh, RFI, 05/05/2020

Chỉ có Đài Loan, với một chính quyền được bầu một cách dân chủ mới xứng đáng đại diện cho nhân dân trong một định chế quốc tế. Trung Quốc là một chế độ không xứng đáng. Đài Bắc kêu gọi Tổ chức Y tế Thế giới loại Trung Quốc ra khỏi tổ chức vì thiếu trách nhiệm trong vụ đại dịch Covid-19. 

Tổng thống Thái Anh Văn kiểm tra tình hình chống dịch Covid-19 tại một đơn vị quân đội tại Đài Nam, Đài Loan, ngày 09/04/2020. Reuters - ANN WANG

Bị Trung Quốc xem là một tỉnh nổi loạn và gây áp lực loại ra khỏi Tổ chức Y tế Thế giới WHO/OMS, Đài Loan không ngừng vận động cộng đồng quốc tế ủng hộ tái gia nhập. Bước thứ nhất là xin làm quan sát viên Hội Đồng Y Tế Thế Giới World Health Assembly (WHA), cơ cấu quyết định của WHO/OMS, cho dù Bắc Kinh sẽ ngăn chặn.

Hội Đồng sẽ nhóm họp trong tháng 5 này. Vấn đề Đài Loan là một trong những chủ đề sẽ được 194 thành viên thảo luận, theo bản tin của Reuteurs.

Từ Đài Bắc, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Đài Loan Joanne Ou cho rằng việc Hoa lục giành chiếc ghế thành viên của Trung Hoa Dân Quốc tại Liên Hiệp Quốc vào năm 1971, cho đến nay chỉ giải quyết vấn đề ai là đại diện cho Trung Quốc. Nhưng Trung Quốc không có tư cách đại diện cho Đài Loan ở các định chế quốc tế khác.

Theo Bộ Ngoại giao Đài Loan, chỉ có một chính phủ dân cử mới xứng đáng đại diện cho 23 triệu dân Đài Loan. Do vậy, Đài Bắc kêu gọi Tổ chức Y tế Thế giới cho phép Đài Loan tái gia nhập, không thể loại 23 triệu người ra khỏi cuộc chiến quốc tế chống Covid-19 mà Đài Loan đã chứng minh tiến hành hiệu quả hơn chính quyền Hoa lục.

Hiện nay, ước nguyện của Đài Loan được nhiều cường quốc hậu thuẫn, đứng đầu là Hoa Kỳ cũng như Úc và Nhật Bản.

WHO : "Không có bằng chứng đại dịch Covid-19 xuất phát từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán"

Trong khi đó, từ Genève, một chuyên gia trong Tổ chức Y tế Thế giới bác luận điểm của Mỹ, theo đó, siêu vi corona chủng mới gây đại dịch "lọt" ra từ một phòng thí nghiệm của Trung Quốc tại Vũ Hán.

Bác sĩ Michael Rayan, giám đốc Chương trình Khẩn cấp của Tổ chức Y tế Thế giới cho rằng cho đến thời điểm này, không có bằng chứng xác minh corona chủng mới có nguồn gốc từ phòng thí nghiệm. Chính phủ Mỹ chưa cung cấp "bằng chứng và sự kiện" ; Nói cách khác những cáo buộc của Washington là "suy đoán" không có cơ sở.

Tú Anh

*********************

Tình báo Mỹ : Trung Quốc che giấu độ bùng phát virus để tích trữ thiết bị

Thu Thủy, Thoibao.de, 06/05/2020

Một tài liệu tình báo cho thấy các quan chức Mỹ tin rằng Trung Quốc đã che đậy mức độ bùng phát của virus corona - cũng như mức độ lây nhiễm của căn bệnh này - để dự trữ vật tư y tế cần thiết cho việc ứng phó với dịch bệnh.

Nhân viên đang chất lô hàng vật tư, thiết bị y tế nhập khẩu từ Trung Quốc lên máy bay để chuyển tới giúp Ba Lan - Ảnh minh họa

Theo một báo cáo tình báo của Bộ An ninh Nội địa dài bốn trang đề ngày 1/5 mà Associated Press (AP) được xem, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã "cố tình che giấu sự nghiêm trọng" của Đại dịch với thế giới vào đầu tháng 1/2020.

Tiết lộ được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Trump tăng cường chỉ trích Trung Quốc, với việc Ngoại trưởng Mike Pompeo hôm 3/5 nói rằng Trung Quốc chịu trách nhiệm cho sự lây lan của dịch bệnh và phải bị buộc trách nhiệm này.

Trong khi đó những người chỉ trích chính quyền Trump lại cho rằng chính phủ đã ứng phó chậm và không đầy đủ trước đại dịch virus corona. Các đối thủ chính trị của Tổng thống Donald Trump cáo buộc rằng ông Trump đả kích Trung Quốc, một kẻ thù địa chính trị nhưng là đối tác thương mại quan trọng của Mỹ, nhằm đánh lạc hướng những lời chỉ trích ngay trong nước Mỹ.

Báo cáo cũng nói rằng Trung Quốc đã không thông báo cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) biết rằng virus corona "là một bệnh truyền nhiễm" trong suốt tháng 1 để họ có thể đặt hàng vật tư y tế từ nước ngoài. Cũng theo báo cáo, việc nhập khẩu khẩu trang và áo bảo bộ cùng găng tay y tế của Trung Quốc tăng mạnh trong thời gian này.

Những kết luận này dựa trên độ tin cậy 95% rằng sự thay đổi trong hành vi nhập khẩu và xuất khẩu của Trung Quốc không nằm trong phạm vi bình thường, theo báo cáo.

Trung Quốc đã thông báo cho WHO về sự bùng phát dịch vào ngày 31/12. Họ đã liên lạc với Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Hoa Kỳ vào ngày 3/1 và công khai xác định nguồn bệnh này là một chủng virus corona mới vào ngày 8/1.

Các quan chức Trung Quốc đã ngăn chặn các bác sĩ muốn cảnh báo sớm về virus này và liên tục hạ thấp nguy cơ bùng phát của dịch bệnh.

Tuy nhiên, nhiều bước đi sai của chính phủ Trung Quốc dường như là do những rào cản quan liêu, sự kiểm soát chặt chẽ về thông tin cũng như việc các quan chức ngần ngại trong việc báo cáo tin xấu.

Không có bằng chứng công khai nào cho thấy đây là một âm mưu có chủ đích để mua hết các vật tư y tế trên thế giới.

Trong một đăng tải trên Twitter hôm 3/5, Tổng thống Trump dường như đổ lỗi cho các quan chức tình báo Mỹ vì đã không làm rõ sớm hơn mức độ nguy hiểm có thể có của sự bùng phát dịch virus Cúm Vũ Hán.

Ông Trump trước đây đã suy đoán rằng Trung Quốc có thể đã để virus corona thoát ra do một "sai lầm" khủng khiếp nào đó. Các cơ quan tình báo của ông nói rằng họ vẫn đang xem xét quan điểm do tổng thống và các phụ tá của ông đưa ra, trong đó cho rằng đại dịch có thể phát sinh từ một tai nạn tại phòng thí nghiệm Trung Quốc.

Bắc Kinh đã nhiều lần phủ nhận các cáo buộc của Mỹ cho rằng sự bùng phát dịch là do lỗi của Trung Quốc, và chỉ ra nhiều sai lầm của các quan chức Mỹ trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh này. Trung Quốc công khai thông báo rằng virus có thể lây truyền từ người sang người hôm 20/1 và Mỹ đã mất gần 2 tháng để chuẩn bị cho đại dịch, trong đó chính phủ Hoa Kỳ đã không thể cung cấp các dụng cụ y tế và triển khai các bộ dụng cụ xét nghiệm không đầy đủ.

Khi công bố tài liệu 15 trang của liên minh tình báo Ngũ Nhãn, báo Australia Daily Telegraph mô tả nó như một "quả bom".

Ngũ Nhãn (Five Eyes), liên minh tình báo 5 nước Mỹ, Anh, Australia, New Zealand và Canada, cáo buộc Trung Quốc che đậy thông tin về virus bằng cách bác bỏ khả năng nCoV lây từ người sang người, "bịt miệng" các bác sĩ cảnh báo sớm, xóa bằng chứng trong phòng thí nghiệm và không chịu cung cấp mẫu sinh phẩm cho các nhà khoa học quốc tế nghiên cứu vaccine.

Bên trong chợ Hải sản Vũ Hán, nơi được cho là khởi đầu lây nhiễm virus Cúm Vũ Hán

Tài liệu được báo Australia công bố hôm 2/5 nhắc đến công việc của Thạch Chính Lệ, nhà nghiên cứu hàng đầu của Viện Virus học Vũ Hán (WIV). Năm 2013, bà Thạch và các đồng sự thu thập mẫu phân dơi móng ngựa từ một hang động ở tỉnh Vân Nam và sau này phát hiện nó chứa virus giống nCoV tới 96,2%.

Nhóm này từng tổng hợp ra một virus corona mới giống SARS, để phân tích xem nó có thể truyền từ dơi sang động vật có vú khác hay không. Nghiên cứu được thực hiện cùng với Đại học Bắc Carolina tháng 11/2015 kết luận rằng virus có thể truyền trực tiếp từ dơi sang người và không có cách điều trị.

Nghiên cứu thừa nhận độ nguy hiểm của công việc họ tiến hành. "Cần phải cân nhắc giữa một bên là tiềm năng ‘đi trước đón đầu’ những dịch bệnh trong tương lai với bên còn lại là nguy cơ tạo ra các mầm bệnh nguy hiểm hơn", các nhà khoa học viết. Họ cho biết "để đánh giá khả năng lây sang người của virus corona từ dơi, họ đã tạo ra một loại virus corona mới từ trình tự gene được phân lập từ dơi móng ngựa Trung Quốc".

Một trong những đồng tác giả với bà Thạch, giáo sư Ralph Baric từ Đại học Bắc Carolina, nói trong cuộc phỏng vấn với Science Daily vào thời điểm đó : "Virus này rất dễ gây bệnh. Cả phác đồ điều trị đã được sử dụng để đối phó SARS năm 2002 lẫn thuốc ZMapp chống Ebola đều không thể vô hiệu hóa được nó".

Tháng 3/2019, bà Thạch và các đồng sự công bố một đánh giá có tiêu đề "virus corona trong loài dơi ở Trung Quốc" trên tạp chí y khoa Viruses, viết rằng họ nhắm đến mục tiêu "dự đoán các điểm nóng virus và nguy cơ lây truyền giữa các loài". "Rất có khả năng dịch virus corona giống SARS hoặc MERS trong tương lai sẽ bắt nguồn từ dơi, và nhiều khả năng xảy ra ở Trung Quốc", đánh giá có đoạn viết.

Mỹ đã dừng tài trợ cho các thí nghiệm gây tranh cãi có nguy cơ làm lây lan virus nguy hiểm vào tháng 10/2014, lo ngại nó có thể dẫn đến đại dịch toàn cầu. Tuy nhiên, họ nối lại tài trợ vào tháng 12/2017.

WIV - Viện Virus học Vũ Hán đang là tâm điểm của nhiều nghi ngờ. Tổng thống Mỹ Donald Trump và các quan chức Mỹ đang thúc đẩy giả thuyết nCoV đã bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm này.

Cộng đồng Tình báo Mỹ hôm 1/5 bác bỏ giả thuyết nCoV là virus nhân tạo hoặc bị biến đổi gene, song cho biết họ đang xem xét khả năng nCoV thoát ra ngoài "sau một sự cố tại phòng thí nghiệm ở Vũ Hán". Giới chuyên gia đánh giá khả năng này khó xảy ra nhưng không phải không thể. Trong khi đó, Trung Quốc bác bỏ nghi vấn.

Daily Telegraph chú ý đến việc Hoàng Diễm Linh (Huang Yan Ling), nhà nghiên cứu tại WIV, "biến mất". Có những tin đồn trên mạng xã hội Trung Quốc rằng bà là người đầu tiên được chẩn đoán nhiễm nCoV và là "bệnh nhân số 0". Tiểu sử và ảnh của bà đã bị xóa khỏi trang web của WIV.

Ngày 16/2, Viện Virus học Vũ Hán bác bỏ thông tin Hoàng Diễm Linh là "bệnh nhân số 0", nói rằng bà vẫn sống và khỏe mạnh, nhưng không đưa ra bằng chứng.

Tài liệu của Ngũ Nhãn còn cáo buộc Trung Quốc che đậy thông tin về dịch. Ngày 6/12/2019, 5 ngày sau khi một người đàn ông liên quan đến chợ hải sản Hoa Nam Vũ Hán có triệu chứng giống viêm phổi, vợ anh ta cũng mắc bệnh, cho thấy có dấu hiệu virus lây từ người sang người.

Ngày 31/12/2019, giới chức Trung Quốc bắt đầu kiểm duyệt tin tức về virus trên các công cụ tìm kiếm của nước này, xóa các thuật ngữ bao gồm "biến thể SARS", "chợ hải sản Vũ Hán" và "viêm phổi Vũ Hán bí ẩn".

Ngày 1/1/2020, giới chức Vũ Hán đóng cửa và khử trùng chợ hải sản Hoa Nam, dù chưa tiến hành bất kỳ cuộc điều tra nào về nguồn gốc virus. New York Times đưa tin rằng Trung Quốc không lấy mẫu từ động vật hay chuồng nhốt tại đây và đánh giá đây là hành vi "xóa sạch bằng chứng".

Ủy ban Y tế Hồ Bắc ngày 2/1 ra lệnh cho các công ty nghiên cứu gene ngừng thử nghiệm virus mới và tiêu hủy tất cả các mẫu sinh phẩm. Một ngày sau, Ủy ban Y tế Quốc gia yêu cầu tiêu hủy hoặc chuyển các mẫu bệnh phẩm nCoV đến một số cơ sở xét nghiệm được chỉ định, đồng thời ra chỉ thị không công bố thông tin về dịch. Các bác sĩ lên tiếng về loại virus mới, như Lý Văn Lượng, bị khiển trách và bị coi là "lan truyền tin đồn thất thiệt".

Ngày 10/1, quan chức Trung Quốc nói rằng dịch "đã được kiểm soát" và người nhiễm chỉ có "triệu chứng nhẹ". Hôm sau, một phòng thí nghiệm ở Thượng Hải chia sẻ trình tự gene với thế giới, nhưng nó bị đóng cửa một ngày sau đó với lý do "sửa chữa".

Ngũ Nhãn chỉ trích Trung Quốc ban đầu liên tục phủ nhận dịch. "Mặc dù có bằng chứng virus lây từ người sang người vào đầu tháng 12/2019, Trung Quốc bác bỏ cho đến ngày 20/1", tài liệu có đoạn viết. "WHO cũng làm vậy, mặc dù các quan chức Đài Loan đã bày tỏ lo ngại virus lây từ người sang người từ ngày 31/12/2019. Các chuyên gia Hong Kong đưa ra cảnh báo tương tự ngày 4/1".

Ngày 24/1, các quan chức ở Bắc Kinh ngăn WIV chia sẻ các mẫu phân lập virus với Đại học Texas. Ngày 6/2, cơ quan giám sát mạng Trung Quốc tiếp tục thắt chặt kiểm soát chủ đề dịch bệnh trên các mạng xã hội.

Ngũ Nhãn nhấn mạnh nghịch lý khi giới chức Bắc Kinh ra lệnh cấm người dân đi lại trong nước, nhưng lại lên án động thái cấm người Trung Quốc nhập cảnh của Australia và Mỹ. "Hàng triệu người rời Vũ Hán sau khi dịch bùng phát và trước khi Vũ Hán bị phong tỏa ngày 23/1. Hàng nghìn người bay ra nước ngoài. Trong suốt tháng hai, Bắc Kinh yêu cầu Mỹ, Italy, Ấn Độ, Australia, Đông Nam Á và nhiều nước khác không áp hạn chế đi lại với công dân nước này, mặc dù chính Trung Quốc đã áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt trong nước".

Tình báo 5 nước cho rằng hành động của Bắc Kinh "gây nguy hiểm cho các nước khác" và không khác gì "đòn công kích vào sự minh bạch quốc tế".

"Khi các nhà ngoại giao EU chuẩn bị một báo cáo về đại dịch, Trung Quốc đã gây áp lực với Brussels để loại bỏ ngôn từ chỉ trích Trung Quốc nói dối về Cúm Vũ Hán. Khi Australia kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về dịch, Trung Quốc dọa sẽ tẩy chay thương mại. Họ cũng phản ứng dữ dội với những lời kêu gọi minh bạch của Mỹ", tài liệu có đoạn viết.

Thực tế, tình báo Mỹ chưa xác nhận về sự tồn tại của tài liệu 15 trang nói trên, nhưng một quan chức cấp cao nước này nói với Fox News báo cáo đó phù hợp với quan điểm của tình báo Mỹ rằng Trung Quốc biết việc nCoV lây từ người sang người sớm hơn những gì họ thông báo, rằng họ biết chủng virus này lây lan mạnh hơn những gì nước này tuyên bố với cộng đồng quốc tế trong những tuần đầu tiên dịch bùng phát.

Báo Trung Quốc Global Times đã chỉ trích gay gắt Daily Telegraph sau khi họ đăng thông tin về tài liệu của Ngũ Nhãn. Họ dẫn lời Lý Hải Đông (Li Haidong), giáo sư Viện Quan hệ Quốc tế của Đại học Ngoại giao Trung Quốc, nói rằng : "Truyền thông Australia tung tin về một tài liệu không được kiểm chứng để bôi nhọ Trung Quốc. Đây là hành vi thiếu tính chuyên nghiệp và khách quan của báo chí".

"Ngay cả khi tài liệu này thực sự tồn tại, liên minh Ngũ Nhãn được thành lập để phục vụ mục đích chính trị của 5 quốc gia. Báo cáo điều tra của họ chỉ đáp ứng nhu cầu chính trị của họ, thay vì sự thật khoa học", Lý nói thêm. "Một số đơn vị truyền thông và chính trị gia Australia không còn xem xét một cách độc lập lợi ích chung của đất nước mà áp dụng cách tiếp cận do Mỹ dẫn đầu để bôi nhọ Trung Quốc về Cúm Vũ Hán. Họ đang làm tổn thương tình bạn sâu sắc và lợi ích chung đã gắn kết từ lâu giữa hai đất nước".

Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban Quốc hội về Tình báo và An ninh Australia Andrew Hastie cho rằng thế giới cần sự minh bạch và phải tổ chức một cuộc điều tra. "Rất nhiều người Australia đã chịu thiệt hại do cách xử lý tồi tệ của chính phủ Trung Quốc. Nếu Australia - Trung Quốc thật sự thân thiết như Bắc Kinh nói, chúng ta cần câu trả lời về việc tất cả bắt đầu như thế nào", ông cho hay.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 3/5 cho biết ông tin rằng có thể có tới 100.000 người Mỹ sẽ tử vong trong đại dịch virus corona, sau khi số người chết vượt qua ước tính trước đó của ông, nhưng ông tin chắc rằng một loại vắc-xin sẽ được phát triển vào cuối năm nay.

"Chúng ta sẽ mất đi khoảng 75.000, 80.000 cho đến 100.000 người. Đó là một điều kinh khủng", ông Trump nói. Trước đó hôm 1/5, vị tổng thống đương nhiệm nói rằng ông hy vọng số người Mỹ chết sẽ ít hơn 100.000 và trước đó trong tuần ông đề cập đến khoảng 60.000 đến 70.000 người có thể sẽ tử vong.

Khoảng một nửa số các bang hiện đã dỡ bỏ một phần các hạn chế đóng cửa vì số ca mắc mới của Cúm Vũ Hán đã bắt đầu giảm hoặc chững lại trong lúc người dân cũng muốn được giảm bớt những hạn chế đã khiến nền kinh tế rơi vào tình trạng khó khăn.

Trong một đánh giá mâu thuẫn với một số chuyên gia y tế công cộng, ông Trump nói ông tin rằng một loại vắc-xin chống Cúm Vũ Hán sẽ có vào cuối năm nay.

Nhiều chuyên gia y tế, bao gồm bác sĩ Anthony Fauci, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm hàng đầu của quốc gia, đã thận trọng cho rằng một loại vắc-xin có thể có trong vòng 1 năm đến 1 năm rưỡi nữa.

Thu Thủy

Nguồn : Thoibao.de, 06/05/2020

Liệu con virus corona chủng mới có bị bất cẩn để thoát ra khỏi một trong những phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, nơi xuất phát đại dịch ? Bài điều tra của Le Monde ngày 27/04/2020 đi vào môi trường đặc thù này, cho thấy Pháp đã ngây thơ khi tin vào sự hợp tác với Trung Quốc.

Ảnh chụp bà Thạch Chính Lệ (Shi Zhengli) tại phòng thí nghiệm P4 Vũ Hán ngày 23/02/2017. Tuy do Pháp giúp xây dựng, nhưng Paris không hề được biết những gì diễn ra tại đây. AFP - Johannes Eisele

Khi nạn dịch khởi đầu tại thành phố, bà Thạch Chính Lệ (Shi Zhengli), chuyên gia về virus corona của Viện Vi trùng học Vũ Hán không thể ngủ được trong nhiều ngày, với câu hỏi dai dẳng "Liệu có phải con virus thoát ra từ phòng thí nghiệm Trung Quốc ?".

"Batwoman" của P4 Vũ Hán

Người phụ nữ 55 tuổi được báo chí Hoa lục đặt biệt danh là "Batwoman", do bà chuyên nghiên cứu loài dơi ở Quảng Đông, Quảng Tây và Vân Nam, các khu vực thực sự là "nhà máy sản xuất virus". Năm 2005, chính từ một con dơi mà bà đã nhận diện được hai loại virus gần giống với SARS-CoV, virus đã gây ra dịch SARS năm 2003. Thế nên ngay từ khi những bệnh nhân đầu tiên nhập viện ở Vũ Hán, Thạch Chính Lệ đã thổ lộ với Jane Qiu, nhà báo của nguyệt san Scientific American về nỗi lo con virus thoát ra từ Trung tâm bệnh nhiễm của Viện Vi trùng học Vũ Hán.

Thạch Chính Lệ làm việc trong hai môi trường : những hang động tối tăm ẩm ướt ở tỉnh xa mà bà phải lặn lội vào trong trang phục bảo hộ để bắt dơi, và phòng thí nghiệm. Bà là phó giám đốc phòng thí nghiệm P4 mới, chuyên nghiên cứu virus loại 4 có tỉ lệ lây nhiễm và làm chết người cao nhất, như Ebola đã giết hại 90% người bị nhiễm.

"P4", tức National Biosafety Laboratory của Vũ Hán, được xây dựng trong khuôn khổ một thỏa thuận hợp tác Pháp-Trung, theo mô hình P4 Jean-Mérieux ở Lyon. Phòng thí nghiệm mang tính chiến lược cao này mất 15 năm mới hoàn thành, bắt đầu hoạt động từ đầu năm 2019 sau hai năm thử nghiệm, nằm ở ngoại ô cách Vũ Hán 30 km về phía tây nam. Tuy nằm ở một khu vực cô lập, nhưng cách đây hai năm, mọc lên một khu đại học xá dành cho các nhà nghiên cứu và sinh viên ở sát cạnh.

Ngày 14/04/2020, Washington Post đăng bài viết khẳng định các nhà ngoại giao Mỹ ngay từ tháng 3/2018 đã cảnh báo việc thiếu thốn "các kỹ thuật viên và điều tra viên được đào tạo đúng đắn để vận hành phòng thí nghiệm phải giữ an ninh cao độ này". Nhưng trước đó, mối nghi ngờ về một sự cố khiến con virus thoát ra đã lan truyền ngay tại Hoa lục.

Mạng xã hội Trung Quốc sôi sục với các giả thiết

Từ cuối tháng Giêng, phòng thí nghiệm P4 và "Batwowan" đã làm sôi sục mạng xã hội Trung Quốc. Cư dân mạng còn quan tâm đến một phòng thí nghiệm khác, trực thuộc Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh truyền nhiễm, nằm cách chợ thịt rừng Hoa Nam có 280 mét, ngôi chợ ở trung tâm Vũ Hán, ổ dịch SARS-CoV-2 đầu tiên.

Có thể dễ dàng tìm lại trên YouTube phóng sự của một kênh truyền hình Thượng Hải ngày 11/12/2019 về Điền Tuấn Hoa (Tian Junhua), một kỹ thuật viên của phòng thí nghiệm này, đang leo vào những hang động tối tăm khủng khiếp của Hồ Bắc, trong bộ đồ bảo hộ trắng với lưới bắt dơi. Phóng sự ca ngợi : "Gần 2.000 loại virus đã được các nhà nghiên cứu Trung Quốc phát hiện trong 12 năm qua, trong khi thế giới chỉ tìm thấy 284 loại trong 200 năm. Trung Quốc giờ đây dẫn đầu thế giới về nghiên cứu virus".

Vài tuần sau, trong bối cảnh dịch bệnh lan rộng ở Vũ Hán, đoạn phim ngắn này lại mang một âm hưởng khác trên mạng xã hội Hoa lục. Bỗng dưng người ta nhận ra bộ đồ bảo hộ và đôi găng cao su của nhà nghiên cứu khá mong manh. Bản thân Điền Tuấn Hoa cũng nhìn nhận : "Chỉ cần da trần chạm phải phân dơi là bị nhiễm virus". Ông cũng đã từng tự nguyện cách ly sau khi bị vài giọt nước tiểu dơi rơi trúng. Liệu một sự cố tương tự đã xảy ra ở phòng thí nghiệm ?

Lo sợ, đồn đãi…Hàng ngàn kịch bản được đưa ra trên mạng. Dù chính quyền bác bỏ, người ta vẫn đặt dấu hỏi về số phận của một cựu sinh viên Viện Vi trùng học là Hoàng Diễm Linh (Huang Yanling), mà một phần lý lịch đã bị xóa trên trang web của viện. Ngay cả tờ báo dân tộc chủ nghĩa nhất là Hoàn Cầu Thời Báo trong bài điều tra dài ngày 18/2 cũng cho rằng việc chất vấn khả năng Viện Vi trùng học Vũ Hán chế ra virus là chính đáng, và tự hỏi liệu thí nghiệm này có diễn ra với loài linh trường hay không.

Mười ngày sau, khi nhà bình luận nổi tiếng Thôi Vĩnh Nguyên (Cui Yongyuan) đưa ra thăm dò về xuất xứ của virus, 51% trong số 10.000 người trả lời tin rằng đó là "một con virus nhân tạo thoát ra do sơ sót", 24% cho rằng virus bị gieo rắc với dụng ý xấu. Chỉ có 12% nghĩ là có nguồn gốc tự nhiên.

Tủ đông lạnh virus ẩn chứa nhiều bí mật

"Nữ người dơi" bèn mở lại mọi hồ sơ. Liệu bà và ê-kíp có sai sót nào đó ? Khoảng sáu người của viện những năm trước đó đã được huấn luyện tại phòng thí nghiệm Jean-Mérieux ở Lyon về quy trình an toàn của P4. Không chỉ cung cấp công nghệ cao cấp cho Vũ Hán, Pháp còn huấn luyện cho người Trung Quốc cách thức sử dụng và tuân thủ các biện pháp an ninh vô cùng nghiêm ngặt.

Branka Horvat, nhà vi trùng học người Croatia, từng được huấn luyện chung với Thạch Chính Lệ cho biết : "Ba tuần để tập hoạt động với nón bảo hộ, lặp lại cả ngàn lần các thủ thuật, rồi nhiều tuần lễ thử nghiệm trước khi được quyền đụng đến tủ đông lạnh chứa virus". Ngay cả những đôi găng cũng cần phải làm quen vì dày hơn so với phòng thí nghiệm P2, P3, vô số lớp khóa bảo vệ, tắm tẩy độc khi ra khỏi…

Ngày 31/1 thiếu tướng Trần Vi (Chen Wei), thuộc đơn vị chuyên về nguy cơ chiến tranh vi trùng của quân đội đến P4, với lý do chính thức là tìm cách chế vaccine chống Covid-19. Các nhà lãnh đạo Bắc Kinh cũng tin rằng virus đã thoát khỏi phòng thí nghiệm Vũ Hán ?

Đó là vì những sự cố này đã từng xảy ra, và không chỉ ở Trung Quốc. Năm 2014, Viện Pasteur đã làm lạc mất 2.349 mẫu SARS được trữ trong các phòng thí nghiệm P3, tuy nhiên các mẫu này chỉ là một phần không hoàn chỉnh của virus nên không gây hại. Năm 2015, ba mẫu virus MERS được đưa đến Viện Pasteur trên một chuyến bay Seoul-Paris, bị để quên trên bàn của một nhà nghiên cứu suốt một tuần. Tại Hoa Kỳ, một cuộc điều tra năm 2014 cho thấy có những mẫu virus bệnh than chưa kích hoạt bị gởi nhầm đến nhiều nơi…

Bốn ngày sau bài viết của Washington Post hôm 14/4, Viên Chí Minh (Yuan Zhiming), giám đốc P4 và là cấp trên của Thạch Chính Lệ khẳng định : "Không thể có chuyện con virus xuất xứ từ đây, chúng tôi có các quy định nghiêm ngặt. Không có sinh viên hoặc nhà nghiên cứu nào bị nhiễm virus". Ông ta biết rõ những tai tiếng về các phòng thí nghiệm trong nước, và về số lượng sinh viên tham gia. Branka Horvat cho biết "đôi khi một nhà nghiên cứu phải quản lý 20 sinh viên trong khi tại Pháp không đến 3 người".

Tuy vậy các nghiên cứu về virus corona lại rất nhiều tại phòng thí nghiệm này. Thạch Chính Lệ và ê-kíp nhiều lần tái cấu trúc lại con virus để làm nó dễ lây hơn, sau đó nhận diện những điểm yếu để tìm cách xử lý. Hôm 20/1 khi công bố bảng mã của virus corona chủng mới, bà chứng tỏ nó giống đến 96% một con virus từ loài dơi là RaTG13 mà chưa ai biết đến, được phát hiện cùng ngày ! Thế nên tủ đông lạnh của Viện còn ẩn chứa nhiều bí mật.

Coi thường an toàn sinh học nơi phòng thí nghiệm

Tháng Hai, trên Hoàn Cầu Thời Báo, ông Dương Chiêm Thu (Yang Zhanqiu), phó giám đốc khoa sinh học trường đại học Vũ Hán đã mở ra một hướng mới. Các nhà nghiên cứu Trung Quốc có tiếng là ít quan tâm đến việc xử lý rác thải và xác động vật, tuy lẽ ra phải theo các quy trình xử lý nghiêm ngặt về bao bì, vận chuyển và thiêu hủy. Ông Dương nhìn nhận "nhiều nhà nghiên cứu đã đổ vật liệu vào ống cống sau khi thí nghiệm mà chưa loại đi độc chất". Các chất thải này "có thể chứa virus, vi khuẩn có thể gây chết người, giết chết động vật và thực vật".

Phải chăng quy định tăng cường an toàn sinh học các phòng thí nghiệm mà chính quyền Trung Quốc mới đưa ra chứng tỏ sự cố đã được phát hiện tại Vũ Hán ?

Giáo sư Pháp Alexis Génin cho biết : "Tại Trung Quốc, việc nghiên cứu trước hết là công cụ phục vụ cho sức mạnh quốc gia, rất thiếu tính minh bạch và ít khi tôn trọng đạo đức khoa học. Thế nên những biến tướng rất dễ xảy ra". Trong bối cảnh "thi đua nghiên cứu" với rất nhiều người trẻ tham gia, rủi ro sơ sót và nhiễm độc càng tăng.

Các nghi vấn về phòng thí nghiệm P4 Vũ Hán đã bộc lộ những khó khăn trong việc hợp tác với Trung Quốc. Cho dù một đoàn các nhà ngoại giao Pháp có đến thăm vào tháng 3/2019, ảnh được đăng trên trang web của Viện, nhưng trên thực tế Pháp đã nhanh chóng bị đặt ra ngoài cuộc chơi.

Hồi năm 2004, tổng thống Pháp Jacques Chirac thỏa thuận với Hồ Cẩm Đào sẽ giúp xây dựng P4, trong bối cảnh dịch SARS. Vào thời đó, đã có nhiều nhà ngoại giao và nhà vi trùng học Pháp e ngại Trung Quốc sẽ lợi dụng cho chương trình vũ khí sinh học. Nhưng trong bối cảnh Pháp phản đối can thiệp vào Irak năm 2003, Paris muốn xích lại gần với Matxcơva và Bắc Kinh để tránh bị cô lập. Đồng thời cho rằng việc hợp tác khoa học sẽ giúp tránh được sử dụng phòng thí nghiệm vào mục đích khác.

Bắc Kinh biến hợp tác song phương thành đơn phương

Pháp đã quá lạc quan về khả năng hợp tác bình đẳng với Trung Quốc ? Ngày 23/02/2017 thủ tướng Pháp Bernard Cazeneuve cùng với thị trưởng và bí thư thành ủy Vũ Hán chủ trì lễ chứng nhận P4. Paris hứa cung cấp mỗi năm 1 triệu euro cho P4 Vũ Hán, còn Bắc Kinh hứa hẹn sẽ trao đổi thông tin.

Mãi đến cuối năm 2017, ngoại trưởng Jean-Yves Le Drian giao cho đại sứ Pháp ở Bắc Kinh nhiệm vụ thảo báo cáo tổng kết về hợp tác khoa học, mới ngã ngửa ra là chẳng có gì ! Tranh cãi đã nổ ra dữ dội trong cuộc họp với với INSERM (Viện nghiên cứu Y học) và bộ Nghiên Cứu ở Paris.

Bà Thạch Chính Lệ và các đồng nghiệp đã được đón tiếp tận tình tại P4 Lyon, nhưng chiều ngược lại hoàn toàn không có. Nhà kỹ nghệ Alain Mérieux từng trực tiếp tham gia việc xây dựng P4 Vũ Hán, ngay sau khi bàn giao cho chính quyền Trung Quốc, không còn được đến phòng thí nghiệm. Sau khi được Pháp chứng nhận đạt chuẩn, dự kiến phòng thí nghiệm P4 Vũ Hán hoạt động không virus trong 18 tháng, trong thời gian đó một nhà vi trùng học Pháp đến kiểm tra xem có tuân thủ quy trình hay không. Bác sĩ René Courcol, người được giao nhiệm vụ này từ chối trả lời câu hỏi của Le Monde về việc có thực sự được vào nơi cần kiểm tra hay không.

Thực tế thì phía Pháp hoàn toàn không biết được những gì diễn ra sau các bức tường của phòng thí nghiệm mà mình đã giúp xây dựng. Không có nhà nghiên cứu Pháp nào được vào P4 Vũ Hán. Quan hệ song phương mà ông Chirac hình dung năm 2004 đã trở thành đơn phương. Một nhà tư vấn nhận xét, luôn có một khoảng cách vô cùng lớn giữa mong đợi và hiện thực khi giao dịch với Trung Quốc.

Một sự cố đã diễn ra không chỉ tại P4 Vũ Hán, mà có thể ở phòng thí nghiệm Viện Vi trùng học Vũ Hán, hay Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh lây nhiễm trong phóng sự truyền hình đã nêu hay chăng ? Tóm lại, bí mật vẫn bao trùm.

Năm 2016, đại sứ Pháp ở Bắc Kinh đã đến Vũ Hán trao tặng cho Viên Chí Minh và Thạch Chính Lệ Bắc Đẩu bội tinh vì hợp tác về bệnh nhiễm. Khi con virus tấn công, những nghiên cứu của "Batwowan" và các nhà khoa học Trung Quốc không hề giúp Paris hiểu thêm cũng như chuẩn bị đối phó với đại dịch, trong khi Pháp là đối tác ưu tiên.

Raphaëlle Bacqué & Brice Pedroletti

Nguyên tác : Coronavirus : les laboratoires de Wuhan, épicentres de la rumeur, Le Monde 25/04/2020

Thụy My tóm lược

Nguồn : RFI, 28/04/2020

Trung quốc chỉnh lại dữ liệu – Vũ Hán có số ca tử vong tăng gần gấp đôi

Thu Thủy, Thoibao.de, 19/04/2020

Thành phố Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc, nơi dịch bệnh virus Cúm Vũ Hán được báo cáo đầu tiên, đã điều chỉnh số ca tử vong, để thêm 1.290 người.

Như vậy số ca tử vong ở Vũ Hán đã tăng từ 2.579 ca công bố trước đó lên 3.869 ca, nhiều hơn 1.290 trường hợp so với số liệu trước đó.

Hành khách tại Ga đường sắt Hán Khẩu – một trong ba nhà ga chính ở thành phố Vũ Hán, vào ngày 8/4, ngày lệnh phong tỏa thành phố được chính thức dỡ bỏ

Ngày 17/4, giới chức thành phố Vũ Hán (thủ phủ tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc) đã công bố những thay đổi số liệu liên quan đến dịch bệnh Cúm Vũ Hán.

Chính quyền Vũ Hán nói số liệu gia tăng chủ yếu vì nhiều người đã chết ở nhà trong giai đoạn đầu của bệnh dịch

"Trong giai đoạn đầu của dịch, các bệnh viện không đủ khả năng tiếp nhận và điều trị các bệnh nhân, một số lượng nhỏ bệnh viện không kết nối với hệ thống thông tin ngăn ngừa và kiểm soát, nhiều bệnh viện bị quá tải".

"Các yếu tố này góp phần dẫn tới việc báo cáo muộn, không báo cáo và báo cáo sai", giới chức nói.

Xi Chen, một giảng viên ở Đại học Yale, Hoa Kỳ, nói ông không ngạc nhiên khi có sự điều chỉnh thống kê ở Vũ Hán.

"Vũ Hán là tâm dịch đầu tiên, và so với các tâm dịch sau này, người dân ở Vũ Hán hồi tháng Giêng biết ít hơn về con virus mới lạ".

"Hệ thống chăm sóc sức khỏe địa phương không được chuẩn bị cho bệnh dịch lớn như vậy, thể hiện qua phản ứng muộn, số lượng lớn nhân viên y tế bị nhiễm, thiếu đồ xét nghiệm…" ông nói.

Sau khi điều chỉnh tỷ lệ tử vong ở thành phố này đang là 7,68%, cao hơn 2,53% so với số liệu đã công bố trước đó là 5,15%.

Ông Chen nói tỉ lệ tử vong mới gần hơn với New York.

Hiện tỷ lệ tử vong trên ca nhiễm tại New York đang được ghi nhận là 7,1% với 16.106 ca tử vong trong tổng số 226.198 ca mắc bệnh.

"New York và Vũ Hán có nhiều điểm chung, như phụ thuộc giao thông công cộng, mật độ dân số cao, phản ứng y tế công cộng thì muộn", ông nói.

Vòng vây nghi kỵ về đại dịch càng ngày càng xiết chặt chung quanh Tập Cận Bình

Sau Hoa kỳ, nhiều nước trên thế giới, từ Anh Quốc tới Liên hiệp Châu Âu, đã công khai hoài nghi về những con số thống kê của Bắc Kinh, trong khi người ta có bằng chứng là Trung Quốc đã cố tình giấu nhẹm trong 6 ngày, trong giai đoạn khẩn trương nhất, khiến virus đã lây lan khắp thế giới.

Mặt khác, Hoa Kỳ chính thức điều tra về nghi vấn virus đã "xổng chuồng" từ một phòng thí nghiệm Vũ Hán.

Donald Trump đã nhiều lần tố cáo Bắc kinh che giấu mức độ nghiêm trọng từ những ngày đầu, khiến Cúm Vũ Hán trở thành đại họa cho cả thế giới.

Boris Johnson nói "Trung Hoa phải trả lời những câu hỏi hóc búa về nguồn gốc virus, và lý do tại sao không ngăn chặn từ khi khởi dịch". Thủ tướng Anh không ngần ngại tố cáo Trung Quốc, mờ ám, mặc dù sau Brexit, một trong những mục tiêu của Anh là thắt chặt giao thương với Tàu để thay thế thị trường Châu Âu.

Emmanuel Macron, vốn dè dặt, cũng vừa công khai lên tiếng. Tổng thống Pháp nói, trong một cuộc phỏng vấn dành cho Financial Times :"có những vùng bóng tối trong việc xử lý đại dịch. Đừng ngây thơ nghĩ Trung quốc giỏi nhất trong việc quản lý dịch bệnh. Chắc chắn đã có nhiều chuyện mà chúng ta không biết".

Đây là lần đầu tiên người ta thấy trong ngôn ngữ ngoại giao, nhất là đối với một cường quốc, những lời đả kích gay gắt, không úp mở như vậy.

Các đảng viên, nhất là những người đã đưa hoàng đế Tập Cận Bình lên ngôi, một cách nhiệt thành hay miễn cưỡng, nay khám phá ra ông Tập không còn được thế giới kính nể nữa.

Hồi đầu tháng 4, những hình ảnh cũng như những video ngắn mô tả hàng ngàn chiếc hũ đựng tro cốt bên ngoài các nhà tang lễ ở tỉnh Hồ Bắc lại càng khiến công chúng nghi ngờ báo cáo của Bắc Kinh.

Vào thời điểm Vũ Hán nới lỏng các biện pháp phong tỏa, và một tuần lễ trước lễ Thanh Minh, điều tra của tờ báo kinh tế Tài Tân (Caixin) của Trung Quốc cho thấy chỉ trong hai ngày 25 và 26/03/2020 một lò thiêu tại Vũ Hán đã nhận 5.000 hũ tro. Con số này cao hơn báo cáo chính thức là 2.535 người chết vì dịch bệnh tại Vũ Hán. Đó là chưa kể cả thành phố Vũ Hán có tổng cộng 7 nhà thiêu, và vẫn theo điều tra của thời báo Tài Tân, nếu mỗi đơn vị đều nhận được một số hũ tro như vậy, thì đã có tới 35.000 người chết trong hai tháng qua.

Tác giả bài điều tra của tờ báo Trung Quốc này lưu ý thêm : trong giai đoạn cao điểm của mùa dịch vừa qua, đã có thêm "khoảng một chục lò thiêu dã chiến" được dựng lên chung quanh thành phố và Vũ Hán, nhưng báo Tài Tân không thể kiểm chứng số liệu về hũ tro. Tờ báo đặt câu hỏi : "Vì sao sự chênh lệch lại quá lớn giữa thống kê chính thức của thành phố và thực tế trước cửa các nhà thiêu ở Vũ Hán ?"

Nhà báo Phạm Cao Phong ở Paris cho biết : Ngày 30/3, chương trình thời sự của các kênh chính đài truyền hình nhà nước Pháp như France 2, France Info, CNews Direct đều đồng loạt tố cáo hành vi Trung Quốc dấu nhẹm có chủ ý về con số tử vong giai đoạn dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán tại quốc gia này. Phóng viên Pháp Arnaul Miguel thường trú tại Vũ Hán đã cho thấy hình ảnh người nhà những gia đình xấu số xếp hàng chầu chực nhiều giờ để nhận lọ tro người thân tại các nhà hỏa thiêu. Trong một bức ảnh chụp dãy hộp khổng lồ xếp như những công sự của đội quân chết, người xem dễ dàng nhẩm tính có tới 1.800 bình tro. Đấy mới là tiền sảnh của một trong bảy nhà hỏa thiêu tại Vũ Hán. Phóng viên Pháp nói thẳng tuột, Trung Quốc đã giảm thiểu đến 20 lần con số thực. 

Một bài điều tra đặc biệt của hãng tin AP cho biết, trong sáu ngày, từ ngày 14 đến 20 tháng 01 năm 2020, các lãnh đạo chóp bu của Trung Quốc đã bí mật giấu nhẹm thông tin về sự bùng phát dịch coronavirus chủng mới để tránh gây lo sợ và hoảng loạn trong dân chúng, từ đó bỏ lỡ cơ hội khống chế virus khiến dịch lan tràn khắp thế giới và gây hậu quả thảm khốc hiện nay.

Trong sáu ngày này thành phố ổ dịch Vũ Hán vẫn tổ chức bữa tiệc cộng đồng khổng lồ có hàng chục ngàn thực khách tham gia, hàng triệu người dân Vũ Hán tỏa ra khắp các địa phương Trung Quốc và nhiều nước khác để đón những ngày nghỉ tết âm lịch, mang theo con virus chết chóc làm lây nhiễm ra cộng đồng mà có khi họ cũng không biết được.

Phải đến ngày 20/01, tức ngày thứ bảy kể từ khi được báo cáo chi tiết về sự bùng phát dịch, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mới thông báo cho dân chúng, lúc nước này đã ghi nhận hơn 3.000 người nhiễm bệnh – AP phân tích các tài liệu nội bộ của Trung Quốc, cho biết.

Thời gian sáu ngày "trì hoãn" được AP tính từ ngày 14/01/2020 – ngày mà Ủy ban Y tế quốc gia Trung Quốc mở hội nghị trực tuyến với các quan chức y tế các tỉnh thành cảnh báo về tình hình dịch bệnh do Cúm Vũ Hán gây ra, nhưng theo một bài báo trên bán nguyệt san Cầu Thị (Qiushi) – tờ báo lý luận của Đảng cộng sản Trung Quốc – số ra ngày thứ Bảy 15/02, thì Chủ tịch Tập Cận Bình đã được báo cáo và đã có chỉ thị sơ bộ về việc phòng chống dịch ngay từ ngày 07/01/2020.

Nếu thông tin của Cầu Thị là xác thực thì thời gian "im lặng" của ông Tập và bộ máy lãnh đạo chóp bu Trung Quốc kéo dài tới hai tuần lễ chứ không phải sáu ngày như AP nói. Nhưng ở đây, tạm chấp nhận khung thời gian "sáu ngày" của AP để xem xét các diễn biến.

Ông Zuo-Feng Zhang (Trương Tác Phong), nhà dịch tễ học của Đại học California Los Angeles (UCLA) nói : "Thật là khủng khiếp. Nếu họ hành động sớm hơn sáu ngày sẽ có ít bệnh nhân hơn rất nhiều, các cơ sở y tế sẽ không bị quá tải ; chúng ta sẽ tránh được vụ sụp đổ hệ thống y tế Vũ Hán".

Mới đây, có "người thổi còi" đã tiết lộ văn kiện nội bộ của chính quyền Đảng cộng sản Trung Quốc và tiến hành phân tích chuyên sâu. Trong số các tài liệu chính thức mà trang "Tin tức mới" tại Đài Loan tiếp cận được, có một văn kiện quan trọng là "Văn kiện số 3" do Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc ban hành ngày 3/1.

Ảnh : Ủy ban Y tế Hắc Long Giang của Trung Quốc đã công bố nội dung chính của "Tài liệu số 3" vào ngày 22/2. – đây là ảnh chụp màn hình của trang web chính thức của Ủy ban Y tế và Sức khỏe Hắc Long Giang

Văn kiện số 3 quy định rằng, theo yêu cầu của các sở hành chính y tế từ cấp tỉnh trở lên, khi chưa được phê chuẩn thì không được phép cung cấp kết quả xét nghiệm, không được lan truyền kết quả kiểm nghiệm.

Tuy nhiên, trong cùng khoảng thời gian, truyền thông chính quyền Đảng cộng sản Trung Quốc lại kịch liệt đả kích sự kiện bác sĩ Lý Văn Lượng và 8 người khác đăng "tin đồn", chính là thực hiện theo yêu cầu nêu trong văn kiện số 3 này.

Ngoài ra, hai tài liệu "lưu hành nội bộ" của các cán bộ chính quyền cấp cao, tiết lộ rằng một số công ty kỹ thuật di truyền đã phát hiện ra "virus corona giống như SARS" vào cuối tháng 12/2019 và đã báo cáo cho Ủy ban Y tế Quốc gia Vũ Hán và Hồ Bắc, nhưng chính quyền Trung Quốc đã giấu kín thông tin.

Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đã cử nhân viên đến Vũ Hán để điều tra và nghiên cứu vào ngày 7/1. Họ không tìm thấy bất cứ sự lây truyền từ người sang người, và cũng không phát hiện ra trước ngày 10/1 đã có ca nhiễm bệnh trong bệnh viện.

"Điều này rõ ràng không phù hợp với thực tế là có một lượng lớn ca nghi ngờ nhiễm bệnh và hiện tượng truyền nhiễm từ người sang người ở bệnh viện Vũ Hán vào thời điểm đó".

Ít nhất là trước ngày 6/1, chụp CT phổi của bác sĩ nội khoa hô hấp tại Bệnh viện Tân Hoa Vũ Hán thấy dấu hiệu của "tổn thương hình kính mờ". Ngày 11/1, xuất hiện ca nghi nhiễm thứ hai. Đến ngày 29/1, bệnh viện này thông báo có hơn 30 nhân viên y tế đã bị lây nhiễm.

Tất cả các trường hợp này đều không có lịch sử tiếp xúc với chợ hải sản Hoa Nam. Đây rõ ràng là bằng chứng lây truyền từ người sang người, nhưng Ủy ban y tế Trung Quốc đã trì hoãn xác nhận kết quả báo cáo trên đến tận 20 ngày sau.

Trước đó, họ vẫn cho là "có thể phòng ngừa và kiểm soát được", "không lây truyền từ người sang người".

 "Người thổi còi" cung cấp tài liệu cho "Tin tức mới" nói rằng mặc dù bản thân có thể gặp nguy hiểm, nhưng hy vọng sẽ khuyến khích nhiều người khác trong lên tiếng và vạch trần những sai trái như vậy.

Mỹ yêu cầu Trung Quốc cho chuyên gia vào phòng thí nghiệm Vũ Hán

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho hay chính quyền Tổng thống Donald Trump ‘vẫn đang cố gắng" thuyết phục Trung Quốc cho phép các chuyên gia vào Viện Virus học Vũ Hán, bị nghi là nơi bắt nguồn của virus Sars-CoV-2 gây bệnh Cúm Vũ Hán.

"Chúng ta vẫn đang yêu cầu Trung Quốc cho phép các chuyên gia vào phòng thí nghiệm đó để chúng ta có thể xác định một cách chính xác virus Sars-CoV-2 này bắt đầu từ đâu", Ngoại trưởng Pompeo phát biểu trên kênh Fox Business Network ngày 17/4.

Ông Pompeo còn nhấn mạnh : "Đây không phải là vấn đề chính trị. Đây là vấn đề thuộc khoa học và dịch tễ học. Chúng ta cần hiểu rõ điều gì đã xảy ra để chúng ta có thể giảm nguy cơ (từ virus Cúm Vũ Hán) đối với người Mỹ trong nhiều ngày, tuần và tháng phía trước, đồng thời đưa nền kinh tế thế giới giới trở lại bình thường".

Ngoại trưởng Pompeo đưa ra tuyên bố trên khi được hỏi về thông tin rằng một số nhà ngoại giao Mỹ ở Trung Quốc cách đây khoảng 2 năm đã cảnh báo về vấn đề an toàn tại Viện Virus học Vũ Hán (WIV) ở thành phố Vũ Hán (Trung Quốc), nơi nghiên cứu virus Corona từ dơi.

"Đó là dạng dự án chúng ta tham gia, nhằm cố gắng hỗ trợ đảm bảo bí quyết kỹ thuật có sẵn trong những phòng thí nghiệm đó. Và rõ ràng, chúng ta cần điều tra xem liệu họ có khả năng xử lý những loại virus đang được nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đó hay không. Chúng ta không biết câu trả lời. Trung Quốc cần cởi mở và cho chúng ta biết những câu trả lời đó".

Phát biểu tại cuộc họp báo về Sars-CoV-2 ở Nhà Trắng ngày 15.4, Tổng thống Donald Trump cho biết chính phủ Mỹ đang điều tra xem có phải virus Cúm Vũ Hán xuất phát từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán hay không, theo Reuters.

Sau cuộc họp báo của Tổng thống Trump, Ngoại trưởng Pompeo phát biểu rằng "chúng tôi biết virus này có nguồn gốc ở Vũ Hán, Trung Quốc" và trung tâm nghiên cứu WIV nằm gần chợ thực phẩm được cho là nơi đầu tiên phát hiện virus.

Tại Trung Quốc cũng như ở Việt Nam, khi cả 2 nước này đều nằm dưới sự cai trị độc tài của Đảng Cộng sản thì mọi thông tin đều bị nhà cầm quyền định hướng thông qua ban tuyên giáo cùng bộ máy đàn áp an ninh dày đặc, điều đó dẫn đến người dân sẽ luôn phải lãnh hậu quả nặng nề, tổn thất nhân mạng vì sự che dấu này.

Đại dịch viêm phổi Vũ Hán đã cho quốc tế biết điều tệ hại đang diễn ra ở những nhà nước theo Chủ nghĩa cộng sản, nếu không thay đổi, thì trong tương lai sẽ còn có nhiều loại virus nguy hiểm gấp nhiều lần tiếp tục xuất hiện, gây ra nhiều cái chết hơn nữa cho nhân loại.

Thu Thủy (Thành phố Hồ Chí Minh)

Nguồn : Thoibao.de, 19/04/2020

********************

Chính quyền và hoàng gia Anh ‘đáp trả’ với Trung Quốc

Hoàng Trung, Thoibao.de, 19/04/2020

Trong vai trò tạm thời nắm quyền điều hành chính phủ, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab đã lên tiếng khẳng định "không thể nào trở lại như trước kia" với Trung Quốc sau đại dịch viêm phổi Vũ Hán và cộng đồng quốc tế muốn câu trả lời từ Bắc Kinh về cách xử lý dịch bệnh.

Bộ trưởng Ngoại giao Anh Dominic Raab tại cuộc họp báo về đại dịch viêm phổi Vũ Hán tại số 10 phố Downing, London, ngày 16/4/2020

Truyền thông quốc tế cho biết tại cuộc họp báo hôm 16/4 ở phố Downing, khi được hỏi về mối quan hệ với Trung Quốc trong tương lai, Ngoại trưởng Raab nói : "Chúng tôi sẽ phải hỏi những câu hỏi hóc búa về việc dịch bệnh xảy ra như thế nào và tại sao không thể dập tắt dịch bệnh này sớm hơn".

Ngoại trưởng Anh đưa ra lời cảnh báo : "Hiện chúng tôi phải xem xét tất cả những khía cạnh trong mối quan hệ với Trung Quốc và thực hiện một cách cân bằng, nhưng chắc chắn rằng nước Anh không thể làm ăn với Trung Quốc như bình thường sau cuộc khủng hoảng này".

Ông nhấn mạnh : "Điều cần, tối cần là phải tìm hiểu sâu xa, rất sâu sau những vụ việc đã xảy ra để rút ra những bài học cần thiết, kể cả sự bùng phát của virus. Tôi tin rằng chúng ta không thể nào chùn bước".

Là người thay thế Thủ tướng Boris Johnson trong thời gian ông Johnson hồi phục vì bệnh viêm phổi Vũ Hán, ông Raab nói nước Anh đã thấy Trung Quốc hợp tác tốt cả trong việc hồi hương các công dân Anh từ Vũ Hán, và về mặt cung cấp vật tư y tế trong đại dịch.

Tuy nhiên ông nói chắc chắn sẽ có những câu hỏi khó cần được nước này trả lời về dịch bệnh đã bắt đầu theo cách nào.

Truyền thông Anh cho rằng bình luận của Ngoại trưởng Raab cho thấy nỗi thất vọng của chính phủ Anh đối với sự thiếu minh bạch của Trung Quốc về dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán. 

Tuyên bố của Ngoại trưởng Anh được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết chính quyền của ông đang xem xét kỹ lưỡng giả thuyết nCoV "lọt" ra từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc của Trung Quốc và là nơi dịch bệnh khởi phát cuối năm 2019.

Cũng giống như Đảng Cộng hòa ở Hoa Kỳ, ngày càng nhiều nhân vật cấp cao của Đảng Bảo thủ cầm quyền ở Anh, kêu gọi phải khởi động lại mối quan hệ với Trung Quốc vì cách nước này xử lý với đại dịch.

Cựu Ngoại trưởng William Hague, hiện là nghị sĩ thượng viện Anh, ngày 15/4 nói rằng Anh không thể phụ thuộc vào Trung Quốc vì nước này không hành xử theo luật.

Các cơ quan tình báo Anh cũng kêu gọi chính phủ đánh giá lại mối quan hệ với Trung Quốc sau khi đại dịch viêm phổi Vũ Hán kết thúc, đồng thời cân nhắc các biện pháp hạn chế sự tiếp cận của Trung Quốc đối với các ngành công nghệ cao và giáo dục của Anh.

Trước đó, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Anh cảnh báo chiến dịch tuyên truyền sai lệch do Trung Quốc dàn dựng đang khiến nhiều người Anh thiệt mạng vì viêm phổi Vũ Hán.

Các nhà lập pháp Anh tố Trung Quốc là cố bưng bít thông tin về những gì thực sự xảy ra khi dịch bệnh bắt đầu khởi phát, trong khi lẽ ra họ phải đóng một vai trò quan trọng là thu thập các dữ liệu về sự lây lan của dịch.

Đại sứ quán Trung Quốc tại London khẳng định rằng cho tới nay chưa có kết luận khoa học hay y tế nào về nguồn gốc của đại dịch, và công việc truy tìm gốc gác của virus này vẫn đang tiếp diễn.

Đại sứ quán Trung Quốc nói : "Tổ chức Y tế Thế giới đã lặp lại tuyên bố rằng những gì thế giới đang trải qua là một hiện tượng toàn cầu, nguồn gốc chưa xác định. Sự tập trung nên dành cho hoạt động kiềm chế (dịch bệnh) và cần tránh những phát ngôn kỳ thị đề cập đến một số địa điểm cụ thể".

Về phần Thủ tướng Anh Boris Johnson, ông đã được rời bệnh viện hôm 12/4 và gửi lời cám ơn các bác sĩ đã "cứu mạng" mình trong khi ông bị nhiễm viêm phổi Vũ Hán.

Ông Johnson nói trong đoạn video sau khi ra viện ngày 12/4

Ông Johnson, 55 tuổi, phải nhập viện hôm 5/4 sau khi ông không hết triệu chứng của dịch bệnh. Vào ngày 6/4, ông được đưa vào phòng chăm sóc đặc biệt và được chữa trị tại đó cho tới ngày 9/4.

Trong đoạn video đăng trên Twitter, khi con số người chết ở Anh đã vượt quá 10.000 người, ông Johnson nói rằng không còn nghi ngờ về việc các bác sĩ đã "cứu mạng" ông.

Thủ tướng Anh cũng cảm ơn và nêu tên của hai y tá tới từ New Zealand và Bồ Đào Nha mà ông nói đã túc trực bên giường bệnh của ông suốt 48 giờ.

Ông Johnson nói : "Lý do mà cuối cùng cơ thể tôi bắt đầu có đủ ôxy là vì mỗi giây buổi đêm, họ theo dõi, suy nghĩ và chăm sóc cũng như can thiệp khi cần".

Theo Reuters, ông Johnson sẽ tiếp tục dưỡng bệnh tại khu nghỉ của thủ tướng nằm ở vùng quê tại phía tây bắc London.

Vợ chưa cưới của ông Johnson, bà Carrie Symonds, 32 tuổi, vốn cũng bị nhiễm viêm phổi Vũ Hán, nói rằng tuần trước có "các thời khắc đen tối".

Bà viết trên Twitter rằng bà "cảm thấy hết sức may mắn" và bày tỏ cảm thông với "tất cả những ai trong hoàn cảnh tương tự".

Không chỉ hoành hành trong chính phủ Anh khiến một số các quan chức cấp cao của nước này mắc bệnh, đại dịch viêm phổi Vũ Hán còn tấn công cả vào hoàng gia Anh.

Ngày 25/3, Thái tử Charles, người sẽ kế thừa ngai vàng của nước Anh, hiện đã 72 tuổi, được xác định mắc bệnh viêm phổi Vũ Hán. Người phát ngôn của Clarence House cho biết : "Thái tử đã dương tính với virus corona chủng mới. Ông đã xuất hiện triệu chứng nhẹ nhưng vẫn khỏe mạnh và đang làm việc tại nhà trong suốt những ngày vừa qua như bình thường".

Đến nay, thái tử Charles cũng đã hồi phục. Hoàng gia Anh xác nhận thái tử không còn cách ly tại lâu đài Balmoral ở Scotland và hiện trong tình trạng sức khỏe tốt.

Ngày 28/3 vừa qua, theo báo The Sun, một người hầu gần gũi với Nữ hoàng Elizabeth II đã nhận kết quả xét nghiệm dương tính với virus gây bệnh viêm phổi Vũ Hán, làm dấy lên quan ngại về tình trạng sức khỏe của Nữ hoàng.

Người hầu này phục vụ thức ăn, nước uống cho Nữ hoàng, dẫn khách tiếp kiến, giao thư từ và truyền gửi lời của Nữ hoàng. Đồng thời, đây cũng là người dắt đàn chó corgi của nữ hoàng đi dạo. Sau khi nhận kết quả dương tính với viêm phổi Vũ Hán, hiện người này đã được yêu cầu cách ly tại nhà.

Cách đó 1 tuần, Nữ hoàng Elizabeth II và hoàng thân Philip đã chuyển khỏi Cung điện Buckingham đến Lâu đài Windsor sau khi một người hầu ở cung điện London nhận kết quả xét nghiệm dương tính với viêm phổi Vũ Hán.

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, Nữ hoàng Elizabeth II ngày 5/4 đã có bài phát biểu hiếm hoi trước toàn dân trên truyền hình, kêu gọi tinh thần trong Thế chiến 2 để cùng vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay.

Luật sư Hoàng Đức Thắng tại Luân Đôn bình luận về sự kiện vô cùng đặc biệt này như sau :

Thông điệp này khác với những thông điệp thường xuyên, định kỳ, như là vào dịp Năm mới hoặc khi có một Nghị Viện mới được bầu ra hoặc là vào những dịp lễ lạt…

Tính đặc biệt là ở chỗ hoàng gia Anh, cũng như các hoàng gia khác trên thế giới, về cơ bản chỉ giữ vai trò nghi lễ và đại diện hình ảnh. Như vậy, để tránh mọi hình thức can thiệp trực tiếp vào đời sống chính trị đất nước và việc đưa ra những thông điệp như này, nếu ở trong hoàn cảnh bình thường sẽ bị coi là can thiệp vào đời sống chính trị đất nước. Điều này chứng tỏ Nữ hoàng đã phải cân nhắc tính chất đặc biệt của thời điểm này như thế nào để đưa ra thông tin như vậy.

Nữ hoàng mặc trang phục rất lịch lãm và giản dị, giọng điệu chậm rãi và rõ ràng. Trong vòng bốn phút, người đứng đầu đất nước đã phát đi một thông điệp có ba nội dung chính.

Thứ nhất, Nữ hoàng trực tiếp cảm ơn những người đang chống dịch bệnh, đặc biệt là đội ngũ y tế, đội ngũ chăm sóc những người cần được chăm sóc (những người già yếu, tâm thần, tàn tật và đang sống trong những cơ sở chăm sóc của Nhà nước).

Thứ hai, Nữ hoàng ghi nhận với khó khăn của số ít những gia đình đã có người thân qua đời liên quan đến dịch bệnh này, số đông những gia đình hiện nay đang lâm vào khó khăn tài chính, cũng như thể hiện sự đồng cảm với sự xáo trộn chung mà toàn xã hội phải chịu đựng.

Thứ ba, Nữ hoàng thể hiện niềm tin rằng dịch bệnh sẽ qua và những ngày tươi sáng sẽ đến.

Có hai điểm, dù không được nhấn mạnh trong thông điệp của nữ hoàng, nhưng chúng ta vẫn có thể nhận thấy nó thể hiện tính sâu sắc của Nữ hoàng.

Điểm thứ nhất, Nữ hoàng không mong muốn mọi người nhìn nhận thông điệp này như một lời chỉ dẫn của người đứng đầu đất nước, của đấng bề trên. Mà Nữ hoàng mong muốn mọi người nhìn nhận thông điệp này như một lời động viên của người đã sống bắc qua hai thế kỷ, đã trải qua những thời điểm khó khăn của chiến tranh và chia ly. Vì vậy, Nữ hoàng đã đề cập đến thời điểm khi mà bà và cô em gái, lúc còn nhỏ, đã phải đi tản cư vào thời Chiến tranh Thế giới như thế nào.

Thứ hai, Nữ hoàng muốn mọi người tận dụng thời gian cách ly này để phát huy thế mạnh của mỗi cá nhân (vẽ tranh, tạc tượng hay sáng tác nhạc, thơ, họa…), những thú vui mà cuộc sống hối hả thường nhật đã khỏa lấp đi. Dó đó, hãy tận hưởng những thú vui, thực hành các bài tập nhằm thư giãn tinh thần và bồi bổ trí tuệ.

Nói cách khác, Nữ hoàng mong muốn mọi người hãy giữ tinh thần lạc quan và biến sự khó chịu vì phải hạn chế giao tiếp thành cơ hội cho sự sáng tạo và bình ổn tâm hồn.

Thông điệp của nữ hoàng có thể nói là có tính trấn an và truyền cảm hứng rất là cao với người dân Anh.

Có nguồn tin còn cho rằng sự xuất hiện đặc biệt của Nữ hoàng Anh còn là dấu hiệu khởi động cho một cuộc ‘thánh chiến’ của giới quý tộc tinh hoa toàn cầu chống lại Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Hoàng gia Anh là một đại diện lâu đời của các thế hệ quý tộc ở Châu Âu và đã từng là một quốc gia bá chủ thế giới.

Facebooker Phuong Julia chia sẻ một bài viết được ký tên H.M cho rằng ảnh hưởng của Anh khác hẳn với các nước đại cường mới nổi sau này mà sâu sắc hơn nhiều. Ít nhất là ở Khối Thịnh vượng chung mà nước này đang chủ trì.

Nữ hoàng Anh là người sống qua hai thế kỷ và chứng kiến sự tàn khốc của chiến tranh thế giới. Do đó e rằng giới quý tộc Châu Âu sẽ lắng nghe bà một khi nguy cơ thế chiến đã cận kề. Khối Thịnh vượng chung gồm 53 quốc gia/vùng lãnh thổ mặc nhiên coi bà là nữ hoàng tối cao của họ. Chính phủ các nước trong Khối Thịnh vượng chung coi Chính phủ Anh là nơi để họ hợp tác làm việc, coi Nữ hoàng Anh là chỗ dựa chính trị tối cao.

Quỹ Thịnh vượng chung do các quý tộc lâu đời của Anh chủ trì chính là đầu mối của các tổ chức phi chính phủ trên khắp thế giới sẽ bắt đầu làn sóng khởi kiện Trung Quốc sắp tới đây. Việc này cần được nhìn một cách có hệ thống xuất phát từ một đầu mối đứng ra tổ chức mà Nữ hoàng Anh là người nổ ra phát súng lệnh. Các bộ óc quý tộc tham gia công cuộc này có thừa nhân lực, kiến thức và tiền bạc cùng với quyết tâm chính trị để đeo đuổi việc này.

Nữ Hoàng Anh chỉ lên tivi có 6 lần trong suốt cuộc đời cầm quyền của bà. Mỗi lần như vậy là báo hiệu một việc tối quan trọng. Bằng bài phát biểu mới nhất về bệnh dịch vừa qua, bà đã phát động tín hiệu xuất phát cho các cá nhân, tổ chức và quốc gia từng đứng lên bằng sự trợ giúp của đồng bảng Anh. Nữ hoàng Anh sẽ làm Tập Cận Bình khốn khổ bằng sự đối đầu của các đầu óc mang tư duy sâu sắc.

Tác giả khẳng định rằng một cuộc thánh chiến chống phát xít đỏ do "Hội hiệp sĩ bàn tròn Châu Âu" đã bắt đầu và không thể dừng lại cho đến khi bàn cờ Trung Quốc được chia lại hợp lý hơn cho hoà bình, ổn định và phát triển thế giới.

Mỹ đã phát động một cuộc chiến đi tìm sự thật về dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán đã bị Đảng Cộng sản Trung Quốc lấp liếm ; Pháp, Anh, Đức và những nước khác đều đã lên tiếng hưởng ứng.

Đặc biệt với sự ‘ra mặt’ hiếm có của Nữ hoàng Anh cùng sự ảnh hưởng của Anh lên Khối Thịnh vượng chung gồm 53 quốc gia/vùng lãnh thổ mà Nữ hoàng là đại diện tối cao thì cuộc chiến đã mang sức nặng hơn nhiều lần.

Cuộc ‘thánh chiến’ chống lại Chủ nghĩa Cộng sản và thể chế độc tài ở Bắc Kinh sẽ khiến Trung Quốc phải trả giá cho những tội ác đã gây ra cho toàn thể nhân loại.

Nhà cầm quyền tại Hà Nội qua bài học thiệt hại đau đớn từ đại dịch viêm phổi Vũ Hán lần này, đối với đất nước và dân tộc, nên xem xét lại chính sách và đường lối của mình, sớm thay đổi để chuyển sang thể chế Dân chủ, Tự do, ra nhập cộng đồng các nước của thế giới văn minh.

Hoàng Trung (Hà Nội)

Nguồn : Thoibao.de, 19/04/2020