Báo cáo Mueller cuối cùng đã công bố : Chuyện gì kế tiếp ? (VOA, 19/04/2019)
Bản báo cáo 448 trang của Công tố viên đặc biệt Robert Mueller về chuyện Nga can thiệp cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 đã được công bố vào ngày thứ Năm, khép lại cuộc điều tra kéo dài 22 tháng mà Tổng thống Donald Trump liên tục đả kích là "săn phù thủy" với hàm ý ông bị truy bức chính trị.
Báo cáo Mueller về chuyện Nga can thiệp cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 đã được công bố
Cuộc điều tra không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy ban vận động tranh cử năm 2016 của ông Trump tham gia trong một âm mưu phạm tội với Nga, và ông Mueller không thể đưa ra kết luận về việc liệu ông Trump có phạm tội cản trở công lí hay không.
Bộ trưởng Tư pháp William Barr kết luận rằng ông Trump không phạm tội. Nhưng báo cáo của ông Mueller liệt kê 10 sự việc liên quan đến ông Trump và thẩm định liệu hành vi cản trở công lí có xảy ra hay không.
Dưới đây có thể là những bước tiếp theo trong một câu chuyện trường thiên đã đeo bám ông Trump kể từ khi ông đắc cử và có phần chắc sẽ tiếp diễn sang năm 2020 khi ông nỗ lực tái đắc cử :
Bầu cử 2020
Ông Trump có thể tìm cách vận động tranh cử dựa trên cuộc điều tra Mueller, điều mà nhiều nhân vật đồng đảng Cộng hòa cho là nỗ lực của FBI nhằm hạ bệ ông. Lời hiệu triệu của ông nói rằng cuộc điều tra là một cuộc săn lùng phù thủy nhằm loại bỏ một tổng thống được bầu cử dân chủ có thể hữu hiệu trong việc huy động người ủng hộ ông bỏ phiếu cho ông một nhiệm kì thứ hai, nhiều người trong số này vốn ngờ vực Washington,
Ông Trump hôm thứ Năm cố gắng giành lấy lợi thế chính trị. Vài giờ trước khi báo cáo Mueller được công bố, ông đăng trên Twitter : "Trò bịp chính trị vĩ đại nhất mọi thời đại !/ Những tay Cớm gian trá, Bẩn thỉu và DNC/Phe Dân chủ mới là những kẻ phạm tội".
Các ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ phát biểu rất ít về cuộc điều tra Mueller gây chia rẽ sâu sắc một nước Mỹ vốn đã bị phân cực. Câu hỏi bây giờ là liệu việc công bố báo cáo có thôi thúc họ lên tiếng hay không, dù điều đó có nguy cơ đẩy họ vào một tranh cãi trên Twitter với ông Trump mà họ có thể thua.
Các cuộc khảo sát dư luận cho thấy cử tri quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề sát sườn liên quan đến nền kinh tế hơn là cuộc điều tra. Vì vậy, có thể không có lợi lộc gì cho các ứng cử viên Dân chủ tìm kiếm lợi thế chính trị thông qua báo cáo này, đặc biệt là ở các khu vực chiến trường nơi cử tri có quan điểm ôn hòa chiếm đa số,
Điều tra ở New York
Các công tố viên liên bang ở Khu vực tư pháp phía Nam của New York đang điều tra các hoạt động kinh doanh và giao dịch tài chính của ông Trump, theo lời khai chứng được gửi tới Quốc hội vào tháng 2 bởi cựu luật sư của ông Trump, Michael Cohen, người bị tuyên án tù ba năm vì các tội liên quan đến các khoản chi trả cho những người phụ nữ tuyên bố đã có quan hệ tình dục với ông Trump.
Các công tố viên ở đây có thẩm quyền điều tra rộng hơn ông Mueller và họ sẽ hoạt động độc lập.
Các cáo trạng của các công tố viên liên bang ở New York có thể còn gây chú ý hơn cả báo cáo Mueller.
Báo cáo Mueller lưu ý rằng văn phòng công tố viên đặc biệt đã chuyển 14 hồ sơ đề nghị điều tra hình sự nằm ngoài phạm vi điều tra của công tố viên đặc biệt.
Báo cáo nói các bằng chứng đã được gửi đến "các cơ quan chấp pháp thích hợp", chủ yếu là các văn phòng khác thuộc Bộ Tư pháp và FBI.
Luận tội ?
Xác suất phe Dân chủ tại Hạ viện tiến hành luận tội ông Trump đã giảm xuống vào tháng trước khi Bộ trưởng Tư pháp William Barr tuyên bố ông Mueller không tìm thấy bằng chứng cho thấy sự thông đồng với Nga.
Nhưng những chi tiết về những phát hiện của ông Mueller có thể cung cấp thêm luận cứ để khởi động các thủ tục luận tội vốn được thực hiện chỉ ba lần trong lịch sử Mỹ.
Một nỗ lực luận tội sẽ tập trung vào việc liệu ông Trump có thể đã phạm "trọng tội và hành vi sai trái" hay không. Đó là một định nghĩa rộng cho Quốc hội thẩm quyền to lớn hơn thẩm quyền điều tra hạn hẹp của ông Mueller.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, nhân vật hàng đầu của theo Đảng Dân chủ Mỹ, nói vài tuần trước khi báo cáo được công bố rằng bà phản đối việc luận tội, nói rằng việc này sẽ gây chia rẽ quốc gia. Vì cho tới giờ không có nghị sĩ Cộng hòa nào tỏ ra hứng thú với chuyện luận tội, bất cứ nỗ lực nào như vậy có thể sẽ "chìm xuồng" tại Thượng viện, nơi có thể chuyển việc luận tội thành kết tội - trừ phi báo cáo này làm một số người đổi ý.
Tuy vậy, một số thành viên có chủ trương cấp tiến của phe Dân chủ vẫn tiếp tục thúc đẩy việc luận tội.
Phản ứng về việc che bớt thông tin
Nhiều nghị sĩ Dân chủ yêu cầu một bản báo cáo đầy đủ mà không có phần nào bị bôi đen.
Ủy ban Tư pháp Hạ viện có thể ra trát đòi giao nộp báo cáo đầy đủ, không bị bôi đen và các tài liệu liên quan, cũng như lời khai chứng mà ông Mueller thu thập từ một số cựu phụ tá Nhà Trắng hàng đầu của ông Trump.
Nếu hành động đó được thực hiện, không rõ liệu Bộ Tư pháp có tuân thủ trát hay không. Nếu không, tranh chấp này cuối cùng có thể được Tòa án Tối cao Hoa Kỳ phân xử.
Lời khai chứng của Barr
Bộ trưởng Tư pháp William Barr, quan chức chấp pháp hàng đầu của quốc gia, dự kiến sẽ ra khai chứng trước Ủy ban Tư pháp Hạ viện vào ngày 2 tháng 5.
Ông Mueller dự kiến sẽ khai chứng trong một phiên điều trần mở của Ủy ban Tư pháp Hạ viện, nhưng sau khi ông Barr xuất hiện.
Hồ sơ thuế của Trump
Bên cạnh việc xem xét các kết luận của ông Mueller, phe Dân chủ đang theo đuổi các kênh khác để tiến hành các cuộc điều tra của Quốc hội về những giao dịch của ông Trump khi ông là doanh nhân trước khi trở thành tổng thống và kể từ khi ông dọn vào Nhà Trắng vào năm 2017.
Ví dụ, Ủy ban Thuế khóa và Ngân sách của Hạ viện ra thời hạn 23 tháng 4 cho Sở Thuế vụ của Bộ Tài chính cung cấp hồ sơ thuế cá nhân và doanh nghiệp của ông Trump trong sáu năm. Phe Dân chủ cho rằng các hồ sơ này có thể hé lộ những manh mối về các thỏa thuận kinh doanh có thể có của ông Trump với Nga.
Không giao nộp hồ sơ đúng hạn có thể khiến Hạ viện khép các quan chức của bộ vào tội khinh thị Quốc hội, kích hoạt các thủ tục pháp lí để buộc cơ quan này tuân thủ.
Các cuộc điều tra khác của Quốc hội
Ủy ban Tình báo Thượng viện do phe Cộng hòa đứng đầu vẫn chưa công bố kết quả điều tra chuyên sâu về vai trò của Nga trong cuộc bầu cử năm 2016. Kết quả có thể được công bố vào một thời điểm sau đó trong năm nay. Trong khi đó, Ủy ban Tình báo Hạ viện đang đẩy mạnh điều tra trong khi phe Dân chủ còn đang nắm quyền kiểm soát.
Các Ủy ban Tình báo, Ủy ban Đối ngoại và Ủy ban Giám sát của Hạ viện vẫn đang tìm kiếm các tài liệu liên quan đến các cuộc trò chuyện của ông Trump với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ủy ban Giám sát cũng đang xem xét các vấn đề về quyền tiếp cận an ninh liên quan đến con rể của ông Trump, Jared Kushner và những người khác.
********************
Bộ trưởng Tư pháp Mỹ họp báo công bố báo cáo Mueller vào ngày thứ Năm (VOA, 18/04/2019)
Bộ trưởng Tư pháp Mỹ William Barr sẽ tổ chức một cuộc họp báo vào lúc 9:30 sáng giờ Washington (13:30 GMT) vào ngày thứ Năm để thảo luận về việc công bố báo cáo của Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller về cuộc điều tra sự can thiệp của Nga trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, Bộ Tư pháp cho biết ngày thứ Tư.
Bộ trưởng Tư pháp Mỹ William Barr đã xác định không có đủ bằng chứng để chứng minh ông Trump đã phạm tội cản trở công lí, mặc dù ông Mueller không nói ông Trump vô tội trong khía cạnh này.
Phó Bộ trưởng Tư pháp Rod Rosenstein, người đã bổ nhiệm ông Mueller làm công tố viên đặc biệt gần hai năm trước, cũng sẽ tham dự cuộc họp báo, bộ cho biết trong một thông cáo.
Tổng thống Donald Trump, người đã nhiều lần chỉ trích cuộc điều tra của ông Mueller là "săn phù thủy" (hàm ý ông bị truy bức chính trị), nói trong một cuộc phỏng vấn trên radio hôm thứ Tư rằng ông có thể tổ chức một cuộc họp báo sau ông Barr.
Ông Mueller ngày 22 tháng 3 đã nộp cho ông Barr một bản báo cáo dài gần 400 trang về cuộc điều tra kéo dài 22 tháng của ông xem xét liệu ban vận động tranh cử của ông Trump có thông đồng với Moscow nhằm xoay chuyển cuộc bầu cử theo hướng có lợi cho mình hay không, và liệu ông Trump có phạm tội cản trở công lí với những hành động nhằm cản trở cuộc điều tra hay không.
Trong một bức thư gửi các nhà lập pháp hai ngày sau đó, ông Barr nói rằng ông Mueller không nhận thấy các thành viên của ban vận động Trump tham gia vào một âm mưu phạm tội với Nga.
Ông Barr cũng nói rằng ông xác định không có đủ bằng chứng để chứng minh ông Trump đã phạm tội cản trở công lí, mặc dù ông Mueller không nói ông Trump vô tội trong khía cạnh cản trở công lí.
*******************
Báo cáo Mueller : Tám điều chúng ta mới được biết (BBC, 19/04/2019)
Bản báo cáo dài 448 trang về cáo buộc can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử năm 2016 của Mỹ, vừa được công bố, đã xác nhận những gì ông Trump khẳng định ngay từ đầu : không có sự thông đồng.
Cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller đã vẽ nên một bức tranh hỗn tạp về hành vi của Tổng thống Donald Trump, vừa đáng ngờ vừa kỳ lạ.
Cuộc điều tra cũng tạo một hồ sơ dầy cộm cho thấy rằng vị tổng thống đảng Cộng hòa cũng đã cản trở công lý, nhưng nó lại không kết luận ông Trump phạm tội.
Và trong khi không có chứng cớ "nóng hổi" để ngay lập tức tiến hành các thủ tục luận tội, đảng Dân chủ cho biết bản báo cáo cũng cho họ rất nhiều thông tin khác để tiếp tục sự giám sát của Quốc hội đối với ông Trump.
'Nhiệm kỳ tổng thống của tôi kết thúc rồi'
Báo cáo mô tả cụ thể về nỗi kinh hoàng của ngài Tổng thống với những ngôn từ chửi rủa kể từ ngày ông Trump biết một công tố viên đặc biệt đã được bổ nhiệm để điều tra ông hồi tháng 5/2017.
Theo báo cáo của Mueller, khi cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions nói với ông Trump về cuộc điều tra của Mueller, ông Trump đã nói :
"Ôi trời ơi ! Điều này thật tồi tệ. Nhiệm kỳ tổng thống của tôi kết thúc rồi". Ông Trump văng thêm hai câu chửi tục sau đó.
Ông nói thêm : "Mọi người nói với tôi nếu anh bị một trong những công tố viên độc lập này điều tra, điều đó có nghĩa là nhiệm kỳ tổng thống của anh coi như kết thúc. Nó sẽ kéo dài nhiều năm và tôi sẽ không làm gì được. Đây là điều tồi tệ nhất từng xảy ra cho tôi".
'Mueller phải ra đi'
Báo cáo của Mueller cho thấy vào tháng 6/2017, tổng thống đã gọi cho cố vấn Nhà Trắng Donald McGahn từ Trại David và ra lệnh cho ông phải loại bỏ công tố viên đặc biệt.
Trong cuộc gọi thứ hai, ông McGahn nói rằng tổng thống đã gia tăng áp lực, nói : "Gọi cho Rod [Phó Bộ trưởng Tư pháp Rod Rosenstein], nói với Rod rằng Mueller có mâu thuẫn và không thể là Công tố viên Đặc biệt", và "Mueller phải ra đi "và" Gọi lại cho tôi khi anh làm xong điều đó".
McGahn đã rất bực mình vì sự can thiệp này đến nỗi ông đe dọa sẽ bỏ việc thay vì tham gia vào những gì ông dự đoán sẽ xảy ra là một "Cuộc thảm sát đêm thứ Bảy" giống như vụ Nixon.
Vào tháng 1/2018 sau khi truyền thông tiết lộ những nỗ lực của ông Trump để loại bỏ Mueller, một trong các luật sư của tổng thống đã liên lạc với ông McGahn, yêu cầu ông công khai bác bỏ thông tin đó.
Nhưng McGahn, thông qua luật sư của mình, đã từ chối.
Không thông đồng
Báo cáo cho thấy có một số liên hệ giữa các thành viên trong nhóm của ông Trump và Nga, và báo cáo cũng phát hiện chiến dịch tranh cử của ông Trump "dự kiến sẽ có lợi về mặt bầu cử từ những thông tin bị đánh cắp và được tiết lộ thông qua các hỗ trợ của Nga".
Nhóm Trump cũng "thể hiện sự quan tâm" đối với các email bị hack do Wikileaks công bố và "hoan nghênh thiệt hại có thể gây ra" cho ứng cử viên Hillary Clinton. Đảng Dân chủ gọi đó là "không yêu nước và vô đạo đức". Nhưng nhóm Mueller nói rõ rằng nó không cấu thành âm mưu hình sự.
"Các mối liên hệ với Nga bao gồm các liên hệ kinh doanh, đề nghị hỗ trợ cho chiến dịch, lời mờiứng cử viên Trump và [Tổng thống Nga Vladimir] Putin gặp gỡ nhau trực tiếp, mời các quan chức chiến dịch tranh cử và đại diện của chính phủ Nga gặp gỡ, và các đề nghị chính sách giúp cải thiện Quan hệ Nga-Mỹ.
"Trong khi cuộc điều tra xác định có nhiều mối liên hệ giữa các cá nhân có mối quan hệ với chính phủ Nga và các cá nhân liên quan đến chiến dịch tranh cử Trump, không có đủ các bằng chứng để cáo buộc hình sự.
"Cuộc điều tra không xác định được rằng các thành viên của chiến dịch tranh cử của Trump đã âm mưu hoặc phối hợp với chính phủ Nga trong các hoạt động can thiệp bầu cử".
Không minh oan việc cản trở công lý
Tuy nhiên báo cáo của Mueller không hề là 'sự giải oan' như ông Trump đã tuyên bố hồi tháng trước.
Báo cáo cuối cùng kết luận : "Không giống như các trường hợp mà đối tượng liên quan đã cản trở công lý để che giấu tội ác, bằng chứng chúng tôi thu thập được không cho thấy Tổng thống có liên quan đến một tội ác tiềm ẩn liên quan đến sự can thiệp bầu cử của Nga".
Nhưng báo cáo cũng ghi chú rõ ràng :
"Nếu chúng tôi tự tin rằng, sau khi điều tra kỹ lưỡng, Tổng thống không có hành vicản trở công lý nào, chúng tôi đã tuyên bố như vậy. Tuy nhiên, dựa trên các sự việcvà các tiêu chuẩn pháp lý hiện hành, chúng tôi không thể đưa ra phán quyết đó.Các bằng chứng chúng tôi thu thập được về các hoạt động và ý định tìm cách gây khó khăn cho chúng tôi của Tổng thốngkhiến chúng tôi không thểkết luận một cách thuyết phục rằngkhông có bất kỳ hành vi phạm tội nào. "
Trong khi báo cáo thừa nhận một tổng thống tại vị không thể bị truy tố, nó cũng đề cập đến việc Quốc hội có quyền điều tra và có khả năng luận tội Tổng thống :
"Quốc hội có thể áp dụng luật cản trở công lý xem xét những hành vi sai phạm lạm dụng quyền lực của Tổng thống với hệ thống tam quyền phân lập (checks and balances) theo Hiến pháp của chúng ta và nguyên tắc không có ai đứng trên phápluật".
Trump cố ảnh hưởng cuộc điều tra thế nào
Báo cáo trích dẫn 10 trường hợp được cho là có tiềm năng cản trở công lý của ông Trump mà nhóm Mueller điều tra.
Hầu hết đã được ghi chú rất kỹ, chẳng hạn như việc Giám đốc FBI James Comey bị ông Trump sa thải.
Nhưng những phát hiện cũng xác nhận các thông tin truyền thông Mỹ trước đây đã bị Nhà Trắng từ chối.
Khi ông Trump biết các hãng truyền thông đã đặt câu hỏi về cuộc họp tháng 6/2016 tại Trump Tower giữa các quan chức chiến dịch vận động tranh cử cấp cao, bao gồm Donald Trump Jr., và một luật sư người Nga được cho là đang hứa hẹn sẽ tung những "tin xấu" cho đối thủ Hillary Clinton, tổng thống đã đưa ra một thông tin đánh lạc hướng, báo cáo cho biết :
"Trước khi các email được công khai, Tổng thống đã chỉnh sửa một thông cáo báo chí cho Trump Jr bằng cách xóa một dòng thừa nhận rằng cuộc họp với 'một cá nhân [Trump Jr] được cho biết có thể có thông tin hữu ích cho chiến dịch' và thay vào đó chỉ nói rằng cuộc họp là về việc nhận con nuôi của Nga".
Ông Trump cũng bảo cựu quản lý chiến dịch tranh cử Corey Lewandowski yêu cầu cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions tuyên bố công khai rằng cuộc điều tra "rất không công bằng" và ông Trump đã không làm gì sai, báo cáo cho biết.
Sau khi Jeff Sessions tuyên bố rút khỏi cuộc điều tra Nga, để lại một ông Trump tức giận rằng mình đang mất quyền kiểm soát cuộc điều tra, tổng thống đã ép cựu Bộ trưởng Tư pháp rằng nếu ông nghĩ lại quyết định rút khỏi cuộc điều tra đó thì ông sẽ là "anh hùng".
Từ chối 'thi hành mệnh lệnh'
Báo cáo của Mueller cho thấy tiềm năng cản trở công lý của tổng thống chỉ đã thất bại vì các thành viên trong chính quyền ông từ chối "thi hành mệnh lệnh", bao gồm cựu Giám đốc FBI James Comey, cựu cố vấn Nhà Trắng Don McGahn và cựu quản lý chiến dịch tranh cử Corey Lewandowksi.
Trong một đoạn văn không hay ho gì cho Trump, báo cáo viết :
"Những nỗ lực của Tổng thống nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc điều tra hầu như không thành công, nhưng điều đó phần lớn là vì những người vây quanh Tổng thống đã từ chối thi hành mệnh lệnh hoặc chiều theo yêu cầu của ông. Comey đã không kết thúc cuộc điều tra cuối cùng dẫn đến việc Flynn bị truy tố và bị kết án tộinói dối với FBI. McGahn đã không nói với Bộ trưởng Tư pháp Sessions rằng Công tố viên Đặc biệt phải bị đuổi, nhưng thay vào đó, chuẩn bị từ chức nếu Tổng thốngra lệnh đó. Lewandowski và Dearborn không gửi thông điệp của Tổng thống cho Sessions rằng nên giới hạn cuộc điều tra Nga cho những cuộc bầu cử trong tương lai. Và McGahn từ chối rút lại những thông tin xoay quanh chỉ đạo loại bỏ Công tố viên Mueller của Tổng thống mặc cho Tổng thống liên tục yêu cầu ông làm như vậy. Tương tự như thế, chứng cớ chúng tôi thu thập được không hỗ trợ việc cáo buộc các trợ lý và cộng sự của Tổng thống có khả năng cản trở công lý ngoài những hồ sơ đã nộp. "
'Trả lời bằng văn bản không đầy đủ'
Những người theo dõi sát sao câu chuyện Mueller có thể nhớ lại rằng vào tháng 1/2018 tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng ông "mong chờ" được ngồi xuống trả lời phỏng vấn với ông Mueller, rằng ông sẽ "thích làm điều đó càng sớm càng tốt", và khoe rằng ông ta sẽ trả lời câu hỏi và thề không nói dối như trước tòa án.
Nhưng báo cáo Mueller lại ghi chú, "sau hơn một năm thảo luận, Tổng thống đã từ chối phỏng vấn".
Ông đồng ý gửi câu trả lời bằng văn bản cho các câu hỏi của công tố viên đặc biệt cho các vấn đề liên quan đến Nga, nhưng từ chối "cung cấp câu trả lời bằng văn bản cho các câu hỏi về chủ đề cản trở công lý hoặc câu hỏi về các sự kiện trong quá trình chuyển giao quyền lực", báo cáo lưu ý.
Báo cáo của Mueller viết : "Nhận thấy rằng Tổng thống sẽ không tự nguyện trả lời phỏng vấn, chúng tôi đã xem xét liệu có nên gửi trát hầu tòa cho lời khai của ông hay không. Chúng tôi thấy các câu trả lời bằng văn bản của ông không thỏa đáng".
Nhưng nhóm Mueller cho biết cuối cùng họ quyết định không triệu tập ông Trump vì việc kiện tụng sẽ gây ra sự chậm trễ đáng kể ở giai đoạn cuối của cuộc điều tra.
Tại sao Sessions, Trump Jr và Kushner không bị truy tố
Đội ngũ Mueller đã không truy tố Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions vì tội khai man trước Quốc hội khi ông ta làm chứng sai rằng ông ta không liên lạc với người Nga trong chiến dịch tranh cử, vì những câu hỏi dùng từ không chính xác, theo báo cáo.
"Bằng chứng không đủ để chứng minh rằng Sessions có thể đưa ra câu trả lời sai cho các câu hỏi liên quan đến Nga theo cách diễn đạt và bối cảnh của những câu hỏi đó", báo cáo viết.
Nó cũng làm rõ Donald Trump Jr, Jared Kushner và các nhân viên chiến dịch tranh cử khác đã đi sát ranh giới phạm luật trong cuộc họp tháng 6/2016 tại Trump Tower với một luật sư người Nga.
Nhóm Mueller nói rằng họ đã không truy tố con trai cả và con rể của tổng thống vì vi phạm tài chính chiến dịch tranh cử vì họ không thể chứng minh rằng những người này đã "cố tình" vi phạm luật.